منشور آتلانتیک
| روز نجات آذربایجان | تصمیم‌های مجلس | درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
.jpg)
منشور آتلانتیک ۱۴ اوت ۱۹۴۱ برابر با ۲۳ امرداد ۱۳۲۰ بیانیه مشترک وینستون چرچیل نخست وزیر بریتانیا و فرانکلین روزولت پرزیدنت ایالات متحده امریکا درباره پایه‌های سیاست بین المللی آنها در جهان است. این منشور سرانجام گفتگوهای پنهانی درباره این بیانیه در کشتی نیروی دریایی آمریکا در سواحل نیوفاندلند گرفت.
رئیس جمهور دول متحده امریکا و نخست وزیر انگلیس با یکدیگر ملاقات نموده و مناسب دیدهاند که برخی از اصول مشترک سیاست ملی کشورهای خویش را که امیدوارند در پرتو آنها آیندهای بهتر برای کلیه ملل جهان فراهم گردد منتشر و باطلاع عموم برسانند این اصول بقرار زیر است:
- ۱-دو کشور امریکا و انگلیس بهیچوجه قصد افزایش خاک یا بدست آوردن امیتاز دیگری ندارند.
- ۲-هردو کشور مخالف هرگونه تغییرات مرزی می‌باشند که با موافقت آزادانه ملل مربوطه انجام نشود
- ۳-این دو کشور امریکا و انگیس حق هر ملت را در انتخاب نوع حکومتی که برای خود مناسب بینند محترم شمرده و امیدوارند مللی که اکنون بزور از حقوق و حاکمیت و استقلال محروم شدهاند از نو این حقوق را بدست آوردند.
- ۴-این دو کشور با رعایت تعهاتی که اکنون بر گردن گرفتهاند خواهند کوشید برای هر ملتی کوچک یا بزرک و غالب یا مغلوب بطور تساوی حق شرکت در بازرگانی بینالملی و دسترسی بکلیه منابع مواد اولیه که برای رفاهیت اقتصادی ایشان لازم است تامین گردد.
- ۵-این دو کشور مایلند تمام مساعی خود را بکار برند تا کلیه ملتها بتوانند در زمینه امور اقتصادی با یکدیگر همکاری کامل بکنند و برای همه شرایط کار بهتر و ترقی اقتصادی کاملتر و امنیت اجتماعی بیشتر فراهم کردد.
- ۶-ایندو کشور امیدوارند پس از انهدام کامل اصول بیدادگری نازی صلحی برقرار گردد که در پرتو آن کلیه ملتها بتوانند در داخله مرزهای خویش بآرامش بسر برند و مطمئن باشند که کلیه مردم عموم کشورها خواهند توانست دور از بیم و احتیاج بزندگی خویش ادامه دهند.
- ۷-در چنین صلحی باید همه کس حق داشته باشند در اقیانوسها و در دریاهای آزاد به فراغت بال مسافرت کنند.
- ۸-این دو کشور معتقدند که کلیه ملتهای دنیا بعلل معنوی و مادی باید دست از اعمال زور بردارند تا وقتیکه یک ملت بتواند نیروهای زمینی و دریائی و هوائی خود را بمنظور حمله بکشورهای خارج از مرزهای خویش ادامه دهد هیچ صلحی در آینده پابرجا نخواهد ماند.
بنابراین دو کشور عقیدهمندند که تا هنگام استقرار صلح پایدار و تامین آرامش اجتماعی کامل لازم است کلیه ملتهائی که ممکن است نیروی خود را در راه تجاوز و مهاجمه بکار اندازند مطلقا خلع سلاح گردند و بهمین جهت دول امریکا و انگلیس در عملی شدن هرگونه اصلی که ملتهای صلحجو را از فشار تحملناپذیر تسلیحات خلاصی بخشد یا اینبار را سبک کند از هیچگونه کمک و تشویق خودداری نخواهد کرد.
۱۴ اوت ۱۹۴۱ فرانکلین روزولت وینستن چرچیل
پس از چاپ، منشور آتلانتیک در کنفرانس متفقین و با شرکت بلژیک، چکسلواکی، یونان، لوکزامبورگ، هلند، شوروی، یوگسلاوی و نماینده ژنرال دوگل که دولت فرانسه آزاد را نمایندگی می‌کرد، به تصویب رسید.
منشور اتلانتیک پیش سند برای بنیان سازمان ملل متحد شد.