مصاحبه رادیو تلویزیونی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نمایندگان رسانه‌های همگانی ترکیه آنکارا ۱۰ آبان ماه ۱۳۵۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه


مصاحبه رادیو تلویزیونی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نمایندگان رسانه‌های همگانی ترکیه آنکارا ۱۰ آبان ماه ۱۳۵۴


روابط دوستانه دو کشور
در مراسم رسمی فرصت یافتم درباره روابط دو کشور و امیدهایی که برای گسترش بیشتر این روابط در آینده وجود دارد، مذاکره کنیم و اعتقاد راسخ داریم که روابط و همکاری ما مستحکم‌تر از همیشه خواهدشد و دو کشور ایران و ترکیه آینده بزرگتر و بهتری را در پیش خواهندداشت.
موضوع سنتو در مذاکرات ما به صورت یک مسئله خاص مطرح نشد، ولی اگر ترکیه و ایران روابط نزدیک‌تری داشته‌باشند، این نزدیکی روابط به خودی خود مسلماً سبب ثبات بیشتری در این منطقه خواهدشد.
همکاری تسلیحاتی
درباره همکاری تسحیلاتی ایران و ترکیه، ما قبلاً گفتگو کرده‌بودیم و از مدتی پیش در نظر داشتیم که درباره نوع سلاح‌هایی که دو کشور می‌توانند برای یکدیگر بسازند، مطالعه کنیم، ولی هنوز چگونگی این همکاری روشن نشده، با این حال کارشناسان ما مشغول مطالعه درباره این امر هستند. این یک موضوع بسیار حساس است و مستلزم مطالعه دقیق می‌باشد و اطمینان دارم که این همکاری به نحوی از انحاء امکان‌پذیر خواهدبود.
موافقتنامه ایران و ترکیه
موافقتنامه‌ای که قبلاً از جانب دو کشور به امضا رسیده، برای هر دو طرف سودمند است و برای آگاهی شما توضیح می‌دهم که ایران در نظر دارد ظرفیت بنادر خود را در خلیج فارس افزایش دهد و به هشتادمیلیون تن در سال برساند. البته این کار ظرف یکی دو روز عملی نمی‌شود، بلکه انجام این طرح احتمالاً چند سال طول می‌کشد، اما بسیار طبیعی و به جا است که ما امکانات بازرگانی خود را تنوع بخشیم و یکی از بهترین راه‌های حمل کالا، از طریق ترکیه خواهدبود، زیرا کالاهای ما از طریق اسکندرون و مدیترانه و دریای سیاه و سپس از راه رود دانوب به قسمت اعظم اروپا حمل خواهدشد، یا اینکه از طریق ترکیه و از راه تنگه بسفور به اروپا خواهدرسید، لیکن من آینده بزرگتری را مد نظر دارم. اگر روزی میان هند، پاکستان، افغانستان، ایران و ترکیه همکاری وسیع منطقه‌ای تحقق پذیرد، مقدار زیادی کالا از هند و پاکستان از طریق ترکیه به اروپا حمل خواهدشد، بنابراین علاوه بر موافقتنامه‌ای که میان دو کشور امضا شده، ما کمیته‌های دائمی تخصصی به وجود آورده‌ایم که همه امکانات اجرای طرح‌های مشترک ایران و ترکیه را بررسی می‌کند و این بررسی‌ها را در زمینه‌های گوناگون ادامه خواهدداد.
درمورد مسئله قبرس، همان طور که در اعلامیه نهایی ایران و ترکیه ملاحظه خواهیدکرد، ایران از نظر ترکیه درمورد لزوم تجدید مذاکرات دو جامعه ترک و یونانی قبرس پشتیبانی می‌کند.
توسعه روابط اقتصادی
روابط اقتصادی ایران و ترکیه بسیار توسعه خواهدیافت. قبل از سفر من به ترکیه، موافقتنامه مهمی میان دو کشور منعقد شد. با این حال همانطور که گفتم، کمیته‌های دائمی گوناگونی درباره همه امکانات تازه‌ای که در آینده در این زمینه به وجود خواهدآمد، مطالعه خواهدکرد.
موضوع فروش مازاد نفت ایران به ترکیه به بهای ارزانتر از بهای بین‌المللی، موضوعی نیست که ایران بتواند رأساً آن را حل کند، زیرا ابتدا باید معلوم شود که مازاد نفت ما به چه میزان است، چون ما نفت را به سفارش شرکت‌های خارجی که خریدار نفت ما هستند، تولید می‌کنیم و آنها نفت را به وسیله نفت‌کش‌های خود حمل می‌کنند. مقداری از نفت هم مستقیماً توسط خود ما به بازارهای جهان عرضه می‌شود، ولی درصد بزرگ آن را طبق قرارداد به شرکت‌های بین‌المللی می‌فروشیم.
درمورد امکان استفاده ترکیه از صندوق عمران بین‌المللی، باید بگویم که ایران پیشنهاد تأسیس چنین صندوقی را کرده‌است، ولی نمی‌دانم که آیا ترکیه از این صندوق درخواست وام خواهدکرد یا نه، این موضوعی است که اخذ تصمیم درباره آن به عهده دولت ترکیه است.
به اعتقاد من بیانات آتاتورک درباره لزوم روابط نزدیک بین ایران و ترکیه، امروز نیز به اندازه همان زمانی که این مطلب بیان شد، واجد اهمیت است.
راجع به امکان انعقاد قرارداد دفاعی دیگری غیر از سنتو بین ایران و ترکیه، چنین مسئله‌ای هنوز بین ما مطرح نشده‌است، زیرا ما همچنان در چهارچوب سنتو فکر می‌کنیم.
مذاکرات درباره بحران نفت
بحران جهانی نفت موضوعی است که احتمالاً به زودی در پاریس مورد گفتگو قرار خواهدگرفت. مسئله مهمی که مطرح است، مسئله تهیه انرژی دیگری به جای نفت و در صورت امکان حفظ این ماده زوال‌پذیر می‌باشد. مسلماً باید فرمول‌هایی برای حل این مسئله پیدا کنیم.
ما همواره آماده گفتگو و تفاهم با کشورهای صنعتی بوده‌ایم و با آنکه از مقابله هراسی نداریم، خواهان آن هستیم که برای به دست آوردن بهترین نتایج در جهت حفظ منافع جهان آزاد، با یکدیگر گفتگو کنیم و امیدوارم که در این باره به تفاهم برسیم.