مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نمایندگان رسانه‌های همگانی استرالیا و دیگر کشورهای جهان ۴ مهر ماه ۱۳۵۳
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با چهارصد و پنجاه تن از نمایندگان رسانه‌های همگانی استرالیا و دیگر کشورهای جهان ۴ مهر ماه ۱۳۵۳
آقای رئیس، قبل از هر چیز مایلم مراتب خشنودی خود را از حضور در این جلسه بیان کنم. من دیدار خود را از استرالیا با این امید آغاز کردم که میان ایران و استرالیا تماس‌هایی برقرار شود تا از طریق تبادل نظر به این تفاهم برسیم که کشورهای حوزه اقیانوس هند دارای منافع بسیار نزدیکی با استرالیا هستند. خوشبختانه متوجه شدم که دولت و مسئولان کشور و هر مقامی که فرصت ملاقات و گفتگو با وی را داشته‌ام در این امر با من هم عقیده هستند.
این نکته مایه امیدواری است که در جهان امروز همه صحبت از وابستگی ملل به یکدیگر و نزدیکی مناسبات با هم می‌کنند. ولی در این میان عده‌ای هم دنبال رویه‌ای می‌روند که گاهی با این هدف منافات دارد. منظور اصلی از پیشنهاد ما در مورد اقیانوس هند و امتداد طبیعی آن یعنی استرالیا ایجاد یک منطقه صلح و همکاری بین کشورهای ساحلی این اقیانوس تا حدود و ثغور استرالیا است.
من برای این همکاری منطقه‌ای نامی چون بازار مشترک یا کشورهای مشترک‌المنافع انتخاب نمی‌کنم، ولی اگر چنین همکاری میان ما بوجود آید از ثبات و صلح و امنیت برخوردار خواهیم شد. ما به امنیت و صلح از آن جهت نیاز داریم که می‌خواهیم در سایه آن به همکاری اقتصادی بپردازیم.
اگر ارتباطات ما و حتی در برخی موارد موجودیت ما در معرض خطر قرار گیرد نمی‌توانیم به این همکاری نائل شویم. بعلاوه اگر از ثبات و امنیت و همکاری برخوردار نباشیم نمی‌توانیم از کشورهایی که متعلق به این منطقه نیستند بخواهیم که از این منطقه دور شوند.
این درخواست از کشورهای خارج از منطقه ما از آن جهت نیست که از آن‌ها متنفریم، در واقع ما به آن‌ها بسیار علاقمندیم، ولی اگر همه کشورها نیروهای خویش را در حدود قلمرو خود نگاهدارند صلح احتمالاً بهتر حفظ خواهد شد. این کار یکی از طرق نیل به خلع سلاح عمومی در جهان است.
همچنین به این وسیله به مردم جهان تفهیم می‌شود که برای بنا ساختن زندگی بهتر نه تنها مجبور به جنگ و تجاوز به حریم استقلال و منافع ملل دیگر نیستند بلکه مقابله با خطر بسیار دهشتناکی که جهان در پایان سده جاری با آن روبروست و برخی عوامل آن عبارت از قحطی و تغذیه نادرست و ناکافی و بیماری و بسیاری از مشکلات دیگر است مستلزم کوشش‌های جدی و بکار گرفتن منابع مادی و معنوی کلیه کشورهای جهان خواهد بود تا شرایط لازم برای ایجاد یک جامعه بشری که مبتنی بر احترام به حیثیت انسانی و عدالت اجتماعی است فراهم شود. وضع فعلی که در آن چند کشور جهان از همه مواهب برخوردار و متمتع هستند، ولی اغلب کشورها فاقد همه چیزند قابل دوام نیست. روزی این وضع به حد انفجار خواهد رسید و آن روزی است که تمدن از گیتی رخت برخواهد بست. تردیدی نیست که تمدن ما دارای نقائصی است، اما با هماهنگی و همگامی خواهیم توانست این معایب را از میان برداریم و با آن مبارزه کنیم و سرانجام آنچه را که برای زندگی لازم است و آنچه را که ارزش زیستن دارد به جهان عرضه کنیم.
باید اذعان کنم که آنچه را که کوشیده‌ام تشریح کنم و واکنشی که مشاهده کرده‌ام بسیار امیدبخش بوده است. کشور بزرگ شما استرالیا با قدرت کنونی اش بویژه قدرتی که در آینده کسب خواهد کرد نقش مهمتر و روزافزونی در خانواده ملل ایفا خواهد کرد. ممکن است کشور من نیز در آینده ناگزیر شود نقش مهمتری به عهده بگیرد، لیکن ما نیز مانند شما بخاطر خودکفایی تقریباً کامل، بخاطر احترامی که به اصل عدم مداخله در امور دیگران قائلیم و بخاطر مقاصد غیر امپریالیستی خود، مانند شما باید نقشی را که امیدوارم با همکاری استرالیا باشد ایفا کنیم تا به ساختمان دنیای نوینی که ما همه آرزو می‌کنیم و به آن امید بسته‌ایم کمک کند.
این نکاتی بود که مایل بودم امروز در این مجلس مطرح کنم. می‌دانم که در طول مصاحبه فرصت کافی خواهد بود تا درباره سایر مسائل بیشتر بحث کنیم و خوشحال خواهم شد هر سئوالی را که مایلید مطرح سازید.
راه‌های آبی جهان
درباره اینکه کانال سوئز پس از آنکه گشوده شد باید منحصر به عبور کشتی‌های بازرگانی باشد نه نظامی، البته این پیشنهاد ارزنده‌ای است، اما می‌دانیم که تمام راه‌های آبی به روی همه نوع کشتی‌های نظامی و بازرگانی باز است، به همین دلیل است که معتقدیم کاملاً لازم است که همه کشورهای اقیانوس هند گرد هم آیند و به جهان نشان دهند که واقعاً ضرورتی برای اینکه قدرت‌های خارجی کشتی‌های جنگی خود را به این آب‌ها بفرستند وجود ندارد.
دفاع از مرزها
نیروی هوایی ما ظرف پنج سال آینده بسیار مجهز خواهد شد. این آمادگی ضروری است، زیرا وقتی به اطراف خود می‌نگریم و می‌بینیم دیگران چه دارند ما نیز خود را تا سرحد لزوم مجهز می‌کنیم.
برای کشوری چون کشور من با موقعیت حساس جغرافیایی چیزی خطرناک تر از این نیست که نتواند نه تنها از مرزهای خود بلکه از منافع خود دفاع کند. به جرأت می‌توان گفت که عدم آمادگی دفاعی مشوق دیگران به تجاوز به کشور بی‌دفاع می‌شود و جنگی که در خواهد گرفت با دیگر جنگ‌ها متفاوت و برای کشوری که مورد تجاوز قرار گرفته دارای عواقب بسیار وخیم خواهد بود.
نیروگاه‌های اتمی
در مورد نیروگاه‌های هسته‌ای باید بگویم ما نخستین کسی هستیم که می‌گوییم نفت و گاز کالاهای ارزشمندی هستند که نباید برای گرم کردن خانه‌ها یا تولید برق سوزانده شوند. این کار را می‌توان با سایر منابع انرژی مانند نیروگاه‌های هسته‌ای هم انجام داد و ما قصد داریم به تعداد زیادی نیروگاه اتمی دست یابیم. طرح نخست شامل بیست و سه هزار مگاوات برق و سرانجام شاید بیش از این خواهد بود که از طریق رآکتور هسته‌ای تولید خواهد شد.
ایران کشور بزرگی است و ما پیشرفت بسیار سریعی داریم. نرخ رشد مصرف برق در کشور ما سی و هفت درصد است و اگر ما بتوانیم پاسخگوی این احتیاج باشیم می‌تواند بیش از این نیز افزایش یابد، اما ما پیمان منع نشر و گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضاء کرده‌ایم و طی قطعنامه‌ای به سازمان ملل متحد پیشنهاد کرده‌ایم که منطقه ما را از نظر تسلیحات اتمی یک منطقه غیر اتمی اعلام کند.
غصب سرزمین‌های دیگران
کشور اسرائیل بوسیله سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است و هر کسی که درباره کنفرانس صلح گفتگو می‌کند خوب است توجه کند که قطعنامه شماره دویست و چهل و دو شورای امنیت سازمان ملل متحد و قطعنامه‌های بعد از آن و تمام بیانیه‌ها برای این تنظیم شده که صلح بین کشورهای عربی و کشور اسرائیل برقرار شود.
بنابراین، وقتی کشور شما از سوی سایر کشورها شناخته شد، شما نیز از حقوقی مانند حقوق سایر کشورها برخوردار خواهید بود، اما این بدان معنا نیست که ما غصب سرزمین‌های سایر کشورها و با استفاده از زور موافق هستیم، و این همان واقعه‌ای است که بویژه در جنگ ۱۹۶۷ اتفاق افتاد و ما نمی‌توانیم اصل اشغال سرزمین‌های اعراب را بوسیله نیروهای مسلح اسرائیل بپذیریم. لیکن ما نیز مانند دیگران به این اصل توجه داریم که مردم اسرائیل نیز باید در داخل مرزهای خود امنیت داشته باشند و به آن‌ها فرصت داده شود که در صلح و صفا زندگی کنند، اما در مورد سئوال مربوط به نفت باید بگویم که نفت به همه جا صادر می‌شود. وقتی یک کشتی نفتکش، نفت بارگیری می‌کند، واقعاً نمی‌توان به مقصد آن پی برد و می‌تواند راهی هر مقصدی از جمله اسرائیل بشود.
زندانیان سیاسی
اصطلاح زندانی سیاسی با بی بندوباری بسیار استفاده قرار گرفته است. زندانی سیاسی کیست؟ ما می‌توانیم درباره آن به تفصیل بحث و آن را روشن کنیم. آنچه در کشور من می‌گذرد این است که کمونیسم ممنوع شده است. کمونیست‌ها در کشور من اجازه فعالیت ندارند، چون آن‌ها مردمی هستند که هیچگونه وفاداری به پرچم ملی خود نداشته‌اند و سوگند وفاداری به بعضی کشورهای دیگر یاد کرده‌اند.
علاوه بر اینکه آن‌ها به خاطر کمونیست بودن تحریم شده‌اند، این عده به اعمال تروریستی نیز دست می‌زنند. آنان مبادرت به پرتاب بمب می‌کنند و در خیابان‌ها مردم را به رگبار مسلسل می‌بندند و با انفجار بمب افراد بیگناه را درو می‌کنند. اگر در قاموس فرهنگ شما مفهوم تروریست برابر مفهوم زندانی سیاسی باشد، در آن صورت من می‌توانم به پرسش شما پاسخ دهم.
هیچکس نمی‌تواند نظر خود را به ما دیکته کند
ایران با آمریکا روابط بسیار حسنه‌ای دارد و شاید وجود آمریکا برای ما بسیار مؤثر باشد، زیرا جهان در حال حاضر با این مسئله روبروست که برخی کشورها مسلح به سلاح‌های اتمی هستند و بقیه کشورها نیستند. ایران نیز از جمله کشورهایی است که اسلحه هسته‌ای ندارد. از این رو مادامی که در تعدادی از کشورهای جهان سلاح‌های هسته‌ای و ارتش و نیروهای هوایی و دریایی دهشتناک وجود دارد دوستی کشوری مانند آمریکا که دارای زرادخانه‌ای مملو از سلاح‌های هسته‌ای است برای ایران حائز اهمیت حیاتی است.
ولی درباره بیانات رئیس جمهوری آمریکا در مورد نفت من هنوز فرصت نیافته‌ام که متن رسمی بیانات مشارالیه را مطالعه کنم، اما اگر مفاد آن همان باشد که عنوان شده است باید بگویم که این موضوع مورد قبول ما نیست و هیچکس نمی‌تواند نظر خود را به ما دیکته و تحمیل کند. هیچکس قادر نیست مشت خود را به روی ما گره کند چون ما نیز می‌توانیم متقابلاً این کار را بکنیم. اگر مسئله تقسیم ثروت میان ملت‌ها مطرح است فکر می‌کنم که در آن صورت ما آماده خواهیم بود که منابع انرژی خود را در اِزاء سرمایه و تأسیسات شرکت‌های بزرگ جنرال موتورز، وستینگهاوس، جنرال الکتریک و کلیه دیگر شرکت‌های جنرال مبادله کنیم.
استثمار شرکت‌های نفتی
در سال ۱۹۴۷ قیمت اعلام شده یک بشکه نفت صادره از خلیج فارس دو دلار و هفده سنت بود. در سال ۱۹۴۹ شرکت‌های نفتی این قیمت را با یک محاسبه سریع و حیله گرانه به یک دلار و هفتاد و نه سنت کاهش دادند. ما می‌توانیم بخوبی به تفاوت قیمت‌ها پی ببریم که در همان شدت تورم، چگونه بهای کالاهای جهانی سیصد تا چهارصد درصد ترقی کرد.
شرکت‌های نفتی سال‌ها منابع ما را استثمار کردند، منابعی که روزی به اتمام خواهد رسید، زیرا این منابع پایان ناپذیر نیست. کشورهای صنعتی که ثروت و صنایع و حتی جوامع خود را بر نفت ارزان ما بنا نهاده‌اند امروز کالاهای خود را به قیمتی به ما عرضه می‌کنند که بدون مراجعه به ما تعیین می‌شود. آن‌ها گندم، شکر، فولاد، روغن نباتی و غیره را به قیمت‌هایی که خود تعیین می‌کنند به ما می‌فروشند. ما حرفی درباره این قیمت‌ها نداریم، زیرا به ما می‌گویند یا به این قیمت‌ها بخرید و یا به سراغ ما نیایید و ما هم ناگزیر آن‌ها را می‌خریم.
کشورهای فقیر جهان نه تنها نفت مصرف می‌کنند بلکه باید سد جوع نیز بکنند. آن‌ها مجبورند روغن نباتی، شکر و سایر کالاها را نیز تهیه کنند و اگر اشتباه نباشد بهای یک تن شکر امروز هشتصد و چهل دلار است، در حالیکه در گذشته ما یک تن شکر را به شصت دلار می‌خریدیم. به هر حال ما قبول کردیم که مذاکره و گفتگوهای جدی انجام دهیم.
قبل از آغاز بحران نفت همه ما بوجود بحران پولی جهان آگاهی داشتیم. ما مسئول بحران پولی جهان نیستیم، زیرا این بحران قبل از افزایش قیمت نفت هم وجود داشت. اگر اقتصاد کشوری با رکود و دشواری و بیماری روبرو است گناه آن متوجه ما نیست، ولی در هر صورت ما خوشحال خواهیم شد که به این اقتصاد کمک کنیم. این کار را هم اکنون از طریق اعطای وام به برخی از کشورها و کمک به بعضی دیگر انجام می‌دهیم. فکر می‌کنم می‌توانیم به آنچه تاکنون چه برای کشورهای پیشرفته و چه برای ممالک در حال توسعه جهان انجام داده‌ایم بخود ببالیم. من حتی می‌توانم پیشنهاد کنم که یک قیمت ثابت در سراسر جهان برای نفت اِعمال و اجرا شود باستثناء مواردی که موقع جغرافیایی و کیفیت نفت عامل تعیین کننده قیمت نفت باشد و این قیمت ثابت بطور کلی به اشخاص قیمت‌های بیست الی سی کالا ارتباط و همبستگی پیدا کند. ما باید از منابع خویش دفاع کنیم ولی حاضریم چنانچه بهای کالاها در سراسر جهان کاهش یابد بهای نفت نیز تنزل کند و من نسبت به قول خود وفادار خواهم بود، اما در صورتی که قیمت کالاها همواره افزایش یابد دلیلی وجود ندارد که ما آن را تحمل کنیم. همانطور که قبلاً گفتم ما برای گفتگوی جدی درباره این موضوع آماده هستیم.
اتحادیه منطقه اقیانوس هند
اتحادیه کشورهای منطقه اقیانوس هند می‌تواند در زمینه اقتصادی کار خود را آغاز کند و سرانجام جنبه سیاسی نیز بگیرد، و پس از آن نوعی تفاهم نظامی هم میان کشورهای منطقه بوجود آید. این تفاهم نظامی جنبه دفاعی خواهد داشت و فکر می‌کنم مادام که خلع سلاح عمومی صورت نگرفته چنین همکاری دفاعی حائز ضرورت است و مانع از آن می‌شود که کشورهای غیر منطقه به بهانه اینکه عدم امنیت اقیانوس هند منافع آن‌ها را به خاطر می‌اندازد مدعی حضور در اقیانوس هند شوند.
تورم جهانی و افزایش بهای نفت
دشواری‌های مالی جهان قبل از افزایش بهای نفت آغاز شده بود. اگر ما بهای بیشتری برای نفت خودمان درخواست می‌کنیم باید دید که تلاش شما برای پیدا کردن منابع انرژی دیگر که از لحاظ کالری دست کم با نفت برابر باشد چه حد مخارج بر شما تحمیل خواهد ساخت. شما می‌توانید بیش از هفتاد هزار فرآورده از نفت به دست آورید. در زمینه پتروشیمی و دیگر محصولات نفتی نیز این موضوع صادق است، پس درباره ارزش آن کمی فکر کنیم.
بدیهی است ما واقعاً افسوس خواهیم خورد و گناه می‌دانیم که نفت را که می‌توان تبدیل به آسپرین و دیگر اجناس کرد صرفاً به خاطر گرم کردن منازل و یا دستگاه‌های مولد سوزانده شود. شما به موضوع موازنه پرداخت‌ها اشاره کردید، پاسخ من این است که موازنه پرداخت‌های جهان چند سال پیش از تصمیمات ما درباره نفت دچار نابسامانی بود. این نابسامانی چند سال پیش با کاهش ارزش برابری پول‌های مختلف از جمله دلار آمریکا و لیره انگلستان آغاز شد و تنها مارک آلمان و ین ژاپن همچنان استحکام خود را حفظ کردند.
علت چیست که آلمان این چنین قدرتمند پیش می‌رود در حالی که در کشورهای همسایه آن اینطور نیست؟ دلیلش آن است که آلمانی‌ها کار می‌کنند.
اثر افزایش بهای نفت بر تورم جهانی بین یک و نیم درصد است پس درباره تورم بیست درصد در انگلستان یا چهارده درصد در ایالات متحده چه باید گفت؟ در این صورت نتیجه می‌گیریم که باید علاوه بر نفت عوامل دیگری نیز وجود داشته باشند. اگر شما نفت را عنوان کنید ما هم عوامل دیگر را مطرح خواهیم ساخت. جای تأسف است که اقتصاد جهان بر مبنای نفت ارزانی که از کشورهایی مانند کشور من بهره برداری می‌شد بنیانگذاری شده است. این وضع قابل دوام نیست. ما اکنون وارد عصر جدیدی شده‌ایم و در دنیای تازه‌ای به سر می‌بریم.
امپریالیسم از جهان رخت بربسته است. آیا شما اکنون می‌خواهید امپریالیسم جدیدی را که به نام استعمار نو خوانده می‌شود احیاء کنید؟ این کار امکان پذیر نیست و به همین سبب باید گرد هم آییم و راه حل‌هایی برای نجات اقتصاد جهان پیدا کنیم، به شرط آنکه این راه حل‌ها بر اساس عدالت استوار باشد و مردم نیز درک کنند که باید اندکی بیشتر کار کنند.
مارکسیست‌های اسلامی
چرا شما عادت دارید هر کس را که بمب پرتاب کند روشنفکر بنامید؟ من همیشه فکر می‌کردم که روشنفکران می‌توانند از قلم خود بهتر از یک مسلسل استفاده کنند.
ما نمی‌توانیم کمونیسم و مارکسیسم را بپذیریم. آخرین شاهکار این افراد این است که خود را در کشور من مارکسیست‌های اسلامی می‌خوانند. مردم کشور من اکثراً مسلمان هستند، همانطور که اکثر مردم کشورهای شما نیز کاتولیک و پروتستان هستند. مارکسیست‌های کاتولیک! ... و حالا این به اصطلاح مارکسیست‌های اسلامی به هر طرف بمبی پرتاب می‌کنند. من معتقدم مذهب و مارکسیست با هم توافق ندارند. بنابراین چگونه می‌توان آن‌ها را کنار هم گذاشت؟ اما درباره آن افراد باصطلاح روشنفکر که به گفته شما تهیه کننده فیلم و شاعر هستند و به مرگ محکوم شده‌اند به درستی نمی‌دانم به کدام مورد اشاره می‌کنید، زیرا چندین مورد مشابه وجود داشته است. آن‌ها علیه جان من، شهبانو و ولیعهد سوء قصد کرده‌اند. اگر من گناهان بسیاری مرتکب شده باشم اما ولیعهد شاید کاملاً معصوم و بیگناه باشد، زیرا او حتی به سن چهارده سالگی نرسیده است.
با این حال من این افراد را بخشیده‌ام. من می‌توانم از گناهان کسانی که علیه جان من سوء قصد کرده‌اند بگذرم، ولی هرگز نمی‌توانم از اعمال کسانی که می‌کوشند استقلال و حاکمیت کشور ما را از بین ببرند چشم بپوشم.
خرید سهام کروپ
ما اصولاً سیاست مثبتی را دنبال می‌کنیم و در حالی که مناسبات خود را با دیگر کشورها گسترش می‌دهیم نظر ما صرفاً دستیابی به منافع آن‌ها و یا خرید و کنترل دارایی آن‌ها نیست، بلکه قصد ما فقط مشارکت با آن‌ها و در عین حال کمک به اقتصادشان است.
هنگامی که ما سهام مؤسسه کروپ را خریداری کردیم ارزش این سهام فوراً بالا رفت. اکنون نیز هر چه کروپ در کشور ما انجام دهد مخارج آن را خواهیم پرداخت، بویژه که صنایع فولاد در کشور من ملی شده است. کشورهای دیگر نمی‌توانند در صنایع نفت، مس و بسیاری از صنایع ملی دیگر در کشور ما مشارکت کنند.
لیکن ما یک شرکت مختلط در نقطه‌ای در اروپا تأسیس کرده‌ایم که از آن جا به اتفاق مؤسسه کروپ می‌توانیم به بازار کشورهای دیگر دست یابیم و در صورتی که کشورهای مورد نظر مشارکت ما را بپذیرند با آن‌ها شرکت‌های مختلط تأسیس خواهیم کرد.
ایجاد یک جامعه سالم
من فقط قدرت‌هایی را اعمال می‌کنم که قانون اساسی به من تفویض کرده است. در کشورهای دیگر قدرت‌هایی وجود دارد، ولی اعمال نمی‌شود، زیرا نیازی به اعمال این اختیارات وجود ندارد، چون مردم آن کشورها از سواد کافی بهره دارند و دارای مؤسسات تعاونی و تأسیسات اجتماعی و انجمن شهر و احزاب سیاسی مختلفی هستند که مردم بوسیله آن‌ها حاکمیت و اختیارات عالیه خود را از طریق انتخابات صحیح و عاری از تقلب اعمال می‌کنند.
من با انجام همین تدابیر مانند ایجاد تعاونی‌ها، انجمن‌های شهر و تشویق احزاب سیاسی و هر عامل دیگری که برای ایجاد یک جامعه سالم لازم است ملت خود را برای طی این دوره انتقال آماده می‌کنم. جامعه‌ای که می‌خواهیم بسازیم بر مبنای آزادی بیان استوار است. مردم به ویژه باید بدانند آزادی بیان چیست؟ زیرا اگر از این آزادی برخوردار باشند ولی ندانند چگونه از آن استفاده کنند نتیجه نامطلوبی خواهند گرفت. شما ادعا می‌کنید که انتخابات در کشورتان آزاد است، ولی بعداً می‌شنوید که انتخاب ساختگی بوده و در آن تقلب شده است و حتی گروهی از مردگان آراء خود را در صندوق‌های انتخاباتی ریخته‌اند.
به هر حال زمان آن فرا خواهد رسید که در اثر پیشرفت کشورمان به این مواهب اجتماعی نائل شویم و به خاطر ولیعهد آرزو می‌کنم که این هدف بزودی تحقق پذیرد.
من به خوبی می‌دانم که تحقق این آرزو بسیار ارزنده و شادی آفرین خواهد بود. همانطور که ما در حال حاضر نیز از پیشرفت‌هایی که خوشبختانه به دست آورده‌ایم بسیار شادمان هستیم، اما رویهمرفته تلاش شدیدی در پیش خواهیم داشت. حکومت کردن بویژه در روزهای گذشته دشوار بود، ولی اکنون از دشواری آن کاسته شده است. من بارها گفته‌ام که سلطنت کار پر دردسری است.
موافقتنامه بازرگانی ایران و استرالیا
به عقیده من امکانات متقابل ایران و استرالیا در زمینه همکاری‌های مختلف نامحدود است. هنگامی که دانش آموز بودم همیشه از خود می‌پرسیدم نامحدود یعنی چه و معنای صفت پایان ناپذیر چیست؟
این مفاهیم باید روزی به ارقام تبدیل شود و این ارقام در آینده بسیار شایان توجه خواهد بود. درباره اقتصاد بیمار کشور شما اطلاع چندانی ندارم. کشوری مانند کشور شما باید اقتصاد شکوفایی داشته باشد. شما همه چیز دارید. بنابراین شاید شما بتوانید با قرار دادن قسمتی از منابع بوکسیت خود با ما همکاری کنید. بعلاوه شما تقریباً دارای خودکفایی در نفت هستید. شما می‌توانید انرژی هسته‌ای و منابع بسیار غنی زغال سنگ و اورانیوم کشور خود را جانشین نفت کنید، لذا بهترین راه کار این است که ایران بکوشد با استرالیا شرکت مختلط تشکیل دهد و منابع دست نخورده کشور شما را با سرمایه‌گذاری مشترک مورد بهره برداری قرار دهد تا در آینده هر دو کشور احتیاجات خود را از این طریق تأمین کنند. تصور می‌کنم شما آینده بسیار درخشانی در پیش دارید.
پایگاه دیه گو گارسیا
من با تأسیس پایگاه دیه گو گارسیا تا زمانی که قدرت‌های دیگر در اقیانوس هند وجود داشته باشند مخالف نیستم. این مخالفت درست نیست. من ارقام معتبری در دست ندارم، ولی عده‌ای می‌گویند که تقریباً روزی سه کشتی شوروی در اقیانوس هند رفت و آمد می‌کنند. در چنین وضعی چگونه می‌توان از آمریکا خواست که از اقیانوس هند دور شود؟ ولی ما می‌توانیم همزمان از هر دو قدرت بخواهیم که از این اقیانوس دور شوند. ما تنها در صورتی می‌توانیم چنین چیزی را از آن‌ها بخواهیم که همه کشورهای حوزه اقیانوس هند و استرالیا گرد هم آیند و با هم به توافق برسند.
استفاده از انرژی‌های مختلف به جای نفت
در جمهوری فدرال آلمان که دارای فضای بسیار محدود است در نظر دارند بین دو تا سه هزار مگاوات برق اتمی تولید کنند. این نیروگاه‌ها را می‌توان در قلب کوه‌ها و یا در اعماق زمین نصب کرد و یا چاره دیگری برای آن جستجو نمود، ولی موقعی که منابع نفت به پایان برسد هیچ چاره‌ای برای تأمین انرژی وجود نخواهد داشت. انرژی هسته‌ای تنها منبع انرژی نخواهد بود، بلکه امکانات دیگری مانند استفاده از انرژی خورشیدی، استفاده از انرژی امواج دریاها، تبدیل زغال سنگ به گاز و مایه سازی گاز زغال سنگ وجود دارد، همچنین می‌توان حرارت گرد زغال سنگ را تا بیست هزار درجه سانتیگراد بالا برد. آیا می‌توان تصور کرد که با چنین نیرویی چه کارها می‌توان انجام داد؟ انرژی هنوز به صورت یک مسئله مهم جلوه می‌کند، ولی سرانجام محققین راه حل‌های مناسبی برای آن خواهند یافت.
و اما درباره غیر اتمی‌شدن منطقه اقیانوس هند فکر می‌کنم با وجود آزمایش‌های هسته‌ای اخیر هند، این کشور با رغبت حاضر است که اقیانوس هند یک منطقه غیر اتمی و خالی از سلاح‌های هسته‌ای اعلام شود. آن‌ها می‌گویند که در پی هدف‌های مسالمت آمیز هستند و من مایلم گفته یک دوست را باور کنم، ثانیاً معتقدم که این کار به نفع همه کشورهای منطقه از جمله خود هند است.
اهمیت هواپیماهای کنکورد
موقع جغرافیایی کشور ما طوری است که فاصله بین تهران تا لندن و تهران تا توکیو تقریباً یکسان است. ما حق پرواز در حریم فضایی کشورهای مختلف را داریم و هواپیمای کنکورد فاصله‌ها را با این شهرها کوتاه می‌کند این یکی از دلایل عمده علاقه ما به این نوع هواپیماست، اما موقعی که به لندن یا توکیو پرواز می‌کنیم می‌توانیم از این دو شهر به نیویورک برویم و سپس شاید از فراز اقیانوس آرام بازگردیم. من خلبانی کنکورد را به عهده داشته‌ام، از این رو هم به عنوان مسافر و هم به عنوان یک خلبان می‌توانم بگویم که هرگاه مسافری با کنکورد پرواز کند دیگر حاضر نخواهد شد سوار هواپیمای دیگری شود.