مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نماینده هفتهنامه لوپوئن چاپ پاریس در کاخ نیاوران ۱۲ دی ماه ۱۳۵۳
| سخنرانیهای محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیمهای مجلس |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نماینده هفتهنامه لوپوئن چاپ پاریس در کاخ نیاوران ۱۲ دی ماه ۱۳۵۳
کمک به دنیای غرب
شما چطور تصور میکنید که ما آرزوی انهدام دنیای غرب را داریم، در حالیکه خود ما متعلق به همین جهان هستیم و برای همین است که در بعضی موارد به آن کمک میکنیم. به همین جهت بود که ما با کمال خرسندی یک میلیارد دلار وام به فرانسه و یک میلیارد و دویست میلیون دلار وام به انگلستان دادیم و بعلاوه نزد کروپ در آلمان فدرال سرمایهگذاری کردیم. اینها ثابت میکنند که ما بهیچوجه آرزوی انحطاط شما را نداریم.
شما میگویید که افزایش بیش از حد قیمت نفت اقتصاد دنیای غرب را تهدید میکند. اول میخواهم عبارت بیش از حد را که بکار بردهاید تصحیح کنم. بیش از حد از چه نظر؟ سعی کنید منبعی پیدا کنید که بتواند جایگزین انرژی نفت باشد و بعد به من بگویید که برای بهره برداری از این منبع چه مخارجی را باید متحمل شوید. از این گذشته قدرت خرید یک بشکه نفت را در سال ۱۹۷۴ در نظر بگیرید و آن را با قدرت خرید امروز مقایسه کنید. لازم نیست در این مورد به گذشته دور مراجعه کنید. جهان غرب از سال گذشته تا کنون با تورم متوسط بیست درصد خود باعث شد که ما از هر ده دلاری که به دست آورده بودیم دو دلار متضرر شویم. از سوی دیگر ما میدانیم که قیمت نفت فقط به میزان دو درصد باعث تورم جهانی شده، بنابراین دو درصد این تورم به علت نفت است، پس هجده درصد بقیه به چه علت است؟ این هجده درصد تورم ناشی از اوضاع داخلی شما است. کشورهای غربی به هزار علت رهبری صحیحی ندارند، از این گذشته تقصیر بیشتر به ترکیبهای سیاسی بر میگردد که امکان رهبری را به رهبران نمیدهد.
سرنوشت این کشورها در چنین شرایطی نامعلوم است. حتی کشورهای بزرگ با منابع انسانی و طبیعی وسیع ممکن است به علت انحطاط داخلی عمیقاً دگرگون شوند، ولی امیدوارم که این امر اتفاق نیفتد، چون این نوع رویدادهای ناشناخته برای ما خوشایند نخواهند بود. در این میان قدرتهای دیگری هستند که بوجود خواهند آمد و تثبیت خواهند شد، از جمله چین، درباره برزیل و کشور ما نیز چنین گفته میشود. اگر همه چیز آنطور پیشرفت کند که ما آرزو داریم و طرح آن را ترسیم کردهایم تا ده یا دوازده سال دیگر ایران باید در سطح قدرتهای اروپایی کنونی قرا گیرد، تا بیست و پنج سال دیگر نیز وقتی میزان تولید نفت کاهش یافت شاید با حداکثر پیشرفت در کشاورزی و صنایع که با پیشرفتهترین کشورهای جهان قابل مقایسه باشد، ما به شکوفایی کامل تری برسیم.
انقلاب سفید ایران
حدود ده سال پیش ما انقلابی را شروع کردیم که آن را انقلاب سفید مینامیم. این هنگامی بود که من احساس کردم کشور با روح و جان پاسخگوی این انقلاب است و سریعاً به پیش میرود. البته مخالفانی هم وجود داشتند، مانند فئودالها و بعضی از روحانیون کهنه پرست و یا کمونیستها که نمیتوانستند از این جهش استقبال کنند، چون هرگونه موفقیت اجتماعی مانع پیشرفت آنها میشود. در حقیقت راز موفقیت هر کشوری در سه اصل استقلال سیاسی، اقتصادی، و نظامی نهفته است.
۱- از نظر سیاسی ما استقلال داشتیم، چون من در این مورد از هر جهت مصمّم بودم
۲- از نظر اقتصادی ما با تثبیت حاکمیت خود بر نفت، به استقلال اقتصادی رسیده بودیم.
۳- از نظر نظامی نیز گرچه مسئله تجهیزات برای ما کمی تولید اشکال میکرد، ولی از لحاظ اخذ تصمیم مستقل بودیم.
به این جهت پس از نیل به این سه اصل استقلال، من هیچ نگرانی نسبت به سرنوشتی که در انتظارمان بود احساس نمیکردم.
هنگامی که ایران زیر سلطه قدرتهای خارجی از جمله انگلستان قرار داشت، من ساعات غمانگیزی را گذراندهام، ولی اکنون مشاهده میکنم که انگلستان نه تنها دوست ما شده، بلکه هم طراز ما نیز شده است. انگلستان اکنون کشوری است که ما اگر بتوانیم با مسرت خاطر به آن کمک خواهیم کرد. بنابراین شم مشاهده میکنید که من روحیه انتقام جویی ندارم.
در این مورد باید بگویم که من ذاتاً مغرور نیستم، ولی اگر غیر از این بود ما میتوانستیم به آسانی نسبت به این موضوع احساس غرور بکنیم.
کمک به کشورهای دیگر
اگر بعضی از کشورهای تولید کننده نفت، روحیه ثروتمندان تازه به دوران رسیده را دارند، ما چنین نیستیم. شما ببینید که ما با مازاد پولهای خود چه کردهایم. ما به صندوق بینالمللی پول و بانک بینالمللی و همچنین به کشورهای بزرگی نظیر فرانسه و انگلستان وام دادهایم. ما رستورانها، ساختمانها، یا هتلها را خریداری نکردهایم. اما در مورد دیگر کشورهای تولید کننده نفت چه خردهای میتوان به آنها گرفت؟
آنها نمیتوانند پولی را که به دست میآورند در کشور خودشان خرج کنند و بناچار این پولها را به مصارف فوق میرسانند، من فکر میکنم که در ماجرای نفت آنچه حائز اهمیت است این است که طی گفتگویی که ما به شما خواهیم داشت راه حلی برای به جریان انداختن این مازاد پول که برخی از کشورها نمیتوانند به نحوی سازنده و مفید آن را خرج کنند، پیدا کنیم.
سه هزار سال تاریخ
ما سه هزار سال تاریخ ثبت شده داریم و در این مدت چهار مرحله انحطاط را پشت سر نهادهایم. کشورهایی وجود دارند که نتوانستند حتی از یک مرحله انحطاط جان سالم بدر برند، ولی ما چهار مرحله انحطاط داشتیم و چهار رستاخیز. مثلاً مغولها را در نظر بگیرید. آنها به کشور ما تاختند و همه چیز را نابود کردند و به خون کشیدند، ولی زمانی از کشور ما خارجی شدند که تمدن ما را پذیرا شده بودند، بطوری که وقتی هند را فتح کردند در آن جا تمدن ایرانی را مستقر ساختند و تا زمان ورود انگلیسیها به هند زبان رسمی دربار هند زبان فارسی بود. اعراب نیز به ایران هجوم آوردند اما همین پدیده تکرار شد، بطوری که بسیاری از نویسندگان بزرگ زبان و فرهنگ عربی ایرانی بودند و گمان میکنم بزرگترین فرهنگ لغات عرب را نیز یک ایرانی نوشته است. از اینرو امیدوارم که مانند گذشته ما هویت ملی خود را کاملاً حفظ کنیم. ما در عین حال که تکنولوژی مدرن را برمیگزینیم و از آنچه که در زندگی مدرن سودمندتر است بهرهمند میشویم، در ضمن تا آن جا که امکان دارد روحیه ایرانی را حفظ خواهیم کرد و شما باید بدانید که اگر من چنین امیدی نداشتم در صدد مدرنیزه کردن کشورم برنمیآمدم.
ایران طرفدار صلح
درباره نگرانی برخی از همسایگان ما از تقویت قدرت ارتش ایران، باید بپرسم کدام همسایه ما این نگرانی را دارد؟ شاید این امر مربوط به کسانی بشود که نقشههای جغرافیا چاپ میکنند و در این نقشهها کشور ما را تکه تکه میکنند و ما را زیر پرچم کشوری که این نقشهها را چاپ میکند قرار میدهند. من به صراحت به شما میگویم که عراق این نقشههای جغرافیا را چاپ کرده است. در این نقشهها استان خوزستان ما تجزیه شده و به خاک عراق ملحق گردیده است. آیا اینها هستند که از ما میترسند؟ خیر، ایران همواره از یک سیاست صلح آمیز تبعیت کرده است. ما احتیاجی به اراضی دیگران نداریم. ما به اندازه کافی ثروت و منابع طبیعی داریم و حتی اگر چنین منابعی نداشتیم نقش اشغالگر را ایفاء نمیکردیم، چون با روحیه ما منافات دارد، ولی از سوی دیگر شما باید بدانید که ایران کشوری نیست که در آینده اجازه دهد که دیگران بر آن حکومت کنند. ایران این اجازه را به هیچکس چه قدرتهای بزرگ و چه کوچک نخواهد داد.