مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ دی ۱۳۳۵ نشست ۴۸
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۹ دی ۱۳۳۵ نشست ۴۸
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۴۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه نهم دیماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱ -طرح صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور - آقایان: حشمتی - دکتر رضایی
۳ - اعلام تصویب صورت مجلس
۴ - اخذ رأی و تصویب گزارش راجع به هفت میلیون ریال اعتبار وزارت کشور
۵ - شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه مربوط به ایجاد سازمان مشورتی دریانوردی
۶ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت ده و ربع صبح به ریاست آقا عماد تربتی (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱- طرح صورت مجلس
نایب رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت میشود
(بشرح ذیل خوانده شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر سید امامی. امید سالار. مهندس فروغی. دکتر شاهکار. محمودی. دکتر ضیائی. مهندس شیبانی. سنندجی. اورنگ مهندس اردبیلی. امامی خوئی. افخمی. دکتر طاهری.
غائبین بی اجازه ـ آقایان: قراگزلو. اریه. اسفندیاری. شادمان. صارمی. دکتر هدایتی.
دیر آمدگان و زود رفتگان بااجازه ـ آقایان: صادق بوشهری. ثقه الاسلامی. دادگر. اقبال. اردلان. بهادری. کاظم شیبانی. اسکندری. یار افشار. دکتر امین. تجدد. دکتر سعید حکمت. بزرگ ابراهیمی. تیمور تاش.
نایب رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) چون عده برای رأی کافی نیست تصویب صورت مجلس بعداً اعلام نمیشود
۲- بیانات قبل از دستور آقایان ـ حشمتی ـ دکتر رضائی
نایب رئیس ـ بیانات قبل از دستور شروع میشود. آقای حشمتی
حشمتی ـ چندی قبل بنده سؤالی کردم در مجلس راجع بیک نواخت کردن حقوق کارمندان دولت آقایان محترم اطلاع دارند که در آخر دوره هجدهم یک پیشنهادی تقدیم شد بمجلس و تصویب شد و دولت مکلف شد که در عرض ششماه برای ک نواخت کردن حقوق کارمندان دولت لایحهای بمجلس بیاورد (صحیح است) چندی قبیل که بنده سوالی کردم جناب آقای ذوالفقاری معاون نخست وزیر قول دادند که تا همین یکی دو هفته این لایحه را بمجلس بیاورند (معاون نخست وزیر ـ الان هم عرض میکنم تا یک هفته دیگر میآید) (دکتر رضائی ـ خواهش میکنم بفرمائید زودتر بیاید که مجبور نشویم دو ساعته تصویب کنیم) و الان هم که مدتی گذشته باز میفرمائید تا یک هفته دیگر میآورند امیدوارم اینطور باشد و بنده قبلا تشکر میکنم منظور بنده از تقدیم این پیشنهاد و منظور مجلس از تصویب این پیشنهاد این نبود که ما بخواهیم یک مشکلی را بر مشکلات دولت اضافه بکنیم بلکه همه تشخیص دادند که کارمندان دولت با این حقوق نمیتوانند زندگی کنند و مخصوصاً که آقایان آمدهاید به حقوق یکعدهای از آنها مقداری اضافه کردهاید و حقیقت این تبعیض نه فقط باعث زحمت کارمندان شده بلکه بحیثیت و شرفت آنها برخورده است یک بام و دو هوا معنی ندارد این پیشنهاد باین مناسبت تقدیم شد که تبعیض از بین برود آقایانی که میخواهید جلوی فساد را بگیرید باید بدانید که اولین شرط جلوگیری از فساد احترام و رعایت اصول و مبلغی اخلاقی است اگر ما بخواهیم هر چیزی را بمیل خودمان تفسیر بکنیم مسلماً این جلوگیری از فساد میکند و بلکه کمک بفساد میکند ما باید بدانیم که یک اصولی توی این کشور هست و مجری است و ما باید باین اصول احترام بگذاریم و هر روز هر دقیقه مجبور نباشیم تغییر روش و فکر و اخلاق بدهیم
چون آقایان میدانند که خوبی و بدی یک معنای واقعی ندارد این بسته است باینکه جامعه یک چیزی را خوب میداند یا یک چیزی را بد میداند خود ما در گذشته مثلا بیک چیزهائی عقیده داشتهایم که حالا فهمیدهایم که آنهائی خود بوده است باید مناسبت باید سعی کرد که جامعه بموضوعاتی که میبیند برای پیشرفتش لازم است احترام بگذارد نه اینکه مرگ خوب باشد برای همسایه باین مناسبت بنده استدعا میکنم که در این قسمت یک توجه فوری بشود اما موضوع دوم. آقایان پریروز نشستیم و این لایحه قرضه را تصویب کردیم ما شمشیر را بدست دولت دادیم ما نشان دادیم که میل داریم دولت را کمک کنیم و حمایت کنیم و با وجود اینکه یک خاطرات تلخی از قرضههای گذشته داشتیم معذالک بدولت خودمان اعتماد کردیم و این لایحه را تصویب کدیم حالا اگر قرار بشود باز این پول را بیاورند در طهران خرج بکنند و بولایات توجهی نکنند خدا گواه است یک روزی نتیجه این سهل انگاریها را خواهیم دید آقایان میدانند که یک کشور کشاورزی مثل ایران امروز محتاج بگندم است انسان واقعاً وحشت میکند وقتی که فکر میکند که ما روغن باید از خارج بخریم کشور ما با صطلاح صنعتی نیست خوب اتومبیل از خارج میآورند چه مانعی دارد یک کارخانه اتومبیل سازی بیاورند و اتومبیل بسازند (خرازی ـ ما کارخانه تعمیر اتومبیل نداریم) مگر این کشورهائی که میسازند چطور است ما کارخانه تعمیر نداریم آنوقت کشاورزی
+را هم که توجه میکنیم این یک بدبختی است که ما روغن را از خارج باید بیاوریم (اکبر ـ بزودی چوب را هم از خارج میآورند) شنیدم که شهرداری مقداری روغن خریداری کرده آورده حالا بعضیها میگویند که این روغن خوک است و نمیخوردند ولی من که میدانم روغن خوی نیست ولی اگر بخواهند باین کارها کشاورزی ما ترقی کند و پیش برود با این حرفها پیش نمیرود اگر دولت بخواهد با کشاورزی رقابت کند روز بروز بدتر میشود خریدن گندم از آمریکا و آوردن بکشور یعنی چه یعنی روی دست تولید کننده گندم بلند شدن این نمیشود شما تمام وسایل زندگی را باید فراهم کنید برای کشاورزی نه اینکه با گندم رقابت میکنید با روغن هم رقابت میکنید پس فردا میخواهید با گوشت هم رقابت کنید خوب چطور میخواهید کشاورزی در ده بماند این سهل انگاریها یکروز نتیجه اش خدای نکرده عاید همه ما خواهد شد و آن روز دیگر پشیمانی سودی ندارد خدا شاهد است که ما میل نداریم با این حرفها بدولتی که خودمان پشتیبانش هستیم و بهش علاقه داریم ایراد بگیریم مربوط باین دولت نیست نمیدانیم چه بدبختی بود که از سابق گریبان گیر ما شده (مهندس اردبیلی ـ از سال ۲۰ باین طرف) برای رضایت مصرف کننده ما همه اش توی سر تولید کننده میزنیم شما ببینید تخم مرغ را آیا میلیونر تولید میکند در این کشور این مال چند تا پیرزن است روغن را میلیونر تولید میکند؟ شما هی میزنید توی سر این تولید کننده مقصودتان چیست (سلطان مراد بختیار ـ دیگر کشاورزی نمانده است)
بنابراین بعقیده من وزارت باید کشاورزی و مخصوصاً این هیئت کشاورزی با تشویق صادرات کمک بکشاورزی این کشور بکند در سال ۱۳۲۹ یک آقای دکتر تقی نصر آمدند اینجا ایشان یک حرف زدند و بنده هم ایشان را نمیشناسم گفتند تمام واردات ما باید از ارز صادرات تهیه بشود یعنی آن کسی که میخواهد اتومبیل وارد کند مجبور باشد برود پنبه را بهر قیمی که کشاورزش میگوید بخرد بعد صادر بکند اگر از صادرات ضرر میکند از واردات منفعت کند و ملاحظه کردید که رقم صادرات خیلی بالا رفت خوب حالا که واردات آزاد است هر چه دلشان میخواهد میاورند صادرات را هم که تشویق نمیکنند بنده واقعاٌ وقتی فکر میکنم به آینده این کشور و میاندیشم بی اختیار وحشت میکنم باین مناسبت ما تقاضا داریم از دولت که جناب آقای ذوالفقاری همیشه اینجا تشریف دارند البته بروند و بگویند که در این قسمت دولت یک توجه واقعاُ حسابی بکنند و انشاءالله بنتیجه خواهد رسید، دیگر راجع باصلاحات شهرستانها آقایان میدانند که ما هر کدام بالاخره نماینده یک شهرستانی هستیم بنده که خجالت میکشم به شهرستان خودم بروم.
(مهندس اردبیلی ـ اصلا توجه نمیکنند) خدا گواه است من خجالت میکشم آخر ما بمردم چه بگوئیم میگوید که شما رفتهاید و قانون قرضه را تصویب کردید از این قرضه مگر ما نباید استفاده کنیم مگر ما جزو این مملکت نیستیم بنده بگویم که قانون اینست که نمیدانم فلان بالاخره باید یک فرمولی تهیه کرد و باین شهرستانها توجهی کرد توقعات زیادی ندارند خرجهای مهمی هم ندارند ما تقاضاهای خیلی مشکلی هم نداریم که طاقت فرسا باشد (سلطان مراد بختیار ـ دولت سالی صد میلیون تومان ضرر نان تهران را میدهد) بالاخره باید برای شهرستانها یک اقداماتی بشود ما بالاخره نماینده این مردم هستیم کار خوب باید جزءاین مردم هستیم یعنی اگر چنانچه شما میل ندارید توجهی هم بعرایض ما بکنید لااقل بآن مردمی ک ما را انتخاب کردهاند توجهی بکنید ما بالاخره جزءاین مملکت هستیم بنا براین از این قبیل تقاضاها را ما داریم آقای معاون نخست وزیر این موضوع را توجه کنید دولت را متذکر بشوید که انشاءالله برای عیدی مردم شهرستانها برویم و یک خبرهای خوشی بدهیم (دکتر امین ـ همه شهرستانها تقاضا دارند) همه شهرستانها گرفتار هستند البته راجع بمبارزه با فساد بنده یک عرضی کردم و حال دنبال آنرا عرض میکنم و تقاضا دارم که دولت یک لایحهای بیاورد و برا رسیدگی بحساب اشخاص مثل اینکه اصلا توجهی نشده بنده روی این قسمت باز تقاضا میکنم اگر میخواهید کار مبارزه با فساد درست شود راهش اینست. باور بکندی که اگر این لایحه بیاید و اجرا بشود اگر بخواهند حمل کنند خیلی ملایم خواهند بود (احسنت، احسنت)
نایب رئیس ـ آقای دکتر رضائی
دکتر رضائی ـ عرض کنم بحضور انور آقایان دفعه قبل که من صحبت کردم خودم را بعنوان یک موافق منقد دولت سبب شد که دستگاه مطبوعاتی ما دست بنده شمشیر انتقاد دادند و بنده را از درخت مخالفت بالا بردند و از این مقوله بنابراین بنده امروز با اجازه آقایان عرض میکنم که بنده بعنوان یک موافق دولت صحبت میکنم و عرایض بنده برای تقویت دولت است نه برای تضعیف دولت بعقیده بنده یک موافق دولت وظیفه اش این است که نکات ضعف را به دولت تذکر بدهد تا در موقع مناسب دولت آن نکات ضعف را از بین برده و در نتیجه بتواند با قوت بکار خودش ادامه بدهد امروز بنده میخواهم سه مطلب را که بعقیده من سبب تضعیف دولت میشود بدولت تذکر بدهم موضوع اول تأخیر در تقدیم لوایح به مجلس شورای ملی است آقایان نمایندگان ملاحظه فرمودند که لایه قرضه بچه نحوی بمجلس شورای ملی آمده و بچه نحوی الساعه در مجلس سنا مطرح است این عمل بهیچوجه مناسب با شئون مجلس شورای ملی و اصولا با اصول قانون گذاری نیست یک لایحهای مهم مانند لایحه قرضه نبایستی یک روز داده شود و روز بعد مطرح شود و در همان روز به تصویب برسد و این صلاح نیست.
پرفسور جمشید اعلم ـ این حرفها صلاح نیست.
نایب رئیس ـ آقای دکتر رضائی مجلس طبق مقررات و موازینی که در آئین نامه است قانون نگذرانده و رأی اکثریت قاطع است و جنابعالی حق ایراد نخواهید داشت
دکتر رضائی ـ بنده در پشت تریبون نظریه شخصی خودم را عرض میکنم که صلاح نیست مجلس شورای ملی در کار خودش اینقدر عجله کند در نتیجه بنده میخواستم تذکری که جناب آقای مهندس هدایت در روز گذشته اینجا دادند دوباره تکرار کنم و بدولت تذکر بدهم که در تقدیم لایحه بودجه تسریع لازم را بعمل آورد چون لایحه بودجه یک لایحه ایست که در حقیقت برنامه دولت در ظرف سال آتیه میباشد در نتیجه ما باید سعی بکنیم که در مجلس بحد کافی و لازم روی آن لایحه بحث و شور بکنیم از دولت استدعا دارم کاری بکند که این فرصت بحث و شور برا ما وجود داشته باشد موضوع دومی را که میخواهم باستحضار آقایان محترم برسانم موضوع اتوبوس رانی با وجود اینکه دولت مستحضر است که خوب نیست نتوانسته است تاکنون یک اقدامی مناسب برای رفع اشکال بنماید جناب آقای علم در چندی قبل در اینجا وعده فرمودند کهای اشکال رفع خواهد شد
بنده میخواستم تذکر بدهم که در رفع این اشکال اقدامات مناسب را بکنند چون باور بفرمائید همین موضوع اتوبوسرانی در تهران سبب شده است که اختلاف بین مردم و دولت زیاد تر شود و مردم از دولت ناراضی باشند شما در حدود ساعت ۷ یا ۸ اگر از خیابان سعدی عبور بفرمائید ملاحظه میفرمائید که یک خطی در آنجا هست که حقیقتاً برای یک شخص غیر قابل تصور میباشد که چطور حاضر است یک نفر برای سوار شدن اتوبوس اینقدر مشقت را تحمل کند یک ساعت، یا یکساعت و نیم منتظر باشد تا سوار اتوبوس بشود از دولت استدعا دارم که این موضوع را مورد توجه قرار بدهد موضوع سوم موضوعی است که اخیراُ در نتیجه حریقی که در سینما مولن روژ اتفاق افتاده مورد توجه بنده واقع شد و این ترتیب که بعقیده من شهرداری شهر موظف هستند که جان مردم را حفظ بکنند بدین معنی که یک مکان عمومی مانند سینمای مولن روژ بایستی طوری ساخته شود که هر آینه اگر یک حریقی کوچکی در آنجا شروع شد این عمارت طوری نباشد که در عرض ۵ دقیقه تمام بنا دچار حریق شود و جان مردم در خطر باشد بنده قول میدهم که هر آینه خداوند یاری نکرده بود و این حریق در هنگامی که فیلم نمایش داده میشد بوقوع میپیوست حداقل بیست یا سی نفر مردم از بین میرفتند (یکی از نمایندگان ـ بیشتر از اینها) ملاحظه بفرمائید پس این یک موضوعی است که بایستی شهرداریها مورد توجه خودشان قرار بدهند در مورد سینما مولن روژ بنده اطلاعی ندارم گفتگوهائی هست که بنده اطلاعی ندارم و وارد جزئیات نمیشوم آقای شهردار خوب یا بد هستند بنده باینها کاری ندارم.
خرازی ـ شهردار کار شهرداری تهران را بلد نیست یا بیطار را آورده معاون شهرداری تهران کردهاند.
دکتر رضائی ـ مطالبی که مورد توجه بنده قرار گرفته است نارضایتی مردم است که در اثر این واقعه باز دوباره بوجود آمده بدین معنی که حقیقتاً مردم ترس دارند که در این اماکن عمومی بروند و میگویند ما در یک جای عمومی که یرویم هیچ مصونیتی در مقابل حریق نداریم دولت باید یک تذکری به شهرداریها بدهد که یک مراقبت بیشتری در این امور بکنند
۳- اعلام تصویب صورت مجلس
نایب رئیس ـ عرض کنم چون دیگری قبل از دستور اسم نویسی نکرده است وارد دستور میشویم و چون عده برای رأی کافی است تصویب صورت مجلس اعلام میشود
۴- اخذ رأی و تصویب گزارش راجع بهفت میلیون ریال اعتبار و وزارت کشور
نایب رئیس ـ لایحه ایست که از مجلس سنا راجع باضافه اعتبار وزارت کشور از محل صرفه جوئیهای انتخابات که عیناُ بتصویب رسیده باید رأی نهائی گرفت اکثریت که حاصل شد رأی خواهیم گرفت اینک گزارش قرائت میشود ـ
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم شورای ملی ـ
لایحه شماره ۴۰۹۲۷- ۳۵/۸/۷ دولت راجع
+با اضافه اعتبار وزارت کشور از محل صرفه جوئی انتخابات دوره نوزدهم قانون گذاری که طی مرقومه شماره ۲۹۹۹ ـ ۳۵/۹/۲۴ از مجلس شورای ملی بمجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهار شنبه پنجم دی ماه یکهزار و سیصد و سی و پنج عیناُ بتصویب مجلس سنا رسید اینک مراتب برای اخذ رأی نهائی اعلام میشود
نایب رئیس مجلس سنا ـ دکتر سعید مالک
(اسامی آقایان نمایندگان بترتیب زیر بوسیله آقای جلیلی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد)
آقایان: مشایخی. پرفسور جمشید اعلم. دکتر جهانشاهی. دکتر عدل. صفاری. خرازی. مهندس سلطانی. قنات آبادی سلطان مراد بختیار. مهدوی. ارباب. صادق بوشهری. باقر بوشهری. مشار. حشمتی. تیمور تاش. مسعودی. مهندس اردبیلی. دکتر راجی. مهندس هدایت. عباسی. دکتر افشار. دکتر وکیل خزیمه علم. هدی. دکتر شفیع امین. مهندس دهستانی. یار افشار. صدرزاده. بزرگ نیا. دکتر دیبا. ساگینیان. وامبد. ابتهاج. اقبال فضائلی. بور بور. مهندس قبادیان. اردلان. استخر. دولت شاهی. دکتر رضائی. فخر طباطبائی. دکتر مهران. دکتر مشیر فاطمی دادگر. دکتر نفیسی. فولادوند. سعید مهدوی. کدیور. سعیدی دکتر قریشی. دکتر ضیائی. امیر رستم. بختیار طباطبائی. شاهکار اسکندری. حکیمی. عمیدی نوری. مجید ابراهیمی. عامری. نصیری. پیری نیا. آقایان. دهقان. کشکولی. مرتضی. حکمت. شادلو محمود ذوالفقاری. صراف زاده. فرود. گیو. دکتر اصلان افشار دشتی جلیلوند. ثقه الاسلامی. جلیلی
(آراء مأخوذه شماره شد ۹۰ ورقه موافق و یک ورقه سفید بی اسم شمرده شد.
نایب رئیس ـ لایحه صرفه جوئی اعتبار وزارت کشور با ۹۰ رأی موافق تصویب شد. اسامی موافقین ـ آقایان: فرود. ثقه الاسلامی. مشایخی. مسعودی. یارافشار. سلطانی. مرتضی حکمت. استخر. شادلو مهندس دهستانی. دکتر راجی. قریشی. مهندس اردبیلی. دکتر شاهکار. ارباب. دولتشاهی. مهندس هدایت. تیمور تاش. فلیکس آقایان. دکتر حسن افشار. علامه وحیدی. دکتر وکیل. خزیمه علم. دکتر جهانشاهی. جلیلی. سلطان مراد بختیار. سعیدی. جلیلوند نصیری. دکتر پیرنیا. دهقان. کشکولی. خرازی. بزرگ نیا. عامری. حشمتی. رامبد. دکتر رضائی. گیو. دشتی. دکتر امیر اصلان افشار. محمود. ذوالفقاری. صراف زاده. پرفسور جمشید اعلم. سید احمد طباطبائی. قوام. ابتهاج. بور بور. باقر بوشهری. صدرزاده دکتر نفیسی. مهدوی. شیبانی. صادق بوشهری. کدیور. دکتر عدل. پردلی. عباسی. مشار. مهندس جفرودی. کورس. اردلان دکتر اسدی. اکبر. دکتر ضیائی. فخر طباطبائی. بزرگ ابراهیمی. توماج. فولادوند. هدی. دکتر آهی. عمیدی نوری. ساگینیان. بیات ماکو. دکتر اسفندیار دیبا. فضائلی. قبادیان. مهندس فروهر. دکتر مشیر فاطمی. سراج حجازی. دکتر امیر حکمت. برومند مهران. حکیمی. دیهیم. صفاری. دکتر امین. مجید ابراهیمی. دادگر. رستم امیر بختیار
۵- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه مربوط بایجاد سازمان مشورتی دریا نوردی
نایب رئیس ـ گزارش کمیسیون امور خارجه راجع بایجاد یکسازمان مشورتی دریانوردی مطرح است گزارش کمیسیون قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۶ آذر ماه ۳۵ لایحه شماره ۴۸۶ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع بقرار داد مربوط به ایجاد یکسازمان مشورتی دریانوردی بین دول را با حضور نماینده دولت برای شور اول مطرح و عیناً تصویب نمود اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد
ماده واحده ـ قرار داد مربوط بایجاد یک سازمان مشورتی دریانوردی بین دول مورخ ششم مارس یکهزار و نهصد و چهل و هشت مشتمل بر هفت قسمت و شصت و سه ماده و دو پیوست که در تاریخ بیستم خرداد ماه یکهزار و سیصد و سی و سه مطابق با دهم ژوئن یکهزار و نهصد پنجاه و چهار بامضای دولت شاهنشاهی ایران رسیده است تصویب میگردد.
مخبر کمیسیون امور خارجه ـ بور بور
گزارش از کمیسیون راه بمجلس شورای ملی کمیسیون راه در جلسه ۱۹ شهریور ماه ۳۵ لایحه ارسالی از مجلس سنا بشماره ۴۸۶ راجع بقرار داد ایجاد یک سازمان مشورتی دریانوردی بین دول را با حضور آقای وزیر راه مطرح و با توجه بگزارش کمیسیون امور خارجه عیناُ تصویب نموده دو اینکه گزارش کشور اول را بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
نایب رئیس ـ در کلیات مخالفی نیست بنابراین اعلام رأی میشود بورود در مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای خرازی فرمایش دارید بفرمائید خرازی ـ عرض کنم که این قرار دادهای بین المللی و بین دول مخصوصاً آن هائی که جنبه مشورتی دارد و دولت ایران هم چون خودش عضو سازمان ملل متحد است همیشه با این قرار دادها موافقت داشته و چون این قرار داد جزء قرار دادهای تیپی است این است که تذکراتی که دارم عرض میکنم و گر نه این قرار داد را دولت ایران در خرداد ۱۳۳۳ امضاء کرده و متأسفانه یا جریانات کار دولت یا جریانات پارلمانی تا حالا طور کشیده است بنده از موقع میخواهم استفاده کنم مخصوصاُ با حضور جناب آقای مشفق کاظمی معاون محترم وزارت امور خارجه که هستند و باین موضوعات توجه دارند که این قرار دادهای دریا داری بسیار خوب است ولی بشرط اینکه این کمپانیهای کشتیرانی که خودشان عضو این سازمان هستند توجهی بکنند که در کارشان تبعیض نباشد ملاحظه بفرمائید ما بین ۶/۵ میلیون الی ۷ ملیون لیره استرلینگ پول کرایه دریائی میدهیم و تصدیق خواهید فرمود که این مبلغ معتنابه است یعنی اگر ما وارداتمان را چهار میلیون لیره بگیریم و صادراتمان را هم بیست میلیون لیره شش و نیم الی ۷ میلیون لیره دادن برای کرایه دریائی زیاد است
اولا باید دولت توجه بکند و یکی از کارهای اساسی که انجام میدهد و شخص اعلیحضرت همایونی مخصوصاً نسبت بحمل فقط توجه مخصوصی کردند و چند کشتی ۳۵ هزار تنی سفارش داده شده و شاید در آتیه نزدیکی دو تا از این کشتیها برای حمل نقط ایران بممالک خارجه اختصاص پیدا کند و ما یک مقدار زایدی از دادن کرایههای دریائی نجات پیدا کند ولی بقسمتهای تجارتی اگر توجهی بشود بنده نمیخواهم بگویم که کشتی ۲۰ یا ۱۵ هزار تنی بخرید اگر چهار کشتی ۵ هزار تنی سفارش داده بوشد برای حمل صادرات ایران بممالک خارجی و آوردن واردات به کشور ایران ما سالی چند میلیون لیره استفاده خواهیم کرد ولی چیزی که موجب شد بنده آمدم اینجا که این تذکرات را بدهم اینست که این کمپانیهای کشتیرانی مخصوصاً مدت توقفشان البته هنوز بنادر ما مجهز نیست ما اسکلههای مجهز نداریم حتی در خرمشهر و بندر شاهپور نمیتوانند در یک آن هفت کشتی اینطرف و ۷ کشتی آن طرف حائل بگیرند و مال التجاره خودشان را خالی بکنند و بعد هم صادرات ما را بکشتی ببرند ولی گفتن روزی هزار دلار یک مبالغ معتنابهی است بنده خواستم از این موقعیت استفاده کنم و تذکر بدهم که اینها مبالغ زیادی بعنوان خسارت و غرامت میگیرند درست است که ما بندر بوشهر مان مجهز نیست ولی چیزی که هست وقتی قید میکنند بکشتی رانی که کابل برق شیراز را باید برود به بندر بوشهر و این خود سری میکند و میآورد بخرمشهر و در عوض بیست و چند هزار تومان برای برق شیراز تفاوت ایجاد میکند این است که بنده میخواهم وزارت امور خارجه در مواقع لازم اینها را توجه کند البته اطاق تجارت تهران سال گذشته یک اقدام فوق العاده سختی کرد و دستور داد تجار اصلا با این کمپانیها کشتی رانی کار نکنند و دوازده روز کار نکردند و نماینده این کمپانیها آمدند باطاق بازرگانی تهران و صورت مجلس امضاءکردند که همانطور که با سایر ممالک دیگر از حیث خسارت رفتار میکنند با کشور ایران و ما التجارههای ورودی و صدوری از ایران هم همانطور رفتار کنند بنده از وزارت امور خارجه مخصوصاُ جناب آقای مشفق کاظمی خواهش دارم که این قسمت را توجه بکنند ما یک ملتی هستیم که حجم کارمان تقریباُ صفر است و بنده وقتی آقای دکتر رضائی صحبت میکردند گفتم که ما سی در صد صادرات داریم و هفتاد درصد واردات روز بروز صادراتمان کم میشود و واردات ما بنسبت معتنابهی بالا میرود و ورشکست هستیم و امسال متأسفانه صادرات ما الان که ماه دهم سال است صفر است (پرفسور اعلم ـ وزرات بازرگانی تشویق صادرات میکند)
نایب رئیس ـ آقای مشفق کاظمی
مشفق کاظمی ـ معاون وزارت خارجی)ـ بنده میخواستم قبلا تشکر بکنم از فرمایشات جناب آقای خرازی درباره وزارت مور خارجه (نمایندگان ـ آقای صدایتان نمیرسد) عرض کنم میخواستم قبلا از جناب آقای خرازی تشکر کنم از حسن ظنی که نسبت بوزارت امور خارجه و بنده ابراز کردند و راجع باین قرار داد باید یک مختصر توضیحی عرض کنم که این قرار داد چون یک قرار داد بین المللی است وقتی بمرحله اجرا در بیاید و آن شورای مشورتی ایجاد بشود قضایائی که اصولا راجع بدریانوردی بازرگانی است و مورد نظر آقاست در آنجا این مسائل حل میشود اما آنچه راجع بخودمان است خود جنابعالی فرمودید که کشتی رانها یک شکایاتی دارند و ما یک نواقصی داریم که و معطل
+میشود و مجبورند نرخ را بالا ببرند در هر حال آنچه میتوانم عرض کنم وزارت خارجه اقدامش را کردهاست و در این موضوع مکرر بوسیله نمایندگان خومان در خارج با مقامات مربوطه مذاکره کردهایم اقداماتی که دولت میکند برای تشکیل بندرگاههای بطوری که کشتیها آسانتر بتوانند کنار بگیرند و بارهایشان را تخلیه کنند انشاءالله حل میشود اما راجع بخود این قرار داد اگر آقایان اطلاعاتی بخواهند همین قدر عرض میکنم که این یک قرار داد بین المللی است که تحت نظر سازمان ملل متحد تنظیم شده است و بوسیله متخصص سازمان ملل متحد تنظیم شده است و عدة زیادی از دول در آن عضویت پیدا کردهاند و دولت ایران هم همانطور که در مجلس سنا مورد بحث بود عرض کردم با داشتن دریاهای بزرگ امیدواریم که یک روزی بحریه خوبی داشته باشد که شایسته وضعیت جغرافیائیش باشد و بتوانیم از این قرار داد استفاده بکنیم یعنی بیشتر استفاده بکنیم و سیاست دولت هم همیشه بر اساس سازمان ملل متحد است البته آنچه از طرف سازمان ملل متحد میآید دولت با کمال علاقه قبول میکند و امیدواریم که آقایان هم مساعدت بفرمایند و این قرار دادی که مدتی است طول کشیده است هر چه زود تر تصویب بشود. نایب رئیس ـ آقای برومند فرمایشی داشتید؟
برومند ـ سؤالی است از وزارت کشاورزی تقدیم میکنم
نایب رئیس ـ بجریان گذارده میشود آقای بزرگ ابراهیمی
بزرگ ابراهیمی ـ یک موقعی بدست آمده که بنده تذکر راجع ببنادر بدولت بدهم. اخیراً شنیدم که در اثر عدم وسایل برای پیاده کردن اشیاء از کشتیها حتی از ادارات دولتی که اسمش را نمیآورم سیصد هزار تومان بکشتی حق توقف و تأخیر داده است (خرازی ـ سالی چند میلیون دلار میدهند) دیگر بدتر و بیشتر بنده شنیدم و شاید هم حقیقت است یا اداره غله یا اداره قند و شکر سیصد هزار تومان بیک کشتی در بندر شاهپور حق توقف و تأخیر داده است گذشته از اینکه این موضوع ضرر مادی برای کشور دارد باید گفت که در عالم کشتی رانی و بندر داری برای ما یک تخفیفی است واقعاُ سر شکستگی است که ما میلیونها خرج عمران و آبادی بکنیم و یک وسائل جزئی و چند تا جرثقیل و یک بندر بزرگتر فراهم نکنیم که هی مجبور نشویم ضرر بدهیم یواش یواش طوری خواهد شد که کشتیها ا را از خط کشتی رانی خارج بکنند و بروند در بصره بایستند بگویند میخواهیید بیائید مخواهید نیائید (فولادوند ـ همین کار را هم میکنند) بنده میخواستم استدعا کنم از جناب آقای ناصر ذوالفقاری این موضوع را امروز یا فردا بعرض جناب آقای نخست وزیر برسانند و تأکید بفرمائید اقلا وسیله آن مقدار تناژ که خودمان احتیاج داریم این را فراهم بکنند جناب آقای ذوالفقاری امروز دنیا دنیای صد سال قبل زا این نیست احتیاجات ما روز بروز زیاد میشود حتی من یک چیزی میگویم که یک میلیون تن در سال آینده از نقطه نظر ماتریل بما کمک خواهد شد این بندر کوچک قادر نیست که بی اسباب و بی اثاثیه این را قبول بکند این را خواستم بعنوان تذکر عرض کرده باشم.
نایب رئیس ـ چون در این خصوص دیگر بحثی نیست لذا لایحه برای شور دوم بکمیسیون ارجاع میشود ضمناُ خواستم بعرض آقایان برسانم راجع بلایحه بودجه که مورد توجه آقایان بود همین امروز از طرف هیئت رئیسه بدولت تذکر داده شد که بفوریت بودجه سال آینده را تنظیم و بمجلس تقدیم کنند
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
نایب رئیس ـ چون دیگر چیزی در دستور نیست جلسه را ختم میکنیم و جلسه آینده روز سه شنبه ۱۱ دی ماه خواهد بود دستور سؤالات و لوایحی که در دستور هست
(مجلس پنجاه دقیقه قبل از ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی عماد تربتی