مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ بهمن ۱۳۴۵ نشست ۳۲۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۹ بهمن ۱۳۴۵ نشست ۳۲۱
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۳۲۱
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۹ بهمن‌ماه ۱۳۴۵
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت فوت مرحوم آیت‌الله حاج میرسیدمحمد رضوی شیرازی
۳- بیانات قبل از دستور آقای قراچورلو- بانو جهانبانی و آقایان: مهرزاد- صفی‌پور- دکتر مهذب
۴- طرح سؤال آقای کبیری و جواب آقای معاون وزارت بهداری و ارجاع سؤال به کمیسیون رسیدگی سؤالات
۵- تصویب صورت‌جلسه
۶- تقدیم یک فقره قرارداد و دو فقره اصلاح بودجه و دو فقره صورت دیون بلامحل به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به مالیات‌های مستقیم تا ماده ۱۲۷
۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به‌شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه آقایان:
زرگرزاده- ذبیحی- اولیاء- البرزی- دکتر زعفرانلو- دکتر رهنوردی- مهندس جلالی- رضوی- ایلخان- متولی‌باشی- کیوان- دکتر غنی- مهندس عطایی.
غائبین بی‌اجازه- آقایان:
دکتر مصباح‌زاده- نارویی- آقایان- مرتضوی- مافی.
غائبین مریض- آقایان:
دکتر اسفندیاری- دکتر یگانگی- دکتر حکیم شوشتری- بختیار بختیاری‌ها- پرویزی- دکتر حاتم- جهانگیری- ساکینیان- دکتر عدل طباطبایی- دکتر قراگزلو.
۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت فوت مرحوم آیت‌الله حاج میر سید محمد رضوی‌شیرازی
رئیس- واقعة مولمة فوت مرحوم مغفور حضرت آیت‌الله حاج میرسیدمحمد رضوی‌شیرازی طاب‌ثراه که از اجله علما و مجتهدین برجسته جامعه روحانیت ایران بودند موجب تأسف و تأثر هم میهنان گرامی و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی گردید (صحیح است).
فقید سعید در دورة سوم قانونگذاری از طرف هیئت علمیه شیراز به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شدند و تا آخر دوران عمر مقیم خطه فارس و به خدمت خلق جامعه مسلمین می‌پرداختند (صحیح است).
مرحوم آیت‌الله رضوی همواره مورد مهر و عنایت شاهنشاه آریامهر بودند و در بین عموم طبقات مردم به‌خصوص اهالی فارس محبوبیت و مقام و منزلتی خاص داشتند (صحیح است) به طوری که در گذشت ایشان در قبال الفت و محبت فوق‌العادة که به مردم داشتند با اندوه و تأثر و تأسف فراوان تلقی گردید و خاطره این مرد بزرگ روحانی را هیچ‌وقت فراموش نخواهند نمود. (خواجه نوری- خدا رحمتش کند).
من از طرف خود و نمایندگان محترم این فقدان اسفناک را به جامعه روحانیت و هم‌میهنان عزیز به‌خصوص به مردم فارس و خاندان محترم رضوی و آقای ابوالحسن رضوی فرزند ایشان که شش دوره قانونگذاری سمت نمایندگی فارس را داشتند و همچنین همکار محترم آقای حسام‌الدین رضوی نماینده محترم مجلس شورای ملی تسلیت عرض نموده از خداوند متعال مسئلت دارم روح پرفتوح آن مرحوم را غریق رحمت و احسان فرموده به بازماندگانش صبر و شکیبایی عنایت فرماید (انشاءالله).
مهندس صائبی- خدا رحمتش کند.
۳- بیانات قبل از دستور آقای قراچورلو- بانو جهانبانی- و آقایان: مهرزاد- صفی‌پور- دکتر مهذب
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای قراچورلو تشریف بیاورید.
قراچورلو- چهار سال قبل در چنین روزهایی یعنی روز تاریخی ششم بهمن‌ماه ۱۳۴۱ انقلابی عظیم و تحولی عمیق به ابتکار و رهبری شاهنشاه آریامهر در شئون اجتماعی سیاسی و اقتصادی کشور ما به وقوع پیوست (صحیح است) در چنین روزی مردم شرافتمند ایران اصول پیشنهادی شاهنشاه را با اکثریتی قاطع تصویب کردند و به این ترتیب انقلاب اجتماعی عظیم کشور ما با دموکراتیک‌ترین صورت تحقق یافت و وارد مرحله عمل گردید (صحیح است).
هرچه تاریخ می‌گذرد عظمت این انقلاب بیشتر جلوه‌گر می‌شود و پدیده‌های آن نیکوتر ظاهر می‌گردد (صحیح است). چرا؟ برای این که این انقلاب یک انقلاب ایرانی و منطبق با روح و سنن ایرانی بود (صحیح است).
در این انقلاب اصیل به معنویات و مذهب و حفظ حقوق و آزادی‌های فردی و اجتماعی توجه مخصوص مبذول و منافع اکثریت ملت ایران در آن محفوظ و ملحوظ گردیده است.
ملت ایران روز به روز به عظمت این انقلاب تاریخی بیشتر واقف و از مزایای اصول نه‌گانه آن زیادتر بهره‌مند می‌گردد به همین مناسبت در بزرگداشت سالروز تاریخی ششم بهمن و حق‌شناسی و سپاسگزاری از مبتکر و رهبر عالیقدر انقلاب شاهنشاه آریامهر از هیچ‌گونه فداکاری دریغ ندارد (صحیح است، احسنت).
هفته گذشته ما ناظر احساسات پرشور و بی‌سابقه مردم شرافتمند تهران و کلیه نقاط کشور بودیم دمونستراسیون ششم بهمن امسال از خیلی جهات با سال‌های قبل تفاوت داشت. در صفوف منظم و فشرده پاسداران وزیر و وکیل، کارگر و کشاورز، روشنفکر و پیشه‌ور همه در یک صف همه با یک هدف همه یک آرو شرکت کرده بودند، هدف آنان ساختن ایران نوین و زندگی بهتر برای همه (صحیح است) آرزوشان طلب سعادت و شادکامی و بقای عمر و دوام سلطنت شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر انقلاب است (صحیح است) غریو شادی رقص و پایکوبی و فریادهای زنده‌باد شاهنشاه و جاویدشاه که از حلقوم ده‌ها هزار سربازان و پاسداران انقلاب و کلیه دسته‌جات شرکت‌کننده
در دمونستراسیون خارج می‌شد بهترین پاداشی است که ملت حق‌شناس ایران در غیاب شاهنشاه نثار مقدمش می‌نمایند. (صحیح است، احسنت).
احساسات پرشور مردم غیور تهران را در این روز بزرگ و تاریخی می‌توان در یک جمله خلاصه کرد:
«تهران زیر پای سربازان و پاسداران انقلاب می‌لرزید» (احسنت).
این اولین بار نیست که مردم قهرمان و دلیر تهران تظاهراتی چنین عظیم و احساساتی چنین پرشور نسبت به رهبر عالیقدر ملت ایران نشان می‌دهند بلکه در گذشته نیز در هر موقعیتی که پیش آمده احساسات درونی خود را مخفی نداشته‌اند. به خاطر داریم بیست سال قبل موقعی که شاهنشاه آریامهر از سفر تاریخی خود به آذربایجان عزیز به مرکز مراجعت می‌فرمودند مردم شرافتمند تهران چنان استقبال پرشکوهی از شاهنشاه عزیز خود به عمل آوردند که خاطره آن هرگز فراموش نخواهد شد در آن روز تاریخی شدت احساسات و ازدهام مردم تهران برای دیدار شاهنشاه و ابراز قدردانی و حق‌شناسی از شاهنشاهی بزرگ که با نبوغ ذاتی و رشادت بی‌نظیر خود آذربایجان عزیز را به مام میهن برگردانید و کشور ما را از خطر تجزیه و سقوط حتمی نجات بخشید به قدری بود که موکب مبارک شاهنشاه فاصله چندصد متر بین میدان ۲۴ اسفند و چهارراه پهلوی را چند ساعته پیمود (صحیح است) مردم حق‌شناس تهران شاه را چون نگینی در برگرفته بودند و بوسه‌هایی بود که نثار مقدمش می‌نمودند کثرت جمعیت به قدری بود که اتومبیل حامل شاهنشاه را روی دست بلند کرده و موج جمعیت گاهی آن را به جلو و گاهی به عقب می‌راند.
این احساسات در روزهای نهم اسفند ۱۳۳۱ و بیست‌وهشتم مرداد ۱۳۳۲ به نحو بارزتری جلوه‌گر شد و در ششم بهمن‌ماه ۱۳۴۱ به اوج شدت رسید. مردم شرافتمند تهران در این روز تاریخی از ساعاتی قبل از طلوع آفتاب به پای صندوق‌های اخذ رأی که سرنوشت ملت ایران را تعیین می‌نمود حاضر شده و با ریختن آرا مثبت خود به صندوق‌ها سهم بزرگی را در این انقلاب مقدس تصاحب و سعادت آینده خود و فرزندان خود را تأمین نمودند (صحیح است).
برای این که به عظمت و اهمیت حضور شرکت‌کنندگان در مراسم سالروز تاریخی ششم بهمن بیشتر پی ببریم باید توجه داشته باشیم اکثریت کارگران که در این دمونستراسیون شرکت داشتند کارمزد هستند یعنی هرچه کار کنند مزد می‌گیرند همچنین کشاورزان برای خود کار می‌کنند چنین افرادی در سرحد احتیاج به مزدی که می‌گیرند و بهره‌برداری از نیروی کار، کار خود را رها کرده برای بزرگداشت این روز تاریخی و تعظیم و تکریم به پرچمدار این انقلاب مقدس بدون هیچ‌گونه پاداشی شرکت می‌نمایند (صحیح است) چرا؟ برای آنکه آنان انقلاب را درک کرده‌اند و از طریق سهیم شدن در سود ویژه کارگاه‌ها و تصاحب آب و زمین پاداش خود را قبلاً دریافت داشته‌اند.
انقلاب اصیل یعنی همین که طبقات انقلاب‌کننده علاوه بر مزایای معنوی از مزایای مادی آن نیز به طور محسوس استفاده کنند. چنین انقلابی همیشه پایدار و برقرار خواهد ماند (صحیح است) این انقلاب هیچ‌گاه کهنه نخواهد شد و همواره با زمان پیش خواهد رفت (صحیح است) شاهنشاه در کتاب انقلاب سفید در این مورد می‌فرمایند:
«بدیهی است اصول کلی انقلاب ایران غیرقابل تغییر است ولی در صورتی که در فروع و در طرز اجرای این اصول احتیاج به ترمیم و تکمیلی پیدا شود و راه‌های بهتری براساس پیشرفت‌های علمی و تکنیکی جهان یافت گردد مسلماً ما از این طریق استفاده خواهیم کرد. زیرا ما خویش را در چهاردیواری هیچ‌گونه عقاید منجمدی محبوس نکرده‌ایم. این انقلاب به همان جهاتی که گفته شد می‌تواند خود را همواره و به آسانی با احتیاجات اجتماع ایران و طبقات مختلف جامعه ایرانی و در عین حال با بهترین پیشرفت‌های علمی و فنی و اجتماعی دنیای کنونی تطبیق بدهد و این قدرت واقعی انقلاب ما است.»
درود به شاهنشاهی که چنین می‌اندیشند و چنین عمل می‌کنند. موقع را مغتنم می‌شمارم و انتشار کتاب انقلاب سفید را به قلم سحار شاهنشاه آریامهر که حاوی ضرورت
انقلاب تاریخی ششم بهمن و نتایج حاصله از آن می‌باشد به ملت ایران تبریک و تهنیت می‌گویم (احسنت) و از کتابخانه پهلوی که در انتشار این کتاب نفیس و ذی‌قیمت متحمل زحماتی شده‌اند صمیمانه تشکر و سپاسگزاری می‌نمایم (احسنت) و مطالعه آن را به عموم ملت ایران توصیه می‌کنیم (صحیح است).
با محدودیت‌هایی که به علت جلوگیری از به هم ریختن ترافیک شهر تهران و محدودیت وسائل نقلیه در تعداد شرکت‌کنندگان در مراسم بزرگداشت ششم بهمن امسال قائل شده بودند، دمونستراسیون اعضا و سازمان‌های وابسته حزب ایران نوین به طور فشرده انجام شد و حدود سه ساعت به طول انجامید در صورتی که اگر ما را آزاد می‌گذاردند و مسائلی از قبیل محدود بودن طول مدت و ترافیک شهر و غیره مطرح نبود تمام ساعات روز شش بهمن نیز برای برگزاری رژه اعضا و سازمان‌های وابسته حزب ما کافی نبود (صحیح است).
بعضی از حزب ایران نوین خرده می‌گیرند که برای ساختمان مرکزی حزب دست به یک مانور تبلیغاتی زده است باید بگویم آنچه که حزب ما را وادار به این کار کرده یک ضرورت و احتیاج است (صحیح است) فکر تأسیس حزب از چند اطاق کوچک شروع و در مدتی کوتاه چندین ساختمان نمی‌تواند جوابگوی آن باشد (صحیح است) آیا این عیب است که حزبی ضرورت توسعه تشکیلات و احتیاج خود را به فضایی وسیع از طریق آگهی و درج در جراید به استحضار ملت شرافتمند ایران برساند و برای ساختمان خانه ایران نوین از ملت یاری و مدد جوید. در هر حال هیچ برنامه‌ای هرقدر مترقی و متضمن سعادت و رفاه مردم باشد نمی‌تواند مورد تأیید همگان و حسودان واقع گردد (صحیح است) بگذار هر طور می‌خواهند بگویند تاریخ در این‌باره قضاوت خواهد کرد.
(احسنت) و ملت نجیب و شرافتمند در این مورد تصمیم خود را گرفته و ما را تأیید کرده و دسته‌دسته و گروه گروه به صفوف پاسداران انقلاب می‌پیوندند (صحیح است) چرا حزب ایران نوین تا این اندازه مورد توجه و قبول عامه قرار گرفته برای این که افراد حزب ما پاسداران از جان گذشته و جان‌باز شاهنشاه و اصول مقدس انقلاب تاریخی ششم بهمن می‌باشند (صحیح است) برای این که ما راه خود را خوب انتخاب کرده‌ایم «راه ما راه شاه و راه شاه راه خداست».
از خداوند متعال می‌خواهیم که رهبر بزرگ و خردمند ما شاهنشاه آریامهر را سلامت بدارد (انشاءالله) و روز به روز بر عمر و عزتش بی‌افزاید و به ما توفیق خدمت و جانبازی در راه شاه و ملت عنایت فرماید (انشاءالله) آمین یا رب‌العالمین (احسنت).
رئیس- خانم جهانبانی بفرمایید.
بانو جهانبانی- با اجازه مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پریروز در محفل گرم و با صفای کتابخانه پهلوی که به دعوت جناب آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی تشکیل یافته بود کتابی به دستم رسید که در آن دنیایی شور و عشق به همین به چشم می‌خورد کتاب انقلاب سفید نوشته شاهنشاه آریامهر. در هر یک از صفحات این کتاب رنج‌ها پیش‌آمدها، تلاش‌ها و فداکاری‌های حیرت‌آور با قلم ماهر و شیرین شاهنشاه چنان تشریح شده و ترسیم است که مثل یک تابلوی زنده در یک لمحه همه آن روزهای تاریک و طوفانی که کشور عزیز ما را در خود فرا می‌گرفت در مقابل چشمانم مجسم شدند. بی‌اختیار دست‌ها را به آسمان بلند کردم و شکر خداوند را به جای آوردم.
خدایا تو بزرگی و همیشه در پرتو عنایت خویش ایران عزیز را حفظ کردی. خدایا چگونه شکر و ثنای تو به جای آوریم که شاهنشاهی چنین بلندمرتبه و روشنفکر و دانشمند به ما ارزانی فرمودی. شاهنشاهی که عاشق وطن خود ایران است و جز سعادت ملت و میهن خویش هیچ نمی‌خواهد. وقتی صفحات این کتاب را مطالعه می‌کردم یک نکته نظرم را بیش از همه چیز جلب کرد. شاهنشاه عزیز ما در هر فصل از کتاب خویش اول با خدای لایزل سخن می‌گویند و پیروزی و صلاح مملکت خویش را در همه جا از خداوند می‌خواهند. قهرمان جاودانی است که همه جا با پشتیبانی خداوند بزرگ پیش می‌رود و جز
به میهن و ملت خویش به چیزی نمی‌اندیشد (صحیح است) این کتاب یادگاری است جاودان که مانند کارنامه اردشیر بابکان قرن‌ها و قرن‌های دراز به آیندگان درس فداکاری و بزرگی می‌دهد (صحیح است) سندی ارزنده که ضامن بقا و افتخار ملت ایران است. ملتی که هرگز نمی‌میرد و آب و خاکی که فرزندانی چنین برومند می‌پروراند (صحیح است) شاهنشاه وظیفه مقدس خویش را در کتاب انقلاب سفید این‌طور تشریح می‌فرمایند. «یک پادشاه واقعی در ایران فقط یک رئیس سیاسی مملکت نیست بلکه یک معلم و مرشد است کسی است که نه تنها برای ملت خود راه و پل و سد و قنات می‌سازد بلکه روح و اندیشه و قلب مردم را رهبری می‌کند.»
آبا با جملاتی از این فصیح‌تر و زیباتر و رساتر می‌توان وظیفه یک رهبر و یک پادشاه را تشریح کرد. شاهنشاه آریامهر دقیقه‌ای از یاد خداوند و مهر ایران عزیز غافل نیستند گوش کنید چقدر ایمان و چقدر علاقه در این جمله نهفته است می‌فرمایند «شاید هیچ‌کس غیر از من و خدای من نداند که چه شب‌ها را تا صبح به تأمل و تفکر گذرانیدم و با خضوع و خشوع تمام برای یافتن چاره از خدای خویش استعانت طلبیدم».
شاهنشاه در کتاب انقلاب سفید پس از استدلال بسیار در مورد حقوق زن می‌فرمایند «در قرآن کریم بارها زن و مرد از لحاظ موازین انسانی در کنار هم جای داده شده‌اند (صحیح است) مثلا آیه‌ای از قرآن صریحاً حاکی است که زن و مرد یکسان از آنچه اکتساب می‌کنند بهره‌مند می‌شوند حتی سوره خاصی از قرآن مجید به زنان اختصاص یافته است سخنان متعددی از حضرت رسول اکرم (ص) از احترام عمیق آن حضرت به مقام زن حکایت می‌کند از قبیل این جمله معروف که (بهشت زیرپای مادران است) یا این جمله که (کریمان زن را اکرام می‌کنند ولئیمان اهانت) از آنجا که در وجود پرقیمت شاهنشاه جز نیکی و خیرخواهی چیزی نیست انقلاب سفید اران هم انقلابی است به راستی که بدخواه هیچ‌کس نیست و در عوض خیرخواه همه‌کس است راه سعادت و فلاح و نجات ملت ایران است شاهنشاه درباره هدف انقلاب می‌فرمایند: «این انقلاب در درجه اول یک انقلاب ایرانی و منطبق با روح و سنن ایرانی است (صحیح است) هدف آن تنها یک چیز بوده و آن این بود که حق را آنطور که خواسته خداوند است به مردم بدهیم (صحیح است) و در این راه از هیچ قدرتی به جز از خداوند نهراسیم.»
خوشبخت ملتی که چنین پادشاهی دارد (صحیح است) جاوید خاک زرخیز ایران که چنین نگهبانی حافظ آن است ما سربازان انقلابیم و با قدم‌های محکم و عزمی آهنین در سایه رهبری خود به سوی آینده‌ای روشن به پیش می‌رویم (احسنت احسنت).
مهندس صائبی- کتاب انقلاب سفید کتاب بسیار نفیس و ذی‌قیمتی است.
رئیس- آقای مهرزاد تشریف بیاورید.
مهرزاد- با اجازه مقام معظم ریاست، خانم‌ها و آقایان همکاران ارجمند بنده امروز در مورد خبر تأسف‌آور و با اهمیت رحلمت حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج سیدمحمد رضوی شیرازی طاب‌ثراه عرایضی به سمع می‌رسانم و اطمینان دارم عموم خانم‌ها و آقایان محترم به مقام روحانیت و فضل و انسانیت و بزرگواری آن سید جلیل‌القدر که به پیروی از تعالیم اجداد طاهرینش نزدیک نود سال زندگی با افتخار توأم با ارشاد و روشن‌بینی نمود واقف می‌باشند. فقید سعید از علما طراز اول عالم اسلام و تشیع بود که در محضرش علاوه بر تدریس تقوی و راهنمایی علوم دینی معمول درس شاهدوستی و وطن‌پرستی با بهترین نمونه و قابل درک و فهم برای عموم طبقات اعم از عالی و دانی و عارف و عامی داده می‌شد و شاید هم‌اکنون در فارس و بالاخص شهر شیراز کمتر خانواده‌ای یافت شود که از رحمت این پیشوای دینی که عمری را با پرهیزکاری در راه خدمت به کشور و مردم و ایجاد محیط صلح و صفا و حسن تفاهم به سر برده عزادار و خود را مصیبت زده ندادند و با تألم و تأسف از آن روحانی جلیل‌القدر به نیکی یاد نبرد و تصور می‌نماید بی‌مناسبت نباشد چند سطری از ابتدای مقاله اخیر روزنامة پارس شیراز که در رثاء آیت‌الله رضوی نوشته شده و یکی از زبان‌های گویای مردم فارس و شیراز می‌باشد به عرض برساند تا حقیقی بیشتر از احساسات
و تأثر مردم آن صفحات و بزرگواری و ارزش معنوی فقید سعید نمایان گردد.
«الماسی شکست، شمعی خاموش شد، سیمایی ملکوتی، فرزانه‌ای حق‌شناس در پرده خاک نهان گشت. الماسی به درخشندگی یک حقیقت نمایان، شمعی به پاکی صفای دل وارستگان و سیمایی به مهربانی مردان آسمان‌ها و پیغمبران.
او رفت و طورمار زندگیش درهم پیچید ولی یاد او و روش‌خداپسندانه او پیوسته در قلب‌ها پایدار است و خاطره پرشکوهش در دل‌ها درآمیخته است». بدیهی است سایر جرائد شیراز و اکثر نقاط کشور در این‌باره قلمفرسایی نموده‌اند که ذکر و تشکر از همه و همه مشکل و بل‌محال است.
فقید سعید همواره و در کلیه ادوار از عنایات مخصوص ذات مبارک شاهنشاه آریامهر و شهبانوی گرامی بهره‌مند و مخصوصاً در همین چند روز اخیر که به عارضه کسالت سکته قلبی مبتلی و سپس دار فانی را وداع کرد از مراحم خاصه شاهانه که پیوسته بزرگترین پشتیبان و حامی دین و عالم روحانیت بوده‌اند استفاده و حسب دستور معظم‌له جناب آقای علم وزیر محترم دربار شاهنشاهی از بذل هیچ‌گونه مراحم مخصوص شاهنشاه درباره آن شادروان و خانواده ارجمندش دریغ نداشتند و شخصاً برای عیادت و ابلاغ عنایات مخصوص ملوکانه به شیراز تشریف برده و با تشریک مساعی اطبا حاذق و دانشمند دانشگاه پهلوی و اطبا متخصص که از طرف وزارت بهداری به شیراز اعزام شده بودند ضمن استفاده از وسایل مکفی و مدرن موجوده در بیمارستان آبرومند نمازی شیراز آنچه در امکان و قدرت بود برای بهبود آن بزرگوار مبذول داشتند که متأسفانه بدون نتیجه و تأثیر ماند.
بنده از پشت این تریبون لازم می‌دانم از این مراحم خاصه شاهنشاه آریامهر نسبت به عالم روحانیت و شهر شیراز که در حقیقت پدر بزرگوار روحانی خود را از دست داده‌اند. سپاسگزاری و عرض امتنان کنم. همچنین از جناب آقای هویدا نخست‌وزیر با تدبیر نیز کمال سپاسگزاری است که علاوه بر صدور دستور ترتیب مجلس ترحیم رسمی از طرف دولت قبل از فوت حضرت آیت‌الله نیز ضمن تلگرافات متعدد دائماً از سلامت و چگونگی حال ایشان جویا می‌شدند و نمایندگانی از جمله جناب آقای عصار «معاون محترم نخست‌وزیر و جناب آقای دکتر عاملی وزیر پیشین دادگستری را از طرف خود برای عیادت به شیراز فرستادند که عموم مردم فارس و قاطبه جامعه روحانیت و سلسله جلیله علما اعلام از این توجه و احترامی که به این نحو قائل شده‌اند سپاسگزار و ممنون می‌باشند.
مراسم تشییع جنازه به نحوی بی‌سابقه و با تعطیل عمومی و اعلام عزاداری رسمی از طرف استاندار محترم فارس که پیوسته افکار عمومی را محترم داشته و با این طرز رفتار و خدمات صادقانه محبوبیت خاص در آن استان کسب نموده‌اند برگزار و مقامات دولتی اعم از کشوری و لشکری و بالاخص فرهنگیان و همچنین اقلیت‌های مذهبی احترامات لازم را معمول داشتند و شرکت جناب آقای دکتر باهری معاون محترم وزارت دربار و جناب آقای دکتر کشفیان وزیر محترم مشاور در این مراسم موجبات تشکر و سرافرازی فارسیان را بیش از بیش فراهم نمود. جا دارد از این مکان مقدس این ضایعه عظیم اسلامی را به عالم تشیع و اسلام به خصوص علما اعلام و عموم هموطنان عزیز و دولت اسلام پناه تسلیت عرض نموده شادی روح پرفتوح آن روحانی عالیقدر و کم‌نظیر را از درگاه احدیت مسئلت نموده و از این حق شناسی و بروز شخصیت کم‌سابقه‌ای که فارسیان عزیز مبذول داشتند که شاید تا دو سه هفته دیگر هم مجالس سوگواری و ختم قرآن مجید در مساجد و تکایا خاتمه نیابد صمیمانه تشکر و سپاسگزاری کنم و به خانواده ارجمند خلد آشیان حضرت آیت‌الله رضوی که فرزندان برومندش هم‌اکنون هرکدام درختان باروری شده و سال‌ها با اخذ تعلیم و پرورش در مکتب انسانیت و حقیقت پدر آقای ابوالحسن رضوی فرزند ارشد فقید سعید چندین دوره با داشتن نمایندگی مردم شیراز در همین مجلس به خدمتگزاری مشغول بوده و سایر فرزندان نیز با کمال صداقت در وزارتخانه‌های مختلف خدمتگزاری کرده و می‌کنند تسلیت عرض نموده بار دیگر آمرزش
و شادی روح حضرت آیت‌الله رضوی شیراز را مسئلت دارم و به همکار ارجمند جناب آقای حسام‌الدین رضوی صبیه‌زاده آن بزرگوار صمیمانه تسلیت عرض نموده و صبر جزیل ایشان را از درگاه احدیت درخواست می‌نمایم (احسنت) بنده بقیه وقتم را به جناب آقای دکتر مهذب می‌دهم.
رئیس- آقای دکتر مهذب بفرمایید.
صفی‌پور- حق‌تقدم با بنده است بعد از بنده آقای دکتر مهذب هستند برای این که وقت بیشتری می‌خواهند.
رئیس- فعلاً از بقیه وقت آقای مهرزاد استفاده می‌کنند
صفی‌پور- ممکن است بیاناتشان چون وقت کم است قطع شود.
دکتر مهذب- بنده موافقم بعد از ایشان از تمام وقت استفاده کنم.
رئیس- آقای صفی‌پور تشریف بیاورید.
صفی‌پور- بنده گزارش یک عنایت مهم ابتکاری را که شهبانوی بشردوست در حوزه انتخابیه‌ام انجام داده‌اند لازم می‌دانم به عرض همکاران ارجمند برسانم این اقدام عالی و انسانی که در مملکت ما فکر می‌کنم برای اولین بار پیش آمده و بر اثر مجاهدت فرمانده کل ژاندارمری تیمسار سپهبداویسی پایه‌گذاری شده تشریح می‌کنم چندی قبل گزارشاتی به ژاندارمری کل کشور می‌رسد که یک کارخانه هروئین‌سازی در یکی از دهات غرب تأسیس شده مأمورین ژاندارمری نهاوند به فرماندهی ستوان طرفدار که یکی از افسران لایق کشور ما است با فعالیت هرچه تمامتر شبانه دهات مظنون را تحت نظر می‌گیرند و کارخانه را کشف می‌کنند و عده‌ای که این کارخانه را به وجود آورده‌اند توقیف می‌شوند تحویل دادسرا می‌گردند در آخرین لحظه‌ای که دستگیر شده‌اند سردسته آنها می‌گوید من چیزی در زندگی ندارم فقط یک دختر ۱۶ اسله دارم و چون تکرار جرم کرده‌ام می‌دانم محکوم به حبس‌ابد می‌شوم خواهش می‌کنم او را به فرمانده ژاندارمری بسپارید ستوان طرفدار این خبر را به فرمانده کل ژاندارمری می‌دهند و در نتیجه با همکاری آقای نوری شهردار لایق نهاوند کمیسیونی برای سرنوشت این دختر تشکیل شد، و چون در شهرستان نهاوند پرورشگاه منظم فرح پهلوی وجود دارد ملایر و تویسرکان هم کودکان را می‌پذیرد دختر ۱۶ ساله بدون سرپرست را به‌عنوان ناظم پرورشگاه می‌پذیرند و مشغول خدمت شده است پس از این که مدتی از خدمت دختر گذشت یکی از فرهنگیان شریف و پاک نهاد نهاوند نامه‌ای نوشت و پیشنهاد کرد که چون این دختر قبلا نامزد من بوده می‌خواهم و داوطلبم با او ازدواج کنم و آرزومندم که این پیشنهاد مرا به عرض شهبانوی گرام و بشردوست ایران برسانید بنده این قضیه را طی یک عریضه‌ای به پیشگاه علیاحضرت شهبانو عرض کردم چند روز پیش از طرف دفتر مخصوص شهبانو یک طاقه قالیچة بسیار نفیس و ارزنده به این دختر مرحمت شد که شهردار نهاوند به دربار شاهنشاهی مراجعه کرد و قالیچه را گرفت. به نهاوند برد مردم نهاوند چندین کیلومتر به استقبال هدیه مرحمتی شهبانوی عزیز رفتند و چنان شور و هیجان در شهرستان نهاوند به وجود آمد که در این چند روز مرتباً وسیله تلگراف و تلفن از بنده خواسته‌اند که احساسات بی‌شائبه آنها را از عنایت مخصوص شهبانوی محبوب و بشردوست و دانشمند به عرض برسانم. به حکم وظیفه به این وسیله سلامتی و پیشرفت و موفقیت خاندان جلیل سلطنت و والاحضرت والاگهر ولایتعهد را از درگاه احدیت خواستارم.
رئیس- آقای دکتر مهذب بفرمایید.
دکتر مهذب- با اجازه مقام ریاست بدواً از همکاران محترم آقایان مهرزاد و صفی‌پور که قسمتی از وقت خودشان را به بنده مرحمت فرمودند تشکر می‌کنم هفته گذشته بود که روزنامه‌های عصر پایتخت خبر مسرت‌انگیزی به ملت ایران دادند در آن روز به ملت ایران مژاده داده شد که کتابی به نام «انقلاب سفید» توسط شاهنشاه آریامهر به رشته تحریر درآمده و بعضی از قسمت‌های آن را منتشر کردند. من هم مثل هر ایرانی دیگر قسمت‌هایی که منتشر شده بود در آن روز خواندم و مشتاقانه در انتظار بودم که متن کامل آن به دستم رسد.
عصر پنجشنبه در ضیافتی که به این مناسب در کتابخانه سلطنتی داده شده بود من هم افتخار شرکت داشتم
و در همان ضیافت یک نسخه از کتاب به دستم رسید.
با علاقه به خواندنش شروع کردم و تا آخر خواندم. باید اذعان کنم که هرچند کتاب به زبان فوق‌العاده ساده‌ای تحریر یافته و می‌تواند برای هرکسی در هر مقام و با هر اندازه تحصیل و اطلاعات آموزنده باشد ولی در عین حال هر دفعه دیگر که شخص کتاب را بخواند به عظمت فکری شاهنشاه و عظمت و اصالت انقلاب ایران بیشتر پی می‌برد کتاب انقلاب سفید اثری بدیع و مستند بزرگی از تاریخ امروز ایران است نوشته‌ای است مستند از آنچه در ایران امروز می‌گذرد نوشته‌ای است تا نسل‌های آینده ایران به زمانی که ما در آن زندگی می‌کنیم به دیده خاص بنگرند و با احترام خاص صفحات کتاب و اوراق بزنند.
مسلماً ما در زمانی زندگی می‌کنیم که تحت رهبری شاهنشاهی بزرگ مسئولیتی بزرگ به دست گرفته‌ایم. ما باید به محرومیت‌هایی که از دوران گذشته به ما رسیده است خاتمه دهیم و ایرانی بهتر، آبادتر برای نسل‌های آینده خود برجا گذاریم و از این لحاظ ما باید مردمی خوشبخت باشیم که این فرصت سازندگی برای ما فراهم شده است همانطور که در یکی از جلسات گذشته عرض کردم در هیچ زمانی چنین فرصتی برای ملت ایران فراهم نشده بود و چنین مسئولیتی سنگین بر دوش هیچ نسلی در گذشته قرار نگرفته بود.
انقلاب بزرگ شاه و مردم، ملت ایران را از بی‌خبری که به خصوص بعد از حمله عرب دامنگیر آن شده بود آگاه ساخت و برای اولین بار به خود آمد و در راه سعادت حقیقی و سازندگی واقعی گام نهاد.
هرچه بیشتر از ۶ بهمن ۱۳۴۱ می‌گذرد ملت ایران بیشتر به عظمت و اصالت این انقلاب پی می‌برد و خود را سربلندتر می‌شود.
مطالعه کتاب شاهنشاه حتی برای اولین بار در هر ایرانی ایجاد غرور ملی خاص می‌کند. در عین حال این که به گذشته خود فخر می‌کند در عین حال به فکر نابسامانی‌هایی فرو می‌رود که قبل از انقلاب دامنگیر ملت بزرگ ایران شده بود.
در حالی که به افتخارات بزرگ زمان هخامنشی و ساسانی فکر می‌کند به مصیبت‌های اجتماعی قبل از انقلاب می‌اندیشد. به بی‌سوادی اکثریت ملت، به محرومیت‌های زنان کشور، به اسارت دهقان‌ها و کارگران، به تاراج جنگل‌ها و مراتع مملکت و سرانجام به عقب‌ماندگی خود از جامعه مترقی امروز توجه می‌کند کتاب انقلاب سفیدشاه و مردم حقایق تلخی را روشن می‌کند و در عین حال ملت را به آینده‌ای روشن، به ملتی بزرگ و به نسل‌های آینده سعادتمند و مرفه امیدوار می‌سازد انقلاب سفید کتابی است که در دل خواننده نور ایمان ایجاد می‌کند و هر ایرانی را در سازندگی ایران بزرگ مصمم‌تر می‌سازد.
در مقدمه کتاب شاهنشاه با تأثر خاصی این سؤال را مطرح می‌کنند که چطور «مملکت بزرگ و ثروتمندی مثل ایران، ملتی که ذاتاً بدین اندازه نجیب و خوش‌قلب و هوشمند است با داشتن چنین سابقه پرافتخار تاریخی این‌طور دستخوش ماجراهای غیرعادی و نامترقبه بشود و این‌چنین اسیر زیروبالای حوادث گردد و به این ترتیب از بدو سلطنت شبانه‌روز به فکر سعادتمندی ملت خود بودند و از همان هنگام مصمم بودند تا به محرومیت‌های ملت ایران خاتمه بخشند و ایران را در زمره ممالک زنده و مترقی دنیا درآورند.
عشق به وطن و ایمان به خدا و توجه خاص به اصول معنوی که در تمام سطور کتاب به چشم می‌خورد شاهنشاه ما را نیروی خاصی بخشیده که با از خودگذشتگی و فداکاری ملت خود را به شاهراه سعادت رهبری می‌کند.
در ایمان به خدا شاهنشاه می‌نویسد: «من در تمام آنچه که کرده‌ام و آنچه خواهم کرد خود را عاملی برای اجرای مشیات الهی بیش نمی‌بینم و فقط از درگاه احدیتش مسئلت دارم که همواره مرا در انجام مشیات کامله خویش به راه راست هدایت فرماید و از اشتباه دور دارد».
در عین ایمان کامل به خدا و اصول معنوی در انجام انقلاب بزرگ خود توجه کامل به آزادی‌های اجتماعی و فردی فرموده‌اند شاهنشاه می‌نویسند: «بدیهی است در این انقلاب اصیل ما همه‌جا آن دو اصل مقدس و کلی که ذکر کردم یعنی توجه به معنویات و مذهب و حفظ آزادی‌های
فردی و اجتماعی و نیز این اصل کلی که هر نوع آثار استثمار و هر وضعی که فقط به نفع یک اقلیت محدود و زیان اکثریت باشد از میان برود رعایت شده بود».
و جای دیگر می‌نویسند: «انقلاب ما درست در همین جهت و براساس همین اصول مقدس یعنی برپایه معنویت و محبت و دوستی و عشق و تفاهم تکوین یافته است ما همواره بی‌عدالتی و دروغ و کینه خودخواهی را آثار اهریمنی و نشان تاریکی و پلیدی دانسته و پیوسته روی به جانب عدالت و راستی و محبت و بشردوستی داشته‌ایم.»
شاهنشاه آرزو می‌کنند که جامعه‌ای بسازند که بقا آن به شخص یا گروه معینی متکی نباشد بلکه جامعه‌ای باشد آزاد، مرفه که خود بر خود حکومت کند و سرنوشت خود را خود تعیین کند و با کمال بزرگ منشی می‌نویسند: «چنین اجتماعی است که می‌تواند محکم و استوار و مطمئن سرنوشت خود را همیشه در دست خویش داشته باشد و دیگر نوسان‌های روزگار و وجود و یا عدم وجود زعما و پیشوایان برجسته در این سرنوشت تأثیر قاطعی نداشته باشد. چنین جامعه‌ای با رفتن رضاشاه و من دیگر دچار سرنوشتی مبهم و غیرمعلوم نخواهد شد بلکه با استحکام و اعتماد به راه خود ادامه خواهد داد».
در قسمت اصلاحات اراضی وضع دهقان‌های قبل از انقلاب را بدتر از وضع دهقانان فرانسوی در سه قرن قبل دانسته‌اند که در آن هنگام دهقانان فرانسوی چون حیوانات نر و ماده‌ای می‌زیستند و با لقمه نان سیاه و کوزه‌ای آب سد جوع و رفع عطش می‌نمودند و زنده بودند ولی زندگی نمی‌کردند و طبعاً آن وضع قابل دوام نبود. قانون اصلاحات ارضی آنان را آزاد می‌کند، صاحب زمین می‌کند و از این راه به زمین خود به وطن خود و به رهبر خود بیشتر علاقه‌مند می‌سازد و از همه مهم‌تر آنها را از زنجبر اسارت نجات می‌دهد و به صورت ایرانیان آزاد و مرفه درمی‌آورد.
در قسمت ملی شدن جنگل‌ها و مراتع شاهنشاه تشریح می‌کنند که چطور جنگل‌های وسیع مملکت در اثر بی‌توجهی و هرج‌ومرج از بین رفته است و چه خسارات بزرگی که از این راه به علت ایران وارد آمده است و حفظ و حراست آنها چه اثرات بزرگ اقتصادی و اجتماعی دربردارد. در این قسمت می‌نویسند:
«جنگل ثروتی است خدا داده که کسی در رشد و نمو آن زحمتی نکشیده و آن را فقط طبیعت به وجود آورده است بنابراین کاملاً منطقی است که آن چیزی که طبیعت برای یک کشور به وجود آورده متعلق به عموم افراد آن کشور باشد».
و به این ترتیب و با این اصل از نابودی مسلم این ثروت که نه تنها متعلق به یک نسل بلکه به نسل و نسل‌های آینده است جلوگیری شد.
سهیم شدن کارگران در سود کارگاه‌ها خواننده را سخت تحت تأثیر قرار می‌دهد و در حالی که به آنچه در زمان سلطنت هخامنشیان از لحاظ رفتار با کارگران به عمل می‌آمده مباهات و افتخار می‌کند از وضع بد آنها و سایر کشورها متأثر و متألم می‌گردد. خواننده افتخار می‌کند که مستنداً بخواند و بداند که در «ساختن بنای معظم تخت‌جمشید و طبعاً سایر ابنیه سلطنتی و دولتی ایران کارگران به صورت بیکاری و کار اجباری به کار گماشته نشده‌اند بلکه به کلیه آنها مزد پرداخت شده و این پرداخت‌ها نیز تابع اصول و مقررات روشن و منظمی بوده و میزان اجرت براساس نوع و ارزش کار تعیین می‌شده» یعنی آنچه دنیای متمدن امروز سعی می‌کند انجام دهد یعنی پرداخت مزد مشابه برای کار مشابه در آن زمان در ایران ما حکمفرما بوده است این همان اصل طبقه‌بندی مشاغل است که با این بیان ساده بیان می‌شود.
اطلاعات عمیق شاهنشاه در رشته اقتصاد کارگری و علوم اداری و روابط انسانی کاملاً حیرت‌انگیز است و خلاصه آنچه استادان بزرگ امروری در کلاس‌های دانشگاه‌ها تدریس می‌کنند در این کتاب با قلمی روان نوشته شده است. این نوشته شاهنشاه مثل تمام نوشته‌های معظم‌له کوتاه است ولی معنی بزرگ دربردارد.
شاهنشاه در تشریح مشکلات کارگری قبل از انقلاب می‌نویسند: «با همه اقداماتی که شده بود هنوز کارگر
نمی‌توانست احساس کند که وجود او و قدرت بازوی او مورد استفاده استثماری نیست. این احساس تنها موقعی می‌توانست برای او حاصل شود که بداند او در کاری که انجام می‌دهد سهمی دارد. چنین شرکتی نه فقط از لحاظ مادی برای او مهم بود بلکه به خصوص از این نظر اهمیت داشت که وی واقعاً احساس کند که به شخصیت او و به کار او و زحمت او احترام گذاشته شده و می‌شود». و یا به عبارت دیگر در خوب و بد کارخانه شریک است، به کارخانه و کارخانه‌ای که به او متعلق است و به او به چشم ابزار کار نگریسته نمی‌شده بلکه انسان است و با او یک رفتار انسانی می‌شود.
در فصل مربوط به اصلاح قانون انتخابات ضمن تشریح عللی که سبب وضع نابسامان انتخابات قبل از انقلاب ۶ بهمن شده به مقام زن در ایران قبل از اسلام و مقامی را که پیغمبر اسلام برای او قائل شده اشاره می‌کنند و می‌نویسند: «با صدور این فرمان به یک ننگ اجتماعی و به وضعی که مخالف روح و مفهوم واقعی شرع مقدس اسلام و مخالف با روح قانون اساسی این کشور بود خاتمه داده شد زیرا در مقدمه قانون اساسی صراحتاً اشاره به این اصل شده است که: «هر یک از افراد اهالی مملکت در تصویب و نظارت امور عموم محق و سهیم هستند». و در خاتمه این چنین پندی بزرگ به زنان ما می‌دهند: «در این صورت شک نیست که مهم‌ترین وظیفه در این باره به عهده بانوان ایرانی است زیرا اینان هستند که قبل از هر مدرسه و آموزشگاهی کار تربیت فرزندان خود و بنیانگزاری جامعه آینده را به‌عهده دارند».
فصل مربوط به سپاه دانش یکی از فصول بسیار جالب کتاب است همانطور که به فرموده شاهنشاه: «اصلی که اکنون مورد بحث ما است از پرافتخارترین اصول انقلاب سفید ایران است».
عشق عمیق شاهنشاه ببر افکندن ریشه بی‌سوادی و بالنتیجه فقر و جهل در تمام سطور این فصل به چشم می‌خورد. در حالی که سنن ما و مذهب ما تعلیم و تعلم را توصیه می‌کنند ۸۰% مردم ایران قبل از انقلاب بی‌سواد بودند سپاه دانش نور بینش را به اقصی نقاط مملکت برد و گفته سیسرون که: «حکومت چه هدیه‌ای بزرگتر یا بهتر از این می‌تواند به ما بدهد که جوانان ما را تعلیم بدهد و باسواد کند». بعد از دو هزار سال در ایران ما جامعه عمل به‌خود پوشید جالب اینجا است که شاهنشاه پرچم مبارزه با بی‌سوادی را از مرزهای ایران بیرون بردند و آن را به صورت یک جهاد دنیایی درآوردند و لازمه یک انقلاب بشری و انسانی نیز همین بود شاهنشاه می‌نویسند: «اگر ما می‌خواستیم براساس مفهوم روح انقلاب خودبلای بی‌سوادی را از جامعه ایرانی ریشه‌کن کنیم ولی راضی می‌شدیم که در مورد مناطق پهناوری از جهان شاهدی بی‌طرف و بی‌اثر در بقای چنین وضع ناگواری باقی بمانیم در آن صورت نمی‌توانستیم ادعا کنیم که انقلاب ما مفهوم اصیل خود تحقق یافته است» و به این ترتیب یک ایرانی- شاهنشاه ایران بود که زنگ خطرات بی‌سوادی را در دنیا به صدا درآورد و متذکر شد که «فاصله عظیم بین توده بی‌سوادان جهان و طبقات پیشرفته خطری است که همواره در کمین صلح و تفاهم بین‌المللی است» دنیا از او سرمشق گرفت و بیکار با بی‌سوادی در مدتی کوتاه به صورت یک نهضت جهانی درآمد.
در فصول مربوط به سپاهیان دانش و ترویج و آبادانی فلسفه تشکیل آنها تشریح می‌شود و نتایجی که از لحاظ اقتصادی و اجتماعی در همین مدت کوتاه برای ملت ایران به بار آورده است مستنداً بیان گردیده.
در قسمت خانه‌های انصاف چون یک محقق بزرگ حقوقی از عدالت قضایی و عدالت حقیقی سخن می‌گویند و به حق می‌نویسند که انقلاب سفید ایران عدالت قضایی، عدالت سیاسی و عدالت اقتصادی برای ملت ایران ارمغان آورد.
آخرین فصل کتاب مربوط به انقلاب ایران و سیاست جهانی ایران است در این فصل شاهنشاه به مشکلات و معضلات بین‌المللی اشاره می‌کنند و راه‌حل آنها را توسلی به زور نمی‌دانند بلکه به حق عقیده دارند که مشکلات بین‌المللی باید از راه همزیستی و تفاهم حل‌وفصل گردد و صلح پایدار موقعی فراهم می‌شود که فاصله بین جوامع تعدیل شده و یک همکاری بین‌المللی در مبارزه با بی‌سوادی و گرسنگی و بیماری و سایر بلایای اجتماعی عصر حاضر آغاز گردد
همکاری بین‌المللی باید جای توسل به زور را بگیرد چه توسل به زور در دنیای امروز دردی را دوا نمی‌کند شاهنشاه می‌نویسند: «امروزه پیروزی واقعی ملت‌ها در قدرت‌نمایی نظامی و مادی آنها نیست بلکه درجه موفقیت آنها در غلبه بر فقر و جهل و بی‌سوادی غلبه بر بی‌عدالتی‌های قضایی و اجتماعی در تعمیم دانش و تأمین سطح زندگی اقتصادی بهتر و رفاه و عدالت اجتماعی زیادتری برای افراد نهفته است» «جنگ واقعی امروزه عالم بشریت جهاد انسان‌ها با از میان بردن تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌های اجتماعی ملی و بین‌المللی است» شاهنشاه در این قسمت درس بزرگی به دنیا می‌دهند. دنیا را به خطرات ناشی از تمدن نظامی امروز و خطرات عظیم آن آگاه می‌کنند می‌فرمایند که «چون در دنیای ما دیگر حقوق سیاسی بدون حقوق اجتماعی و عدالت قضایی بدون عدالت اجتماعی و دموکراسی بدون دموکراسی اقتصادی مفهوم واقعی ندارد».
و باالنتیجة «عدالت قضایی توأم با عدالت اجتماعی، حقوق سیاسی همراه با حقوق اجتماعی، دموکراسی سیاسی توأم با دموکراسی اقتصادی هدیه‌ای است که هر حکومتی می‌باید به جامعه بشری و به صلح جهانی دهد» و بنابراین وظیفه هر دولتی است که در تحکیم این مبانی و بالنتیجه در تحکیم مبانی مسالمت‌آمیز و تفاهم بین‌المللی بکوشد و در غیر اینصورت ممکن است جامعه بشری با فاجعه‌ای بزرگ روبرو شده پس علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.
باید درد را تشخیص داد و آنرا درمان نمود. باید معضلات بین‌المللی و تضادها و ناراحتی‌ها و تشنجات مورد بررسی و تحقیق بیطرفانه و خالی از تعصبات سیاسی قرار گیرند و نتیجه در معرض افکار عمومی مردم دنیا گزارده شود تا وظائف و مسئولیت‌های هر دسته از کشورها مشخص گردد.
به طوری که ملاحظه می‌فرمایید کتاب انقلاب سفید یک کتاب تاریخی، یک نوشته مستند و یک اثر نویسنده‌ای فکور، رهبری از خود گذشته و خردمند است شاهنشاه ما مثل یک فیلسوف فکر می‌کند، مثل یک دانشمند و محقق کتاب می‌نویسد، مثل یک مدیر واقعی رهبری می‌کند و مثل یک نابغه بزرگ علوم سیاسی افکار جدید برای حل معضلات و مشکلات بین‌المللی از خود ظاهر می‌نماید و مثل یک استاد تاریخ و استاد علم اقتصاد و علم الاجتماع و استاد حقوق مسائل اقتصادی و اجتماعی و حقوقی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. یک مسلمان واقعی و معتقد به معنویات است. به خدا عشق می‌ورزد. اینجا است که دنیا برایش احترام خاصی قائل است و او را شخصیت بزرگ بین‌المللی می‌داند.
آری او است که بر دل‌ها نه تنها دل‌های ما ایرانیان بلکه میلیون‌ها مردم دنیا که شیفته صلحند و خواهان پیروزی و سلطه بر جهل و بی‌سوادی هستند حکومت و سلطنت می‌کند. پس خداوند او را حفظ می‌کند و هرگز میلیون‌ها دستی که به سویش برای سعادت و سلامتی و درازی عمر او دراز شده رد نمی‌کند و این فرصت را برایش فراهم می‌سازد. تا آرزوهای مقدس ملی و بین‌المللی او جامه عمل به خود پوشد (احسنت- احسنت).
۴- طرح سؤال آقای کبیری و جواب آقای معاون وزارت بهداری و ارجاع سؤال به کمیسیون رسیدگی به سؤالات
رئیس- وارد دستور می‌شویم سؤال آقای کبیری از دولت مطرح است آقای کبیری تشریف بیاورید.
کبیری- نماینده دولت مطالب خود را بفرمایند اگر عرایضی باشد بعداً به عرض می‌رسانم.
رئیس- آقای دکتر مرشد بفرمایید.
دکتر مرشد (معاون وزارت بهداری)- با اجازه مقام ریاست- ضمن تشکر از نماینده محترم جناب آقای کبیری که با کمال دقت و نکته‌سنجی خاص سؤالات خود را طرح فرموده‌اند در پاسخ ایشان به عرض مجلس محترم شورای ملی می‌رساند:
سؤالات جناب آقای کبیری به‌شرح زیر می‌باشد:
۱- طرح و تدابیری که از طرف دولت برای مبارزه اصولی با ورود تریاک قاچاق و جبران اقتصادی آن اتخاذ شده است اعلام گردد.
۲- میزان تریاک مکشوفه را از تاریخ اجرای قانون منع کشت خشخاش که از خارج کشور وارد شده است تعیین نمایند.
۳- به نظر دولت چند درصد از اصل کالا تاکنون وسیله مأموران کشف شده است؟
۴- معمولاً قاچاقچیان این تریاک‌ها را از کدام کشورها با چه پولی و با چه قیمتی تهیه می‌نمایند.
۵- تعیین آمار قاچاقچیانی که تاکنون دستگیر و بازداشت شده‌اند و میزان جرائم وصولی.
۶- نتیجه حاصله از اجرای قانون منع کشت خشخاش از نظر مادی و معنوی.
که از دولت سؤال شده بود و پاسخ آن از طرف دولت به وزارت بهداری محول گردیده است و چون قسمت عمده این سؤالات مربوط به فعالیت‌های شهربانی و ژاندارمری کل کشور بود که حقاً بایست اذعان کرد بیش از حد انتظار و مقدورات در امر مبارزه با قاچاق فعالیت کرده‌اند با دستگاه‌های مزبور و نیز وزارتین کشور و دادگستری که منتهای همکاری را داشته‌اند مشورت به عمل آمد و اینک به پاسخ یک به یک سؤالات مبادرت می‌نماید.
۱- طرح و تدابیری که از طرف دولت برای مبارزه اصلوی با ورود تریاک قاچاق اتخاذ شده است به دو قسمت تقسیم می‌شود:
قسمت اول- اقدامات داخلی مملکت که عبارت است از تشکیل سازمان مخصوص مبارزه با مواد مخدره در شهربانی کل و ژاندارمری کل کشور و تقویت این دو دستگاه که به موجب قوانین جاری ضابط دادگستری و مسئول مستقیم کشف و ضبط تریاک قاچاق و جلوگیری از ورود آن به داخله مملکت می‌باشند.
کوشش و مجاهدت اداره مبارزه با مواد مخدره شهربانی کل و ژاندارمری کل کشور واقعاً قابل تقدیر است و آنچه با امکانات موجود در حیطه قدرت دارند در مبارزه با عوامل خطرناکی که برای تأمین سود مادی خود از هر عملی روی گردان نیستند به کار می‌برند فداکاری مأمورین شهربانی و ژاندارمری تا جایی است که حتی گاهی در زد و خود با قاچاقچیان جان خود را نیز در راه انجام وظیفه از دست می‌دهند.
به علاوه چون مبارزه با قاچاق مواد مخدره احتیاج به افراد متخصص دارد در دانشگاه پلیس تهران نظیر ممالک را قیه دوره مخصوصی برای طی این تخصص ایجاد شده است تا مأمورینی که به کار مبارزه با قاچاق مواد مخدره می‌پردازند دارای معلومات و اطلاعات لازم برای این کار باشند.
قسمت دوم- تدابیری است که از لحاظ بین‌المللی به عمل آمده و می‌آید- از بدو مبارزه با تریاک کوشش شده است تا مساعی ایران در امر مبارزه با مواد مخدره در مراجع بین‌المللی به نحو شایسته نشان داده شود و مشکلاتی که در راه اجرای ریشه‌کنی اعتیاد در ایران به سبب تریاک محصول کشورهای دیگر پدید آمده است به نحو کامل توصیف و تشریح گردد و این کار به نحو احسن تاکنون انجام گرفته و مقامات بین‌المللی نیز از هرگونه کمک به ما که در چهارچوب مقررات بین‌المللی امکان‌پذیر بوده دریغ ننموده‌اند.
با کشور دوست و همجوار ترکیه با ابتکار دولت ایران براساس قرارداد امنیت مرزی ۱۹۳۷ یک موافقت‌نامه دوجانبه راجع به همکاری مأمورین مرزی دو کشور در جلوگیری از قاچاق تریاک تنظیم گردیده که بعداً برای بعضی از کشورهای دیگر نمونه و سرمشق واقع شده است. به علاوه همه ساله از طریق سازمان‌های منطقه تبادل‌نظر و مذاکراتی راجع به جلوگیری از قاچاق تریاک در جریان بوده و می‌باشد.
در کشور دوست و همجوار افغانستان کشت خشخاش طبق قانون مصوبه آن مملکت نظیر ایران ممنوع است و چنانچه تریاکی از مرزهای شرقی وارد ایران بشود محصول کشت غیرقانونی آن کشور است و امید است بتوانیم موافقت‌نامه‌ای نظیر آنچه با ترکیه داریم با آن دولت تنظیم نماییم.
قاچاق تریاک و سایر مواد مخدره مسأله‌ای نیست که خاص ایران باشد این گرفتاری است که سال‌ها است
سراسر جهان با آن روبه‌رو است و به همین سبب تاکنون ۱۰ قرارداد بین‌المللی راجع به مواد مخدره در جامعه ملل سابق و سازمان ملل متحد فعلی تنظیم گردیده است.
دولت از هر تلاشی که مؤثر در جلوگیری از ورود تریاک به ایران بداند کوتاهی نداشته و از هر فرصت مختصر بزرگترین بهره‌برداری را نموده است.
بنا به اظهار نماینده دولت ترکیه در کمیسیون مواد مخدره سال‌جاری که در اسناد سازمان ملل متحد انتشار یافته است، از سال ۱۹۶۷ کشت خشخاش به منظور دانه خشخاش که به عقیده ما خود یک منشاء بزرگ تریاک‌های قاچاق است به طور کلی ممنوع شده است و همچنین کشت خشخاش برای تولید تریاک که تحت شرایط قانونی خاص و در انحصار دولت است در نواحی نزدیک به مرز در کشور ترکیه منع شده است. باید اکنون در انتظار مشاهده نتایج این امر از نظر ورود تریاک از مرزهای غربی به داخله کشور بود.
۲- تریاک مکشوفه از تاریخ اجرای قانون منع کشت خشخاش یعنی ۱۳۳۴ تا پایان خرداد سال‌جاری عبارت از ۱۰۱ تن می‌باشد.
۳- هیچ‌گونه میزان و تخمین صحیح در مورد آنکه کالای مکشوفه چند درصد کل کالای مزبور را که به طور قاچاق وارد شده است تشکیل می‌دهد در هیچ مورد وجود ندارد و آنچه گفته می‌شود حدسیاتی است که فاقد مأخذ علمی و قابل اثبات است افزایش کشفیات را باید دلیل بر مجاهدت دولت و ایجاد دستگاه‌های وسیع لازم در این مبارزه مقدس و از خودگذشتگی مأمورین ژاندارمری و شهربانی که حتی جان خود را بر سر خدمت می‌گذارند دانست نه ازدیاد قاچاق و به همین سبب است که چون تلاش مأمورین افزایش می‌یابد عرضه کم می‌شود و نرخ بالا می‌رود بنابراین در یک مقام رسمی نمی‌توان رقمی داد که ثبوت آن امکان نداشته باشد.
۴- محل ورود تریاک قاچاق به ایران از مرز شما غربی و مرزهای شرقی است و بیشتر تریاک‌هایی که کشف می‌شود یا در شهرهای مجاور این مرزها و یا در مسیرهای این مرزها به طرف شهرهای مرکزی مملکت می‌باشد.
در مورد آنکه با چه پولی و با چه قیمتی عمل خرید و فروش تریاک انجام می‌گیرد در مورد هیچ‌کدام به طور قاطع نمی‌توان پاسخ داد.
۵- در مورد سؤال پنجم جمع کل پرونده‌هایی که به دادگستری فرستاده شده در سراسر مملکت از سال ۱۳۳۴ تاکنون عبارت است از ۱۰۱۰۰۰ پرونده که در هر مورد با شدت عمل اقدام شده و کلیه مرتکبین محکوم به مجازات‌های قانونی شده‌اند.
جمع کل جرائم وصولی نیز از ۱۳۳۴ تا آخر شهریور سال‌جاری عبارت از ۴۲۵/۸۱۴/۱۷۷ ریال می‌باشد.
۶- در مورد نتیجه حاصله از اجرای قانون منع کشت خشخاش از نظر مادی و معنوی تصور می‌کنم این مطلب به حدی روشن و آشکار است که محتاج به عرض توضیح و تفصیل زیاد نباشد ملتی که می‌خواهد در راه سعادت و رفاه و زندگی بهتر قدم بردارد قبل از هر چیز احتیاج به نیروی انسانی سالم دارد و چون مواد مخدر مخرب نیروی انسانی است باید با آن مبارزه کرد و از منافع جزئی و آنی صرف‌نظر نمود تا اجرای برنامه‌های پیشرفت و اصلاح امور اجتماعی امکان‌پذیر باشد و به همین سبب در سال ۱۳۳۴ قانون منع کشت خشخاش به تصویب رسید و بلافاصله به مرحله اجرا درآمد تا نیروی انسانی کشور از رخوت و سستی نجات یابد و بتوان قدرت تحرک به آن داد.
باید به عرض برسانم که این عمل ایران به عنوان یک تصمیم انقلابی مشهورانه نمونه در مجامع بین‌المللی تلقی شده است. نتایج معنوی مبارزه‌ای را که دولت ایران با تریاک از ۱۳۳۴ آغاز نمود به حدی است که می‌توان درباره آن کتابها نوشت و در مورد نتایج اقتصادی آن می‌توان تنها به عرض همین نکته اکتفا نمود که با منع کشت خشخاش بر نیروی انسانی و قدرت فعاله و تولیدکننده مملکت افزوده شد زیرا وقتی بنیه اقتصادی مملکت بالا می‌رود که ابتدا نیروی انسانی آن کشور به هدر نرود و از فساد و تباهی مصون
نگه داشته شود- منع کشت خشخاش این منظور را به مرحله عمل درآورد و بر نیروی انسانی و قدرت فعالیه تولیدکننده مملکت افزود و بالمآل زمینه برای اجرای برنامه‌های بزرگ اصلاحی و مترقی مملکت فراهم شد وگرنه با افراد معتاد هیچ‌کاری امکان‌پذیر نبود (معتمدی- صحیح است) امروز طبق تخمینی که متخصصین فن می‌زنند تعداد معتادین مملکت ما حداقل به یک‌ششم قبل از اجرای قانون منع کشت خشخاش کاهش یافته- مسلم است هنوز نباید مسأله اعتبار را در ایران خاتمه یافته تلقی نمود و باز هم احتیاج فراوانی به تلاش و کوشش دارد که با تمام قدرت اعمال خواهد شد.
چون نماینده محترم در سؤال خود به جنبه اقتصادی موضوع اشاره فرموده‌اند باید به عرض برساند بدیهی است وقتی تولید و مصرف تریاک رایج بود عده‌ای از کشت خشخاش استفاده می‌نمودند ولی اگر قیمت قانونی و بین‌المللی تریاک را در نظر بگیریم قیمت تریاک قاچاق ملاحظه می‌شود که تبدیل آن به کشت چغندر و نیشکر و پنبه و نظایر آن عایدی بیشتری دارد.
تصور نمی‌رود کسی منکر این امر باشد که بنیه مالی همین افراد امروز به مراتب بهتر از سال‌های قبل از ۱۳۳۴ و تصویب قانون منع کشت خشخاش می‌باشد.
به طوری که ملاحظه می‌فرمایند آنچه مربوط به داخله کشور است بسیار خوب عمل شده و می‌توان ادعا کرد در داخل کشور مطلقاً کشت نمی‌شود (معتمدی- صحیح است) نسبت به قاچاق از خارج هم مأمورین ژاندارمری و شهربانی بیش از حد تصور فعالیت می‌نمایند.
آماری تهیه شده در میزان تریاک مکشوفه از تاریخ اجرای قانون منع کشت خشخاش در سال‌های مختلف برای این که وقت عزیز مجلس محترم را نگیرم از قرائت آن خودداری می‌کنم اگر نماینده محترم خواستند آمار را در اختیار ایشان می‌گذارم.
معتمدی- ۱۰۰ تن تریاک مکشوفه در کجاست؟
دکتر مرشد- مقداری موجود است و مقداری با قیمت بین‌المللی فروخته شده اگر آمارش را بخواهید در اختیار می‌گذارم.
رئیس- آقای کبیری بفرمایید.
موسوی‌کبیری- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان ارجمند ناگزیر به ذکر این مقدمه هستم تمایلات و آرزوهای بشر که در واقع مبین نیازمندی‌های مادی و معنوی او است چه بسا در اثر فعالیت و کوشش برآورده می‌گردد اما چون این آرزوها پایانی ندارد هیچ‌گاه کمال مطلوب نخواهد بود.
انسان بنا به اقتضای رشد عقلانی خود برای بهبود بخشیدن به زندگی و اقناع روح کنجکاوش همیشه در تلاش و کوشش است و همواره سعی و اهتمام دارد تا محیط زندگی خود را به دوستی شناسایی کند و فلسفه بهتر زیستن را تحصیل نماید. یقین است شناسائی محیط زندگی به انسان نیرو می‌بخشد زیرا حاصل دانایی توانایی است و به طور قطع توانایی هم ضامن سعادت خواهد بود.
چندین سال است می‌بینیم و می‌شنویم که هر روز در اثر زد و خورد مقادیری تریاک قاچاق از عده‌ای قاچاقچی مسلح گرفته شد و یا از مخزن فلان کامیون یک تن تریاک قاچاق کشف نموده‌اند ووو غیره!
ملت ایران می‌خواهد به این راز عجیب پی ببرد و بداند این همه تریاک قاچاق از چه منابعی و با چه کیفیتی به مملکت‌ها سرازیر می‌شود و چه نتیجه‌ای با ادامه این وضع و بالاخره با اجرای این قانون در آینده خواهد گرفت!
باید اذعان نمود که پیشرفت‌هایی در زیربنای اقتصادی ایران تحت رهبری شاهنشاه آریامهر حاصل گردیده است و هر روز گاهی بلندتر در راه تعالی و ترفیه حال ملت ایران برداشته می‌شود ثبات سیاسی و اتخاذ روش سیاست مستقل ملی و به حمدالله امنیت داخلی موجب گردیده است که به تدریج روح ایمان و احساس مسئولیت جایگزین بی‌علاقگی و تردید بشود یقیناً دنیای بیدار و هوشیار امروز پیشرفت‌های انقلاب مقدس ملی ما را با دیده تحسین می‌نگرند.
امروز کلیه کشورهای جهان بیش از سابق متکی به توسعه اقتصادی خود هستند زیرا یک ملت و قومی مادام می‌تواند
به یک زندگی شرافتمندانه در مبارزات حیاتی این جهان منقلب دست یابد که بنای سعادتش از نظر صوری براساس علم اقتصاد پی‌ریزی می‌شود.
همه می‌دانیم که امروز کشورهای این جهان پهناور بیش از سابق به صادرات خود انکاء دارند زیرا اهمیت صادرات در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه نه تنها در صنایع بلکه در تمام شئون اقتصاد ملی روزافزون گردیده است و هرگونه اقدامی برای توسعه صادرات بایستی برپایه اصول اقتصاد آزاد قرار گیرد به طور کلی کشورهایی که در حال توسعه اقتصادی هستند علاوه بر کمبود سرمایه دچار مشکل بازاریابی هم می‌باشند سعی می‌کنند که کالای خود را هرچه بیشتر و مطابق ذوق و سلیقه مشتریان خارجی تهیه نمایند و با جدیت کامل به بازاریابی در کشورهای خارجی بپردازند البته در عصر حاضر هر ملت زنده و یا به عبارت دیگر هر تولیدکننده سعی دارد مرتباً بر مصرف تولیدات خود بیفزاید و به انواع و اقسام طرق محصول خود را به مشتری عرضه نماد چه رسد به این که تولید با حداقل زحمت به دست آید و بدون تشریفات تجارتی هم محرمانه در برابر فقط گرفتن طلای خالص مبادله شود. همانگونه که طبیعت رازهای نهفته بی‌شماری دارد.
دشواری‌هایی که در تفهیم نظریات ملت‌ها پیش می‌آید ادراکات و اندیشه‌های بشری راه‌حل‌هایی برای پیروزی و موفقیت‌ها در این جهان پرآشوب ارائه می‌دهند شکی نیست که موضوع سؤال امروز بنده بستگی به قدرت استنتاج نمایندگان محترم دارد چون قضایا بسیار مهم و حساس است تنها استدلال ناقص بنده و این عرایض مختصر با این وقت‌کم یعنی ۱۵ دقیقه کافی برای ادا کردن حق مطلب و مطالعه و بررسی یک چنین موضوع مهمی که به نظر بنده کمتر از موضوع نفت و یا طرح بودجه مملکتی نیست نمی‌باشد.
من قبل از آنکه وارد اصل مطلب بشوم تقاضا دارم مقام محترم ریاست موافقت فرمایند وقت بیشتری برای طرح این سؤال داده شود و یا این که از مجلس شورای ملی با رأی نمایندگان محترم وقت بیشتری تقاضا دارم.
رئیس- جنابعالی ده دقیقه وقت دارید بفرمایید.
کبیری- کافی نیست اقلا یک ساعت وقت لازم دارم.
خواجه‌نوری- اجازه بفرمایید ایشان توضیح بدهند.
رئیس- ایشان یک ساعت وقت می‌خواهند بهتر این است که در کمیسیون شرکت بفرمایند و در آنجا مطالب را بفرمایند.
خواجه‌نوری- صحیح است بهتر این است مطالبی که دارند در کمیسیون بفرمایند.
رئیس- از خانم‌ها و آقایانی که موافقند سوال آقای کبیری به کمیسیون رسیدگی به سؤالات فرستاده شود خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، سؤال به کمیسیون ارجاع می‌شود.
۵- تصویب صورت‌جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
۶- تقدیم یک فقره قرارداد و دو فقره اصلاح بودجه و دو فقره صورت دیون بلامحل به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- با اجازه مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی: به موجب ماده ۱ قانون توسعه صنایع پتروشیمی مصوب تیرماه ۱۳۴۴ کلیه قراردادهای مربوط به صنایع پتروشیمی که بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت‌های ایرانی یا خارجی منعقد می‌گردد پس از تأیید شورای‌عالی صنایع پتروشیمی و مجمع عمومی شرکت ملی نفت ایران و هیئت وزیران و تصویب کمیسیون‌های مشترک اقتصاد و دارایی مجلسین به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی در تاریخ ۲۱ تیرماه
۱۳۴۵ قراردادی با شرکت آمریکایی اموکواینترنشنال به منظور تهیه گوگرد و گاز مایع و فرآورده‌های فرعی دیگر در جزیره خارک منعقد نموده است. قرارداد مذکور در جلسه مورخ ۲۰ تیرماه ۱۳۴۵ به تأیید شورای عالی صنایع پتروشیمی و در جلسات مورخ ۱/۸/۲۰ آذرماه ۱۳۴۵ به تأیید مجمع عمومی شرکت ملی نفت ایران و در جلسه مورخ ۱۰ دی‌ماه ۱۳۴۵ به تأیید هیئت وزیران رسیده است. این که قرارداد فوق‌الذکر جهت طرح و تصویب در کمیسیون‌های مشترک اقتصاد و دارایی مجلسین به پیوست تقدیم می‌گردد.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
قوام صدری- اصلاح بودجه‌ای است مربوط به سازمان جلب سیاحان و همچنین اصلاح بودجه دیگری است مربوط به سازمان جنگلبانی ایران که بایستی از طرف کمیسیون محترم بودجه مورد رسیدگی و تصویب قرار گیرد تقدیم و تقاضای رسیدگی دارم.
رئیس- به کمیسیون بودجه فرستاده می‌شود.
قوام صدری- دو فقره دیون بلامحل انستیتوی سرطان و مؤسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال وزارت کشاورزی تقدیم و تقاضای ارجاع به کمیسیون بودجه را دارم.
رئیس- به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به مالیات‌های مستقیم تا ماده ۱۲۷
رئیس- دنباله لایحه مالیات‌های مستقیم مطرح است آقای دکتر مهذب پیشنهادی داشتید بفرمایید.
دکتر مهذب- همانطوری که در جلسه گذشته به عرض نمایندگان محترم رسید درباره زمین‌های بایر در داخل شهرها بنده پیشنهادی کرده بودم که اصول آن به تصویب کمیسیون دارایی رسید و متأسفانه در اثر کسالتی که بنده پیدا کردم بعداً در چاپ شور دوم از قلم افتاده وقتی که صحبت کردم بعضی از نمایندگان عقیده‌شان بر این بود که بهتر است این ماده در فصل مربوط به سایر مالیات‌های مستقیم مطرح شود بنابراین اگر مقام ریاست موافقت بفرمایند در آنجا مطرح شود بنده دیگر عرضی ندارم.
رئیس- مانعی ندارد ماده ۴۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۰- درآمدی که شخص حقیقی یا حقوقی اعم از ایرانی یا غیرایرانی به عنوان «بهره» یا خسارت تأخیر تأدیه از طریق بهره‌برداری از سرمایه در ایران به صورت وام دادن یا سپرده یا وجه‌الضمان یا حساب جاری تحصیل کند پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات بهره خواهد بود.
رئیس- در ماده ۴۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۴۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۱ مطرح است قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۱- درآمد مشمول مالیات بهره وام طبق نرخی خواهد بود که هر دو سال یکبار از طرف دولت اعلام خواهد شد و د هر حال از ۹ درصد اصل وام در سال تجاوز نخواهد کرد نرخ مزبور مإخذ مطالبه مالیات خواهد بود ولو این که ضن سند یا قرارداد بهره مقرر نشده یا کمتر تعیین شده باشد ولی در صورتی که به موجب سند یا مدارک مثبته دیگر بیش از این مبلغ تعیین شده باشد به مأخذ مزبور مالیات اخذ خواهد شد.
تبصره ۱- درآمد مشمول مالیات در مورد بهره متعلقه به اوراق قرضه شرکت‌های سهامی که برای معامله به عموم عرضه می‌شود به میزان نرخی که در متن سند ذکر شده و در مورد حساب جاری بین شرکت‌ها در صورتی که مالیات هر دو شرکت طبق دفاتر قانونی آنها تشخیص و قابل وصول باشد به میزانی که در دفاتر آنها ثبت شده و همچنین در مورد مؤسسات خارجی مقیم خارج از کشور که از طریق دادن وام در ایران به بهره دریافت می‌دارند معادل بهره پرداختی به آنها منظور خواهد شد.
تبصره ۲- وام موضوع معاملات شرطی و رهنی مربوط به مانده ثمن معاملات قطعی اموال غیرمنقول مشمول مالیات بهره نخواهد بود مگر این که معلوم شود بهره پرداخت شده است.
تبصره ۳- بجز مواردی که ضمن مواد این فصل تصریح شده است وام دهندگان مکلفند تا آخر تیرماه هر سال اظهارنامه مالیاتی مربوط به معاملات سال قبل را تنظیم و به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه شغل خودرو در صورت نداشتن محل شغل به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه محل سکونت خود تسلیم و مالیات متعلقه را به حداقل نرخ مذکور در ماده ۱۵۲ پرداخت نمایند.
رئیس- در ماده ۴۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۴۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۲ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۲- موعد پرداخت علی‌الحساب مالیات بهره به حداقل نرخ مذکور در ماده ۱۵۲ عبارت است از:
الف- در مورد اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌گردد روز ثبت سند برای تمام‌مدت سند و روز فسخ یا ابطال آن نسبت به مدت بین تاریخ انقضاء و تاریخ فسخ یا ابطال سند و روز تجدید سند نسبت به مدت بین انقضاء سند تا تاریخ ثبت قرارداد جدید.
ب- در مواردی که سندی در دفاتر اسناد رسمی ثبت نمی‌شود در موقع پرداخت بهره یا منظور نمودن آن به بستانکار حساب صاحب درآمد.
رئیس- در ماده ۴۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۴۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۳- در مورد اسناد رسمی استقراضی فک دین کلاً یا جزئتاً و فسخ سند به طور کلی باید در تاریخ اعلام فک یا فسخ در دفتر اسناد رسمی تحت شماره ردیف ثبت گردد و فک دین به صورت استرداد قبول اقساطی نیز مستلزم ثبت در دفتر اسناد رسمی به شرح مزبور خواهد بود و مالیات متعلقه تا تاریخ ثبت محاسبه و وسیله دفترخانه وصول خواهد شد.
رئیس- در ماده ۴۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۴۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۴ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۴- در صورتی که بدهکار مبلغی بدون تفکیک بابت قسمتی از اصل و فرع دین پرداخت نماید معادل بهره متعلقه به کل طلب تا تاریخ پرداخت از مبلغ پرداختی به عنوان بهره تلقی می‌گردد.
رئیس- در ماده ۴۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده چهل‌وچهار خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۴۵ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۵- اشخاص ذیل مکلف به کسر علی‌الحساب مالیاتی درآمد موضوع این بخش و تسلیم آن در مهلت‌های زیر به دارایی محل می‌باشند:
الف- صاحبان دفاتر اسناد رسمی در مورد اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شود ظرف ده روز از تاریخ ثبت سند.
ب- در سایر موارد پرداخت‌کننده بهره یا خسارت تأخیر تأدیه و در صورتی که پرداخت‌کننده خارج از ایران اقامت داشته باشد بانک یا شخصی که در ایران واسطه پرداخت بهره قرار می‌گیرد ظرف سی روز از تاریخ پرداخت بهره یا منظور نمودن آن به بستانکار حساب صاحب درآمد.
رئیس- در ماده ۴۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۵ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۶ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۶- در صورت تجدید قرارداد و اضافه نمودن بهره گذشته به اصل بدهی تاریخ تجدید قرارداد تاریخ پرداخت بهره بابت مدت گذشته محسوب می‌گردد.
رئیس- در ماده ۴۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۶ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۴۷ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۷- بهره دریافتی مؤسسات و شرکت‌های دولتی و بانک‌ها تابع مقررات این فصل نبوده و مشمول احکام مالیات بر درآمد شرکت‌ها می‌باشد.
رئیس- در ماده ۴۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۷ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴۸ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۸- درآمدی که شخص حقیقی یا حقوقی از طریق شرط‌بندی یا بخت‌آزمائی و لاطار و یا هرگونه معاملات محاباتی یا بلاعوض به‌عنوان جایزه یا به هر عنوان دیگر به طور نقد یا غیرنقد در ایران تحصیل کند مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی می‌باشد.
رئیس- در ماده ۴۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۸ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۴۹ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۹- درآمد مشمول مالیات موضوع این بخش عبارت است از صددرصد درآمد پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون و در صورتی که غیرنقدی باشد به بهای روز انتقال طبق مقررات این قانون تقویم می‌شود مگر در مورد املاکی که به موجب مقررات قبلی یا اجرای مفاد تبصره ماده ۲۲ برای آنها قیمت منطقه‌ای یا ارزش معاملاتی تعیین شده است که در این صورت قیمت منطقه‌ای یا ارزش معاملاتی حسب مورد مأخذ احتساب مالیات قرار خواهد گرفت.
رئیس- در ماده ۴۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۴۹ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۰ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۰- در مورد صلح معوض و هبه معوض درآمد مشمول مالیات موضوع این بخش عبارت خواهد بود از مابه‌التفاوت ارزش عوضین که براساس ماده ۴۹ تعیین می‌شود نسبت به طرف معامله‌ای که از آن منتفع شده است.
رئیس- در ماده ۵۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۰ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۱ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۱- صلح با شرط اخبار فسخ و هبه با حق رجوع از نظر مالیاتی قطعی تلقی می‌گردد ولی در صورتی که ظرف یک ماه از تاریخ وقوع عقد معامله فسخ یا اقاله یا رجوع شود وجوهی که به عنوان مالیات بر درآمد وصول شده است مرد خواهد شد و در این صورت اگر در فاصله بین وقوع عقد و فسخ یا اقاله یا رجوع از منافع آن استفاده شده باشد منتقل الیه نسبت به آن منفعت مشمول مالیات است لیکن در صورتی که معامله تا تاریخ تسلیم اظهارنامه تکمیلی فسخ یا اقاله یا رجوع شود به وصول علی‌الحساب مالیاتی موضوع مواد ۵۵ و ۵۶ و ۵۷ اکتفا خواهد شد ولی در صورتی که فاصله تاریخ وقوع عقد و تاریخ تسلیم اظهارنامه تکمیلی یک ماه و یا کمتر باشد وجوهی که به عنوان مالیات بر درآمد گرفته شده است مسترد خواهد شد.
رئیس- در ماده ۵۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۱ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۲ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۲- در مورد صلح مالی که منافع آن مادام‌العمر یا برای مدت معینی به صالح یا شخص ثالث اختصاص داده شود بهای مال با توجه به کسر ارزش آن به نسبت مدتی که منافع آن به متصالح تعلق نخواهد داشت تقویم می‌شود.
تبصره- در صورتی که قبل از انقضاء مدت منافع نیز به صورت صلح به متصالح واگذار گردد ارزش منافع نسبت به مدت باقیمانده مشمول مالیات خواهد بود.
رئیس- در ماده ۵۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۳ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۳- در صورتی که منافع مالی به طور دائم یا موقت به صورت وقف خاص یا به طور دیگر بلاعوض به کسی واگذار شود انتقال گیرنده به مأخذ ارزش منافع مال در روز انتقال با توجه به مدت انتفاع مشمول مالیات این بخش خواهد بود.
رئیس- در ماده ۵۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۳ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۴ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۴- مال مورد وصیت به نفع اشخاص معین بعد از قطعی شدن وصیت در مورد وراث نسبت به مازاد سهم‌الارث و در مورد غیروراث نسبت به کار آن مشمول مالیات این بخش خواهد بود.
تبصره- آن قسمت از مال مورد وصیت که طبق مقررات ارث به وارث تعلق می‌گیرد مشمول مقررات مالیات بر ارث خواهد بود.
رئیس- در ماده ۵۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۴ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۵ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۵- در مورد انتقالات مشمول این بخش که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شود صاحبان دفاتر اسناد رسمی مکلفند به وظائف زیر عمل نمایند:
الف- رونوشت اسناد انتقال هر ماه را منتهی ظرف سی روز به دفتر ممیزی مالیاتی مربوط در مقابل اخذ رسید تسلیم نمایند.
ب- در مورد انتقال املاک که مورد معامله عین و منفعت باشد (به استثنای وصیت) به مأخذ ارزش معاملاتی در صورتی که ارزش معاملاتی تعیین نشده و قیمت منطقه‌ای وجود داشته باشد به مأخذ قیمت منطقه‌ای و در غیر این صورت و همچنین در مورد انتقال عین بدون منفعت یا انتقال منافع بدون عین و انتقال سایر اموال طبق اظهار انتقال‌دهنده مالیات متعلقه را با حداقل نرخ مذکور در ماده ۱۵۲ به‌عنوان علی‌الحساب مالیاتی احتساب و وصول و به اداره دارایی تحویل دهد.
رئیس- در ماده ۵۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۵ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۶ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۶- در غیر از مواردی که معامله در دفترخانه اسناد رسمی انجام می‌گیرد انتقال‌دهنده مکلف است علی‌الحساب مالیاتی متعلقه را به مأخذ وجوه پرداختی (در صورتی که نقدی باشد) یا ارزش مال مورد انتقال به تشخیص
خود (در صورتی که غیرنقدی باشد) کسر و منتهی ظرف ۳۰ روز با صورتی حاوی شرح موضوع و مشخصات صاحب درآمد به اداره دارائی محل تسلیم و رسید دریافت دارد.
رئیس- در ماده ۵۶ نظری نیست؟ آقای معتمدی بفرمائید.
معتمدی- درآمدی که صاحبان دفاتر اسناد رسمی وصل می‌کنند بعد از مدتی به دارایی می‌فرستند و تجربه نشان داده است که اغلب این وجوه تلف می‌شود و از بین می‌رود، آیا بهتر نبود که این درآمدها را قبل از این که بر دفتر بپردازند، سر دفتر محاسبه بکند و پولی را که متعاملین باید از بابت مالیات بپردازند ببرند و به بانک و یا وزارت دارایی بدهند و رسید آن را به دفتر اسناد رسمی بیاورند و بعد معامله انجام بشود؟ این موضوع جناب آقای دکتر آموزگار موجب تضییع و تفریط مال دولت می‌شود می‌خواستم ببینم آیا برای اینکار این اقدام را کافی می‌دانید؟ و آیا فکر نمی‌کنید که اگر مالیات را ببرند و به دارایی و یا بانک بدهند و رسیدش را بیاورند و به دفتر بدهند و معامله انجام بشود بهتر باشد؟
رئیس- آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی)- قربان ماده ۵۶ می‌گوید «در غیر از مواردی که معامله در دفترخانه اسناد رسمی انجام می‌گیرد» این مربوط به دفاتر نیست در مورد دفاتر رسمی حکمش قبلاً داده شده و نظر جنابعالی تأمین است این در موردی است که دو نفر معامله انجام می‌دهند و در دفاتر رسمی به ثبت نمی‌رسانند اینجا یک وظیفه‌ای برای انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده در نظر گرفته شده است (معتمدی- نوشته مالیات را بدهند به دفترخانه و سردفتر بعد از یک ماه بفرستد به دارایی) خیر قربان این مربوط به سردفتر نیست اجازه بفرمایید بنده اصل ماده ۵۶ را قرائت کنم شاید سوءتفاهم شده باشد. ماده ۵۶ می‌گوید «در غیر از مواردی که معامله در دفترخانه اسناد رسمی انجام می‌گیرد انتقال‌دهنده مکلف است علی‌الحساب مالیات متعلقه را به مأخذ وجوه پرداختی (در صورتی که نقدی باشد) یا ارزش مال مورد انتقال به تشخیص خود (در صورتی که غیرنقدی باشد) کسر و منتهی ظرف ۳۰ روز با صورتی حاوی شرح موضوع و مشخصات صاحب درآمد به اداره دارایی محل تسلیم و رسید دریافت دارد» (معتمدی- در ماده قبل است) ماده قبل که تصویب شده و این اصلا مربوط به دفتر اسناد رسمی نیست، مربوط به موردی است که معامله در دفترخانه رسمی انجام نمی‌گیرد و یک وظایفی را برای انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده در نظر گرفته شده که مالیات دولت تلف نشود.
رئیس- نظر دیگری در ماده ۵۶ نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۷ قرائت می‌شود.
ماده ۵۷- صاحبان درآمد موضوع این بخش در مواردی که طبق جزء اخیر بند ب ماده ۵۵ مالیات بنا به اظهار انتقال‌دهنده وصول می‌شود و همچنین در موارد مذکور در ماده ۵۶ مکلفند ظرف ۳۰ روز از تاریخ انجام معامله اظهارنامه مالیاتی خود را طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت دارایی تهیه می‌شود تنظیم و به دفتر ممیزی مالیاتی تسلیم کنند و علی‌الحساب مالیاتی متعلقه را پس از کسر وجوهی که قبلاً بابت مالیات پرداخت شده است تأدیه نمایند.
رئیس- در ماده ۵۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۸ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۸- اظهارنامه‌های واصله مورد رسیدگی ممیز مالیاتی قرار خواهد گرفت و حسب مورد طبق مقررات مذکور در کتاب سوم (سازمان تشخیص و وصول مالیات) اقدام لازم به عمل خواهد آمد.
رئیس- در ماده ۵۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد)
به ماده ۵۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵۹ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۹- انتقالاتی که مشمول مالیات بر ارث می‌باشد مشمول مالیات بر درآمد نمی‌باشد.
رئیس- در ماده ۵۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵۹ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۰ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۰- جوایزی که دولت برای تشویق صادرات و تولید و خرید محصولات کشاورزی پرداخت می‌نماید مشمول مقررات این بخش نبوده و جزو درآمد فعالیت منبع مربوط منظور و مأخذ محاسبه مالیات قرار خواهد گرفت.
رئیس- در ماده ۶۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۰ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۱ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
بخش ششم- درآمد مشاغل
ماده ۶۱- درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در بخش‌های قبلی این فصل در ایران تحصیل کند پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می‌باشد.
رئیس- در ماده ۶۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۱ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۲- درآمد مشمول مالیات در مورد مشمولین ماده ۶۱ که دارای دفاتر قانونی هستند عبارتست از کل فروش کالا و خدمات به اضافه سایر درآمدهای آنان که مشمول مالیات منبع دیگر شناخته نشده پس از کسر هزینه‌ها و استهلاکات مربوط طبق مقررات فصل هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات.
تبصره ۱- از نظر مالیات دفاتر قانونی عبارت است از دفاتر مذکور در قانون تجارت و یا دفاتری که طبق مفاد ماده ۱۶۹ این قانون در حکم دفاتر قانونی شناخته شده است و یا فرم‌ها و وسائل دیگر نگاهداری حساب که با موافقت قبلی وزارت دارائی مورد استفاده قرار گیرد.
تبصره ۲- مؤدیان در انتخاب یکی از روش‌های متداول حسابداری آزاد هستند ولی باید در سنوات بعد نیز همان روش را اعمال نمایند و تغییر. آن باید با اطلاع قبلی وزارت دارایی به عمل آید.
رئیس- در ماده ۶۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۲ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۳- اشخاص حقیقی مذکور در زیر مکلف بنگاهداری دفاتر قانونی می‌باشند و درآمد مشمول مالیات آنان از روی دفاتر قانونی تشخیص داده می‌شود:
۱- دارندگان کارت بازرگانی و کلیه واردکنندگان و صادرکنندگان.
۲- دلالان و حق‌العمل‌کاران که محل کسب ثابت دارند (به استثنای دلالان معاملات ملکی).
۳- کارخانه دارائی که برای کارخانه آنان از طرف وزارت اقتصاد پروانه یا کارت به‌عنوان کارخانه صادر شود.
یین‌نامه مربوط به نحوه صدور پروانه یا کارت برای اجرای این بند از طرف وزارت اقتصاد با موافقت وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت دارایی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
۴- صاحبان مؤسسات ساختمانی و تأسیسات فنی و صنعتی و دفاتر فنی و مهندس مشاور.
۵- بهره‌برداران معادن.
۶- صاحبان مؤسسات حمل‌ونقل زمینی و دریائی و هوائی اعم از مسافری یا باربری.
۷- صاحبان سینما- تماشاخانه- مؤسسات فیلمبرداری و دوبلاژ فیلم.
۸- صاحبان بیمارستان- زایشگاه- آسایشگاه تیمارستان- آزمایشگاه- درمانگاه (کلینیک یا پلی‌کلینیک) فیزیوتراپی.
۹- بهره‌برداران مؤسسات تعلیم و تربیت.
۱۰- دارندگان مشاغل پزشکی.
۱۱- وکلا دادگستر و صاحبان دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق.
۱۲- صاحبان مؤسسات
۱۳- صاحبان مجله و روزنامه و مؤسسات نشر کتاب.
۱۴- صاحبان مؤسسات تبلیغاتی.
۱۵- سایر مشمولین مالیات بر درآمد مشاغل که به موجب آگهی منتشره تا آخر دی‌ماه هر سال از طرف وزارت دارایی مکلف بنگاهداری دفتر خواهند شد (نسبت به درآمد سال‌های بعد از انتشار آگهی).
تبصره- منظور از صاحبان مذکور در این ماده اشخاصی است که بهره‌برداری از مؤسسه به حساب آنان انجام می‌شود.
رئیس- در ماده ۶۳ نظری نیست؟ آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین- یک اشتباه عبارتی در بند ۳ این ماده هست که نوشته شده «آیین‌نامه نحوه مربوط به صدور...» در حالی که باید نوشته شود «آیین‌نامه مربوط به نحوه صدور...» خواهش می‌کنم دستور بفرمایید اصلاح شود.
رئیس- البته «آیین‌نامه مربوط به نحوه صدور پروانه...» صحیح است اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟ آقای دکتر حسینی بفرمایید.
دکتر حسینی- خواستم استدعا کنم مخبر کمیسیون توضیح بدهند که آیا داروسازان و کسانی که به فروش دارو اشتغال دارند جزو مشاغل پزشکی محسوب می‌شوند یا خیر؟
رئیس- آقای اوزار بفرمایید.
اوزار (مخبر کمیسیون دارایی)- همانطوری که در کمیسیون مطرح بود و جنابعالی هم مثل این که تشریف داشتید (دکتر حسینی- خیر بنده نبودم) در این ماده بحث شد و آنها را نیز جزو مشاغل پزشکی به حساب آوردند.
رئیس- نظر دیگری در ماده ۶۳ نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۴- مؤدیان مذکور در ماده ۶۳ مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به درآمد مشاغل خود را در یک‌سال مالیاتی منتهی تا آخر تیرماه سال بعد با ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه‌ای که محل شغل مؤدی در آن حوزه واقع است تسلیم و براساس آن مالیات متعلقه را با حداقل نرخ مذکور در ماده ۱۵۲ به‌عنوان علی‌الحساب مالیاتی پرداخت نمایند.
رئیس- در ماده ۶۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۵- در موارد زیر درآمد مشمول مالیات مؤدی علی‌الرأس تشخیص خواهد شد.
۱- در صورتی که تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی تسلیم نشده باشد.
۲- در صورتی که مؤدی به درخواست کتبی ممیز مالیاتی از ارائه دفاتر و یا مدارک حساب بعضاً یا کلاً خودداری نماید. مگر این که کتباً اطلاع دهد که قبلا دفاتر را برای رسیدگی به حسابدار رسمی ارجاع کرده است که در این مورد در صورتی دفتر غیر قابل قبول است که مؤدی گزارش حسابدار رسمی را ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ درخواست کتبی مذکور به دفتر ممیزی مالیاتی تسلیم نکند.
۳- در صورتی که با رعایت مفاد تبصره ۱ این ماده دفاتر و اسناد و مدارک ابرازی برای محاسبه درآمد مشمول مالیات غیرقابل رسیدگی تشخیص شود.
۴- در صورتی که با رعایت شرایط و اوضاع و احوال اقتصادی و توجه به مفاد تبصره ۲ این ماده در نسبت درآمد مشمول مالیات به حجم فعالیت یک مؤسسه بازرگانی در یک‌سال مالیاتی کاهش غیرمعقولی با مقایسه با سال قبل همان مؤسسه با سال‌جاری مؤسسات مشابه ملاحظه گردد.
تبصره ۱- در مورد عدم قبول دفتر به استناد مفاد بند ۳ ممیز مالیاتی باید مراتب را با ذکر دلیل کتباً به مؤدی ابلاغ نماید در این صورت مؤدی می‌تواند رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان خود را به حسابدار رسمی ارجاع کند و مراتب را کتباً به ممیز مالیاتی اطلاع دهد در صورتی که ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ فوق نتیجه رسیدگی حسابدار رسمی به ممیز مالیاتی تسلیم گردد طبق تبصره ماده ۲۹۷ رفتار وگرنه دفاتر قابل قبول نبوده و درآمد مؤدی علی‌الرأس تشخیص خواهد شد.
ابلاغ مذکور قاطع مرور زمان خواهد بود.
تبصره ۲- در مورد عدم قبول دفتر به استناد ماد بند ۴ ممیز مالیاتی باید نظر خود را با ذکر دلیل کتباً به ممیز کل گزارش دهد گزارش ممیز مالیاتی با اظهارنظر ممیز کل منتهی ظرف ده روز برای رسیدگی و اظهارنظر در کمیسیونی مرکب از ممیز کل مربوط نماینده بانک ملی محل- نماینده اطاق بازرگانی با اطاق صنایع یا شورای عالی اصناف حسب مورد مطرح می‌شود و در صورت عدم تشکیل اطاق صنایع یا شورای‌عالی اصناف نماینده اطاق بازرگانی و در صورت عدم تشکیل اطاق بازرگانی یکی از تجار مورد اعتماد محل به دعوت اداره دارایی شرکت خواهد کرد. کمیسیون مکلف است با احضار مؤدی نظر خود را ظرف ۳۰ روز نسبت به قبول یا رد دفتر صریحاً اعلام کند که به اکثریت آراء مناط اعتبار خواهد بود.
رئیس- در ماده ۶۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۵ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۶ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۶- در موارد تشخیص علی‌الرأس مذکور در ماده ۶۵ درآمد مشمول مالیات با اعمال ضرایب زیر تشخیص خواهد شد.
الف- در مواردی که ضمن مقررات این قانون ضریب خاص تعیین شده است طبق ضریب مقرر.
ب- در سایر موارد طبق جدول ضرائب.
رئیس- در ماده ۶۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۶ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۷ قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۷- صاحبان مشاغل مشمول این بخش که مشمول ماده ۶۳ نمی‌باشند و شغل آنان نوعاً اقتضای داشتن درآمد سالانه مستمر دارد مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به درآمد خود را در سال اول اجرای این قانون طبق نمونه‌ای که وسیله وزارت دارایی تهیه خواهد شد تنظیم و تا آخر تیرماه سال بعد به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه محل شغل تسلیم کنند و مالیات متعلقه را با حداقل نرخ مذکور در ماده ۱۵۲ به‌عنوان علی‌الحساب مالیاتی پرداخت نمایند.
تبصره ۱- مؤدیانی که دارای چند محل شغل هستند باید برای درآمد هر محل اظهارنامه جداگانه به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه مربوط تسلیم کنند.
تبصره ۲ - در مورد مشمولین این ماده که دارای محل معین برای شغل خود نمی‌باشند محل سکونت آنان از نظر تسلیم اظهارنامه محل شغل تلقی می‌شود.
تبصره - مؤدیان مشمول این ماده که ترازنامه متکی به دفاتر قانونی تسلیم می‌نمایند تابع احکام مواد ۶۲ و ۶۴ خواهند بود و و در موارد مذکور در ماده‌ی ۶۵ درآمد آنها طبق مواد آتی تشخیص خواهد شد.
رئیس - در ماده ۶۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۷ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۸ - درآمد مشمول مالیات مشمولین ماده‌ی ۶۷ به میزانی که در اظهارنامه تسلیمی اعلام می‌شود مبنای مطالبه مالیات متعلقه به درآمد سال اول اجرای این قانون خواهد بود و در صورتی‌که این درآمد کمتر از پانصد هزار ریال باشد با اعمال ضریبی که همه ساله از طرف کمیسیون ضرائب برای هر یک از انواع مشاغل تعیین می‌شود مبنای مطالبه مالیات مؤدی در هر کی از ۴ سال بعد خواهد بود مگر این‌که ظرف سه سال از تاریخ تسلیم اظهار نامه حسب تشخیص قطعی طبق مقررات مواد آتی درآمد مشمول مالیات مؤدی بیش از مبلغ مذکور در اظهار نامه تعیین شود که در این صورت درآمد مشخصه قطعی به جای درآمد مذکور در اظهارنامه برای سال اول اجرای این قانون ملاک عمل قرار می‌گیرید و در صورتی که میزان درآمد مشخصه قطعی کمتر از پانصد هزار ریال باشد با رعایت ضریب مربوط برای ۴ سال بعد مأخذ قرار خواهد گرفت و مؤدی مکلف است مالیات متعلقه به درآمد هر سال را با حداقل نرخ مذکور در ماده‌ی ۱۵۲ به عنوان علی‌الحساب مالیاتی تا آخر تیرماه سال بعد محاسبه و پرداخت نماید و درآمدهای مشمول مالیات که به این ترتیب تعیین می‌شود قطعی است مگر در موارد زیر:
۱ - در صورتی که معلوم شود مؤدی از اول یک سال مالیاتی یا در اثنای آن ترک کسب کرده است که در صورت اخیر مالیات متعلقه به نسبت مدت اشتغال مطالبه و وصول خواهد شد.
۲ - در صورتی که مؤدی ترازنامه متکی به دفاتر قانونی تسلیم نماید که در این صورت مالیات بردرآمد همان سال مؤدی تابع مقررات مواد ۶۲ و ۶۴ خواهد بود لیکن در موارد مذکور در ماده‌ی ۶۵ مؤدی کماکال مشمول مقررات قسمت اول این ماده (۶۸) بوده ولی مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد مالیات متعلقه خواهد بود.
۳ - در صورتی که مؤدی تا تاریخ سر رسید مالیاتی اسناد مدارکی ارائه دهد که به علل و جهات خاص مربوط به خود مؤدی درآمد او در یک سال مالیاتی ۵۰% یا بیشتر نقصان پیدا کرده و این امر مورد تأیید کمیسیون تشخیص قرار گیرد.
تبصره - رأی کمیسیون تشخیص در مورد بند ۳ این ماده به اکثریت قطعی است و برای مالیات همان سال مناط اعتبار است و در صورتی که رأی حاکی از رد ادعای مؤدی باشد معادل ۲۰% مالیات متعلقه آن سال به عنوان جریمه از مؤدی اخذ خواهد شد.
رئیس - در ماده ۶۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۸ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۹ - مشمولین ماده‌ی ۶۷ که درآمد مشمول مالیات آنها در سال اول اجرای این قانون به موجب اظهارنامه تسلیمی پانصد هزار ریال یا بیشتر اعلام گردد از سال دوم اجرای این قانون و در صورتی که درآمد مذکور در اظهارنامه کمتر از پانصد هزار ریال باشد ولی به موجب تشخیص قطعی پانصد هزار ریال یا بیشتر تعیین گردد از سال بعد از تشخیص قطعی مکلف به نگاهداری دفاتر قانونی بوده و مشمول مقررات مواد ۶۲ و ۶۴ می‌باشند و در موارد مذکور در ماده‌ی ۶۵
مشمول جریمه مقرر خواهند بود ولی درآمد مشمول مالیات آنان طبق مقررات قسمت اول ماده‌ی ۶۸ تعیین و مالیات متعلقه به آن قطعی خواهد بود مگر این که ممیز مالیاتی با ارائه اسناد و مدارک قابل قبول ثابت نماید که به علل و جهات خاص مربوط به مؤدی درآمد او در یک سال مالیاتی دویست و پنجاه هزار ریال یا بیشتر افزایش یافته و این امر مورد تأییید کمیسیون تشخیص قرار گیرد.
رأی کمیسیون تشخیص در این مورد به اکثریت قطعی است و برای مالیات همان سال مناط اعتبار است.
رئیس- در ماده ۶۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶۹ خانم‌ها و آقایانی‌که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۰ - ممیز مالیاتی مکلف است اظهارنامه‌های مذکور در ماده‌ی ۶۷ و همچنین مشخصات سایر مشمولین ماده‌ی ۶۷ حوزه خود را که از تسلیم اظهارنامه خودداری نموده‌اند برای اظهارنامه به یکی از نمایندگان مشاغل حوزه سر ممیزی مربوط ارائه دهد تا نظر خود را در روی اوراق اظهارنامه بنویسد و سپس نظر خود را با استفاده از تحقیقات محلی و اطلاعات مکتسبه با ذکر جهات و دلائل روی اوراق اظهارنامه نوشته و پرونده را برای اظهارنظر نزد سر ممیز بفرستند.
سر ممیز مالیاتی مکلف است ظرف ۳۰ روز با توجه به مندرجات اظهارنامه و نظرات نماینده مشاغل حوزه و ممیز مالیاتی مربوط و رسیدگی‌های لازم نظر خود را نسبت به میزان درآمد مشمول مالیات اعلام و پرونده را نزد ممیز اعاده دهد در صورتی که بین نظر سر ممیز و مبلغی که مؤدی در اظهارنامه اعلام نموده ۱۵ درصد یا کمتر اختلاف باشد مبلغ مزبور در اظهارنامه مستند بوده و بر طبق مقررات مفاصاً حساب صادر می‌شود و در غیر این صورت براساس نظر سر ممیز اقدام به صدور برگ تشخیص مالیات خواهد شد.
تبصره ۱ - طرز ابلاغ و حل و فصل اختلافات در مورد برگ تشخیص به شرحی است که در کتاب سوم مقرر شده است منتهی رأی صادره از کمیسیون تشخیص در این مورد قطعی و غیر قابل تجدید نظر است.
تبصره ۲ - نمایندگان مشاغل از طرف صاحبان مشاغل انتخاب می‌شوند. آیین‌نامه طرز انتخاب نمایندگان مذکور از طرف وزارت دارایی تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس - در ماده ۷۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۷۰ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۷۱ - مشمولین ماده ۶۷ که درآمد مشمول مالیات آنان در سال اول اجرای این قانون به موجب دفاتر قانونی تشخیص داده می‌شود و در یکی از سنوات بعد مشمول مفاد ماده ۶۵ شوند و یا این‌که بعد از سال اول اجرای این قانون شروع به کار نمایند یا تغییر شغل دهند درآمد مشمول مالیات آنان در آن سال طبق مقررات مواد ۶۷ و ۶۸ و ۷۰ تشخیص داده می‌شود درآمد مشخصه با رعایت احکام مواد مذکور برای مالیات بقیه مدت پنج‌سال از سال اول اجرای این قانون مأخذ خواهد بود.
رئیس - در ماده ۷۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۷۱ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۲ - پس از انقضای هر دوره پنج ساله از تاریخ اجرای این قانون درآمد مؤدیان مشمول ماده ۶۷ مجدداً طبق مواد ۶۷ - ۶۸ - ۷۰ - ۷۱ این قانون تعیین و با رعایت احکام مواد مذکور مأخذ وصول مالیات برای چهار سال بعد خواهد بود.
رئیس - در ماده ۷۲ - نظری نیست؟ (اظهاری نشد)
رأی می‌گیریم به ماده ۷۲ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۳ - سایر مشمولین مالیات بردرآمد مشاغل که مشمول مواد ۶۳ و ۶۷ نمی‌باشند مکلفند تا آخر تیرماه هر سال اظهارنامه مالیاتی مربوط به درآمد سال قبل خود را طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت دارایی تهیه خواهد شد تنظیم و به ممیز مالیاتی حوزه محل سکونت خود تسلیم و مالیات متعلقه را با حداقل نرخ مذکور در ماده ۱۵۲ به عنوان علی‌الحساب مالیاتی پرداخت نمایند.
رئیس - در ماده ۷۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنیم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۴ - در آمد مشمول مالیات مشمولین ماده ۷۳ عبارتست از:
الف - ۸۰ درصد دریافتی در مورد درآمد ناشی از خدمات.
ب - در سایر موارد مطابق جدول ضرائب.
تبصره - در مورد مشمولین ماده ۷۳ در صورتی که با اظهارنامه خود ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی تسلیم کنند درآمد مشمول مالیات طبق مفاد ماده ۶۲ تشخیص می‌گردد و در موارد مذکور در ماده ۶۵ درآمد مشمول مالیات آنها حسب مورد طبق مفاد بندهای الف و ب این ماده به طور علی الرأس تشخیص خواهد شد.
رئیس - در ماده ۷۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۵ - درآمد مشمول مالیات دارندگان مشاغل پزشکی در موارد تشخیص علی‌الرأس عبارتست از مجموع حق‌الزحمه‌های پزشک بابت حق عیادت و جراحی و سایر درآمدهای دریافتی او مربوط به شغل پزشکی (به استثنا آنچه مشمول تعریف مالیات حقوق است) که با استفاده از دفاتر بیمارستان‌ها و تحقیقات محلی و سایر قرائن و امارات تعیین خواهد شد پس از کسر حداکثر ۴۰% آن بابت هزینه‌ها و استهلاک‌های قانونی و معالجات مجانی طبق آیین‌نامه‌ای که از طرف وزارت دارایی با جلب نظر وزارت بهداری تنظیم و به موقع اجرا گذارده می‌شود.
رئیس - در ماده ۷۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۶ - وکلا دادگستری و کسانی که در محاکم اختصاصی وکالت می‌کنند مکلفند در وکالتنامه‌های خود رقم حق‌الوکاله را قید نمایند و معادل پنج درصد آن بابت علی‌الحساب مالیاتی روی وکالتنامه تمبر الصاق و ابطال نمایند که در هر حال مبلغ تمبر حسب مورد نباید کمتر از میزان مقرر در زیر باشند:
الف - در دعاوی و اموری که خواسته آنها مالی است پنج درصد حق الوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله.
ب - در مواردی که موضوع وکالت مالی نباشد یا تعیین بهای خواسته قانوناً لازم نیست و همچنین در دعاوی کیفری که تعیین حق‌الوکاله به نظر دادگاه است پنج درصد حداقل حق‌الوکاله مقرر در آیین‌نامه حق‌الوکاله برای هر مرحله.
پ - در دعاوی کیفری نسبت به مورد ادعای خصوصی که مالی باشد بر طبق مفاد حکم بند الف این ماده.
ت - در مورد دعاوی و اختلافات مالی که در مراجع
اختصاصی غیر قضایی رسیدگی و حل و فصل می‌شود و برای حق‌الوکاله آنها تعرفه خاصی مقرر نشده است از قبیل اختلافات مالیاتی و عوارض و توسعه معابر شهرداری و نظایر آنها به میزان حق‌الوکاله صرفاً از لحاظ مالیاتی به شرح زیر:
تا پانصد هزار ریال مابه‌الاختلاف ۵%
تا یک میلیون ریال مابه‌الاختلاف ۴% نسبت به مازاد پانصد هزار ریال.
تا دو میلیون ریال مابه‌الاختلاف ۳% نسبت به مازاد یک میلیون ریال.
از دو میلیون ریال مابه‌الاختلاف به بالا ۲% نسبت به مازاد دو میلیون ریال.
منظور می‌شود و معادل پنج درصد آن تمبر باطل خواهد شد.
مفاد این بند درباره اشخاصی که وکالتاً در مراجع مذکور در این بند اقدام می‌نمایند. (ولو این که وکیل دادگستری نباشند) نیز جاری است جز در مورد کارمندان مؤدی یا پدر - مادر - برادر - خواهر - پسر - دختر - نواده - همسر مؤدی.
تبصره ۱ - در هر مورد که طبق مفاد این ماده عمل نشده باشد وکالت وکیل با رعایت مفاد ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی در هیچ‌یک از دادگاه‌ها و مراجع مزبور قابل قبول نخواهد بود مگر در مورد وکالت‌های مرجوعه از طرف ادارات دولتی و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به دولت که محتاج به ابطال تمبر روی وکالت نامه نمی‌باشد.
تبصره ۲ - سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها و مؤسسات انتفاعی و یا بازرگانی وابسته به دولت و شهرداری‌ها مکلفند از وجوهی که بابت حق‌الوکاله به وکلا پرداخت می‌کنند پنج درصد آنرا کسر و بابت علی‌الحساب مالیات وکیل به اداره دارایی محل پرداخت نمایند.
تبصره ۳ - در صورتی که پس از ابطال تمبر تعقیب دعوی به وکیل دیگری واگذار شود وکیل جدید مکلف به ابطال تمبر به وکالت نامه مربوط نخواهد بود.
رئیس - در ماده ۷۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۷ - در مواردی که دادگاه‌ها حق‌الوکاله یا خسارت حق‌الوکاله را بیشتر یا کمتر از مبلغی که مأخذ ابطال تمبر روی وکالتنامه قرار گرفته است تعیین نمایند مدیران دفتر دادگاه مکلفند میزان مورد حکم قطعی را به دارایی مربوط اطلاع دهند تا مابه‌التفاوت مورد محاسبه قرار گیرد.
رئیس - در ماده ۷۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۸ - درآمد مشمول مالیات ناشی از وکالت در موارد تشخیص علی‌الرأس عبارت است از مجموع حق‌الوکاله‌های وکیل به مأخذی که مبنای ابطال تمبر قرار گرفته طبق صورت تمبر مصرفی و سایر درآمدهای مربوط به شغل وکالت از قبیل دریافتی بیش از میزان تعرفه و حق‌المشاوره طبق اسناد و مدارک مثبته که دریافتی وکیل را از بابت این وجوه مسلم نماید (به استثنا آنچه مشمول تعریف مالیات حقوق است) پس از کسر ۴۰% بابت هزینه‌ها و استهلاک‌های قانونی و وکالت‌های مجانی.
رئیس - در ماده ۷۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۹ - سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها و مؤسسات بازرگانی و انتفاعی وابسته به دولت و شهرداری‌ها و مؤسسات
Page 28 missing
حسابرسی فنی خود را ظرف پنج سال تجهیز و تکمیل نماید.
رئیس- آقای معتمدی بفرمایید.
معتمدی - مفهوم ماده ۸۲ این است که ظرف ۵ سال کادر حسابرسی فنی خود را وزارت دارایی برای تحصیل وصول مالیات پیمانکاری تجهیز و تکمیل بکند مفهومش این است که الان این کادر وجود ندارد و اگر وجود ندارد آیا به طور ناقص این قانون را جرا می‌کنید؟ آیا به وسایل دیگری قانون را اجرا می‌کنید؟ چگونه این قانون را اجرا خواهید کرد و این دستگاه‌های الکترونیکی که مدت دو سال است در وزارت دارایی به کار افتاده و گویا هر روز صد هزار تومان خرجش می‌شود از آنها چه استفاده‌ای می‌کنند خواهش می‌کنم آقای وزیر دارایی با دیگر آقایان مجلس را در این مورد روشن بفرمایید.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی)- اگر که جناب آقای معتمدی توجه به ماده ۸۳ که قاعدتاً بعد از این ماده خوانده می‌شود بفرمایند پاسخ جواب ایشان روشن است همانطوری که فرمودید وزارت دارایی کادر حسابرسی برای رسیدگی به درآمد مقاطعه‌کاران ساختمانی ندارد بنابراین راه حلی که پیدا شد ماده ۸۳ است که به ترتیبی که ذکر شده تا یک میزانی ۱۵% و تا یک بیش از ۸۰ میلیون ریال ۲۰% گرفته می‌شود ولی به طور کلی همانطوری که در کمیسیون هم عرض کردم اخذ مالیات مقطوع یک مالیات منصفانه و منطقی نیست و باید مالیات از درآمد گرفته بشود به نرخ تصاعدی بنابراین وزارت دارایی را مکلف کردیم که ظرف ۵ سال نسبت به این نوع مؤدیان که کادر حسابرسی ندارد کادر حسابرسی تهیه و تربیت کنند که انشاءالله زودتر از ۵ سال و شاید حداکثر بعد از ۵ سال اینگونه مؤدیان هم مالیاتی که می‌پردازند به نسبت درآمدشان باشد و به طور مقطوع نباشد (معتمدی - از آن دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود؟) آن دستگاه‌های الکتر ونیکی ارتباطی به این موضوع ندارد آن حساب را رسیدگی می‌کند عوض این‌که افراد با چرتکه رسیدگی کنند با این ماشین الکترونیکی حساب می‌کنند و نمی‌توانند دستگاه‌های الکترونیکی را به یک ساختمانی ببرند و ببینند که مثلاً چقدر تیرآهن مصرف شده و حساب آن را بکند.
رئیس - نظر دیگری نسبت به ماده ۸۲ نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۲ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۳ - درآمد مشمول مالیات نسبت به عملیات موضوع ماده ۸۰ در موارد مذکور در ماده ۶۵ به طور کلی و نسبت به پیمانکاری هر نوع کار ساختمانی و تأسیسات فنی و صنعتی مادام که کادر مذکور در ماده ۸۲ آماده و از طرف وزارت دارایی اعلان نشده است در تمام موارد عبارتست از:
۱ - تا ۸۰ میلیون ریال دریافتی سالانه ۱۵%
۲ - نسبت به مازاد ۸۰ میلیون ریال دریافتی سالانه ۲۰%
تبصره - در مورد پیمانکاران دست دوم نسبت درآمد مشمول مالیات عبارتست از نصف ضرائب مذکور در این ماده.
رئیس - نسبت به ماده ۸۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۳ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۴ قرائت شد.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۴ - جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج تحصیل می‌شود پس از کسر معافیت‌های مقرر دراین قانون به ترتیب زیر مشمول مالیات خواهد بود:
الف - در مورد شرکت‌هایی تمام سرمایه آن
حسابرسی فنی خود را ظرف پنج سال تجهیز و تکمیل نماید.
رئیس- آقای معتمدی بفرمایید.
معتمدی - مفهوم ماده ۸۲ این است که ظرف ۵ سال کادر حسابرسی فنی خود را وزارت دارایی برای تحصیل وصول مالیات پیمانکاری تجهیز و تکمیل بکند مفهومش این است که الان این کادر وجود ندارد و اگر وجود ندارد آیا به طور ناقص این قانون را جرا می‌کنید؟ آیا به وسایل دیگری قانون را اجرا می‌کنید؟ چگونه این قانون را اجرا خواهید کرد و این دستگاه‌های الکترونیکی که مدت دو سال است در وزارت دارایی به کار افتاده و گویا هر روز صد هزار تومان خرجش می‌شود از آنها چه استفاده‌ای می‌کنند خواهش می‌کنم آقای وزیر دارایی با دیگر آقایان مجلس را در این مورد روشن بفرمایید.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی)- اگر که جناب آقای معتمدی توجه به ماده ۸۳ که قاعدتاً بعد از این ماده خوانده می‌شود بفرمایند پاسخ جواب ایشان روشن است همانطوری که فرمودید وزارت دارایی کادر حسابرسی برای رسیدگی به درآمد مقاطعه‌کاران ساختمانی ندارد بنابراین راه حلی که پیدا شد ماده ۸۳ است که به ترتیبی که ذکر شده تا یک میزانی ۱۵% و تا یک بیش از ۸۰ میلیون ریال ۲۰% گرفته می‌شود ولی به طور کلی همانطوری که در کمیسیون هم عرض کردم اخذ مالیات مقطوع یک مالیات منصفانه و منطقی نیست و باید مالیات از درآمد گرفته بشود به نرخ تصاعدی بنابراین وزارت دارایی را مکلف کردیم که ظرف ۵ سال نسبت به این نوع مؤدیان که کادر حسابرسی ندارد کادر حسابرسی تهیه و تربیت کنند که انشاءالله زودتر از ۵ سال و شاید حداکثر بعد از ۵ سال اینگونه مؤدیان هم مالیاتی که می‌پردازند به نسبت درآمدشان باشد و به طور مقطوع نباشد (معتمدی - از آن دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود؟) آن دستگاه‌های الکتر ونیکی ارتباطی به این موضوع ندارد آن حساب را رسیدگی می‌کند عوض این‌که افراد با چرتکه رسیدگی کنند با این ماشین الکترونیکی حساب می‌کنند و نمی‌توانند دستگاه‌های الکترونیکی را به یک ساختمانی ببرند و ببینند که مثلاً چقدر تیرآهن مصرف شده و حساب آن را بکند.
رئیس - نظر دیگری نسبت به ماده ۸۲ نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۲ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۳ - درآمد مشمول مالیات نسبت به عملیات موضوع ماده ۸۰ در موارد مذکور در ماده ۶۵ به طور کلی و نسبت به پیمانکاری هر نوع کار ساختمانی و تأسیسات فنی و صنعتی مادام که کادر مذکور در ماده ۸۲ آماده و از طرف وزارت دارایی اعلان نشده است در تمام موارد عبارتست از:
۱ - تا ۸۰ میلیون ریال دریافتی سالانه ۱۵%
۲ - نسبت به مازاد ۸۰ میلیون ریال دریافتی سالانه ۲۰%
تبصره - در مورد پیمانکاران دست دوم نسبت درآمد مشمول مالیات عبارتست از نصف ضرائب مذکور در این ماده.
رئیس - نسبت به ماده ۸۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۳ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۴ قرائت شد.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۴ - جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج تحصیل می‌شود پس از کسر معافیت‌های مقرر دراین قانون به ترتیب زیر مشمول مالیات خواهد بود:
الف - در مورد شرکت‌هایی تمام سرمایه آن
دریافتی آنها از اشخاص حقوقی ایرانی جاری و معادل ۱۵ درصد این مبالغ از مالیات متعلقه کسر خواهد شد.
تبصره ۵ - مالیات اشخاص حقوقی مربوط به سال مالی که در سال اول اجرای این قانون خاتمه می‌یابد مشمول مقررات این قانون است.
رئیس - آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین - تقریباً در حدود دو دقیقه پیش یعنی در ماده ۸۲ جناب آقای وزیر دارایی یا مطلبی را تأیید فرمودند که در طریق تهیه این لایحه هست و آن مردود بودن یا منصفانه نبودن مالیات مقطوع است در مورد ماده ۸۴ متأسفانه این نظر رعایت نشده یعنی مالیات مقطوع با این‌که مورد نظر دولت نیست در اینجا در مورد شرکت‌ها مجدداً پیش‌بینی شده که مالیات مقطوع گرفته شود بنابراین با روح این لایحه مغایر است مطلب دیگر این است که ماده ۸۴ به طریقی که در شور دوم مطرح است با روح این لایحه از نظر تعیین مالیات بر درآمد باز مخالف است برای این‌که ما آمدیم گفتیم که مالیات بر مجموع درآمد گرفته بشود وقتی که یک قسمت را جدا کردیم باز می‌شود مالیات بر قطعات مختلف درآمدها و این صحیح نیست در صورتی که پایه و اساس تهیه این لایحه مالیات بر مجموع است در شور اول ماده ۸۲ دو قسمت شده بود در مورد شرکت‌های تعاونی و شرکت‌های دارای سهام با نام این مطلب رعایت شده بود یعنی گفته شده بود که براساس ماده ۱۵۲ در نظر بگیرند و هر چقدر مالیاتش می‌شود بدهند هم مالیات بر مجموع در نظر گرفته شده بود هم مالیات غیرمقطوع و هم مالیات بر درآمد ولی در شور دوم این مطلب عوض شده به مناسبت پیشنهادی که رسیده بود راجع به شرکت‌های سهامی بی‌نام که ۵۰% مالیات تقلیل پیدا کند سبب شد در مورد شرکت‌های سهامی با نام که هیچ‌گونه پیشنهادی در اطراف آن نرسیده بود راجع به تقلیل نرخ مالیات این نرخ تغییر کرده بنده می‌خواستم این را متوجه باشید یعنی توضیح لطف بفرمایند جناب آقای وزیر محترم دارایی که در مورد سهام با نام که پیشنهادی نرسیده بود که نرخ مالیاتی را تقلیل بدهند اولا بچه مناسبت تقلیل داده شد ثانیاً چرا برخلاف نظر خود دولت و نظر وزارت دارایی که قبلاً مالیات مقطوع را مردود می‌دانست و مالیات بر مجموع را لازم می‌دانست چرا ماده ۸۴ در مورد شرکت‌های سهامی با نام عوض کردند و نرخ آمده به ۳۵% گویا ظاهراً این‌طور فکر کردند که نرخ حداکثر ۶۰% و نرخ حداقل ۱۸% را جمع کردند تقسیم بر دو کردند تقریباً شده ۳۹َ% و تقریباً ۳۵% می‌شود ولی این تقسیم‌بندی به نفع شرکت‌های بزرگ است و به ضرر شرکت‌های کوچک برای این‌که در ماده ۱۵۲ اگر درآمد هر شرکتی از یک میلیون تومان در سال تجاوز کرد نرخ مالیاتیش از ۳۵% می‌رود بالا و درآمدهای شرکت‌هایی که از یک میلیون تومان در سال پایین تر است نرخ مالیاتشان از ۳۵% پس وقتی که شما همه اینها را آوردید و با یک چشم نگاه کردید و یک نرخ معین کردید برای شرکت‌هایی که درآمد سالیانه‌شان از یک میلیون تومان پایین‌تر است و شرکت‌هایی که درآمد سالیانه‌شان از یک میلیون تومان بالاتر است پس این مسلماً به ضرر شرکت‌های کوچک است و به نفع شرکت‌های بزرگ بنده خواستم تقاضا کنم که اگر دلیل قانع کننده‌ای در این مورد نیست نسبت به شرکت‌های سهامی با نام به مقدار سابق یعنی به موجب ماده ۱۵۲ مالیاتشان مقطوع حساب نشود و مالیات بر مجموع حساب بشود مگر این‌که جناب آقای وزیر دارایی در این مورد یک دلیل قانع کننده‌ای ارائه بفرمایند که ما متوجه بشویم که درآمد شرکت‌های سهامی با نام از جهت در نظر گرفتن مالیات مقطوع چه دلیل قانع کننده‌ای می‌تواند داشته باشد مطلب دیگر که بنده خواستم عرض کنم و نزدیک بود یادم برود این بود که در ماده ۸۴ در تبصره سه گفته شده است که دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت‌ها و مؤسساتی که تمام سرمایه آن متعلق به دولت می‌باشد در صورتی که قبلا مورد رسیدگی وزارت دارایی قرار گرفته باشد پس از تصویب مجمع عمومی یا مراجع صلاحیت‌دار از لحاظ مالیاتی محتاج رسیدگی نخواهد بود. بنده پیشنهادی داده بودم که
شرکت‌های بزرگ که از جمله شرکت ملی نفت که البته در حال حاضر به علت این که تحت نظر مدیر فوق‌العاده مسلطی اداره می‌شود و این تو هم در بین نیست که این دفاتر دستکاری بشود ولی کلی وزارت دارایی باید مجاز باشد به این‌که به درآمد هر شرکتی رسیدگی بکند (دکتر الموتی - وزارت دارایی بازرس دارد) وزارت دارایی بازرس دارد قوه مقننه هم ناظر دارد بنده هم می‌خواستم همین را عرض کنم و پیشنهاد هم داده بودم که قوه مقننه ناظر نمی‌فرستد که در و دیوار را تماشا کننند بنده پیشنهاد داده بودم که در مورد شرکت‌ها و مؤسساتی که قوه مقننه در آنجا ناظر دارد این دفاتر می‌بایست مورد تصویب ناظر قوه مقننه قرار گیرد برای چه؟ برای این‌که کاری است که مجلس محول کرده به ناظر که شما در بانک یا شرکت نفت یا مؤسسات دیگری که ممکن است بعداً مجلس لازم بداند آنجاها هم ناظر داشته باشد این ناظر باید به حساب کار آن مؤسسه به خصوص رسیدگی کند چون این پیشنهاد بنده در کمیسیون رد شد و خود بنده هم حضور داشتم در کمیسیون بنابراین موجبی پیدا می‌شود این پیشنهاد را تجدید کنم و حالا تجدید می‌کنم که می‌بایست ناظر قوه مقننه در این مؤسسات به حساب سود و زیان آنجا رسیدگی بکند.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - عرض کنم که بنده تصور می‌کنم برای دوست عزیزم جناب آقای دکتر مبین باز هم سوءتفاهمی ایجاد شده است در شور دوم نه مالیات مجموع صاحبان سهام شرکت‌ها از بین رفت و نه این‌که مالیات شرکت‌های سهامی با نام تقلیل پیدا کرد هیچ‌کدام از این مطالب در شور دوم عوض نشده اگر خاطرتان باشد در شور اول برای شرکت‌ها مالیات در نظر گرفته نشده بود چون یکی از استدلالال که از طرف دولت شد این بود که مالیات مضاعف گرفته بشود و بنابراین شرکت‌ها از پرداخت مالیات معاف باشند صاحبان سهام مشمول مالیات تصاعدی باشند و این مطلب به هیچ‌وجه در شور دوم عوض نشد و الان هم طبق مقررات همین ماده که قرائت شد صاحبان سهام با نام شرکت‌های سهامی با نام مشمول مالیات ماده ۱۵۲ یعنی مالیات تصاعدی هستند که همان نظر جنابعالی است در مورد شرکت‌های بی‌نام چون رسیدگی و دسترسی به صاحبان سهام امکان ندارد چون سهامی بی‌نام است به این جهت در شور اول دولت پیشهاد کرده بود که مالیات نرخ حداکثر ۵۰ درصد از سهام بی‌نام اخذ بشود و همانطوری که خود جنابعالی استحضار دارید استدلال شد از طرف نمایندگان محترم که این نرخ چون نرخ حداکثر هست امکان فرار سرمایه پیش نیابد بنابراین یک تقلیل در نرخ مالیات شرکت‌های سهامی بی‌نام داده بشود که آن را هم دولت قبول کرد و همانطوری که جنابعالی اشاره فرمودید نرخ مالیات برای شرکت‌های سهامی بی‌نام به ۳۵ درصد تقلیل پیدا کرد و قطعی شد ولی حضرت مستطابعالی هم راهی برای شرکت‌های سهامی بی نام دارید ارائه بفرمایید درکمیسیون که صحبت شد شرکت‌های سهامی بی‌نام را دیگر نمی‌شود گرفت چون صاحب سهم شناخته نمی‌شود به دلیل این‌که بی‌نام است اما مطلب آخری که فرمودید راجع به نظارت رسیدگی به ترازنامه شرکت‌های دولتی توسط نظاری که از طرف مجلسین انتخاب می‌شوند بنده عرض کردم که با مجلس است که هر طور تصویب کرد دولت اطاعت خواهد کرد ولی آیا صلاح هست که یک نماینده مجلس ترازنامه‌ای را که شرکت دولتی تهیه می‌کند زیرش صحه بگذارد که من تصدیق می‌کنم این ترازنامه صحیح نبوده و حساب سود و زیانش صحیح نیست و کسانی که این ترازنامه را تهیه کرده‌اند و تصویب کرده‌اند باید تعقیب بشوند آیا این دخالت دو قوه در هم تلقی نمی‌شود این مطلب را همکاران محترم جنابعالی که در کمیسیون بودند تأیید فرمودند و نظر جنابعالی را قبول نکردند البته دولت هم نظر اکثریت قریب به اتفاق به استثنای جنابعالی را در اینجا تأیید کرد.
رئیس- نظر دیگری در ماده ۸۴ نیست؟ (اظهاری نشد)
آقای دکتر مبین به پیشنهادتان باقی هستید؟
دکتر مبین - پس گرفتم.
رئیس - به ماده ۸۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۵ - درآمد مشمول مالیات در مورد اشخاص حقوقی (به استثنای درآمدهایی که طبق مقررات این قانون نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است) از طریق رسیدگی به دفاتر قانونی بر طبق مقررات ماده ۶۲ این قانون و در موارد مذکور در ماده ۶۵ به طور علی‌الرأس تشخیص می‌گردد در شرکت‌های تعاونی اندوخته‌های قانونی به میزانی که در دفاتر شرکت منظورشده جزو هزینه محسوب خواهد شد.
تبصره - درآمد مشمول مالیات در مورد اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج از ایران بابت واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود و دادن تعلیمات و کمک‌های فنی و واگذاری فیلم‌های سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید انها می‌شود) به طور علی‌الرأس تشخیص می‌گردد و عبارتست از ۳۵ تا ۷۰ درصد مجموع وجوهی که ظرف یک‌سال مالیاتی عاید آنها می‌شو د طبق آیین‌نامه‌ای که به پیشنهاد وزارت دارایی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
رئیس -درماده ۸۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۵ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۶ - درآمد مشمول مالیات در مورد مؤسسات بیمه ایرانی و شعبه و با نمایندگی مؤسسات بیمه خارجی که مجاز به انجام معاملات بیمه در ایران می‌باشند عبارتست از:
۱ - مجموع حق بیمه‌های دریافتی ظرف سال اعم از مستقیم یا اتکایی پس از وضع سهم بیمه‌گر اتکایی که به موجب قراردادهای تنظیمی پرداخت و یا تخصیص داده شده است.
۲ - کارمزدهای متعلقه به بیمه‌های اتکایی واگذار شده.
۳ - سیار درآمدها پس از کسر:
۱ - کارمزدهای پرداختی و هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات طبق مقررات فصل هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات.
۲ - اندوخته بیمه عمر برای پرداخت سرمایه‌ها و خسارات طبق ذخیره ریاضی براساس حق بیمه دریافتی پس از کسر سهم بیمه گر اتکائی.
۳ - اندوخته سایر انواع بیمه برای پرداخت خسارات طبق ضرائبی که به مأخذ حقوق بیمه دریافتی پس از کسر سهم بیمه گر اتکایی از طرف وزارت دارایی با جلب نظر سندیکای بیمه‌گران ایران تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
۴ - آن قسمت از خسارات که مازاد بر اندوخته‌های شرکت پرداخت شده است.
در مورد شعب و یا نمایندگی مؤسسات بیمه خارجی که مجاز به انجام معاملات بیمه در ایران می‌باشند حقوق و کارمزدهای دریافتی از مؤسسات بیمه خارجی به عنوان بیمه‌گر اتکایی و همچنین سهمی هزینه‌های متعلقه و خسارات پرداختی از این بابت در محاسبه مالیات منظور نخواهد شد.
درآمد مشمول مالیات در مورد مؤسسات بیمه خارجی که با انعقاد قرارداد بدون تأسیس شبعبه یا نمایندگی ا زمؤسسات بیمه ایرانی یا نمایندگی و شعب بیمه‌های خارجی در ایران به عنوان بیمه‌گر اتکایی حق بیمه دریافت می‌دارند عبارت است از ۱۲% کل حقوق متعلقه به آنها در سال مالیاتی براساس قراردادهای مربوط بدون احتساب هرگونه هزینه ولی در صورتی که کشور متبوع مؤسسه بیمه‌گر اتکایی از اینگونه وجوه پرداختی به شرکت‌های بیمه ایرانی مالیات دریافت نکند درآمد مذکور از مالیات دولت ایران معاف است.
تبصره - پنجاه درصد اندوخته بیمه عمر (موضوع بند۲) پس از کسر خسارات و سرمایه‌های پرداخت شده و چهل درصد اندوخته سایر بیمه‌ها (موضوع بند ۳) پس از کسر خسارات پرداخت شده به مصرف خرید اسناد خزانه خواهد رسد و بهره متعلقه به جمع اندوخته‌های مربوط افروده می‌شود و گرنه جز و سایر درآمدها مشمول مالیات خواهد بود.
رئیس - در ماده ۸۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. ماده ۸۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۷ - مدیران هر یک از اشخاص حقوقی مکلفند اظهارنامه مالیاتی نسبت به کلیه درآمد مشمول مالیات را منتهی ۴ ماه پس از پایان سال مالیاتی با ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی مصوب مجمع عمومی به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه‌ای که اقامتگاه شخص حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلقه را به ترتیب مقرر در این بخش احتساب و پرداخت نمایند.
تبصره - در مورد اشخاص حقوقی ایرانی صورت جلسه مجمع عمومی راجع به طرز تقسیم سود و فهرست شرکاء و صاحبان سهالم با نام شرکت با تعیین سود پرداختی یا تخصیصی به آنان به تفکیک و نشانی آنها نیز باید به ضمیمه اظهارنامه تسلیم گردد.
رئیس - در ماده ۸۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸۸ قرائت می‌شود.
(به شرح ز یر خوانده شد)
ماده ۸۸ - آخرین مدیران شخص حقوقی مشترکاً موظفند ظرف یک‌ماه از تاریخی که مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت‌دار رأی به انحلال شخص حقوقی داده‌اند اظهارنامه‌ای حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ انحلال روی نمونه‌ای که بدین منظور از طرف وزارت دارایی تهیه می‌گردد تنظیم و به دفتر ممیزی مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.
رئیس - در ماده ۸۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۸ خانم‌ها و آقایانی موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ۸۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۸۹ - مأخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می‌شوند ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهی‌ها و سرمایه پرداخت شده و دخیره‌هایی‌که مالیات آن قبلاً پرداخت گردیده است.
تبصره - ارزش دارایی شخص حقوقی نسبت به آنچه فروش رفته بر اساس بهای فروش و نسبت به بقیه براساس بهای روز انحلال تعیین می‌شود.
رئیس - در ماده ۸۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸۹ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۰ قراتت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۰ - مدیران تصفیه اشخاص حقوقی مکلفند ظرف ۶ ماه از تاریخ انحلال اظهار نامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شرکت را براساس ماده ۸۹ تنظیم و به دفتر ممیزی مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند.
رئیس - در ماده ۹۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۹۰ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۱ - ممیز مالیاتی مکلف است به اظهارنامه
مربوط به آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی خارج از نوبت رسیدگی نموده و در صورتی که به مندرجات آن اعتراضی داشته باشد منتهی ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیات متعلقه را به موجب برگ تشخیص تعیین و ابلاغ نماید و گرنه مالیات متعلقه به اظهارنامه تسلیمی وسیله مدیران تصفیه قطعی تلقی می‌گردد. در صورتی که بعداً معلوم گردد اقلامی از دارایی شخص حقوقی در اظهارنامه ذکر نشده است نسبت به آن قسمت که در اظهارنامه قید نشده مالیات مطالبه خواهد شد.
رئیس - در ماده ۹۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۹۱ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد. ماده ۹۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۲ - تقسیم دارایی اشخاص حقوقی منحلقه قبل از تحصیل مفاصا حساب مالیاتی یا بدون سپردن تأمین معادل میزانی که مورد ادعای ممیز مالیاتی است به هیچ عنوان مجاز نیست.
رئیس - در ماده ۹۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۹۲ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۳ - آخرین مدیران شخص حقوقی در صورت عدم تسلیم اظهارنامه موضوع ماده ۸۸ یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و مدیران تصفیه در صورت عدم رعایت مقررات موضوع مواد ۹۰ و ۹۲ و ضامن یا ضامن‌های شخص حقوقی و شرکاء ضامن (موشوع قانون تجارت) متضامناً و کلیه کسانی که دارایی شخص حقوقی بین آنان تقسیم گردیده به نسبت سهمی که از دارایی شخص حقوقی نصیب آنان شده است مسئول پرداخت مالیات و جرائم و زیان دیر کرد متعلقه به شخص حقوقی خواهند بود به شرط آنکه ظرف هفت سال از تاریخ سر رسید تسلیم اظهارنامه مورد مطالبه قرار گرفته باشد.
رئیس - در ماده ۹۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۹۳ خانم‌ها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۹۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۴ - در مورد مؤسساتی که صاحب سرمایه در انجام فعالیت‌های مؤسسه مباشرت مستقیم نداشته و بهره‌برداری از سرمایه و تصدی امور مربوط به آن در ا ختیار شخص دیگری به عنوان قائم مقام تجاری یا هر عنوان دیگر گذاشه شده باشد درآمد متعلقه به قائم مقام در صورتی‌که با تعریف و احکام مزد یا حقوق منطبق باشد مشمول مالیات حقوق و در صورتی که از طریق سهیم شدن در درآمد موسسه تأمین شود (مضاربه) مشمول مالیات بر درآمد بخش مربوط می‌باشد و در هر صورت درآمد مشمول مالیات مؤسسه که به صاحب سرمایه تعلق می‌گیرد بدون حداقل بخشودگی مشمول مالیات خواهد بود و قائم مقام مزبور مکلف است مالیات خود و صاحب سرمایه را بر این اساس احتساب و در موقع مقرر با تسلیم اظهارنامه پرداخت نماید. صاحب سرمایه نسبت به پرداخت مالیات مذکور در این ماده و جرائم و زیان دیر کرد متعلقه با قائم مقام مسئولیت تضامنی دارد.
رئیس - در ماده ۹۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۹۴ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۹۵ - مالیات بر درآمد مؤسسات کشتیرانی و هواپیمایی خارجی کلاً به مأخذ صدی پنج به طور مقطوع از کلیه وجوهی که (بابت کرایه مسافر و حمل کالا و غیره از ایران) عاید آنها می‌شود وصول خواهد شد اعم از این‌که وجوه مزبور در ایران و یا در مقصد یا در بین راه دریافت شود.
نمایندگی یا شعب مؤسسات مذکور در ایران موظفند تا بیستم هر ماه صورت وجوه دریافتی ماه قبل را به اداره دارایی محل تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند مؤسسات مذکور از بابت اینگونه درآمدها مشمول مالیات دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نخواهند بود.
هرگاه شعب با نمایندگی‌های مذکور صورت‌های مقرر را به موقع تسلیم نکنند یا صورت ارسالی آنها مطابق واقع نباشد. در این صورت مالیات مذکور بر اساس تعداد مسافر و حجم محمولات علی‌الرأس تشخیص خواهد شد.
رئیس - در ماده ۹۵ نظری نیست؟ آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین - بنده نظرات جناب آقای وزیر دارایی را وقتی که در جلسه علنی می‌پذیرم و مورد تأیید قرار می‌گیرد در کمیسیون هم مسلماً پذیرفته بودم منتهی لازم بود که این موضوع در جلسه علنی عنوان بشود و در صورت جلسه نوشته بشود که علت این‌که آن پیشنهاد را بنده در کمیسیون ایستادگی نکردم علتش فقط رعایت حیثیت ناظر قوه مقننه در مؤسسه است و این را بنده فکر می‌کردم که می‌بایستی در صورت جلسه قید بشود که ناظر قوه مقننه طبق اختیاری که دارد کار و وظیفه خودش را انجام بدهد و به عنوان این‌که اینجا نوشته مالیاتش پس از تأیید مجمع عمومی صاحبان سهام دیگر قابل رسیدگی نیست این‌طور نیست بلکه ناظر قوه مقننه اختیارات خودش را حفظ خواهد کرد و می‌تواند رسیدگی بکند منتهی از نظر این‌که بعدا توهمی حاصل نشود و گرفتاری برای دو قوه نشود بنده آن نظر را در کمیسیون قبول نکردم برای این‌که در صورت جلسه نوشته بشود در مورد ماده ۹۵ به همین ترتیب اگر استدلالی بشود همانطوری که در کمیسیون هم شد بنده پیشنهادی که داده‌ام ممکن است پس از استدلال جناب آقای وزیر دارایی پس بگیرم بنده پیشنهاد کرده بودم که از وجوهی که بابت کرایه حمل نفت و مشتقات نفتی محصول ایران به شرکت‌های کشتیرانی پرداخته می‌شود به مأخذ پنج درصد مالیات گرفته بشود این را خیال می‌کنم که جناب آقای مرتضوی هم یک چنین پیشنهادی داده بودند بنده می‌خواهم ببینم در ماده ۹۵ این موضوع هست و شامل آن هم می‌شود یا موجب استثنائات مربوط به قراردادهای مربوطه این وجوهی که بابت کرایه مشتقات نفتی داده می‌شود پنج درصد مالیات نخواهد داد این را می‌خواستم توضیح داده بشود به هر حال در اینجا مؤسساتیرا که از نظر تصفیه و استخراج در ایران کار می‌کنند مشمول معافیت‌هایی قرار داده‌ایم از نظر مالیات بردرآمد تا یک مدت به خصوص ولی آن مدت به خصوص که تمام شد که تقریباً در مورد شرکت‌های بزرگ تمام شده می‌بایست مالیات متعلقه را بپردازد و نمی‌بایست استثنایی قائل شد که اگر این محموله کشتی نفت یا مشتقات نفتی باشد پنج درصد مالیاتش را ندهد و اگر چیز دیگری باشد مالیاتش را بدهد این را تقاضا می‌کنم اگر در ماده ۹۵ این مطلب قطعی است یعنی این طور می‌رساند که وزارت دارایی از محصولات و مشتقات نفتی آن پنج درصد مالیات را خواهد گرفت بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم و گرنه نه بنده در پیشنهادم باقی هستم و تجدید می‌کنم.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - طبق قانون خاصی که به تصویب مجلسین رسیده است شرکت‌های شامل استثنا هستند از پرداخت هر گونه مالیاتی جز آنچه در قانون به طور صریح قید شده است و بنابراین طبق آن قانون خاصی که تا پایان قرارداد نمی‌شود نقض کرد شرکت‌های حمل و نقل آنها که مواد نفتی را حمل می‌کنند از پرداخت مالیات معافند.
رئیس - آقای دکتر مبین متقاعد شدید؟
دکتر مبین - راجع به مواد نفتی بنده فکر می‌کنم نظر ایشان صحیح است ولی راجع به مشتقات نفتی بنده نمی‌دانم صحیح است یا نه.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - آن ماده عام است هم راجع به نفت و هم راجع به مشتقات نفتی اگر مایل بودید متن قانون ر ا خدمتتان تقدیم می‌کنم.
د کتر مبین - بنابراین بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس - رأی می‌گیریم به ماده ۹۵ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۶ - حکم مواد ۸۰ و ۸۱ و ۸۳ در مورد عملیات پیمانکاری اشخاص خقوقی اعم از ایرانی و خارجی جاری خواهد بود.
رئیس - در ماده ۹۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۷ - حکم ماده ۱۰ و قسمت اول ماده ۱۱ و مواد ۱۳ و ۱۶ در مورد اشخاص حقوقی که به عملیات کشاورزی اشتغال دارند لازم الرعایه خواهد بود و در مواد مذکور در ماده ۶۵ مفاد مواد ۹ و ۱۱ و ۱۲ و ۱۴ و ۱۷ اجرا خواهد شد.
رئیس - در ماده ۹۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
فصل سوم - معافیت مالیاتی
ماده ۹۸ - تا میزان ۶۰۰۰۰ ریال درآ«د سالانه مشمول مالیات موضوع بخش‌های اول و دوم و ششم فصل دوم از یک یا چند منبع مذکور پس از وضع سایر معافیت‌های متعلقه از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس - در ماده ۹۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۹۹ - وجوه پرداختی به عنوان بیمه عمر از طرف مؤسسات بیمه که به موجب قراردادهای منعقده عاید ذینفع می‌شود از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس - در ماده ۹۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹۹ ر أی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۰۰ - درآمدهای حقوق به شرح زیر از پرداخت مالیات معاف است:
۱ - حقوق بازنشستگی و پایان خدمت و وظیفه پرداختی به وارث و خسارت اخراج و باز خرید خدمت و همچنین کمک‌های دریافتی وکلای دادگستری از صندوق تعاون کانون وکلا بر طبق مقررات مربوط.
۲ - هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل و همچنین فوق‌العاده و مزایای ارزی مأمورین دولت در خارج از کشور.
هزینه سفر استان‌داران و فرمانداران و بخشداران و فوق‌العاده تضمین صاحب‌جمعان دولتی.
۴ - مزایای مذکور در بند یک تبصره ماده ۴ در محل کارگاه به طور کلی و کلیه مزایای غیر نقدی کارگران.
۵ - وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن.
۶ - عیدی سالانه تا میزان سی‌هزار ریال (مازاد آن مشمول مالیات است)
۷ - خانه‌های سازمانی دولتی به طور کلی و اتومبیل اختصاصی که با اجازه قانون یا به موجب آیین‌نامه‌های خاص نیروهای مسلح و انتظامی در اختیار مقامات کشوری یا نیروهای مذکور گذارده می‌شود و همچنین حق ارشد گماشته امراء.
رئیس - در ماده ۱۰۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند
خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۰۱ - سود مذکور در ترازنامه در مورد کارخانجات صنعتی - تولیدی و شرکت‌هایی که برای استخراج و تصفیه و ذوب مواد معدنی تشکیل و یا تاریخ تصویب این قانون به موجب تصویب‌نامه‌های صادره مشمول معافیت پنجاه درصد شناخته شده‌اند و از وزارت اقتصاد پروانه یا کارت تأسیس و یا پروانه بهره برداری از معادن تحصیل کرده‌اند تا پنج سال از تاریخ اجرای این قانون به میزان ۲۵ درصد از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره - در مورد مؤسسات مشول این ماده که فاصله تاریخ شروع به بهره‌برداری آنها تا تاریخ اجرای این قاغنون کمتر از پنج‌سال است در صورتی که مشمول معافیت صددرصد نباشند تا مدت ۵ سال از تاریخ بهره‌برداری کماکال از معافیت ۵۰% استفاده خواهند کرد.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر مبین قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
بدین‌وسیله پیشنهاد خود را در مورد ماده ۱۰۱ (۱۰۴ قبلی) تجدید می‌نمایم:
ماده ۱۰۱ - معافیت پنجاه درصد سود مذکور در ترازنامه در مورد کارخانجات صنعتی و تولیدی که تا تاریخ تصویب این قانون مشمول معافیت مذکور بوده‌اند و از وزارت اقتصاد پروانه یا کارت تأسیس و یا پروانه بهره‌برداری از معادن تحصیل کرده‌اند در پایان پنج‌سال از تاریخ شروع بهره‌برداری تمام می‌شود. دکتر مبین
خواجه نوری - توضیح واضحات است.
رئیس - آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین - در ماده ۱۰۱ قبلی که در شور اول تصویب شده بود عین پیشنهاد بنده بود منتهی ۵ سال را گذاشته بود از تاریخ اجرای این قانون بنده پیشنهاد کرده بودم که بشود از تاریخ شروع بهره‌برداری مربوط به واحد تولید استدلال بنده این بود در کمیسیون هم عرض کردم وقتی گذاشتم از تاریخ اجرای این قانون یک واحد تولیدی ممکن است در ده‌سال پیش تأسیس شده یک واحد تولیدی در دو ماه بیش تأسیس شده وقتی که گذاشتیم از تاریخ اجرای این قانون این واحد تولیدی اخیر ۵ سال استفاده می‌کند ولی آن واحد تولیدی دیگر که ده‌سال پیش تأسیس شده ۱۵ سال استفاده می‌کند و این تبعیض بود و عادلانه نبود استدلال بنده پذیرفته شد ولی به طور دیگری در کمیسیون پذیرفته شد تحت این عنوان که ۵ سال معافیت تا حدود ۵۰% مربوط به اشخاصی باشد که این کارخانه صنعتی یا تولیدی را تا ۵ سال تمام استفاده شان تمام شده بوده سال دیگر از تاریخ اجرای این قانون از ۲۵% استفاده کنند وقتی این مطلب در کمیسیون قبول شد پس وجود تبعیض قبول شده یعنی استدلال بنده از نطر این‌که تبعیض هست بین کسی که ۱۰ سال پیش واحد تولیدی را تأسیس کرده و کسی که دو ماه پیش تأسیس کرده با قبول معافیت ۲۵ درصد بنابراین باز این تبعیض موجود است برای اشخاصی که قبلا از این ۵۰ درصد استفاده کرده‌اند ۵ سال دیگر به چه مناسبتی استفاده کنند ما باید حکم کلی صادر بکنیم که هر کارخانه‌ای از تاریخ شروع بهره‌برداری معافیت ۵۰ درصد سود در ترازنامه‌اش قابل قبول است ولی بیشتر از ۵ سال نباید برای هیچ‌کس باشد و استثنا نباید قائل بشویم یا اگر مدت بیشتر قائل می‌شوید ۵ سال را بکنید ۱۰ سال بنابراین تبعیض نباید قائل بشوید بنده خیال می‌کنم که چون کمیسیون وجود تبعیض را پذیرفت و این ماده را اصلاح کرد می‌بایست اصلاج صریح بکند و پیشنهاد بنده به طریقی که پیشنهاد کردم خیال می‌کنم کاملا عادلانه بوده که اشخاصی که ۵ سالشان را استفاده کرده‌اند دیگر معافیتی وجود ندارد برای آنها و آنهایی که استفاده نکردند اگر دو سال مانده دو سال استفاده کنند اگر چهار سال مانده چهار سال اگر چیزی نمانده نباید استفاده کنند به نظر بنده ما باید این اشخاص یعنی بین واحدهای تولیدی
تبعیض قائل نشویم برای این که ما به نفع یک عده‌ای و به ضرر واحد دیگری نباید قانون بگذرانیم و موجبات تعطیل یا رکود کار واحد دومی را فراهم بیاوریم البته توجه شده و خیال می‌کنم که حالا هم اگر جناب آقای وزیر داریی بخواهند جواب بدهند می‌فرمایند چون ما معافیت دائم به آنها داده بودیم صلاح نبود که یک باره قطع بکنیم و ۲۵ درصد را گفتیم باشد (دکتر آموزگار - خودتان جواب را پیدا کردید) ولی معذلک تبعیض هنوز موجود است نسبت به ۲۵ درصدش تقاضا می‌کنم که این تبعیض را برطرف کنید و آن ۵۰ درصد از تاریخ شروع بهره‌برداری تا آن موقعی که مدت ۵ سال سر موقع تمام شد می‌بایست قبول بشود.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی)- در قسمت اخیر فرمایشاتشان جناب آقای دکتر مبین عنایت فرمودند که پاسخ مطلبی را که در قسمت اول بیاناتشان فرمودند دادند به هیچ‌وجه تبعیضی در کار نیست طبق قانون این واحدهای صنعتی علاونه بر این‌که از صددرصد درآمد مشمول مالیات برای ۵ سال معافیت داشتند ۵۰ درصد به سود مذکور در ترازنامه برای همیشه معاف بود این یک حقوق مکتسبه‌ای بود برای این واحدها در شور اول دولت پیشنهاد کرده بود که این ۵۰ درصدی که به طور دائم اینها از معافیت استفاده می‌کنند این برای ۵ سال از تاریخ تصویب این قانون محدود بشود و شامل همه بشود بدون تبعیض این نکته‌ای است که می‌خواستم توچه جنابعالی را جلب بکنم که به هیچ وجه تبعیض نیست در شور دوم جنابعالی و یکی دو نفر از آقایان نمایندگان محترم پیشنهاد حذف داده بودند که فرموده بودید که دیگر این ۵۰ درصد سود مذکور در ترازنامه به هیچ‌وجه معافیت نداشته باشد استدلال شد همانطوری که الان خودتان فرمودید که چون یک حقوق مکتسبه‌ای داشتند شاید عادلانه منصفانه نباشد که یکبار قطع بشود بنابراین پس از مباحثات مفصلی کمیسیون رأی داد که ۵۰ درصد را حداقل به ۲۵ محدودش بکنید ولی برای مدت ۵ سال از تاریخ اجرای این قانون و برای همه بنابراین می‌خواستم باز عنایت بفرمایید که به هیچ وجه تبعیضی نیست و موضوع این است که ۵۰ درصد معافیت که برای همیشه داشتند میزان ۵۰ درصد بدل شد به ۲۵ درصد معافیت همیشگی هم بدل شد. به ۵ سا ل از تاریخ اجرای این قانون برای همه.
رئیس - آقای دکتر مبین متقاعد شدید؟
دکتر مبین - بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس - نسبت به ماده ۱۰۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۱۰۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۲ - درآمد کارخانجاتی که بعد از تاریخ تصویب این قانون از وزارت اقتصاد پروانه یا کارت تأسیس بای آنها صادر می‌شود و طبق جدول معافیت‌های صنعیت (موضوع ماده ۱۰۳) برای مدت ۵ سال از تاریخ شروع به بهره‌برداری مشمول معافیت مالیاتی خواهد بود.
رئیس - به ماده ۱۰۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۳ - جدول معافیت‌های صنعتی براساس برنامه‌های اقتصادی کشور شامل انواع فعالیت‌های صنعتی و تعیین ضرائب معافیت مالیاتی از ۵ تا صددرصد برای هر یک ار فعالیت‌ها حسب درجه اهمیت و نوع فعالیت در مناطق مختلف هر ۳ سال یکبار از طرف وزارت دارایی و وزارت اقتصاد تهیه و به تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی خواهد رسید و شامل پروانه‌ها و کارت‌های تأسیس صادره از اول فروردین سال بعد تا آخر سال سوم می‌گردد.
تبصره - وزارت دارایی و وزارت اقتصاد مکلفند اولین جدول طبقه‌بندی معافیت‌ها را ظرف دو ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به کمیسیون دارایی
مجلس شورای ملی تسلیم نمایند. جدول مذکور پس از تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی شامل پروانه‌ها و کارت‌های تأسیس صادره از تاریخ اجرای این قانون تا آخر سومین سال خواهد بود. معافیت‌های مذکور در این جدول شامل درآمد کارخانه‌جاتی که قبل از تاریخ اجرای این قانون پروانه یا کارت تأسیس تحصیل کرده‌اند ولی طبق مقررات قانون اصلاحی سال ۳۷ مشمول معافیت نبوده‌اند نیز خواهد بود مدت استفاده از معافیت اینگونه کارخانجات ۵ سال از تاریخ بهره‌برداری می‌باشد و در صورتی که تاریخ بهره‌برداری قبل از تاریخ اجرای این قانون باشد نسبت به بقیه مدت از معافیت استفاده خواهد شد.
کارخانه‌جاتی که به موجب قانون اصلاحی مزبور مشمول معافیت بوده‌اند در صورتی که حائز شرایط زیر باشند اختیار استفاده از معافیت‌های مدت دار قانون مذکور یا معافیت اولین جدول معافیت‌های صنعتی موضوع این تبصره را دارند:
الف - تا تاریخ اجرای این قانون بهره‌برداری آنها شروع نشده باشد.
ب - حداکثر تا ۲ سال از تاریخ اجرای این قانون شروع به بهره‌برداری نماید.
رئیس - در ماده ۱۰۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنیم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۴ - آن قسمت از درآمد مشمول مالیات حاصل از فعالیت‌های صنعتی که شرکت‌ها ظرف مدت ۳ سال متوالی برای توسعه و تکمیل در سال اول یا دوم یا سوم مذکور انجام شود از پرداخت مالیات معاف سات مشروط بر این‌که:
۱ - قبلا اجازه توسعه یا تکمیل از وزارت اقتصاد تحصیل شده باشد.
۲ - توسعه یا تکمیل در مورد صنایعی باشد که در جدول معافیت‌های صنعتی مربوط به سال صدور اجازه برای آنها معافیت مالیاتی منظور شده باشد.
۳ - حداکثر تا مدت ۳ سال از تاریخ صدور اجازه‌نامه عملیات مربوط کلا انجام شود.
۴ - هزینه توسعه یا تکمیل از ۲۰ درصد قیمت دارایی ثابت شرکت در کارخانه مورد توسعه یا تکمیل در سال صدور اجاره‌نامه بدون کسر استهلاکات کمتر نباشد.
تبصره - در صورتی که تخلف از شرط مذکور در بنده ۳ علاوه بر وصول مالیات و زیان دیر کرد متعلقه به کل ذخیره از تاریخ سررسید پرداخت مالیات جریمه‌ای معادل ۱۰% اصل مالیات از شرکت وصول خواهد شد ولی در صورتی که هزینه مصرف شده از ۷۰ درصد ذخیره کمتر نباشد نسبت به ما به‌التفاوت مالیات و زیان دیر کرد متعلقه وصول و از مطالبه جریمه صرف‌نظر خواهد شد.
رئیس - در ماده ۱۰۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۵ - درآمد شرکت‌هایی که منحصراً خانه و آپارتمان ارزان قیمت طبق طرح‌های خانه‌سازی مصوب وزارت آبادانی و مسکن می‌سازند به شرطی که آنها را به اقساط طویل المدتی که کمتر از ۱۰ سال نباشد بفروشند تا مدت ۵ سال از تاریخ تأسیس از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس - در ماده ۱۰۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی‌که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۶ - درآمد صادرکنندگان حاصل از صدور کالای ایرانی اعم از این‌که صادر کننده کالا را
خریداری یا تولید یا استخراج کرده باشد تا ۵ سال از تاریخ اجرای این قانون از پرداخت مالیات معاف است، این معافیت بعد از مدت پنج‌سال مذکور نسبت به تمام یا بعضی از کالاهای ایرانی به پیشنهاد وزارت دارایی و وزارت اقتصاد و تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی قابل تمدید است.
تبصره - زیان حاصل از صدور کالا در مورد کسانی که غیر از امور صادراتی فعالیت دیگری هم دارند در محاسبه مالیات سایر فعالیت آنان منظور نخواهد شد.
رئیس - در ماده ۱۰۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد آقای دکتر مبین قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد خود را در مورد ماده ۱۰۶ (۱۰۹ سابق) تجدید می‌نمایم درآمد حاصل از صدور مصنوعات کشور به استثنا (مصنوعات نفتی و مشتقات نفتی آن) تا ده سال از تاریخ تصویب این قانون از پرداخت مالیات معاف است. مبین
رئیس - آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین - پیشهاد بنده از نظر مدت در کمیسیون پذیرفته شد یعنی چون موضوع نفت و مشتقات نفتی بود و آنجا طبق قراردادهای خودشان معافیت پنج ساله دارند بنابراین این پیشنهاد پذیرفته شد مدت ده سال تبدیل شد به پنج سال ولی پ یشنهاد اصلی بنده که روی آن خیلی تکیه کردم و قبول نشد تقاضا می‌کنم همکاران محترم توجه بفرمایید موضوع این است که تمام کالاهای ایرانی که صادر می‌شود ما نمی‌بایستی مشمول این معافیت قرار بدهیم چرا؟ برای این‌که ما مواد اولیه را بایستی جدا کنیم الان خود دولت متوجه هست و جناب آقای وزیر دارایی در کنفرانسی که داشتند درست یادم نیست که در کدام کنفرانس بود این را تکیه فرموده بودند که کشورهای توسعه یافته روز به روز به ضرر کشورهای در حال توسعه قیمت مواد اولیه و قیمت مواد خام را می‌آورند پایین و قیمت مصنوعات را بالا می‌برند و این تناسب به ضرر کشورهای در حال توسعه و به نفع کشورهای توسعه یافته همیشه به طور تصاعدی برقرار هست بنابراین ما نمی‌بایست خودمان برای صدور مواد خام و اولیه تسهیلاتی قائل بشویم چون ما حریف بازارهای آنها از نظر تعیین نرخ که نمی‌شویم و به ضرر مصرف کننده داخلی اقدام می‌کنیم اگر ما تسهیلاتی قائل می‌شویم از نظ مواد خام و مواد اولیه به ضرر مصرف کننده داخلی است که اگر این جنس و این مواد اولیه در مملکت وجود داشته باشد کارخانجات ما و مصرف‌کنندگان داخلی ما با قیمت کمتری می‌توانند بدست بیاورند وقتی تسهیلاتی فراهم آوردیم برای خروج و برای صدورش مسلما از دست مصرف کننده داخلی خارج می‌شویم شما این را در نظر بگیرید یک تاجر صادرکننده یک ماده داخلی و یک تاجر فروشنده داخلی تفاوتش چیست راجع به این که مواد اولیه خام ایران را می‌خرد و در داخل ایران می‌فروشد باید مالیات بدهد ولی همین ماده را به محض این‌که از مملکت خارج کرد معف می‌شود و این صحیح نیست بخصوص که در جایزه تشویق صادرات به طور کلی این اشخاص شامل می‌شوند و مشول جوایزی هستند چرا ما معافیت قائل بشویم برای صدور مواد اولیه بنده پیشنهاد داده بودم که این معافیت منحصر شود به صدور مصنوعات کشور برای این که ماده اولیه در مملکت مصرف بشود و تبدیل بشود و از مملکت به صورت مصنوعات خارج بشود ولی این استدلال را به عنوان این که کشورهای همسایه ما به سبزی و پنیر خیار ما احتیاج دارند (کشورهای اطراف خلیج فارس) نمی‌شود این استدلال را رد کرد که مواد اولیه را اجازه صدور بدهند و مصرف کننده داخلی را محروم بکنند و از دست مصرف کننده داخلی خارج بکنند که آن طرف خلیج‌فارس می‌خواهند استفاده بکنند ما اصلاً نمی‌خواهیم که آنها استفاده بکنند شما جمع صدور مواداولیه را در نظر بگیرید
به عنوان این که چندتن کاهو می‌خواهیم صادر کنیم نمی‌شود که پنبه و پشم را گران کرد این‌که دلیل نیست به من جواب داده می‌شود که به کشورهای آن طرف خلیج فارس می‌خواهیم جنس بفرستیم ما یاد حساب خودمان را بکنیم آنها بروند با قیمت گران‌تری بخرند به ما چه ربطی دارد ما باید ببینیم کدام یک از مواد اولیه‌مان از نظر صدور اهمیت زیاد دارد این‌که نمی‌شود ما مواد اولیه را در داخل کشور خودمان گران کنیم که یک کشور همسایه استفاده بکند این صحیح نیست به خصوص که اگر آمار را در مقابل خود بگذاریذ سطح صادرات برای کشورهای همجوار در مقابل صدور مواد اولیه مهم هیچ چیز فوق‌العاده‌ای نیست.
رئیس - آقای دکتر مبین پنج دقیقه وقت جنابعالی تمام شد.
دکتر مبین - بنده در پیشنهاد خودم ایستادگی دارم تقاضا می‌کنم به این پیشنهاد رأی بدهید.
رئیس - پیشنهاد اقای دکتر مبین یکبار دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد.)
رئیس - رأی می‌گیریم به این پیشنهاد.
دکتر مبین - کسی مخالف نیست و اجازه صحبت نخواسته‌اند.
خواجه نوری - اجازه بدهید بنده توضیح بدهم.
رئیس - اعلام رأی شده است از خانم‌ها و آقایانی که با این پیشنهاد موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (کسی برنخاست) تصویب نشد. معلوم می‌شود همه مخالفند حالا نسبت به ماده ۱۰۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۷ - درآمد حاصل از مشاغل تعلیم و تربیت و امور فرهنگی و هنری و رشته‌های مختلف بهداشتی و درمانی به شرح زیر از پرداخت مالیات معاف است:
الف - پنجاه درصد درآمد حاصل از بهره‌برداری از دبستان و آموزشگاه‌های حرفه‌ای در تمام کشور و پنجاه درصد درآمد حاصل از سایر مشاغل تعلیم و تربیت و رشته‌های مختلف پزشکی و مؤسسات درمانی و بهداشتی در شهرهایی که خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری مرکز تهران باشد.
ب - آن قسمت از درآمد اشخاص حقوقی که منحصرا به منظور تعلیم و تربیت و امور پزشکی و درمانی و بهداشتی تشکیل شده‌اند به مصرف توسعه و تکمیل فعالیت آنها برسد.
پ - صددرصد درامد حاصل از مشاغل موضوع بند الف در بخش‌ها و دهات خارج از مرکز شهرستان‌ها به شرط آن که صاحبان درآمد در همان نقاط سکوت داشته باشند.
ت - تا پنج‌سال از تاریخ اجرای این قانون صددرصد درامد گروه‌های فرهنگی و هنری وابسته به وزارت فرهنگ و هنر به طور کلی و سایر گروه‌های آزاد فرهنگی و هنری به پیشنهاد وازرت فرهنگ و هنر و تصویب هیئت‌وزیران.
تبصره - تشخیص استحقاق معافیت آن رشته از انواع رشته‌های موضوع بند الف تعیین مدت معافیت در هر رشته ک در هر صورت از ۱۰ سال سال از تاریخ شروع به کار تجاوز نخواهد کرد حسب مورد به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش یا وزارت بهداری و تصویب هیئت وزیران خواهد بود.
رئیس - در ماده ۱۰۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیربم به ماده ۱۰۷ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاسند) تصویب شد. ماده ۱۰۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۸ - درآمد ساکنین دهات حاصل از
صنایع دستی واقع در دهات از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس - در ماده ۱۰۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰۹ - هتل‌ها و متل‌هایی که طبق قانون و آیین‌نامه‌های مزبوط به جلب سیاحان ظرف ۵ سال پس از تاریخ اجرای این قانون تأسیس و اداره می‌شود تا پنج‌سال از تاریخ شروع به بهره‌برداری به شرح زیر از معافیت مالیاتی استفاده خواهند کرد:
الف - در صورتی که در داخل شعاع ۵۰ کیلو متری مرکز تهران واقع باشند معادل ۲۵ درصد درآمد مشمول مالیات.
ب - در صورتی که خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری مرکز تهران باشند صددرصد درآمد.
رئیس - در ماده ۱۰۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۰۹ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۰ - درآمد کشاورزی زارعینی که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی مالک یا مستأجر شناخته شده و یا بشوند نسبت به املاکی که در اجرای قانون مذبور به عنوان مالکیت یا اجازه به آنان واگذار شده و درآمد زارعین املاک و مستغلات پهلوی که در نتیجه تقسیم املاک مزبور تا ۲۰ هکتار ملک به آنان واگذار شده است نسبت به این املاک و همچنین درآمد حاصل از کاشت درخت‌های غیر مثمر از پرداخت مالیات معاف است و درآمد باغ‌های جدید الاحداث تا ۵ سال از تاریخ شروع به بهره‌برداری از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره ۱ - باغ‌های کهنه‌ای که لااقل ۸۰ درصد درخت‌های آن ریشه‌کن شده و مجددا درخت‌کاری شود باغ جدیدالاحداث محسوب خواهد شد.
تبصره ۲ - تاریخ بهره‌برداری باغ‌های جدیدالاحداث به موجب آیین‌نامه‌ای که وسیله وزارت دارایی با موافقت وزارت کشاورزی تهیه می‌شود برحسب نوع درخت و شرایط اقلیمی تعیین و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس - درماده ۱۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۱۰ خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۱ - درآمدی که اشخاص با ساختن سد یا شبکه آبیاری یا ایجاد قنات جدید یا احیا قنوات بایر یا احداث چاه در املاک مزروعی و بایر از طریق توسعه امور کشاورزی و یا فروش آب برای زراعت به دست می‌آید از تاریخ بهره‌برداری تا ۱۰ سال از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره ۱ - معافیت مذکور در این ماده در مورد سدهایی‌که طبق طرح‌های آبیاری با پروانه وزارت آب و برق احداث می‌شوند به مدت ۲۰ سال خواهد بود.
تبصره ۲ - درآمد مذکور در این ماده در مورد توسعه امور کشاورزی عبارت است از کل درآمد در مورد املاک بایر و اراضی موات که دایر شده است و مازاد درآمد در مورد املاک دایر.
رئیس - آقای روحانی بفرمایید.
روحانی - مطلبی که در اینجا نوشته شده توجه شما را جلب می‌کنیم کلمه مطلق چاه نوشته شده در صورتی که با بعضی از آقایان که صحبت می‌کردم فرمودند از این جهت قید عمیق و غیر عمیق گذاشته نشده برای این‌که مطلق
چاه‌هایی که ازشان استفاده می‌شود مشمول این معافیت باشد ولی با وجود این مناسب دیدم که در اینجا اعلام کنم برای این‌که در خیلی از نقاط چاه‌های نیمه عمیق خرج فوق‌العاده‌ای برای کشاورزی دارد و بسا هست که زحمتش از چاه‌های عمیق بیشتر است حتی برای کسانی که سرمایه گذاری می‌کنند بنابراین همانطور که صحبت شد (دکتر عدل - بگذارند یا نگذارند؟) اگر اعلام بکنند که در صورت جلسه نوشته شود مطلق چاه‌های عمیق و غیر عمیق قانع می‌شوم.
رئیس - آقای اوزار بفرمایید.
اوزار (مخبر کمیسیون دارایی) - جناب آقای روحانی توجه بفرمایید معمولاً چون از نظر فنی چاه‌ها به آن صورت تعریف نشده به طور کلی نظر شما را تأمین خواهد کرد. از آقایان استدعا می‌کنم در سطر آخر ماده ۱۱۱ جمله «احیای قنوات بایر در حکم احداث قنات جدید است» حذف شود. چون در سطر اول ذکر شده است.
رئیس - صحیح است این جمله زائد است و با اجازه خانم‌ها و آقایان حذف می‌شود. نظر دیگری در ماده ۱۱۱ نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۱۱ با ین اصلاحی که به عمل آمده خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۲ - درآمد حاصل از کشت محصولاتی که به عنوان مواد خام برای صنایع کشور لازم باشد تا مدت ۱۰ سال از تاریخ اجرای این قانون از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره - صورت این محصولات هر پنج‌سال یکبار از طرف وزارت دارایی با موافقت وزارت کشاورزی و وزارت اقتصاد اعلام خواهد شد.
رئیس - در ماده ۱۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) خانم‌ها و آقایانی که با ماده ۱۱۲ موافقند خواهش می‌کنم قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۱۳ - پنجاه درصد درآمد ناشی از اضافه تولید معمولی محصولات کشاورزی در واحد هکتار از پرداخت مالیات معاف است. میزان تولید معمولی در واحد هکتار برای هر منطقه به موجب آیین‌نامه‌ای که از طرف وزرات دارایی با موافقت وزارت کشاورزی تهیه و به موقع احرا گذارده خواهد شد تعیین می‌شود.
رئیس - در ماده ۱۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۱۳ خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۴ خوانده می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۱۴ - درآمد موسسات دامپروری که به موجب پروانه وزارت کشاورزی تأسیس می‌شوند تا ۱۰ سال از تاریخ تأسیس از پرداخت مالیات معاف است اینگونه مؤسسات که قبل از تصویب این قانون تأسیس شده‌اند به شرط تحصیل پروانه از وزارت کشاورزی از تاریخ تصویب این قانون تا ده‌سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
رئیس - آقای معتمدی تشریف بیاورید.
معتمدی - آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند که در کشور مخصوصاً در حومه تهران بنگاه‌ها و سازمان‌های دامپروری زیاد است از ۱۰۰ -۲۰۰ - ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ و پنج‌هزار رس گاو شیرده دارند که طبق این لایحه اینها از پرداخت مالیات تا ده‌سال معاف خواهند شد و اینها قبل از تصویب این قانون جلوتر از ده‌سال قبل و حتی بیشتر بنگاه خودشان را تشکیل داده‌اند و محصول خودشان را روزانه تا پنجاه شصت هزار تومان به مؤسسه شیر پاستوریزه و جاهای دیگر می‌فروشند شما می‌آیید این مؤسسات را که شصت هزار تومان درآمد روزانه دارند از مالیات معاف می‌کنید ولی از لبنیات فروش که روزانه ۱۰ کیلو ۲۰ کیلو شیر می‌فروشد مالیات می‌گیرید این عادلانه نیست و چطور شده که از تاریخ تصویب
این قانون تا ۱۰ سال دیگر معاف باشند چرا آن کسانی که قبلا این مؤسسات و بنگاه‌ها را داشتند و شاید ۵ سال ۶ سال هفت‌سال و یا بیشتر این بنگاه‌ها را دائر داشتند و الان هم بهره‌برداری می‌کنند چرا معاف می‌کنید اینها برای ۱۰ سال از بدو تأسیس تا به حال معاف بوده‌اند حالا هم یک مرتبه آنها را برای ده سال دیگر معاف خواهید کرد و این صحیح نیست و بنده می‌خواهم خواهش کنم جناب آقای وزیر دارایی توضیح بدهند که دلیل این کار چیست شما از خرده‌فروش و مصرف کننده مالیات می‌گیرید و از این عمده‌فروش‌ها نمی‌گیرید این غیر قابل قبول است (مهندس صائبی - مؤسسه دامپروری که پنج‌هزار رأس گاو داشته باشد نداریم) اگر می‌خواهیتد جلسه خصوصی تشکیل بدهید تا بنده اشخاص و تعداد و در آمد آنها را برایتان بگویم.
خواجه نوری - در جلسه علنی بفرمایید.
معتمدی - در جلسه علنی صلاح نیست.
رئیس - آقای اوزار بفرمایید.
اوزار (مخبر کمیسیون دارایی) - جناب آقای معتمدی اگر توجه بفرمایید در حال حاضر قبول دارید که مقدار زیادی کره و پنیر از خارج وارد مملکت می‌شود مضافا به این‌که در سال‌های گذشته اگر به خاطر داشته باشید حتی مقدار زیادی گوسفند وارد کشور شد پس لازم بود دولت واقعاً برای حفظ این مؤسسات که قصد و نیت‌شان این بوده است که یک سازمان به وجود بیاورند از نظر دامپروری مورد حمایت قرار بگیرند از این جهت لازم بود که این ارفاق به آنها بشود.
مهندس صائبی - یکی از مواد مفید این لایحه است.
رئیس - در ماده ۱۱۴ نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۱۱۴ خواهش می‌کنم خانم‌ها و اقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۱۵ - درآمد اجاری مستغلات حدید البناء تا شعاع ۵۰ کیلومتری مرکز تهران که در سال اول اجرای این قانون احداث می‌شوند به مدت ۲ سال و در صورتی که در سال دوم اجرای قانون احداث شوند به مدت یک سال و درآمد اجاری مستغلات جدیدالبنا واقع در خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری مرکز تهران برای مدت ۳ سال از تاریخ اختتام بنا و درآمد احاری هتل‌ها و متل‌هایی که تا ۵ سال از تاریخ اجرای این قانون در خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری تهران طبق آیین‌نامه‌ای که براساس قانون و مقررات جلب سیاحان از طرف سازمان جلب سیاحان تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد ساخته می‌شوند برای مدت ۵ سال از تاریخ اختتام بنا به تقاضای مؤدی از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره ۱ - درآمد اجاری رستوران‌های بین راه که خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری تهران و ۲۰ کیلومتری سایر شهرها تا ۵ سال از تاریخ اجرای این قانون طبق آیین‌نامه موضوع این ماده ساخته می‌شود برای مدت ۵ سال از تاریخ اختتام بنا به تقاضای مؤدی از پرداخت مالیات معاف است.
تبصره ۲ - منظور از خاتمه بنادر این ماده آنست که بنا قابل بهره‌برداری گردد یا قبل از آن به اجاره واگذار شود و در صورتی که هر طبقه از بنا جداگانه خاتمه یافت و قابل بهره‌برداری باشد تاریخ تعلق معافیت بهر طبقه تاریخی است که ساختمان آن طبقه خاتمه یافته است.
تبصره ۳ - تشخیص تاریخ قابلیت بهره‌برداری مستغلات جدیدالبنا به عهده ممیز مالیاتی می‌باشد که باید نظر خود را به مؤدی ابلاغ نماید. نظر ممیز مالیاتی قطعی است مگر این‌که مؤدی ظرف سی از تاریخ ابلاغ نظر ممیز کتبا اعتراض نماید در این صورت پرونده برای رفع اختلاف به کمیسیون تشخیص مالیات ارجاع می‌گردد رأی صادره از کمیسیون قطعی و غیر قابل تجدید نظر می‌باشد.
رئیس - آقای مهندس ارفع فرمایشی دارید بفرمایید.
مهندس ارفع - بنده استدعا می‌کنم توضیحی در این ماده بدهند برای این‌که متن عبارت در ماده صریحا روشن نیست مثل این که مستغلات جدیدالبنا که در سال دوم اجرای این قانون بنا شوند فقط یک‌سال معاف هستند و سال
سوم اجرای این قانون دیگر معافیتی نخواهند داشت آیا منظور این است (دکتر آموزگار - منظور همین است) اگر منظور این است بنده اجازه می‌خواهم چند کلمه‌ای عرص کنم.
رئیس - آقای بالاخانلو بفرمایید.
بالاخانلو - محدود کرده‌اند تا شعاع ۵۰ کیلومتر و ۲۰ کیلومتر اضافه اگر شد معاف نیستند؟
رئیس - آقای مهندس ارفع بفرمایید.
مهندس ارفع - اگر استنفاط بنده صحیح باشد و مثل این‌که مورد تأیید جناب آقای وزیر دارایی هم قرار گرفت معافیت برای مستغلات فقط دو سال است یعنی آنهایی که در سال اول اجرای این قانون ساخته می‌شود و دو سال معاف هستند و آنهایی که در سال دوم ساخته می‌شود دو سال معاف هستند و آنهایی که در سال دوم ساخته می‌شود یک‌سال معافند و از آن به بعد معافیتی برای مستغلات وجود نخواهد داشت در حالی‌که از نظر هتل‌ها و متل‌ها و سایر ساختمان‌ها تا چند سال معافیت در اینجا قائل شده‌اند بنده فکر می‌کنم اصولا اینجا ساختمان در هر کشوری زاییده احتیاجات آن کشور و در هر منطقه‌ای زائیده احتیاجات آن منطقه است با توجه به تکثیر نفوس بخصوص در مرکز اگر ضریب ۷/۲ یا ۳ را در نظر بگیریم جمعیت تهران به طور سرسمام آوری بالا می‌برود و همچنین جمعیت مراکز شهرستان‌ها و فکر نمی‌کنم امروز استفاده از خانه یا ساختن خانه جنبه فانتزی داشته باشد بلکه جنبه ضرورت دارد برای تأمین مسکن این جمعیتی که روز به روز اضافه می‌شود و بنابراین بنده دلیل این مسأله را استباط نمی‌کنم که جرا از دو سال دیگر معافیت سه سال سابق را به ساختمان‌های جدید ندهیم صحیح است که به منظور تأمین مسکن همگانی تسهیلاتی فراهم شده و داریم به آن سمت می‌رویم که بتوانیم همه را صاحب خانه کنیم ولی تا موقعی که با آن هدف نهایی نرسیده‌ایم و همه کس صاحب خانه شخصی نیست نباید عملی انجام دهیم که ساختمان خانه‌های مسکونی که زائیده احتیاج است متوقف بشود البته از بورس باز ی زمین بادی جلوگیری بشود از اجحاف مالک باید جلوگیری بشود و تعدیلی در این اوضاع و قیمت‌ها باید به وجود بیاید اما مانع از این نباید باشد که مانعی در راه ایجاد ساختمان‌های جدید فراهم کنیم و به علاوه همه ما می‌دانیم وقتی‌که مالیاتی بر صاحب سرمایه‌ای تعلق گرفت طبعا این مالیات غیر مستقیم تحمیل بر مصرف کننده کالا یا استفاده کنند از مصنوعات آن سرمایه خواهد شد شما امروز هر قدر از مالیات اینها نخواهید در این قانون کسر بکنید یا اضافه بکنید طبعاً تحمیلی است که به مستأجرین است و چون نظر ما کمک و رفاه حال مردمانی است که صاحب سرمایه نیستند و اکثریت مملکت را تشکیل می‌دهند بنابراین خط مشی ما در همین مالیات‌ها باید همیشه در جهت منافع آن اکثریت مملکت و کسانی که بی سرمایه‌اند باشد بنده نمی‌دانم با این عرایضی که کردم جناب آقای وزیر دارایی باز به همین نظر باقی هستند یا تجدید نظر خواهند کرد با توضیحات ایشان معلوم خواهد شد.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - جناب آقای مهندس ارفع اگر ماده ۱۱۵ را توأماً با مده ۱۰۵ در نظر می‌گرفتند توجه می‌فرمودند که نظر اشان تأمین است در ماده ۱۰۵ که تصویب فرمودید برای مردم کم درآمد واقعاً خانه ساخته شود که گرفتاری شهر تهران است آنها را معاف کرده‌ایم و تشویق کردیم که این کار را انجام بدهند در ماده ۱۱۵ معافیت سه ساله برای تمام نقاط ایران باز کماکال ادامه خواهد داشت که تهران را گفتیم به تدریج کم بشود به دلیل این که در تهران ما واقعاً دلیل منطقی ندیدیم که خانه‌های لوکسی که می‌سازند و سرمایه را حبس می‌کنند و به جای این‌که به کار تولیدی بیندازند بعد آن را به سفارتخانه‌ها یا ادارات خارجی اجاره می‌دهند به سی هزار تومان و ۴۰ هزار تومان و ۶۰ هزار تومان بنابراین ما منطقی نمی دیدیم که اینها از مالیات معاف کنیم ولی در مورد خانه‌های ارزان قیمت این معافیت هست و برای
خارج از تهران هم خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری تهران معافیت ۳ ساله باقیست همکاران جنابعالی در کمیسیون حتی در شور دوم پیشنهاد کرده بودند که در تهران به محض تصویب این قانون حذف بشود ما آمدیم گفتیم این هم ممکن است زیاد عادلانه نباشد تدریجی باشد بگوییم سال اول اجرایی اگر خانه ارزان قیمت ساختنتد باز به آنها گفتیم تا دو سال معاف هستند در سال دوم هم گفتیم تا یک‌سال معاف هستند و بعد به انها هشدار دادیم که سرمایه‌گذاری نکنند لازم ندارد اگر کسی می‌خواهد برود سرمایه مملکت را به صورت تولیدی سرمایه‌گذاری نکند و به صورت سنگ تراورتن و سنگ مرمر در بیاورد باید مالیات بپردازد.
رئیس - نظر دیگری در ماده ۱۱۵ نیست؟
مهندس ارفع - بنده قانع نشدم.
رئیس - پیشنهاد هم که نمی‌شود داد نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر بر خاستند) تضویب شد. ماده ۱۱۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۶ - خانه‌ای که مالک در آن سکونت دارد و یک یا چند اطاق آن را به اجازه و اگذار نماید مشروط بر این که جمع مال‌الاجاره آنها از پنج هزار ریال در ماه تجاوز نکند از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس - در ماده ۱۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۷ - بهره دریافتی در موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است.
۱ - بهره متعلقه به سپرده‌های مربوط به کسور بازنشستگی و پس‌انداز کارمندان و کارگران در حدود مقررات استخدامی مؤسسه.
۲ - بهره متعلقه به حساب‌های سپردهثابت و جاری و پس‌انداز نزد بانک‌های ایرانی این معافیت شامل سپرده‌های ثابتی که بانک‌ها نزد هم می‌گذارند نخواهد بود.
۳ - بهره متعلقه به قبوض اقساطی اصلاحات ارضی و دستور پرداخت آن.
۴ - بهره متعلقه به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه.
۵ - بهره پرداختی بانک‌ها بابت اضافه برداشت (اوردرافت) به بانک‌های خارج از کشور.
رئیس - در ماده ۱۱۷ نظری نیست؟ آقای معتمدی فرمایشی داشتید بفرمایید.
معتمدی - عرض بنده مربوط است به بنده دوم مربوط به بهره متعلق به حساب‌های سپرده ثابت آقایان استحضار دارید که سپرده ثابت پول‌های ارقام درشت مثل صدهزار تومان و یک میلیون تومان است که می‌گذارند در بانک‌ها و بهره شش درصد به آن تعلق می‌گیرد و درآمد صاحب این پول‌ها در ماه و سال بسیار زیاد است یعنی صد هزار تومان دویست هزار تومان و شاید بیشتر درآمد این سپرده ثابت است با در نظر گرفتن مبلغی که به حساب سپرده ثابت گذاشته است در این لایحه به موجب این ماده این سپرده ثابت گذاشته است در این لایحه به موجب این ماده این سپرده ثابت و این درآمد را از پرداخت مالیات معاف کرده‌اند فلسفه اینکار چیست؟ چرا یک کسی که این همه درآمد دارد پول ثابت دارد به جای این که به کار تولیدی و عمرانی بیندازد در بانک‌ها به نام سپرده می‌گذارد و ماه به ماه هم درآمدش را می‌گیرد چرا باید معاف شود دلیلش چیست شما از درآمدهای جزیی و از مشاغل کوچک عوارض و مالیات می‌گیرید چرا از این وجوه سنگین مالیات نمی‌گیرید علتش چیست چرا و به چه دلیل؟
رئیس - آقای مهندس ارفع بفرمایید.
مهندس ارفع - فرمایشی که جناب آقای وزیر دارایی در مورد ساختمان خانه‌ها در مورد ساختمان خانه‌ها فرمودند بر این اساس بود که
ما نمی‌خواهیم سرمایه‌هایی که باید به مصرف تولیدی برسد به صورت سنگ تراورتن و سنگ مرمر و لوکس در بیاید و راکد بماند و استفاده نشود و از این جهت ما معافیت به آنها نمی‌دهیم بنده نمی‌دانم ساختن آن خانه‌ها صحیح تر است با سپردن پول به بانک بدون این‌که صاحب آن کار عمرانی و تولیدی انجام بدهد و در بانک بگذارند و از بهره آن استفاده کنند و معافیت مالیاتی شامل حال او بشود بنده قبول دارم اگر جنابعالی به سرمایه‌ای که توأم با کار و توأم با زحمت و در جهت رفاه اجتماع به کار بیافتد هرگونه معافیت به آن بدهید ولی کسی که صاحب سرمایه‌ای شده بدون هیچ‌گونه فعالیت و ابتکار وجودش اصلا مثمر ثمر برای این مملکت نیست پولش را در بانک می‌گذارد شش درصد نزول دریافت می‌کند بدون این‌که هیچ‌گونه فعالیت شخصی در درآمد او دخالت داشته باشد به چنین شخصی بعد معافیت می‌دهیم بنده به هیچ‌وجه واقعاً منطقی برای این معافیت و آن فرمایشی که قبلا فرمودند پیدا نمی‌کنم یکجا نظرتان این است که سرمایه‌های تولیدی مملکت به کار بیفتد و یک جا من را تشویق می‌کنید که بی‌خواد زحمت نکش امروز جناب اقای وزیر دارایی هر مستغلی را نگاه بکنید در این مملکت شش درصد سود برنمی‌گرداند مستغلاتی که شما می‌فرمایید حساب سرمایه‌گذاری حساب استهلاک و مالیات و گرفتاری‌های دیگرشان را بکنید می‌بینید اینها ۶ درصد سرمایه‌شان هم سود به دست نمی‌آورند در حالی که در همین آقا اگر پولش را به حساب سپرده بانکی بگذارد شما از مالیات هم معافش می‌کنید به این ترتیب در این‌باره یک سیاست واحدی در این مورد وجود نداشته است (معتمدی - ربح مرکب هم از او می‌گیرند) بنده که دلیلی بایش ندارم که چرا معاف است لابد جهاتی را در نظر گرفته‌اید که به این دلیل معاف باشد اگر باید یک توازنی در کار باشد آن کسی که پولش را در کار تولیدی به کار می‌برد آن را م‌بایستی یک معافیت برایش در نظر گرفت نه این‌که کسی که پولش را راکد در بانک می‌گذارد و از درآمد آن بدون هیچ زحمت و ریسکی استفاده می‌کند.
رئیس - آقای دکتر عدل طباطباییی بفرمایید.
دکتر عدل طباطبایی - بنده فکر می‌کنم این‌طور استدلال کردن مسئله را خیلی ساده تصور کردن است اتفاقاً این مقررات ماده ۱۱۷ کاملا در جهت سیاستی است که جناب آقای وزیر داریی توضیح فرمودند و نظرشان این بود که ما باید تشویق کنیم که سرمایه‌های خصوصی در عملیات تولید و رافع احتیاجات توسعه و رشد اقتصادی به کار برود (احسنت) و اتفاقاً همانطور که عرض کردم این وسیله بسیار خوبی ا ست که پساندازها به جای این‌که در بالش‌ها بماند و راکد بماند در بانک بیاید زیرا وقتی که پس انداز به بانک آ«د در عملیات اعتباری مختلف المدت کوتاه مدت، بلند مدت بکار می‌رود و به عبارت دیگر بانک با عملیات اعتباری که انجام می‌دهد نقش یک ترانسفورماتور را ایفا می‌کند که پس اندازها را در عملیات اعتباری مختلف‌المدت بکار می‌اندازد و احتیاجات مربوط به کسب و کار و احتیاجات اقتصادی را رفع می‌کند با عملیات کوتاه مدت را که برای ایجاد و نو کردن تأسیسات و غیره این نوع مالیات لازم است بنابراین بنده فکر می‌کنم این ماده بسیار ماده مفیدی است زیرا که به دولت امکان می‌دهد این پساندازها و پول‌هایی که راکد می‌ماند در امور مصرفی یا لااقل کم سودتری بدون زحماتی به کار می‌افتد در بانک‌ها و به محض آمدن این پول‌ها در بانک‌ها برای بدست آوردن دستگاه کنترل کننده اعتبار مملکت کنترل و ارشاد آن آسان‌تر خواهد شد این است که بنده
فکر می‌کنم این ماده ماده بسیار خوبی است و تقاضا می‌کنم به این ماده رأی بدهید.
دکتر الموتی - ماده مفیدی است.
رئیس - نظر دیگری نسبت به ماده ۱۱۷ نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۸ - جهیزیه و مهریه در صورتی که مال غیر منقول یا سهام شرکت‌ها نباشد از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.
رئیس - نسبت به ماده ۱۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۹ - جوائز علمی و بورس‌های تحصیلی که از طرف دولت و شهرداری‌ها و موسسات وابسته به دولت و بنیاد پهلوی و مؤسسات وابسته به وزارت دربار شاهنشاهی و مؤسسات رسمی علمی بین‌المللی پرداخت می‌گردد و همچنین جوائز تبلیغاتی نقدی تا یک‌هزار ریال و غیرنقدی که بهای آن از سی هزار ریال تجاوز نکند از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس - نسبت به ماده ۱۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۰ - شرکت‌های کشتیرانی ایرانی و شرکت‌های هواپیمایی ایران با تصویب هیئت وزیران به ترتیب زیر از معافیت مالیاتی استفاده خواهند کرد.
۱ - نسبت به درآمد حاص از کشتی‌هایی که در مالکیت شرکت می‌باشد از تاریخ بهره‌برداری هر کشتی تا ۱۵ سال.
۲ - نسبت به درآمد حاصل کشتی‌هایی که در اجاره شرکت است از تاریخ اجرای این قانون به مدت پنج سال.
۳ - نسبت به درآمد حاصل از فعالیت هواپیمایی در مورد شرکت‌های هواپیمایی ایرانی اعم از دولتی یا خصوصی تا ۵ سال از تاریخ اجرای این قانون.
رئیس - نسبت به ماده ۱۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۱ - در مورد شرکت‌هایی که سهام آنها طبق قانون مربوط از طرف هیئت پذیرش برای معامله در بورس قبول می‌شود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست نرخ‌ها حذف نشده ۱۵ درصد درآمد مشمول مالیات شرکت و کل درآمدی که از فروش سهام آنها عاید صاحبان سهام می‌شود از پرداخت مالیات معاف است.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۲- درآمد شرکت‌های تعاونی روستایی و کارگری که طبق قوانین و مقررات مربوط تشکیل شده باشند به‌طور کلی و درآمد سایر شرکت‌های تعاونی ایرانی تا میزان ۶ درصد سرمایه پرداخت شده مطابق آخرین رقم منظور شده در ترازنامه از مالیات متعلقه معاف است.
تبصره- از نظر اجرای این ماده شرکت تعاونی روستایی شرکتی است که زارعین در روستاها تشکیل داده و تحت نظارت سازمان تعاونی روستایی کشور باشد.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۳- معافیت‌های موضوع مواد ۱۰۴ و ۱۰۵ بعد از ۵ سال از تاریخ اجرای این قانون منحصراً شامل شرکت‌هایی خواهد بود که مشمول معافیت موضوع ماده ۱۲۱ می‌باشند.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۴- کلیه معافیت‌های مالیاتی مدت‌دار که به موجب قوانین مالیاتی قبلی اعطا شده است با رعایت مقررات مربوط تا انقضا مدت به قوت خود باقی است.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۵- جزایر غیرمعمور و نقاط مرزی و سواحل غیرمعمور از پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از املاک مزروعی جدیدالاحداث و اجاره مستغلات جدیدالبنا و همچنین درآمد املاک و مزارع و نخلستان و باغات و قنوات مخروبه و متروکه پس از احیا تا ۱۵ سال از تاریخ اجرای این قانون معاف است.
تبصره- جزایر غیرمعمور و نقاط مرزی و سواحل غیرمعمور و مشمول این ماده به پیشنهاد وزارت دارایی و تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی تعیین می‌شود.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲۶- هزینه‌های پزشکی پرداختی هر مؤدی بابت معالجه خود یا همسر یا پدر یا مادر یا اولاد تحت تکلف مجموعاً تا پنجاه‌هزار ریال در یک‌سال مالیاتی در صورتی که دریافت‌کننده بیمارستان یا پزشک مقیم ایران بوده و دریافت وجه را گواهی نماید از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می‌گردد مشروط بر این که مؤدی در موعد مقرر اظهارنامه و ترازنامه (در صورتی که مکلف به داشتن دفتر قانونی باشد) تسلیم نموده باشد.
تبصره- در مورد کسانی که مکلف به تسلیم اظهارنامه نیستند استفاده از مفاد این ماده مشروط بر آن است که تقاضای خود را روی نمونه‌ای که از طرف وزارت دارایی تهیه خواهد شد منتهی چهار ماه بعد از پایان سال انجام هزینه به ضمیمه گواهی پرداخت وجه به اداره دارایی تسلیم نمایند.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. بااجازه خانم‌ها و آقایانی که شور در بقیه مواد این لایحه را به جلسه بعد موکول می‌کنیم.
۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسة بعد ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
دستور جلسه ۳۲۲ روز سه‌شنبه ۱۱/۱۱/۱۳۴۵
۱- گزارش شور اول موافقت‌نامه همکاری و فنی
بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی، شماره چاپ ۲۱۱۴
۲- گزارش شور دوم مکلف بودن دولت در تهیه لایحه جهت نگاهداری ایتام بی‌بضاعت، شماره ۲۱۲۱
۳- گزارش شور اول لایحه ضمیمه شدن ادارات پلیس انتظامی راه‌آهن و هواپیمایی کشوری و اداره انتظامی و نگهبانی گمرکات به شهربانی کل کشور. شماره چاپ ۲۱۲۲.
رئیس- بااجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه‌شنبه خواهد بود.
(پنجاه دقیقه بعدازظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی