مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ اسفند ۱۳۲۶ نشست ۵۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخشنامهها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۵
جلسه: ۵۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه نهم اسفند ماه ۱۳۲۶
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - تصویب دو فقره اعتبارنامه
۳ - تقدیم چند فقره لایحه از طرف آقایان وزیر جنگ و وزیر راه
۴ - طرح و تصویب لایحه کمک به مستخدمین جزء و دون پایه
۵ - سؤال آقای رضوی و جواب آقای وزیر راه
۶ - موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس شش ساعت ربع بعد از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
صورت مجلس جلسات قبل را آقای صدرزاه (منشی) قرائت کردند.
ساعت پنج و پنجاه دقیقه بعد از ظهر روز سه‌شنبه چهارم اسفند مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت مجلس پیش قرائت گردید.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائبین با اجازه - آقایان: عسکر صاحب‌جمع - غلامرضا فولادوند - عبدالرحمن فرامرزی - جواد گنجه‌ای - محمدتقی بهار - دکتر رضازاده شفق - عباس اسکندری - دکتر دفتری
غائبین بی‌اجازه - آقایان: محمدحسین قشقایی - اردشیر شاملو - حسن اکبر - معتمد دماوندی - رستم گیو - کامل ماکویی - محمد ابراهیم امیر تیمور - محمدقلی قوامی - شهاب خسروانی.
دیرآمدگان با اجازه - آقایان: کشاورز صدر - دکتر راجی - ظفر بختیار - ابوالحسن رضوی - ناصرالدین ناصری.
دیر آمدگان بی اجازه - آقایان: دکتر اعتبار - ابوالفضل تولیت - آقاخان بختیار - منصف - دکتر طبا - مسعود ثابتی - عبدالحسین نیک‌پور - منوچهر گلبادی - خوئیلر - اسدی - عزیز زنگنه.
آقایان آشتیانی‌زاده و مهدی ارباب و نبوی نسبت به صورت جلسه توضیحی دادند و تصویب شد.
آقای دکتر معظمی راجع به استیضاح تذکری دادند و آقای نورالدین امامی راجع به اعتبارنامه آقای دکتر متین دفتری و جریان انتخاب مشکین شهر بیاناتی نمودند و به نمایندگی ایشان اخذ رأی و تصویب شد.
آقای نخست وزیر تقاضا نمودند موضوع استیضاح مطرح شود و آقای رضوی تقاضا نمودند لایحه مستخدمین جزء مطرح شود.
آقای دکتر معظمی معتقد بودند استیضاح قبل از طرف لایحه باید به عمل آید.
آقای حائری‌زاده با قرائت اصول ۲۶ و ۲۷ و ۳۵ و ۴۴ و ۴۷ و۴۵ و ۴۹ و ۶۴ راجع به اصول مشروطیت و آنچه در گذشته معمول بوده توضیح مشروحی دادند و سپس با اشاره به قرارداد وثوق‌الدوله و کودتا و جمهوری قلابی و تبدیل آن به سلطنت همچنین اضطرارب و قتل‌های مصنوعی و سرقت‌های اطراف شهر و قتل اخیر که شبیه به قتل عشقی بوده است گفتند این مقدمات طلیعه مرض شدیدی است که باید به شدت از آن جلوگیری کرد دنیای امروز باید متکی به عدالت باشد.
آقای سروری وزیر دادگستری راجع به مطالب آقای حائری‌زاده توضیحی دادند و آقای مکی راجع به استیضاح از دولت‌های گذشته و دولت فعلی و علل استیضاح قتل محمدمسعود توضیحات مشروحی دادند به وضع و سپس سال‌های ۱۳۰۱ و ۲ و ۳ و افزایش اضطراب عمومی و استیضاح دولت سردار سپه برای قتل عشقی و بیانات آقای بهار و متن استیضاح مذکور اشاره نموده گفتند چون به سؤالات نمایندگان پاسخ داده نمی‌شد مبادرت به استیضاح نموده‌اند و اگر از حوادث شوم جلوگیری شود پشتیبانی خواهند کرد و معتقد بودند که دراین موقع خطیر باید حکومت قانون مملکت را حفظ کند.
آقای اردلان وزیر راه در موضوع استیضاح و تطبیق و تفسیر قانون اساسی و بیانات آقای حائری‌زاده با قرائت اصول ۵۱ و ۴۶ و ۴۵ قانون اساسی توضیحاتی داده گفتند برخلاف قانون اساسی هیچ کاری انجام نمی‌شود و دولت مسئول وضعیت است.
آقای آزاد نخست توضیحی در مفهوم استیضاح دادند و بعد به وزارت راه و چند نفر مقاطعه‌کار که مقامات حساس وزارتخانه را اشغال و در شرکت‌های مختلف و تضییع حق دولت مشارکت نموده‌اند همچنین راجع به حمل حمل کالا از خوزستان و تخفیف بی‌مورد کرایه به ضرر دولت و نفع شرکاء و مداخله در پول تقاعد و سپرده‌های مردم شرح مفصلی ایراد نمودند و نیز راجع به وزارت دادگستری و قتل فرخشاد لیسترو شرح و جریان آن و تبرئه متهمین بیاناتی کردند و معتقد بودند اگر مجلس حق حاکمیت خود را حفظ کند جز قانون حاکمی نخواهدبود و وضع دیکتاتوری پیش نمی‌آید.
آقای صدرزاه در موضوع استیضاح و قضاوت مجلس و بیانات آقای حائری‌زاده و حوادث آینده گفتند اگر مجلس به وظیفه خود عمل کند هیچ وقت به اساس مشروطیت لطمه وارد نمی‌شود.
آقای اردلان به موجب ماده ۴۴ و ۴۶ و ۴۸ نظامنامه گفتند جوابگوی استیضاح فقط دولت است آقای وزیر دادگستری راجع به محاکمه متهمین قتل فرخشاد لیستر گفتند قاضی باید فقط روی پرونده حکم کند و اگر اشتباهی کرد محکمه بالاتر آن را نقض می‌کند چنان که رأی محکمه جنایی نسبت به متهمین قتل لیستر در دیوان کشور نقض شده است.
آقای سرلشکر آق اولی وزیر کشور راجع به اضطراب و تشویش عمومی و سرقت‌های داخل و خارج شهر و دستگیری سارقین و کشف جنایات و تعقیب قضیه قتل محمد مسعود و مداخلات نظامیان به تقاضای شهربانی در حفظ امنیت و جلوگیری از حوادث توضیحاتی داده گفتند قدرت دولت برای اجرأی قانون مربوط به حسن قضاوت و حق گذاری مردم و مجلس شورای ملی است.
آقای اردلان وزیر راه نیز توضیحاتی راجع به بیانات آقای آزاد نسبت به وزارت راه و بنگاه راه‌آهن دادند و چون عده کافی نبود ساعت نه بعد از ظهر مجلس به عنوان تنفس ختم و جلسه آینده به روز پنج شنبه محول گردید.
ساعت شش و ده دقیقه بعد از ظهر روز پنج شنبه ششم اسفند مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
اسامی غائبین روز پنج شنبه ششم اسفند ماه ۱۳۲۶
غائبین با اجازه - آقایان: فولادوند - گنجه‌ای - بهار - علی وکیلی - دکتر دفتری.
غائبین بی‌اجازه - آقایان: محمدحسین قشقایی - شادلو - حسن اکبر - معتمد دماوندی - کامل ماکویی - امیر تیمور - قوامی - دکتر مصباح‌زاده - گلبادی.
دیرآمدگان با اجازه - آقایان: دکتر راجی - اورنگ - ظفر بختیاری - فرامرزی - سزاوار - شریعت‌زاده - صادقی - دکتر شفق - یمین اسفندیاری - عباس اسکندری.
دیر آمدگان بی اجازه - آقایان: آقا خان بختیار - بیات - تولیت - رستم گیو - دکتر طبا - شهاب خسروانی - نیک‌پور - خوئیلر - باتمانقلیچ.
آقای نخست وزیر راجع به تعقیب کسانی که به امنیت عمومی حمله می‌کنند به اظهار تأسف بیان داشتند که دولت منتهای جدیت را در کشف قتل اخیر خواهد کرد و تذکرات اصلاح طلبانه نمایندگان محترم را به موقع عمل می‌گذارد سپس با اشاره به لغو حکومت نظامی و جیره‌بندی و حذف مخارج غیر ضروری و قطع سوءاستفاده از دستگاه دولتی و آغاز اصلاحات اساسی برای تنزیل هزینه زندگی تذکر دادن که باید به تدریج موجبات موفقیت فراهم گردد و دولت با قدرت قانون به بسط امنیت و عدالت خواهد پرداخت و اکنون سرنوشت دولت را به اختیار برگزیدگان ملت واگذار و تقاضای رأی اعتماد می‌کنم.
آقای مهدی ارباب راجع به مذاکرات جلسه قبل آقای وزیر کشاورزی موضوع دستگیری قاتل افسر فاسدالاخلاق در جوادیه توضیحاتی دادند و آقای وزیر کشور رفع سوء تفاهم نمودند.
آقای آزاد پیشنهاد نمودند که به استیضاح ایشان رأی جداگانه گرفته شود.
آقای مهندس رضوی شرحی راجع به کسانی که دولت را به نام ملت ناراحت و در قضاوت خود اشتباه می‌کنند بیان داشتند گفتند باید انجام اصلاحات را از افراد درستکار بخواهیم و معتقد بودند که دولت آقای حکیمی قابل استیضاح نیست و یک رأی هم کافی است آقای وزیر راه نیز همین گونه اظهارنظر نمودند و آقای دکتر عبده به عنوان اخطار گفتند مواد ۴۶ و ۴۷ نظامنامه باید رعایت شود و آقای عدل وزیر مشاور اظهار داشتند آقای آزاد قبل از طرف استیضاح باید تقاضای رأی نسبت به استیضاح قبلی می‌کردند. در این موقع آقای نخست وزیر شخصاً تقاضای رأی اعتماد نمودند.
آقای محمدعلی مسعودی پیشنهادنمودند طبق ماده ۹۲ نظامنامه اخذ رأی شود بالنتیجه از ۱۵۳ نفر عده حاضر ۵۵ نفربه دولت آقای حکیمی رأی اعتماد دادند و ساعت هفت بعد از ظهر تنفس داده شد.
سه ربع بعد مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و گزارش شعبه سوم راجع به انتخابات بوشهر و نمایندگی آقایان احمد فرامرزی و شکرالله صفوی به وسیله آقای رضوی قرائت و اخذ رأی آن به جلسه بعد موکول شد و سپس گزارش انتخابات ساوجبلاغ و رد نمایندگی آقای کهبد را از شعبه سوم قرائت نمودند که به جلسه بعد موکول گردید. ساعت هشت بعد از ظهر مجلس خاتمه یافت وجلسه آینده به روز یک شنبه نهم چهار بعد از ظهر موکول شد.
رئیس - نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ آقای ارباب نسبت به صورت جلسه نظری دارید؟
ارباب - بلی.
رئیس - بفرمایید
ارباب - آقای وزیر کشاورزی راجع به سوء تفاهمی که خواستند اینجا رفع بکنند فرمودند که آن قاتل سابق‌الذکر (جمعی از نمایندگان - بلندتر بفرمایید) بنده یک قدری حالم خوب نیست مقصود این است که فرمودند آقای سرتیپ صفاری این گزارش را دادند و یک نامه‌ای از آقای سرتیپ صفاری رسیده است که ایشان تکذیب می‌کنند ایشان نوشته‌اند بعد از عنوان تیمسار وزیر کشور در جلسه اخیر مجلس راجع به دستگیری متهم به قتل هم ردیف ستوان وداد بیاناتی فرمودند و مضمون آن را به اینجانب نسبت داده‌اند متأسفانه باید به عرض برسانم که محققاً ایشان اشتباه کرده‌اند زیرا دستگیری قاتل یا متهم وقتی صورت گرفت که همان روز از کار کناره‌گیری کرده بودم و موفق به عرض گزارش نشدم و از جزئیات دستگیری وی هم که در جوادیه یا جای دیگر بوده اطلاعی به بنده نرسیده بود که بتوانم چیزی به ایشان اظهار بدارم برای رفع سوء تفاهم از جنابعالی به این مختصر مبادرت وزریدم با نهایت احترام سرتیپ صفاری.
رئیس - این اعتراض به صورت مجلس نبود یک موضوع جداگانه‌ای بود که ممکن بود راجع به آن اجازه بخواهید دیگر نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ آقای قبادیان.
قبادیان - بنده در جلسه پیش یک پیشنهادی داده بودم راجع به لایحه مستخدمین جزء و در صورت مجلس چیزی نبود حالا هم استدعا می‌کنم که این قسمت را در دستور بگذارید تا تصویب شود که این قسمت اگر بگذرد واقعاً اسباب زحمت مجلس هم مرتفع می‌شود (صحیح است) چوه همه ما گرفتار این موضوع هستیم.
رئیس - دیگر نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ آقای دکتر متین دفتری.
دکتر متین دفتری - چون در صورت مجلسی که خوانده شد تصویب اعتبارنامه بنده هم بود بنده لازم می‌دانم که اولاً از آقایان نمایندگان محترم که در غیاب بنده اظهار لطف فرمودند و رأی دادند و همچنین از آقای امامی که دفاع فرمودند تشکر بکنم ولی ضمناً لازم بود به عرض آقایان برسانم که چون در موقع مخالفت یک مطالبی اظهار شد که لازم است تکذیب بشود و تکذیبش هم محتاج به توضیحات مفصلی است و ادله‌ای بنده دارم برای تکذیب این است که تمنا می‌کنم اجازه بنده محفوظ بماند که هر وقت آقای رئیس مقتضی بدانند بنده عرایضم را به عرض مجلس شورای ملی برسانم.
رئیس - یک روز قبل از دستور بیاناتتان را بفرمایید، آقای ابوالقاسم امینی.
امینی - بنده نسبت به اظهارات آقای مهندس رضوی عرایضی داشتم که اگر مطابق نظامنامه مقام ریاست اجازه بفرمایند صحبتی بکنم. البته این حق شاید برای من نباشد که نسبت به ایشان بتوانم اعتراض بکنم ولی اجازه می‌خواهم در صورتی که اجازه بفرمایید صحبتی بکنم.
رئیس - یک عده از آقایان قبل از دستور اجازه صحبت خواسته‌اند اگر مجلس اجازه داد شما هم صحبت خواهید کرد. آقای حاذقی.
حاذقی - در جلسه قبل من دو سؤال تقدیم مقام ریاست کردم که سؤال اول راجع به وزارت راه بود که اعتراض شده بود به این که بودجه فرودگاه شیراز مصوب بوده و آگهی مناقصه آن را هم داده‌اند ولی آن را به جای دیگر انتقال داده‌اند.
وزیر راه (آقای اردلان) - بنده حاضرم جواب بدهم آقا.
حاذقی - ... و یکی همراجع به تعقیب ضارب آقای شهاب خسروانی از وزارت دادگستری که بایستی در صورت مجلس انعکاس داشته باشد و سؤالاتی که داده می‌شود به مجلس به آقایان وزراء داده شود.
وزیر دادگستری (آقای سروری) - بنده هم حاضرم جواب بدهم.
وزیر دارایی (آقای نجم) - بنده هم برای جواب سؤال‌هایی که شده حاضرم.
رئیس - سؤال‌هایی که داده می‌شود برای آقایان وزراء فرستاده می‌شود و اغلب سؤال‌ها را هم آقایان حاضرند که جواب بدهند دیگر نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد.
جمعی از نمایندگان - دستور.
اردلان - اعتبارنامه‌ها را مطرح کنید.
۲- تصویب دو فقره اعتبارنامه.
رئیس - در دستور جلسه قبل اعتبارنامه بوشهر و ساوجبلاغ مطرح شده بود و فقط یک رأی لازم داشت باید رأی گرفته شود و بعد چیزهای دیگر مطرح شود اول رأی می‌گیریم به انتخاب آقای احمد فرامرزی از بوشهر و گزارشش هم قبلاً قرائت شده آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به نمایندگی آقای صفوی از بوشهر آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش ساوجبلاغ ۰۰۰ (دهقان - بنده پیشنهاد داده بودم) بلی چند تا پیشنهاد رسیده که وارد دستور بشویم راجع به لایحه مستخدمین (حاذقی - چرا به این یکی رأی نمی‌گیرید؟) بنده هم عقیده‌ام این است که مجلس این قسمت را هم تکلیفش را معین کند (صحیح است) چون مخالفتی با گزارش نشده بود یعنی آن ورقه گذاشته شده در بیرون فقط به عنوان موافق یک نفر ثبت نام کرده ولی مخالفی ثبت نام نکرده (دکتر بقایی - بنده موافق گزارش هستم) اول باید یک مخالف صحبت یکند و مخالف ثبت نام نکرده اول باید یک کسی مخالف گزارش صحبت بکند بعد موافق صحبت کند ولی مخالفی ندارد اگر مخالف پیدا کند موافق می‌تواند صحبت کند این گزارش چون مخالفی ندارد باید مطرح بشود و رویش رأی گرفته بشود.
دکتر بقایی - بنده حرف‌هایی دارم که باید بزنم.
دهقان - بنده پیشنهاد داده بودم که بعد از انتخابات بوشهر لایحه مستخدمین جزء مطرح بشود.
دکتر بقایی - آقای رئیس ماده‌ای نیست که بنده بتوانم حرف بزنم.
رئیس - آخر اگر در یک موضوعی مخالف نباشد موافق نباید صحبت کند.
دکتر بقایی - اگر این طور است بنده یک عرایضی دارم که در هر صورت باید به عرض مجلس برسانم بنابراین ممکن است بنده را مخالف حساب کنید به علاوه خودش باید دفاع بکند.
رئیس- اگر خودش بخواهد صحبت کند این گزارش مطرح می‌شود. حالا یک پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم چون وقت تنگ و آخر سال نزدیک است لایحه مستخدمین جزء مطرح گردد - دکتر شفق.
رئیس - مخالفی نیست؟
اردلان - بنده مخالفم.
رئیس - بفرمایید.
اردلان - بنده عرض می‌کنم که ما در مجلس شورای ملی باید مظهر عدالت باشیم آقا (صحیح است) ما نباید تبعیض بکنیم یک وکیلی است ۵ ماه است آمده است این جا یا اعتبارنامه‌اش را تصویب بکنیم یا عذرش را بخواهیم این مانعی ندارد (صحیح است)
مکی - مجلس می‌تواند دستور خودش را تغییر بدهد.
دهقان - چون به مخالف اجازه صحبت دادید اجازه بدهید خودشان هم توضیح بدهند.
رئیس - توضیح لازم نیست رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند لایحه اضافه حقوق مستخدمین مطرح شود قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا لایحه قرائت می‌شود و فوریتش مطرح است. (لایحه کمک به مستخدمین جزء و دون پایه به شرح زیر قرائت شد)
مجلس شورای ملی:
به طوری که خاطر نمایندگان محترم مستحضر است حقوق کارمندان دون پایه و خدمتگزاران جزء ادارات دولتی و شهرداری‌ها و مجلس شورای ملی بسیار ناچیز و امرار معاش برای آنها متعسر گردیده است و مخصوصاً چون حقوقشان از حد معینی نمی‌تواند تجاوز نماید بعضی از آنها از دریافت مختصر اضافه حقوق سالیانه نیز محروم و اکثراً باید با حقوق محدود و معینی معاش سنگین عائله متعددی را تامین نمایند و با پآئین آمدن هزینه زندگی نیز چون پایه و وضع حقوقی آنها در گذشته بی‌تناسب بوده به طور محسوس از صعوبت معیشت آنها کاسته نخواهد شد بنابراین دولت مقتضی دانست در باره این طبقات با تصویب مجلس شورای ملی مساعدتی نموده و مختصری به مأخذ اضافه حقوق سالیانه آنها افزوده و حداکثر حقوق آنها را که در طی دوره خدمت با دریافت اضافه حقوق سالیانه ممکن است به آن برسند افزایش دهد باینجهه لایحه ضمیمه برای تصویب مجلس شورای ملی با قید یک فوریت تقدیم می‌شود.
نخست وزیر - ابراهیم حکیمی.
وزیر دارایی - ابوالقاسم نجم.
ماده واحده - اضافه حقوق سالیانه کارمندان دون پایه و خدمتگزاران جزء وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی و شهرداری‌ها و مجلس شورای ملی و حداکثر حقوقی که به آنها می‌توان داد به شرح زیر تصویب می‌شود:
۱- اضافه حقوق سالیانه کارمندان دون پایه یکصد وبیست ریال و حداکثر حقوق آنها در طول مدت خمت نباید از ماهی یکهزار و هفتصد ریالی تجاوز نماید.
۲- اضافه حقوق سالیانه خدمتگزاران جزء یکصد ریال و حداکثر حقوق آنها در طول مدت خدمت نباید از ماهی یک هزار و پانصد ریال تجاوز نماید.
تبصره - اضافه حقوق سال ۱۳۲۶ کارمندان دون پایه و خدمتگزاران جزء موضوع این قانون از اول سال ۱۳۲۶ برقرار و محل آن از صرفه‌جویی‌های بودجه سال ۱۳۲۶ هر یک از وزارتخانه‌ها و ادارات مستقل مربوطه خواهد بود.
رئیس - آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی - موافقم.
رئیس - آقای مسعودی موافقید؟
مسعودی - موافقم.
رئیس - آقای اردلان موافقید؟ (اردلان: مخالفم با فوریت) بفرمایید.
اردلان - البته چون مجلس شورای ملی رأی داد بنده هم اطاعت می‌کنم و وارد همین موضوع می‌شوم ولی چنان چه در کمیسیون قوانین دارایی هم به جناب آقای وزیر دارایی عرض کردم این لایحه‌ای که ما امروز باید به آن رأی بدهیم یک لایحه مالی است ولی رقم در او نیست در صورتی که لوایح مالی قاعدتاً باید یک رقمی در او باشد که چون ما رأی می‌دهیم بدانیم به چه رقمی رأی می‌دهیم. بودجه ۱۳۲۶ مملکتی را که دولت سابق به مجلس شورای ملی تقدیم داشته بودند و جناب آقای وزیر دارایی هم سه دوازدهمش را اخیراً به تصویب رساندند یعنی دولت حاضر هم همان بودجه را مأخذ قرار دادند که در آن پنج میلیارد و کسری عایدی منظور شده و در حدود هشت میلیارد و کسری هزینه منظور شده به طوری که هزینه کل کشور در سال ۱۳۲۶ دو میلیارد و کسر اضافه بردرآمد دارد و چندین بار در این خصوص گفته شد که این اضافه از چه محلی تامین خواهد شد و وزرای مسئول اظهار داشتند که از محل صرف‌جویی بودجه این اضافه‌ها تامین خواهد شد یعنی هشت میلیارد که در بودجه نوشته شده تمام خرج نخواهد شد یعنی یک مقدارش خرج خواهد شد تا آخر سال ۱۳۲۶ و ما می‌توانیم قول بدهیم که بودجه خرج ودخل موازنه بکند حالا یک لایحه‌ای است که الان بنده خودم خیلی علاقه دارم که به آن رأی بدهم و علاقه بنده از این جهت است که اگر بنده رأی می‌دهم یک پولی باشد که به مستخدمین جزء بدهیم والا ما بیاییم یک رأی بدهیم و فردا وزارت دارایی بگوید که بودجه ما پنج میلیارد عایدات دارد و هشت میلیارد هزینه و ما پولی نداریم که اضافه حقوق به مستخدمین جزء بدهیم این است که بنده از جناب آقای وزیر دارایی استدعا می‌کنم که تشریف بیاورند اینجا بفرمایند که آیا اولاً محل این اعتبار رادر بودجه سال ۱۳۲۶ تامین می‌فرمایند که ما رأی بدهیم اگر این اظهار را فرمودند بنده با کمال میل مخالفت خود را راجع به فوریت پس می‌گیرم و اما درقسمت دوم بفرمایند که مستخدمین جزء در کشور چند نفر هستند و این اضافه‌ای که برای آنها منظور می‌شود چه مبلغ است که ما این لایحه را که به آن رأی می‌دهیم برایمان روشن باشد که به چه مبلغی رأی می‌دهیم و بعد هم در قسمت شهرداری‌ها مرقوم فرمودند بودجه شهرداری‌ها، بودجه شهرداری‌ها اصلا جزء بودجه کل کشور نیست و به طوری که بنده شنیدم شهرداری مبالغی مقروض است و این محلش را
خواهشمندم بفرمایید که اگر ما رأی می‌دهیم که یک اضافه‌ای به مستخدمین شهرداری‌ها بدهیم از چه محل می‌دهیم و در قسمت کارمندان جزء مجلس شورای ملی هم بنده چون مخبر کمیسیون محاسبات مجلس شورای ملی هستم باید عرض کنم که بودجه مجلس شورای ملی یک بودجه جداگانه است و مطابق نظامنامهای هم که همین اواخر تصویب شده هیئت رئیسه آن را منظور خواهند کرد بنده این را از حالا عرض می‌کنم که اگر مطابق آن نظامنامهای که در مجلس شورای ملی تصویب شد یک اضافاتی مستخدمین مجلس بیشتر داشتند مأخذ ما همان نظامنامه مجلس شورای ملی خواهد بود این است که بنده خواهش می‌کنم ایشان جواب بفرمایند.
رئیس - آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی - عرض کنم بیاناتی که آقای اردلان نماینده محترم فرمودند در واقع مخالف با فوریت نبود چون اصلاحاتی به نظرشان رسیده بود که ضمن خود ماده ممکن است این اشکالات رفع بشود و بعداً هم خود آقای وزیر دارایی جواب خواهند داد بنده هم اصولاً معتقدم که این لایحه به کمیسیون برود که آنجا معلوم بشود ولی چون چند روز برای فوریت اینجا ماند و آخر سال هم هست بهتر است که وضعیتش زودتر معین بشود (صحیح است) و این را آقایان می‌دانند و البته عرایضی و اصلاحاتی هم همین ماده دارد که خود ما پیشنهاد خواهیم کرد و می‌خواستم استدعا بکنم آقایان رأی بدهند فوریت تصویب بشود و مطرح بشود و چون زیاد هم نیست همین جا اصلاح خواهد شد (صحیح است)
رئیس - آقایانی که با فوریت این لایحه موافقند قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است ولی قبلاً آقایان وزراء چند لایحه دارند که می‌خواهند تقدیم کنند آقای وزیر جنگ بفرمایید.
۳- تقدیم چند فقره لایحه از طرف آقایان وزیر جنگ و وزیر راه.
وزیر جنگ (تیمسار سپهبد یزدان‌پناه) - عرض کنم که شش فقره لایحه است که تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود و چون فوریت ندارد تمنی می‌کنم مقرر فرمایند که به کمیسیون‌های مربوطه مراجعه شود و سیر طبیعی خودش را بکند و در موقع خودش مطرح بشود ضمنا در جلسات قبل بعضی از آقایان نمایندگان سؤالاتی از وزارت جنگ فرموده بودند که اگر اجازه بفرمایند جواب عرض کنم.
رئیس - جواب سؤالات برای بعد می‌ماند آقای وزیر راه.
وزیر راه - اغلب ساختمان‌های راه‌آهن البته طرف توجه آقایان نمایندگان محترم است (صحیح است) و برای تکمیل بسط راه‌آهن میانه به تبریز و شاهرود به مشهد و قم به کاشان و طرف یزد با کرمان بالاخره پروگرامی در وزارت راه در نظر است که البته مستلزم یک تشکیلات منظم خواهد بود به موجب تصویب‌نامه دولت سابق آقای کایزر تبعه دولت دانمارک که تخصص در کار ساختمان راه‌آهن دارد و در کامیساکس که ساختمان راه‌آهن سراسری ایران را انجام داد مستخدم بود. (یمین اسفندیاری: کایزر!) بلی کایزر این کایزر را برای اداره کل ساختمان راه‌آهن استخدام کردند و چون به موجب تصویب مجلس شورای ملی می‌بایستی دولت حاضر در لغو پیشنهاد تصویب‌نامه اقدام بکند این است که لایحه استخدام کایزر و یک نفر منشی او که طرف احتیاج است به مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود. ضمناً یک عرضی داشتم و اجازه می‌خواهم از آقای رئیس عرض کنم که در آن موقع استیضاح بنده وعده دادم که رئیس به اظهاراتی که آقای آزاد فرمودند (نمایندگان - بعد بفرمایید) ... بسیار خوب بعد می‌گویم.
آزاد - آقای اردلان این اسناد توی کیف من هست.
۴- طرح و تصویب لایحه کمک به مستخدمین جزء و دون پایه
رئیس - آقای ملک مدنی موافقید با ماده؟
ملک مدنی - بنده یک تذکری داشتم اگر ماده مطرح است عرض کنم.
رئیس - بلی ماده مطرح است بفرمایید.
ملک مدنی - بنده خیلی مختصر صحبت می‌کنم برای این که میل دارم هر چه زودتر این لایحه تصویب بشود که کارمندان جزء بعد از این همه معطلی لااقل به حقوق حقه خودشان رسیده باشند و این تذکری که می‌خواستم بدهم این بود که اسم شهرداری‌ها و مجلس شورای ملی را هم در این قسمت ذکر کرده‌اند در صورتی که شهرداری‌ها یک بودجه جداگانه دارد که مربوط به این لایحه نیست و وزارت دارایی باید لایحه آن را به مجلس بیاورد و مجلس شورای ملی هم همیشه بودجه‌اش مستقل بوده و مربوط به خودش هست بودجه مجلس شورای ملی تابع وزارت دارایی و بودجه مملکتی نیست یک بودجه مصوبی است که در موقع ترفیعاتشان، اضافاتشان هر کمک و مساعدتی که بخواهد بشود در اختیار هیئت رئیسه است و با مسئولیت مجلس شورای ملی است بنابراین این دو قسمت باید حذف شود.
رئیس - آقای دکتر معظمی موافقید بفرمایید.
دکتر معظمی - عرض کنم بنده با این قسمت لایحه موافق هستم ولی در ضمن یک تذکراتی لازم بود که روشن شود و بعداً دچار اشکال نشود اصولاً بنده معتقدم که برای این که زندگی کارمندان دولت تأمین بشود کافی نیست که حقوق آنها اضافه بشود بلکه دولت باید سعی کند که هزینه زندگانی پآئین بیاید (صحیح است) والا ده برابر این حقوق هم به مستخدمین داده بشود باز مستخدمین دچار زحمت هستند (صحیح است) الان قسمت مهمی که اکثر مستخدمین و بیشتر اهالی تهران دچارش هستند قسمت کرایه خانه است برای این که منازل کافی نیست و هر مستخدمتی مجبور است که یک قسمت از حقوق خودش را تحویل به موجرین بدهد و در کمال ناراحتی هستند دولت بایستی برای مستخدمین خودش اعم از مرکز یا شهرستان‌ها در فکر این باشد که از حیث منازل و آذوقه و کمک‌های لازمی که در همه جای دنیا به مستخدمین دارند این است که آذوقه‌ای که می‌خواهند تهیه بکنند در دست ایادی مختلف بالاخره بایستی تهیه بشود و در دسترس مستخدم برسد در نتیجه زندگانی برای آنها گران می‌شود و به واسطه همین بود که من پیشنهاد کردم که شرکت تعاونی مصرف درست بشود که این حقوقی که به مستخدمین دولت داده می‌شود از طرف دیگر گرفته نشود ولی متاسفانه به یک اشکالی برخورد ولی فکرش از بین نرفته است و امیدوارم که با کمک آقایان نمایندگان محترم بالاخره این عمل بشود و یک اصلاح اساسی بشود پس اصولاً بنده می‌خواستم توجه دولت را جلب بکنم به این که بایستی یک فکر اساسی برای مستخدمین بشود والا همین اضافه حقوق ممکن است باعث بشود به این که از طرف دیگر به آنها بگویند چون دو تومان به حقوقت اضافه شده کرایه اطاق چهل تومان را باید ۵۰ تومان بدهی از این دست می‌گیرد و از آن دست پس می‌دهد و راجع به ساختمان خانه هم طرحی است که مدتی است تهیه شده و در کمیسیون قوانین دارایی وبودجه است استدعا می‌کنم از آقایان نمایندگان که اظهار نظر سریعشان را راجع به این قسمت بفرمایند (یمین اسفندیاری - فردا تشریف بیاورید و تمام کنید) و اشکالاتی که به نظر بنده رسیده و می‌خواستم این قسمت روشن بشود همان طوری که آقایان فرمودند راجع به مستخدمین جزء مجلس شورای ملی بایستی حذف شود برای این که آنها قانون خاصی دارند و به علاوه یک تبصره‌ای اینجا در مجلس شورای ملی گذشت به این که هیئت رئیسه موظف است که نظامنامهای برای مستخدمین جزء مجلس بنویسند و به مجلس شورای ملی تقدیم بکنند و در آنجا بایستی که اگر اختلافی هست رفع شود و علاوه بر این قسمت باعث نشود که بعضی مزایای بیشتری که دارند در نتیجه وضع این قانون از بین برود و یک قسمت هم راجع به شهرداری‌ها است که البته او را بنده حذفش را نمی‌دانم بسته به نظر آقای وزیر دارایی است اما قسمت‌هایی که به نظر بنده خیلی مهم آمد اینجا نوشته اضافه حقوق کارمندان دون پایه ۱۲۰ ریال و حداکثر حقوق آنها در ظرف خدمت نباید از ماهی ۱۷۰۰ ریال تجاوز نماید این معین نشده است که به این اشخاص سالی چقدر اضافه حقوق داده خواهد شد معین نشده و علاوه بر این از چه سالی باید اضافه حقوقشان معین شود چون بعضی‌ها هستند که ده سال خدمت کرده‌اند بعضی‌ها ۵ سال و بعضی‌ها هستند امسال وارد شدند و در این ماده معین ندشه است که از چه سالی اضافه حقوق به آنها داده بشود این راجع به آن اما راجع به مستخدمین جزء نوشت شده است اضافه حقوق مستخدمین جزء ۱۰۰ ریال است و حداکثر حقوق آنها در طول مدت خدمت نباید از ماهی ۱۵۰۰ ریال تجاوز کند بعد یک تبصره‌ای دارد می‌گوید، اضافه حقوق سال ۱۳۲۶ کارمندان دون پایه و خدمتگذاران جزء موضوع این قانون از اول سال ۱۳۲۶ پرداخت خواهد شد.
اینجا معلوم نیست که این ده تومان را در واقع الان باید اشخاصی که ۲۰ سال خدمت کرده‌اند آنها هم ده تومان بگیرند و آنهایی که امسال وارد می‌شوند آنها هم ده تومان بالاخره باید نظر وزارت دارایی کاملا روشن بشود که منظور چیست؟ منظور این است که این ۱۷۰ تومان این شخصی که بیست سال است الان خدمت می‌کند این را ۱۷۰ تومانش را بدهند و آن شخصی که امسال را شروع کرده
است در سال ۲۷ هم ده تومان بهش بدهند این را هم می‌خواستم روشن بشود و علاوه بر این می‌خواستم نظر آقای اردلان را تأمین بکنم که این مبلغ که اینجا تامین می‌شود از کجا محلش تامین می‌شود و اما راجع به کارمندان شهرداری‌ها هم آقای منصف یادآوری فرمودند که در قسمت مستخدمین جزء شهرداری بایستی حقوق آنها با سایر مستخدمین یک سان باشد آقای منصف فرمودند صحیح است این است که بنده هم عرض کردم با حذفش موافق نیستم.
رئیس- آقای دکتر عبده موافقید؟
دکتر عبده - موافقم.
رئیس - آقای نبوی موافقید؟
نبوی - بلی موافقم.
رئیس - آقای ارباب موافقید؟
مهدی ارباب - بلی موافقم.
رئیس - آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی - اینجا آقای اردلان ابتدا یک مطالبی فرمودند که بنده لازم است عرض بکنم مطالبشان اصولی است و بنده هم کاملاً موافق هستم اگر می‌خواستم بودجه سال ۱۳۲۷ را حالا تقدیم مجلس بکنم. آخر سال است بنده توجه کردم که همه کس در این مملکت یک اضافه حقوق‌هایی گرفتند به انواع و اقسام و به صیغه‌های مختلف و طرق مختلف یا با تصویب‌نامه یا با قانون یا با فوق‌العاده یا حکم وزارتی و غیره فقط کسی که به فکرشان نبودند همین مستخدمین جزء سرپایی و یکی هم دون پایه‌ها حالا دیگر موقع این بود که ما بیاییم اولاً یک اضافه اعتباری از مجلس بخواهیم و یا تمام جزئیات این را معلوم بکنیم که چند تا مستخدم در تمام مملکت داریم و این تفاوت اعتبار چه می‌شود و این اعتبار را با عده مستخدمین و میزان اضافه به آقایان عرض می‌کنم از این نقطه نظر که سال به آخر رسیده بود و همه اضافه گرفته بودند و هیچکس از اضافه محروم نبود جز این عده آمدیم سالی چهل ریال تقاضا کردیم که به آنها اضافه داده شود فقط سالی چهل ریال یعنی هر سال به آنچه که سابق می‌گرفت هر سال شصت ریال ممکن بوده است که بهشان اضافه داده بشود البته این ۶۰ ریال را هر سال می‌گرفتند ولی نسبت به حقوق گذشته‌شان ۶۰ ریال اضافه می‌گرفتند مثلاً اگر یکی صد تومان حقوق داشته می‌توانسته ۱۰۶ تومان بگیرد در هر ماه در این پیشنهادی که ما تقدیم کردیم این است که ۶ تومان راده تومان می‌گیرد و آن دون پایه‌ای که ۸ تومان است ۱۲ تومان می‌گیرد یعنی هر کدام چهار تومان و برای این است که این پیشنهاد در یکی از قوانین متمم بودجه حداکثر اضافه مستخدم جزء و دون پایه معین شده ما نمی‌توانستیم حتی ده ریال هم اضافه بهشان بدهیم و اضافه هم بهشان داده نشده و این هم که آقای اردلان فرمودند که بودجه ۱۳۲۶ کسر دارد و یکی از علل زحماتی که برای بنده تولید شده و هزار ایراد به بنده هست که کار می‌ماند، کار نمی‌گذرد، فلانی نمی‌تواند کارش را درست تصمیم بگیرد خوب البته بنده برای خرج کردن نمی‌توانم تصمیم بگیرم یعنی خرج زاید تمام سعی من این است که هر چقدر ممکن است در این بودجه ایکه برای هزار و سیصد و بیست و شش نوشته شده است صرف‌جویی بشود البته صرف‌جویی در هزینه اداری صرف‌جویی در چیزهایی که علاوه بر حقوق به اشخاص داده می‌شود یا می‌خواهند بدهند و دادند (صحیح است) البته من تصدیق می‌کنم تلخ است اگر چه یک تومان یا ده تومان یا صد تومان یا صدهزار تومان یکی می‌گرفته حالا بهش بگویند این را نگیر این به جا نیست این که نه حقوق رتبه است نه حقوق قانونی است یک حکمی داده‌اند که آقا این را بگیر یا این که فلان آدم در اروپا است و ماهی این قدر می‌گیرد گفتیم که آقا این را نده‌اید این آقا بیاید این بچه درد می‌خورد این چکار می‌کند تشریف بیاورد اینجا در مملکت خودشان (صحیح است) حالا بنده می‌خواستم عرض بکنم که چون این صرفه‌جویی‌ها و دقت‌ها در حقوق‌ها و در مصارف اداری می‌شود و بنده در این چند ماهه یک قسمتش را هم باید از آقایان اعضاء کمیسیون بودجه تشکر بکنم که حقیقه مساعدت کردند کمک کردند تصویب کردند حتی یک چیزهایی هم که بنده خیال داشتم آئین‌نامه‌اش را تهیه بکنم و پیشنهادش را تهیه بکنم خود آقایان متوجه شدند و همان صرفه‌جویی‌ها راتصمیم گرفتند و به ما ابلاغ کردند و دولت هم اجرا کرده است با این دقتی که در صرفه‌جویی‌ها می‌شود و با دقتی که در جمع آوری عایدات می‌شود بنده تصور نمی‌کنم که نگرانی باشد از این اضافه حقوقی که برای این مستخدمین دون پایه و خدمتگزاران جزء پیشنهاد کردیم (صحیح است) (امینی - مبلغش چقدر است؟) بنده اینجا تحقیق کردم البته یک صورتی که به بنده داده‌اند یک صورت تحقیقی نیست که حتی ده نفر یا بیست نفر کم و زیاد نشود اما به طور تحقیق می‌گویند ماهی یک میلیون ریال یعنی صد هزار تومان که درسال دوازده میلیون ریال می‌شود به حقوق فعلی آنها علاوه می‌شود و این ۱۲ میلیون ریال در ضمن بودجه قطعا محلش پیدا خواهد شد به آنها داده خواهد شد آقای دکتر معظمی یک تذکر صحیحی فرمودند، فرمودند که با این که حقوق مستخدمین را علاوه بکنیم درد مستخدمین دوا نمی‌شود این نکته بسیار صحیحی است اما این هزینه زندگی را پآئین آوردن به نظر بنده شروعش از بودجه است. در بودجه مملکت غیر از آن چیزی که صرف آبادی و عمران ملمکت می‌شود، برای توسعه کشاورزی یا برای کارخانه یا تکمیل کارخانه‌ها است آنها نباید ازش مضایقه بشود. این بود که وقتی آقایان و آقای دکتر معظمی پیشنهاد فرمودند راجع به صدی چهل عایدات نفت جنوب، اول صدی صد بعد صدی چهل شد بعضی آقایان تعجب کردند که من چطور قبول کردم حقیقتش این بود که من گفتم اگر آقایان بیشتر از این هم پیشنهاد می‌کردند چون به نفع مملکت بود، بنده قبول می‌کردم زیرا باعثش این بود که ما از خرج‌های زیادی جلوگیری بکنیم این است که بنده عرض می‌کنم آقایان اصل اساس پآئین آمدن هزینه زندگی است که بودجه ما یعنی بودجه عایدی مملکت ما تعدیل شده باشد یعنی حتماً خرج عادی و جاری‌مان کمتر از عایدات عادی و جاری‌مان باشد چه رسد به عایدات فوق‌العاده مثل همان عایدات ارز و عایداتی که از منابع نفت و شیلات داریم بنابراین تقاضا کردیم از کمیسیون بودجه که هر روز صبح و عصر تشکیل بشود از لحاظ بودجه ۱۳۲۶ که بالاخره نظریاتشان را بفرمایند و به ما بفرمایند که ما بتوانیم بودجه ۱۳۲۷ را طوری بنویسیم که خود او باعث این بشود که هزینه زندگی یک قدری پآئین بیاید به جهت این که خرج‌های بیهوده کردن و حقوق بیهوده دادن و تشکیلات وسیع دادن این بالاخره یکی از علل و باعث ازدیاد هزینه زندگی می‌شود و قرض کردن از بانک و یکی هم کارهای دیگری است که آقایان متوجه شده‌اند یکی مسئله ارز است یعنی آن ارز محدودی که مملکت دارد اگر این صرف یک چیزی بشود که برای مملکت مفید است نافع است این تاثیر دارد در هزینه زندگی ولی اگر صرف چیزهایی بشود که زاید است یا این قدر ضرورت ندارد آن هم تاثیر در پآئین آوردن هزینه زندگی نخواهد داشت بلکه باعث بالا رفتن هزینه زنگی می‌شود به واسطه ورود همان اشیاء تجملی که از خارج می‌آید. یکی از آن چیزهایی که باعث پآئین آوردن هزینه زندگی بود همان کاری بود که برای جیره‌بندی کردیم ملاحظه می‌فرمایید که قند وشکر بهمان قیمت که سابقا جیره بندی بود رسید با این تفاوت که آن وقت قند و شکر به یک عده معدودی می‌رسید حالا به همه می‌رسد (صحیح است) در هر حال می‌خواستم عرض کنم که این اضافه کردن چهار تومان به این مستخدمین جزء یک چیزی نیست که حالا بخواهیم به او توجه داشته باشیم از برای پآئین آوردن هزینه زندگی. پآئین آوردن هزینه زندگی را در سیاستی که برای ۱۳۲۷ پیش خواهیم گرفت رعایت بکنیم، یک مطلب دیگری که آقایان فرمودند راجع به شهرداری‌ها و مستخدمین مجلس شورای ملی بود راجع به شهرداری‌ها علت این که ما در اینجا نوشتیم این است که تبعیض نشده باشد چه تفاوتی هست بین مستخدمین دون پایه‌ای که در شهرداری هست یا در ادارات دولتی و همین طور مستخدمین جزء آنها هم نمی‌توانستند بیش از شصت ریال و هشتاد ریال اضافه بگیرند این را برای این نوشتیم که آنها هم بتوانند این اضافه را بگیرند نکته دیگری را هم که آقای دکتر معظمی فرمودند، منظور از این قسمت که ۱۷۰۰ ریال برای دون پایه و ۱۵۰۰ ریال برای خدمتگزار جزء بالاتر نمی‌شود برد این حداکثری است که یک مستخدم جزء یا یک مستخدم دون پایه در آخر مدت خدمتش می‌تواند داشته باشد چون تا حالا این طور نبوده است حال اگر حداکثری که می‌توانسته است داشته باشد یکی هزار ریال بود یکی ۱۲۰۰ ریال یعنی اگر حقوقش به ۱۰۰۰ ریال می‌رسید دیگر نمی‌شد چیزی به آن علاوه داد ولی به موجب این قانون می‌شود ۱۵۰۰ ریال بهش داد و این تا موقع تقاعد یا کناره‌گیری هست آن یکی هم که ۱۲۰۰ ریال است حالا می‌شود ۱۷۰۰ ریال در آخر خدمتش (دکتر معظمی - بنده به آن قسمت ایراد نداشتم ایرادم به این قسمت است که از چه تاریخ اضافه داده خواهد شد؟) عرض کنم که به مستخدم دون پایه ماهی ۸۰ ریال و به مستخدم جزء ماهی شصت ریال سال به سال این بهش داده می‌شود یعنی اگر در سال ۲۴ فرضاً حقوقی داشته است ۸۰۰ ریال در سال بعد این می‌شده ۸۶۰ ریال حالا می‌شود نهصد
ریال و تفاوتش ۴۰ ریال است.
رئیس- پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود.
(پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم - صدرزاه)
از طرف آقای حاذقی و از طرف آقای ابوالحسن رضوی و نبوی هم پیشنهادی مشابه این رسیده است با علاقه‌ای که آقایان نمایندگان محترم ابراز می‌فرمایند راجع به کمک مستخدمین جزء تقاضا می‌کنیم که زودتر اجازه بفرمایید که وارد در خود مواد بشویم تمام شود (صحیح است)
سزاوار - بنده مخالفم اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید آقای سزاوار.
سزاوار - شک و تردیدی نیست که همه آقایان نمایندگان محترم در شب عید با این اضافه حقوق مختصر مستخدمین جزء موافقند (صحیح است) و بنده مخالفتم با کفایت مذاکرات روی دو موضوع است. یکی از نظر این که پیشنهادی داده‌ام برای حذف قسمت مجلس شورای ملی البته آقایان استحضار دارند که مجلس شورای ملی خودش یک آئین‌نامه و مقررات خاصی دارد و بودجه‌اش هیچ وقت با بودجه دولت مخلوط نیست و البته دراین قسمت همان طور که دولت نسبت به وضع مستخدمین جزء یک مراعاتی کرده است مجلس شورای ملی هم این عمل را خواهد کرد و بنده تقاضا می‌کنم که نسبت به این پیشنهاد رأی داده شود و اما راجع به آن توضیحاتی که آقای وزیر دارایی دادند به نظر بنده کافی و قانع کننده نبود در جواب استیضاح جناب آقای دکتر معظمی و بهتر این است که یک قدری بیشتر در اطراف این موضوع مذاکره شود حالا که آقایان پیشنهاد کفایت مذاکرات دادند بنده تقاضا می‌کنم که نسبت به مستخدمین جزء مجلس شورای ملی تکلیفش را معین بکنند. یکی هم بنده مأموریت دارم از طرف فراکسیون حزب دمکرات ایران به استحضار مجلس شورای ملی برسانم که تمام اعضاء فراکسیون دمکرات ایران نسبت به لایحه مستخدمین جزء موافقند ولی این موافقت تاثیری در آرائشان نسبت به دولت نخواهد داشت (صحیح است)
رئیس - رأی گرفته می‌شود.
مشایخی - اجازه بفرمایید راجع به شهرداری‌ها توضیحی عرض کنم برای استحضار مجلس لازم است.
رئیس - توضیح لازم ندارد به کفایت مذاکرات رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادات قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای مکی قرائت می‌شود.)
پیشنهاد می‌نمایم کلمه مستخدمین جزء مجلس از لایحه پیشنهادی وزارت دارایی برداشته شود.
مکی - توضیح مختصری بنده عرض می‌کنم که مستخدمین جزء مجلس شورای ملی تابع یک قوانینی هستند و یک تبصره‌ای هم از مجلس شورای ملی گذشته است چندی قبل که ترمیم بکنند حقوق آنها را به هیئت رئیسه مجلس هم اجازه داده شده که با توجه به آن تبصره حقوق آنها را ترمیم بکند (صحیح است) بنده می‌خواستم عرض کنم که ممکن است بعضی از مستخدمین باشند که حقوقشان کمتر باشد و یا تبصره‌ای که گذاشته شده این وضعیت تامین خواهد شد و به مقدار این لایحه خواهد رسید و از آن کمتر نخواهد بود.
رئیس - آقای دکتر شفق.
دکتر شفق - بنده عقیده‌ام این است در آخر سال به مستخدمین جزء این اضافه را علی‌العموم و چنان چه آقای وزیر دارایی هم توضیح دادند نسبت به تمام مستخدمین جزء رعایت بشود (صحیح است) این مانع قانونی ندارد و اگر مجلس شورای ملی و شهرداری این طور مقرر کردند که بایستی یک پیشنهاد جدیدی بشود البته دولت آن را خواهد آورد و روی هم رفته به عقیده بنده مجلس باید حسن تلقی کند یک پیشنهادی را که کم کم زمینه واحدی بین تمام مستخدمین دولت فراهم بشود و اختلافات و آئین‌نامه‌ها و نظامنامه‌های مختلف نباشد (ابوالقاسم امینی - صحیح نیست) الان ازاین فرصت استفاده کنیم که زیاد بشود زیادی را مجلس خودش تعیین می‌کند.
رئیس - رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد.
مهندس رضوی - کارپردازان باید توضیح بدهند.
ابوالقاسم امینی - اگر لازم است بنده توضیح بدهم.
رئیس - صحبت کردند بایستی رأی گرفته شود.
ابوالقاسم امینی - توضیح دارم. آقای دکتر شفق اطمینان داشته باشند که نظامنامه‌هایی در این قسمت در دست تهیه است و رئیس کارگزینی مشغول است و تهیه می‌کند که به تصویب هیئت رئیسه برسد و قدر مسلم این است که از این میزان کسر نخواهد شد (صحیح است) حتی با یک امتیازاتی که قبلاً تصویب شده است شاید از این مبلغ هم متجاوز بشود.
رئیس - نظر آقای وزیر دارایی چیست؟ این پیشنهاد را آقای وزیر دارایی قبول می‌کنند؟
وزیر دارایی - آنچه که بنده تحقیق کرده‌ام و این جا نوشته شده است به نفع مستخدمین جزء مجلس شورای ملی هم به طور کلی هست اگر آقایان نمایندگان این طور تصور می‌فرمایند که به نفع شان نیست بنده قبول می‌کنم و حرفی ندارم (بعضی از نمایندگان - به نفع شان هست) اگر هست بنده نظر آقای دکتر شفق را تایید می‌کنم عجاله این جا تصویب بشود بعد اگر آئین‌نامه گذشت مطابق آن آئین‌نامه اجرا بشود.
رئیس - در هر حال رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای مکی.
سزاوار - باید برود به کمیسیون.
دکتر معظمی - اجازه می‌فرمایید. عرض کنم که منظور آقایان این است که به مستخدمین جزء مجلس مساعدتی بشود ولی در نتیجه تصویب این قانون یک عده از مستخدمین حقوقشان کم خواهد شد. بنده اطلاع دارم و نوزده ماه عضو هیئت مدیره مجلس بودم، عرض می‌کنم وقتی که این پیشنهاد تصویب شد اگر در مجلس بعضی از مستخدمین جزء که حقوقشان کمتر است و از این حیث نتوانستند استفاده بکنند با آن تبصره‌ای که اجازه داده شده است به هیئت رئیسه فوری می‌توانند حقوقشان را اضافه کنند، بنابراین منظور آقایان کاملاً تامین است و آقای وزیر دارایی هم موافقت می‌فرمایند که حذف شود.
وزیر دارایی - بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس - بسیار خوب، پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به لایحه اضافه حقوق کارمندان جزء اضافه شود.
تبصره - آنچه از اعتبارات ساختمانی سال ۱۳۲۶ در آخر سال باقی بماند در سال ۲۷ برای همان مصارف قابل پرداخت است. سلیمان ضیاء ابراهیمی، سالار بهزادی، احمد رضوی، غلامحسین صاحبدیوانی، اسدی.
رئیس - آقای ابراهیمی توضیح خودتان را بدهید.
ضیاء ابراهیمی - توضیح بنده این است که خیلی اعتبارات است که وزارت دارایی داده و به واسطه این که بودجه نگذشته بود حواله نشد تا ماه اسفند و حالا برای اشکالات مالی که رخ داده است در سال آینده قابل پرداخت نخواهد بود و تنها چیزی که در بودجه مفید به حال مردم است این است که مال مردم به خود مردم برسد هم ساختمان‌هایی برایشان ساخته می‌شود هم طبقات کارگر از آن منتفع می‌شوند آقای وزیر دارایی هم به بنده وعده فرمودند که موافقت کنند.
وزیر دارایی - آقای ضیاء ابراهیمی فرمودند که بعضی اعتبارات هست که به واسطه اشکالات حواله نشده است خواستم این قسمت را عرض بکنم که این طور نیست بنده تا آمدم به وزارت دارایی آقایان موافقت کردند راجع به اعتبارات ساختمانی تخصیص داده شود برای ساختمان‌ها، بنده هم خود آقایان شاهدند چون علاقه داشتم به این کارها همان وقت دستور دادم (صحیح است) چون کار ساختمان هم یک چیزی نیست که فوراً اقدام بشود باید تحقیقات بشود، مناقصه گذاشته شود و اشخاصی که داوطلب هستند وارد بشوند رسیدگی بشود نقشه تهیه بکنند به مجلس فرستاده بشود و بعد رسیدگی بشود و اقدام بشود خواستم این را عرض کنم که دچار اشکال وزارت دارایی به هیچ وجه نشده (ضیاء ابراهیمی - عرض نکردم چه شده بنده عرض کردم با این پیشنهاد موافقت بفرمایید از لحاظ این که اعتبارش اینجا تامین شده است) راجع به این پیشنهاد بنده موافقت می‌کنم با آن قسمتی که حواله‌اش صادر شده و تامین اعتبار شده مادامی که آن اعتبار ممکن است ادامه داده شود تا سال ۱۳۲۷ و خرج بشود.
ضیاء ابراهیمی - بنده موافق هستم.
حاذقی - یک پیشنهادی هم بنده دادم که آبیاری هم جزئش بشود.
رضوی - این وارد نیست آقا این مربوط به این لایحه نیست.
رئیس - آقای وزیر دارایی قبول کرده است پیشنهاد آقای آشتیانی‌زاده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم جمله کارگران کارخانه‌های دولتی بعد از جمله کارمندان جزء ذکر شود.
رئیس - ایشان نیستند پیشنهاد آقای گنجه‌ای قرائت می‌شود.
رضوی - آقای رئیس جواب بنده را چرا مرحمت نفرمودید پیشنهاد آقای ضیاء ابراهیمی وارد نیست.
(پیشنهاد آقای گنجه‌ای به شرح زیر قرائت شد.)
پیشنهاد می‌کنم در سطر دوم ماده واحده بعد از کلمه شهرداری‌ها این جمله بین‌الهلالین (و بانک‌های داخلی و مؤسسات و بنگاه‌هایی که منحصراً با سرمایه دولت اداره می‌شود) اضافه شود.
مسعود ثابتی - این قابل طرح نیست.
رئیس - آقای گنجه‌ای.
گنجه‌ای - عرض کنم یکی از علل و موجبات اخلال امور معیشت کارمندان دولت تبعیضاتی است که در دستگاه‌های مختلف دولت در موضوع حقوقات و دستمزدها برقرار است (صحیح است) یعنی یک کارمندی در یک دستگاه دولتی یک حقوق می‌گیرد وقتی که او را بخواهند منتقل کنند به یک مؤسسه دیگر دولت مضاعف بلکه سه مقابل او بهمان مستخدم حقوق می‌دهند و این پیشنهاد بنده دیگر توضیحی ندارد خودش معلوم است بنده مقصودم این است مؤسساتی که با سرمایه دولت اداره می‌شود یا بنگاه‌هایی که منتسب به دولت است یعنی با پول دولت اداره می‌شود آنها هم بایستی حقوقشان نسبت به کارمندان جزء به همین پایه تعدیل شود اگر چنان چه اضافه می‌گیرند مانعی ندارد بگیرند ولی اگر کارمندانی پیدا بشوند یعنی کارمندان جزء یعنی کارمندان دون پایه که نتوانسته‌اند آن حداکثر را استفاده بکنند از این ماده استفاده بکنند و میزان حقوق و دستمزد آنها را تا این پایه بالا ببرند و من از جناب آقای وزیردارایی تقاضا می‌کنم که چون این پیشنهاد بنده تصور می‌کنم مطابق نظر و عقیده ایشان باشد بنابراین قبول خواهند فرمود. یک موضوع دیگری که بنده می‌خواستم عرض کنم تلگرافی است که از تبریز رسیده راجع به مطابع آذربایجان یک تلگرافی فرستاده‌اند که به مقام ریاست و به جناب آقای نخست وزیر و جناب آقای تقی‌زاده هم رسیده موضوعش این است که مطبوعات دولت تنها منحصراً در مرکز و در مطابع اینجا تهیه می‌شود و این موجب شده است که یک عده‌ای از کارمندان مطابع ولایات بیکار شوند (صحیح است) و چون آقایان اینجا نسبت به اشخاصی که بی‌بضاعتند و حقوقات کم دارند می‌خواهند آنها را تعدیل بدهند و این اشخاص از کسانی هستند که با یک مبالغ خیلی جزیی امرار معاش می‌کنند این است که بنده این را تقدیم مقام ریاست می‌کنم و موضوعی این است: جناب آقای نخست وزیر، رونوشت جناب آقای رئیس مجلس، رونوشت آقای وزیر دارایی، رونوشت جناب آقای تقی‌زاده، هیئت مطابع آذربایجان استدعا دارند توجه فرمایید مطبوعات به خصوص دوایر آذربایجان در خود مطابع تبریز چاپ شود با این که قبلاً با این استدعا موافقت شده تا حال این عمل به موقع اجرا گذاشته نشده و باعث بدبختی و نگرانی مطابع است. هیئت مطابع آذربایجان.
رئیس - این پیشنهاد خرج تلقی می‌شود و نمی‌شود به این رأی گرفت آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی - آقای گنجه‌ای یک مطلبی راجع به مطابع فرمودند بنده راجع به مطابع همان طور که به ایشان عرض کردم دو سه هفته پیش همین منظور ایشان را تأمین کردم و دستور دادم که در ولایات هر جا مطبعه هست کارهایشان را همان جا بکنند البته از روی تعرفه. و آن قسمت دیگر هم که راجع به بانک وشرکت‌ها است آن را هم سعی می‌کنم نظر آقا برای سال آتیه تامین شود.
رئیس - پیشنهاد آقای دهقان قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم ماده اول به شرح زیر اصلاح گردد، اضافه حقوق سالیانه کارمندان دون پایه از یکصد و بیست ریال نباید تجاوز نماید.
رئیس - آقای دهقان.
دهقان - در اینجا حقوق مستخدمین دون پایه حداکثر در تمام سنین خدمتشان هزار و هفتصد ریال محدود شده است. آقایان، مستخدمین دون پایه قسمت اعظم کارهای وزارتخانه‌ها را انجام می‌دهند و کسانی هم هستند که سابقاً در دستگاه دولت بودند وقتی که این قانون و پایه‌های کوپنی و این تصویب‌نامه‌های به خصوص گذشت امروز رتبه‌های شش و هفت دارند این‌هایی که بعد می‌آیند و اکثراً هم تحصیلاتشان در حدود سه و چهار متوسطه است و غالب کارهای اداری از قبیل تبانی و بایگانی و غیره را انجام می‌دهند و بعد هم ترقی می‌کنند و کارهای دیگر به آنها داده می‌شود از بین این‌ها اغلب مستخدمین لایق و کاردان پیدا می‌شوند که حیف است که این‌ها حقوقشان را محدود بکنیم و نگذاریم که وجودشان برای کشور نافع باشد این‌ها راموافقت بکنند که حداکثر حقوقشان محدود نشود و اگر بین این‌ها کسانی بودند که حقیقة شایستگی داشتند لیاقت از خودشان به خرج دادند این‌ها باعث این می‌شود که استعداد و لیاقت این اشخاص کشته بشود و نتوانند ذوق خودشان را نشان بدهند و لیاقت خودشان را نشان بدهند بنده استدعا می‌کنم که چون این موضوع یک موضوع کوچکی نیست آقایان موافقت بکنند و آقای وزیر دارایی هم نظر خودشان را اعلام بکنند که مجلس حدی برای محدود کردن حقوق مستخدمین دون پایه قائل نشود.
رئیس - آقای اردلان.
اردلان - متاسفأنه بنده با نظر نماینده محترم آقای دهقان مخالف هستم برای این که مستخدمین جزء اگر معلومات داشته باشند و تحصیلات داشته باشند می‌توانند به وسایلی ترقیات خودشان را بکنند ولی این طور که آقای دهقان فرمودند که صرفاً وقتی کسی مستخدم دون پایه شد ممکن است مدیر کل هم بشود این طور نیست آقا ما باید یک کاری بکنیم که مراتب علم و فضل و معلومات و دانش بیشتر تشویق و تقدیر شود به نظر بنده آن نظری که خود دولت پیشنهاد کرده بهتر است و آقای دهقان هم خوب است پیشنهادشان را پس بگیرند. حق داشته باشند تا آنجایی که لیاقت و استعدادشان اجازه می‌دهد حقوقشان پیش رود بنده گمان می‌کنم که جناب آقای وزیر دارایی هم متوجه این وضعیت باشند امروز مخصوصاً در مالیه‌های ولایات قسمت اعظم کارهای دارایی‌های ولایات را همین مستخدمین دون پایه انجام می‌دهند (صحیح است) و این واقعاً یک ظلمی است که به آنها بگوییم که آقا تو استحقاق داری و اگر هم لیاقت داشتی و کار بزرگ‌تری انجام دادی تا آخر عمرت در یک خدمتی بمان و تو سری بخور و حق هم نداشته باشی که جلو بروی.
دهقان - بنده پس نمی‌گیرم.
نبوی - این پیشنهاد خرج است اجازه بدهید توضیح بدهم
رئیس - پیشنهاد خرج نیست کمتر است کلیه صد و بیست ریال است و دیگر مورد ندارد کسی حرف بزند یک نفر مخالف و یک نفر موافق صحبت کرده‌اند حالاباید رأی بگیریم آقایانی که با پیشنهاد آقای دهقان موافقند قیام کنند (کسی برنخاست) تصویب نشد.
دهقان - آقای رئیس وقتی رأی گرفتید عده برای رأی کافی نبود.
رئیس - ۸۹ نفر بودند آقا کافی بود پیشنهاد آقای حاذقی قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لاحیه افزوده شود وزارت دارایی مجاز است که اعتبارات مربوط به ساختمان و آبیاری و فرهنگ و بهداری مصوب جزء بودجه سال ۱۳۲۶ راتا پایان سال ۱۳۲۷ بپردازد.
رئیس - این وارد نیست اینجا مشابهش هم صحبت شد در اطرافش.
حاذقی - چرا آقا این مثل پیشنهاد آقای ضیاء ابراهیمی است.
رئیس - این وارد نیست آقا آن را هم آقای وزیردارایی موافقت کردند من رأی نخواهم گرفت مگر ایشان موافقت کنند.
حاذقی - اجازه بدهید بنده توضیح بدهم عرض کنم استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایید نکته‌ای هم که در این پیشنهاد مندرج است طبق بودجه مصوب سال ۱۳۲۶ یک اعتباراتی به پاره‌ای از نقاط عقب افتاده کشور داده شده مثلاً به بلوچستان یا سیستان یا به کرمان و فارس اعتباراتی برای ایجاد یک عمل عمرانی مثل کار آبیاری و سدسازی یا کار ساختمان که آقای ضیاء ابراهیمی فرمودند یا کار فرهنگ و بهداشت که برای کندی جریان کارهای مملکتی تا حالا که متأسفانه آخر سال است آن کارها تحقیق پیدا نکرده و هنوز انجام نگرفته است از موقعی که جناب آقای نجم‌الملک وزیر دارایی شدند یک توجهی فرمودند و این اعتبارات داده شد و از صندوق وزارت دارایی هم اغلب خارج شده است ولی هنوز به عمل نزدیک نشده و تا آخر اسفند این اعتبارات قابل استفاده است و چون این ۱۱ ماه مقدمات بود حالا که می‌خواهند به نتیجه برسند سال می‌گذرد و این موضوع یک امر مالی است (رئیس - تأمل کنید آقا) (اکثریت حاصل شد) عرض می‌کنم که صحبت یک پیشنهاد تازه و خرجی نیست تمام این اعتبارات تصویب شده جزء بودجه مملکتی است و به محل‌ها هم ابلاغ شده و حالا ۱۱ ماه است که در ادارات مشغول آگهی مزایده و مناقصه بودند و حالا که می‌خواهند تمام بکنند اسفند می‌گذرد و تمام کارهایشان متوقف می‌شود من استدعا می‌کنم که آقای وزیر دارایی توجه بفرمایند وموافقت بفرمایند این موضوع جزء لایحه مالی گذاشته شود.
رئیس - این پیشنهاد رأی ندارد مگر این که آقای وزیر دارایی قبول کنند یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود که از آقای مهندس رضوی است
(به شرح زیر قرائت شد)
تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم حداکثر ماهیانه‌ای که به هر عنوان به یک نفر کارمند دولت اعم از وزراتخانه‌ها و بنگاه‌ها و بآن کهایی که به سرمایه دولت
کار می‌کنند می‌دهند از ۱۵ هزار ریال نمی‌تواند تجاوز کند و در هر مورد که دولت پرداخت مبلغی را علاوه بر این مأخذ لازم می‌داند باید مراتب به تصویب کمیسیون بودجه مجلس برسد.
رئیس - آقای مهندس رضوی.
مهندس رضوی - آقایان محترم خاطرشان هست که بنده در موقع طرح ۲ دوازدهم هم نظیر این پیشنهاد را تقدیم کردم و آقای وزیر دارایی وعده فرمودند که مطالعه خواهند فرمود و تصمیمی از طرف دولت در این باب اتخاذ خواهد شد البته اضافه کردن حقوق پیشخدمت‌ها و کارمندان دون پایه بسیار واجب و ضروری است و حتی عقیده بنده این است که کارمندان رتبه‌های پآئین هم هیچگونه حقوق کافی برای زندگانی نمی‌گیرند و هیچ دلیلی ندارد که کارمندان عالیرتبه که از احترام مقام بالا استفاده می‌کنند مبالغی بیش از اندازه لازم از صندوق دولت استفاده بکنند بنابراین و برای تعدیل اوضاع استخدامی و برای این که توجه ما اساساً از هر دو طرف اشل استخدامی است یعنی هم در بالا بردن سطح زندگانی طبقات پآئین و هم در محدود کردن استفاده اشخاص صاحب مقام از گرفتن مبالغ عمده‌ای از صندوق دولت است بنده این پیشنهاد را تقدیم کردم ملاحظه فرمودید که در این پیشنهاد هم هیچ حد قانونی غیر قابل نقضی بنده نگذاشتم یعنی ۱۵۰۰ تومان برای کسانی که خدمت می‌کنند برای بانک‌ها و غیره طبق مقررات داخلی آنها گذاشته شده ولی اگر رؤسای آن بنگاه‌ها و یا اشخاص متخصصی که در آنجا هستند یا در وزارتخانه‌ها متخصص اداری هستند که لازم است بیشتر استفاده بکنند به نام بانکیه و غیره باید به نام تشویق به آنها پرداخت شود هیچ مانعی ندارد که وزارت دارایی بعد از موافقت وزیر دارایی به کمیسیون بودجه بیاورد و با تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی پرداخت شود بنابراین بنده از آقای وزیردارایی تقاضا می‌کنم که این پیشنهاد را قبول بفرمایند.
رئیس - آقای دکتر شفق
دکتر شفق - بنده با این پیشنهاد از آن جهت مخالفم که با کمال تأسف چون احتیاجات کشور زیاد است و اصلاحات زیادی ما باید بکنیم در لوایحی نظیر این که جنبه فوریت دارد می‌خواهیم تمام این اصلاحات را به عجله پیشنهاد کنیم و تصویب کنیم و بسا که مطالعه کافی به عمل نمی‌آید پیشنهادی که آقای مهندس فرمودند سابقاً هم دراین موضوع مذاکره شده است هم در اینجا و هم در کمیسیون بودجه راجع به استخدام، در حقوق مستخدمین کشور به طور اعم بایستی مطالعات کافی بشود که دولت یک قانون حسابی استخدام بیاورد و الان موضوع مذاکره ما یک کمکی است به مستخدمین جزء در این فرصت من از آقایان دیگر هم استدعا دارم که اگر پیشنهادهایی دارند که باز هم ما را معطل خواهند کرد و لایحه به تأخیر خواهد افتاد پس بگیرند (صحیح است) ما در حین لایحه‌ای نمی‌توانیم همه اصلاحات را عملی کنیم و موقع دیگر هم هست تقاضا می‌شود ایشان هم پس بگیرند.
یکی از نمایندگان - مسترد کردند.
رئیس - مسترد کردید؟
مهندس رضوی - آقای وزیر دارایی خودشان موافقند با این پیشنهاد.
رئیس - چیزی نفرمودند.
مهندس رضوی - وقتی سنخیت ندارد با لایحه اصلاً قابل طرح نیست.
رئیس - نظری دارید آقای وزیر دارایی؟
وزیر دارایی - بنده مخالفتی ندارم این موضوع در کمیسیون بودجه هم به طوری که خود آقای مهندس رضوی فرمودند مطرح شده و اصولاً نظر خوبی است و اگر آقای مهندس رضوی موافقت بکنند بهتر این است که ما بگذاریم در کمیسیون بودجه مطالعه بکنیم و نتیجه را به عرض برسانیم (صحیح است)
مهندس رضوی - بنده قبول می‌کنم.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای احمد رضوی به شرح زیر قرائت گردید:)
تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم - مادام که تعداد کارمندان جزء در هر وزارتخانه یا هر دستگاه دیگری که با سرمایه دولت کار می‌کند از ده درصد کلیه کارمندان آن وزارتخانه و یا آن بنگاه تجاوز بکند استخدام کارمندان جزء جدید ممنوع می‌گردد.
رئیس - آقای مهندس رضوی توضیحی دارید بفرمایید.
مهندس رضوی - عرض کنم حضور مبارک آقایان که در دنیای متمدن که ما رفته‌ایم به هیچ وجه آوردن یک پرونده لازمه‌اش این نیست که حتماً یک پیشخدمتی حاضر بشود بسیاری از جوانان ایران در دالان‌های وزارتخانه‌ها به صورت پیشخدمت هستند و به کلی با وضع فعالیت کمی که دارند روحیه و فعالیتشان را از دست می‌دهند و عادت می‌کنند به عدم فعالیت و گذراندن وقت و زدن زنگ کارمندان. در عین حال بنده هیچ وقت موافق نیستم که عجالة از این کارمندان کسی کم شود ولی این پیشنهادی که بنده کردم مدلولش این است که مادام که در یک وزارتخانه‌ای عده کارمندان جزء از ده درصد مجموع کارمندان تجاوز می‌کند کارمند جزء دیگری وارد نشود و نظر خود بنده این بود که در یک اداره‌ای که صد نفر عضو دارد می‌تواند ده نفر مستخدم جزء داشته باشد و در عین حال هم عقیده من این است که باید در ادارات دولت بایستی پیشخدمت‌ها محترم باشند و عده‌شان کم باشد و حقوقشان کافی باشد (صحیح است) آنها هم جزء لاینفک و درعین حال جزء لازم دستگاه هستند.
رئیس - آقای ملک مدنی.
ملک مدنی - بنده مطلب زیادی ندارم ولی چون معمولاً بایستی پشت این تریبون صحبت کرد از این جهت است که عرض می‌کنم نظر آقای مهندس رضوی یک نظر صحیحی است و این را البته بنده می‌دانم ایشان حسن‌نیت دارند ولی وضعیت فعلی کشور را باید در نظر گرفت وقتی که بنده آمدم اینجا عرض کنم اینست که دیروز صبح که خواستم از منزل بیرون بیایم دیدم پسرم یک نفر جوانی را آورد که این تحصیلات متوسطه کامل داشت آمد اینجا حالا لباس و وضعش هر چه بود کاری ندارم گفت من الان دو ماه است به هر جا که مراجعه می‌کنم که به من پیشخدمتی هم مراجعه کنند نکردند چون قانونی گذشته است که استخدام نکنند و به من پیشخدمتی هم مراجعه نمی‌کنند یک قدری وضعیت این نوع اشخاص را هم باید در نظر گرفت آقای مهندس رضوی خودشان هم طرفدار هستند تا وقتی که آقایان ما کار برای این مردم پیدا نکردیم یک قدری هم باید در را باز بگذاریم اگر باید هم کم شود از آن مستخدمین بالا کم کنند (یکی از نمایندگان - و دزدان) آنها که پآئین هستند و یک دیپلمی دردستش هست خوب همان طور که می‌فرمایید هیچ جای دنیا معمول نیست چه بکند می‌گوید به من ماهی صد و پنجاه تومان دویست تومان بدهید بروم زندگی کنم این است که بنده استدعا می‌کنم که شاید در این بین‌ها اشخاصی باشند که واقعاً ظلم به آنها شده و حقیقة محروم شده‌اند و آقای وزیر دارایی هم راضی نیستند پیشنهاد را پس بگیرند ببینیم بعد می‌توانیم مجلس و این دولت و این دستگاه برای این مردم بیچاره یک کاری تهیه کنیم یا خیر؟
مهندس رضوی - پس می‌گیرم.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پینشهاد آقای ملک مدنی به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌نمایم جمله زیر را به ماده واحده افزوده: بعد از شهرداری‌ها «در حدود بودجه شهرداری‌ها» اضافه شود.
رئیس - آقای ملک مدنی.
ملک مدنی - بنده این پیشنهاد را دادم برای این که در آن موقع که بنده عرض کردم قسمت شهرداری‌ها برای این بود از نقطه نظر بودجه‌شان بوده نه این که از نقطه نظر قوانین استخدامی البته مستخدمین شهرداری هم تابع قانون استخدام هستند (صحیح است) و این یک امر مسلمی است این پیشنهاد را بنده برای این دادم که یک اتخاذ شبهه‌ای نشده باشد و حالا هم پس می‌گیرم برای این که مستخدمین شهرداری هم تابع قانون استخدام هستند.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد دیگر آقای احمد رضوی به شرح زیر قرائت گردید)
تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم: پرداخت حقوق به نام بازرس انتخابات ممنوع است.
آشتیانی‌زاده - آقای مهندس رضوی اگر بازرسی نبود که ما وکیل نمی‌شدیم.
رئیس - آقای مهندس رضوی.
مهندس رضوی - آقایان محترم همه به کرمان علاقمند هستند و می‌دانید که استان کرمان یکی از عقب افتاده‌ترین استان‌های ایران است یعنی با وجود این که فرزندان لایق و مستعدی دارد (صحیح است) به واسطه نداشتن وسایل مادی در این سال‌های اخیر توجهی به آنجا نشده در زمان اعلیحضرت فقید هم با وجودی که در قسمت‌های مختلف مملکت مخصوصاً در شمال کارهایی شده در آنجا کاری نشده ولی گاهی از اوقات سوقات‌هایی به آنجا فرستاده می‌شود من جمله اخیراً شنیدم یکی از سیاستمدارها آقای دکتر طاهری به فکر انتخاب شدن از سیرجان افتاده‌اند بنده به نام اهالی کرمان از آقایان استدعا می‌کنم و می‌گویم اجازه نمی‌دهد ملت کرمانی که غیر از فرزندان کرمانی کسی درانتخاب کرمان شرکت کند و به این دلیل این قبیل مطالب را مخصوصاً از اشخاص محترم و سابقه‌داری مثل آقای دکتر طاهری که نباید به چنین فکری بیفتد موجب گله‌مندی ما شده است و بنده این فرصت را مغتنم شمرده و عرض بکنم که بعداً سایر اشخاصی که احتمالاً
در آینده بخواهند دوستی ما کرمانی‌ها را داشته باشند بدانند که این یک توقع از کرمان نکنند و من پیشنهادم را پس می‌گیرم.
نمایندگان - رأی رأی.
رئیس - پیشنهاد دیگری نیست رأی گرفته می‌شود به ماده واحده با تبصره و اصلاحاتی که شده است آقایانی که موافقند قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا با ورقه رأی گرفته می‌شود عده حضار ۱۰۰ نفر (اخذ و استخراج آراء به عمل آمد و نتیجه به قرار ذیل است:)
رئیس - از صد نفر عده حاضر ۹۷ نفر به لایحه اضافه مستخدمین جزء رأی موافق داده‌اند.
اسامی موافقین - آقایان: دهقان - علی وکیلی - امامی اهری - کشاورز صدر - معین‌زاده - باقری، شریعت‌زاده - ملک‌پور - اسلامی - موسوی - فاضلی - ناصرالدین ناصری - وثوق - اردلان - بهادری - مهندس هدایت - دکتر مجتهدی - سلطانی - دکتر معظمی - آصف - صفا امامی - یمین اسفندیاری - گنابادی - دکتر عبده - صادقی - محمود محمود - غضنفری - ناصر ذوالفقاری - بیات - نواب - ابوالحسن رضوی - مشایخی - ابوالقاسم بهبهانی - ابوالقاسم امینی - هاشم وکیل - نبوی - آشتیانی‌زاده - صاحب جمع - سزاوار - شهاب خسروانی - منصف - تقی‌زاده - محمد ذوالفقاری - امین - دکتر راجی - لیقوانی - مهدی ارباب - امیرحسین ظفر بختیاری - هراتی - اسلامی - اورنگ - جواد عامری - گرگانی - دکتر فلسفی - افشار - خوئیلر - مکرم - دادور - اعزاز نیک‌پی - لاهوتی - حسین مکی - صاحبدیوانی - ارباب گیو - حاذقی - صدرزاده - دکتر امینی - بوداغیان - دکتر طبا - قبادیان - اقبال - ساعد باتمانقلیچ - آزاد - دکتر شفق - مهندس رضوی - ضیاء ابراهیمی - محمدعلی مسعودی - ظفری - رحیمیان - دکتر آشتیانی - اعظم زنگنه - سالار بهزادی - مسعود ثابتی - نیک‌پور- پالیزی - کهبد - علی بهبهانی - دکتر ملکی - احمد فرامرزی - دکتر بقایی - کفایی - دکتر متین - دفتری - صفوی - قهرمانی - دولتشاهی - احمد اخوان - اسکندری - ملک مدنی.
۵ - سؤال آقای رضوی و جواب وزیر راه
رئیس - سؤال‌هایی از آقایان وزراء شده. (یکی از نمایندگان - اعتبارنامه کهبد آقا) آقای رضوی از آقای وزیر راه سؤالی دارند بفرمایید.
ابوالحسن رضوی - موضوع سؤال بنده البته تاریخش قبل از این بودکه جناب آقای اردلان به وزارت راه تشریف بیاورند و متصدی این وزارتخانه بشوند اول از آقای نخست وزیر سؤال کرده بودم و حتی موضوعش هم یک قدری مربوط به قبل از این بوده پیدا است سؤال یک نفر نماینده از وزیر راه مربوط است به قسمت طرق و راه و آن جاده‌هایی است که بالاخره وضعیت حیاتی یک کشوری را به همدیگر مربوط می‌کند و در هزارها سال پیش اغلب مردم راقبه‌ای که در آن سال‌ها زندگانی می‌کردند متوجه این موضوع یعنی لزوم جاده از برای ارتباطات تجارتی شده بودند و متأسفانه در قرن حاضر هنوز در یک قسمت عمده آن از نواحی مملکت آن طوری که باید و شاید راه موجود نیست تا این که دو تا شهر یک استان را به هم مربوط بکند (صحیح است) از این جهت بود که سؤال بنده مربوط به سه قسمت ...
رئیس - یک دقیقه تامل بفرمایید. بفرمایید آقا.
رضوی - عرض کنم اما در ۲۰ سال پیش وقتی که بنا شد کلنگ اول ساختمان راه‌آهن را زمین بزنند آن وقت بینایان فارس متوجه بودند که این عمل یعنی ساختمان راه‌آهن از ناحیه به خصوص در مملکت یک صدمه‌ای متوجه فارس خواهد کرد همان وقت هم با یک تلاش و تقلای بسیاری مطلبمان البته به مرکز به وسایل مربوطه ابلاغ گردید به آنها از همان وقت وعده داده شده بود که بعد از ساختمان جاده اصلی راه‌آهن یعنی خط سرتاسری راه‌آهن درقسمت خطوط فرعی البته سهمیه فارس هم داده خواهد شد جناب آقای وزیر راه خواهش می‌کنم توجه بفرمایید. ...
یکی از نمایندگان - اکثریت نیست.
اورنگ - عرض کردم تنفس بدهید.
رئیس - تنفس هم یعنی ختم کنید بفرمایید آقای رضوی.
رضوی - ... عرض کنم در آن موقع البته وعده داده شد و لیکن متأسفانه نه تنها در این مدت یادی از این موضوع نشد در موقعی که جشن ۲۰ ساله راه‌آهن گرفته می‌شد بنده در موقعی که اعلیحضرت همایونی رفتند به اطاقی که آنجا کارهای راه‌آهن را نمایش می‌داد در یک تابلو برقی با خطوط برقی من دیدم قسمت‌های ساخته و یا آنهایی که نیم ساخته و در دست ساختمان بود این‌ها راه‌هایی بود قسمت‌های ساخته را، البته معلوم بود که ساخته شده و نیم ساخته‌ها هم همان‌هایی است که امشب آقای وزیر راه اسمش را بردند و یک قسمت‌هایی هم که در نقشه بود که بعداً بایستی ساخته بشود متأسفانه اسم شیراز را در آنجا هم ندیدم و حال آن که همان طور که آقای مهندس رضوی هم فرمودند کرمان بود مشهد هم بود فقط دو منطقه سفید بنده در آن نقشه دیدم که یکی کویر بود و یکی هم فارس بود البته در آن روز به بنده خیلی سخت گذشت برای این که ممکن است که یک بودجه برای یک ساختمانی نماند و لیکن دولت اصلاً در دست نگذاشته بود یک موضوعی را یک منطقه‌ای را به هیچ وجه من‌الوجوه در نقشه نیاورده این البته موجب گله بسیار تمام اهالی فارس است حالا بنده نمی‌دانم این که این قسمت به طور کلی لازم بوده یا نیست مفید است یا نه آنها جداگانه است ولی می‌گویم یک مملکتی از موهبتی می‌خواهد استفاده بکند هیچ تبعیضی ندارد باید تمام قسمت‌هایش استفاده بکند حالا می‌خواهد جلو باشد یا عقب، بنده برای این که خیلی مزاحم آقایان نشده باشم سعی می‌کنم کوتاه مطلب خودم را عرض کنم و این قسمت راه‌آهن را بنده خاتمه می‌دهم. موضوع دیگر راه‌های شوسه است البته یک خط قافله رو وجود داشته است میان اصفهان و شیراز و از شیراز به بوشهر این را البته خدا حلال کند در ظرف این مدت مقدارش را تسطیح کردند راه‌هایی را که در بعضی شهرها موجود است در فارس این‌ها همان راه‌های قدیمی است که یک قسمتش تسطیحی شده است و حال آن که یک قسمت راه‌های اصلی در فارس وجود دارد که اگر بنا بود این راه‌ها را درست می‌کردند و در نظر می‌آوردند شاید علاوه بر فارس ممکن بود از نظر تجارت هم مورد استفاده قرار بگیرد که یک راه شیراز و اهواز است که مطابق تحقیقاتی قبل از اسلام و اوایل اسلام و صد سال پیش هم معمولاً بین شیراز و خوزستان وجود داشته یکی هم راه ما بین شیراز و فیروزآباد است که راه خیلی مسطحی داشته است و طوری است که این کتل‌ها و گردنه‌های صعب‌العبور را ندارد و دیگر راه سرحدات که از طریق قدیمی راه طهران به شیراز واقع می‌شود و آن وقت این راه‌ها اخیراً وقتی که نمایندگان فارس را دعوت کردند برای مذاکره حضوری این موضوع را یادآوری کردند که این‌ها هم اهل خبره و متخصص هستند، این یک جاده بسیار مناسب و مساعدی است که مخصوصاً از نظر عمران و آبادی فلاحتی فارس تاثیر خیلی شایسته‌ای دارد و در این قسمت بنده چیزی در نقشه ندیده‌ام حالا می‌خواستم ببینم که دولت در نظر دارد یا خیر؟ موضوع دوم قسمت آسفالت است حالا اگر شهرها یا ایالاتی از موضوع راه‌آهن محروم مانده‌اند این‌ها از لحاظ جاده‌های اتومبیل رو خوب جبران شده بعضی جاها هم که خوشوقتند نواحی که از هر دو سه قسمت منتفع شده‌اند بعد از مدتی گفتگو که تمام آقایان نمایندگان با دولت سابق و دولت فعلی وسایل مختلف پیش کشیدند وعده ده فرسخ یا ۶۰ کیلومتر فقط در این سال ساختن آسفالت کردن داده شده بود بنده از نقطه نظر این که وقت مجلس گرفته نشود نمی‌خواهم وارد بشوم که این آسفالت‌ها با این که یک بودجه کافی داشته در قسمت وزارت راه کجا و بچه کیفیت‌هایی (مکی - یک میلیون برای فرودگاه آبادان بوده) یک چیزهای غیر لازم به خرج رفته و اگر این‌ها برای یک جاده‌ای اصلی و برای ساختمان راه ناحیه فارس به کار می‌رفت بعید نبود که استفاده‌اش برای مملکت از قطعه قطعه آسفالت کردن مثلا جاده سازی بهتر بود معذلک حالا ما از امروز که مذاکره می‌کنیم می‌خواهیم سؤال کنیم که آیا با این وضعیت ممکن است در دست اقدام قرار گیرد و برای سال حاضر چنین موهبتی فارس داشته باشد یا خیر و تا چقدر ممکن است و آیا میسر هست که این منطقه قسمت شیراز به تهران را از طریق فارس شروع بفرمایند یا خیر؟ بنده سؤالاتم را به این مختصر کوتاه کردم برای این که خیلی مزاحم آقایان همقطارهای محترم نشده باشم.
وزیر راه - اگرچه آخر مجلس است و آقایان محترم ممکن است (بعضی از نمایندگان - آخر مجلس نیست اول است) خسته شده باشند ولی چون این موضوع راه‌ها مورد توجه اکثر آقایان است (صحیح است) بعضی عرایض بنده مربوط می‌شود به سؤال غالب آقایان. و البته جواب مخصوص من مربوط بسئوال آقای رضوی نماینده محترم است از توجه آقای رضوی نماینده محترم راجع به اصلاحات جاده حوزه نمایندگی‌شان بنده هم تشکر می‌کنم برای این که این سئوالات آقایان نمایندگان محترم باعث تصمیم وزارتخانه می‌شود به این که اعتباراتی که طرف احتیاج هست برای این کارها پیشنهاد بکند اما این را باید عرض کنم که عمل به این پیشنهادها وقتی خواهد بود که بودجه‌های پیشنهادی به تصویب مجلس شورای ملی برسد بنابراین انجام غالب به اتمام آرزوها یا پیشنهادات نمایندگان محترم مربوط خواهد بود به اقدام و جدیتی که آقایان در تصویب بودجه وزارت راه در موقع خودش می‌فرمایند. اما سئوال به خصوص
آقا مطابق اطلاعاتی که بنده از ادارات گرفتم، اول ساختمان، یعنی اصلاح راه اهواز به فارس از طریق ممسنی و فهلیان و کازرون و شیراز. این راه در سنوات قبل باز شد ولی به واسطه موجود نبودن دو پل یکی به نام فهلیان روی رودخانه فهلیال در ممسنی و دیگری در تنگ شاهپور در روی رودخانه شاهپور عبور وسایل نقلیه فعلا میسر نیست ساختمان این دو پل در دست اقدام است و نتیجه مناقصه برای مقاطعه کار معلوم شده و در شرف عقد قرارداد می‌باشند بنابراین، این کار در همین امسال قراردادش انجام می‌شود و قطعاً شروع به کار خواهد شد و قریباً شروع می‌شود. اصلاح راه و تکمیل این راه‌ها چون یک اعتبار علیحده‌ای می‌خواهد در برنامه ۱۳۲۷ پیش‌بینی شده و تا پایان ساختمان پل‌ها راه‌ها هم تکمیل خواهد شد.
دوم راه شیراز به بوشهر از طریق فیروزآباد. همان طور که توضیح فرمودند این راه هم طرف توجه و مفید است، از شیراز تا فیروزآباد ساخته شده و نگاهداری می‌شود ساختمان بقیه راه از فیروزآباد به بوشهر چون محتاج اعتبار بود و در سال ۱۳۲۶ اعتباری نداشته در بودجه سال ۱۳۲۷ منظور گردیده و همان طور که درابتدا هم عرض کردم انجام آن موکول به تصویب بودجه از طرف مجلس خواهد بود، سوم از شیراز به آباده چون در سؤالی که مطرح فرموده بودید این هم بود از طریق سرحد چهاردانگه این راه تاکنون اصلا مطالعه نشده چون صرفاً به اظهار مشهور بوده دستور داده شد که مطالعات محلی بکنند و اعتباری هم که طرف احتیاج است برای این راه منظور خواهد شد. این قسمت راهسازی فارس بود و به طور کلی باید عرض کنم که راهسازی عبارت از سه چیز است یکی نگاهداری راه‌های ساخته شده و یکی هم تکمیل راه‌ها به طوری که عرض کردم ساختمان پل‌ها و تونل‌ها و غیره و یک قسمت البته اصلاحات راه و تکمیل راه‌ها و ایجاد راه‌های جدید به اعتبار بیشتر از اعتبار امسال نیازمند خواهد بود برنامه آسفالت راه شیراز فقط راه مابین اصفهان و مورچه خورت است آن قسمت هم محل نظر است که از کارشان برود یا از دلیجان بنده خودم نظرم این است که راه‌ها باید از شهرها برود چون وقتی که راه‌ها از شهرها برود موجب آبادی شهرها خواهد شد گرچه ممکن است خرج بالنسبه زیادی داشته باشد ولی تأثیر درآبادی شهرها دارد بالاخره امسال از اصفهان به مورچه خورت که آنچه تردیدی درش نیست آنجا زیرسازی شده و تمام می‌شود و چون لایحه‌اش تقدیم شد که از عوارض بنزین برای آسفالت کاری استفاده شود هر گاه از تصویب بگذرد راه شیراز به تهران درسال آینده ۱۵۰ کیلومتر ساخته خواهد شد خیال می‌کنم که سؤال نماینده محترم یک قسمتش مانده که روز دیگر ممکن است فرصت نباشد این قسمت خیلی مهم است و راجع به بندر بوشهر است باید عرض کنم که بنده مأموریت در بنادر داشتم و باور بفرمایید در تمام ماموریتی که داشتم راجع به بنادر جنوب چون فوق‌العاده رقت انگیز بوده و شاید حالا هم بدتر باشد هیچ وقت از نظر بنده فراموش نمی‌شود در هر جای ایران مأموریت داشتم همیشه در فکر این بودم که راهی پیدا بشود و بنادر ما که واقعاً می‌شود گفت درب بزرگی است که ما به دنیا داریم همیشه معمور بماند (صحیح است) متأسفانه اقدام مؤثری نشده این ساختمان بندر بوشهر هم مدتی است که دولت به اهمیت بندر بوشهر پی برده و همیشه هم مورد نظر بوده و اعتباری که برای ساختمان بنادر پیش‌بینی شده پنجاه میلیون ریال است تا این بندر ساخته بشود البته این به نظر زیاد می‌آید ولی برای آبادی یک چنین بندر مهمی این مبلغ زیاد نیست اگر موفق شد هر دولتی این اعتبار را از مجلس شورای ملی بگیرد ساختمان این بندر هم شروع خواهد شد.
بعضی از نمایندگان - ختم جلسه را اجازه بفرمایید.
رضوی - آقا اجازه می‌فرمایید بنده فقط یک کلمه عرض کنم.
رئیس - مختصر می‌توانید.
رضوی - عرض کنم فقط این قسمت آسفالت شده را می‌خواستم خدمت جناب آقای وزیر راه عرض کنم میانه شیراز تا تخت جمشید را که حتی گویا مناقصه‌اش هم داده شده بود حالا اینجا ایشان می‌فرمایند اساساً از اصفهان به مورچه خورت بقیه‌اش هم باشد برای بعد ازاین سؤال مقصودم این است که این قسمت مناقصه‌اش تمام شده بود پیشنهاد هم شده بود که در اعتبار فارس بگذرانند.
وزیر راه - همین که اعتبار تصویب شد البته با اطلاع آقایان نمایندگان، وزارتخانه اقدام خواهد کرد.
۶- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
رئیس - جلسه را ختم می‌کنم جلسه روز سه‌شنبه اولا اعتبارنامه آقای کهبد (صحیح است) بعد لایحه معاملات بازرگانی، یک پیشنهادی هم برای وقت مجلس رسیده که آن روز مطرح خواهد شد چون آقایان شعب هم حاضر نمی‌شوند (مجلس ساعت هشت و ده دقیقه بعدازظهر ختم شد).
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
اخبار مجلس
روز یکشنبه نهم اسفند ماه ۲۶ دو ساعت و نیم قبل از ظهر کمیسیون بودجه با حضور آقایان معاون وزارت کشور - معاون وزارت دارایی - رئیس محاسبات وزارت کشور به ریاست آقای بهبهانی تشکیل بودجه وزارت کشور هزینه اتومبیل‌های شهرستان‌ها مطرح پس از قرائت صورت جزء آن بر حسب پیشنهاد یکی از آقایان اعضاء رأی گرفته تصویب گردید که به استثنای اتومبیل فرمانداری‌های ذیل بقیه اتومبیل‌ها حذف شود:
۱ - رضائیه ۲ - اردبیل ۳ - قزوین ۴ - همدان ۵ - زنجان ۶ - خرمشهر ۷ - یزد ۸ - زاهدان ۹ - زابل ۱۰ - مراغه ۱۱ - بوشهر ۱۲ - سنندج ۱۳ - خرم‌آباد یا بروجرد ۱۴ - بندرعباس ۱۵ - مهاباد ۱۶ - بهبهان ۱۷ - خوی.
سپس با حضور آقای دولت‌آبادی شهردار تهران موضوع ساختمان پنجهزار باب خانه برای کارمندان دولت مطرح با توضیحاتی که آقای شهردار تهران دادند قرار شد بعداً با حضور آقای وزیر دارایی مطرح شود.
موضوع هزینه سفر استانداران و فرماندران مطرح عده‌ای با اصل موضوع موافق ولی با مبلغ پیشنهادی مخالف بودند بالاخره قرار شد جلسه بعد تصمیم قطعی در این قسمت هم گرفته شود.
پیشنهاد وزارت کشور راجع به این که مبلغی از مواد دیگر بودجه وزارت کشور که حذف شده تخصیص به هزینه لباس مستخدمین جزء به وزارتخانه داده شود مطرح پس از مذاکراتی قرار شد در صورتی که ممکن است خود وزارت دارایی این کار را بکنند.
مراسله شماره ۳۱۱۶۷ وزارت کشور دایر به تقاضای تجدید نظر در بودجه اداره نمایشات قرائت پس از مذاکراتی قرار شد در صورتی که دولت این اداره را ضروری می‌داند به موجب لایحه به مجلس پیشنهاد نماید و نیم ساعت بعد از ظهر جلسه ختم شد.
غائبین - آقایان: دکتر مصباح‌زاده - مهندس رضوی - امیر تیمور - صادقی - نیک‌پور - اورنگ. ]
قوانین
شماره ۲۴۳۲۴ ۴ / ۱۲/ ۲۵
وزارت جنگ
قانون اجازه خرید ۱۰ میلیون دلار ساز و برگ و اسلحه و مهمات از دول متحده آمریکا که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و فرمان ملوکانه در اجرای آن شرف صدور یافته است به شرح زیر ابلاغ می‌گردد:
با تأییدات خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران
محل صحه ملوکانه
نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقررمی‌داریم:
ماده اول - قانون اجازه خرید ده میلیون دلار ساز و برگ و اسلحه و مهمات از دول متحده آمریکا که در جلسه بیست و هفتم بهمن ماه ۱۳۲۶ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.
ماده دوم - هیئت دولت مامور اجرای این قانون هستند. به تاریخ چهارم اسفند ماه ۱۳۲۶.
قانون اجازه خرید ده میلیون دلار ساز و برگ و اسلحه و مهمات از دول متحده آمریکا.
ماده واحده - مجلس شورای ملی از نظر تکمیل وسایل مخابرات و ارتباط و بهداری و ساز و برگ و اسلحه و مهمات مورد نیاز نیروهای زمینی و هوایی
ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری و شهربانی به وزارت جنگ اجازه می‌دهد که این وسایل را در حدود مبلغی که از ده میلیون دلار تجاوز ننماید از ممالک متحده آمریکا که بنا به گزارش دولت شرایط مقرون به صرفه را در این معامله پیشنهاد داده است خریداری نماید و بهای آن را در طی مدتی که کمتر از ۱۲ سال نباشد از تاریخ اول ژانویه ۱۹۵۰ (دهم دی ماه ۱۳۲۸) به اقساط مساوی با سود سالیانه از قرار ۸/ ۳- ۲ درصد بپردازد.
تبصره ۱- دولت مکلف است با ممالک متحده آمریکا وارد مذاکره شود و قرار پرداخت کلیه هزینه حمل و نقل و باربندی و بیمه و سایر مصارف مربوط به لوازم و مهمات خریداری را بهمان ترتیب و اقساط که نسبت به پرداخت اصل مبلغ مقرر است بدهد.
تبصره ۲- اقساط مذکور دراین ماده و تبصره ۱ درهر سال در بودجه وزارت جنگ منظور و پرداخت خواهد شد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و دو تبصره است در جلسه بیست و هفتم بهمن ماه یک هزار و سیصد و بیست وشش به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است.
رئیس مجلس شورای ملی - رضاحکمت
اصل قانون به ضمیمه فرمان ملوکانه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۶۹۴۱ نخست وزیر
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۲۳۴۵۴ ۱۰/ ۱۲ / ۱۳۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه هشتم اسفند ماه ۱۳۲۶ برحسب پیشنهاد شماره ۵۲۱۶۴- ۹۹۳۸۷ وزارت کشور تصویب نمودند عوارض زیر:
۱- چایی خشک صادراتی از سیاهکل از قرار کیسه ۵ ریال.
۲- روغن کره صادراتی از سیاهکل از قرار کیلویی ۱ ریال.
۳- پنیر صادراتی از سیاهکل از قرار کیلویی ۰ ر ۵۰ دینار.
۴- پوست گاو و گاومیش صادراتی از سیاهکل هر عددی ۱۵ ریال.
۵- پوست گوسفند و بز و میش از سیاهکل هر عددی ۱ ریال.
۶- گاو گاومیش صادراتی از سیاهکل از هر رأس ۵۰ ریال.
۷- گوسفند و بز میش بزرگ از سیاهکل از هر رأس ۳ ریال.
۸- بره از سیاهکل از هر رأس ۲ ریال.
۹- یخ باری (۱۳۲) کیلو ۱۰ ریال.
به نفع شهرداری سیاهکل وصول گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۶۹۷۱ نخست وزیر
صورت ارزهایی که از شهریور ۱۳۲۵ تا پایان روز پنجم بهمن ماه ۱۳۲۶ به منظور واردات از طریق گشایش اعتبار و پروانه‌های صادره که در اختیار بازرگانان گذارده شده برای اطلاع آقایان نمایندگان محترم چاپ و توزیع می‌شود
از طرف کمیسیون پیشه و هنر و بازرگانی
شماره نام گیرنده موضوع واردات میزان ارزلیره
۱ صمد ارومچی پارچه - دوا ۱۸۲۴۹
۲ الیشا کامیون ۱۸۰۹
۳ نصرالله آغالر قماش نخی ۱۷۵
۴ سید آدمعلی آچار و لوازم جوش کاری ۲۵۳
۵ حزقیا آسوما رادیو - کفش ۷۱۱
۶ رحیم بخش الهی بخش چای ۲۲۶۲
۷ ابراهیم آغار پارچه ابریشمی ۸۷۵
۸ آقاجان استفانی لباس زنانه ۵۷۵۰
۹ موسی- ح. الیاس دارو ۴۰۱۷
۱۰ آقاجان ابریشمی پارچه پشمی- چای- زیرشلواری ۱۰- ۱۰۹۹۱
۱۱ حبیب‌الله اکباتانی دارو ۲۵۰
۱۲ جواد صالحی نخ قرقره ۱۱۲۵
۱۳ محمدجواد اردوآبادی دارچین- پلاتین- چای ۲۵۸۷
۱۴ اسحق ابراهیم‌زاده قماش پشمی- پارچه ابریشمی ۱۳۷۴
۱۵ آقانورگریگور آقانیان صندوق- باطری- میزفولادی ۳۵۸۰
۱۶ آ. د. اکونیان دوچرخه ۹۱۵
۱۷ علی الماسی اصفهانی پارچه پشمی مصنوعی ۱۸۰۰۰
۱۷ رم " " شیشه جام- ابریشم جات ۶۱۱۲۲
۱۸ محمدابهری آلومینیوم ۱۶۳۰
۱۹ محمد ابریشم کار چای ۱۳- ۳۴۶۷
۲۰ یحیی امید پارچه پالتویی ۱۷۵۰
۲۱ الیاهو آزاده شیشه - ابریشمی- مخمل ۱۰- ۹۲۹۶
۲۲ علی اکبر اهرابیان قماش ابریشمی - مخمل ۹۳۲۰
۲۳ محمدتقی احسانی پارچه پشمی- نخی- کت وشلوار ۱۳۱۲۶
۲۴ موسی احسانی پارچه پشمی - دوچرخه - موتوسیکلت -
آلومینیم - شیشه - برنج و مس ۱۰۰۰۹
۲۵ جعفر اخوان چای - پارچه ۰۶- ۱۲۰۷۳۰
۲۶ عباس اخوان پارچه پشمی و ابریشمی - چای -
مس - دوچرخه - شیشه ۵۰ - ۹۲۳۷۸
۲۷ علی اخوان قماش پشمی - دوچرخه - دارو ۲۸۰۹۱
۲۸ معازه آ. ب. ی دوچرخه ۸۵۰
۲۹ ابراهیم اسحق پور دوچرخه - پارچه پشمی ۱۰- ۸۷۳۷
۳۰ مراد اریه پارچه لباس ۱۸۲۱۴
۳۱ اسحق اریه پارچه پشمی ۴۳۹۰۰
۳۲ خلیل انصانی پارچه پشمی - طوری - چراغ المونیم ۴۷۳۴
۳۳ ارشاک اردوخانیان ظروف شیشه ۷۳۰
۳۴ علی اکبر اپیکچی پارچه پشمی - مخمل - ابریشمی - قلع دارو ۳۸۸۱۴
۳۵ محمدتقی ایپکچی ابریشمی - ماهوت پاک کن - مس -
لباس - کاغذ - مخمل و غیره ۱۱۴۳۶
۳۶ محمدهاشم آهنچی قماش پشمی و نخی - بخاری ۷۹۷۵۷
۳۷ آ. ج. آ. الیات کتاب ۴۰۰
۳۸ ابراهیم اتحادیه - داروخانه پارچه - جوراب - برنج ورق - دوچرخه -
دارو و غیره ۲۲۸۰۳
۳۹ آرزو و برادران کاغذ سمباده ۰۸- ۷۳۷
۴۰ جلال اردکانی اتومبیل لاری ۴۸۲۸
۴۱ رضا و جعفر اتفاق لوازم برق - پارچه پشمی - ابریشمی -
سوزن - فاستونی - قفل و غیره ۶۵۱۴۴
۴۲ حاجی رضا امینی قلع - رادیو - لامپ - اتومبیل -
الومینیوم - لاستیک - طوری و چراغ ۲۹۲۵۳
شماره نام گیرنده موضوع واردات میزان ارز لیره
۴۳ جعفر امینی پارچه - قلع - آئینه - چای - شکر - برنج ورق - کفش ۴۲۷۶۷
۴۴ عبدالحسین اردوبادیان قماش نخی - پشمی ۴۹۵
۴۵ شاهین آقایان دارو - فیلم ۶۳۸۵
۴۶ جمشید الیا پارچه پشمی - ابریشمی ۱۴۵۰
۴۷ دانیال امید جوراب زنانه - آلومینیوم ۱۵۲۵
۴۸ حیدر علی امامی دوچرخه - پشم - چیت - قماش پشمی ۴۰۶۳۲
۴۹ الیاس و امین اشیاف دوچرخه - قماش ۱۵۰۰
۵۰ مهدی آرین پور مس ورق ۲۶۳
۵۱ یهودانجات ابراهیم بخاری نفتی ۱۲۰
۵۲ تجارتخانه انتخاب کارت پستال - پارچه - نخ قلابدوزی ۱۹۷۰
۵۳ منصور اعلم ابزار - قماش پشمی ۱۲۰
۵۴ غلامرضا مهاجراسکویی پارچه پشمی - ابریشمی ۲۰۷۵۰
۵۵ علی اصغر اصغری تختخواب بچگانه ۲۹۷۴
۵۶ ابراهیم‌زاده چرم - چای - لباس ابریشمی - لاستیک ۱۸۷۲۵
۵۷ محمدجواد اشرف یزدی قلع ۱۳۵۶
۵۸ محمداسمعیل امتیاز قماش نخی ۲۲۶۱
۵۹ عبدالله آستانه ماشین ۱۳۵۰
۶۰ جمیل آلفا کتاب ۴۲۰
۶۱ محمدقاسم ارکانی قماش پشمی ۱۴۰۰
۶۲ نعیم عزرالفی دواجات ۴۰۰
۶۳ آفریکن استرن رادیو ۲۰۰۰
۶۴ موسی عزرا ایرانی طایر اتومبیل - قلع ۳۱۰۵۰
۶۵ حیدر امینی کازرونی پارچه پشمی - میشن - رادیو -
قماش - دوچرخه - دارچین - پتو ۱۸۳۵۰
۶۶ حسین انصاری چهارسویی بخاری نفتی - چراغ - قلع ۱۰۶۸
۶۷ محمد ارفعی قماش ۱۵۰۸
۶۸ حاجی محمد ارباب شکر - چرم - سنجاق - قماش - چای ۱۳۱۹۱
۶۹ کریم اخوان کاغذ - چای، هرسه ویژه - نخ پشم - فانتزی ۵۷۱۲
۷۰ سید حسن الهی قلع ۳۷۰۵
۷۱ مصطفی اسمیش دوا ۱۵۰۸
۷۲ حاجی محمدحسین اخوان پارچه - قرقره ۲۹۹۸۸
۷۳ خلیل اخوان شیشه - پارچه - رادیو - چرم -
کاغذ - سیم برق - تلمبه - قرقره ۱۰۰۳۴
۷۴ محمدحسین اجابت توپ پینگ پنگ - شیشه - ماشین صورت تراشی -
چراغ - مدادتراش - لوازم خرازی ۲۲۹۹۶
۷۵ محمدجواد امیدوارتهرانی فاستونی - توری - کاغذ - طوری چراغ
دستی و چتایی ۱۷۴۴۰
۷۶ خدامراد ایدون پارچه - ماشین - چسب - چرم - نخ ۶۶۷۴
۷۷ بازرگانی ابوالقاسم تصفیه آب ۶۲۵
۷۸ سید محسن اساسی میخ ۲۳۰
۷۹ ابراهیم اسکداز رادیو - قیچی - طوری ۲۷۱۳
۸۰ رحمن آرادخانی طور چراغ ۳۲۰
۸۱ حبیب‌الله ارجمند لوازم عکاسی ۱۰۰۰
۸۲ علی اصغر اربابی آئینه ۵۲
۸۳ فرج‌الله اخاپان پور کامیون ۲۴۴۲
۸۴ ابراهیم اقبال احمدی پریموس ۵۵۰
۸۵ دکتر آقابابیان دارو ۶۶۰
۸۶ غلامحسین افشار لاستیک ۱۱۲۰۰
شماره ۲۰۷۸۸ ۱۰/ ۱۲ / ۲۶
وزرات دارایی
هیئت وزیران در جلسه هشتم اسفندماه ۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۴۶۳۵۴- ۸۴۶۶۹ وزارت کشور و موافقت وزارت دارایی تصویب نمودند که از تاریخ صدور این تصویب‌نامه عوارض زیر:
۱- کارخانجات موتوری به تناسب قوه اسب از یکصد تا سیصد ریال در ماه.
۲- اماکن عمومی مهمانخانه - مسافرخانه - قهوه خانه - گاراژ - و امثال آنها از بیست تا سیصد ریال در ماه.
۳- مسافرین اتومبیل بارکش در شهر و در حوزه شهرداری از فروش بلیط ۲۰%
۴- مسافرین سواری کرایه به نقاط تابعه هر شهرستان نفری ۲ ریال.
۵- مسافرین اتومبیل سواری کرایه شهرهای مجاور نفری ۴ ریال.
۶- مسافرین اتومبیل سایر شهرستان‌ها نفری ۸ ریال.
تبصره- از مسافرین اتومبیل‌ها و اتومبیل‌های سواری که مسافر قبول نمایند نصف عوارض فوق اخذ.
۷- سینما و نمایش از فروش بلیط ۱% از بهای بلیط‌ها.
به نفع شهرداری قم دریافت گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۶۹۷۰ نخست وزیر
آگهی
طبق پیشنهاد رئیس اداره روزنامه رسمی و تصویب کارپردازی محترم مجلس شورای ملی برای اطلاع عموم از مذاکرات مشروح مجلس شورای ملی از سال ۱۳۲۷ وجه اشتراک قسمت اول روزنامه رسمی که حاوی مذاکرات مجلس و تصویب‌نامه‌ها و آئین‌نامه‌ها بخشنامهها و قوانین و لوایح و غیره است سالیانه از ۴۰۰ ریال به ۲۰۰ ریال تنزل داده می‌شود طالبین می‌توانند مستقیماً تقاضای خود را به اداره روزنامه رسمی ارسال دارند. ۲ - ۵
رئیس اداره روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران