مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ اردیبهشت ۱۳۳۷ نشست ۱۸۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۸۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه نهم اردیبهشت ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس جلسات ۳۱ فروردین و دوم اردیبهشت
۲- سؤال آقای سراج حجازی راجع به اجازه ورود گندم به شرکت ملّی نفت و جواب آقای معاون مزارت گمرکات و انحصارات
۳- سؤال آقای فضائلی راجع به تعطیل کارخانه پشم‌بافی اصفهان و جواب آقای معاون وزارت کار
۴- طرح گزارش کمیسیون کشور راجع به واگذاری عرصه و اعیان کشتارگاه‌ها به شهرداری
۵- طرح و تصویب طرح پیشنهادی راجع به اصلاح مدت رسیدگی کمیسیون تحقیق و سؤال
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای خلعتبری
۷- شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام پاسبان گارد شهری و خدمتگزار جزء
۸- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اجازهٔ عضویت در اتحادیه دامپروری اروپا
۹- بیانات بعد از دستور- آقایان: خرازی. مرآت‌اسفندیاری. اردلان
۱۰- تقدیم یک فقره لایحه قرارداد نفت به وسیله آقای نخست‌وزیر
۱۱- بیانات بعد از دستور آقای دکتر بینا
۱۲- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و چهل دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱ - تصویب صورت مجلس جلسات ۳۱ فروردین و دوم اردیبهشت ماه ۳۷
رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح ذیل خوانده شد)
غائبین با اجازه آقایان: ابتهاج. عبدالحمید بختیار. صارمی. امید سالار. دشتی. جلیلوند. تیمور تاش. مهندس بهبودی. مهندس سلطانی. بزرگ ابراهیمی. موسوی. قبادیان. عامری. دکتر رضائی. اکبر. هدی. ارباب. ساگینیان. دکتر عدل. بهادری. رامبد. مهندس ظفر. سعیدی. بهبهانی. دکتر سید امامی. تربتی. دکتر ضیائی. کدیور. بزرگ‌نیا. مشار. قرشی. دکتر اسدی. توماج. ذوالفقاری. امامی‌خوئی. حکیمی. دکتر فریدون افشار. مهندس هدایت. اسکندری. بیات ماکو. مهندس فروغی. دکتر دیبا. مهندس اردبیلی. دیهیم. دکتر امین. ثقةالاسلامی. دکتر بینا. دکتر دادفر. دکتر اصلان افشار. اورنگ. فولادوند. غضنفری. صراف‌زاده. صادق بوشهری. اخوان. سنندجی. فرود. دکتر سعید حکمت. دهقان
غائبین بی‌اجازه آقایان: دکتر طاهری. اریه
زود رفتگان بااجازه: آقایان: علامه وحیدی. پردلی. کیکاوسی. عباسی. خلعتبری
رئیس - نسبت به صورت مجلس جلسات ۳۱ فروردین و دوم اردیبهشت نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس‌ها تصویب شد.
۲ - سؤال آقای سراج حجازی راجع به اجازه ورود گندم به شرکت ملی نفت و جواب آقای معاون وزارت گمرکات و انحصارات
رئیس - امروز سؤالات در دستور است، آقای سراج حجازی
سراج حجازی- خاطر محترم آقایان مستحضر است که در اکثر نقاط حاصل خیز کشور مقدار زیادی گندم در دست کشاورزان و تولیدکنندگان گندم مانده است و از این لحاظ صدمه بسیار زیادی به ما وارد شده است در عین حال دولت اجازه داده است یکی از دستگاه‌های شرکت نفت مقدار معتنابهی گندم از خارج وارد کند سؤال بنده از وزارت گمرکات این است که آیا دولت نسبت به این مطلب مطلع هست؟ یانه؟ اگر مطلع است چه اقدامی کرده واگر مطلع نبوده حال که بنده عرض کردم چه اقدامی خواهند کرد و بعد از جوابی که خواهند فرمود عرایضی خواهم داشت (صحیح است)
رئیس - آقای معاون وزارت گمرکات
معاون وزارت گمرکات و انحصارات (خطاطان) - سؤالی که جناب آقای سراج حجازی فرمودند به قدری منطقی وصحیح است که بنده خواستم تشکر کنم از این توجهی که ایشان فرمودند به اصول کشاورزی و اقتصادی مملکت البته اگر قوه تولید کشاورزان و مالکین کشور به قدری باشد که ما را بی‌نیاز از ورود غلات خارجی بکند به هیچ‌وجه دولت نباید خودش اجازه بدهد که مؤسسات خودش غله از خارج وارد کنند و نه مؤسسات خارجی وارد کنند. ولی این مطلبی که جناب آقای سراج حجازی فرمودند مربوط به دولت فعلی نیست خواستم عرض کنم که در سال ۳۵ به علت کمی محصول و آفاتی که وارد شده بود یک مقداری از غله کشور از بین رفت و دولت وقت برای این که این نگرانی را مرتفع کند و آذوقه سالیانه را تأمین کند وقتی توجه کرد که موجودی سیلوها کفات نمی‌دهد که آذوقه سالیانه را تأمین کند به ناچار مقدار هشتاد هزار تن گندم از آمریکا خریدند مقارن تشکیل وزارت گمرکات و انحصارات یک نامه‌ای از شرکت ملی نفت رسید که برای احتیاجات شرکت سراج حجازی - بنده بسیار سپاس گزارم که این مطلب مورد توجه وزارت گمرکات قرار گرفت و به ترتیبی که وعده دادند امیدوارم حرف نباشد و در آتیه گندم محل را تهیه کنند و به آقایان بدهند اینجا من موقع را مغتنم می‌دانم و عرض می‌کنم که وضع کشاورزان را چون بنده خودم کشاورز هستم و از محل کشاورزی ارتزاق می‌کنم در سنوات اخیر در ظل توجهات اعلیحضرت همایونی کمک‌هایی به کشاورزان شده و سطح کشت بالا آمده، یعنی مالک بیشتر کاشته و بیشتر محصول به دست آمده ولی این کار به تنهایی کافی نیست زیرا برای تولید اضافی یک محصول بازار هم لازم است والا این گندم در دست آنها می‌ماند و برای سال‌های آتی دولت باید یک برنامه صحیحی داشته باشد و به این سی هزار تن هم کفایت نکند برای این که با این ترتیبی که سطح کشت بالا می‌رود ما اضافه محصول زیادی داشته باشیم باید اقدامی شود تمام محصول زحمت آنها به بازار وارد شود دولت باید یک برنامه صحیحی داشته باشد و یک ترتیبی داده شود که این گندم و یا محصول دیگر کشاورزی بازار داشته باشد (صحیح است) والا با این صورت شما می‌بینید که در همین سال عده زیادی از دهات مهاجرت کرده‌اند زیرا گندم آنها مانده است و آمده‌اند در شهر به کار و کسب شهری اشتغال ورزیده‌اند و اگر این کار ادامه پیدا کند دهات خالی خواهد شد، بعد هم برای این دولت که سهل است هیچ دولتی قادر نخواهد بود که اینها را برگرداند وقتی که دهات خالی شد و کشاورز از بین رفت قنوات خراب شد دیگر قدرت فوق بشری لازم است که آن را درست کند ولی اگر الان توجه شود امکان اصلاحش بیشتر هست و صرفاً به علت این که محصول خریدار ندارد توجهی به ازدیاد محصول نشود این کار صحیح نیست سایر ممالک گندمشان را می‌سوزانند برای این که مبادا یک روزی سور پرودوکسیون پیدا کنند و نتوانند گندم را بفروشند این بود که خواستم یادآوری کنم برنامه صحیحی تهیه بفرمایید و مخصوصاً به عرض دولت می‌رسانم که باید اقدام اساسی بشود که آتیه صحیحی برای وضع کشاورزی پیش بیاید البته باید تضییقات برداشته شود و تسهیلات فراهم شود (فضائلی- قید وقت خریدار هم بردارند) و بنده استفاده می‌کنم از موقع البته با کاردانی و لیاقتی که در جناب آقای خطاطان سراغ داریم امیدواریم که این کار به نحو احسن انجام شود و وضع کشاورزی اصلاح شود (انشاءالله)
۳ - سؤال آقای فضائلی راجع به تعطیل کارخانه پشم‌باف اصفهان و جواب آقای معاون وزارت کار
رئیس - آقای فضائلی
فضائلی - سؤالی که بنده از دولت کردم مقارن بود با ایامی که کارخانه پشم‌باف اصفهان تعطیل شده بود و کارگران بی‌حقوق مانده بودند سؤال بنده این است علت تعطیل کارخانه پشم‌باف اصفهان که باعث بیکاری و سرگردانی کارگران این کارخانه شده است چه بود؟ دیگر این که دولت برای جلوگیری از بیکاری کارگران این کارخانه چه اقدامی کرده و خواهد کرد؟ حالا استدعا می‌کنم که جناب آقای دکتر صحت توضیحاتی بفرمایند و اگر توضیحاتی لازم باشد بعد عرض می‌کنم
رئیس - آقای معاون وزارت کار
معاون وزارت کار (دکتر صحت) - در جواب سؤال جناب آقای فضائلی نماینده محترم مجلس شورای ملی راجع به تعطیل کارخانه پشم‌باف اصفهان به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌رساند. علت تعطیل کارخانه پشم‌باف اصفهان که از اواخر آبان ماه الی اواخر اسفند ماه ۳۶ صورت گرفته به واسطه عدم پرداخت دستمزد کارگران و نرسیدن مواد اولیه به کارخانه بوده است که خوشبختانه بر اثر مساعی متصدیان مربوطه مواد اولیه به کارخانه رسیده و دستمزد معوقه کارگران پرداخته شده و عیدی خود را نیز دریافت داشته و اکنون کارخانه مشغول کار می‌باشد ولیکن در اینجا لازم می‌داند توجه نمایندگان محترم را به این نکات جلب نماید اصولاً وضع بعضی از کارخانه‌های نساجی اصفهان به علل زیر صورت صحیح ندارد. ۱ - فرسودگی ماشین‌آلات و عدم تعویض آنها. ۲ - نداشتن کادر فنی کافی و مهم‌تر از مراتب مذکور نداشتن مدیران ذی‌صلاحیت و ذی‌علاقه و دلسوز ثابت می‌باشد چنانچه از بدو جنگ اخیر تاکنون سهام کارخانه‌ها متجاوز از چند دست عوض شده و بدیهی است مدیران جدید انتظار منافع سرشاری دارند که تأمین آن با توجه به نکات معروضه عملی نشده و خواه ناخواه وضع کارخانه را دچار اختلال و احیاناً تعطیل می‌نماید و بالنتیجه صنایع نساجی کشور دچار وقفه گردیده و همچنین بیکاری کارگران موجب سرگردانی و بلاتکلیفی ایشان را فراهم می‌سازد بدیهی است این اشکالات در مورد کارخانه‌هایی است که تأسیس آن متعلق به قبل از جنگ بوده است و این قبیل اختلافات نه تنها در مورد کارخانه پشم‌باف اصفهان بلکه در مورد بعضی دیگر نیز رخ داده است هم اکنون در مورد کارخانه‌های اصفهان به کمک وزارت صنایع و معادن و سازمان برنامه مشغول مطالعه و بررسی می‌باشیم که اصولاً برای جلوگیری از این قبیل اشکالات و تأمین وضع ثابت فنی و کارگران اصفهان طرح صحیح و قطعی و عملی ایجاد گردد.
رئیس - آقای فضائلی
فضائلی - بنده قبلاً از اقداماتی که از طرف دولت به عمل آمده برای این که کارگران مشغول کار شوند و حقوق خود را بگیرند و مواد اولیه هم به این کارخانه برسد تشکر می‌کنم و به خاطر دارم در همان موقع همکار محترم جناب آقای سلطان‌مراد بختیار در اینجا یک نطق مفصلی کردند و دولت را راجع به این موضوع متوجه کردند و کارگران هم عده این نماینده فرستاده بودند اینجا باعث خوش‌وقتی است که دولت توجه کرده است و این طور که از بیانات آقای دکتر صحت برمی‌آید یک چاره موقتی انجام شده است که همین هم کار کمی نبوده و البته مایه تشکر است ولی نسبت آخر بیانات آقای دکتر صحت به نظر بنده همان‌طور که الاسما تنزل من‌السما اسمشان صحت است و بیاناتشان هم البته با صحت صداقت توأم است از این جهت قابل تقدیر است ولی از جهت دیگر موجب نگرانی است با بیاناتی که ایشان فرمودند تصور می‌کنم که جامعه کارگران در همه جا و مخصوصاً اصفهان و تمام کارخانه‌هایی که قدری البته دچار همین‌جور ترتیبات باشد دچار تزلزل می‌شود و نگرانی برای تمام کارگران ایجاد می‌شود و این نگرانی بزرگترین بلای اجتماع است که حتماً دولت وظیفه دارد این نگرانی‌ها را رفع کند از طرق بسیار صحیح و منطقی (صحیح است) ما اصولاً همیشه مراقبت داریم در همین دسته اجتماعی که داریم فراکسیون ما حزب ما و همه آقایان هم همین نظر را دارند که هرگز بهانه ندهیم که کارهایی که مضر برای تولید یا مضر برای نظم باشد از طرف کارگران اتفاق بیفتد همیشه به آنها نصیحت می‌کنیم که باید منظم باشند از بی‌نظمی و کار نکردن و اعتصاب کردن دوری بگزینند کار بکنند و تولید را زیاد بکنند و در نتیجه عواید زیادتر شود و سهم آنها هم زیادتر بشوند و این مطلبی است که در برنامه ما هست مسلم می‌دانم در برنامه تمام نمایندگان محترم مجلس شورای ملی هم و البته دولت هم هست اما از آن طرف هم علاقه داریم که ضرورتی ایجاب نکند که کارگران بی‌نان نمانند و نتیجه آن بشود که مساعی ما خدای نخواسته مؤثر نباشد راه این کار البته طرحی است که باید علاوه از این کمیسیون‌هایی که می‌شود نتیجه و عمل هم در بین باشد و ترتیبی فراهم شود که کارخانه‌ها از عوایدی که به دست می‌آورند و یا از کمک‌هایی که دولت به آنها می‌کند این نتیجه را بگیرند که وسایل کارخانه را فراهم کنند مواد اولیه را فراهم کنند کارخانه خودشان را نو کنند و نگذارند دچار یک شکست اقتصادی
بشوند که این شکست اقتصادی دودش به چشم هم کارفرما می‌رود و هم به چشم کارگر می‌رود و هم سطح تولید مملکت را پایین می‌آورد این است که من از دولت تقاضا می‌کنم که نسبت به این موضوع و موارد مشابه آن که بنا به فرمایش آقای دکتر صحت عمومیت دارد کمال توجه را بکند و مخصوصاً نتیجه اقداماتشان را به اطلاع مجلس شورای ملی برسانند (احسنت)
رئیس - آقای دکتر صحت
معاون وزارت کار - بنده از جناب آقای فضائلی خیلی متشکرم و بسیار بیانات به جایی فرمودند و در خاتمه آن یادداشتی که کرده بودم عرض کردم وزارت کار سعی کرده با مساعدت وزارت صنایع و معادن و سازمان برنامه در ظرف این چند ساله اقداماتی برای تأمین وضع ثابت فنی کارگران به عمل آمده و امیدوارم همان‌طور که عرض کردم خیال آقایان راحت باشد
۴ - طرح گزارش شور دوم کمیسیون کشور راجع به واگذاری کشتارگاه‌ها به شهرداری‌ها و تصویب آن
رئیس - گزارش کمیسیون کشور راجع به واگذاری کشتارگاه‌ها مطرح است گزارش کمیسیون قرائت می‌شود: (به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملّی
کمیسیون کشور لایحه شماره ۲۱۲۴۰ ارسالی از مجلس سنا راجع به واگذاری عرصه و اعیان کشتارگاه‌های کشور به شهرداری هر محل را با حضور آقای وزیر کشور برای شور دوم مطرح و مورد رسیدگی قرار داده خبر شور اول را تأیید نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملّی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده- به وزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود عرصه و اعیان و کلیه متعلقات و ملحقات کشتارگاه‌های کشور را به شهرداری‌های هر محل بلا عوض واگذار نماید.
مخبر کمیسیون کشور - سعید مهدوی
گزارش از کمیسیون قوانین دارایی به مجلس شورای ملّی کمیسیون قوانین دارایی لایحه شماره ۲۱۲۴۰ ارسالی از مجلس سنا راجع به واگذاری عرصه و اعیان کشتارگاه‌های کشور به شهرداری هر محل را با حضور آقایان معاونین وزارت دارایی و وزارت کشاورزی برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده مصوبه مجلس سنا را تصویب نمود اینک گزارش آن را تأیید خبر کمیسیون کشور را تقدیم می‌دارد
مخبر کمیسیون دارایی - مشایخی
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملّی کمیسیون کشاورزی لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به واگذاری عرصه و اعیان کشتارگاه‌های کشور به شهرداری هر محل را با حضور آقای معاون وزارت کشاورزی برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داده خبر کمیسیون کشور را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون کشاورزی خلعتبری
رئیس - آقای دکتر مشیرفاطمی
دکتر مشیرفاطمی - شکایتی است به وسیله بنده از سازمان برنامه که تقدیم می‌شود
رئیس- بدهید اقدام می‌شود ماده واحده مطرح است، کسی اجازه صحبت نخواسته است پیشنهادی هم نرسیده چون شور دوم است کلیات آخر مطرح است مخالفی نیست پس مربوط به واگذاری اراضی کشتارگاه‌ها است با ورقه رأی گرفته می‌شود.
(اسامی آقایان به ترتیب زیر اعلام و اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: پروفسور اعلم. سعید مهدوی. دکتر دیبا. دکتر بینا. جلیلی. دولت‌آبادی. خرازی. صفاری. عماد تربتی. بزرگ‌نیا. قنات‌آبادی. فضائلی. مهندس هدایت. قوام. رامبد. مهندس جفرودی. محمودی. اکبر. غضنفری. پردلی. خلعتبری. صدرزاده. دکتر مشیر فاطمی. مشایخی. مهران. سراج حجازی. مهندس فیروز. اردلان. دولت‌شاهی. کورس. فخر طباطبائی. کیکاوسی. یار افشار. دکتر جهانشاءهی. مهندس دهستانی. دکتر نفیسی. دکتر وکیل. شادلو. اسدی. دکتر ضیائی. دکتر عمید. مرآت‌اسفندیاری. علامه وحیدی. دکتر افشار. ارباب. گیو. دشتی. دکتر نیرومند. برومند. بهبهانی. شیبانی. شادمان. دکتر شاهکار. عمیدی نوری. مجید ابراهیمی. نصیری. دکتر آهی. خزیمه علم. دکتر پیرنیا. سلطان مراد بختیار. آقایان. عزیززنگنه. مرتضی حکمت. سالار بهزادی. دهقان. استخر. ثقةالاسلامی. پناهی. مسعودی. باقر بوشهری. مهندس شیبانی. (شمارش آرا به عمل آمد نتیجه به قرار ذیل اعلام گردید)
ورقه سفید موافق ۶۸ ورقه سفید بی‌اسم دو برگ
رئیس - گزارش کمیسیون به تصویب رسید.
اسامی موافقین- آقایان: دکتر آهی. یار افشار. دکتر وکیل. کورس. نصیری. مجید ابراهیمی. دولت‌شاهی. کیکاوسی. اردلان. دکتر امیر نیرومند و مهندس دهستانی. دکتر ضیائی. سراج حجازی. قوام. عزیز زنگنه. دهقان. مرتضی حکمت. استخر. آقایان. خلعتبری. مهندس هدایت. پناهی. دکتر مشیرفاطمی. ثقةالاسلامی. دکتر حسن افشار. مهندس قراگزلو. دکتر دیبا. مهران. مسعودی. اکبر. مهدوی. دکتر عمید. باقر بوشهری. پردلی. مشایخی. دکتر جهانشاءهی. شادمان. عمیدی‌نوری. فخر طباطبائی. دکتر بینا. دکتر اسدی. دولت‌آبادی. مهندس جفرودی. کاظم شیبانی. برومند. بزرگ‌نیا. پرفسور اعلم. مهندس شیبانی. خزیمه علم. دکتر نفیسی. خرازی. جلیلی. قنات‌آبادی. صدرزاده. سالار بهزادی. سلطان‌مراد بختیار. شادلو. محمودی. مهندس فیروز. دشتی. فضائلی. عماد تربتی. گیو. علامه وحیدی. مرآت‌اسفندیاری. غضنفری. صفاری. رامبد.
ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع دو برگ
۵ - طرح و تصویب طرح پیشنهادی راجع به اصلاح مدت رسیدگی کمیسیون تحقیق سؤالات
رئیس - خاطر آقایان هست که یک اصلاحی در یکی از مواد آیین‌نامه راجع به کمیسیون تحقیق وتبدیل از یک ماه بدو ماه تقاضا شده بود که گزارش آن قرائت می‌شود. (به شرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی نظر به این که مدت یک ماه برای رسیدگی به کارهایی که کمیسیون تحقیق سؤالات وهمچنین یک ماه تمدید که با تصویب مقام ریاست داده می‌شود مصرح در قانون مصوب ۴ تیر ماه ۱۳۳۶ کافی برای جمع آوری سوابق و رسیدگی دقیق نیست لذا امضا کنندگان تقاضا دارند مدت‌های مذکور در ماده واحده فوق‌الذکر به شرح زیر اصلاح گردد: «هریک از مدت‌های مقرر در ماده واحده مصوب ۴ تیرماه ۱۳۳۶ راجع به سؤال آقایان نمایندگان مجلس شورای ملّی از آقایان وزیران به جای یک ماه دوماه تعیین می‌گردد و در موارد ضرورت هم با تصویب مجلس شورای ملی قابل تمدید می‌باشد»
دولت‌آبادی. محمدرضا خرازی. مشار. عمیدی‌نوری. استخر. دکتر مشیر فاطمی. بزرگ‌نیا. بهادری. مشایخی. مجید ابراهیمی. مهدی ارباب. دکتر هاشم وکیل. خسرو قبادیان. فیلکس آقایان. محمد دیهیم.
رئیس - به دو فوریت این اصلاح رأی گرفته شده است حالا اصل موضوع مطرح است گویا کسی صحبتی ندارد مخالفی نیست بنابراین رأی گرفته می‌شود آقایانی که با این اصلاح آیین‌نامه موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد آقای خلعتبری بفرمایید.
۶ - تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای خلعتبری
خلعتبری- سؤالی است راجع به اعتبار بانک رهنی و ساختمانی که تقدیم می‌کنم.
۷- شور اول گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام پاسبان گارد شهری و خدمتگذار جزء
رئیس - گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام پاسبان گارد شهری و مستخدم جزء مطرح است گزارش کمیسیون‌های مربوطه قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملّی کمیسیون امور استخدام در جلسه ۵ اسفندماه ۱۳۳۶ لایحه شماره ۲۵۱۲۸ دولت راجع به استخدام پاسبان گارد شهری و خدمتگزار جزء را با حضور آقای معاون وزارت دارایی مورد رسیدگی قرار داده و ماده واحده تقدیمی دولت را با اصلاح تصویب و اینک گزارش آن را به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملّی می‌دارد:
ماده واحده به شهربانی کلی کشور اجازه داده می‌شود به جای مستخدمین جزیی که به علل فوت و اخراج و بازنشستگی محل آنها بلا متصدی گردیده و اعتبار آن در بودجه شهربانی کل محفوظ می‌باشد و در آتیه نیز پست آنها خالی می‌شود در همان محل خدمتگزار جزء استخدام نماید همچنین برای حفظ انتظامات و صندوق وزارت‌خانه‌ها و سایر ادارات دولت و بنگاه‌های ملی که ضمن تأمین و تعهد پرداخت کلیه حقوق و مزایا از بودجه خود پیشنهاد استخدام پاسبان را می‌نمایند پاسبان گارد شهری استخدام شود
مخبر کمیسیون امور استخدام - احمد مهران
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی کمیسیون کشور لایحه دولت راجع به استخدام پاسبان گارد شهری و خدمتگزار جزء را با حضور آقای معاون وزارت دارایی مورد رسیدگی قرار داده وخبر کمیسیون استخدام را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون کشور سعید مهدوی
رئیس کلیات مطرح است در برگ مخالف و موافق کسی نام‌نویسی نکرده رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد در ماده واحده هم کسی اجازه نخواسته پیشنهادی هم نرسیده است چون شور اول است برای شور دوم به کمیسیون فرستاده می‌شود.
۸- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اجازه عضویب در اتحادیه دامپروری اروپا
رئیس- گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اجازه عضویب در اتحادیه دامپروری برای شور اول مطرح است گزارش کمیسیون قرائت می‌شود (به شرح آتی خوانده شد) گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملّی کمیسیون کشاورزی در جلسه ۲۰ آذرماه ۱۳۳۶ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اجازه عضویت وزارت کشاورزی در اتحادیه اروپایی دامپروری را با حضور آقای معاون وزارت کشاورزی مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملّی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده- به وزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود از تاریخ ۱۷/۱۰/۱۳۳۲ عضویت اتحادیه اروپایی دامپروری را که دفتر آن در شهر رم می‌باشد قبول نموده و حق عضویت سالیانه آن را از محل درآمدهای بنگاه دامپروری پرداخت و در مجمع سالیانه آن شرکت نمایند.
رئیس کمیسیون کشاورزی- ارسلان خلعتبری
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملّی
کمیسیون امور خارجه لایحه شماره ۱۸۳۲۵ ارسالی از مجلس سنا راجع به اجازه عضویت وزارت کشاورزی در اتحادیه اروپایی دامپروری را با حضور نماینده دولت مطرح و ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب نمود اینک گزارش آن را در تأیید خبر کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه - محسن مرآت‌اسفندیاری
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه هفتم اسفند ماه ۱۳۳۶ با حضور آقای معاون وزارت کشاورزی لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اجازه عضویت وزارت کشاورزی در اتحادیه اروپایی دامپروری را مورد شور و رسیدگی قرار داده با خبر کمیسیون کشاورزی موافقت نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
مخبر کمیسیون بودجه - مشایخی
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته است بنابراین رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد در خود ماده واحده هم کسی اجازه صحبت نخواسته است پیشنهادی هم نرسیده بنابراین برای شور دوم به کمیسیون فرستاده می‌شود چون دیگر چیزی در دستور نداریم.
آقای خرازی بفرمایید.
۹- بیانات بعد از دستور آقایان: خرازی. مرآت‌اسفندیاری. اردلان.
رئیس- چون دیگر چیزی در دستور نداریم چند نفر از آقایان می‌خواهند از تبصره ماده ۶۶ آیین‌نامه استفاده کنند.
آقای خرازی بفرمایید.
خرازی- البته همکاران محترم استحضار دارند که بزرگترین عامل در پیشرفت ممالک راقبه مسئله ارتباطات است و ارتباطات اعم است از زمینی، هوایی، دریایی و پست و تلگراف و تلفن رادیو و امثالهم و نیز آقایان همکاران محترم استحضار دارند که اعلیحضرت همایون شاهنشاه برای افتتاح راه‌آهن تبریز مسافرتی به آذربایجان فرمودند درست است که بعضی از ممالک مثل آمریکا دارند راه‌آهن را بر می‌چینند و جایش طرق شوسه به ترتیب اتوباند درست می‌کنند (یک نفر از نمایندگان - نه در راه دور) ولی چیزی که هست در کشور ما همه آقایان تصدیق می‌فرمایند که به هر جایی راه‌آهن برود موجب عمران و آبادی و ترقی آن نواحی خواهد شد (صحیح است)
آقایان بهتر از بنده در مورد آذربایجان استحضار دارند که همیشه یکی از استان‌های بزرگ و دارای مردمان غیور و مدافع وطن بوده است و در این راه صدمات و لطماتی که آذربایجان دیده است از سایر استان‌ها زیادتر بوده و این توجهی که دولت به آذربایجان از حیث راه‌آهن کرده فوق‌العاده به جا و به موقع بود و ما انتظار داریم همان‌طور که طبق قرارداد ترانزیتی بفرستد به اروپا یک توجه مخصوصی هم بشود از نظر اقتصادی راه‌آهن را از راه تبریز به ترکیه متصل کنند که ما یک راه ترانزیتی داشته باشیم هم از نظر مسافر و هم از نظر صادرات و اقدامی بشود که اگر از این راه صادرات کشور برسد به اروپا و راه‌آهن وصل شود برای کشور ما خیلی مفیدتر خواهد بود موضوع دومی که بنده می‌خواستم به عرض آقایان برسانم ابراز احساسات کم نظیر قاطبه اهالی تبریز نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاه بود که فوق‌العاده بی‌نظیر بود و همه آقایانی که تشریف داشتند و الان جلوی چشم بنده هستند می‌دیدند که طبقات مختلفه آذربایجان نسبت به شخص اعلیحضرت همایونی با این که مأمورین شهربانی و ارتش از نظر انتظامات و رعایت اصول انتظامات جلوگیری می‌کردند ولی نمی‌توانستند جلوی این احساسات مردم را بگیرند و مردم فوق‌العاده ابراز احساسات می‌کردند موضوعی که بنده خودم شخصاً مطالعه کردم و می‌خواستم به عرض مجلس شورای ملی برسانم عده‌ای از آقایان تشریف نداشتند که این مطالعه را بکنند این بود و بنده نمی‌گویم طبقه ۳ و ۴ برای این که بنی‌آدم اعضای یکدیگرند وهمه مساوی و یکسان هستند ولی نسبت به طبقات محروم در تمام کشور باید یک توجهی بشود بنده دیدم بعضی از مالکین رعایت حال زارعین و رعایای خودشان را نمی‌کنند وهمچنین کارفرمایان رعایت حال کارگرها را نمی‌کنند وکارگرها و زارعین عدم رضایت داشتند مخصوصاً قانون کار در آذربایجان اجرا نمی‌شود این سازمان بیمه‌های اجتماعی با این که از کارگرها حقشان را می‌گیرند اغلب کارفرماهای آذربایجان حقشان را نمی‌دهند و این بیچاره‌ها در مضیقه هستند حتی در مریضخانه‌ای که مجاناً برای کارگرهای آذربایجان درست کردند باید غذا و قند و چای را خود کارگرها ببرند بنده رفتم این قسمت را دقت کردم نه این که به حرف حسن وحسین گوش کردم این یک موضوعی است که از جهت قوام کشور باید یک توجهی به روابط بین مالک و رعیت و کارفرما و کارگر از نقطه‌نظر اجرای قانون کار و آن حق بیمه‌ای که می‌دهند بشود کارفرماها باید رعایت آن حق را بکنند بنده حمام رفته بودم کارگران حمامی می‌گفتند ما باید هفته‌ای یک روز تعطیل داشته باشیم روی نوبت یعنی پنج‌شنبه و جمعه تعطیل نکنیم و روی نوبت شنبه و یکشنبه و دوشنبه و سه‌شنبه تعطیل کنیم این را هم کارفرماها به ما اجازه استفاده نمی‌دهند و ما خیلی ناراحت هستیم و نمی‌توانیم یک روز آزاد با خانوادمان زندگی کنیم یک موضوع دیگری که بنده نظر داشتم این است که باید سعی شود به شهرستان‌ها یک آوانتاژهایی از هر جهت داده شود که مردم این قدر به تهران هجوم نیاورند و برگردند به شهرستان‌ها مخصوصاً در اجتماعات ملاحظه بفرمایید این قدر که از آذربایجان متمکنین و اشخاص درجه اولشان به تهران آمده‌اند از سایر شهرستان‌ها نیامده‌اند و این اشخاص باید برگردند به شهرستان‌های خودشان و در مراکز خودشان عمران و آبادی کنند و این طور به تهران هجوم نیاورند تا آن مناطق هم از جهت عمران و آبادی و بالا بردن سطح تولیدات کشاورزی و صنعتی و استخراج معادن و این قبیل کارها به حالت وقفه نیفتد (احسنت)
رئیس- آقای مرآت‌اسفندیاری بفرمایید
مرآت‌اسفندیاری- بنده با کمال تأسف خواستم به استحضار نمایندگان محترم و هیئت محترم دولت برسانم که با کمال بدبختی برای سال چهارم در کرمان یک ضایعه تأسف‌آوری پیش آمده شده که اگر توجه عاجلی نشود بنده پیش‌بینی می‌کنم کشاورزان و زارعین این استان تا سال آینده به صورت بدی از این استان کوچ کنند به گواه صورت جلسات مجلس در سه سال گذشته در اثر پیش آمد سیل وسایر آفت‌های طبیعت محصول استان کرمان به کلی از بین رفته به طوری که اگر توجه عاجل دولت و نظر و اوامر شخص اعلیحضرت همایونی نبود شاید در سال جاری یک تن یا یک من گندم در کرمان پیدا نمی‌شد متأسفانه در سال جاری هجوم ملخ‌های بالدار به طوری محصول کرمان را در این چند روز مورد تهدید قرار داده که بنده خیال می‌کنم در استان کرمان از زراعت چیزی تا آخر سال باقی نماند در این مورد بنده با کمک سایر همکاران و بودن خود آقای استاندار در تهران اقداماتی در وزارت کشاورزی و سایر دستگاه‌های دولت انجام داده‌ایم و تقاضاهایی کرده‌ایم که خوشبختانه تا کنون تا آن جایی که بنده اطلاع دارم ده هواپیما برای سمپاشی فرستاده شده ولی یکی از مأمورین عالی‌رتبه دولت که دیروز از کرمان مراجعت کرده بود به بنده وسایر آقایان اطلاع داد که هجوم ملخ در منطقه کرمان به حدی است که با ده فروند هواپیما هیچ شاید با دو برابر آن هم محال است از این آفت سرسام‌آور در سال جاری جلوگیری کرد و به خصوص که این ملخ پوره‌ریزی کرده و شاید در فاصله خیلی کوتاهی نوزادهای این ملخ‌ها به کلی محصول کرمان را از بین ببرند بنده خواستم تمنی کنم از نماینده محترم دولت آقای فرهودی که اینجا تشریف دارند لطف بفرمایند که توجهی بشود اقلاً ۳۰ فروند هواپیما به آنجا بفرستند محصول چغندر و تمام حاصل کرمان امروز مورد تهدید است (صادق بوشهری- در همه جای جنوب) بلی همه جا هست بنده خواستم این اعلام خطر را بکنم به خصوص در کرمان خوشبختانه در سال گذشته شیراز محصول خوبی داشت و واقعاً به کرمان کمک خوبی شد ولی بدبختانه امسال شیراز وسایر نقاط هم تا آنجایی که بنده شنیده‌ام آلوده است و این خطر بزرگی است که تمام صفحات جنوب را آلوده و تهدید می‌کند و اگر توجه عاجلی به آن نشود من بعید می‌دانم که حتی یک رعیت بیچاره قادر باشد که خانه و گاو خودش را حفظ بکند بنده نظر دولت را به این موضوع جلب می‌کنم که با نظری که مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم نسبت به ازدیاد سرمایه بانک کشاورزی فرمودند و این لایحه هرچه زودتر به موقع اجرا گذارند و از آن استفاده شود و برای جلوگیری از پاشیده شدن زارعین در صفحات جنوب به خصوص کمک‌هایی بشود که حداقل جلوگیری بشود اینها از حالا قدرت تأمین آذوقه خودشان را داشته باشند والا بنده
پیش‌بینی می‌کنیم که اگر این موضوع نتیجه‌ای به دست نیاورد تمام زارعین آن صفحات گاو و گوسفند و مایملک خودشان را خواهند فروخت و به مراکز شهرستان‌ها و سایر نقاطی که ممکن است هجوم می‌آورند بانک کشاورزی از آیین‌نامه لایحه‌ای را که تصویب شده نکرده و هنوز نمی‌تواند از این سرمایه‌هایی که با این عجله تصویب شده استفاده کند مخصوصاً استدعا دارم که این موضوع مورد توجه قرار بدهند البته اطلاع که وزارت کشاورزی از روزی که این را به وجود آمده یک پست در کرمان تأسیس شده همه روز هم با آن پست تماس دارد ولی نظر تنها وزارت کشاورزی نیست نظر بنده این است که هیئت محترم دولت باید واقعاً یک نامه‌هایی بفرستد و از حالا به این استان‌ها رسیدگی کند و ببیند که هر شهرستانی واقعاً مشکلاتش چیست و از حالا پیش‌بینی کند برای هر شهرستانی چه وسایل و چه احتیاجات و چه لوازمی را می‌توانند کمک کند بنده با تماسی که با یکی از مقامات وزارت کشاورزی راجع به این موضوع اظهار می‌داشت ملخ موجود نسبت به ملخ‌هایی که حرکت کرده‌اند و ممکن است به ایران برسند این قدرها خطر ندارد آن ملخ‌ها بدبختی را برای این کشور فراهم آوردند و آن ملخ قرمز است که به ایران نزدیک شده و شاید تا چند هفته دیگر ملخ‌ها به صفحات جنوب صدمات زیادی بکند بنده مجدداً تأکید می‌کنم که امروز حیات و زندگی هزاران هزار خانواده مستمند جنوب که حیاتشان بستگی به درآمد سالیانه‌شان دارد مورد خطر است استدعا دارم هیئت دولت هیئت‌های مخصوصی تعیین کنند که هرچه زودتر به هر استان بروند به عملیات وزارت کشاورزی و سم پاشی و مبارزه نظارت کنند ورسیدگی کنند که در هر استان چه احتیاجاتی هست که از حالا پیش‌بینی بشود و آن احتیاجات مرتفع شود.
رئیس- آقای اردلان
اردلان- موضوع مهمی که در هفته گذشته اتفاق افتاد و واقعاً اسباب مسرت و خوش‌وقتی و افتخار ملت ایران است افتتاح آهن آذربایجان بود (صحیح است) همه آقایان محترم مسبوق هستند جناب رئیس محترم مجلس شورای ملی و چند نفر از نمایندگان محترم و این بنده هم افتخار این مسافرت را داشتیم و در التزام مبارک اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی عازم تبریز شدیم حقیقتاً رسیدن خط آهن تهران به تبریز ودیدن وضعیت مردم آنجا و احساسات نسبت به شاهنشاه معظم طوری بود که قادر به توصیف کامل آن نیستم و نمایندگان محترم آذربایجان هنوز نتوانسته‌اند به تهران مراجعت کنند والبته خدمت آقایان خواهند رسید و وظیفه اختصاصی آقایان است که به شکرانه این نعمت بیاناتی کنند و البته این کار اختصاص به آذربایجانی تنها ندارد بلکه همه افراد ملت ایران در این امر سهیم هستند (صحیح است) بنده وظیفه خود می‌دانم با اجازه ریاست محترم ابتدا از این خدمت و پشتکار و خدماتی که مهندسین ایرانی در این راه انجام داده‌اند در پشت تریبون اظهار تشکر کنم (صحیح است) مخصوصاً راه‌آهن از میانه به تبریز که به دست مهندسین ایرانی انجام شده و این موجب کمال قدردانی و خوش‌وقتی است البته این همه آوازه‌ها از شه بود یعنی اگر اوامر ملوکانه و آن دستوراتی که همیشه پی در پی در این باب می‌دادند از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاه دادن نمی‌شد این موفقیت حاصل نمی‌شد و باز اگر آن، حماقت بگویم، چون این یک کلمه ارفاقی است آن حماقتی که دولت مصدق کرد وآن وضعیت آن وقت پیش نیامده بود خیلی زودتر این کار انجام می‌شد در سال ۱۳۲۶ ده سال قبل که بنده وزیر راه بودم حسب‌الامر ملوکانه مأمور شدم پروژه اتصال راه‌آهن تهران را به مشهد مقدس و تبریز مورد مطالعه قرار بدهم و یک مهندس آلمانی بود بنام کایزر که مهندس ساختمانی راه‌آهن بود و بعد شنیدم که فوت شده از ایشان دعوت شد او یک پروژه‌ای برای اتصال این دوخط داد که من به عرض ملوکانه رسانیدم با آن پروژه راه‌آهن در عرض ۵ سال شد ده سال چرا؟ برای همان حرکات ناشایسته (عرض کردم پشت تریبون نمی‌خواهم توهین زیاد کرده باشم دولت دیوانه مصدق) خوشبختانه ملت ایران قیامی کرد وآن وضعیت را تبدیل به وضعیت حاضر کرد کار راه‌آهن با اوامر اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مجدداً به راه افتاد و پس از چند سال در این سفر ما موفق شدیم ببینیم که خدمات مهندسین ایرانی به نتیجه خودش رسیده و راه‌آهن به تبریز متصل شده است و به عقیده بنده این عمل زندگی اهالی آذربایجان را به یک نمو و ترقی و تعالی خواهد رساند (صحیح است) و مخصوصاً این راه راه صادرات است که اگر تبریز را به سرحد بازرگان ترکیه برسانند و اگر از آن طرف هم به خط آهن ترکیه برسد در حقیقت یک راه دیگری را که قدیم مال‌التجاره از راه تبریز وارد ایران می‌شد یا از ایران صادر می‌شد همان راه دومرتبه ایجاد خواهد شد بنابراین به طور اختصار امیدوارم همه نمایندگان با من هم عقیده باشند ودعا کنیم به سلامت وعظمت و قدرت و طول عمر اعلیحضرت همایون شاهنشاه که در سایه ملوکانه شاهنشاه و اوامر هر روز ما می‌بینیم یک خدمات بزرگ خیلی مهمی برای سعادت ملت ایران فراهم می‌گردد (انشاءالله)
۱۰- تقدیم یک فقره لایحه قرارداد نفت به وسیله آقای نخست‌وزیر
رئیس- آقای دکتر اقبال
نخست‌وزیر (دکتر اقبال)- آقایانی که این هفته در التزام رکاب بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به تبریز تشریف فرما شدند ملاحظه فرمودند که در اجرای اوامر ملوکانه وزارت راه به بهترین وجهی وظیفه خودش را انجام داده است و این افتخار نصیبش گردید که راه‌آهن سرتاسری در اردیبهشت ماه به تبریز رسید بنده وظیفه خودم می‌دانم که از تمام کارمندان و کارکنانی که در این راه به هر نحوی انجام وظیفه کرده‌اند سپاسگزاری کنم البته این راه‌آهنی که به تبریز رسیده است یکی از موفقیت‌های بزرگ کشور می‌باشد (صحیح است) و اشخاصی که دائماً تنقید می‌کنند و به حقایق یا واقف نیستند یا نمی‌خواهند وقوف پیدا کنند این کار یک نشانه خوبی است برای این که آنها هم بدانند که منفی‌بافی حدی دارد و منفی‌بافی در این مملکت مکتبش بسته شده است (صحیح است) و بایستی همگی تحت حمایت و راهنمایی ذات شاهانه همان طوری که مکرر به عرض مجلس رسانیدم دست به دست هم بدهیم و با اتحاد و اتفاق کار بکنیم و امیدوار هستم که در آتیه نزدیکی اقداماتی که شروع شده به نتیجه برسد و در پیشگاه خداوند و پیشگاه شاهانه همگی سرافراز باشیم (انشاءالله) آقایان محترم به خاطر دارید که در چند سال قبل یک عده‌ای در این مملکت پیدا شدند بنام ملت و بنام ملیون خواستند و ادعا کردند که ما آمدیم برای خدمت به کشور و بعداً نشان داده شد که این اشخاص متأسفانه چیزی که در سر نداشتند همان خدمت به مملکت بود منابع نفت ما را به عنوان این که می‌خواهیم منافع بیشتری برای ملت ایران تأمین کنیم بستند و به طوری که در چند جلسه قبل به عرض رسانیدم تمام ارزها را مصرف کردند و حتی برخلاف قوانین جاری مملکت اسکناس چاپ کردند و این قدر هم شهامت نداشتند که این عمل خلافشان را اظهار کنند در اثر اقدامات این آقایان یک اثر بسیار سویی در روحیه افراد این مملکت پیدا شد عوض این که افراد را به کار و جدیت و پشتکار هدایت کنند برعکس همان‌طور که در چند جلسه قبل هم عرض کردم افراد را به میتینگ دادن به اعتصاب کردن و خلاصه به هرج و مرج سوق دادند البته مملکتی که در آن هرج و مرج بر قرار شد به هیچ وجه توفیقی برای کار و پیشرفت کار وجود نخواهد داشت خوشبختانه در مرداد ماه ۱۳۳۲ همان طور که همیشه خدای بزرگ ایران حافظ این خاک است باز هم دست غیبی آمد دست غیبی که همان افکار بلند بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی است که ما را هدایت فرمودند و مملکت توانست از شر این خائنین نجات پیدا کند و از آن به بعد مدت چهار سال و اندی است که دولت‌ها و دولت فعلی سعی کردند که در این مملکت تولید کار بکنند و کارهایی هم شروع شده است تا بتوانیم این ضررهای هنگفتی که در مدت حکومت آنها به این مملکت وارد شده جبران کنیم امروز بنده افتخار دارم که یک قرارداد جدیدی راجع به اکتشاف و استخراج نفت تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم، قراردادی که امروز تقدیم می‌شود برای آن اشخاصی که وارد هستند به این امور بعد از مطالعه ملاحظه خواهند فرمود که یکی از شاهکارها است (دکتر پیرنیا- نتیجه مزایده است) این کار تحت رهبری و هدایت شاهنشاه که همیشه در فکر منافع و مصالح کشور هستند و دولت‌ها را هدایت می‌کنند انجام شده است (صحیح است)
بنده وظیفه خودم می‌دانم که از جناب آقای انتظام و همکارانشاءن که در این مدت به پیروی از منویات همایونی سعی بلیغ کردند و این قرارداد را تنظیم کردند در این محضر تشکر می‌کنم وقتی که در سال گذشته این دولت تشکیل شد و قانون نفت را تنظیم کرد به خاطر دارم که اشخاص، دوستان خیلی تذکراتی به بنده دادند و به بنده گفتند که مواظب سلطان‌های نفت باشید که برای مملکت خطری به وجود نیاورند با احتیاط اقدام بکنید به حدی بود که اگر پشتیبانی و هدایت و حمایت ذات شاهانه نبود و با این که خود بنده در این گونه امور سعی می‌کنم که یک قدری رشادت به خرج بدهم مطمئناً قانون نفت و قرارداد بعدش به مجلس نمی‌آمد این اشخاص که تهدید می‌کردند بعضی‌هاشان حقیقتاً نظرشان صمیمانه بود ولی شاید متوجه نشده بودند که اوضاع و احوال دنیا به کلی تغییر کرده است هر ملتی حاکم بر وضعیت خود و بر امور داخلی خودش می‌باشد (صحیح است) ما باید تشخیص بدهیم که منافعمان چیست؟ و از هیچ منبعی و از هیچ دولت خارجی ما درس نمی‌گیریم (صحیح است) آن چیزی را که تشخیص می‌دهیم مطابق مصالح کشور ما است بدون هیچ ترس و رعبی انجام می‌دهیم دیگران هم سابقاً آمدند و گفتند که ما می‌خواهیم منافع ایران و ملت ایران را بیشتر تأمین بکنیم ولی به تصدیق همه آقایان و به تصدیق تمام ملت ایران و به تصدیق تمام دنیا دروغ گفتند و خیالاتی در سر می‌پروراندند و تحت عنوان این که می‌خواهیم منافع ملت ایران را بیشتر تأمین بکنیم اقداماتی کردند که به ضرر ملت و
مملکت ایران تمام شد و همان‌طوری که تذکر دادم برای تأمین منافع خودشان و برای جاه‌طلبیشان بود (صحیح است) مدتی است که راجع به ناسیونالیسم در ایران صحبت می‌شود ناسیونالیسم عبارت از فکری است تزی است که منافع این مملکت را به طرز عاقلانه‌ای تأمین می‌کند ما ادعا می‌کنیم که در راه ناسیونالیسم صحیحی قدم گذاشته‌ایم که آنها برای این که تمام این کارها را می‌توانستند بکنند مثل این که ما کردیم منتهی با عقل و درایت ولی در فکر این کارها نبودند فقط و فقط به فکر خودشان و منافع خودشان بودند امیدوارم این وضعی که از چهار سال پیش به اینطرف از پنج سال پیش به اینطرف تحت رهبری بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایجاد شده این وضعیت ادامه پیدا بکند و البته اگر کارهایی در این مملکت می‌شود انجام داد اینها در مرحله اول در نتیجه ثبات و آرامشی است که بحمداله در مملکت برقرار شده است در مناطق شمال و در آذربایجان که آقایان تشریف فرما شدید مردم در سال‌های قبل از مرداد ۳۲ هیچ آماده برای کارهای تولیدی نبودند برای این که اطمینان و آرامش نداشتند و مملکت در هرج و مرج بود و هیچ کس نمی‌دانست که فردا وضع چه خواهد بود ولی آقاین تشریف می‌برید می‌بینید و عده‌ای از آقایان تشریف بردند دیدند که چه فعالیت‌هایی شروع شده است و مردم چه جور مشغول آبادانی هستند البته کارها در مملکت ما خیلی خیلی زیاد است و همان‌طور که کراراً تذکر دادم اینها در ظرف یک روز و دو روز انجام نمی‌شود فرصت می‌خواهد حوصله می‌خواهد و خوشبختانه هر دوی اینها در ملت ایران هست و امیدوار هستیم که آثار این آبادی روز بروز بیشتر هویدا و آشکار بشود (انشاءالله) قرارداد نفتی که امروز تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم همان‌طور که الان توضیح خواهم داد یک قراردادی است که هیچ کس انتظار آن را نداشته است یعنی هیچ کس نمی‌تواند تصور بکند که یک همچو قراردادی ممکن است راجع به استخراج و اکتشاف نفت در دنیا تنظیم شده باشد و این یک حقیقتی است و به عقیده بنده این در نتیجه مقاوتی است که سال گذشته دولت و نمایندگان محترم مجلسین از خودشان نشان دادند و ما به این توفیق کامل رسیدیم در سال گذشته بعد از تصویب لایحه قانونی نفت یک قراردادی با ایتالیایی‌ها تنظیم کردیم و تقدیم مجلسین شد و به تصویب رسید البته آن قانون نفت و آن قرارداد لازم بود بگذرد تا ما امروز به این موفقیت بزرگ برسیم (صحیح است) و اگر آن قانون تصویب نشده بود بنده امروز این افتخار را نداشتم که این قرارداد را تقدیم بکنم (صحیح است) این موافقت‌نامه حاضر از لحاظ مصالح و منافع کشور متضمن مزایایی است که حقاً می‌توان امضای آن را به عنوان پیشرفت فوق‌العاده‌ای در راه تحقق آمال ملی ایران تلقی کرد اینک به طور اجمال مزایای عمده آن ذکر می‌شود.
۱- مواد و شرایط موافقت‌نامه از هر حیث منطبق با اصول و مقررات قانون نفت مصوب نهم مرداد ۱۳۳۶ می‌باشد
۲- موافقت‌نامه بر اساس مشارکت ۵۰ ۵۰ که بیشتر مورد نظر قانونگذار بوده و تنها طریقی است که تصدی و مباشرت مستقیم شرکت ملی نفت ایران در کلیه جنبه‌های فنی و اداری و بازرگانی صنعت نفت تأمین می‌نماید تنظیم گردیده است ۳ - با وجود این که شرکت ملی نفت ایران در نفت کشف شده بالمناصفه شریک می‌باشد دیناری از بابت مخارجی که تا پیدا شدن نفت به مقادیر تجارتی لازم می‌باشد بر عهده نخواهد داشت طرف قرارداد به موجب ماده ۲۹ متعهد است که ظرف دوازده سال اول حداقل مبلغ ۸۲ میلیون دلار برای عملیات اکتشافی در ایران خرج کند هر گاه در خاتمه مدت مزبور تمام این مبلغ به مصرف نرسیده باشد نصف باقی مانده به شرکت ملی نفت ایران پرداخت خواهد شد. (احسنت)
۴ - به موجب ماده ۱۶ موافقت‌نامه طرف دوم ملزم است که حداکثر ۱۸ ماه از تاریخ تصویب اقلاً حفاری یک چاه را در ناحیه عملیات آغاز کرده باشد و حال آنکه این مهلت به موجب بند ب ماده ۷ قانون نفت چهار سال تعیین گردیده است
۵ -اداره عملیات به دست یک شرکت ایرانی خواهد بود که به طور غیر انتفاعی عمل خواهد کرد سهام این شرکت عامل به طور متساوی متعلق به طرفین خواهد بود
۶- طرف قرارداد علاوه بر تعهد ۸۲ میلیون دلار مخارج اکتشافی مبلغ بیست و پنج میلیون دلار نقد نیز به عنوان پذیره سی روز پس از تاریخ اجرای قرارداد خواهد پرداخت و حال آنکه قانون نفت در مورد شرکتی که براساس مشارکت پنجاه درصد پیشنهاد تسلیم کند پرداخت پذیره را شرط ننموده است. (صحیح است)
۷ - از نفت و گازی که در نتیجه اجرای این قرارداد تولید می‌شود مقداری که به طور معقول برای تأمین مصرف پخش داخلی ایران مورد نیاز باشد به قیمت تمام شده تحویل شرکت ملی نفت ایران خواهد شد
۸ - کلیه نفتی که تولید شود پس از تأمین احتیاجات داخلی یا به وسیله هر یک از طرفین و یا به وسیله شرکت عاملی که تأسیس می‌شود به بهای اعلان شده (البته پس از وضع هزینه‌های مذکور در قرارداد و با ترتیبات معینی که در مورد اعطای تخفیفات در نظر گرفته شده) فروخته و درآمد فروش بالمناصفه بین طرفین تقسیم خواهد شد
۹- راجع به کار آموزی فنی ایرانیان مقررات عملی بسیار جامعی در نظر گرفته شده است بدین شرح که مقرر گردیده برنامه‌های وسیعی برای تعلیم صنعتی و فنی طرح و با همکاری طرفین اجرا شود تا با تربیت کادر فنی و اداری ایرانی و سپردن کار به دست آنها عده کارمندان خارجی مرتباً و متدرجاً تقلیل یابد به طوری که در پایان ده سال از تاریخ شروع قرارداد عده مستخدمین خارجی شرکت عامل از دو درصد کل کارمندان تجاوز ننماید. به طوری که ملاحظه فرمودید اینها رؤوس مطالبی است که بنده به طور خلاصه به عرض آقایان نمایندگان محترم رساندم و لایحه را الان تقدیم مقام ریاست خواهم کرد و استدعا می‌کنم دستور بفرمایند کمیسیونی که مخصوص نفت انتخاب شده بود هر چه زودتر نسبت به این لایحه رسیدگی بکند و برای تصویب مجلس تقدیم بشود همان طوری که آقایان استحضار دارند جمع کل درآمدی که به دولت ایران خواهد رسید به نسبت ۷۵ درصد از کل سهم ما خواهد بود (احسنت) و ۲۵ درصد مال آنها خواهد بود علاوه بر این که همان‌طور که توضیح دادم ۲۵ میلیون دلار سی روز پس از تصویب فوراً به دولت ایران پرداخت خواهد شد ۸۲ میلیون دلار هم موظف هستند برای اکتشاف و استخراج در اینجا خرج بکنند و چناچه بعد از مدت معین به نفت نرسیدند یا منصرف شدند آن بقیه ۸۲ میلیون دلار هم متعلق به دولت ایران خواهد بود (چند نفر از نمایندگان- نصفش) (پرفسور اعلم- نهضت حقیقی همین است)
برای این دولت نهایت افتخار و مباهات است که در اجرای منویات بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاه توفیق حاصل کرده است که در حقیقت موضوع نفت ایران به طور کلی حل شده است با قانون خاصی که داریم و با این دو قراردای که یکی پارسال و یکی امسال تنظیم کرده‌ایم مطمئن هستیم که یک امر مهمی در دنیا خواهدشد برای این که برای اول دفعه است که یک ملتی توانسته است از منابع خودش به بهترین وجهی استفاده بکند و استفاده می‌کند و این افتخار برای ملت ایران است (مرآت‌اسفندیاری- انشاءالله پولش هم نصیب ملت ایران بشود) (عمیدی‌نوری- طرف قرارداد کیست؟) طرف قرارداد یک شرکت آمریکایی است بنام ایندیانا این وجوهی که از این محل حاصل خواهد شد همان طوری که قبلاً هم به استحضار آقایان در سال گذشته رساندم این وجوه به عنوان ذخیره خواهد بود و هر موقعی که مصرفی برای آن داشته باشیم با تقدیم لایحه وتصویب مجلسین مصرف خواهد شد (صحیح است) به این ترتیب خواهد بود که هر موقع یک برنامه‌ای ضرورت داشت با اجازه مجلسین به مصرف خاصی خواهیم رسانید مورد مصرف را مجلسین تصویب خواهد کرد بنده امیدوارم این اقداماتی که این چهار پنج سال شده است برای آن عده از مردم ایران که تصور می‌کردند اشخاصی که آمدند خدمت می‌خواستند بکنند و بعد دیدیم که خدمت نکردند دیگر گول آن تبلیغات و این طور عوامفریبی را نخورد (صحیح است) و این بهترین درس بود برای ما که الحمدلله یک فصل جدیدی در زندگی پر افتخار ما باز شده است و آن فصل کار است که همه باید کار بکنند در همین آذربایجان که اعلیحضرت همایونی تشریف فرما شدند در تمام مدت و موقعی که تمام طبقات افتخار شرفیاب داشتند این قسمت را تذکر فرمودند که همه کار بکنند و همه چیز را از دولت انتظار نداشته باشند دولت راهنما است دولت باید وسایل را فراهم کند خود دولت باید بیش از پیش کار بکند و امیدوارهستم که به یک نتیجه بسیار بسیار خوب و درخششی در آتیه نزدیکی برسیم (احسنت)
رئیس- به کمیسیون نفت فرستاده می‌شود چاپ هم می‌شود و بین آقایان توزیع می‌شود کمیسیون هم به وظایف خودش عمل خواهد کرد چون در دستور چیزی نیست آقای عمیدی‌نوری بفرمایید
عمیدی‌نوری- بنده فعلاً عرضی ندارم.
۱۱ - بیانات بعد از دستور آقای دکتر بینا
رئیس- آقای دکتر بینا
دکتر بینا - بنده از مقام ریاست اجازه گرفته بودم راجع به اتصال خط آهن ایران به آذربایجان عرایضی بکنم ولی وقتی جناب آقای نخست‌وزیر مژده لایحه را دادند واقعاً خط آذربایجان و راه‌آهن در مقابل این مژده خیلی خیلی کوچکتر بود و این کاری که شده است برای دنیا یک انقلابی از جهت نفت است که از طرف ایران به وجود آمده است و همان‌طور که همکاران محترم من به عرض رساندند این همه آوازه‌ها از شه بود ما به دنیا نشان دادیم به تمام ملل نشان دادیم اگر دوسال سه سال چهار سال ما را به حال خود باز بگذارند قادریم خودمان را اداره بکنیم ما قادریم به دنیا نشان بدهیم که ایران همان ایران است که از دروازه‌های خود گذشت و به دنیا حکومت کرد ما به دنیا حکومت نمی‌خواهیم بکنیم ولی خودمان را خوب اداره خواهیم کرد تمام عواملی که امروز در ایران به دست آمده است فقط و فقط روی امنیت و آرامش و روی اعتمادی است که بسته به وجود یک نفر است و آن هم شاه مملکت است خداوند انشاءالله وجود ایشان را برای این ملت و
مملکت زجردیده همیشه پایدار و پاینده نگهدارد (انشاءالله) اغلب آقایان فرمودند خط آهن به آذربایجان وصل شده است بنده نگویم خط آهن آذربایجان وخط آهن ایران به اروپا وصل شده است آسیا به اروپا وصل شده است شرق به غرب وصل شده است کار خیلی بزرگی است که در نتیجه توجهات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی نصیب این مملکت گردیده ما همیشه پرچمدار و مشعل‌دار تمام این نهضت‌ها بوده‌ایم با این نهضت نفت به دنیا و به خاورمیانه نشان دادیم که ایران همان نقش رهبری را داشته و خواهد داشت و شاهنشاه ما را در هدایت به این راه مؤید و منصور خواهند داشت (احسنت)
۱۲- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس- در دستور چیزی نداریم از آقایان اعضای کمیسیون‌ها و مخصوصاً از رؤسای کمیسیون‌ها تقاضا داریم که تمام کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند و بالاخص کمیسیون نفت و لوایحی که در کمیسیون‌ها هست زودتر گزارش آن را به مجلس بدهند فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود
(مجلس یک ربع ساعت پیش از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت