مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ بهمن ۱۲۸۵ نشست ۳۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ بهمن ۱۲۸۵ نشست ۳۷
مذاکرات دارالشورای ملی سه شنبه چهاردهم شهر ذیحجه الحرام ۱۳۲۴
صورت خلاصه مجلس روز یکشنبه قرائت شد. بعد اعتبارنامه آقا میرزا مرتضی قلیخان وکیل از طرف ملاکین اصفهان قرائت شد و مجلسیان باو تبریک گفتند.
آقا سید عبدالله مجتهد – مطلبی که هست اینست آنروزی که وکلا خواستند برای حضور وزرا و همراهی ایشان چیزی بنویسند من آن روز اسائه ادب کردم و نگذاشتم که ایشان بنویسند گفتیم باشد که ما بنویسیم ما هم عریضه در کمال رعایت ادب و متانت بحضور مبارک روانه داشتیم همان بود که همه شماها دیدید و خواندید جواب خیلی خوب است ولی جواب تشریف آوردن وزرا را نفرموده بود اما اگر چه در معنی این کار بود دیگر با وکلاست هر چه میدانند و میگویند من هم حاضرم و همراهی دارم.
حاجی سید نصرالله – این که تمام ملت این سنگها را بسینه می‌زنند و می‌خواهند که این خرابیها رفع شود در واقع برای دولت است زیرا که بار اول فایده را آنها می‌برند دیگر چرا حاضر نیستند برای پیشرفت این مطلب خیلی عجب است.
آقا سید عبدالله مجتهد – وزرا بطوری که باید حاضر باشند از برای مجلس نیستند ولی شخص شاه و صدراعظم همراه و مساعدند دیگر رأی رأی وکلاست.
سیدالحکما – مگر عزل ونصب وزرا با شاه نیست اینها از اطاعت شاه هم خارجند وقتی که خود پادشاه همراهست هر وزیری که مخالف باشد او را عزل کند.
آقا سید عبدالله – اگر این مطلب در مجلس عنوان نمی‌شد مسئله نبود که جواب مساعدی ندهند ولی حال که عنوان شد بمجلس برمیخورد واز شأنش می‌کاهد.
وثوق الدوله – آن روز را مجلس حاضر بود که بنویسد آقایان پیش گیری کردندولی حالا حاضرند که بنویسند؟
آقا سید محمد مجتهد – ما آن مطالبی که مقصود بود در آن کاغذ هیچ متعرض نشدیم مجلس بنویسد و جواب بخواهد.
آقا سید محمد تقی- تا وزرا مسئول در این مجلس حاضر نشوند و نیایند برای همراهی کار مجلس بجائی نخواهد رسید.
آقا سید عبدالله – اگر آن نظامنامه را پیش پادشاه نمی‌فرستادند از اول مسئله نبود چون فرستادند اهمیت پیدا کرد این مطلب هم حال همانطور است اهمیتی پیدا کرده دیگر وکلا خود بدانند.
آقا سید محمد تقی – دیگر تا مجلس این کار را درست نکند و ترتیبی ندهد نباید اقدام در کاری کرد.
وکیل التجار- تا وزرا در این مجلس حاضر نشوند نمی‌شود که کاری صورت بگیرد وکلا ولایات هم نمیایند.
حاجی سید نصرالله – معلوم است آنها این کار را می‌کنند که کم کم مجلس تحلیل برود و ضعف پیدا کند میگویند مردم هم خسته میشوند هی کوتاه می‌آیند وکلای سایر ولایات هم نمی‌آیند دیگر ملت باید با این تفصیل تکلیف خود را بداند.
آقای سید محمد تقی- ملت حاضرند که حق خود را مطالبه کنند.
آقای سید محمد مجتهد – وقتیکه وکلا نتوانند کاری بکنند موکلین آنها خود بدانند.
حاجی سید نصرالله – چه حضوری بر فرض وزراء هم حضار شدند تا آنها معاونت و مساعدت نکنند چه فایده دارد مثلا اینجا انجمن عدلیه قرار دادند بنده یکی از اجزا آن انجمن هستم این انجمن اسباب و لوازمات می‌خواهد در صورتیکه آنها نباشد چه بکنیم.
حاجی معین التجار – شما بنویسید بدولت شاید دولت خودش همراهی کند.
آقای سید حسن تقی زاده – غرض حضور آنها نیست غرض اینست که باید وزرا معرفی شده در اینجا باید حاضر بشوند.
حاجی معین التجار- همین مطلب را بنویسید جواب بخواهید.
آقا سید حسین – هیئت وزراء را معرفی کنند بمجلس تا مسئول باشند.
حاجی معین التجار- اول مجلس بنویسد که آنها معرفی کنند بتوسط شخص اول صدر اعظم بعد هر وقت آنها را خواستند حاضر بشوند.
حاجی سید نصرالله – این نمی‌شود که یکروز آنها را بخواهند و روز دیگر آنها حاضر بشوند کار باین ترتیب نمی‌شود پیش برود.
وکیل التجار- اول وزراء معین بشوند بعد هر وقت که مجلس آنها را بخواهد باید حاضر بشوند.
حاجی محمد اسمعیل آقا – امروز باید آنها معرفی بشوند که مجلس بعدها تکلیف خودش را با آنها بداند.
حاجی معین التجار- حالا آن نوشته که باید نوشت بهمین ترتیب بنویسند و بخوانند.
آقای سید محمد تقی – این طور نوشته فایده ندارد باید نوشته بشود اگر آنها حاضر نشدند برای انجام امور تکلیف خود را بدانند و مجلس هم تعطیل می‌شود.
حاجی معین التجار – حالا همانطور بنویسند که معرفی بشوند و حاضر بشوند اگر جواب مساعد نیامد بعد اینطور بنویسند.
حاجی سید نصرالله – این چه فایده دارد باید همراه باشند.
حاجی محمد اسمعیل آقا – غرض این نیست که آنها حاضر بشوند اگر حاضر شدند و گفتند تکلیف ما معین نیست ما چه بگوییم؟
وثوق الدوله – مجلس حاضر بود پریروز که بنویسد آقایان نوشتند حالا هم باید مجلس بنویسد و تکلیف بخواهد.
خیاط باشی- وزیر امور خارجه را چند دفعه خواستند و نوشتند جواب نداد.
حاجی محمد اسمعیل آقا – از مطلب خارج نشوند باید نوشت که صدر اعظم هیئت وزراء را بیاورند اینجا معرفی کنندواین مطلب تا روز پنجشنبه و شنبه باید صورت بگیرد.
خیاط باشی- برای وزرا جایی معین باشد که هر وقت حاضر میشوند مکان ایشان معلوم باشد.
حاجی معین التجار- مطلبی که دارید آنراهم بنویسید که برای چیست.
حاجی محمد اسمعیل آقا – اول این مطلب را تمام بکنید عقیده من اینست که تا این مطلب تمام نشود در مطلب دیگر داخل نشوید.
سید الحکما – باید وزراء حاضر باشند که انجام کار را از ایشان بخواهیم اگر اینها حاضر نباشند مجلس نمی‌تواند احکام خود را خودش اجرا کند.
حاجی سید نصرالله – جوابی که بما می‌دهند میگوید کدام مطلب را نوشته‌اید که اجرا نشد آخر تا آنها همراه نباشند و حاضر برای انجام امور نباشند نمی‌شود.
حاجی معین التجار – همراهی آنها بیک اندازه بوده است و حاضر می‌شدند ولی مذاکرات مجلس بی‌ترتیب شد آنها که همراه بودند.
وکیل التجار – وقتیکه آنها حاضر بشوند مجلس مذاکرات هفتگی خودش را مرتب می‌کند و معلوم خواهد شد که فردا می‌خواهد چه گفتگو کند.
حاجی عبدالوهاب – مردم خواهش دارند که جواب شاه را در این باب بخوانید تابدانند.
حاجی سید نصرالله – همین بود که مذاکره شد لازم بخواندن نیست (بعد مذاکره در تعیین روز شد که چه روزی آنها حاضر شوند بعد از مذاکرات زیاد قرار بروز یکشنبه شد).
وکیل التجار- بودجه مملکت باید معین شود جمع و خرج دولت باید رسیدگی شود اینقدر وقتی نماینده خوبست روز جمعه باشندو برای معرفی مجلس فوق العاده تشکیل شود معطل نیست
(بعد مکتوبی که بصدارت در این باب نوشته قرائت شد خلاصه اینکه باید هیئت وزرا بتوسط شخص اول صدر اعظم روز یکشنبه در مجلس حاضر و معرفی شودند والا مجلس تعطیل می‌شود).
آقا سید حسین – تعطیل چرا مجلس تعطیل نمی‌شود این کلمه را بردارید (جمعی گفتند باید باشد).
حاجی سید نصرالله – شما گمان می‌کنید که قوام مجلس بوجود ماست اینطور نیست ملت تکلیف خودش را میداند.
حسنعلیخان – لفظ تعطیل باشد آخر نشستن ما دراینجا چه فایده دارد.
آقا سید حسن تقی زاده – این اتمام حجت است و اتمام حجت باید در مرتبه سیم باشد بواسطه تبادل افکار تعویق افتاد حال برای اتمام حجت بگذارید در مرتبه دیگر که هیئت مجلس حضوراً این عرض را می‌نمایند.
حاجی سید نصرالله – بر فرض که یکدفعه دیگر هم برای اتمام حجت گذاشتیم آخر چه فرق می‌کند.
آقا سید عبدالله مجتهد – اینطور بنویسید که اگر در آن روز حاضر نشوند معلوم می‌شود که وزرا در استحکام بنیان مجلس حاضر نیستند بعد بهمین مضمون نوشتند جمعی گفتند که آن کلمه اولی قشر بود در این مقام.
حاج سید نصرالله – قشر نیست واقع است همین طور است.
گفتند وقتیکه حاضر نشوند قهراً مجلس تعطیل است لازم بنوشتن نیست.