مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ امرداد ۱۳۰۶ نشست ۱۳۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۱۳۵
صورت مشروح مجلس یکشنبه هشتم امرداد ۱۳۰۶ مطابق ۲ صفر ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-سؤال آقای آقا سید یعقوب از آقای رئیس‌الوزرا در موضوع خبر منتشره در رویتر راجع به طرز تربیت اهالی خوزستان و تکذیب آقای رئیس‌الوزرا
۲-تصویب مرخصی آقایان تقی‌زاده. اسکندری. ثقةالاسلامی و رد مرخصی آقای حاج غلامحسین ملک
۳-مذاکره نسبت به لایحه دولت راجع به تفسیر ماده ۲۷۹ قانون مجازات هعمومی و تصویب آن
۴-مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اعتبار مخارج فنی و اداری راه‌آهن برای سنه ۱۳۰۶ و تصویب آن
۵-تصویب خبر کمیسیون بودجه راجع خرج تحصیل غلامحسین خان پسر میرزا هادی خان
۶-مذاکره نسبت به خبر کمیسیون محاسبات راجع به مخارج روضه‌خوانی در مجلس شورای ملی بابت سنه ۱۳۰۶
۷-قانون راجع به تفسیر ماده ۲۷۹ قانون مجازات عمومی
۸-قانون راجع به بودجه ۱۳۰۶ راه‌آهن
۹-قانون راجع به خرج تحصیل غلامحسین خان
(مجلس سه ساعت قبل از ظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلس پنجشنبه پنجم امرداد را آقای بنی سلیمان قرائت نمودند)
غائبین با اجازه جلسه قبل
آقایان: حاج علی اکبر امین – عراقی – اسفندیاری – محمد آخوند – احتشام زاده – لیقوانی – فرشی – عدل – جوانشیر – مفتی – میرزا حسنخان وثوق – زعیم.
غائبین بی اجازه جلسه قبل
آقایان: محمو ولی خان اسدی – علیخان اعظمی – نظام مافی – حشمتی – حیدری مکری – بهار – حاج حسن آقا ملک.
دیر آمدگان با اجازه جلسه قبل
آقایان: شریعت زاده – فرمند – ثقت الاسلامی – تقی زاده – افخمی.
دیر آمدگان بی اجازه جلسه قبل
آقایان: سهراب خان – محمد تقی خان اسد – محمود رضا.
رئیس – آقای رفیع.
حاج آقا رضا (رفیع) – عرض بنده راجع به صورت مجلس است آن پیشنهادی که آقای فهیمی کرده بودند راجع به اینکه سه نفر معین شوند برای حساب و بعد هم متذکر شدند که اگر رد شود بد است پس گرفتند و بعد آقای دهستانی آنرا قبول کردند در آنموقع مجلس از این نظر که آقایان وزراء قول دادند خودشان به این حساب رسیدگی خواهند کرد مقتضی ندانست که سه نفر معین شود بنده مقصودم این است که نوشته شود پیشنهاد راجع به تعیین سه نفر رد شد نه راجع به حساب زیرا دولت کتعهد شد خودش به حساب رسیدگی کند.
رئیس – گمان می‌کنم همینطور نوشته شده است اگر غیر از این باشد همینطور اصلاح می‌شود دیگر اعتراضی نیست.
(گفته شد خیر)
رئیس – صورت مجلس تصویب شد.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – راجع به موضوعی که آقای مهدوی اظهار کردند اصل مسئله را باید عرض کنم در روزنامه در جزء اخبار رویتر نوشته شده است که دولت ایران تربیت خوزستان که آبادان هم جزو آن است به کمپانی نفت جنوب داده است خیلی جای تعجب است آقای رئیس الوزراء حاضرند آقای وزیر عدلیه هم حاضرند حقیقتاً این مسئله جلو چشم من را سیاه کرده است بلی منافع را می‌برند دیگر تربیت خوزستان یعنی چه؟ مخصوصاً نوشته است آبادان هم جزو آن است خواستم آقای رئیس الوزراء جداً این قضایا را تکذیب کنند بچه جهت ما می آئیم تربیت یک ایالت خودمان را واگذار کنیم به اجنبی !!
رئیس الوزراء – اولاً اخبار رویتر حجت نیست مکرر آقایان ملاحظه فرموده‌اند که رویتر یک خبری می‌دهد سه روز بعدش هم تکذیب می‌کند ثانیاً این خبر اصلش هر چه باشد و ترجمه اش هر طور باشد و رویتر هر چه نوشته باشد همه را بنده تکذیب می‌کنم.
رئیس – چند فقره خبر از کمیسیون مرخصی رسیده است قرائت می‌شود خبر راجع بمرخصی آقای تقی زاده
(بشرح ذیل خوانده شد)
آقای تقی زاده بواسطه عارضه کسالت تقاضا نمودند تا حصول بهبودب غایب با اجازه محسوب شوند کمیسیون یکهفته مرخصی جهت ایشان تصویب و راپرت آن تقدیم می‌شود.
تقی زاده – بنده دو جلسه غایب بودم همان دو جلسه را اجازه بفرمائید.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بمرخصی دو جلسه آقای تقی زاده آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد خبر مرخصی آقای اسکندری قرائت می‌شود
(بشرح آتی خوانده شد)
آقای اسکندری تقاضای چهل روز مرخصی نمودند کمیسیون مرخصی مزبور را به این ترتیب تصویب نمود که از تاریخ امروز الی دو ماه حق داشته باشند از چهل
روز مرخصی خود استفاده نمایند.
رئیس – آقای کازرونی.
کازرونی – بنده نمی‌خواهم مخالفت کنم ولی خواستم تذکر بدهم به اعضاء کمیسیون عرایض و مرخصی یکقدری ملتفت بشوند که بعداز این اجازه هائی که می‌دهند طوری نباشد که یکمرتبه بیدار شوند که مجلس از اکثریت افتاده است هی پشت سر هم اجازه می‌دهند والا در این مورد مخالفتی ندارم.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده مخالفم. چون آقای کازرونی مخالفتی نکردند اگر اجازه میفرمائید عرایضم را عرض کنم.
رئیس – بفرمائید.
آقا سید یعقوب – عرض کنم بر حسب رأئی که مجلس داده است در پنجم صفر مجلس تعطیل می‌شود اگر مقصود از این چهل روز مرخصی غیر از یکماه تعطیل است که چون آقای اسکندری یک شخصی هستند که همیشه مواظب هستند در آمدن مجلس خوب است حالا هم از ده روز بیشتر استفاده نکند یک ماه هم تعطیل هست این می‌شود چهل روز والا همان طور که آقا میرزا علی ییان کردند با کارهای فوق العاده که داریم ممکن است مجلس از اکثریت بیفتد و گرفتار بشویم خوب است آقای اسکندری ده روزه مرخصی بگیرند یکماه هم تعطیل هست در این چهل روز کارهایشان را انجام بدهند.
رئیس – رأی گرفته می‌شود به مرخصی چهل روزه آقای اسکندری آقایانیکه موافقند قیام فرمایند.
(اغلب برخاستند)
رئیس – تصویب شد خبر دیگر.
(بمضمون آتی خوانده شد)
آقای ثقت الاسلامی نماینده محترم از تاریخ ۱۹ اردیبهشت لغایت سه ماه اجازه مرخصی داشته که بواسطه گرفتاریهای حاصله نتوانسته است استفاده کند و اینک تقاضا نموده که مرخصی ایشان تجدید شود لذا کمیسیون تقاضای ایشان را تصویب و خبر آن را بمقام مجلس شورا تقدیم می‌دارد و به نماینده محترم تذکر می‌دهد که از تاریخ تصویب در ظرف چهار ماه حق استفاده از سه ماه مرخصی خود خواهند داشت.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده عمداً می‌آیم اینجا در صورتیکه میدانم رأی هم خواهید داد ولی بنده مطابق مسؤلیت خودم صرف نظر نمی‌کنم و عرایض خودم را عرض می‌کنم آن وقتیکه کمیسیون عرایض و مرخصی رأی داد به سه ماه مرخصی آقای ثقت الاسلامی آنقدر مرخصی تصویب نشده بود اما حالا خودتان تصئیق می‌کنید آقای کمیسیون عرایض آقای مهدوی که آنقدر اصرار داشت رئیس کمیسیون بشود برای همین چیزها بود کجا تشریف برده‌اند ملاحظه بفرمائید مجلس رأی داده است به یکماه تعطیل آنوقت هم مرخصی می‌آید تصویب می‌شود با این ترتیب بعد از تعطیل وقتی که آقای رئیس می‌خواهد مجلس را افتتاح کند نماینده‌ها می‌گویند ما مرخصی داریم و حق داریم نیائیم و از آنطرف کارهای مملکت مختل می‌ماند ما آمده‌ایم برای اصلاح کارهای مملکت و من مخالف هستم مگر اینکه خود نماینده محترم ترحم کنند و بهمان یک ماه که مجلس رأی داده است برای تعطیل اکتفا کنند اینهمه لوایح را به بینید و البته با اینکه کار مملکت مانده است اگر باز هم آقایان رأی می‌دهند مختارند.
رئیس – رأی گرفته می‌شد بمفاد خبر کمیسیون عرایض و مرخصی آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد خبر دیگر
(بمضمون ذیل خوانده شد)
آقای حاج غلامحسین ملک التجار تقاضای دو ماه مرخصی نمدند کمیسیون از تاریخ تصویب تقاضای ایشان را پذیرفته و راپرت آن تقدیم می‌شود.
رئیس – آقای دشتی.
دشتی – در دوره ششم یک منظره بدی در مجلس پیدا شده است و آن شانه خالی کردن آقایان است از زیر بار تکلیف و انجام وظیفه بوسیله نیامدن بمجلس و مرخصی خواستن‌های زیاد
و اینکه بنده با آقای غلامحسین ملک مخالفت کردم با سوابق دوستی که با ایشان دارم البته حمل به غرض نمی‌شود و در موقع انتخابات اقوام ایشان با وکالت ایشان مخالف بودند برای اینکه می‌گفتند تجارت دارند در شیراز و کارهای تجارتیشان معوق خواهد ماند و بهمین چهت هم بود که در ابتدای امر ایشان نه ماه بمجلس نیامدند وحالا هم تازه یک ماه است و با اینکه یک ماه هم تعطیل می‌شود دو ماه هم مرخصی می‌خواهند این که و کالت نشد اگر نمی‌تواند به کارهای موکلین خودشان برسند خوبست استعفا بدهند یا اینکهخ درست بیایند اینجا و به کارهای موکلینشان برسند علاوه بر اینها غالباً اجازه مرخصی می‌خواهند برای استفاده از امور شخصی و بعقیده بنده این ترتیب خوبی نیست.
رئیس – رأی گرته می‌شود بمرخصی دو ماهه آقای حاج غلامحسین ملک آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد راجع به دستور مجلس در جلسه قبل پیشنهادهائی رسیده بود حالا قرائت می‌شود ورأی می‌گیریم.
وزیر عدلیه – اجازه میفرمائید؟
رئیس – بفرمائید.
وزیر عدلیه – بنده چند فقره لایحه داشتم یکی راجع به اختیارات کمیسیون بود که قبلاً تقدیم شد بود و سه لایحه هم هست که امروز تقدیم می‌شود یکی از آنها مخصوصاً فوریت دارد و آنکه فوریت دارد در درجه اول عر ض می‌کنم که آقایان توجه بفرمایند مطابق قانون مجازات عمومی در ماده دویست و هفتاد و نه نوشته شده است که اعمالی که قبل از این قانون اتفاق افتاده و بموجب این قانون جرم است در صورتی قابل تعقیب خواهد بود که اولاً مرور زمان شامل آن امور نشده باشد و ثانیاً شرعاً حدی از برای آن تعیین نشده باشد این مسئله باعث شده است که یک عده زیادی که گمان می‌کنم پنجاه شصت نفر هستند در محبس‌ها باشند اشخاص قاتلی که از این قانون مرتکب قتل شده‌اند اینها را عدلیه مجبور بوده است چه قبل از انحلال و چه بعد از انحلال مستخلص کند و بهمین طریق اشخاصیکه از اموال دولت و صندوق دولتی اختلاس کرده‌اند مثل کسی که در اصفهان این کار را کرده است و راه حلی که به نظر بنده رسیده است برای وزارت عدلیه این بوده است که در ضمن یک ماده آنرا تفسیر نمائیم ….
مدرس – تفسیر نمی‌خواهد نفهمیده‌اند.
وزیر عدلیه – بالاخره همینقدر خواستم خاطر آقایان را متوجه کنم که چون بنوبه کارهای اینها به محاکم می‌آید و چون مجلس می‌خواهد تعطیل کند در دیوان تمیز و محاکم اینها مستخلص خواهند شد بنابراین این لایحه تقدیم می‌شود که رأی داده شود قسمت آخر ماده دویست و هفتاد و نه مانع تعقیب قاتلین و مختلسین اموال دولتی نیست یک لایحه دیگر هم هست که باید فقط برود بکمیسیون عدلیه که البته بعد از آنکه آن اختیارات داه شد باید اجرا شود و این راجع بیک ماده از قانون تجارت است یک لایحه دیگر راجع است به شش هزار تومان محاسباتی از بابت سنه ۱۳۰۵ که یک اشخاصی خدمت کرده‌اند و حقوقشان داده نشده است و بایستی داده شود این هم باید البته برود بکمیسیون
بودجه و نسبت باین دو فقره آخر تقاضای فوریت ندارم ولی آن قسمتی که بعقیده بنده اگر آقایان موافقت بفرمایند با قید دو فوریت اینجا طرح شود ماده راجع به قاتلین و مختلسین است که تعطیل مجلس در جلو است و اینها کارشان به نوبت میاید در محاکم و وقت محاکمه شان است چون نمی‌توانیم عقب بیندازیم همینطور که چند روز پیش از این یکی از قاتلین شیراز مستخلص شد اینها هم مستخلص خواهند شد بنده از حالا عرض می‌کنم که مسؤلیتی به گردن من نباشد
(لایحه مزبور بشرح ذیل قرائت شد)
ساحت محترم مجلس شورای ملی سید الله ارکانه. بطوریکه خاطر نمایندگان محترم مسبوق است مطابق ماده ۲۷۹ قانون مجازات عمومی ….
رئیس – ماده را بخوانید.
(آقای بنی سلیمان ماده واحده بشرح ذیل قرائت نمودند)
ماده واحده – قسمت اخیر ماده ۲۷۹ قانون مجازات عمومی از تعقیب قاتلین و مختلسین اموال دولتی که قبل از تصویب و انتشار قانون مزبور مرتکب جرائم مزبور شده‌اند مانع نمی‌باشد.
رئیس – تقاضای دو فوریت شده است فعلاً مذاکره راجع بفوریت اول است.
آقای آقاسید یعقوب.
آقا سید یعقوب – موافقم.
رئیس – مخالفی نیست؟
(گفته شد خیر)
رئیس – رأی می‌گیریم آقایانیکه با فوریت اول موافقند قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس – تصویب شد فوریت قسم ثانی مطرح است کسی مخالف نیست؟
بعضی از نمایندگان – خیر.
رئیس – رأی می‌گیریم آقایانیکه فوریتتت قسم ثانی را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد آقای دادگر.
دادگر – موافقم.
رئیس – آقای دشتی.
دشتی – موافقم.
رئیس – آقای زوار.
زوار – موافقم.
رئیس – آقای کازرونی.
کازرونی – بنده گمان می‌کنم چون اصلاً قانون مجازات عمومی بمجلس نیامده و در مجلس مطرح نشده و کمیسیون عدلیه آنرا تصویب کرده بالاخره این هم که راجع باصلاح آن یا تفسیر آن است بایستی تآنجا ارجاع بشود در صورتیکه ما از اصلش اطلاعی نداریم در فرعش چه می‌توانیم بگوئیم در حالیکه بنده گمان می‌کنم تا اندازه که بنده اطلاع دارم همانطور است که می‌فرمایند اینماده مانع نخواهد بود الان قیافه مجلس مقدس را هم می‌بینیم البته مختلسین باید تعقیب شوند لکن ملاحظه بفرمائید یک قانونی را کمیسیون عدلیه از نظر خودش گذرانده در تحت عنوان موقت و بعقیدخه بنده با اینکه بعنوان قانون موقت است ولی مؤید است و بموقع اجرا هم گذاشته شده این هم که راجع به تفسیر یا تعبیر آن است باید بآنجا ارجاع شود.
یک نفر از نمایندگان – وقت ندارند.
کازرونی – امروز تشکیل بدهند.
وزیر عدلیه – بنده ندیدم که نماینده محترم هیچ مخالفتی با اصل قضیه داشته باشند فقط راجع باینکه به کمیسیون عدلیه برود یا در اینجا مطرح شود یک سلیقه را اظهار کردند بنده تصور می‌کنم اولاً این ضرورتی ندارد برای اینکه ممکن است یک رأئی را یک کمیسیونی
بدهد بعد در مجلس مذاکره شود مثل اینکه راجع بقوانینی که از کمیسیون عدلیه گذشته مکرر در مجلس مذاکره شد آنچه بنده خاطرم هست راجع بقسمت محاکم انتظامی در صورتیکه قانون اصول تشکیلات در کمیسیون عدلیه گذشته بود بعضی مواد راجع به محاکم انتظامی در مجلس پنجم گذشت و هیچ اشکالی هم ندارد و ثانیاً ملاحظه میفرمائید با این گرفتاری هائی که داریم و گرمای هوا و اول تعطیل بر فرض هم که بنده قبول کردم که برود بکمیسیون گمان نمی‌کنم کمیسیون تشکیل شود این مسئله هم یک مسئله صریحی است بطوریکه بعضی از آقایان می‌فرمایند ضرورت ندارد و خیلی واضح است پس اجازه بدهید زودتر بگذرد.
رئیس – دیگر مخالفی نیست؟
آقای سید یعقوب – بنه مخالفم.
رئیس – بفرمائید.
آقا سید یعقوب – نظر بنده این است چون بنده خودم عضو کمیسیون عدلیه بودم و خدا میداند این ماده را بچه ترتیب گذراندند بنده معتقد بودم که آقای وزیر عدلیه بیایندو اصل این ماده را بکلی نسخ کنند چرا؟ برای اینکه در طی این ماده بنده میدانم قطع نظر از سارقین مال دولت سارقین دیگر هم بکلی رها شده‌اند آنهائیکه تخلف در قانون استخدام و قوانین مملکت کرده‌اند بکلی در تحت این ماده مستخلص شده‌اند آقای وزیر عدلیه آمده‌اند فقط دو موضوع را در نظر گرفته‌اند یکی موضوع قاتلین و یکی هم سرقت از خزانه دولت دزدی که در خانه من سرقت کرده باشد چه فرق دارد با دزد خزانه دولت ؟چه فرق است ما بین دولت و افراد؟ بنده تقاضا می‌کنم که آقای وزیر عدلیه در مقام این باشند که این ماده را بکلی نسخ کنند و مطابق قانون مجازات جریان پیدا کند که تمام مجرمین را شامل بشود نه اینکه باین دو مورد اختصاص پیدا کند و هر کس که جرم کرده یا خلاف است یا جنحه است یا جنایت است و خوب است فرق نگذارند بین افراد یا دولت و هر طور باشد باید تعقیب شوند و مجازات بکنند و مختص این دو طبقه نباشد نظر بنده از مخالفت این بود.
وزیر عدلیه – بنده گمان می‌کنم که اگر ما بخواهیم این نظری را که آقا اظهار کردند تعمیم کنیم یک قدری باشکالات بر می‌خوریم ممکن است نسبت به بعضی جرمها (همانطوری که بنده خیال کرده‌ام) این ماده هم که باشد مانعی برای تعقیب آنها نباشد حالا اگر جرم دیگری بنظرشان می‌رسد بفرمایند چنانکه یکی از آقایان جعل سند را اظهار کردند و بنده هم موافقت می‌کنم و لیکن هر جرمی را بخواهیم اضافه کنیم تولید زحمت می‌شود باید سعی بکنیم که در آتیه جلوگیری بکنیم از این مسائل ولی فعلاً یک جرمهائی که مثل مسئله قتل است مسئله کوچکی نیست و چیزی نیست که تصور شود از آن می‌شود گذشت که خیال کنیم آن قسمت که قانون نباید عطف بماسبق شود مسئله قتل و بعضی جرمهای مهم دیگر راهم شامل می‌شود ولکن در سایر جرمها تصور می‌کنم که یکقدری خارج از اصول باشد اگر ما بخواهیم قانون را برای مدت خیلی سابق بگذاریم خوب نیست.
بعضی از نمایندگان – بنده عرض داشتم.
رئیس – اگر مخالفید بفرمائید.
فیروز آبادی – در اینجا بنده می‌خواستم سؤال کنمم که آیا قانون مجازات عمومی را می‌خواهند اجرا کنند آیا در مجازات شرعی که مثلاً یکی قطع ید سارق است آنهم با شرایط مفصلی که شده است اگر قطع ید سارق بشود و چهار انگشت سارق را قطع کنند آنهم در سال یکی یا دو تا چه عیب دارد؟ برای اینکه در مملکتی که قانون اجرا شد دیگرکسی مخالفت نمی‌کند اگر قطع ید شد دیگر کسی دزدی نمی‌کند و بکلی دزدی از بین می‌رود اسباب آسایش نوع بشر و اهل مملکت در این است که
دست خائن را قطع کنند از جمله قوانین شرعی یکی این است که اگر کسی را به عمد کشت جان او را گرفته باید جانش را بگیرند یک ظلمی نیست اجحافی نیست تعدی نیست کمال انصاف در این است که هر چه را گرفته ازش پس بگیرند اینهم ظلمی نیست جهت چیست که قوانین مجازات اسلامی را اجرا نمی‌کنند و همینطور سایر قوانین اسلامی واگر بگویند نقصی دارد از عدم اطلاع است چه بنده که ابداً نباید قوانین اسلامی اجرا بشود بعد یک قانون مجازاتی بیاورند و آنرا هم نشود عمل کنند و به محظور بیفتند بنده خواستم به بینم جهتش چیست؟
وزیر عدلیه – تصور می‌کنم نظری که فرمودند راجع بمذاکرات ما نبوده است و بنده داخل نمی‌شوم در آن قسمت در قسمت دیگر قانون مجازات عمومی قانون مملکتی است و البته آقایان باید تصدیق بفرمایند که قانون مملکتی را باید احترام کرد اینطور نیست که میفرمائید اجرا نمی‌شود کرد عمل می‌کنیم و البته اگر در عمل به نواقصی بر بخوریم اصلاح خواهیم کرد.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – دو فقره پیشنهاد رسیده است قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که بماده واحده عبارت ذیل اضافه شود.
و اشخاصیکه جعل اسناد کرده‌اند.
رئیس – پیشنهاد آقای بیات است؟
بیات – بله.
عمادی – صحیح است بسیار خوب است مخالف ندارد؟
رئیس – آقای بیات
مرتضی قلیخان بیات – بنده گمان می‌کنم همه آقایان تصدیق دارند که این قسمت مردم را دچار یک مشکلاتی می‌کنند بعضی اشخاص سند جعل می‌کنند مردم را سه سال چهار سال پنج سال در عدلیه و قسمتهای دیگر معطل می‌کنند پس از آنکه ثابت شد کاغذ ساختگی است عدلیه او را هیچ کاری نمی‌کند باینجهت بنده پیشنهاد کردم این قسمت هم اضافه شود که اشخاصیکه جعل سند می‌کنند اقلاً تعقیب شوند.
عدلیه – بنده قبلاً هم عرض کردم موافقم.
رئیس – پیشنهاد آقای ملک مدنی هم همین است.
وزیر عدلیه – ایشان تزویر را هم اضافه کرده‌اند قبول می‌کنم هر دو از یک باب است.
رئیس – پیشنهاد آقای یاسائی.
(بشرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم بجای قاتلین و مختلسین نوشته شود کلیه مجرمین که جرم آنها از درجه خیانت است.
رئیس – آقای یاسائی.
یاسائی – لازمست بنده تذکر بدهم که اینماده که تنظیم شده نظر این بود که آن اشخاصیکه مشمول مرور زمانیکه در قانون معین شده است می‌شوند تعقیب نشوند چرا؟ برای رعایت آن اصل کلی که هیچ قانونی نباید حکم بر ماسبقش بکند البته این مطلب راجع بمسائل عرفی است و مربوط بمسائل و قواعد شرعی نیست لذا در آن ماده پیش بینی شد که آن مواردی که مشمول قانون مرور زمان می‌شود آنها معافند ولی اشخاصیکه شرعاً اعمال آنها مستلزم حد یا مجازاتی بوده است آنها باید مجازات بشوند چرا؟ برای اینکه قانون اسلام قبل از آن قانون عرفی بوده است قانونی نیست که بگوئیم شامل ماسبق نیست منتها در عدلیه یک معنائی در ضمن عمل پیدا کرده است که اسباب زحمت شده است در صورتیکه مقصود اینها نبوده است
صورت مجلس کمیسیون عدلیه هم هست حدی که ما گفتیم اعم است چنانکه الان هم بنده می‌گویم وقتی گفتیم حدود و دیابت شامل قصاص هم می‌شود یک مرتبه میگوئیم
حد در عرض قصاص است یکمرتبه میگوئیم اعم از قصاص است و بالاخره مقصود ما در اینجا حدی بود که اعم از قصاص است که شامل قصاص هم می‌شود بالاخره صورت مجلس هم حاضر است ما که این قانون را آنوقت نوشتیم نظرمان این بود و هیچ اشکالی هم نداشت و حالا قضات تمیزی گویا اشکال کرده‌اند وگفته‌اند یک توضیحی می‌خواهد اما راجع باین پیشنهادی که کردم مجرمین دو درجه هستند آنهائیکه مرتکب امور خلافی شده‌اند قبل از قانون یا بعد از قانون تعقیب بشوند یا نشوند و همینطور مرتکبین جرائمی که جرم آنها از قبیل جنحه است جرائم آنها چندان اهمیتی ندارد ولی آن اشخاصی که مرتکب جنایاتی شده‌اند آنها بایستی یک مجازاتهائی بشوند نقطه نظر بنده هم بیشتر همان موردی بود که آقای بیات پیشنهاد کردند و چون پیشنهاد ایشان از طرف آقای وزیر عدلیه قبول شد و آقایان تصدیق کردند دیگر بنده موجبی نمی‌بینم و پیشنهاد خود را پس می‌گیرم.
رئیس – ماده واحده قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده – قسمت اخیر ماده ۲۷۹ قانون مجازات عمومی از تعقیب و مختلسین اموال دولتی و اشخاص که جعل اسناد و تزویر نموده و قبل از تصویب و انتشار قانون مزبور مرتکب جرائم شده‌اند مانع نمی‌باشد.
وزیر عدلیه – اجازه می فرمائید ؟یک اصلاح عبارتی لازم دارد و اشخاصی که جعل سند کرده‌اند.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بماده واحده با اصلاح عبارتی که آقای وزیر عدلیه فرمودند آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد.
رئیس الوزراء – بنده این ماده واحده را تأمل کردم چون خیلی واجب بود ولی استدعا می‌کنم از مجلس شورای ملی که یکقدری توجه بفرمایند باهمیت بعضی لوایح سه لایحه را در پیش داریم که این سه تا اگر قبل از تعطیل تصویب نشود یک ترتیبات خیلی فوق العاده و یک ضررهای بی جهتی باساس آهن ذوب کنی و راه آهن سازی خواهد زد یکی که عجالتاً به فوریت در جلسه پیش استدعا کردم بعضی آقایان فرمودند عیب ندارد در کمیسیون دقتی بشود دقتش را هم کردند استدعا می‌کنم امروز بگذرد و یکی دیگر هم راجع بذوب آهن است و یکی دیگر هم هست که امروز تا آخر مجلس تقدیم می‌کنم بنده وظیفه‌ام این است که عرض کنم مجلس شورای ملی برای ادای وظیفه خودش قبل از گذشتن این لوایح و آن متمم بودجه فوائد عامه چطور می‌تواند تعطیل کند.
مدرس – آن دو سه تا را میگذرانیم فوائد عامه را ببخشید.
رئیس الوزراء – برای من تفاوت نمی‌کند نفع و ضررش برای مملکت است فعلاً هم همین ماده سه ماهه را که برای اعتبار راه آهن خواستیم این را خواهش می‌کنم مطرح بفرمائید.
رئیس – مخالفی ندارد؟
حاج شیخ بیات – بنده مخالفم.
بامداد – بنده در خود ماده نظریاتی داشتم ولی فعلاً می‌خواهم عرض کنم که این دو لایحه خوب است با هم مطرح شود یکی اعتبار صد و هشتاد هزار تومان است و یکی هم لایحه متخصصین است که قرار شد امروز به فوریت کمیسیون خارجه و فوائد عامه را هم تشکیل بدهند لزوم استخدام و تابعیت آنها در آن دو کمیسیون احراز بشود بعد هر دو را بیاورند به مجلس و بگذرد و الا یکی بدون دیگری فائده ندارد این است که بنده مخالفت کردم.
بعضی از نمایندگان – رأی بگیرید
رئیس – آقایانیکه تصویب می‌کنند این لایحه جزو دستور شود قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده می‌شود که از محل پنج میلیون تومان اعتبار مصوبه برای احداث راه آهن تا تصویب بودجه اداری راه آهن برای سنه ۱۳۰۶ معادل مبلغ یکصد و هشتادو سه هزار تومان ….
آقا سید یعقوب – خبر کمیسیون را بفرمائید بخوانند این لایحه دولت است
(خبر کمیسیون بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده می‌شود که از محل پنج میلیون تومان اعتبار مصوبه برای احداث راه‌آهن تا تصویب بودجه فنی و اداری راه آهن برای سنه ۱۳۰۶ معادل مبلغ یکصد و پنجاه و سه هزار تومان بطور اعتبار در حدود قوانین مصوبه برسم علی الحساب بشرح ذیل:
۱ – حقوق متخصصین امریکائی و اعضاء فنی و اداری که در مرکز مشغول خدمت می‌باشند و مخارج اداری مرکز از قبیل خرید اثاثیه و ملزومات و کرایه خانه: ۴۰۰۰۰۰ قران.
۲ – حقوق متخصصین و اعضای فنی شش دسته مهندسی سیار که در شمال و جنوب مشغول نقشه برداری می‌باشند و مخارج و لوازم کار آنها: ۷۰۰۰۰۰ قران.
۳ – برای مخارج ساختمان و حقوق متخصصین و اعضاء فنی: ۲۵۰۰۰۰ قران.
۴ – سرویس طبی و صحی برای دستجات مهندسین و عملجات از قبیل حقوق طبیب و قیمت دواجات و غیره: ۲۰۰۰۰ قران.
۵ – تعلیمات مهندس شامل مخارج اعزام محصلین بخارجه و کمک خرج بمدرسه مهندسی وزارتمعارف: ۸۵۰۰۰ قران.
۶ – حقوق معوقه اعضاء مرکزی و دستجات مهندسین: ۷۵۰۰۰ قران
جمع ۱۵۳۰۰۰۰ قران.
برای مخارج مذکور در فوق در وجه وزارت فوائد عامه (اداره راه آهن) کارسازی دارد.
رئیس – آقای ارباب.
ارباب کیخسرو – در اینجا در قسمتهای متعدد عنوان متخصص و مهندس شده است آیا این مهندسین و متخصین که اینجا ذکر کرده‌اند غیر از آن یکقسمت خاص که اسم امریکائی گذاشته‌اند باقی دیگر تبعه داخله هستند یا تبعه خارجه؟ اگر تبعه خارجه هستند مطابق قواعد کلی باید کنتراتشان به مجلس بیاید و تصویب شود و تا کنترات آنها تصویب نشده چگونه حقوقشان پرداخته می‌شود؟ بعلاوه آیا این متخصصینی که اینجا نوشته‌اند جزو همان عده هستند که سابق در اینجا پیشنهاد و تصویب شده یا بعداً در این باب می‌خواهند اقدام کنند اگر جزو آن قسمت سابق هستند که تصور می‌کنم یک صدو پنجاه هزار تومان و یک دویست و پنجاه هزار تمانی اینجا تصویب شد و مخصوصاً دکتر میلسپو رئیس کل مالیه سابق در ضمن یک ورقه که چاپ کرده بود و برای وکلا فرستاده بود در آنجا ذکر صلاحیت این کار را کرده بود که چرا حقوق دوساله آنها را مخصوصاً دالر خریده بود در اینصورت اگر آنها هستند که بقدر دو سال حقوق آنها تصویب شده و کنار گذارده شده است و اگر غیر از آنها است که کنتراتشان از مجلس هنوز نگذاشته است و تکلیفشان معلوم نیست خوب است توضیح بدهند تا در ثانی بتوانیم نظریه خود را عرض کنم.
رئیس الوزراء – آن صدو پنجاه هزار تومان که در مجلس تصویب شد حقوق سه نفر مهندسی است که دو نفر آنها آلمانی است و یکی مهندس نفت که هنوز نیامده و هر وقت آمد از آن صدو پنجاه هزار تومان حقوق آن مهندسین آلمانی که یکی مال معرفت الارض و یکی هم مال شیمی است و آن مهندس نقتی که خواهد آمد و گفتگویش هم شده است داده خواهد شد و از دویست و پنجاه هزار تومانی هم که سابق مجلس تصویب کرده بود باز حقوق دو نفر مهندس داده می‌شود که یکی پولند است که برای نقشه برداری آورده‌اند یکی مارتین که برای ذوب آهن آورده‌اند وآن پولی که میفرمائید رئیس کل مالیه یعنی دکتر میلسپو حقوق دو سال آنها را دالر خریده بود برای اینکه شاید دالر گران شود متأسفانه ارزان تر شد و در آن خرید یک منفعتی به مالیه ما عاید نشد بلکه یک مختصر ضرری هم بما وارد شد ولی علی ای حال خریده‌اند و حقوق مستر پلند از آن محل داده می‌شود اما این لایحه که عجالتاً عرض شده مطلب در دنیا بر دو قسم است یک وقت است که انسان بیک عمالی اعتماد دارد یک وقت است که اعتماد ندارد اگر اعتماد ندارد هر قدر دقت بکند مفید نیست باید آن عمال را عوض کند برود پی کارشان و اگر اعتماد دارد باید بر حسب آن اعتماد گاهی هم گوش بیک حرفهائی بدهد مجلس شورای ملی قادر نیست بر اینکه جلو اختلاس را بگیرد قادر است که قانون بگذارد و اگر اختلاس کردند مؤاخذه کند والا جلوگیری نمی‌شود اگر کسی در خط این باشد که زیر و بالا بکند می‌کند یک مثلی هم معروف است و شاید هم میدانند مسئله ساختن مهر که آقا بنوکرش گفت بود بخرد و خیال می‌کرد که از این کار چطور چیزی می‌تواند ببرد معهذا او ثلث قیمتش را برده این لایحه که تقدیم شده است راجع است بحقوق یکعده مهندسینی که الان مشغول کار هستند و یکعده که بعد برای تسطیح طرق خواهند خواست والان ده بیست نفر مهندسین و بر مهندسین ایرانی در خط شمال کار می‌کنند و از میان تمام این مهندسین دو نفر یا سه نفرش تبعه ایران نیستند و اینها را از اول بحکم ضرورت مجبور شده‌اند اجیر بکنند و اگر اجیر نمی‌کردند تسطیحات و نقشه برداری طرف شمال معوق می‌ماند و علاوه بر اینها بایست از خارج باز یک عده بیاوریم یکنفر مهندس خیلی لایق و قابلی بود روسی که او را در اینجا بکار وا داشته‌اند و روزانه باو حقوق می‌دهند نه کنترات دارد نه چیزی و چون دولت می‌خواهد هر چه زودتر شروع بکند بساختمان راه آهن یعنی این قسمتهائی را که حالا نقشه اش را بیک اندازه برداشته‌اند یک عملجاتی و یک مهندسینی اضافه کنند و شروع بکنند برای اینکه تسطیح بکنند و خاک بریزند و اراضی را حاضر بکنند برای ریل گذاشتن و برای اینکه بتوانیم این کار را بکنیم بموجب یک پیشنهادی که الان اینجا است و بنده امضا کرده‌ام منتها بواسطه ضیق وقت و در هم بودن کارها یکقدری عقب مانده است این عده مهندسین برای تکمیل نقشه برداری و از برای شروع بساختمان لازم است و لایحه اش هم حاضر است و الان تقدیم هم می‌شود و اگر اعتبار اینها را ما نگرفته باشیم حالا اینجا یک معترضه عرض می‌کنم – مگر آنوقت که مجلس شورای ملی رأی داد که دویست و پنجاه هزار تومان دولت اعتبار داشته باشد که برود مهندس کنترات کنند هیچ آن مهندسینی که حقوقشان از این دویست و پنجاه هزار تومان اعتبار بود کنتراتشان بود؟ آنوقت هم نگذشته بود مگر آنوقتی که مجلس رأی داد که بروند یک نفر آلمانی و یک آمریکائی برای فلان کار و فلان کار اجیر کنند مگر کنتراتشان گذشته بود؟ اعتبار منافات ندارد که کسی کنتراتش گذشته باشد یا نگذشته باشد فعلاً ما این اعتبار را می‌خواهیم آن لایحه را هم تقدیم می‌کنیم انشاء الله تصویب هم میفرمائید بعد باعتبار این ماده که ما در دست داریم مطمئناً تلگراف می‌کنیم و
از نقاطی که لازمست اشخاصی را که لازمست می‌آوریم که بموقع برسند و شروع بکار بکنند.
ارباب کیخسرو – اجازه میفرمائید اینجا یک سوء تفاهمی شده است بنده مطابق نظامنامه عرض دارم؟
رئیس – بفرمائید.
ارباب کیخسرو – بنده اینجا در ضمن عرایضم عرض نکردم که نسبت اختلاس بکسی داده باشم که آقای رئیس الوزراء در ضمن فرمایشاتشان فرمودند فقط سؤالاتی بود که بر بنده مجهول بود آنها را سؤال کردم تا بر بنده معلوم شود و یکی هم خواستم در ضمن عرایضم رعایت قانون اساسی شده باشد البته عرایض بنده هیچ اینطور نبود که نسبت اختلاس بکسی داده باشم یا همچو خیالیرا کرده باشم.
رئیس – آقای دشتی.
دشتی – بنده خیلی متأسفم از اینکه با لایحه که مربوط است براه آهن مخالفت می‌کنم علتش هم همانطوری که در بودجه اضافات وزارت فواید عامه عرض کردم تقصیر خود ما نیست تقصیر لایحه دولت است این لایحه روز پنجشنبه در کمیسیون بودجه مطرح شد و بیک شکل غریبی گذشت که نتوانستیم تمام اظهار عقایدمانرا بکنیم و ناچارم اینجا عرض کنم این نکته را که آقای رئیس الوزراء فرمودند (اعتماد و عدم اعتماد و اینها) این را بنده ناچارم تذکر بدهم که وکلاء در عین این که به هیئت دولتشان اعتماد دارند حق دارند که از دولت تقاضا بکنند که لایحه مطابق قوانین جاریه به مجلس بیاید و یا اینکه نظر انتقادی اگر داشته باشند در مجلس اظهار کنند و اگر نظر انتقادی اظهار کننده دال بر این است که بدولت اعتماد ندارد رویهمرفته این لایحه یک حالت ابهامی دارد و از طرف دیگر مخالف است با قانونی که راجع باعتبار پنج میلیون در مجلس تصویب شده است در وقتی که اعتبار پنج میلیون بدولت داده می‌شد آنجا در تبصره دوم یا اولش ذکر شده است که بعدها دولت باید صورت جزء آنها را به مجلس بیاورد یعنی که قسمتهای جزئش باید جزو بودجه فوائد عامه به مجلس بیاید و اینجا بطور کلی باز نوشته هفتاد هزار تومان برای مهندسین پنجاه هزار تومان برای ساختمان و همینطور چیزهای کلی است که نمی‌تواند وکیل را متقاعد کند که صرف چه چیز خواهد شد یک قسمت از اینها را البته نمی‌شود جزئیاتش را معین کرد مثلاً بیست و پنج هزار تومان نوشته‌اند برای ساختمان یا مثلاً نوشته‌اند حقوق مهندسین فلان مبلغ بالاخره وزارت فوائد عامه باید بداندکه چندنفر مهندس می‌خواهد واین مهندسین حقوقشان چقدر است و برای هر کدام چقدر معین شده آنوقت صورت جزئیش را بیاورد به مجلس اما بطور کتره و گتره می‌نویسند هفتاد و پنجهزار تومان برای مخارج اعضاء فنی و اداری برای ولایات اینها نمی‌توانند ما را متقاعد کندکه چیست یک نکته دیگر که آقای ارباب تذکر دادند و آقای رئیس الوزراء جواب ندادند مسئله دویست و پنجاه هزار تومان است دویست و پنجاه هزار تومان برای نقشه کشی معین شده است ولی معین نیست که بکجا داده شده بعضی از اینها را همینطور که آقای ارباب گفتند در یک ورقه که دکتر میلسپو به مجلس فرستاد حقوق یک عده از مهندسین را نوشته بود که از این دویست و پنجاه هزار تومان داده می‌شود حقوق مستر پلند در دو سال چهل و چهار هزار تومان می‌شود باقی دیگر که دویست هزار تومان و چیزی می‌شود معلوم نیست بکجا مصرف شده و قبل از این هم که مهندسین مشغول کار شوند که پولی خرج نکرده‌اند اولاً خوبست حساب آن دویست و پنجاه هزار تومان معین شود که اینها حقوق کدام دسته از مهندسین است و این پولی که اینجا می‌خواهند بگیرند حقوق کدام دسته است تا مجلس بتواند رأی بدهد اما این جا برداشته‌اند بطور کلی نوشته‌اند گرچه کمیسیون بودجه این را اصلاح کرده ولی در خود
لایحه دولت قسمت اعظمش نوشته است خرج اداری در صورتیکه در قانون دهم اردیبهشت ۱۳۰۶ نوشته شده است باید خرج اداریش جزو بودجه منظور شود و این پنج میلیون فقط برای خرج راه و ادوات و مهندسین است و این مطابق صریح قانون است که می‌نویسد (مخارج لازم برای ساختمان راه آهن از قبیل خرید ادوات. حقوق متخصصین – مزد کارگر تحت نظارت و تفتیش رئیس کل مالیه بعمل خواهد آمد) وزارت فوائد عامه که باین عریض و طویلی است و این همه محاسب دارد که تقریباً صد و بیست نفر محاسب دارد اینها نمی‌توانند از برای پانزده شانزده نفر مهندس یک صورت حقوقی معین کنند و بیاورند به مجلس که اینطور بشکل تاریک و مبهم نیاورند؟ یکقسمت دیگر اینجا نوشته است فقره پنجم تعلیمات مهندس هشتاد و پنجهزار تومان در کمیسیون بودجه توضیح دادند که یک مدرسه مهندسی وزارت معارف می‌خواهد تأسیس کند و می‌خواهد یک کمک خرجی به آن مدرسه بدهند و یک کلاس نیمچه مهندسی درست کنند یک قسمت از این پول هم برای مخارج آن ده نفر شاگردی است که آقای تقی زاده پیشنهاد کرده‌اند بفرستند باروپا ملاحظه بفرمائید اینهم بطور کلی و مبهم است یک وزارتخانه باید معین کند که چند نفر شاگرد می‌خواهد بخارجه بفرستد و خرج سفر و تحصیل آنها برای یکسال چقدر است و بطور واضح بفرستند بمجلس و همچنین اگر بخواهند کلاس مهندسی تهیه کنند آن را هم باید خرجش را معین کنند و بنویسند فلانقدر برای فلان مدرسه اما بطور گتره نوشته‌اند هشت هزار و پانصد تومان بنده نمیدانم این بچه درد می‌خورد هشتهزار و پانصد تومان خرج فرستادن محصل به اروپا و کمک به مدرسه مهندسی وزارت معارف روی هم رفته این یک لایحه تاریک و مبهمی است و تاریک تر از این آن لایحه ایست که بعد خواهد آمد و یک اشتباهی هم که در بیانات آقای رئیس الوزراء بود این است که تصور می‌کنند آن عده مهندسینی که برحسب لایحه دیگر می‌خواهند استخدام کنند حقوقشان در این لایحه معین شده در صورتیکه کمیسیون بودجه آن را زد و سی هزار تومان از بابت حقوق آنها کسر کرد چون آن لایحه هنوز بتصویب مجلس نرسیده و از این جهت نمی‌تواند اعتبارش را تصویب کند بنابراین این صد و پنجاه و سه هزار تومان هیچ مربوط بآن مهندسینی که جدیداً می‌خواهند استخدام کنند نیست مربوط به مهندسینی است که قبلاً استخدام شده‌اند و چون دویست و پنجاه هزار تومان را معین نکرده‌اند که حقوق کیست و این صدو پنجاه و سه هزار تومان هم معین نشده که حقوق چه اشخاصی است از اینجهت رأی دادن باین لایحه تصور می‌کنم یکقدری خالی از اشکال نباشد.
رئیس الوزراء – بنده در جلسه پیش مفصلاً عرض کرده‌ام که بودجه راه آهن به تفصیل و همینطور که مایل هستند نوشته شده است و از فواید عامه گذشته و بوزارت مالیه تسلیم شده است و این کار بیش از دو هفته ات که انجام شده حالا در مالیه چه وقایعی رخ داده است که هنوز مانده و به مجلس تقدیم نشده است همین قضایائی است که می‌بینیم چون وقت تنگ است چون مسئله راه آهن مهم است چون محلی د رمالیه از برای پرداخت این وجون (با وجود دویست و پنجاه هزار تومان و آن صدو پنجاه هزار تومان) نیست و حساب آنها را هم که چه جور خرج شده است اگرتشریف دارید همه را بیاوریم این جا به بینید چطور شده است ولی چون نمی‌شود بآنها فعلاً رسیدگی کرد و مجلس هم می‌خواهد تعطیل کند و کار هم نباید معوق بماند و این اعتباری را هم که ما می‌خواهیم نمی‌توانیم اقلام آنرا به جزء بگوئیم و اگر می‌خواستیم بگوئیم باین موقع نمی‌رسید باین ترتیب پیشنهاد شده والا تمام اقلام را بدقت نوشته‌ایم هم صورت مهندسین هم آنهائیکه پیش آمده‌اند و هم آنهائیکه بعد خواهند آمد و هم مخارجی که از دویست و پنجاه هزار تومان شده است تمام در
آن صورت مفصل هست و بمالیه هم داده شده است و بطوری که سابقاً هم عرض کردم به کمیسیون همخواهد آمد به مجلس هم خواهد آمد همه دقت‌ها را هم خواهند فرمود ولی در اینموقع تنگنا و برای اینکه درنمانیم همچو اعتباری را خواسته‌ایم این را هم که در پنج قلم نوشته‌اند بنده شخصاً برای اینکه باز معطل نشود که بروند عوض کنند قبول کردم والا این را یک کلمه باید بنویسند در یک ماده صدو هشتاد هزار تومان اعتبار نخواهند برای این سه ماهه تا وقتی که بودجه بگذرد حالا کمیسیون صد و پنجاه هزار تومان کرده خیلی خوب و بعقیده بنده موقع این تفصیلات و تطویلات نیست اگر بنده یک چیزی اشارتاً عرض کنم و مستقیماً راجع می‌شود بفرمایش آقای ارباب برای همین بود که بعضی سخن‌ها و مذاکرات یک مفهوماتی لازم دارد.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بماده واحده با اوراق ..
کازرونی – بنده مخالفم.
رئیس – بفرمائید.
کازرونی – عرض کنم یک لایحه که مقاجاتاً و ناگهانی به مجلس آمده و درش مطالعه نشده و ما تازه بواسطه مذاکرات کم کم می‌خواهیم مطب را بفهمیم یک مرتبه می‌گویند رأی بگیرید مذاکرات کافی است و اگر خدای نخواسته بواسطه اینکه بنده درست علم و اطلاع پیدا نکرده‌ام و همینطور سایر رفقای من که مثل من ملتفت نشده‌اند رأی ندادند آنوقت آقای رئیس الوزراء گله می‌کنند که شما که اعتماد دارید بدولت چرا نظارت خودتان را در جزئیات توقع دارید پس بگذارید مذاکره بشود و در ضمن مذاکره مطلب روشن بشود تا همه مطلع شوند.
رئیس – رأی می‌گیریم بکفایت مذاکرات آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – اکثریت است دو فقره پیشنهاد رسیده است قرائت می‌شود
(تشریح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقای تقی زاده: تبصره ذیل را بآخر ماده واحده پیشنهاد می‌کنم.
تبصره – از اعتبار مصوبه در این قانون هیچ حقوقی باتباع خارجی که کنترات آنها بتصویب مجلس نرسیده باشد پرداخته نخواهد شد مگر بعنوان روز مزدی ولی مشروط بر اینکه این استخدام روز مزدی از شش ماه تجاوز نکند.
رئیس – بفرمائید.
تقی زاده – بنده اجازه خواسته بودم که در اصل ماده مذاکره کنم و عقیده‌ام این است که اینماده بقدری مغشوش و مخلوط است که قسمت زیادی از ماها اصلاً ملتفت نمی‌شویم که رأی بدهیم و آقایان هم عجله دارند در کفایت مذاکرات ولی بنده در یک نکته اش این مسئله را خیلی اهمیت می‌دهم برای اینکه در بیست سال مشروطیت یک سنت و سیرتی جاری شده است که متکی بقانون اساسی است ما مستخدم خارجی د رمملکت خودمان قبول نمی‌کنیم بخدمت مگر آنکه کنترات آنها بتصویب مجلس رسیده باشد اگر این یک حکمتی و یک معنائی داشته است هیچ فرقی ندارد که یک کسی را ده ماه بگذارند آنجا و امور مملکت را هم بدهند بدستش و روز مزدی باو حقوق بدهند این هیچ فرقی ندارد کیفیت پول دادن روز مزدی بقدر ذره از حکمت لزوم تصویب مجلس شورای ملی کم نمی‌کند این مسئله برای پولش نبوده است که گفته‌اند باید مستخدم خارجی کنتراتش بیاید به مجلس و در مجلس تصویب شود بلکه برای ملاحظات سیاستش بوده که آیا نمایندگان ملت و مجلس شورای ملی صلاح میدانند که این آدم که مال فلان مملکت و فلان ملت است و دارای فلان معلومات است باین کار گذاشته شود یا نه اینجا در این اواخر یک ترتیبی اتخاذ کرده‌اند
و آن روز مزدی است در مواردی که تنگدستی بوده و میخواسته‌اند کنتراتش را به مجلس بیاورند هنوز مجلس باز نشده بود یا تعطیل بوده با احتیاج فوری که داشته‌اند گفته‌اند روز مزدی بشود ولی این مسئله را نباید گذاشت در این مملکت سابقه بشود و کم کم تصور شود که مدتهای مدیدی یک سال دوسال سه سال خارجی‌ها را در این مملکت بیاورند مستخدم کنند و امور مملکت را بدستشان بدهند و فقط پولشانرا روز مزدی بدهند این هیچ فرق نمی‌کند لذا بنده پیشنهاد کردم که از این اعتباری که تصویب می‌شود بهیچ اتباع خارجی حقوق داده نخواهد شد مگر بعنوان روز مزدی آنهم بشرط اینکه از شش ماه تجاوز نکرده باشد اگر یک کسی از هفت ماه پیش تاکنون روز مزدی میگرفته بآن شخص نمی‌شود داد و این ششماه را بنده مخصوصاً برای وسعت و برای اینکه دست دولت تنگ نشود این پیشنهاد را کردم ولی امیدوارم همانطور که در کمیسیون خارجه در ضمن یکی از لوایح یک ماده الحاقیه گذاشته شده که یک ترتیبی برای این کار داده شود که کار روزمزدی خیلی محدود و دائره اش مضیق شود ودر آتیه استخدام آنها از تصویب مجلس بگذرد آقایان هم پیشنهاد بنده را قبول بفرمایند که بطور غیر محدود استخدام خارجی‌ها بعنوان روز مزدی بعمل نیاید.
وزیر عدلیه – یکمرتبه دیگر خوانده شود
.(پیشنهاد آقای تقی زاده مجدداً بشرح سابق خوانده شد)
رئیس الوزراء – بنده این را قبول می‌کنم با یک شرط و آن این است که اگر آنهائی که روزمزدی گرفته‌اند تا آن روزی که موقوف می‌کنیم بیش از شش ماه نفرمایند بقیه اشرا چرا دادید.
تقی زاده – بنده این طوری که فرمودند قبول می‌کنم.
رئیس – پیشنهاده آقای بامداد
(بنحو ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تمام اقلام حذف و فقط تمام مبغ اعتبار داده شود.
رئیس – بفرمائید.
بامداد – اگر یک مخالفتی می‌شود نه آقای رئیس الوزراء و نه دیگران نباید تصور بفرمایند با راه آهن مخالفت می‌شود خیر زیرا مجلس رأی داده است خطش را هم معین کرده است و مخارج زیادی هم کرده‌ایم متخصص هم آورده‌ایم بقیه را هم میاوریم و برای این مملکت تا حالا خیلی گران تمام شده است و هیچکس هم نمی‌خواهد از میان راه برگردد ولی صحبت در سر تنظیم این لایحه است که مخالف است با قانونی که در دهم اردیبهشت در همین مجلس تصویب شده است از دهم اردیبهشت تا حالا البته آقای رئیس الوزراء یا آقای وزیر فواید عامه یا معاونشان با آنهمه مؤسسات می‌توانستند مطابق تبصره دوم قانون اردیبهشت یک بودجه تنظیم بکنند بردارند بیاورند اینجا و یک اقلام مبهمی را نیاورند لایحه دولت را اگر آقایان تطبیق کنند با لایحه کمیسیون معلوم می‌شود که چقدر مبهم است و آب بر می‌دارد در تمام اقلام مخارج اداری هست مدرسه مهندسی هست متخصص هست و بالاخره مخارج اداری جزء لاینفک این لایحه است و بنده چون این را مخالف قانون میدانم اصلاً موافقت نکردم آقای رئیس الوزراء می‌فرمایند اگر بکسی اعتماد دارید دیگر این حرفها چیست اعتماد منافاتی با نظارت ندارد فورمول دیگری که هست این است که می‌گویند آن متخصصی که شما آورده‌اید هر چه می‌گوید باید بکنید آن لامبرگ و دو تا رؤسای ژاندارم هم که متخصص و مستشار ما بودند هر چه می‌گفتند ما می‌کردیم حالا هم دولت البته محل اعتماد است اولاً یک اقلیتی هم هست که بجای خودش هست بنده هم که جزو اکثریت هستم و رأی داده‌ام حق نظارت دارم بنده اولاً می‌توانم بگویم این مخالف فلان قانون است مخالف همین قانون دهم اردیبهشت است که تصویب کردیم.
بنده عقیده‌ام این است که این اقلام را حذف کنیم و این صد و پنجاه و سه هزار تومان را که خود آقایان خواسته‌اند بطور دربست به آقایان بدهیم که معلوم بشود مسؤل کیست والا این اقلامی را که ما رأی می‌دهیم فردا می‌گویند که شما رأی دادید و آنوقت بیست نفر مباشر و هفت نفر محاسب و شش نفر ثبات و دوهزار نفر فلان و فلان درست می‌کنند و بعد در بودجه جزء برای ما می‌آورند ما میگوئیم خیر یک قلم دربست بمسؤلیت خودتان داده‌ایم ما اینها را قبول نداریم اما با این ترتیب می‌گویند شما این اقلام جزء را تصویب کردید و ما هم بر حسب تصویب شما رفتیم اعضاء خبر کردیم و حالا هم آمده‌اند و چند ماه کار کرده‌اند و نمی‌شود بدبختها را بیرون کرد ولی بمسؤلیت خودتان ما این مبلغ را تصویب کنیم آنوقت خودتان مطابق صرفه و صلاح که این پول راه آهن نشود خرج کنید نظر آقایان هست ما صدی هشت مخارج اداری را از عوائد قند و شکر کسر کردیم و صدی سه قرار دادیم برای دقت در این پول فقط و فقط بمصرف راه آهن برسد در ضمن یک عده هم بیکار شدند و گفتند کمیسیون بودجه و مجلس کسر کرده آمدند بما گفتند ما هم گفتیم بله ما کسر کردیم برای اینکه زیاد بود و این باید مخارج خود راه آهن بشود ما نمی‌خواهیم اعضای اداری درست کنیم ما که این قدر بمردم فشار می‌آوریم و بودجه اش را کم می‌کنیم نمی آئیم و باین اقلام مبهم و کلی رأی بدهیم که برخلاف قانون است عقیده بنده این است که یک قلم اعتبار بدهیم به آقا که بمسؤلیت خودشان کار کنند که فردا بهشان بگوئیم آقا اینها زیاد است و از بودجه بزنیم.
رئیس – آقای یاسائی.
یاسائی – پیشنهادی که آقای بامداد فرموده‌اند درست نقض غرض می‌شود زیرا در قانونی که اشاره فرمودند قید کردیم که دولت مکلف است بودجه تفضیلی راه آهن را به جزء بیاورد حالاهم همین تکلیف را باید دولت انجام بدهد و حاضر بکند و همینطور که آقای رئیس الوزراء فرمودند حاضر کرده‌اند و فرستاده‌اند وزارت مالیه البته تا جریان خودش را تمام کند و بیاید به مجلس طول می‌کشد و ممکن است تعطیلی در این کار بشود وباضافه چون مجلس هم تعطیل می‌شد دولت ناگزیر شد و قبلاً بطور اعتبار این را با قید اینکه بودجه تفضیلی آن را تقدیم خواهد کرد از مجلس بخواهد و این پیشنهاد شما درست بر عکس نظریه خودتان است برای اینکه اگر یک اقلامی نوشته شده است بهتر از این است که بطور در بست باشد این مثل این است که تماشاچی را در دم در مجلس نگاهدارند و اصلاً نگذارند عمارت مجلس را ببیند آیا این بهتر است یا اینکه بیاید اینجا و فقط مذاکرات را بشنود؟ پیشنهاد شما این است که هیج چیز مجلس را نبیند البته ما باید در نظر بگیریم و دولت هم بودجه اش را بیاورد بمجلس ولی عجالتاً این طوری که دولت پیشنهاد کرده است خیلی بهتر از پیشنهاد شما است برای اینکه باز یک اقلام و یکصورت جزء خاصی دارد شما میگوئید صدو پنجاه و سه هزار تومان در بست بنده می‌گویم این مبلغ این قدرش خرج ساختمان می‌شود این قدرش خرج مهندس و فلان قدرش هم صرف میوشد که در مدرسه مهندسی تربیت کنیم و بالاخره یک تفصیلی در این اجمال خود دولت قائل شده است و شما میگوئید در بست باشد و این نقص غرض خودتان است.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد پیشنهاد آقای دولتشاهی
(بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم مبلغ دو هزار تومان از قسمت چهارم لایحه حذف شود.
رئیس – آقای دولت شاهی.
دولت شاهی – این لایحه اتفاقاً وقتی به بنده رسید که راپورت صحیحه هم به بنده رسید آن را که بنده مطالعه می‌کردم دیدم در غالب نقاط ایران مؤسسات صحیحه و طبیب صحی هست در صورتیکه ما این تشکیلات را در مملکت داریم چه معنی دارد که این دو هزار تومان بمصارف صحیه برسد و این پولی که خرج ساختن راه آهن باید بشود خرج صحیه کنیم این مستخدمین یا مهندسینی که در راه کار می‌کنند همه وقت بیکی از نقاط صحیه نزدیکند یا بآن طرف یا باین طرف و وسائلشان هم البته از وسائل بطیئه نیست و با وسائل شریع حرکت می‌کنند بنده تصور می‌کنم این مبلغ حذف شود و این اشخاص از مؤسسات صحیه که در هر جا داریم اگر موقعی مریض شدند استفاده کنند.
رئیس کل صحیه (معاون فنی وزارت داخله) – اینکه آقای دولت شاهی فرمودند در غالب نقاط مملکت مؤسسات صحیه هست عرض می‌کنم ما یک مؤسسات صحیه کاملی نداریم و هر قدر ما بتوانیم از هر طرف کمک بمؤسسات صحی بدهیم باز کم است چنانچه آن روز هم عرض کردم موضوع صحی ایران کار دویست هزار تومان و یک میلیون و دو میلیون و سه میلیون نیست و خیلی بیش از اینها است زیرا هر یک یا دو قریه یک نفر طبیب می‌خواهد بعقیده بنده بهتر این است در این قسمت مخالفت نفرمائید زیرا هر قدر کمک بصحیه بشود مورد دارد.
رئیس الوزراء – بنده خیلی مایلم از هر طرف نسبت ببودجه صحیه کمک شود ولی گمان می‌کنم اگر این قسمت را بعهده صحیه بگذاریم خیلی اسباب دردسرشان خواهد شد زیرا تصور نمی‌کنم صحیه ما این قدر بسط داشته باشد که در دره آب ریز لرستان و دره کشکان لرستان و تمام نقاط عرض راه وسائل صحیه موجود باشد این صحیه که این جا منظور شده است یک طبیب است و یک مشت دوا که با این مهندسین و عمله جاتی که در راه هستند حرکت می‌کند و همراه است بنده تصور نمی‌کنم اداره صحیه بتواند یک همچو اسبابی برای آنها فراهم آورد و اگر اداره صحیه می‌تواند این کار را بکند ما این قسمت را بصحیه واگذار می‌کنیم که فراهم بیاورد و مانعی ندارد ولی کار مشکلی است.
رئیس کل صحیه – صحیه کاملاً می‌تواند از عهده این خدمت برآید و اجازه بدهید این قانونی که از مجلس گذشته و راجع به تمرکز مؤسسات صحی است به قوت خودش باقی باشد و ه قسمتی که مربوط بصحیه است به خودش واگذار شود و البته صحیه اقدام خواهد کرد و اطمینان می‌دهد که خوب هم از عهده بر آید.
رئیس – رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دولتشاهی …
وزیر عدلیه – یکمرتبه دیگر قرائت شود
(مجدداً بشرح سابق خوانده شد)
رئیس الوزراء – اولاً معلوم باشد که این دو هزار تومان تخمینی است چیز مسلمی نیست شاید نشد دو هزار تومان شاید هزار و پانصد تومان یا هزار و دویست تومان شد این اعتبارات شاید همه اش خرج نشد بنده عرض کردم که اگر بخواهید (و حال آنکه صلاح نمیدانم) ممکن است بعد از این که ما معین کردیم مخارج صحیه ما چقدر است آن مخارج را بدهیم به اداره صحیه برای تمرکز که آن اسباب را در محلی که ما می‌خواهیم برای ما تهیه کنند ولی این اسباب زحمت فوق العاده است.
رئیس – رأی می‌گیریم باین پیشنهاد آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(کسی قیام نکرد)
رئیس – رد شد پیشنهاد آقای کازرونی
(باین ترتیب خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم قسمت پنج حذف شود.
رئیس – بفرمائید.
کازرونی – بنده باز خیلی متأسفم که در حل قضیه درست مطالعه و مروری نکرده‌ام حتی اینکه مطالبی مذاکره می‌شود درست نمی‌توانم با آنچه در قلبم است تطبیق کنم زیرا می‌بینم ما یک وقتی یک اعتباری به رئیس الوزراء یعنی دولت دادیم و حالا نمیدانیم این اعتباری که می‌خواهند برای چیست؟ و بنده کلیتاً مخالفم با این اعتبارات کم کم مجلس شورای ملی منحصراً به اعتبارات بر گذار می‌شود همه چیز سر بسته و باعتبار و فوریت می‌گذرد و بالاخره بنده نمیدانم چاره این کار چیست؟ و چکار کنیم که پیش وجدان خودمان مسؤل نباشیم بنده که نمیدانم این جا می‌نویسد مخارج مسافرت و حمل و نقل مستخدمین خارجی مهندسین از قبیل اشیاء منقول هستند که ماخرج حمل و نقلشان را در قانون معین می‌کنیم ؟! معوم می‌شود از اشیاء منقوله هستند ….
(خنده نمایندگان)
کازرونی – مرادم اموال منقوله است ….
بعضی از نمایندگان – این قلم حذف شده است در کمیسیون بودجه.
کازرونی – اگر حذف شده است پس عرضی ندارم.
رئیس – پیشنهاد آقای دکتر سنک.
(بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم مبلغی را که برای سرویس طبی و صحی معین شده است در تحت نظر اداره کل صحیه مملکتی مصرف شود.
رئیس – بفرمائید.
دکتر سنک – بنده تصور نمی‌کنم با بیاناتی که آقای رئیس کل صحیه فرمودند هیچ محتاج باشد که یک توضیح مفصلی بدهم چون موضوع فنی است و البته اشخاصیرا که میاورند برای اینکار برای مهندسی است پس خوبست وقتی که میگوئیم طبیب معین شود یا تنظیم دواجات یا سایر اموری که مربوط به صحیه است در تحت نظر صحیه باشد.
یکنفر از نمایندگان – دوباره خوانده شود.
(مجدداً بشرح گذشته خوانده شد)
وزیر عدلیه – بنده تصور می‌کنم مسائل را نباید با هم مخلوط کرد همه ماها معتقدیم که باید توجهی نسبت به امور صحیه این مملکت کرد و آن چه هم از دستمان بر آمده از طرف دولت شده و آقایان نمایندگان هم در این اواخ کاملاً مساعدت کرده‌اند و لیکن اینجا یک موضوع دیگری است البته وقتی می‌خواهند طبیب معین کنند برای یک جائی ممکن است باداره صحیه مراجعه کنند و طبیب را صحیه معین کند که دیپلم داشته باشد و بالاخره اداره صحیه معرفی کند شاید هم خیلی خوب باشد ولی کار راه‌آهن را نباید مخلوط کرد باین قضیه که وسائل اولیه اش هم هنوز آنقدر فراهم نیست و بنده تصور می‌کنم بهتر این است آقا موافقت بفرمایند و پیشنهاد خود را مسترد نمایند و باصل لایحه رأی گرفته شود.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب- این مسئله را که آقای وزیر عدلیه فرمودند عرش می‌کنم یک عمله جاتی هستند که در راه کار می‌کنند و می‌خواهیم یک طبیبی همراه آنها باشد که آنها را معالجه کند آقای اداره صحیه پس فردا یک بودجه برای دوتا طبیبی که می‌خواهند برای راه آهن بفرستند درست می‌کنند.
دکتر سنک – اجازه میفرمائید یک توضیحی بدهم.
رئیس – خیر آقایانی که این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(جند نفری برخاستند)
رئیس – تصویب نشد پیشنهاد آقای فیروز آبادی.
کرده‌اند که قسمت اولش رد شده بقسمت دومش رأی می‌گیریم
(پیشنهاد مزبور بشرح ذیل قرائت شد)
(پیشنهاد می‌کنم که دو هزار تومان حقوق طبیب و قیمت دواجات و غیره همچنین هفت هزار و پانصد تومان مخارج اعزام محصلین بخارجه و کمک خرج بمدرسه مهندسی و وزارت معارف حذف شود)
رئیس – قسمت اولش چون رد شده راجع به قسمت دوم توضیحی بدهید.
فیروز آبادی – راجع به قسمت اول که رأی داده نشد راجع به قسمت دوم عرض می‌کنم ما وزارت معارف و وزیر معارف داریم اولا آن اندازه اعتبار که برای وزارت معارف لازم بوده است گرفته شده و دیگر نمی‌شود هر روز که پیشنهاد یک کاری در این مملکت می‌شود یک بودجه معارف و یک بودجه صحیه علیحده باز برای آن کار معین کرد باین ملاحظه بنده ذکر این قلم را در این جا لازم نمیدانم و عقیده‌ام این است همان طوری که رأی داده شده این پول بمصرف برسد. یک صدو پنجاه هزار تومان سابقاً داده شده یک صدو پنجاه و سه هزار تومان هم حالا می‌خواهند در صورتیکه ما هنوز دارای یک وجب خط آهن نشده‌ایم و بنده با کمال اعتماد و اطمینانی که به آقای رئیس الوزراء دارم و نمیدانم چه شده که این دفعه نظرشان اینقدر بلند شده و زیاد زیاد پیشنهاد خرج می‌فرمایند خدا شاهد است که اینرا بنده خلاف عرض نمی‌کنم بنده از قدیم خدمت ایشان ارادت دارم و حالیه هم عقیده دارم ولی ضمناً هم عقیده دارم که ایشان یک قدری در مخارج خود داری کنند و جلو بعضی مخارج زیاد و گزاف را بگیرند و پیشنهاد نکنند تا بلکه انشاءالله این پول تمام نشود و در نتیجه ما موفق به کشیدن خط آهن بشویم هر چه که تا کنون پیشنهاد شده ما می‌بینیم خرج اداری است خرج مقدماتی و غیر اساسی است هر چه پیشنهاد و تصویب می‌شود تمام غیر از آن منظور اصلی است اگر این ترتیب باشد و اینطور مخارج بشود دو سال سه سال دیگر هم طول خواهد کشید بدون اینکه ما دارای خط آهن بشویم امیدوارم قدری ملاحظه بفرمایند که این پول تمام نشود و طوری شود که خرج خود راه آهن بشود خرج مقدمات خرج طبیب خرج ذوب آهن و از این قبیل چیزها نشود باین ملاحظه بنده این عرایض را عرض کردم.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده اولا بمقام ریاست عرض می‌کنم که هوا خیلی گرم است و ماده شصت و سه را هم خوب است ملاحظه بفرمایند در موقع توضیح پیشنهادات خیلی افراط و تفریط می‌شود خوب است آقایان اصول و قوانین را هم درموقع توضیح در نظر بگیرند این چیزی که مطرح است همان پیشنهادی است که آقای تقی زاده و آقای فرمند پیشنهاد کرده بودند که چند نفر شاگرد باروپا فرستاده شود و این قانون است زیرا مجلس رأی داده و گذشته و حرف در اطراف این مطلب موردی ندارد در دوره پنجم آقای تقی زاده یک حرف اساسی فرمودند و گفتند ما می‌خواهیم راه‌آهن درست کنیم ولی هیچ نداریم باید مهندس متخصص عالم آهن اسباب و ادوات و آدم همه چیز را از خارج بیاوریم یکی از کارهای اساسی همین است که یک اشخاصی بروند بخارجه و تحصیل کنند و متخصص بشوند و برگردند باین مملکت و خدمت کنند بهر حال این یک قانونی است که از مجلس گذشته و ما که راه آهن می‌خواهیم ناچاریم مقدمات آنرا فراهم کنیم این دیگر حرف ندارد.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بماده واحده با اوراق آقایانیکه تصویب می‌کنند اوراق سفید خواهند داد والا اوراق کبود خواهند داد.
یکنفر از نمایندگان – خوب است ماده دو باره قرائت شود.
خطیبی – اعلان رأی داده شده است.
رئیس – عرض کردم باید رأی گرفت من باب تذکر عرض می‌کنم که پیشنهاد آقای تقی زاده هم جزو ماده است نسبت به ماده واحده بضمیمه پیشنهاد ایشان رأی گرفته می‌شود.
(در این موقع اخذ و استخراج آراء بعمل آمده نتیجه اینطور حاصل شد)
ورقه سفید علامت قبول ۶۷
ورقه کبود علامت رد ۳.
رئیس – عده حضار نود و چهار با اکثریت شصت و هفت رأی تصویب شد.
اسامی موافقین
آقایان: فرمند – محمود رضا – خطیبی – کی استوان – دشتی – امام جمعه اهر – بنی سلیمان – جلائی – میرزا حسن آیت الله زاده – افخمی – دادگر – دکتر سنک ـ غلامحسین میرزا مسعود – روحی – عباس میرزا – میرزا عبد الله خان وثوق – میرزا سید علی – آقا سید یعقوب – ملک مدنی – موقر- مدرس – معتمد التولیه – بدر – نگهبان – ثقت الاسلام بروجردی – شیخ الاسلام ملایری – ثقت اسلامی – پالیزی – حاج میرزا مرتضی – امام جمعه شیراز – فرهمند – دولتشاهی – حاج آقا رضا رفیع – مرتضی قلیخان بیات – سید حسن آقایان – یاسائی – زوار – اعتبار – ملک آرائی – محمد تقی خان اسعد – ملک ایرج پور تیمور – وزیری- ارباب کیخسرو – ساکینیان – اعظمی – ابراهیمی – دکتر رفیع خان امین – محمد ولی میزا- میر ممتاز – اسکندر خان مقدم – وکیلی طباطبائی – دکتر لقمان – اسکندری – آقا علی زارع – میرزا ابراهیم خان قوام – سلطان محمد خان عامری – ذوالقدر – آقا زاده سبزواری – دکتر طاهری – حاج میرزا حبیب الله امین – افسر – سید کاظم یزدی – فهیمی – نجومی – افشار – ایلخان – دیوان بیگی.
اسامی مخالفین
آقایان: فیروز آبادی – تقی زاده – دکتر مصدق.
رئیس – عده کافی نیست چند دقیقه تعطیل می‌شود
(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیمساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس الوزراء – این لایحه راجع به مهندسینی است که الان صحبتش بود تقدیم می‌شود و با وضعیت حالیه استدعای فوریت هم می‌شود.
رئیس – تقاضای فوریت شده است.
دادگر – بنده در دستور عرض دارم.
رئیس – سه فقره پیشنهاد رسیده است راجع بدستور قرائت می‌شود.
(بشرح ذیل قرائت شد)
بملاحظه اینکه خرج تحصیل و معیشت یک طفل ایرانی غلامحسین خان پسر بقراط چیزی نیست که با نظر معارف پرور نمایندگان مباینت داشته باشد بالخصوص در صورتیکه بیش از این مبلغی که برای شهریه او مقرر شده حقوق پدرش حذف می‌شود و از طرفی امید می‌رود که بدون مذاکره این کار خداپسندانه در چند دقیقه خاتمه یافته مانع جریان کار جاری مجلس نباشد پیشنهاد می‌کنم در اول دستور و مقدم بر مطالب طولانی باین قضیه رأی گرفته شود.
(امضاء رفیع – دادگر و عده از نمایندگان)
پیشنهاد می‌کنم بلافاصله بعد از تصویب لایحه فعلی اضافات فوائد عامه و خارجه مطرح شود
(دشتی)
پیشنهاد می‌کنم راپورت اداره مباشرت و کمیسیون محاسبات راجع به تعزیه داری خامس آل عبا (ع) مطرح شود
(حاج شیخ بیات)
رئیس – آقای دادگر.
دادگر – همانطوریکه آقای رئیس الوزراء فرمودند ما مواجه با مطالب خیلی فوری هستیم و تکلیف اخلاقی ما هم این است که
قبل از تعطیل مسائلی که اهمیت دارد تمام کنیم و بنده د رختام جلسه می‌خواستم پیشنهاد کنم که غیر از سه شنبه که روز رسمی جلسه است در صورت ضرورت چهارشنبه یا یک روز دیگری را بر عده جلسه اضافه کنیم تا بتوانیم مطالبی که فوری و مهم است ختم کنیم و بنده دلیل دیگر هم دارم و آن این است که آن فاصله و هوای بسیار گرمی که ما از او ترس داشتیم تمام شده و نسبتاً در وقت معتدل تری واقع شده‌ایم ما التهاب داشتیم که آنوقت مطالب زود بگذرد زیرا هوا خیلی گرم بود مسائلی هم که حالا باقی است همه مهم و فوری است ولی طول دارد این پیشنهادی که ما تقدیم کرده‌ایم و تقیریباً چهل پنجاه نفر هم امضا کرده‌ایم بیش از چهار پنج دقیقه کار ندارد و با هیچیک از امور فوری هم مزاحم نیست و استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند که این کار در درجه اول زودتر بگذرد زیرا راجع است بیک طفلی که شاید خودش هم با حالت انتظار در بین تماشاچی‌ها نشسته باشد و با حالت منتظر این توقع را داشته با شد که زودتر تکلیفش معین شود.
رئیس الوزارء – بنده با اظهارات آقای دادگر موافقم ولی انشاء الله امیدواریم آن چیزی که پیشنهاد کردند یعنی اضافه جلسه صورت بگیرد.
رئیس – مخالفی ندارد؟
بعضی از نمایندگان – خیر.
رئیس – ماده واحده قرائت می‌شود
(بشرح آتی خوانده شد)
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده می‌شود که از ابتدای فروردین ۱۳۰۶ تا مدت پنج سال ماهی بیست و پنج تومان برای خرج تحصیل غلامحسین خان وارث منحصر بفرد مرحوم میرزا هادیخان پرداخته و مستمری موروثی او را از دفاتر مربوطه بمستمریات حذف نماید.
رئیس – مخالفی دارد؟ (جمعی از نمایندگان ـ خیر)
رأی گرفته می‌شود با اوراق آقایانیکه تصویب می‌کنند ورقه سفید خواهند داد
(در این موقع اخذ و شماره آراء بعمل آمده شصت وهفت ورقه سفید تعداد شد)
رئیس – عده حضار هشتاد و شش باکثریت شصت و هفت رأی تصویب شد.
اسامی رأی دهندگان
آقایان: آقا میرزا علی حق نویس – تقی زاده – دکتر لقمان – آقا سید ابراهیم ضیاء – افسر – آقا سید کاظم یزدی – فهیمی – دکتر طاهری – نجومی – افشار – افخمی – امیر حسینخان ایلخان – بنی سلیمان – دیوان بیگی – محمود رضا – کی استوان – بدر – دکتر سنک – امام جمعه شیراز – دادگر – دشتی – غلامحسین میرزا – عمادی – فرمند – خطیبی – میرزا هاشم آشتیانی – حاج میرزا مرتضی – نگهبان – میرزا ابراهیم آشتیانی – ثقت الاسلامی – طباطبائی دیبا – امام جمعه اهر – موقر – دولت شاهی – حاج آقا رضا رفیع – مرتضی قلیخان بیات – جلائی – یاسائی – نوبخت – خواجوی – ملک ایرج میرزا پور تیمور – روحی – زوار – میرزا عبد الله خان وثوق – وزیری – اسعد – معظمی – پالیزی – ارباب کیخسرو – سهرابخان ساکینیان – کازرونی – عصر انقلاب – مولوی – امیر اسد الله خان – آقا علی زارع – یحیی خان زنگنه اعظمی – میرزا حسن خان ابراهیمی – دکتر رفیع خان امین – اسکندری – محمد ولی میرزا – میر ممتاز – اسکندر خان مقدم – وکیلی – طباطبائی – میرزا جواد خان خوئی – جهانشاهی – فرهمند – دکتر مصدق.
رئیس – پیشنهاد شده است بلافاصله مسئله روضه خوانی مطرح شود.
بعضی از نمایندگان – صحیح است.
رئیس – مخالفی ندارد؟
عده از نمایندگان – خیر.
رئیس – راپورت کمیسیون محاسبات مطرح است.
(پیشنهاد اداره مباشرت خبر و کمیسیون محاسبات بشرح ذیل خوانده شد)
نظر باینکه در سنوات گذشته اقامه عزاداری و سوگواری حضرت خامس آل عبا علیه الصلوات و السلام در سه روز آخر صفر د رمجلس شورای ملی برقرار می‌گردید و محلی مخصوص برای مخارج آن خارج از بودجه منظوره بوده و در هذه السنه در آن محل بقدر ضرورت وجهی موجود نیست و با علاقه مندی شدیدی که آقایان نمایندگان عظام به اجراء مراسم عزاداری در دو سه روزه اول صفر دارند اداره مباشرت مجلس بقید فوریت ماده واحده ذیل را پیشنهاد نموده تصویب آنرا استدعا دارد.
ماده واحده – مجلس شورای ملی باداره مباشرت اجازه و اعتبار می‌دهد برای اقامه عزاداری حضرت خامس آل عبا علیه الصلوت و السلام بحدود معمول سنه ماضیه ۱۳۰۵ در سه روزه ماه صفر هذه السنه ۱۳۰۶ اجراء وظیفه نموده بعد از وضع محل مخصوص که پانصد تومان از وزارت مالیه علاوه بر بودجه مصوبه مجلس دریافت دارد.
خبر کمیسیون محاسبات:
کمیسیون محاسبات بودجه پیشنهادی اداره مباشرت را نسبت به مخارج روضه خوانی تحت دقت و مطالعه در آورده و کلیه مخارج لازمه آن را اعم از آنچه وجه موجودی باسم محل مخصوص در اداره مباشرت موجود است و غیر آن به مبلغ یک هزار و هفتصد و پنجاه تومان تصویب می‌نماید.
رئیس – آقای ارباب کیخسرو.
ارباب کیخسرو – اولا اینکه در ضمن آن لایحه تقدیمی اداره مباشرت ذکر شده (در اول صفر) از نقطه نظر این بود که بعضی آقایان در پیشنهادی که در جلسه خصوصی کرده بودند اینطور در نظر داشتند ولی حالا بنده در این جا از آقایان تقاضا دارم موافقت و مساعدت بفرمایند که در همان سه روزه آخر صفر بعمل آید زیرا در آن موقع اسباب کار و وسائل فراهم تر است و عجله آقایان آنوقت برای این بود که تصور می‌شد مجلس تعطیل می‌شود و اصل موضوع از بین می‌رود ولی حالا چون در اساسش رأی داده می‌شود و آن مقصود اصل تأمین می‌شود بهتر است که همان سه روزه آخر صفر باشد اما در قسمت خبر کمیسیون محاسبات که بطور کلی هزار و هفتصد و پنجاه تومان پیشنهاد کرده‌اند بنده برای توضیح عرض می‌کنم که در سال گذشته مطابق تصویبی که مجلس خصوصی کرده بود سه هزار و سیصد تومان مصرف روضه خوانی شد و بعضی شاید اینطور تصور کرده‌اند که این پول صرف بستنی و شربت شده در صورتیکه هیچ اینطور نیست زیرا در مجلس روضه خوانی جز چای و قلیان و قهوه چیز دیگری صرف نمی‌شود و از این مبلغ هم بیش از سیصدو پنجاه تومان صرف چای و قلیان و قهوه نشده باقی دیگر اقلامی بوده که بمصارف دیگر رسیده است مثلاً یک قلم هزار و هفتصد تومان آن حق آقایان وعاظ و ذاکرین بوده بنده خواستم تذکراً عرض کنم که آقایان در موقع تصویب مراعات و ملاحظه اینها را بفرمایند فردا که مقام منبع ریاست یا هیئت محترم رئیسه یک اشخاصی را دعوت می‌کنند در محظور و زحمت نباشند البته هر قسم که مجلس شورای ملی تصویب کند اداره مباشرت مکلف است اجرا و رفتار کند بنده محض تذکر عرض می‌کنم که خوبست طوری بشود که فردا اسباب زحمت نباشد یک اصلاح دیگر هم که لازم است در خبر کمیسیون محاسبات بشود این است که در اینجا بطور کلی هزار و هفتصد و پنجاه تومان د رنظر گرفته شده و هیچ معلوم نیست که از خزانه دولت باید گرفته شود یا از محل خاص دیگری است و بالاخره عقیده بنده این است که با این ترتیب بین وزارتمالیه و اداره مباشرت برای تعیین محل مشاجره خواهد شد و معلوم نیست آن محل از کجا و چقدر است.
و وزارت مالیه چقدر خواهد داد و تا این کشمکش‌ها تمام شود خودش یکسال طول می‌کشد تا مرتفع شو و با این ترتیب بعد از یکسال ما می‌توانیم روضه خوانی بکنیم بنابراین هر مبلغی که می‌دهند باید معین و معلوم باشد و آنچه که از خزانه دولت می‌دهند باید تصریح شود که مثلاً فلان مبلغ ما از خزانه بگیریم هر قدر هم محل خاصی بود ضمیمه کنیم.
روحی – (مخبر کمیسیون محاسبات) – عرض می‌کنم راجع باینکه حالا روضه خوانی بشود یا آخر صفر زود تر بشود یا دیرتر البته مخالفی نیست و همه موافقیم اما راجع باصل موضوع همه ساله روضه خوانی که میشده محلش جرائمی بوده که از خود آقایان وکلاء گرفته میشده یعنی از حقوق آقایان نمایندگان به صندوق جرائم میرفته و از آن پول روضه خوانی میشده ولی امساله بواسطه این مرخصی‌ها که کمیسیون عرایض داده و این استیذان‌های پی د ر پی که آقایان نمایندگان کرده‌اند دیگر محلی از این بابت ندارند و بایستی از مالیه و خزانه مملکت این روضه خوانی بشود بنده اولا در این کار اشکالی می‌بینم زیرا مطابق قانون نمی‌شود رأی داد که از خزانه و مالیه مملکت روضه خوانی بشود زیرا وکیل حق ندارد پیشنهاد اضافه خرج بکند ما تمام این نظریات را با حضور آقای امام جمعه و سایر آقایان مذاکره کرده‌ایم و بالاخره در کمیسیون راه حلی پیدا کردیم اینکه فرمودند همه ساله سه هزار و پانصد تومان خزج میشده البته اگر جلوگیری نشود ممکن است به دوازده هزار تومان هم برسد ولی ما آمدیم و مخارج را برآورد کردیم به روزی ششصد تومان و این مبلغ هم نسبتاً یک مبلغ کافی است و عمده مخارج هم عبارت است از مخارج قند و چای و پول آقایان وعاظ و ذاکرین که ما همه اینها را بدقت حساب و در کمیسیون رسیدگی کرده‌ایم و دیدیم که اگر باین ترتیب رأی داده شود کافی است و این مسئله ایست که مجلس شورای ملی باید در آن حکمیت کند ولی بنده عقیده دارم امساله که ما صد تومان اضافه حقوق برای خودمان تصویب کرده‌ایم بهتر این است که هر کدام بیست و پنج تومان از حقوق خودمان بدهیم و با این ترتیب روضه خوانی بعمل آید و دیگر به خزانه مملکت تحمیلی نکنیم مسلم است که روضه خوانی بیش از اینها خرجی ندارد و هر چه هم که باشد فرضاً سه چهار هزار تومان هم که خرج داشته باشد بنده بسهم خودم حاضرم که هستی زندگانیم را در راه حضرت سید الشهداء علیه السلام بدهم استدعا می‌کنم آقایان هم این ترتیب را قبول بفرمایند که این روضه خوانی باسم ما خوانده شود و دیگر بقول آقای فیروز آبادی بخزانه فقیر ملت تحمیلی نشود و از این مردم بدبخت چیزی گرفته نشود.
رئیس – آقای حاج شیخ بیات.
حاج شیخ بیات – بنده با راپورتی که کمیسیون محاسبات داده مخالفم ولی با راپرتی که اداره مباشرت تنظیم کرده کاملاً موافقم زیرا کمیسیون محاسبات آن طوریکه باید و شاید درست محاسبه نکرده پارسال همان طوری که آقای ارباب فرمودند هزار و هفتصد تومان به روضه خوانها داده شده بنابراین عقیده آقای روحی این است که فقط هزار و هفتصد تومان بروضه خوانها داده شود و مخارج دیگر نشود! سایر مخارج پس از کجا داده شود از اینقرار باید حذف شود و یک مسئله دیگریهم هست که باید عرض کنم و آن این است که هر کسی باید مطابق شئون و حیثیت خودش روضه خوانی بکند روضه که بنده می‌خوانم با روضه که مشهدی حسن بقال می‌خواند باید فرق داشته باشد روضه که آقای رفیع می‌خوانند با روضه فلان آقا البته تفاوت دارد یکی هزار تومان خرج می‌کند یکی پنج تومان مجلس شورای ملی که مرکز سقل مملکت است فرضاً اگر در سال هزار و هفتصد تومان بیک عده از فقرا بدهد بهیچ جا نمی‌خورد و ملت بیشتر رضایت دارد و بنده قول می‌دهم که از تمام پول
هائی که شما تصویب می‌کنید ملت باین خرج بیشتر رضایت می‌دهد و راضی تر است و افرادی که این پول را می‌دهند بالاتفاق راضی هستند که یک قسمت از این پول خرج شود اما راجع باینکه فرمودند ما از جیب خودمان این خرج ا بکنیم بنده عقیده‌ام این است که یک قسمت از این مخارج را از بودجه مملکتی مصرف کنیم هزار یا هزارو هفتصد تومان از مخارج روضه خوانی خوب است از بودجه عمومی مملکت تصویب شود و بقیه را آقایان از جیب خودشان بدهند و باداره مباشرت اجازه داده شود که این وجوه را بمصرف روضه خوانی برساند و غیر از آنچه که از بودجه مملکت داده می‌شود بقیه هر چه خرج شد آقایان از حقوق خودشان بدهند و بنده با این ترتیب کمال موافقترا دارم.
رئیس – آقای معتضد استر آبادی.
معتضد استرآبادی – بنده با لایحه کمیسیون محاسبات مخالفم.
رئیس – آقای مدرس.
مدرس – بنده هم مخالفم.
رئیس – آقای فیروز آبادی.
فیروز آبادی – بنده هم مخالفم.
رئیس – آقای فهیمی چطور؟
فهیمی – بنده هم مخالفم.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده موافقم.
رئیس – بفرمائید.
آقا سید یعقوب – نظر بنده موافق است با لایحه کمیسیون محاسبات و همانطوریکه آقای مخبر از روی عقیده اظهار کردند تعزیه داری داریم بهتر این است که همان پیشنهاد مخبر را قبول کنیم و بهترین شکل این کار این است که دو هزار و پانصد تومان ما بدهیم که نفری بیست و پنج تومان باشد و هفتصد تومان هم اداره مباشرت محل دارد و با این سه هزار و دویست تومان خوب می‌شود روضه خوان کرد و این هم معادل همان مبلغی است که همه ساله ما برای تعزیه داری خرج می‌کردیم ماهمه علاقه مند بحضرت سید الشهدا علیه السلام هستیم و خود حضرت سید الشهداء متوجه وضعیت مالی مملکت هست و بهترین طریق همین است که ما کمتر در این موضوع صحبت کنیم و بهمین شکل رأی بدهیم.
شیروانی – این پیشنهاد اصلاً قابل رأی نیست.
فیروز آبادی – چرا؟
شیروانی – کسی حق ندارد در حقوق دیگری مداخله کند شما راجع بخودتان حق دارید نه راجع بحقوق بنده.
رئیس – آقای کازرونی.
کازرونی – عرض می‌کنم یک حقیقتی د رپیش ما هست و هی سعی می‌کنیم که برای آن حقیقتی که در خاطرمان هست یک الفاظی ایجاد کنیم اصل مطلب این است که ما می‌خواهیم شعائر ملی را حفظ کنیم و آن را تجلیل نمائیم اصل نظر این است آقا: وکلاء ممکن است از خودشان عوض نفری بیست و پنج تومان دویست و پنجاه تومان هم بدهند ولی بنده می‌خواهم که مخارج روضه خوانی در بودجه مجلس وارد باشد حالا آقا می‌خواهند یک پیچ و تابی داده شود و یک طوری شود که امسال داخل بودجه مجلس نشود سال دیگر همم خدا کریم است اینکه می‌فرمایند نمایندگان از کیسه فتوت خودشان بدهند و برای رعایت حقوق ملت و تفریط نشدن مال ملت بهتر این است که بخزانه مملکت تحمیلی نشود این الفاظ البته خیلی خوب است قشنگ است اما خوبست معانیش را هم ملاحظه و رعایت کنیم ….
زوار – بهتر از تو ملاحظه کرده‌ایم.
کازرونی – بنشین ساکت باش در هر صورت بنده می‌خواهم عرض کنم این پول را که به هزار و هفتصد
و پنجاه تومان تقلیل داده‌اند یعنی وارد اقلام شده‌اند و زیادی آن را حذف کرده‌اند و بحدامکان تقلیل داده‌اند اگر مقصود حد امکان است؟ بنده عرض می‌کنم همه جور می‌شود روضه خواند و ما می‌توانیم در سه روز به مبلغ ده تومان هم روضه بخوانیم و این مبلغ هم البته حد امکان تقلیل است ولی سایر ترتیبات را هم باید مراعات کرد البته اگر یک اقلامی زیادی است و چندان لزوم ندارد ممکن است بطور خصوصی یا در همین جا باداره محترم مباشرت که طرف اعتماد و امانتمجلس مقدس است تذکر بدهیم که آن اقلام زیادی را دیگر امساله ندهند و خرج نکنند و بالاخره قسمت اعظم این پول همان مبلغی است که بیک اشخاص فقیر و بی بضاعتی که امروزه منحصر و محدود شده‌اند و زندگیشان از این محل بخصوص باید اداره شود داده می‌شود و بنده به آقایان نمایندگان اطمینان کامل می‌دهم که اگر رفراندم بکنید و بافراد مردم اینمملکت مراجعه بفرمائید ملاحظه خواهید فرمود که فقیر ترین مردم این مملکت همان پول دهندگانی که بما پول می‌دهند و ما یک ماه تعطیل می‌کنیم و می‌رویم شمیران راضی هستند که این پول صرف تعزیه داری و تجلیل حضرت سید الشهدا علیه السلام بشود.
بعضی از نمایندگان – صحیح است.
مخبر – عرض می‌کنم در این موقع آقای کازرونی استفاده کردند و یک کلمات موهونی بسایرین گفتند. آقا: من و رفقای من بیش از شما علاقه بروضه خوانی داریم منتهی بنده تصریح می‌کنم که بر خلاف قانون نمی‌توانیم رأی ندهیم وکیل حق پیشنهاد اضافه خرج ندارد از حضرت رئیس هم ممکن است سؤال کنیم و کیل نمی‌تواند اضافه خرج پیشنهاد کند.
بعضی از نمایندگان – این اضافه خرج نیست جزء بودجه مجلس است.
روحی مخبر کمیسیون- اجازه بدهید یک مرتبه اقلام جزء می‌آید به مجلس و آقای کازرونی چون تاجر منش هستند نمی‌خواهند از جیبشان چیزی بدهند ولی بنده با کمال میل و رغبت حاضرم که بیست و پنج تومان سهمی ایشان را هم بدهم و مخالفت نفرمایند. کازرونی – خوب است! این حرفها بمن نمی‌چسبند.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
مدرس – بنده اجازه خواسته‌ام.
رئیس – آقای زوار موافقند؟
زوار – بلی.
رئیس – آقای معتضد استر آبادی.
معتضد استر آبادی – چون راجع بکفایت مذاکرات حرف زده شد بنده معتقدم مطلب بطوری که آقای روحی فرمودند نیست اگر بیک طور خیلی آبرومند تری این مسئله تلقی بشود تصور می‌کنم بیشتر مناسب با حفظ حیثیت مجلس است.
یا باید روضه مجلس خوانده نشود یا اگر خوانده می‌شود باید مناسب حفظ حیثیات و شؤن مجلس باشد از این جهت بنده با کفایت مذاکرات مخالفم.
روحی –پس عوض بیست و پنج تومان نفری سی تومان بدهید.
رئیس – برای حفظ حیثیات مجلس بهتر است کمتر حرف زده شود و زودتر رأی داده شود.
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهادی از طرف آقای مدرس و یکی هم از طرف آقای حاج شیخ بیات رسیده مشعر بر اینکه به پیشنهاد اداره مباشرت رأی گرفته شود
(نمایندگان – صحیح است)
یکی هم از طرف آقای فیروز آبادی رسیده که هر یک از آقایان بیست و پنج تومان لطف کنند ولی بنده گمان می‌کنم رأی گرفتن باین پیشنهاد قدری اشکال داشته باشد.
بعضی از نمایندگان – صحیح است.
فیروز آبادی – بنده دو پیشنهاد کردم.
رئیس – پیشنهاد دیگرتان عین پیشنهاد آقای مدرس است پیشنهاد آقای مدرس قرائت می‌شود.
(بعبارت ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم به پیشنهاد اداره مباشرت رأی گرفته شود.
مدرس – عرض می‌شود بنده اغلب فرمایشاتی که آقایان فرمودند تصدیق می‌کنم ولی در عین حال عرض می‌کنم مذاکره اینکه برای روضه خوانی چقدر خرج می‌شود یا نمی‌شود این را بنده اصلاً خوب نمیدانم گفته شود ما سالی یک کرور تقریباً باداره مباشرت اعتبار می‌دهیم و اطمینان هم داریم و البته ایشان هم نهایت مواظبت را خواهند کرد که زیاد خرج نشود و در این مسئله روضه خوانی هم که یکی از کارهای مجلسی است (صحیح است) اینکه بنده عرض می‌کنم یکی از کارهای مجلسی است بجهت آن فرمایش است که آقا می‌فرمایند وکیل پیشنهاد اضافه خرج نمی‌تواند بکند بنده در جواب ایشان عرض می‌کنم که این کار یکی از کارهای مجلس است مثل باقی کارهای مجلس که بودجه آن را تصویب میکینم اینهم یکی از آن کارها است که باید بودجه اش را تصویب کنیم و با اطمینانی که باداره مباشرت داریم و سالی یک کرور باو اعتبار می‌دهیم دیگر جای حرفی نیست و البته اداره مباشرت هم مواظبت خواهد کرد که یک پول بی جا خرج نشود البته ما هم حاضر نیستیم که یک شاهی بی جا خرج شود ولو در مصیبت حضرت سید الشهداء علیه السلام ولی اگر از باب اتفاق بجای هزارو پانصد تومانی که پیشنهاد کرده‌اند مثلا هزار و ششصد تومان یا هزارو هفتصد تومان خرج شد نمیشووود بجهت جزئی کمی و زیادی که می‌شود اساس را متزلزل کرد اما در باب این پیشنهادی که آقایان فرموده‌اند البته خیلی خوب است که آقایان وکلاء از خودشان خرج کنند ولی بهتر این است که آقایان در خانه خودشان این خرج را بکنند روضه خوانی مجلس باید از بودجه مجلس بشود و جزو کار مجلس است لهذا من تقاضا کردم بجای خبر کمیسیون محاسبات بهمان پیشنهاد اداره مباشرت یعنی بهمان پیشنهاد آقای ارباب رأی داده شود و ضمناً از آقای ارباب و اداره مباشرت هم التماس می‌کنیم که دقت بفرمایند یک دینار بیجا خرج نشود.
رئیس – آقای حاج بیات هم که توضیح دادند.
حاج شیخ بیات – بنده با پیشنهاد آقای مدرس موافقم.
رئیس – آقای فیروز آبادی چطور؟
فیروز آبادی – بنده هم با پیشنهاد آقای مدرس موافقم.
رئیس – خبر اداره مباشرت مجدداً قرائت بشود یا لازم نیست؟
بعضی از نمایندگان – خیر لازم نیست خوب است رأی گرفته شود.
آقای سید یعقوب – بنده مخالفم اخطار دادم اجازه میفرمائید.
رئیس – بفرمائید.
آقا سید یعقوب – بنده می‌خواستم عرض کنم مطابق معمول و سابقه وقتی که در پیشنهادات یک اصلاحی واقع می‌شد و یا پیشنهادی در یک لایحه می‌شد نظر مخبر را هم جلب می‌کردند و عقیده او را استعلام می‌نمودند ولی حالا چطور در اینجا از مخبر سؤالی نمی‌شود.
رئیس – مخبر کمیسیون محاسبات خودشان با پیشنهاد اداره مباشرت مخالفند.
آقا سید یعقوب – حالا شاید پیشنهاد را اداره مباشرت قبول کند.
مخبر کمیسیون محاسبات – گمان نمی‌کنم کمیسیون محاسبات با این پیشنهاد موافق باشد و این ترتیبی را که کمیسیون در نظر گرفته بهتر میداند حالا نمیدانم اگر آقایان به این پیشنهاد رأی بدهند باز به کمیسیون خواهد آمد یا نه؟
رئیس – رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد اداره مباشرت با اوراق آقایانیکه موافقند اوراق سفید می‌دهند
(در اینموقع اخذ و شماره آراء بعمل آمد ۷۴ ورقه سفید تعداد شد)
رئیس – عده حضار هشتادو نه با هفتادو چهار رأی تصویب شد.
اسامی رأی دهندگان
آقایان: دکتر طاهری – میرزا ابراهیم خان افخمی – دکتر لقمان – نجومی – آقا زاده سبزواری – حاج شیخ عبد الرحمن – خواجوی – کی استوان – سید حسن آقایان – عصر انقلاب – آقا شیخ محمد علی امام جمعه شیراز – میرزا حسین خان جلائی – سید زین العابدین فومنی – محمد هاشم میرزا افسر – میرزا عبد الباقی جمشیدی – مرتضی قلیخان بیات – ذوالقدر – حاج آقا رفیع – بنی سلیمان – دو لتشاهی – میرزا سید مهدی معتمد – یحیی خان زنگنه اعظمی – آقا علی زارع – امیر اسد الله خان عامری – فرمند – وزیری – ملک ایرج پور تیمور – یاسائی – خطیبی – میرزا هاشم آشتیانی – دکتر رفیع خان امین – کازرونی – اسکندر خان مقدم – حاج میرزا مرتضی – ارباب کیخسرو – مولوی – ثابت – غلامحسین میرزا – بامداد – میر ممتاز – امیر تیمور کلالی – آیت الله زاده اصفهانی – طباطبائی وکیلی – پالیزی - معظمی – سهرابخان – سید کاظم یزدی – دکتر مصدق – زوار – محمد تقی خان اسعد – معتضد استر آبادی – میرزا حسن خان ابراهیمی – فرهمند – میرزا ابراهیم آشتیانی – میرزا عبدالله خان وثوق – میرزا سید علی عمادی – نگهبان – ثقت الاسلامی – فهیمی – ثقت الاسلامی بروجردی – طباطبائی دیبا – سید یعقوب – دکتر سنک – دادگر – حاج شیخ بیات – میرزا حسن خان موقر – محمو ولی میرزا – مدرس – آقا سید جواد محقق – حاج غلامحسین ملک – میرزا علی حقنویس – امیر حسینخان ایلخان.
رئیس – پیشنهادی از طرف آقای خطیبی رسیده قرائت می‌شود
(بمضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم روز دوشنبه و چهارشنبه هم جلسه رسمی تشکیل شود که لوائح فوری از تصویب بگذرد.
رئیس – آقای خطیبی.
خطیبی – عرض می‌کنم چون روز پنجم صفر تعطیل مجلس شروع خواهد شد و یک لوایح مهمی هم هست که باید تکلیفش معین شود تا تکلیف این لوایح معلوم نشده بنده تصور می‌کنم برای مجلس یک قدری مشکل خواهد بود که تعطیل کند کما اینکه در جلسه گذشته پیشنهادی کردم که بودجه فوائد عامه جزو دستور شود اغلب آقایان وکلاء به کمیسیون بودجه اعتراض می‌کنند که چرا زودتر تکلیف بودجه‌های مملکتی را معین نمی‌کنند بنده عرض می‌کنم تا تکلیف این اضافات ۱۳۰۵ معین نشود و از تصویب مجلس نگذرد تکلیف بودجه‌های مملکتی معلوم نخواهد شد این است که بنده پیشنهاد کردم که در صورت لزوم دو روز جلسه شود تا تکلیف این اضافات و سایر لوایح مهمه مملکتی از طرف مجلس معین شود.
رئیس – آقای رفیع.
حاج آقا رضا (رفیع) – بنده پیشنهاد نماینده محترم را در باب این کارها که معوق مانده تصدیق می‌کنم ولی البته میدانید یک تنفس هم در کار لازم است دوشنبه را خدا برای تنفس معین کرده سه شنبه هم که که داخل کار می‌شویم و جلسه داریم اگر لازم شد روز پنجشنبه را هم جلسه خواهیم کرد اگر روز سه شنبه لوایح مهمه تمام شد و بتصویب رسید فبها و اگر تمام نشد روز پنجشنبه را هم جلسه می‌کنیم که نظر آقا هم تأمین شده باشد.
خطیبی – با این ترتیب که اظهار فرمودید بنده هم موافقم.
رئیس – جلسه را ختم می‌کنیم بقیه مذاکرات می‌ماند برای روز سه شنبه
(مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد)
قانون
تفسیر قسمت اخیر ماده ۲۷۹ قانون مجازات عمومی
مصوب جلسه ۸ امرداد یکهزارو سیصد و شش شمسی
ماده واحده – قسمت اخیر ماده ۲۷۹ قانون مجازات عمومی از تعقیب قاتلین و مختلسین اموال دولتی و اشخاصی که جعل سند و تزویر نموده و قبل از تصویب و انتشار قانون مزبور مرتکب جرائم مزبور شده‌اند مانع نمی‌باشند.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هشتم امرداد یکهزارو سیصد و شش شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیر نیا.
قانون
عتبار یکصد و پنجاه و سه هزار تومان برای مخارج فنی و اداری راه آهن در سنه ۱۳۰۶
مصوب ۸ امرداد ماه ۱۳۰۶ شمسی
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده می‌شود که از محل پنج میلیون تومان اعتبار مصوبه برای احداث راه آهن تا تصویب بودجه فنی و اداری راه آهن برای سنه ۱۳۰۶ معادل مبلغ یکصدو پنجاه و سه هزار تومان بطور اعتبار در حدود قوانین مصوبه برسم علی الحساب بشرح ذیل:
۱ – حقوق متخصصین امریکائی و اعضاء فنی و اداری که در مرکز مشغول خدمت می‌باشند و مخارج اداری مرکز از قبیل خرید اثاثیه و ملزومات و کرایه خانه ۴۰۰۰۰۰ قران
۲ – حقوق متخصصین و اعضاء فنی شش دسته مهندس سیار که در شمال و جنوب مشغول نقشه برداری می‌باشند و مخارج و لوازم کار آنها ۷۰۰۰۰۰ قران
۳ – برای مخارج ساختمان و حقوق متخصصین و اعضاء فنی ۲۵۰۰۰۰ قران
۴ – سرویس طبی و صحی برای دستجات مهندسین و عملجات از قبیل طبیب و قیمت دواجات و غیره ۲۰۰۰۰ قران
۵ – تعلیمات مهندس شامل مخارج اعزام محصلین بخارجه و کمک خرج بمدرسه مهندسی وزارت معارف ۸۵۰۰۰ قران
۶ – حقوق معوقه اعضاء مرکزی و دستجات مهندسین ۷۵۰۰۰ قران.
جمع ۱۵۳۰۰۰۰ قران.
برای مخارج مذکور در فوق در وجه وزارت فوائد عامه (اداره راه آهن) کارسازی دارد.
تبصره – از اعتبار مصوبه در این قانون هیچ حقوقی باتباع خارجی که کنترات آنها بتصویب مجلس نرسیده باشد پرداخته نخواهدشد مگر بعنوان روزمزدی ولی مشروط بر اینکه استخدام روز مزدی از شش ماه تجاوز نکند.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هشتم امرداد ماه یکهزارو سیصدو شش شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیر نیا
قانون
برقراری ماهی بیست تومان درباره غلامحسین خان بعنوان خرج تحصیل
مصوب جلسه هشتم امرداد یکهزارو سیصد و شش شمسی
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده می‌شود که از ابتدای فرووردین ۱۳۰۶ تا مدت پنجسال ماهی بیست و پنج تومان برای تحصیل غلامحسین خان وارث منحصر بفرد مرحوم میرزاهادیخان پرداخته و مستمری موروثی او را در دفاتر مربوط بمستمریات حذف نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هشتم امرداد ماه یکهزارو سیصدو شش شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیرنیا