مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ آبان ۱۳۲۰ نشست ۱۳۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوازدهم |
دوره دوازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۸ آبان ماه ۱۳۲۰
مجلس چهار ساعت ونیم بعداظهر از ظهر بر پاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روزپیش آقای (طوسی) منشی خواندند
- تصویب صورت مجلس
۱ـ تصویب صورت مجلس
رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- قرائت تلگراف تشکرآمیز مالکین شمال
۲ـ قرائت تلگراف تشکرآمیز مالکین شمال
رئیس ـ آقای دکتر سنگ
دکتر سنگ ـ پس از اینکه این لایحه راجع بمالک مجلس شورای ملی تقدیم شد بفاصله سه چهار ساعت هر کس در اینجا متحسن بود رفت همه رفتند از مجلس با امیدواری کامل وتلگرافاتی هم بمقامات عالیه به سپاسگذاری عرض کردند منجمله تلگرافی است که بمجلس شورای ملی بوسیله ریاست مجلس بحضور آقایان نمایندگان مخاطره نمود وشکر گذاری کردند که حضور آقای رئیس مجلس تقدیم می‌کنم واستدعا می‌کنم قرائت شود
(تلگراف را تقدیم نمودند وبشرح آتی قرائت شد)
ریاست مجلس شورای ملی ـ
در این موقع که با توجهات مخصوص آن وجود مقدس دولت لایحه استرداد املاک وتقدیم مجلس نمود از بذل مساعدت آن مقام محترم تشکرات خود را عرض ونیز بوسیله آن جناب از عموم آقایان نمایندگان محترم که از ۲۵ شهریور الی حال نسبت بتعدیات وارده بر مالکین املاکی که تصرف کرده هم دردی فرموده موجبات تسریع تقدیم لایحه را از طرف دولت برای رسیدن بحق ما ستمدیدگان فراهم فرمودند با آنکه از مفاد لایحه به هیچ وجه استحضاری نداریم با استظهار به حسن نیت نمایندگان فعلا" از تحسن خارج وتقااضا داریم که در تصویب لایحه جامعه واملاکی که مردم بآنها مسترد گردد تصریح بفرمائید که پس از بیست سال آوارگی وبیچارگی بحق خود برسیم از طرف مالکین شمال دارای چند امضا
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به صلاح بودجه سال ۱۳۲۰
۳ـ طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به صلاح بودجه سال ۱۳۲۰
رئیس ـ لایحه اصلاح بودجه ۱۳۲۰ مطرح است گزارش کمیسیون خوانده می‌شود
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
لایحه شماره ۲۶۲۰۸ دولت راجع باصلاح قانون بودجه ۱۳۲۰ کشور در کمیسیون بودجه بحضور آقای وزیر دارائی مطرح و طرح شور و مطالعه قرار گرفته با توضیحاتی که آقای وزیر دارائی بیان نمودند در نتیجه مواد پیشنهادی با الاحاتی تصویب اینک گزارش آنرا برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
رئیس ـ آقای رضوی
رضوی ـ بنده قبل از دستور اجازه خواسته بودم
رئیس ـ فعلا" لایحه مطرح شده بعد از شما صحبت بفرمائید مذاکره در کلیات لایحه‌است آقای انوار در کلیان فرمایشی داشتید بفرمائید
انوار ـ بنده هیچ مخالفتی در اصل مطرح شدن این لایحه دارم و یک مخالفتی هم در اصل خود این لایحه و یک مخالفتی هم در کلیه اش دارم که اصلا«رای نمی‌دهم اما مخالفت اول بنده باطرح این لایحه‌است مطابق ۳ ماده از مواد نظامنامه داخلی مجلس شورای ملی (که پریروز آقای دشتی کاملا این موضوع را در مجلس اظهار کردند وعدله هم برایش ذکر کردند و باآن منطق دیگر خیال نمی‌کردند دو مرتبه این جریان را تکرار کنند) نباید لایحه‌ای که بیست و چهار ساعت قبل طبع و توزیع نشده‌است مطرح شود و بنده بیش از آن بیانی که ایشان کردند نخواهم کرد علت هم این است که ناچارم این تذکر را تکرار کنم زیرا اگر تکرار نکنم و تذکر ندهم ناچار نظامه داخلی از بین می‌رود و نظامنامه که رفت انتظامان مجلس هم از بین می‌رود انتظامات که رفت دیگر هیچ کار در مملکت مرتب نمی‌شود پس اولین قدمی که باید ما در مملکت بر داریم این است که حفظ انتظامات را بکنیم پس عقیده بنده این است که همانطور که آقای دشتی تذکر دادند ما رفقا نظامنامه خود را حفظ کنیم این صریح ماده نظامنامه داخلی مجلس است که هر لایحه‌ای که در مجلس شورای ملی مطرح می‌شود چه یک شوروی باشد چه دو شوروی باشد چه غیر از این باشد باید بیست و چهار ساعت قبل و بین نمایندگان توزیع شده باشد ولی بنده سابقه‌ای از این موضوع نداشته‌ام خدا حفظش کنند روزنامه اطلاعات رو که چاپ کرده بود و منتشر کرده بود و هرگرنه این لایحه امروزی که از کمیسیون گذشته همین الان بدست بنده و رفقا رسیده‌است این است که بنده اختیار نظامنامه‌ای می‌کنم که نذر مطلب گذشته واقع نشود وهر وکیلی اگر دید بر خلاف نظامنامه برخورد شده حق اعتراض دارد و بنده این را اعتراض می‌کنم
رئیس ـ آقای دکتر ملک زاده
عده از نمایندگان نیستند
رئیس ـ آقای امیر تیمور موافقید یا مخالف
امیر تیمور ـ مخالف هستم آقا ودر ماده اول عرض دارم وقتی مطرح شد عرض می‌کنم ولی در کلیات عرضی ندارم
طباطبایی ـ پس تکلیف اعتراض آقای انوار چه شد
رئیس ـ رای گرفته می‌شود بورود در شور مواد عده أی از نمایندگان نمی‌شود رای گرفت هنوز مذاکرات در کلیات نشده‌است
انوار ـ جواب اخطار نظامنامه بنده باید داده شود
دشتی ـ اجازه میفرمائید
رئیس ـ بفرمائید
دشتی ـ هنوز که کسی در کلیات لایحه صحبت نکرده که میفرمائید رای بورود در شور مواد گرفته می‌شود فقط آقای انوار اشکال داشتند واخطار نظامنامه‌ای کردند وباید جواب ایشان داده شود ودر درجه اول بایستی حضرت مستطابعالی رای بگیرید بااینکه این لایحه مطرح بشود یا نه پس از اینکه رای داده شده آنوقت تازه کلیات لایحه مطرح خواهد شد وتازه آقایانی که اجازه خواسته‌اند صحبت می‌کنند.
رئیس ـ اینجا در کلیات آقای آقا سید یعقوب نامشان را مخالف بالایحه ثبت ویادداشت کرده‌اند بعد از اینکه بعنوان مخالفت یادداشت کردند صحبت شان را هم کردند حالا باید رای گرفته شود بورود در شور مواد.
انوار ـ اجازه میفرمائید؟
رئیس ـ بفرمائید.
انوار ـ صورت مجلس حاضر است گمان نمی‌کنم این یک چیزی باشد که بتوان منکرش شد شما اول فرمودید این لایحه مطرح است بنده هم اخطار نظامنامه کردم که لایحه ۲۴ ساعت قبل طبع و توزیع نشده باید اول تکلیف اخطار نضامنامه که از طرف بنده شده معین شود بعدا وارد در کلیات بشویم.
رییس- شما اینجا نوشته‌اید در کلیات مخالف هستید.
انوار- درست است ولی پس از طرح شدنش هنوز که طرح نشده صحبت ما در سر اخطار نظامنامه وطرح لایحه‌است باید تعیین تکلیف اختار نظامنامه را بفرمائید آنوقت اگر لایحه قرار شد طرح شود بنده در کلیات مخالف هستم واز ماده اول تا آخر مخالف هستم ولی فعلا اخطار نظامنامه أی کرده‌ام آقا باید جواب من را بدهید آنوقت
رئیس ـ شما می‌گوید در کلیات مخالف هستم شما را می‌خواهند در کلیات حرف می‌زنید
انوار ـ کی در کلیات حرف زد آقا اخطار نامه کردم
رئیس ـ پس رای می‌گیریم بمطرح شدن این لایحه آقایان موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا آقایان باز هم می‌خواهند مذاکره در کلیات بفرمایند.
بفرمایند آقای انوار مخالفید بفرمائید آقای انوار از مجلس خارج شدند.
رئیس ـ آقای امیر تیمور مخالفید بفرمائید.
امیر تیمور در کلیات عرضی ندارم در ماده اول صحبت خواهم کرد.
رئیس ـ آقای دکتر ملک زاده
(عده أی از نمایندگان نیستند آقا)
رئیس ـ پس رای گرفته می‌شود بورود در شور مواد آقایان موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد
ماده اول خوانده می‌شود
ماده اول ـ وزارت دارائی مجاز است اضافات موجود قانون ششم آبان ۱۳۲۰ را در ۵ ماه آخر سال ۱۳۲۰ از محل صرفه جویی اعتبارات بودجه کشور بپردازد.
رئیس ـ آقای امیر تیمور
امیر تیمور ـ بنده بطور مفصل امروز نظریات خودم را راجع به این لایحه ومطالب دیگر راجع به قسمتهای مالی واقتصادی در کمیسیون بودجه خدمت آقایان رفقاء واعضای محترم کمیسیون بودجه تذکر دادند عرض بنده اینجا راجع به ماده اول در موضوع صرفه جویی است خواستم باز هم متذکرشان کنم اگر باز هم بودجه کل کشور توجه بشود شاید یک ثلث بیودجه خرج ومخارج غیر لازم ومصارف لوکس وتجملی می‌شود والبته این موضوع که اینجا امروز خدمت آقای وزیر دارائی عرض می‌کنم از نقطه نظر اعتراض بایشان نیست بلکه از نظر بی ترتیبی بایشان است وحالا بعنوان تذکر عرض می‌کنم ایشان چون تصمیم قاطع دارند به اینکه با یک فکر جوانی حقیقتا«درصدد اصلاح بر آیند از این نظر عرض می‌کنم شاید اطلاع داشته باشند در حدود هر ماه ۲۲۰ هزار تومان دولت کرایه محل ادارات وموسسات دارای را در تهران می‌دهد در صورتی که موسسات وزارت دارائی حخقیقتا منعلوم شد برای ما دیناری ارزش ندارد واز این قبیل مخارج بیهوده وزائد حتما" باید جلوگیری شود از این گذشته مساله اتومبیل‌های است که دولت دارد واین اتومبیل‌ها بقدری زیاد است که بتعداد نفرات اعضای رئیسه وزارتخانه‌ها اتومبیل است که هر یک از اینها از ۱۰ هزار و۲۰ هزار و۱۵ هزار تومان ارزش دارد وهر کدام ماهی ۲۰۰ تومان حداقل خرج دارد در این موقع که ما نهایت احتیاج را بصرفه جویی داریم باید دولت تصمیم بگیرد واین موضوع را نصب العین خود قراردهد که از یک شاهی خرج زیادی جلوگیری شود همچنین بایشان تذکر هم دادند راجع باین مبالغی که در هر ماه باسم مامورین دولت در خارجه می‌پردازند ومی‌فرستند بممالک خارجه منجمله امریکا ونام مطالعه روی آن گذاشتند ومعلوم نیست برای چه مطالعه أی رفته‌اند وچه نتیجه أی از اینها گرفته می‌شود که مبالغ گزاف را بآنها می‌دهند وباید از این خرج زائی آنهم در همچون وقتی حتما" جلوگیری بعمل آید وخرج بیهوده نشود ودر اینموقع که خوشبختانه مصارف احتیاج بیت المال مملکت را بدست آقای دکتر مصرف نفیسی دادند که باید از موقع استفاده کنند ویک قدم اساسی بردارند.
وزیر دارائی ـ بنده در کمیسیون بودجه برای آقایان وضعیت بودجه امسال را تشریح کردیم این بودجه أی را که خودشان تصویب فرمودند در اوایل سال در حدود ۴۳۰ میلیون تومان هزینه و۳۶۰ میلیون در آمدش بود ودر حدود ۷۰ میلیون تومان کسر داشت الان هم هفت ماه از اول سال گذشته وباین بودجه عمل شده‌است وکمتر از پنج ماه هم بآخر سال باقی مانده‌است با این وضع هیئت دولت موفق شده‌است برای پنج ماه آتیه در حدود ۸۰۰ میلیون ریال از اقلام بودجه کسر کند بطوریکه مالا«این بودجه بیش از آنچه که برای در آمد آن درآمدی که منظورتان بود پیش بینی شده هزینه ندارد وآن در آمد منظور شده بیشتر از آن مخارجی است که عملا» در این پنجاه ماه خواهد شد حالا اگر در درآمد ما بواسطه اوضاعی که هست نقصانی پیش بیاید بنده نمی‌دانم ولی آن اندازه که ممکن بوده در بودجه صرفه جوی شده والبته باز هم صرفه جویی خواهد شد واین تذکراتی هم که نماینده محترم در مجلس داده‌اند البته در حدود امکان مورد توجه واقع خواهد شد ولی البته یک چیزهای هم فرمودند که گمان نمی‌کنم زیاد قابل توجه باشد چون روی مقابله بوده مثلا«فرمودند وزارت دارائی وجودش اصلا» مفید نیست در صورتی که تصور می‌کنم تصدیق خواهند فرمود وزارت دارائی بار سنگینی به دوشش است وخیلی خدمات انجام می‌دهد اگر قرار باشد این وزارتخانه بودجه اش بکلی حذف شود أن وظایف انجام نخواهد شد ولی عرض کردم البته در حدود امکان سعی خواهد شد چه از هزینه وزارت مالیه وچه از هزینه سایر وزارتخانه‌ها کاسته شود واین حمل که در ماده اول تصویب شده که از محل صرفه جوئی اعتبارات بودجه کشور این اضافات را بپردازیم البته نظر هم همین بوده‌است که صرفه جویی بشود ما ۸۰۰ میلیون ریال برای این ۵ ماه آخر سال صرفجویی کرده‌ایم ودر حدود صد میلیون ریال خرج این اضافات را از همین محل تامین می‌کنیم وچون بودجه هم بیش از هفتصد میلیون ریال کسر نداشته وما هشتصد میلیون ریال از هزینه کسب کرده‌ایم باز ۱۰۰ میلیون ریال برای پرداخت اضافات محل دارد باین جهت خیال می‌کنم این ماده آنطور که باید درست تنظیم شده باشد واشکالی در تصویبش نباشد
رئیس ـ موافقین با ماده اول برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم
ماده ۲ـ وزارت دارائی مجاز است تا مبلغ چهارصد میلیون ریال اسناد خزانه با سر رسیدهای که از چهار ماه تجاوز نکند در جریان گذشته واعتبار لازم برای بهره آن در بودجه هر سال منظور دارد صندوقهای دولتی هر سال مکلفند این اوراق را در سررسید بجای پول نقد ببهای اسمی آنها قبول نمایند.
خرید وفروش ونزول این اسناد برای تمام این اشخاص طبیعی وحقوقی وعمومی آزاد است.
اصل بده اسناد خزانه با عرض خارجی قابل پرداخت نخواهد بود.
رئیس ـ آقای نقابت
نقابت - بنده تقاضا داشتم آقای وزیر دارایی راجع به این ماده یک توضیحاتی بیان کنند زیرا که این یک تأسیس فکری تازه‌ای است و محتاج به یک توضیحاتی است که این اسناد چگونه اسنادی است و چه جور مورد استفاده واقع خواهد شد. نکته دیگری که در خلال این است این موضوع است که برای بهره آن در بودجه هر سال اعتباری منظور می‌شود ولی برای پرداخت اصل آن چطور شده که اعتباری منظور نشده و فقط برای بهره منظور شده؟ این شاید حاکی از بی اطلاعی بنده از طرز عمل است از این نظر خواهشمندم توضیحاتی در این زمینه بیان بفرمایند تا مطلب قدری روشن‌تر بشود.
وزیر دارایی - آقایان نمایندگان محترم خیلی خوب اطلاع دارند که درآمدهای دولتی تمام به یک ترتیب منظمی به طور ماهیانه وصول نمی‌شود بعضی ماه‌ها هست که درآمد بیشتر است و خرج کمتر و برعکس بعضی ماه‌ها هست که درآمد کمتر است و خرج بیشتر است از آن طرف بودجه‌ها تمام مرتباً ۱۲ ماهه است که تمام خرج دولتی را تقسیم می‌کنند به ۱۲ ماه و تقریباً به اقساط متساوی این خرج‌ها پرداخته می‌شود و اگر خزانه بخواهد منتظر بشود (در ماه‌هایی که درآمدش کم است) و خرج‌ها را نپردازد تا درآمد ماه‌های بعدی که بیشتر است وصول شود این یک نکسی در عملیاتش وارد می‌آورد و یک قدری اسباب تزلزل اعتبارات دولتی می‌شود برای این که اشخاصی که با دولت معامله می‌کنند میل دارند و انتظار دارند در همان روزی که سررسید پرداخت دیون دولتی است این پرداخت به عمل بیاید و اگر دولت به آنها اظهار کند که حالا پول نیست صبر کنید تا من جنسم را بفروشم یا فلان مالیاتم را وصول کنم و بدهم البته این قدری اعتبارات دولت را متزلزل خواهد کرد و در عمل گران‌تر تمام می‌شود برای این که اشخاص وقتی معاملاتی با دولت می‌کنند روی همین اصل است که در موعد معین پرداخته شود برای این منظور اوراق یا اسناد خزانه منتشر می‌کنند با یک تفاوتی در بهایی که دولت برای عرضه معین می‌کند یا در شرایطی که معین می‌کند تفاوت‌هایی منظور می‌دارد و این شرایطی است که در تمام ممالک دنیا در مورد این اوراق می‌کنند و یک اجازه‌هایی به خزانه‌داری‌های هر مملکت داده می‌شود که یک اوراقی صادر کند به اسم اسناد خزانه‌داری و یک ورقه‌ای است مثل فته طلب که نوشته شده است خزانه‌داری کل یا صندوق دولت یا هر اسم دیگری که رویش بگذارید تعهد می‌کند که به آورنده این ورقه در فلان تاریخ یک ماه یا دو ماه یا سه ماه دیگر فلان مبلغ را بپردازد و برای این که مردم تشویق بشوند و این اوراق را قبول کنند یک نوع مختصری هم برای آنها منظور می‌کنند مثلاً دو یا سه یا چهار درصد بسته به وضعیات بازار و این مزیتی که دارد این است که اشخاصی که یک پول‌های کوچکی یک پول‌هایی در اختیار خوشان دارند برای مدت کوتاهی مثلاً فرض بفرمایید باید یک معاملاتی انجام بدهند و یک ماه یا پانزده روز یا بیست روز به موعدش مانده است و نمی‌تواند این پول را در انتظار آن معامله به مصرف دیگر برساند و اگر هم در بانک بگذارد و به حساب جاری بانک‌ها برای این مدت کوتاه فرع نمی‌دهند اینها تشویق می‌شوند که اوراق خزانه را خریداری کنند و اگر احتیاجی به پول پیدا کردند می‌توانند فوراً بروند و اگر خواستند این اوراق را به پول تبدیل کنند و معمولاً چون مدتش کوتاه است این تأثیری هم در وضعیت عمومی بازار پیدا نمی‌کند و فقط پول‌هایی به این صندوق داده می‌شود که به منظور عادی و به مصارف اقتصادی برسد یعنی در واقع خزانه دولت رقیب بنگاه‌هایی که احتیاج به پول دارند واقع نمی‌شود چون هر بنگاهی هر عملی که دارد می‌کند و این اوراق هم برای مدت معینی و کوتاهی است که دو سه ماه بیشتر نیست و رقابت نمی‌کند و در واقع این یک پولی است که راکد مانده بود به خزانه دولت پرداخته می‌شود و با آن دولت می‌تواند یک احتیاجات فوری خودش را انجام بدهد و بعد وقتی که موقعش رسید در هر گیشة دولتی یا بانک ببرند پولش پرداخته می‌شود و این محل پرداختش قروض و دیون دولت نیست این محل برای پرداخت مخارج جاری است و محل پرداختش هم درآمدهای دولتی است از همان محل فوراً پرداخته می‌شود و این فقط یک وسیله مساعده برای پرداخت است یعنی اگر ما در شهریور ماه انتظار داشته باشیم یک پولی بگیریم در مرداد ماه می‌توانیم به این وسیله پول طلبکار دولت را بپردازیم و بعد در شهریور از درآمدی که وصول شد به جای آن بگذاریم و بدهیم و این از نقطه‌نظر اقتصادی فواید زیادی دارد هم کمک می‌کند به اسکناس و هم کمک می‌کند به این که مردم از صرفه‌جویی‌هایی که دارند استفاده بیشتری بکنند و هم به دولت اجازه می‌دهد که بتواند دیون خودش را بدون هیچ نوع معطلی بپردازد متأسفانه این روش کار و این اوراق خزانه‌داری تا به حال در ایران وجود نداشته و همین طور باعث زحمت بود و بنده خواستم که این ترتیب را در این جا عملی‌اش بکنیم و از فوایدی که همه ممالک دنیا از این نوع اسناد می‌برند ما هم استفاده کرده باشیم و این هم کمک بزرگی است به اقتصاد و کمک بزرگی است به مالیه مملکت و هم بهره نصیب صاحبان این پول‌های راکد می‌شود و آقایان هم مطمئن باشند که از این اوراق سوءاستفاده نمی‌شود و در این ماده حداکثر مدت هم معین شده که بیش از چهار ماه نیست یعنی قبل از انقضای سالی که ما در آن سال بودجه اش را طرح می‌کنیم قبل از انقضای آن تمام آن اوراق که صادر شده موعدش خواهد رسید و پرداخته می‌شود. اما این که نقابت سؤال کردند که چرا یک اوراقی که ما صادر می‌کنیم برای پرداخت بهره‌اش یک اعتباری منظور می‌کنیم ولی برای پرداخت اصل آن چیزی منظور نشده است این نه این است که ما خیال پرداخت اصل را نداشته باشیم بلکه محل پرداختش در خود بودجه هست ولی چون این یک چیز متحرک جاری است ممکن است روز ۲۹ اسفند هم یک چیزی صادر بشود ولی چون موعدش ربط پیدا می‌کند به سال بعد اصل آن در سال بعد پرداخته می‌شود ولی بهره‌اش چون در این سال پرداخته می‌شود از ین نظر باید در بودجه جاری حتماً منظور شود و بنده خیال دارم در صورتی که حسن استقبال بشود از این اوراق این را تا میزان چهارصد میلیون ریال در جریان بیندازیم و آن وقت خود آقایان ملاحظه خواهند فرمود که چه خواهند داد ولی چون این یک موضوع تازه است و مردم درست از ترتیباتش اطلاع ندارند شاید خیال کنند این عنوان وام دارد ولی می‌توانم اطمینان بدهم این عنوان وام ندارد ما به هیچ وجه من الوجوه ابداً در نظر نداریم و خیال نداریم که مخارج بودجه را از این راه پرداخت کنیم بنابراین تصور می‌کنم که تصویب آن هیچ اشکالی نباشد و فقط یک کمکی است برای این که طرز پرداخت ما تسهیل و تسریع بشود. (صحیح است)
رئیس - پیشنهادی رسیده است از طرف آقای دبستانی
موید احمدی - پیشنهاد بعد از مذاکره
طوسی - کی اجازه خواسته است؟
نیکپور - بنده اجازه خواسته‌ام
رئیس - شما هم پیشنهاد کرده‌اید و هم اجازه خواسته‌اید پیشنهاد آقای نیکپور قرائت می‌شود.
پیشنهاد آقای نیکپور:
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که ماده در خبر کمیسیون حذف شود.
رئیس - آقای نیک پور
نیکپور - بنده دیروز خدمت آقای نخست‌وزیر نظرم را راجع به این ماده عرض کردم و همچنین به وسیله رئیس کمیسیون بودجه چون امروز نتوانستم در کمیسیون بودجه حضور پیدا کنم و سمت کارمندی کمیسیون را هم نداشتم نظریات خودم را در این ماده عرض کردم که در کمیسیون طرح شود بعد اطلاع حاصل کردم که با طرح نظر بنده و استدلالی که کرده بودم متأسفانه کمیسیون موافقت نکرده است و آقای وزیر دارایی هم موافق نبودند بنابراین اجازه می‌خواهم نظر خودم را در مجلس شورای ملی عرض کنم قبلاً هم چون معتقد هستم که نظرم با یک مبانی صحیحی و با یک دلایل منطقی و از نظر مصلحت کشور و ملت و دولت کاملاً مطابقت دارد معذرت می‌خواهم که اگر در عرض خودم موضوعاتی باشد که مورد طبع و میل آقای وزیر دارایی نباشد فعلاً معذرتش را تقدیم کرده باشم. در این جا یک اختیاری وزارت دارایی از مجلس می‌خواهد که چهل میلیون تومان (چهارصد میلیون ریال) سهام خزانه به مدتی که از چهارماه تجاوز نکند طبع و منتشر کنند و تنزیل وجه این اوراق را که منتشر می‌کنند مجدداً در بودجه کشور منظور کنند حالا صدی چند هم خواهد بود نمی‌دانم در این لایحه هم نیست و بنده نمی‌بینم البته خودشان در نظر گرفته‌اند که با چه تنزیلی و فرعی این اوراق را می‌خواهند منتشر کنند بنده نمی‌دانم واقعاً منظور از این عمل چیست یعنی چه چه چیز الزام کرده است دولت را به این که این مبلغ گزاف اوراق را منتشر کنند و به عنوان کمک به رواج اسکناس از آنها استفاده کنند در صورتی که در چندی پیش در همین مجلس شورای ملی پنجاه میلیون تومان اجازه گرفته شد اسکناس منتشر کنند و از آن بیش از ده میلیون استفاده نکردیم و چهل میلیون دیگرش ممکن است در هر موقع مورد استفاده دولت قرار بگیرد و رواج بکنند حالا بدون استفاده از آن قانون یک همچون اختیاری را دولت می‌خواهد چهل میلیون کاغذ به اعتبار خزانه در کشور منتشر کند اولاً باید فهمید که این اوراق را چه کار بکنند چه جور خرجش کنند اگر بخواهند از بابت قروضی که دولت دارد به مردم بدهند این یقیناً به منزله اسکناس در بازار رواج پیدا نخواهد کرد ضمناً صورت یک اوراق بهاداری را پیدا می‌کند که بورس پیدا می‌کند و در اثر پیدایش بورس متصل به واسطه ابرام و احتیاج دارندگانش و عرضه‌ای که می‌شود در بازار روز به روز پایین می‌آید در اثر پایین آمدنش بالاخره همین طور در روز اول تومانی یک قران پایین می‌آید بعد تومانی دو قران پایین می‌آید همین طور تدریجاً بسته به قاعده عرضه و تقاضا و مطیع بازار است و بالنتیجه در اثر انتشار این اوراق و ارزانی قیمت آن اعتبار دولت از اهمیت می‌افتد (صحیح است) و بنابراین هیچ ضرور نخواهد بود که ما یک تزلزلی به اعتبار امضای دولت وارد کنیم و ما این حقی که دولت دارد برای امتیاز چهل میلیون اسکناس می‌آییم امروز چهل میلیون یک یک اوراقی بدون این که یک پشتوانه‌ای داشته باشد و بدون این که محل اطمینان و اعتماد عموم باشد در مملکت منتشر کنیم که در بازار بورس سیاهی پیدا کند و سبب هتک احترام و امضای دولت بشود. این یک موضوع. مطلب دوم این که این اسناد خزانه در دست مردم که نمی‌ماند یعنی وقتی که دولت در مقابل قروضش داد که در درجه اول آن چه بنده تصور می‌کنم پیدایش این فکر برای تبدیل سفته‌های مقاطعه‌کارها و قروض دولت است که می‌خواهند آن سفته‌ها را تبدیل بکنند به این اوراق و قطع یقین هم هست به این که این اوراق به واسطه این که دارندگان سفته‌ها احتیاج به پول دارند و برای فشاری که آنها دارند مجبورند که این اوراق را به اسکناس تبدیل کنند چون این اوراق را عمله در سر او قبول نمی‌کند و بقال و عطار هم قبول نمی‌کنند و طبعاً این اوراق اسکناس را که در جریان است که می‌کند یعنی این اوراق برای این که رفع حوایج دارندگان را بکند تبدیل می‌شود به اسکناس و اسکناس به تدریج کم می‌شود همین طور که الان به واسطه کمی جریان اسکناس پول کم است و بعد بیشتر کم می‌شود زیرا آن اسکناس‌ها در جیب آن عمله‌جات می‌ماند و برگشتش در جریان مشکل می‌شود یعنی به این زودی و به این سهولت برگشت نخواهد کرد. قسمت این که الان بانک ملی کاملاً واقف و مطلع است که تجار و بازرگانان و مقروضین سفته‌های خودشان را سر وعده نمی‌توانند بدهند و امکان پرداخت برای سفته‌های بازرگانی در روز موعد نیست چطور ممکن است که در یک همچون بازای و در یک همچون موقعی این اوراق پول بشود برای بازار. بنده تعجب می‌کنم چطور ممکن است اینها رواج بشود و پول بشود این را هم بنده هیچ احتمال نمی‌دهم برای تنگی و سختی بازار اینها هیچ ممکن نیست تبدیل به اسکناس بشود و همان طوری که عرض کردم یک لطمه اعتباری به امضای دولت وارد خواهد کرد و سبب کسادی پول و تنگی اسکناس خواهد شد مطلب دیگر این که امروز تمام شرکت‌ها که منافع مسلمی به دارندگانش می‌دهد در بورس مملکت صدی بیست صدی سه صدی ده از قیمت اسمیش کمتر است در حالی که مردم اطمینان کامل هم دارند به این که منافع هم دارد یعنی پول نیست که اینها را خریداری کنند پس چطور اگر واقعاً پولی بود مردم نمی‌دادند این سهام را بخرند که ما هم منفعت داشته باشند و هم هر وقت در بازار بخواهند بتوانند بفروشند پس چطور است که سهام را در بازار نمی‌خرند ولی آن را می‌خرند بنده هیچ تصور نمی‌کنم با بودن اوراق بهادار دیگری که حتماً منافع بیشتر و جریان بهتری دارد بیایند و به استناد خزانه‌داری این اوراق را بخرند و در جریان کار بیندازند آقای وزیر دارایی فرمودند که بعضی پول‌ها در کشور هست که صاحبانش نمی‌دانند چکارش کنند و بیکار می‌ماند و می‌خواهند این پول‌ها را به جریان بیندازند و این اسناد خزانه ممکن است تبدیل شود به این پول‌هایی که مردم در گوشه و کنار بیکار دارند و نمی‌دانند چکار کنند بنده تصور نمی‌کنم اگر در ممالک دیگر و در جاهای دیگر یک پول‌هایی در دست اشخاصی باشد که نتوانند کاریش بکنند در ایران باشد همچون پولی که صاحبانش نتوانند کاری بکنند و برای یک نزول کمی بیایند قبض خزانه بخرند بنده تصور نمی‌کنم اگر در ممالک دیگر یک چنین وضعیتی وجود داشته باشد این وضعیت تطبیق کند با مملکت ما این جا را با جاهای دیگر مقایسه نمی‌شود کرد با این تنگی و سختی و بی‌پولی بنده هیچ صلاح نمی‌دانم نه مصلحت دولت نه مصلحت مردم است که این اوراق را منتشر کنند و در معرض خرید و فروش و بی اعتباری امضای دولت قرار دهند و بهتر این خواهد بود که اگر حقیقتاً پول در جریان کم است همان چهل میلیون اسکناس که اجازه گرفته‌اند و هنوز از آن استفاده نکرده‌اند همان را در جریان بگذارند و رفع گرفتاری خودشان را بکنند و بنابراین پیشنهاد کردم که این ماده دو از این لایحه حذف شود.
رئیس - پیشنهاد آقای نراقی
نراقی - بنده پیشنهاد می‌کنم در سطر ششم ماده ۲ به جای اشخاص طبیعی و حقوقی و عمومی گذاشته شود اشخاص عادی و حقوقی
رئیس - آقای نراقی توضیحی دارید
نراقی - توضیحی ندارم اشخاص طبیعی معنی ندارد اشخاص عادی بهتر است
وزیر دارایی - اظهاراتی که نماینده محترم آقای نیکپور فرمودند تصور می‌کنم روی سوءتفاهم از نیتی بوده است که دولت برای ایجاد این اوراق خزانه‌داری دارد. اگر منظور این بود که ما می‌خواستیم کسر بودجه خودمان را از این محل برداریم آن وقت ممکن بود ایشان از ما سؤال کنند که کی خریدار این اوراق خواهد بود و چطور خواهیم فروخت ولی بنده خودم در کمیسیون هم عرض کردم متأسفانه ایشان تشریف نداشتند بد هم نبود با این که عضو کمیسیون نیستند تشریف می‌آوردند که در تبادل افکار از وجودشان استفاده می‌کردیم به هر حال در توضیحاتی که در کمیسیون عرض کردم و این جا هم اشاره کردم این بود اوراق خزانه‌داری هیچ وقت وسیله پرداخت هزینه نیست الان هم خدمت‌شان عرض کردم اینها فقط وسیله مساعده پرداختی و انتظار وصول یک درآمدی است که مدتش در یک آتیه خیلی نزدیکی پرداخته شود (نیکپور - اگر نشد چطور) باید پرداخت شود اگر نشد خوب خیلی کارهای بد هم ممکن است در این کشور رخ بدهد اگر پیش‌بینی آن را روی سوء ظن بکنیم نمی‌شود اگر تجارت روی سوء ظن بود جنابعالی هیچ وقت تجارت نمی‌کردید باید بالاخره یک حسن ظنی همیشه در کار باشد و دلیل هم ندارد که دولت ایران امضای خودش را معتبر نداند و تا به حال نشده است که در مواقع خیلی سخت هم این طور بشود اگر همّ یک تعهدی مدتی تأخیر شده ولی هیچ وقت زیر امضای دولت ایران زده نشده بنابراین هیچ دلیل ندارد که وقتی امضای خودش را زیر یک ورقه‌ای می‌گذارد آن را احترام نگذارد ولی ملاحظه بفرمایید با اوراق خزانه‌داری مدتش خیلی کوتاه است اینها معمولاً ۳۱ روز صادر می‌شود گاهی هم به ندرت برای دو ماه سه ماه الی چهار ماه بیش از این برای خودمان این حق را قایل نشدیم. ممکن بود که بیشتر تقاضا کنیم ولی بیشتر تقاضا نکردیم وقتی که بنا شد یک ورقه صادر شد در روز اول ماه (خواهش می‌کنم توجه بفرمایید به اظهارات بنده) اگر روز اول ماه یک ورقه صادر شد برای ۳۱ روز دولت تعهد می‌کند که این ورقه را برای ۳۱ روز بپردازد مدت خیلی کوتاه است و از طرف دیگر خودش تعهد می‌کند که در سررسید مدت بپردازد گیشه‌ای درست می‌کند در بانک ملی چه در مرکز و چه در ولایات که ببرند به آن گیشه این ورقه را بدهند پولش را دریافت کنند و دولت هم این حق را قایل می‌شود برای اشخاصی که اگر یک بدهی به دولت دارند در سررسید عوض بدهی که به دولت دارند برای پول نقد این اوراق را ببرند تسلیم کنند در مقابل مالیات در مقابل اقساط خالصانه در مقابل بهای کالاهای انحصاری که فروخته و هزار نوع پرداخت‌های دیگری که باید به دولت به عمل بیاید اجازه می‌دهد این اسناد را بیاورند بدهند فرض بفرمایید کسی قرضه‌ای نداشته باشد رأساً این را بتواند تحمل بکند تا سررسیدش برود بگیرد تا موقعش هم اگر خواست این را نزول بکند نزول همان مدت را کسر می‌کند برای ده روز پانزده روز نمی‌رود مبلغ زیادی کسر کند در صورتی که می‌داند در آتیه خیلی کوتاهی این مبلغ او پرداخته می‌شود بنابراین ممکن نیست این اوراق را تنزیل کند منتها تفاوتی که پیدا می‌شود آن تفاوت نرخی است و آن فرعی است که دولت پرداخته است و مدتی است که مانده است مثلاً اگر ما یک فرعی برای آن معین کرده باشیم مثلاً صدی سه معین کرده باشیم و از صد تومان سه تومان برای آن کسر کرده باشیم و این ورقه را تحصیل کرده باشیم روز ۲۷ یا ۲۸ برای آن دو سه روزی که باقی مانده ممکن است برود آن نزول را بپردازد و اصل پول را دریافت کند بنابراین این اوراقی که منتشر می‌شود هیچ وقت تنزل نمی‌کند تجربه هم نشان داده است نه بنده این را اختراع کرده‌ام نه بنده اول می‌خواهم پیشقدم باشم خیلی از کشورها هستند که اعتبارشان از ایران کمتر بوده و شاید هم در امور اقتصادی به اندازه ما ترقی نکرده بودند آنها هم از وجود این اوراق استفاده کرده‌اند و در صورتی که خیلی زیاد سهام‌شان و اوراق قرضه‌شان تنزل کرده بود اوراق خزانه‌داری‌شان با یک مبلغی اسمی با یک دلار بالا و پایین تبدیل می‌شد و پرداخته می‌شد چون مدت اینها کوتاه است وسیله این که پول‌ها را انسان از خودش دور کند و پولش را پس بگیرد خیلی آسان است این است که این را نباید نه با اسکناس اشتباه کرد نه با اوراق سهام شرکت‌ها وقتی جنابعالی یک سهم شرکتی را خریداری کنید هیچ وقت نمی‌دانید کی می‌توانید این را بفروشید یکی می‌توانید بفروشید و به چه قیمت می‌توانید بفروشید بورس پیدا می‌شود بنده امروز ممکن است یک کارخانه‌ای را که خیلی خوب هم کار می‌کند سهامش را بخرم و یک مبلغ زیادی هم اضافه بدهم که سهمش را بخرم ولی اگر سهامش تنزل کرد آن کارخانه ضرر کرد چون مردم متوجه می‌شوند ضرر کرده و در آخر سال سود نمی‌دهد سهامش فوراً می‌آید پایین بنده این را وقتی که می‌خرم باید منتظر هم باشم که یک روزی هم این سهام ضرر بکند و اسکناس هم وقتی یک بانک منتشر می‌کند دیگر پولش را پس نمی‌دهد و همیشه در جریان است مگر یک وقتی که آن هم بیست سال است بیشتر یا کمتر که در دنیا نظیرش خیلی کم است که اسکناس را بگیرند طلا بدهند ولی این اوراق خیر این طور نیست هر موقع که موعدش رسید یا دولت یا بانکی که طرف معامله با دولت است یا صندوق دولت یا خزانه پولش را به مردم می‌دهم و چون یک اضافه عایدی حساب نشده یعنی محل پرداخت دیون نشده دولت همیشه قبول خواهد داشت (اگر بودجه ما در حال اعتدال باشد) مثلاً اگر ما دویست میلیون تومان دخل داشته باشیم و دویست میلیون تومان خرج دلیل ندارد که پول اینها را نپردازیم عیناً آن درآمدی که داریم و هزینه‌هایی که در نظر گرفته شده پول‌شان را می‌پردازیم این که فرمودند نظر این است که من این سفته‌ها را به مقاطعه‌کاران بدهم این طور نیست. البته بنده انکار نمی‌کنم که یک عده مقاطعه‌کار هستند که از دولت طلب دارند بنده هم علاقمندم که زودتر طلب آنها پرداخته شود برای این که اینها یک اشخاصی هستند که یک سرمایه‌هایی دارند به کار انداخته‌اند و متضرر شده‌اند و بایستی سرمایه‌شان برگشت کند اینها هم مانند سایر طلبکاران دولتی و مستحق هستند که طلب‌شان را بگیرند بنده خیال ندارم اینها را بخواهم که به جای طلب‌شان این اوراق را بگیرند بلکه ترجبح می‌دهم اگر مورد احتیاج شد مردم دیگری را دعوت کنم که بیایند این اوراق را بخرند آن وقت پولش را به مقاطعه‌کاران بدهم به قسمی که خیال نکنید این پول برای پرداخت به مقاطعه‌کاران است این که فرمودید اگر اوراق منتشر شود اسکناس کم می‌شود و بنده هم تصدیق دارم که اسکناس کم است اما نظر بنده با نظر جنابعالی راجع به کم بودن اسکناس درست تطبیق نمی‌کند یک مضیقه‌هایی الان در مقدار اسکناس کشور هست و این به واسطه دلایلی که مربوط به اوضاع است. مقدار زیاد از اشخاصی که حسابی در بانک داشته‌اند رفته‌اند اسکناس‌ها را از بانک گرفته‌اند آورده‌اند در منزل یا جیب خودشان نگاه داشته‌اند این است که الان مقدار اسکناس که در دسترس مردم است کم است و الان در مضیقه است. این که فرمودید به بانک دستور بدهید آن چهارصد میلیون ریالی که باقی مانده اسکناس منتشر کنیم این باعث زیادی مقدار اسکناس خواهد بود و باعث گرانی قیمت‌ها این هم دیده شده در دنیا که هر وقت اسکناس زیاد شود چون وسایل خرید زیاد می‌شود فوراً قیمت اجناس بالا می‌رود گمان می‌کنم کسی در این مجلس شورای ملی مایل نباشد با این که ما یک عملی بکنیم که باعث ترقی بهای زندگی بشود ولی آن چه که بنده امیدوارم این است که به این وسیله اشخاص تشویق شوند اسکناس‌های خودشان را به بانک بدهند و گشایش در جریان اسکناس بشود بدون این که ما حجم اسکناس را زیاد کنیم و اگر آقایان موافقت بکنند و این ماده را تصویب کنند این مضیقه رفع خواهد شد این هم که فرمودند که کسی حاضر نیست این اوراق را به خرد و قبول کند خوب اگر نخریدند که بنده هم عرضی ندارم بنده مجبور نمی‌کنم کسی را ولی تصور می‌کنم برخلاف تصور ایشان خیلی اشخاص پول دارند نه از برای معاملات ممتد نه از برای خرید سهام کارخانه‌ها چون اینها تعهدات طولانی لازم دارد ولی برای مدت یک ماه یا دو ماه حاضر هستند از صرفه‌جویی‌های‌شان و پول‌های‌شان تا موقع رسیدن یک معامله‌ای که انتظار دارند از این اوراق بخرند و بنده تصور می‌کنم که خیلی زود این اوراق مورد محبوبیت واقع خواهد شد و خود آقای نیکپور هم تصدیق خواهند کرد که بد فکری نبوده است که شده است.
رئیس - آقای نیکپور
نیکپور - متأسفانه فرمایشات ایشان بنده را قانع نکرد و نگرانی بنده به جای خودش هست و بنده هیچ موجبی نمی‌بینم که امروز ما الزام و اجبار داشته باشیم چهل میلیون تومان اوراق خزانه طبع کنیم و در کشور منتشر کنیم به علاوه فرمودند جای نگرانی نیست و استنادشان هم این بود که چون این فرض دولت خواهد بود و از بودجه پرداخته نخواهد شد و این برای پرداختش یک ترتیب مسلمی ندارد نگرانی بنده این است که چون وضع بودجه ما با اوضاع و احوالی که فعلاً هست و دولت در مقدمه همین لایحه که امروز تقدیم شده است اشاره کرده عواید آن طوری که باید وصول شود نمی‌شود و هزینه‌ها هم هیچ گونه تغییر نکرده بلکه با تصویب قانون اخیر خیلی افزوده شده است بنابراین بنده پیش‌بینی می‌کنم فردا همین اوراق بابت حقوق و پرداخت‌هایی که باید بشود به مردم داده شود و مردم هم ناچار بیایند اینها را در بازار عرضه بکنند و قیمت‌های خیلی نازلی پیدا بکند و سکته به امضا و اعتبار دولت وارد بکند بنده دلایلی را عرض کردم و پیشنهادی را هم تقدیم کردم دیگر بسته به رأی مجلس است.
رئیس - آقای اعتبار
اعتبار - عرض کنم پیشنهاد حذف یک ماده در لایحه دولت یا در خبر کمیسیون بودجه از طرف یک نماینده سابقه نداشته است فقط کاری که ممکن است و سابقه دارد این است که اصل ماده را رأی بگیرند و اگر مجلس رأی نداد تکلیف پیشنهاد ایشان معلوم می‌شود. حدف ماده سابقه ندارد که رویش رأی گرفته شود به ماده بایستی رأی گرفت نه به پیشنهاد آقای نیکپور ماده را که مجلس رأی نداد آن وقت منظور آقا عملی می‌شود.
رئیس - موافقین ماده دوم برخیزند. (اکثر برخاستند)
رئیس - تصویب شد. ماده سوم
ماده ۳ - تبدیل اداره کل بهداری به وزارت بهداری و اداره کل کشاورزی به وزارت کشاورزی و ضمیمه شدن سازمان اداره کل انتشارات و تبلیغات به وزارت فرهنگ و سازمان اداره امنیه به وزارت کشور از روز سی‌ام شهریور ماه ۱۳۲۰ تصویب می‌شود.
رئیس - آقای انوار
سید یعقوب انوار - آقای رئیس شاهد هستند اول کسی که اظهار کرد در این که ما محتاجیم بهداری را اهمیت بدهیم و ازاین صورت سابق برداریم بنده بودم همین جور که آن روز در خدمت‌شان آن جا بودیم پس در این که ما باید بهداری را اهمیت بدهیم بنده مخالف نیستم و کاملاً موافقم که بهداری ما از صورت اداری بیرون بیاید و یک وزارتخانه‌ای بشود به واسطه احتیاجی که ما به حفظ الصحه داریم که بهداری باشد. تمام مملکت ما محتاج بهداری است و واقعاً ترقی مملکت ما بسته به این است که افرادش زیاد بشود زیادتی افراد هم نمی‌شود مگر به حفظ الصحه و این که بهداری‌مان خوب بشود. پس بنده هم که متوجه هستم و تمام ملت متوجه هستند که انشاءالله همه برادران ما سالم باشند و مملکت ترقی بکند مخالفت با بهداری نداریم. عرض کنم نسبت به بهداری و نسبت به کشاورزی موضوع این است که آقای رئیس‌الوزرا کاملاً در نظر دارند حالا این را بین الهلالین باز کنید راجع به کشاورزی همه آقایان می‌داند این مدت کشاورزی اختصاصی بود ما می‌خواهیم این رویه عوض شود که تمام مملکت از آن استفاده کنند نه این که کشاورزی مختص به یک عده از قطعات مملکت باشد و از قطعات دیگر بردارند و بیاورند و آن قطعه فقط آباد شود فارس از بین برود آذربایجان برود کرمان برود و آن بدبختی‌ها هم هیچ وقت از عوایدش استفاده نکنند حالا این یک برق جانسوزی بود و آمد و رفت. حالا کشاورزی را بنده کاملاً عقیده دارم که توسعه پیدا کند ولی عقیده بنده در کشاورزی این است که ایران محتاج به آبیاری است کاملاً نه این که این مدرسه‌های کشاورزی به این ترتیب باشد. چرا؟ برای این که ما فعلاً محتاج چیزهای دیگر هستیم و نمی‌خواهیم به این مقام برسیم خیلی طول دارد طرف شمال ما آبش خیلی خوب است. کشاورزی ما منحصر بشود به اداره بزرگ آبیاری یکی برود مغرب به طرف آذربایجان و کردستان یکی برود رو به جنوب یکی برود رو به شرق مملکت ایران مملکت کوهستانی است رودخانه‌هایش کم است محتاج است به احداث قنوات و سد که آب رودخانه بی‌جهت به دریا نرود اول قدمی که این دولت باید بردارد که نتیجه داشته باشد برای مملکت ما نه این است که ما وزیر پیدا کنیم بیایید برای مملکت کار کنیم و آن این است که سه اداره آبیاری تشکیل بدهیم و یک مقدار از مخارج بزنید و خرج این بکنید دو سال می‌گذرد مبالغی استفاده می‌کنید دیگر لازم نیست به تقلید دیگران نقشه پنج ساله بکشید خیر ما نقشه‌مان یک سال یک سال است سه اداره آبیاری تشکیل بدهید راجع به احداث قنوات راجع به چاه‌ها راجع به پاک کردن قنوات در کرمان دوازده فرسخ شانزده فرسخ باید قناتش برود تا به آب برسد. این ترتیبات است جنوب از دست رفته است از بی‌آبی قطعات جنوب حاصلخیر است. این که بنده عرض می‌کنم از روی سوزش قلبی عرض می‌کنم سه قطعه مملکت جنوب و شمال و غرب باید آبیاری در آن بشود وزارتخانه می‌خواهید چه کنید؟ اداره آبیاری باشد حالا می‌فرمایید که وزارتخانه باشد حالا بنده اصل ۶۲ متمم قانون اساسی را به عرض مجلس می‌رسانم و بعد نظامنامه را هم به عرض مجلس می‌رسانم بنده یک نفر هستم این مسئله راجع به قانون اساسی و راجع به نظامنامه داخلی ربطی به اقلیت و اکثریت ندارد اقلیت و اکثریت هم در مجلس همه طرفدار قانون هستند اصل ۶۲ متمم قانون اساسی می‌گوید عده وزرا را برحسب اقتضا قانون معین خواهد نمود این قانون اساسی است اما نظامنامه می‌گوید که لوایحی که از طرف دولت پیشنهاد می‌شود باید دارای مقدمه‌ای باشد که آن مقدمه فلسفة انشا آن قانون را بیان کند این جا این قانون (نه این که قانون است این لایحه) خودش نوشته است برای اصلاح بودجه است نه تشکیل وزارتخانه قانون اصلاح بودجه است نه قانون تشکیل وزارتخانه است. می‌فرمایید این در ماده‌شان هست درست است ولی بالتبع است. وزارتخانه می‌خواهد دولت تشکیل بدهد یک لایحه قانونی تنظیم بکند بگوید نظر به این که مملکت ایران مملکتی است کشاورزی نظر به این که اهالی ناخوش هستند مقتضی دانستیم که یک وزارتخانه به نام وزارت کشاورزی سلام الله علیه یک وزارتخانه به نام وزارت بهداری تشکیل بدهیم آن وقت بیاید در مجلس شورای ملی مطرح شود نه این که ما بیاییم قانون اساسی را از بین ببریم و در یک لایحه که یازده ماده است و یک ماده هم این است که نمی‌دانم چطوری تصویب شد بیاییم و بگوییم دو وزارتخانه تشکیل بدهیم این ماحصل عرایض بنده بود و پیشنهاد حذف این ماده را هم کرده‌ام به مقام ریاست تقدیم می‌کنم.
نخست وزیر - عرص کنم در فرمایشات اول آقای انوار که کاملاً بنده موافقم بنده هیچ مخالفتی ندارم که برای آبیاری این مملکت باید خیلی اهتمام کرد و یکی از اولین قدم‌هایی است که باید برداشته شود ولیکن فلسفه این که وزارت بهداری و وزارت کشاورزی تأسیس بشود این است که سابق بر این هم نمی‌گفتند کشاورزی اهمیت ندارد اما یک اداره یک چیزی درست کرده بودیم به اسم اداره کل کشاورزی که از یک طرف اهمیت می‌دادند به کشاورزی و رئیس را می‌آوردند در هیئت وزرا و از یک طرف هم اسمش را وزیر نمی‌گذاشتند در صورتی که بنده خود این مطلب را درست مطابق مقررات قانون صحیح نمی‌دانم که هیئت دولت تشکیل بشود از وزیر و رئیس حالا کشاورزی و بهداری اگر اهمیت دارد می‌فرمایند ادارات آبیاری درست کنند و چه بکنند آخر این ادارات جزء یک وزارتخانه‌ای باید باشد ادارات دولتی که از وزارتخانه خارج نیستند اگر اهمیت دارد اینها باید یک وزارتخانه باشد و اگر اهمیت ندارد باید جزء یک وزارتخانه دیگری باشد حالا به نظر ما آمده است و فرمایشات آقای انوار هم مؤید این است که اهمیت دارد به این جهت خواستیم اینها وزارتخانه علیحده باشد از برای این هم نبود بخواهیم کسی را وزیر کنیم بنده خودم معتقد هستم که حتی الامکان عده آقایان وزرا زیاد نباشد شاید بهتر باشد ولی نظر به اهمیت مطلب بود که این کار را کردیم اگر تصویب نفرمایید کشاورزی را مجبوریم جزو یک وزارتخانه دیگری بکنیم دیگر بنده یک مدیریت کل کشاورزی که بیاید در هیئت وزرا اختیار نخواهم کرد و این ترتیب را صحیح نمی‌دانم همچنین برای بهداری اگر تصویب فرمودید می‌شود وزارتخانه و مثل سایر وزارتخانه‌ها با اهمیتی که دارد کار می‌کند اما این که فرمودید باید لایحه چطور باشد و اینها اینها یک رسوم و آدابی است که به نظر بنده آن قدرها اهمیت ندارد مقصود این است که از مجلس شورای ملی قانون بگذرد که کشاورزی وزارتخانه باشد یا نباشد حالا اگر با این ترتیب اهمیت دارد رأی می‌دهید و اگر اهمیت ندارد که رأی نمی‌دهید.
رئیس - پیشنهاد آقای انوار:
مقام ریاست مجلس
پیشنهاد می‌کنم ماده ۳ حذف شود - یعقوب شیرازی
رئیس - آقای طباطبایی (گفته شد - نیستند)
رئیس - آقای دکتر ملک‌زاده
دکتر ملک‌زاده - یکی از مشکلاتی که ما گرفتار هستیم آشنا نبودن به وضعیات نظامنامه است موافق دولت از یک طرف می‌آید مخالفت می‌کند از یک طرف نمی‌دانم چه عرض کنم وضعیت را انشاءالله امیدواریم در آتیه رفع این اشکالات بشود عرض کنم راجع به صحیه معروف است از یک کسی پرسیدند چه مرضی از تمام امراض سخت‌تر است جواب داد آن مرضی که انسان مبتلای به اوست یک کسی به دندان درد مبتلا است می‌گوید هیچ مرضی به این سختی نمی‌شود هر کس هم در آن شعبه‌ای که وارد است خیال می‌کند که آن اساس تمام اصلاحات کشور است و همیشه او را در نظر می‌گیرد مثلاً از یک قاضی عدلیه اگر سؤال بکنید از اصلاحات کشور می‌گوید اصلاحات قضایی پایه ترقیات کشور است البته در یک حدودی هم حق دارد این است که بنده هم در مسائل صحی هر وقت صحبت می‌شود بی اختیارم که در اطراف آن اظهار نظر بکنم از این نظر که یکی از معتقدین به این مسئله هستم و معتقدانم بر این رویه است بنده معتقدم که اگر یک وزارتخانه در این مملکت باید باشد آن وزارت صحیحه باید باشد آن وزارت صحیحه باید باشد این عقیده و ایمان را دارم زیرا در تمام شئون کشور و تمام ترقیاتی که یک مملکتی در نظر دارد از نقطه‌نظر جنگ نظامی از نقطه‌نظر حفظ کشور از نقطه‌نظر امنیت از نقطه‌نظر قضایی از نقطه‌نظر فرهنگ اقتصادیات همه اینها پایه‌اش در این است که یک ملت سالم و توانایی داشته باشیم و الا امکان ندارد که سرباز توانا داشته باشیم امکان ندارد که در اقتصادیات موفقیت پیدا کنیم این مسایل تمام از روی اصول علمی‌است اما خواهند گفت مسایل قضایی چه کار دارد به آدم سالم ثابت شده است که نود و نه درصد جنایاتی که در دنیا می‌شود که سبب عدم انتظام دنیا و بدبختی‌ها می‌شود به دست اشخاصی شده است که یا مبتلا به امراض واگیر شده‌اند و یا در خون‌شان میکرب این مرض بوده است و اگر ما مبارزه با این امراض بکنیم شاید ۹۹ درصد بدبختی‌ها و جنایاتی که در مملکت ما می‌شود برطرف خواهد شد بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که قضیه صحی و قضیه بهداشت بالاخره پایه ترقیات و اساس کلیه امور و شئون مملکت است پس به این دلیل اگر وزارتی باید در این مملکت تأسیس شود و دولت تمام قوای خودش را به کار برد برای این که این وزارتخانه توسعه پیدا کند و در تمام دهات و قصبات و شهرهای مملکت برقرار بشود به عقیده بنده وزارت صحیحه است و البته این نظر را گمان می‌کنم تمام ملت ایران و مجلس شورای ملی هم کاملاً تصدیق دارند (دکتر سنگ - صحیح است) پس در این قسمت خواستم این توضیح را بدهم البته مسایلی هم هست که معروف است که آدم خودش نمی‌گوید دلش نمی‌خواهد بگوید ولی می‌گویند آن جنی که همزاد آدم است آن مطالب را می‌گوید گاهی مطالبی هست دلتنگی‌هایی هست که نمی‌خواهیم بگوییم و به ضورت دیگری می‌خواهیم اظهار کنیم ولی به عقیده بنده مصالح عمومی و مصالح کشور و اصول را باید مقدم بر تمام مسایل و نظریات کوچکی که هیچ تأثیری هم ندارد بدانیم البته آن نظریات کوچک باید هم تأمین شود ولی هیچ وقت نباید مسائل اساسی و اصول را در مقابل جزییات زیر پا گذاشت بنده عقیده‌ام این است که دولت هم چون ما در مقابل یک وضعیت فوق‌العاده بودیم اساساً همین طور که آقای آقا سید یعقوب فرمودند شاید مقتضی بود که دولت بیاید این جا و یک لایحه مخصوصی راجع به ایجاد این دو وزارتخانه بیاورد ولی ما دو یک موقع فوق‌العاده‌ای بودیم انصاف بدهید یک دفعه یک طوفانی در این مملکت پیدا شد که تمام آن شئون کشور را دستخوش تزلزل کرد یک روز هم متأسفانه در آن موقع آقای رئیس‌الوزرا کسل بودند دولتی آمد در ضمن معرفی دولت در حقیقت یک تصدیق ضمنی شد راجع به تأسیس این وزارتخانه جدید که این دو نفر وزیر هم معرفی شدند و امیدواریم که انشاءالله مجلس آتیه که درست بشود تمام آن نظریاتی که نمایندگان دارند کاملاً تأمین شود و نواقصی هم که دارد کاملاً مرتفع شود.
رئیس - آقای انوار
سید یعقوب انوار - بنده اخطار دارم. آقای دکتر ملک‌زاده برادر بزرگتر بنده است شکستن کلام ایشان را بنده جسارت نمی‌کنم ولی بنده نگفتم بهداری نمی‌خواهم گفتم مطابق قانون اساسی تشکیل بدهید بنده گفتم تمام افراد احتیاج دارند به بهداری و همه آقایان شاهدند.
دکتر ملک‌زاده - این اخطار نظامنامه‌ای نبود و ایشان هم سن‌شان خیلی از بنده زیادتر است.
رئیس - آقای دکتر سنگ
دکتر سنگ - بنده موافقم اگر یک مخالفی حرف بزند عرض می‌کنم و گمان نمی‌کنم راجع به وزارت بهداری هیچ کس مخالفت داشته باشد.
رئیس - آقای مؤید احمدی
جمعی از نمایندگان - عده برای مذاکره کافی نیست.
بیات - بنده تقاضای چند دقیقه تنفس می‌کنم
رئیس - عده برای مذاکره کافی نیست. چند دقیقه تنفس داده می‌شود.
(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و به فاصله یک ساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس - موافقین با ماده سوم برخیزند (اکثر برخاستند)
رئیس - تصویب شد.
ماده چهارم :
ماده ۴ - در مواردی که به تشخیص هیئت وزیران انجام تشریفات مناقصه اسباب تأخیر برقراری انتظامات کشور و تأمین خواربار اهالی شناخته شود اجرای تشریفات مذکور تا آخر سال ۱۳۲۰ اجباری نخواهد بود.
رئیس - موافقین ماده چهارم برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
ماده پنجم:
ماده ۵ - گندمی‌که به منظور تأمین خواربار کشور وارد شده و یا وارد می‌شود از خرید تصدیق صدور معاف است.
رئیس - موافقین برخیزند.
(غالب نمایندگان برخاستند)
رئیس - تصویب شد.
ماده ششم:
ماده ۶ - از اول مهر ماه ۱۳۲۰ ماهی سه هزار ریال به شرح زیر درباره ورثه مرحوم کیخسرو شاهرخ از محل درآمد عمومی کشور برقرار می‌شود:
بانو کتایون عیال و دوشیزه پروین شاهرخ مادام که شوهر اختیار نکرده‌اند هر یک ۷۵۰ ریال آقایان فریدون شاهرخ و داریوش شاهرخ مادام که به سن بیست و یک سال نرسیده‌اند هر یک ۷۵۰ ریال.
رئیس - موافقین برخیزند. (جمع کثیری برخاستند)
رئیس - تصویب شد
ماده هفتم:
ماده ۷ - بر شهریه‌ای که طبق ماده چهار قانون متمم بودجه ۱۳۱۸ برای آقایان پرویز و همایون فرزندان مرحوم علی‌اکبر داور تعیین شده بود ماهی دو هزار ریال افزوده می‌شود و نیز مبلغ ۷۵۰ ریال در ماه به تاج خانم مادر و ۷۵۰ ریال به عالم تاج خانم خواهر آن مرحوم که در کفالت او بوده‌اند مادام که شوهر اختیار نکرده‌اند تصویب می‌شود.
رئیس - موافقین برخیزند (عده زیادی برخاستند)
رئیس - تصویب شد.
ماده هشتم:
ماده ۸ - وزارت دارایی مجاز است که مصارف پنج ماهه آخر سال ۱۳۲۰ اداره کل شهربانی را از محل صرفه‌جویی بودجه سال ۱۳۲۰ آن اداره بپردازد.
رئیس - آقای روحی
روحی - بنده می‌خواستم آقای وزیر یا آقای مخبر یک قدری توضیح بیشتری بدهند که این اداره کل شهربانی تهران کسر دارد یا ولایات هم هست شاید اطلاع از شهرستان‌ها نداریم و از چه نظر کسر دارد شهربانی تهران یک عوایدی داشته است و یک مخارجی هم کرده است که امروز می‌تواند اضافة بودجه داشته باشد و اگر هم اضافه بودجه نداشته باشد کسر ندارد عرض کردم مخارجی دارند که همه می‌دانیم و یک دینار هم لازم ندارند می‌خواستم توضیح بیشتری بدهند که این مخارج از چه راه است و برای چیست و این کسر از کجا در بودجه شهربانی هست؟
وزیر دارایی - در این اغتشاشاتی که پیش آمده بود یک مقدار از ادارات شهربانی را در شهرستان‌ها غارت کرده‌اند و اثاثیه‌اش را برده‌اند این اعتبار برای این است که مجدداً برای این ادارات اثاثیه خریده شود.
رئیس - آقای اورنگ
اورنگ - این جا بنده فرصت را مغتنم می‌شمرم که دو کلمه مختصر عرض کنم یکی این که همه اهل کشور تصدیق داریم که این حقوقی که به هر یک از پاسبان‌ها داده می‌شود کار خوب از آنها انتظار داشتن تقریباً امر نامطبوعی بود ولی برای این عرض این جا شرفیاب نشدم عرض کنم موقع را مغتنم شمردم برای یک مقدمه کوچک آن این است که مخارجی در این بودجه شهربانی می‌دادند برای محبوسین به زندانیان هر یکی را به روزی سه ریال و خبر شخصی من داشتم و می‌توانم اثبات کنم که در آن ایام سه ریال که سهل است یک ریال هم سهل است کمتر داده می‌شد و این را من می‌توانم اثبات کنم اگر کسی منکر است به هر دلیلی که هر کس اقناع می‌شود من اثبات می‌کنم قطع و یقین دارم که از روزی که این اوضاع همچون صورت‌ها را به خود گرفته این معنی عوض شده حالا که عوض شده و این مخارج را می‌دهند الان قریب یک ماه و چند روز است و من خیال می‌کنم برای آن زندانی‌ها سه ریال کافی نیست به جهت این که پول دوا دارند غذا دارند فلان دارند سه ریال کافی نیست اگر بشود در این بودجه‌ها بر این هزینه‌ها چیزی علاوه شود خیلی به مورد است ولی موقع خودش و حالا بر سبیل تذکر است و این تذکر را فقط می‌خواستم عرض کنم
رئیس - آقای روحی
روحی - با این نظر که آقای وزیر دارایی فرمودند ما هم موافق هستیم که باید این مخارج بشود ولی این مواد خوب تنظیم نشده اداره کل شهربانی تصور می‌شود شهربانی تهران است بهتر بود این نوع تنظیم شود برای مخارج بعضی از شهربانی‌های شهرستان‌ها این بهتر بود و الا ممکن است خرج تهران بشود و خوش‌آیند نیست خوب است نوشته شود بعضی از شهربانی‌ها
وزیر دارایی - ادارات شهربانی تمام تابع اداره کل هستند وقتی ما می‌گوییم بودجه کل شهربانی مقصود تمام شهربانیان ایران است و این از نظر وزارت دارایی است و اجازه داده نمی‌شود یک خرجی بی‌خود و بی‌جهت بشود و به اختیار وزارت دارایی است
رئیس - موافقین با ماده هشت برخیزند (اغلب نمایندگان برخاستند)
رئیس - تصویب شد.
ماده نهم:
ماده ۹ - اقدامات زیر تصویب می‌شود:
الف - انتقال شصت میلیون ریال از محل صرفه‌جویی اعتبار ۱۳۲۰ وزارت جنگ به اعتبار سال مذکور اداره امنیه.
ب - افزایش بیست میلیون ریال برای مصارف پیش‌بینی نشده و غیر قابل احتراز از صرفه‌جویی اعتبارات بودجه ۱۳۲۰ کشور به ماده ۷۵ بودجه مذکور
ج - تأمین محل پرداخت تعهدات مربوط به راهسازی از صرفه‌جویی اعتبار ماده ۵۸ بودجه کشور با موافقت وزارت دارایی
د - تأمین کسر بعضی اعتبارات بودجه ۱۳۲۰ وزارت بهداری از صرفه‌جویی مواد دیگر همان بودجه با موافقت وزارت دارایی
هـ - تکمیل عده دبیر و آموزگار برای کلاس‌های موجود از محل اعتبار تأسیس آموزشگاه‌ها و کلاس‌های دبستان و دبیرستان منظور در بودجه ۱۳۲۰ وزارت فرهنگ و تأمین کسر اعتبار ماده ۱۴ بودجه مذکور از اعتبارات مصرف نشده دبستان‌های جدید با موافقت وزارت دارایی
رئیس - آقای انوار
سید یعقوب انوار - مسئول اجرای این لایحه وزارت دارایی است این جا در دو جا اشاره شده است با موافقت وزارت لابد وزارت دارایی اول در نظر گرفته است این اعتبار را که از آن قلم بودجه بیاید به این قلم بودجه این را توضیح بفرمایند
وزیر دارایی - در آن قسمت شهربانی در بعضی جاها فرمودند محتاج به موافقت وزارت دارایی است آن قسمت تکلیفش معلوم شد ولی راجع به این دو قسمت یکی راجع به بهداری یکی راجع به وزارت فرهنگ عملیاتی است که باید در ماده انجام بگیرد یعنی در این ماه آخر سال و از این نقطه‌نظر می‌نویسم با موافقت وزارت دارایی که تسریع شده باشد چون وزارتخانه‌ها هر نوع نقل و انتقال داخلی که برای خودشان می‌خواهند بکنند موافقت وزارت دارایی را جلب می‌کنند.
رئیس - موافقین با ماده نهم قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان برخاستند)
رئیس - تصویب شد.
ماده دهم:
ماده ۱۰ - وزارت دارایی مجاز است در مورد مصارف ارزی دولت تفاوت اعتبار هر پهلوی ۱۴۰ ریال را نسبت به نرخ فعلی ازر پرداخته و بابت صرفه‌جویی اعتبارات بودجه ۱۳۲۰ کشور محسوب دارد.
رئیس - موافقین با ماده دهم برخیزند (اغلب قیام نمودند)
رئیس - تصویب شد. ماده یازدهم:
ماده ۱۱ - عمل وزارت دارایی به افزودن ۱۰ دینار در هر لیتر بر مالیات بنزین و پنج دینار در هر لیتر بر مالیات نفت از تاریخ ۱۱ خرداد ماه ۱۳۲۰ تأیید و از هفتم آبان ۱۳۲۰ بر مالیات بنزین هر لیتر پانزده دینار افزوده می‌شود.
تبصره ۱ - کلیه مواد نفتی موجود در دست تولید کنندگان و نمایندگان آنها و وارد کنندگان و نمایدگان آنها از تاریخ هفتم آبان ۱۳۲۰ مشمول مالیات مقرر در بالاست اعم از این که نسبت به آنها معامله قبلی شده باشد یا نشده باشد
تبصره ۲ - مقررات این قانون نسبت به موجودی هفتم آبان ۱۳۲۰ به بعد مواد نفتی نام برده نیز قابل اجرا بوده و معاملاتی که قبل از آن تاریخ بین تولید کنندگان و وارد کنندگان مواد نفتی یا نمایندگان آنها و مصرف کنندگان واقع شده ولی جنس آن تا تاریخ نامبرده تحویل نگردیده مشمول مالیات جدید بوده و فقط در صورتی قابل اجرا شناخته می‌شود که خریدار مالیات‌های مقرر را طبق قانون به فروشنده بپردازد.
رئیس - آقای وکیلی
وکیلی - چون بنده در این ماده کاملاً موافقم و یک توضیحاتی دارم اگر از آقایان کسی مخالف است صحبتش را بکند بعد بنده عرایضم را می‌کنم
رئیس - آقای سزاوار
سزاوار - در این ماده یازده تاریج اجرای قانون را هفتم آبان گرفته است هر چند این قانون از آن روز اجرا می‌شده است و همین طور ما به التفاوت را از بنزین و نفت می‌گرفته‌اند ولی قانون مطالبات را گذشته از این که هر قانونی پس از صحه همایونی در یک مدت مقرری که اعلان می‌شود قابل اجرا است مضافاً به این که این قانون قانونی است که یک مطالباتی را وضع می‌کند و بهتر این بود که بعد از آن که در مدت قانونی خودش جریان پیدا می‌کرد این مالیات را می‌گرفتند به نظر بنده از هفتم آبان با این که هنوز به تصویب مجلس نرسیده اجرا کردنش موضوع نداشته و عطف به ما سبق و به مالیات نمی‌شود کرد
رئیس - آقای وکیلی
وکیلی - در یک قسمت که آقای سزاوار فرمودند البته مخالفتی با اصل ماده و این موضوع نبود یک توضیحی می‌خواستند که آقای وزیر دارایی در جلسه خصوصی دادند این جاها هم ممکن است بدهند که این یک وجوهاتی بوده است که از بابت عوایدی که شرکت نفت در این موضوع صرفه‌جویی نموده و جمع شده است حالا از طرف شرکت به دولت داده شده است لذا این ماده را در این لایحه گذاشته‌اند که مجلس تصویب بکند. اما بنده در اصل موضوعش عرض می‌کنم مالیاتی که در هر کشوری می‌گذرانند چندین جهتش را در نظر می‌گیرند یکی سرعت وصولش و یکی سبک بودن تحمیل آن بر مؤدیان سوم این که سنگینی مالیات به دوش پرداخت کنندگان جوری باشد که حس نکنند و مالیات بنزین در تمام دنیا یکی از آن مالیات‌ها است سهولت وصولش این است که دولت تماسی با افراد ندارد و از یک محل می‌گیرد در تمام دنیا دوم این که جوری تقسیم می‌شود این مالیات که مؤدیان کوچکترین حسی را هم نمی‌کنند و حالا مقصود بنده این جا در این موضوع این بود که یک عده سوءاستفاده نکنند که این جا مالیات اضافه شده است و از فردا به مردم تعدی کنند یا نرخ کرایه بالا ببرند به این بهانه که بنزین قیمتش گران شده است از روی حساب دقیقی که بنده کرده‌ام یک اتومبیل اگر روزی بیست کیلومتر بدون معطلی رفت و آمد کند در ماهی فقط دو تومان مالیات داده است که می‌شود روزی سه قران ببخشید روزی پانزده شاهی یا هفتاد و پنج دینار پس این دلیل نمی‌شود و این در واقع یک چیزی قابلی نیست و پولی نیست که به بهانه آن کرایه را بالا ببرند و بگویند بنزین گران شده است و کرایه چهار تومان را ما کردیم شش تومان بنده حساب دقیق کرده‌ام که اگر یک اتومبیل سه تن بارگیری کند و از این جا ببرد به قزوین از روی تن کیلومتر یک برای هر تن کیلومتر مال‌التجاره دو دینار می‌افتد از این جهت فردا نیایند و بگویند به مناسبت گرانی بنزین ما تن کیلومتر یک سه قران را چهار قران کردیم و این سوءاستفاده را نکنند چون بر قیمت بنزین اضافه نشده است که محسوس و قابل باشد و این یک توضیح لازمی‌است که دولت باید در این جا بدهد و ادارات مربوطه متوجه باشند یک قسمت دیگری هم که لازم است توضیح داده شود این است که عمده تشکیلات مادی و تمدن امروزه دنیا در تمام ممالک روی زمین و در مملکت ما مرهون وجود اتومبیل است چون بعضی‌ها را در خارج می‌بینم و می‌شنوم که می‌گویند اتومبیل یعنی چه و اتومبیل به چه کار می‌خورد تمام این ده پانزده ساله هر چه در این مملکت شده است از وجود اتومبیل بوده است پس بنده می‌توانم عرض کنم به جرأت که امنیت اقتصاد پول وصول مالیات تمدن فرهنگی تمدن معاشرتی تمام اینها همه مرهون وجود اتومبیل است و هر اتومبیل که وارد مملکت‌ها می‌شود به قدر یک مدرسه به کشور خدمت می‌کند خیلی خدمت می‌کند و افراد ایرانی بایستی هر کدام‌شان یک اتومبیل داشته باشند. البته اتومبیل در ایران متأسفانه گران است و شرایط فروشش مشکل است و اتومبیل باید به جایی برسد و به حدی ارزان و مناسب شود که هر خانواده ایرانی دارای یک اتومبیل باشند. بنده نمی‌خواهم توضیحات زیادی در اطراف این موضوع بدهم که اتومبیل چکار می‌کند در خانواده. به طوری که حساب کرده‌اند در آمریکا هر پنج نفر دارای یک اتومبیل هستند (جمعی از نمایندگان - هر چهار نفر) حالا چهار نفر شاید باشد بنده نخواستم اغراق عرض کرده باشم. اما مسئله بنزین را که بنده این جا دیدم نوشته‌اند بعضی از رفقا می‌گفتند که گران کرده‌اند یا گران می‌کنند بنده از روی مطالعه و حساب که کرده‌ام بنزین در مملکت ایران از تمام دنیا ارزان‌تر است و از روی همان جایی که همه دول کرده‌اند و مالیات بر بنزین گذاشته‌اند در این جا هم مالیاتی وضع شده اما گران نیست و چیزی هم اضافه نشده تا آن را گران کنند یعنی کرایه حمل و نقل را بالا ببرند البته ما یک مالیات‌هایی داریم که دولت باید توجه کند و آنها را اصلاح کند و تعدیل نماید و به عقیده بنده بهترین مالیات‌ها آن مالیاتی است که با مؤدی و پرداخت کننده تماس نداشته باشد و این مالیات‌هایی که با مردم تماس دارد باید کم کم از مملکت بردارند امروز این ۷۵ دینار که کشیده شده است البته صلاح مملکت بوده است تصور می‌کنم در آتیه اگر یک ماه دو ماه دیگر مطالعاتی در باب مالیات‌ها بکنند این مالیات صدی سه را بردارند و به یک ترغیب بهتری آن را تعدیل و به مؤدیان تقسیم نمایند که زحمتی نباشد و تماس با آنها پیدا نشود و در مورد بنزین هم به طوری که عرض کردم باید توجه بیشتری مبذول شود از باب این که داشتن اتومبیل به صلاح و صرفه مملکت است و در باب اتومبیل که خیلی قابل توجه است همین طور در باب اسباب اتومبیل و رزین آن باید توجه بیشتری شود که این وسایل به آسانی و ارزانی برای مملکت تامین و تهیه شود البته ما امروز نمی‌توانیم در مملکت‌مان اتومبیل بسازیم و امروزه هم که در مملکت خارجه اتومبیل می‌فروشند در تهیه اتومبیل و در فروش و یا در صدور آن مساعدت‌ها و کمک‌هایی می‌کنند و برای خریداران هم در مملکت‌ها برای وارد کردن سهولت‌هایی قائل می‌شوند ولی در این جا این سهولت‌ها نیست و یک فرمالیته‌هایی بود که تا حالا نمی‌توانستند اتومبیل را خوب بیاورند این نظارتی هم لازم ندارد فقط تولید حس رقابت را ایجاد نمایند یعنی در کار اتومبیل باید رقابت موجود باشد و الا یک تشکیلات و فرمالیته‌هایی که در آوردن اتومبیل بوده این موجب شده بوده که فروشندگان فقط زیادتر استفاده می‌کردند به هر حال مقصود از عرایض بنده این بود که فردا در روزنامه و یا جای دیگر مردم سوء استفاده نکنند که به عنوان گرانی بنزین کرایه را برای بار یا مسافر زیاد کنند و این را بهانه کنند و در هر صورت اگر کرایه را گران کرده‌اند یا گران کنند به بنزین ربطی ندارد (صحیح است)
رئیس - آقای انوار
انوار - اول بنده یک اظهار ادبی دارم ما همه قانون نوشتیم در مجلس راجع به اوزان و مقادیر بعد از آن هم فرهنگ و فرهنگستانی داشتیم که الفاظ را درست می‌کنند لیتر برای چه آقا؟ شما که قانون ارزان را نوشتید دیگر لیتر چه چیز است؟ (خنده نمایندان - این هم جزو اوزان رسمی‌است) بسیار خوب این کلمه اول این را همان جور قانونی بنویسید بهتر است و لیتر معنی ندارد...
(جمعی از نمایندگان - لیتر جزو اوزان قانونی است مراجعه بفرمایید به قانون)
خیلی خوب این اولاً ثانیاً حالا آقای وکیلی معلوم است متخصص است و اطلاعات دارد علتش هم این است که ایشان یک تاجر عاقل و محترم و دارایی است اتومبیل هم دارد ولی خانه فقرا که نرفته است نگاه کند (خنده نمایندگان) فقرا که بنزین اتومبیل نمی‌خرند می‌گویند این مالیات سهل‌الوصول است و همه مردم باید اتومبیل داشته باشند آقا سهل‌الوصول است کدام است؟ یک نفر دیگری هم آمد در این مجلس شورای ملی و گفت هر عریضه‌ای که این جا نوشته می‌شود در مملکت باید یک تمبر یک قرانی بچسبانند به آن چرا؟ زیرا که این سهل‌الوصول است یک نفر دیگری آمد و گفت آقا از دوچرخه بچه‌ها هم مالیات بگیرند برای چه؟ برای این که سهل‌الوصول است. یعنی چه خدا شاهد است نمی‌دانم سر در نمی‌آورم اینها را خرده خرده جمع کنید سر به فلک می‌کشد ببینید مردم چه باید بکنند؟ نفت را هم بگیرید سهل‌الوصول است بنزین را هم بیگرند سهل‌الوصول است آقا جان اگر مهمان یک نفر بود که آدم برایش گاو می‌کشت... (خنده نمایندگان) خوب بنزین را فقرا کار ندارند برای این آقا که اتومبیل دارد خوب است باید بدهد تجملی است ولی بنده که ندارم آن فقیر که ندارد...
(خنده نمایندگان)
وکیلی - انشاءالله شما هم داشته باشید.
انوار - آقای وکیلی ما و شما باید یک باری از دوش مردم برداریم که بر بدبختی‌های مردم افزوده نشود در صورتی که ما و شما هر دو خواستیم در این دوره یک قدم‌هایی برداریم که یک تفضلاتی نسبت به مردم بشود مخصوصاً من از جناب آقای فروغی خواستم که خودشان و کابینه‌شان یک باری از دوش مردم بردارند بار اول را آمدیم و نفت چراغ مردم را قیمتش را زیاد کردیم... (خنده نمایندگان) بنزیتش را زیاد کردیم (وزیر دارایی - بر قیمت نفت اضافه نشده است) صحیح است نشده است ولی بنزین را زیاد کردیم من هم نمی‌گویم چیزی ولی هی دارد زیاد می‌شود و این تمام خواهد شد این است که بنده کاملاً با این ماده مخالف هستم چون یک تحمیل بدون دلیل است می‌فرمایند سهل‌الوصول است آقا برای بنده و جنابعالی سهل‌الوصول است ولی برای فقرا که سهل‌الوصول نیست. کجایش سهل‌الوصول است؟ اتومبیل البته خیلی تعریف دارد ولی چه ربطی دارد که ما تحمیلی نسبت به نفت و بنزین بکنیم...
جمعی از نمایندگان - بر نفت اضافه نشده است آقا
انوار - این است که بنده جداً مخالف هستم با این ماده و تقاضا می‌کنم که آقای وزیر دارایی یک تفقدی بفرمایند که این مالیات را برچینند.
مخبر کمیسیون بودجه - مالیات بنزین همان طور که فرمودند بر اتومبیل است و بنده امیدوارم که انشاءالله آقای انوار هم اتومبیل تهیه بفرمایند و موافقت بفرمایند
رئیس - آقای امیر تیمور
امیر تیمور - بنده عرض زیادی نداشتم فقط خواستم حضرت آقای وزیر دارایی و آقای مخبر را توجه بدهم که چون این موضوع مالیاتی است مطابق قواعد نظامنامه بایستی این موضوع از کمیسیون قوانین دارایی هم بگذرد و آیا این اشکالی ندارد که ما این موضوع را به این صورت تصویب کنیم؟ این یک مطلب مطلب دیگر این که فرمایشات آقای وکیلی را بنده تصدیق می‌کنم که این قبیل مالیات‌ها خیلی سهل‌الوصول است مخصوصاً مالیات بنزین ولی نگرانی من این است که این امر ممکن است به یک اصلی صدمه بزند و آن موضوع حمل و نقل است...
وکیلی - این را توضیح دادم و از روی حساب گفتم نباید بر کرایه اضافه کنند چون چیز قابلی اضافه نشده است
امیر تیمور - زیرا وقتی که بنزین گران بشود حمل و نقل هم گران می‌شود و اگر ضرورت زیاد و شدیدی نباشد بنده می‌خواستم از حضرت آقای وزیر دارایی تقاضا کنم که موافقت بفرمایند که این موضوع بیشتر تحت مطالعه درآید و بماند برای مجلس آتیه و یک لایحه کامل‌تری تهیه بفرمایند و بیاورند که بیم این اشکال هم نرود اگر هم احتیاج شدید است که این را لااقل توضیح بفرمایند تا بنده قانع بشوم.
وزیر دارایی - راجع به نفت ما افزایشی بر مالیاتش قایل نشده‌ایم (صحیح است) و این که در قسمت اول ماده نوشته شده است از تاریخ ۱۱ خرداد عمل وزارت دارایی تصویب می‌شود این یک عمل محاسباتی است. شرکت نفت انگلیس و ایران یک مبالغی در نتیجه صرفه‌جویی‌هایی که در اداره کردن موضوع توزیع نفت و بنزین در ایران کرده بود یک صرفه‌جویی‌هایی کرده بود و یک مبلغ ده میلیون ریالی موجود داشت و این را مطابق امتیازنامه‌اش حق نداشت به دولت ایران بدهد و حق هم نداشت که مصرف کند و این پول همین طور مانده بود نزدشان و ما یک راه‌حلی پیدا کردیم که یک عنوان مالیاتی رویش بگذاریم و عطف کنیم به ماسبق تا که این پول را بتوانیم به خزانه دولت ایران بیاوریم (صحیح است - احسنت) راجع به بنزین ما هر لیتری ۷۵ دینار پیشنهاد اضافه می‌کنیم که این می‌شود هر یک حلبی که به مصرف می‌رسد سه ریال و ملاحظه می‌فرمایید سه ریال روی یک حلبی یک چیزی نیست. با یک حلبی یک اتومبیل سواری صد کیلومتر راه طی می‌کند و در اتومبیل باری تن کیلومتر یک آن از روی حساب دقیق هشت دینار بیشتر می‌شود به هیچ وجه تأثیری در قیمت کرایه و حمل و نقل ندارد (صحیح است) و چون اخیراً کرایه خیلی ترقی کرده است دیگر نمی‌توانند از این عنوان هم استفاده کنند و قیمت کرایه و بهای حمل و نقل را بالا ببرند ولی اگر یک خرده فروش‌هایی باشند که یک استفاده نامشروعی بکنند آن را باید شهرداری‌های محل جلوگیری کنند و من هم تصور می‌کنم این سوء استفاده در آن چند روزی بود که نفت و بنزین پیدا نمی‌شد و راه‌ها بسته بود ولی گمان می‌کنم حالا چون راه‌ها باز شده است با باز شدن راه و رسیدن یک مقدار کافی و در همه جا این سوء استفاده از بین رفته است.
عده‌ای از نمایندگان - (صحیح است) مذاکرات کافی است
رئیس - آقای صفوی
صفوی - به طوری که آقای وزیر دارایی توضیح فرمودند این ده میلیون ریالی که در شرکت نفت صرفه‌جویی شده بود برای این که به خزانه دولت برگردد باید صورت قانونی پیدا کند به وزارت دارایی پرداخته شود البته از تاریخ ۱۱ خرداد باید به وزارت دارایی داده شود. بنده فقط تذکری خواستم بدهم که این اضافه مالیات نفت بنزین را که دیروز لایحه‌اش را تقدیم کردند از همان دیروز هم گرفته می‌شود و امروز در کمیسیون بودجه مذاکرات زیادی شد و بالاخره مالیات نفت برداشته شد یعنی ده دینار بر بنزین گذاشته شده بود و ده دینار بر نفت این قسمت مالیات نفت برداشته شد و قسمت راجع به بنزین گذاشته شد و باقی ماند در صورتی که از دیروز هم مالیات بنزین را می‌گیرند هم مالیات نفت را و هر حلبی نفت ۲۰ لیتری که تا دیروز ۲۱ ریال فروخته می‌شد از امروز شروع کرده‌اند به فروختن ۲۶ ریال و ۲۷ ریال و به همین عنوان این اضافه مالیات را خرده فروش‌ها دارند می‌گیرند از مردم بنابراین بنده تذکر می‌دهم که دقت به عمل آید تا در آتیه قبل از تصویب مجلس مالیات دریافت نشود و دیگر این که راجع به این موضوع هم همان طوری که این مالیات در کمیسیون تعدیل شد و قسمت نفت را برداشتند این را هم در نظر بگیرند و قسمت بنزین را هم از تاریخ تصویب بگیرند نه از تاریخ جلوتر و مالیاتی هم که مورد ندارد (راجع به نفت) آن هم گرفته نشود.
وزیر دارایی - در موضوع فرمایشات نماینده محترم خواستم عرض کنم این مطلب در مجلس شورای ملی سابقه دارد و در چند دوره متوالی هر وقت مالیات نفت و بنزین را دولت پیشنهاد می‌کرد از همین جا دستور می‌دادند در همان روز به شرکت نفت که از خارج گرفته شود برای چه؟ برای اتین که جلوگیری شود از عملیات اشخاصی که می‌خواهند برخلاف رویه رفتار نموده و به ضرر مردم سوء استفاده از این کار بکنند. (صحیح است) راجع به موضوع مالیات نفت هم که فرمودند به محض این که در کمیسیون موافقت شد که این اضافه نشود بنده دستور دادم و دیگر رفع شد و راجع به اجحاف یکی دو تا خرده فروش البته اگر اضافه گرفتند یا می‌گیرند برخلاف قانون است و این را باید شهرداری‌ها رسیدگی نموده و جلوگیری کنند و این چیزی نیست که ما به آن متمسک بشویم
عده‌ای از نمایندگان - (صحیح است). مذاکرات کافی است
رئیس - پیشنهادی از آقای ذوالقدر رسیده است خوانده می‌شود پیشنهاد می‌کنیم در ماده ۱۱ به جای کلمه تأیید تصویب نوشته شود.
مخبر - صحیح است. قبول می‌کنیم
وزیر دارایی - موافقت می‌کنم
رئیس - پیشنهاد آقای نقابت:
پیشنهاد می‌کنم به ماده ۱۱ تبصره زیر افزوده شود:
تبصره - ماشین‌های آبیاری از این اضافه معافند
نقابت - اجازه می‌خواهم یک توضیح کوچکی در این باب عرض کنم اگر چه ظرفیت استماع تمام شده است بنده هم تصدیق می‌کنم - تذکر بنده این بود که در خوزستان تشریف برده‌اند آقایان و می‌دانند که در ساحل رود کارون یک دسته تلمبه‌هایی کار گذاشته شده است که با نفت و بنزین کار می‌کنند و از کارون آب می‌کشند برای زراعت اگرچه در این ماده قسمت راجع به نفت در کمیسیون حذف شده ولی چون نسبت به بنزین اضافه شده و چون ماشین‌های نفتی آلات و افزاری داشته‌اند که حالا به دست نمی‌آید غالباً از شدت استیصال ماشین اتومبیل و ماشین‌هایی که مصرف بنزین دارد آورده‌اند و با استفاده از موتور آنها آبیاری می‌کنند و این هم عده‌اش زیاد نیست حالا ماشین آبیاری یا در خوزستان است یا در سایر نقاط کشور در هرکجا هست چون برای زراعت است و زراعت برای کشور مقید است این بود که پیشنهاد کردم ماشین‌های آبیاری را که عده‌شان هم زیاد نیست اضافه نکنند و چیزی نگیرند و این خیلی تأثیری هم در بودجه ندارد.
وزیر دارایی - ماشین‌های زراعتی به طور کلی با نفت سیاه کار می‌کند و ما هم چیزی اضافه نکردیم به آ» حالا اگر استثنائاً یکی دو تا ماشین این صورتی را که نماینده محترم فرمودند داشته باشد تصدیق می‌فرمایند که این کنترلش در حین عمل خیلی مشکل خواهد بود و ممکن است به این عنوان قاچاق هم بشود
رئیس - رأی می‌گیریم به ماده شانزدهم با این اصلاحی که شده است موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات ثانی مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد)
رأی می‌گیریم نسبت به مجموع این قانون با ورقه آقایانی که موافقند ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ و استخراج آراء به عمل آمده ۸۲ ورقه سفید و ۲ ورقه کبود و سه ورقه بی‌امضا تعداد شد)
(اسامی موافقین آقایان : هدایت - موید قوامی - کازرونیان – ملک‌زاده آملی - نوبخت - اوحدی - مخبر فرهمند - دکتر تاج‌بخش – هدایت‌الله پالیزی - حمزه تاش - طالش - علی وکیلی - دکتر نهورای - آزادی – عطاء‌الله پالیزی - مقدم - ساکنیان - همراز - دکتر جوان - مسعودی - دکتر اهری - موید احمدی - شاهرودی - معتضدی - سزاوار - چایچی - مسعودی خراسانی - ابراهیمی‌ریگی - منصف - فیاض - معینی - فرشی - صفاری - شباهنگ - مجد ضیایی - محیط - بیات - ناهید - هاشمی - لاریجانی - مکرم افشار - دکتر سنگ - دکتر سمیعی - پناهی - حریری - دکتر قزل ایاغ - عزیزی - اردبیلی - فتوحی - دکتر ضیاء - نقابت - نراقی - رفیعی - اصفهانیان - یاراحمدی - مهذب - ابراهیم سمیعی - روحی - طوسی - شیرازی - پارسا - بوداغیان - جعفر اصفهانی - گودرزنیا - معتصم سنگ - اورنگ - ذوالقدر - ملک مدنی - امیر ابراهیمی - مستشار - جرجانی - صفوی - دکتر ملک‌زاده - مرات اسفندیاری - موقر - جلیلی - دکتر طاهری - رضوی - نایینی - مولوی.
اسامی غاییبین آقایان: آقا سید یعقوب - نیکپور)
رئیس - عده حضار در موقع اعلام رای ۹۴ نفر با ۸۲ رای تصویب شد.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به الغای قانون فروش اوقاف
۴ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به الغای قانون فروش اوقاف
رئیس - آقای بیات
بیات - بنده یک پیشنهادی عرض کرده‌ام. یک لایحه راجع به موقوفات بود که چند جلسه قبل طرحی پیشنهاد شده بود و پس از قابل توجه شدن مراجعه شد به کمیسیون فرهنگ و از کمیسیون فرهنگ هم گزارش آن تقدیم شده اینک با قید دو فوریت تقاضا کرده‌ایم که این گزارش در دستور قرار بگیرد یک ماده هم بیشتر نیست وقت زیادی هم از مجلس نخواهد گرفت. (صحیح است)
رئیس - پیشنهادی هم از آقایان نمایندگان دیگر در این زمینه رسیده است قرایت می‌شود:
مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی - پیشنهاد می‌نماییم که لایحه الغای فروش موقوفات به قید دو فوریت مطرح شود.
طوسی - پیشنهاد دیگری هم رسیده است به همین مضمون و جمعاً قریب ۱۸ امضا دارد.
رئیس - چون این لایحه به کمیسیون رفته است یک فوریت بیشتر ندارد. خبر کمیسیون خوانده می‌شود: بعد به فوریت رأی گرفته می‌شود.
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی:
کمیسیون فرهنگ گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به طرح قانونی پیشنهادی جمعی از آقایان نمایندگان محترم نسبت به الغای قانون اجازه فروش املاک زراعتی و قنوات موقوفه را تحت شور و مطالعه درآورده و با آقای وزیر هم تبادل افکار نموده بنا به وعده‌ای که داده‌اند قریباً لایحه قانونی جامعی راجع به اوقاف تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی خواهند نمود و ضمناً با الغای قانون نامبرده نیز اظهار موافقت نمودند بنابراین ماده واحده زیر تنظیم و اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم می‌شود.
ماده واحده - قانونی اجازه فروش املاک زراعتی و قنوات موقوفه مصوب ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۲۰ مشتمل بر نه ماده از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
رئیس - موافقین با فوریت اول قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است. آقای ملک مدنی
ملک مدنی - این لایحه دو شوری است و دو فوریت دارد باید به فوریت دوم آن هم رأی گرفته شود.
عده‌ای از نمایندگان - صحیح است.
رئیس - بسیار خوب رأی گرفته می‌شود به فوریت دوم آقایان موافقین برخیزند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده واحده خوانده می‌شود:
ماده واحده - قانون اجازه فروش املاک زراعتی و قنوات موقوفه مصوب ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۲۰ مشتمل بر نه ماده از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
رئیس - موافقین با ماده برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- قرائت مراسله وزارت دارایی راجع به گزارش کمیسیون رسیدگی به جواهرات سلطنتی
۵ - قرائت مراسله وزارت دارایی راجع به گزارش کمیسیون رسیدگی به جواهرات سلطنتی
رئیس - گزارشی از طرف وزارت دارایی به مجلس شورای ملی رسیده است راجع به موضوع جواهرات و کمیسیون مربوطه به آن که به اطلاع آقایان می‌رسد:
ریاست مجلس شورای ملی
کمیسیون مرکب از نمایندگان مجلس شورای ملی و منتخبین دولت مأمور رسیدگی به جواهرات سلطنتی صورت مجلس اقدام و رسیدگی‌های خود را برای تقدیم به مجلس شورای ملی به این وزارت ارسال داشته است.
اینک نسخه اصل صورت مجلس مزبور که به امضای رئیس کمیسیون رسیده در پیوست تقدیم می‌شود. متمنی است مقرر فرمایید به اطلاع آقایان نمایندگان برسد.
رئیس - این را چون مفصل است چاپ می‌کنیم و به اطلاع آقایان می‌رسانم. (صحیح است)
وزیر دارایی - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید
وزیر دارایی - اجازه می‌فرمایید می‌خواستم دو کلمه موضوع جواهرات عرض کنم. این گزارشی که از طرف کمیسیون جواهرات تقدیم مجلس شورای ملی شده البته چون کمیسیون از طرف این مجلس معین شده لازم بود قبل از این که دوره مجلس تمام شود گزارش آن هم در همین مجلس مطرح گردد. (صحیح است) خلاصه این گزارشی که بعداً چاپ می‌شود آقایان قرائت خواهند فرمود این است که کمیسیون به تمام جواهراتی که محتاج به رسیدگی بوده است رسیدگی کرده و چیزی کسر نبوده جز چند فقره و بنده می‌خواستم راجع به آن چند فقره که اظهار شده کسر است یک توضیحاتی عرض کنم که خاطر آقایان مستحضر باشد. گفته شده است شش حلقه انگشتر (جمعی از نمایندگان - هشت حلقه) بلی هشت حلقه انگشتر و یک گوشواره و پنجاه و چهار دانه مروارید در آن صورت نبوده است. راجع به انگشترهایش بنده اطلاع دارم در موقعی که کمیسیونی از طرف دولت به مصر اعزام می‌شد برای مراسم عروسی از طرف هیئت دولت تصویب‌نامه صادر شد و اجازه دادند آن هشت حلقه انگشتر را در آن جا به اشخاصی که مقتضی می‌دانند به رسم هدیه بدهند و همین طور هم عمل شده است و در صورت مجلس هم هست. راجع به گوشواره هم در آن روزی که آقای جم وزیر دربار سابق که حافظ این جواهرات بودند در کمیسیون حاضر شده‌اند آن وقت این گوشواره نبود ولی بعداً معلوم شد که این گوشواره که اشتباهاً نیاورده بودند آن هم حاضر است و در موقع خودش ارائه می‌شود. راجع به ۵۴ دانه مروارید مطابق تحقیقی که بنده کردم این مرواریدها به صورتی که اول تهیه شده بود نیست و تغییر شکل پیدا کرده است یعنی اول به صورت تسبیح بوده است و بعداً به صورت گردنبند درآمده است و در این تغییر بعضی دانه‌ها که به درد گردنبند نمی‌خورد ضمیمه آن نشده چون اطلاع به بنده خیلی دیر رسید فرصت نکردم که راجع به این ۵۴ دانه مروارید تحقیق کافی بنمایم که فعلاً این ۵۴ دانه کجا است و چه شده است هنوز تحقیقات دقیق نشده و این را در جلسه آینده پس از تحقیقات به عرض مجلس خواهم رسانید و نیز این را می‌خواستم عرض کنم در همان موقعی که این جواهرات ساخته می‌شد یعنی یک مقدار از جواهرات دولت را برداشتند برای ساختن بعضی قطعات و برای عروسی لازم بود یک مقداری جواهر کسر آمده بود برای آن منظوری که داشتند و آن جواهراتی که از خزانه برداشته بودند کافی نبود و در حدود ۲۴۰ قیراط الماس خارج از جواهرات دولتی به پول اعلیحضرت پادشاه سابق در بازار خریداری شده و اشخاصی که خودشان فروخته‌اند و مأمور تهیه جواهرات بوده‌اند آنها حاضرند و صورت مجلسش هم حاضر است که آنها هم ضمیمه جواهرات شده به اضافه مخارج ساختن و فلز پلاتینی که لازم بوده است برای ساختن آنها اعلیحضرت پادشاه سابق پرداخته‌اند اینها هم اضافه می‌شود بر این جواهرات و ضمیمه جواهرات سلطنتی شده است به علاوه اگر چند حلقه انگشتر هدیه داده شده است به بعضی خارجی‌ها باید عرض کنم که یک مقداری جواهراتی که سلاطین یا اشخاص دیگری به اعلیحضرت پادشاه سابق داده بودند از قبیل قداره و غیره اینها را هم به خزانه دولتی تسلیم کرده‌اند و اینها امروز جزو جواهراتی است که در خزانه بانک ملی ایران موجود است. بنده خواستم این توضیحات را عرض کنم که خاطر آقایان مسبوق باشد.
- تصویب مرخصی آقایان امیرابراهیمی و دکتر اهری
۶ - تصویب مرخصی آقایان امیرابراهیمی و دکتر اهری
رئیس - دو فقره خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده خوانده می‌شود.
آقای امیر ابراهیمی درخواست بیست روز مرخصی از ۲۴ شهریور ۱۳۲۰ نموده‌اند و کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده این گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس - موافقین با مرخصی آقای امیر ابراهیمی برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. مرخصی آقای دکتر اهری.
آقای دکتر اهری از دوم شهریور تا ششم مهر ماه ۱۳۲۰ به واسطه فقدان وسایل حرکت از حوزه انتخابیه خود غایب بوده‌اند و نتوانسته‌اند در مجلس حاضر شوند اکنون درخواست اجازه مدت غیبت خود را نموده‌اند کمیسیون عرایض عذر ایشان را موجه دانسته و با مرخصی ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن به عرض می‌رسد.
رئیس - موافقین با مرخصی آقای دکتر اهری برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه
۷- موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه
رئیس - فردا روز آخر جلسه دوره دوازدهم است نظر آقایان مختلف است بعضی‌ها می‌گویند صبح جلسه بشود بعضی‌ها می‌گویند عصر ...
عده‌ای از نمایندگان - صبح باشد بهتر است. صبح صبح
رئیس - از این قرار آقایا ن با صبح موافقند (صحیح است) پس از آقایان خواهش می‌کنم فردا صبح ساعت ده...
(عده‌ای از نمایندگان - ساعت نه زیرا ساعت ده دیر است)
بسیار خوب شما تشریف بیاورید ساعت نه باشد.
جلسه فردا صبح ساعت سه به ظهر مانده دستور هم تصویب صورت مجلس
(مجلس هشت ساعت و ربع بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری