مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ آبان ۱۳۰۵ نشست ۲۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
جلسه ۲۴
مجلس یکربع ساعت بعداز ظهر بریاست آقای تدین تشکیل وصورت مجلس یوم پنجشنبه پنجم آبان ماه قرائت وتصویب شد
غائبین بااجازه –آقایان حاج آقا رضا رفیع علی خان اعظمی شیخ علی دشتی- مرزا حسن خان دادگر -مدرس مریض
غائبین بدون اجازه آقایان محمد ولی خان اسدی -حاج میرزا حبیب الله امین- میرزا محمد علی خان نظام مافی- میرزا ابراهیم قوام نوبخت –محمد هاشم میرزا افسر میرزا حسن آقا آقا زاده سبزواری غلامحسین میرزا مسعود والی زاده جوانشیر دکتر رفیع خان آقا شیخ محمد علی ثابت
دیر آمده با اجازه –آقای میرزا محمد تقی بهار
دیر آمدگان بدون اجازه آقایان فیروز میرزا فیروز میرزا علی اکبر خان داور
آقای معاون وزارت داخله درجواب بیانات جلسه قبل آقای طباطبائ یوکیلی مندرجهه درصورت مجلس راجع به تغییر حکومت سراب وگرمرود اظهار نمودند مشار الیه احضار شده پس از وصول مامور جدید امور راجعه بانتخابات را باو تحویل داده حرکت خواهد نمود وافعلا هم مداخلاتی درامور انتخابات نمی نماید
وآقایان عراقی ایسائی بهبهانی داور محقق وآقا سید یعقوب هرکی شرحی مشعر اظهار تاسف از وقوع سو قصد روز گذشته نسبت بآقای مدرس وعلو مقام ایشان از حیث روحانیت سیاست وخدمات ذی قیمت ایشان به مملک وحکومت ملی وتوجه عامه نسبت باین قضیه هائله ولزوم مصونیت نمایندگان ملت ولاباخره عظمت این واقعه وسو تاثیر این گونه حوادث برای مملکت تقریر وتقضا نمودند دولت دراین خصوص باجدیت تام وتمام واعتمام فوق العاده واستظهار کامل بتویت مجلس شورای ملی قضیه راتعقیب وبوسائل قانونی از هیچ نوع اقدام خوداداری ننموده منبع منشا این جنایت کشف ومرتکبین رامجازات رسانده تا نظایر این قبیل وقایع درآتیه تجدید نشود
آقایان وزیر دلیه ووزیر مالیه نیز شرحی مشعر بتاسف ئتاثر دولت از وقوع این امر تقریر اواظهار مینمودند از زمان وقوع حدثه لافاسله قضیه تعقیب مظلونین درتحت استنطاق هستند ولابته دولت از هیچگونه اقدام خودداری نخواهد نمود تاحقیقت واقعه مکشوف وخاطر آقاایننمایندگان محترم از این رهگذر آسوده شود
آقای رییس اظهار نمودند بدیهی است این رویه غیر مطلوبه امنیت عمومی ومصونیت صونیت نمانیدگان وبالاخره قانون اساسی مملکت را که که متضمن مصونیت جامعه وافراد نمایندگان است مورد تزلزل قرار میده ومقتضی است هیئت دولت با اطمینان واستظهار کامل بمساعدت مجلس شورای ملی قضیه راتعقیب وسرچشمه این موضوع راکشف ومرتکبین رامجازات نموده که دیگر این قبیل جایع در مملکت روی ندهد
آقای وزیر امور خارجه آقای میرزا فتح اللخ خان پاک روان را بمعاونت وزارت امور خارجه معرفی نمودند جلسه آتیه بروز سه شنبه دهم آبان سه ساعت ونیم قبل اظهر ودستور آن هم دستور همین جلسه مقرر ومجلس یکساعت وده دقیقه بعداز ظهر ختم شد آقای حاج میرزا حبیب الله امین اظهار نمودند که رد
جلسه گذشته بمناسبت کسالت استجازه نموده اند
آقای رییس فرمودند رجوع بکمیسیون مرخصی میشود واصلاح خواهد شد وچون نسبت بصورت جلسه مخالفی نبود تصویب شد
سه شنبه دهم آبان ماه ۱۳۰۵
رییس مجلس شورای ملی –سید محمد تدین
منشی سید ابراهیم ضیا منشی میرزا حسن خان موقر
صورت مشروح مجلس یکشنبه هشتم آبان ماه ۱۳۰۵مطابق بیستم ربیع الثانی ۱۳۴۵
مجلس یکربع ساعت بعداز ظهر بریاست آقای تدین تشکیل گردید
صورتمجلس پنجشنبه پنجم آبانماه راآقای آقا سید ابراهیم ضیا قرائت نمودند
رییس –آقای عراقی (اجازه )
عراقی قبل ازدستور
رییس –آقای یاسائی
یاسائی –قبل از دستور ریییس –آقای بهبهانی
آقا میرزا سید احمد بهبهانی –قبل از دستور رییس –آقای داور
داور –قبل ازدستور
رییس –آقا یآقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب –بنده هم اگ روقت شد قبل از دستور عرض داروم
رییس –نسبت بصورت مجلس مخالفی نیست (گفته شد خیر )
رییس –مورد مجلس تصویب شد
معاون وزارت داخله –اظهاری که راجع به حاکم سراب شده بود که بااینکه بنده عرض کردم احضا رشده است باز باقی است او آنجا منتظر است مامور مخصوص که برای انتخابات به آنجا میرود برسد وکار را به اوتحویل دهد وحرکت کند درهر صورت اواحضار شده وباید بیادی وتاوقتی که مامور مخصوص وارد نشده است بهیچ وجه درانتخابات آنجا مداخله نیم کند
رییس –آقای عراقی (اجازه )
عراقی –البته خاطر محترم همه آقایان نمایندگان محترم هیئت محترم دولت از قضیه دیروز کاملا مستحضر است که آقای مدرس درمواقعی که به مدرسه سپهسالار برای تدریس تشریف میبرده اند مورد حمله یکی دونفر بی وجدان واقع شده اند وتاآن اندازه که اطلاع داریم دولت هم تاکنون باکمال جدیت مشغول تحقیق ورسیدگی به قضیه بوده وقضیه رادنبال کرده است تااینکه منبع قضیه کشف شود ولی غرض بنده از آمدن اینجا وتصدیع آقایان این است که خواستم بدولت که طرف توجه عموم نمایندگانست عرض کنم که مطابق قانون اساسی وکلا مصون از هرگونه تعرض هستند وقوه مجریه در مملکت که عبارت از هیئت دولتباشد باید مطابق قانون اساسی بقدر یکه میتواند هم از نمایندگان محترم هم از قوانین جاریه مملکت محافظت کند وفعلا غرضم از این تصدیع این است که واستم خاطرشان را متذکر کنم که مجلس شورای ملی وآقایان نمایندگان با کمال بیی صبری جدا انتظار وتقضا دارند از هیئت دولت کههرچه زودتر قضیه را کشف منبع قضیه رامعلوم کنند وهرچه هم به نظر بمبارکشان رسید وهرکس راهم که طرف سو ظن شد تعقیب کنند ومجلس هم بامال جدیت باتمام قوای خودش دراین باب همه گونه مساعدت خواهد کرد که دولت کاملا بتواند این قضیه راتعقیب وکشف کند تازودتر منبع قضیه معلوم شود
رییس-آقای یاسائی (اجازه )
یاسائی –تاثر وتاسف فوق العاده که از قضیه هائله دیروز برای نمایندگان محترم وجامعه طهران بلکه جامعه ایرا ندست داده محتاج به توضیح نیست آقای مدرس قطع نظر از مقام روحانیت واجتهاد واینکه از طراز اول علمای ما بودند بعضی از نمایندگان هستند
یاسائی –سمت همقطاری با ماداشتند
بعضی از نمایندگان –دارند
یاسائی –ودمسائل مهمه مملکت یایشان یک قدمهای برجسته برداشته اند وهروقت یک قضایائی پی ش آمد میکرده که تصور میرفته است مصادمه با حیات ساسی این مملکت داشته باشد ایشان برای نوع خودشان درهرگونه مخاطره حاضر بوده اند زحمات ومشقاتی که درراه تثبیت اصول حکومت ملی کشیده ومتحمل شده اند قابل تردید نیست وما ها هریک بنوبه خود فوق العاده متاثر هستیم وتصور میکنم دولت حاضر هم که طرف اعتماد واطمینان ماهستند آنها هم فوق العاده متاثر شده اند واعتمامی که مقتضی است برای کشف قضیه منبعع فتنه وفساد کرده وخواهند کرد چیزیکه لازم است بنده تذکر دبهم این است که چند سال بود اصول ترور بازی دراین مملت بجدیت اعلی حضرت همایونی مواقوف شده بود وبواسطه مساعی ایشان درطمان ریاست وزارایئی ودرموقع سلطنتبخصوص هیچ گونه از این حادثه های سوبه این صورتیکه دیروز اتفاق افتاد اتفاق نیم افتاد وما باید سعی کنیم که وضعیت سکونت وآرامش فکری وسیاسی برای مجلس وبرای دولت وجامعه محفوظ بماند واجازه ندهیم از نو یک اشخص ما جراجوئی نظریات شخصی یا نظریات سیاسی خودشان را بطریق غیر مشروع بخواهند دراین مملکت اعمال کنند ویک چیزهائی را که منسوخ شده است دو مرتبه دراین مملکت باب کنند (بعضی از نمایندگان –صحیح است )بعلاوه از بدو مشورطه تاکنون دراین مملکت سابقه شده است که هر قضیه مهم سیاسی که اتفاق افتاده یا یک قضیه جنائی که محتملاجنبه سیاسی داشته است به قضاوت رسمی نرسیده است وبه قضاوت فردی برگزار شدده وهر کس روی احساسات خصوصیت آمیزیا خصومت آمیز خودش یک قضاوتی کرده است وهر قضیه مهمی که پیش آمده است به یک قضاوت رسمی منجر نشده است وما برای نوبه اول جدا به نام مجلس شورای ملی از آقای رییس –الوزرا ودولت حاضر تقاضا داریم که این قضیه بخصوص را از مجاری قانونی شدیدا وجدا تعقیب وقضیه راکشف ومنصه قضا برسانند ومطابق قوانین مملکتی مرکتکب را به مجازات برسانند
(جمعی از نمایندگان –صحیح است )
ودراواسط جریان استنطاقی یا بدوی یا آن مراحلی را که قبلا برای استنطاق یا دربپارکه بدایت باید طی کند وقفه پیدا نکنند واین اقضیه را تاآخرین مرحه قضائی شحتی دیوان تمیز برسانند امعلوم شود یک اصل قضائی برای مسائل مهمه دراین مملکت مستقر ومستمر است ومثل خیلی از قضایا هب قضاوتهای احساسائتی طبقات واففراد بگذار نشود والبته دولت همین نظریه را خواهد داشت وما هم اطمینان کامل بدول حاضره داشته وداریم انتظار داریم که به سریعترین وسائل اقدامات خودشان راتعقیب وزودتر منبع فساد را کشف کنند به هرکجا هم بخورد وبههر جائی که منتهی شد مقتضی است که دولت قضیه راتعقیب واز جریان قضیه مجلس شورای ملی را مستحضر وافکار عمه راهم درحال نگرانی واضطارب نگاهندارند
رییس –آقی بهبهانی (اجازه )
بهبهانی –طالبی که آقا بیان کردند مطالبی است که البته از نقطه نظر قانون وسیاست وحفظ سیاست وصیا نت مملکت وحفظ وکلا وعامه مردم البته همینطور بود که فرومدند وعقیده همه آقایان هم همین بود که بیان کردند ولی باید یکقدری در اینجا باریکتر شد وتصدیق کد که آقای مدرس یک آدم فوق العاده ایست یک شخص عادی نیست زدن مدرس وترور کردن مدرس را دراین مملکت ودر این موقع یک مساله خالی از میاست نمی شود تلقی کرد (بعضی از نمایندگان –صحیح است )گذشته از اینکه مدرس درعملیات خودش یک آدم فوق العاده است اعم از وکالت ومقام علمیت وسیاست شخصا یک عنوانی دارد که درعراق عرب وعجم وکلیه مملکت ایران یک شخصیت ومقامی برای خودش احراز کرده است که امروز حل غبطه همه مسلمین دنیا است واین واقعه یک واین واقعه یک واقعه ایست که تعنته واقع شد وآقایان وکلا هم هر یک بنوبه خود دراین قضیه اظهار تاثر می کنند والبتههیئت دولت هم دراین قضیه ار بیشتر از تآقایان وکلا متاثر نباشند شاید کمتر متاثر نیستند والبته آنچه شایسته تعقیب شوده است در این موقع کرده اند والبته تعقیب هم یک معدماتی دارد ولی این را هم باید تصدیق کرد که از موقع وقوع قضیه تاالساعه قریب سی ساعت است ولی دراین سی ساعت دولت هنوز یک راپورت ونتیجه از اقداماتش نددارد که بگوید البته تحقیقاتی که تاکنون شده است درمقدمات بوده است وامیدواریم به زودی کشف قضیه بشود ولی یک مساله هست ککه میخواهم تذکر دهم که آمدن به مجلس ونشستناینجا ودر مطالب دولت وملت وارد شدن اینها فرع یک اطمینانی است امروز این اطمینان برای ما متزلزل است ودرآن موقع بنده بای عرض کنم (وبنده عقیده خودم است که عرض میکنم )که باید هیئت دولت بایان همراهی کهمجلس اظهار میکند واحساساتی که مجلس نسبت به موقعیت دولت دارد وحقیقتا هم محل اعتماد همه مجلس است باید یک جدیت فوق العاده درکشف حقیقت قضیه ابراز کند که مجلس بتواند کاملا اطمینان پیدا کند که این قضیه تا چند روز دیگر از روی حقیقت انشا الله کشف خواهد ش البته بنده هم موافقم وعمل را هم باید همینطور تعقیب کرد ولی اگر این اطمینان نباشد ودولت امروز این اطمینان را ندهد بنده تصور میکنم داخل در امور مجلس شدن چندان صلاحیت نداشته باشد یاسائی –با کمال جدیت انجام وظیفه خواهیم کرد این قضیه هم باید تعقیب شو
وزیر عدلیه –البته وظیفه دولت است که درکوچکترین قضیه که از این قبیل اتفاق می افت تمام مساعی خوددش را برای کشف قضیه بذل کند دراینقضیه بخوص چه از نقطه نظر مقام علمی آقای مدرس وچه از نقطه نظر سیاست یک اهمیت فوق العاده ومخصوص دارد (صحیححح است )بدیهی است بمجرد اینکه دولت مطلع شد از این قضیه اشخاص که صلاحیت داشتند برای تعقیب امر مشغول اقدامات شدند واز دیروز تاکنون آنچه باید اقدامات بشود شده وقعلا قضیه تحت استتنطاق است والبته قضیه که تحت استنطاق است علنی شدنش وزیاد درباب آن حرف زدن شاید صلاح نباشد بنده هیمنقدر اطمینان میدهم به آقایان نحترمم که دولت بهیچ وجه دراین قضیه از وظایف خودش کوتاهی نخواهد کرد و با کمال جدیت وتاثر فوق العاده که از این قضیه برای دولت حاصل شده است اقدامات خودش راتعقیب خواهد کرد وامیدواری کامل دارد که انشاالله قضضیه کشف وخاطر آقایان نمامندگان محترم از این رهگگذر آسوده شود
جمعی از نمایندگان ان شاالله
رییس –آقای داور (اجازه )
داور –بنده همانطوری که درجلسه خصوصی به عرض آقایان رساندم مساله یک مساله ایست که دون استثنا هر وکیلی با وکیل دیگر دراین باب دارای یک عقیده است واتفاق مجلس دراین است که اگر باب این گونه اعمال واین رویه ها دو مرتبه دراین مملکت تجدید شود وافعا بدون اغراق ومبالغه برای استقلال مملکت یک لطمات وصدمات زری تهیه میکند مملکت ایران چند سالی است داخل دراصول حکومت ملی شده است وچند االی است که ما صحبت دراصول حکومت ملی می کنیم ولی متاسفانه وبدبختانه نیم توانیم بگوییم که هنوز حکومت ملی به معنای تام وتمام خودش درتمام مملکت ریشه دوانده است یک چیز تازه ونوی است بنابراین بیش ازهرچزی باید راجع به این مساله وراجع به موضوع حکومت ملی مراقبت داشته باشیم واصول ا، را حفظ کنیم ویک از برجسته ترین اصول این است که وکیل مجس باید آزاد باشد ومطمئن باشد وبتواند آزادانه هرچه به نظرش میسد بگوید وهررویه را که مصلحت میداند تعقیب کندواگر بنا باشد این اصل تزلزلیبرش وارد آید آن وقت دیگر حکومت مل یمعنی ندارد (نمایندگان صیحح است )متاسفانه درچند سال پیش وقتی که تازه جریانات انقلابی دراین مملکت پیش ا/ده بود یک اشخاصی بین خودشان قراری میدادند یعنی چهار پنج نفر این طور خودشان راقادر وذی حق میدانستند کهراجع به رویه سیاسی وعقیده سیاسی دیگران اظهار عقیده کنند مثلا وجود یک کسی را غیر لازم بدانند یا یک کسی را مستحق اعدام بدانند وبعد هم یک اشخاص بی وجدان ن وبی دیانتی را واردار کنند کهبوند ویک اشخاصی را به قتل برسانندد ولی معلوم بود که بالاخره این حرکات چگونه مملکت را متزلزل میکرد وچه خطراتی داشت وبحمدلله این اواخر میدیدیم از این مساله یواش یواش خبری نیست واوضاع یک اوضاعی است که میتوان گفت یک وکیلی به آزادی میتواند عقیده خودش را بگوید وماها هر کدام هرویه که داتیم وهر عقدیه که داشتیم وبالاخره اظهار عقای سیاسی وزدو خودرهای سیاسی ز هر طرف به هرشکل مشد ولی هرچه میشد دیگر از این صحبت ها واز این شوخیها وبازیها درین نبود ولی دیروز بدبختانه نسبت به یکی از مبرز ترین وکلای این مملکت این اتفاق که هم ه آقایان خبر دارند افتاد وهمان طور که آقایان نحترم بیان کردند این نمی توان یک مساله عادی تلقی کرد زیر شخص آقای مدرس اختلاف معامله وملکی واز این قبیل مسائل با کسی پیدا نکرده بودند که طرهاشان بخواند این طور خوش مزه گی ها بکنند پس این مساله بدون نظریه سیاسی نبوده ونظریه درکار بود که خواسته انند با یک طریق غیر مشروعی همچو عملی را مرتکب شوند وبالاخره بنده وجنابعالی همه بای بدانیم که این نظرها از کجا ناشی شده وبکجا میرود ودنباله اش بکجا خواهد کشیدد درممالک آزاد دنیا اگر یک وقتی این مسائل بشکل عادی اتفاق بیفتد جزو مسائل عادی محصوب است ولی گاهی ممکن است صورت خاصی ۱یدا کند آنوقت است که مردم خیلی متوجه به او هستند وآنرا به شکل غیر عادی تلقی می کنند التبه آقایان از قضیه شخصی که رعض میکنم موسوم به دریفوس مسبوقند که ردچند سال قبل درمملکت فرانسه یک اتفاقی افتاد وچون پاس اشخاص مهمی درکار بود آمدند وای شخص را مظنون ومتهم کردند وآن بدبخت رامحکوم کردند ورفت پی کارش تابعد یواش یواش مطلب کشف شد که قضیه اینطور نبوده ومطلب جای دیگر بوده وباید تازه شورع کنند چنیدن سال مملکت فرانسه متشنتنج بود وبالاخره گفتند بای دحقیقت راکشف کرد چرا این کار را کدرند برای اینکهقضیه درسر یک مسائل اصولی واسی بوده زیرا قضات یک مملتی نیم بایستی همدستی کنند بایک دولتی یا با یک اشخاص موثری وآنوقت پای یک بیگناهی را بشند میان واو را متهم ومحوم کنند برای اینکه ایزگم کرده باشند ماه بعداز چندی که تازه خیال میکردیم یک نفس راتی کشیم دیروز نسبت یکی از معروفترین رجال سیاسی ووکلای مجلس یعنی یک سید پیرمرد مجتهد این اتفاق افتاد دراین کار بای یک قدری بیشتر دقت کرد وبدون تعارف باید دراینکار قدام جدی کرد وبنده چه خودم چه سایر رفقا که دراینجا صحبت کردیم نخواستیم بدولت یک فشارهایی وارد آورده باشیم خبر این مقصود نبوده است دولت طرف اعتماد اکثریت مجلس است ومخصوسا دراینقضیه طرف اعتماد همه است بنا براین بای دراین قضیه چشمشان را باز کنند وعینک هم بزنند وبه اینکار اقدام کنند وبعقیده بنده پس از اینکه درست دقت کردند بهر کس سوظنشان رفت وبهرمقام که این قضیه منتسب شده باید بدون ملاحظه وبااطمینان باینکه تمام اقراد مجلس بلا استثنامنتهی درجه مساعدت وهمراهی را بادولت خوواهد داشت اقدام کنند وقضیه راتحت تعقیب درارند معلوم نمایند که این کانون فساد از کجا بوده ودنباله اش چه خیال داشته اند ومیخواسته اند چه بکنند تاهم قضیه برهمه معلوم ومبرهن شود هم از این لوطی بازیها جلوگیری شود تا دیگر نظایر آن دراین مملکت معمول نشود
بعضی از نمایندگان –مداکرات کافی است
رییس –آقای محقق (اجازه )
محقق –بنده خیلی ممتاسفم کهقضیه این بزرگی واقع شده وآقایان مفرمایند مذاکرات کفای است بنده از جمله اشخاصی هستم که اعتقاد نداشتم امروز مجلس علنی شود واز جمله کسانی هستم که قضیه دیرزو را یک فاجعه بزرگی برای ایران اسلام میدانم واین قضیه رایک مطلب مهمی میشارم ومثل همه آقایانی که درخارج می بینیم که خیلی متاثر ومتاسفند ومثل این است درآتش میسوزندد وآرام نیم نشینند بنده هم خیلی متاسفم البتههمه آقایان میدانند که مردس بودن کار کوچکی نیست یک وکیل محترمایرانی که تمام اشخاصی که با اوهم عقدیه هستند وتمام اشخاصی که با او هم عقیده نیستند میدانند که او باین مملت علاقه مند بود واستقلال طلب بود ودلسوز زحمت کش ایران بود ودرادوار گذشته ما میدیدیم که این آدم چه قدر صدمه یمکنید وزیر باصدمات مشفات میرفت بنده حرفی ندارم که آقایان هر روز هم بمجلس تشریف بیاورند ولی مراقب باشند که به بینند دولت چه اقدامی مکند البته وظیفه دولت این است که ریشه این مطلب را بدست بیاورد زدن مدرس زدن دونفر کاسب نزاع کردن دوففر آدم عادی باهم نیست دولت باید ریشهاین مسئله را بدست بایور تابه بیند بکجا میرسد تمام وکلا باید برای مجازات کردن ولو بهر جا که منتهی بشود حاضر بشوند پس بنده آز آقایان خواهش میکنم همینطور که دییدم درمجلس خصوصی هیئت محترم دولت جدیت دارند آقایانهم بایدجدیت بخرج بدهند واین یک هفته را تشریف بیاورند ولی اعتقاد ندارم که اینیک هفته چیزی گفته شود تامسئله کشف وخاطر آقایان راحت شود
رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه )
آقا سید یعقوب –آنچه که بنده از احوال نمایندگان دردنیا دیده ام این است که نماینده های هرمجلسس آئینه احساسات وافکار آن ملت است یعنیاحساسات وافکار ملت را درمجلی علنی بیان کنند وقوه مجریه که مامور اجرای قانون است حاضر میشود که افکار واحساسات ملت را که اظهار می کنند بنود بنده که باعده از آقایان از مقام محترم ریاست استدعا کردیم که به هیئت دولت اطلاع بدهند که امروز تشریف بایورند برای این بود که بآنها بگوییم احساسات مل ایران امروز جریحه داراست ملت ایران توسط نمایندگان خودش امروز احساسات خود را بشما ها بیان میکند امروز احساسات ملت ایران بواسطه حرکت فوقالعادهکه درمرکز مملکت واقع شده است جریحه دار شده است مردن کشته شن یا فلانکس مرد یا کشته شد اینها از امورات عادی است ولی یک همچو قضایائی که اتفاق میسافتد بححیثیت مقامات یک ملتی صدمه وارد میاورد ملاحظه بفرمایید وقتی که تاریخ نظر کنیم می بینیم در ممالک بزرگ دنیا وتمام جنگهای بزرگ دنیا برای خاطر ریشه ملیت یک ملتی بوده یا برای ریشه مذهب یک ملتی بوده است همانطور که ردجلسه خصوصی عرض کردم بنده کاملا مطئن هستم که این هیئت دولت وای آقای رییس الوزرا مخصوصا آقای رییس الوزرا بآقای مدرس ارادت داشتند همین طور آقایان وزرا آقای مدرس یک پیرمردی است از طراز اول علما ومقام اجتهار را دارد تمام ماها دارای مذهب جعفری هستیم مذهب ما این است (نا ماالحوادث الواقعه نفارجعوا فیها الی روات حدیثنا )مدرس را اینطور تشخسص دادیم که درمواقع سخت بایشان رجوع کنیم این عقدیه ذهبی ماست وزرا ماهم که مسلمان هستند بنابریان این بنا براین این عقیده مذهبشان است مجلس خواست بدولت بگوی که ماآئینه انعکاس احساسات ملت تهرانیم بنده خودم درشمیران بود وقتی آمدم رفتم بمریضخانه دیدم فوج فوج دسته دسته چه از طبقات علما وچه از طبقات خودمان چه از طبقات دیگر با یک حال انکسار وتضرع وقلب شکسته بقدری این مسئله را بنحو نفرت نگاه میکردند کهمیخواهم بگویم مثل روز عاشورا باری لت تهران بود یک ملتی که برا یحفظ مقامات وقوه تقنینیه خودش انیطور فداکاری میکند التبه بای تصدیق کرد که ملتایرا نملت چیز فهم حساسی است ودریک جاهاییکه بحثیت اوبرمیخورد از پا نیم نشین تامقصود خودش برسد مجلس شورای ملی هم بانهایت نفرت وانزجار این حرکت رذیل کثیف را نگاه میکند واین حرکت راخارج از مقام انسانیت مداند این یک مقام یک مققام دیگر اینکه ما بنام ملت ایران بنام ملت اسلام بدولت میگوییم که این مساله را یکمسئله فوقالعاده تلعی کند وزودتر هم بمجلس راپرت بدهد تااینکه ملت ایران ازاین نگرانی بیرون بیایند
وزیر مالیه –بدیهی است که هریک از اففراد نمایندگان دراین قضیه تاثرات فوق العادهدارند وهمه آقایان هم شای بدانند کههیئت دولت دراین قضیه فاجعه که التفاق افتاده است اگر بیشتر از آقایان یا بقدر آقایان متاثر نباشد کمتر نیست این مسئلهه راهمه میدانند که بزرگترین مسائلی که دریک مملکت باید رعای وحفظ شود حفظ امنیت است ویکی از مسائلی که درتام دنیا بآنبچشم نفرت نگاه میکنند مسئله تروریسمی است ومسئله تروریسمی هم اگر نسبت بیک شخصی خارج از مقام روحانیت یا مقام نمایندگی مجلس شورای ملی هم اتفاق میافتاد برهیئت دولت مسلم بود که باید این مسئله را جدا تعقیب کند وطوری کند که نظائر آن اتفاق نیفت خصوصا که که این قضیه نسبت بآقای مدرس آتفاق افتاده که قلاوه برمقامات علمی وسیادت آقای مدرس وطراز اول بودن جزو نمایندگان محترم مجلس هم بوده اند وهمیشه یکی از مسائلی که ملت ایران درتمام مدت ادوار اخیر خودش یعنی در ایام مشورطیت رعایت کردده بد این بود که درهمه قضایایی که واقع میشد نسبت بمقام نمایندگی مصونیت کاملا محفوظ بود بنابراین نسبت بیک شخص محترمی که دارای این مقام بود واین اتفاق افتاده است بلاشبهه از دقیقه اولی که اباطلاع هیئت وزرا رسید همگی متاثر ودرکمال جدیت مسئلهرا تعقیب کدرند که ریشه وحقیقت قضیه کشف شود ونظائر این واقعه دیگر درمملکت تجدید نشود وواقعا برای ک ملتی اسباب سرشکستگی نباشد بنده تصور میکنم که آقایان نمایندگان محترم باید مطمئن باشند وهیچ این مسئله اسبا تزلزل فکر آنها نباش وهیئت دولت دقیقه دراینکار فروگذار نکرده ونخواهند کرد تا حقیقت واقعه مکشوف ونتیجه مطلوبه بدست آید وبرای آقایان نمایندگان هم حقیقت واقعه مکشوف گردد تا انشاالله این سرشکستگی از ملت ایران مرتفع شود
رییس –درخاتمه اجازه میخواهم چند جمله بعرض مجلس محتر برسانم البته همه آقایان تصدیق میفرمایند که این رویه غغیر مطلوبه امنیت عمومی را کاملا متزلزل میکند (نمایندگان صحیح است )وبعلاوه مصونیت نمایندگان مجلس وبانتیجهقانون اساسی ما را کهمتضمن مصونیت جامعه ومصونیت نمایندگان قانون ومصونیت نمایندگان است مورد تزلزل قرار میدهد بااجازه آقایان واجازه مجلس بهیئت محترم دولت عرض میکنم که مجلس حاضر است همه گونه تقویبت وتایید از دولت حاضر برای کشف این قضیه بکند (نمایندگان صحیح است )بنابراین براین اینکه تجدید نظائر نشود واینطور فجایع درمملکت حکمفرما نگردد دولت حاضر با کمال قوت قلب واطمینان خاطر باید این موصوعع راتعقیب ومنبع وسرچشمه این مووع راکشف وتمام اشخاصی که مرتکب یا شریک جرم یا دخیل بوده اند در مقامات صاحه اقنونیتعقیب ودر مقامات صاحه مجازات شوند بنابراینتصورمیکنم ربراییئت دولت هم نگرانی نباشد وبا کمال قوت قلب باید این قضیه راتعقیب بکند اگر اجازه میدهید دیگر این مذاکرات خاتمه بدهیم (بعضی ازنمایندگان صحیح است )آقای وزیر امر خارجه فرمایشی داشتند
وزیر امور خارجه –اجازه میخواهم کهآقای مرززافتح الله خان پاک روان را که بتصویب آقای ییس الوزرا بمعاونت وزارت امورخارجه معین شده اند بمجلس شورای ملی معرفی کنم
رییس –بنابراین فعلا بجهتاینکه ماداری از ظهر گذشته است وبجهات دیگر جلسه راختم یکنیم جلسه آتیه روزسه شنبه دستور هم دستور امروز
(مجلس یکساعت وده دقیقه بعد از ظهر ختم شد )
رییس مجلس شورای املی –سید محمدتدین
منشی عبدالامیر منشی