مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ آذر ۱۳۳۳ نشست ۶۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۶۹
صورت مشروح مذاکرات روز یکشنبه هفتم آذر ماه ۱۳۳۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: ارباب- رضا افشار- حمیدیه- خلعتبری
۳- تقدیم سه فقره سؤال به وسیله آقایان: اردلان- شوشتری- قنات‌آبادی
۴- اخذ رأی و انتخاب شش نفر جهت عضویت هیئت نظارت سازمان برنامه
۵- طرح لایحه یک صد میلیون ریال اعتبارسال ۱۳۳۳ وزارت کشاورزی و ارجاع آن به کمیسیون
۶- ختم جلسه به عنوان تنفس.
مجلس دو ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس رئیس.
صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت گردید)
غائبین بااجازه- آقایان: دکتر سعید امامی. پورسرتیپ. حشمتی. اسفندیاری. صارمی. مکرم. دولت‌آبادی. دکتر پیرنیا. برومند. عبدالحمید بختیار. خاکباز. کاشانی. بوربور. بهادری. دکتر عمید. هدی. خلعتبری. امامی خویی. دکتر نیرومند صادق بوشهری. امید سالار.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: نراقی شفیعی. میراشرافی. سلطانی. سنندجی.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه آقایان- صراف‌زاده یک ساعت و پانزده دقیقه- امیرتیمور کلالی یک ساعت و نیم- ثقةالاسلامی یک ساعت- علم یک ساعت- رضایی یک ساعت- لاری یک ساعت- اریه یک ساعت- بزرگ‌نیا نیم ساعت- کریمی پانزده دقیقه
دیرآمدگان و زود رفتگان بی‌اجازه آقایان: ارباب. قرشی. صدفی. سلطان‌مراد بختیار. مهندس جفرودی. محمود افشار هر یک پانزده دقیقه- مسعودی نیم ساعت بهبهانی چهل و پنج دقیقه. دکتر حمزوی چهل و پنج دقیقه. تیمورتاش یک ساعت و پانزده دقیقه
غائبین در رأی- آقایان: عبدالرحمن فرامرزی. تجدد. شیبانی. درخشش. دکتر سعید حکمت. حائری‌زاده. عرب شیبانی. مسعودی. سعیدی. محمود افشار. تربتی. یار افشار. احمد صفایی. پیراسته. استخر. قراگزلو. تیمورتاش. بهبهانی. مهندس ظفر. عبدالصاحب صفایی.
رئیس- نسبت به صورت مجلس قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تشکیل شد
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: ارباب- رضا فشار. حمیدیه. خلعتبری
رئیس- سه نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند. آقای ارباب.
مهدی ارباب- مختصر عرض کنم یکی از آثار شوم مداخلات زیاد مأمورین در امور حیاتی مردم این که هویدا و مابه‌الابتلا مردم است و آن موضوع ذغال است در مواقعی که فصل مقتضی بود و مردم می‌توانستند در طهران ذغال ذخیره کنند به مردم اجازه ندادند و خودشان هم احتیاجات مردم را تأمین نکردند و امروز کار به جایی رسیده است که عالی و دانی ظرف به دست گرفته عقب دو من ذغال می‌روند استدعا می‌کنند نسبت به طبقه ضعیف و بی‌بضاعت یک توجیهی بفرمایید. موضوع دیگر تمنا می‌کنم بودجه وزارت بهداری را یک تکلیفی برایش معین کنید زیرا با تمام حسن نیتی که وزیر بهداری دارد نمی‌تواند به مأمورین دور دست کمک و مزایا دهد به بقیه وقت خودم را به جناب آقای ارسلان خلعتبری واگذار می‌کنم.
رئیس- آقای حمیدیه
(خلعتبری- آقای ارباب بقیه وقتشان به من دادند)
ارباب- به جناب آقای خلعتبری ۱۳ دقیقه از وقت خود را واگذار کردم.
خلعتبری- بنده خودم هم وقت گرفته‌ام با وقت خودم یک جا نوبت سوم استفاده می‌کنم.
رئیس- آقای افشار بفرمایید.
رضا افشار- مطابق اصول قوانین هنکامی لازم‌الاجرا است که تمام مراحل تشریفاتی را اعم از تصویب مجلسین و توشیح طی نموده باشند. قانون ازدیاد سهم کشاورزان که مولود اختیار غیرقانونی آقای دکتر مصدق است به طوری که اغلب آقایان محترم استحضار دارند در زمان قدرت ایشان در کشور عملی و مجری نگردید. اقدام مذکور در زمان کابینه سابق موجب خونریزی و الان نیز باعث اختلاف شدید است دولت سابق بدون هیچ گونه اطلاع از شقوق مختلفه تقسیم محصول بین مالک و رعیت تمام کشور و بدون در نظر گرفتن هزینه‌های متنوع و متعدد تولید محصول خواه در املاک مزروعی و خواه در باغات انگور و غیره دست به نغمه زد که غرضش بیش از تقویت بنیه کشاورزان استفاده از جنبه سیاسی نقشه خود بود اینک دولت فعلی ضمن اجرا قوانین مزبور وسیعی در وصول صدی بیست کلیه عواید مترصد است آنها را از تاریخ تصویب به حیطه وصول درآمد مثلاً از محصول توتون نیز که جنبه انحصار دارد صدی بیست عواید آن هم برای مدت سه سال گذشته مطالبه می‌گردد.
علاوه بر موضوع مطالبه صدی بیست از کلیه محصولات زراعتی دولت دستور داده است صدی بیست و پنج از گندم سهمی ارباب نیز به قیمتی که معین شده است تحویل و یا تعهد گردد در صورتی که طبق دقیق‌ترین تحقیقاتی که مأمورین و بازرسان دولت کرده‌اند در آذربایجان میزان کم بود غله از صدی چهل متجاوز است با وجود کم بود محسوس غله و با وجود کوششی که برای تأمین آذوقه مردم آذربایجان از طرف دولت به عمل می‌آید جای تعجب است چرا وزارت دارایی در وصول صدی بیست محصولات زراعتی به استناد قانون اختیار آقای دکتر مصدق آن هم برای سه سال متوالی پافشاری می‌نماید. هر گاه تفاوت کرایه حمل جنس از کرمانشاه تا تبریز ضمیمه قیمت دولتی غله در خطه آذربایجان گردد ممکن است در عرضه جنس و تامین قوت عمومی تسهیلاتی فراهم گردد و الّا بیم آن می‌رود در نتیجه این قبیل فشارهای بیجا زراعت توتون موقوف و کشت و زرع چغندر متروک و کارخانه‌جات قند آنجا به صورت کارخانه قند کهریزک در سابق درآید. در سال‌های ۳۰ و ۳۲ وزارت دارایی موافقت کرده بود مالکین که به ممیزی املاک خود اعتراض دارند مشروت بر این که مالیات خود را در موقع مقرر پرداخت کرده باشند در املاک آنان تجدید ممیزی به عمل آید وزارت دارایی علاوه بر این که بر خلاف تعهد رفتار کرده است اینک موافق تلگراف مفصل و مشروحی که از مراغه رسیده است مطالبه مابه التفاوت‌های چند ساله را از مردم آنجا خواه املاک‌شان ممیزی شده و یا نشده باشد می‌نمایند و حتی حاضر برای گرفتن ضامن برای تعیین تکلیف نهایی از حیث نتیجه ممیزی جدید نیستند مقتضی است به دولت تذکر داده شود آقایان، با ذکر این مسائلی که عرض کردم باید توجه داشته باشید که درست است در اثر قدرت فعلی امروز امنیت در اغلب نقاط مملکت حکمفرماست و شاید نظیر امنیت کنونی را ما در گذشته نداشتیم ولی موجب فتنه و فساد در این مملکت بالاخره اختلافی می‌شود که بعضی دسته‌های نیرنگ باز در این مملکت تدارک می‌کنند یکی از قضایایی که امروز موجب اختلاف ممکن است بشود این موضوع اختیار آقای دکتر مصدق و مربوط به صدی ۲۰ است که مجلس شورای ملی تکلیف این کار را بایستی بالصرایه معین کند، رعایا در این مورد امتناع دارد و خود این امتناع در مقابل مامور دولت ایجاد یک کشمکشی می‌نماید که این کشمکش به زیان جامعه تمام خواهد شد (صحیح است) ما باید سعی کنیم که بین مأمورین و مردم هیچ گونه کدورت و اختلافی وجود نداشته باشند. ثانیاً چیزی را باید از مردم انتظار داشته باشند بدهند که آنها مومن به آن باشند یعنی آن عوارض جنبه قانونی داشته و مجلس شورای ملی آن را پذیرفته باشد چیزی که به تصویب مجلسین نرسیده و به توضیح همایونی نرسیده باشد جنبه قانونی ندارد و ما مردم را نمی‌توانیم بگوییم که مجبور و مکلف هستند که امتثال چنین قانونی را بکنند و این تلگرافی که برای بنده رسیده است تقدیم مقام ریاست می‌کنم و بقیه وقت خود را به آقای حمیدیه می‌دهم.
رئیس- آقای حمیدیه بفرمایید
حمیدیه- دردهایی که گریبان‌گیر مردم ایران است مسائلی که هر روز به مثابه بزرگترین مشکلات در مقابل ملت خودنمایی می‌کند یک بار دیگر اضطرابی به وجود آورد که مزاحمت نمایندگان محترم را فراهم نموده حقایقی را به عرض برسانم چون در این دوره از نمایندگی خود اولین باری است که به عنوان دادخواهی از ملت نجیب و محروم پشت تریبون قرار می‌گیرم پیش از آن که فریاد ملت و موکلین و مردم را از حلقوم مجلس به دولت اعلام دارم لازم می‌دانم از خدمات صادقانه و مردم پرورانه تیمسار سپهبد زاهدی و دولت ایشان در تحت تعلیمات عالیه نمایندگان اعلیحضرت همایونی سپاس گفته از جانب قاطبه ملت ایران قدردانی نمایم ممکن است گفته‌های صادقانه و عرایض من در این مورد حمل بر مداهنه شود خدای عادل بینا و شاهد است که اینجانب در زندگی سیاسی خود حق و عدالت را دیدگاه و محور اقدامات قرار داده هرگز از جهت ملت انحرافی نیافته‌ام ما خود به مصیبت گرفتار آمده‌ایم و اکنون ارج عافیت را نیک می‌داریم (صحیح است) شما نمایندگان محترم خود شاهد آشفتگی‌ها و در هم ریختگی‌های حکومت گذشته بوده‌اید و ناظر بوده‌اید که چگونه مشتی رجاله و اوباش بر جان مال و ناموس مردم تسلط پیدا کرده تار و پود نظم امور مملکت را از هم گسیختند و این ناامنی به حدی بود که گروه چاقوکش و بدنامی که تاز میدان سیاست سده با وحود معصونیت پارلمانی که بنده و سایر رفقا اقلیت داشتیم در شهر در خانه و در پارلمان امنیت را از ما سلب کرده بودند (صحیح است) در بیرون و منزل همیشه از نیش چاقوی رجالگان و حرفه‌ای و در صحن مجلس نیز از حمله و حتاکی تماشاچیان چاقوکش در امان نبودیم (صحیح است) مملکت می‌رفت تا به دره اضمحلال پرتاب شده برای همیشه در آغوش تباهی و سقوط سیر کند ولی از آنجا که همیشه حقیقت پیروز و باطل را مغلوب نموده و مشعل عدالت را تارک تاریخ می‌افروزد دیری نپایید که دست سپهبد زاهدی از آستین حق سر کشیده بساط ریا و تزویر و جنجال‌ها و هیاهوی فریب‌کارانه را در هم ریخت و به همراهی لطف و موهبت خداوند متعال و تلاش فداکارانه طبقات پایین هرج و مرج دستگاه دولتی آشفتگی و انارشیزم حکومتی را در هم کوفت و یک امنیت عمومی و قدری جایگزین آن ساخت تا جایی که امروز به یقین باید گفت که ایران وضع ثابتی به خود گرفته و مشی مشخصی در جهت دیپلماسی بین‌المللی اتخاذ نموده است که می‌تواند در مسائل حاد جهان و صلح دنیا به عنوان وزنه موثری در ترازوی سیاست خودنمایی کند بدون شک امروز که اطمینان و اعتماد دول بزرگ به ما و کشور ما جلب شده است دولت تیمسار سپهبد زاهدی خواهد توانست با پشتیبانی و نیتی که مجلسین و آقایان نمایندگان محترم دارند باز هم بر مشکلات مهم فائق آمده با اصلاحات کلی و اقدامات بزرگ اقتصادی سطح تولیدی کشور را بالا برده هزینه زندگی را پایین بیاورد رفاه کارمندان مخصوصاً قضات و افسران شریف را تامین نموده به زندگی مردم سامان بخشد تا باز هم بیشتر اعتماد طبع نمایندگان مجلس و ملت را به خود جلب نماید.
اینک که دولت به حل بزرگترین معضلات نیم قرن اخیر فائق گشته است وقت آن است که کوشش‌های خود را در راه رفع خرابی‌های ناشی از آن مصرف بداریم حل مسئله نفت نه فقط به اقتصاد ما حیات نوینی بخشید بلکه بازار سیاست عده‌ای غوغاگر مردم فریب که سنت‌های کهن ما را بازیچه اغراض غیرانسانی خویش ساخته بودند برای همیشه بست تا منافع ثروت عظیم ملی ما در مسیر خواسته‌های ملت جریان یابد برقراری روابط دوستانه با دول بزرگ و ارتباط براساس احترام متقابل با تمام دول توانست یک بار دیگر ایران و عظمت کهنسال آن را به خانواده ملل معرفی نماید بحثی نیست که دولت در جریان حل این مشکلات حق داشت که از بعضی موارد چشم بپوشد و یا احیاناً بی‌خبر باشد اما اکنون موقع آن رسیده که تمام نیروها مصروف آگاهانیدن و هوشیاری بیشتر دولت گردد اطلاعی که خارج از پایتخت قرار داشته وظیفه دولت است که تا دیر نشده برای مرتفع ساختن این خطرات اقدام قطعی و فوری نماید ما این وظیفه تاریخی خود را در دوره گذشته به نحو احسن انجام داده‌ایم و از این حیث در پیشگاه تاریخ سرافرازیم ما بر علیه ریاکاری و دروغ پردازی برخاستیم و نقاب از چهره دلالان و مقاطعه‌کاران و غاصبین حقوق مردم برگرفتیم دولت را از جریان حوادثی که خارج از پایتخت می‌گذشت و ریشه حاکمیت و استقلال ملی ما را تهدید می‌کرد باخبر ساختیم اما به عللی که همه می‌دانیم در آن زمان گوش کسی بدهکار حقیقت نبود و تمام سخن‌ها به دست فراموشی سپرده می‌شد. باید با کمال تاسف اعلام کنم که هنوز عواقب شوم حکومت سابق و اثرات ناشی از آن باقی و پیداست هنوز افراد بدنام و بدسابقه که در همه حال کارگردان حوادث روز هستند بر اوضاع مسلطند (صحیح است) هر یک قلمرو برای خود ایجاد کرده حیات مردم را دستخوش تمایلات پلید و نامشروع خود می‌سازند (احسنت) هنوز صحنه‌پردازان و جنجال گران رفراندم کذایی دست از تعدی و تجاوز نکشیده با استفاده از قدرت بی‌کران مالی خود اعمال غرض نموده همه گونه تعدی و تجاوز ضدانسانی را به مردم رنجیده و پابرهنه روا می‌دارند مگر همین ژنده‌پوشان زجر کشیده نیستند که همواره حافظ استقلال و حیات ملی ما بوده و در مواقع خطر به عنوان کوبنده‌ترین نیروها برخاسته و کشور را از پرتگاه سقوط نجات داده‌اند؟ رستاخیز عظیم ۲۸ مرداد که نمونه بارز ثبوت این حقیقت است به دست همین مردم ستم کشیده صورت گرفت که با دادن قربانی‌ها جانفشانی‌ها و فداکاری‌های اعجازآمیز امواج طوفانی حوادث را در طریق مصالح ملی ما سوق دادند چرا باید به آنها بی‌توجه باشیم؟ چرا باید اجازه دهیم که عده‌ای غارتگر خون‌خوار هستی آنها را چپاول کنند؟ متاسفانه در ولایات منتفذین و چند نفر که هستی خود را از یغمای زندگی دهقانان و خورده مالکین به چنگ آورده‌اند همه گونه تجاوز و اعمال حیوانی به مردم روا می‌دارند آنها در قلمرو خود زندگانی طبقات را مورد تاخت و تاز بی‌شرمانه خود قرار داده و بی‌اعتنا به قوانین مملکتی خود سرانه می‌چاپند می‌گیرند و مجازات می‌کنند این حقایق تلخ است که به ده‌ها نامه که به اینجانب رسیده و حاکی از ناله‌های مردمی است که از عملیات چنین افرادی به جان آمده خواهانند که چنگ خون‌آلود متعدیان از تجاوز بیشتر و ادامه خراب‌کاری قطع گردد در مراغه حوزه وکالتی خود اشخاصی را می‌شناسم که با قدرت مالی فراوان خود که تمامی را از راه غصب حقوق مردم و تعدی و زورگویی و اعمال نامشروع به دست آورده و به قیمت آوارگی هزاران خانواده ثروت سرشاری به هم زده‌اند همیشه برای پیشرفت نیات شومشان خویش را همراه سیاست روز رنگ زده و با دگرگونی صحنه سیاست باز بوقلمون صفت رنگ دیگر می‌گیرند و گذشته را فراموش می‌کنند این افراد هم اکنون در محیط خود حکومتی ایجاد کرده‌اند خود دادگاه‌اند خود قوه مجریه دارند می‌گیرند غارت می‌کنند کیفر می‌دهند و به تمام مظاهر اداری دستگاه دولتی و قانون نیشخند می‌زنند آنها در حقیقت در داخل حکومت حکومتی جداگانه ساخته و قدرت خاصی ایجاد نموده‌اند هر اقدام اصلاحی که به دست مأمورین در دستگاه دولتی انجام گیرد و منافی با تمایلات سودجویانه این عده باشد با نیرنگ و توسل و تحریک بی‌سرانجام مانده و مامور دولت نیز در محیط ارعاب و تهدید قرار می‌گیرد تا دیگر تامین زیست و انجام وظایف اداری را نداشته باشداخیراً آقای فرماندار مراغه دست به یک رشته از اصلاحات زده بود که با منافع آنها در محل سازگار نبود نامبردگان با توسل به ایادی خود و با استفاده از نیروی مالی و قدرت عملی که ذکر گردید تحریکات ناجوانمردانه را بر علیه او شروع کرده‌اند تا نامبرده را عزل و سایر مأمورین را مرعوب نموده خود باز بی‌محابا به غارت مردم بپردازند و یا فرمانداری بتراشند که کورکورانه بر نیات غیر مردمی آنها صحه بگذارد.
رئیس- وقت شما تمدید شده است
حمیدیه- یک صفحه دیگر باقیمانده است پنج دقیقه استدعا می‌کنم به بنده وقت مرحمت کنید.
رئیس- بفرمایید.
حمیدیه- البته اینجا با تذکر به جناب آقای جم استاندار آذربایجان از انجام این عمل جلوگیری کرده‌ام برای این که آقایان نمایندگان به خودسری و لجام کسیختگی این افراد بیشتر پی‌ببرند تنها نمونه می‌آورم که یکی از نامبردگان کارهای ملک موفق الملک شقاقی را که فرزندش افسر گارد شاهنشاهی می‌باشد و همه گونه قدرت دفاع دارد با کمال زور و خودسری غصب نموده است و از اینجا می‌توان به میزان تعدی آنها نسبت به مردم عادی و ناتوان پی‌برد از این قبیل نمونه‌های بسیار است که برای جلوگیری اطاله کلام از ذکر آنها خودداری می‌شود.
آقایان- در این عصر اگر چنین افرادی پیدا می‌شوند که این گونه بی‌پروا و جسورانه املاک دیگران را غصب کرده به جان و حیثیت مردم دست درازی می‌کنند باید تأسف خورد باید گریست اینها ننگ ما است. همین افراد که زمانی چون مگسان دور شیرینی در اطراف دولت گذاشته اسب دوانی و خوش رقصی می‌کردند چاپ لوسی و شارلاتانی می‌نمودند و یا برای تقرب حتی برای یکی از رهبران کشور خارجی کادو گران قیمت می‌فرستادند و یا با پیشه‌وری قرار تجارت و با این وسایل موذیانه قدرتی حاصل حاصل می‌گردد تا به تعدیات خود ادامه دهند همین افرادی که با تغیر وضع و بهبود اوضاع چندی جرأت را نداشته و مخفی بودند اکنون چون دزدان و غارتگران به پا خاسته و ضایعات گذشتگان را بی‌پروا تکرار می‌کردند و به هست و نیست قدرت‌ها مظفرانه پوزخند می‌زنند. آیا اینها تنها درد مبتلا به شهرستان‌ها است؟ مسلماً نه. نداشتن فرهنگ و بهداشت و گرانی سرسام‌آور هزینه زندگی مسائلی که مردم را در پیچ و خم رنج بار خود خورد و نابود کرده است.
آقایان- تاریخ وظایف سنگینی را بر دوش ما نمایندگان ملت نهاده است باید نشان دهیم که این بار سنگین را با سرفرازی و استقامت به سر منزل مقصود برسانیم در راه ایفا حقوق حقه برادران و خواهران محروم خود گام برمی‌داریم و با صداقت پیش می‌رویم میلیون‌ها ایرانی وطن‌پرست و شاه‌دوست که که از دیای خزر تا خلیج فارس و از کردستان تا سیستان زندگی می‌کنند چشم به عملیات ما دوخته انتظار دارند. باید اساس بدبختی‌ها را جستجو کنیم باید ببینیم چرا فقر عمومی هر روز به نحوی زندگی مردم را به نابودی و انهدام سوق می‌دهد و چرا عده‌ای از این نارضایتی‌ها استفاده کرده و در گوشه و کنار این مملکت برای خود قدرتی ایجاد کرده‌اند تامین بهداشت و فرهنگ که در همه جا به طور ناقص و سطحی بوده و حتی در بیشتر نقاط اثری از آن دیده نمی‌شود باید در رأس مسائل اصلاحی قرار گیرد. آن غاصب اموال که از بی‌اطلاعی و بی‌سوادی اطرافیانش استفاده کرده با کمال جسارت و در عین حال حیله‌گرانه هستی مردم زحمتکش و میهن‌پرست را دستخوش تجاوز قرار می‌دهد برای چنین مردمی فرهنگ در درجه اول اهمیت قرار دارد برای همان مردمی که همه ما کم و بیش از حالشان باخبریم همه آگاهیم که تراخم و کچلی و سایر امراض مسریه و مهلک نسلشان را تهدید می‌کند برای این مردم بهداشت ضروری‌ترین امر حیاتی است اکنون پس از فراغت مشکلات سابق باید به این احتیاجات مردم جداً توجه کرد. اینجانب در سه دوره نمایندگی خود همیشه کوشش کرده‌ام با تشکیل شرکت آبیاری و لوله‌کشی شهر مراغه را تکمیل نمایم متاسفانه این امر که مورد تقاضای هزاران نفر اهالی میهن‌پرست و شاه‌دوست آنجا است همیشه مواجه با کار شکنی‌های عده‌ای شده است که ادامه زندگی خود را در عدم انجام کارهای عمومی و عام‌المنفعه می‌دانند. اینک توجه هیئت محترم دولت مخصوصاً جناب آقای استاندار آذربایجان را به اوضاع جاریه مراغه را جلب نموده استدعا دارم با اتخاذ تصمیمات مقتضی و فوری زندگی چهارصد و پنجاه هزار نفر از اهالی شهرستان مراغه را از ظلم واجحاف چند نفر متنفذی متعدی نجات دهند و با اصلاحات کلی در آن استان از قبیل اتصال راه‌آهن ایجاد کار برای بیکاران و تکمیل فرهنگ و بهداشت و اقدامات اقتصادی زندگی مردم شاه‌دوست آذربایجان را سامان بخشیده ورونق دهند در خاتمه یک بار دیگر با وضوح تمام اعلام می‌دارم هر گونه تردید عدم توجه سهل‌انگاری در رسیدگی به وضع مردم و قطع ایادی غاصبه همان نتایجی را به بار خواهد آورد که ما سابقاً دیدیم تکرار ضایعات گذشته برای ملت ما ناگوار و طاقت فرسا است ضمناً از مقام ریاست تمنا دارم برای این که اثری به نطق‌های قبل از دستور مترتب باشد مقرر فرمایند از دفتر مجلس رونوشت نطق‌ها به هیئت دولت و وزارتخانه‌های مربوطه ایفاد گردد. تقاضا دارم از مقام ریاست این عرایض بنده را به دفتر وزارتخانه‌ها ابلاغ کنند که سابقاً هم معمول بوده است (احسنت احسنت).
رئیس- حالا هم همین طور عمل می‌شود نطق‌های قبل از دستور برای تمام وزارتخانه‌ها فرستاده می‌شود آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری-آقایان محترم نطق قبل از دستور یکی از بهترین وسایلی است که وکیل مجلس برای دفاع از حق مردم دارد (صحیح است) ولی نطق انتقاد امیر از طرف یک وکیل به هیچ وجه نباید حمل بر مخالفت با دولت باشد (صحیح است) مخصوصاً من این نکته را می‌گویم که در ایالات و ولایات مردم بدانند که اگر وکیل مجلس مسائلی را از دولت می‌خواهد یا از دولت انتقاد می‌کند برای توجه دادن دولت به عیوب و نواقص است. من معتقد هستم که تغییر دولت‌ها هیچ دردی را دوا نمی‌کند (صحیح است) امروز وضع ثابت برای مملکت ما یک ارزش بین‌المللی دارد و باید دنیا بداند که ما وضعی را زود تغییر نمی‌دهم و زود متزلزل نمی‌کنم مگر با جهانی و با دلایلی. مسئله‌ای که بسیار با اهمیت است این است که دولت این دولت و هر دولتی باید این نظر را داشته باشد که مجلس مادام که قوی است و قدرت دارد دولت بهتر می‌تواند کار کند مجلس ضعیف به هیچ وجه موجب استفاده دولت نیست (صحیح است) مجلس به جای این که دولت بیاورد دولت ببرد عقیده سیاسی بنده این است که باید دولت‌ها را ارشاد و راهنمایی کند (صحیح است) عقاید اصلاح طلبانه خودش را بقبولاند بنابراین انتقاداتی که در مجلس می‌شود باید به همین منظور باشد و الّا شما فرض کنید که مخالفت کردید با دولت و یک دولت رفت مگر یک دولت بعدی که بیاید فوراً دردهای ما را دوا می‌کند؟ اصلاح اوضاع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اینها یک عوامل و اسبابی برای اجرایش لازم است پس مجلس شورای ملی باید آن عوامل و اسباب را فراهم کند و عقاید خودش را به دولت بقبولاند و اگر عقاید خودش را گفت و دولت قبول نکرد آن وقت یک مسئله دیگری است بنابراین ما الان در یک وضیتی هستیم که باید وضع خودمان را ثابت نگه داریم و آن وقت از دولت انتقاد کنیم
(دکتر جزایری- انشاءالله دولت انتقادات صحیح را گوش کند و ترتیب اثر بدهد) دولت اگر ترتیب اثر نداد به انتقادات اصلاح‌طلبانه آن وقت مجلس دیگری خواهد داشت من می‌خواهم این را عرض کنم (آقای مشایخی مشمول مذاکره با چند نفر از آقایان نمایندگان بودند) جناب آقای مشایخی راجع به آرا شش نفر آقایان تصمیم گرفتند عرض کنم در هر موقعی برای مملکت یک فرصت مناسبی پیش می‌آید و ما باید از آن فرصت استفاده کنیم امروز وضع دنیا مساعد است که ما استفاده کنیم برای مملکت این وضع ثابت را باید در درجه اول برای اصلاح امور اقتصادی مملکت مورد استفاده قرار داد (صحیح است) برای این که هیچ چیز برای این مملکت واجب‌تر و لازم‌تر از اصلاح وضع اقتصادی نیست (صحیح است) این اولین قدم است و ما و دولت اگر در این قدم اشتباه بکنیم هم فرصت را از دست داده‌ایم و همین که موفق به اصلاح امری نخواهیم شد. بنابراین من به وسیله آقای وزیرکشاورزی که اینجا هست می‌خواهم برای دولت پیام بفرستم که آقا در مسئله اقتصادی بیش از آن که الان می‌خواهید توجه کنید، توجه کنید مجلس شورای ملی به نظر من باید سرلوحه عملیات خودش را اصلاح وضع اقتصادی مملکت قرار بدهد (صحیح است) این کار باید اولین برنامه عمرانی ما باشد برای اجرای این برنامه باید از گذشته عبرت گرفت و خطاهایی را مرتکب نشد که آن خطاها پشیمانی به بار بیاورد امروز سرمایه‌هایی در نظر هست و ما فکر می‌کنیم که دولت عوایدی خواهد داشت دولت از عواید و درآمدهای خودش برای اصلاح امور اقتصادی ممکن است قدم بردارد (آقای صفایی خواهش می‌کنم توجه بفرمایید) ولی یک سرمایه‌ای که مهمتر از سرمایه و پول خود دولت است استفاده از سرمایه‌های مردم است (صحیح است) یعنی دولت باید وسیله‌ای فراهم بیاورد که سرمایه‌های خصوصی با اطمینان در این مملکت به کار بیفتد (صحیح است) حالا برای این کار دولت یک وظایفی دارد که ما از دولت آن وظایف را می‌خواهیم انجام بدهد و من دو تذکر را می‌خواهم به دولت بدهم یک کارهایی است که دولت باید انجام بدهد و مردم قدرت انجامش را ندارند مثلاً کارخانه آهن ذوب کنی سدساختن بر روی کارون یا سفیدرود یا ایالات و ولایات دیگر، راه‌آهن، راه‌های آسفالته اینها البته وجوهی است که باید از کیسه دولت خرج شود ولی از این که گذشت کارهایی هست که باید با وجوه و سرمایه مردم بشود کارخانه پارچه بافی کارخانه کاغذسازی و چرم‌سازی، این قبیل کارها را دولت نباید اشتباه بکند و دخالت بکند یا خودش کارخانه پارچه بافی وارد کند برای این که خود مردم با کمال میل وقتی امنیت باشد کارخانه پارچه بافی می‌آورند کارخانه چرم‌سازی می‌آورند و این کارخانه‌ها را خوشان انجام می‌دهند مسئله دوم این است که ما امروز که دارای درآمدی خواهیم شد کارخانه‌های امریکا و انگلیس و آلمان و فرانسه، همه جای دنیا برای این که در اینجا بازاری پیدا کنند به حرکت در خواهند امد و ممکن است اجناس زیادی برای ما عرضه بکنند اعتبارات زیادی ممکن است بدهند اعتبارات زیادی برای خرید چیزهای غیر لازم سم است، مضر است، اگر ممالک دیگر اعتبارات به ما می‌دهند باید این اعتبارات را صرف آن مسائلی بکنیم که کمک به تولید این مملکت می‌کند دولت نباید در این قسمت اشتباه بکند و یک معاملاتی بکند که به صرف مملکت نباشد مسئله دوم این است که اساس فعالیت اقتصادی ما باید روشن بشود و امروز معلوم نیست خیلی از کارها را دولت می‌کند خیلی کارها را مردم می‌کنند و دولت روی دست مردم بلند می‌شود و کارهایی که مردم باید بکنند دولت می‌کند و یا دخالت می‌کند در کارهایی و مزاحمت فراهم می‌کند برای اشخاصی که فعالیت اقتصادی و تولید و کشاورزی می‌کنند دولت وقتی برنامه خودش را تشخیص داد و یک راه صوابی را پیش گرفت باید به آن
برنامه خودش عمل کند بنده در اینجا صریحاً عرض می‌کنم که اگر دولت این رویه اقتصادی خودش را که رویه پانزده سال پیش به این طرف است و به این دولت مربوط نیست تعقیب کند این سیاست اقتصادی ما سیاست گاو پلنگ خواهد بود و به هیج جا نخواهد رسید، فعالیت‌های خصوصی را هم از کار خواهد انداخت و سرمایه خصوصی هم جرأت نمی‌کند وارد میدان عمل بشود بنابراین دولت دیگر نباید در این قسمت اشتباه کند دولت از ۱۳۲۰ به این طرف یک رویه غلط اقتصادی داشته و این رویه غلط اقتصادی را باید دولت اصلاح کند بنده اینجا چند نمونه آن را عرض می‌کنم سیستم مداخله اقتصادی دولت یک عده دلال تنبل و لش بار آورده (صحیح است) چون این قبیل اشخاص می‌آیند یک معاملعه‌ای با یک دستگاه دولت روی یک بند و بستی می‌کنند و ۵ میلیون تومان بلند می‌کند (صحیح است) آن وقت تاجر ایرانی دیگر نماید عقب فعالیت برود آقایان اوانتوریه‌ها و دلال‌های بین‌المللی روی این سیاست غلط از ده سال به این طرف آمده‌اند این منافعی که باید تجار ایرانی ببرد به جیب آنها رفته آن نفعی که باید تاجر ایرانی ببرد آن منافع را غیرایرانی می‌برد در ایران اشخاصی می‌برند که ذره‌ای فعالیت ندارند در اینجا مسکن ندارند اغلب در مهمانخانه‌ها و عیاش‌خانه‌های خارجه هستند هر چندی یک بار می‌آیند یک معامله‌ای می‌کنند ده سال مشغول عیاشی می‌شوند چرا؟ برای این که رویه اقتصادی دولت غلط است اگر کارهای اقتصاد در دست ده تاجر باشد هیچ وقت تاجر نمی‌آید نفع خودش را بدهد به چند نفر دلال بین‌المللی ببرد چند مثال می‌خواهم عرض کنم برای این که ببینید از اموال عمومی چه جور سوءاستفاده می‌شود در سال ۱۳۳۱- ۴۲ هزار تن برنج از ایران به وسیله پروانه برنج صادر شده است (یکی از نمایندگان- چه سالی؟) سال ۱۳۳۱ این پروانه‌ها در بازار از تنی هزار ریال تا دو هزار ریال فروخته شده است یعنی کسی که هزار تن پروانه گرفته صد هزار تومان بلاجهت استفاده می‌کند بعد می‌آید آن پرونده را به تاجر صادر می‌کند اینجا ببینید که چه جور این اعمال به یک عددهای نفع می‌رساند ولی به تاجر واقعی مملکت ضرر می‌رساند در این پرونده برنج که در کمیسیون عرایض است من خودم مطالعه کردم ۲ میلیون سیصد هزار دلار تعهدات ارزی خودشان را دارندگان پروانه برنج را انجام نداده‌اند یعنی برنج را برده‌اند و منفعت آن را خورده‌اند اما دلار را به مملکت نیاوردند بعدها کمیسیون ارز در صدد مطالبه برآمد از یک نفر از اینها که خواسته مطالبه مند اسمش یدالله فتحی است که هزار تن برنج صادر کرده حالا کمیسیون ارز می‌خواهد این شخص را پیدا کند تعهدش را انجام دهد چنین شخصی اصلاً وجود خارجی ندارد پس ببنید روی معاملات غلط یک عده‌ای می‌آیند استفاده می‌کنند
(اردلان- علتش انحصار است باید انحصار از بین برود) در صورتی که این استفاده را بایستی مردم فعال این مملکت بکنند مثلاً برنجی را که به وسیله زارع برنج به دست می‌آید باید منفعت آن به جیب خوشان برود به جیب این قبیل اشخاص می‌رود که کسی آنها را نمی‌شناسد مسئله دیگر آقایان به نظر بیاورید که برای حمایت چای‌های داخلی کشور مقرر شده است مقدار پروانه جواز ورود چای خارجی به صاحبان کارخانه‌های شمال بدهند آنهایی که چای داخلی را تهیه می‌کنند برای این که تشویق بشوند به آنها پروانه ورود چای خارجی می‌دهند پس پروانه‌ای که به اینها می‌دهند برای تشویق و حمایت محصول داخلی است این را باید عوض به اینها بدهند خدا شاهد است که دو ماه پیش یک تاجر ایرانی آمد پیش من گفت برای این پروانه ۴۰ تن که به من داده‌اند بیست هزار تومان پول دادم
(محمودی- خیلی کم گرفته‌اند تخفیف داده‌اند) و این را هم کی داده است دو ماه پیش داده است می‌خواستم عرض کنم عده دیگر هم پروانه با پول گرفته‌اند و می‌گفت تا دویست هزار تومان پول گرفته‌اند تا این پروانه‌ها را داده‌اند
(میر اشرافی- آقای خلعتبری دکتر غلام‌حسین مصدق واسطه این پروانه‌ها بود) برنج مال آن موقع بود ولی پروانه چای مال حالا است بنده چای را عرض کردم می‌خواستم عرض کنم اگر رویه و طرز کار عوض نشود هر اقدام و کوششی بشود فایده‌ای ندارد دکتر شادمان آدم صحیح‌العملی است من می‌شناسمش من می‌خواهم بگویم با بودن اشخاص صحیح‌العمل هم چون رویه غلط است یک عده‌ای از این رویه سوءاستفاده می‌کنند و باید با تغییر رویه جلوی این سوءاستفاده‌ها را گرفت. منظور بنده این است با این رویه‌ای که در این ۱۲ سال و ۱۵ سال بوده است اگر ما بخواهیم روی همین رویه عمل کنیم این بار به منزل نمی‌رسد باید رویه و طرز کار و فعالیت اقتصادی در این مملکت عوض شود و در درجه اول دولت باید این فکر را بکند جناب آقای معاون وزیر باید در درجه اول دولت کاری بکند که دست دولت هر چه قدر که ممکن است از دخالت در کارها اقتصادی کوتاه شود دولت باید نظارت کند دولت باید تشویق کند دولت نباید خرید و فروش بکند اگر خرید و فروش کرد هر قدر اشخاص صحیح‌العمل سر کار باشند این رویه که تا به حال بوده موجب سوءاستفاده خواهد شد نمونه‌ای برای شما عرض کنم در سال ۱۳۲۱ تثبیت قیمت‌ها را برقرار کردند اداره تثبیت قیمت‌ها با ششصد عضو برقرار گردید و نتوانست یک دینار از قیمت‌ها را پایین بیاورد آن موقع رفت، جنگ رفت همه چیز از میان رفت دو مرتبه از دو سه سال پیش اداره تثبیت قیمت را برقرار کردند و مأمورین تثبیت قیمت‌ها مدتی است مزاحم مردم هستند روی چی؟ ارداه تثبیت قیمت‌ها فعلاً عملش در روی چند ماده است یکی روی پارچه پشمی، پارچه پشمی را یک نخی برایش معین می‌کند پارچه پشمی یک چیزی است که از هزار نفر از این مملکت شاید ۵ نفر پارچه پشمی بپوشند بقیه پارچه کرباس و پنبه‌ای تنشان است ولی شما الان نرخی که اداره تثبیت قیمت‌ها معین کرده است هر کجا بروید از آن ارزانتر می‌توانید بخرید این چه ثمر دارد جز این که بازرس‌های آن اداره می‌روند اسباب زحمت مردم را فراهم می‌کنند اخاذی و سوءاستفاده می‌کنند برای یک کاری که اصلاً برای مردم مفید نیست اصلاً من نمی‌دانم چرا سعی می‌کنید ناراضی درست بشود؟ به چه جهت مردم را با دولت طرف می‌کنید؟ چرا انگولک می‌کنید؟ مسئله دوم در تثبت قیمت‌ها تثبیت قیمت اتومبیل سواری است این روزنامه است این اداره تثبیت قیمت‌ها اتومبیل سواری را در شهریور ماه قیمت به عرایض معین کرده شورلت را ۲۴۴۰۰ تومان تثبیت کرده در صورتی که همان موقع به ۲ هزار توان کمتر می‌فروخته‌اند اتومبیل پونتیاک را در ۲۶۵۰۰ تومان تثبیت کرده است و در صورتی که خود تاجرش ۲ هزار ۲ هزار و پانصد تومان کمتر می‌فروخته است این هم موضوع تثبیت قیمت این قیمت است دارو را تثبیت کرده دارو را برای چه تثبیت کرده برای این که ارزانتر بفروشند در صورتی که ما ذغال و ماست و پنیر را نمی‌توانیم کنترل کنیم شما می‌خواهید دارویی را که کارخانه امریکایی و انگلیسی و فرانسوی می‌سازند کنترل کنیم شنیده‌ایم که نمایندگان دارو سازی اغلب‌شان مدارکی می‌برند می‌دهند و بر طبق آن تثبیت قیمت می‌کنند مثلاً یک میلیون فرانک فاکتور ساختگی می‌برند در صورتی که ششصد هزار فرانک قیمت آن است و ۴۰۰ هزار تومان در اختیار نماینده در همان خارجه می‌ماند و این پول‌هایی که ایرانی‌ها می‌برند و در خاجه خرج می‌کنند از همین محل‌هاست، این هم یکی از مسائل مربوط و مولود سیاست غلط اقتصادی دولت است و در صورتی که اگر تثبیت قیمت نکنند کارخانه‌های مختلف در ممالک مختلف فعالیت می‌کنند و در نتیجه رقابت خود به خود قیمت‌ها پایین خواهد آمد آقا اینها به تجربه رسیده است من به شما عرض می‌کنم الان شهردار تهران چند ماه است برای ذغال تلاش می‌کند
(قنات‌آبادی- اینها همه زیر سر شهرداری است) و با تمام تلاش که می‌کند موفق نخواهید شد برای این که برای دولت و مؤسسات عمومی وسیله فراهم نیست آدم ندارند این عمل دولت خلاف تجربه است که ما کرده‌ایم همین شهرداری ده کامیون فرستاده است از گیلان ذغال بیاورند این را خود شهردار تهران در کمیسیون عرایض گفت این کامیون‌ها یک دقیقه در گیلان معطل شده‌اند بعد که تحقیق کردند معلوم شده شوفرهای کامیون‌های شهرداری بار کرایه گرفته‌اند به دهاند از اینجا در رشت بار را فروخته‌اند پولش را رفته‌اند در رستوران در قهوه‌خانه خرج کرده‌اند و با هم دعوا کرده‌اند چاقوکشی کرده‌اند شهرداری اینها را توقیف کرده است آقای شهردار منتظر بوده است که اینها ذغال بیاورند وسیله وقتی نیست این طور می‌شود چرا دولت بی‌خود در این کارها دخالت می‌کند (صحیح است) بنده می‌خواهم بگویم اگر دولت می‌خواهد که کار اقتصاد مملکت اصلاح شود باید برنامه و طرز کار خودش را عوض کند من اصولاً معتقد به وجود وزارت اقتصاد ملی نیستم در هیچ کجا وزارت اقتصاد ملی کارش خرید برنج و فروش برنج خرید چای صدور پروانه جلوگیری پروانه نسب امروز یک تصویب نامه صادر می‌کند یک جنسی را آزاد می‌کنند تاجر می‌آورد جنس را به گمرک جنس به گمرک رسید یک تصویب‌نامه صادر می‌کنند جنس را آزاد می‌کنند به این ترتیب لفت و لیست‌هایی می‌شود حیف و میل‌هایی می‌شود مردم را دچار زحمت می‌کنند دچار خسارت می‌کنند پارسال ببخشید در سال ۱۳۳۱ در نتیجه صدور یک تصویب‌نامه جلوی ورود چای را گرفتند بنده خودم از آنهایی هستم که معتقد هستم که چای شمال باید حمایت شود اما سوءسیاست و اقدام غلط سبب شد چای از ۱۸ تومان یک کیلو به ۴۵ تومان و ۵۰ تومان رسید (صحیح است) بنابراین هزارها نفر مردم از این امر متضرر شدند بیش از صد میلیون تومان به مردم مصرف کننده رسید این که رویه نشد که امروز جلوگیری کن فردا آزاد کن امروز پروانه بده فردا پروانه نده آخر این وزارت صدور پروانه که نیست در هیچ کجای دنیا وزارت اقتصاد این کارها را نمی‌کند الان گیلان و مازندران صد هزار تن برنج موجود برای فروش دارند بازار ندارند و وزارت اقتصاد ملی هم هیچ در فکر این کار نیست وزارت اقتصاد ملی کارش این است که فکر کند کجا محصول مانده کجا بازار بایستی تهیه کرد اطلاعات صحیح باید تهیه بکند و در دسترس تجار و مردم بگذارد بنده معتقد هستم که وزارت اقتصاد ملی اگر همین رویه را پیش بگیرد سیاست اقتصاد ما محکوم به شکست است این را صریحاً عرض می‌کنم باید تغییر رویه بدهد یک هیئتی اگر تشکیل بدهید به جای وزارت اقتصاد ملی که امور اقتصادی را مورد مطالعه قرار بدهد به دولت راهنمایی کند که اطلاعات لازم و کافی را از اوضاع دنیا بدهد به نظر بنده خیلی بهتر از وزارت اقتصاد ملی است چون وزارت اقتصاد ملی به این سبک وظایفی که دارد نمی‌تواند کاری انجام بدهد و اگر دولت این عمل را نخواست انجام بدهد آقای فولادوند
آقایان من توسعه می‌کنم این موضوع صدور پروانه را از وزارت اقتصاد ملی بگیرند و موقوف کنید این موضوع پروانه دادن این بزرگترین منشا فساد در این مملکت است که ممکن است که واگذار کنید به بانک ملی بانک ملی خودش می‌تواند کنترل کنند مطابق سهیمه جنس وارد بشود کار کمیسیون ارز را واگذار کنید به بانک ملی این کار پروانه دادن را دور بریزید و الّا پس فردا دچار اشکال خواهید شد
(مهندس اردبیلی- از این جور صحبت‌ها نفرمایید) و الّا هیچ تاجری سرمایه‌داری با این کیفیت جرأت معامله نمی‌کند معامله چای کردید غلط معامله برنج کردید غلط دو سال پیش معامله برنج در بهترین فصل گردید نتوانستید از عهده بربیایید پارسال معامله برنج کردید باز ضرر کردید بنابراین این کاری که نتیجه ندارد دیگر نکنید تجار آمده‌اند صریحاً می‌گویند ما پول می‌دهیم و در مقابل برای ما پروانه صادر می‌کنند.
رئیس- آقای خلعتبری وقت شما تمام شد.
خلعتبری- عرضم دارد تمام می‌شود این اداره تثبیت قیمت‌ها چمن مزاحم تمام تجار و کسبه شده چه نفعی دارد این تذکرات را مقتضی می‌دانستم که به عنوان نطق قبل از دستور بدهم و با نهایت صمیمیت دادم و تقاضا می‌کنم که آقایان وزرا توجه کنند و مجلس شورای ملی هم بایستی در این مسئله اقتصاد دولت را راهنمایی و ارشاد کند و الّا همه‌مان دچار زحمت خواهیم شد (صحیح است احسنت)
۳- تقدیم سه فقره سؤال به وسیله آقایان اردلان. شوشتری. قنات‌آبادی.
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای اردلان فرمایشی دارید.
اردلان- یکی از اصلاحات اساسی راجع به ارز مملکت است بنده سؤالی از وزارت دارایی راجع به ارز کرده‌ام بفرمایید جواب بدهند
(میر اشرافی- مدتی است بنده سؤال کردم جواب ندادند)
رئیس- به دولت ابلاغ می‌شود آقای شوشتری.
شوشتری- راجع به قیمت دارو و تعهد دارو فروشان سؤالی از وزارت بهداری کرده‌ام که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- ابلاغ می‌شود آقای قنات‌آبادی.
قنات‌آبادی- بنده یک سؤالی از دولت کرده‌ام که تقدیم می‌کنم
رئیس- ابلاغ می‌شود آقای صدرزاده
صدرزاده- بنده خواستم استدعا کنم لایحه دفع آفات نباتی را بعد از انتخاب هئیت نظارت سازمان برنامه جز دستور قرار بدهید.
رئیس- آن در دستور هست آقای نصیری
نصیری- تلگرافی است رسیده تقدیم مقام ریاست می‌کنم
۴- اخذ رأی و انتخاب شش نفر جهت عضویت هیئت نظارت سازمان برنامه
رئیس- حالا شروع می‌کنیم به انتخاب ۶ نفر اعضا هیئت نظارت سازمان برنامه ۳ نفر باید به حکم قرعه برای نظارت در استخراج آرا انتخاب شوند.
تقابت- بنده یک تذکر قانونی دارم این یک عملی است مخالف قانون برای این که مدت اعتبار هفت ساله گذشته است. (اقتراع به عمل آمده بالنتیجه آقایان صادق بوشهری و سالار بهزادی و رضاافشار معین شدند)
رئیس- آقایان جلیلی و ثقةالاسلامی هم از طرف هیئت رئیسه نظارت می‌کنند. شروع می‌شود به اخذ رأی (اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای جلیلی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد) آقایان: امیر تیموری. کریمی. بزرگ‌نیا. ابراهیمی. قنات‌آبادی. مشایخی. اسکندری. پناهی. عماد تربتی. تجدد. محمود افشار. مهندس اردبیلی. موسوی. باقر بوشهری. حائری‌زاده. احمد فرامرزی. بهادری. اعظم زنگنه. تیمورتاش. پیراسته. اکبر. مهندس جفرودی. شادمان. تفضلی. محمودی. مهندس ظفر. عباسی. ایلخانی‌زاده. سرمد. امامی. دکتروکیل. مسعودی. عرب شیبانی. کاشانیان. رضایی. دکتر حمزوی. اردلان. سنندجی. فرید اراکی. بوربور. دکتر افشار. امیر احتشامی دولتشاهی. عبدالرحمن فرامرزی. فرود. قراگزلو. شوشتری. عضنفری. عاملی. عبدالصاحب صفایی. میر اشرافی. دکتر بینا. داراب. صدرزاده. سید احمد صفایی. کی‌نژاد. افشار. صادقی. توماج. بوداغیان. سهرابیان. سعدی. کیکاووسی. حمید بختیار. دکتر سعید حکمت. شادلو. مصطفی ذوالفقاری. خزیمه علم. دکتر آهی. دکتر مشیر فاطمی. قرشی. مهدوی. کدیور. لاری. صدقی. دهقان. مرتضی حکمت. استخر. معین‌زاده. محمود ذوالفقاری. سلطان‌مراد بختیار. دکتر پیرنیا. نقابت. نصیری. عمیدی‌نوری. خلعتبری. دکتر جزایری. دکتر عمید. بهبهانی. دکتر شاهکار. خرازی. درخشش. گیو. اخوان. افخمی. اریه. صراف‌زاده. سلطانی. جلیلی. صادق بوشهری. رضا افشار. ثقةالاسلامی. سالار بهزادی. جلیلوند. یارافشار. حمیدیه. دکتر عدل. (مهره‌های تفتیشیه و آرا مأخوذ شماره شده نتیجه به قرار ذیل بود) مهره تفتیشیه ۱۰۶ آرا ۱۰۹
جلیلی- ۳ رأی اضافه است
میراشرافی- بنده مهره نگرفته‌ام.
دکتر عدل- بنده هم مهره نگرفته‌ام
رئیس- به هر حال اسامی آقایان که برای رأی دادن نوشته شده ۱۰۶ نفر بیشتر نیست (خطاب به آقایان نظار) ظرف آراء را به هم بزنید و سه نفر رأی را خارج و باطل کنید. (پس از خارج کردن و ابطال ۳ ورقه رأی و استخراج آرا نتیجه به قرار ذیل بود) آقای عامری ۶۲ رأی آقای مهندس سلامت ۵۹ رأی. آقای دکتر خشایار ۵۸ رأی آقای دکتر جلالی ۵۰ رأی. آقای دکتر شیخ ۴۲ رأی آقای آرامش ۴۲ رأی. آقای پیرزاده ۳۹ رأی. آقای جواد امامی ۴۵ رأی. آقای دکتر مجتهدی ۳۵ رأی آقای ناصر صدری ۳۵ رأی. آقای مهندس ریاحی ۳۱ رأی. آقای نصرالله عدل ۲۹ رأی. آقای کاظمی ۳۰ رأی. آقای حسن علوی ۲۰ رأی. آقای زرین کفش ۱۶ رأی آقای مفخم صنیعی ۱۵ رأی. آقای صادق اهی ۷ رأی. آقای ابوالفتح علوی ۳ رأی. بهنام علوی مطلق ۴ رأی.
رئیس- شش نفر که حاوی اکثریت هستند آقایان: عامری- مهندس سلامت- دکتر خشایار- دکتر جلالی- دکتر شیخ آرامش می‌باشند که این شش نفر برای نظارت سازمان برنامه انتخاب شده‌اند
(چند نفر از نمایندگان- تعداد آرا آنها را هم بفرمایید) تعداد آراء لازم نیست با استخراجی که آراء شده این آقایان حائز اکثریت بوده‌اند
۵- طرح لایحه یک صد میلیون ریال اعتبار سال ۱۳۳۳ وزارت کشاورزی و ارجاع آن به کمیسیون بودجه
رئیس- لایحه وزارت کشاورزی مربوط به اعتبار دفع آفات که فوریت آن تصویب شده بود مطرح است. (لایحه به شرح زیر قرائت شد)
ماده واحده- وزارت دارایی مجاز است معادل مبلغ یک صد میلیون ریال از محل مبلغ ۱۵۶۱۲۹۰۰۰ ریال اضافه اعتبار وزارت کشاورزی موضوع ردیف ۱۵ صورت شماره ۳ ضمیمه لایحه بودجه کل کشور در حدود و از محل درآمدهای عمومی دولت به تدریج که مصرف پیدا می‌کند در اختیار وزارت کشاورزی بگذارد
تبصره ۱- وزارت کشاورزی مجاز است مبلغ هشتاد میلیون ریال اعتبار مزبور را برای مبارزه و تهیه مواد اولیه دارو جهت دفع آفات نباتی و حیوانی و تکمیل وسایل کار و سازمان دامپزشکی تخصص و با رعایت کامل مقررات مربوط به مصرف رسانیده و ضمناً داروهای لازمی که برای دفع آفات نباتی و حیوانی از این محل خریداری می‌شود به قیمت تمام شده به مردم فروخته و وجوه حاصله از فروش را مجدداً برای خرید دارو مورد استفاده قرار دهد.
تبصره ۲- در موقعی که وزارت کشاورزی مبارزه دسته جمعی با آفات را اعم از حیوانی و نباتی لازم بداند مالکین مکلفند به عمل مبارزه بپردازند و هر گاه کلیه وسایل مبارزه در محل مهیا بود مالکین موظفند با نظارت ماموریت فنی وزارت کشاورزی عمل مبارزه را انجام دهند و در صورتی که مالکین وظیفه مبارزه را در مهلتی که طبق مقررات فنی به آنها داده می‌شود انجام ندهند وزارت کشاورزی مکلف است از محل اعتبارات مربوط عملیات مبارزه را انجام داده و کلیه هزینه را به علاوه صدی پانزده بابت خسارت طبق ماده ۶ لایحه قانونی مبارزه با آفات و امراض نباتی که به مجلسین تقدیم شده وصول نماید.
نخست‌وزیر دارایی وزیر کشاورزی سپهبد زاهدی. دکتر امینی. عدل
رئیس- آقای ارباب مخالفید؟
(ارباب- بله) بفرمایید.
ارباب- مخالفت بنده برای طرز عمل و عدم رعایت الاهم فالاهم است و تعجب اینجاست که یکی از مطلعترین افراد ایرانی جناب آقای عدل که به عقیده بنده آنچه اطلاع دارم و آنچه که تحقیق کرده‌ام کسی نیست که به اندازه ایشان به تمام حدود ثغور کشور مخصوصاً از نظر وضع کشاورزی و اصلاحات فلاحتی آشنا باشند با این که بهترین مرد مطلع در رأس امور کشاورزی است الان یک سال است که بنده نسبت به آفات لیموی میناب مراجعه می‌کنم و تقاضا می‌کنم و ایشان هم با کمال حسن نیت جواب می‌دهند به بنده ولی در عمل ما چیزی مشاهده نمی‌کنیم گذشته از آن این که آب لیموی نصف ایران را میناب تأمین می‌کند و نقصانش به ضرر کشور است مردم آنجا هم دارند از هستی ساقط می‌شوند
(دکتر مشیر فاطمی- میناب کجا؟) میناب بندرعباس مردم آنجا چیزی که برخوردار به عنایاتی از دستگاه‌های مرکزی شده‌اند جز اعزام چاقوکش و افراد شرور که الان مردم را به زحمت انداخته‌اند چیزی نبوده است بندرعباس یکی از بنادر تاریخی ایران است توابع او زرخیزترین نقاط ایران با این حال نه توجه اقتصادی می‌شود و نه توجه کشاورزی بنده اطلاع دارم الان در حدود فارس طوری آفت محصول زیاد شده که اگر توجه فوری نشود مسلماً هستی مردم از کفشان می‌رود اما مردم میناب و اهالی آن ناحیه تنها هستی شانتن‌ها ثروتشان تنها مکنتشان همین لیمو است آن هم از بین می‌رود مکرراً مامورین فنی رفته‌اند می‌گویند ما نفهمیدیم چه کنیم بنده این چنین از موقع استفاده می‌کنم و از جناب آقای وزیر استدعا می‌کنم یک توجه فوری بفرمایند مردم آنجا بدبختند بی‌چاره‌اند دور افتاده‌اند هیچ کس به آنها توجه نمی‌کند که هر بودجه عمرانی تعیین می‌شود به اینها چیزی نمی‌رسد بالاخره اینها ایرانی هستند بیش از صد هزار از این ناحیه هجرت کرده‌اند یا به دوبی رفته‌اند یا به کویت رفته‌اند یا به بحرین رفته‌اند جنوب ایران آقایان خالی از سکنه شده یک توجهی بفرمایید مخصوصاً مخالفت بنده برای این بود که توجهی بفرمایید یعنی توجه صریحی بفرمایید بنده عرضی ندارم ولی شرطش این است که که توجه بسیار فوری بفرمایید و اقلاً تا دو هفته دیگر یک اکیپ علمی که برای دفع آفات میناب لازم است حرکت داده شده باشد و بار دیگر ناچارم این نکته را تذکر بدهم که همه آقایان وکیل بندرعباس هستند همه آقایان وکیل میناب هستند همه آقایان وکیل فارس هستند بالاخره همه آقایان وکیل ایران هستند اخرین نقطه ایران دور افتاده‌ترین نقطه ایران برای ما ارزش حیاتی دارد و آقایان ما نمی‌توانیم از یکی صرف‌نظر کنیم و به یکی توجه کنیم استدعا می‌کنم توجهی به وضع رقت بار اهالی میناب بفرمایید بیش از این هم عرضی نمی‌کنم
رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده- امر کشاورزی در ایران غالباً مواجه با دو خطر است یکی خطر ناامید و عدم انتظام و یکی هم خطر آفت البته خطر ناامنی متناسب با قدرت دولت است که خوشبختانه دولت در این موقع نه توجه به امنیت هست بنابراین نیازی نیست که در این باب بنده صحبتی بکنم اما در قسمت آفت. آفات یکی که از قدرت یک نفر خارج است یعنی باید حکومت و آن دستگاهی که به نام دولت هست با آفت مبارزه کند و اگر مبارزه نکند به تولیدات مملکت زیان فاحشی خواهد رسید یک نامه‌ای از اتحادیه فلاحتی فارس که یکی از موسسات کهنسال شیراز است به عنوان مقام محترم ریاست مجلس عرض شده است در آنجا تذکر داده‌اند که بسیاری از نواحی دچار آفت سن‌زدگی شده است و به همین مناسبت محصول آنجا کاهش زیادی پیدا کرده است و اگر جلوگیری آنی نشود ممکن است مردم آنجا و این ناحیه پرجمعیت دچار قحطی شوند این است که بنده از حضور آقایان استدعا می‌کنم نه از باب فارس بلکه از لحاظ سایر نقاطی هم که دچار آفت ملخ، آفت سن شده‌اند دولت یک اقدام سریع بکند و مخصوصاً چون یکی دو ماه به موقع مبارزه بیشتر نمانده است در گذانیدن این لایحه باید تسرع کرد تا دولت برای عمل خودش بهانه‌ای نداشته باشد بنده این گله را دارم از دستگاه دولتی که از این اعتباراتی که در بودجه داده می‌شود آنچه مربوط به خرج سفر و فوق‌العاده و اضافات و ترفیعات است دیگر هیچ چیز باقی نمی‌ماند که صرف‌جویی بشود اما آنچه مربوط به آفت است مربوط به ساختمان است مربوط به کارهای عمرانی است از سالی که اعتبار داده شده است به سال‌های دیگر می‌رود این لایحه ساختمانی که دیروز به پیشنهاد جناب آقای حاج عزالممالک اردلان گذرانیدم این خود دلیل بر این مسئله بود که دریه چهار سال بیشتر اعتباری که برای ساختمان گذرانده بودند به کلی معوق مانده بود و انجام نشده بود حالا در نقاط آفت‌زده اگر مبارزه نشود دو ضرر برای مملکت دارد یک ضرر این است که هستی زارع از بین می‌رود و بنیه مالی آن تحلیل می‌رود و هم دولت مجبور می‌شود که از نقاط دیگری با مخارج زیادتری گندم تهیه بکند و بر بودجه مملکت یک تحمل بیشتری خواهد شد در صورتی که اگر در موقع یک مبلغ مختصری صرف مبارزه با آفات بکند هم بیشتر به زارع و کشاورز کمک شده است و هم خسارت زیادی تحمیل بر دولت نخواهد شد مخصوصاً این اتحادیه فالحتی فارس تذکر داده که ما و عموم مالکین فارس برای همکاری دولت و تشریک مساعی با مامورین از لحاظ کارگر و از سایر جهات هماهنگی خواهیم کرد حالا وقتی که مردم در نواحی مملکت خودشان این طور صمیمانه حاضر هستند برای دفع آفت کمک کنند ما و دولت نباید از کمک و همکاری آنها خودداری کنیم بنابراین بنده از حضور عموم آقایان تمنی می‌کنم که هر قدر زودتر نسبت به این لایحه رأی بدهند و از دولت هم تمنا می‌کنم که هر چه زودتر نسبت به این لایحه رأی بدهند و از دولت هم تمنا می‌کنم که هر چه زودتر اقدام بفرمایند برای دفع آفت از نقاط آفت‌زده و در این قسمت هم دقت کنید مخارجی که می‌شود درست صرف این مبارزه بشود و این اعتبار را که مجلس تصویب می‌فرمایند صرف محل خودش بشود
رئیس- پیشنهادی راجع به مسکوت ماندن لایحه از طرف آقای عمیدی نوری رسیده است که قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد می‌کنم رسیدگی به لایحه فعلی مسکوت بماند تا لایحه بودجه چهار ماهه امسال که دولت تسلیم مجلس می‌نماید ملاحظه شود. (صحیح است)
رئیس- آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری- بنده این لایحه را که خواندم برخودم به یک جریانات که فعلاً در خارج یعنی در کمیسیون بودجه و در دستگاه دولت مطرح است و تناقض دیدیم بین عملی که در خارج هست با این لایحه، بدین معنی که از طرفی در کمیسیون بودجه مشغول تهیه یک گزارش هستند برای لایحه چهار ماه آخر سال (صحیح است) و از طرف دیگر خود آقای دکتر امینی مذاکراتی کردند و عقیده‌شان این بوده است که دو بودجه بدهند یکی چهار ماه آخر امسال و یکی بودجه سال ۱۳۳۴ که قرار سده امروز یکشنیه است در کمیسیون بودجه حاضر بشوند موضوع لایحه چهارماه و یک ساله بعد را به نظر آقایان برسانند
(صدرزاده- فرصتی از کف می‌رود) اجازه بفرمایید بنده جریان را خدمت‌تان عرض می‌کنم پس یک همچو جریان محققی که در خارج هست لایحه اضافه اعتبار چند قلمی که مجلس مراجعه کرده بود به کمیسیون بودجه رسیدگی که کردند بعضی از اقلام را هم پایین آوردند خوب جناب آقای امیر نصرت تشریف دارند ممکن است خودشان را توضیح بدهند که بعضی از اقلامی که در اضافه اعتبار بود در مجلس توضیح کلی دادند وقتی که آمد در کمیسیون بودجه کم کردند یعنی معلوم شد که این اضافه اعتبارات مال تمام سال بود بعد کم کردند برای چهار ماه شد. اینجا بنده می‌بینم که آقای وزیر کشاورزی ماده واحده‌ای آورده‌اند که می‌گوید وزارت دارایی مجاز است مبلغ یک صد میلیون ریال چیست؟ این یک میلیون ریال از محل ۱۵۶۱۲۹۰۰۰ ریال است که در ردیف ۱۵ شماره ۳ ضمیمه لایحه بودجه کل کشور است. این یک صد میلیون ریال معلوم نیست که مربوط به این چهار ماه به الخصوص است که می‌شود از آن استفاده کرد یا مربوط به تمام سال بوده است (صحیح است) در حالی که خود جناب آقای وزیر کشاورزی آن روز اینجا در جواب یکی از رفقا گویا آقای شوشتری بودند فرموده بودند که ما این را اول سال داده‌ایم چرا مانده است و چرا مخالف با فوریتش است یعنی نظر این بوده است که این اعتبار برای تمام سال باشد سال فعلاً هشت ماهش گذشته و ماه نهمش هم دارد می‌رود کمیسیون بودجه می‌خواهد بودجه چهار ماهه تهیه کند آقای وزیر دارایی بودجه چهار ماهه می‌خواهند بدهند پس این یک صد میلیون ریال مال تمام سال است و به نظر من این جریان که یک جای آن لایحه که الان هست و یک جا این اضافه اعتبار به طرز مستقل رسیدگی بشود یک جا کمیسیون بودجه می‌خواهد گزارش چهار ماهه بدهند و یک جا این لایحه اضافه اعتبار یک ساله تصویب آن تقاضا می‌شود اینها با هم تناقض پیدا می‌کند و معلوم نیست این وجوهی که به طور کلی اجازه داده می‌شود چه طور مصرف می‌شود با این که الان هشت ماه سال گذشته است یکی از رفقای آقای صدرزاده فرمودند که این وقتش می‌گذرد و می‌بایستی این کار انجام بشود بنده این طور که دیدم، دیدم این طور نیست که همه‌اش مربوط به دفع آفات باشد بلکه قسمت‌های مختلفی دارد که یکی از آنها عبارت از تبصره یک آن است که می‌گوید مبلغ هشتاد میلیون ریال از اعتبار برای مبارزه و تهیه مواد اولیه پرداخت شده است و این اعتباری که می‌فرمایید باز بیست میلیونش از آن موضوع خارج می‌شود این است که بنده برای این که معتقد هستم بهتر است مجلس شورای ملی مطالعه کند و یک رأیی بدهد که مبنی بر حقیقتی باشد که صد میلیون ریال از پول این مملکت به مصرف می‌رسد مخصوصاً این که معتقد هستم برای ازدیاد در تولید هست اقلامش مورد مطالعه دقیق بشود که تناقضی بین نظر دولت و تصمیم کمیسیون بودجه و مجلس شورای ملی حاصل نشود بنده این پیشنهاد را دادم (صحیح است) که آقایان فعلاً موافقت بفرمایند که این مسکوت بماند چون آن لایحه هم آن طوری که آقای وزیر دارایی قول داده‌اند همین هفته تسلیم مجلس خواهد شد و یک گزارشی هم از کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی همین هفته تقدیم می‌شود و این حافظ یک تناقضی ممکن است بشود که این البته مقتضی نیست چنین تناقضی در عمل مجلس شورای و کمیسیون بودجه بشود. (صحیح است)
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی (عدل)- این پیشنهاد که تقدیم مجلس شده است رقم این یک قسمتی از اضافه بودجه‌ای بود که قرار بود در سال ۳۳ به وزارت کشاورزی داده شود آن رقم ۱۲۹۰۰۰ ر ۱۵۶ و کسری ریال بود که بالاخره باحسابی که کردیم یک صد میلیون آن جنبه فوری داشت و آن را به آن ترتیب پیشنهاد کردیم، علت پیشنهاد ما این است که به نظر بنده تصور نمی‌کنم کسی هم مخالف این نظریه بنده باشد این است که حفظ محصول نباتی و دامی در کشاورزی مقدم بر هر امر دیگری است (صحیح است) ما اگر آن محصولی را که کشاورزان ما عمل می‌آورند، شخم می‌زنند، بذز می‌کارند، آب می‌دهند، زحمت می‌کشند و بعد یک آفتی می‌آید یک قسمت یا قسمت عمده یا کل آن را از بین می‌برد: یا اگر یک دامداری یک گوسفند داری می‌آید زحمت می‌کشد و یک آفتی بیاید آن احشامش را از بین ببرد، ما اگر آن آفات را از بین ببریم، و نگذاریم ضرر برساند این خیلی موثرتر و نتیجه‌دارتر است تا این که یک سد بزرگی ببندیم
(عبدالرحمن فرامرزی- شما سم می‌خرید و به مصرف نمی‌رسانید)
شما تقصیر دارید (عبدالرحمن فرامرزی- به مصرف نمی‌رسد ما می‌کنیم) شما کنترل بکنید تا به مصرف برسد. آقایان در همین شهسوار یک آفتی پیدا شده که تمام مردم نگرانش هستند
(عمیدی نوری- یک سال است هیچ اقدامی نشده جناب آقای وزیر کشاورزی) و تمام مرکبات در خطر است، پارسال این آفت به میزان خیلی کمی بود و امسال به شدت دارد توسعه پیدا می‌کند، یا همین افتی که آقای ارباب مهدی در میناب شرح دادند و آفت سن در طهران، در ساوه در فاس، در اصفهان در کرمان دارد محصول را از بین می‌برد حالا برای این که ما بتوانیم جلوی این آفات را بگیریم و بتوانیم در مقابل تقاضاهای مردم یک عملی بکنیم باید یک وسایلی داشته باشیم و آن وسایل را هم باید به موقع به دست ما بدهند تا بتوانیم به موقع خود وسایل تازه را تهیه کنیم که گرفتار آفات نشویم، این رقم پیشنهادی جز همان بودجه است که آقایان در کمیسیون بودجه مطرح شده و مطرح است بنابراین این با آن تناقضی پیدا نمی‌کند و اگر این اینجا تصویب فرمودید آنجا هم فرقی نخواهد کرد و تناقضی پیدا نخواهد شد (صحیح است) فرقش این خواهد بود که اگر این را زودتر تصویب فرمودید ما زودتر دست به کار می‌شویم و به موقع عملیات را شروع می‌کنیم و اگر مطرح نشود و به جریان عادی بودجه بیفتد و در کمیسیون صحبت بشود به خصوص که در مورد بودجه هم آقایان نمایندگان می‌توانند در تمام موارد و امور کشور صحبت کنند این کار به طول می‌انجامد و نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم. حالا بسته است به نظر آقایان.
عمیدی‌نوری- بنده اجازه می‌خواهم که یک توضیحی راجع به پیشنهادم بدهم که مقصود بنده سلب فوریت بود و می‌خواستم که به عنوان سکوت از آن سلب فوریت بشود.
رئیس- سلب فوریت یک ماده دیگری دارد در آیین‌نامه و سکوت ماده دیگری پس مقصودتان مسکوت ماندن لایحه نیست سلب فوریت است که برود به کمیسیون.
عمیدی نوری- بلی قربان همان ارجاع به کمیسیون بشود.
رئیس- آقای شوشتری شما مخالفید؟
(شوشتری- بلی) بفرمایید
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم با تصدیق یک قسمت زیادی از فرمایشات جناب آقای عمیدی نوری این را عرض می‌کنم که جناب وزیر کشاورزی آن طوری که باید دفاع نفرمودند آقایان بعضی از امور هست (این که عرض می‌کنم تعجب می‌کنید که چه طور بنده این موضوع را اطلاع دارم) بعضی از مبارزات است با آفت که اگر ۵ روز تاخیر بشود، دیگر هر قدر خرج بشود فایده ندارد
(مهندس اردبیلی- یک ساعت) یکی موضوع پوره ملخ است، تخم ملخ است که این به طور کبسول توی زمین‌های متصلب فرو می‌رود و هیچ چیز آن را از بین نمی‌برد جز یخ‌بندان آن هم یخ‌بندان قوس
(یک نفراز نمایندگان- مربوط به یخ نیست) یخ هست اجازه بفرمایید اجازه بدهید، آن هم یخ‌بندان قوس، رطوبت قوس، سرمای عقرب قوس، و همین طور مبارزه با آفت سن باید در این فصل شروع بشود (صحیح است) یک مبارزه با آفت زراعات است یک مبارزه با آفت میوه‌جات است، یک مبارزه دیگر هم آقای وزیر کشاورزی عدم اطلاع از تقویم و قیمت محصول است که کشتکار را، زارع را دیگر نمی‌گذارد زراعت کند. در دشت ترکمن سابق ملخ نبود و اگر ملخی پیدا می‌شد ملخ بومی بود، از سال گذشته ملخ دریایی، ملخ زرد آنجا پوره می‌کند از آن اول قوس باید مبارزه را شروع کرد همین طور در بهنام سوخته قره اغاج ورامین و در خرقان و اینجاها باید از الان شروع بشود به دفع این آفت به طور صحیح و حسابی نه این که یک عده‌ای بروند آنجا و این اعتبار را بی‌نتیجه خرج کنند اما مسئله آفت درختی، مرکبات، میوه‌جات البته متخصصینش و آنهایی که اهل فن هستند باید در وزارت کشاورزی هر وقت که موعدش است شروع به مبارزه کنند اما این دو مبارزه‌ای که من عرض می‌کنم اگر لایحه حالا تصویب نشود این مبارزه به تاخیر می‌افتد و بعد خسارتش قابل جبران نیست (صحیح است) دیگر این که جناب آقای وزیر کشاورزی در خوزستان وقتی غله را قیمت می‌گذارید چهارصد و پنجاه تومان
رئیس- آقای شوشتری این مربوط به پیشنهاد نیست تامل بفرمایید ماده ۱۴۴ قرائت بشود چون فقط به طور اختصار باید راجع به موضوع صحبت بکنید.
شوشتری- هیچ خارج نمی‌شوم. (ماده ۱۴۴ آیین‌نامه داخلی توسط آقای جلیلوند (منشی) (به شرح زیر قرائت شد) هر یک از نمایندگان حق دارد از مجلس کتباً تقاضا نماید که طرح یا لایحه قانونی که به مجلس مراجعه شده است موقتاً یا دائماً مسکوت بماند در این قبیل موارد در خصوص رد یا قبول این تقاضا قبل از آن که در موضوع اصلی بحث بشود پس از توضیح مختصر پیشنهاد کننده و پاسخ آن از طرف یک مخالف که باید با رعایت اختصار کامل به عمل آید و محدود به بحث در موضوع باشد رأی گرفته می‌شود.
رئیس- حالا با در نظر گرفتن این ماده بفرمایید.
شوشتری- یکی دیگر مبارزه با مرغ میری و حیوانات است. آفت حیوانات از سال گذشته پیدا شده دو سال است در تمام ساحل بحر خزر، تمام مازندران و گیلان و گرگان این مرض بیش از بیست میلیون مرغ را از بین برده (صحیح است) این یک خسارت غیر قابل جبرانی است، چه فکری فرمودید برای این موضوع و آن قسمتی که عرض کردم آقای وزیر کشاورزی؟ اگر تعدیل قیمت راجع به غله گرگان نکنید
رئیس- آقا این لایحه مربوط به قیمت نیست.
شوشتری- این آفت است قربان، والله مامورین افتند. آفت مامورین را هم باید رفع کرد.
رئیس- آقایان توجه کنید این پیشنهادی که شده به عنوان سکوت است ولی به طوری که آقای عمیدی توضیح دادند می‌خواهند به کمیسیون برود یعنی تقریباً سلب فوریت بشود سلب فوریت الان مورد ندارد برای این که قبل از ورود در شور مواد یا ماده باید باشد حالا آقایانی که به این پیشنهاد موافقند قیام کنند که ارجاع به کمیسیون بشود (اکثراً برخاستند) تصویب شد به کمیسیون ارجاع می‌شود. پس زودتر کمیسیون تشکیل بشود که رسیدگی بکند ضمناً می‌خواستم به اطلاع آقایان برسانم که کارهای زیادی در کمیسیون‌ها مانده و آقایان رؤسای کمیسیون‌ها هر چه زودتر کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند و کار هئیت را که در کمیسیون‌ها مانده است بگذرانند و ضمناً بدانند که غائبین در جلسات کمیسیون‌ها مثل غیبت در مجلس شورای ملی جریمه خواهند شد. آقای بوشهری
صادق بوشهری- بنده می‌خواستم توضیح عرض بکنم که کمیسیون پست و تلگراف را چندین جلسه تشکیل دادیم ولی آنها متاسفانه تشریف نیاوردند و از طرف بنده تقصیری نبوده است.
رئیس- خودتان یک قدری قصور فرمودید برای این که باید جریمه بکنید جریمه نمی‌کنید آقایان غایب می‌شوند.
۶- ختم جلسه به عنوان تنفس
رئیس- چند دقیقه تنفس می‌دهیم (یک ربع ساعت پیش از ظهر مجلس به عنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردد).
رئیس- مجلس شورای ملی- رضا حکمت
�قوانین
شماره ۱۸۲۳۳ ر ۴۰۵ ر ۱۸ ر ۲ ر ۳۳ وزارت دارایی
فرمان همایونی دایر با اجرای قانون اجاره پرداخت دو دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دو ماهه و آبان ماه ۳۳ که به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد:
با تایید خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران محل صعه مبارک نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم:
ماه اول- قانون اجازه پرداخت دو دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دو ماه مهر و آبان‌ماه یک هزار سیصد و سی و سه که به تصویب مجلس سنا و شورای ملی رسیده و منظم به این دست‌خط است به موقع اجرا گذاشته شود.
ماه دوم- هیات دولت مامور اجرای این قانون هستند. به تاریخ دوازهم آبان‌ماه ۱۳۳۳. قانون اجازه پرداخت دو دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دو ماهه مهر آبان ۳۳
ماده واحده- به وزات دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و کمک و مزایای کارمندان و خدمتگذاران و مصارف مستمر و غیرمستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر مخارج کشور را بابت مهر و آبان ماه ۳۳ در حدود دو دوازدهم اعتبارات سال ۳۲ و با رعایت مقررات و مصوبات سال مزبور که به تصویب کمیسیون بودجه سال ۳۲ مجلس شورای ملی رسیده و سایر قوانین و مقررات مالی و همچنین دو دوازدهم اعتبار کمک به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی منظور در ردیف ۷۲ صورت شماره ۲ پیوست لایحه بودجه پیشنهادی سال ۳۳ کشور و اعتبار بودجه مجلس سنا به ماخذ دو دوازدهم بودجه سال ۳۱ با احتساب مبلغ کمک را با رعایت مقررات مربوطه از درآمد عمومی کشور پرداخت نمایند. اعتباراتی که در بودجه سال ۳۲ کمتر از دوازده ماه منظور شده به ماخذ ماهیانه قابل استفاده خواهد بود. این قانون که مشتمل بر ماده واحده است در جلسه روز سه‌شنبه یازدهم آبان ماه یک هزار و سیصد و سی و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسیده.
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت.
اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست‌وزیر است. م- ۶۲۹۸
نخست‌وزیر- سپهبد زاهدی شماره ۱۹۳۱۷ ر ۴۵۶ ک ۳۰- ۸- ۳۳.
وزارت دارایی- فرمان همایونی دایر به اجرای قانون اجازه اعطای بیست میلیون ریال اعتبار به وزارت جنگ و قانون مزبور که به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد: با تاییدات خداوند ما پهلوی شاهنشاه ایران محل صحه مبارک ملوکانه نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم
ماده اول- قانون اجازه اعطای بیست میلیون ریال اعتبار به وزارت جنگ که به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده و منظم به این دست‌خط است به موقع اجرا گذاشته شود.
ماده دوم- هیئت دولت مامور اجرای این قانون هستند.
به تاریخ بیست و دوم آبان‌ماه ۳۳
قانون اجازه اعطای بیست میلیون ریال اعتبار به وزارت جنات
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود. برای حفظ نظم و امنیت در برابر حوادث غیرمترقبه که پیش آمده است مبلغ بیست میلیون ریال اعتبار در اختیار وزارت جنگ بگذارد. این قانون که مشتمل بر ماده واحده است در جلسه پنجنشنبه بیستم آبان‌ماه یک هزار سیصد و سی و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس- مجلس شورای ملی- رضا حکمت
اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست‌وزیر است.
نخست وزیر- سپهبد زاهدی م- ۶۴۱۹ ۲۶۲۴۹- ۲۵ ر ۸ ر ۳۳ تضمین متخذه کمیسیون برنامه
«بنا به پیشنهاد جناب آقای ابتهاج مدیر عامل سازمان برنامه کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی در تاریخ ۲۲ آبان‌ماه یک هزار و سیصد و سی و سه موفقت می‌نماید که دو نفر ماهی بیست هزار ریال حقوق به عنوان قائم مقام شخص آقای ابوالحسن ابتهاج انتخاب و مشغول کار شوند؟ م- ۶۳۹۸
رئیس کمیسیون برنامه