مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ آذر ۱۲۸۹ نشست ۱۸۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوم |
مجلس شورای ملی ۷ آذر ۱۲۸۹ نشست ۱۸۲
جلسه ۱۸۲
صورت مذاکرات روز سه شنبه ۲۶ شهر ذیقعده الحرام ۱۳۲۸
مجلس دو ساعت قبل از غروب افتاب بریاست اقای ذکاءالملک منعقد گردید
اقای ذکاء الملک صورت مجلس روز شنبه ۲۳ را قرائت کردند :
{غائبین جلسه قبل }
( بدون اجازه ) حسین علی خان – سپهدار اعظم . (با اجازه ) اقا شیخ محمد – مغین الرعایا – میرزا علی اکبر خان دهخدا اقایانی که سر وقت حاضر نشده اند : حاج سید نصر الله – مستشارالدوله ـ ممتز الدوله – وحید الملک – اقا میرزا احمد ـ هشترو.دی – اقا شیخ رضا – معتمد التجار ئکیل الرعایا – حاج مصدق الممالک – ابوالقاسم میرزا – اقا سید حسیت اردبیلی – اقا شیخ ابراهیم زنجانی –۰ محمد هاشم میرزا – کاشف افتخارالواعظین – سلیمان میرزا – اقا شیخ علی – لواءالدوله – اقا میرزا ابراهیم قمی- حاجی اقا محمد – حاجی میرزا رضا خان .
مریض : وکیل التجار – اقا سید زین العابدین .
رئیس در باب صورت مجلس ملاحضاتی اگر هست بفرمایید :
حسن علی خان بنده روز شنبه بواسطه کسالتی که داشتم نتوانستم بکجلس حاضر شوم و صبح دو پاکت بمجلس فرستادم یکی خدمت اقای رئیس و یکی بکمیسیون بودجه و رسید هر دو را به بنده اوردند با وجود این می بینم که بنده را جزو غائبین بی اجازه نوشته اند .
کاشف بنده نمی دانم موقع مقرر را چه وقت می دانید بنده روز شنبه سه ساعت به غروب مانده حاضر بودم مع ذالک بنده را جزو ذیر امدگان مینویسند .
ارباب کیخسور اجازه اقای حسین علی خان به اداره مباشرت از هئیت رئیسه نرسیده است معلوم می شود در هیئت رئیسه مانده والا جزو غائبین بی اجازه محسوب نمی شدند .
اسد الله خان بنده می بینم هر روز در موقع خواندن صورت جلسه قبل اشخاصی را که غائب می نویسند یکی یکی بر می خیزند و اعتراض می کنند معلوم بدارید که غائب نبوده اند و مقداری وقت مجلس را تلف میکند خوب است مقرر فر مائید که من بعد منایندکان که در اطاق تنفس هستند صورت حاضرو غائب خوانده شود هر کس اعتراض دارد اظهار کندکهبمجلس می ایند وقت مجلس تلف نشود .
اقای میرزا ابراهیم خان دو فقره استیضاح است خوانده می شود به عبارت زیر قرائت شد :
مقام محترم ریاست شورای ملی شیدالله ارکانه ــ بنده در خصوص اوضاع ملایر وتویسرکان و نهاوند و عراق که تا کنون حومت بروجرد و لرستان معین نشده و از طرف حکومت ولایات ثلاث اقدامی در اصلاحات نمی شود استیضاح دارد مقرر شود اطلاع بدهند که برای جواب حاضر شوند .
حاج مصدق الممالک
به مقام رئیس دار الشورا ی دام انباله – این بنده در باب ایفای اجودان باشی رئیس نظام خراسان با ان تعدیلات از وزارت جنگ استیضاح خواهم داشت .
{ افتخار الواعظین }
راپورت کمیسیون بودجه بتاریخ ۷ شهر شوال ۱۳۲۸ .
کمیسیون بودجه بتاریخ فوق منعقد ولایحه اقای رئیس الوزرا قرائت شد دایر بر اینکه محض اظهار قدر شناسی و تشکرات از خدمات مرحوم سرور علیین ارامگاه اقای حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل هیئت وزراء صلاح می دانند که در موقع که جناب مستطاب شریعت مدار حجت الاسلام اقای شیخ محمد تقی نجل ایشان از نجف اشرف به طهرران تشریف اوردند و در شرف معاودت هستند اگر تصویب شود صالحجات اطراف طهران محلی که عایدی ان در سال معادل دو هزار و پانصد تومان باشد بملکیت بایشان واگذار شود که عوائد ان بمصارف بازماندگان ان مرحوم برسد کمیسیون پس از مذاکرات واگذار کردن ملک را اصلاح ندانسته و این طور صلاح میداند که هیئت وزراء هر مبلغی را صلاح می دانند در ضمن بودجه کل که بمجلس پیشنهاد می شود منظور داشته و پس از تصویب بودجه کل منظما به ایشان عاید دارند .
ارباب کیخسرو خیلی عجب است که از طرف وزراء که یک پیشنهادی که میشود بدون هیچ تعیین موضوع بطور ایهام پیشنهاد می کنند بنده نه در این خصوص بلکه کلیه عرض می کنم باید بوزراء فهماند که مطلبی را که اسباب تعطیل و تضییم وقت مجلس نشود باید مطلب به طور وضوح نوشته شود و و اینکه کمیسیون که در ضمن بودجه کل یک چیزی تصویب شود بنده نمی دانم این را چطور کرده اندکه از مجلس بگذرد مجلس از روی کدام ماخذ رای بدهد ممکن بود یک چیزی را تصویب کنند و مجلس رای بدهد چنانچه
از برای خیلی از اشخاص پیشنهاد کردند به مجلس و مجلس تصویب کرد به جهت اینکه خدمات انها نمایان بود و در این خصوص با اینکه زحمات و خدماتشان بر همه کس معلوم است بنده عقیده ام این است که کمیسیون عقیده خودشان را اظهار می کردند وپیشنهاد وزرا می کردند که از طرف وزرا یک چیزی پیشنهاد مجلس میشد که بدون هیچ فوت وقت تصویب شود و بلا تکلیف نماند .
رئیس بعضی تلگرافات هم در این خصوص از نجف اشرف رسیده است که خوب است باطلاع اقایان برسد .
اقا میرزا ابراهیم خان تلگراف زیر را قرائت کرد تلگراف از قصر به طهران – مقام منبع ریاست شورای ملی نصرت الله تعالی و اعوانه مجاهدت مرحوم سرور ایت الله طهرانی قدس سره در تاسیس مشروعیت و کمال اقداماتی که فرمودند بر تمام اسلامیان معلوم و طول توقف نجل اجل انمرحوم مستطاب شریعت مدار ثقه الاسلام اقای اقا شیخ محمد تقی دامت برکانه که ودیعه احقراست موجب ملالت و انجام مقاصد انجناب مستطاب را عاجلا متمنی وعودت دادن ایشان را به طرف مقصود در خواست و نتیجه اقدامات را منتظر است .
(محمد کاظم الخراسانی )
تلگراف از قصر طهران .
جناب مستطاب اجل اعظم سردار اسعد دام تائید ملول توقف جناب مستطاب ثقه الاسلام فرت العین و الا مقام ایت الله زاده طهرانی شیخ محمد تقی سلمه الله تعالی در طهران و ملاحضه نواشتن حقوق عظیمه مرحوم ایت الله قدس سره در تاسیس مشروعیت و زحمات فوق العاده خودشان محیر العقول و عدم انجام مقاصد ایشان موجب تعجب ومنافی حقوق دانی است البته ان جناب را بزودی مقضی المرام و با سرور خاطر روانه فرمایید موجب امیدواری عموم اهلو مزید دعاگوئی است .
( محمد کاظم الخراسانی )
( تلگراف از قصر بطهران ۷ شهر شوال ) خدمت حضرت اجل اکرم اقای سرداراسعد دام اجلاله طول توقف جناب مستطاب شریعتمدار کهف النام ثقت الاسلام آیت الله زاده طهرانی اقای شیخ محمد تقی دامت برکانه در طهران و عدم انجام مقصودشان موجب ملامت گردیده مسامحه مراکز امور در حق مثل جناب معظم الیه با سهولت امر و تاکیدات اکیده بخود اشرف بسی موجب انجام مقاصد جناب معظم الیه را بعهده همت و کفایت حضر تعالی واگذار مینمائیم متوقع است اهتمام فر موده که مراجع امور بیشتر از این مسامحه و مسالهه را روا ندارند و کفایت مهم جناب معظم را عاجلا بنمائید الاحقرعبد الله مازندرانی
لواء الدوله بنده در این خصوص عرضی نداشته در خصوص استیضاحی که چندی قبل از وزارت خارجه و مالیه و عدلیه و جنگ کرده ام و حاضر نشده اند از برای جواب می خواستم عرض بکنم بر حسب نظامنامه و بیش از یک ماه حق تاخیر ندارند در ندادن جواب والان قریب جهل روز است بنده استیضاح کرده خواسته ام و در این خصوص می خواستم عرض کنم تاثیری که در ترکش داریم وجود همین اقایان است که اگر اینها از دستمان بروند دیگر هیچ نداریم .
شیخ اسد الله بنده نمی فهمم که امروز رووی چه مذاکره کنم ان پیشنهادی را وزراء کردند که کمیسیون رد کرده است خود کمیسیون هم پیشنهادی نکرده است حالا باید مذاکرات در چه بکنیم چیزی که مفهوم ندارد .
سلیمان میرزا وزراء یک پیشنهادی کرده بودند در این باب که مهم بود بطوریکه اقای شیخ اسد الله گفتند همین قدر معین کرده بودند که یک خالصه باشد و در اطراف طهران نباشد و هیچ نبود و کمیسیون نمی توانست هیج رای بدهد در چه رای بدهد و انکه اقای اقا شیخ اسداله فرمودند که کمیسیون خوب بود پیشنهاد می کردند انهم هیچ تکلیف کمیسیون نبود و از وظیفه او خارج بود منتهی اگر ملکی پیشنهاد کردند با تعیین اسم و حدود و مبلغ و مقدار عایدی درسال ان وقت ممکن است کمیسیون در ان خصوص اظهار عقیده و رای نماید رجوع کرده به خود وزرا که هر چه صلاح می دانند بهر ترتیبی که می خواهند پیشنهاد مجلس نمایند یا در ضمن بودجه که که بنویسند یا اگر لازم دانستند لایحه خواستند پیشنهاد نمایند یا اگر ملکی خواستند تعیین کنند پس از انکه حدود و اطراف و عایدی ان را معین کردند به مجلس پیشنهاد کنند تا بتوان در ان وقت بحثی کرد و رائی داد و و حالا هم که کمیسیون بمجلس این راپورت داد سبب این بود که رائی داده شود به جهت این بود که باطلاع اقایان برسد بهیئت وزراء رجوع شود .
رئیس پیشنهادی را که رئیس الوزراء کردند قرائت می شود :
پیشنهاد رئیس الوزراء بطوریکه ذیلا مرقوم می شود قرائت شد و مقام منبع مجلس مقدس شورای ملی شید الله ارکانه – خاطر محترم نمایندکان عظام کاملا زحمات وتوجهات خاصی که در راه ازادی مشروعیت از طرف مرحوم مسرور علیین ارامگاه اقا حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل اعلی الله مقامها در بدو این اساس مقدس بمنظور و بروز رسیده قرین استحضار ومنزح و بسط ان از جمله توضیح واضحات خواهد بود و یقین است اظهار قدر شناسی برای هر قومی اولین وسیله ترقی و بهترین وظیفه تمدن وتکامل است نظر به این مقدکات ملت اصیل ایران هیچ وقت نباید از اثبات قدر شناسی خود غفلت ورزیده و تشکرات مقام روحانیت و اسلامیت را فراموش نماید هیئت وزراء صلاح می دانند در این موقع که جناب مستطاب شریعتمدار حجت الاسلام اقای ااقا شیخ محمد تقی نجل ایشان چندی است ازنجف اشرف بطهران تشریف اوردند و این اوقات در شرف معاودت هستند رعایت حق واشاعه قدری در حق بازماندگان ان مرحوم از طرف دولت وملت به عمل اید و اگر تصویب فرماید غیر از خالصجات اطراف شهر تهران محلی که عایدی ان در سال معادل دو هزار و پانصد تومان باشد بسمت ملکیت به ایشان واگذار کرده که عواید ان به مصارف بازماندکان ان مرحوم رسیده و با حسن مساعدت اولیاءدولت و ملت آسوده و از عسرت و سختی مستخلص شوند و چون جناب ایشان قریبا عزیمت مراجعت دارند هر قدر زودتر این پیشنهاد هیئتی وزراء در مجلس مقدس شید الله ارکانه ملاحضه و مقبول بیفتد اسباب تشکر خواهد بود .
مرتضی قلیخان این پیشنهادی که از طرف وزیر الوزرا شده و از طرف ذمجلس به کمیسیون بودجه رفت و در کمیسیون بودجه مطرح مذاکره شد به دو جهت اسباب تعویض شد یکی اینکه ان ملکی ککه وزرا پیشنهاد کرده بودند مبهم وغیر معلوم بود دیگر اهنکه نظر اعضای کمیسیون در اینکه ملک باشد یا نقد باشد مختلف بود و اکثریت کمیسیون در این بود که اگر نقد باشد به ملاحضه سهولت وصول و ایصال باری ایشان بهتر است به این جهت کمیسیون تصویب کرد که تبدیل بودجه نقدی شود ولی بعد از انکه این رای داده شد تلگراف حضرت آیت الله رسید و قدری اهمیت موقع و عجله را توضیح فرموده بودند بالنتیجه تغییری در عقیده کمیسیون قدری حاصل شد لکن کمیسیون راپورت داده بود سند که تغییری داده شود وبنا شد وقتی که در مجلس مطرح می شود هر یک از اعضاء رای خودشان را اظهار نمابند به این جهت بنده عرض میکنم گویا این مطلب اشکالی نداشته باشد بجهت اینکه از طرف رئیس الوزرا و سایر وزرا پیشنهاد شده است که ملکی که عایدی ان در سال بالغ بدو هزار و پانصد تومان باشد چنین ملکی را به ایشان واکذار کنند حالا اگر مجلس بخواهد دراین خصوص مذاکره کند می تواند به این قسم مذاکره کند و رای بدهد یا اینکه ملکی که عایدی او در سال بالغ به دو هزار تومان باشد و از خالصجات اطراف طهران نباشد بایشان واگذار کنند و می توانند وزراء در جزو بودجهی بنویسند تا قبل از بودجه بمجلس بفرستند اگر مجلس رای داد که وزرا می توانند چنین ملکی را در جزو بودجه بنویسند یا قبل از بودجه به مجلس بیاورند انوقت پیشنهاد به وزرا میشود که معین بکنند و پیشنهاد مجلس کنند مجلس انوقت تصویب میکند .و اینکه مذاکره انجا می شود که مجلس در این خصوص نمی تواند رای بدهد بنده عرض می کنم موقع رای دادن اینجا است اگر مجلس رای داد که چنین ملکی را به ایشان واگذار کنند انوقت مجلس تعاقب می کند که وزراء تعیین چنین ملکی را نمایند .
حاجی سید ابراهیم بنده از اشخاصی بودم که در کمیسیون مخالف بودم باینکه تبدیل بودجه نقد شود و میگفتم اگر ملکی بایشان واگذار شود بهتر است ولی از حیثی مخالف بودم از این حیث راپورت مبهم بود ومعلموم نبود ملک کجا است و باید گفت یک چنین ملکی که این اندازه عایدی دارد هر ملکی نمیشود شاید زیادتر عایدی داشته باشد شاید عایدی کمتر داشته باشد باین جهت نمی شود رای داد و اینکه اقای میرزا مرتضی قلیخان فرمودند که می شود رای داد عرض میکنم به همین جهت بود چون لایحه ویزر مبهم بود کمیسیون نتوانست رای خودش را اظهار بکند پس باید برگردد بوزرا که انها معین کنند کهی این ملک
در کجا است و چقدر عایدی دارد و پیشنهاد کنند ومجلس به پیشنهاد انها رای بدهند والااین هیچ معنی ندارد که بیک چیز مبهمی رای بدهیم حالا موقع رای نیست .
افتخارالواعظین بنده از روزی که وارد مجلس شورای ملی شدم یک چنین راپورتی ندیده ام و نمی دانم این لایحه است و راپورن است چیست ؟ بمجلس چرا امده است جلس چطور می تواند در این رای بدهد و اصل این قضیه که بوراث مرحوم آیت الله طهرانی باید یک مساعدتی بشود گویا مخالفی نباشد وتمام هم عقیده باشند لکن در این که ان چیزی که در حق انها تصویب می شود یک ملکی باشد که عایدی ان در سال دو هزار و پانصد تومان باشد انرا هیئت وزرا تصویب کرده اند کمیسیون بودجه هم رفته انها هم این را موقوف کرده اند به بودجه کل که در ضمن وزرا تصویب کنند مبلغی را که کافی بدانند تا مجلس تصویب کند حالا نمیدانم پس جرا این رای امده است بمجلس و ما بچه رای می دهیم این راپورت خیلی اسباب تعجب شده است .
سلیمان میرزا خوبست اقای افتخارالواعظین عوض اینکه اینقدر تعجب میکنند قدری توجه بفرمایند که ایراد به کمیسیون نگیرند بنده خودم عرض کردم با این راپورت امروز نمی توانم رای بدهم فقط یک چیزی است که محض اطلاع اقایان خوانده می شود و رجوع می شود به هیئت وزرا میفرمایند مبهم است بنده هم عرض میکنم مبهم است به جهت ابنکه یک چیزی در انحا نیست که بتوانیم به انها رای بدهیم بچیزغیر معلوم که نمی شود رای داد فقط فقط وزرا پیشنهاد کردند که ملکی که دو هزار وششصد تومان عایدی داشته باشد بوراث ان مرحوم واگذار شود و حد تمیزش همین قدر است که از خالصجات اطراف طهران نباشد و به هیچ ترتیبی راست نمی اید این ملک که معلوم نیست در کجا است عایدی ان چه قدر است واگذر کردن چنین ملک را نه کمیسیون می تواند رای بدهد نه مجلس می تواند رای بدهد این یک قسمت از عرایض بنده بود که اقای افتخارالواعظین التفات نفرمودند و موحب تعجب ایشان شده است و قست دومش این بود که بعضی اقایان که خوب بود کمیسیون بودجه خودش چیزی پیشنهاد می کرد و عرض کرد م این بار از وظیفه کمیسیون خارج است نه مجلس چنین حقی را به کمیسیون داده است و نه نظام نامه داخلی چنین حقی بکمیسیون بوده داده است که خودش پیشنهاد کند چون نمی تواند خودش چیزی پیشنهاد کند و نمی توانست خودش مستقیما بفرستد به هیئت وزرا محض استحضار خاطر نمایندگان فرستاد هیئت رئیسه که اگر یزی معین می کنند چه ملک و چه نقد بطور وضوح بنویسند که معلوم شود اگر ملک معین می کنند معین کنند عایدات او چه قدر است و در کجا تا بتوان در ان رای داد و یا قبول کرد ویا رد کرد کمیسیون بودجه این را نه قبول کرده نه رد کرده است و ازبرای اینکه کمتر مذاکره بشود یک راه قانونی است و ان این است که تقاضا کنیم این به کمیسیون یرگردد تا دران کمیسیون مداقه کامل شود .
رئیس بدیهی است مجلس با اصل این مطالب همراه است لکن باید توضیح شود بعد از انکه مطلبی توضیح شد مسلما مجلس رای خواهد داد – حالا شروع می کنیم به شور دوم قانون دیوان محاسبات – بند اول در تاسیس و ترکیب – ماده اول لایحه وزیر به عبارت زیر قرائت شد .
محل دیوان محاسبات در پایتخت مملکت است کمیسیون عین این ماده را تصویب کرده بود .
رئیس ملاحضاتی نیست رای می گیریم بماده اول کسانی که موافقند قیام نمایند (تصویب شد )
ماده ۲- لایحه وزیر – دیوان محاسبات مرکب است از یک نفر رئیس و سه نفر رئیس محاکمو ۱۲ نفر مستشار اعضاء محاکم و ۱۵ نفر ممیزین درجه ثانی و یکنفر مدعی العلوم و یکنفر منشی باشی و به قدر کفایت منشی و اجزاء دفتر ومستخدمین جزء .
ماده ۳ – راپورت کمیسیون- دیوان محاسبات مرکب است از یک رئیس کل و سه نفر رئیس محکمه و۶ نفر مستشار و دو نفر ممیز .
حاجی آقا بر حسب قانون اعضاء دیوان محاسبات را مجلس انتخاب می کند و بر حسب قانون دیوان محاسبات در پیشنهاد وزیر مدعی العلوم و دفتر دار کل جزء اعضاء دیوان محاسبات است و در کمیسیون اینها را از عضویت دیوان محاسبات خارج کرده اند و اعضاء ار همین روساء محاکم و ممیزین و مستشارها قرار داده اند و مدعی العلوم را از طرف دولت قرار داده اند انتخاب شود وبنده در خصوص مدعی العلوم عقیده ام این است که باید جزو اعضاء دیوان محاسبات شود به جهت اینکه اگر چه مناط در عضویت در دیوان محاسبات ان است که کسی باشد که رایش مدخلیتی در دیوان محاسبات داشته باشد و مدعی العلوم مستقیما مدخلیتی در دیوان محاسبا ت ندارد لکن بدیهی است که بطور غیر مستقیم رایش در دیوان محاسبات خبلی مدخلیت دارد و نظرات در احکام می کند و چون نظراتتش خیلی موثر در رای دیوان محاسبات است پس از اعضاء دیوان محاسبات باید باشد و چون از اعضاء دیوان محاسبات است پس بموجب قانون انتخابش با مجلس است چون این ماده را اگر رای بکیریم و امضاء دیوان محاسبات منحصر به همین ها باشند به این جهت در ان ماده بعدش لازم نیست بنویسند برای دیوان محاسبات یکنفر مدعی العلوم و یکنفر دفتر دار کل معین خواهد شد حالا اگر مجلس موافقت بکند با عقیده بنده در همین جا نوشته شود دیوان محاسبات مرکب است از یکنفر رئیس کل و سه نفر مستشار و دوازده نفر ممیز و یک نفر مدعی العلوم .
فهیم الملک می توانم عرض کنم اقای حاجی اقا در ضمن فرمایشاتشان خودشان جواب خودشان را دادند فرمودند عضو محکمه کسی است که او مدخلیتی در محکمه داشته باشد لکن اگر انرا مداخله بدهیم و بگوئیم عقیده هر کس که اثر در رای دیوان محاسبات کرد ان هم از اعضاء دیوان محاسبات است ان وقت باید تمام محاسبین را را هم جز اعضاء دیوان محاسبات قرار بدهیم به جهت اینکه اظهارات وحسابهای انها اثر دارد در احکامی که دیوان محاسبات میدهد یعنی یعنی ان احکام ناشی ازهمان حسابها است که محاسبین کرده اند با این مناسبت میتوان رای مدعی العلوم را در آراء دیوان محاسبات محاسبات داخل دانست در صورتی که بگوئیم مدعی العلوم نمی تواند رای بدهد بعلاوه مدعی العلوم باید مدافعه بکند از هیئت دولت انوقت که بنا شد مدعی العلوم جزء اعضاء دیوان محاسبات باشد مثل این است که از هیئت دولت جزء دیوان محاسبات کرده اند اگر بنا باشد که مدافعی هم از هیئت دولت می امد بتواند رای بدهد در دیوان محاسبات ممکن است هر چه بنظر دولت می رسد همان را رای بدهد و این را نمیتوان گفت مدعی العلوم .
پیشنهادی از فهیم الملک خوانده شد بعبارات ذیل و بنده پیشنهاد میکنم که عده ممثیزین ۱۸ نفر نوشته شود .
حاج سید ابراهیم بنده مخالفم با این پیشنهاد به جهت اینکه عددی را که وزیر پیشنهاد کرده است دیدند زیاد است کم کرده اند و این عده را که نو شته اند به ملاحضه این است که در محکمه چون نمی تواند بماسبات برسد از این جهت سه محکمه کرده اندو بنده مخالفم با این پیشنهاد در صورتیکه عقیده بنده این بود که دو محکمه باشد و این پیشنهاد که اقای فهیم الملک کرده اند زیاد است هم ۱۲نفر باشد چیزی را که کمیسیون نوشته است می توان گفت حد اکثرش ان است .
فهیم الملک پیشنهادی که بنده کردم به ملاحضه ای بود که اگر کار دیوان محاسبات را ملاحضه بفرمایند تصدیق خولاهید کرد که این اندازه زیاد نباشد زیرا ما حسابها را معین کردیم که با ان حسابها رسیدگی بکنند بتمام حسابهائیکه در سال قبل حاضر شده برسند انها انها را حاضر کنند تا محاسبین گفتگوئی اگر باشند برسند ان وقت ببرند به محاکمه یعنی حسابهاکه می اید که رئیس انها را تقسیم میکند ما بین مخبرین که مخبرین تمام اصلاحاتی که دارد در صورت حساب و غیره تمام را باید معین نمایند و رسیدگی کنند و ملاحضه صحت اسناد وغیره راباید مخبرین بنمایند و به محکمه راپورت بدهند و۱۲ نفر از مخبرین گمانم این است برای همه کارها کافی نباشد که بتمام این محاسبات برسد بعدهم ملاحضه بفرمایید که حسابهای یک دوره را ۱۲ نفر نمی توانند از عهده برایند و حق تجدید و نظر وحق اعتراض دارند بعد از یک مدتی می بینم محاکمه داخل هم میشود بنده مقصور می کنم این قلت عده اسباب این میشود که چند جزر محاکمه داخل هم میشود و این ۱۲ تفر محکمه به هر محکمه چهار نفر می افتد ولی نه این است که کاری از پیش نخواهد رفت بلکه اسباب تاخیر کار می ششود و کارها به موقع خودش تمام نمی شود باید این را هم ملاحظه کرد که کاری از پیش برود باین ترتیب بنده عقیده ام این است که مثل این است که دیوان
Page 4- 7 missing