مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ بهمن ۱۳۰۴ نشست ۲۴۳

از مشروطه
نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ نوامبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۲:۰۴ توسط Zamzam (گفتگو | مشارکت‌ها) (ابرابزار)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری پنجم

قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ بهمن ۱۳۰۴ نشست ۲۴۳

مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ بهمن ۱۳۰۴ نشست ۲۴۳

جلسه ۲۴۳

صورت مشروح مجلس روزسه شنبه ششم بهمن ماه سنه یک هزاروسیصدوچهارمطابق یازدهم شهررجب سنه یک هزاروسیصدوچهل وچهار۱۳۴۴.

مجلس دوساعت قبل ازظهربه ریاست آقای تدین تشکیل گردید (صورت مجلس یوم یکشنبه چهارم بهمن ماه راآقای آقامیرزاشهاب قرائت نمودند)

رئیس-آقای دکترمحمدخان مصدق (اجازه) د

کترمحمدخان مصدق-قبل ازدستورعرض دارم.

رئیس-آقای افسر.

افسر-بعدازصورت مجلس عرض دارم.

رئیس-آقای افشار.

افشارـ درصورت مجلس عرضی ندارم.

رئیس-آقای عراقی.

عراقی-قبل ازدستوراگرفرصت رسیدعرض دارم.

رئیس-آقای زعیم

زعیم-دردستورعرض دارم.

رئیس-آقاسیدیعقوب.

آقاسیدیعقوب-لایحه راکه وزیرداخله برای زیادتی وکلاءکرده بود یکی راجع به بندرلنگه بودویکی هم راجع به کلدانیهابندرلنگه به گوش بنده نخورد.

رئیس-راجع به بندرلنگه شفاهاً اظهارکردندکه عقیده دارندبرای آنجاهم یک نفرمعین شود. نسبت به صورت جلسه ایرادی نیست؟

(اظهاری نشد)

رئیس-صورت مجلس تصویب شد.

جمعی ازنمایندگان-دستور.

دکترمحمدخان مصدق-بنده قبل ازدستوریک عرضی دارم.

رئیس-آقای دکترمحمدخان مصدق (اجازه)

دکترمحمدخان مصدق-مدرک مذاکراتی که بنده نسبت به چاه نفت درجلسه قبل نمودم فقط صحبت هائی بودکه درخودمجلس بین نمایندگان محترم دراطراف قضیه می‌شد. چون بنده اطمینان کاملی به مسموعات نداشته وبه موضوع هم فوق العاده اهمیت می‌دادم خواستم مذاکرات خودراروی خواب قرار بدهم تاآقای وزیرفوائدعامه خودشان حقایق رابرای طالاع آقایان نامیندگان محترم وبنده بفرمایندتااین که بالاخرا به مذاکرات جلسه قبل منتهی گردیدوهمان فرمایشات ایشان بنده را کاملاًمتقاعدنمود. ولی دیروزمدارکی به دست بنده رسیده که حقایق راکاملاًروسن مینمایدواصل قضیه این است که درشهرصفر۱۲۹۷هجری فرمانی راجع به چندفقرهمعدن سمنان ودامغان ازقبیل سرب ذوغال سنگ ومس وگوگردونفت کویرخوریان به ملکیت حاج علی اکبرامین معادن صادرمیشودکه تاده سال ازمالیات معاف وبعدیک عشرازمنافع آنهارابه دولت بپردازد. این است سوادفرمان.(ارائه نمودند) ودرسیزده سال قبل یعنی ۱۳۳۱هجری اعلانی ازطرف وزارت فوائدعامه طبع ومنتشرشده است که این عین اعلان است. بنده می‌خوانم:اعلان رسمی بامهروزارت عامه-چون اغلب فرامین که درباره استخراج معادن وتأسیس کارخانجات وطرق وشوارع وامتیازپاره منابع وغیره رسیده است. درهیچ یک ازوزارت خانه مربوطه ثبت وسوادنداردبه این جهت ممکن است درموردبعضی امتیازات درآتیه زحماتی ومشکلاتی برای اولیای دولت وصاحبان امتیازتولیدشود. علیهذابه موجب این اعلان به عموم اخطارمیشودکه ازتاریخ اول حوت۱۳۳۱تادوماه برای سکنه طهران وچهارماه به ساکنین سایرولایات مهلت داده میشودکه درظرف این مدت هرکس هرفرمان امتیازنامه ودستخط به هرشکل ودرهرخصوص داشته باشدبه اطلاع وثبت وزارت فوائدعامه برساندهرگاه تاانقضای مدت معینه دراین باب تسامح وغفلت شدوازطرف دولت امتیازات واختصاصاتی اعطاءگردیدهیچکس حق نخواهدداشت که به موجب فرامین ودستخط هاواحکامی که ارائه نکرده حق تدم برای خودفرض وادعانماید (ازطرف وزارت محمود) وبعددرچهاردهم ذی سنه۱۳۲۵تصویب نامه به عنوان قانون موقتی معادن درکابینه موحوم علاءالسلطنه صادرمیشودکه ماده پانزدهم آن ازاین قراراست. ماده پانزدهم:هرگاه صاحب امتیازش ماه بدون عایق فوق العاده درمعدنی کارنکرددولت می‌تواندامتیازراازاوسلب نمایدولواین که اقساط مالیاتی را مرتباًپرداخته باشد. خلاصه این که فرمان حاج علی اکبرامین معاون اگرصحیح وبی عیب هم باشد..

(همهمه بین نمایندگان)

دکنرمحمدخان مصدق-عرض کردم اگرتأمل بفرمائید:اگرصحیح. بی عیب هم باشدبه واسطه اعلان دولت نامه هیئت وزراءازدرجه اعتبارساقط است زیرانه معدن کارشدونه تااول اسد۱۳۳۱هجری که اعلان وزارت فوائدعامه برای ثبت معادن معین نموده فرمان مزبوربه ثبت رسیده است وبعددردوسال قبل یعنی ۲۱حوت۱۳۰۲که ظاهراًباوزارت فوائدعامه آقای حاج عزالممالک مصادف بوده است قطعاًعرض نمی‌کنم. برای این که اگرآقای حاج عزالممالک دراین تاریخ به مجلس می آمدندوازچنین اعلان وضربی اطلاعندخودشان تکذیب فرمایندوزیرت مزبوره اعلانی صادرمیکند که هرکس فرمان واسنادی دارد بایددروزارت فوائدعامه ثبت نمایدازهفدهم سرطان ۱۳۰۳که مصادف باکفالت آقای مشارالدوله است فرمان ملکیت حاج علی اکبرامین معاون دروزارت مزبوره ثبت می‌شود.

(همهمه نمایندگان)

طهرانی وکازرونی-غلط است.

دکترمصدق-درصورتی که همین فرمان رامتعاقب اعلان ۱۳۳۱هجری دروزارت فوائدعامه که برای ثبت ارائه نموده بودندوزارت مزبوره به جهاتی که بنده نمی‌خواهم عرض کنم قبول نکردوازثبت آن امتناع نموده است خلاصه این که بعدازثبت معدن نفت به عنوان اجاره به چندنفرانتقال یافته واخیراًشرکتی به نام شرکت نفت خوریان باسرمایه پنج میلیون تومان که اساس نامه شرکت مزبوراگرصحیح باشدبه موجب اطلاعی که به بنده رسیده است شرکاءبامشورت آقای داورقبل ازوزارتشان تهیه شده وبرطبق مقررات قانون تجارتی که اخیراًازمجلس شورای ملی گذشته است دراداره قبت اسنادطهران به ثبت رسیده ومبلغ دوهزاروپانصدتومان هم به اداره مزبوربابت حق تمبرپرداحته اندوهریک ازاین فقرات که آقای وزیرفوائدعامه بادلیل تکذیب فرمایندآنچه که بفرمایندصحیح است خلاصه بنده فعلاً خواب نیستم وبیدارم چاه نفت نیست وچاهها است. معدن نیست ومعادن است. امتیازنیست. مالکیت است زیرا فرق امتیاز ومالکیت این است که امتیازمحدودبه زمان است ومالکیت محدودبه زمان نیست واگرامتیازاین معادن هم درموقع دادن امتیازمعادن صفحات شمالی به کسی داده شودمنافعی بیش ازصدی ده که درفرمان نوشته اندعایدمیگردد. درنتیجه به عرض آقایان محترم میرسانم که تااین درجه وظیفه یک ایرانی است که اگروکیل هم نباشدازمنافع وطن خودش دفاع نماید

(اغلب نمایندگان-صحیح است)

ولی برای آسایش خودبه تمام مقدسات عالم قسم یادمیکنم که دیگردراین موضوع عملاًوکتباًاقدامی نکنم وچون مملکت صاحب داردالبته هرچه راکه دولت ومجلس صلاح میدانند خواهندفرمود. سواد فرمان واعلان وزاتر فوائدعامه راهم به مقام ریاست تقدیم می‌نمایم.

آقاسیدیعقوب-کارغلی کرده‌اند.

یاسائی-اجازه میفرمائیدبنده اطلاعاتی دارم راجع به این قضیه عرض کنم.

رئیس-این موضوع مطرح نیست. پیشنهادآقای آقامیرزاشهاب راجع به دستور.(به شرح آتی قرائت شد)

بنده پیشنهادخبرکمیسیون بودجه راجع به ورثه حاج علی بابامقدم برسایرلوایح جزءرستورامروزشود.

آقامیرزاشهاب-یک رأئی درمجلس راجع به ورثه حاج علی باباداده شده ولی مجدداًیک لایحه از طرف دولت به عنوان اصلاح آن رسیدوبه کمیسیون بودجه ارجاع شدکه برنفع دولت است وبه صورت دوماده درآمده وبه مجلس تقدیم شده ومذاکره زیادهم ندارد. مختصرمذاکره داردواگررأی داده شودهم یک ورثه فقیروبیچاره آسوده میشوندوهم درآتیه نفعی برای دولت خواهدداشت برای این مه ماده که قبلاًگذشته است مشمول قانون وظایف نیست و این ماده که حالاتنظیم شده است وآنجارأی داده میشوداین مستمری راهم مشمول قانون وظایف میکندکه بعداز۱۵سال قطع خواهدشد.

رئیس-آقای حائری زاده (اجازه)

حائری زاده-بنده باپیشنهادآقامیرزاشهاب موافقم که درجلسه آتیه جزء دستو شود. اگربناباشدهرروزدستورراعرض کنیم یک مدت مدیدی وقت ماصرف تعیین دستورمیشود. استدعامیکنم قبول بفرمایندبرای دستورآتیه باشدامروزرابه هم نزنند.

آقامیرزاشهاب-بنده موافقم.

رئیس-جزءدستورجلسه آتیه می‌شود. پیشنهادآقای روحی (به مضمون ذیل قرائت شد)

پیشنهادمیکنم که لایحه دولت خصوص مخارج مجلس مؤسسان در قسمت مقدم دستورواقع شود.

روحی-عرض کنم این لایحه وقت زیادی رااشغال نمیکندشایدبیش ازدودقیقه وقت مجلس رااشغال نکند. هم جمعی راکه ازولایات آمده‌اند ازبلاتکلیفی بیرون می آوردوهم حیثیات واعتبارات دولت رعایت شده.

رئیس-مخالفی ندارد

(گفتندخیر)

رئیس-خبرکمیسیون بودجه راجع به مخارج مجلس مؤسسان (به مضمون ذیل قرائت شد)

ماده دوم-قانون مورخ۱۷آبان ماه۱۳۰۴دائربه اجازه پرداخت پنجاه هزاروتمان مخارج انتخابات مجلس مؤسسان ملغی می‌شود.

رئیس-شوردرکلیات است آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب-موافقم

رئیس –اقای ارباب کیخسرو

اربابب کیخسرو-موافقم

رئیس مخالفی ندارد

(اضهاری نشد)

رئیس-رای می‌گیرد برای وروددرمواد. اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.(اکثرنمایندگان قیام نمودند)

رئیس – تصویب شدماده اول (بشرح فوق قرائت شد)

رئیس- آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب-بعداز یک مخالف

رئیس-آقای دکترآقایان.

دکترآقایان-موافقم.

رئیس-مخالفی ندارد؟

(گفته شدخیر)

رئیس-رأی می‌گیریم به ماده اول. آقایانی که موافقندقیام فرمایند.

(اغلب برخاستند)

رئیس-تصویب شد. ماده دوم (به مضمون سابق خوانده شد)

رئیس-مخالفی ندارد؟

بعضی ازنمایندگان-خیر.

رئیس-رأی می‌گیریم به ماده دوم آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اکثرقیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. شوردرکلیات است. مخالفی ندارد؟

(مخالفی نبود)

رئیس-رأی می‌گیریم باورقه نسبت به این قانون که مشتمل بردوماده است (اخذآراءبه عمل آمد)

رئیس-اخذاوراق رأی تمام شد. استخراج آراءبه عمل آمده نتیجه اینطورحاصل شد.

عده حضار۹۲ ورقه سفیدعلامت قبول ۶۰ورقه کبودعلامت رد۲.

رئیس-عده حضار۹۲به اکثریت ۶۰رأی تصویب شد.

اسامی موافقین-فتح الله میرزا هرمزی، میرزاعلی خان خطیبی، ارباب کیخسرو، میرزاعبدالله خان معتمد، یحیی زنگنه، آقاسیدکاظم یزدی، کی استوان، آقاشیخ جلال، آقاسیدابوالفتوح، محمدهاشم میرزا، اسمعیل خان قشقائی، محمدتقی خان اسعد، میرزاجوادخان خوئی، یاسائی، سهراب خان ساکینیان، میرزاحبیب الله خان کمالوند، سیف الله خان اسکندری، میرزاعبداحسین صدر، میرزازین العابدین رهنما، اخگر، ناصرندامانی، آقاشیخ هادی طاهری، میرزامحمود خان وحید، رضاخان افشار، میرزاعبدالعزیزمفتی، میرزاابراهیم خان سهراب زاده، سیدعلاءالدین بهبهانی، میرزاآقاخان دیوان بیگی، حبیب الله خان شادلو، میرزامحمدخان معظمی، میرزامهدی خان زاهدی، آقاسیدیعقوب، شیخ محمدعلی طهرانی، دکترضیائی، عصرانقلاب، دکترامیرخان اعلم، دست غیب، سلیم ایزدی، آقارضاخان مهدوی، امیرحسین خان بختیاری، صدرائی، روحی، دکترحسین خان بهرامی، محمدولی خان اسدی، اکبرمیرزا، شیروانی، میرزامحمدتجات، حسن علی خان فرمند، شیخ الاسلام ملایری، حاج سیدعبدالعلی طباطبائی دیبا، دکترآقایان، آشتیانی، محمدتقی ذوالقدر، فرج الله خان کردستانی، آصف میرازحسین خان اسفندیاری، سلطان ابراهیم خان افخمی، آقارضاتجدد، میرزاسیدحسن کاشانی، هایم.

اسامی مخالفین-آقایان حاج آقااسمعیل عراقی، الموتی،

رئیس-پیشنهادجمعی ازآقایان راجع به دستور (به شرح ذیل قرائت شد)

امضاءکنندگان ذیل پیشنهادمیکنیم که قانون استخدام مستخدمین مجلس جزءدستورامروزشود (سلطانی، دست غیب، شیروانی، هاشم آشتیانی، علی رضاالحسینی)

رئیس-آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب –البته چون مدت کمی برای مجلس به عقیده بنده باقی است مطالب مهمتری که هست آنهابایدجزودستورشود. بنده ازنقطه نظراین که مدتی است قانون استخدام مستخدمین مجلس ازکمیسیون گذشته وخبرش هم داده شده بایستی علی ای تقدیریک تکلیفی برای مستخدمین معین کردکه بعدازآنکه مجلس تمام شدعرض نمی‌کنم حقوق میگیرندمیگیرندولی تکلیف قطعیش باید معین شودبه اصطلاحوقتی اینجا تکلیف قطعیش معین شودبهتراست ازاین که بیرون تکلیف قطعیش معین شودمستخدمین اینجا مقدم هستندکه تکلیف قطعیشان معین شودتاسایرجاهابه این جهت عقیده بنده این است که اول این مسئله جزءدستورشود

رئیس-آقای حائری زاده (اجازه)

حائری زاده-بنده مخالف نیستم بااین پیشنهادکه این مسئله جزودستورشودولی آقایان ملاحظه میفرمایندامضائی که پای این ورقه هست یوسف عدل است وآقای قائم مقام مخبرکمیسیون امروزحضورندارند واگرآقایان موافقت بفرمایندکه جزودستورجلسه آتیه شودبهتراست وتمام قضایائی که جزودستورشده است درراپرت هائی که داده شده ارمسائل مهمی بوده دولت ازمجلس خواسته این بدبختیهائی هم که دوسال است درمجلس متحصن هستندباید تکلیفشان معین شودراجع به تأدیه قروض دولتی لایحه آمده وراپرتش هم مدتی دردست آقایان هست وچندین دفعه هم جزودستورشده امروزهم جزودستورهست آیاانصاف است که این مسئله ازدستورخارج شودوآن لایحه راکه مخبرش هم حضورنداردجزودستوربکنیم.

جمعی ازنمایندگان-مخبرحاضراست.

رئیس-رأی گرفته میشودبه این پیشنهاد.

دست غیب-سوءتفاهم شده اجازه می‌فرمایند.

رئیس-سوءتفاهم نیست خودشان متقاعدشدندلازم نیست هرچیزراتکرارکنیم رأی می‌گیریم به این پیشنهاد. آقایانی که موافقندقیام فرمایند

(غالب نمایندگان قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد. خبرکمیسیون تجدیدنظردرنظامنامه داخلی مجلس شورای ملی راجع به قانون استخدام مستخدمین مجلس شورای ملی. ماده اول (به شرح آتی قرائت شد)

ماده اول-خدمت رسمی اداری درمجلس شورای ملی عبارتست ازداشتن شغل ثابتی که برحسب شرایط این قانون وبه موجب حکم رسمی داده می‌شود.

رئیس-کسی اجازه نخواسته است؟

یکنفراز نمایندگان-پیشنهادی شده است

رئیس-حواس بنده جمع است. پیشنهادی راجع به ماده اول رسیده قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد)

اعضاواجزای مجلس شورای ملی ازمستخدمین رسمی مملکت تاتصویب مخصوص مشمول مواد۱۶ر۲۳ر ۲۵ر۲۸قانون استخدام کشوری خواهندبود.

تبصره-آخرین ارتقاءرتبه اعضاءواجزای اداری مجلس مادامی که درمجلس سمت استخدام دارندازحدودرتبه۷مصرحه درماده(۱۵)قانون استخدام کشوری تجاوزنخواهدنمود.

رئیس-آقای ارباب کیخسرو (اجازه)

ارباب کیخسرو-نظربه تراکم اموردرمجلس شورای ملی ونبودن وقت ازحاصل شدن مقصودمباشرین درنظرگرفتندکه برای تسهیل امرواینکه تمامی آن قسمتهائی که ممکن است حقوق مستخدمین مجلس راتاوقتی که قانون مفصلی برای آنهابگذردومحفوظ بداردومطابقه هم باقانون بکندیک موادی معین شودازاین جهت این موادپنجگانه راپیشنهادکردندکه ازنظرریاست محترم گذشت ازنظرآقای مخبرهم گذراندیم که درصورت موافقت مجلس هم همین موادفعلاًتصویب شودکه وقت ضایع نشودیعنی وقت صرف کارهای لازم دیگربشودتاموقع به دست بیایدکه یک قانون مخصوصی دردوره آتیه نوشته شوداین بودنظرمباشرین واین پیشنهادراتقدیم کردیم.

رئیس-آقای مخبر

. شیروانی مخبر-یک موادی ازچندماده که پیشنهادشده است برای بنده فرستاده اندبرای این که همانطورکه آقای ارباب توضیح دادند وقت مجلس تضییع نشودوزودترتکلیف مستخدمین مجلس تمام شوددرصورتی که مانع نظامنامه نداشته باشدبنده قبول می‌کنم.

رئیس-مانع نظامنامه که نداردماده پیشنهادی است درصورتی که کمیسیون موافق باشدمی‌تواندقبول کند. آقای کازرونی فرمایشی دارند.

کازرونی-بنده عضوکمیسیون نیستم.

رئیس-آقای یاسائی (اجازه)

یاسائی-بنده اجازه نخواسته‌ام

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب (اجازه)

آقاسیدیعقوب-بنده ازاین بیاناتی که آقای ارباب فرمودند…..

رئیس-شما عضوکمیسیون هستید؟

آقاسیدیعقوب-کمیسیون فوق العاده است. کمیسیون رسمی نیست.

رئیس-درنظامنامه فوق گذاشته نشده است بین کمیسیون فوق العاده. غیرفوق العاده. کمیسیونی که مجلس به اورأی بدهدرسمی است

کازرونی-به منزله ماده اصلی است.

رئیس-رأی گرفته میشودبه ماده اول پیشنهادیک مرتبه دیگرقرائت میشودورأی می‌گیریم

. آقاسیدیعقوب-موادش رانمیدانم چیست؟

رئیس-بی اجازه صحبت نکنیداجازه بگیریدحرف بزنید.(ماده اول پیشنهادبه شرح گذشته قرائت شد)

رئیس-رأی گرفته میشودبه این ماده.

حائری زاده-اجازه میفرمائید.

رئیس-بفرمائید.

حائری زاده-چون مخبرکمیسیون این ماده راقبول کردندوبه منزله ماده اصلی است اگراجازه میفرمائیدموافق ومخالف درش صحبت کنند.

رئیس-مذاکره کافی شده است.

حائری زاده-ماده عوض شده است.

رئیس-عوض درصورتی است که برودبه کمیسیون وثانیاًراپرت جدید بیایدآن هم درصورتی است که قابل توجه شودارجاع به کمیسیون شودوالاماده به اصلاح فرق نمیکندرأی گرفته میشودبه این ماده آقایان که تصویب میکنندقیام فرمایند

(اکثرقیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. ماده دوم خبرکمیسیون دیگرموردنداردماده دوم این پیشنهادقرائت می‌شود (به شرح آتی قرائت شد)

ماده دوم-میزان خداقل رتبه اول خدمت برطبق قانون بودجه مجلس درهرسال معین می‌شود.

رئیس-به جای ماده چهارم این راپرت است ماده چهارم هم به عرض مجلس می‌رسد (به شرح ذیل خوانده شد)

ماده چهارم-مقرری مستخدمین اداری مجلس به تناسب ذیل معین می‌شود.

(۱)به تعیین بودجه مملکتی

(۲)مقرری مادون

به اضافه ثلث اصل(۳) مقرری مادون به اضافه ثلث اصل(۴)مقرری مادون به اضافه نصف اصل(۵)ماده مقرری به اضافه سه ربع اصل(۱)طبقه چهارم مقرری مادون به اضافه دوثلث اصل طبقه سوم مقرری مادون به اضافه دوثلث اصل طبقه دوم مقرری مادون به اضافه دوثلث اصل طبقه اول مقرری مادون به اضافه یک مقابل اصل.

تبصره-درصورتی که تاآخرفروردین ماه اقل حقوق بودجه مملکتی به تصویب مجلس نرسیده باشداقل حقوق سال قبل به طورعلی الحساب مأخذتعیین وپرداخت حقوق اعضاءاداری مجلس شورای ملی قرارداده خواهدشد.

رئیس-آقای یاسائی (اجازه)

یاسائی-بنده متأسفانه این طوری که راجع به این قانون پیش آمدمن که ملتفت نشدم چه شدمینویسد:قانون مخصوصی برای مستخدمین اداری مجلس بگذردفلان ماده وفلان ماده ازقانون استخدام کشوری برای مستخدمین اداری مجلس قبول می‌شود. آنوقت ماده ۱۶را میخوانندبعدبازیک تبصره اضافه میشودکه درقانون استخدام کشوری نیست به هرجهت اگرقانون مخصوص بعدمیخواهیم بگذرانیم پس این راپرت کمیسیون رابایدکنارگذاشت واگراین قانون بایدبگذردکه ناده به ماده بایدمطرح شودپس آن ماده که رأی دادیدکه بعدبه موجب قانون مخصوص چیست؟ بنده که نفهمیدم!!مگراین که یک کسی توضیح بدهد. بنده ملتفت شوم.

مخبر-اصل موضوع این است که می‌خواهیم دراین آخرمجلس اعضاءواجزای مستخدمین مجلس بلاتکلیف نباشندیعنی مثل تمام کارکن‌های این مملکت که یک قوانینی حقوق. رتبه. همه چیزآنهارامحفوظ میدارداجزاءمجلس هم ازاین حقوق وحق بهره مندشوند. دراینجادیدیم اگربخواهیم شوردوم اصل خودقانون استخدام مستخدمین مجلس رامطرح قراربدهیم ممکن است چندروزوقت مجلس راکه مایک کارهی مهمی داریم بگیردوبه این جهت آقایان مواقت نکنندکه جزءدستورشود. چنانچه خودبنده وچندنفرازنمایندگان دراین چندروزه پیشنهاداتی کردیم ومجلس نپذیرفت ورأی داده نشدکه جزءرستورشوددرخارج کلیه مذاکراتی باآقایان مباشرین ومقام ریاست وچندنفرازنمایندگان دراین باب کردیم که یک راه قانونی پیداکنیم که ازحدودومقررات نظامنامه ونظامات داخلی مجلس منحرف نشده باشیم ضمناًیک تکلیفی هم برای مستخدمین مجلس تاافتتاح دوره ششم معلوم کرده باشیم که یک قانونی حقوق اینهارامحفوظ بداردتایک مجلس پردامنه پیداکنیم واصل قانون خودشان رابگذرانیم برای این که موضوع همان نظامنامه تطبیق کندووقت مجلس هم گرفته نشوددرخارج اینطورقرارشدکه اصل قانون نظامنامه مطرح شود. برای این که همانطورکه فرمودندمااین رااگربخواهیم یک چیزتازه قراربدهیم بایدطبع ونشرشودوشوراول وشوردوم بشودوبه کمیسیون برودو اوقات مجلس رابگیرد. بنابراین اصل قانون که حالاشوردومش است مطرحش میشودواین چندماده رامخبرکمیسیون به عنوان پیشنهادازطرف کمیسیون قبول میکندکه هم مطابق نظامنامه رفتارشده باشدوهم تکلیف مستخدمین معین باشدتابعدیک فرصتی به دست بیایدوبتوانیم یک قانون بهتری بگذرانیم ولی درعین همین پیشنهادهم اگرآقایان نظریاتی داشته باشندوکلماتش رابخواهندتغییردهندممکن است که بنده قبول کنم حالالازم نیست که عیناًهمین عباراتی که نوشته شده باشدعباراتش رااصلاح بکنندبنده هم ممکن است قبول کنم.

رئیس-آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب-موافقم.

رئیس-باچه موافقید؟

دست غیب-باراپرت.

رئیس-آقای ارباب (اجازه)

ارباب کیخسرو-موافقم.

رئیس-ماده چهارم راپرت کمیسیون مطرح است نه ماده پیشنهادی وقتی که مذاکره دراین کافی شدآنوقت ماده پیشنهادی مطرح می‌شود.

آقای ارباب (اجازه)

ارباب کیخسرو-بنده تصورمیکنم باآرائی که ماده اول داده شددیگرچهارم هم موضوعی نداردچون درماده اول که رأی داده شددرآنجااشاره به قانون استخدام داشت ودرآنجامعین است پس دراینجاذکررتبه هاوحقوق لازم نیست ازاین جهت دراین ماده به طورخلاصه حداقل نوشته شده است به همان ترتیب بودجه معین خواهدشد.

رئیس-ماده۴راجع به قسمت الف مطرح است چون درآنجانوشته شده است بسته به تعیین بودمملکتی است ودرپیشنهاد موکول به بودجه این قسمت است. آقای حائری زاده (اجازه)

حائری زاده-بنده نمیدانم این قانون چه صورتی رابه خودمیگیرد؟ آن راپرت پیش راکه ماچاپ کرده بودیم درجه بندی که برای مستخدمین مجلس شده بودنسبت به قانون استخدام کشوری که مطالعه می‌کردیم می دیدیم یک صرفه جوئیها شده است که ازنقطه نظربودجه به صرفه مملکت است حالاماداریم آن رالغومی کنیم وکورکورانه اینجایک رأیی می‌دهیم ونمیدانیم تفاوت چیست. ازاین جهت بنده باهمان ماده راپرت سابق موافق هستم چون دراین پیشنهادنمیدانم تفاوت بودجه چه اندازه پیدامیکنداگرچنانچه آقای مخبرتوضیح بدهندکه درسایه تغییراین ماده چهارماه اضافه بودجه پیدانمیکنیم وبه نسبت آن حساب پیش برخرج مجلس افزوده نمی شودبنده موافقم والامخالفم.

مخبر-ماده چهارم این قانون عیناًازقانون استخدام کشوری تارتبه هفت اقتباس شده یعنی قانون استخدام کشوری نه رتبه است مابرای مستخدمین مجلس هفت رتبه قائل شده‌ایم. یعنی ترتیب رتبه بندی وارتقاءراعیناًازروی قانون استخدام کشوری قراردادیم. فقط دورتبه راحذف کردیم ودرماده بعدی که دراین پیشنهادمیاید رعایت آن دورتبه راکرده اندیعنی آن دورتبه رادرحق مستخدمین مجلس قائل نشده‌اند. درماده پیش هم همین طورذکر شده.

رئیس-برحسب رأئی که نسبت به ماده اول داده شده خیلی ازموادخبرکمیسیون طبعاًمنسوخ میشودمن جمله قسمت اعظم ماده چهار این خبرکه به عرض آقایان رسیدفقط درقسمت اول یعنی قسمت الف ماده چهاردرراپرت قیدشده است مقرری مستخدمین اداری به تعیین بودجه مملکتی خواهدبوداینجاپیشنهادمیشودکه حداقل مقرری رتبه اول خدمت برطبق قانون بودجه مجلس خواهدبودوفقط فرقش این است واین برای حفظ استقلال بودجه مجلس است. مذاکرات کافی است؟

آقاسیدیعقوب-بنده عرضی دارم.

رئیس-بفرمائید.

آقاسیدیعقوب-بنده برای استحضارخاطرآقایان عرض می‌کنم که آقای رئیس حفظ حقوق بنده رانفرمودندعرض می‌کنم یک ماده رامیخوانند مال قانون استخدام سابق ماکه اطلاع نداریم که آقای مخبراین ترتیب راباآقای ارباب قراردادندبه خیالمان همان قانون سابق است هیچ صحبت نمی‌کنیم مذاکرات هم کافی میشودآن وقت یک دفعه آن ماده خوانده میشودومخبرهم قبول میکندومذاکرات هم کافی شده است وآن وقت هم آقای رئیس میفرمایندکه مطابق نظامنامه مذاکرات کافی شده است. بینی وبین الله این معنای مشورت است؟ یک لایحه که ماابداًاطلاع نداریم پنج ماده گذرانده‌اند. این پنج ماده طبع وتوزیع نشده وماهیچ چیزرااطلاع نداریم یک دفعه مخبرهم میگویدقبول کردم-چه چیزرا؟ آن چیزراکه مااطلاع نداریم. این است که من ازمقام ریاست استدعامیکنم که امربفرمایندآن موادی راکه آقای ارباب پیشنهادکرده اندطبع وتوزیع بشودکه مامستحضربشویم آن وقت مطرح قراربدهند ازاین جهت این رابنده نمی‌توانم قبول کنم.

مخبر-عرض می‌کنم نظامنامه مجلس یک مقرراتی رامنظورکرده است که اگرازآن مقررات هرکس استفاده کندگمان نمی‌کنم گناهی کرده باشد. به علاوه بنده بااکثریت اعضاءکمیسیون هم دراین باب مشورت کرده‌ام بااین که حق داشته‌ام خودم ازطرف کمیسیون قبول کنم. ولی بازهم بااعضاءکمیسیون مذاکره کردم آنهاهم موافقت کردندفلسفه اش هم همان بوده که عرض کردم. آخرمجلس است وبایستی درآخرمجلس تکلیف اعضاءهم معین شود. رئیس-اگرفرمایش آقای آقاسیدیعقوب راقبول کنیم لازمه اش این است که بعدازاین هرپیشنهادی هم که خودشان بخواهندبکنندچون دیگران اطلاعی ندارندبایدقبلاًطبع وتوزیع شود.

کافی است مذاکرات؟(گفتندبلی)

رئیس-رأی می‌گیریم به ماده دوم پیشنهاد. آقایانی که موافقندقیام فرمایند.

(اکثرقیام نمودند)

رئیس-تصویب شدماده پنجم راپوترت سابق.(به شرح ذیل قرائت شد)

ماده۵-درسال اول خدمت درهرمرتبه حداقل مقرری آن رتبه داده میشودوتفاوت بین اقل واکثرکه ازسال دوم خدمت دریک رتبه ممکن است داده شودتاآخرمدت درآن رتبه نبایدازیک ششم مقرری همان رتبه تجاوزنماید.

رئیس-این ماده هم به نظربنده مشمول ماده اول میشودمیشود. آقای کازرونی (اجازه)

کازرونی-بنده برخلاف آقای رئیس نمیدانم مشمول ماده اول میشودیادوم یاسوم:حقیقتاًبنده که نمیدانم وازیک ازرفقای طرف راست وچپ خودم هم هرچه می‌پرسم میگویندنمیدانیم وحالت بهت دارند. اینطورقانون ازمجلس گذراندن به این ترتیب سابقه بسیارخوبی نخواهدبود.

چندنفرازنمایندگان-این طورنیست.

کازرونی-بنده راجع به خودم که نمی‌فهمم عرض می‌کنم به آقایانی که ازمباشرین درخارج تحقیقاتی کرده اندوباآنهامذاکراتی کرده اندعرض ندارم. من راجع به خودم ورفقای خودم که نمی‌توانیم عرض می‌کنم که مابایستی ازقانون مستحضرباشیم که بتوانیم دانسته رأی بدهیم. اگررأی ندهیم مسئول رأی ندادن هستیم. اگررأی بدهیم بایدبدانیم به چه چیزرأی می‌دهیم این طرزرابنده مخالفم چراکه نمیدانم وحالت بهت دارم.

رئیس-آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب-درمطالب مهمه مملکتی این حالت بهت راپیدانمیکنند! دراین مطلب جزئی که آقایان خودشان موضوع راملتفت هستندوالتفات هم بااصل اطلب دارندحالت بهت پیدامیکنندنهایت این است که گوش نمی دهندنمیدانندمطلب چیست. مطلب این است که قانون استخدام مجلس ازمجلس گذشت یعنی به فرموده آقای آقا سیدمحی الدین (که اگرحرف نزنندملتفت می‌شوند) یک شورش گذشت شوردوم هم مطرح است وبناست ازمجلس بگذرد اشخاصی که نظامنامه مجلس درست به نظرشان بودفکرکردندکه اگرشوردوم بخواهدماده ماده بگذردتقریباً (حالا من خاطرم نیست) صدوچندماده است ودراین جلسات آخرمجلس پنج شش جلسه مجلس راصرف میکندوبرای این که آقایان مخالف وموافق فرمایش زیادمیکنندشایدجلسات زیادی رااشغال کند. آمدندوفکرکردندکه وقتی که این قانون طرح میشودعوض آن صدماده دوماده سه ماده یاچندماده پیشنهادبکنندآن ماده هاراهم مخبرکمیسیون ازطرف کمیسیون قبول کنندواین تقریباًیک جلسه میشودوبه جای آن صدماده هشت ماده یانه ماده موقتاًمعین میشودآن وقت آقامیفرمایندماحالت بهت داریم برای اینست که یک توجهی به نظام نامه مجلس نمیکننداگریک ماده مطرح شودیک کسی بخواهدپیشنهادی بکندراهش چیست؟ راهش اینست که قبلاًطبع وتوزیع بشودآیا راهش اینست که قبلاًبه نظرآقای کازرونی وآقای آقاسیدیعقوب برسانند؟

آقاسیدیعقوب-بله بله بایدبفهمیم. دست غیب-این طورنیست وقتی که ماده مطرح است نظامنامه مجلس یا خوشبختانه یابدبختانهاین طوراست که پیشنهادکنند. وقتی ماده مطرح است بایدپیشنهاد کند. آن وقت سرجای ماده که مطرح است یاجای دوماده یاسه ماده این اصلاح نوشته میشودآن وقت آقامیگویندبه این طبع وتوزیع بشود؟ پیشنهاددربین الشورین بایدطبع وتوزیع شود؟ والاکجاطبع وتوزیع میشودحالافرض بفرمائیدماهد چهاریاپنج (علی سبیل المثل) مطرح است یک پیشنهادی آقای ارباب میکنندمخبرهم قبول می‌کند. خوب آقاگوش بدهندیا بااصل ماده موافق هستندیامخالف. اگربااصل ماده موافق هستندحرفشان رابزنندصبرکنندوآن ماده پیشنهادی راگوش بدهند (فرع برگوش دادن است) ببینیدآن ماده پیشنهادی موافق باعقیده خودشان هست یانه؟ اگرموافق است رأی بدهندوالا مطابق عقیده خودشان پیشنهادی بکنند این قاعده نظامنامه به مجلس است قانون استخدام مجلس راهم که به این صورت درآورده اندکه شمابه خیالتان یک مطلب مهمی است مطلب مهمی نیست این برای این است تاوقتی که دوره ششم افتتاح میشودوآن وقت اصل اساس قانون ولایحه می آیدمطرح میشودیک تکلیفی برای مستخدمین معین شود. حالاآقای امیرحسین خان بختیاری هی پشت سربنده میگویندمن بازنمیفهمم شما فارسی نمی‌فهمید. من که فارسی عرض می‌کنم. … (همهمه نمایندگان)

افسر-به ایشان برمیخورد.

دست غیب-نمی‌گویم نفهمیدند. آقای افسراگربهشان برخوردتوضیح می‌دهم معنی این که می‌گویم نمیفهمیدنه این که فارسی رانمیفهمیدیعنی این که من گفتم فارسی گفتم اگرایشان گوش بدهند ملتفت میشوندتعجب نداردبهت نداردصبرمیکنندتاماده پیشنهادی قرائت شوداگرباآن هم عقیده هستندرأی میدهندوالاپیشنهادمیکنند.

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است.

رئیس-علی ای حال ماده پنج وشش وهفت وهشت ونه مورد نداردماده ده به عرض آقایان می‌رسد.(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده۱۰-مدت خدمت درادارات مجلس مدت خدمت درسایرادارات مملکتی محسوب میشودوهمچنین ایام خدمتی که مشمول قانون استخدامی کشوری باشددرموقع قبول مستخدمی درادارات مجلس درباره اومنظورخواهدگردید.

یاسائی-بنده اخطارنظامنامه دارم. اجازه میفرمائید.

رئیس- بفرمائید.

یاسائی-بنده این جریان راکاملاًبرخلاف نظامنامه میدانم مطابق این ماده که می‌خوانم ماده پنجاه وهشت وقتی که مباحثات لایحه به طورکلی ختم شدبایدموادآن لایحه یک یک مباحثه شودرئیس دراین خصوص ازمجلس رأی میخواهداگردرباب مباحثات ماده به ماده رأی داده نشدرئیس ردلایحه رااعلام مینمایدواگرمباحثات ماده به ماده قبول شد شروع به مباحثات شده درباب هریک ازموادواصلاحات راجع به مذاکرات به عمل می آیدپس ازآن درخصوص شور ثانی مجلس رأی میدهددرشورثانوی (که الان موردمذاکره است) درخصوص هریک ازموادلایحه واصلاحات راجعه رأی گرفته میشودبعدازاین ترتیبات یک رأی قطعی درکلیه لایحه داده می‌شود (دراین جانوشته است درشورثانی درخصوص هریک ازموادلایحه یااصلاحاتش بایدرأی گرفته شوددرماده اول آقای ارباب یک پیشنهادی کردندکه فلان ماده وفلان ماده قانون استخدام قبول میشودتابعدکه قانون مخصوصی برای مستخدمین تصویب شودبعدیک مرتبه ماده دو وسه راول کردیم وبه ماده چهارم راپرت کمیسیون رسیدیم درصورتی که موادراپرت کمیسیون بایدیکی یکی مطرح شودحالاهم ماده پنج وشش وهفت راول کردیم وماده فلان رامیخواهیم وعقیده بنده این است که اگربایستی این موادحذف شودبایدرأی داده شودوحذف شودوالادوماده راول کنیم وماده بعدرابچسبیم این معنی ندارد.

رئیس-آقای یاسائی نماینده محترم درست دقت نکردنددرصورتی که نسبت به موادبه طورانفرادرأی گرفته میشودکه ماده رامجلس تصویب نکندکه ناسخ سایرموادباشدماده اول راکه مجلس رأی دادچندماده الغاءشدبنابراین دیگرموردنداردماده دهم به عرض مجلس می‌رسد (به شرح سابق خوانده شد)

رئیس-آقای کازرونی (اجازه)

کازرونی-عرضی ندارم.

رئیس-آقای دست غیب.

دست غیب-عرضی ندارم.

رئیس-آقای زعیم.

زعیم-عرضی ندارم.

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب (اجازه)

آقاسیدیعقوب –بنده درماده پیشنهادی که بعدمطرح میشودعرضی دارم والادراینجاکه نمی‌توانم عرضی بکنم.

رئیس-آقای مدرس (اجازه)

مدرس-من هم نسبت به ماده پیشنهادی عرضی دارم.

رئیس-آقایان مذاکرات راکافی میدانند؟

بعضی ازنمایندگان-بلی کافی است.

رئیس-ماده سوم پیشنهادی به عرض می‌رسد.(به شرح ذیل خوانده می‌شود)

ماده سوم-سابقه خدمت مستخدمین مجلس درادارات دولتی وبالعکس جزءسابقه خدمت رسمی محسوب وترتیب تقاعدووظیفه آنهابرطبق قانون کشوری خواهدبود (مگردرموردتبصره ماده اول حداکثرکسورتقاعدبه صدی شش محدوداست)

رئیس-آقای ارباب کیخسرو (اجازه)

ارباب کیخسرو-دراینجایک اضطراب فوق العاده به آقایان دست داده واین برای این است که به آن چهارماده که دراول تذکرداده شده التفات نفرموده اندکتاب قانون اینجاهست برای این که هریک ازآقایان بخواهندموادش رامطالعه بفرمایندواماراجع به این ماده که دراینجا نیست به کسورتقاعدآنهااستثنائی قائل شده اندبرای این است که درتبصره ماده اول ذکرشده است کسانی که درمجلس سمت استخدام دارندتاوقتی که درمجلس هستندبیش ازدرجه هفتم ترقی نخواهندکردواگربه ادارات دولتی رفتندآنوقت مشمول آن دومرتبه خواهندشدپس نسبت به کسورتقاعدآنهاهم چون تادرجه هفتم بیترترقی نمیکننددودرصدکسرکردیم وگفتیم تاوقتی که درمجلس هستندصدی هشت راکه معمول آنجاهست بایدبپردازنددراین صورت مطابقه کامل باقانون میشودوتضادی هم حاصل نمی‌شود.

رئیس-آقایانی که اجازه خواسته اندعضوکمیسیون نیستند.

مخبر-گویاپیشنهادات دیگری هم شده است بفرمائیدقرائت کنند.

زعیم-پیشنهادبنده راهم بفرمائیدقرائت بکنند.

رئیس-وقتی که ماده پیشنهادی راکمیسیون قبول کردآن وقت پیشنهادشماموردموردنداردپیشنهادی که تکلیفش معلوم نیست نمیشوداصلاحی برآن پیشنهادکردولی برای اطلاع آقایان قرائت می‌شود (به شرح ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهادمیکنم کسرتقاعدازپیشنهادحذف شود.

زعیم-اجازه میفرمائید.

رئیس-تاتکلیف آن پیشنهادمعلوم نشودنمیشودنسبت به آن اصلاح پیشنهادکرد.

مخبر-اگر پیشنهادهای دیگری نرسیده است بنده عین پیشنهادراقبول می‌کنم.

رئیس-کدام پیشنهادرا؟

مخبر-همین ماده سوم را.

رئیس-مخبرماده سوم راقبول کردندحالاپیشنهادآقای زعیم مطرح است توضیح بدهید.

زعیم-بنده قبلاًراجع به فهم خودم درخصوص نظامنامه می‌خواهم عرایضی بنمایم. مثلاًاگریک شخصی یک پیشنهادی تقدیم کردآیا قبل ازآنکه درخصوص آن پیشنهادی رأی بگیرندممکن است اصلاح برآن پیشنهادقبول بشودیاخیر؟ به عقیده بنده اول اصلاح برآن پیشنهاداست بعداصل پیشنهادوالااگرپیشنهادی قبول شوددیگراصلاح برآن پیشنهادموردنداردبه این جهت بودکه بنده قبل ازاین که در اصل پیشنهادرأی گرفته شوداین اصلاح راتقدیم کردم. موضوع پیشنهادبنده راجع است به حذف میزان تقاعداینجابنده می‌خواستم یک توضیحی بدهم اساس این قانونی که حالاماوضع می‌کنیم یعنی این پیشنهادی که شدوبه جای آن قانون پذیرفته شداین است که مستخدمین مجلس هم درحکم مستخدمین کشوری بشوند. دراین صورت دیگرلازم نیست که میزان کسرتقاعدآنهاراموافق این قانون معلوم کنیم. مؤسسة تقاعدمؤسسة مخصوصی است که دروزارت مالیه هست وکارش هم درقانون معین است واین که گفته میشودصدی هشت به عنوان تقاعدمیگیرنداین برای اشخاصی است ک دردوسیه خدمتشان رادرست نکرده اندواین زحمت رابه خودشان نداده اندکه بروندمعین کنند. اول خدمتشان ازکی شروع میشودوالاوقتی که این زحمت رابه خودشان دادندومعلوم کردنداول خدمتشان کی است وچه مدت خدمت دارند درخودقانون مطرح است اشخاصی که مدت خدمتشان فلان قدراست بایدچه میزان به عنوان تقاعدبدهند. علیهذاهریک ازمستخدمین مجلس هم که دوسیه خدمتش رامرتب کردمیزان کسرتقاعداومعلوم است واین تعیین مادرقانون که حداقل آن ازصدی فلان وحداکثرآن ازصدشش تجاوزنخواهد کردمناسبت نداردبرای این که وقتی آن مستخدم رفت ودوسیه خودش رامنظم کردکسرتقاعدبرش ملحوظ است وعقیده بنده این است که این کسرتقاعدحذف شود.

مخبر-بنده درست ملتفت نشدم که اساساًایشان مخالفندکه تقاعدازحقوق آنهاکسرشودیااین که میفرمایندعیناًمطابق قانون استخدام کشوری ازحقوق آنهاکسرشود.

زعیم-مقصودقسمت ثانی است که فرمودید.

مخبر-بلی اگرشمارتبه هارانه رتبه قرارمیدادیدحق داشتیدکه صدی هشت هم ازحقوق آنهابه عنوان تقاعدکسرکنید. ولی شمابرای مستخدمین مجلس هفت رتبه قائل میشویدبه همان دلائل هم بایدکسرتقاعدشان راکمترکنیم این است که دراینجامخصوصاًاسم برده شده است به مناسبت این که مستخدمین کشوری نه رتبه دارندومستخدمین مجلس هفت رتبه میزان کسورتقاعداینهاهم کمترباشد.

رئیس- رأی گرفته میشودبه قابل توجه بودن پیشنهادآقای زعیم. آقایانی که موافقندقیام فرمایند.

(معدودی برخاستند)

رئیس-قابل توجه نشد. رأی گرفته میشودبه اصل ماده سوم …

آقاسیدیعقوب-پیشنهادبنده راجع به دستوراست ومقدم است.

حائری زاده-بنده هم دردستورپیشنهادی کرده بودم.

رئیس-آقای حائری زاده وآقاسیدیعقوب وآقاشیخ جلال پیشنهادکرده‌اند که این خبرازدستورخارج شود. آقای حائری زاده (اجازه)

حائری زاده-یک چیزی که یبع وتوزیع شده بودوهمه وکلاؤهم موافق بودندبنده تصورمیکردم اگرهمان خبرجزودستورشده بودحالاتمام شده بودبرای این که آقایان مطالعه کرده بودندونظرمخالفتی هم دراین باب نبودمثل این که درماده اول هیچ کس مخالفت نکردوبعدیک مرتبه یک پیشنهادی پیداشدوازطرف آقای ارباب تقدیم شدکه اصل آن لایحه راازبین برد. من به نظامنامه مراجعه کردم درنظامنامه چیزی ندیدم ولی سابقه هست که اگریک پیشنهادی تقدیم کردندومخبرقبول کردفی المجلس رأی گرفته میشوداین سابقه هست ولی درنظامنامه بنده چیزی پیدانکردم.

رئیس-این موضوع موردبحث نیست. عمل مجلس مبتنی براین است راجع به خروج ازدستورصحبت کنید.

حائری زاده-ادله خودم رامیخواهم عرض کنم.

رئیس-عمل مجلس رانمیشودحالاموردبحث قراردادخوبست ادله تان رابفرمائید.

حائری زاده-عمل مجلس براین بوده است که پیشنهاداتی که ازطرف اعضاءمیشده است واگرمخبرقبول میکرده است قائم مقام مواداصلی میشده است واگرمخبرقبول نمیکرده است یک نفرازاعضاء کمیسیون به پیشنهادکننده جواب میداده است وآن پیشنهادیاقابل توجه میشده است وبه کمیسیون ارجاع میشده است ویا ردمیشده ودرموقعی که مخبرقبول میکرده قائم مقام مواداصلی میشده است. همان طورکه مخالف وموافق دراطراف اصل ماده صحبت میکنندودراطراف آن ماده هم که مخبرقبول کرده مذاکرات میشده کم وبیش اعضاءمجلس اطلاعاتی پیدامیکردندوازروی فهمیدگی. بصیرت رأی میدادنددرهرصورت اگرچه همه آقایان علاقه دارندکه این قانون زودتربگذردولی این پیشنهادات دفعتاًپیش آمدودرآنهامطالعاتی نشده وباقانون پیش تطبیق نشده که ببینندتفاوت بودجه داردیانداردازاین جهت خواهش می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایندکه این خبرازدستورامروزخارج شودوبرای فردااول دستوربگذارند. برای این که بنده که نفهمیدم حالاممکن است سایرآقایان فهمیده باشندخوبست آقایان بابنده همراهی کنندواین مسئله بماندبرای فرداکه بنده هم بافهمیدگی رأی خودم رابدهم.

رئیس-آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب-راجع به مسئله نظامنامه که آقای رئیس جواب فرمودندواما کلمه اخیری که آقای حائری زاده گفتندکه برای فرداجزودستورشودتامجلس بامطالعه رأی بدهدبنده عرض می‌کنم طبع وتوزیع که نمی‌شود. (حالاآقای آقاسیدیعقوب هم کوک میشوندکه میگویندطبع وتوزیع نمی‌شود) یعنی نظامنامه داخلی اجازه نمیدهدپیشنهاداتی که درشوردوم می‌شود (به طوری که آقای حائری زاده فرمودند) اگرمخبرقبول کردودرحکم ماده اصلی شداینهاطبع وتوزیع شودوبه آقایان داده شود. این عبارات راوقتی که موادقانون مطرح است به مقام ریاست تقدیم میکننداگرقبول کرددرحکم ماده میشودوباید فی المجلس تکلیفش معلوم شود. امااین که آقا حائری زاده وسایرآقایان پیشنهادکرده اندکه ازدستورخارج شوداگر میخواهنداطلاعی براطلاعاتشان افزوده شودکه این پیشنهادات طبع وتوزیع نمیشودوهمین طورکه الان درمجلس مطرح است جلسه آتیه هم جزودستورشودهمین است برای این که این پیشنهادات دردوسیه ریاست مضبوط است فرداهم که جزودستورشودبازماده دهم رامیخوانند. ماده پیشنهادی راهم میخوانندبعدماده دوازدهم رامیخوانندوماده پیشنهادی هم خوانده میشودپس چیزی براطلاع آقایان افزوده نمی‌شود. این که فرمودندممکن است ملتفت نشده باشنددراغلب مواقع بنده می‌بینم آقایانی که ملتفت نشده اندمیفرستندپیشنهادرامیآورندومطالبه میکنندبعدپس می‌فرستند. الان هم هریک ازآقایان ممکن است ماده پیشنهادی رابخواهندومطالعه کنندوملتفت شوندوالاحالاازدستورخارج شودوفردامطرح شوداین بی نتیجه است. این است که بنده معتقدم این ماده بگذاردوتکلیف مستخدمین معلوم شودودردوره ششم هم اگرمیل داشتند ممکن است تجدیدنظربکنند.

رئیس-رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقایان. آقایانی که موافقندقیام فرمایند

(عده برخاستند)

رئیس-تصویب نشد. چنددقیقه تنفس داده می‌شود (دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس ازنیم ساعت مجدداًتشکیل گردید)

رئیس-پیشنهاددیگری ازطرف آقای زعیم راجع به ماده سوم رسیده است (به مضمون ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهادمیکنم قسمت آخرازمگردرموردتبصره اول الی آخرماده حذف شود.

زعیم-درقسمت اخیراین ماده پیشنهادی نوشته شده است مگردرموردتبصره ماده اول حداکثرکسورتقاعدبه صدی شش محدوداست. بنده قبلاًدرآن اصلاحیکه پیشنهادکردم توصیح دادم ولی گویاتوضیح من ناقص بودوآقای مخبرهم درست متوجه نشدندبعددرخارج به عرضشان رساندم حالاهم عرض می‌کنم که کسرتقاعداصولاًیک ودیعه ایست که مستخدم میگذاردبرای روزدرماندگی خودش که درانتهای خدمتش به اومستردبکنند به ترتیبی که قانون معین کرده واین کسرمربوط است که به سنوات خدمت وابداً مربوط به رتبه شخص مستخدم نمی‌شود. مثلاًاگریک نفرمستخدم بیست وپنج سال دررتبه دوم یاسوم بماندصدی هشت بهش تعلق میگیردولی یک نفردیپلمه که ممکن است درعرض هفت سال یاهشت سال به رتبه مدیرکل برسدبنابرقانون فقط صدی پنج به عنوان تقاعدخواهددادودرماده۶۹قانون استخدام کشوری کاملاًاین مسئله معین شده ومینویسد: اولاًبرای مستخدمینی که درحین اجرای این قانون کمتراز۵سال خدمت دارندتاموقع تصاعدصدی پنج ونیم.

ثانیاًبرای مستخدمینی که بیش از۵وکمترازده سال خدمت دارندتاموقع تصاعدشش درصد.

ثالثاًبری مستخدمینی که بیش ازده وکمترازپانزده سال خدمت دارندتاموقع تقاعدش شش ونیم درصد. بالاخره ششم برای مستخدمینی که بیش ازبیست وپنج سال خدمت دارندتاموقع تقاعدهشت درصد. بناءعلیهذاایم کسرتفاعدابداًمربوط به رتبه اشخاص نیست. بنده گمان می‌کنم قیداین نکته که صدی شش ازحقوق مستخدمین مجلس کسر شودبه اکثرآنهاضررمیخوردوباآن نظری که نمایندگان دارتدومیخواهنداسباب آسایش مستخدمین مجلس رافراهم نماینداین ماده نقض غرض می‌شود. این است که بنده پیشنهادکردم این قسمت آخرحذف شود. به آقای راباب هم توضیح دادم وبرای آقای مخبرهم تفسیرکردم وگمان می‌کنم اگرقبول بفرمایندهیچ اشکالی نخواهدداشت.

مخبر-نظربنده همانطوریکه آن وقت هم عرض کردم این بودکه به مناسبت آن دورتبه که ازمستخدمین مجلس کسرمیشوداین صدی هشت راهم صدی شش قراربدهیم وبه ین ترتیب هم بنده مخالف نیستم وقبول می‌کنم.

رئیس-پیشنهادآقای سلیمان میرزاهم درهمین زمینه است وباحذف این عبارت تأمین میشوددیگرراجع به این ماده پیشنهادی نیست. آقای امامی هم پیشنهادتجزیه کرده بودندولی دیگرموردندارد. رأی می‌گیریم به ماده سوم به ضمیمه تبصره باحذف آن جمله که آقای زعیم پیشنهادکردندوآقای مخبرهم قبول کردند. آقایانی که تصویب میکنندقیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. بهتراین است که آقای مخبرهم مواقت بفرمایندوگمان می‌کنم که مجلس هم موافق باشدکه بقیه این راپرت به کمیسیون برگرددودرآن مطالعه بشودوثانیاًراپرت دهند.

بعضی ازنمایندگان-صحیح است

. مخبر-بنده هم قبول می‌کنم.

وزیرپست وتلگراف-خواهشمندم لایحه راجع به تفاوت قیمت علیق که به مجلس تقدیم شده وازکمیسیون بودجه هم گذشته است جزودستورآینده گذاشته شود.

رئیس-درآخرجلسه تکلیفش رامعین می‌کنیم. پیشنهادآقای افسرراجع به جزءدستورشدن لایحه الغاءباج راه هااست ولی چون راپرتش هنوزحاضرنشده است امروزجزءدستورنمیشودومیماندبرای جلسه آتیه. جمعی ازآقایان پیشنهادکردندکه اصلاح قانون استخدام کشوری جزءدستورشود.(به شرح ذیل قرائت شد)

امضاءکنندگان-پیشنهادمینمائیم قانون استخدام کشوری جزءدستورامروزشود. یاسائی، اسکندری، صادق اکبر، سهراب ساکینیان، یحیی زنگنه، محمدعلی امامی خوئی، وحیدسعد، ضیاء

رئیس-آقای یاسائی (اجازه)

یاسائی-این پیشنهادمحتاج به توضیحاتی نیست وازدهان آقایان نمایندگان محترم برای اصلاح این قانون حاضراست فقط چیزی که لازم است تذکربدهم این است که مانبایدمسئله فوری وغیرفوری رامثل فوریت دروزارتخانه هابگذاریم مبتذل شود. مجلس به پیشنهادطرح آقای اتحادرأی دادبه دوفوریت که جزءدستورشودوهنوزمطرح نشده بنده ازآقای رئیس خواهش می‌کنم که این مسئله رارعایت فرمایندوتکلیف این طرح هم زودترمعلوم شود. رئیس-اختیاربامجلس است بنده که دراین باب اختیاری ندارم.

آقای کازرونی (اجازه)

کازرونی-بنده اساساًموافقم که این لایحه بگذردولی علاوه براین که مخبرش حاضرنیست وقت مجلس هم مضیق است ویک دقت نظری هم دراین لایحه میخواهدزیراامروزراپرتش به دست مارسیده است بعضی موادرالغووپاره‌ای رااصلاخ وپاره‌ای را به جای خودباقی گذارده اندوبنده موافقت می‌کنم که درجلسه آتیه جزءدستورشود.

رئیس-اقای اتحاد (اجازه)

اتحاد-می‌خواستم عرض کنم که این راپرت دوشوری است وچنانچه آقایان اجاره دهندکه جزءدستورشودیک شورش تمام میشودبه علاوه آقایان اعضاءکمیسیون هم حاضرهستندوموافقت میفرمایندکه یک شورآن بشودوهرکس هم اصلاحی داردپیشنهادکند.

رئیس-مخبرحاضرنیست

. یاسائی-بماندجلسه آتیه دردرجه اول جزءدستورشود.

رئیس-شپیشنهادآقای افسروآقاشیخ جلال راپرتش حاضرنیست لایحه دیون دولتی ازماده سوم مطرح است ماده سوم قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد)

ماده سوم-وزارت مالیه هرسال مبلغ ده هزارقران به عنوان جایزه تأدیه خواهدنموددرهرسهم پنجاه تومانی نمره۱جائزه درهرسهم صدتومانی نمره۲جایزه درهرسهم پانصدتومانی نمره ده جایزه ودرهرسهم هزارتومانی نمره بیست جایزه ثبت خواهدشد. نمرات جایزه هامسلسل وازیک تاهشتادهزارخواهندبودبه دارنده هریک ازبیست سهمی که درقرعه نمرات جایزه هااستخراج میشوندمبلغ پنجاه تومان به عنوان جایزه پرداخت خواهدشد.

وزیرمالیه-راجع به این ماده تقاضامیکنم چون ماده اول ودوم به کمیسیون ارجاع شدوبه واسطه آن دوماده اختلافی پیداخواهدکرداین ماده هم برگرددبه کمیسیون.

رئیس-پیشنهادی هم ازطرف دکترآقایان رسیده است چون ماده۳به کمیسیون ارجاع خواهدشداین پیشنهادهم به کمیسیون مراجعه می‌شود. ماده چهارم (به شرح آتی خوانده شد)

ماده چهارم-اسهامی که به موجب این قانون صادرمیشودپنج درصدآنهادراول اسفندماه ۱۳۰۵وپنج درصددراول اسفندماه هریک ازسنوات ماه بعدآن به ترتیب مقرره ماده سوم استرداد خواهدگردید.

رئیس-این ماده هم مورد نداردچون مربوط شده است به ماده ۳وماهدسه هم بایددرکمیسیون تکلیفش معین شود. وزیرمالیه-نظربه همان پرداخت صدی پنج است ودراین ماده تفاوتی پیدانمیکندو اشکالی هم نخواهدداشت زیرادراینجامنظوراین است که درهرسال صدی پنج ازقروض دولت پرداخته شودکه بیست ساله تمام شود.

رئیس-آقای کازرونی (اجازه)

کازرونی-چون دراینجاکیفیت تأدیه ووقت تأدیه راذکرمیکندغقیده بنده این است که همانطورکه آقای رئیس فرمودندمربوط به ماده سوم که درآنجااصلاحاتی رادرنظردارنددرنظربگیرندو راپرتش رابدهند.

رئیس-آقای دست غیب (اجازه)

دست غیب-مخالفم.

مخبر-یک اشتباهی تصورمیکنم آقای کازونی فرموده باشندبین سهام وجایزه چون نظری که دولت داشته این بوده است که قروض رابه فاصله ۲۰سال بایدپرداخت وترتیب پرداختش راقرارداده است که دراول اسفندماه هرسال این سهامی راکه منتشرکرده است به شکل قرعه صدی پنج آنهاراازبین سهام استخراج کندوبپردازداین مربوط به جایزه نیست وترتیب جایزه هم منافاتی بااین اصل ندارد.

رئیس-آقای نظامی (اجازه)

نظامی-مخالفم.

رئیس-بفرمائید

. نظامی-گمان می‌کنم هیچ یک ازآقایان بااین لایحه مخالف نباشندزیراطلب رابایدگرفت وبدهی رابایددادولی مااساساًنمیدانیم این قرصی که دولت داردبه چه اشخاصی مقروض است. بنده عقیده‌ام این است که اسامی اشخاص وطلبشان دراینجامعلوم باشندبرای این که اغلب اشخاص رابنده می‌بینم که ادعای طلب ازدولت میکنندوحال آنکه مدیون هستند.

مثلی است معروف ومشهورکه گفته میشودبدهکارراکه فرصت دادی طلبکار

میشودوهمینطوریک اشخاصی رامیبینیم که واقعاًیک طلب ازرولت دارندکه به آنهاداده نشده پس هیچ ضرری نداردکه اسامی طلبکارهارامابدانیم ئآن وقت یک فکراساسی برای آنهابکنیم.

فلان کاروان سراداریاعلافی که کاه داده است وجوداده است نمیشودطلب وآن کسی هم که برای شهریه ادعای طلب میکندگفت طلب.

به هرحال این جادوقسمس است یک قسمت این که دولت پول داشته باشدوازصندوقش پول بدهدوقسمت دیگراین که ازطلب خودش وصول کند. به قرضش بدهد. من می‌بینم دولت بیش ازطلبی که مردم ازش دارندازمردم طلبکاراست پس خوبست ازمطالبات خودش وصول کندوبه قرضش بدهد. چون بودجه مانشان میدهدکه ماچنین پولی نداریم که به آنهابدهیم وطلب کارهارااگرپولشان رابهشان بدهیم دیگرلزومی نداردجایزه هم به آنهابدهیم.

مقصودبنده این است که بایداولاًاسامی اشخاص وطلبشان معین باشدوثانیاًاشخاصی که یک چیزهای دستی داده اندجووکاه داده انداینهاطلبشان مقدم باشد. به علاوه ازمطالبات دولت وصول شودوبه اینهاداده شود.

وزیرمالیه-اظهاراتی که آقای نظامی میفرمایندراجع اه این ماده نیست واین اظهارات مربوط میشودبه ماده اول اینجافقط اشاره شده به این که این سهامی که طبع میشودوتقسیم میشوددرهرسالی صدی ۵آن بایدپرداخته شود. البته آن اظهاراتی که دارندممکن است آن موقعی که آن ماده مطرح است بفرمایندواگرهم دقت بفرمایندملاحظه خواهندفرمودکه طلب هائی که حق است پرداخته میشودوآنهائی که طلب نداردبه آنهاچیزی داده نمی‌شود.

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است.

رئیس-پیشنهادآقای دکترآقایان (به این مضمون خوانده شد) ماده۴رابه ترتیب ذیل پیشنهادمیکنم. ماده۴-هرساله درمدت اسفندماه وزارت مالیه نمره‌های اسهام که جایزه برده اندباتعیین مبلغ جایزه درجرائدسه مرتبه به یک هفته فاصله اعلان خواهدنمودوهرصاحب جائزه ایکه درمدت دوسال بعدازآخرین اعلان جائزه خودراکتباًمطالبه نمایدمبلغ جایزه مذکورضبط خواهدشد.

دکترآقایان-پیشنهاداتی که بنده درسه ماه اول کردم ازآنجائیکه درخارج یک مذاکراتی شدوممکن است توافق نظر بین وزارت مالیه وکمیسیون راجع به این سه ماده اولیه پیداشوداین ماده چهارم هم درامتدادآن مواداست اینجاترتیب پرداخت جایزه رامعین می‌کند. وقتی بنا شداسهام درتمام مملکت توزیع شوددرخیلی ازاوقات پیش میایدکه یک جایزه رایک کسی برده است ودولت بایستی بایک ترتیب معین اعلان کندکه همه مردم اطلاع پیداکنند.

اما راجع به جایزه دولت نبایسی مثل مطالبات حساب آنهارادرمدت بیست سال داشته باشد. اگردرمدت دوسال صاحب طلب آمدومطالبه کردفبهاوالله ضبط خواهدشدبرای این که تولیدزحمت نشودودولت مجبورنباشدیک قسمت ازاین جایزه هاراکه قطعاًبلاتکلیف خواهدماندحساب خودش رابرای آنهامعوق بگذاردومخصوصاًدرموقعی که جایزه معین میشودبایدبه فوریت گرفته شودواگرسه چهارسال فاصله پیداکندممکنست تولیداشکال کندوبایستی درآن تاریخی که جایزه استخراج شده است معلوم شودکه این سهم مال کیست.

وزیرمالیه-اینجاآقای دکترآقایان گویااشتباه فرموده اندچون این ماده چهارمربوط به جایزه نیست ومربوط به اصل موضوع است ومیگویداین سهامی راکه طبع ومنتشرمیکننددرهرسالی دراول اسفندماه آن سال صدپنج ازاین سهام رابایدپولش رابپردازندوالبته این مربوط به جایزه نیست راجع به مسئله جایزه چون ماده سه درکمیسیون بناست اصلاح شوداصلاح خواهدشد.

رئیس-عقیده کمیسیون چیست؟

مخبر-نظرآقای دکترآقایان درماده۳وقتی اصلاح شودتأمین خواهدشدپیشنهادایشان هم بیایددرکمیسیون ودرآنجامطالعه شود.

رئیس-رأی می‌گیریم به پیشنهادآقای دکترآقایان.

آقایانی که قابل توجه میدانندقیام فرمایند (معدودی برخاستند)

رئیس-قابل توجه نشد. چون سؤال ازبنده شده است من باب تذکرعرض می‌کنم که این لایحه یک شوربیشترنداردبرطبق قسمت دوم ماده پنجاه ونه نظامنامه داخلی چون این تقاضا برای مخارج مخصوصی شده است یک شورخواهدداشت.

پیشنهادآقای دکترمحمدخان مصدق (به شرح ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهادمینمایم که ماده چهارحذف شود.

دکترمحمدخان مصدق-دراین ماده چهاربنده مخالف هستم درماده۳ هم مخالف بودم ولی چون آقای وزیرمالیه خودشان پس گرفتندچیزی عرض نکردم ولیکن چون این دوماده یک قدری به هم مربوط است لازمست هم دراین ماده وهم درماده۳مختصری عرض کنم.

اولاًدرماده سوم که می‌نویسد:یک جائزه داده می‌شود. معمولاًدراروپاوقتی که یک قرضی میخواهندبکننداوراقی چاپ میکنندوآن وقت یک منفعت قلیلی برایش معین میکنندوبعدیک جایزه هم دولت معین میکندکه دروقت تأدیه پول نسبت به هرورقه که اول شودودوم وسوم شودیک مبلغی جائزه داردواین درمعنی یک وجه تشویق کننده است.

برای این که آن پولی راکه دولت میخواهدقرض کندوتنزیلش کم است مردم مثل این که لاطارمیکشندویک کسی به خیال این که مبلغی ببرداین اوراق دولتی راخریداری میکندتنزیلش کم است شایددرموقع تأدیه پول ورقه اش اول شودیادوم شودواین وجه رابگیرددراین موقع که دولت بخواهدازکسی پول بگیرداین جائزه به نظر بنده منطق داردچنانچه دراروپاهم هست ولی درموقعی که میخواهندبه یک کسی پول بدهنددیگرچائزه ندارد. این چائزه لک لکانه اش است دولت طلبش رامیدهددیگرجائزه میخواهدچه کند؟

درماده۳وماده۴که الان مطرح مذاکره است بنده اساساًمخالف هستم که این وجوه درمدت بیست سال تأدیه شود. زیرا چنانچه عرض کردم دولت دراروپاوقتی قروض خودش رامیپردازددیون خودش رامیدهدچون فرع به مردم میدهدیک قسمت ازآنهارادرهرسال به قرعه معین میکنندهرقسمتی که دریک سال به قرعه درآمدپولش رامیگیردووقتی اصلش پرداخته شددیگرفرع نداردولی آن قسمتش که میماندچون فرع برش تعلق میگیرداهمیت ندارد.

ولی درموقعی که دولت به یک بیچاره‌ای بدبختی فرع نمیدهددلیل نداردقرعه بکشندوبگویندسال اول هرکس قرعه به نامش درآمدبه اومیدهیم واگربه نامش درنیایدبیست سال دیگربخواهندطلب اورابدهند؟ این معنی ندارد. وقتی که دولت فرع میدهدبه یک کسی البته می‌بایستی قرعه بکشندوبه اسم هرکس زودتردرآمدبه اوبدهندولی وقتی که دولت به کسی فرع نمیدهددیگرقرعه یعنی چه؟ که اگریک کس بدبختی سبب شدوقرعه به نامش درنیایدبیست سال دیگرپولش رابدهند.

این منطق نداردوبایستی به یک صورت دیگراین رادرست کرددولت میخواهدیک پولی رابه اشخاصی بدهد بسیارخوب اگرپولی داردکه تمام مطالباتش رامیدهدواگرمیخواهدسالی یک مبلغ معین بدهدتومان شماربه همه بدهد. اگرطلب مردم صحیح است علت این که قرعه بکشندچیست؟

قرعه برای وقتی است که مرددباشندوقتی تردید نباشدوهمه مردم طلب کارهستندالبته بایستی تومان شمارطلب همه رابدهنداین هم یک قسمت. ولی درموضوع خودلایحه بنده یک عرایضی دارم که عجالتاًاگرعرض کنم خارج ازپیشنهاداست ومیگذارم برای ماده اول.

وزیرمالیه-درقسمت راجع به ماده سه چون حالامطرح نیست جوابش راموکول می‌کنم به موقعی که حاضرشدامادرقسمت ماده چهارکه فرمودند:دولت درنظرداشت که اگربرایش ممکن بشودتمام این پولهاراهمین حالابدهدخیلی هم میل داردکه اگرکسی هم طلب داردطلب اورایک مرتبه بپردازد. ولی چون بودجه مملکت اجازه نمیدهدمجبوراست به یک ترتیبی پرداخت کندکه بودجه مملکت هم اجازه آن رابدهد.

ضمناًدرماده۸هم یک شرحی نوشته شده که اگروسائلی پیداشودبرای خالص جات وغیرذلک که یک ترتیبی بشودکه آنهافروخته شودومجلس اجازه بدهدزودتراین سهام پرداخته شودولی عجالتاًدولت چون بیش ازانچه پیشنهادکرده که سالی دویست هزارتومان پردازدنمی‌تواندبپردازد وبیش ازاین محل ندارد باید باقساط پرداخته شود. ولی درقسمت تومان شمارکه فرمودنددرترتیب پرداخت دونظرهست نظردولت این است اشخاصی که کمترطلب دارند.

یک طلب‌های جزعی دارندآنهامقدم باشندبرآن کسانی که طلب‌های کلی دارندوازروی این اصل دولت این لایحه راتنظیم کرده تفاوت دراین قسمت است. این که آقای دکترمصدق غرمودندبه طورتساوی داده شوددولت اینطوردرنظرداشته که ملاحظه ازاشخاص ضعیف شده باشد.

البته آن کسی که ۵۰تومان صدتومان طلب داردپرداخت آن به نظردولت لازم تراست ازآن کسی که دوهزارتومان یاده هزارتومان طلب داردوازاین جهت آنهارامقدم داشت.

رئیس-آقای مخبر (اجازه)

مخبر-پیشنهادحذف راازطرف کمیسیون بنده نمی‌توانم قبول کنم بسته به نظرمجلس است.

رئیس-رأی می‌گیریم به قابل توجه بودن پیشنهادآقای دکترمصدق. آقایانی که قابل توجه میدانندقیام فرمایند.(اغلب قیام نمودند)

رئیس-قابل توجه شد. ماده پنجم.

وزیرمالیه-ماده پنجم هم می‌ماند.

رئیس-چطورمیماند؟ توضیح بدهید.

وزیرمالیه-چون راجع به پرداخت صد۵سهام جایزه است وممکن است درکمیسیون راجع به این مسئله یک چیزی درنظربگیرند. ازاین جهت عرض کردم بماندوبعدطرح شود.

رئیس-ماده۶(به شرح ذیل قرائت شد)

ماده۶-هیچ یک ازاسهام فوق الذکرمعتبرنخواهدبودمگرآن که به امضاءوزیرمالیه ورئیس کل مالیه وخزانه دارکل رسیده باشد.

رئیس-آقای کازرونی (اجازه)

کازرونی-بنده مخالفتی ندارم لیکن درجائی که مواداصلی به کمیسیون ارجاع شده این موادکه متفرع برآنهااست بنده گمان می‌کنم مذاکره درآنهاچندان موردی نداشته باشد. ازاین جهت پیشنهادی هم کرده‌ام که فعلاًازدستورخارج شوددیگربسته به نظرآقایان است.

رئیس-پیشنهادایشان قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد) بنده پیشنهادمیکنم لایحه ازدستورخارج شود.

مخبر-علتی راکه نماینده محترم ذکرکردنداین بودکه چون دوسه ماده اول رجوع به کمیسیون شده لایحه ازدستورخارج شودولی علتش رادرست توضیح ندادند. بنده آنچه مطالعه کردم دیدم جهت نداردلایحه ازدستورخارج شوداین ماده ترتیب امضاءسهام رامینویسدکه بایدکی امضاءکندومینویسدبایدرئیس مالیه ووزیرمالیه وخزانه دارکل امضاءکنندواین هیچ ارتباطی باموادپیش نداردوخودش یک ماده مستقلی است که به جای خودش درموقع گذشتن این قانون ذکرش لازم است عیبی هم نداردوجهت نداردکه برگردد به کمیسیون.

کازرونی-تمام لایحه راعرض کردم.

رئیس-رأی گرفته میشودبه پیشنهادآقای کازرونی.

آقایانی که تصویب میکنندقیام فرمایند.(عده برخاستند)

رئیس-تصویب نشد.

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است.

رئیس-پیشنهادآقای معتمد (اینطورخوانده شد)

اصلاح ماده شش رابنده اینطورپیشنهاد می‌کنم:هیچ یک ازاسهام فوق الذکرمعتبرنخواهدبودمگراین که به امضاءخزانه داری ورئیس مالیه ووزیرمالیه رسیده باشد.

میرزاعبدالله خان معتمد-درماده پیشنهادی کمیسیون نوشته شده است:هیچ یک ازاسهام فوق معتبرنخواهدبودمگراین که به امضاءوزیرمالیه ورئیس کل مالیه وخزانه دارکل برسد. وحال آن که به عقیده بنده بایستی قبلاًدراداره خزانه داری رسیدگی کندوامضاءکنندبعدرئیس مالیه ودرمرتبه آخرامضاءوزیرمالیه باشدترتیب اداریش این است.

مخبر-این اصلاح منافی باروح ماده نیست بنده هم قبول می‌کنم برای این که ایشان هم موافقت کنندوماده زودتربگذرد.

رئیس-یک مرتبه دیگرقرائت میشودوبنابه پیشنهادآقای آقامیرزاشهاب اسهام هم تبدیل به سهام شود.(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده ششم- هیچ یک ازسهام فوق الذکرمعتبرنخواهدبودمگرآنکه به امضاءخزانه داری ورئیس مالیه ووزیرمالیه رسیده باشد.

رئیس-رأی گرفته میشودبه ماده ششم به طریقی که اصلاح شد.

آقایانی که موافقندقیام فرمایند.(اغلب قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. اگرآقایان موافق باشندجلسه راختم می‌کنیم خاطرمحترم آقایان مسبوق است که روزپنجشنبه که روزرسمی مجلس است عیدولادت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است بنابراین آن روزمجلس تعطیل خواهدبود. اگرآقایان موافقت میفرمایندبه جای روزپنجشنبه فرداکه چهارشنبه است جلسه تشکیل شود.

کازرونی-بنده مخالفم.

رئیس-بفرمائید.

کازرونی-بنده عقیده‌ام این است که به جای روزپنجشنبه روزشنبه راقراربدهیم توضیحات زیادی هم ندارم. رئیس-روزشنبه باشدمخالفی ندارد؟(بعضی گفتندخیر)

رئیس-جلسه روزشنبه سه ساعت ونیم قیل ازظهردستوربقیه دستورامروزیک هیئتی بایدمعین شوندکه برای روزپنجشنبه روزعیدبرای تبریک شرفیاب حضوراعلیحضرت شوندتعیین عده اش موکول به نظرمجلس است.

افسر-بنده برای جلسه آینده قانون استخدام راپیشنهادکرده‌ام.

رئیس-فرقی نمیکنددستورراامروزمعین میکنیدودرجلسه آتیه تغییرمیدهیدپس چراوقت مجلس رامیگیرید. هیئتی که بایدبرای روزپنجشنبه خدمت اعلیحضرت برسدعده شان چقدرخواهدبود؟

بعضی ازنمایندگان-شش نفر (استقراع به عمل آمده آقایان مفصلةذیل به قرغه انتخاب شدند) دکتراحتشام، آقاشیخ جلال، آقاسیدابراهیم ضیاء. میرزاابوالحسن خان پیرنیا، فرج الله خان آصف، آقاملافرج الله،

(مجلس سه ربع ساعت بعدازظهرختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی سیدمحمدتدین. منشی علی خطیبی.