مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اسفند ۱۳۳۶ نشست ۱۷۳

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اسفند ۱۳۳۶ نشست ۱۷۳

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۵

سال دوازدهم

شماره مسلسل

دوره نوزدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۱۹

جلسه: ۱۷۳

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ششم اسفند ماه ۱۳۳۶

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت مجلس

۲- سؤال آقای عمیدی‌نوری راجه به مصرف درآمد لیتری ۲۰ دینار بنزین جهت مستمندان و جواب آقای معاون وزارت کشور

۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به نحوه اجرای تبصره ۲ ماده ۳ قانون خالصه‌جات راجع به محل سد کرج

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تحقیق راجع به سؤال آقای دکتر امیر نیرومند در مورد نصب کارخانه برق‌الستوم

۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به برقراری وظیفه درباره وراث شهدای بلوچستان در مصادمه با دادشاه

۶- گزارش آقای نخست‌وزیر راجع به امور اقتصادی و عمرانی و عملیات وزارتخانه‌ها در سال ۳۶ و تقدیم لایحه بودجه ۱۳۳۷ کل کشور و لایحه اصلاح قانون مالیات بر درآمد

۷- طرح و تصویب یک فوریت لایحه اصلاح قانون مالیات بر درآمد

۸- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس دو ساعت و پنج دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس- غایبین جلسه پیش قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت گردید)

غایبین با اجازه- آقایان: توماج، کاظم شیبانی، اسفندیاری، دکتر ضیائی، اقبال، خلعتبری، اعظم زنگنه، معین‌زاده، دکتر سعید حکمت، فضائلی، صراف‌زاده، یارافشار، دکتر عمید، پردلی، دکتر اصلان افشار، پناهی، دکتر وکیل، ارباب، خزیمه‌علم، امامی‌خوئی، اورنگ، تیمور تاش، قوام، ابتهاج، بیات، ماکو، کورس، مهندس فیروز، دکتر هدایتی، اخوان.

غایبین بی اجازه- آقایان: اریه، سنندجی، دکتر طاهری، کیکاوسی.

دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: صدرزاده، کدیور، خرازی، عامری، مسعودی، سعیدی، موسوی، ثقه‌الاسلامی، دکتر فریدون افشار، صارمی، رامبد.

رئیس- نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.

۲- سؤال آقای عمیدی‌نوری راجع به مصرف درآمد لیتری بیست دینار بنزین جهت مستمندان و جواب آقای معاون وزارت کشور

رئیس- آقای عمیدی‌نوری سؤال شما از وزارت کشور مطرح است بفرمایید.

عمیدی‌نوری- سؤال بنده راجع به یکی از وجوهی است که از طرف مردم داده می‌شود برای کمک به امور خیریه و مستمندانی که در کشور هستند و این موضوع هر لیتری یک عباسی پول بنزین است از سالی که بنده یادم می‌آید از زمانی که مرحوم رزم‌آرا دولت را در دست گرفتند این وجوه به دست می‌آید که به مردم مستمند داده بشود که از وضع ناهنجاری که گهگاهی در مناظر و معابر دیده می‌شود جلوگیری بشود، از آن وقت تا به حال یک مبلغ‌های زیادی به وجود آورده و یک عایدی خیلی قابل توجهی است و قرار هم بوده است که هم در مرکز و هم در شهرستان‌ها تقسیم بشود که مؤسسات خیریه بتوانند کمک بکنند به مستمندان که جلوگیری بشود از این وضع نامطلوب و مناظر ناهنجاری که اغلب در خیابان‌ها مشاهده می‌شود، بنده به طور کلی می‌شنوم بعضی از وجوه است از بعضی منابع دولتی که حکم صندوقخانه بعضی از مؤسسات را دارد مثلاً بنده یادم می‌آید یک موقعی راجع به یک یا دو درصدی در دخانیات صحبت می‌شد، شنیدم که بعضی از مدیرکل‌ها از آن محل اضافه مقطوع می‌گیرند، این را بنده شنیده بودم (خزاری- به اسم سود صدی یک) به اسم سود صدی یک، یک پولی هست آنجا وقتی که لیست جزئش به دست می‌آید معلوم می‌شود از آن سود صدی یک دخانیات یک پولی در وزارت دارایی به نام اضافه مقطوع داده می‌شود یا همین دو درصد مربوط به اداره کل امور شهرداری‌ها که از بودجه شهرداری‌ها کسر می‌شود ملاحظه فرمودید که حتی از این پول رسماً به مصارف دیگر رساندند و بعد لایحه‌ای به مجلس آوردند که آنها را در مجلس به تصویب برسانند و وقتی که به صورت ریز این هم رسیدگی بشود ملاحظه خواهید فرمود که دارای یک چنین وضعی است در مورد همین محل بیضی از امضا شهرداری یک کمک‌ها و یک وجوهی داده می‌شود و حتی بعضی از آنها به عنوان کارمند لیست را امضا می‌کنند ولی در شهر تهران می‌گردند این را بنده دو، سه مورد دیده بودم و یکی از امضا شهرداری با خود من صحبت می‌کرد که یک همچو وضعی است، توصیه‌ای می‌خواست که او هم مشمول چنین چیزی بشود گفتم این چطور محلی است گفت این محلس است که به صورت بنگاه معاونت اداره می‌شود بتوانند از این گونه خرج‌ها بکنند. از آن طرف هم ما دیدیم که با این مصرف زیادی که در بنزین است که خود دولت هم این را قبول دارد و این درآمد هم یک درآمد زیادی است مع‌هذا باز هم در معابر آقایان برخورده‌اید که وضع متکدیان طوری است که تا حدی از نظر اخلاقی هم خوش‌آیند نیست به این جهت بود که بنده سؤال کردم که این وجود که در ظرف این هشت، سال گرفته می‌شود و طبق یک مقرراتی هم بایستی به مصرف واقعی خودش در امور خیریه برسد این چه جور جمع شده و چه جور قسمت شده و چه جور به مصرف می‌رسد این است که حالا منتظریم ببینیم چه جواب می‌فرمایند تا ذهن نمایندگان محترم و بنده روشن بشود.

رئیس- آقای معاون وزارت کشور.

معاون وزارت کشور (فرهودی)- سؤال نماینده محترم بنده را وادار می‌کند که ارقامی اینجا عرض کنم و ذکر ارقام هم وقتی متعدد باشد باعث این خواهد شد که احتمالاً اسباب خستگی آقایان نمایندگان محترم را فراهم کند و خیال می‌کنم این سؤال یک از سؤالات به مورد است برای این که چندین سال است وجوهی به عنوان کمک به مستمندان گرفته می‌شود و حق این است که در این محضر محترم گزارشی عرض شده باشد که چگونه به مصرف می‌رسد اما این گزارش مستلزم بیان ارقامی است و معمولاً وقتی اعداد و ارقام متعدد شد خسته کننده هم می‌شود و دیگر تقصیر بنده نیست ولی بنده سعی کرده‌ام که هر رقمی که ذکر می‌شود خورده‌هایش را عرض نکنم، واحد را هزار میلیون گرفته‌ایم و از خورده‌هایش صرف‌نظر کرده‌ایم این است که رقم کلی را می‌گویم دیگر راجع به خورده‌هایش آقایان بنده را مصاف بفرمایند.

راجع به درآمد و مخارج لیتری نیست دینار که از بنزین مصرفی داخلی کشور برای کمک به مستمندان گرفته می‌شود و مورد سؤال نماینده محترم قرار گرفته باید عرض کنم که بر طبق قانون ۱۰ اسفند ۱۳۳۴ این عوارض از ۶ آذر ۱۳۳۱ قابل وصول بوده. مبلغ کل وصولی این عوارض تا ۱۵ بهمن امسال که به وسیله شرکت ملی نف ایران جمع‌آوری و به حساب مخصوصی خزانه‌دار به کل در بانک ملی ایران ریخته شده است بالغ بر ۳۸۰ میلیون ریال شده است یعنی این درآمد مخصوصی که مجلس محترم برای کمک به مستمندان و به کار گماردن آنها وضع کرده به طور متوسط سالی ۶۴ میلیون ریال می‌شود مخارجی که از این درآمد باید بشود نیز دارای دونص قانونی است که یکی در تبصره اول ماده اول قانون اسفند ۱۳۳۴ تصریح شده و آن این است ثلث این درآمد باید همه ساله به بنگاه حمایت مادران و کودکان که یک مؤسسه خیریه منظمی است پرداخت گردد ودیگری در تبصره ماده ۴۲ قانون بودجه سال ۱۳۳۶ ذکر شده است، به این ترتیب که سالیانه ۱۰ میلیون ریال از این محل باید به جمعیت خیریه ثریا پهلوی که یک مؤسسه خیریه عام‌المنفعه می‌باشد پرداخت شود که به مصرف دایر نمودن و نگاهداشتن پرورشگاه کودکان در شهرستان‌ها برسد که البته وجوه مربوط به این ماده از اول سال ۱۳۳۶ پرداخت شده است.

بنابراین از ۶۴ میلیون ریال درآمد متوسطه سالیانه از این محل باید جمعاً بالغ بر ۳۰ میلیون ریال به این دو بنگاه خیریه پرداخت شود که در جزو برنامه کارهای خیریه خود به مصرف کمک به مستمندان برسانند و بقیه که سالی ۲۴ میلیون ریال می‌شود به مصارف عمومی کمک به مستمندان در مرکز و شهرستان‌ها برسد. برای تعیین طرز این مصارف عمومی ماده اول قانون وصول لیتری بیست دینار وضع و اجرای آئین‌نامه خاصی را به عهده وزارت کشور و هیئت وزیران گذاشته است.

بر طبق این اجازه قانونی هیئت وزیران در اسفند ۱۳۳۵ آئین‌نامه مخصوصی برای جمع‌آوری متکدیان و به کار گماشتن آنها طی ۹ ماده تصویب کرده است که از آن تاریخ تا به حال اجرا می‌شود. بر طبق ماده یک این آئین‌نامه در هر شهرستان کمیسیونی مرکب از نمایندگان فرمانداری شهرداری، شهربانی، ژاندارمری، اداره کار، دو نفر از معتمدین محلی تشکیل شده است که در جمع‌آوری و نگاهداری و یا به کار گماشتن مستمندان را عهده‌دار می‌باشد.

چنان که برای نمونه صورتی را ه مشتمل بر پرداخت ۹ ماهه اول سال جاری بابت سهمیه شهرستان‌ها است همراه آورده‌ایم که تقدیم مقام ریاست خواهم کرد مطابق این صورت در ظرف ۹ ماهه اول جاری قریب ۲۳ میلیون ریال فقط برای کمیسیون‌های محلی شهرستان‌ها و حتی بخش‌ها حواله پرداخت شده است.

اما راجه به تهران مطابق آئین‌نامه قانونی که عرض کردم جمع‌آوری و نگاهداری مستمندان به عهده بنگاه معاونت عمومی است که از مؤسسات وابسته شهرداری تهران می‌باشد بنگاه معاونت عمومی که در امین‌آباد دایر می‌باشد دارای یک قسمت نگاهداری موقت فقر است که در ظرف ۹ ماهه اول سال جاری ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال صرف تغذیه مستمندان کرده است و ۳۶۸ نفر از مستمندان این قسمت را به اوطان خود باز گردانده است و عده مستمندانی که در این قسمت نگاهداری می‌شوند هزار نفر می‌باشند.

علاوه بر این قسمت بنگاه دارای مؤسسات دایمی است که مستمدان به تناسب وضع خود در آنها نگاهداری می‌شوند مانند تیمارستان بیماران روحی که ۱۲۵۰ نفر در آن نگاهداری می‌شوند و بیمارستان لولاگر که ۸۰ نفر در آن بستری هستند.

پرورشگاه که ۴۳۳ دختر و پسر به صورت آموزشگاه شبانه‌روزی در آن نگاهداری می‌شوند.

و کانون پرورش کودک که ۱۸۲۶ کودک در آن نگاهداری می‌شود.

علاوه بر این در زمستان امسال بنگاه جمعاً ۸۲۶ هزار ریال صرف کمک‌های زمستانی از قبیل تهیه زغال و پتو و زیلو و ایجاد گرمخانه برای مستمندان کرده است.

اما در قسمت صورت‌حساب کلی درآمد لیتری بیست دینار بنزین در ظرف پنج سال و دو ماهی که از تاریخ تأسیس این اعتبار می‌گذرد چند رقم کلی باید عرض کنم.

بر روی هم از کل وصولی عوارض بنزین تا کنون بالغ بر ۳۲۸ میلیون ریال مصرف گردیده و از این مبلغ ۱۷۸ میلیون ریال سهمیه کمیسیون‌های شهرستان‌ها بود که حواله شده است و ۲۰ میلیون ریال به وسیله شهرداری تهران به بنگاه معاونت عمومی در تهران پرداخت گردیده است و ۵۰ میلیون ریال به بنگاه حمایت مادران و ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال بر طبق قانون و تصویب‌نامه به جمعیت خیریه ثریا پهلوی پرداخته شده و ۵۳ میلیون و پانصد هزار ریال صرف ۲۰ فقره خرج دیگر شده است که کلیه آن مخارج کمک‌های اساسی و مؤثر به فقرا و مستمندان بوده است پرداخت گردیده مانند ۷ میلیون ریال برای معالجه معتادین تریاک و تهیه ساختمان‌های موقت برای آنها و ۲ میلیون ریال برای تهیه حب ترک تریاک و توزیع مجانی آن میان معتادین یا ۲ میلیون ریال برای کمک به ساختمان بیمارستان تجریش یا ۱۳ میلیون ریال برای کمک به سیل‌زدگان و حریق‌زدگان و زلزله‌زدگان که در این دو ساله اخیر در نقاط مختلف کشور غالباً در فصول سخت و نامساعد دچار آسیب و خسارت بی‌خانمانی شده بودند.

یا ۵ میلیون ریال که به سازمان حمایت کودکان و از این قبیل مخارج خیریه

اما در مورد سهمی که از این محل به جمعیت خیریه ثریا پهلوی داده شده است باید بگویم که جمعیت مزبور از محل این وجوه ده پرورشگاه کودکان در ۱۰ مرکز شهرستان‌ها با نقشه صحیح و اصول منظم مشغول ساختمان شده و برای هر ساختمان ۸۰۰ هزار ریال پول فرستاده و پس از آن که ساختمان پرورشگاه‌ها حاضر گردید برای هر پرورشگاه ۲۰۰ هزار ریال هم اثاثیه خواهد خرید و ۱۰ میلیون ریال سال‌های بعد صرف دایر نگاهداشتن این پرورشگاه‌ها که محل نگاهداری و تعلیم و تربیت اطفال بی‌بضاعت می‌باشد خواهد شد.

مؤسساتی که بنگاه معاونت عمومی دارد در ماه‌های اخیر اصلاحات عمده در آنها به عمل آمده است و مخصوصاً اولیای این بنگاه از نمایندگان محترم و سایر علاقمندان انتظار دارند بدون خبر این مؤسسات را بازدید نمایند چنان که مخبر روزنامه پلیام در دو هفته گذشته آنجا را بازدید کرده و شرحی راجع به مشاهدات خود و عکس‌هایی که از آنجا برداشته در شماره ۲۰ خود چاپ و منتشر کرده است که البته جناب آقای عمیدی‌نوری در عالم همکاری مطبوعاتی آن شماره را ملاحظه فرموده‌اند.

عرض کردم صورت مخارج عمومی آنچه که برای شهرستان‌ها جمع‌آوری شده و حتی اسامی بخش‌های کوچک و نقاط کوچک در این صورت هست و طرز مصرفش هم خیلی روشن است یعنی یک کمیسیون‌های محلی تشکیل شده و این وجوه به آنجا حواله شده و این کمیسیون‌های محلی هم از مأمورین دولت هستند دو نفر هم از معتمدین محل هستند و همیشه سعی دارند که این وجوه به خوبی مصرف بشود که این را تقدیم مقام ریاست می‌نمایم (تقدیم نمودند) اما در مورد چند نکته دیگر که جناب آقای عمیدی‌نوری فرمودند مناظر و معابر زننده است و خوب نیست این البته صحیح است و این قسمت را در این هفته ما مشغول مطالعه هستیم که لا اقل یک راهی پیدا کنیم که علاوه بر هزار نفری که حالا در بنگاه نگاهداری می‌شوند شاید موفق بشویم هزار نفر دیگر را ه هم جمع‌آوری بکنیم یا به اوطان خودشان برگردانیم یا ارشان نگاهداری کنیم در آن قانون هم همین طور معین کرده که یک اردوی کار درست بکنیم (سرتیپ صفاری- یک عده لخت می‌گردند) و حتی اینها را جمع کنیم در درجه اول باید اینها را پوشاند و باید معلوم کنیم که معلولش کیست سالمش کیست مقابل کار کیست غیر قابل کار کی است آنهایی که بیمار هستند باید آنها را هم معالجه کرد آنهایی هم که عجز هستند باید از ایشان نگاهداری کرد و آنها که قادر به کار کردن هستند باید کار بکنند و امیدوارم که در عرض یک ماه موفق بشویم که این کار را با دقت نمایندگان محترم مخصوصاً آقای دکتر شاهکار که این سؤال را کرده‌اند این کار را به انجام برسانیم و امیدوارم که ثواب خیرش شامل حال آقایان هم بشود اما راجع به اشاره‌ای که فرمودند مانند سود صدی یک دخانیات ممکن است که از آن محل به مصرف دیگری رسیده باشد ولی به طور کلی خواستم عرض کنم این وجوه لیتری بیست دینار بنزین را شرکت ملی نفت ایران جمع‌آوری می‌کند و حساب مخصوصی از طرف خزانه‌داری کل در بانک ملی ایران برای این وجوه تعیین شده است و این

وجوه توی آن حساب ریخته می‌شود بعد هم همان طور که عرض کردم قانون در اینجا یک هدایتی دولت را کرده است با ذکر این که ثلث این درآمد به بنگاه حمایت مادران داده بشود و با ذکر این که در قانون دیگری گفته شده است ده میلیون ریال به بنگاه خیریه ثریا پهلوی داده بشود دولت را هدایت کرده است که این وجوه را مستقیماً خرج نکند به وسیله بنگاه‌ها و مؤسساتی که تجربیات و آزمایشاتی راجع به امور خیریه دارند و در کار امور خیریه وارد هستند مصرف بشود در تهران علاوه بر این کمکهایی که شده است البته شهرداری تهران یک مؤسسات خیریه‌ای داشته است همه اینها جمع شده است در بنگاه معاونت عمومی از قبیل تیمارستان و بیمارستان و پرورشگاه و شیرخوارگاه که باید عرض کنم کارهای اساسی و مؤثر در آنجاها می‌شود و ممکن است آقایان ملاحظه فرموده باشند بنابر این خود وزارت کشور مستقیماً در این نوع وجوه دخالتی ندارد بلکه مطابق قانون سهمیه هر جا را از آن حساب به وسیله خزانه‌داری کل حواله می‌کند شهرداری هم مثل سایر بنگاه‌ها نظارتی دارد و اما بنده نمی‌توانم بکلی منکر بشوم که یک یا دو نفر حقوقی از این محل نگرفته باشند ولی اگر هم بگیرند اینها در واقع مستمند روحی هستند کسی که حاضر بشود از پول فقرا چیزی بگیرد این خودش یک نوع مستمندی است حالا جمعاً مستمند نیست روحاً هست به هر حال اگر هم باشند یکی دو نفر بیشتر نیستند.

رئیس- آقای عمیدی‌نوری بفرمایید.

عمیدی‌نوری- بنده قبلاً خواستم تشکر کنم از جناب آقای فرهودی که زحمتی کشیدند و گزارش نسباً مفصلی به عرض مجلس شورای ملی رساندند خود بنده هم استفاده کردم از این گزارش یعنی روشن شدم که تا به حال بیش از ۳۸۰ میلیون ریال یعنی ۳۸ میلیون تومان مردم کمک کرده‌اند برای فقرا و مستمندان مملکت که حتی‌المقدور با این ارقام لااقل بشود جلوی این وضع ظاهری که در معابر وخیابان‌ها هست گرفته بشود قطع دارم که عرض اصلی و نیت واقعی آن کسی که این را مقرر کرد و مردمی که این را می‌پردازند همین بوده است اما این شرح و بسطی که در تفصیلش فرمودند تمامش هم مبتنی بر قوانین بوده است از لحاظ تقسیم دو ثلث به دو بنگاه منظمی که یکی مخصوصاً بنگاه خیریه ثریا که خودتان از کودکستان‌ها را قطعاً بازدید کرده‌اید و آقایان هم تشریف آوردند در اراضی آقای ارباب مهدی بود در جوادیه بسیار منظم بود و حقیقتاً یکی از کودکستان‌هایی بود که درجاهای دیگر وجود ندارد و البته یک چنین تقسیمی که از نظر قانونی شده است بسیار خوب بوده و همچنین بنگاه‌های دیگر که از این محل داده شده جای تردید نیست که مورد استفاده واقع شده ولی نسبت به آن یک ثلث دیگری که به نفع شهرداری یا معاونت عمومی تقسیم شده آن نتیجه‌ای را که باید از آن بگیریم نگرفته‌ایم یکی از نمایندگان محترم به بنده یاداشتی نوشته‌اند که من چند وقت پیش به جناب آقای وزیر کشور تذکر دادم که جلوی این سینماهای تهران لااقل این افرادی که به اسم متکدی مزاحم هستند و یک منظره بدی به وجود می‌آورند جلوی اینها اقلاً گرفته شود و جناب آقای وزیر کشور قول دادند که من جلوی این را می‌گیرم معهذا آقایان شاهدند که این وضع جلوگیری نشد هیچ بلکه بدتر هم شد جناب آقای فرهودی منظور این است که مردم در مقابل این ۳۸۰ میلیونی که می‌پردازند میل دارند لااقل به یک مصرف حقیقی و واقعی خودش در صورت ظاهر برسد که نتیجه صحیحی گرفته شود و حقیقتاً من ازشما متشکرم که راجع به طرز عمل بنگاه معاونت عمومی فرمودید که من نمی‌توانم قسم بخورم که این به مصرف واقعی خودش در آنجا می‌رسد و یک تجزیه و تحلیل شاعرانه‌ای هم فرمودند که ممکن است آنهایی هم که می‌گیرند مستمند باشند بله قربان ولی باید به مستحق واقعی داده شود در سؤال بنده یک موضوع راجع به طرز خرج در همین بنگاه مستقل بود جنابعالی ارقام و اعدادی فرمودید ما همه اطمینان پیدا کردیم ولی نسبت به این دستگاه مردم خوشبین نیستند اینجا خوب اداره نمی‌شود دلیلش هم همین است که همین افرادی که می‌گیرند و می‌برند به این دستگاه اینها دو مرتبه فرار می‌کنند چرا فرار می‌کنند؟ یک کسی که مستمند است یک کسی که فقیر است و نان شب ندارد اگر یک مؤسسه صحیح به جای خود باشد گوشتش را به موقع بدهند، خوراکش را بدهند، و کارش را بکند این چرا نباید بماند آنجا اسمش این است که کار می‌کند ولی این غیر ازآن است که می‌گویند چرا فرار می‌کند؟ برای این که می‌داند وقتی که او را می‌برند آنجا از غذایش از زندگیش می‌زنند و به مصارف همان مستمندانی که در خیابان‌های تهران می‌گردند و جنابعالی خودتان هم فرمودید می‌رسانند و از آن محل حقوق می‌گیرند بنده عرضم این است که باید ما یک کاری کنیم که مردم به دستگاه دولت و یا موسساتی را که اداره او وابسته به تأسیسات دولتی است اعتماد بیشتری پیدا کنند تا بیشتر همکاری کنند بنده چند وقت پیش یک گزارشی از وزارت دارایی از رادیو شنیدم از پیشکاری دارایی تهران شنیدم که می‌گفت حالا مردم تلفن می‌کنند به پیشکاری دارایی تهران که آقا حساب مالیاتی ما چیست؟ اطلاع بدهید تا ما بیاییم و بپردازیم چرا؟ برای این که دستگاه وصول تهران بهتر شده است همین قدر که بهتر شده است جلب اعتماد در مردم کرده و مردم همکاری می‌کنند از همکاری مردم و دولت وضع مملکت بهتر می‌شود پس ما باید سعی کنیم در اموری که مخصوصاً مربوط به مردم هست و مردم باید عوایدش را بپردازند بیشتر جلب اعتماد عمومی را بکنیم راست است که این پول از شرکت نفت گرفته می‌شود بحث ما در مصرفش است اگر جنابعالی صورت ریز بودجه این بنگاه مستقل را به من بدهید و معلوم بشود که این بودجه‌ای که درآنجا هست چیست و آن افرادی که در آنجا نوشته شده اینها همان جا کار می‌کنند یا نه آن وقت می‌توانید قبول بفرمایید که عرض بنده صحیح است یا اگر در خرجش آن وقتی که باید بشود می‌شود بنده قبول می‌کنم این است که بنده خواستم با طرح این سؤال اولاً مردم بدانند برای اینکه چه جور این وجوه تقسیم می‌شود، چقدر گرفته شده و یک توجه بیشتری بشود مخصوصاً خواهش می‌کنم به شهرداری تهران آقای معاون محترم وزارت کشور تذکر بدهند که بیشتر از این به این مؤسسه توجه شود تا یک مؤسسه آبرومندی باشد تا متکدیان و کسانی که وضعشان خوب نیست اگر رفتند آنجا بصورتی نباشد که از آنجا فرار کنند (صفاری- خواهش می‌کنم یادداشت بنده را هم بخواهند) بله جناب آقای صفاری مرقوم فرموده‌اند که معلوم نیست چرا دائما یک عده‌ای در انظار مرتب به چشم می‌خورند (صفاری- عور و لخت) بله برای متکدیان باید فکری کرد.

رئیس- آقای معاون وزارت کشور

معاون وزارت کشور- (فرهودی) متشکرم از اظهار لطف نماینده محترم که گزارش بنده را قابل توجه دانسته و موجب رفع بعضی از ابهام‌ها معرفی فرمودند اما می‌خواستم مختصر عرض کنم و رفع زحمت کنم یکی این که می‌فرمایید این اشخاصی را که می‌برند آنجا چرا فرار می‌کنند این جهتی دارد بیرون که هستند آزادی کامل دارند آنجا که می‌برند یک محدودیت‌هایی برایشان هست و یک ترتیب‌هایی را باید رعایت کنند از این جهت قدری ناراحت ممکن است بشوند و بعد هم با کمال تأسف باید عرض کنم که در این شهر و این مملکت گدایی یک کسبی شده است صحبت این که یک کسی از گرسنگی دارد می‌میرد از سرما دارد می‌میرد و فرار می‌کند نیست آنهایی که فرار می‌کنند آنهایی هستند که ول می‌گردند و یا از آن طبقه‌ای هستند که آزادی بیشتری می‌خواهند اما راجع به اینکه به این بنگاه معاونت عمومی کمکی بشود خودتان توجه فرموده‌اید و یکی از توجهات همین است که خود آقایان نمایندگان محترم هم گاهی به این بنگاه سری بزنند و احوالی از این مستمندان بپرسند و اگر نقصی دیده می‌شود به متصدیان امر تذکر فرمایید خود آنها تقاضا می‌کنند که بعضی اوقات آقایان بیایند احوالپرسی از این مستمندان بکنند که ما آنها را جمع و جور کرده‌ایم و ببینید که چه جور آنها را نگاهداری می‌کنیم اما در باب این که این بنگاه توسعه پیدا کند و این مناظر زشتی که در شهر هست حتی‌الامکان کم شود البته همان طوری که مورد توجه همه آقایان هم هست عرض کردم من یک مهلت یک ماهه می‌خواهم و انشالله در عرض این مدت ترتیبی داده خواهد شد.

۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به نحوه اجرای تبصره ۲ ماده ۳ قانون فروش خالصه‌جات در مورد سد کرج‏

رئیس- گزارش راجع به نحوه اجرای تبصره ۲ ماده ۳ قانون فروش خالصه‌جات مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش ازکمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۶ بهمن ۱۳۳۶ لایحه شماره ۲۴۹۶۲ راجع به نحوه اجرای تبصره ۲ از ماده ۳ قانون فروش خالصه‌جات را با حضور آقای مهندس طالقانی وزیر مشاور و آقای مجلسی کفیل وزارت دادگستری مورد شور و رسیدگی قرار داده پس از مذاکرات مفصل با اصلاحاتی که در لایحه مزبور به عمل آورد ماده واحده به شرح زیر تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.

ماده واحده سازمان سد کرج برای استملاک اراضی مورد احتیاج عملیات اجرایی طرح سد کرج و تأسیسات مریوط به آن می‌تواند اراضی و ابنیه مورد احتیاج خود را به تراضی با مالکین به قیمت عادله خریداری نماید و مالکین ملزم به فروش می‌باشند.

درصورت عدم توافق و تراضی در قیمت به درخواست سازمان سد کرج موضوع از طرف دادگاه شهرستان کرج ظرف یک هفته به یک یا سه نفر کارشناس مرضی‌الطرفین ارجاع می‌شود.

در صورت عدم توافق در تعیین کارشناس دادگاه رأسا ظرف یک هفته یک یا سه نفر کارشناس از بین کارشناسان رسمی به قید قرعه تعیین خواهد نمود کارشناسان مزبور مکلفند حداکثر تا یک هفته پس از تاریخ ابلاغ انتخاب بهای عادله اراضی و ابنیه و املاک مورد تقاضا را براساس بهای اراضی و املاک و ابنیه مشابه و مجاور بدون در نظر گرفتن احداث سد کرج به بهای عادله روز درخواست سازمان سد کرج تعیین و به دادگاه اعلام نمایند نظر کارشناس یا

اکثریت آنان مناط اعتبار خواهد بود دادگاه بر اساس نظریه کارشناسان بهای عادله را در حکم خود تعیین و پس از پرداخت یا تودیع حکم به تصرف خواهد داد و حکم تصرف قطعی است.

چنانچه یکی از طرفین به قیمت معینه معترض باشد دادگاه پس از تودیع بهای تعیین شده بلافاصله اجازه تصرف را به نام سازمان سد کرج صادر خواهد کرد و پس از آن طرف معترض می‌تواند نسبت به حکم دادگاه درخواست پژوهش نماید.

تبصره ۱- اراضی و املاک و ابنیه‌ای که قبل از تصویب این قانون از طرف سازمان سد کرج تصرف شده و هنوز معامله آن قطعی نگردیده است مشمول مقررات این قانون می‌باشد.

تبصره ۲- سازمان سد کرج می‌تواند با موافقت مالک معادل تمام یا قسمتی از بهای عادله ملک را از اراضی مذکور در تبصره ۲ ماده ۳ قانون فروش خالصه‌جات طبق ارزیابی کارشناس واگذار نماید.

تبصره ۳- وزارتخانه‌های دادگستری و کشاورزی مأمور اجرای این قانون می‌باشند.

مخبر کمیسیون دادگستری

عمیدی‌نوری

گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشاورزی در جلسه ۳۰ بهمن ۱۳۳۶ لایحه شماره ۲۴۹۶۲ دولت راجع به نحوه اجرای تبصره ۲ از ماده ۳ قانون فروش خالصه‌جات را با حضور آقای مهندس طالقانی وزیر مشاور مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده مصوب کمیسوین دادگستری را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشاورزی- عماد تربتی

رئیس- یک فوریت این گزارش قبلاً تصویب شده بنابر این این گزارش شور دوم تلقی می‌شود کلیات مطرح است. کسی اجازه صحبت در کلیات نخواسته است باید به ورود در ماده واحده رأی گرفته شود رأی گرفته می‌شود به ورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته است پیشنهادی هم نرسیده است بنابر این رأی گرفته می‌شود به گزارش آقایانی که با این گزارش موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای مجلس سنا فرستاده می‌شود.

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تحقیق در مورد سؤال آقای دکتر امیر نیرومند راجع به نصب کارخانه برق‌الستوم‏

رئیس- گزارش کمیسیون تحقیق راجع به سؤال آقای امیر نیرومند در مورد کارخانه برق مطرح است. قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون تحقیق به مجلس شورای ملی

در خصوص سؤال جناب آقای دکتر امیر نیرومند نماینده محترم نجف‌آباد از جناب آقای وزیر کشور راجع به موضوع نصب کارخانه برق‌الستوم که در جلسه ۹ آبان ۳۶ مجلس شورای ملی رسیدگی آن به کمیسیون تحقیق سؤالات مراجعه گردید در ظرف دو ماه مدت اصلی و تمدیدی آن که از طرف مقام ریاست مجلس شورای ملی طی نامه شماره ۱۳۶۲۱- ۲۴/۹/۳۶ به کمیسیون اعلام گردید و رسیدگی‌های مفصلی سو کمیسیون منتخب از کمیسیون به عمل آورد اینک گزارش امر به مجلس شواری ملی تقدیم می‌گردد.

کمیسیون تحقیق سؤالات برای رسیدگی و تحقیق در اطراف سؤال جناب آقای دکتر امیر نیرومند نماینده محترم مجلس راجع به محل نصب کارخانه برق‌الستوم طرح شده در جلسه ۱۲۵ روز سه‌شنبه ۷ آبان ماه ۱۳۳۶ با اشاره به اظهارات ایشان در جلسه ۱۸ مهر ماه ۳۶ که در جلسه ۱۲۶ روز پنجشنبه ۹ آبان ۳۶ به تقاضای ایشان و تصویب مجلس شورای ملی موضوع به کمیسیون تحقیق ارجاع گردیده است.

و در توضیح سؤال مزبور و ذکر شواهد و قرائن طی ۸ ماده ضمناً از ضرر و زیان حاصله از تأخیر نصب کارخانه مزبور و سوء جریاناتی منجمله عدم مراقبت کامل برای پی‌ریزی‌ها و خاک‌برداری‌ها و سرقت و تضییع بعضی از قطعات کارخانه و موضوعات دیگر به شرح صورت مجلس رسمی قید گردیده است.

سو کمیسیون (با استفاده از یک ماه تمدید قانونی) طی جلسات عدیده موضوعات مزبوره را دقیقاً مورد رسیدگی قرار داده و با دعوت آقایان مهندس ریاضی- مهندس نیرنوری- مهندس شروقی- مهندس نجم- مهندس بهمن‌یار مهندسین عالی‌رتبه و کارشناسان برق همجنین آقای مهندس مکنون تهیه کننده پروژه اولیه ساختمان کارخانه (طبق نقشه‌های الستوم) و معاینه محل به شرح زیر جریان امر را گزارش می‌دهد:

۱- موضوع تغییر محل نصب کارخانه الستوم که در بادی امر از طرف بعضی از آقایان مهندسین اظهار نظر شده بود که در جنوب غربی شهر نصب گردد و بعداً در محل فعلی (شمال غربی) شروع شده است.

«آقایان مهندسین مزبور با توضیح این که ما سمت مشاور رسمی نداشته‌ایم اظهار داشته‌اند که چون کارخانه شماره ۱ (میدان ژاله) در شمال شرق نصب گردیده بود این طور به نظر می‌رسید که نصب کارخانه دوم در جنوب غرب از لحاظ توزیع برق و استفاده کارخانه‌جات صنعتی که در جنوب هستند اولی باشد ولی چون برق فعلی برای شهر بزرگی مانند تهران کافی نیست و به ناچار کارخانه دیگری هم تهیه خواهد شد که در جنوب نصب می‌شود که جبران این عمل را خواهد نمود و موضوع فعلی قابل اهمیت نیست.

موضوع تهیه آب مصرف مازوت و غیره نیز تفاوت حساسی ندارد. در این مورد آقای مدیر عامل بنگاه هم که چندین جلسه برای ادای توضیحات به سو کمیسیون دعوت شدند اظهار نمودند که شبکه برق تهران باید توسعه کامل یافته و از نقاط مختلفه شهر تغذیه شود و از لحاظ ارزانی زمین همچنین نزدیکی به آب کرج و امکان استفاده از برق سد کرج و نزدیکی به نواحی شمال شمیران که با سرعت فوق‌العاده به جانب آبادانی و ساختمان می‌رود انتخاب محل فعلی رجحان داشت مخصوصاً با توجه به این نکته که کارخانه‌جات دیگری هم تهیه خواهد شد که درجنوب نصب و نواقص موجوده برق مرتفع می‌گردد.»

بنابر این نصب کارخانه در محل فعلی با توضیحات فوق مورد اعتراض نیست.

۲- در مورد تأخیر نصب کارخانه الستوم و زیانهای حاصله از آن که به موجب ماده ۹ قرارداد منعقد با شرکت الستوم جهت خرید چهار واحد ۲۵۰۰ کیلو واتی فروشنده متعهد است پس از پرداخت قسط اول (که در تاریخ ۲۳ مارس ۱۹۵۵ پرداخت شده است) چهار واحد را به ترتیب زیر:

۱-۲۲ ماه پس از پرداخت قسط اول واحد اول یعنی در تاریخ ژانویه ۱۹۵۷

۲- ۲۴ ماه پس از پرداخت قسط اول واحد دوم یعنی ۲۳ مارس ۱۹۵۷

۳- ۲۸ ماه پس از پرداخت قسط اول واحد سوم یعنی در تاریخ ۲۳ ژوئیه ۱۹۵۷

۴- ۳۰ ماه پس از پرداخت قسط اول واحد چهارم یعنی در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۷ نصب و تحویل نماید.

شرکت مزبور به گواهی اداره کارخانه شماره ۲ برق عمل نصب شارینپت‌ها را در تاریخ اول دسامبر ۵۷ شروع نمود و طبق ماده ۱۳ قرارداد جرایم تأخیر در نصب و تحویل به شرح زیر می‌باشد:

برای نصب واحد اول دو هزار دلار در هر هفته.

برای نصب واحد دوم دو هزار دلار در هر هفته.

برای نصب واحد سوم هزار و پانصد دلار در هر هفته.

برای نصب واحد چهارم هزار و پانصد دلار در هر هفته.

که چون تاکنون واحدها تحویل نشده نمی‌توان جرایم قطعی را تعیین نمود.

البته در این مورد گزارش‌هایی از طرف قسمت مالی بنگاه برق داده شده که در جریان است. همچنین اعتراضی از طرف نماینده اولیه الستوم از کار رسیده است که بعداً نمایندگان دیگری را معرفی نموده‌اند.

چون این گونه امور فنی و بسیار دقیق می‌باشد و در عین حال بدون تردید یکی از دستگاه‌های انجام دهنده یا تمامی آنها مسئول امر خواهند بود و کسب اطلاعات کافی مدت طولانی و فرصت کامل لازم دارد در صورت تصویب مجلس شورای ملی چون موضوع برق تهران بسیار مهم و مورد احتیاج و نظر یک میلیون و نیم نفر سکنه پایتخت می‌باشد مقتضی است هیئتی مرکب از وزیر کشور- وزیر صنایع و معادن- وزیر دادگستری با شرکت چند نفر مهندس و کارشناس برق و ساختمان و مشاور قضایی تشکیل و موضوعات مختلفه راجع به قراردادهای الستوم و امور تبعی آن را مورد تحقیق و رسیدگی قرار دهند و با تشخیص مختلف و تعقیب قانونی آن در ظرف سه ماه گزارش جامع آن را به مجلس شورای ملی تقدیم دارند.

۳- راجع به خاک‌برداری کارخانه پروفیل‌های آن به کمیسیون داده شده است چون امر فنی و قابل دقت است با توجه به خاک‌های حاصله ازخاک‌برداری و پی‌کنی‌ها که در ساحل شرقی مسیل شمال غربی کارخانه ریخته شده است موضوع باید به نظر کارشناسان فوق برسد.

۴- چند موضوع دیگر در جریان کار رسیدگی به پرونده‌ها مشاهده شد که در آن هم به شرح زیر اظهار نظر می‌شود:

الف- احداث جاده جدید برای کارخانه که ضمن بازدید کارخانه ملاحظه گردید امری زیان‌آور نبوده بلکه مفید می‌باشد.

ب- در فهرست قیمت‌های ضمیمه پیشنهاد مناقصه ساختمان ارقامی مخدوش به نظر رسید که (در عین حال که مورد عمل قرار نگرفته) باید موضوع تعقیب و مرتکب و مجازات شود.

ج- مقداری از لوازم کارخانه به موجب مراسله شماره ۱۸۳۸۹ر۴- ۸/۱۰/۳۶

شهربانی مورد دستبرد و سرقت قرار گرفته که به وسیله شهربانی جمع‌آوری شده است و باید عیناً تحویل بنگاه برق گردیده مرتکبین این سرقت نیز مجازات شوند.

د- مبلغ ۷۰ ر ۱۵۵۹۲۳۲ ریال از سپرده حسن انجام کار به مقاطعه‌کار مسترد گردیده که مجوزی نداشته است، در پایان متذکر می‌شود که موضوع برق تهران با مشکلات موجود و نیازمندی‌های روز افزون مردم پایتخت امری است بدیهی که همواره مورد شکایت و نارضایتی مردم می‌باشد و باید برای تأمین آن و رفع شکایات توجه سریع بشود.

ضمناً در بازدید کارگاه کارخانه شماره ۲ فعالیت قابل توجهی به نظر رسید که باید به رفع نواقص آن و در استحصال برق مورد حاجت مردم تسریع شود.

مخبر کمیسیون تحقیق سؤالات- عمیدی‌نوری

رئیس- آقای دکتر امیر نیرومند

دکتر امیر نیرومند- البته نمایندگان محترم تصدیق می‌فرمایند که امروزه برق یکی از مایحتاج زندگی اهالی این شهر است (صحیح است) و در تهیه آن لازم است حد اعلای کوشش بشود سؤال اینجانب در این موضوع برای جلوگیری از تأخیر در عمل و اسراف و تبذیر بود.

بعد از آن که اولیای محترم امور زحماتی کشیدند و اعتبارات مالی برای فراهم کردن این دستگاه جهت ازدیاد برق نمودند.

چرا و به چه مناسبت از اول مسئولین امر دقت و مراقبت نکردند و از ری یک نقشه و طرح صحیح و کامل مقرون به صرفه شروع به این کار نشده است که باعث این همه خسارت و تأخیر بشود و اهالی این شهر در مضیقه بی‌برقی باشند و ضمناً ممکن بود با همان دستگاه‌های برق موجود که داشتیم هر گاه روی نظرهایی و به جهاتی در دادن برق به اشخاص اشکال تراشی و تبعیض نمی‌کردند تا این حد تولید بغض و نارضایتی و بدبینی مردم قراهم نمی‌گردید.

من باب مثال عض می‌کنم بنگاه لوله‌کشی آب تهران از اول با یک نقشه و طرح درست شروع به کار کرد و باید گفت نسبتاً با وسایل موجود خوب کار کرده و پیشرفت هم کرده‌اند و تا آنجا که اینجانب اطلاع دارم تبعیضی هم نشده و نارضایتی مردم را فراهم ننموده اگر هم باشد از بهای آب مردم صحبتی دارند و نباید قصور یا تقصیر بنگاه آب گذاشت بلکه این موضوعی است که برای حل آن باید اقدام نموده ولی برخلاف اکثر اهالی شهر از بنگاه برق ناراضی هستند.

عرایض بنده هم مربوط به شخص نیست مربوط به تشکیلات و دستگاه است چون وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌ها اکثر اعضا درست‌کار و صحیح‌العمل هستند اما بین آنها افرادی نادرست و خراب کار و رشوه‌گیر هست و این عده محدود باعث زحمت مردم و سبب بدنامی اکثریت می‌شوند مثلی است معروف در عوام که (یک بز گر در گله دیگران را گر می‌کند) اگر هم دیگران گر نشوند بوزد می‌شوند لذا برای جلوگیری از این سرایت واجب است گرها را از سالم‌ها جدا و خارج کرد.

به هر جهت تجدید مطالب را در اینجا لازم نمی‌دانم چون تا حدودی آنچه را که لازم بود در کمیسیون محترم تحقیق سؤالات گفته‌ام.

بنده در اینجا خداوند را گواه می‌گیرم در موضوع این سؤالی که راجع به سوء جریان و تخلفات و تبعیضات و خرابی بنگاه برق کرده‌ام هیچ گونه مقصود و منظوری نداشته‌ام (صحیح است) غیر از پیروی و اطاعت از اوامر و منویات مبارک اعلیحضرت همایون رعیت‌تر از که همیشه به دولت‌های وقت و نمایندگان مجلسین و رؤسای کشوری و لشگری می‌فرمایند (در تأمین رفاه و آسایش مردم مراقبت کنید و در اجرای عدالت اجتماعی کوشا باشید)

بنابر این اصل اینجانب وظیفه خود دانستم که این تذکرات را بدهم و تصور می‌کنم اگر ما حقایق را نگوییم انجام وظیفه نکرده‌ایم (صحیح است)

بنده سال‌ها است به جناب آقای دکتر اقبال نخست‌وزیر محترم ارادت صمیمانه دارم و همین طور به اکثر وزرای کابینه ایشان آقای دکتر اقبال مردی لایق و بسیار شریف و درست‌کار و فعال هستند و بر خود واجب دانستم در زمانی که دولت ایشان اداره امور کشور را دارند برای اصلاح یک جزء کوچکی از امور کشور این تذکرات را بدهم و عقیده دارم کارهای بی‌رویه و خلاف بدون تنقید تصحیح نخواهد شد.

به نظر بنده باید در هر دولتی آقایان وزرا و معاونین و کلیه رؤسا کارمندان دولت با یکدیگر هم آهنگی وهم فکری برای اصلاح و پیشرفت امور کشور و مردم داشته باشند تا کارها به طور صحیح و با سرعت بیشتری پیشرفت کند.

عجالتاً بیش از این مزاحم آقایان محترم نمی‌شوم و به عرایضم خاتمه می‌دهم و امیدوارم خداوند متعال همه را هدایت و از خطا محفوظ داشته توفیق خدمت‌گزاری صادقانه عنایت فرماید که در هر شغل و مقامی باشیم با کمال خلوص نیت و پاکی طینت به شاهنشاه بزرگ خردمند و رهبر مدبر خودمان و به میهن عزیزمان خدمت کنیم. (احسنت، احسنت)

رئیس- مخالفی نیست با این گزارش (اظهاری نشد) برای این که آقایان از رأی که گرفته می‌شود مطلع باشند توضیحی را لازم می‌دانم رأی که گرفته می‌شود اگر گزارش تصویب شد دولت مکلف به تعیین آن کمیسیون است و گزارش بعد از سه ماه به مجلس می‌دهد بیش از این دیگر اثری ندارد خواستم آقایان مسبوق باشند دولت باید بعد از سه ماه پس از تصویب این گزارش راجع به تحقیقاتی که باید بکند گزارشی به مجلس تقدیم کند آقایانی که با این گزارش موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای دولت فرستاده می‌شود.

۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجه به برقراری وظیفه درباره وراث شهدای بلوچستان در مصادمه با دادشا

رئیس- گزارش کمیسیون بودجه راجع به برقراری وظیفه درباره وراث مقتولین در واقعه دادشا در دستور است اگر امروز رسیده است به دست آقایان که باید در جلسه بعد مطرح شود.

عده‌ای از نمایندگان- پریشب آورند.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شوراز ملی

کمیسیون بودجه در جلسه ۳۰ بهمن ماه ۱۳۳۶ لایحه ۴۲۷۶۱ دولت در مورد برقراری وظیفه درباره وراث مقتولین بلوچستان را با حضور آقای معاون وزارت دارایی مورد رسیدگی قرار داده و ماده واحده پیشنهادی به شرح زیر تصویب و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده - به منظور تشویق و حمایت از بازماندگان هشت نفر افراد غیر نظامی طایفه لاشاری و مبارکی که در مصادمه با دادشا یاغی شهید شده‌اند مستمری ماهیانه به شرح زیر:

۱- ورثه مهیم لاشاری رئیس طایفه لاشاری ماهیانه ۵۵۰۰ ریال

۲- ورثه یوسف از خوانین مبارکی ماهیانه ۳۰۰۰ ریال

۳- ورثه موسی از خوانین مبارکی ماهیانه ۳۰۰۰ ریال

۴- ورثه کریم از خوانین مبارکی ماهیانه ۳۰۰۰ ریال

۵- ورثه شهرضا ماهیانه ۲۰۰۰ ریال

۶- ورثه سوبان ماهیانه ۲۰۰۰ ریال

۷- ورثه کدخدا حسن ماهیانه ۲۰۰۰ ریال

۸- ورثه میر بیک ماهیانه ۲۰۰۰ ریال

درباره وراث هشت نفر از شهدای نامبرده بالا برقرار می‌شود که از محل اعتبار ژاندارمری کل کشور به وزارت قانونی آنان پرداخت گردد.

مخبر کمیسیون بودجه - مشایخی

رئیس-کلیات مطرح است مخالفی ندارد؟

(نمایندگان- همه موافقند) پس رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است قرائت می‌شود (به شرح سابق قرائتت شد)

آقای مهندس هدایت مخالفید؟ بفرمایید.

مهندس هدایت- علت مخالفت بنده به مناسبت قلت مبلغی است که برای وراث این شهدا تعیین کرده‌اند ولی از یک طرف هم جای شکرگذاری و خوش‌وقتی است که دولت در این موقع به یک عده اشخاص که سیوپل بودند و وظیفه حفظ امنیت نداشته‌اند در یک منطقه‌ای جانشان را کف دست گذاشتند و رفتند و با مأمورین ژاندارمری با نهایت فداکاری کمک کردند و شهید شدند و بسیار جای خوش‌وقتی است که دولت در این موقع از وراث این شهدا و بازماندگان این افراد به این وسیله لااقل تشویق می‌کند (صحیح است) به نظر بنده این کاری که شهدا کرده‌اند در تاریخ ایران نوشته خواهد شد برای این که فرق است بین کسی که وظیفه‌دار است با کسی که وظیفه‌دار نیست این آقایان این شهدا امنیت منطقه بلوچستان را بدین وسیله با کمک مأمورین ژاندارمری تأمین کردند و به نظر بنده جای این است که کمک‌های بیشتری بشود و بازماندگان این اشخاص به نحو شایسته‌ای نگاهداری بشوند فرزندان آنها به مدارس فرستاده شود بیشتر اینها افراد عادی این مملکت بوده‌اند که خون ایرانیت و وطن‌پرستی آنها را وادار کرد بروند مبارزه کنند و کشته بشوند فرزندان آنها اگر در مدارس تربیت بشوند و به آنها کمک بشود و نگاهداری شوند آن وقت آقایان توجه خواهند فرمود که افراد فداکار وطن‌پرست جانبازی تحویل این مملکت خواهند داد (احسنت)

رئیس- آقای مشایخی

مشایخی (مخبر کمیسیون بودجه)- آقایان نمایندگان محترم از پیش‌آمد واقعه بلوچستان و اتفاق واقعاً ناجوانمردانه‌ای که این اشرار در آنجا ایجاد کرده بودند همگی آگاه هستند و در موقع خود اظهار تأثر و تأسف از این پیش‌آمد از طرف ملت ایران و از طرف نمایندگان محترم برای آن واقعه جان‌گداز که چند نفر امریکایی را کشتند به عمل آمد و ما از نظر حس هم نوعی و حسن روابط دوستانه‌ای که با ملت امریکا داریم من خودم را مؤظف می‌دانم که برای بار دیگر نسبت به این

پیش آمده ابراز تأسف کنم و قطع دارم که عموم آقایان نمایندگان محترم با بنده هم عقیده هستند بعد از این که این واقعه اتفاق افتاد دادشا و همدستانش در این منطقه بودند و قوای تأمینیه به واسطه صعب‌العبور بودن و آشنا نبودن به این منطقه نتوانستند آنها را زود دستگیر بکنند و کار به جایی رسید که در روزنامه‌ها گفته شد اینها به پاکستان رفتند و از پاکستان مراجعت کردند و دو مرتفه به داخله کشور آمدند و همه جا مأمورین انتظامی و ژاندارمری فداکار دنبال آنها بودند که آنها را دستگیر بکنند متأسفانه به واسطه عدم آشنایی به آن منطقه و صعب‌العبور بودن راه‌ها دستگیری آنها خیلی مشکل بود و مدت زیادی طول کشید و لازم شد که واقعاً مردم این منطقه که مسلماً وطن‌پرست هستند و از این پیش‌آمد متأسف بوند و مایل نبودند که راهزنی در آنجا ادامه داده بشود آمادگی خودشان را برای همکاری با قوای ژاندارمری اعلام کنند و در نتیجه همین آمادگی آنها بود که بالاخره توانستند با ژاندارمری تشریک مساعی بکنند و بالاخره در راه‌های مختلف صعب‌العبور مسیر آنها را به دست بیاورند و در پایان امر جنگ تن به تن و از نزدیک تیراندازی بکنند به هر حال این اشخاصی که جانشان را کف دست گذاشتند (مهندس فروهر- راجع به ازدیاد مستمری بفرمایید) جناب آقای مهندس فروهر بنده در آن چیزی که خودم مقتضی می‌دانم صحبت می‌کنم استدعا می‌کنم که برای بنده تعیین تکلیف نفرمایید (مهندس فروهر- بنده استدعا می‌کنم ترتیبی بفرمایید یا پیشنهاد بفرمایید که مستمری زیاد بشود)

رئیس- وکیل نمی‌تواند پیشنهاد خرج بکند شما هم آقای مشایخی در موضوع صحبت بکنید.

مشایخی- این مطلبی که اینجا مورد مذاکره است مطلبی است که از نظر اصل و پر نسیب مورد تصدیق عموم نمایندگان است و در کمیسیون بودجه هم این موضوع مطرح شد و مخصوصاً جناب آقای امیر نصرت اسکندری رئیس محترم کمیسیون بودجه در موقعی که این لایحه مطرح شد گفتند که از نظر تشویق و ایجاد حس وطن‌پرستی و از نقطه نظر این که به خدمتگذاران پاداش داده شود خوب است که دولت نسبت به آنها مساعدت بیشتری بکند ولی با توجه به این که در حدود امکانات مالی کشور و این که بودجه ما هم متأسفانه تعادل ندارد بنابر این ناچار بودیم با نظری که دولت اتخاذ کرده است موافقت بکنیم و این ارقامی که در اینجا ذکر شده است با تصدیق به این که بسیار ناچیز است براساس پیشنهاد دولت کمیسیون بودجه آن را مورد تصویب قرار داد البته مبلغ بسیار ناچیز است ولی همین قدر که از طرف دولت لایحه‌ای به مجلس داده شد و نمایندگان محترم این را تصویب می‌کنند این قدردانی از فداکاری یک مردمانی است که جان خودشان را برای حفظ امنیت این منطقه واقعاً فدا کردند و حاضر شدند راهزنان را در آن منطقه دستگیر بکنند و بکشند که امنیت در آن منطقه برقرار بشود (صحیح است) علیهذا با توجه به این که لایحه دولت ناظر به این مبلغ بود و این ارقام را پیشنهاد کرده است کمیسیون بودجه هم آن را تصویب کرده و بنده هم تقاضای تصویب آن را از خدمت آقایان دارم.

رئیس- اقای دولت‌آبادی موافقید؟ بفرمایید.

دولت‌آبادی- پیش‌آمد ناگواری که در تنگ سرخه پیش آمد حقیقتاً ملت ایران را آزرده خاطر ساخت زیرا رفتاری بود که با چند نفر مهمان عزیز ما شده بود ملت امریکا نسبت به ایران و به ملت ایران همیشه کمال علاقه را داشته است و خدمات مؤثری کرده است و این خدمات هم همیشه مورد تقدیر قلبی ملت ایران بوده است (صحیح است) و این تصادف یک سانحه‌ای بیش نبوده است که در همه جای دنیا هم اتفاق می‌افتد و بسیار حای تأسف و تأثر بود و ملت ایران در جای خودش و به موقع ابراز تأسف و تأثر کرد از این پیش‌آمد (صحیح است) اما لایحه‌ای که امروز آمده برای کمک و برقراری مستمری به وراث شهدای این حادثه گر چه با تذکراتی که جناب آقای مهندس هدایت همکار عزیز و ارجمندمان دادند مبلغ کم بوده است و کافی برای زندگی و ادامه حیاب وراث شهدا نیست اما بدبختانه برای وکیل مجلس راهی برای جبران کسری مادی این لایحه وجود ندارد که بشود جبران کرد عرایض بنده الان برای این مختصر نیست مطلبی را که می‌خواستم تذکر بدهم این است که این افراد اصیل ایرانی، این افرا بلوچ، خودشان با خون خودشان لکه ناروایی که به دامنشان وارد شده بود بر طرف کردند (صحیح است) و این از این جهت بسیار مهم و قابل توجه است، از سبعیت و وحشیگری و جنایات متعددی که این دزد خائن که به نام دادشا و کسانش نامیده شدند، حوادث ناگواری گفتند و همه شندیم و طبعاً اشخاصی که به جانب اینها برای مبارزه می‌روند بدون تردید سرشان را در کف دست گذاشته‌اند به این میدان رفته‌اند اهمیت مطلب در همین است چنانچه این شهیدان که از فرزندان رشید این مملکت بوده‌اند غافلگیر شدند و مخصوصاً سردار لاشاری در موقعی که گلوله خورده بود توانست که این دزد را بزند و هدف قرار دهد و این به موقع خودش بسیار با ارزش و مهم است و همان طور که گفته شد نام اینها در تاریخ مملکت ثبت خواهد شد اما مطلبی را که بنده می‌خواستم اینجا عرض می‌کنم این است که قدردانی مادی و مالی هیچ گاه نمی‌تواند عوض و جبران یک فداکاری باشد آن یک امر معنوی است و این یک امر مادی اینها با هم قابل مقایسه نیستند آنچه که می‌تواند جراحات قلب خاندان شهدا را التیام بدهد توجهی است که شخص اعلیحضرت همایونی نسبت به آنها کردند و بازماندگان آنها را نوازش و تفقد شاهانه فرمودند و به وسیله ستاد ارتش به هر یک از آنها هدایایی داده شده است، یادگارهایی داده شده است و آن تفنگ‌ها در خاندان آنها علامت افتخار خواهد بود و بازماندگانشان می‌توانند با این خاطرات همیشه خود را تسلی بدهند از این جهت بنده می‌خواشتم عرض کنم که توجه اعلیحضرت همایونی و حمایتشان از بازماندگان آنها و اقدامی که دولت برای تنظیم این لایحه و دادن مستمری به آنها کرده است شایان کمال تقدیر است و امیدوار هم هستیم که ملت ایران موفق باشد، و البته همیشه خدماتی که این قبیل مردم فداکار و خدمتگزار انجام می‌دهند در نظر ملت ایران خواهد بود، این نمونه‌ها، نمونه‌های با ارزشی است که نشان می‌دهد ملت ایران همیشه دارای روح فداکاری و اتفاق است آنهایی که تخم کینه‌توزی و بدخواهی و سوءنیت یا تفرقه در میان افراد ایرانی می‌باشند آنها باید بدانند که عملشان باطل و هیچ گاه نمی‌توانند مردم این مملکت را از وحدت ایرانیشان خارج کنند این نکته اساسی این مطلب است چنانچه همین عده‌ای که رفتند ودر آن واقعه شرکت کردند و موفق شدند در تهران بودند داوطلب جبران این وضعیت شدند رفتند و با برادران ژاندارم خودشان که آنها هم مدت‌ها تحمل مرارت و زحمت در بیابان‌ها کرده‌اند و ناراحتی کشیده‌اند درست است که وظیفه خودشان را انجام داده‌اند اما فراموش نفرمایید که اشخاص عیب‌جو از این سازمان ما انتقاد شدید می‌کردند البته حوادث ناگوار در همه جای دنیا پیش می‌آید آن قدر قابل اهمیت هم هست البته وظیفه خودشان را انجام داده‌اند چنانچه بعد از کشته شدن آن دزد خائن و گرفتاری اطرافیانش از خود ژاندارمری هم قدردانی شد و حتی درجات عقب افتاده آنها به دست شاهنشاه داده شد من می‌خواستم از مطلبی که اینجا می‌گویم این نتیجه را گرفته باشم که همیشه ملت ایران قدر خدمات خدمتگزارانش را می‌داند و قدردانی آن است که از قلب ملت برخیزد آن حمایت است آن قدردانی است که می‌تواند درد را التیام بدهد و الا پول کم و بیش زیاد اثری ندارد قدردانی آن است که نامی در اینجا از آنها به رشادت برده می‌شود و همین قدردانی‌ها است که امیدوارم موجب تقویت نیروی مقاومت ملی در مقابل حوادث باشد و ایرانی در هر حادثه‌ای وظیفه خودش را در مقابل وجدانش انجام بدهد.

رئیس- آقای بزرگ‌ابراهیمی موافقید؟

بزرگ‌ابراهیمی- بنده یک تذکری دارم.

رئیس- موافقید یا مخالف؟ تذکر نمی‌دارد (بزرگ‌ابراهیمی- مخالف) بفرمایید.

بزرگ‌ابراهیمی- جناب آقای مهندس هدایت درس فداکاری یک میراث اصیل برای این ملت این است که از ادوار گذشته همیشه موجود بوده و در دامن مادرها یاد گرفته‌اند این درس مدرسه نمی‌خواهد، ملت ایران دو هزار سال است که سر بقایش همین فداکاری‌ها است که در گوشته و کنار مملکت از اشخاص گمنام طوری بروز می‌کند که همه را مبهوت می‌کند (پناهی- ۶ هزار سال است) شش هزار سال یا دو هزار سال پیش از ۱۳۰۰ سالش را در مبارزه است بنده اگر تذکرات خودم را در پشت این تریبون خواستم بدهم از این جهت است که در مملکت ما فداکاری‌ها خیلی بزرگ شده است که با قبول همه نوع سختر حتی مرگ توانسته‌اند این مملکت را حفظ بکنند و شاید اسامی‌شان هم در هیچ یک از مجالس مطرح نشده است این بود که خواستم یک تذکر کوچکی بدهم یک نمونه آن آقای مهندس هدایت مرحوم صنیع‌الدوله عموی خود شما است که رئیس مجلس بود و در راه مملکت شهید شد (مهندس هدایت- تشکر می‌کنم) در دورانی که آذربایجان به دست یک عده خائن اشغال شده بود قاضی محمدی که اصلاً ایرانی نبود ...

رئیس- اینها مربوط به لایحه مستمری واقعه بلوچستان نیست، خارج از موضوع بحث نکنید یا موافقید یا مخالف. اگر در این قسمت توضیحی دارید بدهید.

بزرگ‌ابراهیمی- بنده عرض کردم یک تذکری دارم.

رئیس- در طرح قانون که تذکر نمی‌شود داد حالا یک مختصری بفرمایید خیلی به حاشیه نروید.

بزرگ‌ابراهیمی- اجرای امر می‌کنم می‌خواستم عرض کنم اشخاصی بودند که در مقابل قدرت خارجی یا قدرت‌های دروغی داخلی از جان و مال گذشتند و به دشت اشخاص کشته شدند (صحیح است) و گفتند ایران، ایران از جمله مرحوم قرئی‌آقاماشی امیراصلان خواجه‌بیگلو، امیراسعد دامیگزی و این تقدیر بایستی از همه آنها بشود نه از حیث مال، مال چیزی نیست فرزندان آنها احتیاجی به مال ندارند مال نمی‌خواهند موضوع این لایحه هم یک مسئله‌ای است که بر ما واجب است که تصویب کنیم و قدردانی کنیم قدر

آن اشخاص فداکار و خدمتگزارانی که مال خودشان را داده‌اند جان خودشان را داده‌اند و فدای مملکت کرده‌اند برای ما مجهول نماند (احسنت) دیگر عرضی ندارم.

رئیس- آقای معاون وزارت کشور فرمایشی دارید بفرمایید.

معاون وزارت کشور (فرهودی)- آقای مهندس هدایت در ضمن فرمایشاتشان فرمودند که این ارقام برای ورثه این اشخاص ناچیز است بنده خواستم عرض کنم این لایحه به مجلس شورای ملی تقدیم شده و ارقامی که در آن منظور گردیده که به وراث شهدای بلوچستان داده شود این ارقام مقابله با خدمات و قداکاری‌های آنها نمی‌کند (صحیح است) آنچه که در این لایحه راجع به آنها است و آقایان هم در متن لایحه گذاشته‌اند این عنوان شهید وطن است اجر این اشخاص همین است که مجلس شورای ملی و دولت اینها را شهید راه وطن می‌داند این عمل و این قدردانی برای خودشان و خانوادشان و ایلشان و تبارشان کافی است (صحیح است چیزی که موضوع این لایحه است این است که از بازماندگانشان حمایت و نگاهداری بشود این قسمت را هم دولت رسیدگی کرده است که هر کدام چند تا بازمانده دارند و چقدر احتیاج دارند این بود که این ارقام را دولت تهیه کرد و تقدیم نمود بنابراین نباید تصور کرد که در تهیه و میزان این ارقام کوتاهی شده است یا به احوالات بازماندگان آنها رسیدگی نشده یا این ارقام به عنوان موازنه با خدمت آنها معین شده است، موازنه خدمت آنها همین عنوان لایحه است که عنوان شهید در راه مملکت برای آنها اسم گذاشته شده است که آقایان امروز به آنها اعطا می‌فرمایند.

رئیس- پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم جمله (دادشاه) یاغی تبدیل به (دادشا) یاغی گردد. عمیدی‌نوری

رئیس- اسم را که نمی‌شود تغییر داد هر طور در شناسنامه‌اش نوشته همان است بفرمایید.

عمیدی‌نوری- بنده می‌خواهم توضیح به عرضتان برسانم که‌ایم او دادشاه نیست اشتباه است بنده هم همین طور که جناب آقای رئیس در بادی امر تصور فرمودند همین طور خیال می‌کردم شاید در روزنامه‌ها هم این طور اسم او نوشته شده ولی با مذاکره‌ای که با جناب آقای خزیمه‌اعلم و جناب آقای شادلو شد و توضیح دادند در تمام محل اسم این شخص بدون (هـ) است (هـ) ندارد این اشتباه در نقل اسم او شده است و اطلاعی که مطلعین محلی جناب آقای خزیمه‌اعلم و جناب آقای شادلو داده‌اند اسم او دادشا است به این جهت بود که بنده پیشنهاد کردم اصلاح کلمه‌ای به عمل آید و عبارت دادشا (ش و الف) است و (هـ۹ ندارد و بی‌جهت به این اسم متداول شده است و نباید آن را در قانون بگذاریم و آقایان هم با پیشنهاد موافقند.

رئیس- در شناسنامه‌اش هم لابد دادشا است در تلفظ این طور شده

مشایخی- بنده قبول می‌کنم این پیشنهاد را

رئیس- در شناسنامه‌اش همین دادشا است مع‌هذا رأی می‌گیریم، رأی می‌گیریم به همان اسمی که دارد که بدون (هـ) است آقایانی که موافقند قیام بفرمایند.

اکثر برخاستند) تصویب شد. برای اظهار نظر به مجلس سنا فرستاده می‌شود. یک ربع ساعت تنفس داده می‌شود بعد مجدداً جلسه تشکیل می‌شود.

(سه ربع ساعت قبل از ظهر جلسه به عنوان تنفس تعطیل و نیم ساعت قبل از ظهر مجدداً تشکیل گردید.)

۶- گزارش آقای نخست‌وزیر راجع به امور اقتصادی و عمرانی و عملیات وزارتخانه‌ها در سال ۳۶ و تقدیم لایحه بودجه ۱۳۳۷ کل کشور و لایحه اصلاح قانون مالیات بر درآمد

رئیس- آقای نخست‌وزیر

نخست‌وزیر (دکتر اقبال)- آقایان نمایندگان محترم:

با نهایت احترام لایحه بودجه سال ۱۳۳۷ را به ضمیمه تقدیم و توجه آقایان نمایندگان محترم را به مراتب زیر معطوف می‌دارد:

قبل از این که وارد بحث در بودجه سال ۱۳۳۷ بشود لازم می‌داند که به طور مختصر گزارشی از فعالیت‌های دولت در سال ۱۳۳۶ و اقداماتی که از نظر اقتصادی و مالی و اداری به عمل آمده به استحضار خاطر نمایندگان محترم برساند.

تردید نیست که پایه و اساس پیشرفت در هر مملکتی بر وضع مالی و اقتصادی آن کشور استوار است و علاوه بر آن حیثیت و اعتبار بین‌المللی دولت‌ها با وضع اقتصادی آنها رابطه مستقیم دارد.

عواقب گرفتاری‌ها و مضیقه‌های مالی سال‌های ۱۳۳۰ و ۳۱ و ۳۲ و تأثیر نامطلوب آن در وضع اقتصادی کشور از سال ۳۲ به بعد کاملاً ظاهر و آشکار گردید و دولت‌ها با زحمت و فداکاری‌های زیاد توفیق حاصل نموده‌اند که تا اندازه فرصت‌های از دست رفته را جبران نمایند تا بتوانند برای اقدامات اساسی و پایه‌گذاری یک اقتصاد صحیح در ایران اقدامات لازم را معمول و به موفقیت‌هایی نایل آیند.

بدیهی است توفیق در این امر به سهول میسر نبوده و نیست چنان که به علت اوضاع نامساعدی که از آن سال‌ها در ایران به وجود آمده بود و فرار سرمایه از ایران به حداکثر خود رسیده بود و به هیچ وجه برای افراد تأمینی وجود نداشت که سرمایه خود را در ایران به کار اندازند تا از این راه به تولید و صنعت در این مملکت کمک نمایند و چون مسلماست که هیچکشوری به ایجاد یک اقتصاد صحیح و متعادل موفق نمی‌گردد مگر با کمک سرمایه‌گذاران شخصی اعم از داخلی و خارجی و کشورهایی که در حال رشد و نمو هستند اگر این طبقه را تشویق ننمایند نتیجه به جز سنگین شدن بار مسئولیت‌های فعلی خود نمی‌برند بنابر این در درجه اول به این موضوع توجه شد و خوشبختانه با تدابیری که در سال ۱۳۳۶ از طرف دولت به عمل آمده است و با توجه به ثبات وضع سیاسی ایران این اشکالات تا حدی مرتفع شده و تا آنجا که آثار و شواهد آن در دست است ابراز علاقه نسبت به سرمایه‌گذاری در ایران چه از طرف سرمایه‌داران ایرانی و چه خارجی استقبال شده است قانون جلب سرمایه‌های خارجی یکی از اقداماتی بوده است که به این امر کمک کرده و اثر آن در سال ۱۳۳۶ به تدریج ظاهر شده است و دولت تا آنجا که میسر بوده است این امر را تشویق نموده و امیدوار است در سال آینده به موفقیت‌های قابل توجهی که در اقتصاد و تولید مملکت فوق‌العاده مؤثر است نائل اید.

تصویب قانون تضمینی سرمایه‌های امریکایی توسط دولت امریکا که در سال ۱۳۳۶ به تصویب رسیده یکی دیگر از مواردی است که برای جلب سرمایه‌های خارجی فوق‌العاده مفید بوده و تردید نیست که آثار آن در سال‌های بعد به خوبی ظاهر خواهد شد تصویب قانون تجدید ارزیابی پشتوانه اسکناس و اختصاص هفت هزار میلیون ریال برای تولید و کمک به صنعت و کشاورزی یکی دیگر از اقدامات فوق‌العاده مهمی بوده که در سال ۱۳۳۶ بدان مبادرت گردید و امید می‌رود با اجرای این قانون سرمایه‌های داخلی که به علت مساعد بودن محیط و یا عدم مساعدت اعتباری از طرف بانک‌ها و یا دولت صرف کارهای غیر تولیدی و خرید و فروش اراضی یا سفته‌بازی می‌شد از این به بعد به مصرف امور تولیدی برسد و از این راه کمک مؤثری به اقتصاد و تولید مملکت شود.

برای دولت مسلم است که تشویق و ترغیب سرمایه داخلی به به کار انداختن سرمایه‌های خود در راه تولید بدون کمک و مساعدت دولت غیر مقدور است و روی این پایه واساس برنامه دولت بر این قرار گرفت که حداکثر تشویق را در این راه معمول دارد علاوه بر این که از لحاظ معافیت‌های گمرکی و مالیاتی این قبیل امور را تشویق می‌نماید با کمک سرمایه به پیشرفت این برنامه‌ها کمک و مساعدت نماید و این اقدامات به قدری مؤثر شده است که میزان تقاضا برای سرمایه‌گذاری روز به روز بیشتر می‌شود در اینجا لازم می‌داند به استحضار برساند که نهضت سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران با این اقداماتی که شده کاملاً رو به ترقی رفته و این موضوع کاملاً مایه امیداوری است و برای مملکت ما آینده بسی اطمینان‌بخشی را تأمین می‌نماید.

از لحاظ پول و ارزی با کمال اطمینان می‌توان گفت که عقیده عمومی همیشه خواستار یک پول رایج ثابت و به اقل اعتمادی بوده زیرا افزایش سطح قیمت‌ها و تنزل مقارن پول رایج در بازارهای ارزی یکی از مواردی بوده که همیشه موجب نگرانی و ناراحتی عمومی را فراهم کرده و یکی از پایه‌های بازرگانی خارجی و تولید مملکت را سست می‌کرد تزلزل قیمت برابری ارز با ریال یکی از نقاط ضعفی بوده که همیشه پیشرفت اقتصادی ایران را فلج نموده بود خوشبختانه با تصویب قانون تثبیت نرخ ارز مصوب اردیبهشت سال ۱۳۳۶ این مشکل حل شد و امروز می‌توان گفت که اولاً ایران از گروه ممالکی که برای ارز خود دارای چندین نرخ هستند خارج شده است و علاوه بر آن ایران از ممالک معدودی است که پول آن بر اساس صحیحی استوار بوده است و ارزش پول آن در داخل و خارج برابر است و با این ترتیب به جلب اطمینان عمومی چه ار لحاظ بازرگانی و چه از لحاظ سرمایه‌گذاری کمک فوق‌العاده شده و نگرانی‌هایی که در سابق از این حیث وجود داشت بکلی از بین رفته است.

سطح زندگی عمومی- بالا بردن سطح زندگی عمومی هدف دولت بوده است و با مختصر دقتی در وضع عمومی مردم به این نتیجه می‌رسیم که اگر چه هنوز برنامه‌های تولیدی و عمرانی که دولت خود مباشرت در انجام آن را دارد ثمربخش نشده است ولی چون مقدمات آن فراهم شده و در اغلب رشته‌ها اقدامات اساسی آن شروع گردیده وضع زندگی عمومی به مراتب بهتر شده است که اگر سرمایه‌گذاری‌های فردی را هم به این بیفزاییم می‌توان ادعا کرد که وصول به این هدف پی‌ریزی شده است و امید می‌رود به موازات پیشرفت برنامه‌های تولیدی و عمرانی اعم از دولتی و شخصی سطح زندگی عمومی روز به روز بالاتر برود اگر چه انجام این برنامه‌ها خود با ترقی قیمت‌ها توأم است ولی باید اذعان کرد که این ترقی قیمت‌ها منحصر به ایران نبوده و بلکه موضوعی است که بدون استثنا

تمام ممالک دنیا با آن مواجه هستند ولی در ایران در یک سال اخیر ترقی قیمت‌ها از نظر این که امور سرمایه‌گذاری فردی به شدت رو به افزایش است از سال‌های قبل کمتر بوده است و امید می‌رود هر چه بر تولید مملکت افزوده شود از ترقی قیمت‌ها که امروز مبتلا به تمام دنیا است جلوگیری به عمل آید ولی ضمناً سطح زندگی عمومی بالا رود.

ترقی سطح کشت و اضافه شدن تولید کشاورزی یکی از مسائلی است که روز به روز رو به افزایش است و امید می‌رود با اختصای دادن سه هزار و پانصد میلیون ریال برای بانک کشاورزی و در نتیجه کمک به کشاورزان قدم مؤثری برای تکثیر تولید محصولات کشاورزی برداشته شود.

با این توضیح به طوری که ملاحظه فرموده‌اند دولت در عرض سال ۱۳۳۶ موفق شده است در اثر راهنمایی‌های خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی صمیمانه مجلسین تا آنجا که میسر بوده است مبادرت به اقدامات اساسی نماید که در تولید و اقتصاد مملکت اثر مهم و به سزا داشته و آثار ناشیه از آن به تدریج در سال‌های آینده ظاهر خواهد شد علاوه بر اقدامات اساسی فوق در سال ۱۳۳۶ دولت موفق شد که برای اولین بار سازمان اداری دولتی را تنظیم و برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی نماید و اطمینان کامل دارد که با تصویب آن یک قدم اساسی برای تثبیت وضع اداری و سازمانی دولت ایران برداشته شده است.

اجرای بودجه سال ۱۳۳۶

به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است بودجه سال ۱۳۳۶ به میزان ۲۱۹۴۵۵۶۳۶۸۰ ریال و بودجه سال ۳۵ به میزان ۱۹۸۶۵۰۳۳۱۸۰ ریال هزینه پیش‌بینی شده بود و در حقیقت مخارج جاری مملکت در سال ۱۳۳۶ مبلغ ۲۰۸۰۵۳۰۰۰۰ ریال نسبت به سال ۱۳۲۵ اضافه شده است با کمال خوش‌وقتی به استحضار می‌رساند که در پانزده ماهه اول سال ۱۳۳۶ قسمت اعظم از مخارج جاری مملکتی از محل درآمدهای داخلی و سهمی که از محل درآمد نفت عاید خزانه‌داری کل می‌شود تأمین شده و برنامه‌هایی که از طرف هر یک از دستگاه‌های دولتی پیش‌بینی شده بوده تا آنجا که مقدورات و امکانات مالی دولت اجازه می‌داد به مرحله اجرا در آمده است و تا این تاریخ هیچ یک از برنامه‌های اساسی که در ضمن بودجه پیش‌بینی شده بوده به تأخیر نیفتاده است در سال ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ با وجود این که مخارج جاری کشور به مراتب کمتر از سال ۱۳۳۶ بود به ترتیب پنجاه میلیون دلار از کمک بلاعوض و وام امریکا استفاده شده بود در صورتی که در سال ۱۳۳۶ کلاً هزینه‌های جاری مملکت از قبل درآمدهای داخلی و سهم خزانه از محل درآمد نفت تأمین شده است جمع کل درآمدهای جاری در یازده ماهه اول سال بدون درآمد نفت بالغ بر ۱۳۸۱۴۲۲۹۰۰۰ ریال است که نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۳۵ مبلغ ۱۶۱۰۶۱۰۰۰۰ ریال اضافه وصولی نشان می‌دهد.

در یازده ماهه سال ۱۳۳۶ مجموع پرداخت‌های خزانه‌داری کل بالغ بر ۱۷۸۶۲۸۷۸۰۰۰ ریال بوده است که با مقایسه با مدت مشابه که بالغ بر ۱۵۱۲۰۸۸۳۰۰۰ ریال بوده است مبلغ ۲۷۴۱۹۹۵۰۰۰ ریال خزانه‌داری کل اضافه بر سال ۳۵ پرداخت نموده است.

در سال ۱۳۳۶ از عواید نفت برای تأمین مخارج و هزینه‌های عمومی کشور استفاده بیشتری شده است و آن در اثر بالا رفتن قیمت نفت در خلیج فارس و افزایش میزان تولید بوده که کل درآمد نفت را در سال ۱۳۳۶ دویست و بیست میلیون دلار بالغ ساخت و تفاوت بین این رقم و ۱۸۸ میلیون دلار پیش‌بینی شده در قانون فروش نفت علاوه بر سهمی که به خزانه‌داری کل تعلق می‌گرفت برای تأمین مخارج جاری و هزینه‌های عمومی کشور اختصاص یافت که از این راه تا حدی ارقامی که در ستون درآمد سال ۱۳۳۶ پیش‌بینی آنها مبالغه‌آمیز به نظر می‌آمد جبران شد.

یکی از موفقیت‌هایی که در سال ۱۳۳۶ بدان نائل آمد آشنا کردن وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی به تهیه بودجه برنامه‌ای بود که خوشبختانه در این کار تا حدی توفیق حاصل شد و بودجه اغلب دستگاه‌ها به صورت برنامه‌ای برای تصویب تقدیم کمیسیون بودجه خواهد شد چون این موضوع فوق‌العاده تازگی دارد نمی‌توان امیدوار بود که در این نظر کاملاً توفیق حاصل شده باشد ولی تردید نیست که یک قدم اساسی برداشته شده است و به تدریج در سال‌های آینده رو به تکامل خواهد رفت.

اینک اقداماتی که در هر یک از دستگاه‌های دولتی به عمل آمده است به اختصار به عرض می‌رساند.

وزارت دارایی- به طوری که خاطر آقایان نمایندگان مستحضر است در اول سال ۱۳۳۶ یک قسمت از واحدهای اقتصادی دولت و اداره کل گمرک از وزارت دارایی منتزع و به صورت واحد جداگانه به نام وزارت گمرکات و انحصارات درآمد با این تفکیک مسؤلیت وزارت دارایی از لحاظ وصول درآمدهای مستقیم (مالیات بر درآمد املاک مزروعی- مستغلات وارث) و مالیات غیر مستقیم گردید خوشبختانه در سال ۱۳۳۶ وزارت دارایی موفق شد که با بذل مساعی فوق‌العاده و مراقبت دقیق میزان وصول مالیات‌های غیر مستقیم را به نسبت قابل توجهی افزایش دهد به طوری که در یازده ماهه سال ۱۳۳۶ وصولی پیشکاری دارایی تهران از حیث مالیات بر درآمد مبلغ ۱۰/۳۹۷۰۰۱۵۵۳ ریال نسبت به مدت مشابه افزایش نشان می‌دهد و اداره مالیات بر شرکت‌ها در شش ماهه اول سال برابر وصولی دوازده ماهه سال ۱۳۳۵ وصول نموده است بنده وظیفه خود می‌دانم که از مساعی آقای وزیر دارایی و تمام کارمندان وزارت دارایی سپاس‌گزاری کنم که این آقایان خیلی زحمت کشیدند و اداره مالیات بر درآمدها بدون این که سر و صدایی کرده باشند بدون هیچ تظاهری طبق آماری که تهیه کرده‌اند اضافه وصولی داشته‌اند و بدون این که در اطراف این ادارات صحبت‌هایی بکنند و بنده خیلی خوش‌وقت هستم که وزیر دارایی دستگاهش مورد تقدیر بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی قرار گرفته است.

اجرای برنامه بهبود وصول مالیات‌ها به تدریج در شهرستان‌ها تعمیم می‌یابد با اعزام هیئتی مرکب از کارشناسان مالیاتی سعی می‌شود که همین موفقیتی که در تهران به دست آمد به شهرستان‌ها سرایت کرده میزان وصول مالیات را افزایش دهد تردید نیست که در این امر کمک و مساعدت مؤدیان مالیاتی فوق‌العاده مؤثر است در سال ۱۳۳۶ سعی شده است که حتی‌الامکان با مؤدیان خوش حساب رفتاری شود که موجبات تشویق آنان پرداخت سریع مالیات فراهم گردد.

چون پرونده‌های معوقه از سال‌های قبل وجود داشت که عدم تصفیه آنها از لحاظ دولت و هم از لحاظ مؤدی مضر بود لایحه توافق تهیه شد که با توجه مخصوص نمایندگان محترم مجلسین به تصویب رسید و شروعبه اجرای آن شده است و امیدوار است ترتیبی داده شود که با تصفیه مالیات‌های معوقه از سال ۱۳۳۷ مالیات هر سال در آن سال وصول شود و با این ترتیب هم دولت بتواند مالیات حقه خود را در هر سال وصول نموده و هم برای مؤدیان پرداخت آن آسان‌تر باشد.

برای تهیه افراد متخصص در وزارت دارایی مطالعاتی شده است و کلاس‌هایی که افتتاح شده و یا در جریان افتتاح است که با این ترتیب می‌توان برای هر یک از رشته‌های تخصصی مأموریتی تربیت نمود که موجبات پیشرفت کار توسط آنان فراهم شود که تا حال بدین اصل مهم توجهی نشده بود.

نظارت وزارت دارایی بر مخارج جاریه مملکتی تا آنجا که قوانین موجوده اجازه می‌دهد اعمال شده است و مراقبت کافی به عمل آمده که حساب‌ها به موقع تنظیم و تسلیم اداره کل رسیدگی و تمرکز حساب‌ها که مأمور رسیدگی به حساب‌ها است بشود قانون جدید محاسبات عمومی ودیوان محاسبات با کسب نظر مشورتی متخصصین خارجی تهیه شده و در قسمت مطالعه نهایی است که قریباً برای تصویب تقدیم مجلسین خواهد شد.

قانون جدید مالیات بر درآمد با توجه به آخرین مطالعاتی که در سایر ممالک در مورد این قبیل قوانین به عمل آمده و با تطبیق آن با اوضاع ایران تهیه شده که تقدیم می‌شود.

خلاطه فعالیت‌های فرهنگی در سال جاری به شرح زیر است.

الف- تعلیمات ابتدایی

۱- ۴۷ باب کودکستان در نقاط مختلف مخصوصاً در آذربایجان و خوزستان تأسیس شده است.

۲- ۲۳۹۲ باب کلاس جدید دبستانی در سراسر کشور تأسیس شده است.

۳- ۲۱۳۴۰۰۰ جلد کتاب درسی به رایگان بین دانش‌آموزان توزیع شده است.

ب- تعلیمات متوسطه

۱- ۳۹۵ باب کلاس به کلاس‌های دبیرستانی افزوده شده است.

۲- در سال تحصیلی جاری ۱۵۸۰۲۲ نفر به دانش‌آموزان افزوده شده که فعلاً عده کل دانش‌موزان کشور به غیر از کلاس‌های اکابر بالغ بر ۱۲۴۸۶۰۷ نفر می‌باشد. البته باید به این عده اضافه کرد که ۲۰ هزار نفر دانشجو هم در دانشگاه مشغول تحصیل هستند.

ج- فعالیت‌های مربوط به تعلیمات کشاورزی

۱- برای ۹۳ باب کلاس‌های واقع در دهات وسایل کار تعلیمات کشاورزی فارهم شده است که ۳۲۱۳ نفر دانش‌آموز نسبت به مهر ماه ۱۳۳۵ به طور اضافه در آن کلاس‌ها به تحصیل اشتغال داشته‌اند.

۲- ۴ باب کلاس دبیرستان دوره اول کشاورزی با ۱۶۷ نفر دانش‌آموز تأسیس یافته است.

۳- ۴ باب کلاس‌های دوم دانشسراهای کشاورزی تبریز، بروجرد، بمپور، ایرانشهر و کرمان تأسیس یافته است.

د- فعالیت‌های مربوط به امور فنی و حرفه‌ای

۱- دو باب هنرستان در کرمان و رضائیه تأسیس شده است.

۲- ساختمان هنرستان اصفهان و تهران فراهم تکمیل شده است.

۳- مقدمات تأسیس آموزشگاه حرفه‌ای در تهران فراهم شده است.

هـ- فعالیت‌های ساختمانی از محل ۵/ شهرداری‌ها

۱- ساختمان ۷۵ دبستان که در سال ۱۳۳۵ آغاز شده بود در سال ۱۳۳۵ انجام پذیرفته است.

۲- ساختمان ۴۴ باب دبستان در سال ۱۳۳۶ شروع و خاتمه یافته است.

۳- ۲۷ باب خانه برای مدرسه خریداری شده است.

و- فعالیت دانشکده‌ها و تعلیمات عالیه

۱- در اهواز دانشکده پزشکی گندی شاپور افتتاح شده است.

۲- در اصفهان دانشکده داروسازی دایر شده است.

۳- برای دانشکده پزشکی اهواز عمارتی خریداری گردیده است.

خلاصه اقدامات بهداشتی

الف- بیمارهای واگیر

۱- تعداد ۵۴۵۵۰۰۰ در سراسر کشور بر ضد آبله تلقیح شده‌اند.

۲- تعداد ۵۲۰۰۰ نفر بر ضد سل تلقیح شده‌اند.

۳- تعداد ۱۶۲۳۰ نفر بر ضد حصبه تلقیح شده‌اند.

۴- تعداد ۱۰۵۲۸۰ نفر از نظر سفلیس آزمایش شده‌اند.

۵- عملیات سمپاشی در ۲۴۶۱۲ قریه انجام شده و ۵۸۷۷۸۲۷ نفر بر علیه بیماری مالاریا محافظت شده‌اند.

ب- در مورد مبارزه با سل علاوه بر تلقیح عملیات زیر انجام یافته است:

۱- تأسیس دو درمانگاه مبارزه با سل دست ساختمان است.

۲- یک دستگاه عکس‌برداری سیار به منطقه گیلان ارسال شد.

۳- مقدمات ساختمان در آسایشگاه یکی در کرمان و یکی در اصفهان دست اقدام است.

ج- مهندسی بهداشت

عملیات لوله‌کشی آب در میاندوآب سمنان- لنگرود- زرقان- پیشوا- فسا- کازرون- لار- اصطهبانات- حشمتیه- مرودشت- بندر شاه- محله فهادان یزد ادارمه دارد و در بعضی نقاط بیابان رسیده است این عملیات شامل لوله‌گزاری ساختمان تلمبه‌خانه و ساختمان منبع آب می‌باشد.

د- کارخانه شیر پاستوریزه

کارخانه شیر پاستوریزه با کمک مالی سازمان برناه به اتمام رسیده و اکنون شیر و سایر فرآورده‌های آن به میزان سی هزار لیتر در روز رسیده است. پانزده درصد کل محصول روزانه مجاناً بین اطفال شیرخوارگاه‌ها، بیمارستان‌های کودکان پرورشگاه‌ها توزیع می‌شود.

هـ- ساختمان بیمارستان‌ها

ساختمان بیمارستان چالوس، سد غربی بیمارستان آمل و بیمارستان خوی ادامه دارد.

ساختمان درمانگاه سبزوار، زنجان شاهین قلعه و نهاوند به پایان رسیده است.

خلاصه‌ای از اقدامات کشاورزی

۱- بنگاه شیمیایی

در هشت ماه سال جاری ۹۶۷۴۴۰ کیلو کود و سموم بین مصرف‌کنندگان توزیع شده است.

۲- بنگاه دامپروری

برای اصلاح نژاد گاوها و همچنین اصلاح نژاد طیور اقدام شده

۳- اداره کل دامپزشکی

تعداد ۱۲۱۵۷۷۰۸ رأس دام بر ضد بیماری‌های مختلف مایه‌کوبی و ۸۶۹۵۵۶ رأس دام مبتلا به امراض گوناگون معالجه شده‌اند.

۴- اداره کل زراعت

به منظور تأمین بهترین شرایط کاشت و مرغوب‌ترین بذر گندم و محصولات پنبه و چغندر در نقاط مختلف کشور اقدام و بررسی و آزمایش‌های لازم شده است.

۵- دفع آفات

در مورد ملخ مراکشی مبارزه زمینی و هوایی در ۵۱۳۹۱۱ هکتار و ملخ بومی در سطحی معادل ۱۰۰۷۰۳ هکتار و نیز مبارزه با آفات اشجار و مرکبات در روز ۹۴۱۱۵۷ اصله درخت انجام شده است.

۶- بنگاه جنگل‌ها

اختتام دوره دوم کلاس گارد مسلح جنگل، افتتاح دوره اول کلاس جنگلبانی ارشد و افتتاح دوره هفتم کلاس کمک مهندسی، افتتاح آموزشگاه عالی جنگل در گرگان. تهیه برنامه و تکمیل کادر استادان آموزشگاه‌ها، ادامه بررسی کوره‌های ذغال خارجی و اقدام به ساختن آنها در داخل کشور، بررسی انواع مختلف بذر و جنگلی، تهیه طرح علمی بهره‌برداری از جنگل‌های گرگان در گنبد قابوس انعقاد قرارداد نقشه‌برداری هوایی از جنگل‌های شمال صدور پروانه‌های قطعو صدور چوب از جنگل‌های شمال

۷- بنگاه مستقل آبیاری

بهره‌برداری از حوزه‌های سد سیستان بهپور، اراضی سیم دشت، قائنات، حوزه رودخانه زرین رود و سمینه رود میاندوآب آذربایجان، حوزه رودخانه گنجان چم اراضی دشت مغان، حفاری چاه شماره ۴ تبریز

اقدامات مربوط به راه‌آهن و راه‌سازی

راه‌آهن دولتی ایران

۱- تکمیل راه‌آهن شاهرود مشهد و بهره‌برداری از خط تهران مشهد

۲- خاتمه ریل‌گزاری و آماده نمودن راه‌آهن میانه، مراغه، تبریز و تکمیل عملیات ساختمانی برای بهره‌برداری کامل که اولین قطار بازرسی عملیات در روز هشتم اسفند ماه از تهران به تبریز حرکت خواهد نمود.

۳- تعویض ۳۷۵ کیلومتر ریل در طول خط اراک، اندیمشک برای اسکان حرکت قطارهای سنگین وزن

۴- سفارش و خرید و به کار انداختن وسایل جدید واگون‌های مسافری، باری، دیزل‌ها برای خطوط جدید

۵- سفارش علائم برقی برای راه‌آهن و نصب آن در مناطق حساس راه‌آهن

۶- ازدیاد میزان حمل و نقل بار تا میزان ۱۲ هزار تن که به طور متوسط صورت می‌گیرد.

۷- تعمیرات جاری خطوط آهن و ابنیه ایستگاه‌ها و منازل کارکنان و وسایط نقلیه واگون‌ها و لکوموتیوها

۸- تعمیرات ماشین آلات راه‌آهن در کارخانه‌جات راه‌آهن کارخانه‌جات مرکزی و طول خطوط مرمت کلیه ابنیه که در راه‌آهن شمال که به علت زلزله خراب و یا آسیب دیده بودند.

عملیات ساختمانی راه‌ها

۱- اتمام ۲۱۶ کیلومتر راه جدید از گنبد قابوس تا بجنورد

۲- اتمام زیرسازی و تأمین عبور ۳۳۱ کیلومتر راه از محور تهران - ساوه- روان- همدان به صورت یک راه فنی

۳- اتمام ۱۰۰ کیلو زیرساری راه قم، کاشان، و تأمین عبور به صورت یک راه شنی

۴- اتمام ۴۰۰ کیلو راه رشت، لاهیجان و آسفالت ۲۰ کیلومتر از آن

۵- اتمام پل جدید کرج

۶- اتمام شش دستگاه پل بزرگ در راه زنجان- بیجار

۷- انجام قسمت اعظم عملیات زیرسازی راه جدید ساوه، اصفهان و ۴۲ کیلومتر آسفالت آن

فعالیت‌های مربوط به معادن و صنایع

۱- راهنمایی فنی و حمایت از صاحبان صنایع و معادن- تأسیس مرکز راهنمایی صنایع و معادن، افتتاح شعبه بنایی، بتون، نجاری، لوله‌کشی و سیم‌کشی در مرکز تعلیمات حرفه‌ای کرج و شروع ساختمان مرکز تعلیمات حرفه‌ای اصفهان، اجازه تأسیس ۱۰۰ کارخانه و موافقت با معافیت گمرکی ۹۵ شرکت صنعتی، صدور ۸۲۹ فقره پروانه اکتشاف و ۵۳ فقره گواهی کشف و ۷۲ فقره پروانه بهره‌برداری از معادن کشور، اقدام نسبت به تجدیدنظر در سود بازرگانی محصولاتی که نظایر آن در کشور تهیه می‌شود. تنظیم آمار صنعتی و معدنی سال ۱۳۳۵ تهیه نشریات فنی همکاری یا مؤسسات معدنی کشورهای ژاپن، آلمان و بلژیک به منظور به کار انداختن سرمایه‌های خارجی در اکتشاف و بهره‌برداری از معادن

۲- کمک‌های مالی به صاحبان صنایع و معادن، اعطای وام‌های صنعتی و معدنی از محل تفاوت ارزیابی پشتوانه اسکناس در امور نساجی، مکانیکی، غذایی، ساختمانی، شیمیایی و معدنی به مبلغ ۱۰۶۷ میلیون ریال که تأثیر این کمک‌ها به افزایش تولیدات کشور بسیار قابل توجه بوده است.

۳- سایر فعالیت‌های مربوط به امور صنعتی و معدنی، تشکیل کمیسیون ملی انرژی اتمی، تشکیل شورایعالی تعلیمات حرفه‌ای، تشکیل انجمن کنفرانس جهانی نیرو، شرکت در سمینار نقشه‌برداری جهانی، تهیه مقدمات شرکت در نمایشگاه بروکسل ادامه ساختمان وزارتی و به کار افتادن دستگاه حرارت مرکزی، تهیه مقدمات تشکیل نمایشگاه دائمی کشور و نمایشگاه دائمی بین‌المللی

در مورد حمایت و حفظ حقوق کارگران

الف- تنظیم تشکیلات جدید برای سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران براساس لایحه جدید که بتوان از ابتدای سال آتی سازمان مزبور را براساس تشکیلات جدید پایه‌گذاری نمود.

ب- اقدامات انجام شده وسیله بیمه‌های اجتماعی

۱- افتتاح بیمارستان سرخه حصار برای بستری نمودن ۳۰۰ نفر مسلول

۲- تکمیل بیمارستان شماره ۲ در در تهران

۳- افتتاح بیمارستان ۳۰ تخت‌خوابی تبریز.

۴- افتتاح بیمارستان ۶۰ تخت‌خوابی اصفهان.

۵- تجهیز و تکمیل بیمارستان ۳۰ تخت‌خوابی رشت.

۶- افتتاح نمایندگی کار و بیمه‌های اجتماعی در تربت و بابل و منجیل و بیمه نمودن کارگران آن شهرستان‌ها.

۷- بیمه کردن در حدود ۴۰ هزار نفر کارگر جدید از اصناف مختلف با احتساب خانواده بلافصل آنها در حدود ۱۷۶۱۴۰ نفر.

دستگاه قضایی کشور

۱- تکمیل کادر قضایی و اداری.

نظر به ازدیاد روز افزون کارهای دیوانعالی کشور و دیوان کیفر یک شعبه به شعبه دیوان کشور و یک شعبه به دادگاه دیوان کیفر افزوده شده و در تکمیل کادر قضایی و اداری مرکز شهرستان‌ها در حدود امکانات عالی با استخدام عده‌ای لیسانسیه اقدام شده است.

۲- رفاه حال عمومی

به منظور رسیدگی به اختلاف و دعاوی اهالی مرزنشین و عشایری که محل سکونت آنها دور از مراکز دادگستری و سازمان‌های قضایی است بررسی و اقدامات لازم معمول و در مناطق جوانرود و لهونی توابع کردستان دادگاه عشایری و در مناطق تربت جام و سرخس و کلات توابع خراسان و دشتی و دشتستان و سراوان و چاه بهار و غیره توابع

بلوچستان و فارس دادگاه‌های بخش سیار تشکیل و مشغول کار می‌باشند.

اقدامات مربوط به تأمین غله

۱- نرخ خرید غله که در سال‌های پیش متفاوت و ارزان بوده در سال جاری به مبلغ قابل ملاحظه افزایش و تثبیت شده.

۲- در نتیجه اجرا این برنامه توفیق حاصل شد که در سال جاری مقدار ۱۱۳۰۵۵ تن گندم و ۱۱۱۳۹ تن جو خریداری و در انبارها ذخیره شود.

۳- وضع سیلوها که به علت فقدان وسایل فنی در مرکز ناقص و در شهرستان‌ها متوقف مانده بود در نتیجه کوشش توفیق حاصل شد که سیلوی تهران تکمیل و سیلوهای مشهد، یراز، تبریز، اهواز تا حدی به کار افتاده است.

۴- در سال جاری تعدادی ماشین بوجاری که قبلاً خریداری شده بود ولی به کار نیفتاده در مرکز و پاره‌ای از شهرستان‌ها نصب و مورد استفاده قرار گرفته است.

اقدامات مربوط به دخانیات

۱- در سیگارهای مصرفی که مدت‌ها یکنواخت و به صورت خسته کننده درآمده بود تغییراتی داده و سیگارت‌های نوع جدید تولید و به معرض فروش گذارده شد.

۲- چون محصول توتون سیگار در نتیجه عدم مراقبت زارعین و مأمورین به وضعی درآمده بود که سیگارت‌های تولیدی از حیث طعم و ذائقه مصرف‌کننده نامطلوب شده بود مراقبت شدیدی در بهبهود کشت و خرید توتون به عمل آمده به طوری که در سال جاری در خرید توتون نسبت به سال‌های قبل بهبودی قابل توجهی حاصل و از لحاظ نوع و مرغوبی توتون نتایج رضایت‌بخش به دست آمده است.

۳- به منظور تشویق زارعین به تولید توتون مرغوب و قابل استفاده در نرخ توتون‌های مورد احتیاج و قابل مصرف ترقی قابلی منظور و ضمناً از نرخ توتون غیر قابل مصرف که باید معدوم شود کاسته شود.

۴- چون ماشین‌آلات انحصار دخانیات و مخصوصاً ماشین‌های بسته‌بندی فرسوده و سیگارت تولیدی از لحاظ بسته‌بندی نواقصی داشت برای تهیه ماشین‌آلات جدید اقدام و ضمناً برای تولید سیگارت‌های اندازه بلند و فیلتردار اقداماتی به عمل آمده و در سال جاری به مصرف‌کننده عرضه شده است.

اقدامات مربوط به تأمین و توزیع قند و شکر

۱- برای تهیه قند و شکر به ارزان‌ترین قیمت ممکن از فرصت مناسب در نوسانات تجارتی بین‌المللی حداکثر استفاده به عمل آمده و خریدهایی که جهت احتیاجات فعال جاری سفارش داده شده در موقع خود مصارف با بهترین و ارزان‌ترین نرخ بوده است.

نرخ شکر قبلاً در حدود ۱۷۲ دلار بوده و حالا صد و چند دلار است.

۲- در توزیع شکر مراقبت‌ها و اقداماتی به عمل آمده که تمام مصرف‌کنندگان کشور مقدار لازم در دسترس خود داشته و از مراجعه به بازار آزاد بی‌نیاز باشند.

۳- در خرید و وارد کردن شکر کوشش و مراقبت‌هایی به عمل آمده که همیشه به مقدار کافی در انبارها موجود و همین رویه موجب شده که در حال حاضر نرخ بازار آزاد از بین رفته و قیمت آزاد شکر در اکثر نقاط کشور برابر نرخ دولتی می‌باشد، راجع به شکر باید اضافه کنم که اگر تجار بخواهند می‌توانیم در حدود فروش قند و شکر را طبق مقررات به آنها واگذار کنیم چون نظر دولت نسبت به قند و شکر و گندم این است که آزاد بگذارد ولی انبارها و سیلو از قند و شکر و گندم پر شده که در مواقعی که سخت پیش می‌آید مردم در مضیقه نباشند.

۴- برای صدور برنج چمپا که مازاد بر مصرف اهالی می‌باشد و در بازار عمومی دنیا کمتر خریدار دارد و شاید در پاره‌ای از سال‌ها مطلقاً خریدار نداشته و از این جهت همیشه زارعین و کشاورزان در زحمت بوده‌اند از فرصت استفاده و در موقع معامله شکر با شوروی‌ها قرار شد در مقابل مقداری شکر و قند ۲۵ هزار تن برنج فروخته و تحویل شود که در جریان است.

اقدامات مربوط به اداره گمرک

۱- با مشکلات موجود برای تخلیه و بارگیری حداکثر کوشش به عمل آمده که با وسایل موجود هیچ گونه شکایتی در این زمینه نشود و بازرگانان با سهولت و اطمینان بتوانند کالاهای وارده و اجناس صادراتی خود را از دفاتر گمرکی مرخص و خارج نمایند.

۲- برای تکمیل و افزایش حجم انبارهای گمرک در نقاط مرکزی حداکثر کوشش به عمل آمده و تا حدی که اعتبارات و وسایل موجود اجازه می‌داد به ایجاد ساختمان‌ها جهت نگاهداری اجناس اقدام شده است.

۳- با تأسیس گارد گمرک حفاظت مرزهای گمرکی از ورود کالاهای قاچاق نسبتاً تأمین و به حد قابل توجهی ورود اجناس قاچاق تقلیل یافته است.

۴- برای رفاه حال کارکنان گمرک که اکثراً در نقاط صعب و سخت اشتغال دارند به ساختمان مسکن اقدام و تعدادی خانه در نقاط مرزی تهیه شده است، در تمام نقاط جنوب در نظر است برای مأمورین گمرک یخچال و کولر تهیه شود که بتوانند با رفاه مشغول خدمت شوند.

۵- به منظور رفع مشکلات و نواقصی که در تعرفه گمرکی مورد عمل مشاهده شده به طرح لایحه جدیدی جهت تعرفه و مقررات گمرکی اقدام و برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم و جریان آن در کمیسیون‌های مربوط خاتمه پذیرفته است.

در مورد تلگراف و تلفن و پخش صدا

۱- تلفن شهری پس از بررسی نحوه و تأمین اعتبار سرمایه لازم برای توسعه تلفن خودکار تهران و تأسیس تلفن خودکار در شهرهای درجه اول قراردادی برای خرید وسایل ۱۸۰ هزار شماره تلفن خودکار با نظارت وزارت پست و ارتباط آلمان با سازندگان آلمان بسته شد طرح‌های مربوط در دفتر فنی که با کمک کارشناسان خارجی تأسیس شده تهیه و اجرائیات طبق برنامه انجام می‌شود و اینک که دو سال از شروع به اقدام می‌گذرد پنج هزار شماره در تهران دایر شده و ۱۶ هزار شماره در دست نصب است که در جریان سال ۳۷ به اختیار متقاضیان گذاشته خواهد شد و برای شهرهای تبریز و رشت و اهواز و خرمشهر و مشهد و اصفهان و شیراز و کرمانشاه سفارش لوازم داده شده ساختمان‌های مربوط و کانال‌سازی کابل در شهرهای مزبور شروع و قسمت مهمی از آنها انجام شده.

۲- در مورد تلفن بین شهرها طبق طرح کلی که برای توسعه و بهبود ارتباط تلفنی بین شهرها تهیه شده عملیات اصلاح خطوط موجود و سیم‌کشی‌های جدید پیشرفت نموده و دستگاه‌های کاربر جدید نصب شده و وسایل بیشتری در اختیار عموم گذاشته شده برای شهرهایی که هنوز به وسیله کاربر به شبکه تلفن کشور مربوط نشده‌اند دستگاه‌های تلفن بی‌سیم نصب شده و مورد استفاده قرار گرفته است.

۳- تلگراف داخله- با اصلاح خطوط و تبدیل دستگاه مورس به دستگاه تله‌تایپ در اغلب نقاط و موتوریزه نمودن سیم‌بانی و توزیع تلگراف در تهران و شهرهای بزرگ به سرعت تلگرافات اضافه شده است.

۴- ارتباط تلفنی با خارجه- دستگاه‌های مخابراتی با خارج از کشور تجدید به مدت کار با کشورهای خارجه اضافه شده و بر تعداد کشورهای هم رابطه اضافه شده است.

۵- ارتباط تلگرافی با خارجه- دستگاه‌های فرستنده و گیرنده جدید بی‌سیم برای کار با کشورهای خارج نصب و طرز مخابره با بعضی از کشورها از مورس به تله‌تایپ تبدیل شده و در نتیجه به سرعت مخابره اضافه شده است.

۶- پخش صدا- برای بهبود پخش برنامه‌های رادیو در سراسر کشور و مناطق وسیع‌تری در دنیا یک دستگاه فرستنده صد کیلو واتی موج کوتاه تهیه شده که قریباً شروع به کار خواهد کرد و دوازده دستگاه موج متوسط برای شهرستان‌ها تهیه شده که اولین آن به قدرت پنج کیلو وات از روز سوم اسفند ماه ۳۶ در تبریز شروع به کار نموده است.

در قسمت پست:

۱- پست داخله- با افزایش ساعات کار پست‌خانه‌ها در تهران و شهرستان‌ها و موتوریزه نمودن توزیع و افزودن دفعات ارسال پست به شهرها و استفاده از جمیع وسایل موجود حمل و نقل هوایی در داخله با کشورهای خارجه و سبک نمودن تشریفات گمرکی بسته‌های کوچک وارده از خارجه به سرعت عملیات پستی اضافه شده و تأسیس پست هوایی در کرانه خلیج فارس اهالی ناحیه وسیع و مهمی از کشور را که فاقد ارتباط پستی صحیح با بقیه کشور بودند از مضیقه نجات داده است.

در مورد امور مالی و بهره‌برداری با تصویب قانون تثبیت ارز و پشتوانه اسکناس و افزایش قانونی نرخ طلا در نرخ تلگرافات و پست خارجه تغییراتی داده شده که بدون تحمیل زیاد به مشتریان درآمد افزایش یافته به طوری که درآمد وزارت پست و تلگراف و تلفن به مراتب از رقم سال قبل و رقم پیش‌بینی در بودجه تجاوز نموده است.

ضمناً به استحضار می‌رساند چون دیر زمانی نیست که طرح‌ها و برنامه‌های وزارتخانه در تمام شئون مدرن گشته و توسعه وسایل مخابراتی که مستلزم سفارش ادوات به خارج از کشور و انجام ساختمان‌های مربوطه است به طور متوسط در حدود دو سال می‌کشد نتیجه اقداماتی که فعلاً مانند تکمیل ساختمان بنای مخابرات مرکزی مجهز در تهران و ساختمان آموزشگاه کامل و بنای کاربر می‌باشد بعداً ظاهر و مورد قضاوت مردم قرار خواهد گرفت.

بودجه سال ۱۳۳۷

به طوری که در بودجه سال ۱۳۳۷ ملاحظه می‌فرمایید برای اولین بار بودجه ۱۳۳۷ نموداری از کلیه فعالیت‌های مالی دولت بوده است در سال‌های قبل درآمدهای اختصاصی وزارتخانه‌ها و بودجه بنگاه‌ها و شرکت‌ها و سازمان برنامه و شرکت ملی نفت در بودجه کل کشور منعکس نبوده و در حقیقت بودجه که از طرف دولت‌ها تقدیم به مجلسین می‌گردید قسمتی از بودجه کل مملکتی بود چون این تصمیم در سال ۱۳۳۷ برای اولین مرتبه به مرحله اجرا در می‌آید طبعاً احتمال نواقص در آن پیش‌بینی می‌شود ه به تدریج در سال‌های آینده با راهنمایی‌هایی که از طرف نمایندگان محترم مجلسین به عمل خواهد آمد مرتفع خواهد شد.

بودجه سال ۱۳۳۷ مشتمل بر پنج فصل است.

۱- فصل اول- درآمدهای عمومی کشور درآمدهای اختصاصی وزارتخانه‌ها

۲- فصل دوم- هزینه‌های عمومی کشور و هزینه‌هایی که در مقابل درآمدهای اختصاصی تعهد و مصرف می‌شود.

۳- فصل سوم- بودجه بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی که جمعاً و خرجاً منظور شده و طبعاً طبق مقررات خاصی که برای به وجود آمدن هر یک از آنها وضع شده است به مصارف مربوطه خواهد رسید.

۴- فصل چهارم- سازمان برنامه و واحدهای تابعه.

۵- فصل پنجم- شرکت ملی نفت

اینک توضیحاتی در مورد فصل اول و دوم به استحضار می‌رساند.

ارقام درآمدی که در قسمت فصل اول پیش‌بینی شده است ارقامی است که وصول آن حتمی است و با توجه به وصولی سال ۱۳۳۶ پیش‌بینی شده است و یا ارتباط به قوانینی که تا حال تقدیم مجلس شورای ملی گردیده است و امید می‌رود در سال ۱۳۳۷ کلیه این ارقام توسط دستگاه‌های مربوطه وصول شود برای مالیات بر درآمد در سال ۱۳۳۷ در حدود یک هزار میلیون ریال بیش از وصولی سال ۱۳۳۶ پیش‌بینی شده است و این اضافه قسمتی مربوط به اصلاح دستگاه‌های وصول است که در سال ۳۶ به مرحله اجرا درآمده و به حال برنامه در سال ۱۳۳۷ هم ادامه خواهد داشت و قسمتی مربوط به قانون جدید مالیات بر درآمد است امیدواری کامل است که با تصویب قانون جدید مالیات بر درآمد وصولی ناشی از این قانون به میزان قابل توجهی افزایش یابد ولی چون سال ۱۳۳۷ در این سال اجرای قانون خواهد بود طبعاً تا مؤدیان آشنا شوند و دستگاه‌های مربوطه هم مجهز برای وصول گردند مدتی وقت لازم دارد.

انتظار می‌رود که اثر اساسی و کلی آن در سال ۱۳۳۸ ظاهر شود و از این بابت در سال مزبور اضافه وصولی قابل توجهی عاید گردد.

در مورد ارقام فصل دوم که هزینه عمومی کشور را نشان می‌دهد به تناسب امکانات مالی کشور و احتیاجاتی که هر یک از دستگاه‌ها دارند اضافه اعتباراتی منظور شده است در این ارقام سعی شده است کلیه ارقامی که به موجب تبصره‌های منظور در بودجه سال‌های قبلی پرداخت آن مجاز بود رقم اعتبار آن را در بودجه هزینه سال جاری منظور نماید تا با این ترتیب رقم صحیح خرج نشان داده شده باشد.

تردید نیست که آنچه دستگاه‌های مختلف تقاضای اعتبار کرده بودند تأمین آن میسر نگردیده است ولی به طوری که ملاحظه می‌فرمایند بعد از ارتش و ژاندارمری که لایحه اضافه اعتبار آن در اول سال ۱۳۳۶ از تصویب مجلسین گذشته است رقم قابل توجه اضافه اعتباری داشته که به وزارت فرهنگ و بهداری داده شده است.

چون تأمین زندگی کارمندان دولت مورد توجه خاص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بوده در سال جاری مبلغ یک هزار میلیون ریال برای اعطای اضافه حقوق کارمندان اعتبار تخصیص داده شده که به کارمندانی که در سال‌های اخیر از ترمیم حقوق و یا تغییر اشل استفاده نکرده‌اند کمک شود و با این ترتیب تا حدی از سختی و ناراحتی آنان کاسته شود امید می‌رود این کمک و تشکیل فروشگاه‌های دولتی تعدیلی در وضع زندگانی این قبیل کارمندان فراهم شود.

۱- یکی از مشکلاتی که همواره دولت‌ها با آن مواجه و موجبات نارضایتی کارمندان را فراهم می‌نمود عدم پرداخت حقوق آنان در موعد مقرر بوده است اینک با تدابیری که اتخاذ شده و مجوز آن در بودجه سال ۳۷ تحصیل می‌گردد ترتیبی داده شده که حقوق کارمندان در تمام نقاط کشور در روز آخر هر ماه یک جا پرداخت شود.

۲- ضمناً به طوری که ملاحظه می‌فرمایند فصل دوم بودجه سال ۳۷ قسمت هزینه نسبت به فصل اول قسمت درآمد در حدود مبلغ یک میلیارد و چهارصد میلیون ریال در ظاهر اضافه می‌باشد که با تجربیات چندین ساله وزارت دارایی می‌توان به طور قطع اظهار امیدواری نمود که همه ساله در همین حدود در قسمت مخارج صرفه‌جویی گردیده و در حقیقت با نظارت کامل و جلوگیری از هزینه‌های زاید مبلغ کسری بودجه پیشنهادی صرفه‌جویی خواهد شد و بودجه سال جاری کسر واقعی نخواهد داشت.

۳- با توجه به مراتب فوق بودجه کل کشور را برای سال ۱۳۳۷ مشتمل بر ماده واحده و ۴۴ تبصره به پیوست تقدیم و استدعای تصویب آن را دارد.

البته این بودجه این که ما تقدیم کردیم در حدود یک میلیارد و چهارصد و چند میلیون ریال کسر دارد، و ما ترجیح دادیم که آن بودجه حقیقی که هست به مجلس تقدیم کنیم، برای این که می‌توانستیم بودجه را متعادل نشان بدهیم، یک رقم بودجه خرج و یک رقم بودجه دخل آنجا بنویسیم ولی ما نخواستیم آقایان بدانند که این بودجه کسر دارد، البته همان طوری که در آخر لایحه به عرض رساندم انشاءالله امیدوارم که این بودجه را یا در اثر صرفه‌جویی‌ها و یا درآمدهایی که پیش‌بینی کرده‌ایم بتوانیم جبران کسر آن را بکنیم ولی فعلاً می‌گوییم که این میزان کسر داریم بودجه‌ای که تقدیم کردیم با در نظر گرفتن این که تمام عواید مملکتی درش منظور شده با تمام مخارجی که در تمام دستگاه‌های مملکت می‌شود آقایان باید بدانند که جمع کل بودجه کشور در حدود ۵۸ میلیارد ریال است، یعنی بودجه حقیقی که در تمام مملکت خرج می‌شود ۵۸ میلیارد ریال است و این بودجه‌ای که هر سال می‌آورند دو میلیارد، یا دو میلیارد و نیم این بودجه حقیقی کشور نیست، بودجه حقیقی کشور این است که امروز تقدیم داشتیم البته نظارت در این بودجه یک قدری صرفه وقت می‌خواهد، مخصوصاً که این دولت علاقه تام دارد که اقلاً برای یک دفعه تفریغ بودجه سال ۳۶ را در سال ۳۷ تقدیم بکند و این یک مقدماتی می‌شود که یک حساب و کتابی در کار باشد و تا به حال حساب و کتابی در کار نبود، البته بنده به هیچیک از دولت‌ها ایرادی نمی‌گیرم، خود بنده هم در چهارده دولت شرکت داشته‌ام شاید اوضاع و احوال مملکت مساعد نبوده، اوضاع و احوال مملکت در هم بوده، آرامش در مملکت نبوده و اساساً نمی‌توانستند این کار را بکنند و البته در ظل توجهات اعلیحضرت همایون هر دسته مشغول کاری است که به او محول شده و وظیفه خودمان می‌دانیم که برای اولین مرتبه یک بودجه‌ای بدهیم که معلوم باشد چقدر در این مملکت خرج می‌شود و چقدر درآمد هست و هم سعی می‌کنیم که تفریغ بودجه سال ۳۶ را در سال ۳۷ تقدیم کنیم (احسنت) البته این بودجه‌های سایر دستگاه‌های ما، هر یک از اینها مقرراتی دارند مثلاً بنگاه راه‌آهن بودجه‌ای که تنظیم می‌کند بایستی به تصویب هیئت دولت خرج شود بنده اصولاً با این فکر مخالفم برای این که یکی از وظایف آقایان است که رسیدگی کنند که تا حال نمی‌شد و برای دفعه اول ما تمام بودجه‌ها را تقدیم کردیم و امیدوارم که پایه‌ای بشود که در سال‌های بعد نمایندگان محترم بتوانند تمام قسمت‌ها را رسیدگی کنند برای این که ما یک بودجه صد در صد حسابی داشته باشیم که دخل و خرجش کاملاً معلوم باشد و اگر کسری هم داریم معلوم بشود البته برای تأمین این بودجه ما یک لوایحی قبلاً تقدیم کردیم و یک لایحه هم امروز تقدیم می‌کنم راجع به اصلاح مالیات بر درآمد و روز پنجشنبه هم لایحه مالیات مزروعی را تقدیم خواهم کرد و البته به موقع خودش توضیحاتی درباره لایحه مزروعی عرضه می‌کنم چون ما تشخیص دادیم تا سطح کشاورزی ما یعنی سطح تولیدات ما بالا نرود تأثیر زیادی در قیمت‌ها نخواهد داشت برای این که شهرداری‌ها هر قدر فشار بیاورند تأثیری در قیمت نخواهد داشت قیمت‌ها تابع تقاضا و عرضه است و در تمام دنیا هم یک چنین کارهایی کرده‌اند و به جایی نرسیده فقط ممکن است موجب سوء استفاده برای خیلی از اشخاص بشود اگر محصولات کشاورزی خیلی زیاد بشود خواهی نخواهی قیمت‌ها پایین می‌آید برای این که کشاورزان و مالکین خیالشان راحت باشد و هر روز و هر ساعت گرفتار مأمورین ممیزی نباشند طبق این لایحه‌ای که تقدیم خواهیم کرد این لایحه در حقیقت یک لایحه شرافتمندانه‌ای است که بین مالک و دولت برقرار می‌شود به این ترتیب که ما خودمان اظهارنامه تهیه نکردیم، به همان اظهارنامه که آنها می‌دهند اکتفا می‌کنیم چون در قضاوت اصل برائت است برای این که هر کسی هر حرفی که می‌زند راست می‌گوید مگر این که خلافش ثابت بشود از این جهت می‌خواستم برای اولین مرتبه این اختلافی که بین مأمورین دولت و مردم هست برطرف شود و دولت باید بتواند این مالیات‌هایی که هست وصول کند و به مصرف خودش برساند و مردم اگر مالیات ندهند ما نمی‌توانیم کاری بکنیم برای این که دولت کیست؟ دولت امروز بنده هستم و فردا کس دیگری است و بایستی دولت تشویق بشود که این مالیات‌ها را وصول بکند و یک بودجه‌ای تنظیم بکند و بیاورد به تصویب مجلس برساند و برود خرج کند و اگر بنده پول نداشته باشم البته هیچ کاری نمی‌توانم بکنم و هیچ کس نمی‌تواند انتظار داشته باشد که بدون پول کاری از پیش برود و چون اجتماع ما تشکیل شده است از مردم پس باید یک حسن تفاهمی از هر جهت بین دولت‌ها و مردم برقرار بشود و دولت‌ها خودشان بدانند اگر این اتحاد برقرار شد کار درست می‌شود و ما سعی می‌کنیم که این کار بشود از این جهت در لایحه املاک مزروعی که تقدیم خواهم کرد ما ممیزی و آمارگیری و همه اینها را برداشتیم برای این که بالاخره دائماً با کشمکش به جایی نرسیدیم مگر این که هر سال در بودجه بابت این ممیزی چهار میلیون ده میلیون می‌گذاشتیم و البته مخارج لازمی هم بود ولی حساب که بکنیم می‌بینیم ارزش ندارد که ما این همه خرج بکنیم و در مقابل دو میلیون بابت مالیات مزروعی بگیریم همه هم ناراضی بشوند این است که این لایحه را بعد تقدیم خواهم کرد و قرار گذاشتیم روی همان اظهارنامه‌ای که تنظیم می‌کنند و قبول می‌کنم تا ده سال ما کاری به مالکین نداریم تا ده سال خیالشان راحت است مطابق آن تشخیصی که می‌شود مالیاتشان را بیایند بدهند و به این ترتیب بتوانند برای کارهای زراعتی یک قدم‌های بیشتری بردارند و فعالیت‌های بیشتری بشود اما برای این بودجه البته ما هر عوایدی لازم داشتیم همان طوری که لایحه‌ای تقدیم کردم که در حدود صد میلیون تومان از اعتبار سازمان برنامه گرفتیم و به همان مقدار در

کمیسیون برنامه تصویب شد قسمت دوم ما از خود شرکت ملی نفت فرض کردیم یک مبلغی گرفتیم شرکت ملی نفت یک بودجه‌ای تنظیم کرده بود که در حدود دویست میلیون تومان کسر داشت این بودجه به نظر دولت رسید و تعدیل کردیم حالا علاوه بر این که کسر ندارد صد میلیون تومان هم از آن گرفتیم برای عایدات مملکت علاوه بر آن ما لوایحی راجع به مالیات بر درآمد و اصلاحاتی که وعده دادیم تهیه کرده‌ایم برای این که آقایان نمایندگان یک نظر کلی از آن داشته باشند این را با اجازه آقایان قرائت خواهم کرد و این لایحه که مربوط به مالیات بر درآمد است و دو لایحه‌ای که روز قبل تقدیم کردم اینها همه‌اش مربوط به این است که اینها اگر بگذرد ما می‌توانیم یک بودجه متعادل داشته باشیم و تا اینها نگذرد و عوایدی که پیش‌بینی کردیم مجوز قانونی نداشته باشد بودجه متعادل نخواهیم داشت شاید علاوه بر کسر فعلی در حدود ششصد، هفتصد میلیون دیگر کسر داشته باشیم و به این جهت این لایحه تقدیم می‌شود بنده با اجازه آقایان مقدمه لایحه را می‌خوانم.

چون بعضی از مواد قانون فعلی مالیات بر درآمد مصاف شانزدهم فروردین ماه ۱۳۳۵ محتاج به اصلاح می‌باشد لذا لایحه اصلاحی که در ۲۵ ماده تنظیم گردیده است قیدرک فوریت تقدیم، تقاضای تصویب آن را دارد.

ضمناً به استحضار خاطر نمایندگان محترم می‌رساند مدار اصلاحات پیشنهادی در محور هشت موضوع اساسی که ذیلاً شرح داده می‌شود قرار گرفته است.

۱- نرخ‌های مالیاتی و بخشودگی‌ها که در قانون فعلی برای طبقات مختلف مؤدیان متفاوت است در لایحه اصلاحی یک موافقت شده است. حداقل معافیت برای عموم طبقات مؤدیان ۴۸۰۰۰ ریال درآمد سالانه منظور گردید، و نرخ‌ها ملیات نسبت به صاحبان درآمدهایی که تخفیف کار داده شده است نرخ صدی ۵۰ که حداکثر می‌باشد «قانون فعلی شامل درآمدهای بیش از سه میلیون ریال می‌شود ولی در اصلاحیه پیش‌بینی شده است که این نرخ شامل درآمدهای بیش از شش میلیون ریال بشود در نتیجه به صاحبان درآمدهای کمتر از شش میلیون ریال ارفاق بسیار شده است منظور از این تخفیف فراهم نمودن تسهیلات لازم برای مؤدیان و تشویق آنان تنظیم اظهارنامه صحیح و پرداخت مالیات واقعی می‌باشد.

۲- مطابق ماده ۱۵ قانون فعلی علاوه از مالیات‌های تناسبی که در هر یک از فصول قانون برای طبقات مؤدیان مقرر گردیده است برای مجموع درآمدهای آنها هم مالیات‌های تصاعدی تا میزان پنجاه درصد معین شده است با این توضیح که وصول مالیات مؤدیان عمده در قانون فعلی دو جزء گردیده یکی مالیات تناسبی که در فصل مربوطه هر طبقه از مؤدیان پیش‌بینی شده و دیگری مالیات تصاعدی و مجموع که در ماده ۱۵ مقرر است، چون در لایحه اصلاحی برای هر طبقه از مؤدیان در فصول مربوط مالیات‌های تصاعدی نسبت به مجموع درآمد آنها که حداکثر از صدی پنجاه تجاوز نمی‌نماید منظور گردیده لذا در لایحه تقدیمی ماده ۱۵ حذف شده است.

۳- در مورد مالیات شرکت‌های سهامی که بیش از پنج میلیون ریال سرمایه دارند در قانون فعلی نرخ مالیاتی بر اساس نسبت بین سود و سرمایه آنها تعیین گردیده و شرکت‌های مذکور وقتی مشمول مالیات صد ۵۰ می‌شوند که سود تحصیلی آنها در سال به نسبت سرمایه از صد در صد تجاوز نماید مقررات فوق در عمل به نتیجه نرسیده است زیرا ممکن است درآمد شرکتی بیش از پنجاه میلیون ریال باشد ولی نرخ مالیاتی او از بیست درصد تجاوز ننماید در حالی که سایر مؤدیان همین که درآمد آنها از سه میلیون ریال تجاوز کند مشمول مالیات پنجاه درصد می‌شوند.

به این جهت در لایحه اصلاحی به منظور رفع تبعیض پیش‌بینی شده است نرخ مالیاتی شرکت‌های مورد بحث بدون این که در معافیت اختصاصی آنها (موضوع تبصره ۱ ماده ۸) تغییری داده شود مانند سایر مؤدیان باشد.

۴- در مورد مالیات معاملات اموال غیر منقول موضوع تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون چون تفاوت نرخ بین ساختمان و زمین مشکلات در وصول ایجاد نموده نرخ در هر دو یکنواخت گردید و با توجه به ترقی روزافزون اموال غیر منقول نرخ از ۵ر۲ درصد به چهار درصد ترقی داده شده است و از طرفی چون ملاک مالیات ارزش مورد معامله می‌باشد و اغلب برای پرداخت مالیات کمتری قیمت مذکور در سند را از قیمت حقیقی کمتر قلمداد می‌نمایند برای جلوگیری از این جریان و وصول مالیات واقعی پیش‌بینی شده است که ارزش اموال غیر منقول به نحو منطقه‌ای تعیین و اساس احتساب مالیات قرار گیرد.

۵- به طوری که خاطر محترم نمایندگان مستحضر است امروز در اغلب شهرها زمین به صورت کالای تجارتی درآمده و قیمت عمده پول کشور به جای این که در امور تولیدی به کار افتد در معاملات زمین گرفتار و از جریان بازار خارج شده و ضرر آن به دو صورت متوجه اجتماع می‌باشد اول آن که زمین مورد احتیاج برای سکونت طبقات پایین بیش از قیمت واقعی در دسترس آنان قرار می‌گیرد دوم این که با خارج شدن مقداری پول از جریان بازار ربع پول ترقی نموده و بالنتیجه سرمایه‌گذاری در امور تولیدی دچار نقصان شده و مانع افزایش سطح تولید می‌باشد و بدیهی است کمی تولید موجب ترقی قیمت کالاهای تولیدی و ایجاد مضیقه در زندگی عامه مردم می‌گردد به منظور جلوگیری از این وضع مالیاتی به نرخ یک درصد به طور مستمر و سالانه بر اساس ارزش اراضی پیشنهاد شده است تا به این وسیله بتوان ضمن تحصیل درآمد برای دولت و تأمین بودجه عمومی از احتکار زمین جلوگیری نمود.

۶- اشخاصی که در خانه‌های ملکی خود سکونت دارند در حقیقت می‌توان گفت به میزان ارزش اجاره ماهانه ملک خود نوعی درآمد غیر نقدی تحصیل می‌نمایند. بنابر این برای این طبقه مالکین مالیاتی به نرخ پنج درصد ارزش اجاره پیش‌بینی گردیده است و برای حمایت خرده مالکین مستقلاتی که ارزش اجاره آن ماهانه تا ۴۰۰۰ ریال باشد از پرداخت این مالیات معاف شده است.

۷- امروزه مالیات جنبه حقوق عمومی را پیدا نموده و پرداخت آن برای تمام افراد در هر طبقه که باشند نوعی تکلیف اجتماعی می‌باشد بنابر این برای مستنکفین از پرداخت مجازات حبس به دو صورت پیش‌بینی شده است اول آنهایی که برای فرار از پرداخت یا پرداخت مالیات کمتری اسناد خلاف حقیقت تنظیم و به آن استناد می‌نمایند این عمل جرم تشخیص و برای آن مجازات حبس تأدیبی در نظر گرفته است دوم آنهایی که از بدهی مالیات قطعی و لازم‌الاجرای خود استنکاف می‌نمایند همان طور که در روابط حقوقی بین افراد در قوانین مربوط اجازه داده شده مدیون تا پرداخت بدهی در بازداشت باشد در این مورد تقاضا شده به دولت نیز اجازه داده شود که مدیون را تا پرداخت بدهی بازداشت نماید. (دکتر مشیر فاطمی- اگر دولت بده کار بود چه بشود؟)

۸- چون وصول مالیات بر درآمد بستگی مستقیم به حسن اجرای قوانین دارد و حسن اجرای قوانین نیز ملازمه با داشتن مأموران کاردان و متخصص خواهد داشت لذا در لایحه تقدیمی تأسیس کلاس خاص برای تهیه کادر وصول منظور گردیده تا با اقدامات اساسی وتدریجی وضع مالیات بر درآمد صورت صحیحی پیدا کند و دستگاه‌های وصول آماده انجام وظایف اساسی و مهمی که در پیش دارند بشود.

رئیس- لایحه بودجه به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود و لایحه اصلاح مالیات بر درآمد به کمیسیون‌های مربوط می‌رود.

نخست‌وزیر- نسبت به لایحه اصلاح قانون مالیات بر درآمد تقاضای یک فوریت شده است.

۷- طرح و تصویب یک فوریت لایحه اصلاح قانون مالیات بر درآمد

رئیس- پس فوریت آن مطرح است لایحه قرائت می‌شود.

(به شرح آتی خوانده شد)

ماده ۱- بند ز ماده ۳ قانون مالیات بر درآمد به شرح زیر اصلاح می‌شود.

ز- درآمد کارخانه‌جات مولد برق که در دهات و قصبات ایجاد می‌شود به طور دائم.

ماده ۲- بند (ی) ماده سوم حذف می‌شود.

ماده ۳- جمله (و اوراق قرضه عمومی شرکت‌های سهامی) از بند (س) ماده سوم قانون حذف می‌شود.

ماده ۴- بند (ع) ماده ۳ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد.

معافیت مذکور در بند الف ماده سوم قانون تشویق صادرات مصوب ۲۳ر۱ از ۳۳ کمیسیون مشترک مجلسین درباره شرکت‌هایی که مرکز اداره یا فعالیت و بهره‌برداری آنها تهران است لغو می‌شود.

اسامی کارخانه‌جات و مؤسسات مشمول این معافیت به موجب تصویب‌نامه هیئت وزیران تعیین و اعلام خواهد شد و برای این که کارخانه یا مؤسسه بتواند از آن بهره‌مند شود باید وزرات دارایی در هر مورد نیز با تصویب‌نامه هیئت دولت اقدام نماید.

ماده ۵- ماده چهارم و بعضی از تبصره‌های آن به شرح ذیل تغییر داده می‌شود.

الف- از دریافت‌کنندگان حقوق دستمزد و اجرت به شرح زیر مالیات دریافت می‌گردد.

تا چهل و هشت هزار ریال حقوق سالانه از پرداخت مالیات معاف است.

از چهل و هشت هزار و یک ریال تا یکصد هزار ریال صدی ۶ نسبت به مازاد

از یکصد هزار و یک ریال تا یکصد و پنجاه هزار ریال صدی ۹

از یکصد و پنجاه هزار و یک ریال تا دویست هزار ریال صدی ۱۲

از دویست هزار و یک ریال به بالا مطابق نرخ‌های مربوط به دویست هزار و یک ریال به بالا مقرر در ماده ۱۷ این اصلاحیه

ب- تبصره ۴- پرداخت‌کنندگان حقوق و دستمزد و امثال آن مکلفند در هر پرداخت یا تخصیص مالیات را بر اساس نرخی که به جمع حقوق سالیانه تعلق می‌گیرد کسر و در ظرف سی روز از تاریخ پرداخت یا تخصیص با صورتی که متضمن نام مستخدم و کارگر و میزان حقوق و دستمزد آنها و مبلغ مالیات کسر شده باشد به اداره دارایی محل تسلیم نمایند.

گیرندگان حقوق و دستمزد در صورتی که مالیات مقرر از طرف پرداخت کننده کسر نشده باشد با پرداخت کننده متضامناً مسئول تأدیه مالیات مقرر خواهد بود، دریافت‌کنندگان حقوق و دستمزد و امثال آن مؤظفند در صورتی که مالیات حقوق

آنها در طول سال نسبت به مجموع درآمد کسر نشده باشد در سال بعد اظهارنامه رسمی (که حاوی مجموع حقوق سال گذشته باشد) تا پانزدهم خرداد ماه به اداره دارایی محل تسلیم و ما به‌التفاوت مالیات متعلقه را بپردازند.

ج- در تبصره ۵ عبارت (یا حق‌العمل) حذف و حق‌العمل دریافتی از شرکت‌ها و بنگاه‌های مقیم خارجه مشمول مقررات و نرخ‌های مالیات بازرگانی می‌شود.

ماده ۶- ماده پنجم به شرح ذیل تغییر داده می‌شود.

الف- مالیات کسبه و صنعتگران دستمزد بگیر در هر سال بنا به پیشنهاد اداره دارایی از طرف کمیسیون تشخیص بدوی هر محل برای هر صنف با توجه به موقعیت محل کسب براساس کرایه ماهانه محل بیشه تعیین و به اداره دارایی اعلام می‌شود.

اداره دارایی مالیات هر یک از مؤدیان مذکور را مطابق ضریب معین از طرف کمیسیون و میزان اجاره بها از روی اجاره‌نامه رسمی و چنانچه اجاره‌نامه رسمی در دست نباشد یا ارائه نگردد یا اجاری نباشد براساس اجاره املاک مشابه تعیین و به مؤدی ابلاغ می‌نماید. در صورتی که مؤدی از نظر میزان اجاره بهایی که براساس املاک مشابه معین شده یا مدت اشتغال اعتراض داشته باشد موافق مواد ۲۰ و ۲۱ قانون مالیات بر درآمد مصوب فروردین ماه سال ۳۵ رفتار خواهد شد و رأی کمیسیون تشخیص بدوی در این مورد قطعی خواهد بود.

ب- مفاد تبصره‌های ۱ و ۲ و ۳ و ۵ و ۶ به قوت خود باقی است و تبصره ۴ به نحو زیر اصلاح می‌گردد:

مؤدیان مشمول این ماده مکلفند مالیات متعلقه را ضمن تسلیم اظهارنامه پس از یک ماه از تاریخ انتشار آگهی اداره دارایی (دایر به اعلام ضریب مال‌الاجاره مشخصه از طرف کمیسیون) پرداخت نمایند و الا علاوه بر زیان دیرکرد مشمول جریمه معادل بیست درصد مالیات پرداخت نشده خواهند گشت.

ج- تبصره ذیل به عنوان تبصره ۷ به ماده ۵ اضافه می‌شود:

درآمد مشمولین ماده ۵ سالانه تا چهل و هشت هزار ریال از پرداخت مالیات معاف است.

کمیسیون تشخیص بدوی محل ضمن تصویب ضریب مالیات پیشه‌وران براساس میزان اجاره بهای ماهیانه حداقل بخشودگی را نیز بر همین اساس برای هر صنف با توجه به موقعیت محل کسب معین می‌نماید.

ماده ۷- ماده ششم به نحو زیر اصلاح می‌شود.

الف- کلیه کسانی که مطابق قانون تجارت بازرگان شناخته می‌شوند و همچنین سایر مشمولین مالیات که ترتیب خاصی برای مالیات آنها پیش‌بینی نشده است مکلفند تا آخر خرداد هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را براساس مجموع درآمد سال گذشته خود به دارایی محل اقامت تسلیم و مالیات متعلقه را به نرخ‌های زیر از درآمد خالص خود در همان موقع پرداخت نمایند.

تا چهل و هشت هزار ریال درآمد سالانه از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

از ۴۸۰۰۱ تا ۱۰۰۰۰۰ ریال صدی ده نسبت به مازاد ۴۸۰۰۰ ریال

از ۱۰۰۰۰/ ۱ ریال تا ۲۰۰۰۰۰ ریال صدی دوازده نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰ ریال

از ۲۰۰۰۰۱ ریال تا ۵۰۰۰۰۰ ریال صدی پانزده نسبت به مازاد ۲۰۰۰۰۰ ریال

از ۵۰۰۰۰۱ ریال تا ۱۰۰۰۰۰ ریال صدی هجده نسبت به مازاد ۵۰۰۰۰۰ ریال

از ۱۰۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۱۵۰۰۰۰۰ ریال صدی ۲۱ نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰۰ ریال

از ۱۵۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۲۰۰۰۰۰ ریال صدی ۲۴ نسبت به مازاد ۱۵۰۰۰۰۰ ریال

از ۲۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۲۵۰۰۰۰۰ ریال صدی ۲۷ نسبت به مازاد ۲۰۰۰۰۰۰ ریال

از ۲۵۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۳۰۰۰۰۰۰ ریال صدی ۳۰ نسبت به مازاد ۲۵۰۰۰۰۰۰ ریال

از ۳۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۳۵۰۰۰۰۰ ریال صدی ۳۳ نسبت به مازاد ۳۰۰۰۰۰۰ ریال

از ۳۵۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۴۰۰۰۰۰۰ ریال صدی ۳۶ نسبت به مازاد ۳۵۰۰۰۰۰۰ ریال

از ۴۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۴۵۰۰۰۰۰ ریال صدی ۳۹ نسبت به مازاد ۴۰۰۰۰۰۰ ریال

از ۴۵۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال صدی ۴۲ نسبت به مازاد ۴۵۰۰۰۰۰ ریال

از ۵۰۰۰۰۰۱ ریال تا ۶۰۰۰۰۰۰ ریال صدی ۴۵ نسبت به مازاد ۵۰۰۰۰۰۰ ریال

از شش میلیون ریال به بالا صدی ۵۰ نسبت به مازاد شش میلیون ریال

اظهارنامه‌ای که بازرگانان مکلف به تسلیم آن هستند باید متکی به دفاتر قانونی آنها باشد.

ب- مقررات تبصره ۱ به قوت خود باقی است و تبصره ۲ و ۴ حذف و تبصره ۳ به شرح زیر تغییر داده می‌شود:

تبصره ۳- درآمد مؤدیانی که در موعد مقرر از تسلیم اظهارنامه خودداری کنند یا فاقد دفاتر قانونی بوده یا از ارائه دفاتر خودداری نمایند یا دفاتر ابرازی ناقص یا غیر قابل رسیدگی تشخیص شود از طرف اداره دارایی رأسا از روی یکی از نشانی‌های قانونی تشخیص و ابلاغ می‌شود. نشانی‌های قانونی در آئین‌نامه تعیین خواهد شد.

ماده ۸- ماده هفتم به شرح ذیل تغییر داده می‌شود.

الف- مالیات صاحبان حرف و مشاغل آزاد به استثنای وکلای دادگستری مطابق مقررات عمومی و نرخ‌های تصاعدی مقرر در ماده ۷ این اصلاحیه با رعایت حداقل بخشودگی تشخیص و وصول می‌شود.

مؤدیان مزبور مکلفند اظهارنامه مالیاتی خود را تا آخر اردیبهشت ماه نسبت به مجموع درآمدی که در سال قبل تحصیل نموده‌اند به اداره دارایی محل تسلیم و مالیات مشخصه را در همان موقع پرداخت نمایند.

تبصره ۱- پزشکان و جراحان و چشم‌پزشکان و دندان‌پزشکان و قابله‌ها و دام‌پزشکان که در بخش‌ها و دهستان‌ها مشغول کار طبابت و قابلگی می‌باشند مادام که در نقاط مذکور مشغول هستند از پرداخت مالیات مربوط به این شغل معافند.

تبصره ۲- ازطرف وزارت دارایی با موافقت وزارت بهداری دفاتری برای ثبت درآمد و هزینه‌های بیمارستان‌ها و زایشگاه‌ها و آسایشگاه‌های خصوصی و آزمایشگاه اعم از پزشکی و دارویی و متصدیان رادیوگرافی و امثال آنها تهیه و در دسترس آنها گذارده خواهد شد. صاحبان مؤسسات مزبور مکلفند کلیه درآمدها و هزینه‌های مربوطه را در دفاتر نامبرده به ترتیبی که وزارت دارایی تعیین خواهد کرد ثبت کنند اظهارنامه این دسته از مؤدیان باید متکی به دفاتر مذکور باشد.

در صورتی که صاحبان مؤسسات نامبرده از تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر خودداری نمایند یا اظهارنامه آنها ناقص یا برخلاف حقیقت بوده و یا دفاتر آنها قابل قبول نباشد و نیز مادام که دفاتر مذکور در این تبصره در دسترس آنها گذارده نشده مالیات آنها بر طبق نشانی‌های قانونی تشخیص و ابلاغ خواهد شد.

تبصره ۳- ملاک تشخیص درآمد صاحبان دفاتر اسناد رسمی دفاتری است که از طرف اداره ثبت کل به اختیار آنها گذارده می‌شود.

مالیات صاحبان دفاتر اسناد رسمی نیز در صورتی که از تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر خودداری کنند یا اظهارنامه آنها ناقص یا برخلاف حقیقت یا دفاتر آنان غیر قابل رسیدگی باشد از روی نشانی‌های قانونی تشخیص و ابلاغ خواهد گردید.

تبصره ۴- جرایدی که تعداد تیراژ هر شماره آنها از دو هزار و پانصد برگ کمتر باشد از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.

ب- مالیات وکلای دادگستری مذکور در بند ۳ به دو برابر ترقی داده می‌شود به استثنای مورد مذکور در بند (و) که به نرخ مالیات حقوق مقرر در این اصلاحیه وصول خواهد شد و در هر مورد که وکالت‌نامه بر طبق مقررات تمبر نشده باشد وکالت وکیل در دادگاه پذیرفته نمی‌شود.

ماده ۹- قسمت‌هایی از ماده ۸ به شرح زیر تغییر داده می‌شود.

الف- بندهای الف و ب ماده ۸ حذف و به جای آن مقررات زیر تصویب می‌گردد.

از مجموع درآمد شرکت‌ها به نرخ‌های تصاعدی مقرر در ماده ۷ این اصلاحیه بدون رعایت حداقل بخشودگی مالیات دریافت می‌شود.

ب- تبصره‌های ۳ و ۴ و ۷ ماده ۸ لغو می‌شود.

ج- تبصره‌های ۵ و ۱۱ راجع به مالیات سود سهام به نحو زیر اصلاح می‌گردد:

سود سهام شرکت‌های سهامی بدون احتساب حداقل بخشودگی به نرخ شش درصد مشمول مالیات است.

شرکت‌ها مکلفند پس از تصویب مجمع عمومی راجع به تقسیم سود مالیات متعلقه را از تاریخ تصویب ظرف یک ماه به اداره دارایی محل پرداخت نماید درآمد سود سهام با سایر درآمدهای مؤدیان جمع می‌شود.

د- تبصره ۱۳ به طریق ذیل اصلاح می‌شود.

شرکت‌هایی که از تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان در موعد مقرر خودداری نمایند یا ترازنامه آنها برخلاف حقیقت باشد یا فاقد دفاتر قانونی بوده یا دفتر ارائه ندهند یا دفاتر آنها ناقص و غیر قابل رسیدگی تشخیص شود مالیات آنان از روی قرائن و امارات تشخیص و ابلاغ می‌شود.

ماده ۱۰- در ماده نهم اصلاحاتی به شرح ذیل به عمل می‌آید.

الف- تبصره ۳ ماده مذکور به قرار زیر تغییر داده می‌شود.

نرخ مالیات مستغلات همان نرخ‌های مقرر در ماده ۷ این اصلاحیه می‌باشد.

مؤدیان مکلفند مالیات مستغلات را ظرف سال مالیاتی با تسلیم اظهارنامه به اقساط سه‌گانه مساوی (آخر تیر، آخر آبان، آخر بهمن ماه) براساس مجموع درآمد مستغلات واقع در حوزه مالیاتی به دارایی محل پرداخت و در سال بعد نیز اظهارنامه نسبت به جمع درآمد سال قبل کلیه مستغلات خود در حوزه‌های مختلف تنظیم و به اداره دارایی محل اقامت خود تسلیم و ما به‌التفاوت مالیات متعلقه را تأدیه نمایند

ب- تبصره‌های ۴ و ۵ ماده نهم لغو می‌شود

ماده ۱۱- تبصره ۳۱ قانون بودجه سال ۱۳۳۶ کشور ملغی و به جای آن تبصره‌های ذیل به عنوان تبصره ۲ و ۳ به ماده ۱۱ قانون اضافه می‌شود.

تبصره ۲- قراردادهای خرید و فروش که مقاطعه‌کار بازرگان یا شرکت بوده و دارای دفتر پلمپ شده باشد عمل نجاری محسوب شده و مشمول مالیات مقاطعه نخواهد بود.

تبصره ۳- مالیات اجاره‌داری به نسبت مدت هر سال عمل کرد تا آخر سال مالیاتی دریافت می‌شود هر گاه مستأجر دوم مشمول مالیات اجاره‌داری و مستأجر اول در قبال درآمدی که از این راه تحصیل می‌کند مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی است. در صورتی که مستأجر اول بعد از اقدام به بهره‌برداری مورد اجاره را به دیگری واگذار کند به نسبت مدت بهره‌برداری از او مالیات اجاره‌داری نیز دریافت می‌شود

ماده ۱۲- ماده دوازدهم به استثنای تبصره‌های ۱ و ۳ و ۴ آن که به قوت خود باقی است به نحو زیر تغییر داده می‌شود.

الف- بهره درآمدهای حاصل از استفاده سرمایه از قبیل معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراضی و بالجمله کلیه معاملات نزولی به هر عنوان از نظر مالیات بر درآمد حداقل صدی دوازده درصد و از این مبلغ به بالا مطابق نرخ‌های مربوط به دویست هزار و یک ریال به بالا مقرر در ماده ۷ این اصلاحیه مالیات وصول می‌شود.

نسبت به اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود مالیات موقع تنظیم سند به وسیله صاحب دفتر وصول می‌گردد.

ب- درآمدهای اتفاقی از قبیل سرقفلی و لاطار و شرط‌بندی نیز به ترتیب فوق مشمول مالیات است.

ج- از کلیه نقل و انتقالات فعلی اموال غیر منقول از قبیل املاک مزروعی و مستغلات و ساختمان و همچنین اراضی داخل و خارج شهر چهار درصد ارزش مورد معامله در موقع تنظیم سند وسیله صاحبان دفاتر اسناد رسمی از انتقال‌دهنده مالیات دریافت می‌گردد.

ارزش مورد معامله از نظر مالیات حتمی است که به نحوه منطقه‌ای از طرف کمیسیون مذکور در زیر تعیین می‌گردد.

در هر حوزه مالیاتی کمیسیونی به نام کمیسیون تقویم اموال غیر منقول از نمایندگان دارایی انجمن شهر یا قائم‌مقام آن، بانک کشاورزی و اداره ثبت اسناد و بانک ساختمانی و در نقاطی که بانک ساختمانی تأسیس نشده است بانک رهنی و چنانچه بانک رهنی هم نباشد بانک ملی تشکیل و املاک واقع در آن حوزه را منطقه‌بندی و ارزش متوسط املاک هر منطقه را برای هر شش ماه تعیین و آگهی می‌نماید.

مادام که ارزش منطقه‌ای اعلام نگردیده ارزش مذکور در سند ملاک مالیات است.

تبصره ۱- نقل و انتقالات مذکور در قانون مالیات بر ارث مصوب اسفند ماه ۱۳۳۵ مشمول این مالیات نمی‌باشد.

تبصره ۲- طرز کار کمیسیون تقویم و سایر مقررات مربوط به اجرای این ماده در آئین‌نامه تعیین خواهد شد.

ماده ۱۳- تبصره‌های زیر به ماده ۱۳ اضافه می‌شود.

تبصره ۱- به اتومبیل‌های سواری و تاکسی و کرایه پس از پنج سال و بارکش‌ها و اتوبوس‌ها و استیشن پس از ده سال از تاریخ ساخت (مدل) مالیات تعلق نمی‌گیرد.

تبصره ۲- مالیات وسائط نقلیه موتوری به نسبت مدت کار آنها در هر سال وصول می‌شود مشروط بر این که در هر موقع که اتومبیل به علت تعمیر یا علل دیگر متوقف شود صاحب آن جریان تعطیل کار اتومبیل و علت و محل توقف آن را فوراً به اداره دارایی محل اعلام و درخواست معاینه و پلمپ نمایند و به کار انداختن مجدد اتومبیل هم با اطلاع و گواهی اداره دارایی باشد تعطیل کار اتومبیل در مدت یک ماه احتساب نمی‌شود.

ماده ۱۴- ماده چهارده هم به شرح زیر اصلاح می‌شود.

درآمدهای حاصل از عضویت در هیئت‌های مدیره بازرسی شرکت‌ها و حق داوری و پاداش بدون رعایت حق اقل بخشودگی مشمول مالیات به نرخ‌های تصاعدی مقرر در ماده ۷ این اصلاحیه می‌باشد. پرداخت‌کنندگان این قبیل درآمدها مؤظفند به محض تخصیص یا پرداخت وجه، مالیات متعلقه را کسر و منهی تا یک ماه با صورت مشخصات آن به اداره دارایی محل تسلیم نمایند و در صورتی که مالیات مقرر از طرف پرداخت کننده کسر نشده باشد دریافت کننده و پرداخت کننده متضامناً مسئول پرداخت مالیات مقرر می‌باشند.

ماده ۱۵- ماده پانزدهم و کلیه تبصره‌های آن حذف و به جای آن مقررات زیر تصویب می‌شود.

درآمدهای مذکور در هر یک از فصول قانون یک نوع درآمد مستقل محسوب شده و با یکدیگر جمع نمی‌شوند ولی درآمدهای مذکور در هر فصلی که به نرخ‌های تصاعدی مشمول مالیات هستند مالیات به جمع آنها در ظرف سال مالیاتی تعلق می‌گیرد مؤدیان مالیات در صورتی که مالیات آنها نسبت به جمع درآمد در ظرف سال پرداخت نشده باشد مکلفند اظهارنامه مالیاتی برای مجموع درآمدی که در سال قبل تحصیل نموده‌اند در مواقع مقرر به اداره دارایی محل تسلیم و مالیات متعلقه به جمع هر نوع را پرداخت نمایند.

تبصره- مؤدیانی که درآمدهای مختلف مشمول مالیات دارند در یک سال بیشتر از یک دفعه نمی‌توانند از حداقل بخشودگی استفاده نمایند.

ماده ۱۶- جمله «وزارت دارایی می‌تواند موعد تسلیم اظهارنامه یا ترازنامه را تمدید نماید» از ماده ۱۶ قانون حذف می‌شود.

ماده ۱۷- تبصره ذیل به ماده ۲۱ قانون اضافه می‌شود.

تبصره- وزارت دارایی می‌تواند به جای نمایندگان فرمانداری و بخشداری و نماینده ادارات دولتی و نماینده دادستان در کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر از اعضای خود انتخاب نماید.

ماده ۱۸- حق تمبر مقرر در ماده ۲۶ قانون دو برابر ترقی داده می‌شود.

ماده ۱۹- ماده ۲۸ به شرح زیر اصلاح می‌شود.

در صورتی که مؤدی مالیاتی از پرداخت مالیات قطعی و لازم‌الاجرا استنکاف نماید ادارات دارایی می‌توانند طبق آئین‌نامه‌های که براساس مقررات اجرایی اسناد ثبت شده لازم‌الاجرا تنظیم می‌شود اقدام به اخذ مالیات یا بازداشت مؤدی نمایند.

ماده ۲۰- تبصره ذیل به ماده ۲۲ اضافه می‌شود.

تبصره- هر کس دفاتر و اسنادی را برای تشخیص مالیات ملاک عمل می‌باشد به قصد فرار از پرداخت مالیات به خلاف حقیقت تهیه یا تنظیم و به آن استناد نماید از چهار ماه تا دو سال به حبس تأدیبی محکوم می‌شود اقامه دعوی جزایی و تعقیب آن باوزارت دارایی است.

کارمندانی که امر مالیاتی مختومه را مجدداً مورد اقدام قرار دهند به انفصال از خدمات دولتی که کمتر از یک سال نخواهد بود محکوم خواهند شد.

دادگاه‌ها خارج از نوبت به جرایم مذکور رسیدگی خواهند نمود.

ماده ۲۱- در ماده ۲۱ اصلاحات زیر به عمل می‌آید.

۱- هیئت عالی حل اختلاف مالی مذکور در ماده ۴۱ دادگاه عالی مالیاتی نامیده می‌شود و این دادگاه در مرکز هر یک از استان‌ها تشکیل خواهند گردید.

۲- تبصره ۱ به شرح زیر تغییر داده می‌شود.

اعضاء دادگاه از کارمندان وزارت دارایی که دارای پایه قضایی یا لیسانسیه حقوق هستند و در نقاطی که کارمندان واجد شرایط مذکور به قدر کافی وجود ندارد عده لازم از سایر مأمورین انتخاب خواهند گردید.

۳- تبصره ذیل به عنوان تبصره ۴ به ماده ۴۱ اضافه می‌شود.

دعاوی اجرایی اعم است از اینکه دعوی صرفاً از اقدامات اجرایی ناشی شده و یا شکایت از این جهت باشد که اقدام اجرایی قبل از طی مراحل نهایی و قطعیت مالیات شده است در مورد اخیر اگر دادگاه شکایت را وارد دانست اجراییه را ابطال و بدون این که وارد ماهیت بشود قرار رسیدگی امر را عنوان مرجع مربوط صادر می‌نماید.

دعاوی شق اخیر مربوط به تمام کشور در دادگاه مالیاتی تهران رسیدگی می‌شود.

ماده ۲۲ از اول سال ۱۳۳۷ مالیاتی به نام مالیات بر اراضی در سال معادل یک درصد ارزش زمین براساس قیمت منطقه دریافت می‌شود.

تبصره ۱- در دو ماده اول هر سال شهرهایی که مشمول این مالیات باشند بنا به پیشنهاد وزارت دارایی از طرف هیئت وزیران تعیین و اعلام خواهد شد.

تبصره ۲- اراضی مشمول این مالیات عبارت است از:

الف- اراضی اعم از محصور و غیر محصور مشجر و غیر مشجر واقع در داخل شهرها.

ب- اراضی واقع در دور هر یک از شهرهای مشمول مالیات که حدود آن هر سه سال یک بار بنا به پیشنهاد وزارت دارایی و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.

ج- آن قسمت از زمین هر کارخانه و مؤسسه که زاید بر احتیاج تشخیص داده شود.

تبصره ۳- اراضی زیر مشمول مالیات نمی‌باشد.

الف- اراضی متعلق به دولت و مؤسسات دولتی و شهرداری‌ها و مؤسسات خیریه عام‌المنفعه و بهداشتی و فرهنگی و بیمارستان‌ها و همچنین موقوفات عامه و اراضی کارخانه‌جات و مؤسسات ورزشی که به ثبت رسیده و دارای تأسیسات لازم باشد.

ب- نمایندگی‌های سیاسی خارجی به شرط معامله متقابل.

ج- اراضی مزروعی دردور شهرها طبق آئین‌نامه.

تبصره ۴- مؤدیان مالیات مشمول این قانون عبارتند از:

الف- مالکین اراضی

ب- متصرفین زمین‌های متنازعه فیه که به عنوان مالکیت زمین را در تصرف دارند.

ج- در مورد موقوفات خاص متولی یا متصدی یا قائم‌مقام آنان.

د- در مورد زمین‌های متعلق به مؤسسات حقوق نماینده قانونی مؤسسه

هـ- در مورد صفار و محجورین یا مورد وصیت قیم و ولی ووصی

تبصره ۵- مشمولین این قانون مکلفند اظهارنامه مخصوص که اداره دارایی در دسترس آنها می‌گذارد تنظیم و تا آخر تیر ماه هر سال به دارایی محل تسلیم و مالیات متعلقه را نیز پرداخت نماید.

تبصره ۶- مالیات به نسبت مدت مالکیت تعلق می‌گیرد و در موقع نقل و انتقال زمین مالک جدید مؤظف است تصفیه حساب مالیاتی از مالک قبلی مطالبه نماید و الا مسئول کلیه بقایای مالیاتی می‌باشد و نیز دفاتر اسناد رسمی مکلفند پس از ملاحظه گواهی مالیاتی اقدام به تنظیم سند نمایند.

تبصره ۷- برای هر قطعه زمین باید اظهارنامه جداگانه تسلیم شود و مفاد اظهارنامه‌های تسلیمی فقط در مورد مقررات این قانون قابل استفاده می‌باشد.

تبصره ۸- هر یک از مکلفین که در موعد مقرر مالیات متعلقه را پرداخت ننمایند ماهیانه ملزم به پرداخت دو درصد زیان دیرکرد خواهند بود.

تبصره ۹- سایر مقررات مربوط به اجرای این قانون و همچنین جرایم متخلفین از آئین‌نامه‌ای که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد تعیین خواهد شد.

ماده ۲۳- از کلیه مستغلات مذکور در ماده ۹ قانون مالیات بر درآمد که اجاری نباشد معادل پنج درصد ارزش اجاره آن از مالک مستغل مالیات دریافت خواهد گردید ارزش اجاره از روی مستغلات مشابه که به اجاره رفته تشخیص می‌شود موعد پرداخت مالیات و طرز تشخیص و وصول آن همان است که در مورد مستغلات اجاری مذکور در ماده ۹ فوق‌الذکر مقرر است.

تبصره- ارزش اجاره ماهانه تا چهارصد هزار ریال از پرداخت مالیات معاف است و مازاد این مبلغ مشمول مالیات می‌باشد.

ماده ۲۴- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود به منظور تربیت مأمورین لازم و تهیه کادر تخصصی برای وصول مالیات کلاس مخصوص تأسیس نماید مواد دروس و شرایط ورود به کلاس و مدت تحصیل و همچنین حقوق و مزایای فارغ‌التحصیل‌های کلاس نامبرده در آئین‌نامه مخصوص تعیین می‌شود.

ماده ۲۵- این قانون از اول سال ۱۳۳۷ قابل اجرا می‌باشد و کلیه مقررات مغایر آن و همچنین ماده ۳۴ قانون ملغی است.

نخست‌وزیر وزیر دارایی

رئیس- فوریت مطرح است آقای مشایخی.

مشایخی- موافقم

رئیس- مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به فوریت این لایحه آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. به کمیسیون‌های دارایی و دادگستری فرستاده می‌شود.

۸- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه

رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه خواهد بود.

(مجلس یک ساعت بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت

سؤالات نمایندگان

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

تقاضا دارم دستور فرمایید سؤال ذیل برای جناب آقای وزیر کشور ارسال گردد که برای جواب آن به مجلس شورای ملی حاضر شوند:

چندین سال است از هر لیتر بنزین مبلغ بیست دینار به نام کمک به بینوایان و مستمندان از مردم گرفته می‌شود که باید عایدات حاصله تهران از این بابت به وسیله شهرداری تهران به مصرف امور فوق برسد تقاضا دارم جواب داده شود اولاً تاکنون چه میلغ از این بابت به شهرداری تهران داده شده و یا این که چه مبلغ وزارت کشور به مصرف رسانیده و صورت ریز و اقلام آن داده شود.

ثانیاً آن وجوه به چه مصرف رسیده است.

ثالثاً بنگاه مستقل تعاون عمومی که مدتی است برای انجام امر تأسیس گردیده چگونه این وجوه را تا به حال به مصرف رسانیده و صورت ریز عواید و مخارج آن چه می‌باشد؟

برای اینجانب این مطلب قابل توجه می‌باشد که با وجود افزایش روزافزون مصرف بنزین که قطعاً بر درآمد لیتری ۲۰ دینار برای امور خیریه نیز به میزان قابل توجهی افزوده می‌گردد چرا باید هنوز در این فصل زمستان مناظری از بینوایان در بعضی از معابر به طرز رقت‌آوری دیده شود به همین جهت مادام که از حساب دقیق عواید و مصارف این وجوه اطمینان کامل حاصل ننمایم حق دارم تصور نمایم عایدات حاصله از این محل کاملاً به مصرف واقعی نرسیده باشد امیدوارم توضیحات کافی و دقیق وزارت کشور رفع این توهم را می‌نماید.

عمیدی‌نوری

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

تقاضا دارم مقرر فرمایید سؤال ذیل برای جناب آقای وزیر دارایی ارسال شود که برای جواب به مجلس شورای ملی حاضر شوند:

مهم‌ترین امری که باید مجلس شورای ملی بدان توجه نماید نظارت در دخل و خرج مملکتی است که گر چه این وظیفه را از راه بحث در بودجه کل مملکتی انجام می‌دهد ولی چون وظیفه نظارت در خرج که اهمیت آن کمتر از نظارت در دخل مملکت نمی‌باشد از راه شور و تصویب لایحه تفریغ بودجه کل تا به حال دولت‌ها به تسلیم لایحه تفریغ بودجه نپرداخته‌اند آیا ممکن است دولت فعلی لایحه تفریغ بودجه کل مملکتی را لا اقل برای یک سال به مجلس تسلیم نماید تا معلوم شود چقدر در یک سال خرج شده و حساب واقعی هزینه کل کشور چیست؟

عمیدی‌نوری

مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی

مستدعی است امر فرمایند جناب وزیر کشاورزی برای پاسخ سؤالات زیر حاضر شود.

۱- آبیاری مطالبه آب بها سال‌های قبل از ساختن سدها را از مالکین سیستان می‌نماید با این که آب در اختیار و تحت کنترل نداشته

۲- میلیون‌ها تومانی که به اسم ساختن سدها و تعمیر آن به حساب آورده و خواهند آورد آبیاری از قسمتی از مالکین سیستان مشغول وصول می‌باشد اگر بعد از چند سال دیگر آب از سیستان برگشت و سیستان ویران شد و مردم متواری شدند که مسلم این طور خواهد شد چه کسی مسئول خرابی سیستان خواهد بود که ضامن اجرایی داشته باشد، آیا قانون تجویز می‌کند که پول خرابی خود را باید بدهیم.

با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی

مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی

مستدعی است امر فرمایند جناب وزیر کشاورزی برای پاسخ سؤال زیر حاضر شود.

بعد از ساختن سد اساسی کهک علت این که قسمت عمده میانکنگی بدون زراعت مانده چیست و چه مقامی مسئول می‌باشد نظر و روشن‌بینی آبیاری چه بوده و برای جلوگیری از این خرابی چه اقدام عملی به موقع انجام داده.

با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی

مقام ریاست مجلس شورای ملی

به طوری که مطلعم حق استفاده انحصاری از معادن سطح‌الارضی اهواز به مبلغ ناچیزی به شرکتی به نام ایرنس ترادینک کمپانی واگذار گردیده متمنی است مقرر فرمایند به جناب آقای وزیر صنایع و معادن ابلاغ گردد که در مجلس حاضر و به سؤالات زیر پاسخ دهند.

۱- قرارداد مزبور به چه نحو و به چه مبلغ منعقد گردیده و در انعقاد قرارداد رعایت صرفه و مصالح و منافععالی کشور گردیده یا خیر؟

۲- به چه مناسبت در انعقاد قرارداد اصل ۲۲ و ۲۳ قانون اساسی مورد نظر و عمل واقع نگردیده.

۳- آیا مواد مستخرجه از معادن مزبور مورد احتیاج و ضرورت شرکت ملی نفت و سازمان برنامه و سایر مؤسسات دولتی می‌باشد یا خیر و در صورت وجود احتیاج مؤسسات نامبرده به چه جهت مواد مورد لزوم را باید به قیمت چند برابر از شرکت فوق‌الذکر خریداری نمایند.

غلامحسین صارمی

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

متمنی است سؤال ذیل را برای جواب به وزارت بهداری ابلاغ فرمایند.

آیا اضافات شش ماهه آخر سال ۱۳۳۵ پزشکان طبق قانون مصوب پرداخته شده و تاکنون اجرا گردیده؟

ارسلان خلعتبری

مقام معظم مجلس شورای ملی

مستدعی است امر فرمایند جناب وزیر کشاورزی برای پاسخ سؤال زیر حاضر شود.

چرا اراضی خالصه سیستان را همان طوری که به اشخاص می‌دهند به زارعینی که زمین ندارند نمی‌دهند که موجب دلگرمی و امیدواری آنها به آتیه گردد که به آنها زمین فروخته و داده خواهد شد و متواری نشوند.

با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

تمنا دارد به جناب آقای وزیر بهداری اطلاع فرمایند برای پاسخ به سؤال زیر طبق مقررات در مجلس حاضر شوند:

سؤال- چندین ماه از تصویب قانون ترمیم حقوق پزشکان می‌گذرد علت این که وزارت بهداری تا حال ترمیم حقوق شش ماهه آخر سال ۱۳۳۵ نپرداخته‌اند چیست؟

دکتر شفیع امین

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

متمنی است سؤال ذیل را برای جواب به وزارت راه ابلاغ فرمایند.

۱- قراردادهای راه‌سازی با مؤسسه کامیاکس در چه تاریخ منعقد شده؟

۲- ساختن چه مقدار راه به عهده کامیاکس محول شده و راه‌های مزبور کدام است؟

۳- تاکنون بابت قراردادهای مزبور جمعاً چه مبلغ به کامیاکس پرداخت شده؟

۴- تاکنون کامیاکس چه مقدار راه ساخته و یا تحویل نموده است؟

۵- حق‌النظاره تعیین شده چند درصد است چه مبلغ را دولت و چه مبلغ را مقاطعه‌کارها می‌پردازند.

با تقدیم احترامات

ارسلان خلعتبری

ریاست محترم مجلس شورای ملی

به طوری که از طرف اتحادیه کل‌فروش‌ها مکرراً شکایت می‌شود از خارج ایران کل‌های بی‌ریشه و قیچی شده برای فروش به داخل می‌آورند که این امر علاوه بر یأس و خسران عده از مردمان زحمتکش را فراهم می‌کند موجبات عدم تشویق برای پیشرفت این کار را فراهم می‌نماید مستدعی است دستور فرمایید که وزیر مربوطه برای توضیح و اخذ تصمیم در مجلس شورای ملی حاضر شوند.

سید جعفر بهبهانی

مقام معظم مجلس شورای ملی

مستدعی است امر فرمایند جناب وزیر کشور در اسرع وقت برای پاسخ سؤال زیر حاضر شود.

با این که از قرا و قصبات نباید عوارض گرفته شود مع‌هذا مأمور وصول شهرداری زابل به عنوان کنترل در تاسوکی که بیش از شانزده فرسخ با زابل فاصله دارد از دهات سیستان عوارض می‌گیرد یا مردم را سر کیسه می‌کند چه مقامی باید رسیدگی کند و رفع این عمل خلاف قانون را بنماید و تا به حال چرا جلوگیری نشده و مسئول این وضع که بخواسته حقه مردم توجه نمی‌شود کیست و برای این عمل ظالمانه کی تعقیب و تنبیه شده و هر روز رفع این تعدی به تأخیر افتد مبالغی از مردم اخذ می‌شود آیا مجرم اصلی کیست؟

با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

تمنا دارم مقرر نمایند به جناب آقای وزیر راه اطلاع داده شود در مجلس شورای ملی حاضر شده و به سؤال زیر پاسخ دهند:

با این که ضمن طرح سؤال وضع خراب راه‌های آذربایجان خلاف‌کاریهای مأموران وزارت راه با ارائه اسناد و مدارک کافی تذکر داده شد و نسبت به عملیات مسئولین راه اعلام جرم شده به چه علت تا کنون از طرف وزارت راه کمترین اقدامی برای رسیدگی به این موضوع به عمل نیامده و هیچ یک از مسئولین خاطی مورد بازخواست قرار نگرفته‌اند؟

دکتر علی‌اکبر بیتا

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

خواهشمند است به وزارت کشور ابلاغ فرمایند برای پاسخ به سؤالات پایین در مجلس حاضر شوند:

۱- علت این که در یک سالن از سینماهای متعدد تهران بلیط از ۳۰ ریال است چیست؟

۲- چه عللی موجب شد از میزان عوارض شهرداری بلیط‌های سینما کسر شود؟

۳- چرا در روزهای جمعه که باید برای استفاده اطفال و شاگران مدارس فیلم‌های اخلاقی و آموزشی و مشغول کننده در سینماها نمایش داده شود مراقبت نمی‌شود و همان فیلم‌های عادی غیر متناسب داده می‌شود.

امید سالار

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

تقاضا دارد مقرر فرمایند به دولت اطلاع داده شود که در مجلس شورای ملی حضور بهم رسانیده به سؤال زیر پاسخ دهند.

علت صدور بخشنامه شماره ۱۶۸۹۳- ۲۶/۸/۳۶ چیست و ناظر به کدام یک از احزاب می‌باشد؟

سراج حجازی