مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اردیبهشت ۱۳۰۷ نشست ۲۳۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۳۵
صورت مشروح مجلس پنج شنیه ۶ اردی بهشت ماه ۱۳۰۷ مطابق ۵ ذیقعده‌الحرام ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-تصویب مرخصی آقایان دکتر طاهری – مهدوی – افسر – رفیع – آقازاده سبزواری
۲- سؤال آقای احتشام‌زاده از آقای معاون وزارت معارف راجع به قانون استخدام معلمین و جواب آقای معاون
۳- سؤال آقای آقا سید یعقوب از آقای معاون وزارت معارف راجع به انتقال کلاس‌های مدرسه سیاسی به دارالفنون و جواب آقای معاون
۴-مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام متخصص موزه و عتیقه‌جات
(مجلس دوساعت و سه ربع قبل از ظهر بریاست آقای طباطبائی دیبا نایب رئیس تشکیل گردید) (صورت مجلس یکشنبه دوم اردیبهشت را آقای دولتشاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازه جلسه قبل آقایان. نگهبان – حیدری مکری ـ دهستانی ـ قوام شیرازی.
غائبین بی اجازه جلسه قبل
آقایان. حاج آقا رضا رفیع ـ اعظمی ـ حاج حسن آقا مللک ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین مللک
دیر آمدگان با اجازه جلسه قبل
آقایان. شریعت زاده ـ جوانشیر ـ افخمی
دیر آمدگان بی اجازه جلسه قبل
آقایان. حاج میرزا حبیب الله امین ـ مللک مدنی
نایب رئیس ـ در صورت جلسه اعتراضی نیست؟ (گفتند ـ خیر) نایب رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد. خیر از کمیسیون عرایض و مرخصی (بشرح ذیل خوانده شد)
نماینده محترم آقای دکتر طاهری از هشتم خرداد دو ماه و پاننزده روز اجازه مرخصی تقاضا نمودند چون از اول دوره ششم نماینده مقزی الیه غیبت نداشته اندکمیسیون عرایض و مرخصی یا تقاضای ایشان موافق اینک خیر آرا تقدیم می‌نماید
نایب رئیس ـ آقای مللک مدنی
مللک مدنی ـ موافقم
نایب رئیس ـ آقای عمادی
عمادی ـ موافقم
بعضی از نمایندگان ـ مخالفی ندارد
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه موافقند با این خبر قیام فرمایند{اغلب برخاستند}
نایب رئیس ـ تصویب شد. خیر دیگر راجع به مرخصی آقای مهدوی {اینطور خوانده شد}
نماینده محترم آقای مهدوی بر اثر عزیمت خراسان و انجام خدمات ملی از تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۰۹ تقاضای پنجاه روز مرخصی نموده‌اند کمیسیون با در نظر گرفتن خدمات ایشان در خراسان با تقاضای ایشان موافق و مرخصی ایشان را از تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۰۶ الی بیستم فروردین ۱۳۰۷ تصویب و خبر آنرا تقدیم می‌نماید
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرضی ندارم نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم، آقایانیکه با این خبر موافقند قیام فرمایند {اکثر قیام نمودند}
نایب رئیس ـ تصویب شد خبر دیگر {بمضمون ذیل خوانده شد}
نماینده محترم آقای افسر برای معالجه مرض قند دو ماه و نیم اجازه مرخصی تقاضا کردند بر صدق تقاضای خود تصدیق رسیمی نماینده محترم آقای دکتر رفیع خان امین را هم راجع بلزوم معالجه و استراحت ضمن تقاضای خود ضمیمه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی نیز نظر بلزوم معالجه ایشان و نظربه اینکه در مدت پنج ماه هم که غایب بی اجازه بودند از حقوق خود استفاده ننمودند لذا باتقاضای ایشان موافق و مرخصی ایشان را از تاریخ حرکت دو ماه و نیم تصویب و خیر آنرا تقدیم می‌نماید.
نایب رئیس ـ آقای بروجردی. بروجردی ـ عرضی ندارم.
نایب رئیس ـ آقای عراقی. عراقی ـ موافقم. بعضی از نمایندگان ـ مخالفی ندارد.
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه با مفاد این خبر موافقند قیام فرمایند.
(عده زیادی قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای حاج آقا رضا رفیع.
(بمضمون ذیل خوانده شد)
نماینده محترم آقای حاج آقا رضا رفیق برای لزوم مسافرت از تاریخ ۱۶ فروردین ماه مدت بیست روز تقاضای مرخصی کرده‌اند کمیسیون با تقاضای ایشان.
موافقت نموده اینک خبر آنرا تقدیم می‌نماید
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
نایب رئیس ـ مخالفی ندارد؟ (گفتند خیر)
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم. آقایان موافقین با این خبر قیام فرمایند عده کثیری قیام نمودند
نایب رئیس ـ تصویب شد. خیر مرخصی آقا زاده سبزواری.
بشرح ذیل خوانده شده
نماینده محترم آقای آقازاده سبزواری بعلت کسالت یکی از کسان خود و لزوم مسافرت از تاریخ حرکت تقاضای دو ماه مرخصی نموده‌اند و کمیسیون با مرخصی ایشان موافق و خیر آنرا تقدیم مجلس مقدس می‌نماید
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
نایب رئیس ـ مخالفتی نیست؟ گفتند ـ خیر
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم. آقایانیکه موافقند با این خبر قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب شد آقای احتشام زاده ـ سؤالی از معاون وزارت معارف داشتید بفرمائید
احتشام زاده ـ قانون استخدامی که برای مستخدمین کشوری تصویب شده است طوری است که البته با وضعیت خاصی که معلمین داشتند نمی‌توانست شامل حال آنها بشود. در دوره‌های گذشته هم اغلب مذاکره می‌شد و حتی معلمین شکایت داشتندکه چرا می‌بایستی با وظیفه مهمی که آنها در خدمات ملی و مملکتی دارند تا بحال قانون استخدامی برای آنها وضع و تصویب نشده باشد، و البته حق هم دارند چون معلمین وضعیت خاصی را دارند باید برای تأمین زندگانی آنها یک توجهی بشود و زودتر قانون استخدامی برای آنها تصویب شود. اخیراً بنده شنیدم که وزارت معارف در صدد بوده است که برای قانون استخدام معلمین تصمیمی اتخاذ کند و شاید مشغول کار هم شده‌اند. خواستم از آقای معاون محترم وزارت معارف سؤال کنم که آیا در این موضوع تصمیمی اتخاذ فرموده‌اند؟ و اگر چنانچه تصمیمی اتخاذ فرموده‌اند خواستم بپرسم که علت اینکه تا کنون تصمیم جدی اتخاذ نکرده‌اند چیست؟
معاون وزارت معارف ـ اتفاقاً دیروز هم در همین موضوع در کمیسیون معارف یک سؤالی شد و بنده هم یک توضیحاتی دادم و حالا هم خیلی خوشوقتم که نماینده محترم این امر مهم را یک توجهی کردند…
یکنفر از نمایندگان ـ بلندتر
معاون وزارت معارف ـ و خیلی خوشوقتم که این امر را نماینده محترم توجه کردند. این نظر را وزارت معارف هم داشته است که این امر را نماینده محترم توجه کردند. این نظر را وزارت معارف هم داشته است و در حقیقب باید رعایت حال معلمین که از تمام طبقات مستخدمین بد بختت ترند بشود چون معلمین چون معلمین هم حقوقشان از سایر مستخدمین کمتر است و وضعیت زندگی و ضمامنت زندگانی هم بکلی ندارند از اینجهت باید توجهی بانها بشود. و یکی هم برای جلب معلم مخصوصاً باید اینموضوع در نظر گرفته شود چون الان هر قدر اشخاص فاضل و دانشمند و لابق برای معلمی پیدا می‌شوند چون یک قانون استخدام کشوری در مقابل می‌بینند و در مقابل برای معلمین قانون استخدامی نیست می‌روند طرف ادارات. البته برای اینکه این موضوع از بین بر داشته شودو معلمین فاضل جلب شوند این مسئله ضرورت کامل دارد و وزارت معارف در نظر دراد که یک قانون استخدامی برای معلمین تهیه و تنظیم نماید با این نظر که مزایا و محسناتی که برای خدمت معلمی در نظر گرفته می‌شود بیشتر از خدمت دولتی باشد و البته با مساعدت آقایان هم امیدواریم زودتر بگذرد.
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب هم سئوالی داشتند بفرمایند،
آقا سید یعقوب ـ راجع بمتعلمین و شاگردان مدرسه سیاسی بنده آقای معاون را قبلاً مسبوق کرده بودم عرض می‌کنم، در اینجا آقای یاسائی یک شرحی بیان کردند و آقای معاون هم یک جوابی دادند، خود آقای معاون میدانند که مدرسه سیاسی یک مدرسه با اهمیتی است و خیلی خدمت به این مملکت کرده است و از وقتی که دائر شده است شاگردهائی که از این مدرسه بیرون آمده‌اند بینی و بین الله شاگردهای خوبی بوده‌اند و این قضیه مدرسه سیاسی اهمینت دارد و جلب نظر علاقه مندان به مملکت را کرده است. بنده نه در طهران می‌خواهم وکیل شوم و آرزو هم نداردم ولی ولی برای علاقه نامی که به این مدرسه دارم این عرض را می‌کنم آقای معاون اظهار کردند که ما می‌خواهیم این مدرسه را دو قسمت بکنیم یک قسمت متوسطه و یک قسمت عالی قسمت بکنیم یک قسمت متوسطه و یک قسمت عالی قسمت متوسطه اش به رود در مدرسه دار الفنون، این شاگردانی که ما باید تشویقشان کنیم در این صراطی که هستند یک رعبی پیدا کرده‌اند که شاید با آن تحصیلاتی که در تحت پر کرام مدرسه سیاسی کرده‌اند بعد تصدیق مدرسه سیاسی را بهشان ندهند. این است که بنده یا آقای معاون معارف صحبت کرده بودم که یک ترتیبی بکنند که این نگرانی از شاگردان مدرسه سیاسی برداشته شود و بدانندکه در نظر دولت محل تغییر نمی‌کند در این جا باشند یا در دار الفنون باشند فرقی ندارد و تصدیقنامه سیاسی به آنها داده خواهد شد واو اینکه محل مدرسه برود در دارالفنون. خواستم در این جا که مرکز ثقل مملکت است صحبت شود و نگرانی از انها رفع شود و در واقع یک تشویقی از مدرسه عملی کرده باشیم.
معاون وزارت معارف ـ کم کم مطلب برخود بنده هم دارد مشتبه می‌شود زیرا که بنده می‌بینم مدرسه سیاسی منحل نشده است و یک کار فوق العاده هم پیش نیامده است فقط یک تغییر مکانی داده شده است که شاگردان از این محل بروند در جای دیگر درس بخوانند، این کاری است که شده است، بعد اینقدر گفتند در جراید نوشتند، در این جا سئوال شد که بنده حالا اگر متوجه واقع امر نباشم برخودم هم امر مشقبه است که آیا واقعاً مدرسه سیاسی منحل شده است؟ خیر هیچ انحلالی درمدرسه حقوق و طب دارای دو قسمت است یک قسمت مقدماتی و یک قسمت عالی نهایت قسمت مقدماتی این مدارس بجزی است و همینقدر که شاگردان دار الفنون را دیدند و تمام کردند و امتحان دادند مسیروند داخل مدرسه طب یا حقوق می‌شوند مدرسه سیاسی چون قبلا تأسیس شده بود قسمت متوسطه و عالی بهم منضم بود و شاگردان در همان مدرسه قسمت متوسطه را تحصیل می‌کردند بعد می‌رفتند بقسمت عالی عرض کنم که همچو تصور نشود که قسمت متوسطه مدرسه سیاسی به صرف اینکه لفظ مدرسه سیاسی به آن اطلاق می‌شود دارای یک معلومات خیلی زیادتری باشد خیر اینطور نیست بلکه معلوماتش از قسمت متوسطه معمولی دار الفنون هم کمتر است ما این کاری را که کرده‌ایم باید شاگردانی مدرسه سیاسی و آقایانی که علاقه بمدرسه سیاسی دارند خیلی خوشوقت شوند چون بهتر می‌توانیم شاگرد حاضر کنیم که از قسمت عالی مدرسه استفاده کند بعلاوه در دیپامش هم تفاوتی حاصل نمی‌شود اگر واقعاً تصور می‌کنید که ما می‌خواهیم مدرسه سیاسی را منحل کنیم؟ خیر اینطور نیست. دلیل بر این عرض بنده اساسنامه مدرسه سیاسی است که در شورای عالی معارف مطرح است که پرگرام مدرسه سیاسی را می‌خواهیم زیادتر بکنیم و مهمترش بکنیم فقط می‌خواهیم قسمت متوسطه آنرا از قسمت عالی جدا کنیم خدشه به ارزش و قسمت دیپامش وارد می‌آید و نه خدشه به قسمت تعلیمات
بامداد ـ قسمتی که مجزا شد. مربوط به خود مدرسه سیاسی است؟ معاون وزارت معارف ـ مقدمات مدرسه سیاسی است که مجزی شده است.
آقا سید یعقوب ـاجازه میفرمائید؟
نایب رئیس ـ بفرمائید
آقا سید یعقوب ـ بنده از آقای معاون می‌خواستیم یک استدعائی بکنم که همان طوری که امسال تا بحال مدرسه بوده است این یک ماه هم به حال خودش باقی باشد و کارشان را تمام کنند و امتحاناتشان را بدهند بعد بروندآنجا (نمایندگان صحیح است) استدعا می‌کنم که این جدیت را وزارت معارف نسبت مدارس ولایت داشته باشد و این یکماه را به این شاگردان مهلت بدهد و بعد از یکماه درموقع تعطیل تابستان این عمل را بکنند.
معاون وزارت معارف ـ اگر خود عمل را آفایان متوجه بشوند این تقاضا را نمی‌کردند برا ی اینکه اینکار شده است و قسمت متوسطه مدرسه به دارلافنون رفته است حالااگر بخواهیم دو مرتبه بجای اول انتقال بدهیم سه، چهار روز شاگردان بیکار می‌باشد و در موقع امتحان هم این عمل خوب نیست.
(نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای موقر راجع بدستور (بشرح ذیل خوانده شد) بنده پیشنهاد می‌کنم خبر کمیسیون بودجه راجع به بیست هزار تومان اعتبار سجل احوال جزء دستور شود.
نایب رئیس ـ آقای موقر
موقر ـ بنده گمان می‌کنم این مسئله یک توضیح مفصلی نداشته باشد بجهت اینکه قضیه اینست که عموم آقایان نمایندگان محترم علاقه مندند به آن از ایجهت تصور می‌کنم که اگر جزءدستور گذاشته شود بیش از چهار، پنج دقیقه وقت مجلس را نگیرد.
معاون وزارت معارف ـ قریب بیست روز است که بنده لابحه استخدام متخصص عتیقه جات را تقدیم کردهام و دو سه دفعه هم مذاکره شد که جزء دستور گذارده شود رد جلسه اخیر قید شد که در مقدمه دستور امروز بگذارده شود و این موضوع یک موضوعی است که ضرورت دارد. استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند این لایحه مطرح شود و زیاد هم طول نمی‌کشد بعد که این لایحه تصویب شد آنوقت آن لایحه مطرح شود
نایب رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بنده هم با پیشنهاد آقای موقر مخالفم زیرا که نمایندگان دولت چند جلسه است حاضرند و تقاضا کرده‌اند که یک چیز هائی جزء دستور باشد و شاید اهمیت لوایجی هم که تقاضا کرده‌اند جزء دستور شود بیشتر از این لایحه باشد خوب است آقا هم موافقت این مسئله بماند برای بعد
نائب رئیس ـ رای می‌گیریم به پیشنهاد آقای موقر
موقر - اگر مقرر بفرمائید که پیشنهاد بنده جزء دستور جلسه آتیه باشد بنده هم موافقت می‌کنم.
نائب رئیس ـ پیشنهاد آقای فرهمند (بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که لایحه بیست هزار تومان کمک به کار خانه مرحوم صنبع لدوله جزء دستور شود
نایب رئیس ـ آقای فیروز آبادی هم در همین زمینه پیشنهادی کرده اندآقای فرهمند
مخبر فرهمند ـ بنده این پیشنهادی را که نقدیم کردهام مقصودم این بود که این لایحه جزءدستور امروز باشد ولی بعد از آنکه آن لوایح معارفی و صحی گذشت اگر وقتی باقی بود جزء دستور باشد و مطابق اطلاعی که بنده پیدا کردم اگر این کمک بشود این مؤسسه تقریباً درحال تعطیل خواهد افتاد و همه آقایان هم علاقه مندند که نسبت به مؤسسات اقتصادی یک کمک‌هایی بشود پس بنده تمنا می‌کنم
همین که لایحه معارفی گذشت آقایان موافقت فرمایند که این لایحه جزء دستور امروز شود
نایب رئیس ـ آقای فیروز آبادی جنابعالی هم پس می‌گیرید یا رأی بگیریم؟
فیروز آبادی ـ بنده اجازه می‌خواهم عرایضم را عرض کنم
نایب رئیس ـ بفرمائید
فیروز آبادی ـ عرض کنم ما باید همیشه تشویق کنیم اهل مملکت را در اینکه ایجاد کا رخانجاتی در مملک بکنند و احداث ثروت بکنند و یک کار هائی بکنند که این مملکت از فلاکت بیرون بیاید، این مؤسسه را که در این مملکت آورده‌اند با یک شوق و ذوقی آورده‌اند و صد و پنجاه هزار تومان خرجش شده است و مدتی است معطل است در صورتیکه اگر کاملا مراعات این کارخانه بشود و این قرض داده شود قابل این است که سالی چهل هزار بقچه نخ بیرون بدهد چهل هزار بقچه نخ به بینید چه قدر در ثروت این مملکت و در اقتصاد این مملکت نافع خواهد شد و رفع بد بختی این مملکت را خواهد کرد و راه این است که دیگران هم کارخانه وارد کنند و اگر این قرضه داده نشود اسباب سوختگی دماغ دیگران می‌شود کسی رقبت نمی‌کند که کار خانه وارد کند و رقبت کار کردن نمی‌کنند از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم و امیدوارم موافقت بفرمایند و مطلبش هم اهمیت ندارد و این قرض را که می‌خواهد گرو می‌گذارد اگر می‌گویند بعضی اشکلات دارد و شرکاء دیگر هم هستند بنده عرض می‌کنم که شرکاء دیگر هم باشند آنها هم حقشان منظور می‌شود، این قرضه را خوب است بدهیم که این کا ر خانه مشغول کار شود و این کار خانه که در این مملکت آمده است معطل نماند امیدوارم دیگردر اینفکر اشکال تراشی نشود در صورتی که در سر یک کرور و دو کرور و صد هزار تومان اشکال تراشی نمی‌شود در این بیست هزار تومان هم اشکال تراشی نشود و بنده نمیدانم چه نظراتی است که با این کار مخالفت می‌شود.
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرش کنم اشکال تراشی نیست و همه موافقت دارند و اگر نظر آقای فیروز آبادی باشد بنده در اینموضوع خودم دو سه مرتبه پیشنهاد کردم که جزء دستور شود ولی تذکر می‌دهم که نمایندگان محترم دولت تقاضا هائی کرده‌اند مخصوصاً آقای رئیس صحبه چندین جلسه است که تقاضا کرده‌اند لایحه ایشان جزءدستور شود و بنده از آقای فرهمند و آقای فیروز آبادی خواهش می‌کنم و ما هم باایشان موافقت می‌کنیم که این لایحه پیشنهادی ایشان در درجه دوم جزء دستور شود و پیشنهادشان را پس بگیرند.
فیروز آبادی ـبنده هم در صورتیکه در جلسه بعد جزء دستور شود موافقم و پس می‌گیرم.
نایب رئیس ـ خبر کمیسیون راجع باستخدام یکنفر متخصص برای ساختمان موزه وعتیقه جات مطرح است شور در کلیات است.
روحی ـ بنده پیشنهاد کردهام که لایحه صحیه مقدم باشد…
(همهمه نمایندگان)
روحی ـ بسیار خوب بنده مسترد می‌کنم.
نایب رئیس ـ شود در کلیات است. آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب ـ توجه می‌دهم نمایندگان مجزم را که اولا توجه کنند مقصود بنده چیست آنوقت از همان راهی که حرف زدم جواب بنده را بدهند نه اینکه بنده از آسمان حرف بزنم آنها از ریسمان جواب بدهند. در دوره چهارم و پنجم و ششم همیشه بنده متوجه بودیم که یک وقتی دولت لایحه راجع به حفریات و عتیبه جات و این چیزهائی که زیر زمین
هست بیاورد و یک صحبتی در مجلس بشود که بنده عرایض خودم را عرض کنم. خود آقایان مستحضر و متذکر هستند و یادشان می‌آید که در موقع استبداد اگر یک حاکمی می‌خواست یک کسی را متهم کند می‌گفت گنج پیدا کرده است و بعد از آن به اسم گنجی که پیدا کرده است آنقدر صدمه به آن شخص وارد می‌آورد که از بین برود هنوز این عادت سیه دوره استبداد در دوره مشروطه باقی مانده است چنانچه ملاحظه می فرمائید و در جراید نوشته مس شود در فلان جا سرخس یا فلان جای فارس یک چیزی پیدا شد است تمام اعضاء‌دو لت نثل یک اردوی قهار غالب فاتح نسبت به آن شخص وارد می‌شوند مأمور معارف دِدِدِدِ یک دفعه مثل اردو وارد می‌شود به این بد بختی که یک چیزی پیدا کرده است یک کوزه شکسته پیدا کرده اسن مدتها این شخص رابه اداره مالیه و نظمیه و امنیه می‌برند و روزهای اول هم در روزنامه‌ها اطلاع می‌دهند که گنج پیدا شده اس و سکه دقیانوس پیدا شده است و مقدارش مثلا چند هزار تا اس بعد کم کم کم می‌کنند در اول صد هزار تا استبعد می‌شود پنجاه هزار تا تااینکه از بین برود و بگویند خیر هیچ چیز نبوده است. در همین مجلس آقای خطیبی از وزیر معارف سابق و وزارت مالیه سؤال کرد که ین چیزهائی ک در می‌آید وزارت معارف می‌برد یا وزارت مالیه می‌برد. یک کمیسیون دروزارت معارف است. یک کمیسیون در وزارت مالیه است و معلوم نیست کهاین کار مربوط به کجا است از ه گفت دراین جا است اینیک موضوع یبود که راجع به حفریات در مجلس مذاکره شد و حالا آقای وزیر معارف یک لایحه به مجلس آورده است که می‌خواهند یک نفری را از برای اداره عتیبه جات و موره ملی استخدام کنند بنده می‌خواهم وجدان و اطلاعت نمایندگان محترم را به این موضوع جلب کنم که مقدمه این مسئله این است که دولت یک لایحه به مجلس تقدیم کند که شر ماموربن دولت رااز سر مردمی که زیر گل می‌روند و یک چیزی بیرون می‌آوردند رفع کند به بیند چه لای ناگهان بجان مردم است ک اگر یک کسی رفت از زیر خاک یک قانون یبرای حفریات شما قبلا به مجلس نیاورید که اگر یک کسی چیزی از زیر خاک بیرون آورد چه چیز آن مال اوست و چه چیزش مال دولت است و دولت چه باید به برد و درگمرک چکار باید بکند مأمورین نسبت به این بیچاره بد بخت که پایش رفته توی یک سوراخی و یک کوره بهپایش خودره است چه کار باید بکنند این بد بخت چه غلطی کرده است که گرفتار مامورین دولت می‌شود؟ یک قانونی در مجلس نیاورید که تکلیف حفریات و آن چیزهائی که تحت الارض است وعن. ان معدن ندارد چیست دولب از این چیزها چه حقوقی باید بگیرد والا این ترتیب همان ترتیب دوره‌های سابق است و یک کسی که یک استکشافی کرده است خواب از چشم او چشم او می‌گرفتند تا اینکه بگوید چه چیز پیدا کردیم حالا هم همان ترتیب باقی است پس اول بیائید یک قانونی برای این مسئله بیاورید و تا قانون تحقیقات قانون استکشاف را درمجلس نیاوردید این استخدام فائد ندارد بعد از آنکه آن قانون را آوردید آنوفت بگوئید می‌خواهیم یک عللی را بیاوریم. جریان طبیعی و کار طبیعی این است که تکلیف مردم نسبت به استخراج حفریات معلوم شود و بفهمیم که قانون مملکت نسبت به حفریات چه چیزاست. بهد بیائید یک مستشار یامتخصص یا مدیر اداره استخدام کنید این اولا عرض بنده حالا بگوئید که فلان کس رفته است پشت تیبون و می‌خواهد آثار سیروس را از بین ببرد و لله من اینرا نمی‌گویم ولی می‌گویم این کار را بکنید و قانون را بیاورید و بعد از آنکه این کار را
کردید و ترتیب بدست آوردید آوقت معلوم کنید که حفظ آثار سیروس و کورش را اگر درآمد بچه ترتیب بکنید، این نقطه نظر اول بنده است نقطه نظر دوم این است. آقای سمیعی اظهار کردند ه ملت فرانسه. دولت فرانسه یکملتی است ه همیشه روابطشان با ما صمیمانه بوده است بنده هم عرض می‌کنم که همینطور است و غلب دانایان ما در آنجا تحصیل کرده‌اند و ما حقیقه نظر نیکی نسبت تمفت فرانسه داریم و یک ملت آزادی هستند و حقیقه زحمت آزادی را اول آنها کشیده‌اند ولی بنده گول نمی‌خورم، آنچه داشتیم رفت وخودشان گفته بودندکه دیگر چیزی نیستت، اگر در جاهای دیگر باشد بنده نمیدانم ولی آنجاهائیکه آنها کار می‌کردند می‌گفتند دیگر چیزی نیست، بنده عرض می‌کنم تا اینکه تکلیف قاطعی نسبت به عتیقات و حفریات معلوم نشود و تا اینکه معلوم یشود در اینکا رچه استفاده برای مردم هست هیچو قت نمی‌توانم قائل بشوم که این شخص را استخدام کنیم و تحمیلی بر این ملت کنیم که سالی دوازده هزار تومان باین شخص بدهی و مسلم است با اینهمه فرانسه دان که داریم آنقدر مترجم کنترات می‌کنند و مخارج برایاو معین می‌کنند که چه عرض کنم و یک مخارج زیادی باری مملکت درست می‌کنند پس مخارج این متخصص را با این ترتیبات در نظر بگیرند و به بینید چه استفاده از این متخصص که می‌خواهیم استخدام بکنیم می‌بریم، البته مقصودم استفاده اقتصادی است وفائده سیاسی آنرا در نظر ندارم زیرا آن دولتی که من بآن رأی می‌دهم این نظر رارعایت کرده است ولی استفاده اقتصادی آنرا هم معین کنید و یک قانونی برای حفریات بیاورید که عتیقات و حفریات بچه ترتیب باید باشد و دولت باید بچه ترتیب بگیرد و از کجا باید بگیرد و حالا این جا بنده عقیده‌ام را عرض می‌کنم، آقای رئیس الوزاراء، آقای وزیر معرف تیده عقیده‌ام این است که ملت ایران را باید آزاد کنید که هر چه می‌توانند بیرون بیاورند و در سر گمرک یک حقوقی قرار بدهید وچیزی می‌خواهید بگیریدآنجا بگیرید و هر چیزی را نمیخواید خارج شود آنجا جلو گیری کنید و اینهمه فشار بمردم وارد نیاورند که تا بروند یک زمینی را حفر کنند مأمور. لت فوراً بالای سرش باشد ای بود عقیده بنده.
نایب رئیس ـ آقای بامداد
بامداد ـ عرض کنم، اتهام گنج و زحماتی که بیک کوزه شکسته پیدا کرده وارد می‌شود چندین دفعه در مجلس مطح شد و بنده هم عقیده دارم که د. لت در این موضوع یک لایحه بیاورد و ترتیب این کار را معلوم کند ولی برای استحضار خاطر آقای آقا سید یعقوب عرض می‌کنم که این درنتیجه سوء اجرا است زیرا اصول عتیقات ازمجلس گذشته است و جزء قوانین معارف است و خود وزارت معارف هم بعد از این قانون یک دایدرهعتیقاتی تأسیس کرده است و یک نظامنامه هم آنجا هست که هر کس بخواهد اجازه حفریات بگیرد بموجب آن نظامات و قوانین با او معامله می‌کنند و یک حق معینی هم می‌دهد و یک چیزهائی هم مال خود ا است ولی البته وقتی که یک دیواری خراب می‌شود با یک زراعی چاهی حفر می‌کند یا یک زمینی را شیار می‌کند و برمیخورد به یک زمینه‌ای اکه همیشه در ایران سابقه داشته و بواسطه تا امینی‌های سابق این چیزها در ایران زیاد است باید اسباب زحمت برای او فراهم نکند ولی می‌خواهیم به بینیم این اسبات زحمت را که فراهم می‌کند؟ مأمورین فراهم می‌کنند و این نتیتجه سوء‌اجرا ایت و بدیهی است که دولت باید این مسئله را در نظر ٍٍبگیرد و رفع این بدبختی را از مردم بکند. اما قسمت اینکه فرمودند چه استفاده می‌کنند از همین نقطه نظر است که بنده با این لایحه موافقت دارم چرا؟ بای اینکه یک اقدامی دولت در این باب کرده است و یک
امتیازی را از چهل و نادانی ادوار سابقه یا طمع ادوار سابقه استفاده کرده بودند و گرفته بودند از بین می‌برد و این یکی بودند از بدبختی‌های ما است و امتیاز بدون مدت و بدون مدت و بدون حد خود بخود باید ملفی بشود (جمعی از نمایندگان ـ شده است) سابقه هم داشت بنده یادم است که در کلینه اول آقای وثوق الدوله این مسئله مذاکره شد که باید ملغی شود و الحمدلله ملغی هم شد و البته باید یکی از مفاخر شمرد هر کس اینکار را کرده است آن روزی هم که آقای وزیر معارف آمد و رسماً الغای این امتیاز را که حقیقه ملفی شده است اعلام کرد گفت که در ضمن عقد خارج لازم قرار داده‌اند که مدیر متخصصی برای عتیقات اگر خواستید بیاورید از ما بیاورید این جزو مذاکرة رسمی بود اگر این مذاکره نبود بنده با اصل مطلب مخالفت می‌کردم یعنی نیگفتم در این موقع که ما اینقدر احتیاجات مهم و اهم داریم علت ندارد که ما یک متخصص برای عتیقات مان بیاوریم. با این که کار خیلی لازی است و حقیقه باید آثار و مفاخر تاریخی ما که در زیر خاک مدفون شده و درشرف انهدام است حفظ کنیم ولی کارهای لازم تر از این هم داریم ولی چون عجالتاً دولت یک کار خوتی کرده است و ضمناً یک تعهدی کرده است که یک متخصص برای اینکار از آن جا بیاورد. از این جهت ضرری ندارد که ما اینکار را بکنیم که عتیقات خودمان را بشناسیم فرض بفرمائید یک کسی مثل تاورئیه تخت جمشید را می‌نویسد که این پهلوی و میخی آنجا را خواندند معلوم شد که اینطور نبوده است و قصر بزرگی اس از سلاطین ما و این روشن می‌کند تاریخ ما را یا وقتی شوش را حفر می‌کنند معلوم می‌شود که تاریخ با عظمت ایران از هشت هزار سال قبل شروع می‌شود ولی اگر آن تعهد دولت نبود بنده عجله با اصل ای لایحه مخالفت می‌کردم ولی حالا چون د. لت تعهدی کرده است و درمقابل کار خوبی انجام داده است و آن امتیاز خلاف فانون ملغی شده باید موافقت کرد و امیدوارم آن قسمتهای ملحقتش هم که اینجا مذاکره شد از قبیل مترجم و آرشیویست و غیره آنها را هم روی این تجربیات تلخ که داریم به یسنند و یک طوری عمل کنندکه باز آن قضایا پیش نیاید و با یک طرز آبرومندی پیش برود
مخبر ـ در تکمیل بیانات نماینده محترم آقای بامداد عرض می‌کنم که ایشان بیک موضوعی اشاره کردند که آن تعهد بود. عرض می‌کنم که دولت اینا تعهدو الزامی ندرد فقط نظر باینکه دولت فرانسه یک مساعدتی باما کرده استدولت ایران هماز ایننقطه نظر خواسته است مساعدت بکند واز آنجا یک شخصی که در امر عتیقات تخصص داشته باشدبرای مملکت مان استخدام کند پس تعهدی نبوده است و در آن قسمتی که آقای آقا سید بعقوب راجع بقانون فرمودند که بای قانونی بیاورند. این موضوع در کمیسیون مذاکره شد و نظر دولت و اعضای کمیسیون براین بود که البته قانونی برای حفریات لازم است ولی باشدتا این مشخصص بیاید و نظر او هم دراین خصوص جلب شود ویکقانونی راجع بحفریات یا نظر او بمجلس تقدیم شود. از این جهه کمیسیون این نظریه موافقتکرد که پس از آمدن متخصص باشد بهتر است محض استحضار خاطر ایشان این را خواستم عریض کنم.
جمعی ازنمایندگان مذاکرات کافی است
فیروز آبادی ـ اجازه میفرمائید؟ اجازه بنده مقدم است.
نایب رئیس ـ درکفایت مذاکرات می‌توانید بفرمائید.
فیروز آبادی ـ اولامطلب خیی مهم است و وقتی درست حساب کنیم استخدام این شخص سالی بیست هزار تومان برای این مملکت تمام می‌شود پنجسال هم مدتش است. یک اداره هم باید برایش تاسیس شود.
نائب رئیس ـ راجع بکفایت مذاکرات بفرمائید.
فیروز آبادی ـ بلی. فرمودند که ما تعهدات داریم. ما با هیچ کس تعهد نداریم. اگر خواستیم کسی رابیاوریم می‌آوریم نخواستیم نمی‌آوریم. در هر حال چون مطلب مهم اس بنده مخالف هستم باکفایت مذاکرات و خوب است اجازهدادهشود بیشت رمذاکره شود تا عن بصیرهً رای داده شود.
نایب رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ آقای فیروز آبادی تصدیق میفرمایندکه این مسئله انقدرها مهم نیست که ما دو سه جلسه مجلس را صرف کلیات این کار بکنیم این لایحه چندین ماده دارد در هر ماده اسژیشان اعتراض دارندممکن است بفرمایند و این دیگر چیزی نیست که محتاج اینقدر صحبت و حرف باشد و چیزی نیست که تصور می‌فرمایند پولی ازجیب فقرا درمی آید. اینطور نیست آقا. پولی که ازجیب کسی بیرون نمی‌آید برای مملکت هم صرفه دارد.
جمعی از نمایندگان ـ رأی بگیرید.
نایب رئیس ـ عده برای رای کافی نیست
فیروز آبادی ـ بنده مخالفتم را مسترد می‌دارم و در مادة اول مذاکره کنم
(در این موقع عده برای اخذ رأی کافی شده)
نایب رئیس ـ رأی می‌گریم برای ورود ر شور مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
نایب رئیس ـ تصویب شد. مادة اول قرائت می‌شود (بشرح آتی قرائت شد)
ماده اول ـ مجلس شورای ملی بدولت اجازه می‌دهد که یک نفر کتخصص فرنسوی که تخصص او را دولت فراسه تصدیق نماید برای مدیریت موزه و کتابخانه و عبیقات از اول فروردین ۱۳۰۷ الی مدت پنجسال استخدام نماید.
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب ـیک موضوعی هست هم د راین حا صحبت می‌شود هم در کمیسیون بودجه و در کمیسیون لایحه دولت که می‌آید اگر مثلابنده خدای نخواسته در کمیسیون بودجه باشم و رد مقام دفاع برآیم موافقین لایحه برای موافقتکردن جواب بنده را هم نمی‌دهند بنده می‌گویم آقا نمایندگان دولت اینجا حاضر هستند شما برای موافقت لازم نیست جواب بنده را بدهید. موافقت شمادرحقیقت همان رأی دادن است بگذارید به بینیم دولت چه جواب می‌دهد. حالا هم بنده عقیده نداشتم که آقای بامداد جواب بندهرا بدهند. بگذارند آقای رئیس الوزراء. آقای وزیر معارف، آقای معاون وزارت معارف کهای جا هستند آنها جواب بنده را بدهند. عرایض بنده جهد قسمتبود بکی راجع بقانون حفریات بود که قانون آن تا حالا نیامده است و ما اسب نخریدهآخورش را می‌بندیم. هنوز قنون نگذرانده‌ایم متخصص ریش می‌آوریم. این را بنده بر خهلاف جریان طبیعی میدانم. اول قانون آنرا بیاورید بعد درمقام اجرا بگذارید و متخصص بخواهید.
ثانیاً ـ بنده سؤال می‌کنم که منافع اقتصادی ما را (مانع سیاسی را کاملا میدانم تأمین کرده‌اند) منافع اقتصادی را در آوردن این متخصص در نظر گرفته‌اند یا خیر؟ که الان کهرفقای ما می‌خواهند رأی بدهند بدانند که منافع اقتصادی ما تأمین شده است یا نه؟ یا باز آقای بامداد بلند میشوندمیگویند که آتشگده نبوده و آثار تاریخی بوده است من خواستم این مسائل را دولت جواب بدهد که آیادرنظر گرفته است یا نه
وزیر معارف ـ هماتنطور یکه آقای بامداد فرمودند خاطر آقایان بجد اکمل آگاه است که امتیاز حفریات را در ۱۹۰۰ یعنی ۲۸ سال قبل بدولت فرانسه واگذار کردند و این امتیاز انحصاری برای ما باقی است و دست فرانسه‌ها است. در این دو سال اخیر دولت یک مساعی
مبذول داشته و جدیت کرده تا اینکه باین نتیجه رسیده است که این امتیاز را ملغی کند و دولت فرانسه هم متوجه این امر شده است که یک امتیازی که مدتش دائمی و شرظش هم انحصاری است این یک امتیاز حسابی که مطابق با قواعد امروزه باشد نیست بجهت اینکه یک استدلالات علمی هست که آثارتاریخی مخالفت با انحصار دارد. بالاخره راضی شدند که این امتیازرا ملغی کنند ولی ملغی کردن آن مشروط باین شرط است که ما یک نفر مستخدم احتراماً و برا ی همراهی و مساعدتیکه حکومت فرانسه در اینموقع کرده است یکنفر متخصص برای اداره کردن اینکار برای مدت پنجسال استخدام کنیم و این امتیاز هم وقت یکه ان متخصص را استخدام کردیم ملغی است همان دقیقه که مجلس این قانون را تصویب بکند امتیاز انحصاری فرانسه هم همان دقیقه ملغی می‌شود.
همهمه نمایندگان جمعی ازنمایندگان ـ ملغی شده است. این حرفها یعنی چه؟!
وزیر معارف ـ و در واقع گذشته ایران بازگشت می‌کند باین مملکت و همانوقت که این قضیه تصویب شد آقایان حق دارند به بنده امر بفرمایند که بروم و یک قانونی برا ی حفریات تنظیم کنم
مدرس ـ این خیلی بد حرفی بود آقای وزیر خوب حرف نمی‌زند جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
مدرس ـ خیر کافی نیست. این حرها ضرر دارد؟ فهمیده نباید حرف زد کی امتیاز باقی است؟
وزیر مالیه ـ چرا
همهمه نمایندگان صدرا زنگ نایب رئیس
مدرس ـ باقی نیستآقا جان چرا این جور حرف می‌زنید کی تعهد کرده؟!
نایب رئیس ـ آقای بامداد
بامداد ـ اولاً اینکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند که چرا نمی‌گذارد نمایندگان دولت یعنی وزراء حرف بزنند بنده عقیده‌ام این است که اگر خود وکلا بطور موافق و مخالف صحبت کنند بهتر است. ثانیاً اینکه آقای مدرس می‌فرمایند ملغی است ملغی نیست اینها اینجا نباید مورد بحث واقع شود. آقا شما یک امتیازی داده بودید نفهمیده و ندانسته هر طوری بوده این فرمان امتیاز را بدست دولتی داده بودند و حالا آمده‌اند زحمت کشیده‌اند و گفته‌اند و این باید ملغی شود ….
جمعی از نمایندگان ـ (بطور همهمه) اصلا این موضوع را نگوئید مربوط باین لایحه نیست.
بامداد ـ بلی. حالا که ملغی شده یک مستخدم هم می‌آورند برای اینکه عتیقه جاتی که داریم حفظ کندو ترتیب آنرا بدهد.
مدرس ـ آقایان بی تحقیق می‌گویند.
وزیر مالیه ـ شما بی تحقیق فرمایش می‌کنید
زعیم - در این موضوع بین دولت ایران و فرانسه مکاتبه شده است.
وزیر مالیه ـ شما مکاتبه دولت را نخوانده‌اید چیز عجیبی است!!
مدرس ـ کسی که بلد نیست در سیاست نباید صحبت کند….
صدای زنگ ممتد نایب رئیس
نایب رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده أولا عرض می‌کنم که با هر امتیازی که بعقیدة خودم صلاح این مملکت باشد مخالفت نمی‌کنم حتی با استخدام هم همینطور ولی این استخدام را بنده صلاح نمیدانم بجه اینکه دویست هزار تومان بر بودجه این مملکت تحمیل می‌کند و نتیجه هم ما نمی‌توانیم بگریم و یک لوازماتی هم درد که آنها بیشتر خرج ایجاد می‌کند. باین ملاحظه بنده معتقدم که مردم را بهمین طریق آزاد بگذارند که هر کس می‌خواهد
حفر بکند بکند و مال خودش باشد وو این مخارج را هم تحمیل بر مملکت نکنند و اگر هم می‌خواهند تشویق کنند آن هم بجای خودش یک ترتیبات یدارد راجع بآثار عتیقه تاریخی هم یک قانون یتهیه کنند و بمجلس شورای ملی بیاورند و یک امتیاز قانونی صحیحی بیک کسی بدهند. بنابر این بهتر است که ما دیگر دویست هزار توان باین مملکت تحمیل نکنیم خدا شاهد است از همین نقطه نظر بنده مخالف هستم و این خرج را زائد می دانم.
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای ارباب کیخسرو (این قسم قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم مدت در ماده اول سه سال بشود.
ارباب کیخسرو ـ بنده این پیشنهادی را که کردم برای این بود که عرایضی داشتم عرض کنم چون در ماده اول فرصت نشد. مقصود بنده مخصوصاً این مدت نیست این جا خیلی تعجب کردم که آقای بامداد چیزهای فیر رسمی را می‌خواهند رسمی بکنند. تاورنیه را می‌خواهند این جا رسمی کنند تاورنیه از این مزخرفات خیلی گفته است و هیچکدام ه راجع بایران نیست و قابل اعتنا نیست. عرض می‌شود بنده فقط این جا از دولت خواستم سوال کنم که راجع باین فرمایشاتی که فرمودند آیا اسنادی برای پیشرفت این مقصود تحمیل کدره‌اند و در دست دارند یا بعد دچار یک اشکالاتی خواهند شد؟ ثانیاً آقای وزیر معارف اظهاراتی در این جا کردندکه شاید بندهخ درست ملتفت یشدم این جا یک امری را موکول بیک امر دیگری کردند مدت راهم این جا پنجسال قرار داده‌اند خواستم به بینم که آیا باین پنجسال عمل تمام می‌شود یا مدت دیگری هم ادامه خواهد داشت؟
نایب رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ مذاکرات یک بعضی از آقایان فرمودند و جوابی که آقای وزیر مقارف فرمودند و دفاع کردند بیشترش همانطور که آقایان وزیر معرف فرمودندو دفاع کردند بیشترش همانطور که آقایان تذکر دادند خارج از موضوع بود. بالاخره دولت ایران یک متخص می‌خواهد برای عتیقات و موزه استخدام کند از فرانسه مباحثات غیر رسمی هم لزومی ندارد اگر یک اطلاعات خارجی هم داشته باشند موضوعی ندارد که این جا مذاکره بشود. اگر در نظر آقایان باشد راجع بحفریات وزیر وفت آمد اینجا و رسماً اظهار کرد (اظهارات وزیر معارف مسؤل هم در پشت این تریبون برای ما سندیت دارد) دیگر تمدید مذاکره حالا موردی ندارد و آقای ارباب هم نظرشان بسه سال و پنجسال نبود.
ارباب ـ خیر.
یاسائی ـ اینکهفرمودندآیا بعد از پنجسال دولت ایران یک التزامی دراد ک کنترات را تجدید بکند بنده تصور نمی‌کنم الزامی داشته باشیم باینکه تجدید کنیم و این قید را این جا بکنیم خود دولت بعد اگر دید لازم است تجدید می‌کند اگر نخواست نمی‌کند و یا ممکن است از اتباع دولت آلمان یادولت دیگر استخدام می‌کند ولی در هر حلا الزامی ندارد.
ارباب کیخسرو ـ مقصود بنده هم همچنین بود که الزامی یباشد اگر الزامی نیست بنده هم این جا معتقد بسه سال نیستم و پس می‌گیرم.
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای دکتر طاهری (بشرح آنی قرائت شد)
پشنهاد می‌کنم در ماده اول بجای از اول فرودین ۱۳۰۷ از اول خرداد ۱۳۰۷ نوشته شود.
حاج آقا رضا رفیع ـ فرق نمی‌کند.
دکتر طاهری ـ چرا فرق نمی‌کند توضیح این مسئله معلوم است زیرا حالا ماه اردی بهشت است مقداری هم ازش گذشته و ما که حالا این را تصویب کنیم تا اول خرداد کارش درست می‌شود و مشغول
می‌شوند به تهیه کنترات از این جهت پیشنهاد کردم از اول خرداد باشد.
مخبر ـ نظر آقی دکتر طاهری عصور نیکنم تامین می‌شود بریا اینکه امضای کنترات و اعتباراتی که در بودجه منظور می‌شود همییشه یک ساله است و البته‌ای متخصص ار از تاریخی که دولت بموجب قانون مصوب کنترات می‌کند و از تاریخی که بایران وارد می‌شود باو حقوق می‌دهند دراین صورت بنده تصور می‌کنم که احتیاجی نباشد باینکه این قید بشود خود دولت بودجه اش این قیدرا خواهد کرد
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم باین پیشنهاد آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (دو سه نفر برخاستند)
نایب رئیس ـ تصویب نشد. آقای شیروانی (اینقسم قرائت شد)
پیشنهاد می‌شود در ماه اول نوشته شود از تاریخ مبادله کنترات.
شیروانی ـ عرض کنم که گمان نمی‌کنم این امر اشکالی داشته باشد بالاخره باید باو حقوق داد از این جهت بنده پیشنهاد کردم که از تاری مبادله کنترات نوشته شود.
مخبر ـ این صحیح است بنده قبول می‌کنم
عراقی ـ این تاریخ مبهم ایت معلوم نیست از چه تاریخی است باز از اول فروردین معلوم بود.
مخبر ـ عرض کنم که آقایان توجه بفرمایند در سال حقوق تمام مستخدمین در بودجه مصرح است حقوق این مستخدم هم البته درجزو بودجه سالیانه منظور می‌شود و البته از تاریخی که این شخص کنتراتش مبادله می‌شود و استخدام می‌شود و قبول می‌کند از آن تاریخ حقوق باو می‌دهیم. این اعتبار را در یک سال جزو بودجه منظور می‌کنیم بعد از تاریخ مبادله کنترات که البته تاریخش معلوم است باوحقوق می‌دهند و مازاد آنهم صرفه جوئی می‌شود و می‌رود بخزانه دولت و این اشکالی ندارد.
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای فیروز آبادی (بشرح آتی قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که نوشته شود برای مدت چهار سال.
فیروز آبادی ـ بنده میدانم که همه آقایان بصرفه جوئی مملکت اقدام می‌کنند اگر چه بصد توما ن باشد باین ملاحظه بنده عقیده باین استخدام و مخصص نداشتم که دویست هزار تومان بما تحمیل بکند و بما ضرر بخورد حال که می فرمائید خیلی لازم است باین جهت بنده پیشنهاد کردم که چهار سال باشد لااقل یک سال کمتر باشد و ضرر کمتر بخورد اگر خوب کار کرد یک سال دو سال هم اضافه می‌کنیم اگر نه که چهل هزار تومان کمتر ضرر می‌خورد.
نایب رئیس ـ آقای عراقی.
عراقی ـ نظریاتی آقای فیروز آبادی خیلی خوب است بعقیده بنده ولی چون قضیه دوطرف دارد و کنترات است اگر ما قبول کنیم باید او قبول نکند اگر یک طرفی بود خوب بود ولی خوب البته نظریه او ه باید ملحوظ شود ولی نظریه او پنجسال است و دولت با او قرار دادش تمام شده است و نمی‌شود قرار داد را تغییر داد.
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای فیروز آبادی آقایانی که موافقند قیام فرمایند (دو سه نفر برخاستند)
نایب رئیس ـ تصویب نشد پیشنهاد آقای ضیاء
بشرح آتی قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم که بماده اول پیشنهادی کمیسیون رأی گرفته شود.
ضیاء- بنده توجه آقای شیروانی و آقای مخبررا
جلب می‌کنم و توجه می‌دهم راجع بمبادله کنترات که عمل این طور نیست وقتی که استخدام یک متخصص تصویب شد از تاریخ معینی یعنی از همان روز حقوق بآن شخص داده نمی‌شود وقتی بمستخدم کنتراتی حقوق داده می‌شود وارد ایران می‌شود و مشغول کار می‌شود. مثلا اگر از اول فروردین ۱۳۰۷ مطابق این قانون استخدام شود و بعد از ۶ ماه وارد شود ممکن نیست وزارت مالیه دیناری بآن شخص بپردازد بلکه از روزی که وارد ایران شده و شروع بکار کرده حقوق باو می‌دهد بعلاوه توجه آقایان را جلب می‌کنم که اگر ما می‌توانستیم و ممکن بود سه ماه جلوتر از فروردین می‌نوشتیم برای اینکه پنجسال زودتر تمام شود بهتر بود باین ملاحظه بنده پیشنهاد کردم که بمادة اول همانطوری که کمیسیون خبر داده بود رأی گرفته شود.
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ضیاء آقایان موافقین قیام فرمایند دو سه نفر قیام نمودند
نایب رئیس ـ تصویب نشد. رأی می‌گیریم بماده اول با اصلاحی که شد آقایانی که موافقند قیام فرمایند. (اغلب قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب شد ماده دوم…
جمعی از نمایندگان ـ تنفس نایب رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) (در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل و بفاصله یکساعت مجدداً تشکیل گردید)
نایب رئیس ـ ماده دوم قرائت می‌شود (اینقسم قرائت شد)
ماده دوم ـ حقوق مشخصص مزبور سالی دوازده هزار تومان است که باقساط ماهیانه بشمار الیه تأدیه خواهدشد
نایب رئیس ـ آقای آقای سید یقعوب آقا سید یعقوب ـ این حقوقی که مقین کرده‌اند بعد از آمدن داده می‌شود یا از وقت کنترات؟ بنده عقیده‌ام این است که از موقع اشتغال باو حقوق بدهند چرا؟ چون ماده دیگری است که مخارج مسافرت هم باو داده می‌شود و بدیهی است بعد از ورود و از روز اشتغال بخدمت باید باو حقوق داده شود.
نایب رئیس ـ آقای دادگر
دادگر ـ عرض کنم که چون در این مسائل خیلی محث می‌شود بنده نظر آقا را جلب می‌کنم شاید بری مجموع این کار یک کمکی بشود مسئله قرداد و کنترات و مبادله و اینها یک چیزهائی است که سلیفه طرفین تنظیم می‌شود و این مسئله را تقربیاً تمام دنیا تصدیق کرده‌اند که دولت‌ها قضایائی دارند که شاید قابل نقل و گفتن هم نباشد بعضی مواقع بیک مناسبتی یک قضایائی را در خارج حل می کنندو می‌آورند بعرض مجلس میرسانند آنوقت اگر از روی سلیقه و طرز فکر و خیال اشخاص بخواهند آن را حل کنند نمی‌شود خوب بنده که یک نفر ایرانی هستم عقیده دارم که اصلاً رایکان باشد و هیچ حقوق ندهیم چه عیبی دارد؟ یا دیگری عقیده دارد بجای دوازده هزار تومان دوازده تومان باشد این البته خیلی اسباب خوشوقتی می‌شد دولت هم البته این حق را دارد ولی خوب او قبول نمی‌کند و آن نظری که اول بودهن است آن نظر و آن لحاظ ازبین می‌رود. از این جهت حرف زدن درقضایای کنترات و اینها خوب نیست برای آن که یک طرفی که نیست راجع بخودمان هم که نیست دوطرفی است و خوب اس کهآقا هم موافقت بفرمایند و باید بطرف مقصود رفت. این قضیه قبول شده است و متضمن یک فوائد عظیمی است که مملکت باید بطرف او رود.
نایب رئیس آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده عرض می‌کنم که دوازده
هزارتومان زیاداست و صلاح نمیدانم باین شخص داده شود. آقا می‌فرمایند که او قبول نکرده است پس معلوم می‌شود که شخصش را هم معین کرده‌اند و با او قرار دادی گذاشته‌اند و معلوم می‌شود هاین شخص منحصر است و کمتر از این راقبول نکرده است اینطور میشوددیگر درهر حال بنده مخالف هستم مملکتی که وزیر آن هفتصد وپنجاه تومان مواجب میگیدر در صورتی که دویست و پنجاه تومان آن هم زیادی است آنوقت متخصص می‌خواهند برای یک کاری بیاورندو ماهی هزار تومان باو مواجب بدهند این بعنی چه؟ این خیلی زیاد است باین نظر بنده مخالف هستم و برای مراعات حال مملکت باید این را تقلیل بدهند و همینطور هم در قراردادهای بادیگران این ملاحظه را بکنند
نایب رئیس ـ آقای بامداد
بامداد ـ محض تذکر دفاعی که آقای دادگر قراردادی است که طرفین باید قبول بکنند و بالاخره یک چیزی را هم باید عرض کنم که این مسئله مسئله علم است و تخصص و مقام عالی چه باید کرد متخصصی که ما برای صبحه فردا می‌خواستیم بیاوریم همین مبلغ را می‌گیرد متخصص دیگری که میآوریدهمین قدر می‌گیرد خوب چه باید کرد؟ انشاء الله وقتی که اسخاص از خودمان پیدا کردیم و مستغنی شدیم آنوقت ولی عجاله تشخیص داده شده است و ما هم احتیاج داریم و خوب است موافقت بفرمایند
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
نائب رئیس ـ رأی می‌گیریم بمادة دوم آقایان موافقین قیام فرمایند، (اکثر برخاستند) نایب رئیس ـ تصویب شد ماده سوم (این قسم قرائت شد)
ماده سوم ـ در موقع عزیمت بایران بمتخصص مذکور مبلغ چهار صد تومان خرج سفر داده می‌شود و هنگام ختم قرارداد نیز د رصورت عدم تجدید کنترات معادل مبلغ مزبور برا یمراجعت بشمار الیه نیز پرداخت خواهدشد چنانچه متخصص سابق الذکر کنترات خود را شخصاً فسخ نماید حق اخذ مخارج معاودت را نخواهد داشت.
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ یک مسئله را آقای دادگر بیان فرمودند چون غالباً نمی‌خواهم در کلمات ایشان بنده ایراد کنم عرضی نمی‌کنم لیکن اگر خودشان توجه می‌فرمودند بنظر بنده این فرمایش شان از فلسفه دور بود. لوایحی را که دولت می‌آورد ما نباید حرف بزنیم چون بین خودشان تمام کرده‌اند؟ این که معنی ندارد بنده عقیده خودم را عرض می‌کنم چرا آورده‌اند آورده‌اند که ماشور کنیم و هر نظری که داریم بگوئیم و الاما بین خود شان تمام کرده اندخوب بروند و بکنندماکه کاری نداریم بآنها؟!!
مابین خودشان دو نفری تمام کردن فایده ندارد بنده نمی‌گویم دولت بر خلاف منافع مملکت یا بر خلاف منافع ما کارمیکند ولی مسئلة شوروی است و باید درقضایا مشورت بشود. در اینجا وقتیکه ماهی هزار تومان برای این شخص معین شده است دیگر نباید اضافه داد بنده عقیده‌ام این است که همیشه بقدری که می‌توانیم باید جلوگیری کنیم ازمخارج فوق العاده ولی یکشاهی صد دینار هم باشدذ این عقیدة بنده است محال دست از این عقیده‌ام بردارم. گذشته از این ما باز هم متخصص ازفرانسه و آلمان آورده‌ایم و برای خرج سفر آنها سیصد تومان داده‌ایم علت اینکه اینجا زیاد کرده‌اند و چهار صد تومان نوشته‌اند چیست؟
نایب رئیس ـ آقای دادگر
دادگر ـ عرض که بنده خواستم که توجه بدهیم
Page 16 missing
(بمضمون آتی قرائت شد) پیشنهاد می‌شود در آخر مادة چهارم اضافه شود ولی بیشتر از سه ماه حق ندارد از مرخصی خود جمعاً استفاده نماید.
وزیر مالیه ـ این خوب است. مخبر ـ بنده هم قبول می‌کنم
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم به مادة چهارم بااین اصلاح آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)
نایب رئیس ـ تصویب شد ماده پنجم
مخبر ـ اجازه بفرمائید بجای ماده پنجم یک ماده از طرف کمیسیون پیشنهاد شده قرائت شود و تکلیفش معلوم شود بعد ماده پنجم ماده ششم خواهد شد
(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده پنجم ـدولت مکلف است برای تنظیم امور حفریات قانونی تهیه و برای تصویب به مجلی شورای ملی تقدیم نماید
نایب رئیس ـ مخالفی نیست؟
شیروانی ـ بنده مخالفم. نایب رئیس ـ بفرمائید.
شیروانی ـ عرض کنم بنده تصور می‌کنم این عبارت کافی نیست بعلاوه باید اسمی از نظامنامه برده شود یک ماده الحقیه بنده پیشنهاد کردهام بعد شنیدم آقای تقی زاده و آقای آقا سید بعقوب هم هر کدام یک ماده الحقیه پیشنهاد کرده‌اند اگر اجازه بفرمائید برای اینکه آن مواد الحقیه هم بعد مطرح نشود که وقت زیاد صرف شود آن مواد الحقیه بجای پیشنهاد در ماده پنجم قرائت شود آقای مخبر وهیئت محترم دولت با یکی از ان ما موافقت نمایند که مقصود به عمل بیاید
وزیر مالیه ـبسیار خوب است
نایب رئیس ـ ماده الحاقیه پیشنهادی آقای تقی زاده (اینطور خوانده شد)
دولت مکلف است نظامنامةبرای حفریات و امور مربوطه به عتیقجات تهیه نموده به مجلس شورای ملی تقدیم نماید و اینگونه نظامنامه‌ها همه وقت باید بتصویب مجلس برسد
وزیر مالیه ـ بقیه را هم بخوانند نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای شیروانی (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده الحاقیه ـ کلیه اتباع ایران برای حفر اراضی بدون صاحب آزاد هستند و دولت مکلف است قانون مخصوصی راجع به حفریات عتیقه جات تقدیم مجلس نماید
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای فیروز آبادی (بمضمون ذیل خوانده شد)
ماده الحاقیه ـ این متخصص مکلف است که کاملا در صدد کشف عتیقه جات بوده باشذ و نتیجة عملیات خود را هر سه ماه یکمرتبه بتوسط دو روزنامه رسمی اعلان نماید
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب (بترتیب ذیل قرائت شد)
ماده الحاقیه ـ کلیه اشیاء تخت الارضی که به نفع اتباع داخله پیدا می‌شود و یا استخراج خواهد شد آزا است و مأمورین دولت حق تعرض بهیچ عنوانی ندارد تا اینکه لایحه قانونی راجع به اشیاء تحت الارضی از مجلس بگذرد
نایب رئیس ـ آقای تقی زاده
تقی زاده ـ اینجا دو مطلب هست پیشنهاد بعضی از آقایان متضمن یکی از آنها است و نکتة دیگرش شاید فوت شود. اینکه می‌گوید دولت مکلف است قانونی برای عتیقیات و حفریات بمجلس بیاورد اولا تنها مقصود اسن نیست که دولت یک قانون بیاورد بلکه مقصود این است نظامنامه هائی که برای اینکار نوشته می‌شود و به اسم نظامنامه نخواهند آنرا قانون کنند آنها بمجلس بیاید چون در مملکت ما نظامنامه دارد از قانون
جدا می‌شود گر چه نمی‌شود کاملا این ادعا را کرد. ما نظامنامة انتخابات داریم. نظامنامة داخلی مجلس داریم قانون اساسی هم اسمش نظامنامة اساسی است و در این موقع شاید بعضی نظامنامها برای حفریات و عتیقیات ترتیب دهند و بتصویب مجلس نرسد و این بنظر بنده خطا است. اینجا مطلب دو تا است. بعضی از آقایا پیشنهاد کرده‌اند یک قانونی برای اینکار بیاورند که مردم آسوده شوند و متعرض اشخاص نشوند. دوم این است که هرنوع چیزی که مربوط باین امر است از نظامنامه و غیره باید بمجلس بیاید. ممکن است دولت یک قانونی بیاورد بعنوان قانون حفریات و عتیقه جات و متضمن بعضی از مطالب باشد و بعضی مطلب کنار بماند و آنها که کنار ماند جزو نظامنامه بشود. برای این کاملا توضیح می‌دهم مطلب را که چیزی مجهول نباشد و حالا مجبورم آن چیزی را که چندان میل نداشتم بگوبم عرض کنم در قرار نامة که دربیست و پنجم مهر ماه گذشته دولت ایران بادولت فرانسه منعقد گردیده است بعضی چیزها را راجع کرده است به نظامنامه و البته ما میل نداریم یک طورهائی بشودکه ترتیب قدیم همانطور که بوده جاری بشود بلکه می‌خواهیم تخت ترتیب و تنظیم جدید بیاید بنابراین برا ی همین چیزیکه برای همین چیزیکه برای این کار مقرر می‌شود اگر اسمش باید نظامنامه باشد باید بتصویب مجلس باشد این است که پیشنهاد بنده متضمن دونکته است و مخصوصاً قید شده است که دولت باید نظامنامه هائی که برای امور حفریات ترتیب می‌دهد به مجلس شورای ملی بیاورد و همینطور کلیه چیزهائیکه مربوط به این کار است باید پیشنهاد به مجلس بشود و قبلاً هم با آقایان مذاکره کردم موافق بودند و باخود آقای وزیر هم مذاکره کردم ایشانهم موافق بودند.
وزیر مالیه ـ عرض کنم با پیشنهاد آقای نقی زاده اصولاً ما موافقیم و اگر در آن پیشنهادی که آقای مخبر با موافقت دولت دادند اغسمی از قانون برده شده برای این بوده است که نظامنامه دو قسم است یک نظامنامه هائی است که برای اجرای یک قوانین در وزارتخانها نوشته می‌شود و خود آن قانون در حین تصویب شدن مقرر می‌کند چون تمام جزئیات راجع به یک مطلبی را مثل حفریات نمی‌شود در قانون گذاشت.
ولی یک نظامنامه هائی هست که البته آقای تقی زاده هم نظرشان به آنهاست که چون قانونی برای آن کا رنیست مقررات قانونی در آن نظامنامه‌ها معین شده است چنانچه ملاحظه میفرمائید الان کلیه معاملاتی که در این باب می‌شود از روی یک نظامنامه هائی است بای اینکه قانونی تا بحال برای این کار نگذشته است و یک نظامنامه و مقرراتی برای این کار در ضمن امور اداری درست شده که آن مقررات اجرا می‌شود. ما که گفتیم قانون حفریات باید به مجلس بیاید طبعاً تمام آن نظامنامه‌ها بموجب آن قانون از بین می‌رود و فقط آن قانون پیش بینی خوهد کرد که اگر لازم باشد وزارتخانه یک نظامنامه هائی ببرای اجرای قنون بنویسد. حالا اگر بخواهیم اینجا پیشنهاد آقای تقی زاده را بنویسیم که هر نظامنامة که راجع بامور حفریات است باید بتصویب مجلس برسد آنوقت خودمان رامقید کرده‌ایم که فردا ذر قنون حفریات نتوانیم بنویسیم نظامنامة اجرای این قانون را خود دولت بنویسد چنانچه اینکار را هر روز نسبت بقوانین می‌کنیم و اگر حالا هم آقای تقی زاده موافق کنند که در همان پیشنهاد آقای مخبر اضافه شود نظامنامه‌های اساسی نظرشان تامین می‌شود. اگرهم یک نظامنامه هائی سابقاً در جریان بوده است و بتصویب نرسیده است و صورت قانونی داشته است. برای این بوده است که قانونی براین آن نبوده است ولی در هر موقعی که مجلس قانونی تصویب نمی‌کند آن نظامنامه‌ها ازبین می‌رود. در هر حال برای اینکه نظر آقا تأمین شود در همان پیشنهاد آقای مخبر ممکن است نوشته شود قانون و نظامنامه‌های اساسی
تقی زاده ـ این را قبول می‌کنم
وزیر مالیه ـ این توضیحاتی بود که نسیت به پیشنهاد آقای تقی زاده دادم ولی چون آقایان دیگر هم پیشنهاد هائی یدارند که می‌خواهند توضیح بدهند اگر اشکال نظامنامة ندارد ممکن است در آن پیشنهادها هم توضیحات داده شود و جواب بدهیم که شاید همة آقایان در یکی از این پیشنهادها توافق نظر حاصل کنند و یک رای گرفته شود که قاطع باشد.
نایب رئیس ـ آقای شیروانی
شیروانی ـ اساساً این نکته باید محرز شود که موزه در حقیقت یک نکته ایست که مرکز تجمع اشیاء تاریخی است و یک جنبة بین المللی دارد بدیهی است یک ملتی که یک موزة عالی خوب داشته باشد البته آن موزه معروف و شهرتش بنام خود آن ملت است ولی چیز هایکه از آثار ملل دیگر در آنجا تجمع پیدا می‌کند آنها بنام همان ملت است و همان تاریخی ار که یک ملتی می‌خواهد از آن استفاده کند و او اینکه اشیاء آنها در موزه‌های دیگر هم هست بازهمان استفاده را می‌کند کما اینکه وقتی در موزه‌های اروپا می‌روید در شعبة شرق مخصوصاً در قسمت ایران به خط جلی نوشته است آثار تاریخی ایران و آثار تاریخی مارا تمام دنیا می‌آیند در موزه‌های دیگران تماشا میکنندو این آثار تاریخی در همه جا هست. مثلاً شاید آثار و خطوط ناپلئون در موزه‌های لندن بیشتر از خود فرایسه باشد و فرانسه‌ها هم هیچ دلسوزی ندارند و خیلی هم راضی هستند که آثار ناپلئن که یک مرد تاریخی فرانسه است در سایر نقاط دنیا به مقض نمایش عامه گذاشته مسشود. اگر راجع به اشیاء است و مخصوصاً برای اشیائی است که باید در موزه‌های مملکتی باشد و از آنجا خارج نشود و الاسایر اشیاء که در دنیا هست و جنبه عتیقه دارد و آتیک است و بعنوان آتیک جمع آوری می‌شود آنها یک چیزهای آزادی است در تمام روی زمین این مسئله را برای آن قسمت اول پیشنهاد خودم عرض کردم حالا بر می‌گردم چون تا امروز یک ترتیب قانونی و مرتبی برای آثار تاریخی و اشیاء عتیقه و حفریات در ایران نبوده است و یک کارهائی غیر قانونی هم میشده است اگر امروز که ما می‌خواهیم وارد این مرحله مهم بشویم بخواهیم بگذاریم آن عملیات باقی باشد علاوه بر اینکه آن استفاده‌های تاریخی را نمی‌توانیم بکنیم آن صدمات و آن تضییقائی هم که سابقاً برای آن کس که گنج پیدا می‌کرد بود حالا هم باقی می‌ماند. آقایان مسبوق هستند که اگر یک بدبخت بیچارة در این مملکت یک کوزه شکسته از بین می‌رود و حقیقتاً بقدری دچار این ادارات می‌شود که بکلی مایوس مسشود که عقب چنین کار هائی برود. غالباً اشخاصی آمده‌اند پیش ما که فرضاً یکوقت در همدان تیشه اش خورده است بگوشه یک کوهی و چهار تا اشرفی پیدا کرده است این بیچاره بیست سال پازده سال توی ادارات دولتی بوده سا امروز اتفاًقاَ با آقای وزیر معارف مذاکره می‌کردم که یک قالی کهنه از بین رفته که بخواهند از روی زمین جمعش کنند باید با جاروب جمع کرد و فقط از نقطة نظر عتیقکی خریده می‌شود فلان تاخیر ایرانی که می‌رود از این خانه و آن خانه یک قالی پیدا می‌کند و بالاخره در نتیحه این عمل دارائیش از بین می‌رود. فلان شخص که این قالی کهنة پاره را می‌خرد برای این است که فرضاً در زمان تیموری‌ها یافته شده و می‌خواهند در فلان موزه بگذارند هستی این شخص دارد روی این قالی می‌رود این عمل‌ها باید متروک شود قالی کهنه اشیاء عتیقه کوزه‌های زیر خاکی و بالاخره آن چیز
هائی که جنبة دولتی ندارد در این مملکت باید عموماً آزاد باشد و بالاخره اینها یکی از ثروت‌های ملی مملکت ما است تا کی باید زیر خاک بماند؟ بنده اگر یک تپة فرضاً در اصفهان سراغ داشته باشم از ترس معارف و گمرک نزدیک او نمی‌روم ولی وقتی بدانم گیر نیستم و می‌توانم از آن اشیاء زیر خاکی استفاده کنم می‌روم و آنها را استخراج می‌کنم و همان طور که عرض کردم چون این قبیل اشیاء‌جنبة بین المللی دارد از دست ما نمی‌رود و یک پولی هم وارد مملکت ما می‌شود و هیچ مانعی هم ندارد که سرمایه‌های زیادی از خارجه بملکت‌ها وارد شود و اشیاء تاریخی ما هم بماند مثلا در گمرک یک نظامنامه هائی است که یک روز هم باید آنها از بین برود ما اینکه از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسم برای این نظامنامه هائی است که برخلاف مشروطیت در مملکت ما ایجاد می‌شود در گمرک قرار گذارده‌اند که هر مالی را هر کسی بعنوان عتیقکی گرفت صد سی به آن بدهند هر چیز تازة هم می‌خواهند خارج کنند عتیقه می‌شود برای اینکه گمرکچی می‌خواهد صدی سی بگیرد و جلو تجارت مردم را بگیرند در هر حال بنده پیشنهاد کردم که حفریات برای هر فرد ایرانی آزاد باشد و دولت برای کلاسه کردن و ترتیب دادن یک چیزهائی که جنبة دولتی دارد قوانین یا نظامنامه هائی بخواهد بنویسد بنده هم موافق هستم و باید آنها رعایت شود ولی تا وقتی که قانونی از طرف دولت به مجلس نیامده و تصویب نشده است باید این نظامنامه هائی که در گمرک هست و این قسم پول گرفتن‌ها از مردم بکلی از بین برود.
وزیر مالیه ـ عرض کنم این اظهاری را که آقای شیروانی فرمودند راجع به آزاد بودن صدور یک قسمت از عتیقجات و اشکال تراشی نکردن باری مردم این کاملا صحیح است و دولت هم کاملا با این نظر موافق است و مخصوصاً اینکه در اینجا ذکر شد که بایدقانون عتیقات بمجلس بیاید برای این بود که به یک ترتیب خوبی این قضایا حل شود بنده می‌خواهم یک توضیحی بدهم که سوءتفاهم در مذاکرات نشود حفریات یک تفاوتی دارد با آنتیک و قالی کهنه یا قامکار کهنه اینکه گفته می‌شود حفریات آزاد باشدکه مردم هر کجا می‌خواهند این را بکنند مقصود آقا را تامین نمی‌کند بلکه ضرر هم می‌زند حفریات یک چیزی است علمی و باید بر طبق یک اصولی و یک قواعد و تربیب علمی عمل بشود و اگر اینطور نباشد آن ذخائر تحت الارضی را ضایع می‌کنند این است که باید در قانونی که برای حفریات گذاشته می‌شود پیش بینی شودکه هر کس که می‌خواهد برود حفر کند آزاد باشد مشروط براینکه یک مقرراتی را رعایت کند و آن وقت آن مقررات باید معین کند که در حفریات باید چه قسم عمل کنند و الامیروند برای یک تیله شکسته و یک کوزه شکسته کارهای عجیب و غریب می‌کنند بنده اینجا می‌خواهم بطور حکایت یک چیزی را برای شما نقل کنم که بی مزه هم نیست چند روز قبل بنده در مسجد سلیمان بودم رفتم آثار قدیم مسجد سلیمان را به بینم در ضمن اینکه آنجا را تماشا می‌کردم دیدم یک لر بختیار ی یک بیلی دستش گرفته و دارد آنجا را می‌کند گفتم چه می‌کنی گفت من دیشب حضرت را خواب دیدم حضرت به من گفته است که امروز بیایم دور اینجا را دیوار بکشم و مسجد درست کنم گفتم خوب این مطلبی را که اظهار می‌کنی محتاج به کندن و زیر زمین رفتن نیست. اگر مقصود تو دیوار کشیدن است چرا می‌کنی اگر چیزهای دیگرهم بتوفروده‌اند که چند ذرع هم ایجا را بکنی آن حرف دیگری است بعلاوه آن حضرت چه کسی بوده است؟ یکسی از خان‌های بختیاری بوده است یا یک کسی دیگر مثل من بوده است؟ خلاصه یک بحث کلی آنجا با آن رفیقمان کردیم و بالاخره بعد هم ممنوعش کردم آنجا یکی از قسمتهای آثار تاریخی این مملکت است خود که نباید هر کس یک بیل دست بگیرد برود آنجا و بگوید می‌خواهم زمین را بکنم و دیوار بکشم. تمام
آن ذخایری را که ما به آن علاقه مند هستیم و اینقدر برای آنها ابراز حرارت می‌کنیم درد از بین میرودبه این ملاحظه تقضا درام اساساً در موقع قانون کنترات این متخصص این قبیل مسائل مورد مذاکره نشود. اگر با نظر آقای تقی زاده و تقضی آقایان دیگر موافقت کردیم نسبت به قسمت نظامنامه‌های اساسی و قانونی که تمام این نظامات و تمام ایننظرها در موقع قانون نویسی با احتیاط و دقتهای کامل و بامراجعة به اشخاص متخصص انجام خواهد یافت. راجع به مردم که مبنده کاملا موافقم و آقای وزیر معارف هم از بنده و همه آقایان خیلی موافقترند برای اینکه چندین جلسه قبل از اینکه وزیر معارف بشود و باید دولت مساعدت کند او مقصود این است که مما با تمام این قضایا موافق هستیم و لکن تصدیق می فرمائید که مودفقت ما در این قانون بهمان اندازة باید باشد که برای این موقع لازم است و آن هم همان قسمتی است که قوانین و نظامنامه‌های اساسی باید بتصویب مجلس برس ولی این قضایا را باید در ان قانون و نظامنامه‌ها در نظر بگیریم و آقایان هم تصور نفرمایندکه این قانون تهیه نشده یا فکری برای تهیة این نیست آقایان باید بدانند ک این مذاکراتی که امروز اینجا با پروفسور هر تسفلد آلمتنی اسن که درکارهای دیگر هم بنام انجمن آثار ملی با دولت کمک می‌کند با او مشوردت شده است و در همین قسمت قانون حفریات با ایو مشورتها شده است و پروژه هائی نوشته شده است. تمام اینها در وزارتمعارف حاضر است و خیلی زود اینها را ما می‌توانیم بمجلس بیاوریم و آقایان با تصویب آنها هم مقصود خودشان را تأمین می‌کنند و هم این ذخایر را دست خوش هر بیل و کلنگ بدستی نخواهند کرد
شیروانی ـ بنده یک کلمه درموقع رأی به پیشنهاد خود اضافه می‌کنم: حفریات با رعایت حفظ اصول علمی.
وزیر مالیه ـ اصول علمی باید معین شود.
نایب رئیس ـ آقای یفیروز آبادی نسبت به پیشنهاد خودتان تئضیح بدهید فیروز آبادی ـ بخوانند (بشرح سابق خوانده شد)
فیروز آبادی ـ اولاعرض کنم که بنده اساساً با این قانون مخالف بودم حالا آقایان صلاح دانستند بسیار خوب ولی باید هر کس ه رمستشاری که می‌آوریم ازش استفاده کنیم و همین بمجرد استخدام اکتفا نکنیم باشد از او استقاده کنیم و بفهمیم استفادة ما از او چیست. باین ملاحظه بندهپیشنهاد کردم که این شخص متخصص که درسال بعقیدة من چهل هزار تومان خرج بر میداردما بدانیم در مقابل این خرج چه استفاة ازآن شده است مثل بعضی از متخصص‌ها نباشد که از اول که می‌آیند تا می‌روند هیچکس نمیداندکه چکار کرده‌اند. باین ملاحه بنده این پیشنهاد را کردم که در ظرف هرسه ماه کارهائی را که می‌کنند توسط یک یا دو روز نامه منتشر کند که فلان را دیدیم یا از فلان جا نتیجة بدست آوردیم و فلان کاررا کردیم همیجور مجمل و مندمج نباشد که نفهیمیم چکا رکرده‌اند
نایب رئیس ـ آقای رفیع
رفیع ـ در عمل مکرر امتحا کردیم وقتی بناشد پیشنهادات قرائت شود و توضیح بدند هیچ فایده نخواهد دشات یک لایحه از طرف کمیسیون بودجه آمده آقای تقی زاده هم یک پیشنهادی کردند و آقای وزیر مالیه آنرا با یک
اضافه قبول کریدن آقای تقی زاده هم موافقت نمودند که نظامنامه‌های اساسی نوشته شود بنده استدعا می‌کنم از مقام رایاست که به آن پیشنهاد رأی بگیرند آن پیشنهاد قاع است اگر آ“ پینهاد قبول نشد داخل مسشویم د رپیشنهادهای دیگر مبلغی هم از ظه رمیگذرد و اگر خخواهیم در این پیشنهادها مباحثه بشود امروز اسن مسئلهتمام نخواهد شد عقیدة بنده این است آقایان باین مذاکرات خاتمه بدنهد بآن پیشنهاد رأی بگیرید
نایب رئیس ـ آقای تقی زاده یک پیشنهاد دیگر فرموده اندقرائت می‌شود بشرح ذیل قرائت شد
ماده ذیل راپیشنهاد می‌کنم
ماده۵-دولت مکلف است قانونی برای حریات و سایر امور راجعة به عتیقیات تقدیم مجلس نماید علاوه بر ای نظامنانه اساسی راجعة به همان امور نیز بایدبتصویب مجلس برسد
مخبر ـ این ماده تقریباً همان مادهایست که خود دولت تقدیم کده است ای است ه بنده قبول می‌کنم
شیروانی ـ ینده هم با همین پیشنهاد آقای تقی زاد موافقم
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای روحی هم مربوط بهمین است (باین ترتیب خوانده شد)(پیشنهاد می‌کنم که نظامنامه‌های مربوطه باین قانون و قانون عتیقیات فقط بامضای کمیسیون مقارف رسیده پس از تصویب کمیسیون بموقع اجرا گذارده شود.
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ بنده امرزو یک چیز تازة در این مجلس می‌شنوم و آن ایناست که مجلس ه قانون وضع می‌کند و هم نظامنامه می‌نویسد….
یکنفر از نمایندگان ـ اینطور نیست
روحی ـ اجازه بفرمائید حالا عرض می‌کنم هر قانونی یک نظامنامه برای طرز اجرای آن لازم دارد ولی از یکطرف نظامنامه هائی در وزارتخانه‌ها وضع می‌کنند که ابروح قانون مخافت دارد … یکنفر از نمایندگان ـ بهمین دلیل باید بتصویب مجلس برسد
روحی ـ ازآیطرف هم نظامنامه نباید وقت مجلس را بگیرد. مثل همان رائی است که بقانون بلدیه می‌دادند ک۹ه جزئیات عوارض شهریه را ه بتصویب مجلس برسانند و این ترتیب جز تضییع وقت مجلس و خرابی کار و اکالاتفایدة ندارد. باین جهت اینطور نظامنامه‌ها راباید کمیسیون تصویب کند. اگر راجع به مالیه است کمیسیون قوانین مالیه اگر مال خارجه است کمیسیون جارجه و اگر مال عدلیه است کمیسیون عدلیهو بهمین ترتیب نظامنامة هر قانونی را کمیسیونها تصویب کنند یعنی دولت وقتی پیشنهادکرد و کمیسیون تصویب کرد بعد از تصویب کمیسیون بموقع اجرا بگذاارد که وقت مجلس ار نگید و الا آن دوزههفتم اخلاف ما که خواهند آمد جز تصویب نظامنامه کار دیگری ندارند و برای بصویب نظامنامه‌ها که یک کار جزئی است دچار اشکال خواهند شد.
مخبر ـ اینجا یک موضوعی را آقا توجه نفرمودند نظامنامه‌های اساسی غیر از همة نظامنامه هائی است که بای اجراء قوانین تهیه می‌شود. نظامنامه‌های اساسی تقریباً یک قسمت از قانون را تشکیل می‌دهد و با این نظر آقانقاوت دارد خوتب است پیشنهاد خودشان را مسترد فرمایند
روحی ـبنده هم با پیشنهاد آقای تقی زاده موافقت می‌کنم.
نایب رئیس - آقا سید یعقوب هم می‌خواهند توضیح بدهند.
آقا سید یعقوب ـ بلی. توضیح بنده و دلیل بر حقانیت بنده که مأمورین دولت نسبت بیک بدبختی که می‌خواهد حفریات بکند اذیت می‌کنند همان فرمایش
آقای وزیر مالیه است که آن بیچاره بدبخت بختیاری بمجرد اینکه دید وزیر ماله است و چارة ندارد گفت پیغمبر را خواب دیده‌ام (خندة نمایندکان) چرا؟ برای خاسر اینکه دیده است چاره ندارد. ولی حقیقت نمیدانم چه شده است که این وزیر مالیه مثل مأمورین دولت نیست (خندة نمایندگان) عرض بنده در مقام سئوال است نه در مقام ایراد (خندة طولانی نمایندگان) حالااز خنده می‌گذریم
ولی این عرایضی ارکه بنده می‌کنم همه تان مستخضر هستید ک مامورین دولت نسبت برعایا وقتی که استشمام میکنندکه یک چیزی از زمین در آوردهاندچه م کنند خدای وحد شاهد است در استراباد شنیدم یک کیسی را که یک چیزی پیدا کرده اس بیست چهار ساعت سه تا نظامی اما مال حالا نیست مال دورة سابق قبل ازمشروطه است (خنده نمایندگان) چهار نفر ایستاده و خواب اورا گرفته بودند. این وقایع را عرض می‌کنم خنده نکنید. مرحوم میزا حسینخان برای بنده صحبت کرد از مرح. م امیر افخ که یک کسی رامتهم کرده بودند که پولی پیدا کرده است بیست وچهار ساعت خوابش را گرفته بودند بعد افتاد و و مرد و هر چه قسم می‌خورد نشد تا آخر مرد همینقدرکه بگویند فلانکس جیزی کشف کرده است با دفینة پیدا کرده است این بلاها بر مردم هست وآنها را اذیت می‌کنند. این کلماتی که وزرای دیپلماسی ما بیان می‌کنند غیر از وردی است که ما که نماینده ملت هستیم می دانیم یک کلمات دیپلماسی رااینجا اظهار می‌کنند یک مرتبه ما متوجه دیپلماس می‌شویم (خنده نمایندگان) که همه چیز از بین رفته است هر چه میگوئیم والله بالله اینطور نیست فایده ندارد باید امروز ترتیبی بکنیم کهاینظلم را از سر مردم رفع کنیم. مامورین د. لت غیر از وزارائی هستند که در تهران هستندمامورینی که در خارج تهران هستند بعنوا اینکه کسی چیزی را کشف کرده است انها را داغ و درفش می‌کنند زهجیر می‌کنند. صدمه می‌زنند. خدایامن نمیدانم بچه زبان بگونم. همه‌شماها مسعحضر هستید از ولایات خودتان و این چیزها راخبر دارید متصل کاغذها و عرایض برایتان می‌آید حالا با بنده (آقای شیروانی که عضو مساعد با بنده بود که از میدان در رفت) خوب است آقایان موافقت بکنند که این یکماه هم محضاً لله این مردم را راحت کنید آزاد کنید تا قانون بیاید خدا شاهد است این مملکت مایر این یکماه از بین نمیرودبنده نمیدانم پشت این تریبون چه عرض کنم با با این تمردم بد بخت از ا“ حیواناتب که زیر خاک می‌روند بد بخت ترند؟ بنده عرض نمی‌کنم دفینه راکه استخراج می‌کنند چکار بکنند. بنده عرض می‌کنم یکاه دو ماه مردم را آزادبکنند چیزی هم ازمملکت بیرون نمی‌رود مانعی هم ندراد ک آقای وزیر مالیه از اینجا که می‌روند به گمرک دستور بدهند کهتا قبل از ینکه قانون را بیاورندچیزی از سحد خارج نکنن و رد گمرک نگاه دارند ت نگوئید ک فلان کس ثروت ملی را از بین برد. آزاد کنید. مامور مالیه هست مامورد معارف هست ماممور داخله بهست اینها سر این رعیت بیپارهمیریزند و امروز ما باید تمام متوجه اقتصادیات بشویم. هنوز که ما نتوانسته زراعت مردم و فلاحت مردم و تجارت آنها رااصلاح کنیم. بنده میدانم چقدر مردم ایران از حفریات استفادهمیکنند و اینرا چطور این مسئله نظامنامه را نوشته است و این مردم را گرفتار کردم است. امروز بیائید باین مردم بدبختی که درولایات هزار زحمت یک کوزه شکستة را استکشاف می‌کنند رحم کنید دو ماه هم بانها آزادی بدهید از دنیا نروند (خنده نمایندگان) قضیة منشی الممالک را دیروز توی روزنامه‌ها نخواندید؟!
نایب رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ موافقم بعضی از نمایندگان ـرأی بگیرید
نایب رئیس ـ قبلاً رأی می‌گیریم به پیشنهادآقای فیروز آبادی اقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند)
نایب رئیس ـ تصویب نشد. رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای آقاسید یعقوب آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
وزیر مالیه ـ آقا اجازه بفرمائید پیشنهاد آقا سید یعقوب خوانده شود بعد هم یک توضیحی بدهم (بشرح سابق خوانده شد)
نایب رئیس -
وزیر مالیه ـ بنده از آقای آقا سید یعقوب می‌خواهم تمنی کنم کلماتی را که بنده عرض می‌کنم کلمات دیپلماسی تلقی کنند بنده با ایشان موافقم که هر قدر ممکن است این قبیل قیود را باید کم کرد و باید اشیائی که ممکن است بخارج برود و برای ما تحصیل ثروت بکند باید آزاد گرد همین امروز در کمیسیون قوانین مالیه مذاکره بود ممکن است استشهاد کنیم بنده دستور داده‌ام بنمایندگان وزارت مالیه که در این قسمتها مساعدت کنند که اقلا حقوقات گمرکی کم بشود یا از بین بود بنده تذکراً می‌خواستم ای را عرض کن که این کلمة دیپلماسی نیست. قانون گذاری در هر طریقة که می‌خواهد باشد خواه از نظرفی خواه از نظر اثبات از هر نقطة نظری ه میواهد باشد مطلبی را در ضمن یک قانون دیگری نوشته می‌شود اگر قثدر یک قانونی بخواهند بگنجانند بطور یکه نتوانند اطرلف آن مطلب را مطالعه نمایند تولید معاییبی می‌کند و اسباب زحمت می‌شود ولی در اصلش موافقم ممکن است با آن نظریاتی که دارند اگر اطمینان ندارد ما این قانون را بزودی بیاوریم یک طرح قانونی به مجلس پیشنهاد بکنند و جماعتی از آقایان هم موافقت کنند که این طرح در مجلس مطرح شود ما ههم موافقت می‌کنیم و اگر بقول ما اطمینان می‌کنند این پیشنهاد را پس بگیرند ما خودمان یک قانونی می‌نویسیم می‌آوریم اصولا موافقت نظر حاصل است ما هم حاضریم ولی راهش تعقیده بنده این نیست و با همان پیشنهادی که آقای تقی زاده کردند و آقای شیروانی و بعضی از آقایان دیگر هم موافقت کردند آقای آقا سید یعقوب ه موافقت کنند این مطلب امروز تام شود و بعد ان نظری را که دارندیا در ضمن طرح یا درضمن آن قانونی که ما می‌آوریم تأمین کنند
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم باین پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عدةکمی برخاستند) نایب رئیس ـ تصویب نشد. ماده پنج قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم
مادة ۵- دولت مکلف است قانونی برای حفیات و سایر امور راجع به عتیقیات تقدیم مجلس نماید علاوه براین نظامنامه اساسی راجع بهمان امور نیز باید بتصویب مجلس برسد
نایب رئیس ـ آقایانیکه این ماده را تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عدة کثیری قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب شد ماده ششم (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۶-دولت مجاز است سایر شرایط استخدام متخصص مزبور را بر طبق قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ تقیین و کنترات مشارالیه راامضا نماید
نایب رئیس ـ آقای ارباب کیخسرو
ارباب کیخسرو ـ این ماده مادة اخیر اس ه خاتمه به کنترات میدند بنده در آن موقعی که یک پیشنهادی کرد قرضی کردم و از طرف دولت جواب داده نشد بنده سئوال کردم با آن شرحی که بیان کردند آیا اسنادی بین دولتین داد و سند شده است که بعد از گذشتن این کنترات دولت راحت بشود که اسباب اکال بشود یا نه؟ البته بنده میدانم که دولت
خیلی زحمت کشیدهسات و موفقیت کاملی هم پیدا کرده است ولی ما دیده‌ایم در سابق که آگر دولت سندی تحصیل نکرده باشد اسباب ضرر و زحمت دولت خواهد شد بنده خواستم قبل از اینکه این ماده بگذرداز طرف دولتتوضیحی داده شود که آیا اسنادی مبادله شده بین دولتین که مااین کنترات را بر طبق همان بگذرانیم یابعد اسباب اشکال خواهد شد؟
وزیر معارف ـ البته با مذاکراتی که قبلا شده ترتیبی داده شده است. اسناد لازمه هم رد و بدل شده مدتها هم هست خاطرآقایان نمایندگان هم آسوده باشد هیچ اشکالی هم ندارد
نایب رئیس ـ رأی می‌گیریم به ماده شش آقایانیکه تصویب می‌کنند (اکثر برخاستد)
نایب رئیس ـ تصویب شد ماده الحاقیه پیشنهادی آقای شریعت زاده (بشرح ذیل قرائت شد)
مادامی که قانون عتیاقیات تصویب نشود کلیةاختلافات بین افراد و دولت راجعه بدعوای مالکیت نسبت به عتیقیات مستخرجه مشمول مقررات قانون حکمیتاس و مرجع ابتدائی این قبیل دعاوی اعم از اینکه دولت مدعی یاعدعی علیه باش محاکم عدلیه است
نایب رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعتزاده ـ اگر چه آقای وزیر مالیه درضمن توضیحاتی که دادند فرمودند بعضی از مواد هست کهپیشنهادش مناسب نیست درای قانون اما گاهی اوقات تجربه شده استکه احتیاج شدید بیک موضوعی ملزم کرده است ک مجلس شورای ملی بعضی پیشنهادات را قبول کند. و بنده خیال مکنم که اینهم یکی از آنها است اساساً وضع دولت و تدوین قانون برای اینست که حقوق جامع و افراد جامعه در سایه حمایت قانون مصون باشد مادراین قسمتها خیلی کار کردیم مؤسسات دولتی و بالاخره قوانین متوالی که از مجلس شورای ملی باری اهمیت قضائی وضع شده است این فکر را تا حدی تأمین می‌کند. لکن راجع بخصوص عتیقات که اخلافی بین مردم و دولت ایجاد کر است هنوز یک قانون صریحی وجود ندارد باین جهت است که بنده اطلاعاتی دارم در مواردعدید مردم شکایاتی دارندکه اموال مستخرجة آنها ضبط شده است و معلوم نیست که این شکایات آنها رد کجا بایدرسیدکی شود و چه کنند باین جهت است که بنده پیشنهاد کردم که این شکایات آنها در کجا باید ریسدکی شود و چه کنند باینجهت است که بنده پیشنهاد کردم که این قبیل دعاوی اعماز اینک دولت مدعی بر افراد باشد یا افرد مدعی بر دولت باشندمشمول قانون حکمیت باشد و مرجع ابتدائی آن دعوی ه اعم از اینکه مدعی دولت باشدیا یک فردی عدلیه باشد خیال می‌کنم ای طریق یک قسمت ازمشکلات یرا ه آقایان درنظر دارندمربفع می‌کند باین جعت این پیشنهاد را کردم و مخصوصاً ازآقای وزیر مالیه تمنی می‌کنم که توجه مخصوصی بفرمایندچون این یک قسمت از مشکلات دولت را هم مرتفع می‌کند.
نایب رئیس ـ آقای رفیع.
رفیع ـ نایندة محترم درموردی که می‌خواستند پیشنهاد بدهند یکتذکری هم برفقای خودشان دادند بنده هم دراول مرتبه تقریباً با ایشان موافق بودم ولی وقتی فکر کردم دیدم ما داریم اینجا یککنتراتی تصویب می‌کنیم و اینجا محلش نیست برای اینکهاگر یک مرافعة باشد البته بقانون حکمیت رجوع می‌شود و وقتی که کنترات می‌بندیم باید بنویسیم که چقدر حقوق بایدبگیرد و هر وقت بخواه برود چقدر پیول باو بدهیم. اینجا اگر بخواهیم بنوایسیم که هر کس با دولت مدعی است چکار باید بکند یا بحکمیت رجوع کند خودتان تصدیق میفرمائید که محلش اینجا نیست. خوبست موافقت بفرمائید که در ان قانون که خوددولت تقدیم مجلس خواهد کرد همة آقایان هم موافقت خواهند نمود درآنجا پیشنها بفرمائید که
آنجا گنجانیده شود و حالا خوبست مسترد بدارید. وزیر مالیه ـ بنده هم می‌خواستم در اینجا آقای شریعت زاده که بنده را می‌خواستند متوجه کننداینقسمتراخدمتشانعرض کنم که اگر آقا متذکر باند دولت در ضمن قانون حکمیت راجع بتمام دعاوی که افراد بر دولت و دولت بر افراد دارد همین عقیدهرا دارد. هر وقت آقایان موافقت بفرمایند و این ماده بگذرد دولت متشرک خواهد شد از برای اینکه معتقد است که دعاوی بین مردم و دولت بیک مجرائی قطع شود و ”ن مجری هم برای یک قسمت از امور حکمیت باید باشد ولی در عین این موافقت از نمایندة محترم تمنی می‌کنم که در اینجا در ضمن این قانون کنترات این مطلب را عنوان نفرمایندو استرداد بفرمایند.
شرعت زاده ـ چون جنبةپیشنهاد بنده جنبة تذکری بود و دولت هم وعده داده استکه قانون آنرا بیاورد بنده مشترد می‌دارم
نایب رئیس ـ شور در کلیات اخیر قانون است آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ مخالفت بنده در اینجا همان بود که در شور کلیات اول ه قرض کردم و بای بعرض آقایان برسانم که در سه دوره است ه بنده منتظر بودم چنین فرصتی بدست بایید که ما نتیجة برای مردم بیچاره بگیریم بعد هم یک نفر نوشت پریروز در زوزنامه اطلاعات نوشته راجع به آن قصه منشی الممالک در دماوند و آن رفتاری کهنسبت به دفینه و اکتشافات کردنه‌اند این را از مد نظر بگذرانیدوهمیجور درتمام ایالات و ولایات. بنده استرحام کردم و گریه کردم کهدر این مسئله موافقت کنندکه مأمورین دولت نسبت بمردم مزاحمت نکنند و بگذارند استکشاف بشود و چون اسن مقصود بنده تأمین نشد و بنده حقیقت تقدری معتقد بودم که مجلس در ای باب موافقت می‌کند و یک قدمی برای آزادی مردم از فشار مأمورین دولت برداشته می‌شود چون موافقت نکردند بنده با این لایحه از اول تا آخرش مخالف هستم.
نایب رئیس ـ آقای رفیع.
رفیع ـ عرضی ندارم
نایب رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ همانطور یکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند راستاست تمام دقت آقا این است که مردم راحت باشند ولی بنده تصور می‌کنم با ای توضیحاتی که آقا یوزیر مالیه دادند و با این ترتیباتی ک گفتند که باید بما اطمینان داشته باشیدکها قانون راجع به عتیقیات را می‌آوریم و اگر هم اطمینان بما ندارید خودتان یک طرح قانونی پیشنهاد بکنید ما موافقعت می‌کنیم با این ترتیب گمان می‌کنم نگرانی آقا بااین حرف رفع شده باشد وقتی ک۸ه قانون را می‌آوردند و نظامنامة اساسی آن هم باید در اینجا تصویب شود نگرانی آقانسبت به گرفتاری‌های مردم رفع می‌شود. بله راستاست ما هم در رزنامه خواندیم که منشی الممالک چه کرد و چه طور داغ و درفش کرد ولی چیزی که هست دولت هم مثل ما خوانده و حالا خودش دارد و عده صریح می‌دهد که عنقریب بیاورد. خوبست آقایان موافقت بفرمایند
نایب رئیس ـ آقای دشتی.
دشتی ـ بنده اصولا با یان لایجه مخالف نیستم ولی یک مادة وحشتناک دارد ک گمان می‌کنم آقایان باین قسمت توجه نداشتند عرض می‌کنم در ماده دوم نوشته حقوق ای شخص سالی دوازده هزار تومان است یعنی سیصدهزار فرانک من تصور نمی‌کنم هیچ معلمی یا هیچ ریس موزة در فرانسه سالی سیصد هزار فرانک حقوق داشته باشدوژ. بنده تصور نمی‌کنم و بالاخره این حقوق خیلی زیاد سات انصاف نیست معنی ندارد وزرای شما ماهی هفتصدو پنجاه توان می‌گیرند صلاح نیست که شما ماهی هزار تومان بیک نفر رئیس موزه بدهید.
حقیقه این مادة دو وحشتناک است. نمیدانم چطور باین مادة دو رأی دادید
نایب رئیس ـ آقای دادگر
دادگر ـ عرض کنم که آقای آقا سید یعقوب توجه نفرمودند همانطور که قوانین قیمت و قوت دارند و عدة هم که در مجلس شورای ملی داد مسشو و رد صورت مجلس قید می‌شود قوت دارد. بالاخره و عده دادند که برای ما تمام قوانین متعلق باینکار را میاورند و اگر خدای نکرده ما سوء ظن داریم بای خودمان بوسیلة طرح قانونی نظریه خودمان را تأمین کنیم تنها نظری که دولت داشت این بود که دو مسئله در یک قانون مخلوط و ممزوج نشود و آن مطلب در جای خودش باش و این د رجای خودش. راجع بفرمایش آقای دشتی ه یک جواب اجمالی عرض کنم. آقای دشتی خوبست یک توجهی به مقدمات این امر داشته باشند که دوازده هزار توان بای این امردادن خیلی خوبست.
بعضی از نمایندگان ـ ختم جلسه
نایب رئیس ـ چون یک نفر از عده کم است اگر اجازه بفرمائید جلسه ختم شود
وزیر مالیه ـ اجازه میفرمائید خواستم تقاضا کنم در جلسه آتیه خبر کمیسیون قوانین مالیه راجع به تعرفه کمرکی مطرح شود
(مجلس یکساعت بعد از ظهر ختم شد)