مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ آذر ۱۳۱۷ نشست ۶۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری یازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری یازدهم |
دوره یازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۱
جلسه: ۶۴
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۶ آذر ماه ۱۳۱۷
فهرست مطالب:
۱. تصویب صورت مجلس
۲. تقدیم دو لایحه از طرف آقای وزیر دادگستری
۳. شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به وصیت‌نامه از ماده نهم
۴. شور دوم قسمتی از لایحه راجع به گواهی‌نامه ازدواج
۵. تصویب پنج فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی
۶. موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
مجلس پنجاه دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.
صورت مجلس روز ۲۶ آبان ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند.
(اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین بی اجازه - آقایان: مژده ای - مکرم افشار - امیر ابراهیمی - دبیر سهرابی - صدر - معدل - زوار - ناصری - شیرازی - کازرونیان - دکتر سنگ - بهبهانی - اعظم زنگنه - موسی مرآت - بیات ماکو - شهدوست - قراگزلو
دیرآمدگان بی اجازه - آقایان: دکتر سمیعی - بیات - دکتر جوان - نیکپور - ذوالقدر - ارکانی - دکتر طاهری - اورنگ)
. تصویب صورت مجلس
۱. تصویب صورت مجلس
رئیس - در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
. تقدیم دو لایحه از طرف آقای وزیر دادگستری
۲. تقدیم دو لایحه از طرف آقای وزیر دادگستری
رئیس – آقای وزیر دادگستری
وزیر دادگستری (آقای متین دفتری) – دو فقره لایحه است تقدیم می‌کنم یکی مربوط بوزارت خارجه است که آقای وزیر امور خارجه الان گرفتاری داشتند و نتوانستند شخصاً حاضر شوند و بنده از طرف ایشان تقدیم می‌کنم راجع بقرارداد پستی بین دولتین ایران وافغانستان لایحه دیگر راجع بخود وزارت داگستری در خصوص اصلاح بعضی از مواد قانون استخدام قضات در قسمت امتحانات و در قسمت زحماتی که باید قضات بکشند نسبت به تهیه بعضی مقالات علمی حقوقی که شرط ترفیع شان باشد و ما میل داریم و ساعی هستیم که همیشه قضات واقعاً بیشتر جنبه علمی داشته باشند و دادگستری یک حوزه علمی باشد و بالاخره قضات همیشه کتاب زیر بغلشان باشد
رئیس – بکمیسیون رجوع می‌شود
- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به وصیت نامه از ماده نهم
[۳- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به وصیت نامه از ماده نهم ]
رئیس – شور اول گزارش کمیسیون دادگستری
راجع بوصیت نامه از ماده نهم مطرح است. ماده نهم قرائت می‌شود
ماده ۹ _ در موارد فوق العاده، از قبیل جنگ و امراض مسریه و مسافرت در دریا و قطع مراوده و امثال آن که موصی نتواند بیکی از طرق مذکور وصیت کند ممکن است وصیت بطریقی که در مواد بعد ذکر می‌شود واقع شود
رئیس – ماده دهم:
ماده ۱۰- افراد و افسران نظامی و کسانی که در ارتش اشتغال بکاری دارند می‌توانند نزد یک نفر افسریا همردیف او با حضور دو شاهد وصیت خود را شفاهاً اظهار نمایند
رئیس – ماده یازدهم:
ماده ۱۱- در صورتیکه نظامی یا کسیکه در ارتش اشتغال بکاری دارد مریض یا مجروح باشد ممکن است وصیت خود را در حضور رئیس بهداری ارتش و مدیر بیمارستان که موصی آنجا است اظهار نماید
رئیس – ماده دوازدهم:
ماده ۱۲- اشخاصی می‌توانند بترتیب مذکور در دو ماده قبل وصیت نمایند که در جنگ یامأمور عملیات جنگی باشند و یا در محلی زندانی یا محصور باشند که مراوده‌ای با خارج نداشته باشند
رئیس – ماده سیزدهم:
ماده ۱۳- در سایر موارد مذکور در ماده ۹ موصی می‌تواند در حضور دو شاهد وصیت خود را اظهار نماید و یکی از آن دو شاهد اظهارات او را با تعیین تاریخ روز و ماه وسال و محل وقوع وصیت نوشته و موصی و شهود آنرا امضاء می‌نمایند و اگر موصی نتواند امضاء کند شهود این نکته را در وصیت نامه قید می‌کنند
رئیس – ماده چهاردهم:
ماده ۱۴- شهود مذکور در ماده قبل در اول زمان امکان باید در اداره ثبت اسناد محلی که در آئین نامه وزارت دادگستری تعیین می‌شود حاضر شده وصیت نامه را مطابق مقررات راجع بامانت گذاردن اسناد امانت بگذارند و ضمناً اعلام کنند که این آخرین وصیت موصی است که با داشتن اهلیت اظهار داشته
رئیس – ماده پانزدهم:
ماده ۱۵- در صورتیکه شهود مذکور در ماده ۱۰ و ۱۱ اظهارات موصی را ننوشته باشند در اول زمان امکان نزد حاکم صلحی که باو دسترس دارند حاضر شده واظهارات موصی را با تاریخ و محل وقوع وصیت و اهلیت موصی شفاهاً اظهار می‌دارند – اظهارات مزبور در صورت مجلس نوشته شده و بامضاء حاکم صلح و شهود می‌رسد
رئیس – ماده شانزدهم:
ماده ۱۶- وصیتی که مطابق مواد قبل (در موارد غیر عادی) واقع می‌شود بعد از گذشتن یکماه از تاریخ مراجعت و رسیدن موصی بمحلی که بتواند یکی از طرق مذکور در ماده اول وصیت کند یا گذشتن یکماه از تاریخ باز شدن راه و مرتفع شدن مانعی که بواسطه آن مانع نتوانسته موصی بیکی از طرق مذکور وصیت نماید بی اعتبار می‌شود مشروط به اینکه در مدت مزبور موصی متمکن از وصیت باشد
رئیس _ ماده هفدهم:
ماده ۱۷ _ هر ایرانی که در کشورهای بیگانه باشد می‌تواند نسبت باموال خود وصیت کند بخط و امضاء خود و یا بموجب سند رسمی مطابق مقررات محلی که در آنجا وصیت می‌کند
رئیس _ ماده هجدهم:
ماده ۱۸ _ هر وصیتی که بترتیب مذکور در این قانون واقع نشده باشد در مراجع رسمی پذیرفته نمی‌شود مگر اینکه اشخاص ذینفع در ترکه بصحت وصیت اقرار نمایند
رئیس _آقای حیدری
حیدری_ اگر چه هر قانونی که بتصویب نرسد عملی نخواهد شد ولی می‌خواستم آقای مخبر یا آقای وزیر عدلیه توضیحی بدهند که پس از تصویب این قانون (که موقع عملی شدن آن است) آیا عطف بماسبق هم خواهد شد یا نه؟
مخبر کمیسیون دادگستری (آقای نقابت) – ممکن است تقاضا کنم که بیشتر توضیح بفرمایند که در چه خصوص توضیح لازم است؟
حیدری –راجع بمسائلی که در این قانون هست آیا عطف بماسبق هم می‌شود؟
رئیس – آقای دهستانی
دهستانی – منظور آقای حیدری این است که ممکن است قبلا مثلا بر خلاف مدلول این قانون وصیتی شده باشد ویک عملی شده باشد آیا این قانون آنوقت عطف بآنها هم خواهد کرد؟ ایشان برای اطمینان خاطر بیشتری این توضیح را خواسته‌اند که آقای وزیر دادگستری یا آقای مخبر بفرمایند که آیا قضیه همینطور خواهد بود یا نه؟
مخبر – عرض کنم که بنده تصور نمی‌کنم اشکالی در این لایحه باشد و چیزی که کشیده و مندمج باشد ندارد که محتاج بتوضیح باشد. جز اینکه در مواد مربوطه بدفاتر اسناد رسمی یک مقرراتی بود که بعضی از اسناد الزاماً و اجباراً بایستی به ثبت رسمی برسد و اگر در دفاتر رسمی ثبت نمی‌شد بآن اسناد اعتباری نمی‌دادند از قبیل صلح یا هبه یا شرکت نامه و غیره و تصور می‌شد وصیت نامه هم ازهمان اسناد است و در غیر صورت ثبت بآن ترتیب اثر داده نمی‌شود و حال آنکه وصیت یک امر خاصی است و غالباً اشخاص و پدرهای خانواده از لحاظ اینکه ممکن است اولاد مختلف داشته باشند یا اشخاص و افراد مختلفی در خانه آنها حکومت داشته باشند میل دارند که وصیت شان حتی المقدور مخفی و مستور باشد و علنی بودن آن صلاح و مصلحت نیست مثلا یک اغراض در نظر پدر خانواده هست که میسر نمی‌شود وصیتش را علنی کند مثلا اگر پسرش بداند که برادر او قسمت بیشتری از این اموال را مالک خواهد شد ممکن است اسباب یک زحمت و اشکالاتی بشود برای وضعیت آن خانواده و تولید نقار و کدورت و رنجش بین یک پسر و پدر یا بین دو برادر بشود از این لحاظ بود که اینجا یک مقرراتی برای وصیت وضع شد که حالت استثنایی پیدا کرد در این لایحه. بعلاوه ممکن است که وصیت در یک جائی بشود که دسترس بدفاتر اسناد رسمی نباشد مثل مورد نظامیان یا اشخاصی که در حال جنگ هستند و فرصت نمی‌کنند و آنجا دیگر چاره جز اینکه بدوستان و کسانی که همراهشان هستند اظهاراتشان را بکنند نیست و دسترسی بدفتر اسنادرسمی ندارند باین جهت بود که آمدند و دو ترتیب اینجا مقرر داشتند یکی وصیت نامه عادی و یکی هم سری و هردو هم توضیح شده است و شرط سپردن وصیت نامه هم به ثبت اسناد از این جهت اینجا الحاق شد که فرضاً پدری که درحال حیات وصیت نامه اش را می‌برد و به ثبت اسناد میسپارد این دیگر قابل تکذیب نیست و نمی‌شود گفت این قابل قبول نیست برای اینکه با خط و امضاء یا با مقرراتی که در قانون پیش بینی شده در زمان حیات خودش نوشته و برده است به ثبت اسناد سپرده است و اشکالی هم ندارد. اما راجع به عطف بماسبق شدن یا نشدن. بطور کلی عطف بماسبق شدن قانون یک اصول کلی دارد که در قضاوت هم روشن و صریح است که چه قسم از قوانین عطف بماسبق می‌کنند و چه قسم نمی‌کنند البته قوانین فرمی وتشریفاتی یعنی اصول محاکمات عطف بماسبق می‌کنند اما قوانینی که ثبات یک امر یا وقوع عقد یا حقی را می‌نمایند تابع زمان وقوع عقد است مثلا اگر چنانچه عقد یکنفر یا صلح یکنفر در حالی که شانزده سال داشته باشد واقع شده باشد در تاریخی قبل از آن که قانون کبر را هیجده سال معین نماید این عقد را قضات معتبر میدانند و صحیح واقع شده است ولی بعد از آنکه قانون گفت سن کبر ۱۸ سال است از آن ببعد ۱۸ سال را ملاک صحت عقد میدانند اینها یک مقرراتی است که در مقدمه قانون مدنی ذکر شده و یک فصلی دارد و البته وصیت هم چون یک عقدی است ممکن است از این حیث تابع آن اصول کلی باشد ولی از حیث اثبات و تشریفاتش تابع اصول محاکماتی باشد اینها یک چیزهائی است که در جای خود مقرر است.
رئیس – رأی می‌گیریم بورود در شور دوم لایحه وصیت آقایان موافقین برخیزند
(اکثر برخاستند)
تصویب شد
- شور دوم قسمتی از لایحه راجع به گواهی نامه ازدواج
[۴- شور دوم قسمتی از لایحه راجع به گواهی نامه ازدواج ]
رئیس – گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری راجع به گواهی نامه ازدواج
کمیسیون قوانین دادگستری برای شور دوم لایحه شماره ۲۵۵۸ دولت را با حضور آقای وزیر دادگستری مطرح وپیشنهادات آقایان نمایندگان را هم تحت شور و مداقه قرار داده در نتیجه مواد زیر را تنظیم و اینک برای تصویب شورای ملی تقدیم می‌دارد
ماده اول – جمله زیر بماده اول قانون ازدواج اصلاح شده بموجب قانون مصوب ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ اضافه می‌شود -
(در حوزه هائیکه آگهی فوق الذکر از طرف وزارت دادگستری نشده است شوهر مکلف است در صورتیکه در غیر دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مبادرت بازدواج یا طلاق یا رجوع نماید تابیست روز پس ازعقد یا طلاق یا رجوع بیکی از دفاتر رسمی ازدواج و طلاق رجوع کرده قباله مزاوجت یا طلاقنامه یا رجوع را به ثبت برساند والا به یکماه تا ششماه حبس تأدیبی محکوم خواهد شد)
رئیس – موافقین با ماده اول برخیرند
(اکثر برخاستند)
تصویب شد. ماده دوم:
ماده دوم – از تاریخ اجرای این قانون کلیه دفاتر ازدواج مکلفند که قبل از وقوع ازدواج از نامزدها گواهی نامه پزشک را برنداشتن امراض مسریه مهم که نوع آنها از طرف وزارت دادگستری معین واعلام می‌گردد مطالبه نموده و پس از بایگانی آن بعقد ازدواج و ثبت آن باقید موجودیت گواهی پزشک بر تندرستی نامزدها اقدام نمایند
تبصره – دختران از داشتن گواهی نامه پزشک در قسمت امراض زهروی معاف هستند
وزیر دادگستری – این جا اول ماده کلمه از تاریخ (اجرای این قانون) زائد بنظر می‌رسد و باید حذف شود چون ما اجرای این قانون را مطابق ماده ششم در هر محل از تاریخی قرار دادیم که وزارت دادگستری معین و اعلام نماید بنا براین در این جا نمی‌شود نوشت ازتاریخ اجرای این قانون چون آنوقت تعارضی بین ماده دوم و ششم پیدا می‌شود پس این جملـه (ازتاریخ اجرای این قانون) زائد و ماده از جمله کلیه دفاتر ازدواج مکلفند شروع خواهد شد
مخبر – صحیح است
رئیس – اصلاح می‌شود. آقایانی که با ماده دوم با این اصلاح موافقند برخیزند
(اکثر برخاستند)
تصویب شد. ماده سوم:
ماده سوم – پزشک هائی می‌توانند گواهی نامه صادر نمایند که پروانه مخصوص از وزارت دادگستری برای اینکار داشته باشند
رئیس – موافقین با ماده سوم قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
تصویب شد. ماده چهارم:
ماده چهارم – هر سردفتری که بدون رعایت ماده ۲ این قانون بعقد و ثبت ازدواج مبادرت نماید بحبس تأدیبی از دو ماه الی یکسال محکوم خواهد شد
رئیس – موافقین با ماده چهارم برخیزند
(اکثر برخاستند)
تصویب شد. ماده پنجم:
وزیر دادگستری – این لایحه که چاپ شده الان بدست بنده رسید و یک ماده بود راجع به آئین نامه که در این جا نیست گویا در چاپ یا تنظیم لایحه یک اشتباهی شده باشد این است که خواهش می‌کنم این لایحه را بگذارند برای جلسه آینده تا تطبیق کنیم و درست کنیم یا اینکه رأی آخری را بگذارند برای بعد بماند.
رئیس – آقای مؤید احمدی
مؤید احمدی – اگر اجازه میفرمائید ماده پنجم هم قرائت شده و رأی بگیریم بقیه بماندبرای بعد و روز چهارشنبه در کمیسیون اصلاح می‌کنیم بعد برگردد بمجلس
وزیر دادگستری – اشکالی ندارد
رئیس – ماده پنجم قرائت می‌شود:
ماده پنجم – هر پزشکی که بر خلاف واقع گواهی تندرستی بنامزد بدهد و یا بدون جهت و از روی غرض از دادن گواهی نامه خودداری نماید بحبس تأدیبی از ششماه تا دوسال محکوم خواهد شد
رئیس – موافقین با ماده پنجم برخیزند
(اکثر قیام نمودند)
تصویب شد.
- تصویب پنج فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی
[ ۵- تصویب پنج فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی ]
رئیس - چند فقره گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است باطلاع آقایان می‌رسد:
گزارش مرخصی آقای دکتر ضیاء:
آقای دکتر ضیاء درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ ششم مهرماه ۱۳۱۷ نموده‌اند و کمیسیون عرایض با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس – موافقین با مرخصی دکتر ضیاء قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
رئیس – تصویب شد
گزارش مرخصی آقای علوی سبزواری:
آقای علوی سبزواری درخواست بیست روز مرخصی از اول مهر۱۳۱۷ نموده و کمیسیون با مرخصی ایشان موافقت نموده و اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس – موافقین با مرخصی آقای علوی قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
رئیس – تصویب شد
گزارش مرخصی آقای دبستانی:
آقای دبستانی در خواست یازده روز مرخصی از تاریخ ۱۴مهر۱۳۱۷نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت کرده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس – موافقین قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد
گزارش مرخصی آقای توانا:
آقای توانا درخواست پانزده روز مرخصی از تاریخ ۲۰شهریور ۱۳۱۷ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس – موافقین با مرخصی آقای توانا قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد
گزارش مرخصی آقای مؤید ثابتی:
آقای مؤید ثابتی درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ ۲۰شهریور ۱۳۱۷ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس – موافقین با مرخصی آقای مؤید ثابتی قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
تصویب شد
- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه
[ ۶- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه ]
رئیس – اگر تصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم (نمایندگان – صحیح است) جلسه آینده روز سه شنبه هشتم آذر ماه سه ساعت قبل از ظهر دستور هم لوایح موجوده. (صحیح است)
(مجلس یک ربع ساعت قبل از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری