مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ دی ۱۳۴۶ نشست ۲۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۵ دی ۱۳۴۶ نشست ۲۰
جلسه: ۲۰
| مجلس در ساعت نه و سی و پنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان مرتضوی- ساگینیان- دکتر عاملی تهرانی - دکتر فریور- دکتر رفیعی- حقشناس- توسلی- سرتیپ‌پور- مهندس اسدی سمیع- مجد- صادق سمیعی- شکیبا- دکتر موثقی- دکتر بهبودی- بانو ابتیاج سمیعی.
غائب بی‌اجازه
- آقای دکتر ابریشمی.
غائبین مریض
- آقایان پرویزی- فیاض- مهرزاد- سلیمانی کاشانی- ادیب سمیعی- ارسنجانی- موقر- بختیار بختیاریها.
- بیانات قبل از دستور آقایان: خواجه نوری- رامبد- ایلخانی‌پور- دکتر رهنوردی- عباس میرزائی- پردلی
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: خواجه نوری- رامبد- ایلخانی‌پور- دکتر رهنوردی- عباس میرزائی- پردلی
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای خواجه‌نوری تشریف بیاورید.
خواجه نوری- دیروز مجلس شورای ملی مفتخر بود از اینکه علیاحضرت شهبانو برای اولین بار به کتابخانه مجلس شورای ملی تشریف آوردند و یک بار دیگر عشق و علاقه خودشان را به کتاب و امور فرهنگی نشان دادند و مخصوصاً با تشویقی که از مسئولین کتابخانه مجلس شورای ملی بعمل آوردند نشان دادند که واقعاً توجه خاصی به اینگونه امور دارند و همین رویه حسنه موجب تشویق کلیۀ فرهنگیان و خدمتگزاران امور فرهنگی و اشخاص فرهنگ‌دوست است (صحیح است) و ما شکر گزاریم که علیاحضرت شهبانو به این مطالب مهم توجه خاصی مبذول می‌فرمایند بعد هم به حوزۀ پارلمانی مجلس تشریف آوردند و مخصوصاً نسبت به مجلسیان و قانون اساسی و اصول مشروطیت همه گونه اظهار توجه فرمودند و این جای شکرگزاری است (صحیح است) و ما باید مقدم ایشان را مبارک بدانیم و از این تشریف‌فرمائی اظهار سپاسگزاری کنیم (صحیح است) مطلب دیگری که می‌خواستم بعرض همکاران محترم برسانم شعف و خوشوقتی است که مردم پیدا کردند از اینکه اطلاع حاصل کردند که بحمدالله کسالت اعلیحضرت همایونی به کلی مرتفع شده و ما این چند روزه در تکایا و مساجد و اماکن متبرکه هر کجا بودیم شاهد احساسات پاک و علاقۀ خالصانۀ مردم بودیم (صحیح است) و این خود نشان می‌دهد که مردم نسبت به رهبر این مملکت حقشناس هستند (صحیح است) و از هر جهت متوجه لطف و مرحمت و خدمات شاهنشاه هستند و در هیچ موقع از شکرگزاری و اظهار علاقه کوتاهی ندارند (صحیح است) بنده همین‌قدر خواستم که این دو مطلب خودم را بعرض مجلس شورای ملی برسانم و بقیه وقت خودم را بجناب آقای رامبد تقدیم می‌کنم (احسنت).
رئیس- آقای رامبد تشریف بیاورید.
رامبد- از فراکسیون حزب مردم بسیار سپاسگزارم که از من خواستند در امری که بیان همۀ مجلس و مبین نظریات تمام ملت ایران است از طرف ایشان مأمور گفتار این چند کلمه باشم. در این چند روزهای که خبر تأثر اثر کسالت ذات اقدس ملوکانه منتشر شده بود بدون هیچ تظاهری در تمام این شبهای عزیز مذهبی در تمام مساجد و در تمام زیارتگاهها مردم دست نیایش به درگاه پروردگار یکتا دراز کرده بودند و از کشت سلامت و بهبود وجود عزیز شاهنشاه محبوب ما را خواستار بودند (صحیح است) شکر خداوند که در اسرع اوقات این مژده به همه ملت ایران رسید که باز هم خدای بزرگ ایران پادشاه عزیز ایران را حفظ و برای ملت ایران سالهای بسیار زیاد ان‌شاءالله قرنی نگاه خواهد داشت (ان‌شاءالله) البته این عشق و علاقه تنها به حزب مردم و یا حزب دیگری انحصار ندارد مطلبی است مورد عشق و علاقه همۀ مردم ایران و همۀ صلح دوستان جهان است (صحیح است- احسنت) البته جا دارد که یک بار دیگر در مجلس و در اینجا همه با هم عنوان بکنیم شاهنشاها سلامت تو سلامت همۀ ما و سلامت ملت ایران است (صحیح است) دیروز با تشریف‌فرمائی همسر گرامی شاهنشاه ما علیاحضرت شهبانو به مجلس افتخار جدیدی نصیب نمایندگان دوره بیست و دوم شد (صحیح است) اگرچه این احساس در نزد همۀ نمایندگان هست که آرزو می‌داشتند برای گرامی داشتن مقدم شهبانوی عزیز شرکت می‌کردند (صحیح است) آن بحث دیگری است که در جای دیگری صحبت می‌کنم ولی در چنین موقعی که تشریف‌فرمائی شهبانو خود یک مژده جدیدی از سلامتی شاهنشاه برای ما بود از حضورشان سپاسگزاری می‌کنم. برای اینکه به تلگرافهای بی‌شمای که مرتباً از بهبود کامل شاهنشاه از آقای پروفسور عدل طبیب مخصوص شاهنشاه استعلام می‌شود برای اینکه پاسخ یک جا داده شود عرض می‌کنم که ملت ایرانی یک بار دیگر از درگاه الهی سپاسگزاری کنند بدانند که نقاهت سلامت کامل شاهنشاه بحمدلله بکلی مرتفع شده (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای ایلخانی‌پور تشریف بیاورید.
ایلخانی پور- با کسب اجازه از مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی.
امروز افتخار دارم که شمۀ از تراوشات افکار مردم غیور و مرزنشین غرب و همچنین چکیده از خواسته‌های حوزه انتخابیه خود را در ساحت مقدس مجلس شورای ملی بعرض برسانم.
بسیار خوشبخت و سعادتمندم که عرایضم با استقبال از روز مقدس ششم بهمن روز تاریخی انقلاب بزرگ شاهنشاه آریامهر و مردم معروض می‌دارم با توجه به سمت‌هائی که در منطقه اورامانات و پاوه و جوانرود داشته‌ام ضمن تماس نزدیک با مردم همیشه شاهد عالیترین احساسات مردم شاه دوست و میهن‌پرست آن سامان بوده و آنچنان تحت تأثیر احساسات ملی و میهنی رادمردان غیرو مرزنشین چه در روزهای ۶ بهمن و ۲۵ شهریور و جشنهای فرخنده تاجگذاری قرار گرفته که تا زنده هستم خاطرات شیرین آن را فراموش نخواهم کرد و اگر بخواهم به تفصیل در این باره سخن گویم زبان از بیان این همه احساسات که لبریز از عشق شاه و میهن است عاجز است. اخیراً طی نامه‌های متعدد و عکسهائی که حاکی از ابراز این احساسات برای اینجانب رسیده است که نمونه از آن تقدیم مقام معظم ریاست می‌کنم. چکیده احساسات منعکس در این نامه‌ها را می‌توان در این شعر خلاصه کرد (من ایرانیم دل گواه من است خدا، شاه، میهن شعار من است) (احسنت) تاریخ پرافتخار ایران شاهد فداکاری کردهاست که از عالیترین و اصیل‌ترین ریشه‌های آریائی می‌باشند دوشادوش سایر هم میهنان شاهدوست همواره با ایمانی راسخ و خلل‌ناپذیر پیش‌آهنگ قشون ظفر بخش شاهنشاهان بزرگ ایران زمین بوده و بحمدالله این میراث گرانبها برای ما فرزندان آن پدران نامور باقیمانده است که از نثار جان و مال خود در راه حفظ تاج و تخت سلطنت و تمامیت ارضی کشور عزیزمان ایران دریغ نداریم توصیف این جریانات بیش از این باعث تصدیع وقت همکاران محترم خواهد شد. به قول معروف آنجا که عیان است چه حاجت به بیان است مقصود از این مقدمه وظیفۀ ملی اینجانب بوده که مراتب شاه دوستی و میهن‌پرستی مردم شریف غرب را بسمع ملت ایران برسانم ضمناً وقت را غنیمت شمرده قسمتی از خواسته‌های مردم شاهدوست حوزۀ انتخابیه‌ام بطور اختصار بیان می‌نمایم.
- ۱- توجه وزارت فرهنگ و هنر نسبت به آثار تاریخی معبد آناهیتا در کنگاور و توسعۀ شبکۀ برق.
- ۲- توسعه درمانگاه‌های بیشتری در روستاهای تابعه صحنه کنگاور هرسین دروفرامان خدابنده‌لو و میان دربند و ایجاد راههای فرعی.
- ۳- اسفالت جادۀ کرمانشاه به هرسین.
- ۴- تسریع در لوله‌کشی آب آشامیدنی صحنه و بیستون.
- ۵- ایجاد پل روی رودخانه گاماسیاب بین بیستون و صحنه که کشاورزان بتوانند محصولات کشاورزی خود را بموقع در بازار عرضه دارند.
- ۶- تسریع در احداث بیمارستان کنگاور که زمین آن از طرف مردم در اختیار بهداری استان کرمانشاه گذارده شده، در خاتمه از اقدامات عمرانی دولت خدمتگزار جناب آقای هویدا که نهایت کوشش در راه اجراء منویات ذات مبارک شاهنشاه آریامهر چه در نقاط مرزی و چه در حوزه انتخابیه‌ام معمول داشته تشکر می‌نمایم و از درگاه خدای بزرگ خواهانم که وجود مبارک شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی نیکوکار و ولایتعهد عظمی و خاندان جلیل سلطنت را در کنف حمایت خود حفظ فرمایند و سایه بلند پایۀ شاهنشاه معدلت گستر بر سر ملت ایران مستدم دارند (احسنت) بقیه وقتم را به آقای دکتر رهنوردی می‌دهم.
رئیس- آقای دکتر رهنوردی تشریف بیاورید.
دکتر رهنوردی- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس و نمایندگان ارجمند.
شهادت مولای متقیان، رشیدترین سرباز اسلام، امیرالمؤمنین علیه‌السلام را از طرف خود و عموم نمایندگان محترم به ملت مسلمان و پیرو مکتب تعالیم اسلام صمیمانه تصلیت عرض نموده از خدای بزرگ مسئلت دارم که عموم مسلمانان را در حفظ شعائر مقدس اسلام و تبعیت از تعالیم نجات‌بخش قرآن مجید موفق و پیروز بدارد (احسنت) همانطور که جناب آقای خواجه نوری و جناب آقای رامبد فرمودند در هفته گذشته هنگامی که کسالت شاهنشاه عزیز ما به گوش ملت ایران رسید موجی از ناراحتی و ملال در این ملت شاهدوست بوجود آمد در این روزهای مبارک ماه رمضان در هر مسجد و تکیه‌ای برای سلامت شاهنشاه عزیز و رهبر بزرگ ما صمیمانه مجالس دعا برگزار گردید شکر خدا را بجای می‌آوریم که شاهنشاه بزرگ ما سلامت کامل خود را بازیافتند (الحمدلله) بنده هم به نوبۀ خود دست دعا به درگاه پروردگار توانا دراز می‌کنم و از پیشگاه خداوندیش می‌خواهم که شاهنشاه بزرگ و عزیز ما را در کنف حمایتش حفظ فرموده و در راه اهداف بلند پایه انقلابیش برای سعادت و بزرگی ملت ایران موفق و مؤید بدارد (ان‌شاءالله) دیروز برای مجلس و مجلسیان روز فرخنده و افتخارآمیزی بود که شهبانوی عزیز ما خانۀ ملت را به قدوم خود مزین فرمودند. خدمات شهبانوی نیکوکار ایران بر هیچیک از افراد این ملت پوشیده نیست شهبانوی گرانمایه ایران یک انسان به تمام معنی، یک همسر لایق و ارزنده و یک مادر نمونه می‌باشند (صحیح است) که همیشه سعی نموده‌ند یار دردمندان و نوازش دهنده یتیمان و امید دهندۀ بیچارگان باشند (صحیح است) یکی از اقدامات بسیار مؤثری که برای تربیت نسلهای آینده این ملت فوق‌العاده ارزنده می‌باشد بوجود آوردن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌باشد که از سال ۱۳۴۴ امر به تشکل فرمودند از اقدامات این کانون ایجاد کتابخانه‌های عمومی کودکان بود که اولین کتابخانه از مهر ۱۳۴۵ با شروع مدارس آغاز بکار کرد و این کتابخانه پس از یک سال ۶۲۰۰ نفر عضو و ۵۸۳۱۱ نفر مراجعه کننده داشت آمار این کتابخانه‌ها اکنون به ده کتابخانه بزرگ در تهران رسیده که نه تای آنها در جنوب شهر و فقط یک کتابخانه در شمال شهر قرار دارد دو کتابخانه دیگر در وحیدیه و سلسبیل به اتمام رسیده و هشت کتابخانه دیگر در دست ساختمان است هر کتابخانه بطور متوسط بین سه هزار تا پنجهزار نفر عضو دارد که سن آنها بین پنج الی پانزده سال می‌باشد و تعجب خواهید فرمود اگر عرض بکنم که پدران و مادران این کودکان توسط فرزندان خودشان از این کتابخانه‌ها استفاده می‌کنند (جناب آقای کورس انتظار دارم بذل محبتی بفرمائید چون بنده همیشه به فرمایشات شما توجه می‌کنم) مراجعان کتابخانه‌ها در تهران سالیانه بالغ بر ۲۲۱۵۰۶ نفر و در شهرستانها ۱۸۸۳۹ نفر می‌باشد از طرفی این کانون اقدام به تأسیس کتابخانه‌هائی بنام کتابخانه‌های سیار نموده که در هر ماه ۲۱۹۶۴ کتاب بین افراد تقسیم می‌نمایند از برنامه‌های این کانون که برای اعضای این کتابخانه‌ها در تابستان تشکیل داده است اینست که جوانان و نوباوگان می‌توانند طبق برنامه‌ای که تنظیم شده است از موزه‌ها و کارخانه‌ها و تلویزیون بازدید بعمل بیاورند اینها نمونه‌هائی است از کارهای بسیار ارزنده شهبانوی گرامی که بنده فکر کردم در این محضر مقدس به اطلاع نمایندگان محترم برسانم. خانمها و آقایان خیلی بهتر از بنده متوجه هستند که ایجاد اینگونه کتابخانه‌ها و ایجاد پارکهائی که از طریق این کانون در سراسر مملکت بوجود می‌آید چه تأثیری در تربیت و رشد جسمانی و فکری نسلهای آینده خواهد داشت شهبانوی ارجمند ما مانند مادری بسیار ارجمند که فرزندان خود را دوست دارند فرزندان مملکت را هم از لحاظ فکری و هم از لحاظ جسمانی و بدنی تربیت می‌نمایند و از طریق پارکها و از لحاظ تفریحات سالم برای کودکان و از لحاظ پرورش فکری کودکان این اقدامات را شروع فرموده‌اند برای اینکه در آینده برای ایرانی آبادتر و پیشرفته‌تر ما احتیاج به افرادی نیرومندتر و روشنفکرتر دایم (صحیح است) این نسلهای آینده که با این طریق پرورش پیدا می‌کنند خواهند توانست به مراتب وطن خود را آبادتر، بهتر و با افتخارتر اداره کنند و در مملکتی بسیار پیشرفته و آباد و آزاد زندگی کنند بنده وظیفه خود دانستم از این همه توجهات مخصوص شهبانو گرامی ایران در این مکان مقدس ابراز خرسندی نموده و در مقابل این همه اقدامات سر تعظیم فرود آورم و همچنین از افرادی که در این کانون خیلی صمیمانه با فداکاری به خدمات خود ادامه می‌دهند تشکر نمایم (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای عباس میرزائی بفرمائید.
عباس میرزائی- با اجازه ریاست محترم مجلس شورای ملی، خانمها و آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی برای اولین بار در یک روز پر برکتی که می‌توانیم اسمش را کمتر از معجزه نگذاریم برای شاهنشاه آریامهر محبوب ملت ایران بارها پیش‌آمدهائی از نظر چشم خائنین به ملت ایران و مملکت و یا حوادث طبیعت رخ داده ولیکن دست توانای پروردگار منان برای خاطر اینکه ملت ایران حقشناس و شکرگزار و مسلمان و معتقد بدین مبین اسلام می‌باشند همیشه منت گذاشته و شاهنشاه عزیز ما را حفظ فرموده و باید ادعا کنم این دفعه یک جهت جدیدی داشت خانمها و آقایان نمایندگان مجلس تصادف و مرض مال بشر است به مصداق آیات شریفۀ قرآن بشر قابل خسران است ولی ملاحظه می‌کنید باید این پیش‌آمد رخ بدهد که در مقابل آن شبهای مخصوص لیلةالقدر یعنی شب نزول قرآن مجید از آسمان به زمین به پیغمبر اکرم (ص) باید در این موقع که استجابت دعا مسلم است یک چنین ناراحتی و کسالت برای حال شاهنشاه پیش بیاید و مقابلش دست دعای دل سوختگان دل آزاد شدگان دل آن زنان و آن کشاورزان و کارگرانی که در این مدت قبل از انقلاب در زنجیرهائی بدست یک مشت فئودال بسته بود آزاد شده بودند این دلها در تمام مساجد و منزلها و معابد دعا کرد تمام ملت ایران تمام ادیان دعا کردند (صحیح است آفرین) من در عرایضی که می‌کنم با این شعر توجه نمایندگان محترم را جلب می‌کنم شکر نعمت نعمتت افزون کند حق همین بود که آقای خواجه نوری لیدر اکثریت صحبتی فرمودند یا اینکه جناب آقای رامبد و سایر نمایندگان و همه آقایان نمایندگان مطمئناً علاقه داشتند بیایند اینجا و اظهار علاقه خودشان را از پشت این میز به تمام ملت اعلام بکنند و بگویند که ما یکان یکان به فکر سلامتی که سلامتی ملت ایران به آن بستگی دارد هستیم ولی این لیدران بزرگ (دکتر صدر- لیدر کلمه فرنگی است رهبران بزرگ بفرمائید) من خواستم به‌بینم حواس شما جمع است یا نه می‌توانستم بگویم تریبون ولی گفتم میز اینجا جای امتحان است بنده عرض می‌کنم که رهبران هم نفرمائید رهبر ملت ایران فقط شاهنشاه محبوب آریامهر هستند اینها بزرگان اداره کننده احزاب هستند از نظر نظام عمومی و الا رهبری ملت بدست شاهنشاه است ما رهبر یکی داریم عرض کنم اگر این شکر نعمت را گفتیم خدا به ما فرموده که باید نعمتها را شکر کنیم من نمی‌گویم لان شکرتم لازیدنکم که آقای دکتر مجدداً بگویند فارسی بگو ولی این حدیث اسلامی است (مهندس صائبی- آیه قرآن است) مصداق شاورهم فی الامر و امرهم شوری بینهم که در این تابلوها هست عند الاقتضا عربی می‌توانیم بگوئیم البته همیشه نمی‌شود عربی صحبت کرد زبان ایرانی مقدس است و اسلام هم احترامش کرده (احسنت) بنده در اینجا نمی‌خواهم وقت مقدس مجلس شورای ملی را بگیرم (آفرین) ولی این آفرین برای این نباشد که حرفهایم را نزنم تشویقم نفرمائید فقط یک سوز دلی و صداقت قلبی را از طبقه کارگران اجازه بدهید عرض کنم دیروز تمام نمایندگان کارگران در مجلس شورای ملی در خانه کارگر جمع شده بودند روی آن سنت جلسه هفتگی که در خانه کارگر است و در آنجا یک اجتماع عجیبی بچشم می‌خورد هر هفته بودیم ولی مثل اینکه همه بیک انتظار و شوق و شعفی هجوم آورده بودند نمایندگان از خود کارگران از هیئت مدیره سندیکاها برای اینکه این جنبه حقیقی و جلوه نورانی ملت خودشان را درباره شاهنشاه به ظهور برسانند در آنجا نمایندگان کارگران استانها صحبت کردند و مکنونات قلبی کارگران استانها را عنوان کردند و صدها تلگراف و نامه که بدست آنها رسیده بود بسمع نمایندگان کارگران رساندند و ضمناً تمام نمایندگان استانها هم آنجا فی‌المجلس تلگراف بلند بلائی شاید تا ساعت یک بعد از نصف شب طول کشید چه فردی و چه دسته جمعی تقدیم بحضور شاهنشاه آریامهر کردند و نیت قلبی خودشان که شاهنشاها جان چیست جسم چیست هر چه در راه تو بدهیم هنوز یکی از هزار محبت‌هایت را ادا نکرده‌ایم و ادای وظیفه نکرده‌ایم (احسنت) امروز شما خیال می‌کنید که هر ناخوشی و هر دردی واقعاً درد است به عقیده من این را عرفا می‌دانند شما مردمان محترم که در این مجلس تشریف دارید از پزشکان بسیار مجرب از استادان حقوق و استادان اقتصاد استادان زبان کارآزموده تحصیلکرده مجرب، تجار مجرب، روشنفکران و روزنامه‌نگاران مجرب، مهندسین کارآزموده مجرب تمام طبقات، کشاورزان مجرب، کارگران کارآزموده و مجرب مسلماً از عرفان خبر دارند و آن این است که هر دردی درد نیست این کسالت برای یک مرتبه دیگر امتحانی بود که مردم از خودشان نسبت به شاهنشاه نشان بدهند و بگویند شاهنشاها شما شب و روز وقت مبارکتان را برای ملت ایران صرف می‌کنید در مقابل ملت هم بیدار است هیچ زمانی خواب نیست اگر پیش‌آمدی خدای نخواسته برای شاهنشاه اتفاق بیفتد آرام نمی‌نشینند و وحدت خودشان را از این جهت نشان می‌دهند فقط از این جهت بوده است و خدا حافظ شاهنشاه است چون شاهنشاه سایه خداست و من با این جمله که از معصوم علیه‌السلام رسیده این تکه عرایضم را خاتمه می‌دهم و می‌پردازم به یک تکه دیگر از عرایضم که آنهم به یمن وجود شاهنشاه است می‌گویند النعمتان مجهولتان الصحة و الامان نعمت سلامتی و امنیت مجهول است شکرش هم مجهول است هزار دفعه صد هزار دفعه میلیون دفعه مجهول است بنابراین می‌توانیم بگوئیم که سلامتی شاهنشاه همیشه محفوظ است و امنیت هم بدست رهبر توانای ملت ایران همیشه موجود بوده و هست و ان‌شاءالله الی‌الدوام خواهد بود اما مطالبی که می‌خواستم عرض کنم با اینکه وقتی هم نداریم و جناب رئیس محبت فرموده‌اند و زنگ را به صدا در نیاورده‌اند ما هم حواسمان را جمع کنیم. ما کارگران چند تقاضای کوچک داریم در اینجا همیشه آن مطالب که مربوط به کارگران است به شما وکلای انقلابی به شما وکلای عزیز باید بگوئیم مخصوصاً من تبریک می‌گویم به وکلای دورۀ ۲۱ مجلس شورای ملی واقعاً شاهنشاه بزرگترین مرحمت را فرمودند به نمایندگان دورۀ ۲۱ مجلس شورای ملی و آن قدردانی بود که موقع افتتاح دورۀ ۲۲ فرمودند این بزرگترین افتخار است در تاریخ مشروطیت در دوره قبل محبتی فرمودند نسبت به کارگران سرطانی یا اصولاً سرطانیها و قانونی از اینجا به دو فوریت گذشت و رفت به مجلس سنا من در اینجا خواهش می‌کنم از سناتورهای مدبر، سناتورهای با تدبیر و معمر و عرض می‌کنم که این بزرگان قوم ان‌شاءالله به یمن خبر سلامت شاهنشاه محبوب این قانون را از آن مجلس ان‌شاءالله با تصویب هر چه بهتر به این مجلس برگرانند و دل مرضای سرطانی را شاد و خرسند نمایند چرا آقایان این عرض را می‌کنم باید نظر مبارکتان باشد که ما مدتی در این مملکت برای کارگران مسلول این طرف و آنطرف می‌زدیم و بالاخره یک روز رفتیم به دربار و تقاضا دادیم و شاهنشاه امر فرمودند که ماده واحدهای دولت بمجلس شورای ملی بیاورد و در آن زمان دولت این ماده واحده را تقدیم مجلس کرد و قانون حمایت مسلولین از مجلس گذشت و امروزه ما مشکلی برای کارگران مسلول نداریم حقوق کارگران مسلول را می‌پردازند و آنها را تا زمان بهبود معالجه می‌کنند ولی در قانون موجود وقتی نوشته شود مرضای غیر قابل علاج این مریض را از تخت پائین می‌گذارند و به کمیسیون از کارافتادگی می‌فرستند و این مریض سرطانی که می‌گویند درد هم دارد با حقوق از کار افتادگی نه زندگی خودش را می‌تواند بگذراند نه می‌تواند یک دوائی برای تسکین آلام خودش بگیرد وقتیکه مجلس دوره ۲۱ این وظیفه مقدس خودش را انجام داد امیدواریم این قانون هم از آن مجلس به یمن سلامتی شاهنشاه تصویب بشود و برگرد و این کارگران از نگرفتن حقوق و نداشتن معالجه مداوم تا زندگی بهبود و یا مرگ بهبود نجات پیدا کنند (مصطفوی نائینی- مرگ بهبود چیست؟) سیدنا یعنی وقت مرد راحت می‌شود نکته دیگی که می‌خواستم عرض کنم موضوع مسکن برای کارگران است نمایندگان محترم مجلس شورای ملی: مسکن کارگر خیلی مهم است و بزرگترین چیزی که می‌تواند به تولید ضرر بزند خرابی فکر کارگری است که پای چرخهای تولیدی ایستاده است و آن وقتی می‌شود کارهای تولیدی خوب انجام بگیرد و کارفرما تولیدش خوب باشد که فکر کارگر در پای چرخهای ماشین سلامت باشد مسلماً آن کارفرمایانی که خودشان را با انقلاب همگام کرده‌اند و برای کارگران مسکن درست کرده‌اند فایده بیشتری برده‌اند مسلماً کارگر که خوب کار کند تولیدی بیشتری خواهند داشت و نتیجه بهتر بخود کارفرما برمی‌گردد شاهنشاه اخیراً که تشریف بردند در کارخانه ایران ناسیونال فرمودند که برای کارگران باید مسکن بهداشتی ساخته بشود مسکن بهداشتی خواصش معلوم است یعنی هم از نظر تابستان و هم از نظر زمستان بنده فقط خواهشم این بود که کارفرمایان توجه بکند موضوع مسکن و تفریحات سالم اجتماعی کارگران تفریحات سالم کارگران خیلی مهم است نکته دیگری که باید عرض کنم و خاتمه بدهم به عرایضم این است که بعضی از کارفرمایان هنوز از آن لابلای قانون برای خودشان راه پیدا می‌کنند و من در اینجا عرض می‌کنم...
رئیس- آقای عباس میرزائی وقت جنابعالی تمام شده است.
عباس میرزائی- یک کلمه هم اجازه نمی‌دهید؟
رئیس- بفرمائید.
عباس میرزائی- اینها یک تعهدات غیر مشروعی از کارگران می‌گیرند و این صلاح نیست خواهش می‌کنم به این موضوع توجه کنید و نگذارید که بموجب این تعهدات نامشروع کارگران را بکار بگیرند (احسنت) خیلی از مقام ریاست متشکرم و از شماها هم تشکر می‌کنم (احسنت).
رئیس- آقای پردلی بفرمائید.
پردلی- بنده هم یک فرد ایرانی هستم که حق دارم احساسات خودم و ملت ایران را بازگو کنم. اعلام کسالت شاهنشاه بوسیله رادیو یک غم و تأثر عمیقی بوجود آورد مدت چند دقیقه‌ای که طول کشید تا اعلامیه پخش شود خیلی نگران کننده بود دلها از ناراحتی می‌طپید مثل این بود که قلب ما را توی مشت فشار می‌دهند. دستگاه اطلاعات و رادیو باید توجه می‌داشت بطوری اعلامیه پخش می‌کرد که وضع جسمانی و سلامتی شاهنشاه را بدون اینکه فاصله‌ای ایجاد بشود به اطلاع مردم برسد مردم شاهنشاه را دوست دارند هر موقع که پیش آمده در آن روزهای پر غوغا و دسیسه و دشوار و روزهای تاریک تاریخ این مملکت، ملت ایران علاقه ناگسستنی خودش را با شاهنشاهش عملا نشان داده است (صحیح است) اندک خطری که سلامتی شاهنشاه را تهدید می‌کند برای این ملت مصیبت بزرگی است و همیشه سلامتی و بقای عمر و دوام سلامت و سلطنت شاهنشاه را از خداوند می‌خواهند (صحیح است) مردم ایران می‌دانند که مقدرات این ملک و ملت، آرزوها، امیدها خواسته‌های این مردم بستگی به وجود شاهنشاه دارد ملت ایران بخوبی می‌بیند که در این دنیای پرآشوب این ثبات بی‌نظیر، این سیاست مستقل ملی به سرعت رفتن بسوی صنعتی شدن مملکت، این امنیت، این پیشرفت سریع و همه جانبه در همه شئون مملکت، که تمام ملل دنیا از دوست و دشمن را وادار به تحسین کرده و راه و مکتب جدیدی برای سعادت مردم دنیا بوجود آورده ناشی از برکت وجود رهبر بزرگ انقلاب ایران می‌باشد شاهنشاه سلطنت را دوست دارد که از این راه خدمتی به مملکت و ملت بکند و ایران و ایرانی را به مقام و پایه ملل مترقی دنیا برسانند بخواست خداوند اعلیحضرت آریامهر مصمم هستند بهر صورت و کیفیتی که پیش بیاید این رسالت تاریخی را بانجام برسانند (صحیح است) تمام طبقات و افراد این مملکت در هر مقامی که باشند چه نماینده مجلس چه در رأس هیأت‌ها و دولتها بایستی برای پیش‌برد انقلاب شبانه‌روز تلاش بکنند مجلس وظیفه سنگینی در مقابل تاریخ و شاهنشاه و ملت دارد بایستی در کادر انقلاب خیلی فعالیت بکنند شاید از این ندانم کاریها و عدم مسئولیتها جلوگیری شود و سیستانی هم نجات پیدا کند، عرض دیگری ندارم.
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع بصورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت اقتصاد
۴- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت اقتصاد.
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای دکتر ضیائی بفرمائید.
دکتر ضیائی (معاون وزارت اقتصاد)- با اجازه مقام ریاست لایحه قرارداد ترانزیت ایران و عراق که اخیراً بمنظور تحکیم و تثبیت امور اقتصادی و فراهم آوردن وسائل در امر ترانزیت جهت عبور و مرور کالا و مسافر و وسائط نقلیه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق منعقد شده است برای تصویب تقدیم می‌گردد.
رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت آب و برق
۵- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت آب و برق
رئیس- آقای مهندس ظهیری بفرمائید.
مهندس ظهیری (معاون وزارت آب و برق)- ساحت مقدس مجلس شورای ملی، نظر به لزوم شرکت دولت ایران در کنفرانس بین‌المللی سدهای بزرگ و عضویت در کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی و استفاده از تبادل نظر و موضوعات مطروحه در مجامع مذکور ماده واحده ذیل را بمنظور تحصیل مجوز قانونی در انجام منظور فوق تقدیم و تقاضای تصویب آنرا می‌نماید.
رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به افزایش اعتبار شبکه ارتباط و مخابرات ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به افزایش اعتبار شبکه ارتباط و مخابرات ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش یک شوری راجع به افزایش اعتبار شبکه ارتباط و مخابرات ژاندارمری کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۷ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی و آقای ادبی محمدی معاون وزارت کشور لایحه شمارۀ۴ /۲۵۷۲- ۱۳۴۶/۹/۱۱ دولت راجع به افزایش اعتبار شبکه ارتباط و مخابرات ژاندارمری کل کشور را که بشمارۀ ۱۰۰ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحی تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- به ژاندارمری کل کشور اجازه داده می‌شود برای تکمیل و توسعه شبکه ارتباط و مخابرات خود ظرف پنج سال هم ارز ریالی مبلغ پنج میلیون دلار (هر سال معادل یک میلیون دلار) اعتبار در بودجه سالیانه مربوطه منظور نماید مصرف اعتبارات مذکور مشمول آئین‌نامه معاملات دولتی و قانون محاسبات عمومی نخواهد بود.
مخبر کمیسیون بودجه- دکتر همایون معتمد وزیری.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تحقیق راجع به مردود بودن انتخابات تربت حیدریه و نمایندگی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی
۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون تحقیق راجع به مردود بودن انتخابات تربت حیدریه و نمایندگی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی
رئیس- گزارش کمیسیون تحقیق راجع به انتخابات تربت حیدریه و نمایندگی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون تحقیق به مجلس شورای ملی
کمیسیون تحقیق در جلسه ۲۷ آذر ماه ۱۳۴۶ پرونده انتخاباتی بیست و دومین دورۀ قانونگذاری حوزۀ تربت حیدریه دائر به نمایندگی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی را که شعبه سوم به اتفاق آراء آن را مردود دانسته بود و در اجرای مادۀ ۹ آئین‌نامۀ داخلی مجلس شورای ملی به کمیسیون تحقیق ارجاع گردیده مورد رسیدگی قرار داد و طبق مادۀ ۹ آئین‌نامه داخلی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی در کمیسیون حضور یافته و توضیحاتی در مورد جریان انتخابات تربت حیدریه دادند و از خود دفاع نمودند.
کمیسیون تحقیق پس از بررسی پرونده انتخاباتی تربت حیدریه و صورت جلسۀ نهائی انجمن و شکایات موجود در پرونده استعفای ۷ نفر از اعضاء اصلی انجمن مرکزی انتخابات را در روز اخذ آراء منطبق با مادۀ ۱۷ قانون انتخابات تشخیص داد همچنین در مورد شرایط انتخاب‌شوندگان مخصوصاً حسن شهرت در محل مورد توجه کمیسیون قرار گرفت در پایان نسبت به صحت جریان انتخابات تربت حیدریه و صلاحیت نمایندگی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی اخذ رأی بعمل آمد و کمیسیون تحقیق به اتفاق آراء انتخابات تربت حیدریه و نمایندگی آقای دکتر محمد ابراهیم ابریشمی را مردود دانست.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون تحقیق- سعید وزیری.
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری نیست (اظهاری نشد) بنابراین نسبت به اعتبارنامه آقای دکتر ابریشمی در انتخابات تربت حیدریه با ورقه اخذ رأی می‌شود خانمها و آقایانی که موافقند رأی سفید خواهند داد و آنهائی که مخالفند رأی کبود می‌دهند.
(اسامی نمایندگان بترتیب زیر وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
- آقایان: دکتر غنی- کورس- دکتر ضیائی- مریدی- دکتر خطیبی- مهندس فروهر- بوهشری- دکتر عدل- دکتر موثقی- دکتر یزدان پناه- خواجه نوری- مهندس ارفع- ارسنجانی- دکتر نجیمی- صادقی- دکتر امامی خوئی- مهندس کیا- جوانشیر- دکتر برومند- مهندس اخوان- دکتر سبزواری- پوربابائی- مهندس سهم‌الدینی- موسوی ماکوئی- مهندس معتمدی- دکتر خزائلی- مهندس عترت- دکتر الموتی- اخلاقی- معزی- مهندس معینی- دکتر دادفر- مهندی ریاضی ثامنی- دکتر متین- شهرستانی- مافی- دکتر پوتو اعظم – ریگی- دکتر زعفرانلو- دکتر بیت منصور- مصطفی- دکتر رشتی- شاهنده- کاسمی- دکتر رهنوردی- محمدولی قراچورلو- مهندس پروشانی- پزشکی- دکتر کفائی- دانشمند- دکتر سعید- دکتر مهدوی- پروساطع- توسلی- مهندس معینی زند- رضوی- مهندس زرآور- مهندس کیا- دکتر عظیمی- مهندس یارمحمدی- دکتر مدنی- ملکزاده- شکیبا- مرندی- مهندی بریمانی- مهندس اسدی سمیع- دکتر صاحبقلم- دکتر حبیب‌اللهی- عامری- خانلر قراچورلو- ملک افضلی- موسی صالحی- عباس میرزائی- اولیاء- محدث‌زاده- مهندس عدل- دکتر ملکی- تیمسار نکوزاد- کمالوند- جهانشاهی- دکتر معتمد وزیری- دکتر فریود- مهاجرانی- تیمسار همایونی- دکتر صالحی- حی- معیری- مبارکی- امامی رضوی- دکتر عدل طباطبائی- معظمی- جوادی- دکتر وحیدنیا- روحانی- اصولی- انشاء- ماهیار- دکتر یگانگی- محسنی- فولادوند- زرگرزاده- شاخوئی- موسوی- سیمانی- دکتر درودی- قاضی‌زاده- تیمسار وحدانیان- تیمسار حکیمیان- دیهیم- بختیاری‌پور- عجم- مهندس صائبی- اربابی- دکتر صفائی- صدقیانی‌زاده- ضیاء احمدی- پاینده- ایلخانی‌پور- دکتر ستوده- پدرامی- دکتر رضوانی- اهری- دکتر اعتمادی- سعید وزیری- بهنیا- کلانتر هرمزی- امیر احمدی- غلام نیاکان- دکتر فریور- دکتر صدر - دکتر عاملی- دکتر طالع- دکتر گاگیک- مهندس برومند- صدری کیوان- حیدر صائبی- دکتر قهرمان – دکتر وفا- تهرانی- مسعودی- دکتر مهذب- دکتر شفیع امین- بانو نیره ابتهاج سمیعی- بانو دکتر دولتشاهی- بانو سعیدی- بانو تربیت- بانو جهانبانی- بانو زاهدی- فروتن- سرتیپ‌پور.
(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید).
- آراء مخالف ۱۵۷ رأی
- رأی ممتنع ۱ برگ.
رئیس- اعتبارنامه آقای دکتر ابریشمی از تربت حیدریه با ۱۵۷ رأی مخالف و یک رأی ممتنع رد شد.
مهندس اخوان- حق نمایندگی آقای کسرائی را ضایع کردند و خودشان هم انتخاب نشدند. مخالفین-
- آقایان فروتن- تیمسار همایونی- لطف‌اله حی- زرگرزاده- موسوی ماکوئی- مهندس ارفع- پدرامی- ملکزاده آملی- دکتر موثقی- دکتر ضایئ- صادقی- بوشهری- کورس- دکتر غنی- مرندی- مهندس فروهر- مهندس کیاکجوری- مهندی ریاضی- ریگی- دکتر خزائلی- دکتر دادفر- معزی- دکتر بیت‌منصور- شاهنده- شهرستانی- دکتر الموتی- ضیاء احمدی- مانی- دکتر کفائی- دکتر مهدوی- دکتر پرتو اعظم- دکتر رهنوردی- دکتر میرعلاء- ایلخانی‌پور- بیات- دانشمند- قراچورلو- تیمسار نکوزاد- پورساطع- دکتر رشتی- دکتر رضوانی- دکتر اعتمادی- دکتر خطیبی- دکتر گاگیک- مسعودی- تهرانی- اهری- مهندس صائبی- دکتر معتمد وزیری- قاضی‌زاده- مهندس جلالی‌نوری- دکتر مهذب- دکتر شفیع امین- غلام- نیاکان- موسوی- دکتر وفا- دکتر ستوده- مجید محسنی- سعید وزیری- مهندس اربابی- صدقیانی‌زاده- شاخوئی- فولادوند- دکتر صفائی- عباس میرزائی- پاینده- کمالوند- تیمسار وحدانیان- انشاء- معیری- دکتر یگانگی- بختیاری‌پور- عجم- دکتر عدل طباطبائی- روحانی- مهندس فیروز عدل- دکتر ملکی- جهانشاهی- محدث‌زاده- خانلر- قراچورلو- اولیاء- دکتر قهرمان- ملک افضلی- دکتر عظیمی- کلانتر هرمزی- دکتر فربود- صالحی- مهندس زرآور- دکتر برومند- پزشکی- سلیمانی- دکتر طالع- جوادی- صدری کیوان- عامری- شکیبا- مریدی- مهندس اسدی سمیع- دکتر حبیب‌اللهی- معظمی- حیدر صائبی- مهند معتمدی- دکتر نجیمی- دکتر سبزواری- بانو ابتهاج سمیعی- بانو جهانبانی- بانو تربیت- بانو سعیدی- بانو دکتر دولتشاهی- دکتر عدل- مهندس سهم‌الدینی- اخلاقی- مهندس عترت- پوربابائی- دکتر مدنی- ثامنی- مهندس معینی- مهندس کیا- امامی رضوی- پزشکپور- دکتر زعفرانلو- مصطفوی نائینی- دکتر فریور- کاسمی- تیمسار حکیمیان- خواجه نوری- دکتر عاملی تهرانی- اصولی- امیراحمدی- دکتر صالحی- صائب- توسلی- مبارکی- ماهیار- بهنیا- دکتر متین- مهندس یارمحمدی- جوانشیر- ارسنجانی- دکتر صاحبقلم- دکتر وحیدنیا- دکتر سعید- دیهیم- رضوی- مهندس اردلان- مهندس اخوان- دکتر کیان- دکتر صدر- مهندس پروشانی- مهندس معینی زند- مهاجرانی- مهندس برومند- بانو زاهدی- سرتیپ‌پور.
ممتنع-
- آقای دکتر امائی خوئی.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی راجع به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی و ارسال به مجلس سنا
۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی راجع به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم راجع به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در جلسه سه‌شنبه ۱۳۴۶/۹/۲۸ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه شمارۀ ۶۱۶۴۰ ۴۶/۹/۵ دولت راجع به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی را برای شور دوم با حضور آقایان پیشنهاد دهندگان رسیدگی و با توجه به پیشنهادات اصلاح و تصویب کرد.
اینک گزارش آن بشرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مادۀ اول- بمنظور فراهم نمودن موجبات افزایش درآمد سرانه کشاورزان و امکانات همه جانبه برای بکار بردن ماشین‌آلات کشاورزی در امر تولید محصولات کشاورزی و آشنائی زارعین با اصول و شیوه‌های جدید کشاورزی و حداکثر استفاده از نیروی اضافی انسانی موجود در روستاها در قطب‌های کشاورزی و صنعتی مملکت و برای جلوگیری از خرد شدن و تقسیم ارضی مزروعی به قطعات غیر اقتصادی و افزایش میزان سطح زیر کشت کشور با استفاده از اراضی بایر و موات و مسلوب‌المنفعه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بر اساس وظایف پیش‌بینی شده در مادۀ یک قانون تشکیل این وزارت بتدریج در واحدهای روستائی مناطق مختلف کشور شرکتهای سهامی زراعی تشکیل می‌دهد.
مادۀ دوم- سهامداران شرکتهای سهامی زراعی اشخاص ذیل خواهند بود.
- ۱- زارعانی که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و قوانین تقسیم و فروش خالصجات مالک یا مستأجر زمین شده یا بشوند.
- ۲- برزگران مشمول تعریف بند ۴ ماده یکم قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی مصوب ۱۳۴۰/۱۰/۱۹ در مناطقی که امر زراعت در تاریخ تقدیم این قانون به مجلس مستقیماً بوسیله برزگر انجام می‌شود.
- ۳- خرده مالکانی که در اجرای مرحله دوم اصلاحات ارضی بند ج از ماده یکم قانون الحاقی به قانون اصلاحات ارضی (شق تقسیم) را انتخاب نموده‌اند در صورت تمایل آنها و با موافقت وزرات اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.
- ۴- کشاورزان و خرده مالکینی که مشمول هیچ یک از مراحل اول و دوم قوانین و مقررات اصلاحات ارضی نبوده و هنگام تصویب قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی (۴۰/۱۰/۹) شخصا و مستقیماً به امر زراعت اشتغال داشته‌اند.
- تبصره- در هر یک از واحدهای روستائی سهامداران شرکتهای سهامی زراعی حق استفاده مطلق و دائم اراضی را که در اختیار دارند به شرکت واگذار می‌نمایند و متناسب با ارزش این حق و مقدار و موقعیت زمین مربوط و ارزش عوامل زراعی تعدادی از سهام شرکت را که وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بر اساس مقررات پیش‌بینی شده در اساسنامه این قبیل شرکتها موضوع مادۀ ۵ این قانون تعیین می‌نماید دریافت خواهند نمود.
مادۀ سوم- در مناطقی که شرکتهای سهامی زراعی تشکیل می‌شود وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی می‌تواند حق استفاده مطلق و دائم از اراضی موات و بایر و مسلوب‌المنفعه و دایر متعلق به دولت را در اختیار شرکتهای سهامی زراعی بگذارد. درا ین صورت وزارت مذکور به نسبت سهمی که با توجه به تبصره ماده دوم این قانون تعیین می‌شود در شرکت ذیسهم خواهد بود و عواید حاصله از این سهام را بمنظور کمک و تقویت شرکتهای سهامی زراعی مربوط اختصاص خواهد داد.
مادۀ چهارم- هرگاه صاحبان اراضی مکانیزه و سایر شرکتها و واحدهای کشاورزی یک منطقه تقاضای تشکیل شرکت سهامی زراعی نمایند وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مخیر است بعد از بررسی نسبت بتشکیل شرکت سهامی زراعی در منطقه اقدام و کمکهای فنی و مالی لازم را در حدود قوانین موضوعه و اساسنامه شرکتهای سهامی زراعی درباره آنها معمول دارد.
مادة پنجم- شرکتهای سهامی زراعی طبق اساسنامه‌ای که بر اساس اصول بازرگانی تهیه و به پیشنهاد وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید تشکیل و اداره می‌شوند. این شرکتها پس از ثبت در دفتر مخصوصی که وزارت مذکور ترتیب می‌دهد دارای شخصیت حقوقی خواهند بود کلیه تغییرات و اقدامات مربوط به ثبت شرکتهای مذکور در این دفتر انجام می‌شود.
مادۀ ششم- در مناطقی که تشکیل شرکتهای سهامی زراعی اعلام می‌شود در صورتیکه حداقل پنجاه و یک درصد از اشخاص مذکور در ماده دوم این قانون عضویت شرکت را قبول و بقیه از امضای اوراق و اسناد و دفاتر مربوط به تشکیل شرکت امتناع نمایند وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به قائم مقامی مستنکفین اقدام لازم را انجام خواهد داد.
مادۀ هفتم- مدیران شرکت سهامی زراعی در مورد حفظ و نگاهداری و بهره‌برداری از اموال و دارائی شرکت در حکم امین خواهند بود. این اشخاص و همچنین مأمورین ذیربط هرگاه در امور مربوط به شرکتها مرتکب جرم بشوند تعقیب و به حداکثر مجازاتی که در قوانین مربوط مقرر است محکوم خواهند شد تعقیب و دادرسی در این قبیل موارد فوری و خارج از نوبت بعمل می‌آید.
مادۀ هشتم- رسیدگی به اختلاف سهامداران و کارکنان شرکتهای سهامی زراعی با شرکت و مدیران شرکت و یا بالعکس نسبت به امر اشتغال و یا فعالیتهای کشاورزی در حوزه شرکت با هیئتهای سه نفری منتخب وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی خواهد بود. تصمیم هیئتهای مزبور قطعی و به تقاضای ذینفع ژاندارمری مکلف به اجرای آن می‌باشد آئین‌نامه نحوه رسیدگی هیئتهای فوق از طرف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
مادۀ نهم- سهامداران شرکتهای سهامی زراعی می‌توانند سهام خود را بدون هیچگونه محدودیتی به شرکت منتقل نمایند.
انتقال سهام سهامداران هر شرکت منحصراً به سهامدار دیگر همان شرکت مجاز است و در هر دو مورد منوط بموافقت کتبی هیئت مدیره شرکت سهامی زراعی مربوط و تأیید وزرات اصلاحات ارضی و تعاون روستائی می‌باشد. بهر حال هدف این خواهد بود که سهام متعلق به هر یک از سهامداران از سهام مربوط به بیست هکتار زمین آبی و یا چهل هکتار زمین دیم تحت کشت کمتر نباشد علاوه انتقال گیرنده باید اجرای مقررات مربوط به شرکت سهامی زراعی را تقبل نماید.
مادۀ دهم- در صورت فوت هر یک از سهامداران از طرف شرکت نسبت به اداره سهم متوفی اقدام و وراث بنسبت سهم‌الارث از عواید سهام استفاده خواهند کرد. ضمناً در صورت تقاضای وارث یا وراث شرکت سهامی زراعی می‌تواند طبق اساسنامه خود نسبت بخرید سهام و تأدیه بها اقدام نماید.
مادۀ یازدهم- شرکتهای سهامی زراعی که با عضویت گروههای مندرج در مادۀ ۲ این قانون تشکیل می‌شوند تا ده سال از پرداخت هر گونه مالیات و عوارض و حق‌الثبت و هزینه‌ها و وجوهی که طبق قوانین سایر شرکتها متعهد بپرداخت آن هستند معاف می‌باشند.
- تبصره- خورده مالکان مذکور در بند ۳ مادۀ ۲ این قانون که با عضویت در شرکتهای سهامی زراعی عوایدی را تحصیل نمایند در صورتیکه میزان مالکیت هر یک از آنها بیش از حداکثر مقدار زمین باشد که در اختیار یک خانواده زارع مقیم ده محل وقوع ملک را آنها باشد از لحاظ پرداخت مالیات و عوارض مشمول قوانین و مقررات مربوط می‌باشند.
مادۀ دوازدهم- اقساط بدهی زارعین از بابت بهای اراضی که دولت به آنها منتقل نموده و همچنین اجاره بهای اراضی مورد اجاره زارعین از طرف شرکت سهامی زراعی پرداخت و به حساب سهامداران منظور خواهد شد.
- تبصره- شرکتهای سهامی زراعی موظف هستند سهم مالکانه مالک یا مالکان را در اراضی و مناطقی که وسیله برزگران عضو شرکت (موضوع بند ۲ مادۀ ۲ این قانون) زراعت می‌شده است پرداخت و به حساب برزگران صاحب سهم منظور نماید.
در صورتی که در تعیین میزان سهم مالکین بین برزگران و مالکان توافق نشود وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مکلف است با توجه به عرف محل و بر اساس معدل عایدات خالص سه سال زراعی قبل از تشکیل شرکت سهم مالک یا مالکین را تعیین و جهت پرداخت به شرکت ابلاغ نماید.
مادۀ سیزدهم- وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی با اعطاء وام و همچنین کمکهای مالی و فنی بلاعوض و پرداخت هزینه‌های بنیادی شرکت سهامی زراعی را در اجرای وظایفی که بعهده دارند حمایت می‌نمایند. بودجه و اعتبارات لازم برای اجرای این منظور از محل اعتبارات عمرانی و یا جاری دولت تأمین خواهد شد.
- تبصره- میزان سود و بهره وامهای پرداختی به شرکتهای سهامی زراعی حداکثر معادل میزان سود و بهره وامهای پرداختی به شرکتهای تعاونی روستائی خواهد بود.
مادۀ چهاردهم- در کلیه اقدامات و برنامه‌هائی که وزارتخانه و سازمانها و بنگاهها و شرکتهای دولتی در مورد عمران روستائی و برنامه‌های آبادانی و آبیاری و بهبود وضع محصول و خرید فرآورده‌های کشاورزی و امثال آن اجرا می‌نمایند حوزه عمل شرکتهای سهامی زراعی در حدود امکان حق تقدم خواهند داشت.
مادۀ پانزدهم- به‌منظور اجرای این قانون و یافتن مناسبترین مقررات و شیوه‌های اجرائی آن وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی موظف است طی دوره پنجساله آزمایش همه ساله ارزیابی دقیقی از چگونگی و پیشرفت فعالیتهای شرکتهای سهامی زراعی و مسائل و مشکلات آنها وسیله مرکز تحقیقات روستائی که در وزارت مذکور بوجود خواهد آمد بعمل آورده و از نتایج مطالعات مزبور در تهیه طرحهای عمرانی در دست اجرا و همچنین تنظیم لایحه نهائی قانون شرکتهای سهامی زراعی استفاده نماید.
مادۀ شانزدهم- این قانون بصورت آزمایشی بمدت پنج سال اجرا خواهد شد هرگاه در این مدت دولت اصلاحاتی را در این مقررات ضرور بداند جهت تصویب به کمیسیونهای اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مجلسین تقدیم می‌نماید و این اصلاحات پس از تصویب لازم‌الاجرا است.
دولت مکلف است در پایان مدت پنجسال لایحه نهائی را جهت تصویب به مجلسین تقدیم نماید. مادام که لایحۀ نهائی به تصویب نرسیده مقررات این قانون و اصلاحاتی که به تصویب کمیسیونهای اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مجلسین برسد لازم‌الاجرا است.
مخبر کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی - مهندس اسدی سمیع.
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه سه‌شنبه ۴۶/۹/۲۸ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه دولت راجع به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مواد مربوط را طبق مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر متین.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی با حضور آقای دکتر ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحۀ دولت راجع به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی را برای شور دوم بررسی و مواد مربوط را طبق مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس ریاحی.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه سه‌شنبه ۱۳۴۶/۹/۲۸ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه تشکیل شرکتهای سهامی زراعی را برای شور دوم رسیدگی نمود و ماده هفت را که به آن کمیسیون ارجاع گردیده بود طبق مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تصویب نمود و مختصر اصلاح در تبصره مادۀ مزبور که بعداً بصورت مادۀ ۸ درآمد بعمل آورد.
اینک گزارش آن با نقل مادۀ مصوبه کمیسیون کشور تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مادۀ ۸- رسیدگی به اختلافات سهامداران و کارکنان شرکتهای سهامی زراعی با شرکت و مدیران شرکت و یا بالعکس نسبت به امر اشتغال و یا فعالیتهای کشاورزی در حوزه شرکت با هیئتهای سه نفری منتخب وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی خواهد بود تصمیم هیئتهای مزبور قطعی و به تقاضای ذینفع ژاندارمری مکلف به اجرای آن می‌باشد. آئین‌نامه نحوه رسیدگی و حدود وظایف هیئتهای فوق از طرف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی پیشنهاد و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی نائینی.
گزارش شور دوم از کمیسیون برنامه به مجلس شورای ملی
کمیسیون برنامه در جلسه سه‌شنبه ۱۳۴۶/۹/۲۸ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه مربوط به تشکیل شرکتهای سهامی زراعی را برای شور دوم بررسی و مواد مربوط را طبق مصوبۀ کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون برنامه- دکتر مهدوی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی با حضور آقایان دکتر ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه تشکیل شرکتهای سهامی زراعی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مواد مربوط را طبق مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
رئیس کمیسیون دارائی- کریم اهری.
رئیس- ماده اول مطرح است، قرائت می‌شود.
مادۀ اول- بمنظور فراهم نمودن موجبات افزایش درآمد سرانه کشاورزان و امکانات همه جانبه برای بکار بردن ماشین‌آلات کشاورزی در امر تولید محصولات کشاورزی و آشنائی زارعین با اصول و شیوه‌های جدید کشاورزی و حداکثر استفاده از نیروی اضافی انسانی موجود در روستاها در قطب‌های کشاورزی و صنعتی مملکت و برای جلوگیری از خرد شدن و تقسیم اراضی مزروعی به قطعات غیر اقتصادی و افزایش میزان سطح زیر کشت کشور با استفاده از اراضی بایر و موات و مسلوب‌المنفعه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بر اساس وظایف پیش‌بینی شده در ماده یک قانون تشکیل این وزارت بتدریج در واحدهای روستائی مناطق مختلف کشور شرکتهای سهامی زراعی تشکیل می‌دهد.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد مادۀ دوم قرائت می‌شود.
مادۀ دوم- سهامداران شرکتهای سهامی زراعی اشخاص ذیل خواهند بود.
- ۱- زارعانی که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و قوانین تقسیم و فروش خالصجات مالک یا مستأجر زمین شده یا بشوند.
- ۲- برزگران مشمول تعریف بند ۴ ماده یکم قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی مصوب ۱۳۴۰/۱۰/۱۹ در مناطقی که امر زراعت در تاریخ تقدیم این قانون به مجلس مستقیماً بوسیله برزگر انجام می‌شود.
- ۳- خرده مالکانی که در اجرای مرحله دوم اصلاحات ارضی بند ج از ماده یکم قانون الحاقی به قانون اصلاحات ارضی (شق تقسیم) را انتخاب نموده‌اند در صورت تمایل آنها و با موافقت وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.
- ۴- کشاورزان و خرده مالکینی که مشمول هیچ یک از مراحل اول و دوم قانون اصلاحات ارضی (۴۰/۱۰/۹) شخصاً و مستقیماً به امر زراعت اشتغال داشته‌اند.
- تبصره- در هر یک از واحدهای روستائی سهامداران شرکتهای سهامی زراعی حق استفادۀ مطلق و دائم اراضی را که در اختیار دارند به شرکت واگذار می‌نمایند و متناسب با ارزش این حق و مقدار و موقعیت زمین مربوط و ارزش عوامل زراعی تعدادی از سهام شرکت را که وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بر اساس مقررات پیش‌بینی شده در اساسنامه این قبیل شرکتها موضوع مادۀ ۵ این قانون تعیین می‌نماید دریافت خواهند نمود.
رئیس- در مادۀ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ سوم قرائت می‌شود.
مادۀ سوم- در مناطقی که شرکتهای سهامی زراعی تشکیل می‌شود وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی می‌تواند حق استفاده مطلق و دائم از اراضی موات و بایر و مسلوب‌المنفعه و دایر متعلق به دولت را در اختیار شرکتهای سهامی زراعی بگذارد. در این صورت وزارت مذکور به نسبت سهمی که با توجه به تبصره مادۀ دوم این قانون تعیین می‌شود در شرکت ذیسهم خواهد بود و عواید حاصله از این سهام را بمنظور کمک و تقویت شرکتهای سهامی زراعی مربوط اختصاص خواهد داد.
رئیس- آقای روحانی بفرمائید.
روحانی- بنده در این ماده تردیدی داشتم و پیشنهادی هم تقدیم کرده بودم که در کمیسیون رسیدگی بشود متأسفانه اسم بنده از قلم افتاده بود و در کمیسیون اصلاحات ارضی که این موضوع رسیدگی شده است دعوتی از بنده نشده بود و بجا دیدم که این مسأله را بعرض برسانم تا هر جور مصلحت باشد تصمیم گرفته شود آنچه در این باره جلب توجه بنده را کرد این است که اجازه گرفته می‌شود که اراضی بایر و موات که متعلق به دولت باشد و در منطقه آن شرکت سهامی زراعی باشد این را دولت به نسبت آن مقدار زمین صاحب سهم می‌شود و سود حاصله از آن سهام به آن شرکت تعلق می‌گیرد و اینجا آنچه که البته برای بنده مبهم بود این است که هیچ محدودیتی نیست که چه مقدار اراضی موات و بایر متعلق به دولت سهیم می‌شوند یا چه مقدار کشاورز ممکن است کشاورزانی که در یک منطقه یک شرکت زراعی تشکیل می‌شود ممکن است ۵۰ هکتار یا صد هکتار زمین داشته باشد در حالیکه زمین متعلق به دولت در محدوده آن شرکت و در آن منطقه شاید چندین هزار هکتار باشد که می‌گذاریم روی سهام آنها به سود آنها باید متعلق به دولت باشد که در اینجا می‌گیرید سود آنها متعلق می‌شود به آن شرکت یا قسمت از سود سهامداران قسمت می‌شود و دولت برای خودش حقی قائل نشده است دولت اینجا برای خودش برای خزانه عمومی حقی قائل نشده است سود را می‌دهد به آنها این دور از عدالت و حفظ حقوق عمومی است من پیشنهاد کرده بودم که منافع حاصل از این سهام ببانک کشاورزی یا صندوق توسعه کشاورزی که در طرح اولیه از آن منابع و آن صندوقها استفاده می‌شود کمک بشود به آنجاها ریخته بشود آقای شهرستانی پیشنهاد کرده بودند کلمه مربوط را بردارند باز همان می‌شد درآمد حاصل از این اراضی در اختیار دولت باقی می‌ماند و خود دولت می‌توانست این درآمد را به تمام شرکتهای سهامی زراعی که در مملکت است برساند بنده چیزی که جلب توجهم را کرد این است که چه مقدار زمین می‌شود به شرکت داد و چه دلیلی دارد که منافع اینها را بدهیم به یک عده معدودی با جناب آقای وزیر اصلاحات ارضی صحبت کردم ایشان نظری داشتند که ممکن است در بعضی موارد خاص اقتضاء بکند ولی قانون عمومیت دارد و حکم است برای تمام مملکت و نمی‌شود حکمی کرد که یک روزی خدای نکرده از این استفاده‌ای در جهت مخالف مصلحت عموم بشود این است که بنده متذکر می‌شوم و پیشنهاد را اصلاح کردم که لااقل حالا پیشنهاد من مورد توجه واقع شود چون حکم مربوط که آقای شهرستانی پیشنهاد کرده بودند در این ماده حذف شود آنوقت درآمد حاصل از این سهام در اختیار وزارت اصلاحات ارضی باقی بماند که در تمام کشور از آن استفاده کنند نه اینکه درآمد عمومی از مال مملکت بیک عده خاصی تعلق بگیرد این نظر بنده بود.
رئیس- آقای ارسنجانی بفرمائید.
ارسنجانی- منظور از تشکیل این وزارتخانه و تصویب این قانون این بوده است که به کشاورزان و دهقانانی که در اثر اجرای قانون اصلاحات ارضی صاحب زمین شده‌اند رشد و توانائی داده شود که اگر بخواهیم دولت را در این امر شریک بکنیم آن نتیجه نهائی گرفته نمی‌شود اگر اراضی موات در دهات است و اینها را بین سهامداران تقسیم می‌کنند برای رشد دهقان محل است اگر بخواهیم دولت را در این کارها سهیم و شریک کنیم کار آنها به فساد می‌کشد و نمی‌توانند آن نتیجه نهائی را بگیرند بنابراین بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای روحانی اگر پیشنهاد داده‌اند آن پیشنهاد را پس بگیرند این اراضی در هر منطقه باشد بین سهامداران ده تقسیم می‌شود و همه استفاده می‌کنند این بنظر من بهترین طریقه‌ایست برای رشد و ترقی دهقانان (احسنت).
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع- بطوریکه آقایان ملاحظه می‌فرمایند در ماده سوم حق استفاده مطلق و دائم از اراضی موات و بایر و مسلوب‌المنمفعه و دایر متعلق به دولت را در اختیار شرکتهای سهامی زراعی با نظر وزارت اصلاحات ارضی می‌توان قرار داد چون در مورد اراضی موات و مسلوب‌المنفعه بنده در شور اول صحبت کرده‌ام در اینجا تکرار مطلب نمی‌کنم ولی در مورد اراضی دایر متعلق به دولت خوب است یک توضیحی داده شود و آقای وزیر اصلاحات ارضی ما را روشن بکنند آقایان می‌دانند که اراضی زراعی و دایر متعلق به دولت از دو صورت خارج نیست یا اراضی است که طبق قانون خالصه یا قانون اصلاحات ارضی بین کشاورزان منطقه تقسیم می‌شود یا اراضی زراعتی است که برای انجام آزمایشها و بررسی‌ها و تحقیقات در اختیار وزارت کشاورزی یا سازمانهای دولتی قرار داده شده است و در هر حال چون طبق قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی کلیه وظائفی که بموجب قانون خالصه و سایر قوانین به آن دستگاه محول بوده منتقل به این دستگاه شده بنابراین امروز وزارت اصلاحات ارضی جانشین بنگاه خالصه سابق است یعنی نمایندگی دولت را از لحاظ مالکیت این وزارتخانه دارد بنده تقاضایم این است که جناب آقای وزیر اصلاحت ارضی برای ما روشن بفرمایند که الآن مزارع باغات و اراضی دائر زراعتی مزارع آزمایشی و مزارع نمایشی با مطالعاتی که در اختیار وزارت کشاورزی یا سایر مؤسسات کشاورزی قرار گرفته است اگر یک روز وزارت اصلاحات ارضی صلاح دانست که از اینها گرفته و داده شود به شرکتهای سهامی زراعی آنوقت تکلیف دستگاههای مطالعاتی مملکت چه خواهد شد مگر اینکه در اینجا برای این قبیل اراضی که در اختیار سازمانهای دولتی قرار گرفته روشن بشود و ما مطمئن بشویم که این اراضی دایر فردا جزو شرکتهای سهامی قرار نخواهد گرفت و آنها برای انجام مطالعات یا سایر وظایفی که قانوناً بعهده دارند دچار مضیقه نخواهند شد.
رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.
دکتر ولیان (وزیر اصلاحات ارضی)- بنده معذرت می‌خواهم یک مقدار صدایم گرفته و وضع خوبی ندارد از نظر آقای مهندس ارفع باید عرض کنم که آن اراضی دائر که ما در اختیار وزارت کشاورزی گذاشتیم ما بر اثر تصویبنامه دولت در اختیار سایر دستگاههای دولتی گذارده‌ایم مادام که مورد احتیاج است در اختیار آن سازمان خواهد بود و جای نگرانی وجود ندارد (مهندس ارفع- نگرانی بنده مرتفع شد متشکرم) در مورد فرمایشات جناب آقای روحانی فلسفه دولت این است که در هر ناحیه که شرکتهای تعاونی تشکیل می‌دهد اراضی بایر و مسلوب‌المنفعه را در اختیار شرکتها می‌گذارد و منفع را بین همان شرکتها تقسیم می‌کند غیر از آنچه جناب ارسنجانی اشاره فرمودند یک مطلب دیگری هست که در اکثر مناطق زراعتی ما به اراضی بایر موات و مسلوب‌المنفعه‌ای که از نظر حقوقی مالکیت ندارند یک تجاوزاتی کرده‌اند و برای خودشان یک حقی ایجاد کرده‌اند ولی حالا که وقتی ما دخالت می‌کنیم می‌گوئیم بسیار خوب این را در اختیار تو می‌گذاریم از منافع به نسبت حق خودت استفاده می‌کنی و از این راه اشکالاتی برای شما نخواهد شد ولی اگر به فرض برویم این منافع را جمع کنیم و در اختیار بانک کشاورزی بگذاریم و بانک کشاورزی بصورت وام با سود لااقل ۶% به همین کشاورزان بدهد بنابراین حالا که دولت خودش پیشقدم شده است که یک کمک مالی بلاعوض به زارعین مملکت که طبقه قابل کمکی هستند بکند بنظر دولت باید راه قابل قبول این باشد نه اینکه پول را به بانک کشاورزی بدهیم که بانک با تشریفاتی با ربح ۶% به اینها وام بدهد این است که بنده استدعا می‌کنم جناب آقای روحانی از پیشنهاد خودشان صرفنظر بکنند.
رئیس - نظر دیگری در ماده سوم نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به مادۀ سوم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود.
مادۀ چهارم- هرگاه صاحبان اراضی مکانیزه و سایر شرکتها و واحدهای کشاورزی یک منطقه تقاضای تشکیل شرکت سهامی زراعی نمایند. وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مخیر است بعد از بررسی نسبت به تشکیل شرکت سهامی زراعی در منطقه اقدام و کمکهای فنی و مالی لازم را در حدود قوانین موضوعه و اساسنامه شرکتهای سهامی زراعی درباره آنها معمول دارد.
رئیس- در مادۀ چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ چهارم رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ پنجم قرائت می‌شود.
مادۀ پنجم- شرکتهای سهامی زراعی طبق اساسنامه‌ای که بر اساس اصول بازرگانی تهیه و پیشنهاد وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید تشکیل و اداره می‌شوند. این شرکتها پس از ثبت در دفتر مخصوصی که وزارت مذکور ترتیب می‌دهد دارای شخصیت حقوقی خواهند بود کلیه تغییرات و اقدامات مربوط به ثبت شرکتهای مذکور در این دفتر انجام می‌شود.
رئیس- نسبت به مادۀ پنجم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ پنجم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ششم قرائت می‌شود.
مادۀ ششم- در مناطقی که تشکیل شرکتهای سهامی زراعی اعلام می‌شود در صورتیکه حداقل پنجاه و یک درصد از اشخاص مذکور در ماده دوم این قانون عضویت شرکت را قبول و بقیه از امضای اوراق و اسناد و دفاتر مربوط بتشکیل شرکت امتناع نمایند وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به قائم مقامی مستنکفین اقدام لازم را انجام خواهد داد.
رئیس- نسبت به مادۀ ششم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ششم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۷ قرائت می‌شود.
مادۀ هفتم- مدیران شرکت سهامی زراعی در مورد حفظ و نگاهداری و بهره‌برداری از اموال و دارائی شرکت در حکم امین خواهند بود. این اشخاص و همچنین مأمورین ذیربط هرگاه در امور مربوط به شرکتها مرتکب جرم بشوند تعقیب و به حداکثر مجازاتی که در قوانین مربوط مقرر است محکوم خواهند شد تعقیب و دادرسی در این قبیل موارد فوری و خارج از نوبت بعمل می‌آید.
رئیس- نسبت به مادۀ هفتم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ هفتم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده هشتم پیشنهادی کمیسیون کشور با ماده هشتم پیشنهادی سایر کمیسیونها فرق دارد اجازه بفرمائید اول ماده هشتم پیشنهادی کمیسیون کشور قرائت شود و نسبت به آن رأی بگیریم در صورتیکه تصویب نشد ماده هشتم پیشنهادی کمیسیون اصلاحات ارضی مطرح خواهد شد.
(ماده هشتم پیشنهادی کمیسیون کشور بشرح ذیل قرائت شد)
مادۀ ۸- رسیدگی به اختلاف سهامداران و کارکنان شرکتهای سهامی زراعی با شرکت و مدیران شرکت و یا بالعکس نسبت به امر اشتغال و یا فعالیتهای کشاورزی در حوزه شرکت با هیئتهای سه نفری منتخب وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی خواهد بود تصمیم هیئتهای مزبور قطعی و به تقاضای ذینفع ژاندارمری مکلف به اجرای آن می‌باشد. آئین‌نامه نحوه رسیدگی و حدود وظایف هیئتهای فوق از طرف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی پیشنهاد و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی نائینی.
رئیس- آقای مصطفوی نائینی بفرمائید.
مصطفوی نائینی- در این خصوص با آقای پرتو معاون وزارت دادگستری هم قبلا صحبت شد در لایحه‌ای که قبلا تهیه شده بود قرار بود طی آئین‌نامه‌ای طرز رسیدگی هیئت سه نفری و حدود وظائف آنها معلوم باشد که تا چه حدودی مجاز هستند رأی صادر کنند و این موضوع طبق آئین‌نامه‌ای معین شود، بنده تصور می‌کنم کمیسیون دادگستری این را حذف کرده و یا از قلم انداخته است بهر حال چون قرار قبلی این بود که حدود و وظایف را هم معلوم کند ما طبق قرار قبلی این را در کمیسیون کشور تصویب کردیم و بنده تصور می‌کنم کمیسیونی که اختیار می‌دهند آرای حقوقی صادر بکند باید حدود وظائفش روشن باشد بنده عرض دیگری ندارم.
رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.
مهندس اسدی سمیع (مخبر کمیسیون اصلاحات ارضی)- از لحاظ فنی این ماده ۸ بیشتر برخورد می‌کرد به تخصص کمیسیون دادگستری در کمیسیون اصلاحات ارضی آنچه به تصویب رسید کمیسیون دادگستری هم آنرا تأیید کرد و اختلافی که مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و کمیسیون دادگستری با کمیسیون کشور دارد این است که در کمیسیون کشور یا حدود وظائف اضافه شده و اما کمیسیون اصلاحات ارضی به این دلیل که این حدود وظائف در خود قانون مشخص شده پاراگراف اول ماده هشتم را بنده قرائت می‌کنم، نوشته شده رسیدگی به اختلافات سهامداران و کارکنان شرکتهای سهامی زراعی با شرکت و مدیران شرکت و یا بالعکس نسبت به امر اشتغال و یا فعالیتهای کشاورزی در حوزه شرکت یا هیئتهای سه نفری منتخب وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی خواهد بود.
بنابراین حدود وظائف مشخص شده، و لزومی ندارد که ما ذکر بکنیم وقتی مشخص شده است و در قانون آمده است.
رئیس- آقای روحانی بفرمائید.
روحانی- این بیانی که فرمودید چون بنظر من کافی نبود فکر کردم توضیحاتی بعرض مجلس برسانم به این معنی که کمیسیون به آن موارد رسیدگی می‌کند و نحوه رسیدگی را هم تعیین کردند اما وقتی معلوم شد دو تا کارگر که با هم اختلاف دارند یک سهامدار با هیئت مدیره اختلاف دارد یا یک بی‌نظمی و بی‌ترتیبی بکار رفته است که باید یک تکلیفی و یا تنبیهی درباره آن شخص برقرار بشود که لدی‌الاقتضا در اختیار ژاندارمری گذاشته بشود که آن دستور را اجرا کند آن چیز همان است که اینجا ذکر گردیده که در چه مواردی رسیدگی بکند اما وظیفه آن هیئت چیست می‌گوید تبعیدش بکنند می‌گوید زمین را از آن بگیرند می‌گوید توی سرش بزنند اینها باید در آئین‌نامه معلوم بشود که هر قاضی هر محکمه‌ای حدود اختیاراتی دارد وظایفش باید روشن بشود که درباره متهمی که وضعش مورد رسیدگی قرار می‌گیرد چه مجازاتی را باید اعمال بکند این نحوه رسیدگی و ترتیب کار است که او را بخواهد دعوتش بکند مدعی و مدعی علیه را می‌آورد و رسیدگی می‌کند یا تبعید می‌کند اگر به زمین سهامدار تجاوز کرده زمین را نداده وقتی حکم صادر می‌کند باید وظیفه کمیسیون مشخص باشد که تا چه اندازه حق دارد حکم را اعمال بکند اینجا باید در آن آئین‌نامه‌ای که تنظیم می‌شود حدود وظائفش معلوم بشود در حدود اختیاراتی که دستگاه دولت می‌داند این مسئله‌ای است والا خواهند گفت خوب رسیدگی کردند بعد گفتند حکمش چیست بسیار خوب این آقا تخلف کرده بیخود زمین را گرفته و ول نمی‌کند بیخود در کارخانه بی‌نظمی کرده حالا بفرستید عدلیه ما رسیدگی کردیم مرتکب این تخلفات شده حکمش را شما تعیین بکنید که چه کار بکند اگر این مطلب در آئین‌نامه مشخص نباشد حکمی در این باره این اشخاص که اعمالشان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد آن هیئت نخواهد توانست تعیین بکند این نظر بنده بود اگر کارتان ناقص نمی‌ماند بنده حرفی ندارم اشکالی ندارد ولی به‌عقیده بنده آقایان قضات هم بررسی کنند هیئتی که حق نداشته باشد حکمی تعیین بکند بی‌نتیجه خواهد بود.
رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.
دکتر ولیان (وزیر اصلاحات ارضی)- همانطوری که آقای مهندس اسدی سمیع هم توضیح دادند حدود وظایف این هیئتهای سه نفری در صدر این ماده روشن شده ولی آنچه جناب آقای روحانی تذکر فرمودند اگر پیشنهاد کمیسیون کشور این بود که حدود اختیارات کمیسیون سه نفری تعیین بشود در اینجا هیچ بحثی نبود ولی در اینجا صحبت از حدود وظایف است وظایف را هم در بالا قانون‌گذار تعیین کرده ولی آنچه آقای روحانی فرمودند با آنچه که در این پیشنهاد هست بنظر بنده مغایرت دارد چون حدود وظایف است نه حدود اختیارات ولکن برای اینکه هیچ نگرانی وجود نداشته باشد در هر حال هیئت دولت نمی‌تواند آئین‌نامه‌ای را با استفاده از اختیارات خودش تصویب بکند که بموجب آن آئین‌نامه یک جرمی تعریف شده باشد یا مجازاتی را خلع بکند آنچه در این آئین‌نامه پیش‌بینی خواهیم ک رد در حدود اختیاراتی است که یک کارفرمای ساده با استفاده از قوانین و مقررات فعلی مملکت استفاده می‌کند و بیشتر از این دولت اصرار ندارد که در کارهائی که احتمالا ارتباط با مراجع دادگستری پیدا می‌کند دخالت کند این است که بنده استدعا می‌کنم حالا که خود دولت هم نظرش این است که محدودتر باشد جنابعالی هم موافقت بفرمائید که همانطوری که اکثریت کمیسیونها تصویب کردند به همان ترتیب تصویب شود.
روحانی- بنده نظریاتم را گفتم و بنظر بنده ناقص است و دولت نخواهد توانست برای آن هیأت وظیفه‌ای تعیین بکند که در باره متهمین چه معامله‌ای بشود مع‌الوصف نظر مجلس است به مصوبه کمیسیون کشور رأی بدهد یا سایر کمیسیونها.
دکتر ولیان- لااقل ترتیبی داده شود که بجای حدود وظایف حدود اختیارات نوشته شود.
رئیس- شور دوم است نمی‌شود اصلاح کرد. بنابراین اول رأی می‌گیریم به مادۀ هشتم پیشنهاد کمیسیون کشور خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (چند نفر برخاستند) تصویب نشد. مادۀ هشتم پیشنهادی سایر کمیسیونها مطرح است قرائت می‌شود.
مادۀ هشتم- رسیدگی به اختلاف سهامداران و کارکنان شرکتهای سهامی زراعی با شرکت و مدیران شرکت و یا بالعکس نسبت به امر اشتغال و یا فعالیتهای کشاورزی در حوزه شرکت با هیئتهای سه نفری منتخب وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی خواهد بود.
تصمیم هیئتهای مزبور قطعی و به تقاضای ذینفع ژاندارمری مکلف به اجرای آن می‌باشد آئین‌نامه نحوه رسیدگی هیئتهای فوق از طرف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
رئیس- نسبت به ماده هشتم پیشنهادی سایر کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده نهم مطرح است قرائت می‌شود.
مادۀ نهم- سهامداران شرکتهای سهامی زراعی می‌توانند سهام خود را بدون هیچگونه محدودیتی به شرکت منتقل نمایند.
انتقال سهام سهامداران هر شرکت منحصراً به سهامدار دیگر همان شرکت مجاز است و در هر دو مورد منوط موافقت کتبی هیئت مدیره شرکت سهامی زراعی مربوط و تأیید وزرات اصلاحات ارضی و تعاون روستائی می‌باشد. به هر حال هدف این خواهد بود که سهام متعلق به هر یک از سهامداران از سهام مربوط به بیست هکتار زمین آبی و یا چهل هکتار زمین دیم تحت کشت کمتر نباشد بعلاوه انتقال گیرنده باید اجرای مقررات مربوط به شرکت سهامی زراعی را تقبل نماید.
رئیس- در این ماده آقای دکتر الموتی پیشنهاد حذف یک قسمت را داده‌اند قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم از آخر ماده نهم جمله (بعلاوه انتقال گیرنده باید اجرای مقررات مربوط به شرکت سهامی زراعی را تقبل نماید) حذف شود.
با تقدیم احترام- دکتر الموتی.
رئیس- اول رأی می‌گیریم به این ماده بدون این قسمت یعنی با حذف این قسمت بعد نسبت به این قسمت هم رأی خواهیم گرفت خانمها و آقایانیکه با ماده نهم با حذف قسمت پیشنهادی آقای دکتر الموتی موافق هستند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا نسبت به خود این قسمت که پیشنهاد حذف شده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. مادۀ دهم قرائت می‌شود.
مادۀ دهم- در صورت فوت هر یک از سهامداران از طرف شرکت نسبت به اداره سهم متوفی اقدام و وراث بنسبت سهم‌الارث از عواید سهم استفاده خواهند کرد.
ضمناً در صورت تقاضای وراث یا وراث شرکت سهامی زراعی می‌تواند طبق اساسنامه خود نسبت بخرید سهام و تأدیه بهام اقدام نماید.
رئیس- در این ماده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ دهم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۱ قرائت می‌شود
مادۀ یازدهم- شرکتهای سهامی زراعی که با عضویت گروههای مندرج در مادۀ ۲ این قانون تشکیل می‌شوند تا ده سال از پرداخت هرگونه مالیات و عوارض و حق‌الثبت و هزینه‌ها و وجوهی که طبق قوانین سایر شرکتها متعهد بپرداخت آن هستند معاف می‌باشند.
- تبصره- خورده مالکان مذکور در بند ۳ مادۀ ۲ این قانون که با عضویت در شرکتهای سهامی زراعی عوایدی را تحصیل نمایند در صورتیکه میزان مالکیت هر یک از آنها بیش از حداکثر مقدار زمین باشد که در اختیار یک خانواده زارع مقیم ده محل وقوع ملک آنها باشد از لحاظ پرداخت مالیات و عوارض مشمول قوانین و مقررات مربوط می‌باشند.
رئیس- در این ماده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۱ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۲ قرائت می‌شود.
مادۀ دوازدهم- اقساط بدهی زارعین از بابت بهای اراضی که دولت به آنها منتقل نموده و همچنین اجاره بهای اراضی مورد اجاره زارعین از طرف شرکت سهامی زراعی پرداخت و به حساب سهامداران منظور خواهد شد.
- تبصره- شرکتهای سهامی زراعی موظف هستند سهم مالکانه مالک یا مالکان را در اراضی و مناطقی که وسیله برزگران عضو شرکت (موضوع بند ۲ مادۀ ۲ این قانون) زراعت می‌شده است پرداخت و به حساب برزگران صاحب سهم منظور نمایند.
در صورتیکه در تعیین میزان سهم مالکین بین برزگران و مالکان توافق نشود وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مکلف است با توجه به عرف محل و بر اساس معدل عایدات خالص سه سال زراعی قبل از تشکیل شرکت سهم مالک یا مالکین را تعیین و جهت پرداخت به شرکت ابلاغ نماید.
رئیس- در مادۀ ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۲ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۳ قرائت می‌شود.
مادۀ سیزدهم- وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی با اعطاء وام و همچنین کمکهای مالی و فنی بلاعوض و پرداخت هزینه‌های بنیادی شرکت سهامی زراعی را در اجرای وظایفی که بعهده دارند حمایت می‌نمایند. بودجه و اعتبارات لازم برای اجرای این منظور از محل اعتبارات عمرانی و یا جاری دولت تأمین خواهد شد.
- تبصره- میزان و سود و بهره وامهای پرداختی به شرکتهای سهامی زراعی حداکثر معادل میزان سود و بهره وامهای پرداختی به شرکتهای تعاونی روستائی خواهد بود.
رئیس- در مادۀ ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۳ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۴ قرائت می‌شود.
مادۀ چهاردهم- در کلیه اقدامات و برنامه‌هائی که وزارتخانه و سازمانها و بنگاهها و شرکتهای دولتی در مورد عمران روستائی و برنامه‌های آبادانی و آبیاری و بهبود وضع محصول و خرید فرآورده‌های کشاورزی و تا مثال آن اجرا می‌نمایند حوزه عمل شرکتهای سهامی زراعی در حدود امکان حق تقدم خواهند داشت.
رئیس- در مادۀ ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۴ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۵ قرائت می‌شود.
مادۀ پانزدهم- بمنظور اجرای این قانون و یافتن مناسبترین مقررات و شیوه‌های اجرائی آن وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی موظف است طی دوره پنجساله آزمایش همه ساله ارزیابی دقیقی از چگونگی و پیشرفت فعالیتهای شرکتهای سهامی زراعی و مسائل و مشکلات آنها وسیله مرکز تحقیقات روستائی که در وزارت مذکور بوجود خواهد آمد بعمل آورده و از نتایج مطالعات مزبور در تهیه طرحهای عمرانی در دست اجرا و همچنین تنظیم لایحه نهائی قانون شرکتهای سهامی زراعی استفاده نماید.
رئیس- در مادۀ ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ ۱۶ قرائت می‌شود.
مادۀ شانزدهم- این قانون بصورت آزمایشی بمدت پنج سال اجرا خواهد شد هر گاه در این مدت دولت اصلاحاتی را در این مقررات ضرور بداند جهت تصویب به کمیسیونهای اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مجلسین تقدیم می‌نماید و این اصلاحات پس از تصویب لازم‌الاجرا است.
دولت مکلف است در پایان مدت پنج سال لایحه نهائی را جهت تصویب به مجلسین تقدیم نماید. مادام که لایحۀ نهائی به تصویب نرسیده مقررات این قانون و اصلاحاتی که به تصویب کمیسیونهای اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مجلسین برسد لازم‌الاجرا است.
رئیس- در ماده شانزدهم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ ۱۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد). یک اشتباه چاپی هم در گزارش کمیسیون هست و آن اینست که آقای اهری را مخبر کمیسیون دارائی نوشته‌اند در حالیکه ایشان رئیس کمیسیون دارائی هستند اصلاح می‌شود. نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب زیر وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
- آقایان دکتر فربود- دکتر ستوده- دکتر عظیمی- دکتر موثقی- مهندس پرویزی بهبودی- تیمسار همایونی- مهندس برومند- روحانی- یوسفی- ریگی- دکتر صاحبقلم- دکتر کیان- اهری- مهندس عطائی- آموزگار- مهندس معینی- ابوذر- دکتر سعید- دکتر مهذب- تهرانی- دکتر عدل- دکتر وحیدنیا- دانشمند- دکتر امین- جهانشاهی- دکتر الموتی- دکتر بیت منصور- صائب- کلانتر هرمزی- دکتر رهنوردی- مرندی- پدرامی- فورتن- ثامنی- مهندس جلالی نوری- دکتر خزائلی- دکتر زعفرانلو- بانو جهانبانی- دکتر یزدان‌پناه- دکتر صالحی- دکتر شریعت- مهندس عترت- معزی- خانلر قراچورلو- عامری- کلانتری- کاسمی- مریدی- مهندس اسدی سمیع- بانو ابتهاج سمیعی- ملکزاده آملی- عجم- اخلاقی- مهند صائبی- فضائلی- عباس میرزائی- صادقی- مهندس یارمحمدی- دکتر اعتمادی- غلام نیاکان- پورساطع- مهندس معتمدی- مهندس زرآور- حیدر صائبی- موسوی- صالحی- دکتر متین- فرهادپور- پروفسور فرهمند- توسلی- دکتر بهبهانی- مافی- پزشکپور- دکتر برومند- فولادوند- مهندس سهم‌الدینی- شاهنده- دکتر درودی- مهندس ارفع- محدث‌زاده- دکتر میرعلاء- کورس- دکتر غنی- دکتر اسفندیاری- رضوی- سرتیپ‌پور- دکتر ضیائی- دکتر کفائی- شهرستانی- مهندس اخوان- بانو سعیدی- مصطفوی نائینی- دکتر خطیبی- امامی رضوی- مهندس اربابی- پوربابائی- مهندس فروهر- مهندس کیاکجوری- دکتر رشتی- بوشهری- مهندس ریاضی- دکتر کلالی- محمدولی قراچورلو- دکتر اسدی- ایلخانی‌پور – ارسنجانی- اولیاء- مهندس کیا- دکتر حبیب‌اللهی – دکتر یگانگی- بانو تربیت- خواجه نوری- دکتر سبزواری- پزشکی- محمد اسدی- شاخوئی- مهندس معینی‌زند- مبارکی- ظفر- میراحمدی- جوانشیر- دکتر امامی خوئی- دکتر رفعت- دکتر گاگیک- دکتر محققی- دکتر عاملی تهرانی- ماهیار- مهاجرانی- اصولی- صدقیانی‌زاده- بانو دکتر دولتشاهی- معظمی- مهندس اردلان- مهندس عدل- محسنی‌مهر- سعید وزیری- موسوی ماکوئی- دکتر صفائی- ضیاء احمدی- انشاء- پردلی- مهندس بریمانی- دکتر صدر- قاضی‌زاده- مروتی- امام مردوخ- تیمسار وحدانیان- رامبد- دکتر مهدوی- مسعودی- دکتر معتمد وزیری- پاینده- دکتر نجیمی- جوادی- بانو زاهدی- بهنیا- بیات- مهندس پروشانی- تیمسار حکیمیان- ملک افضلی- مؤید امینی- سلیمانی- مهندس بهرامزاده ابراهیمی- کریم‌بخش سعیدی- تیمسار نکوزاد- دکتر قهرمان- دکتر وفا- کمالوند- دکتر فریور- جاماسبی- دکتر طالع- بختیاری‌پور- دکتر ملکی- معیری- دکتر مدنی- صدری کیوان- فخر طباطبائی- روستا- بیات- حی- دکتر دادفر- دکتر عدل طباطبائی- دکتر رضوانی.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید).
- آراء موافق ۱۷۴ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۷۴ رأی موافق به اتفاق آراء تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین-
- آقایان دکتر اسفندیاری- رضوی- سرتیپ‌پور- دکتر ضیائی- دکتر کفائی- شهرستانی- مهندس اخوان- بانو سعیدی- مصطفوی نائینی- دکتر خطیبی- امامی رضوی- مهندس اربابی- پوربابائی- مهندس فروهر- مهندس کیاکجوری- دکتر رشتی- بوشهری- مهندس ریاضی- دکتر کلالی- محمدولی قراچورلو- دکتر اسدی- ایلخانی‌پور- ارسنجانی- اولیاء- مهندس کیا - دکتر حبیب‌اللهی- دکتر یگانگی- بانو تربیت- خواجه نوری- دکتر سبزواری- پزشکی- محمد اسدی- شاخوئی- مهندس معینی زند- مبارکی- ظفر- امیر احمدی- جوانشیر- دکتر امامی خوئی- دکتر رفعت- دکتر گاگیک- دکتر محققی- دکتر عاملی تهرانی- ماهیار- مهاجرانی- اصولی- صدقیانی‌زاده- بانو دکتر دولتشاهی- معظمی- مهندس اردلان- مهندس عدل- محسنی مهر- سعید وزیری- موسوی ماکوئی- دکتر صفائی- ضیاء احمدی- انشاء پردلی- مهندس بریمانی- دکتر صدر- قاضی‌زاده- مروتی- امام مردوخ- تیمسار وحدانیان- رامبد- دکتر مهدوی- مسعودی- دکتر معتمد وزیری- پاینده- دکتر نجیمی- جوادی- بانو زاهدی- بهنیا- بیات- دکتر فربود- دکتر ستوده- دکتر عظیمی- دکتر موثقی- مهندس پرویز بهبودی- تیمسار همایونی- مهندس برومند- روحانی- یوسفی- ریگی- دکتر صاحبقلم- دکتر کیان- هری- مهندس عطائی- آموزگار- مهندس معینی- ابوذر- دکتر سعید- دکتر هذب- تهرانی- دکتر عدل- دکتر وحیدنیا- دانشمند- دکتر امین- جهانشاهی- دکتر الموتی- دکتر بیت منصور- صائب- کلانتر هرمزی- دکتر رهنوردی- مرندی- پدرامی- فروتن- ثامنی- مهندس جلالی نوری- دکتر خزائلی- دکتر زعفرانلو- بانو جهانبانی- دکتر یزدان‌پناه- دکتر صالحی- دکتر شریعت- مهندس عترت- معزی- خانلر قراچورلو- عامری- کلانتری- کاسمی- مریدی- مهندس اسدی سمیع- بانو ابتهاج سمیعی- ملکزاده آملی- عجم- اخلاقی- مهندس صائبی- فضائلی- عباس میرزائی- صادقی- مهندس یارمحمدی- دکتر اعتمادی- غلام نیاکان- پورساطع- مهندس معتمدی- مهندس زرآور- حیدر صائبی- موسوی- صالحی- دکتر متین- فرهادپور- پروفسور فرهمند- توسلی- دکتر بهبانی- مافی- پزشکپور- دکتر برومند- فولادوند- مهندس سهم‌الدینی- شاهنده- دکتر درودی- مهندس ارفع- محدث‌زاده- دکتر میرعلاء- کورس- دکتر غنی- مهندس پروشانی- تیمسار حکیمیان- ملک افضلی- مؤید امینی- سلیمانی- مهندس بهرامزاده ابراهیمی- کریم‌بخش سعیدی- تیمسار نکوزاد- دکتر قهرمان- دکتر وفا- کمالوند- دکتر فریور- جاماسبی- دکتر طالع- بختیاری‌پور- دکتر ملکی- معیری- دکتر مدنی- صدری کیوان- فخر طباطبائی- روستا- بیات- حی- دکتر دادفر- دکتر عدل طباطبائی- دکتر رضوانی.
رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.
دکتر ولیان (وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی)- بنده با اجازه جناب آقای رئیس محترم مجلس شورای ملی از صمیم قلب و خلی صریح از این اظهار اعتماد کلیه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی که در عرض یک ماه اخیر با صرف وقت بیش از آنچه که دولت می‌توانست انتظارش را داشته باشد ما را ارشاد فرمودند و لایحه ما را به اتفاق آراء تصویب کردند لایحه‌ای را که یکی از ابتکارات تاریخی شاهنشاه آریامهر است و در اقتصاد کشاورزی مملکت ما و در اقتصاد کشاورزی دنیا به عقیده بنده مکتب تازه‌ای را باز خواهد کرد تصویب فرمودید بنده تشکر می‌کنم و این قول را در اینجا می‌دهم که از تمام امکانات و اختیارات فردی خودم و همکارانم استفاده خواهم کرد که بتوانم این لایحه را به همین تمیزی با همین اصالت با همین نیت‌های خیری که تصویب شد در عمل پیاده‌اش کنیم ولی همین جا بعرض می‌رسانم که ما برای به ثمر رساندن این قسمت از وظائف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی احتیاج مبرمی به راهنمائی‌ها و تذکرات مداوم نمایندگان محترم مجلس شورای ملی در حوزه انتخابیه خودشان داریم و اطمینان داریم که این محبت را بیش از پیش به ما ارزانی خواهند فرمود بنده خیلی تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به حل اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی و ارسال به مجلس سنا
۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به حل اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم راجع به حل اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۷ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحۀ شمارۀ ۹۲۱۰- ۱۳۴۵/۹/۲۴ راجع به حل اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی را که گزارش شور اول آن بشمارۀ ۹۳ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد. مادۀ واحده مصوبه شور اول را عیناً تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادۀ واحده- به وزارت دارائی و وزارت کشور اجازه داده می‌شود اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی ناشی از امتیاز نامه ۱۶ ذیقعده سال ۱۳۲۱ قمری شرکت سابق برق گیلان را بنحوی که مصلحت بدانند حل و فصل نمایند.
رئیس کمیسیون دارائی- کریم اهری.
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۸ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور نماینده دولت لایحۀ مربوط به حل اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر حسن متین.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۲۸ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحۀ مربوط به حل اختلافات بین وزارت دارائی با شهرداریهای رشت- لاهیجان- بندر پهلوی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون دارائی را تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفی نائینی.
رئیس- در ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادۀ واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم دو فقره اصلاح بودجه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
۱۰- تقدیم دو فقره اصلاح بودجه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری فرمایشی دارید بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست اصلاح بودجه‌ای است مربوط به وزارت جنگ و دانشگاه جندی شاپور اهواز که بایستی در کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار گیرد تقدیم می‌شود و استدعای تصویب آنرا دارد.
رئیس- به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه.
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
- ۱- گزارش کمیسیونهای مربوط راجع به عهدنامۀ مودت و یک موافقتنامه فرهنگی و یک موافقتنامه همکاری فنی و علمی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی مراکش- شماره چاپ ۱۳۴
- ۲- گزارش شور اول موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری آرژانتین – شماره چاپ ۱۳۵
- ۳- گزارش شور دوم موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی شماره چاپ ۱۳۶
- ۴- گزارش شور دوم لایحه ایجاد دورۀ ستوان یاری در ژاندارمری و شهربانی کل کشور- شماره چاپ ۱۳۷
- ۵- گزارش شور اول اصلاح مادۀ ۳۱ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی- شماره چاپ ۱۳۹
- ۶- گزارش شور اول اضافه نمودن یک تبصره به مادۀ ۳۴ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی. شماره چاپ ۱۴۰
- ۷- گزارش شور دوم لایحه تشکیل وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی- شماره چاپ ۱۴۱
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت نه و نیم صبح روز پنجشنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.