مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ تیر ۱۳۳۵ نشست ۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۵ تیر ۱۳۳۵ نشست ۹
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۹
صورت‌مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه پنجم تیرماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت‌مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور ـ آقایان: خلعتبری ـ عمیدی‌نوری ـ علامه‌وحیدی
۳ - تقدیم چهار فقره سؤال به وسیله آقایان: دکتر بینا ـ خرازی ـ خلعتبری
۴ - بیانات آقای وزیر کشور
۵ - معرفی آقای مهندس مشایخی به معاونت وزارت راه به وسیله آقای وزیر راه.
۶ - طرح و تصویب اصلاحات لایحه بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی افزارمندان ارتش
۷ - تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
مجلس دو ساعت و بیست‌وپنج دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس _ اسامی غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه _ آقایان: اردلان قریشی. دکتر آهی_ باقر بوشهری_. دکتر عمید._ اورنگ. _ امامی خوئی. یارافشار. موسوی._ قبادیان _. کشکولی
غائبین بی اجازه _ آقایان: دکتر طاهری _ تجدد_ دکتر رضائی دکتر امیر اصلان _ افشار_ خزیمه _ علم _ مهندس ظفر_ هدایتی
دیر آمدگان و زودرفتگان با اجازه آقایان: ثقه ا لاسلامی_ مهندس شیبانی _ اسفندیاری _ کیکاوسی _ بزرگ ابراهیمی_ افخمی اکبر _ محمود ذولفقاری_ قنات آبادی _ دکتر وکیل
دیر آمدگان و زور رفتگان بی اجازه _ آقایان: دکتر پیر نیا_ دکتر راجی_ تیمور تاش_ اریه
غائبین در راُی _ آقایان: صراف زاده_ عرب شیبانی_ عبدالحمید بختیار_ مشایخی _ بهبهانی سالار بهزادی سعیدی _ شیبانی دکتر سعید حکمت تربتی_ مهندس اردبیلی_ سنندجی مهندس هدایت_ دکتر راجی _ مسعودی_ صادق بوشهری _حشمتی رئیس نسبت بصورت جلسه پیش نظری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲- بیانات قبل از دستور _ آقایان: خلعتبری عمیدی نوری و علامه وحیدی
رئیس _ چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند آقای ارسلان خلعتبری بفرمائید
ارسلان خلعتبری _ سالهاست دستگاههای دولت خوب کار نمی‌کنند و هیچ تغییری در طرز کار وزارتخانه‌ها وادارت دولتی و رفتار آنها با مردم داده نشده و روز بروز وضع اداری بدتر می‌شود و عمده عدم رضایت مردم از این است که سالهاست دستگاههای دولتی وظائف خود را خوب انجام نمی‌دهد ولی مردم را اذیت می‌کنند بدرفتاری می‌کنند کار مردم را انجام نمی‌دهند نسبت بحقوق مردم بی اعتنا هستند نظر استفاده پولی دارند آلت اجراء و مقاصد خصوصی قرار می‌گیرند نمونه این طرز دستگاههای اداری را اعلیحضرت همایونی هر موقع باستانها تشریف می‌برند مشاهده می‌فرمایند. در این اواخر برای این که کسی پیداشود که قربانی این عدم لیاقت پانزده ساله شود مجلس شورای ملی و مجلس سنا را پیدا کرده‌اند و بعضی از مطبوعات هم متاُسفانه کمک باین موضوع می‌کنند و رویهم رفته بوسیله تبلیغاتی که می‌شود میخواهند بمردم ناراضی بگویند توصیه و اعمال نفوذ وکلای مجلس و سناتورها مانع است که وزارت خانه‌ها انجام وظیفه نمایند خاصه در چند ماه اخیر این تبلیغات شدت یافته است (صحیح است) من هرگز نمی‌خواهم بگویم که هیچ وکیل مجلسی و سناتوری در ادوار سابق توصیه نکرده‌اند ولی اگر هم چنین موردی وجود داشته باشد هیچ ربطی باین تزی که اخیراً تعقیب می‌شود ندارد (صحیح است) دستوریهائی که دولت بوزارت خانه‌ها می‌دهد که بتوصیه وکلای مجلس و سنا توجه و اعتنا نکنند بیمورد است و خلاف شاُن مجلسین است (صحیح است) و دولت بهیچوجه حقی ندارد چنین دستور بوزارت خانه‌ها بدهد (صحیح است) وزارت خانه‌ها هم حق ندارند چنین دستوری بادارات تابعه خود بدهند (صحیح است) اگر وکیل مجلس یا سناتوری بوزیری بگوید که طبق میل او رئیس ادارات را بدون علت قانونی و ثبوت تقصیر تغییر دهد و اراده شخصی را بر مقامات اداری تحمیل کند هیچگاه من نمی‌گویم باید بچنین توصیه ترتیب اثر داد همه آقایان هم موافقند (صحیح است) هر تقاضای خصوصی و نامشروع را دولت باید مقاومت کند ولی وزراء در مجلسی که متکی باحزاب نیست و عدم رضایت یک وکیل یا چند وکیل خودمان میدانیم هیچ تاُثیری در نصب یا عزل آنها ندارید هر توصیه را بپذیرند از ضعف نفس خودشان می‌باشد یا میخواهند روابط خصوصی خود را حفظ کنند یا نقاط ضعفی ممکن است داشته باشند مجلس شورای ملی ثابت نموده در لوایحی که دولت میاورد نظر یک یا چند نفر هیچ تاُثیری ندارد (صحیح است) در دوره هجدهم این مطلب ثابت شد بنا براین قبول توصیه یک چنین وکیل یا سناتوری مربوط بشخص خود وزیر است که هیج الزامی بقبول آن ندارد و بنابراین مطلبی را که بچند وزیر می‌توان گفت و تذکر داد دولت نباید بصورتی درآورد که مربوط بعامه وکلاء و سناتورها باشد و اعلان و بخشنامه شود که بتوصیه وکلاء ادارات دولتی ترتیب اثر ندهند. (صحیح است) وزراء حق ندارند که یادارات خود دستور بدهند که که بمراجعات وکلاء مجلس و سناتورها ترتیب اثر ندهند زیرا مراجعه وکلای مجلس و سناتورها بوزارتخانه‌ها حق مسلم آنها است (صحیح است) و آمدن یک معاون بمنجلس برا استماع اظهارات و توجه بمراجعات وکلاء سناتورها کافی نیست و این حق را هیچ کس نمی‌تواند از
+ وکیل محلس کند (صحیح است) و اگر از این فکر حمایت شود روز بروز وضع ادارات خراب تر خواهد شد زیرا وزارتخانه‌ها از تعقیب وکلاء سناتورها خلاص خواهند شد و خود وزراء یا مسئولین امور هم دل بسیار نازک دارند هم از انتقاد مکدر و عصبانی می‌شوند و هم حاضر نیستند کم بگوید که وزارتخانها عیبی دارد و بشکایات مردم و وزارتخانها رسیدگی نمکند و رسیدگی آنها فقط قرطاس بازی است و مراجعین و شاکیان و مردم را مثل توپ فوتبال از این اداره بآن اداره میپرانند و من که ۲ سال رئیس کمیسیون عرایض مجلس بوده‌ام و صلاحیت دارم که بعرض مجلس برسانم شکایات مردم از ادارات دولتی زیاده از حد تصور زیاد است و یک هزارم این شکایات را هم دستگاهی نیست که رسیدگی صحیح کند (صحیح است) و از مردم رفع شکایت و تعدی کند و هر چه می‌شود ظاهری و کاغذ بازی است و مخصوص این دولت نیست من می‌گویم ۱۰ سال است این کار ادامه دارد و من این تذکر را می‌دهم که دولت مبارزه کند بآن. علت مراجعات زیاد مردم بوکلای مجلس و سناتورها از روی بیچارگی و ناچاری است و وقتیکه می‌بینند بشکایتشان رسیدگی نمی‌شود آن وقت است که متوسل به نامه و تلگراف و تلگراف حضوری و تلفن و سفر بتهران التماس و تمنا بوکیل و سناتور می‌شوند یا اینکه از بس شکایت کرده و نتیجه ندیده‌اند بجای اینکه به استاندار و وزیر و فرماندار و غیره شکایت کنند فقط بوکیل مجلس و سناتورها شکایت می‌کنند بتصور اینکه وکیل مجلس قادر است از آنها رفع تعدی کند.
ولی با تمام قدرتی که دستگاهها دولت برای وکلاء مجلس قائل اند من بسهم خود اعتراف می‌کنم که نود در صد شکایات مردم را نمی‌توانم بنتیجه برسانم زیرا دستگاههای دولتی اگر نخواهند کاری را انجام بدهند آنقدر اشکال تراشی می‌کنند که وکیل مجلس سهل است حتی امر شاه مملکت را اجرا نمی‌کنند. پس اگر دستگاه دولت انجام وظیفه کند مردم هم بوکیل مجلس و سناتور مراجعه نمی‌کنند و این فشار و هجوم مراجعه بوکیل و سناتورها اقوی دلیل براین است که کسی نیست بداد مردم برسد (صحیح است) اما مردم برای چه چیزها بوکیل و سناتور مراجعه می‌کنند مدرسه میخواهند برق میخواهند نان و آب میخواهند کار میخواهند دواو طبیب و قابله میخواهند راه میخواهند بانک میخواهند دفع آفات میخواهند وام میخواهند امنیت میخواهند دستگاههای دولت از حفظ مردم در مقابل تعدی عاجزند و خودشان تعدی می‌کنند این تعدی در تمام شئون وجود دارد مالک تاجر زارع کاسب اصناف همگی مورد تعدی هستند این دستگاههای متعدد و عظیم باید نان عده زیادی را تهیه کند عده هم از پرتو دستگاهها دولت میخواهند از دیگران عقب نمانند بزودی دارای خانه‌ها و باغها و اتوموبیل شوند _ تاُمین آتیه کنند _ رسیدن بآن مقصود بوسیله تعدی اشکال تراشی بند و بست و از مردم پول درآوردن ممکن است عده هم هستند که کج سلیقه و اشکال تراشند عده‌ای نمی‌فهمند و نمیدانند و رویهمرفته از هزار نفری که بادارات دولتی رجوع می‌کنند نهصدو نود و نه نفر ناراضی است این ناراضی‌ها هستند که با حوائجشان را ادارات دولتی تاُمین نمی‌کنند بآنها تعدی و ظلم می‌شود و بدر خانه وکیل مجلس و سناتور می‌آیند و چند نفری هم برای کار شخصی استفاده بدرخانه وکیل مجلس و سناتور می‌آیند که شاید از او استفاده کنند ولی از صد نفر که بوکیل و سناتور مراجعه می‌کنند نود و نه نفر برای رفع حاجت یا دفع ظلم و تعدی است _ روزی نیست که چند نفر مریض بدرخانه من نیاید میگویند بیمارستانها ما را راه نمی‌دهند اگر توصیه نکنیم و از نوشتن یک نامه مضایقه کنیم بوجدان خود چه جواب بدهیم.
(صحیح است) اما وکیل مجلس و سناتور اگر بوزیری یا مسئولی مراجعه نمودند و برای رفع تعدی و رسیدگی بشکایت تذکر دادند حق قانونی خود را اعمال می‌کنند و اگر وزیری دستور بدهد که مراجعات وکیل و سناتور را نپذیرند باید او را تعقیب نمود وکیل مجلس حق دارد بوزیر تذکر بدهد از وزیر سئوال کند وزیر را استیضاح کند _ چطور حق ندارد مقدمه این اعمال را که کسب اطلاع درباره شکایت مردم است بجا آورد و چگونه مطلق مراجعه او بوزارت خانه یا وزیر را تعیین بتوصیه می‌کنند؟ (بسیار صحیح است) من معتقدم بجای اینکه بادارات توصیه شود که ترتیب اثر بمراجعات وکلاء ندهند بادارات توصیه شود کارهای مردم را تاُمین کنند امروز در واقع نود و پنج در صد وقت وکلای مجلس صرف اموری می‌شود که باید وزارت خانه‌ها و دستگاههای دولت انجام دهند و چون انجام نمی‌دهند وکلاء باید دائماً با وزراء تماس بگیرند و برای راه بهداری فرهنگ. کشاورزی و این قبیل امور تلاش کنیم و اگر تلاش و تقلای ما وکلاء نیاشد هشتاد در صد همین مقداری که برای مردم کار صورت می‌گیرد صورت نخواهد گرفت و اگر دولت تصدیق ندارد من در یک جلسه خصوصی حاضر هستم در مورد استان مازندران و گیلان ثابت کنم که تلاش وکلاء برای امور استانها و مردم در وزارتخانه‌ها صد در صد بنفع مردم است و برای دولت هم بسیار مفید است خود آقایان وزراء تصدیق می‌کنند.
من یک دوره وکیل مجلس بودم در دوره هجدهم، اگر همت و فشار و اصرار دائمی وکلای مجلس برای راهسازی برای بیمارستانها، برای کارهای کشاورزی و زراعتی نبود دستگاه دولت نمی‌توانست خودش این کارها را انجام ندهد با هم آهنگنینبود وزارتخانه‌ها بهمدیگر اعتنا نمی‌کردند وزارت دارائی بوزارت راه اعتبار نمی‌داد سازمان برنامه اعتبار نمی‌داد بین خودشان اشکالاتی می‌کردند چند وقت پیش که با چند نفر از وکلاءحضور اعلیحضرت همایونی شرفیاب شدیم موضوع چایکاری شمال را عرض کردم اعلیحضرت فرمودند شش میلیون تومان بری چای گیلان داده شود اعلیحضرت همایونی شب در هیئت دولت امر فرمودند که این پول فردا داده شود و من باستاندار گیلان نوشتم که بمردم گیلان بگوئید که این کمک و محبتی است که شاه بشما کرده است
بنابراین اگر ما شکایات مردم را تعقیب نکنیم بضرر مردم ماست. بعضی از مطبوعات میگویند دست وکلا ء و سناتورها از سازمان برنامه قطع شده و از این جهت اظهار رضایت می‌کنند این یک تبلیغ غلطی است زیرا برنامه‌های سازمان برنامه عام المنفعه است و خصوصی نیست و برنامه‌ها در کمیسیون برنامه مطرح می‌شود درهیئت نظارت وشورای عالی برنامه طرح می‌شود و یک وکیل راهی برای اعمال نفوذ در مقابل این مقامات ندارد و آنچه مربوط معاملات است محتاج بتشریفات خاصی است که عبور از آن اصل برای یک یا چند فرد امکان ندارد و خلاصه اگر کسی در دستگاههای دولتی توانست استفاده کند که نا مشروع باشد مقام تاُثیر ندارد بلکه آنچه که موثر است بند و بست وارتباطات خصوصی است که مربوط بوکالت نیست (صحیح است) بسا اشخاص در اثر آن ارتباطات در ادوار مختلف استفاده کرده‌اند وکیل و سناتور هم نبوده‌اند (صحیح است) و حال هم وکیل و سناتور نیستند و من مکرر در مجلس سابق گفتم اگر وکیلی و سناتوری استفاده نامشروعی از مقام خود کند وزیر با نخست وزیر نباید در اطاق محرمانه مجلس فقط به رئیس بگوید تا ببینند اگر عده قلیلی خدا نکرده یافت شود که از مقام خود می‌خواهد سوء استفاده کنند چگونه اکثریت عظیم بحمایت دولت خواهد برخاست (صحیح است) والا کلیات گفتن وبوکلاء مجلس و سناتورها اهانت کردن صحیح نیست و من از آقای رئیس مجلس می‌خواهم که انتشارات دولت و وزراء را در دو ماه اخیر مطالعه نموده و این مطلب را با رئیس دولت در میان نهند و مجلس نباید حاضر باشد که هنوز شروع بکار نکرده مورد اهانت دستگاه هائی قرار گیرد که در اثر عدم لیاقت می‌توانند امور مردم را انجام دهند ولی تقصیر عدم لیاقت خود را بگردن قوه مقننه می‌خواند بیندازند.
(صحیح است) یک وقتی رئیس دادگاه شهرستان به آقای سید هاشم وکیل رئیس کانون وکلاء گفت بآقایان وکلای عدلیه سفارش کنید بقضات پول ندهند رئیس کانون وکلاء گفت قربان و کلاء پانصد نفرند قضات شما هفت و هشت نفر بیشتر نیستند به ۵۰۰ نفر سخت است که سفارش بکنیم شما باین هفت هشت نفر توصیه بکنید که پول نگیرند حالا واقعاً اگر چند نفر وزیر زیر بار اعمال نفوذ نروند ما ممنون می‌شویم اما مسئله اعمال نفوذ هم که جداً دولت توصیه نموده که ترتیب اثر بآن داده نشود این عمل مربوط بچند نفر وزیر است دولت همین قدر بآنها سفارش کند که تحت نفوذ قرار نگیرند کافی است و تعجب می‌کنم مجلسین متکی بحزب نیستند و در آوردن و بردن کابینه‌ها تأثیری ندارند. بنابراین یک وکیل و سناتور چطور می‌تواند وزیری را تحت تأثیر قرار دهد که او بخاطر وکیل و سناتوری عمل خلاف قانون کند من در مورد اعمال نفوذ هم تقصیر را متوجه خود دولت میدانم یعنی باعث و سبب خود اوست چرا عده‌ای بوکیل و سناتور مراجعه می‌کنند که بآنها کمک در ترفیع مقام وتحصیل شغل بهتر و مقام بالاتر کنند؟ دلیل آن واضح است. اشخاصی هستند که بوسیله رفاقت قوم و خویشی معاشرت‌های خصوصی رفاقت در قمار و عیش و نوش روابط خصوصی دیگر بمقامات مهم می‌رسند (صحیح است) ترقیات فوق العاده سریع می‌کنند (صحیح است) دارای مزایائی می‌شوند و عده دیگر از این قبیل مقامات و مزایا محروم هستند
رئیس _ آقای خلعتبری از این دقیقه از ۱۵ دقیقه‌ای که آقای بهادری وقتشانرا بشما داد اند استفاده می‌کنید وقت خودتان تمام شد
خلعتبری _ بسیار خوب این دسته محروم میگویند بدون توسل به پارتی و رفیق و زور نمی‌شود ترقی کرد جلو رفت. این حرف صحیح است جواب ندارد بنابراین میگویند ما هم حق داریم مثل آنهای دیگر ترقی کنیم و اگر وکیلی و سناتوری از ما حمایت نکند عقب می‌مانیم و اینها میگویند که رؤسای ادارات مسئول بما میگویند که خوبست بوکیلی یا سناتوری مراجعه نمائید و راهنمای این اشخاص بدرخانه وکیل و سناتور باز رفتار خود دولت است و رؤساء و مسئولین امور و رویه‌ای که تاکنون جاری بوده یعنی تفویض مشاغل بجهت روابط خصوصی واگر دولت این مسئله را انکار کند در محضر جناب آقای رئیس مجلس
+ صدها شاهد و دلیل اقامه خواهم نمود و وسیله جرائد اعلان خواهم کرد هر کس اطلاعاتی دارد بمن بدهد آنوقت خواهی دانست که عمل دولت موجب این کار شده و وکیل و سناتور نفعی در اینکارها ندارند و اگر چند نفری بخواهند از این رویه برای دوستان وکسان خود استفاده کنند اکثریت اعظیم مخالف با چنین تحمیلاتی بدولت است و دولت حق ندارد که مسئله اعمال نفوذ را آنچنان جلوه بدهد که تصورشود دستگاه دولت مبرا از این عمل است و اعمال نفوذ وکلاء و سناتورها مانع از اینست که امور بحسب لیاقت و استعداد باشخاص واگذار شود.
حتی بعضی از اوقات بعضی از وزراء بمراجعین خود گفته‌اند که حاضرند بآن شخص کار مهمی بدهند ولی خوب است او هم بیکی دو نفر از وکلاء بگوید که ا ورا معرفی کنند من وزراء فعلی را نمی دانم این مطلب مربوط بچند نفر از وزراء قبلی است اگر باین آقایان هم مربوط بود با کمال شهامت می‌گفتم خود وزراء را شاهد دارم که گفته‌اند ما می‌خواهیم بشما کار بدهیم ولی بگوئید چند تا وکیل و سناتور هم سفارش شما را بکنند وقتی کارمند دولت تقاضا دارد چرا رتبه فلان مرا نمی‌دهید؟ چرا مرا مدیر کل نمی‌کنید خود رؤسای ادارات دولتی هم میگویند بگوئید چند نفر وکیل و سناتور شما را سفارش کنند خودشان بمردم میگویند مردم هم می‌آیند پیش ما میگوئیم بما چه مربوط است میگویند ما پیش رؤسایمان می‌رویم میگویند بچند نفر وکیل و سناتور مراجعه کنید شما ببینید از چند سال پیش باینطرف چند تا مدیر کل در هر وزارتخانه درست شده هر وزارتخانه سابق یک مدیر کل داشت بعضی از اینها لایق بوده‌اند استحقاق هم داشته‌اند ولی وقتی که کار از رویه خارج شد مردمی که جز اینطریق راهی ندارند عقب آن می‌روند اما اگر روابط خصوصی و دوستی در ترقیات کشور مؤثرنباشد کسی بدرخانه وکیل و سناتور نمی‌رود. وکیل اینکه کارها روی لیاقت و استعداد است و شما لیاقت و استعداد ندارید.
من برای اینکه از بیانات خود نتیجه بگیرم بدولت تذکر می‌دهم خوب است یک فکر اساسی بکنند که از مردم رفع تعدی شود بجای اعلان و اهانت به نمایندگان مجلسین بهتر است در هر وزارت –خانه چند نفر مورد اعتماد بگمارند که بدون کاغذ بازی بشکایات مردم رسیدگی کنند و این اشخاص از پشت میز برخیزند و دست شاکی را بگیرند وببرند در اداره مربوطه و بشکایت او حضورأ رسیدگی کنند و اگر دیدند اشکال تراشی می‌شود یا قصد توقع و استفاده است فورأ بوزیر بگویند و آن شخص اشکال تراش را اخاذ فورأ و بدون معطلی از کار برداشته شود دیگر بخدمت دولت پذیرفته نشود در استانها هم یک هیئتی از این قبیل اشخاص در اختیار استاندارها گذارده شود که دائمآً در شهرها و قصبات بگردند و بجای اینکه مردم شکایت بکنند این اشخاص بنزد مردم بروند و از مردم راجع بماًمورین دولت جویا شوند خلاصه این کاغذ بازی باید عوض شود و یک طریق مفید جدیدی جای آن را بگیرد دولت بجای آنکه اعلان کند که بتوصیه ترتیب اثر داده نشود چرا اقدام اساسی برا رفع شکایات مردم نیمکنند. دولت چهار وزیر مشاور دارد کار اینها را فقط رسیدگی بشکایات مردم و نظارت بر وزارتخانه‌ها از نظر رسیدگی بشکایات مردم قرار بدهید تا این وزراء مشاور از نزدیک امور را ببینند و در هیئت دولت عیوب را متوجه وزراء سازند.
خلاصة کلام اینست باید علت را از میان برد تا معلول از میان برود ـ ایراد من بدولت اینست که بعد از آنکه سالها خطای دولتها دیگر را مشاهده کرده تازه خود بهمان راه خطا می‌روند مثل موضوع مبارزه با خیار فروش و سبزی فروش و تصور می‌کنند با اعلان و تبلیغ می‌شود ادارات دولتی را اصلاح کرد و مردم را باعلان و حرف راضی و خشنود ساخت بعضی از این ماُمورین دولت سادیزم یعنی مرض مردم آزاری دارند بعضی دیگر مردم را اذیت می‌کنند برای اینکه تمایلات سیاسی مسلکی و خاصی دارند که هدفشان ایجاد عدم رضایت در میان مردم است. دولت باید باین نکات هم توجه کند و در داخله خود جلوی این خرابکاری را بگیرد (صحیح است) خدا شاهد است آنچه من می‌گویم عین حقیقت است اینطور من درک کرده‌ام اگر واقع نیست آقایان بفرمائید (صحیح است) تصور می‌شود اعمال نفوذ و توصیه را فقط اشخاصی که دارای مقامات عمده در خارج از وزارتخانه‌ها هستند می‌کنند خیر در داخل تشکیلات هر وزارتخانه و مؤسسه عده‌ای از آنها که رتبه‌های بالاتری دارند توصیه و اعمال نفوذ می‌کنند و آنها هم تحت تاًثیر روابط خصوصی قرار می‌گیرند همچنینبیشتر توصیه و اعمال نفوذ از طرف اشخاصی در ادارات می‌شود که اساس آن همقطاری است یا همبازی بودن در قمار رفیق عیش و نوش بودن عشق و محبت همشهری گری هم منقل بودن همدرس بودن نان بهم قرض دادن امروز مدار کارها روی توصیه و سفارش است و بدرجه‌ای رسیده که اگر توصیه و سفارش نباشد کارهای مردم بتاًخیر می‌افتد و فقط کارهائی بجریان می‌افتد که سفارش برای آن بشود و بیش از نود و پنج درصد آن مربوط بمقامات عمده نیست بلکه بوسیله اشخاص معمولی در خارج از وزارت خانه‌ها یا اعضاء وزارتخانه‌ها صورت می‌گیرد و پنجاه درصد این امور هم بوسیله یک کار گشائی یا مشکل گشائی انجام می‌شود که از همه قدرت بیشتر دارد و آن اسکناس است حال این حقایق را فراموش کردن و منشاء اعمال نفوذ را وکیل مجلس و سناتور دانستن بسیار دور از حقیقت است و این جهل از موضوع سبب می‌شود که دولت نتواند علاج قضیه را کند و خود را بصدور بخشنامه و دادن خبر بجرائد که دیگر دستور داده شده بتوصیه وکلاء و سناتورها ترتیب اثر داده نشود قانع سازد و باز بیراهه برود از قضا آن قدرتی هم که دولت برای وکلاءوسناتورها قائل است غلط است اکنون دیگر مرسوم شده اگر وکیل و سناتوری شکایتی و دعوائی صحیح و حق داشته باشند عمداً بتقاضای مشروع یا حرف حق او ترتیب اثر نمی‌دهند تا در ظاهر برای خود شهرت و وجهه و مدرکی بری شجاعت و درستکاری تهیه کنند و بعد آنرا وسیله برای استفاده در موارد دیگر دهند از قضا وزراء هم از عهده این اشخاص برنمیآیند زیرا اگر نخواهند بتقاضائی ترتیب اثر بدهند فوری بوزیر گزارش می‌دهند که وزیر نتواند دستور صریح بدهد و چون وزراء غالباً نمی‌خواهند در این موارد خودشان اظهار نظر کنند و خودشان در صحت خودشان تردید می‌کنند این است که اشکال تراشها از یک طرف برای مردم ایجاد زحمت می‌کنند و از طرف دیگر واسطه می‌فرستند که حق و حساب خود را بگیرند و رفع اشکال کنند (صحیح است) اما چرا استفاده چی‌ها موفق اند و مردم هم مجبورند بتوصیه و نفوذ متوسل شوند دلیلش این است که مردم میخواهند کاری که دارند در ادارات انجام شود اعضاء ادارات اشکال می‌کنند برای اینکه میدانند شاکی جائی ندارد که شکایت کندو شکایت شاکی را بخود اشکال کننده مراجعه می‌کنند و شکایت آنقدر تشریفات دارد که هیچ وقت بنتیجه نمی‌رسد اما اگر راه صحیحی برای شکایت پیدا کنند که مردم نتیجه از شکایت بگیرند اگر دست شاکی را بگیرند ببرند پهلوی طرف همانجا طرف را تنبیه کنند دیگر کسی احتیاج ندارد بتوصیه و اعمالی نفوذ متوسل شود حالا گزارش می‌نویسند بعرض برسد بعرض مدیر کل برسد مدیر کل می‌نویسد بعرض وزیر برسد وزیر می‌نویسد مذاکره شود اقدام شود من در کمیسیون عرایض هستم شکایات را می‌بینم بنده صلاحیت دارم که عرض می‌کنم تمام شکایاتی که می‌شود از لحاظ نتیجه صفر است مردم احمق نیستند که پول و رشوه بدهند باین و آن متوسل شوند از طرفی ماًمورین دولت دیگر جرئت ایجاد مزاحمت و اشکالتراشی یا اخاذی نمی‌کنند زیرا وقتی ببینند فوراً بشکایت شاکی رسیدگی می‌شود و تنبیه می‌شوند ناچار رویه خود را ترک کنند پس علاج اصلاح وضع اداری ایران اینست که سیستم رسیدگی بشکایات مردم از ادارات دولت تغییر کند و در تهران و استانها سریعترین و عملی ترین طریق برای رسیدگی و تنبیه اتخاذ گردد و آن سیستم کاغذ بازی و رسیدگی بشکایات مردم باید متروک گردد و همان سیستم امیر کبیر یا امیر نظام و مختار السلطنه دوباره بعد از صد سال و پنجاه سال معمول گردد یعنی یک عده از اشخاص از هر جهت مورد اعتماد که خودشان اشکال تراش و منفی باف نباشند و خدمت بدولت را در اشکالتراشی ومنفی بافی ندانند برای وزارتخانه‌ها تعیین کنند و ماُمورین اشکالتراش را اعم از اینکه رئیس اداره یا مدیر کل یا عضو معمولی اداره باشند فوراً از کار منفصل کنند و در آینده اذیت کردن مردم از طریق اشکالتراشی در ادارات مجازات و تنبیه داشته باشد نه اینکه جزء محسنات و افتخارات و اعتبارات محسوب شود امروز هر کس که یک شکایت از دولت دارد فوراً ماُمور خیال می‌کند اگر طرفداری از دولت کرد این دلیل محبوبیت است این عده همیشه منفی بافی می‌کنند اشخاصی هستند که افتخارشان این است که همیشه بنفع دولت اظهار نظر یا قضاوت می‌کنند این اشخاص را نباید تشویق کرد و بلکه باید مجازات نمود خلاصه بزرگترین قدمی که دولت می‌تواند برای راحتی و آسایش مردم بردارد رسیدگی به شکایات مردم با طریق و متد جدیدی است اگر دولت موفق در این امر شود توصیه و اعمال نفوذ بخودی خود از میان خواهد رفت ولی یا حرف و تبلیغات دولت جز آنکه خود را بی اعتبار سازد نتیجه دیگری نمی‌برد امروز مردم ایران از دهاتی و زارع و خرده مالک و کاسب و تاجر و ملاک و سرمایه دار و هر کس که یک کار جزئی و مختصری با ادارات دولتی داشته باشد از ۱۵ سال پیش باین طرغ نه فقط این زمان بخصوص همگی در عذاب اند و این بلا را باید رفع نمود. اگر می‌خواهید بگوئید این وضع اداری معلول مداخلات وکلاء وسناتورها است صد در صد دروغ است مردم بیدار و هوشیارند و هر کس که یک ساعت بمؤسسه واداره دولتی مراجعه می‌کند کذب این ادعا را می‌بیند این موضوع برای این است که تاکنون دولتها با اصول صحیحی با آن مبارزه نکرده‌اند خداکند زودتر مبارزه صحیح و عملی و جدید را دولت با این وضع شروع کند و از هر کس بیشتر طرفدار اصلاح این وضع وکیل و سناتور است زیرا مراجعه هزارها نفر بما برای شکایت از این اوضاع دیگر وقتی برای ما باقی نگذارده و وکلاء و سناتورها اگر این وضع اداری اصلاح شود زودتر از این وضع رقت آوری که مشاهده می‌کنند خلاص
+ خواهد شد اما دولتها همیشه اشتباه می‌کنند بجای اینکه فکر اساسی کنند بار خود را سنگین تر می‌کنند و بر تشکیلات می‌افزایند و برای اصلاح وضع اداره شورای بهبود اداری تشکیل می‌دهند من نمیدانم این شورای برای چیست لابد خود اشخاصی که این چنین وضع اداری را در سالیان متمادی بوجود آورده‌اند دعوت می‌کنند که وضع ادارات را در این شورای طرح کنند و بعد باینجا ختم می‌شود که دولت چند بخشنامه و احکامی صادر کند در آن دستور اکید بدهد که بمراجعات مردم رسیدگی شود و بتوصیه و اعمال نفوذ ترتیب اثر داده نشود و اشخاصی که آن دستورها و احکام را باید اجرا کنند همین هائی هستند که امروز مسئول و مصدر کارند. دولت باید یک چیز را در نظر بگیرد اگر همان طریقی که برای اصلاحات در این ۱۵ سال اخیر عمل شد باید عمل شود وضع مملکت و ادارات اصلاح نمی‌شود پس همان طریق را تکرار کردن و بخش نامه و حکم صادر کردن و روی کاغذ بازی کردن همه کارها را روی کاغذ و در زبان اصلاح کردن دیگر چه ثمر دارد؟ با شورای و کمیسیون بخشنامه و حرف و حکم و تهدید بحکومت نظامی و الله بالله کارمملکت اصلاح نمی‌شود (احسنت ـ احسنت)
بنده می‌خواهم یک نتیجه بگیرم با کار خوب تمام وکلاء و سناتورها موافقند و طرفدارند (صحیح است) اگر یک کسی فرض بفرمائید که در یک لایحه‌ای رأی نداد هیچوقت دلیل بر این نیست که کار خوب دولت را حمایت نکند ولی این عدم رضایتی که از ۱۵ سال پیش باین طرف در مملکت وجود دارد این را نباید ندیده گرفت این را میدانید برای چیست؟ خدا شاهد است سر منشاء آن دستگاهها اداری دولتی هستند که مردم را اذیت می‌کنند صدمه می‌زنند و بحقوق مردم بی اعتناء هستند این عدم رضایت وقتی در مردم جمع شد دیگر آن رئیس اداره را نمی‌شناسند مردم وزیر کشور را می‌شناسند، وزیر راه را می‌شناسند، وزیر دارائی را می‌شناسند، بعد نخست وزیر را می‌شناسند و بعد با کمال تأسف این شتر را می‌برند در خانه شاه (صحیح است) در بصورتیکه شاه شب و روز دستور می‌دهند، بوزراء که از مردم دفع تعدی بشود والله، بالله همه حسن نیت دارند آخر چطور ممکن است یک کسی در یک مملکتی وزیر و نخست وزیر باشد شاه باشد ولی مردم خودش را نخواهد آخر اگر مردم نباشند دیگر این مقامات وجود ندارد مردم اگر نباشند مال کجا هستند؟ وزیر کشور کجا؟ نخست وزیر کجا؟ من خدا شاهد است بانهایت صداقت عرض می‌کنم این دستگاههای اداری هستند که موجب عدم رضایت می‌شوند هیچکس مخالف نیست که قیمتها ترقی نکند همه طرفدار باپائین آوردن قیمتها هستند ولی مأمور دولت بد عمل می‌کند شلاق بی جا می‌زنند تعدی نامربوط می‌کنند یقه مردم را بدون جهت می‌گیرند آنجا که باید اعمال قدرت کنند نمی‌کنند مثل شغال می‌روند توی سوراخ مثل روباه فرار می‌کنند آنجا که نباید اعمال قدرت کنند آنجا چماق را می‌گیرند بسر مردم می‌زنند اگر این تذکرات داده می‌شود برا این است که دولت یک فکری بکند باید حقیقت مردم را راضی بکنند برای اینکه نوکر مردم هستند من این تذکرات را از روی خلوص نیت دادم برای این عدم رضایتی که در مردم هست این عدم رضایت را بردارند و تا این دستگاههای داری را از لحاظ رسیدگی بشکایات مردم و حقوق مردم آدم نکنید و سر جایشان ننشانید بخدا روز بروز عدم رضایت مردم بیشتر می‌شود امروز کسی نیست بیک اداره‌ای برود از طریق عادی و اگر سفارشی نباشد کارش پیشرفت بکند، امر وزیر نباشد پیشرفت نمی‌کند اکثریت مأمورین دولت برای انجام وظائفشان پول میخواهند بنابر این وقتیکه بغض زیاد شد می‌ترکد آنوقت نمی‌شود با حکومت نظامی جلوش را گرفت این است که باید شما حتمأ دستگاه اداریتان را اصلاح کنید
بعلاوه شما می‌خواهید یک برنامه تولیدی و اقتصادی ۷ ساله اجرا کنید که همه طرفدار تولید و اقتصاد هستند ولی خدا شاهد است بزرگترین مانع تولید و بزرگترین مانع و جلوگیری از پیشرفت اقتصاد و این فعالیت‌ها ی خصوصی مردم از ترقی اقتصادی مملکت دستگاهها اداری مملکت است (صحیح است) هیچکس جرأت نمی‌کند یک دینار پول برای کارهای اقتصادی بگذارد هیچکس جرأت نمی‌کند تشکیل شرکت بدهد ممکن نیست با این اوضاع خارجیها سرمایه شانرا اینجا بیاورند (صحیح است) بنابراین باید دست را در جای حساس گذاشت باید با یک طریق جدید با ک ایمان جدید با اشخاص جدید وارد شد و این بار مزاحمت مأمورین دولت را در تمام شئون از شانه مردم برداشت (احسنت) ومن این را خواهش می‌کنم با کمال حسن نیت قبول کنید من قطع دارم نظر عموم نمایندگان محترم مجلس رعایت این اصل است ولو اینکه من در بعضی اظهاراتم اشتباه کرده باشم (صحیح است ـ احسنت)
رئیس ـ آقای عمیدی نوری بفرمائید
عمید نوری ـ اتفاقأعرایض بنده مثل اینکه با فرمایشات همکار محترم جناب آقای خلعت بری هم آهنگ بوده بدون این که قبلا با هم در این خصوص صحبتی کرده باشیم بنده همانطور که ایشان فرمودند معتقد هستم در مملکتی که سیاست خارجیش روشن شده. مملکتی که امور داخلیش بر پایه‌های استوار برقرار شده بچه مناسبت است که ما کمتر موفق می‌شویم در وصول بمطلوبی که مورد نظر اعلیحضریت همایونی و دولت و ملت ایران است همان طوری که دولت آقای علاء در برنامه خودش نوشته است که تمام کارها شده است جاده‌ها صاف شده است و ما می‌خواهیم کار مملکت و مردم را بجریان عادی و طبیعی خودش بیندازیم متأسفانه اشکالاتی در جریان کارها می‌بینیم که بهیچوجه کارها سر جای خودش نیست، همه آقایان نمایندگان محترم در شهرستانها و حوزه‌های انتخابیه تان بر می‌خوردید بنظائر این موضوعات الان همین جا مذاکره‌ای شد راجع بموضوع شش میلیون تومان چای در شمال واقعأموضوع چای در شمال بوضع بسیار بدی در آمده خاطر آقایان هست تصویب نامه‌های متناقضی در دو سال پیش وضع شد و بطور کلی مبارزه شد با حیات چایکاران شمال این موضوع مورد توجه ما واقع شد اعلیحضرت همایونی امر فرمودند که شش میلیون تومان کمک نقدی بشود برای اینکه مؤسسات و دارندگان کارخانجات خودشان را اداره بکنند و و براه بیندازند و پول بدهند بصاحبان باغات تا برگ سبز خریده بشود و برای مملکت چای تهیه بشود حالا عرض می‌کنم توجه بفرمائید کارها چه جور است کار چای یک امر دقیق و فنی است برگش در یک موقع خاصی باید چیده بشود اگر برگ چای که بصورت غیچه است و چای خوب از آن تهیه می‌شود در فروردین دو روز دیر تر چیده بشود آن برگ از بین می‌رود (محسن اکبر ـ پول را هنوز نداده‌اند) همین را می‌خواهم عرض کنم و برگ چای را که کارخانه دار می‌خواهد بخرد پولش را نقد باید بآن زارع و باغداری که یک سال زحمت کشیده و این برگ چای را تهیه کرده بپردازد و وقتی که کارخانه دار پول ندارد برگ چای را نیمتواند بخرد بمحض این که چایدار این برگ سیز را تحویل کارخانه چی داد و کارخانه چی پول درا نداد این برگم نفله می‌شود و از بین می‌رود و نفله شدن و از بین رفتن آن نه یک میلیون، دو میلیون شاید ده میلیون تومان بطبقات مختلف مردم از باغدار و کارخانه دار و مملکت ضرر می‌زند و برای اینکه توجه داشته باشید که دولت چه جور کار می‌کند اعلیحضرت همایونی امر می‌فرمایند که شش میلیون تومان باین کارخانجات داده بشود الان پنجم تیر ماه است شاید مرحله دوم و سوم چیدن برگهای چای هم رسیده باشد هنوز دستگاه لنک دولت، بانک کشاورزی و تأسسیساتش نتوانسته از این حسن نیت و از این توجه خاص که برای امر تولید شده استفاده کند (صفاری ـ یک شاهی هنوز نپرداخته‌اند) بله یک شاهی نپرداخته‌اند جناب آقای صفاری منتهای زحمت را کشیده‌اند و خوب واردند وکلای گیلان و مازندران وارد هستند بنده این را من باب مثال عرض کردم بطور نمونه گفتم والا همه آقایان توجه دارند (خرازی ـ عوضش سالی ۲۰۰میلیون تومان چای وارد می‌کنند) پارسال زمستان یک میلیون تومان بعد از زحمات زیادی از وزیر راه برای اسفالت راهی که از شهر آمل بخارج می‌رود حواله گرفتیم آقایان باور بفرمائید تا الان هنوز این یک میلیون تومان پرداخت نشده این اصل تمرکز خزانه داری که ما در این مملکت درست کرده‌ایم که آقای دکتر امینی اصرار کردند و از نظر تمرکز البته نظرشان صحیح است نتیجه این شده که تمام وجوهاتی که باید بمصرف خاصی برسد آقایان وزراء با حسن نیت حواله می‌کنند این می‌رود باختیار شخصی، شخصی خزانه دار یا افراد خزانه داری و خزانه دار پول‌ها را بعقیده خودش الاهم و فالاهم می‌خواهد حواله کند و اهم هم بنظر خودش اموری است که در تهران هست و برای شهرستان اگر زمانش هم بگذرد توجه نمی‌کنند اینها مسائلی است که من باب نمونه عرض کردم البته هزارها موردش در دستگاههای اداری که دولتها متکی بانند در این مملکت عملی می‌شود که حکایت از رکود در دستگاههای اداری دولتی ما می‌کند که متأسفانه فلج کننده تمام حسن نیت‌ها واراده‌های خوب در این مملکت است و بنده علت این که رأی دادم ببرنامه دولت با تمام انتقاداتی که داشتم فقط برای یک ماده خوبی بوده که در برنامه دولت بود و آن راجع باین بود که تعهد کرده است دولت آقای علاء کلیه موارد متناقضی که در نظامنامه‌ها و بخشنامه‌ها و مقررات هست و مانع کار مردم است از بین ببرد اگر دولت همین کار را بکند اساس ابتلائات مملکتی ما رفع خواند شد آنوقت بنظر من دولتی است بسیار مترقی و ملت ایران این دولت را تأیید می‌کند بنده می‌خواهم از این دولت بپرسم چه فکری برای پیشرفت این ماده بخصوص برنامه تان که مورد توجه ملت ایران است کرده‌اید و چه نقشه هائی برای انجام آن دارید آیا همین عبارت به این کیقیت خودش باید باقی بماند بعدهم همانطوری که آقای خلعتبری اینجا گفتند این بحث‌های بی جهت پیش بیاید که وکیل توصیه می‌کند اعمال نفود می‌کند بعد هم آقای خلعتبری حق دارند اینجا بفرمایند که دولت دستگاه خودش کار نمی‌کند اگر دولت کار بکند دیگر مردم بما مراجعه نمی‌کنند و قبول بفرمائید که هر دو حق داریم البته بعضی از وکلاء درخارج ممکن است فشاری بدهند و اعمال نفوذ بکنند (حشمتی ـ نفوذی ندارند) و این اعمال نفوذی که در دولت می‌کنند باید گفت ولی همانطور که اینجا گفته
+ شد دولت باید انگشت بگذارد روی اشخاص و بیاید بگوید ما از دولت تقاضا می‌کنیم که هر وکیلی که اعمال نفوذ شخصی خارج از اختیار قانونی خودش می‌کند بیاید بگوید این اصلاجرم است یک قانونی در این مملکت وضع شد بعنوان اعمال نفود بر خلاف حق که هر کس از وکیل و یا وزیر و هر منتفذ دیگری که اینکار را کرد نفوذ خود را اعمال کرد قابل تعقیب است شاید در بیست سال پیش سلب مصونیتی از مجلس گذشت برای یک وکیل بنابراین ما یک قانونی داریم که طبق آن قانون اعمال نفوذ کننده را تعقیب کرد خواه وزیر باشد در دستگاه اداریش و اغلب هم دیده می‌شود که مقامات مؤثر اداری هم اعمال نفوذ در کار اداری خودشان کرده‌اند و کار را منحرف مکنند که اگر بنا بشود مواردی نشان داده بشود الی ماشاٌالله می‌شود پرونده‌ها آورد و مطرح کرد این مسئله تازه‌ای نیست که ما در این خصوص بحث کنیم که چرا اعمال نفوذ می‌کنند شما بیائید یک کاری کنید که دستگاههای اداری بر اساس قانون و روی محور اصلی خودشان بچرخند وقتی چرخید چرا مردم برای گرفتن توصیه یا شکایت بنمایندگان مجلسین متوسل شوند
مگر خر آن مازندرانی توی گل گیر کرده که بلند بشود ۸۰ فرسخ بیاید پیش من و بگوید آقای فلان کار را در فلان دستگاه دولتی نمی‌خواهند اجرا بکنند بنده آنچه که مطالعه کرده‌ام علت اصلی دوموضوع است یکی نقص دستگاههای ما از نظر تأسیسات و قوانینی یکی هم این که دستگاههای اداری ما کار خودشانرا جور نمی‌کنند بیائیم متعهد بشویم واقعأ دولت مخصوصأ که امروز خیلی قادری است مقتدر است و مجلسین همکاری دارند حقیقته کار خودشان را درست کنند بنده در مسافرتی که در چهار سال پیش در هندوستان رفته بودم برخوردم بتشکیلات قضائی و رسیدگی‌های حقوقی آنجا که حقیقتأ یک دستگاهی مافوق سایر دستگاههای اداری آنجا دیدم و حتی رفتم با رئیس (های بورس) هندوستان در دهلی ملاقات کردم طبق قوانینی که آنها دارند در آن دستگاه از هر کس شکایت بکنند حتی از دولت از مجلسین از مجلس‌های استانهائی که دارند چون طبق تشکیلات هر استانی مجلس شورای ملی دارد نخست وزیر دارد هر کس حق دارد از هر کس و مقامی از نظر نقض قانون اساسی بآنها بورس شکایت کند و او رسیدگی می‌کند ورأی می‌دهد به اینکه اینکار بر خلاف قانون اساسی است وقانون نقض شده و حق این شخص تضییع شده و آن مجلس و آن استان مجبور است که رأی آن را اطاعت بکند و اجرا بکند ملاحظه کنید ما امروز در دنیائی زندگی می‌کنیم که نواقص اداری و قضائی ندارد و تشکیلاتشان بحدی کامل است که فرضأ کاملترین مسائل را از نظر قانون اساسی که مرجعی باشد و قضاوت کند ایجاد کرده‌اند متأسفانه بعد از پیجاه سال که از عمر مشروطیت می‌گذرد با اینکه روز بروز تأسیسات دولتی در مملکت دارد وسیع می‌شود یک مرجعی تآسیس نشده که اگر بین یک فرد عادی با یک اداره دولتی اختلافی پیش بیاید در مفهوم یک تصویب نامه در تشخیص عبارت یک بخشنامه‌ای آن را رسیدگی کند با این ترتیب چرا این وضع پیش نیاید پس وقتی که قرار شد مرجع اجرای امری در یک اداره دولتی ناچار رئیس اداره باشد ارباب رجوع هم باو مراجعه بکند حد اکثر جناب آقای وزیر باشد میگویند پرونده را بیاورید و بعد پرونده را نگاه می‌کند بعد زیرش می‌نویسد که مذاکره شفاهی بشود پرونده می‌رود آن لاها می‌ماند برای مذاکره شفاهی وهی این بیچاره می‌رود دنبال کارش باو میگویند کمیسیون است بعد از اینکه از شر کمیسیونها نجات پیدا کرد پرونده را می‌برد پیش وزیر وزیر را که نمی‌تواند ببیند نتیجه اش چه می‌شود؟
نتیجه ـ اش عدم رضایت است که وقتی متمرکز شد به صورت بدی در میاید و جلوه می‌کند پس اگر واقعأ برای مبارزه با فساد بخواهیم اقدام کنیم نباید کاری کینم که اختیار حقوق مردم بادارات دولتی بصورتی در بیاید که یا با رشوه که خود ارباب رجوع بدهند یا با چاه و چاله‌ای که رئیس اداره ایجاد می‌کند برای آن شخص برای اینکه او را بیندازد در آن و بعد بگوید که اینقدر بمن بده که من این چاه را پر کنم و اینکاررا درست کنم اگر ما بخواهیم عدم رضایت مردم را جلویش را بگیریم باید نقص تشکیلات را رفع کنیم در تمام دنیا در کشورهائیکه شاید اینقدر جنبه اتاتیسم پیدا نشده که دولت در نان و آبش هم دخالت کند درکشورهای دمکراسی البته من با کشورهای کمونیستی کاری ندارم در کشورهای دمکراسی که دولت تا این درجه در کارهای مردم پنجه نینداخته مردم پناهی دارند مراجعی دارند برای رسیدگی باین اختلافات که اغلب آقایان دکتر‌ها شنیده‌اند که شورای دولتی یا کنستی دتا میگویند و مراجع دیگری هستند که مرجع رسیدگی عالی هستند و تا شما این مراجع محقق ثابت قضائی و مالی که در تمام دنیا هست ایجاد نکنید همین اختلاف و همین حرفها پیش میاید بنده برای انجام کاری بفلان رئیس اداره مراجعه می‌کنم آنهم می‌بیند که این کار فلان نماینده مجلس است و پول هم دارد می‌گوید عیبی ندارد که من کارشرا توی چاه و چاله بیندازم تاپولی در بیاید و خوب واسطه و دلال و این حرفها هم توی ادارات هست باید باو مراجعه شود آنهم برود کار را باجناب آقای رئیس ندهد تا کار انجام بشود اگر بنا بشود که ما این رویه غلط را در مملکتمان ادامه بدهیم پیش برویم همین خواهد بود که می‌بیند عدم رضایت پشت عدم رضایت، فساد، رشوه و اعمال نفوذ دنبال هم این است که بنده تذکر دادم و نتیجه‌ای خواستم بگیرم چون بنده معتقدم که دردها را باید گفت و راهش راهم باید گفت آنچه که بنظر بنده رسیده است چون ما بایستی دنباله و ملل و کشورهائی باشیم که پیشرفت کرده‌اند برای رسیدن بآنها باید به بینیم که آنها چه جور رفته‌اند ما هم دنبال آنها برویم در دنیا شورای دولتی تصدیق شده قبول شده تأسیساتش برقرار است رأیش حاکم بین ارباب رجوع و مؤسسات دولتی است تمام تصویب نامه‌های و مقررات را شورای دولتی باید مطالعه کند که تناقض پیش نیاید من چند وقت پیش با یک مدیرکل یکی از وزارتخانه‌ها راجع به یک موضوعی صحبت می‌کردم و اومیگفت که این بخشنامه‌ها و آئین نامه‌ها غلط است و می‌خواهیم درست کنیم ۵ ماه است ما می‌خواهیم آئین نامه‌ها و بخش نامه‌های مربوط باین موضوع را جمع آوری کنیم نمی‌توانیم حالا شما ملاحظه کنید که یک اداره که یکی از وزارتخانه‌های ما برای اینکه سوابق یک امری را از نظر بخشنامه‌ها و متحدالمال‌ها می‌خواهد جمع آوری نماید ۵ ماه است که موفق نشده و تکلیف ارباب رجوع بیچاره‌ای که سواد ندارد وسایل ندارد و بیچاره است چه خواهد بود پس اگر با این مقررات متناقض اگر آمد به بنده وکیل عدلیه یا وکیل مجلس درد دلش را گفت من هم انصافأ وظیفه‌ام اینست که می‌نویسم بیک اداره دولتی که آقا چرا اینطور است این را که نباید گفت وکیل توصیه کرد و رئیس اداره توصیه را قبول نکرده بنده از خدا می‌خواهم که بدستگاه دولت مراجعه نکنم ما چکار بدستگاه داریم اما دستگاه را درست کنید مؤسسات را واقعأ تصفیه کنید، نواقص را رفع کنید اگر کسی مراجعه کرد حق اعتراض دارید این بود که بنده من باب تذکر از این موضوع استفاده کردم و از دولت علاء جدأ می‌خواهم در راه اجرای یک ماده از برنامه خودش که بسیار ماده صحیحی است که گفتند این نظامنامه‌ها ومقررات غلط متناقض را حذف می‌کنیم بنده تقاضا می‌کنم که شورای دولتی ایجاد کنند که فورأ مقررات و آئین نامه‌ها را رسیدگی کنند و تناقضی که هست رفع کند که اختلافات ادارات دولتی و مردم بجریان و ریل خودش بیفتد دیگر عرض بنده راجع بآمل بود که در مجلس سنا یک مذاکره‌ای شد که متأسفانه جور دیگری تعبیر شد در صورتیکه شهردار آنجا یک مرد شریفی است که سیصد تومان برای او پیشنهاد حقوق داده بودند و گفته است که من ۱۵۰ تومان بیشتر خرج ندارم و این خودش یکی از عجایب است یک مرد صحیح العمل و با تقوائی است وانجمن شهر هم منتخب مردم است اینها نشسته‌اند برای اصلاح کارشان در شهر ستان خودشان کار کرده‌اند عوارض تهیه کرده بودند و محل شهرداری هم محل کار آنها بود با اینکه جناب آقای علم یک بخشنامه بسیار صحیحی صادر فرمودند و بتمام استانها و شهر ستانها فرستاده‌اند که آقایان فرماندارها نمی‌توانند درمؤسساتی که مربوط بشهرداریها است دخالت کنند و اگر کردند اینکار غلط است معهذا فرماندار محل گوش نداده باین حرف شهر دار و انجمن شهر مقاومت کرده و بر علیه او اعلام جرم کردند و این عمل بصورت بدی در مجلس سنا منعکس شد بتصور اینکه شهردار آنجا و انجمن شهر آنجا کار ناصحیحی کرده در حال اینکه علاوه با آنکه فرماندار آنجا اینکار را کرد یک بیانیه‌ای در شهر منتشر کرده که مردم عوارضی که انجمن شهر تصویب کرده اجرا نکنید، ملاحظه بکنید با یک چنین وضعی در حالی که امروز قدم بلندی برداشته‌ایم که اختیارات مردم را بدست خودشان بدهیم انجمن‌های شهر را تشکیل بدهیم در حدود قانون نمی‌بایستی یک چنین عملی بشود و این نتیجه‌ای است از طرز عمل بعضی از رؤسای ادارات و اشخاصی که در شهرستانها باعث عدم رضایت مردم می‌شوند این را خواستم بعرضتان برسانم که یک توجهی باین موضوع خاص بفرمائید و دیگر عرضی ندارم
رئیس ـ آقای علامه بفرمائید
علامه ـ درموقعی که سیاست خارجی دولت خوب وروشن وسیاست داخلی او هم از نظر کلی تا اندازه‌ای رضایت بخش باشد اکثر نطق‌های قبل از دستور تذکرات و پیشنهادهای اصلاحی نماینده مربوط بحوزه انتخابیه خود بوده و گوینده علاقمند است که راجع برفع نقییصه‌های محل خود صحبت نماید و مقدمتأ بعرض نمایندگان محترم ملت و هیأت محترم دولت میرسانم که من شهوت کلام ندارم و نمی‌خواهم وقت آقایان را گرفته باشم فقط لازم میدانم که اشاره بجریان و ناکامیهای اهالی حوزه انتخابیه خود بنمایم تا دولت بیش از پیش عنایتی بغرب کشور بنماید و لازم هم نمیدانم که چندان وارد خصوصیات شده و یک یک مجرومیت‌های خوزه انتخابیه را در مجلس شرح دهم زیرا در حسن نیت و اقدام دولت تردیدی ندارم حال جای سؤال است که با این وصف دیگر جای تذکری باقی نمی‌ماند پاسخ اینست که جمعی از موکلینم بمن نوشته و خواسته‌اند که تا حد امکان نقایص محل را در مجلس بگویم و از دولت تقاضای اقدام عاجل
+ برای رفع نقیصه بنمایم و مسلمأ آقایان نمایندگان هم با من هم صدا هستند که دولت تا حد امکان خود مراقبت هائی هم نصیب او شده است و در حقیقت این دوره دوره ایست که دولت و نمایندگان ملت با هم آمیخته‌اند و نمی‌توان گفت که دو ئیتی در بین است ملت نمایندگان را بمجلس فرستاده که با دولتها خوب همکاری کنند و دانسته است که دولتهای صدیق و خدمتگذار خواسته‌های او را بنحو اتم اجرا می‌نماید انصافأ این دولت از نظر سیاست خارجی و تا حد امکان هم از نظر سیاست داخلی در سابق قدمهای استواری برداشته و احسن این است که ایهامی هم در بین نگذاشته است و مصلحتی هم فوت ننموده است نمایندگان محترمی هم که در کارهای داخلی دولت انتقاداتی دارند تذکراتشان با حسن نیت می‌باشد و میخواهند دولت بیشتر متوجه عیوب کار شود جناب آقای عمیدی نوری قضیه بحرین و امثال آنهم حل می‌شود انشاءالله نگرانی ندارد ملت ایران بحدی بردبار و متین است که هر مشکلی را با مرور زمان بنفع خود یعنی بر طبق واقع و حقیقت خاتمه می‌دهد و این موضوع را هم خاتمه خواهد داد و بدیهی است که دولتهای هم پیمان هم اجازه نخواهند داد که بر قسمتی از کشور باستانی ایران شیخی بدون اجازه حکومت مرکزی حکمران باشد (صحیح است) و منبع زرخیز آنرا تصاحب و سهمی از بینت المال را تبذیر نماید از مطلب دورنشوم مقصودم عرایضی راحع بنقائص کرمانشاه و محرومیتهای کرمانشاهیان است و چقدر باعث خرسندی است که روز یکشنبه بجناب آقای علم گفتم آقا برحسب گزارشهای رسیده تاکنون در قصر ـ شیرین چندین میلیون ریال عوارض شهرداری از صدها هزار مسافرینی که از آن راه بخارج کشور می‌روند هر مسافر شصت ریال گرفته شده که بمصرف عمران این شهر سر حدی برسد و معلوم نیست این مبلغ گزاف بچه مصرف رسیده است آقای علم باقیافه جذاب و تبسم مخصوص بخود فرمودند علاوه بر اینکه تحقیق عمیق خواهم نمود بد هم نیست بصورت پرسش از دولت در مجلس سؤال شود علت تشکر و خرسندی اینست که ایشان نمی‌خواهند معایب ناگفته بماند و مکتوم گردد موضوع دیگر راجع بشاه آباد غرب است که عمارات و بناهائی در عصر اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر با چه زحمت و چه هزینه‌ای ساخته شده در شرف خرابی است. این محل برق ندارد و اگر بخواهم از عدمیات آن صحبت نمایم وقت آقایان گرفته می‌شود.
دولت باید توجهی باین شهرستان هم بنماید تذکر دیگر مربوط به لوله کشی شهر کرمانشاه است. در قسمتی از شهر هم آب جاری هست و هم لوله کشی و در قسمتی مانند پشت بدنه و چال حسنخان و امثال آن نه آب جاری هست و نه لوله کشی فریاد اهالی از تشنگی بلند است و با چه زحمت و با طی چه مسافتی تهیه آب می‌نمایند و در این باب هم با آقای مهندس خسرو هدایت صحبت نموده و برای اقدام بمهندس ذاکاریا مراجعه فرمودند. گر چه لوله کشی کرمانشاه حرکتی است مربوط بخود اهالی و دولت در آن مداخله ندارد ولی چون دولت در حدود ده میلیون تومان بشرکت وام داده و سرمایه شرکت هم بسیار ناچیز است دولت باید برای استفاده عموم در این باره تصمیمی اتخاذ نماید و نمیدانم آقای ممتاز استاندار راجع باین موضوع چه اقدامی نموده چون در نظر داشتند در این باب گزارشی بعرض دولت برسانند. تذکر دیگر راجع بهرسین و صحنه و کنکاور سنقر است که همه چیز میخواهند ـ راجع بوضع کشاورزی هم چون عدة از کشاورزان مجهز بوسائل امروزه شده و تعمیرگاه کافی سیار در غرب نیست و ممکن است در حین بهره برداری دچار خرابی ومسائل شوند و خسارت جبران ناپذیری متوجه آنها شود (خرازی ـ فروشندگان باید تعمیر گاه دایر کنند نه دولت) البته جنابعالی بنمایندگان از طرف دولت میفرمائید دولت باید در این باره توجه عاجلی بنماید در خاتمه عرایضم آقایان محترم توجه فرمایند که تمام این اظهارات منویات سایر نمایندگان محترم کرمانشاه هم می‌باشد که بیش از بنده علاقه مند باصلاحات حوزه انتخابیه خود بوده و هستند وضمنأ از وزارت فرهنگ که در پاسخ پیشنهاد بنده راجع بتأسیس کلاس پنجم متوسطه در سنقر مژده افتتاح آنرا در آغاز سال تحصیلی داده‌اند اظهار امتنان می‌نمایم جناب آقای خرازی یک موضوعی است که باید عرض کنم بنده با اینکه در کلاس زندگی کرده‌ام و کارم درس سخنرانی است معذلک می‌آیم یک یک مطالب را یادداشت می‌کنم که از آن خصوصیات لازم منحرف نشوم امروز منظورم انتقاد از دولت نیست نه اینکه صرفأ باید اینجا ایستاد و درد را گفت باید دوا را هم نشان داد بدانند که دولت علاقمند است که اگر کشاورزی وسائل مدرن امروزی را تهیه کرده نمی‌خواهد در حین بهره برداری او را گرفتار کند که محصول یکساله کشاورز بدبخت بهدر برود فروشنده کیست؟ یک کسی میاید در تهران یا اینکه کماند می‌دهد یک وسیله‌ای تهیه می‌کنند پس از این که این وسیله را تهیه کرد می‌رود در محل و می‌خواهد از آن استفاده کند اگر خراب شد باید سازمان برنامه با این دستگاه وسیع که حقیقتأ هم درنظر دارد خدمتی به اجتماع ایرانی بکند باید این را رعایت بکند که این کشاورز بدبخت که نیتواند وسائل کارش را تهیه کند تعمیرگاه سیار برای تعمیر ماشین او تهیه کند که آن وسیله بتواند کار کند پس باید این موضوع را هم در حقیقت خود دولت در نظر بگیرد آنچه که من می‌بینم اعلیحضرت همایونی بتمام معنی علاقمند است که کار گر و کشاورز مرفه باشند (صحیح است) شده است رهبر و ما رهروان اصلاحات معین کارگر و دوستدار دهقانیم تعادلی که خداوند را بود منظور تمام مجلسیان خواستار و خواهانیم (احسنت)
۳- تقدیم چهار فقره سؤال بوسیله آقایان: دکتر پیر نیا ـ خرازی ـ خلعتبری رئیس ـ وارد دستور می‌شویم آقای دکتر پیر نیا بفرمائید
دکتر پیر نیا ـ یک سؤالی دارم از دولت که تقدیم می‌کنم راجع بوضع پولی و نرخ بهره پولی که مشکلات اقتصادی ما را اضافه کرده است
رئیس ـ بسیار خوب آقای خرازی بفرمائید
خرازی ـ بنده دو فقره سؤال دارم یکی از وزارت دارائی و کشاورزی راجع غله و یکی هم راجع بانتخابات انجمن شهر تهران تقدیم می‌کنم
رئیس ـ آقای خلعتبری بفرمائید
خعتبری ـ بنده هم سؤالی داشتم تقدیم می‌کنم راجع به ۱۵ میلیون پولی که وعده کرده بودند بانک کشاورزی بدهند ونداده‌اند.
۴ – بیانات آقای وزیر کشور رئیس ـ آقای وزیر کشور بفرمائید
وزیر کشور ـ (علم) ـ دوسه نفر آقایان ناطقین قبل از دستور فرمایشاتی فرمودند البته بنطق قبل از دستور نمی‌بایست جواب عرض کرد ولی چون مطالبی بود که بنده یادداشت کردم و لازم دیدم مختصری در این باره عرض کنم از جناب آقای رئیس اجازه خواستم و اجازه فرمودند که یک مختصری حضور آقایان عرض کرده باشم فرمایشاتی که جناب آقای ارسلان خلعتبری فرمودند البته جنبه راهنمائی بیشتر داشت تا جنبه انتقاد و همچنین فرامایشاتی که جناب آقای عمیدی نوری و آقای علامه فرمودند، ما مکرر هم گفته‌ایم که جواب انتقادات را حاضر نیستیم بدهیم فقط حاضریم انتقادات را بشنویم و رسیدگی کنیم بنابراین اگر آقایان انتقاداتی میفرایند یقین داشته باشند که چه در پشت تریبون بفرمایند چه در دفتر بنده و چه در دفتر هر یک از آقایان وزراء یا دفتر آقای نخست وزیر تذکر بفرمایند چه در جلسه خصوصی چه در کمیسیونهای مجلس ما با کمال میل می‌شنویم و عمل می‌کنیم و اگر نتوانستیم عمل کنیم ومشکلاتی درراه آن داشتیم بعرضتان میرسانیم (احسنت) یک مطلبی فرمودند راجع باین که دولت چرا گفته است توصیه قبول نشود بنده شاید این مطلب را تصدیق می‌کنم که از طرف آقایان نمایندگان توصیه می‌شود صرفأ بمنظور رفاه حال مردم است (احسنت) اما این اصلی را هم نمی‌توان فراموش کرد که اصولا یکی از معایب مملکت ما توصیه کردن است (صحیح است) توصیه از ناحیه هر کس بشود آقایان دو نوع مسئولیت دارید یکی این که نمایندة مردم هستید و آنها از شما توقعی دارند برایتان کار کرده‌اند بشما رأی داده‌اند و در نتیجه در مقابل آنها شما یک مسئولیتی دارید (قنات آبادی ـ مطلقأ بفرمائید در مقابل موکلین) یک مسئولیتی هم وجدانی دارید یعنی واقعأ اهل این مملکت هستید و برای این مملکت باید خدمت کنید بخصوص که در یک مناطق بخصوص هم مسئولیت خاصی بگردنتان هست بلاتردید برای برآوردن این دو تقاضا یا برای آوردن این دو تکلیف ناچارید بدستگاههای مختلف دولت مراجعه بفرمائید بنده اسم این مراجعات را مطلقا توصیه نمی‌گذارم (صحیح است) اما این مطلب را قبول بفرمائید یکی از دردهای بزرگ مملکت ما توصیه است بنده یک قدری بعقب برمیگردم ملاحظه بفرمائی که از ۱۵ سال پیش تا حالا درمملکت ما چه پیش آمدهائی شده. آقایان قبول بفرمائید که ما اگر جنگ می‌کردیم و شکست می‌خوردیم تا این حد بما صدمه نمی‌خورد که سه قوه مختلف و سه سیاست مختلف بانواع و اقسام بعد از اشغال مملکت ما اعمال نفوذ می‌کردند (صحیح است) ما اگر شکست می‌خوردیم و آثار شکست را تحمل می‌کردیم خیل ساده تر و آسان تر بود از تحمل این اعمال نفوذها این دوره گذشت و بنده این ده پانزده سال گذشته را مطلقأ بحساب نمی‌گیرم یعنی دوره‌ای بود که مملکت روبتکامل که نبود روبانحطاط بود بعد با خواست خدا و تدابیر حکیمانه‌ای که انصافأ باید تصدیق کنیم از ناحیه اعلیحضرت همایونی شد و مخصوصأ در جرأت خاصی که در حمله به آذربایجان بکار بردند که بنده از جزئیات آن اطلاع دارم شاید اغلب آقایان هم کم و بیش اطلاع دارند خوشبختانه آن دوره گذشت (خرازی ـ الحمد الله) بعد از آن مملکت داشت روی یک جریانی می‌افتاد که متأسفانه گرفتار عوام فریبی شد تصدیق بفرمائید که هیچ امری برای یک هیأت حاکمه خطرناکتر از عوام فریبی نیست و همچنین برای مملکت (صحیح است) شما اگر مسئولیتی قبول کنید باید آنچه را که برای مردم می‌کنید وجدانأ ومنطقأ بصلاح مملکت
+ بدانید نه آنچه را که مردم از شما بخواهند ممکن است مردم از شما خیلی چیز بخواهند ولی اگر مصلحت نباشد در مقابل خواسته‌های مردم باید با کمال شجاعت بگوئید که آقای این مطلب بمصلحت مملکت نیست یا این مطلب بضرر مملکت است این را بکنید آن کار را نکنید و اگر یک روزی انشاءالله برسد و امیدوارم که باروی کار آمدن نسل جوان ما بآن روز برسیم و حالا هم داریم نزدیک می‌شویم بآن نقطه (قنات آبادی ـ مجلس الان متشکل از نسل جوان است) که عرض کردم منظمأ با کمال متانت روبتکامل و ترقی رفته‌ایم باید این جرأت در ما باشد که بگوئیم ما این کار را بمصلحت میدانیم یا اینکار که بمذاق مردم ناپسند آمد انجام دادیم و مصلحت انجام دادیم و مسئولیتش را هم قبول داریم بهر صورت عرض بنده این می‌شود مقصودی بنده این بود که بعد از آن تاریخ خطرناکی که در مملکت ما گذشت یدوران عوامفریبی پیش آمد که بسیار خطرناک بود برای مملکت و نتایجش را هم دیدی یعنی عاقبت مملکت رو به نیستی رفت باز هم خدا و بود وباز هم بنده شاید لازم باشد این عرض را بکنم ولی عرض می‌کنم که تدبیر اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بود و از خود گذشتگی یک عده‌ای که اکثریت مردم را تشکیل می‌دادند مخصوصأ مردم محروم این مملکت که مملکت نجات پیدا کرد و بنده باز در اینجا انصافأ عرض می‌کنم و گمان هم می‌کنم هیچ وقت ملت ایران خدمات سپهبد زاهدی را فراموش نکند (صحیح است ـ احسنت) بهر صورت آن دوره عوام فریبی هم گذشت ولی آقایان تصدیق بفرمائید که در آن دوره هم رو بانحطاط رفته‌ایم در همه چیز نسبت بهمه چیز وضع ما ناباب شد (صحیح است) بنده در روی این مطلب خیلی تکیه می‌کنم آقایان توجه بفرمائید یک نفری می‌آمد پشت تریبون.
سالها می‌آمد و با حکومت نظامی مبارزه می‌کرد و داد می‌زد که آقا حکومت نظای چه می‌کند چه می‌کند این مطالب هنوز در این فضا طنین انداز است. اگر بنده عرض نکنم در گوش آقایان حتمأ هست. همین آدم قانون کمیسیون امنیت اجتماعی بر قرار کرد همین آدم قتل کرد تبعید کرد هزار بازی سر مردم در آورد. آقایان این مطلب را تصدیق بفرمائید که این بروحیه مردم چه صدمه‌ای می‌زند بچه چیز دیگر مردم اعتماد بکنند؟ شما وقتی بیائید و یک مطلبی را برای ۵۰ سال ادعا کنید و درست عکس آن عمل کنید چه صدمه‌ای باعتماد مردم می‌زند؟ بنا براین بنده خواستم این ضرری که روحأ و معنأ بر مملکت ماخورد در اینجا لازم دیدم که تذکر بدهم و آقایان هم تصدیق بفرمایند که ضرر بزرگی به مملکت ما خود تمام قسمت‌ها مالی و مادی و استقلال ما که بخطر می‌افتاد اینها همه باین اهمیت نبود که اعتماد از مردم سلب شد. بهر حال این دوره هم گذشت با کمال اطمینان بعرض آقایان میرسانم. پریروز هم عرض کردم حالا هم مجدد بعرض آقایان میرسانم که مملکت ما در یک شاهراه سعادت و آسایش افتاده (صحیح است) ما الان حکم یک مریضی را داریم که آن دوران بحران را بکلی پشت سر گذاشته ولی دوره نقاهت هنوز باقیست (صحیح است) اگر شما یک مریض حصبه‌ای داشته باشید که دوره بحران را گذرانده باشد و بعد با انواع و اقسام ناراحتش کنید مسلم بدانید عواقب بسیار خطرناکتر از اثرات حصبه پیدا خواهد کرد بنده بعد از این مقدمه می‌خواهم این نکته را عرض کنم که من شخصأ تصدیق می‌کنم که معایب زیادی در دستگاه دولت موجود است (صحیح است) اما آقایان این معایب بنظر ما قابل رفع است و ابفاقأ بنظر ما از همین طریق دمکراسی و از همین طریق تکامل قابل رفع است (صحیح است) نه از طریق انقلابی. بنده هم در مجلس سنا می‌بینم و هم در مجلس شورای ملی می‌بینم که با کمال بی نظری و بی غرضی با نظریات اصلاحی دولت موافقت می‌شود (صحیح است) عرض کردم انتقاد را هم با کمال میل می‌شنویم و حتی آماده هستیم هر آن که آقایان اظهار عدم اعتماد بفرمایند برویم اما آن نکته را باید در اینجا من باب خیر خواهی هم از جهت آقایان هم از حیث مملکت تذکرأ عرض کنم باینکه بنده تصدیق دارم که دستگاهها کارش را نمی‌کند.
الان در مورد چای جناب آقای عمیدی نوری تذکر فرمودند بنده یادداشت کردم و از آقای صفاری پرسیدم این شش میلیون تومان اول فروردین در دولت تصویب شده که بچایکاران بدهند و تا حالا نرسیده بنده این را خدمت آقایان عرض کنم تا آخر هفته هر کس مسئول این کار بوده تنبیه می‌کنیم و گزارشش را می‌آوریم خدمت آقایان این تذکرات را بمحض ا ینکه بفرمائید عمل می‌کنیم و در هر موقع و راجع به هر چیز باشد که بفرمائید ما عمل می‌کنیم اما بصورت اعم گفتن که بطوری دستگاه خرابست و ما بطوری فاسد شده‌ایم که قابل نجات نیستیم بنظر ما قابل اصلاح است از همین طریقی که داریم می‌رویم یعنی از طریق دمکراسی و از طریق داشتن مجلس و از طریق بحث و مشورت و شنیده انتقادات جواب دادن بانتقاد (احسنت) و کارها هم بنظر ما قابل اصلاح است خدای نکرده اگر در این زمینه زیاد روی شود مبالغه شود آنوقت بنده یک ترسی دارم و آن اینست که خارجیها سوء استفاده می‌کنند (صحیح است) و مدرکی هم که ذکر می‌کنند از گفته خود ماست میگویند دولت می‌گوید که آقا مجلس اعمال نفوذ می‌کند و تمام خرابیها زیر سر مجلس است و مجلس می‌گوید که تمام خرابیها در دستگاه دولت است. نتیجه این می‌شود که خارجی بگوید اینها خودشان این جورند طبقه پولدار و مالک و تاجر نمی‌خواهند کار سازمان برنامه بگذرد مگر نه که پریروز یک روزنامه خارجی مقاله‌ای نوشته بود (صحیح است ا (وظیفه روشنفکر فاسد است دستگاه دولت فاسد است. اینها را از خودمان می‌گیرند و بهمان می‌دهند در صورتی که خودمان میدانیم که تا این اندازه خراب نیست و خودمان میدانیم که از طریق اصلاح و تکامل قابل اصلاح است نه از طریق انقلاب یعنی احتیاج بانقلاب نیست که یکدفعه قفل بزنیم بدر همه وزارتخانه‌ها بعد چه کار کنیم؟ چه کسانی را بیاوریم؟ باز هم همین‌ها هستند و این اندازه خراب نیست که شما لازم باشد قفل بزنید درش، عرض کردم قابل اصلاح است آنوقت چه می‌شود؟ پچ پچ می‌شود دیدید مقاله تایمز چه نوشته، نوشته کار خرابست آن نوشته چه ربطی دارد بما؟ آن روزنامه چیزی نوشته از حرفها خودمان است ولی نوشته روزنامه که آیه قرآن نیست یک روزنامه‌ای نوشته بود بنویسد چند روز پیش با یک نفر صحبت می‌کردیم گفت آقا دیدید تایمز چه نوشت؟ گفتم من دیدم خوب آقا بنده سوبلمه بخورم نوشته که نوشته (دکتر بینا ـ احسنت) بنده باز هم می‌خواهم عرض کنم که نسبت بچیزی معایبی وجود داشت قابل رفع است خودمان می‌توانیم رفع کینم اما من باب تذکر من باب اصلاح اندیشی تعرض آقایان میرسانم که در این موارد استصواب نباید جاری کرد بله هیمنطور است آقای قنات آبادی؟ (قنات آبادی ـ استصحاب) بله استصحاب نباید جاری کرد و گفت که همه جا خرابست تا این اندازه خراب که نیست. شاید برای اولین دفعه باشد که بنده بطور قطع می‌خواهم عرض کنم که در آخر سال آقایان اگر ما در خدمتتان بودیم ملاحضه خواهید فرمود که توانسته‌ایم سر و ته بودجه را جمع و جور کنیم و شاید خیل مطالب دیگر (موسوی ـ این مهمترین قدم است اگر بکنید) ولی بنده می‌خواهم عرض کنم که ما در خدمتتان حاضر بشنیدن انتقادات هستیم و حاضریم هر راهنمائی که بفرمائید قبول کنیم، نه تنها آقایان هر فردی از ملت ایران بنده این را من بابا تذکر باین فرمایشات می‌خواستم عرض کنم (احسنت)
۵- معرفی آقای مهندس مشایخی بمعاونت وزارت راه بوسیله آقای وزیر راه
رئیس ـ آقای وزیر راه وزیر راه (سر لشگر انصاری) بنده با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی آقای مهندس مشایخی را که یکی از مهندسین کاردان و لایق کشور هستند (صحیح است) و سابقه ممتدی در وزارت راه دارند بسمت معاونت وزارت راه معرفی مکنم (صحیح است ـ مبارک است)
۶- طرح تصویب اصلاحات لایحه بیمه‌های اجتماعی و باز نشستگی افزار مندان ارتش
رئیس ـ لایحه‌ای است از مجلس سنا رسیده راجع بافزارمندان ارتش یک اصلاحات کوچکی در مجلس سنا شده که حالا نامه مجلس سنا و آن اصلاحات قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی عطف بمراسله شماره ۸۰۳-۱۳۳۴/۱۰/۲۰ راجع بلایحه قانونی بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزار مندان کارگاهها و کارخانه‌های ارتش اشعار می‌دارد.
گزارش کمیسیون شماره ۳ در باب لایحه مزکور در فوق در جلسه روز شنبه ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۳۵ مطرح و تصویب گردید. چون بعضی اصلاحات جزئی که در نسخه ضمیمه منعکس شده در مجلس سنا بعمل آمده است ملاحظه و اگر تصور میفرمائید که متضمن تغییر اساسی نبوده و محتاج بطرح ثانوی در مجلس شورای ملی نیست اعاده فرمایند تا بدولت ابلاغ شود والا آن اصلاحات را در یک جلسه باطلاع مجلس شورای ملی برسانید و موافقت نمایندگان آن مجلس ا تحصیل فرمائید
رئیس مجلس سنا ـ سید حسن تقی زاده
رئیس ـ آن اصلاحاتی هم که شده قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)(در تبصره ماده ۳ پس از کلمه تنظیم تا عبارت (و پس از تصویب هیأت وزیران اضافه شده است)
رئیس ـ مقصود اینستکه آئین نامه‌ای که تنظیم می‌کنند بتصویب هیئت وزیران برسد مانعی ندارد
(در ماده ۴ پس از سرمایه زیر (در بانک سپه) اضافه شده.
رئیس ـ این هم چون مربوط به بازنشستگی افراد ارتش است و حقوق باز ـ نشستگی افراد ارتش در بانک سپه جمع می‌شود ذکر کرده‌اند در بانک سپه
(در تبصره ۲ ماه ۴ بحقوقاتی
+ (بحقوقی) تبدیل شده است.
رئیس ـ این اصلاح عبارتی است ‹‹ درماده ۶ پس از کلمه و غیره عبارت (از تاریخ تصویب) اضافه شده است ››
رئیس ـ چون تاریخ مبهم بود اضافه شده از تاریخ تصویب این قانون ‹‹ در تبصره ماده. جمله جاریه تبدیل به (جاری) شده است ›› ‹‹ در ماده ۱۰ بعد از کلمه دارا می‌باشند عبارت (مدت ۲۴ ماه) اضافه شده است ››
رئیس ـ کسور تقاعدی که باید بپردازد مدت آن معین شده که در مدت ۲۴ ماه بپردازد مانعی ندارد ‹‹ درماده ۱۲ کلمه خدمات (خدمت) شده است ››
رئیس ـ (اینهم اصلاح عبارتی است ‹‹ در ماده ۱۶ کلمه (ماده) حذف شده است ›› ‹‹ درماده ۲۳ بند د بعد از کلمه خدمت کلمه (او) اضافه شده است ››
رئیس ـ این هم اصلاح عبارتی است ‹‹ در ماده ۷ کلمه مذکوره (مذکور) شده است ››
رئیس ـ در لایحه تبصره ۷وجود ندارد ماده ۷ نوشته شده همین طور است. آقای مهدوی
مهدوی ـ بنده می‌خواستم این تذکر را خدمت مقام ریاست عرض کنم لوایحی که از مجلس سنا بمجلس شورای ملی فرستاده می‌شود و قبلا هم در مجلس شورای ملی موافقت شده وقتی دو تا مجلس موجود است از این مطالب مطلعند ولی وقتی دوره جدید مجلس تشکیل می‌شود چه بسا که عده‌ای از نمایندگان آن تغییر کند و بنده پریروز متوجه شدم که یکعده‌ای اصلا از مواد اطلاع ندارند و نمی ـ دانند بچه رأی باید بدهند. اینجا اصلا باید یک فرمولی پیدا کرد که آقایانی که تازه وارد می‌شوند از آن اطلاع پیدا کنند. این را باید توجه کرد
رئیس ـ لوایحی که ما بسنا می‌فرستیم دوقسم است یکی مالی است که ما برا ی نظر مشورتی می‌فرستیم یکی مثل این قانون است که تصویب شده است در مجلس شورای ملی فرستاده‌ایم یک اصلاحات عبارتی کرده‌اند. این هم بسته بنظر مجلس است اگر آقایان قبول کردید بدولت ابلاغ می‌کنیم.
مهدوی ـ بنده عرضم راجع باین نبود
رئیس ـ نسبت باین اصلاحات آقایان نظری ندارند؟ (گفته شد ـ خیر) چون نظری نیست با این اصلاحات دولت ابلاغ می‌شود (صدر زاده) نسبت باین اصلاحات اخذ رأی میفرمائید؟) چون نظری نبود رأی لازم ندارد. آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟
وزیر دارائی (فروهر) بنده عرضی ندارم
رئیس ـ چیری دیگری در دستور نداریم
قنات آبادی، ـ نمیفرمائید سؤالات قرائت شود.
رئیس ـ نه لزومی ندارد آئین نامه همینطور است. آئین نمامه مثل سابق است سؤالات بدولت ابلاغ می‌شود
۷- تعیین موقع جلسه بعد و ختم مجلسه
رئیس ـ چیزی در دستور نداریم بنابراین جلسه روز یکشنبه دهم خواهد بود. سؤالات هم همان روز مطرح خواهد شد. آقایان برای سؤالات حاضر باشند
(مجلس یک ساعت پیش از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت