مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ امرداد ۱۳۲۳ نشست ۴۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۴۹
شماره مسلسل - ۱۳۰۶
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۵ امرداد ماه ۱۳۲۳
مجلس یکساعت وبیست دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای سید محمد صادق طباطبائی تشکیل گردید
صورت مجلس روز سه شنبه ۳ امرداد ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند * *
فهرست مطالب:
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس – اعتراضی بر صورت مجلس نیست؟(اظهار شد – خیر) صورت مجلس تصویب شد.
- مذاکرات نسبت به ورود در دستور
[۲- مذاکرات نسبت بورود در دستور ]
رئیس – عده ده – دوازده نفر از آقایان برای نطق قبل از دستور اجازه خواسته‌اند:
سیف پور فاطمی – بنده با ورود در دستور مخالفم
جمال امامی – دستور چیست؟
رئیس – دستور آئین نامه مزاد غله و بعد اعتبارنامه‌است.
سیف پور فاطمی – علت چند چیز است که بنده با ورود در دستور مخالفم
رئیس – بفرمائید آقا
سیف پور فاطمی – عرض کنم اگر خاطر مبارک باشد سابقاً در مجلس صحبت شد که نطق قبل از دستور فایده ندارد و بوسیله سئوال بهتر است که از آقایان وزراءپرسش شود و شروع شد بسئوال کردن و این بنده دو ماه است که از آقای وزیر جنگ راجع بقانون شکنیها و توقیف روزنامه‌ها و فرستادن دژبانی در خانه مدیران جراید و این اداره روزنامه‌ها را مثل یکدکان بقای فرض کردن سئوالی کرده‌ام در مملکت این قانون شکنیها شده‌است حالا اجازه بفرمائید که قبل از دستور این صحبت‌ها را بگوئیم تا اقلاً مردم بدانند که مجلس در فکرشان هست حالا اقدام نمی‌کند امری است علیحده
رئیس – آقای نبوی
نبوی – اگر همانطور که تعیین وقت شده بود ما ساعت ۹ تشکیل جلسه می‌دادیم جا داشت که قبل از دستور هم صحبت شود و یکساعت وقت هم صرف نطق قبل از دستور بشود ولی اینطور نمی‌شود الان یکساعت بظهر بیشتر نداریم و عملاً هم مکرر دیده شده که نطقهای قبل از دستور بیش از یکساعت و نیم وقت خواهد گذفت و وقتی برای نطق در دستورباقی نمی‌ماند الان لایحه مازاد غله یکماه و نیم است که در ستور گذاشته شده و وقتی نداریم و این لایحه ضروری است و باید مطرح شود باین جهت بنده استدعا می‌کنم اجازه بفرمائید وارد دستور بشویم.
رئیس – آقای دکتر شفق.
دکترشفق – بنده می‌خواستم استدعا کنم آقایان نمایندگان توجه بفرمایند که از آغاز مجلس تا بامروز مدتی از وقت هر جلسه صرف این می‌شود که وارد دستور بشویم یا نشویم از مباحثات گذشته نتیجه عمل و مرسوم مجلس اینطور شد که هر وقت مطالب فوری مهم و با اهمیتی در کار است قبل از دستور صحبت شود نهایت اینکه تمایل عموم آقایان نمایندگان این است که صحبتهای قبل از دستور حتی المکان خلاصه باشد تا اینکه وقت مجلس ضایع نشود بنده تصور نمی‌کنم که مذاکرات قبل از دستور را نشود از مجلس بکلی صرف نظر کرد و از طرفی هم دستور مجلس را نمی‌شود تعطیل کرد حالا هر وقت که حاضر نمی‌شوند بورود در دستور داعی ندارد که به قعضیها قبل از دستور اجازه بفرمایند و بعد روز دیگر آقایانیکه صحبت ندارند مخالفت کنند معمولاً این قاعده شده‌است که آقایانیکه صحبتشانرا در جلسات قبل می‌کنند همینکه سایرین می‌خواهند در جلسه دیگر صحبت کنند چون خودشان دیگر کاری ندارند مخالف مذاکرات قبل از دستور می‌شوند و آنهائیکه صحبتی دارند اصرار می‌کنند که باید قبل از دستور صحبت شود من جمله بنده موافقم و عقیده دارم که بشدت بایستی قبل از دستور صحبت شود و حیات مملکت امروز روی این مطلب است و آن کسانیکه نمی‌خواهند آنروز صحبت کنند همانروز مخالفند و مجلس بین این موافقت و مخالفت حقیقتاً بلاتکلیف مانده‌است بنده هم مطالبی دارم که در صورت موافقت مجلس بطور خلاصه عرض خواهم کرد
رئیس – آقای طوسی (همهمه نمایندگان)
طوسی – اگر می‌خواهید فریاد کنید صدای من از همه آقایان بلندتر است بنده اصولاً با نطق قبل از دستور از آن جهت موافقم که بعقیده تمام آقایان از سئوالات نتیجه نمی‌گیریم شما آمده‌اید برای این مملکت کار بکنید باید دردتان را قبل از دستور بگوئید مکرر اینجا گفته شده‌است که دولت باید در مجلس حاضر باشد و حرف را بشنود و بلافاصله بوزیر مسئول بگوید و درجلسه بعد نتیجه بگیرید مادامیکه ایننتیجه را نگیرید بهیچوجه بمقصود نخواهید رسید اما بقسمی که فرمودند راجع بآئین نامه غله خواستم عرض کنم که امروز عصر آقای دکتر میلسپو بنا است بیاید مجلس بنده معتقدم و پیشنهاد می‌کنم اگر آقایان موافق باشند بعد از مذاکرات با ایشان صحبت بکنیم اگر نتیجه گرفته شد فیهاالمراد و الا بعد از دستور صحبت بکنیم این است عقیده بنده.
رئیس – رای می‌گیریم بورود در دستور آقایانیکه موافقند قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تصویب دو فوریت طرح پیشنهادی راجع به آئین نامه مازاد غله سهم رعایا و مذاکره در اصل طرح
[۳- تصویب دو فوریت طرح پیشنهادی راجع به آئین نامه مازاد غله سهم رعایا و مذاکره در اصل طرح ]
رئیس – عرض کنم دستور در درجه اول آئیننامه غله‌است.
یکنفر از نمایندگان – اجازه میفرمائید؟
رئیس – اجازه بدیهد عرض کنم بعضی از آقایان به بنده گفته‌اند که آقای رئیس دارائی قرار گذاشته‌اند عصر امروز یا صبح شنبه بیایند به کمیسیون دارائی و در این باب صحبت کنند و برطبق نظر مجلس ترتیبی بدهند حالا بسته‌است بنظر مجلس
بعضی از نمایندگان- خیر آئین نامه مطرح شود
محمد طباطبائی – اجازه میفرمائید؟
رئیس – بفرمائید
محمد طباطبائی – عرض کنم این مسئله در جلسه گذشته مذاکره شد
اردلان – بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم
محمد طباطبائی – اخطار نظامنامه‌ای همین است که بنده عرض می‌کنم در جلسه گذشته هم نظامنامه خوانده شد و هم قانون اساسی و هم سوابق و هم مصلحت وقت مقتضی است که آقایان در این باب عجله نفرمایند تا وزیر مسئول بیاید.
اردلان – آقای وزیر دارائی هستند. بیرون هستند.
محمد طباطبائی – حالا اگر دوباره می‌خواهید وقت را ضایع کنید بنده قانون را می‌خوانم نظامنامه را می‌خوانم یک مطلب دیگر یاست و الا یک طرحی است که مربوط است بیکی از وزارتخانه‌ها تا وزیر مسئول نیاید نمی‌شود. وقتی که آمدند صحبت کنید.
یکی از نمایندگان – اگر نیامدند چه؟
محمد طباطبائی – از بنده تکلیف نخواهید اگر نیامد آنوقت به بینید که قانون و نظامنامه چه تکلیفی را معین کرده‌است مقررات چه دستوری بشما می‌دهد
- تقدیم یک ورقه سئوالیه از طرف محمد طباطبائی
[۴- تقدیم یک ورقه سئوالیه از طرف محمد طباطبائی ]
محمد طباطبائی – عرض کنم اجازه که بنده خواسته بودم برای تقدیم این ورقه بود بمقام ریاست با اجازه آقایان بنده سئوالی کرده‌ام از آقای وزیر کشور و آقای وزیر جنگ و این سئوال را هم کتباً تقدیم می‌کنم بمقام ریاست که بجریان قانونی خودش بیندازند و راجع است بفقدان مرحوم یا شاید زنده باشد فرخ زاد که آقایان ملاحظه فرمودند یکعده ۳۰ ۴۰ نفر زن و بچه بحال گریه آمده بودند برای توسل به مجلس شورای ملی
حاذقی – سئوال شده‌است.
اردلان – اینکه مربوط بمازاد غله نیست.
محمد طباطبائی – من دو مرتبه این سئوال را کردم به نتیجه نرسید حالا این سئوال را کتباً به مقام ریاست تقدیم می‌کنم
- بقیه مذاکره در طرح قانونی راجع بمازاد غله
[۵- بقیه مذاکره در طرح قانونی راجع بمازاد غله ]
دکتر عبده – صحبت راجع بچه موضوع است؟
رئیس – صحبت راجع بموضوع مازاد غله‌است چون مطرح است حالا اجازه داده می‌شود
اردلان – بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم
رئیس – راجع بچه موضوع؟
اردلان – راجع باینکه رعایت اسامی که در درجه اول نوشته شده‌است نمیفرمائید
رئیس – آقای نقابت
نقابت – عرض کنم که بعضی از آقایان سئوال می‌کردند که عباراتیکه در این طرح نوشته شده‌است چیست برای اینکه آقایان مطلع بشوند که در این طرح چه نوشته شده توجه بفرمایند بنده اول این طرح را قرائت می‌کنم چون غالباً دست آقایان نیست.
ماده واحده – وزارت دارائی و سازمانهای خواربار مجازند مازاد غله سهم رعایا را برضایت آنها در برابر تسلیم قند و شکر و چای و قماش ببهائیکه بین اهالی کشور از طرف دولت توزیع می‌شود بقیمتی که در هر یک از نقاط کشور برای جمع آوری مازاد غله بمالکین پرداخته می‌شود خریداری و جمع آوری کنند.
تبصره – جمع آوری سهم غله رعایا جز بترتیب مذکوره در بالا ممنوع و کلیه مقرراتی که با این قانون منافی باشد در مورد جمع آوری مازاد سهم رعایا ملغی است) حاصل این طرح این است که ممکن است از رعایا مازادی بگیرند
فولادوند – یعنی ندارند که بگیرند
نقابت – استدعا دارم آقای فولادوند توجه بفرمایند وقتی که یک ناطقی درجلسه صحبت می‌کند اگر داخل در مذارکات او بشوند یا مطلب را فراموش می‌کند یا بمداخله کننده خدای نخواسته جسارت می‌کند حاصل این طرح این است که از رعایا مطلقاً مازادی نگیرید و اگر خواستید مازادی بگیرید آن مازاد فقط با قند و چای و قماش مبادله شود آنچه که بنده می‌فهمم این است و نکته دیگری هم در این طرح نیست(صحیح است) بنده در آئین نامه دکتر میلسپو و طرح اصلاحی ایشان دیدم که مقرر داشته‌اند فقط از رعایائی که محصولشان زائد بر مصرف و باندازه ایشت که می‌توانند بفروشند بگیرید یعنی سهم زراعتی آنها معاف است مازاد بعد از وضع مخارج از آنها باید گرفته شود و آئین نامه در این خصوص گذشته و بتصویب رسیده‌است حالا میگوئید رعیت مازاد نداردو چنانچه آقایان این نظر را دارند آنوقت سالبه بانتفاء موضوع است یعنی اگر رسیدگی کردیم که یک رعیتی اضافه از خرج خودش و عائله اش و بذری که داده‌است و خوراک عوامل و گاوش که داده‌است چیز دیگری ندارد البته نباید از او گرفت معنا هم همین است عمل هم همین است
یکنفر از نمایندگان – عمل اینطور نیست
نقابت – خوب اگر این عمل با این مسئله قانونی که سابقه در پیشنهاد دارد و سابقه وضع یک مقرره و نظاماتی در مجلس دارد تطبیق نمی‌کند بایستی آقای وزیر دارائی تذکر بدهند که چرا عمل با مقررات تطبیق نمی‌کند ولی آنچه که بنده بخاطر دارم جریان قانونی قضیه این است که عرض می‌کنم.
سنندجی – نیست اینطور
نقابت – البته امسال سال خشکسالی است و زراعت انجام نشده‌است و در بسیاری از نقاط زراعت دیم بعمل نیامده و در بعضی از نقاط هم بواسطه اینکه بعضی از محصولات مفیدتر بوده‌است آب آن زراعت را داده‌اند به بعضی محصولات مفید دیگر
رئیس – آقای نقابت توجه بفرمائید که فوریت هم مطرح است در باب فوریت هم نظرتان باشد
نقابت – چون زراعتکسر آمده بالنتیجه محصول انجام نشده و یک عده‌ای از رعایا برطبق مقررات نمی‌توانند مازادی بپردازند چون آقای رئیس تذکر دادند که فورتی هم مطرح است تذکر بنده راجع بفوریت این است که …
امینی – فوریتش تصویب شده‌است و از دستور خارج شد
نقابت – آقای رئیس فرمودند
امینی – آقای رئیس اشتباه فرمودند
نقابت – بآقای رئیس بگوئید
امینی – در صورت مجلس به بینید قید شده‌است
رئیس – دو فوریت تقاضا شده‌است و دو فوریت هم تصویب نشده.
اعتبار – یک فوریت تصویب شده
صمصام – بلی یک فرویت تصویب شده
امینی – پس باید برود بکمیسیون
یکنفر از نمایندگان – کدام کمیسیون؟
نقابت – کمیسیون مبتکرات اجازه بدهید بنده حل می‌کنم مطلب را یا این است که یک فوریت لایحه تصویب شده‌است در اینصورت باید برود به کمیسیون مبتکرات اگر چنانچه دو فوریت آن تصوب نشده‌است که باید فی المجلس طرح شود و بنده در کلیات صحبت دارم
رئیس – فوریت تصویب نشده‌است
بعضی ازنمایندگان - پس دو فوریت مسلم است
رئیس – آقا بفرمائید آقایان نظرشان نیست
امینی – اگر تصوب نشده پس چرا به کمیسیون نرفته؟
رئیس – تصویب نشده که بکمیسیون نرفته
نقابت – بنده در فوریت اول مخالفم در فوریت دوم هم مخالفم در اصل قضیه هم مخالفم حالا اگر اجازه بفرمائید عرض کنم جهت مخالفت بنده این است که آقای دکتر میلسپو بر اثر تذکراتیکه آقایان نمایندگان محترم در مجلس دادند و بر اثر تذکراتیکه در چندین جلسه بعمل آمد وقتی راجع باختلافاتی که بین دولت و ایشان در موضوع حق نظارت عالیه دولت بحث شد عاقبت کار باینجا کشید و مجلس اینطور معتقد شد که دخالت مجلس در حقیقت دخالت حکم برای رفع اختلاف است و بهمین جهت متداعبین رفتند با یکدیگر حل کردند و گفتند ما در ظرف ۳ ماه در خارج عمل می‌کنیم مذاکره می‌کنیم و قضایا را خاتمه می‌دهیم و نتیجه را بعرض مجلس میرسانیم
یکنفراز نمایندگان – مربوط باین موضوع نیست
رئیس – آقا توجه بفرمائید
نقابت – چون این قضیه قرار شد بعد از سه ماه مذاکرات بین دولت و آقای دکتر میلسپو بیک نتیجه عملی برسد و دکتر میلسپو وعده داد که تذکرات آقایان نمایندگان محترم را در نطقها و جراید م ورد رعایت قرار بدهد و متناسب با حوائج مملکت یک وضعیتی را پیش بیاورد که در ظرف سه ماه رضایت عمومی جلب بشود بدینجهت بنده معتقدم که آقایان عجله نفرمایند زیرا که معنی تصویب این ماده و معنی وضع یک مقرراتی برخلاف نظر یک کارشناسی است که برای یک کشوری استخدام شده‌است معناً اعتراض بعمل او است معناً رد کردن صلاحیت اوست معناً نپذیرفتن تذکرات او است بطوری که آقای دکتر میلسپو وعده کرده‌است که امروز عصر یا فردا صبح در کمیسون حاضر بشود و با حضور هیئت دولت و نمانیدگانی که متخصص در این امور هستند مذاکره کنند بهتر این است که اجازه بفرمائی که آن مقرره‌ای که نافع بحال عموم تشخیص می‌دهد با موافقت نظر او و وزارت دارائی باشد و ما یک عمل یک طرفی انجام ندهیم که دچار زحمت بیشتری بشویم فوریت قضیه ما را دوچار زحمت خواهد نمود.
دولت آبادی – فوریت که تصویب شده
نقابت – فرمودند تصویب نشده. فرمودید که الن از رعایا مازادشان را می‌گیرند.
دکتر آقایان – مازاد نمی‌گیرند خورا آنها را می‌گیرند
نقابت – این تذکر را هم داشته باشید که در خارج مردم می‌گویند وکلائی فوق العاده طرفداری می‌کنند از این مطلب وکلائی هستد که یا مالک هستند یا مقدار زیادی جنس دارند.
یکنفر از نمایندگان – اینطور نیست (همهمه نمایندگان)
نقابت – بنده چون مالک نیستم. زارع نیستم ابوابجمعی ندارم ناچارم بطور بیطرفی مطالبی را که مردم در خارج می‌گویند بعرض آقایان برسانم آقایان حق دارند که عصبانی شوند حق دارند که از خودشان دفاع کنند خلاصه فوریتهای این لایحه متضمن طرح این لایحه‌است بنوبت خودش شاید متضمن تصویب هم باشد ولی طرح و تصویب این لایحه مضر بوضعیت فعلی ما است اقلاً برای یک هفته تامل بفرمائید که این مذاکرات بشود این مباحثات بشود و عجله در اینار نکنید اینکار بمصلحت مملکت فعلاً نیست.
رئیس – آقای اردلان
دکتر عبده – اول بنده را صدا فرمودید
رئیس – خیر روی اجازه در مجلس بود این روی اجازه خارج است فوریت مطرح است.
اردلان – بنده تقاضا دارم که بفوریت رای گرفته شود.
رئیس – آقای فرخ شما موافقید؟
دکتر عبده – نوبت بنده‌است
رئیس – آقای اردلان
اردلان – بنده اجازه‌ام باید محفوظ باشد برای اینکه بتوانم در کلیات مفصل صحبت کنم عرض می‌کنم این طرح فوریتش محرز است برای اینکه مازاد را می‌خواهند از زارع بگیرند الان هم مامورین فشار می‌آورند که از زارع بدبخت خرمنش را بگیرند و آن هم محصولش توی صحرا است و مامورین غلاظ و شداد هم رتفه‌اند می‌خواهند این محصول راببرند ما این طرح را روز ۲۷/۳/۲۳ که الان ۴۷ روز است تقدیم کرده‌ایم البته اگر آنروز آقای نقابت می‌فرمودند یک هفته تامی کنید ما فرمایش ایشان را قبول می‌کردیم و یک هفته تامل می‌کردیم ولی ما چهل روز است تامل کره‌ایم بنابر این بنده عقیده دارم که رای گرفته شود بفوریتش بعد داخل موضوع شویم.
جمعی از نمایندگان – رای بگیرید آقا کافی است.
رئیس – مذاکرات کافی است؟
جمعی از نمایندگان – بلی
هاشمی – بنده با کفایت مذاکرات مخالفم
طباطبائی – بنده هم با کفایت مذاکرات مخالفم
رئیس – آقای هاشمی بفرمائید.
هاشمی – بنده با کفایت مذاکرات م خالفم و تمنی دارم که یکی از آقایان نمایندگان جریان این طرح را از ابتدا الی آخر بعرض آقایان نمایندگان برسانند یا بخود من اگر اجازه بدهید توضیح خواهم دادو بنده با اصل موضوع موافقم اجازه بدهید توضیحات افی داده شود تامجلس با دیده‌بصیرت رای بدهد.
رئیس – بعد ازمخالفت آقای هاشمی کسی موافق با فوریت هست؟
دکتر عبده – عر ض کنم که بنده با یک قسمتی از این طرح موافقم و با یک قسمت از آن مخالفم اجازه بفرمائید برای رفع هرگونه سوء تفاهم خواستمعرض کنم بنده موافق نیستم که در عوض گندمی که از رعایا می‌گیرند…
طباطبائی – راجع بفوریت باید بفرمائید.
دکتر عبده – چشم موافق نیستم که در عوض قند و شکر بآنها بدهند برای اینکه این قند و شکر یکه بهشان می‌دهند همه اش توی جیب مالکین می‌رود
یکی از نمایندگان – راجع بفوریت بفرمائید
دکتر عبده – اما راجع بفوریت بنظر بنده مطلب محتاج باستدلال نیست همانطور که آقای اردلان گفتند امروز غله در صحرا است واگر بخواهید شما دو هفته دیگر تصمیم بگیرید مامورین موجبات مزاحمت رعایا را فراهم کردهاند و خواهند برد اگر شما بعداً قانون تصویب کنید بدردشان نخواهد خورد نوشدارو بعد از مرگ سهراب است اگر نمی‌خواهیم خودمان را گول بزنیم و نظر نداریم کارشکنی بکنیم در این جریان بنظر بنده امروز این را طرح بکنیم و تصویب کنیم و درعین حال باز تکرار می‌کنم و از آقایان استدعا می‌کنم که این را در نظر بگیرند که در قمست معاوضه مازاد با قند و شکر بیشتر توجه بفرمایند.
رئیس – رای می‌گیریم بفوریت اول این طرح کسانی که موافقند قیام فرمایند(اغلب برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است زیرا پیشنهاد دو فوریت شده‌است. آقای ملک مدنی
امینی – بنده اعتراض می‌کنم ما هم زدیم روی میز شما هم زدید چطور شما مقدم شدید.
ملک مدنی – بنده قبلاًاجازه خواسته بودم عرض کنم علتی که بنده با اصل قضیه موافق هستم اگر بخاطر داشته باشید موقعی که این قضیه درمجلس طرح شد بنده عرض کردم که مازاد رعیت جزء اختیارات دکتر میلسپو نیست که بتواند آئین نامه وضع کند این قانونی است که بنده برداشتم آوردم که بخوانم برای آقایان بودند بنده صریحاً گفتم الان هم ماده را می‌خوانم که بدانند این ماده صراحت دارد سهم زارع را موقعی که ما خواستیم قانون جمع آوری مازاد غله را از مجلس سیزدهم بگذرانیم مستثنی کردیم و بنظر بنده مجلس بیک امری که قانونی نیست نبایستی ترتیب اثر بدهد آئین نامه‌قانون جلوگیری از احتکار مصوب کمیسیون دادگستری این است که الان برای آقایان می‌خوانم.
ماده اول – کلیه‌مالکین و قائم مقام آنها موظفند در نقاطی که وزارت دارائی آگهی خواهد نمود…
دکتر اعتبار – ماده ۳ را بخوانید.
ملک مدنی – اجازه بفرمائید می‌خوانم: ماده اول – کلیه مالکین و قائم مقام آنها موظفند در نقاطی که وزارت دارائی آگهی خواهد نمود مازاد گندم خود را اعم از محصول و آنچه از رعایا و کشاورزان خریداری می‌نمایند پس از مصرف عائله خود وهزینه عادی ملک طبق معمول محل و بذر و مساعه (در نقاطی که بذر با مالک است) در مدتی که وزارت دارائی تعیین می‌کند به نزدیکترین شعبه دارائی تحویل داده و بهای آنرا به نرخ مقرر دریافت دارند(استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند این یک مطلب اصولی است بنده با اصل موافقم ولی وقتی مورد ندارد نباید با یک قضیه که برخلاف این آئین نامه‌است موافقت کرد).
ماده سوم – هیچکس نمی‌تواندگندم را بدون اجازه دولت و برخلاف مقررات بغیر از دولت بکسی بفروشد و در صورتیکه گندم را برای جلوگیری از فروش پنهان نماید طبق ماده (۱) قانون جلوگیری از احتکار تعقیب می‌شود (آنوقت می‌آید سرسطر)معاملات رعایا بین خود و یا با ساکنین دهاتی که معمولاً‌کم بود مصرف دارند از ترتیب مقرر در این ماده مستثنی می‌باشد. استثناء کرده‌است صریحاً در ماده ۳ و کیفیت تعهد را معلوم کرده‌است که مالیکن و قائم مقام آنها و آنچه از رعایا می‌گیرند بایستی بموجب تعهد باشد در ماده سوم آمده‌است تجویز کرده‌است خرید و فروش و حمل و نقل و همه را بین رعایا دلیلش را هم توجه بفرمائید نسبت بمازاد رعیت دلیل این بود که در سال ۲۱ و ۲۲ سهم زارع را جزء آئین نامه قرار ندادند در سال ۲۳ آمدند این کار را کردند و این هم دلیل عملی این قضیه‌است و این مسئله که آقایان در نظر دارند که سهم مازاد خریداری کنند از زارع و در برابرش قند و شکر بدهند اساساً باید زارع را از تعهد و پرداخت مازاد معاف کرد (صحیح است) بنابر این بنده باین جهت با دو فوریت مخالفت کردم و اعتقادم این است که آقایان موافقت کنند بفوریت اولش که همه رای دادیم برای فوریت دوم برود بکمیسیون امروز عصری در کمیسیون دارائی که مرجع صلاحیت دار این کار است کمیسیون را عصری تشکیل بدهند و دکتر میلسپو و وزیر دارائی بیایند اینجا و همانطور که سابقاً بود آنجا بگویند که اصولاً شما حق صدور یک چنین آئین نامه را نداشتید کمیسیون هم عمل الغایش را بهش تکلیف می‌کند. بعقیده بنده اینطور ما زودتر بمقصود می‌رسیم تا اینکه رای بدهیم درش بسته شود.
امینی – اصلاحش را آقای ملک باید همین جا کرد.
رئیس – آقای امیر تیمور
امیر تیمور – بنده از کسانی هستم که این طرح را امضا کردم آقای وزیر دارائی خواهش می‌کنم توجه بفرمائید چون مطلب مربوطبشما است و بایستی توجه بفرمایئد بنده از کسانی هستم که این طرح را امضا کردم و راجع به آئین نامه که چندی قبل آقای دکتر میلسپو راجع به جمع آوری مازاد غله صادر کردند سئوالی کردم در چند جلسه قبل هم تمنی کردم که تشریف بیاورند حالا هم در ضمن موضوع سئوالم را بعرض میرسانم اولاً قبل از اینکه وارد این مطلب بشوم لازم است عر ض کنم که وضعیت محصول امسال غالب نقاط ایران باستثنای بعضی از نقاط گرمیسیری فوق العاده خوب است و بهیچوجه من الوجوه از بابت جنس نگرانی نیست و در درجه اول بعرض آقایان میرسانم که مطمئن باشند که کوچکترین نگرانی از حیث مقدار جنس و تامین نان و آذوقه کشور ایران در سرتاسر این کشور وجود ندارد (صحیح است) سال گذشته از سالهای فوق العاده خوب ما بوده‌است و محصول بحد وفور بعمل آمده‌است که شاید نظیر سال گذشته چهل سال یکدفعه هم پیش نیاید واز سال گذشته هم یک مقدار زیادی ذخیره در کشور درایم و حتی سال قبل از آن یعنی سال ۱۳۲۱ هم که اوضاع ایران بآن سختی وبدی رسید باز بقدر خوراک مملکت در ایران موجود بود ولی تشنجات و این گرفتاریهائی که در اینمملکت ایجاد شد بواسطه سوء عمل دولت بود که دولت طرز عملش خوب نبود ایجاد وحشت در مردم کرد واین ترتیب فراهم شد و من معتقدم که اگر در سال ۲۱ و ۲۲ دولت طرز عملش را تغییرمیداد و از مداخلات خودش قدری می‌کاست هم نان فراوانتر بود و هم ارزانتر بود و اصلاً‌مداخله دولت سبب گرانی و قحطی می‌شود و همین عملی را هم که امسالدولت با این سهم رعایا می‌خواهد بکند و اینکه بنده موافق هستم که از بین برود برای این است که ایجاد وحشت می‌کند و وقتی ایجاد وحشت شد رعیت ناچار است که جنس خود را مخفی کند مخفی که کرد نایاب خواهد شدو وبرترقی قیمت افزوده میوشد و سبب گرانی زندگی از باقی جهات هم خواهد شدعلاوه بر اینها آقای وزیردارائی من بشما اطمینان می‌دهم که در ایران آن طوری که گفته شده محتکر وجود ندارد اولاً‌از روی که شما قانون احتکار را گذراندید شما بمن نشان بدهید چهار نفر محتکری را که جنس داشته‌اند و در این مملکت بر اثر این قانون شما آنهار ا محکوم کرده باشید آن محتکر با آن مشخصاتی که شما تصور کردید یا خارجی هائی که آمدند در ایران وجود ندارد زارع و مالک ایران جنس خودش را نمی‌تواند احتکار کندچرا؟ برای اینه جنس یک متاعی است که اگر در یک مدت معینی بگذرد از یکسال که بگذرد این شپشه می‌خورد این خراب می‌شود این فاسد می‌شود برای همین عمل است که شما در کلیه‌نقاط مملکت اگر بخوایهد جنسی رامحافظت بکنید سیلو می‌سازید سیلو راجرا می‌سازید برای چه این کار را می‌کنید؟ برای اینکه با وسائل علمی بتوانیدجنس را نگاهداری بکنید و از سرایت شپشه و غیره جلوگیری شود و بیش از یک سال بتوانید نگاهداریکنید اینکه گفتم در ایران محتکر وجود ندارد برای این است که هر صد مالک یکی تویشان یک انبار ندارد انباری که محل نگهداری جنس باشد که بتواند جنس را طبق اصول صحیح بیش از مدت یکسال حفظ کند اصلاً‌وجود ندارد و بین صد نفر ممکن است یکنفر انبار داشته باشد بعلاوه رعایت که بکلی فاقد جا و مکان هستد برای نگاهداری جنس رعیت مجبور است جنس خودش را بعد از آنکه از سر خرمن برداشت بقدر مصارف و احتیاجات خودش یعنی بقدر خوراکش و بذر و مخارج زراعتی خودش نگاهداری کند وبقیه را برای رفع باقی حوائجش آناً ببازار عرضه بدارد این مسلم است نمی‌تواند و حالا غیر از این مسئله هم باشد حوائجی هم نداشته باشد رعیت اگر جنسش را هم ببازار عرضه ندارد همانطور که عرض کردم چون جای نگهداری ندارد و اگر این جنس از چهار ماه پنج ماه بیشتربماند از بین می‌رود او هم احتیاجات دیگر دارد اگر مازادی داشته باشد او مجبور است سعی و تلاش بکند که این جنس را بفروشد تا هر چه زودتر جنس را از سر خودش دور بکند و برای آن یک مشتری پیدا کند و بفروشد پس با تمام این وسایل و مقدمات شما محتاج نیستید که برای سهم رعایا نگران باشید آنها خودبخود جنسشان را می‌آورند ببازار عرضه می‌دارند دلیل دیگری که بنده در این لایحه مخالف بودم یعنی با این آئین نامه و مداخله نسبت بسهم رعیت از نطر تماس است که مامورین دولت با رعایا پیدا می‌کنند همه میدانیم که وضعیت رفتار مامورین دولت با رعایا چطور است دیروز آقای تجدد به بنده می‌فرمودند که یکی از مامورین اینجا که مامور جمع آوری غله شده‌است ۵۰ هزار تومان سرقفی ازش مطالبه کردهاند واو هم برای اینکه ۵۰ هزار تومان سرقفلی را فراهم کند رفته‌است خانه اش را گرو گذاشته‌است و البته برای بدست آوردن پول خود مجبور است ۲۰۰ هزار تومان از آن محل جمع آوری کند و بدست بیاورد باور بفرمائید که تمام مامورین اصلاً این وسوسه را در مصادر امور این کشور ایجاد می‌کنند بالخاص در شخص دکتر میلسپو شخصی که کوچکترین اطلاعی راجع بایران و راجع بکیفیت زندگی ایران و راجع بمعاش ایران و راجع برعیت ایران و راجع بعقاید و احساسات ایران ندارد می‌روند احساسات او را تحریک می‌کنندو بایشان می‌گویند که شما بعدم موفقیت برمی‌خورید آنهم مشوش می‌شود یک عده اشخاص فاصد دور او حلقه زده‌اند و اینها در تمام ولایات هم هستند و اتفاقاً تنها وحدتی هم که در ایران هست وحدت خائنین و بدکاران است این اشخاص عرض کنم این مامورین فاسد و مختلس این مامورین غارتگر در تمام کشور با هم یک وحدتی دارند و مثل زنجیر بهم متصل هستند سلسله مراتب از پائین تا بالا بهم متصل هستند در تمام جاها این اتحاد برقرار است و اینها وسائلی برای خودشان فراهم می‌کنند که یک آئین نامه‌وضع کنند و بعد بروند به پشتیبانی آن آئین نامه بوسیله آن آئین نامه تماس مستقیم با تمام رعایای ایران پیدا کنند این مامور بفلان رعیتی هم که مازاد ندارد می‌رود می‌گوید باید مازاد بدهی هر چه مرد که جز می‌زند می‌گوید من ندارم من اولاً جنسم ۵ خروار هم نیست سه خروار است این سه خروار هم خوراک من است می‌گوید نمی‌شود باید بدهی این است که از هر نفری ۵۰ تومان گرفته تا بالا هر قدر زورشان برسد تا پول نگیرند ول نمی‌کنند این کار بهترین وسیله‌است که برای غارت مامورین بدست آورده‌اند و در تحت حمایت دکتر میلسپو مردم را غارت می‌کنند بعلاوه آنقدر شما مامور در تمام مملکت ندارید و شما ملاحظه بفرمائید شاید بیش از ۵۰ هزار قریه و ده و آبادی است برای تمام اینها می‌خواهید مامور بفرستید این چقدر خرجش می‌شود اینها تمام می‌روند بر مردم تحمیل می‌شوند و بالاخره بنده می‌بینم که در نتیجه اجرای این عمل در ایران یک انقلابات کلی بروز خواهد کرد تولید یک کشمکش و خونریزی خواهد شد (سنندجی – برای چه) اجازه بفرمائید بعد جنابعالی بفرمائید اینجا جواب بدهید.
سنندجی – بنده گفتم صحیح است و سئوال کردم برای چه چیز خونریزی می‌شود
امیر تیمور – یک چیز دیگری هم بشما آقای فروهر عرض کنم در کمیسیون هم عرض کردم کاری نکنید که این مردم را از خودتان مایوس بکنید که این بیچاره‌ها از فرط استیصال و بدبختی التجا بجای دیگری ببرند و این کارهائی که دکتر میلسپو و کسان دیگر می‌کنند مردم را ملتجی بجای دیگر خواهد کرد و این ننگ در دامان این مملکت و در دامان این دولت و در دامان دوره چهاردهم خواهدماند من با کمال صراحت و با کمال صمیمیت این موضع را عرض می‌کنم کاری نکنید که مردم بجای دیگر ملتجی بشوند…
طباطبائی – بجای دیگر ملتجی نمی‌شوند
امیر تیمور – چرا -… وقتی که بیجاره شدند از فرط استیصال ملتجی می‌شوند. شما چقدر جنس می‌خواهید؟ احتیاج شما جقدر است؟ برای طهران تمام ولایات با کمال میل حاضرند که مجانی بدهند من بشما قول می‌دهم که برای تمام خوراک طهران رعایا حاضرند از جنس خودشان از خوراک خودشان و با پول خودشان گندم جمع آوری کنند بشما تقدیم کنند و نان طهران را تامین کنند. رفع این مزاحمت را بکنید آقا مردم که با شما مخالفتی ندارند قصد طمع ندارند شرط حکومت و شرط رعیت داری و الله اینطور نیست این را نکنید خوب نیست این بود عرایض بنده حالا خود دانید (صحیح است)
جمعی از نمایندگان – رای
رئیس – مذاکرات سرفوریت است
بعضی ازنمایندگان - رای بگیرید مذاکرات کافی است
رئیس – بعضی دیگر از آقایان اجازه خواسته‌اند اگر اجازه می‌دهید رای بگیریم آقای وزیر دارائی صحتبی دارید؟
وزیر دارائی (آقای فروهر)- بنده راجع بفوریت صحبت می‌کنم عرض کنم حضور آقایان خاطر مبارکتان مسبوق است که آقای رئیس کل دارائی یکی دو جلسه در کمیسیونی که آقایان نمایندگان فراکسیونها تشکی لدادند در مجلس حاضر شدند که بنده اطلاع ندارم این طرحی هم که بمجلس تقدیم شده‌است و الان مطرح است دیروز ظهر به بنده ابلاغ شد و بنده هم از مفادش مطلع شدم و آقای دکتر بلاک معاون دکتر میلسپو است و ایشان هم البته در قسمت غله یک نظریات و اطلاعاتی دارند و ایشان اظهار می‌کنند که مصرف کشور آن اندازه را که باید دولت تامین بکند ۳۵۰ هزار تن در سال است این مقدار را البته باید دولت در یک مخازنی در دسترس خودش داشته باشد تادر کشور بیم قحطی و اغتشاش نرود البته در سال گذشته که محصول خیلی خوب بوده و ۳۵۰ هزار تن تهیه شد و ا کشالاتی هم از برای توزیع خواربار پیش نیامد و سال با یک وضعخوبی گذشت ولی امسال در بعضی از قسمتهایکشور محصول خوب نیست و ایان پیش‌بینی می‌کنند که با وضعیت جمع آوری پارسال اگر بخواهند محصول راجمع آوری بکنند در حدود ۵۰ یا ۶۰ هزار تن کسر محل خواهند داشت باینجهت در صدد صدور این آئین نامه و تامین یک مقدار از مازاد رعایائیکه از پنج سهم یک سهم می‌برند برآمدند این است که (امینی – این حساب غلط است)اجازه بفرمائید توضیحاتی که به بنده داده شده عرض می‌کنم امروز صبح آقای دکتر بلاک در دفتربنده حاضر شده واظهار کردند از طرف خودشان و آقای دکتر میلسپو باتجربیاتی که در این مدت بدست آورده‌اند آقای دکتر میلسپو و دکتر بلاک و سایر کارکنان ارزاق امسال مقتضی دانسته‌اند که چنین آئیننامه صادر شود و البته گرفتن یک پنجم از اشخاصیکه چهارپنجم را خودشان می‌گیرند چندان مانعی نخواهد داشت (یکی از نمایندگان – اینها مربوط به موضوع نیست) اجازه بفرمائید آقا بنده تاریخ عرض می‌کنم (ایرج اسکندری – تاریخ با فوریت منافات دارد) این چیزهائی است که ایشان گفتند و ضمناً گفتند که ما نظرمان این نیست که به رعایا یک فشاری بیاوریم و فقط مقصودمان این است که در اینکشور ۳۵۰ هزار تن محصول بدست بیاوریم و ارزاق آتیه یکساله بعضی قسمتهای این کشور را که ممکن است دچار اختلال بشود تامین بکنیم این بنظر ایشان است بطوریکه می‌گویند که در این نظر حتی کلیه نمایندگان ملت با ما موافقند ومجلس شورای ملی هم البته چنین اعتراضی بما ندارد و قطعاً دراین موضع ما را تشویق و ترغیب خواهد کرد تا بمقصود برسیم ولی در این رویه‌ای که اتخاذ شده‌است نسبت بگرفتن مازاد ازرعایا آنهم نه کلیه رعایا بلکه بموجب توضیحات ایشان نود درصد رعایا معاف هستند و فقط شاید ۱۰ درصد مشمول این قسمت بشوند این البته فکر ایشان بود والبته این نظریه مثل همه نظریه‌ها قابل تنقید خواهد بود باین جهت ما حاضر خواهیم بود که هر نظریه دیگری که بما داده شود تا ما بتوانیم این ۳۵۰ هزار تن رابرای این کشور جمع آوری کنیم خواهیم پذیرفتو البته نمایندگانمجلس شورای ملی که بصیر باوضاع کل کشور هستند چون از نقاط مختلف انتخاب شدهاند این نظریه را بهتر می‌توانند بما بدهند و خود ما قائلیم که تجربه‌های ما ناقص است و باین مناسبت ایشان به بنده گفتند از مجلس شورای ملی تقاضا شود از قول ایشان که یک چند ساعتی بایشان وقت داده شود از حالا تا عصر که خود ایشان حاضر خواهند شدو رضایت خاطر آقایان راحاصل خواهند کرداین چیزهائیست که آقای دکتر میلسپو بعنوان پیغام برای بنده فرستادند که به آقایانعرض کنم وخود بنده را احضار فرمودید که دفاع کنم بنده امروز صبح وارد شدم یعین از مقام ریاست دیروز صبح به بنده اخطار شده‌است و بنده در موضوع این قضیه امروز صبح وارد شدم اظهاراتیکه بنده در این جا می‌کنم البته ممکنست روی کلیات باشد ولی این اظهارات شخصی است واظهارات وزیری نخواهد بود که مطلع بجریان امر باشد ولی آن آدم آمده‌است این تقاضا را از آقایان کرده‌است و نمیدانم اگر آقایان تصویب بکنند این مرحله آخر یحتمل رفع کلیه اشکالات آقایان را بکند و من موظف بودم که این نظریات را بعرض آقایان برسانم البته همه ماها مطیع امر مجلس هستیم.
رئیس – هفت هشت نفر از آقایان اجازه خواسته صحبت کنند (جمعی از نمایندگان – رای بیگرید بفوریت دوم) خوب اگر آقایان موافقند رای می‌گیریم به فوریت دوم (طباطبائی –نمی‌شود رای گرفت) چرا نمی‌شود آقایانی که موافقند با فوریت دوم قیام فرمایند(اکثر برخاستند) –(طباطبائی – بشمارید آقا) اکثریت است. آقای طباطبائی
طباطبائی – بشمارید آقا
رئیس – اکثریت است (صحیح است) حالا می‌خواهیم بشماریم
مهندس فریور – اکثریت اعلام شد آقا لازم نیست. تشخیص با هیئت رئیسه‌است
رئیس – فوریت دوم تصویب شد ماده واحده مطرح است (در اینموقع آقای دکتر شفق از جلسه خارج شدند)
دکتر عبده – آقا تشریف نبرید بیرون
دکترشفق – آقا اجازه‌های سابق محفوط است، آقای نبوی
نبوی – بنده با گرفتن مازاد از رعایا مخالفم ومعتقدم که اگر مازادی داشته باشند و اگر از رعایا مازادگرفته شود اساساً گرفتن مازاد از رعایا سهلتر از گرفتن ازمالک است چون مالکین وسیله دارند تشبث می‌کنندو تا یمتوانند حق یا ناحق از زیر بار دادن غله فراری می‌کنندولی رعایا وسائل ندارند این است که مامورین یکسر می‌روند بسراغ رعایا و هر چه دارند از ایشان می‌گیرند و قحطی در دهات پیدامی‌شود و رعایای اغلب دهات فراری خواهند شد (صحیح است) بنده مطلعم در سبزورا اینکار را کردند سبزوار کهٔ نقطه غله خیزی است و هیچوقت در آنجا قحطی دیده نشده بود قطحی دیده شد و رعایا در زمستان فرار کردند بشهر و شهرهای دیگر و عده زیادی مردند از اینجهت بنده معتقدم که این مازاد بهیچ وجه نبایستی گرفته شود آقای دکتر میلسپو در چند جلسه‌ای که بنده خدمتشان بودم و سایر آقایان هم تشریف داشتند و آقای دکتر بلاک معتقد بودند که با این حساب ممکنست ۵۰ هزار تن غله وصول کرد ولی ایشان در این حساب کاملاً اشتباه می‌روند ایان معافیت‌های زیادی قائل شدند و عقیده دارند که گرفتم مازاد از زارعینی است که چهارپنجم سهم تمام زراعت را می‌برند و ما همچو زارعی کمتر داریم فقط مامورین باسم گرفتم مازاد تعدی زیادی خواهند کرد ولی هیچ غله وصول نخواهد شد و به ۵۰۰ تن هم نخواهد رسید ولی باعث می‌شود که در دهات تعدیات فوق العاده بشود مثلاً مطلع شدم که در سبزوار ۴۰۰ نفر سرباز رئیس جمع آوری غله خواسته بود برای انکه بریزد بسر رعایا و از رعایا مازاد جمع آوری کند و بعد اقداماتی شد و جلویگری شد پس ملاحظه بفرمائید که بعدد هر یک از افراد دهاتی اگر یک سرباز بفرستند مخارج جمع آوری این مازاد چه اندازه زیاد خواهد شد بنده فوریت این طرح را لازم میدانم و بایستی تصویب بشود ولی اشکالی که هست این است که در این طرح نوشته شده‌است که دولت باید در مقابل گندم اجناس انحصاری از قبیل قند و قماش و چای و غیره بدهد بنده تصور می‌کنم این صحیح نیست و پیشنهادی حالا کرده‌ام که تقدیم می‌کنم اولاً‌دولت اینقدرها اجناس انحصاری ندارد باضافه اخیراً شروع کردهاند بتوزیع و جیزه بندی و خودشان خواهند داد و دو مرتبه نباید زارع از اجناس انحصاری بگیرد اگر زارعی هست که غله دارد و بخواهد بفروشد از او بخرند و الا از او نگیرند این است که درین زمینه بنده یک پیشنهادی تهیه کرده‌ام و الان تقدیم مقام ریاست می‌کنم. (صحیح است)
رئیس – آقای فولادوند
فولادوند – خوشبختانه عموم آقایان وکلا باین آئین نامه و عیوبش پی برده‌اند و محتاج باین نیست که مجدداً بنده عرض کنم که اگر این آئین نامهعملی می‌شد واز رعایا مازاد می‌گرفتند بکلی زراعت این مملکتاز بین می‌رفت بنده نظرم هست در یک سالی مرحوم داور شرحی نوشته بود به محاکم عدلیه ولایات که به رعایا دستور بدهید به مامورین مخارج مجانی ندهند باور بفرمائید همین حکم را که آورده بودند در دهات ابلاغ کنند، همین حکم را، مامورین ۵۰۰ تومان رونما می‌گرفتند برای ابلاغ این حکم ملاحظه بفرمائید!!! در هر حال بنده موافقم که از رعایا مازدا نگیرند نگر خود رعیت اضافه داشته باشد آنهم در محل خودش قیمتش را مطابق نرخ معمول بپردازند و از او بخرند(صحیح است)
رئیس – آقای دکتر عبده
دکتر عبده – آقای بنده هم موافقم
رئیس – آقای دکتر اعتبار
دکتر اعتبار – بنده هم موافقم
ریئس – آقای دکتر زنگنه
دکتر زنگنه – بنده نخواستم وارد اصل قضیه بشوم که آیا مازاد باید از رعایا گرفته بشود یا نه فرض کنیم که باید بگیریم بنده عرض می‌کنم که مطابق معمولی که در ایران هست کمتر جائی پیدا می‌شود که زارع چهار خمس استفاده کند واگر جائی باشد که زارعی چهارپنجم استفاده کند چه فرقی دارد با یک مالک کوچکی، با یک خرده مالک یو اگر فرض کنیم که یک مالک کوچکی که پنج خروار دارد یک خرد مالکی که ۵ خروار یا ۱۰ خروار عایدات دشاته باشد مطابق مقررات معمول بایستی مازاد بدهد ولی یک زارعی که بهمین اندازه داشت یا بیشتر هم داشت نباید بدهد من فلسفه عدالت این موضوع را نفهمیدم و از طرف دیگر این لایحه به نظر بنده اگر تصویب بشود برای مجلس شورای ملی صورت خوشی نخواهد دشات بجهت اینکه آن چیزی که بنده در بین سطور این لایحه می‌خوانم این است، چشم بندی نیست ما میدانیم که در میان زارعین و رعایای ایران کسی از قضایای مملکت اطلاع ندارد و سواد ندارند و روزنامه هم نمی‌خوانند و از قوانینی که در مجلس شورای می‌گذرد اطلاع ندارند نتیجه چه می‌شود این می‌شود که مالک آن مازادی را که نمی‌خواهد بدهد از زارع در می‌آورد بعناوین مختلف در مقابل قند و قماش و چای و حتی آن مازادش را بعناوین مختلف از راه برمیگرداند و بعنوان زارعش بدولت می‌دهد و اجناس انحصاری می‌گیرد بعلاوه در قسمت اول لایحه نوشته شده‌است که قند و قماش و چای در عوض داده می‌شود و در قسمت دوم هم تایید می‌کند
جمعی از نمایندگان –این قسمت برداشته شده‌است
دکتر زنگنه – که غیر ازین صورت نباید باشد واگر دولت خواست پول بدهد نباید بگیرند این معنیش این است که آقایان مالکین مازاد خودشان را برگردانند بصورت مازاد رعیت و بتفاوت از خرواری ۸۰۰ تومان تا ۱۲۰۰ تومان بگیرند بنده فرض می‌کنم که این لایحه تصویب بشود آیا معنایش چیست؟ آیا دولت ایران اینقدر قند دراد، انقدر قماش دارد(مهندس فریور – این قسمت را برگرداندند آقا بعلاوه گفته‌است مجاز است) بنده در کلمه مجازش هم حرف دارم (یکی از نمایندگان – منظور ما این است که مامور فعلاً‌بسررعایا نرود) بنده درکلمه مجاز هم حرف دارم و میدانم که کلمه مجاز برای اشخاصی است که ذی نفوذ هستند می‌توانند بروند به وزارت دارائی می‌تواند برود این و آن را به بیند مجاز است چه معنی دارد مجاز است یعنی رئیس مالیه مجبور است بمالکینی که متنفذ هستند اجناس انحصاری بدهد باین جهت بنظربنده این لایحه بصلاح مملکت نیست و برای آبروی مجلس شورای ملی اصلاً مناسب نیست
رئیس – آقای دکتر عبده
دکتر عبده – عرض می‌کنم مقدمه خواستم این نته را یادآوری کنم که در اینجا که ما آمدیم در امور اقتصادی یک اختیاراتی برای دکتر میلسپو قائل شدیم سلب اختیار از مجلس شورای ملی نکردیم بالاخره اگر ما آمدیم ایشان را مسئول امور اقتصادی قرار دادیم می‌توانیم هر وقت در یک مورد خاصی ما دیدیم که تصمیم آقای دکتر میلسپو که مثل همه افرا د بشر ممکن است خبط و اشتباهی بکنند برخلاف مصلحت است بدون هیچگونه نظری و بدون هیچگونه تعصبی ممکنست این تصمیم را بهم بزنیم (صحیح است) این عرض بنده از این نظر بود که متاسفانه بعضی از رفقای ما هم تصور کردند که با اختیارات ۳ اردیبهشت نه تنها دولت بلکه مجلس هم از خودش سلب اختیار کرده‌است این نظریه درست نیست اگر واقعاً اینطور است در این مجلس را ببندیم و برویم بیرون و اختیارات مملکت را یکدفعه بدیهم بدست دکتر میلسپو ولی بنظر بنده مسلماً منظور این نبوده‌است و همکاران محترم هم مثل بنده عقیده دارند(صحیح است) اما راجع بطرح پیشنهادی آقای فولادوند، آقای فولادوند هم مثل بنده تصور می‌کنم که در کیک قسمت موافقت داشته باشند رفقای ما هم موافقند که تعویض غله یعنی مازاد غله رعایا با قند و شکر و چای و قماش از نظر اشکالاتیکه ممکنست در عمل پیدا شود و از نظر اینکه ممکنست این قضیه به نفع بعضی از مالکین تمام بشود که متاسفانه موردندارد وم صلحت نیست(صحیح است) و ازجهات دیگر یکی از ین جهت که ممکنست بورس سپاه در این کشور تشکیل بشود و ازجهت اینکه بالاخره از این راه بدست رعیت چیزی نخواهد رسید و نظر بهمین جهت است که بنده یک پیشنهاد اصلاحی تقدیم کردم و در اطراف آن پیشنهاد اصلاحی می‌خواهم عرایضی بحضور نمایندگان محترم بکنم پیشنهاد بنده یعنی مفاد نظر بنده که بعداً بصورت پیشنهاد تقدیم خواهد شد این است که گرفتن مازاد غله از رعایا ممنوعست تصور می‌کنم این یک قسمتی است که مورد موافقت و قبول اکثریت آقایان است آقایی دکتر زنگنه در ضمن مدافعاتی که فرمودند فرمودند کمتر جائی است که رعایا بیشتراز چهار پنچم سهم دشاته‌اند من تصور می‌کنم که ایشان خواسته‌اند بگویند که در اغلب موارد رعایاسهمشان کمتر از چهار پنجم محصول است و نتیجتاً مشمول این آئین نامه دکتر میلسپو نمی‌شوند و این آئین نامه دکتر میلسپو یک موارد شاذ و نادری دارد بنده دو اشکال در بیان ایشان می‌بینم درست است که شما یک آئین نامه گذاشته‌اید که رعیت جز در یک مورد خاص که آن مورد هم شاذ و نادر است مشمول این آئین نامه نیمشود بنده هم قبول می‌کنم که این مورد شاذ و نادر است که رعیت مازاد بدهد ولی اطمینان داشته باشید متاسفانه با یان مامورین نادرستی که ما داریم در تمام موارد مزاحم زارعین خواهند شد و اکتفا بمورد آئین نامه هم نخواهند کرد دوم اینکه قبول داریم که جز در یک موارد شاذی از این آئین نامه استفاده نمی‌شود و من یقین دارم که اگر جز در موارد شاذ و نارد از این ماده استفاده نیمشود محصول مازاد غله رعایا که از این طریق بدست می‌آید خیلی زیاد نخواهد بود ما چرا بیائیم برای دشاتن یک نتیجه خیلی مشکوک و مختصری رعایای ایران را در مزاحمت و بدبختی و بیچارگی قرار دهیم در تصمیماتی که می‌گیریم بایستی طرفین قضیه را بسنجیم یک طرف می‌بینیم که اگر شما این آئین نامه را باقی بگذارید مامورین بطور کلی مزاحم کلیه رعایا می‌شوند بطوریکه امروز مشغولند آقایانیکه کم و بش با دهات سرو کار دارند میدانند مامورین بطور کلیمزاحم کلیه رعایا هستند چه آنهائی که بیش از چهارپنجم سهم دارند چه آنهائیکه کمتر دارند بنده می‌خواستم یک نکته را بعرض آقایان برسانم، آقای طباطبائی اگر توجه بفرمایند و آن این است که متاسفانه غالب تصمیمات آقای دکتر میلسپو یک نتیجه‌غلط دارد این است که محصولات تجارتی و محصولات کشاورزی و همچنین محصولات صنعیت کشور متاسفانه رو به تقلیل و تحلیل است و این قبیل کارشکنی‌ها که خواه بطورعمد خواه بطور غیرعمد ایجاد می‌شود نتیجه اش فوق العاده برای این مملکت اسفناک خواهد بوداگر شما آمدید رعیت رامزاحم شدید و نگذاشتید که در مقابل جند من گندم اضافی که برای خودش باقی می‌ماند مقدرای قند و قماش و غیره برای خودش تهیه بکند مسلماً رعایافرار خواهند کرد و خواهند آمد بطرف شهر مثل اینکه آمدند و بعد هم خواهند آمد در مرود زراعت پنبه هم ملاحظه کنید البته خارج از موضوع خواهد بود اگر چیزی در این باب بعرضتان برسانم همینقدر اشاره می‌کنم که اطمینان داشته باشید با یان رویه که آقای دکتر میلسپو نسبت بزارعین پنبه اتخاذ کردهاند این زراعت بکلی از بین خواهد رفت و این قبیل کارشکنیهائی که در امر زراعت این کشور پیش آمده‌است بجای نهایت تاسف است و امیدوارم ما که نمایندگان این کشور هستیم موفق شویم تا اندازه این را تعدیل کنیم(صحیح است) مثل اینکه خود آقای دکتر میلسپو هم تا اندازه‌ای با ما موافقت داشتند برای اینکه در ماده ۱۱ آئین نامه متذکر شدهاند (بمنظور اینکه دولت بتواند برای تامین حداقل نیازمندی کشور غله جمع آوری نمایدتعیین سهم زارع بنحوی که در ماده دهم این آئین نامه پیش بینی شده ضروری بنظر می‌رسد و چون دولت تصمیم قطعی دارد قند و شکر و چای و قماش را در نواحی روستائی بین زارعین توزع نماید. بهای غله زارعین نیز معادل بهای غله مالکین تعیین شده ولی چنانچه در عمل مشاهده شود که کالاهای مزبور بمقدار کافی توزیع نشد ه قسمت غله و نا ن مجاز خواهد بود تغییر مناسبی در بهای غله زارعین بدهد. این تغییر که طبق مقتضیات محلی بعمل خواهد آمد ممکن استعبارت باشد از افزایش بهای سهم زارعین با مبادله‌قسمتی از سهم زارعین با کالاهای انحاصری یا هر دو) بنابر این نظر ایشان در آنموقع این بوده‌است که بطور کلی در دهات این مملکت قند و شکر و چای و قماش توزیع کنند و به تصدیق تمام آقایان نمایندگان محترم و بتصدیق همه‌افراد این کشور متاسفانه در اکثر بکلکه در همه دهات این کشور قند و شکر و قماش توزیع نشده‌است بنابر این خودشان که نتوانستند این کار را بکنند و اجرای این عمل را موکول کردند بتوزیع قندو شک رو چای و قماش اگر دو مرتبه به این آئیننامه مراجعه کنند و با وضعیت امروز تطبیق کنند تصور می‌کنم ایشان هم با ما هم عقیده شوند که با عدم توزیع قندو شکر و چای و قماش دیگر گرفتن مازاد از رعایا موضوعی ندارد. در هر حال عقیده بنده این است که اگر رعیت مازادی دشاتالبته برضایت خود رعیت ممکن است آن مازاد را ازش خرید ولی ما که نمایندگان این مردم هستیم باید بحال این رعیت گرسنه و این رعیت برهنه رحم کنیم و برای او چند من گندم باقی بگذاریم که او بتواند آن چند من گندم را در بازار آزاد با قندو شکر و چای و قماش معاوضه کند و خودش را از این روزگار سیاه و بدبختی نجات بدهد(صحیح است)
رئیس – آقای صادقی
صادقی – بنده هم با این طرح مخالفم ولی اساساً موافقم که راجع بگرفتن مازاد از رعایا باید یک ترتیب صحیحی در نظر گرفته شود ولی قبل از ورود باصل مطلب می‌خواستم این موضوع را بطور تذکر خدمت آقایان عرض کنم که وقتی یکنفر یک مطلبی را می‌گوید باید کاملاً در نظر گرفته شود و در مقابل یکمطلبی که گفته می‌شود وقتی کی منطق قویتری در مقابل آقایان پیش می‌آید آقایان نباید کاری بکنند که آن شخص نتواند توضیحات خودش را بدهد فرضاً آقای نقابت یک بیاناتی فرمودند و خواستند این موضوع را کاملاً توضیح بدهند نباید موجباتی پیش بیاید که آن نظر از بین برود موضوع مشورت و مشاوره مفهومش این است که یک مطلبی را می‌گوید و دیگری با منطق قویتری آن نظر را رد می‌کند. اما در موضوع این طرحبعقیده بنده سه اختلاف هست و سه مانع هست که نمی‌شود این کار راعملی کرد و نتیجه گرفت یکیش موضوعی است که آقای ملک مدنی توضیح دادند که قانونی قبلاً راجع باینموضوع گذشته‌است و باید آن قانون را درموقع طرح و تصویب این پیشنهادی که شده‌است در نظر گرفت. قسمت دوم اختلافاتی استکه این طرح در نقاط مختلف تولید می‌کند و با این پیشنهادی که شده‌است اختلاف قیمت زیادی در قیمت تولید خواهد کرد فرض بفرمائید در یک محلی دولت مال مالک را بیک قیمت معینی درمقابل وجه نقدرمی‌خرد اگر بنا بشود مال زارع را در مقابل قند و شکر و قماش بخرند و بخواهند صدی پنجاه قیمت را قند و شکر و قماش بدهند در نتیجه یک قیمت خیلی زیادتری بغله زارع تعلق می‌گیرد و این اختلاف زیاد درقیمت مناسب نیست.
مهندس فریور – آنکه از بنی رفت فعلاً روی پروژه اصلاحی صحبت کنید.
صادقی – بهر جهت خواستم تذکر بدهم که این اختلاف پیدا می‌شود. موضوع دیگر اینکه بنده آقای دکتر میلسپو را تا حالا ندیده‌ام و نمی‌شناسم ولی مجلس آمد یکماه پیش از این اختیارات ایشان را تمدید کرد و دولت و مجلس متفق شدند که تا سه ماده دیگر باختیارات ایشان تمدید داده شود که ایشان بتوانند یک کارهائی بکنندو حالا از آن تاریخ یکماه گذشته بدون اینکه ایشان کاری کرده باشند و حالا بعقیده بنده بهتر این است که بجای اینکه بایشان یک بهانه‌ای بدهیم و اختیارات را در یک قسمت با یک عملی حذف کنیم با مذاکره با خود ایشان ایشان را وادار کنند که یک طرحی خودشان بنویسند بهتر از این طرح یعنی اساساً مزاحمتی را که مسلماً مامورین برای رعایا تولید می‌کنند از سر رعایا برداشته شود و در عین حال اختلال و اختلافی هم در عمل اختیارات ایشان نشده باشد و مانعی برای کار آقای دکتر میلسپو نباشد زیرا آنطوری که بنده اطلاع دارم از تمام مقدار غله که در تمام این مملکت جمع آوری می‌کنند که سیصد و هفتاد هزار تن است سیصد و بیست هزار تن مال مالکین است و پنجاه هزار تن در نظر گرفته شده‌است از رعایا گرفته شود و مسلماً این پنجاه هزار تن را نمی‌توانند بگیرند و بعقیده بنده شاید از پنج ناحیه بشود این را از خود مالکین گرفت مثلاً‌در آذربایجان ممکن است اشخاصی پیداشوند که بیست هزار تن از این پنجاه هزار تن را بایشان بدهند بدون اینکه مزاحمتی برای رعایا فراهم شود و فعلاً بنده اینطور استدعاو تقاضا می‌کنم که این طرح را مجلس محفوظ نگاه بدارد بعد هم با ایشان مذاکره کنند و او را وادار کنند نظر آقایان را خودش تامین کند در اینصورت هم این نظر تامین شده‌است و هم اختلالی در اختیاراتی که یکماه پیش از این تمدید شد پیدا نمی‌شود و الا اگر این کار بشود ملاحظه خواهید فرمود که این بهانه بدست دکتر میلسپو خواهد داد عجالتاً مختارید.
رئیس – آقای دکتر اعتبار
دکتر اعتبار- بنده تصور می‌کنم که توضیحاتی که آقایان موافقین دادند کافی است بنده فقط راجع به موضوعی که آقای ملک مدنی فرمودند که این طرح برخلاف آئین نامه جلویگری از احتکار است خواستم عرض کنم در آن کمیسیونی که آقای دکتر میلسپو بودند آقای ملک مدنی هم بودند بنده هم بودم و این موضوع را بایشان تذکردادیم ولی قبول نکردند ما اگر بگوئیم چون قانونی برای اینکار هست این کار را نکنیم فایده ندارد چون اشان قبول نکردند ما باید یک کاری بکنیم که اساساً مطالبه و گرفتن مازاد از رعایا موقوف شود اما اینکه آقای وزیر دارائی فرمودند که بنده حکایت می‌کنم (خیلی متشکریم از این حکایتی که فرمودند) فرمودندکه بایستی سیصد و پنجاههزار تن جمع آوری شود و اگر از رعایا گرفته نشود مقداری که از مالکین گرفته می‌شودکافی نیست در همان کمیسیون بنده از آقای دکتر بلاک سئوال کردم که این صیصدو پنجاه هزار تن روی چه حسابی است و بعقیده بنده این حساب صحیح نیست دلیلش چیست؟ برای اینه دولت فقط بیک عده از شهرها است نان می‌دهد بجاهای دیگر که نان نمی‌دهد شما به تمام قشقائی و الوار و بلوچ یک گرم نان نمی‌دهید پس این سیصد و پنجاه هزار تن را برای چه می‌خواهید؟ بعد گفتند اگر از رعایا باین ترتیب مازاد بگیریم پنجاه هزار تن وصول می‌کنیم گفتم بعقید ه بنده این هم صحیح نیست شما پنجاه هزار تن نمی‌توانید وصول کنید اما اینکه آقای دکتر زنگنه فرمودند که چرا یک رعیتی که چهارپنجم محصول را می‌برد مازاد ندهد صورت ظاهر این ایراد صحیح است ولی باید به بینیم که آن رعیتی که چهارپنجم محصول را می‌برد چه جوررعیتی است این رعیت معمولاً‌دیم کار است و این یک رعیت دیمکار با یک جفتگاو اگر خیلی خوب کار بکند ممکن است حد اثکر شصت من، هفتادمن بکارد ولی همان رعیت اگر آب کارباشد با یک جفت گاو پنج برابر این مقدار را خواهد کاشت و بعلاوه زراعت او چون دیم استغالباً دچار کم آبی میوشد و مخارج زیادی برعایا تعلق می‌گیرد و او چیزی اضافی نخواهد داشت که بدولت بدهد و بعقیده بنده اساساً گرفتن مازاد از رعیت غلط است و آقایان مخالفین هم که می‌فرمایند اگر بخواهیم قند وشکر درمقابلش بدهند غلط است بنده هم در این قسمت موافقم و مورد ندارد و چندین پیشنهاد اصلاحی هم در این موضوع شده‌است که بموقع خودش خوانده می‌شود ولی بنده متاسفانه نمیدانم چرا بعضی از آقایان آئین نامه نان آقای دکرت میلسپو را اصولاً بصلاح مملکت ترحیج می‌دهند و یک یک از مجلس بیرون رفته‌اند و جلسه را از اکثریت انداخته‌اند و متاسفانه شما به این لایحه امروز نمیتوایند رای بدهید.
رئیس – آقای امینی
امینی – بنده فقطمخالفتم در این لایحه نسبت به دادن قند و شکر بود در مقابل مازاد رعایا که آنهم موضوعش منتفی است و لازم نیست در آن قسمت چیزی عرض کنم فقط می‌خواستم چند کلمه با آقایان همکاران محترم و اشخاصی که مخالفند در این موضوع تصمیمی گرفته شود صحبت کنم و مخصوصاً بجنابعالی آقای طباطبائی. آقای وزیر دارائی بیاناتی فرمودند مفهوم بیاناتشان این بود که با این آقایان که امرزو صبح صحبت کردهاند حاضر نیستند که در این آئین نامه که صارد کردهاند تجدید نظری بشود بنابر این تردیدی نیست که مجلس خودش باید نسبت باین قضیه تصمیم بگیرد و اگر آقایان باز بخواهند قضیه را بامروز عصر موکول کنند نتیجه نخواهند گرتف برای اینکه همانطوریکه آقای وزیر دارائی فرمودند آقای دکتر میلسپو تسلیم نظر آقایان نخواهد شد بنابر این مجلس موظف است نسبت باین موضع تصمیمی اتخاذکند. عر ضکنم نسبت بجمع آوری این پنجاه هزار تن باین ترتیب هم مسلماً در اینجا هم یک اشتباه عجیبی شده‌است که بنده این اشتباهات را زیاد از ین میسیون امریکائی دیده‌ام (دکتر عبده – میسیون نیست) بنده از تمام این میسیو آمریکائی این اشتباهات را دیده‌ام. عر ض کنم بنده با آقای دکتر بلاک با دو نفر از آقایان رتفیم ملاقات کردیم و مدتی بحث کردیم شیفرو اعدادی که ایشان بما نشان دادند از محصول چای کاملاً با شیفری که بعداً یعنی دیروز از طرف دیگر میلسپو داده شده بود در حدود پنجهزار تن اختلاف داشت نسبت بمصرف یکسال مملکت ملاحظه بفرمائید اشتباه است صحبت یک کیلو دو کیلو نیست صحبت مصرف یکسال مملکت بود وپنجهزارتن اختلاف داشت اینکه بنده عرض می‌کنم اینقدر آقایان از مرحله پرت هستند برای این چیزها است و ملاحظه بفرمایند که چقدر آقایان بی اطلاع هستد، این اغراق نیست این اختلاف شیفری که آقای دکتر بلاک معاون کل اقتصادی دادند با شیفری که از دفتر دکتر میلسپو بعنوان رئیس کل اقتصادی داده شده‌است در حدود پنجهزار تن اختلاف دارد و کاملاً میرساند که این آقایان با شیفر وعدد صحیح سرو کارندارند و نسبت بترتیب جمع آوری غله و این پنجاه هزار تن هم باین ترتیب محاسبه آنها بکلی غلط است و اشتباه دارد و استدعا می‌کنم آقایان از این قسمت نگران نباشند که باین ترتیب ممکن است برای مملکت ایجاد قحطی بکند یا نکند چون همانطور که عرض کردم این آقایان اصلاً شیفر بطور کلی سرشان نمی‌شود. موضوع دیگر یرا که بنده می‌خواستمعرض کنم و قبل ازدستوراجازه خواسته وبدم و متاسفانه اجازه داده نشد این است که آقای دکتر ملسپو در کارهای اقتصادی هیچ وارد نیستند چرا؟ برای اینه ایشان تمام وقتضان صرف این می‌شود که جراید راجمع کنند و ببینند که کی مخالف است و کی موافق است و بموافقین اعلان بدهند و به مخالفین اعلان ندهند بخشنامه صادر کنند که مدیر روزنامه بابا شمل را از بانک بیرون کنند بخشنامه این جا است و نتشر شده‌است اگر چه از موضوع خارج است و بنده میل ندارم خارج از موضوع صحبت کنم اگر آقایان اجازه می‌فرمایندعرض کنم. (جمعی از نمایندگان بفرمائید)اگر آقای رئیس اجازه می‌فرمایند عرض کنم (رئیس – خارج از موضوع است)آقایان فرمودند مانعی ندارد این بخشنامه شماره ۵۴۳۱ است که صادر شده‌است بنده می‌خوانم آقایان ملاحظه بفرمایند که وقت دکتر میلسپو بچه کارهائی مصروف می‌شود بنده کاملاً اطلاع دارم و آقایان گمان نکنند که بنده از نظر مخالفتی که با دکتر میلسپو دارم همیشه مخالف با ایشان صحبت می‌کنم خیر بنده همیشه مشغول هستم و در این قضیه جستجو می‌کنم که به بینم وقت ایشان چه جور مصرف می‌شود و می‌بینم که برخلاف قرارداد استخدامشان ایشان کاملاً در امور سیاسی دخالت می‌کنند و متاسفانه تمام اوقات ایشان جز برای کارهای اقتصادی صرف کارهای دیگر و امور سیاسی می‌شود و ملاحظه بفرمائید که همین بخشنامه را هم برخلاف قراردادشان که نباید در امور سیاسی دخالت بنکنند صادر کردهاند به بانک‌ها وبنده الان می‌خوانم …
محمد طباطبائی – راجع به مازاد غله‌است
بعضی از نمایندگان- خیر راجع به مازاد روزنامه‌است
امینی – این بخشنامه ایست که از طرف دکتر میلسپو صادر شده و به بانک ملی وبانک رهنی و بانک کشاروزی و شرکت بیمه ابلاغ شده‌است:
بقرار اطلاع و اله یکی از کارمندان آن بانک بنام مهندس رضا گنجه‌مشغول نشر روزناه و یا نوشتن ماقله برای آن می‌باشد و در مقالاتی که می‌نگارد اظهاراتی منافی با شئون راجع بمیسیون امریکائی و یا اینجانب و یا اظهاراتی بمنظور اهانت و بی احترامی به میسیون امریکائی و اینجانب می‌نماید:
البته بخوبی استحضار دارند که برای آن موسسه مناسب و شایسته نیست که بکارمندان خود اجازه دهند که یکی از نمایندگان صاحب سهام آن موسسه و یا یکی از صاحبمنصبان عالی رتبه‌وزارت دارائی را مورد حمله و یا افترا و یا تنقید قرارداد و یا تحریکاتی برعلیه او بنماید و وظیفه آن موسسه این است که هر کارمندی که مرتکب چنین کارهائی می‌شود تحت انضباط و تادیب قرار دهد و هر گاه اقدام انضباطی آن موسسه موثر واقع نگردد اینجانب ناگزیر خواهم بود که خود اقداماتی برعلیه چنین کارمند یا کارمندان و همچنین روسای آن موسسه (در صورتیکه مشغول ادامه‌این عملیات ناشایسته باشند) بعمل آورم (همهمه‌نمایندگان)خواهشمند است فوراً باینانب اطلاع دهند که:
۱- آیا بخشنامه مبنی بر دستور بکارمندان خود دائر بر منع آنها از داشتن یا انتشار روزنامه یا نشر مقالاتی در جرائد که موافقت قبلی هیئت مدیره آن موسسه نسبت بآن جلب نشده باشد صادر نموده‌اید یا خیر؟
۲- آیا بکارمندان تابعه خود که اخیراً مشغول دسیسه بازی و تبلیغات برعلیه میسیون امریکائی و اینجانب بوده‌اند دستور داده‌اید که از این عملیات فعلاً خودداری نمایند؟
(ایرج اسکندری – خیلی دیکتاتور مابیاست۹
۱- آیا می‌توانید باینجانب اطمینان دهید که کارمندان تابعه آن موسسه بالفعل دست از این قبیل علمیات کشیده اند؟
رئیس کل دارائی – ا. س میلسپو
لازم نیست بنده وارد این بحث بشوم چون آقایان مطلعند که در قرارداد استخدام دکتر میلسپو ذکر شده‌است که حق مداخله در امروسیاسی ندارند و علاوه بر اینکه این دخالت برخلاف شئون ملی است مخالف قانون اساسی هم هست که کارمندی را از هر نوع اقدام صریح سیاسی باز بدارند و بنده تاسف می‌خورم که مدیر روزنامه بابا شمل که فدای سانسور دولتی نشده‌اند ایشان هم فدای سانسور دکتر میلسپو بشوند و ملاحظه بفرمائید بدبختی ما بحدی رسیده که علاوه بر آنکه دولتیان برخلاف قانون بر علیه جرائد اقدام می‌کنند دکرت میلسپو هم اینطور بخشنامه‌ها صادر می‌کند بنده نمی‌خواهم از تمام جرائد دفاع کنم در بعضی از موارد هم خاطی هستند و باید رعایت احترام نسبت به مقامات و شئون مل یرا داشته باشند مقام جلس، مقام سلطنت، مقام خود جراید محترم است این چیزهائی که در بعضی ازجراید پیش می‌آید نمی‌خواهم انکار کنم اینها البته یک چیزهائی است که پیش می‌آید و گاهی در روزنامه‌ها اغراق می‌شود و جراید هم خاطی هستند واین اصل مانع نمی‌شود که باید محاکمه مدیران جراید دراین مملکت اجرا شود ولی در عین حال ما نباید یک اصلی را قائل شویم که دکتر میلسپو هم دراین مملکت یک سانسوری دائر کند(صحیح است-احسنت)
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – مذاکرات کافی هم باشدعده برای را کافی نیست
مهندس فریور – پس بفرمائید بیایند یا ما هم مرخص شویم
فرمند – اجازه بفرمائید چون مخالفی نیست برای کفایت مذاکرات پیشنهاداتی که رسیده‌است مطرح شود.
رئیس- در پیشنهادات هم باید رای گرفته شود. عده از آقایان در ستون مخالفین اسم نوشته‌اند و و قتی که اجازه داده می‌شودمی بینم موافق هستند و فعلاً برای طرح پیشنهادات عده کافی نیست.
- تقدیم دو فقره لایحه قانونی از طرف آقای وزیر جنگ
[۶-تقدیم دو فقره لایحه قانونی از طرف آقای وزیر جنگ]
رئیس – آقای وزیر جنگ لوایحی دارند که می‌خواهند تقدیم کنند. بفرمائید
وزیر جنگ (آقای زند)- بنده دو فقره لایحه دارم. یکی راجع به مجازات افسرانی است که از گماشته سوء استفاده می‌کنند(نمایندگان – بسیار خوب است) چون اینموضوع خیلی مورد بحث بود و قانون مجازات ارتش هم مجازاتی برای آن پیش بینی نشده‌است این را پیشنهاد کرده‌ایم و یکی هم راجع به مجازات اشخاصی است از افسران وغیر افسران که از وسائل نقلیه قشونی سوء استفاده می‌کنند. هر دو لایحه را تقدیم می‌کنم.
رئیس – به کمیسیون نظام و کمیسیون دادگستری مراجعه می‌شود.
- اظهارات آقای رئیس ارجع بجلسه آتیه – موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه
[۷- اظهارات آقای رئیس ارجع بجلسه آتیه – موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه]
نقابت – ختم جلسه
رئیس – عرض کنم حضور آقایان چون جشن مشروطیت نزدیک است آقایان کار پردازان در هیئت رئیسه پیشنهاد کردهاند که چند جلسه مجلس تعویق بیفتد چون باید وسائل جشن را تهیه کنند وکارها را انجام دهند و بعلاوه آقایان مستخدمین هم برای مقدمات این کار مشغول خواهند بود این بود که پیشنهاد شده بود چند جلسه مجلس تعطیل شود ولی عده‌دیگر از آقایان نظر داشتند که چند جلسه تعویق نشود و روز جلسه را هم برای اینکه در این ضمن تشکیل جلسه بطور فوق العاده شاید لازم بشود و برای اینکه آقایان متفرق نشوند روز جلسه را هم اعلام نمی‌کنیم و می‌گذاریم بموقعی که ضرورت داشت به آقایان اطلاع داده می‌شود چون شاید سه روز دیگر لازم شد این است که فعلاً در نظر گرفته‌ایم تا دو روز بعد از جشن بهمین قرار عمل کنیم (صحیح است) حالا یکشنبه ۸ مرداد برای جلسه تعیین می‌شود برای ختم این کارها که در دستور است آنوقت این ترتیب برای بعد از آن روز انجام می‌شود چون آقایان کارپردازان هر جلسه به بنده این موضوع را تذکر و اطلاع می‌دهند بنده ناچار شدم عرض کنم. اگر آقایان موافقت می‌فرمایند جلسه را ختم کنید (صحیح است) جلسه آتیه روز یکشنبه ۸ امرداد سه ساعت پیش از ظهر دستور بقیه این طرح و گزارش‌های انتخابات و چیزهای دیگر که حاضر است.
(مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - سید محمد صادق طباطبائی