مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ امرداد ۱۲۸۶ نشست ۱۲۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ امرداد ۱۲۸۶ نشست ۱۲۸
مذاکرات روز یکشنبه ۱۷ جمادی‌الثانی ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
وزیر علوم – بنده غرضم این نبود که سخنی از روی غرض گفته شد یا بی تأمل رأی داده شد بلکه رأیی داده شد منتهی چون وظیفه مجلس نبود ورقه رأی منتشر نشد و چون راجع به شرع بود جناب آقا میرزا سیدمحمد هم فرمایش فرمودند بنده هم اجری داشتم ولی بعد که ملاحظه کردم دیدم بی اعتدالی است در هر چیز مختصری روزنامه توقیف شود نه برای این است که از روزنامه نویسها ارخام عنان کرده باشیم و یا اینکه مجازاتی در مقابل نباشد چنین نیست از تمام آنها التزام گرفته شده که ابدا نسبت به شرع و علما چیزی ننویسند و در باب اشخاص هم هر چه می‌نویسند باید صحت داشته باشد که بتوانند در مقام محاکمه اثبات نمایند واین اظهار امروزه فقط برای این بود که این حکم توقیف ظلم است و مجلس میداند که مسئول حقوق آنها بنده هستم و در گردن من است که اجرای احکام مجلس و حجج اسلامیه را بنمایم ولی این توقیف بی اعتدالی است عرض کردم که در این باب خدمت آقا میرزا سید محمد مجتهد برسم و تبدیل مجازات نماییم و در نمره دیگر هم نوشته بشود که به واسطه فلان مطلب در فلان نمره مجازات داده شده این خودش رفع همه مفاسد را می‌کند اگر چه قانون هنوز تمام نشده ولی می‌نشینیم با آقا میرزا سید محمد یک مجازاتی و حدی معین می‌کنیم که ظلم نشود.
آقا سید محمد جعفر- صحیح است به جهة هر چیزی مجازات است اما توهین بدین فقط مجازات آن توقیف است.
وزیر علوم – تقصیر از نویسنده است مجازاترا به کاغذ و قلم نمی‌شود داد.
آقا شیخ ابراهیم – حکم شرعی و مجازات شرعی برآلات نیست بر صاحب آلات است آلات معصیت را شرع نفرمود توقیف بکنند مجازات برای آن مقرر فرمود باید مجازات داده توقیف معنی ندارد.
آقا میرزا محمود خوانساری – اگر در مغازه پارچه فروشی که سی نفر اجزاء در آنجا مشغول کاسبی هستند یکنفر خلافی کرد او را باید مجازات کرد یا باید در آن مغازه را بست که تمام از نان بیفتند.
وکیل الرعایا – باید ترتیبی باشد که مخالف شرع نباشد درهیچ جا و در هیچ وقت چنین حکمی نبوده که مجازات دیگری را بکس دیگر بدهند.
آقا سید محمد جعفر- انتشار این اعلان کفر نیست ولی خمر فروشی که در اینجا علانیه می‌شود از او جلوگیری نمی‌کنند و از این اعلان جلوگیری می‌کنند.
وزیر علوم – عمل خمرفروشی ربطی به بنده ندارد مقصود این است که بر فرض اگر در حبل المتین خلاف شرعی هم شده است توقیف نباشد آن شخص نویسند باید مجازات بشود (در این موقع آقا میرزا سید محمد مجتهد با آقا میرزا هدایت الله مجتهد مراغه وارد مجلس شده ایشان را بهیئت مجلس معرفی نمودند بعد از معرفی خود آقا میرزا هدایت الله به بیان فصیح و شیرین تبریک و تهنیت گفتند عموم وکلا اظهار تشکر وامتنان را از قدوم آقای معظم نمودند.
وزیر علوم – حالا اعلانیست مجلس می‌دهد در مقابل آن صحبتی که شده بود و بنده خودم خدمت آقای میرزا سید محمد مشرف می‌شوم توقیف را تبدیل بمجازات دیگر فرمایند و بیش از این در این باب وقت مجلس را تضییع نکنیم.
آقا سید محمدجعفر- خوبست مجازات از مجلس معین شود.
آقا سید مهدی – در چند روز قبل در خصوص حبل المتین مذاکره شد و خدمت حضرت حجة الاسلام هم عرض شد وامر فرمودند حالا جهة چیست که باید روزنامه نویسها دسته بندی کنندو کار از پیش ببرند از مجلس سئوال می‌کنم.
(گفتند این مذاکره تمام شد.)
آقا سید مهدی- عرض دیگر این که ملت بافراد وکلا اخطار کرده‌اند که بعد از جشن ملی دیگر مجلس نباید وقت خود را صرف جزئیات نماید وظیفه مجلس وضع قانون است باید مسئول ادای تکالیف خود باشد.
حاج امام جمعه – در خصوص توقیف حبل المتین چه شد؟
وزیر علوم – بنده خدمت آقای میرزا سید محمد شرفیاب می‌شوم آنجا هر چه امر فرمودند مجری می‌شود.
حاج امام جمعه – مدت یکماه است که در خیال بودم در باب روزنامها حرفی بزنم اگر چه نباید متعرض حال روزنامه نویسها شد زیرا که زود آبروی آدم را می‌ریزند ولی بر حسب قسمی که یاد کرده‌ام آنچه نفع و ضرر ملت است بگویم بدون غرض می‌گویم خواه برنجند یا نرنجند امروز هیچ چیزی از برای مجلس مضرتر از این روزنامه جات نیست زیرا که مفسدین باینها دست آویز کرده میگویند مجلس آزادی بروزنامه‌نویسها داده که این طور می‌نویسند و حال جلوگیری آنرا مجازات قرار داده‌اید و این مجازت پس از انتشار دادن آن مطلب خلاف شرع چه فایده دارد اوآنکاری که نباید بکند کرد.
وکیل الرعایا – مجازات قبل از جنایت هم که در شرع جایز نیست پیش از گفتن و نوشتن چه تقصیری دارد.
حاج امام جمعه – شرع کسی را آزاد قرار نداده و خداوند هم زبان را آزاد خلق نکرده است حدی از برای آن قرار داده است که نباید تجاوز کند.
حاج میرزا ابراهیم آقا – مجازات مراتب دارد اینکه فرمودید بعد از انتشار حرف خلاف مجازات چه فایده دارد همان نمره را که در او خلاف نوشته شده است همان نمره را توقیف می‌کنند و نمی‌گذارند منتشر نمایند این مجازاتی است که جلوگیری می‌کند.
وزیر علوم – این مطلبی را که حاج میرزا ابراهیم آقا گفتند صحیح است و بهمین جهت در سایر ممالک حق داده‌اند به پلیس که اگر لایحه یا روزنامه در او چیزی مضر بحال شریعت و ملت باشد فورا بگیرند و ضبط نمایند پس دراین صورت پلیس باید که مطلع و ملتفت باشد که هر چه را دید مایه فساد است فورا ضبط کند.
حاج امام جمعه – این در ممالک متمدنه است که پلیسها اهل کمال و سواد هستند در اینجا ممکن نیست مگر پس از ده سال دیگر.
وزیر علوم – حالا که پلیس نداریم لابد از طرف اداره انطباعات دقت خواهد شد که اینگونه مطالب انتشار نیابد.
آقا سید حسین – همان ترتیبی که گفته شد خدمت حضرت حجة الاسلام شرفیاب شوند و ترتیب آنرا بدهند خیلی خوب است.
آقا شیخ یوسف – یکسال است این مجلس این مجلس مؤسس شده است و سی کرور نفوس منتظر اصلاح امورات این مملکت هستند تا حال چه کرده‌اید مجلس باید در کلیات گفتگو نماید و وضع قانون کند نباید وقت را باین جزئیات صرف کرد.
آقا سید محمد جعفر- مقصود جزئیات نیست بلکه بواسطه اینستکه توهین بشرع شده است.
حاج معین التجار- از این روزنامجات تاکنون فایده بما عاید نشده میگوییم توقیف نشود ولی مجلس خواهش می‌کند که آنها هم تغییر مسلک داده یک راهی بنمایند که رقم نواقص و معایب بشود.
وزیر علوم – جهة مجازات آنها خدمت حجج اسلام رسیده هر ترتیبی که مقرر فرمایند مجری می‌شود ولی یک مقاله در حبل المتین بود که بسفارت روس برمیخورد می‌خواهم بدانم که این مقاله را تصدیق دارند یا خر؟
معین التجار- سفارت هم در این باب حق سخت گیری و گله ندارد.
آقا سید حسن تقی زاده – این سؤال وزیر علوم جواب می‌خواهد در سایر ممالک روزنامه افکار وزرا و پارلمان را مینمایاند این است که این سؤال را کردند بنده حالا عرض می‌کنم شاید هم تمام همراه باشند که این مقاله صحیح نبوده دولت و پارلمان ایران کمال اتحاد و دوستی را با تمام دول دارند.
وزیر علوم – ممنونم از اینکه باین نکته توجه نموده‌اید.
وکیل التجار- بجهة هر جزئی مطلبی که غلط نوشته شده نمی‌شود در مجلس مذاکره شود رفع این جزئیات در عهده وزیر علوم است.
وزیر مالیه – اگر ملاحظه نمایید خواهید دانست که برای ترتیب مالیه تا چه اندازه زحمت دارم بطوریکه درکار درمانده‌ام بعضی از وکلا آمده‌اند و دیده ند حال چاره که دیده شد این است که باید بانک ملی تأسیس شود و گفتگو شد که دولت و وکلا و وکلای بانک اقدام تام نمایند و با وکلای بانک هم تجدید مذاکره شد و صورت مذاکره هم در کمیسیون مجلس مطرح شده ولی نتیجه گرفته نشده حالا از سلطنت‌آباد تلگراف شده که یادآور شوم و این مطلب خیلی اهمیت پیدا کرده خوب است آن امتیازنامه که نوشته شده بعضی از موادش تغییر داده شده قرائت و مطرح شود امیدوارم که موجب امیدواری و گشایش کار و سرافرازی شود.
احسن الدوله – فرمایشات وزیر مالیه صحیح است و میدانیم که پول لازم است ولی برای تحصیل پول باید امنیت باشد.
وزیر مالیه – هر دو باید باشد.
احسن الدوله – پس چرا اینجا هزار تومان تفاوت خالصه را قبول نکردید.
وزیر مالیه چرا قبول نمی‌کنیم هر کس می‌دهد بیایدتا مذاکره شود پس از حصول اطمینان البته قبول خواهد شد این مسئله را هم عرض می‌نمایم هر کس از این قبیل چیزها سراغ دارد اظهار کند و از برای بصیرت باشد من کمال امتنان را دارم.
آقا میرزا محمود خوانساری- یکی از آن اشخاص بنده بودم اظهار کردم فرمودید کتابچه نوشته شود.
وثوق الدوله – در باب خالصجات مبلغی اضافه از عمل کرد سال گذشته دیگران قبول می‌نمایند در کمیسیون صحبت شد که اول باقبال الدوله اخطار نمایند اگر قبول کردند بخودشان داده شود ایشانهم صورتی فرستاده‌اند دیشب رسید فرصت ملاحظه نشد.
رئیس-منهم اطلاعات خودم را بگویم آن روز صحبت شد گفتند ده هزار خروار و پنجاه هزار تومان و من هم پرسیدم همین طور گفتند حالا معلوم شد همان اشخاص هستند که حالا اسم خودشان را روی کاغذ آورده‌اند ولی چهار هزار خروار و بیست هزار تومان نقد حاضرند که بدهند فعلا تا این اندازه معلوم است.
وزیر مالیه – در مسئله روده همه میدانید که خیلی زحمت کشیدیم و مبالغی آمدند اضافه کردند پس از مدتی مذاکره آن اشخاص خود راکنار کشیده و اسباب زحمت شدند پس خوبست این اشخاص هم تا روز چهارشنبه حاضر شده چون رأس خرمن است قرار قاطعی گذارده شود.
مستشارالدوله – مطرح مذاکره وزیر مالیه بانکملی بود ولی صحبت خالصه بمیان آمد و همین خودش عیب صحبت مجلس است در هر صورت عمل خالصه بهمین تمام شود که هر کس بهر اندازه زیاد می‌کند تا روز معین نوشته شده حاضر شوند اما در خصوص بانک نظر جناب وزیر مالیه را جلب می‌نماییم باینکه آن قرارداد چه بوده و چیست؟
رئیس- آن قرارداد سابق نوشته شده وحال هم چند چیز تغییر داده شده آنهم حاضر است حالا هر دو خوانده شود.
وزیر مالیه – این امتیازنامه اول است که بصحه رسیده قرائت تمام آن لازم نیست فقط فعلا سه ماده آن تغییر کرده وتوضیح شده است قرائت شود قرائت شد یکی در فقره عایدات دولتی بود که قرار شده بود که تمام وارد بانک شده از آنجا بحواله وزارت مالیه بمخارج دولتی و مملکتی داده شود تغییر داده شد باین که آن اندازه را که دولت طرف معامله است ببانک ملی وارد می‌شود ماده دیگر انحصار غواصی در خلیج فارس بود آنهم توضیح شد باینکه با آلات و ادوات جدیدالاختراع باید باشد ماده دیگر هم در خصوص وارد نمودن نقره برای مسکوکات که در صورت تساوی شروط حق تقدم داشت تغییر داده شد که در صورت تساوی تساوی است حق تقدم ندارد وزارت مالیه در باب فوائد بانک و ترتیب تشکیل آن و لزوم نظر ودقت ثانیا در امتیازنامه آن نطق شایان و بلیغی نمودند بالاخره بعد از مذاکرات زیاد قرار شد که در چند مجلس مذاکره کرده عمل بانک بزودی انجام پذیرد.
مجلس ختم شد.