مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ اردیبهشت ۱۳۴۷ نشست ۵۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۴۷ نشست ۵۵
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۵۵
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان آموزگار- زرگرزاده- مجد- مریدی- خانلر قراچورلو- دکتر عظیمی- دکتر اسفندیاری- دکتر رشتی- دکتر صدر- دکتر غنی- رامبد- دکتر هواکیمیان- دکتر مهذب- دانشمند- دیهیم- کاسمی- مهندس کیاکجوری- معظمی- مهندس معینی زند- دکتر خطیبی- بانو دکتر دولتشاهی- مهندس برومند.
غائبین بی اجازه
- آقایان کریم بخش سعیدی.
غائبین مریض
- آقایان مسعودی- عامری- اولیاء- بهادری- دکتر یگانگی- توسلی- دکتر صاحبقلم- ایلخانی پور- سلیمانی کاشانی- دکتر ضیایی.
- بیانات قبل از دستور آقایان: حی- دکتر الموتی- دکتر بیت منصور- ارسنجانی
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: حی- دکتر الموتی- دکتر بیت منصور- ارسنجانی
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای لطف‌الله حی تشریف بیاورید.
لطف‌الله حی- با اجازه مقام ریاست به طوری که همکاران محترم استحضار دارند بزرگترین کنفرانس جهانی بعد از جنگ بین‌المللی اخیر یعنی کنفرانس حقوق بشر در کشور ما به ریاست والا حضرت شاهدخت اشرف پهلوی تشکیل گردیده است.
تشکیل این کنفرانس جهانی با شرکت نمایندگان ۱۲۳ کشور در پایتخت ایران از چند جهت در خور توجه است.
اولاً انتخاب تهران برای محل کنفرانس که موضوع بحث آن درک ارزش انسانی و احترام به آزادی و حقوق طبیعی و قانونی آنهاست موید این حقیقت بارز است که کشور ما و مردم وطن ما بدون در نظر گرفتن جنس- زمان- مذهب و نژاد از تمام حقوقی که قانون اساسی برای مردم ایران شناخته است به طور تساوی برخوردار بوده و آزادی حقوق کلیه اقوام ایرانی و اقلیت‌های مذهبی بدون کوچکترین تفاوتی با یکدیگر مراعات گردیده است.
ما بسیار مفتخریم که این واقعیت یعنی رعایت اصول انسانی و اخلاقی در کشور ما مورد قبول کلیه ملل جهان قرار گرفته است، و امروز کنفرانس حقوق بشر در سرزمین ایران مهمترین اصول روابط انسانی را با یکدیگر و با دولت‌ها مورد بحث و شور قرار می‌دهد (صحیح است).
ثانیاً- انتخاب والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی به ریاست کنفرانس همانطوری که نمایندگان اکثر کشورهای شرکت کننده مانند لهستان- شوروی- فرانسه و الجزایر و غیره در نطق خود اعلام داشته‌اند علاوه بر شخصیت بارز والاحضرت و احترامی که به معظم لها و کلیه افراد خندان جلیل سلطنت در قلوب ملت ایران دارند بیشتر بر اثر فعالیت‌های بشردوستانه شاهنشاه آریامهر و والاحضرت اشرف پهلوی در پهنه جهان به منظور تحقق اصول و اهداف اعلامیه حقوق بشر بوده است (صحیح است، احسنت) ملت ایران مفتخر و مباهی است که شاهنشاهی بزرگ و انسان‌دوست، شهریاری عادل و دادگر رهبری این ملت را برعهده دارند که خوشبختانه در جهان پرآشوب امروز یکی از چهره‌های درخشان صلح و امنیت جهانی و یکی از حامیان واقعی حقوق بشر به شمار می‌آیند (صحیح است).
بدیهی است رژیم شاهنشاهی ایران همواره پرچمدار احترام به حقوق انسان‌ها بوده است مگر نه آن است که به حکایت تاریخ، کورش کبیر شاهنشاه ایران در ۲۵۰۰ سال قبل پس از فتح بابل فرمان آزادی و تساوی حقوق افراد و جوامع مختلف را اعلام داشت؟ و در واقع اولین اعلامیه حقوق بشر را صادر کرد؟ جهان هرگز اهمیت این فرمان تاریخی را فراموش نکرده و نخواهد کرد. این شیوه مرضیه همواره از طرف شاهنشاهی ایران رعایت گردیده و یکی از اصول مقدس مفاهیم فکری ملت ایران بوده است (صحیح است) دیوان شعرای نامدار ایران از قبیل سعدی و فردوسی و دیگران همه مشحون از تراوش فکر بزرگ انسان‌دوستی می‌باشد (صحیح است).
من به عنوان یک نماینده مجلس ایران احساس غرور و افتخار می‌کنم وقتی مشاهده می‌نمایم که شاهنشاه محبوب و بزرگ ما نه تنها کمر همت بر پیشرفت امور اقتصادی و اجتماعی ایران بسته و رهبری انقلاب سفید شاه و مردم را به عهده گرفته‌اند بلکه مانند شهریاری بزرگ تاریخ مظهر عشق بشردوستی و احساسات عالیه انسانی ملت ایران در تمام جهان بوده و این رسالت بزرگ تاریخی را به عموم جهانیان اعلام فرموده و سرمشق و نمونه یک رهبر انسان‌دوست و خیرخواه و صلح و صفا شناخته شده‌اند (صحیح است).
من امیدوارم که کنفرانس حقوق بشر در کارهای خود موفق و موید باشد و یکبار دیگر کشور ما در راه وصول به آرمان‌های مقدس بشری مصدر خدمت گردد (احسنت).
رئیس- آقای دکتر الموتی تشرف بیاورید.
دکتر الموتی- جناب آقای رئیس همکاران معظم بسیار مفتخر هستم امروز در باره یک مطلب بسیار مهم سیاسی که از نظر میهن ما بسیار اهمیت دارد در این ساحت مقدس مطالبی به عرض برسانم. تشکیل کنفرانس حقوق بشر در تهران که با فرمایشات شاهنشاه بزرگ ما افتتاح شد افتخاری دیگری بر تاریخ افتخارات میهن ما اضافه کرده است (صحیح است) در سالن جدید مجلس شورای ملی برای اولین بار یک کنفرانس تشکیل شده است که چشم همه ملل جهان به این کنفرانس دوخته شده و تصمیماتی که در اینجا اتخاذ خواهد شد با سرنوشت فرد فرد ملل جهان ارتباط دارد (صحیح است)، دنیای ما امروز شیفته صلح است و به خاطر صلح تلاش می‌کند، جنگ‌های تأف‌آور و خانمانسوز گروهی از مردم جنان ما را به خاک و خون کشیده است امروز همه آرزومندند با تصمیماتی که در تهران گرفته می‌شود بشر از این جنگ‌ها و بدبدختی‌ها رهایی پیدا کند، فرمایشات شاهنشاه بزرگ ما هنگام افتتاح این کنفرانس ایراد و در سراسر جهان پخش شده است. یکی از عالی‌ترین پیام‌های جهانی به شمار آمده و بیش از پیش قابل توجه و دقت است و بار دیگر نشان داد که شاهنشاه ما پیامبر صلح بوده و نه تنها در ایران بلکه به هر کجا که می‌روند حافظ و نگهبان و منادی صلح هستند (صحیح است) شاهنشاه فرمودند «تا به امروز حقوق بشر فقط مفهوم مساوات افراد را از لحاظ سیاسی و قضایی داشت ولی در دنیای ما دیگر حقوق سیاسی بدون حقوق اجتماعی، عدالت قضایی بدون عدالت اجتماعی و بالاخره دموکراسی سیاسی بدون دموکراسی اقتصادی مفهوم واقعی ندارد. در چنین شرایطی پیشرفت واقعی تمدن زمان ما در گسستن روزافزون این قید و بندهایی است که در طول قرون از جانب اقلیت‌های ممتاز بر دست و پای اکثریت‌های کمابیش محروم اجتماع نهاده شده است» این فرمایش شاهنشاه ما که در حقیقت تز مهمی است برای نجات اکثریت مردم جهان در همه جای دنیا با استقبال شدیدی روبه‌رو شده است و همه به شاهنشاه ما درود و آفرین می‌فرستند که این چنین حافظ حقوق ملل جهان هستند (احسنت) شاهنشاه و رهبر انقلاب سفید ما نه تنها در داخله مملکت بی‌عدالتی‌های اجتماع را از بین بردند و همه ما امروز شاهد تساوی‌های مختلف در کلیه شئون اجتماعی هستیم بلکه در جهان امروز بزرگترین حقوق انسان‌ها هستند. بیایید تاریخ را ورق بزنیم و ببینیم در چند سال پیش چه وضعی داشتیم و امروز چه وضعی داریم. امروز کلیه افرادی که در این مملکت زندگی می‌کنند از حقوق مساوی بهره‌مند هستند کشور ما همانطور که شاهنشاه در پیام خود اشاره فرمودند در زمان کوروش کبیر اولین بنیانگذار حقوق بشر بوده است شاهنشاه بزرگ ما که وارث به حق شاهنشاهی ایران هستند در حفظ و حراست این حقوق همیشه تلاش می‌فرمایند و افکار و اندیشه‌های شاهنشاه ما آنچنان جهانگیر شده است که امروز یکی از بزرگترین منادیان صلح شاهنشاه آریامهر هستند (صحیح است، احسنت) شاهنشاه در قسمت دیگری از فرمایشات خودشان اشاره فرمودند:
«تا زمانی که شرایط لازم برای استفاده تمام مردم از مواهب پیشرفت‌های علمی و فنی فراهم شده است، بیم آن می‌رود اجرای اصولی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر قید گردیده و در بسیاری از نقاط جهان در بوته فراموشی بماند. بنابراین ضروری است که به این وضع جدی وقوف و اعتقاد کامل پیدا کنیم و اصول کهنه گذشته را بدور افکنیم. به عبارت دیگر هدف عالی ما یعنی اجرای همه جانبه و بدون قید و شرط حقوق بشر تنها در صورتی به طور کامل قابل تحقق است که مسائل را منحصرا از نظر مقتضیات زمان آینده مورد نظر قرار دهیم.»
امروز همانطور که شاهنشاه آریامهر اشاره فرمودند مقتضیات ما و دنیای ما با ۲۰ سال پیش که اعلامیه جهانی حقوق بشر تصویب شد تفاوت بسیار کرده است، انسان‌های امروز خواهان حقوق بشری هستند نه تنها در داخل واحد جغرافیایی خویش بلکه در هر انسانی امروز آرزو می‌کند در سراسر جهان به این حقوق انسانی احترام گذاشته شود و کسانی که بخواهند حقوق انسان‌های دوره ما تجاوز کنند در دنیای ما محکوم به زوال و نابودی هستند (صحیح است) در قسمت دیگر شاهنشاه فرمودند:
«اگرچه ما همیشه با اصولی که در اعلامیه حقوق بشر قید شده به دیده احترام می‌نگریم ولی در عین حال ضروری است که این اصول را با مقتضیات زمان تطبیق دهیم و براساس آن تنظیم کنیم. شرایط زندگی سیاسی و مادی بشر از ۲۰ سال قبل تا به امروز دائما در تغییر بوده و این شرایط خواه ناخواه در مفهوم حقوق بشر تاثیر می‌بخشد»
ما از نزدیک شاهد هستیم و می‌بینیم در کشور ما نمایندگان ۱۲۳ کشور مختلف دنیا با داشتن رژیم‌های مختلف و اختلافات زیاد از نقاط مختلف دنیا در زیر یک سقف اجتماع کرده‌اند و در تهران در یک سالن همه یک صدا می‌خواهند حقوق انسان‌های عصر ما را تامین بکنند براساس اندیشه‌هایی که شاهنشاه ما کراراً اعلام فرموده‌اند اینها نیز مدافع حقوق انسان‌ها هستند ولی ما، ملت ایران که همیشه کشورمان مرکز ایدآل‌های انسانی بوده و انسان‌هایی که در این کشور هستند با داشتن هر رنگ و نژادی و مذهبی از حقوق متساوی برخوردار هستند و هیچگونه اختلاف در یک مملکت از لحاظ رنگ و نژاد وزن و مرد وجود ندارد (صحیح است) و همه از حقوق مساوی برخوردار هستند و ما خواهان آن هستیم که این حقوق در همه کشورهای جهان تعمیم پیدا کند (صحیح است- احسنت) مطلبی که از نظر ما بسیار مهم است در ضیافتی که آقای اوتانت دبیرکل سازمان ملل متحد در هتل ونک دارند همه نمایندگان کشورها شرکت کرده بودند و همچنین گروه کثیری از دیپلمات‌ها و ایرانیان هم بودند در بحثی که آنجا بود بنده توفیق پیدا کردم با چند نفر از آنها صحبت کنم رئیس یکی از هیات‌های نمایندگی ضمن صحبت جمله‌ای گفت که به نظر من از نظر ثبت در تاریخ ما بسیار اهمیت دارد، او می‌گفت امنیت و ثبات و آرامش فوق‌العاده‌ای که در ایران هست به خصوص اعتقاد ملل دنیا به صلح‌جویی و بشردوستی شاهنشاه ایران که مورد تایید همه ملت‌هاست (صحیح است) و اجرای یک سلسله برنامه‌هایی وسیع انقلابی که در راه از بین بردن کلیه بی‌عدالتی‌ها در کشور شما اجرا شده از جمله نکاتی بود که موجب شد تمام ملل دنیا به این حقیقت توجه نمایند که ایران یک کشور صلح دوستی است، و شاهنشاه ایران یک رهبر عالیقدر و بشردوست و صلح‌جو هستند که شب و روز برای حفظ صلح در جهان تلاش می‌کنند به همین جهت همه نمایندگان علاقمند بوده و هستند که در یک چنین کشوری با یک چنین موقعیتی کنفرانس بین‌المللی حقوق بشر تشکیل شود، او می‌گفت خود شما احساس می‌کنید و می‌بینید که امروز نمایندگان ۱۲۳ کشور که بعضی از آنها در میدان‌های جنگ رو به روی هم قرار گرفته‌اند در یک کشور امنی مثل ایران در یک کنفرانس جمع شده‌اند و حرف‌هایشان را می‌زنند و این نشان می‌دهد که اینجا یک مملکت امن و آرام دنیاست و همه ملل علاقمند هستند که اگر کنفرانسی هست در این واحد جغرافیایی تشکیل بشود، برای ما هم افتخارآمیز است که یک چنین کنفرانس مهمی که باید گفت از مهمترین کنفرانس‌های بعد از جنگ دوم جهانی است در کشور ما تشکیل می‌شود و بدیهی است که مذاکرات و بحث‌ها و مطالب طرح شده در این کنفرانس موجب تحکیم اساس صلح در دنیا خواهد شد و افتخار بیشتری بر افتخارات ملت ایران اضافه خواهد شد (صحیح است) از جمله مطالبی. که مورد اشاره شاهنشاه بزرگ ما در کنفرانس حقوق بشر قرار گرفته است این جمله است که فرمودند «شکاف بین‌الملل ثروتمند و ملل در حال توسعه که دائما رو به فزونی است یکی از عظیم‌ترین موانعی است که در راه اجرای کامل حقوق بشر وجود دارد» این واقعا یک مطلب اساسی است امروز در دنیا این وضع غیرقابل تحمل شده، امروز در بعضی از ممالک پیشرفته یا صنعتی یا به جهات دیگر درآمد سرانه به ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار رسید و بعضی ممالک هم درآمد سرانه‌شان از ۵۰ دلار کمتر است و باز در این ممالک پیشرفت تلاش می‌شود که درآمد سرانه را از این هم بالاتر ببرند آن هم از طریق منابع ثروت ممالک در حال توسعه و در حقیقت این یک چپاولی است که به صورت استعمار در ادوار گذشته وجود داشته و امروز هم به صورت یک برنامه‌های اقتصادی ادامه دارد، این هم نوعی تازه از بردگی‌های استعماری به صورت اقتصادی است. برای دنیای امروز این مطلب قابل قبول نیست که انسان‌هایی در دنیا زندگی بکنند با درآمد سرانه‌ای در سال کمتر از ۵۰ دلار ولی نقاط دیگری باشد با درآمد سرانه‌ای بیش از ۳۵۰۰ دلار یا بیشتر و باز هم تلاش بشود که این ۳۵۰۰ دلار بشود ۴۰۰۰ دلار و آن ۵۰ دلار بشود ۴۰ دلار، این یکی از بزرگترین بی‌عدالتی‌های قرن ماست که شاهنشاه بزرگ ما در فرمایشات خود به آن اشاره فرموده‌اند و مورد تایید و پشتیبانی اکثر مردم دنیاست که از این وضع اسف‌بار رنج می‌برند و ما آرزو می‌کنیم که کنفرانس حقوق بشر در این زمین‌ها موفق به اخذ تصمیماتی بشود و گام‌های اسای در راه رفاه ملت‌ها به صورت واقعی بردارد. مطلب دیگری که باز در این کنفرانس آقای وتانت دبیرکل سازمان ملل متحد به آن اشاره کردند مبارزه نژادی است که اکنون دارد در دنیا مبدل به هیولای ویران کننده‌ای می‌شود این هم یک مطلب مهمی است. همه ما روزنامه می‌خوانیم شاهد و ناظر هستیم می‌بینیم که هنوز در این دنیا در عصر ما که این قدر به حقوق انسان‌ها توجه می‌شود باز هم در این دنیا اشخاصی را به خاطر رنگ سیاه به خون می‌کنند (دکتر مهندس بهبودی- و به خاطر رنگ زرد) یا هر رنگی، عرض کردم به خاطر نژاد و رنگ هستند کسانی که در رودزیا که حتی یک اقلیت متجاوز حاکم، یک اکثریتی را به خاطر رنگ و نژاد هر روز اعدام می‌کند و می‌کشد و با این طرز حاکمیت خود را ادامه می‌دهد بدیهی است که احساسات مردم دنیا و وجدان بشری از این اوضاع بسیار متاثر می‌باشد. این نکته‌ای است که دبیرکل سازمان ملل متحد گفت است. گفته‌ای است که اکثر ملل دنیا به آن اشاره کرده‌اند ولی باز تأثرآور است د رهمین دنیا می‌بینیم با تمام این اعتراضات و مجازات‌های اقتصادی هنوز در رودزیا یک چنین وضعی ادامه دارد هنوز گروهی از انسان‌ها به شدیدترین وضعی مورد تجاوز و تعدی هستند (جوانشیر- اینها بند و بست‌های استعماری است) اینها به هر صورت باید از بین برود (پروفسور مخبر فرهمند- در خلیج‌فارس هم اربابان آنها همین وضع استعماری را می‌خواهند اجرا کنند) هیچ کس نمی‌تواند این سیاست را در خلیج‌فارس پیش ببرد آقای پرفسور، ایران حاکم بر خلیج فارس است، خلیج‌فارس متعلق به ایران است (صحیح است) (سرتیپ پور و ابوذر- آقای پرفسور هم همین نظر را تایید کردند) به هر صورت هیچ نیرویی اعم از کسانی که در آنجا زندگی می‌کنند یا از خارج بخواهند بیایند نمی‌توانند به حقوق ملت ایران تجاوز کنند ایران مقتدر است، معتقد به حفظ صلح است، معتقد به دفاع از حاکمیت خود هست و از حقوق خود هم دفاع می‌کند (سرتیپ پور آقای پرفسور هم همین را فرمودند) بنده هم از اینجا خواستم آقای سرتیپ‌پور تایید کنم که همه بدانند ملت ایران برای حفظ حقوق خود از هر گونه مجاهدتی دریغ ندارد (صحیح است) و حافظ حقوق خودش هم هست (صحیح است) بنابراین بنده خواستم از این فرصت استفاده کنم اولا به خودمان تبریک بگوییم که کشور ما دارای چنین وضعی شده است که یکی از بزرگترین کنفرانس‌های بعد از جنگ دوم جهانی در پایتخت کشور ما تشکیل شده و تصمیمات کنفرانس تهران در راه حفظ حقوق انسان‌های قرن ما و قرون بعد بسیار موثر خواهد بود و افتخار تاریخی نصیب کشور ما و ملت ایران خواهد بود. افتخار دیگر این است که ریاست این کنفرانس با والاحضرت اشرف پهلوی است که در اجرای منویات شاهنشاه یکی از کسانی هستند که در راه حفظ صلح و مبارزه با بی‌سوادی در نقاط مختلف دنیا پیکار و مبارزه کرده‌اند و بر طبق تعریف و گفته‌های نمایندگان مختلف دنیا به خاطر صلح‌دوستی و بشر دوستی و پیکار با بی‌سوادی ملل مختلف معظم لها را به عنوان رئیس کنفرانس انتخاب کردند و چنین کنفرانسی رئیس آن والاحضرت اشرف پهلوی است و آرزومندیم که اعضای این کنفرانس موفق به اتخاذ تصمیماتی بشوند که بتوانند موثر در حفظ حقوق انسان‌ها بشوند (انشاء‌الله) مطلب دیگری که بنده می‌خواهم به عرضتان برسانم ورود حضرت مارشال تیتو و بانو به دعوت شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانو در کشور ما است. در سفری که در خرداد ۱۳۴۵ شاهنشاه به کشور یوگوسلاوی تشریف فرما شدند بنده افتخار داشتم در التزام رکاب شاهنشاه به این کشور سفر کنم و از نزدیک شاهد احساسات گرم و صمیمانه رهبران و ملت یوگوسلاوی نسبت به شاهنشاه بزرگ ایران باشم و این مسافرت موجب شد که یکی از تزهای جدید اقتصادی در دنیا اعلام بشود و آن همکاری کشورهای در حال توسعه با یکدیگر در راه تامین احتیاجات خودشان بود.
مسلما کشورهای بزرگ یا کشورهای صنعتی نمی‌توانند در راه تامین احتیاجات کشورهای در حال توسعه همگام و هم آهنگ باشند. همکاری کشورهای در حال توسعه با یکدیگر یکی از راه‌هایی است که می‌تواند این کشورها را زودتر به رشد سریع اقتصادی برساند. در مدتی که شاهنشاه در کشور یوگوسلاوی تشریف داشتند در همه جا مردم یوگوسلاوی از شاهنشاه صمیمانه استقبال می‌کردند و مقدم شاهنشاه ما را صمیمانه گرامی می‌داشتند و همین روزها همه ما شاهد هستیم که ملت ایران صمیمانه از رئیس‌جمهور یوگوسلاوی استقبال می‌کند و مقدم ایشان را گرامی می‌دارد. حضرت تیتو یکی از چهره‌های درخشان قرن ما هستند مبارزاتی که ایشان در زمان اشغال کشور یوگوسلاوی با اشغالگران کردند یکی از مبارزات قهرمانانه تاریخ دنیای ما است و در مدتی که یوگوسلاوی در اشغال بیگانگان بود رئیس‌جمهور فعلی یوگوسلاوی با گروهی از مردم یوگوسلاوی جنگ‌های پارتیزانی را شروع کردند و این جنگ‌ها آنچنان اهمیت پیدا کرد که ملت یوگوسلاوی را چنان مجهز و متمرکز کرد که نیروی اشغالگر با تمام قوا و قدرت نتونست در مقابل آنها مقاومت بکند کرارا حضرت تیتو در این جنگ‌های پارتیزانی مجروح شد و چند بار از مخفی‌گاه با اینکه مجروح شده بود به مبارزه ادامه داد و توانست با یک مبارهز رشیدانه‌ای ملت یوگوسلاوی را از چنگ اشغالگران نجات بدهد این است که امروز رئیس جمهور یوگوسلاوی حضرت مارشال تیتو در قلب فرد فرد ملت یوگوسلاوی جا دارد و به همین دلیل است که بر طبق قانون اساسی یوگوسلاوی به عنوان رئیس‌جمهور مادام‌العمر انتخاب شده است سفر یک چنین شخصیت برجسته‌ای به کشور ما به دعوت شاهنشاه بزرگ ما بدون شک نه تنها دو توسعه مناسبات و روابط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی دو کشور ایران و یوگوسلاوی بسیار موثر است بلکه در ایجاد حفظ صلح جهانی که رهبرانی چون مارشال تیتو و شاهنشاه آریامهر مدافع آن هستند موثر می‌باشد و این اقدامات سریعتر و زودتر به ثمر خواهد رسید و کشورهای در حال توسعه با برنامه‌هایی که در راه اقتصادی کردن کشور خود دارند می‌توانند همگامی و همراهی و همکاری بیشتری داشته باشند. شاهنشاه در ضیافتی که به افتخار رئیس‌جمهور یوگوسلاوی ترتیب داده بودند این مطلب را چنین عنوان فرمودند «گذشته از ریشه‌های دوستی و حسن تفاهمی که دولت ما را به هم پیوند می‌دهد شخصیت برجسته آن حضرت چه به عنوان یک مبارز دلیر آزادی کشور خویش در دوران جنگ جهانی دوم و چه به عنوان یک رهبر خردمند مملکت در سالیان پس از جنگ تا به امروز حس احترام عمیقی را در نزد مردم کشور ما نسبت به شما پدید آورده است» بنده به خاطر دارم وقتی شاهنشاه به کشور یوگوسلاوی تشریف برده بودند در خبرگزاری‌ها انتشار یافته بود و آن این بود که شاهنشاه آریامهر و مارشال تیتو دو رهبری هستند که در دنیا موقعیت فوق‌العاده ممتازی دارند و هر دو رهبر در راه حفظ صلح گام‌های بزرگی برمی‌دارند و با نفوذ زیادی که بین رهبران مختلف جهان امروز دارند می‌توانند نقطه اتکای بسیار نیرومندی برای حفظ صلح دنیا باشند و ما امروز می‌بینیم که فرمایشات شاهنشاه ایران و رئیس‌جمهور یوگوسلاوی همه حاکی از حفظ صلح و بر هم زدن بی‌عدالتی‌ها در دنیاست. مقدم رئیس‌جمهور یوگوسلاوی را به عنوان یک ایرانی به کشور ایران خیرمقدم می‌گویم. ملت ایران به خوبی نشان داد که به میهمانان عالیقدر شاهنشاه از صمیم قلب احترام می‌گذارد و خواهان حسن مناسبات و دوستی با همه ملل جهان است. امیدوارم این مسافرت موجب شود که روابط دوستی و برادری دو ملت ایران و یوگوسلاوی بیش از پیش تحکیم یابد و این دید و بازدیدها در تحکیم اساس صلح جهان بیش از پیش موثر واقع شود (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای دکتر بیت منصور بفرمایید.
دکتر ویلسون بیت منصور- جناب آقای رئیس و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی، اینجانب به عنوان یک فرد آشوری و مسیحی و نماینده یک اقلیت مذهبی در این مجلس مقدس ملی به عرض می‌رسانم و به نمایندگان کشورهایی که در کنفرانس حقوق شر در تهران اجتماع نموده‌اند و شاهنشاه آریامهر ما در مورد تکامل اصول حقوق بشر فرمایشات حکیمانه‌ای ایراد فرمودند توصیه می‌کنم، تاریخ و هزار و پانصد ساله ایران و وضع فعلی ایران را بررسی کامل نمایند و ببینند رفاه و آسایش و آزادی که در کشور عزیز ما ایران به رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر نصیب کلیه مذاهب و اقلیت‌ها شده (صحیح است) در تاریخ هیچ یک از کشورهای جهان دیده نشده و این تاجی است از افتخار که از دیرباز و از دوران کوروش کبیر تا شاهنشاهی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ما بر تارک تاریخ تمدن جهان چون گوهر یگانه بس تابناک می‌درخشد (احسنت).
در تمام دوران تاریخ ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی اقلیت‌ها در کشور ایران در نهایت آزادی و صلح و صفا و برادری و برابری زندگی کرده و می‌کنند (صحیح است) و همواره جزئی از خاندان بزرگ ایران بوده و هستیم. به جا است که نمایندگان محترم کشورهای جهان رسم و رسوم و آیین شاهنشاهی ایرانی را درباره حقوق بشر به صورت ارمغان به کشورهای خود برده و به کار ببندند (صحیح است، احسنت) زیرا فقط از این راه می‌توان موجبات رفاه کلیه افراد بشر و تبعیض نژادی و مذهبی را از بین برد (احسنت).
رئیس- آقای ارسنجانی بفرمایید.
ارسنجانی- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران عزیزم مطلبی که امروز به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم موضوع بلیاتی است که در بهار امسال برای طبقه دهقان و زارع نازل می‌شود سه روز بعد از عید نوروز بعد از یخبندان شدید قسمت عمده محصول گل کرده از قبیل زردآلو و گوجه باغ‌داران را سرما زد و با این بارندگی‌های مفید این چند روز پریروز عصر در اشتهارد تگرگ بسیار شدیدی بارید و سیل بسیار شدیدی جاری شده که اگر مجاهدت پیمانکار جاده که به نام شرکت مترو است نبود اگر مهندسین این شرکت نبودند شاید قصبه اشتهارد را به کلی آب می‌برد و این مهندسین با شرف و انسان‌دوست با تمام امکاناتی که داشته‌اند سیل را از ده برگردانده‌اند ولی ژاندارمری و یک مرغداری و یک قسمتی از خانه‌ها و پنج رشته قنات را به کلی منهدم کرده. اشتهارد کلا ۱۲ رشته قنات دارد که پنج رشته‌اش خشک بود و ۷ رشته آب داشت این قصبه دارای هشت هزار جمعیت است و شغل اینها کشاورزی است من از دولت تقاضا می‌کنم که هر چه زودتر به کمک این مردم بشتابند که الان تا فصل کشت بهاره نگذشته یا یک دسته مقنی و کارگر تهیه کنند و بفرستند برای ترمیم قنوات این مردم ستم کشیده و فقیر، ستم کشیده از این نظر عرض می‌کنم که آنجا یک بخشی است از نظر افتاده سه سال قبل از آقای وزیر پست و تلگراف تقاضا کردم که آقا یک خط ارتباط تلفن مغناطیسی به این مردم بدهید چند بار وعده فرمودند حتی آقای مهندس اصفیاء واسطه شدند خواهش کردند به ایشان قول دادند و باز ندادند آقای نخست‌وزیر در جلساتی که از طریق هیات وزراء پارسال در کرج تشکیل دادند و آنجا امر فرمودند که این تلفن را بکشند در آنجا هم قول دادند ولی هنوز این ارتباط برقرار نشده این سیل پریشب هم که در آنجا آمده راه مردم را مسدود کرده و خانه‌ها را خراب کرده دیشب اینها با زحمت آمده‌اند و اطلاع داده‌اند و فرماندار کرج دیشب در آن شدت باران رفته در محل و تمام جریان را به چشم دیده و دستور داده که کمیسیونی تشکیل بشود و به این خسارت‌ها رسیدگی کند و مردم هم دیشب آمدند منزل من و تقاضای استمداد می‌کردند بنده هم استدعا دارم از جناب آقای نخست‌وزیر و از معاون محترم وزارت کشاورزی که الان تشریف دارند فورا دستوری بدهند فکری بشود که زودتر وام به این مردم برسد که بتوانند جبران این خسارت را بکنند و یک کمکی به آنها بکنند مردم الان آب خوردن هم ندارند یعنی یکی دو تا چاه شیر و خورشید سرخ در آنجا زده بود از این چاه‌ها آب می‌فروشند و به نفع شهرداری استفاده می‌کنند ولی این آب قابل شرب نیست آب شوری است و املاح متعدد و بسیاری دارد فعلا مردم از آب یکی از این قنوات که با ده هم فاصله دارد استفاده می‌کردند باید از آنجا آب خوردن بیاورند زلزله هم چند سال پیش به اشتهارد خیلی صدمه زد ولی چون بوئین‌زهرا صدمه زیادتری دید توجهی به اینجا نشد من تقاضا می‌کنم دولت هر چه زودتر یک فکری برای اینجا بکند. موضوع دیگری که می‌خواستم به عرض برسانم راجع به مراتع کشور است مراتع دو جور است یک جور مراتعی است که فقط مرتع، است املاک مزروعی نیست یک نوع مراتعی هست که اینها در محدوده دهات بوده و جزء محدوده ثبتی دهات بوده ولی بعدا ملی شده مطابق قانون این مراتع باید در درجه اول برای ساکنین و استفاده احشام آنها باشد که آنهایی که حشم دارند در آنجا ساکن هستند حشم آنها تعلیف بکند و اگر اضافه‌ای هست دولت به دیگری پروانه بدهد با پروانه دادن به دهات مجاور در مراتعی که خودشان حشم دارند غیر از نزاع و مرافعه چیزی عاید نمی‌شود کما اینکه بنده الان در ساوجبلاغ گرفتار این موضوع هستم الان یک زن محترم زحمتکشی آمده در حوضخانه نشسته است که این در خود ساوجبلاغ دام دار است یک شیرزنی است که خودش کار می‌کند کارهای کشاورزی می‌کند آمده‌اند مامورین اشتباها مرتع دهی را که خودش ده هزار گوسفند دارد به ده مجاور پروانه داده‌اند اینها هر روز کارشان کتک‌اری و مرافعه است بنده از آقای مهندس گلسرخی استدعا می‌کنم اینگونه امور را به اداره مراتع واگذار نکنند خودشان هم توجه به این امور داشته باشند که اختلاف در دهات و محل‌ها ایجاد نشود و پروانه‌هایی را که به این صورت داده شده و برخلاف قانون است لغو بکنند چون مرتع در درجه اول برای احشام خود محل است در خاتمه هم به عرض جناب مقام ریاست می‌رسانم که راجع به لایحه ملی شدن آبها پیشنهاداتی تمام نمایندگان دادند که باید کمیسیون در موقع خودش از پیشنهاددهندگان دعوت بکند تا توضیحاتی به عرض برسانیم.
رئیس- هنوز کار لایحه در کمیسیون تمام نشده هر کس پیشنهاد داده دعوت می‌کنند.
مهندس اردلان- دعوت می‌شود.
ارسنجانی- بنده را دعوت نکردند. بنده در ماده ۸ پیشنهاد داده بودم و ماده هشت به طوری که شنیدم تصویب شده و بنده را دعوت نکرده‌اند نامه‌های این زن و زارعین و مردم اشتهارد را تقدیم مقام ریاست می‌کنم استدعا می‌کنم که زودتر به این امر رسیدگی بشود و برای این منظور فکری بکنند (مهندس صائبی- این باران‌هایی که آمد رحمت بود) رحمت است ولی برای اشتهارد غضب بود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون بهداری راجع به تربیت مامای روستایی و ارسال به مجلس سنا
۳- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون بهداری راجع به تربیت مامای روستایی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش شور دوم لایحه راجع به تربیت مامای روستایی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری در جلسه ۲۴ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۴۵۷۱۴-۲۰ /۹ /۱۳۴۶ راجع به تربیت مامای روستایی را که گزارش شور اول آن به شماره ۲۴۶ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد با توجه به پیشنهادها گزارش شور اول را با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- وزارت بهداری مجاز است به منظور رفع نیاز روستانشینان و عشایر از نظر ماما و تأمین سلامت مادر و نوزاد در نقاطی که وسائل کار را فراهم و مقتضی بداند مراکز آموزشی مخصوصی برای تربیت و تعلیم مامای روستایی ایجاد نماید.
کسانی که دوره آموزشی این مراکز را به پایان رسانیده‌اند منحصرا در روستاهایی که وزارت بهداری تعیین و اجازه خواهد داد به شغل مذکور اشتغال خواهند ورزید. تغییر محل اشتغال از روستایی به روستای دیگر موکول به کسب اجازه مجدد از وزارت بهداری خواهد بود.
- تبصره- آیین‌نامه مربوط به برنامه- شرایط شرکت در دوره‌های آموزشی- روش کار- حدود وظایف و لغو اجازه کار کسانی که دوره‌های آموزشی را به پایان رسانده‌اند توسط وزارت بهداری تهیه و به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد.
رئیس کمیسیون بهداری- دکتر اعتمادی.
گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه ۲۸ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه دولت راجع به تربیت مامای روستایی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون بهداری را در این مورد تایید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای مدنی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش- موسوی ماکویی.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثرا برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار معاون وزارت جنگ
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار معاون وزارت جنگ.
رئیس- تیمسار سپهبد کاتوزیان فرمایشی دارید بفرمایید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست.
نظر به اینکه قانون خدمت نظام وظیفه عمومی مصوب اسفندماه ۱۳۲۱ احتیاج به اصلاحاتی داشت و ایجاب می‌نمود که قانون معافیت مشمولین مازاد بر احتیاج ارتش مصوب ۱۳۴۳ لغو و مقرراتی جانشین آن گردد.
همچنین برابر مواد قانون خدمت نظام وظیفه، مدت خدمت زیر پرچم مشمولین فارغ‌التحصیل دیپلمه به بالا هیجده ماه تعیین شده و حال آنکه مدت خدمت زیر پرچم مشمولین عادی دو سال می‌باشد. باتوجه به وضع موجود کشور که زاییده انقلاب ایران می‌باشد، شایسته است تمام افراد یکنواخت به کشور خدمت نموده و به این طریق وظیفه مقدس میهنی خود را انجام دهند لذا برای رفع تبعیض در مدت خدمت زیرپرچم و یکنواخت کردن آن لازم است مدت خدمت زیرپرچم مشمولین اعم از عادی و یا دیپلمه با کسانی که دارای مدارک تحصیلی بالاتر می‌باشند و از این به بعد به خدمت احضار می‌گردند دو سال تعیین گردد.
اینک برای اجرای مواد بالا طرح لایحه قانونی اصلاح قوانین فوق‌الذکر به ضمیمه تقدیم می‌شود.
ضمنا اگر تصویب بفرمایید چون در نظر است این قانون از اول خرداد ماه امسال به موقع عمل گذارده بشود لذا با قید یک فوریت تقدیم می‌شو و استدعای تصویب آن را می‌نماید.
- طرح و تصویب یک فوریت لایحه الغاء معافیت مشمولین مازاد بر احتیاج و الحاق موادی به قانون خدمت نظام وظیفه و اصلاح خدمت نظام وظیفه مشمولین فارغ‌التحصیلان دیپلمه به بالا
۵- طرح و تصویب یک فوریت لایحه الغاء معافیت مشمولین مازاد بر احتیاج و الحاق موادی به قانون خدمت نظام وظیفه و اصلاح خدمت نظام وظیفه مشمولین فارغ‌التحصیلان دیپلمه به بالا.
رئیس- چون لایحه مربوط به مدت خدمت نظام وظیفه فوریت دارد لایحه قرائت می‌شود.
ماده ۱- از تاریخ مصوب این قانون، قانون معافیت مشمولین مازاد بر احتیاج ارتش مصوب آبان ماه ۱۳۴۳ ملغی و مقررات زیر به قانون خدمت نظام وظیفه عمومی مصوب اسفند ماه ۱۳۲۱ الحاق می‌گردد:
- الف- در هر مرحله از تامین احتیاجات کلیه مشمولان عادی بلامانع توسط اداره وظیفه عمومی به مراکز آموزش ارتش شاهنشاهی تحویل خواهند شد.
- ب- تعدادی که برای تامین احتیاجات واحدهای ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری کل کشور مورد نیاز هستند به وسیله هیات‌هایی که ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری کل کشور تعیین خواهد نمود انتخاب و بلافاصله به انجام خدمت زیر پرچم مشغول خواهند شد.
- پ- پس از تامین احتیاجات ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری کل کشور به شرح مذکور در بند «ب» بالا چنانچه مازادی وجود داشته باشد پس از طی دوره‌های آموزش مقدماتی و تکمیلی انفرادی برای فرا گرفتن تعلیمات حرفه‌ای و کشاورزی و انجام خدمات عمرانی در اختیار دولت گذارده می‌شوند.
- ت- هر گاه امکانات ارتش شاهنشاهی اجازه ندهد که برنامه آموزش‌های مقدماتی و تکمیلی و انفرادی را درباره مشمولان مازاد بر احتیاج به موقع اجرا بگذارد و این قبیل مشمولان برای فرا گرفتن آموزش‌های حرفه‌ای یا کشاورزی و انجام خدمات عمرانی مورد احتیاج دولت هم نباشند مرخص و از انجام خدمت زیر پرچم معاف خواهند شد.
- تبصره- آیین‌نامه اجرایی مقررات این ماده به وسیله وزارتخانه‌های جنگ و کشور تدوین و تصویب و به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۲- بند «الف» ماده یک قانون مربوط به خدمت نظام وظیفه مشمولین فارغ‌التحصیل دیپلمه به بالا مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۳۹ درباره مشمولان دیپلمه و بالاتر که از تاریخ تصویب این قانون به بعد به خدمت اعزام خواهند شد به شرح زیر اصلاح می‌گردد.
- «الف- دوره زیرپرچم دو سال»
نخست وزیر، وزیر جنگ، وزیر کشور.
رئیس- فوریت این لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به اصلاح ماده ۲۸ از اصل هفتم کمیته امنیت دریایی مربوط به قرارداد سازمان مشورتی دریانوردی بین دول و ابلاغ به دولت
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به اصلاح ماده ۲۸ از اصل هفتم کمیته امنیت دریایی مربوط به قرارداد سازمان مشورتی دریانوردی بین دول و ابلاغ به دولت.
رئیس- گزارش کمیسیون‌های مربوط راجع به اصلاح ماده ۲۸ از فصل هفتم کمیته ایمنی دریایی مربوط به قانون سازمان مشورتی دریانوردی بین دول مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۵۳۲ - /۱۱ /۹ /۱۳۴۶ راجع به اصلاح ماده ۲۸ از فصل هفتم کمیته ایمنی دریایی مربوط به قانون سازمان مشورتی دریانوردی بین دول مصوب سال ۱۳۳۶ را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب گردیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مورد رسیدگی قرار داد و با تغییرات مجلس سنا موافقت کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- چون ماده ۲۸ از فصل هفتم (کمیته امنیت دریایی) مربوط به قرارداد سازمان مشورتی دریانوردی بین دول (که در تاریخ خرداد ماه ۱۳۳۶ به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده است) در چهارمین اجلاسیه مجمع عمومی سازمان مشورتی دریانوردی اصلاح گردیده و مجمع نامبرده اصلاح و تصویب قانونی آن را از کلیه کشورهای عضو تقاضا نموده است لذا ماده ۲۸ از قرارداد مذکور به شرح زیر اصلاح و به دولت اجازه داده می‌شود که اسناد الحاق آن را مبادله نماید:
ماده ۲۸- کمیته امنیت از ۱۶ عضو از بین اعضاء سازمان و دولی که در امر امنیت دریایی دارای منافع مهم می‌باشند از طرف مجمع به شرح ذیل انتخاب می‌گردند:
- الف- هشت عضو از بین دولی که دارای بیشترین ظرفیت هستند.
- ب- چهار عضو به نحوی انتخاب می‌گردند که انتخاب آنان طبق این بند موجب خواهد گردید که از هر یک از مناطق نامبرده زیر یک نفر نماینده در کمیته امنیت دریایی داشته باشد.
- ۱- آفریقا
- ۲- آمریکا
- ۳- آسیا و اقیانوسیه
- ۴- اروپا
- ج- چهار نفر بقیه اعضا از بین دولی که به نحو مذکور در بند الف و ب (به لحاظ بیشترین ظرفیت و به نمایندگی یکی از پنج قاره) انتخاب نشده‌اند انتخاب می‌شوند.
از لحاظ اجرای این ماده دولی که دارای منافع مهم امنیت در دریا هستند کشورهایی خواهند بود که در تهیه عده زیادی از کارکنان کشتی و یا در حمل عده زیادی مسافر (اعم از مسافرینی که در کشتی اطاق خواب داشته یا نداشته باشند) ذینفع بوده باشند.
اعضاء کمیته امنیت برای چهار سال انتخاب می‌شوند و مجددا حق انتخاب شدن را خواهند داشت.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مافی.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی لایحه راجع به اصلاح ماده ۲۸ از فصل هفتم کمیته ایمنی دریایی مربوط به قانون سازمان مشورتی دریانوردی بین دول مصوب سال ۱۳۳۶ را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب گردیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مطرح و با تغییرات مجلس سنا موافقت کرد. اینک گزارش آن را در تایید گزارش کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی- دکتر رفیعی.
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب ش د. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد دائر به تایید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق و ابلاغ به دولت
۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد دائر به تایید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق و ابلاغ به دولت.
رئیس- گزارش کمیسیون‌های مربوط راجع به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد در جلسه شنبه ۲۴ /۱ /۴۷ با حضور آقای امیر تیمور معاون وزارت امور خارجه لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را رسیدگی و با مختصر تغییر که در بعضی مواد موافقتنامه و پروتکل شماره ۲ آن به عمل آمده بود موافقت و لایحه را تصویب کرد. اینک گزارش آن به شرح زیر تقدیم شورای ملی می‌گردد:
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود موافقتنامه ضمیمه راجع به ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق و پروتکل‌های مربوط آن را که در تاریخ ۱۸ /۹ /۱۳۴۶ در بغداد منعقد گردیده اجرا نماید.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه دوشنبه ۲۶ /۱ /۱۳۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را رسیدگی و تغییرات مجلس سنا را که مورد موافقت کمیسیون اقتصاد نیز واقع گردیده بود تأیید و لایحه را تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح‌الله مافی.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه مورخ ۲۹ /۱ /۱۳۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را که در مجلس سنا با مختصر تغییراتی تصویب شده بود رسیدگی و مصوبه مجلس سنا را تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون دارایی- دکتر رفیعی.
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در جلسه مورخ ۲۹ /۱ /۴۷ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لایحه موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را که در مجلس سنا با مختصر تغییر به تصویب رسیده بود بررسی و مصوبه آن مجلس را تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون راه- مهندس فروهر.
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه
۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه.
رئیس- آقای امیر تیمور فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
امیر تیمور (معاون وزارت امور خارجه)- با اجازه مقام معظم ریاست به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌رساند که یکی از ارکان و اصول اساسی و ثابت سیاست خارجی دولت شاهنشاهی ایران توسعه مناسبات دوستانه با جمیع کشورها است و تشیید هر چه بیشتر مناسبات دوستانه با کشورهایی که دوستی قدیمی داشتیم یکی از بهترین طرق وصول به این هدف و تأمین این منظور روابط فرهنگی تشخیص داده شده است به پیروی از همین سیاست اخیرا قرارداد جدیدی برای همکاری‌های فنی بین ایران و فرانسه منعقد شده که این خدمتگزار اجازه می‌خواهم لایحه آن را به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم و تقاضای تصویب آن را بنمایم (احسنت).
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تصویب صورت جلسه
۹- تصویب صورت جلسه
رئیس- نسبت به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی دائر به تایید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی ایران و ابلاغ به دولت
۱۰- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی دائر به تایید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی ایران و ابلاغ به دولت.
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها راجع به اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی ایران مطرح است قرائت شود.
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه شنبه ۲۴ /۱ /۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۴۵۶۵۲-۵ /۱۱ /۴۶ راجع به اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی ایران را که در مجلس سنا با تغییراتی به تصویب رسیده بود مطرح و با مصوبه آن مجلس موافقت و لایحه را تصویب کرد.
اینک گزارش آن به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
ماده واحده- ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی مصوب ۲۹ دی ماه ۱۳۴۵ به شرح زیر اصلاح می‌گردد.
ماده ۹- مجمع عمومی صاحبان سهام تشکیل می‌شود از وزیر کشاورزی- وزیر دارایی- وزیر آب و برق- وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی- وزیر منابع طبیعی- وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی و رئیس کل بانک مرکزی ریاست جلسه را وزیر کشاورزی عهده دار خواهد بود.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس ریاحی.
گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه یکشنبه ۲۹ /۱ /۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی ایران را رسیدگی و مصوبه مجلس سنا را تصویب کرد. اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری – محمد دیهیم.
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون نظام راجع به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا
۱۱- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون نظام راجع به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم لایحه راجع به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۷ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۵۶۲۲۶-۱۲ /۱۲ /۱۳۴۶ دولت راجع به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی را که گزارش شور اول آن به شماره ۲۷۵ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور اول را عینا تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای انتظامی مندرج در ماده واحده مصوب ۲۱ خردادماه ۱۳۳۴ به «سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی» تبدیل می‌گردد.
مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان.
گزارش شور دم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۲۹ /۱ /۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه مربوط به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارجاع مجدد به کمیسیون
۱۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارجاع مجدد به کمیسیون
رئیس- گزارش شور اول لایحه راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۷ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۴۸۲۸۶-۱۴ /۱۲ /۱۳۴۶ دولت راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که به شماره ۲۶۲ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۹۶- در مواردی که وزارت جنگ و سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی به خدمت افسران و درجه‌داران بازنشسته مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی احتیاج پیدا نمایند می‌توانند آنان را به طور موقت و با حفظ وضع بازنشستگی به کار گمارده و حق‌الزحمه مناسبی برای آنان پرداخت نمایند.
شرایط دعوت و صورت وزارتخانه‌ها و مؤسسات وابسته به دولت که مجاز به کار گماردن افسران و درجه‌داران بازنشسته می‌باشند و همچنین میزان حق‌الزحمه آنان در آیین‌نامه‌ای که به تصویب هیات وزیران می‌رسد تعیین خواهد شد.
مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان.
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون جنگ لایحه دولت راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی- بنده می‌خواستم از تیمسار کاتوزیان خواهش بکنم اولا فلسفه تقدیم یک چنین لایحه‌ای را توضیح بفرمایند برای اینکه بنده نمی‌دانم چه فرقی دارد بین ماموری که در دستگاه دولت است با آنکه در سازمان نیروهای مسلح شاهنشاهی خدمت می‌کند. البته سازمان مسلح نیروهای شاهنشاهی صددرصد مورد احترام و اعتقاد ما هستند ولی ما اگر یک قانونی برای بازنشستگی در یک مواردی داریم باید در تمام جاها یکسان اجرا بشود. وزارتخانه‌ها موظف نیستند از مامورین خودشان با هر اندازه اطلاع بعد از بازنشستگی استفاده بکنند ولی به موجب این لایحه ما تمام وزارتخانه‌ها را مجاز می‌کنیم که اگر خواستند از مامورین کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی استفاده بکنند بنده فکر می‌کنم این برای خود دستگاه ایجاد زحمت خواهد کرد از فردا تمام بازنشستگان ارتش فشار خواهند آورد و می‌گویند ما را در یک وزارتخانهای به کار بگمارید اینها اگر قابل استفاده هستند چرا متقاعدشان می‌کنید نگهشان بدارید سن تقاعد را در ارتش تغییر بدهید ولی اگر واقعا به سن تقاعد رسیدند باید بروند استراحت بکنند اگر سوال کنم وزارت کشاورزی از یک افسر بازنشسته ارتش چه استفاده‌ای می‌کند خواهید فرمود که بعضی از سازمان‌هایی ما داریم مثل نیروهای دفاع غیرنظامی آن را من قبول دارم ولی برای آنها یک مقررات خاصی بیاورید بگویید چند نفر می‌خواهیم دویست نفر بیاورید ما تصویب می‌کنیم بنده معتقدم این لایحه در مصلحت شما نیست که ما یک چنین لایحه‌ای را تصویب بکنیم و بعد از فردا صبح تمام افسرانی که متقاعد شده‌اند و رفته‌اند دنبال کارهای دیگر اینها برگردند به شما و سایر دستگاه‌ها فشار بیاورند و با مناسباتی هم که ممکن است وجود داشته باشد یا به وجود بیاید اینها بیایند سر کار و ما بایستی یک حقوق تقاعد به آنها بدهیم از صندوق تقاعد و یک حق‌الزحمه دیگر هم بدهیم که میزانش معلوم نیست اگر یک کسی به نمایندگی مجلس انتخاب می‌شود مثلا تیسمار حکیمیان حق ندارند پول تقاعدشان را بگیرند بایستی یا پول مجلس را بگیرند یا پول تقاعد را ولی این آقایان هم پول تقاعد را می‌گیرند و هم یک حق‌الزحمه دیگر این به نظر بنده کار صحیحی نیست و باید تجدیدنظری بشود من شخصا با اصلش موافق نیستم و اصلش را هم صحیح نمی‌دانم برای مملکت وقتی ما یک مقررات برقرار می‌کنیم و تصویب می‌کنیم دائم استثنا از اصل غلط است هم مردم را ناراحت می‌کنیم هم مامورین به شما فشار می‌آورند یک قانونی است بر اساس این قانون اینها متقاعد هستند و حقوقشان را می‌گیرند افسر متقاعد ماهی دو هزار تومان سه هزار تومان حقوق می‌گیرد خوشبختانه از وجود افسران در مؤسسات خصوصی استفاده می‌شود دیگر در مؤسسات دولتی باب نفرمایید اگر خیلی مورد احتیاج هست طبق قاعده و ضابطه‌ای باید باشد یک وضعی باشد که در سازمانهای به خصوصی بتوانند استخدامش بشود والا به صورت عام در سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی یک وضعی پیدا خواهد کرد که تمام آنها به کار برخواهند گشت آن وقت هم پول از صندوق بازنشستگی می‌گیرند و هم یک پول دیگر می‌گیرند به عنوان حق‌الزحمه که کشدار است حق‌الزحمه به هر مبلغی که خواستند به اینها می‌دهند این امر در وضع فعلی به نظر بنده صحیح نیست و اگر ضرورتی دارد توضیح بفرمایید که من به ضرورتش آگاه بشوم و الا به این صورت ایجاد زحمت برای خودتان و دستگاه مملکت خواهد کرد (صحیح است).
رئیس- آقای روحانی بفرمایند.
روحانی- بنده قبل از اینکه همکار محترم جناب دکتر الموتی به عنوان مخالف صحبت کنند در لایحه به عنوان موافق اسم نوشته بودم صحبت کنم و دلایلی داشتم که به عرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌رسانم مطلبی که جلب توجه مرا کرد که در این باب موافق صحبت کنم دو مساله است یکی اینکه جناب دکتر الموتی در ارتش شاهنشاهی خوشبختانه افسرانی که ما داریم همه تحصیلکرده و متخصص هستند (دکتر الموتی- بنده هم این مطلب را می‌دانم) در حالی که برای مملکت ما، به افراد دانشمند، بصیر و مطلع و منضبط به خصوص نهایت احتیاج را داریم صحیح نیست که از افرادی که تجربه دارند دانش دارند دوران طولانی از عمرشان را با انضباط زندگی کرده‌اند در کارهای اساسی و حساس که در تخصص و تجربه و دانش آنها استفاده نکنیم به خصوص در این دوره از امور مملکت که دوره سازندگی و انقلاب است و بایستی از تمام نیروها استفاده کنیم (یک نفر از نمایندگان- تیپ جوان هستند) (یک نفر از نمایندگان- ده‌ها هزار نفر جوان در دانشگاه‌ها هستند نمی‌شود استثناء قائل شد) جوان‌های به جای خود محفوظ از نیرویشان استفاده شود ولی من خواهش می‌کنم از همکاران که بحث پیر و جوان را به میان نیاورند این بحث صحیح نیست برای اینکه باید قدرت کار و قدرت فکری اشخاص مورد توجه باشد اگر این مطلب را عنوان بکنیم آن مرزی که برای پیر و جوان در نظر بگیریم کار مشکل می‌شود باید بگوییم از پیر چه کاری ساخته است و چه استفاده‌ای می‌دهد مخصوصا که اشاره کردند آقای دکتر الموتی و اظهار نگرانی کردند بنده به جا دیدم متذکر بشوم خوشبختانه روز به روز در مملکت ما نظامات اداری حتی نظامات اجتماعی ما به قدری پیشرفت می‌کند که دیگر تصمیماتی دور از مصلحت و واقعیت اتخاذ نمی‌شود و نگرانی نباید داشته باشید که ممکن است به خواهش بنده یا اصرار دیگری یک فردی که صلاحیت و شایستگی نداشته باشد در کاری به خدمت بگمارند. یک مطلبی را اشاره فرمودند من فکر می‌کنم که این مطلب باید روشن بشود صندوق بازنشستگی برای کارمندان حق خودشان است یک مقرراتی در گذشته وضع کردند تصویب‌نامه‌هایی آوردند عده‌ای را آوردند سربار صندوق بازنشستگی کردند و کار را به جایی رساندند که صندوق بازنشستگی به کمک مالی احتیاج دارد و باید در بودجه مملکت مبلغی منظور بکنند این عمل صحیحی نبوده و در گذشته شده است ولی اگر نظمی در کار صندوق بازنشستگی ما می‌بود و به این ترتیب عمل نمی‌کردند از بودجه مملکت نمی‌بایست پولی به آنجا داده بشود موجودی صندوق قادر بود که حقوق بازنشستگان داده بشود چه فرق می‌کند الان شرکت بیمه داریم و تمام سرمایه‌اش متعلق به دولت است متعلق به مملکت است اگر بنده می‌رفتم بیمه می‌شدم حالا حق بیمه به من نمی‌دادند؟ با اینکه نماینده مجلس هستم حقوق بازنشستگی حق بنده و سایر بازنشستگان است حق خودشان است این از بودجه مملکت و صندوق مملکت نیست یک پاداشی از زمان خدمت خودشان است از بودجه صندوق مملکت نیست اگر خدمتی انجام دادند اگر کار اضافه‌ای انجام دادند باید حقوق اضافه و پول اضافه‌ای به آنها داده شود این تعبیر تعبیر صحیحی نیست باید اصلاح بشود این تغییر انشاء‌الله با ترتیبی که در قانون استخدام داده شده خیال می‌کنم که این مطلب برطرف بشود پول بازنشستگی پول خود کارمند است که به او داده می‌شود از این لحاظ به نظر بنده صحیح نیست برای اینکه از بودجه مملکت استفاده نمی‌کنند (دکتر الموتی- نظر بنده این است که متقاعدشان نکنند آنها که قابل استفاده هستند) موضوع متقاعد کردن در تشکیلات چند مطلب دارد به خصوص در ارتش هر سنی یک اقتضایی دارد نمی‌شود بازنشسته نکنند برای اینکه حتماً باید افراد جوان بیایند در صف‌های اول قرار بگیرند (سرتیپ حکیمیان- در ارتش ۴۲ ساله بازنشسته شده) و در تمام قسمت‌ها پیش می‌آیند اما به یک مرحله‌ای از سازمان می‌رسند که قدرت کار ندارند در آن تشکیلات لازم نیست باشد به نظر بنده نگرانی از این بابت صحیح نیست و بایستی در این دوره از این نیروها استفاده بکنیم نهایت باید کمال سعی و کوشش بشود که از این نیروها صحیح و به موقع استفاده بشود بنده اضافه می‌کنم و پیشنهاد کردم که این چنین افرادی در کادر کشوری هم اگر وجود دارند از آنها هم استفاده بشود شما الان عده‌ای از کارمندان کشوری را دارید که از وجودشان خوب می‌شود استفاده کرد شایستگی و قابلیت خدمت دارند بازنشسته شدند چرا نبایستی به آنها کار داد و از وجود آنها استفاده کرد آقایان آیین‌نامه هشرداری‌ها را گذراندند و گفتند چرا نباید یک مامور مجرب اگر در کادر اداری هست با رتبه ۹، ۹۰۰ تومان حقوق می‌گیرد چطور می‌تواند زندگی کند (سرتیپ‌پور- تسری ندهید پس جوان‌ها چه بکنند) تمام تجربه‌اش هم در خدمت اداری است اگر توجه بشود و نسبت به آنها هم اقدامی بشود خیلی به جا خواهد بود بنده پیشنهادم را به مقام ریاست تقدیم می‌کنم و امیدوارم مورد توجه قرار بگیرد سعی کنید به کار به کاردان داده بشود از هر کس آن کاری که از عهده‌اش برمی‌آید در مملکت از وجودش استفاده بکنید دیگر بحث پیر و جوان و بحث تحمیل و امثال این بایستی از سازمانهای ما بیرون رانده شود این مساله مطلقا مطرح نیست هر کس هر قدر کار بکند باید دستمزد هم بگیرد در تشکیلات ما هم تبعیض و اعمال نفوذ بحمدالله خیلی خیلی کم شده و باید به کلی از بین برود بنابراین هیچ نگرانی از این بابت نخواهد بود و کارهای خصوصی هم بحمدالله اینقدر هست که هیچ جای نگرانی نیست و نگرانی نداشته باشید.
رئیس- آقای پزشک‌پور بفرمایید.
پزشک‌پور- توضیحاتی که جناب آقای روحانی رئیس محترم کمیسیون کشور بیان فرمودند بیشتر من را برانگیخت که اینجا عرایضی خدمت همکاران عرض کنم چون نسبت به خود لایحه در واقع نظر فراکسیون پارلمانی حزب پان‌ایرانیست به همان کیفیت بود که همکار گرامی آقای دکتر الموتی عضو فراکسیون اکثریت بیان فرمودند و اما توضیحات جناب آقای روحانی ایجاب کرد که در واقع در پارلمان توضیحات دیگری داده بشود به خصوص که به این نکته اشاره فرمودند که آقایان نگرانی نداشته باشند زیرا در این مملکت کارها بر طبق یک قواعد و ضوابط درستی انجام می‌گردد هر گاه انتصاباتی انجام بگیرد بعد از تصویب این لایحه جای نگرانی نیست درست است مساله این نیست آقای روحانی تمام کارها باید بر طبق یک اصول و ضوابطی صورت بگیرد به خصوص کارهایی که در قوه مقننه صورت می‌گیرد (صحیح است) این باید سرمشق باشد برای دستگاه‌های دیگر در این تردیدی نیست که همه ما نسبت به ارتش شاهنشاهی، افسران و سربازان ارتش دلاور شاهنشاهی احترام توام با سپاس و ستایش قائل هستیم (صحیح است) در این تردید نیست که ما خدمات آنها را خدمات برجسته می‌شناسیم و این کوشش‌ها را سپاسگزار هستیم (صحیح است) ولی این به هیچ وجه موجب نیست که تصمیماتی برخلاف اصول اتخاذ بشود و مطمئنا همان کوشندگان و دلاورانی که برای این مملکت مبارزه می‌کنند وقتی توضیحات گفته بشود آنها هم قلباً رضایت نخواهند داد که یک اقداماتی خلاف اصول صورت بگیرد مسأله بسیار مشخص است اولاً در این لایحه من می‌بینم ذکر شده است که هرگاه وزارت جنگ و سایر سازمانهای دولت به افسران بازنشسته احتیاج داشته باشند آنها را دعوت به خدمت بکند و گذشته از حقوق بازنشستگی یک حق‌الزحمه‌ای بپردازد من نمی‌دانم اگر کار آنها مفید بوده و یا ضرورتی به انجام کار آنها بوده است به خصوص برای خود سازمان مربوط دیگر چرا آنها را بازنشسته نکردند؟ (سرتیپ حکیمیان- اشتباه همین جا است) چرا اینها را بازنشسته کردند؟ حال اگر مواردی هست که احتیاج هست بر اینکه یک چنین افرادی که نیروی جوانی دارند اطلاعات و تجربیات لازمه دارند مجددا از وجود آنها استفاده بشود بیایند مقررات را به نحوی اصلاح بکنند که باز شاغل بشوند و انجام خدمت بکنند (صحیح است) و بعد اگر به فرض اینکه باز به این کیفیت باید بیایند در همان وزارتخانه مربوط خودشان تصدی بکنند اموری را به چه مناسبات سوای حقوق بازنشستگی که می‌گیرند حق‌الزحمه‌ای به آنها داده شود؟ اینها یک اموری است که ایجاد تبعیض می‌کند و وقتی این تبعیض به وجود بیاید ایجاد همان وضع نابسامان را خواهد کرد که انقلاب اداری برای از بین بردن آن وضع نابسامان به وجود آمده یعنی از بین بردن تبعیض، این تبعیض در هر شکلی که باشد روا نیست، درست نیست و به همین کیفیت نسبت به سایر سازمان‌ها و مقامات دولتی و به خصوص من هرگز نمی‌توانم این استدلال را بپذیرم عرض کردم ما سپاس و ستایش می‌کنیم در این تردیدی نیست ولی به چه جهت و به چه مناسبات همین استدلال جنابعالی نمی‌تواند شامل حال سایر سازمانهای دولتی بشود (صحیح است) بنابراین اگر به این کیفیت باشد تمام اشخاص و هر فرد ایرانی که در هر سازمان و در هر تشکیلاتی خدمت کرده است و خدمت او بدون شائبه بوده و خدمت او توام با صداقت بوده، پرونده او منزه بوده او به مملکتش، به وطنش و به شاهنشایش خدمت کرده اعم از اینکه در لباس ارتشی باشد اعم از اینکه کارمند دارایی باشد اعم از اینکه کارمند وزارت خارجه باشد اعم از اینکه قاضی دادگستری بوده باشد پس ما نمی‌توانیم یک مقرراتی وضع بکنیم که نسبت به بعضی از اینها یک نوع امتیاز خاص را قائل بشویم نسبت به اینها بدعت قائل بشویم (روحانی- بنده همین پیشنهاد را کردم) علی‌ایحال این لایحه تیمسار کاتوزیان همانطور که آقای دکتر الموتی بیان فرمودند لایحه‌ای است که اصلح این است که خود جنابعالی و وزارت جنگ این لایحه را پس بگیرند و پس گرفتن این لایحه در واقع هماهنگی با این روش و سلیقه مجلس شورای ملی که واقعا استقرار عدالت اداری در سازمانهای مختلف است (رضوی- نفرمایید نظر مجلس شورای ملی است) جنابعالی بعد بفرمایید اینجا استدلال بفرمایید، دفاع بفرمایید (رضوی- بحث سر دفاع و غیردفاع نیست شما نظر خودتان را بفرمایید) تریبون در اختیار شما است من چنین استنباط می‌کنم شما هم بعد بفرمایید اینطور نیست و رای مجلس شورای ملی مشخص خواهد کرد جنابعالی هم تشریف می‌آورید دفاع می‌فرمایید این تریبون در اختیار جنابعالی هم هست من فکر می‌کنم که آقایان هماهنگ هستند چنین نیست؟ (رضوی- خیر این طور نیست) بسیار خوب تشریف می‌آورید مذاکره می‌شود و رای گرفته می‌شود و این لایحه به این کیفیت نه با اصول کلی و نه با قواعد کلی تطبیق می‌کند و نه عدالت اداری و اصل انقلاب اداری. و به جهاتی که عرض کردم و به خصوص نکته اساسی آن آقای دکتر الموتی به آن اشاره کردند این سبب خواهد شد دیگر سازمانهای اداری هم چنین تقاضاهایی سبب خواهند داشت من نمی‌دانم اگر یک چنین لایحه‌ای را تصویب بکنیم فردا وزارت دارایی اگر چنین لایحه‌ای تصویب کنیم فردا وزارت دارایی اگر چنین لایحه‌ای بیاورد و بگوید اجازه بدهید که از کارمندان بازنشسته خودم برای امور خودم استفاده بکنم و به آنها حق‌الزحمه بدهم ما چطور با چنین لایحه‌ای می‌توانیم مخالفت بکنیم؟ چطور چنین چیزی خواهد بود اگر وزارت دادگستری چنین لایحه‌ای بیاورد و اگر وزارت کار و امور اجتماعی چنین لایحه‌ای بیاورد و همه سازمانهای دولتی چنین لایحه‌ای بیاورند ما با چه منطق و استدلالی در برابر آن می‌توانیم مقابله بکنیم و نپذیریم (مهندس ارفع- آنها را هم تصویب می‌کنیم) خنده نمایندگان) بله مگر آنکه همانطور که می‌فرمایید آنها را هم تصویب کنیم و ملاحظه می‌فرمایید که چه تالیف اسدی خواهد داشت استدعا این است من این استدعا را می‌کنم گروه پارلمان پان ایرانیست این استدعا را دارد که این لایحه را پس بگیرند و اگر مسائلی از این قبیل هست یک بررسی کلی صورت بگیرد و به صورت قواعد و ضوابط کلی که ناظر به تمامی کارمندان دولت باشد و از جهات مختلف بررسی شده باشند به مجلس شورای ملی تقدیم بشود (احسنت، آفرین).
رئیس- تیمسار سپهبد کاتوزیان بفرمایید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست اول بنده یک فرقی که بین افسران و درجه‌داران بازنشسته ارتش و کارمندان بازنشسته وزارتخانه‌های کشوری است به عرض برسانم فرق یک نفر افسر بازنشسته و با یک کارمند بازنشسته این است که یک کارمند بازنشسته اگر در رده قضات باشد تا سن ۶۵ الی ۷۰ می‌تواند خدمت کند اگر کارمند وزارتخانه عادی باشد بیش از ۶۰ سال سن دارد ولی در ارتش مقررات عبارت از این است که یک مبدائی داریم یک سازمانی داریم یک محل‌های سازمانی داریم وقتی که به آن مقام و به آن محل رسیدیم مگر ما چند محل امیری و سرلشکری می‌توانیم داشته باشیم؟ یک عده در حدود یک رقم قابل ملاحظه‌ای سرهنگ می‌آیند به پای محل سرتیپی می‌رسند آیا ارتش برایش مقدور است که تمام این سرهنگ‌ها را سرتیپ بکند؟ آیا تمام سرتیپ‌هایی که مدت خدمت سرتیپی خود را می‌گذرانند ارتش می‌تواند تمام اینها را سرلشکر بکند؟ این اشکالات و مقدورات سازمانی است الان در همین مجلس تیمسار سرتیپ حکیمیان می‌دانید چند ساله بازنشسته شدند؟ ۴۶ ساله. جناب سرهنگ معصومی معاون وزارت کشاورزی که تا چند دقیقه پیش اینجا تشریف داشتند با ۴۲ سالگی بازنشسته شدند پس این فرق هست بین افسر بازنشسته و کارمند بازنشسته (مهندس ارفع- چرا در این سن بازنشسته شدند؟)
الان عرض می‌کنم در نتیجه محدودیت‌های سازمانی که هست عرض کردم که یک تعداد سرهنگ من باب مثال هزار سرهنگ موعد ترفیعشان است ارتش چه تعدادی می‌تواند سرتیپ داشته باشد چقدر می‌تواند سرتیپ داشته باشد؟ تمام مقام‌های سرتیپی و سرلشکری و سپهبدی و ارتشبدی در ارتش در حدود ۲۰۰ محل است ما این همه سرهنگ و سرتیپ که می‌آیند از درجات پایین که نمی‌توانیم همه را به درجات ارتش مانند مخروطی است که بالایش کوچک است تعدادش کم است هر چه می‌آید پایین تعداد زیادتر می‌شود اگر تمام اینهایی که دارای درجات پایین هستند بیایند بالا یعنی به عکس بشود این تعادل به هم می‌خورد لازمه‌اش این است که سازمان ارتش به صورت مخروطی باشد که در راس تعداد کم و هر چه پایین‌تر می‌آید تعداد زیادتر می‌شود با این محدودیت‌های سازمانی ما نمی‌توانیم تمام آنها را درجه بدهیم و به درجه بالاتر مفتخرشان بکنیم به علاوه پیشرفت علم و صنعت ایجاب می‌کند که اسلحه و وسایل هر روز تغییر بکند اشخاصی که باید عهده‌دار تصدی این مقام‌ها بشوند لازمه‌اش این است که آن اشخاص و آن دوره‌ها را دیده باشند الان ما افسرانی که داریم اکثر دانشگاه جنگ را دیده‌اند دانشگاه‌های خارج را دیده‌اند باز برای انتصاب به بعضی مشاغل به معلومات اینها اکتفا نمی‌کنیم ما یک عده‌ای را می‌آوریم و دوره‌ای جدید می‌گذاریم که اینها ببینند تا بتوانند فرماندهی را عهده‌دار بشوند افسران امروز با افسران سابق این فرق را دارند که حداقل اینها دانشکده دیده هستند ما افسری که دانشکده ندیده باشد اصلا نداریم الان در کادرمان نداریم چندی پیش لایحه‌ای تصویب فرمودید که درجه‌دارانی که می‌گیریم درجه‌دار دیپلمه است با سابق فرق دارد درجه‌دار در سابق اصلا سواد نداشت حداکثری که ما در سابق می‌گرفتیم تحصیلات آنها در حدود ۴ ابتدایی بود که آموزشگاه گروه‌بانی بود الان وسائلی که در ارتش هست و همان درجه‌دار باید بداند از لحاظ علمی و فنی باید لااقل دیپلمه باشد بعضی مشاغل داریم در قسمت رادار مثلا اینها باید معلوماتشان بالاتر از دیپلم باشد چون نمی‌توانیم این درجه‌دارها را بالاتر یا به درجه افسری نائل نماییم ملاحظه فرمودید که برای آنها حق فنی پیشنهاد شد که در سطح درجه‌داری بگذاریم استفاده کنند پس با این اوضاع و احوالی که عرض کردم افسر بازنشسته یک کسی نیست که از کار افتاده باشد و قادر به کار نباشد و وبال جامعه باشد افسری است که بحبوحه جوانیش می‌باشد افسری است که باید درجه بگیرد افسری است که در مقامی که خدمت می‌کند می‌تواند استفاده بدهد و اینها را در سازمان نگه دارد عرض کردم خدمتتان ما مثل سایر وزارتخانه‌ها نیستیم تمام افسرانی که رسیدند به سرهنگی. می‌توانیم آنها را سرتیپ کنیم تمام اینها اشکالات و محدودیت سازمانی است تمام اینها تعدادشان محدود است یک سرهنگ نمی‌تواند برود در مقام سرهنگ دومی خدمت کند ولی در وزارتخانه‌ها دیده‌اید که یک رتبه نه ممکن است اندیکاتور نویس شود ولی در ارتش این امر محال است که ما افسری داشته باشیم که شغلی برایش نداشته باشیم و بدون شغل سازمانی ترفیع بگیرند و بیایند بالا ولی از طرف دیگر سازمانی در ارتش داریم به نام نیروی پایداری و یک سازمان دیگری در وزارت کشور داریم به نام نیروی دفاع غیرنظامی لازمه این دو سازمان این است که اداره‌کنندگان آن افسر ارتش باشند و آن سازمان‌ها مایلند و می‌خواهند که افسر حاضر به خدمت به آنها بدهند ولی با این اشکالات که عرض کردم افسر حاضر به خدمت نداریم دست کم متوسل می‌شویم به افسران بازنشسته و یا یک مشاغل دیگری هست در کشور که ایجاب می‌کند از وجود یک اشخاصی که انضباط پشت‌کار داشته باشند یا آموزش نظامی را دیده باشند مثلاً برای انتظامات کارخانه‌ها استفاده بشود مثلاً تعدادی افسر در حدود هفت هشت نفر در گمرکات جنوب داریم در بند لنگه در چاه بهار داریم اینها در اختیار وزارت دارایی هستند که به سمت بازرس خدمت می‌کنند یک عده افسر بازنشسته در اوقاف داریم که با سمت مدیر کلی اوقاف دارند. خدمت می‌کنند نمایندگان محترم در مراکز حوزه‌های خود که تشریف می‌برند می‌بینند پس فرق است بین افسر بازنشسته و یک کارمند بازنشسته و از طرفی در وضع موجود ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی این اجازه را به ارتش داده است ماده ۹۶ می‌گوید «صاحبان حقوق بازنشستگی یا وظیفه بازنشستگی چنانچه در ادارات کشوری و یا مؤسسات و بنگاه‌هایی که مستقیم و غیرمستقیم با بودجه دولت اداره می‌شود به خدمت اعم از رسمی یا غیررسمی پذیرفته شوند در تمام مدت تصدی شغل جدید فقط از یک حقوق استفاده خواهند کرد و مدت خدمت مذکور جزء سنین خدمت نظامی منظور نشده و موجب تجدید نظر در حقوق بازنشستگی مقرر آنان نخواهد گردید» ما این قانون را داریم (بانو تربیت- وقتی این قانون را دارید دیگر احتیاج به لایحه جدیدی نبود) اولا افسری که بازنشسته می‌شود وقتی بازنشسته شد در خانه‌اش رفت یک حقوق بازنشستگی می‌گیرد و این دیگر حاضر نیست مجانی بیاید یک شغل دیگری را بیگاری بکند و برای ما این کار را بکند قانون استخدام کشوری جلوی این کار را گرفته ارتش لازم است که از وجود افسران بازنشسته خودش در سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها استفاده کند ولی قانون استخدام کشوری جلوی اینکار را گرفته است پس به دلائلی که عرض کردم ایجاب کرد چنین لایحه‌ای تقدیم بشود به علاوه فرمودند اگر قابل استفاده هستند چرا آنها را بازنشسته می‌کنید به همین دلیلی که عرض کردم به واسطه محدودیت سازمان است چون وقتی به یک نفر سرگرد درجه می‌دهیم لازمه‌اش آن است که آن مقام را داشته باشد یک نفر سرگرد وقتی سرهنگ دوم می‌شود باید در شغل سرهنگ دومی انجام وظیفه کند این محال است که یک نفر سرگرد سرهنگ دوم بشود و در همان پست سرگردی باشد اولین شرط ترفیع لازمه‌اش محل سازمانی است و محال است که یک سرهنگی سرتیپ بشود و در پست سرهنگی انجام وظیفه بکند با روش جدید هر کسی در هر شغلی که هست به شرطی که شش ماه ابراز لیاقت و شخصیت بکند و در این مقام بالاتر به نحو احسن انجام وظیفه کند به ترفیع مفتخر می‌شود. ولی در مورد آن قسمتی که فرمودید از این به بعد توسل به این و آن زیاد می‌شود و تشبث زیاد می‌شو لازم است بنده مقررات فعلی ارتش را به عرض آقایان برسانم الان در خود سازمان ارتش فرمانده ارتش سوم یا فرمانده ارتش دوم یا ارتش یکم هر کدام را که بگوییم هیچ وقت حق ندارد تقاضا کند که یک نفر به نام باقر کاتوزیان را بدهید به من و او را به آن ارتش دیگر ببرد. ارتش تقاضا می‌کند از فرماندهی ارتش که من احتیاج به دو سپهبد و سه سرهنگ و هفت سرگرد دارم و این ارتش است که می‌آید بررسی می‌کند و تحقیق می‌کند که این افرادی را که می‌خواهد در آن پست‌ها بگذارد چه اشخاصی واجد شرایط هستند آنکه بیشتر واجد شرایط است در آن محل گمارده می‌شود در مورد افسران بازنشسته‌ای که الان به کار گمارده می‌شوند صد در صد همینطور است و روش فعلی ما این است و از این به بعد هم قول می‌دهم به آقایان که این روش ادامه پیدا کند و استحضار دارید که ارتش شاهنشاهی تحت فرماندهی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران فرمانده اداره می‌شود و کوچکترین اصلاح در این موارد به شرف عرض می‌رسد یک نفر افسر بازنشسته‌ای که به یک سازمانی دیگر منتقل می‌شود محال است که فرض کنید وزارتخانه روی خصوصیتی که با این افسر بازنشسته دارد از وزارت جنگ بخواهد که فلان سرهنگ یا سرتیپ بازنشسته را به من بدهید بلکه تقاضا می‌کند که برای این مشاغل من دو یا سه سرهنگ می‌خواهم و این ارتش است که می‌آید بررسی می‌کند آنهایی را که واجد شرایط هستند و به درد این پست می‌خورند و آبروی ارتش را حفظ می‌کنند اینها را معرفی می‌کنند به شرف عرض می‌رسد پس از تصویب به کار گمارده می‌شوند این طور نیست که افسران بازنشسته پایشان را دراز بکنند طرف وزارت دارایی یا طرف وزارت کشور که فلان شغل را بگیرند یا بگویند فلان پول را به ما بدهید محال است پس از آنکه صورت این چنین افسران بازنشسته باید استفاده کنند تایید و تصویب شد این کار انجام می‌شود و بنده قول می‌دهم که این نگرانی نیست که سیل افسران بازنشسته سرازیر شود برای خدمت و توسل به این وزارتخانه و آن وزارتخانه و استحضار دارید که مشاغل وزارتخانه‌ها هم محدود است و وقتی افرادی دارای مشاغلی هستند که نمی‌توانند افسر بازنشسته را سر آن شغل بگذارند آن شغل یک اداره و یک متصدی دارد و یک پست مشخص ایجاب نمی‌کند که آن شخص را بردارند و جایش را بدهند به یک افسر بازنشسته پس این مشاغلی که به یک افسر بازنشسته می‌دهند مشاغلی است که متناسب با اوضاع و احوالی است پس جای هیچ نگرانی نیست و همیشه این روشی که بنده به عرض نمایندگان محترم رساندم رعایت می‌شود.
مهندس ارفع- تیمسار کاتوزیان فرمودید وزارتخانه‌ها از وزارت جنگ تقاضا می‌کنند در صورتی که آنها برای خودشان تشکیلاتی دارند.
تیمسار کاتوزیان- بله الان روش این است که هر افسر بازنشسته‌ای را هر وزارتخانهای می‌خواهد از وزارت جنگ تقاضا می‌کند و عرض کردم روش استثنایی را بگذارید کنار که یک در هزار باقر کاتوزیان را بخواهند و به آنها بدهند اصل این است که این وزارتخانه‌ها می‌گویند ما برای فلان شغل برای فلان ماموریت برای انتظامات فلان جا اینقدر افسر می‌خواهیم با این درجات و ارتش می‌آید بررسی می‌کند از روزی که ستون دوم بوده تا به امروز که هیچ نقطه ضعفی نداشته باشد که خدای نکرده برود و آبروی جامعه را ببرد پس این اشخاصی که کار به آنها مراجعه می‌شود و به این شکل نیست که فلان وزارتخانه که با باقر کاتوزیان یک حسن مناسبات یا قوم خویشی دارد دست مرا بگیرد و ببرد به هیچ وجه چنین نیست اطمینان می‌دهم روش انتخاب افسر بازنشسته همین بود که به عرض آقایان محترم رسید.
رئیس- خانم تربیت فرمایشی داشتید بفرمایید.
بانو تربیت- بنده از فرمایشات تیمسار چنین استنباط کردم که اساسا در سایر سازمان‌ها هم متاسفانه این مطلب هست که هیچ وقت سازمانهای ما درست به اندازه احتیاجات ما نیست یا اشخاص زیادند یا کم بنده نظرم این است که وقتی چنین پیش‌آمدهایی می‌شود باید این نتیجه را گرفت که اول سازمان را درست کرد یعنی اگر ارتقاء درجات تیمسار عزیز به آن درجه‌ای که زیاده از حد است می‌رسد شما از اول بنشینید فاصله بین سرگرد شدن تا سرتیپ شدن را ده سال کنید یا فلان سرتیپ با یک امتیاز فوق‌العاده سرلشکر بشود و با یک امتیاز خیلی فوق‌العاده سپهبد بشود والا اگر این سازمان با این ترتیب باشد خواهید دید که دچار اشکال خواهد شد و بنده فکر می‌کنم این علاج نیست این علاج صحیحی نیست که بعد از این هر چه عده‌شان زیاد بشود به عنوان استفاده به تمام سازمان‌ها پخش بشوند همانطور که همکاران عزیزمان فرمودند ما انقلاب اداری کردیم و گفتیم این تبعیضات از بین برود اگر یک افسر بازنشسته حق داشته باشد که به هر سازمان یا اداره‌ای برود آن وقت به طریق اولی همه این حق را خواهند داشت خدا شاهد است خودم هم ۴۶ سال داشتم که بازنشسته شدم (خنده نمایندگان) البته از ۱۸ سالگی شروع کرده بودم الان هم اینجا هستم که می‌بینید آن نیرو را هم داشته‌ام پس امثال بنده در سایر سازمان‌ها و سایر ادارات خیلی هستند کسانی هستند که واقعا شایسته هستند من این پیشنهاد را می‌کنم عوض این لایحه لطفاً لایحه دیگری بیاورید برای اینکه درجات به این سرعت بالا نرود و مطابق سازمان وزارت جنگ باشد (احسنت).
رئیس – آقای دکتر میرعلاء فرمایشی دارید بفرمایید.
دکتر میرعلاء- بنده می‌خواستم از تیمسار معاون وزارت جنگ سوال کنم افسرانی که الان در اوقاف و سایر ادارات هستند اضافه حقوق می‌گیرند یا خیر؟
سرتیپ حکیمیان (مخبر کمیسیون نظام)- چه فرمودند بنده ملتفت نشدم؟
رئیس- ایشان سوال کردند افسرانی که در اوقاف یا سایر سازمانهای دیگر خدمت می‌کنند اضافه حقوق می‌گیرند یا خیر؟
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- الان افسرانی که در نیروی پایداری یا دفاع غیرنظامی یا اوقاف یا سایر جاها کار می‌کنند یک مبلغی به نام حق‌الزحمه یا پاداش یا به نام حق ایاب و ذهاب به آنها پرداخت می‌شود به همان شکل که عرض کردم ماده ۹۶ موجود به وزارت جنگ این اجازه را داده است و قانون استخدام کشوری که تصویب شد یک قدری جلوی این کار را گرفت بنابراین ایجاب می‌کرد که تغییری در ماده ۹۶ بدهیم.
عده‌ای از نمایندگان- پس بگیرید.
رئیس- بنده می‌خواستم پیشنهاد بکنم در صورتی که همکاران موافق باشند لایحه برگردد کمیسیون تا مطالعه بیشتری بشود (صحیح است) بنابراین رای می‌گیریم به اینکه لایحه به کمیسیون برگردد خانم‌ها و آقایانی موافقند که لایحه برود به کمیسیون تا مطالعه بیشتری بشود خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای مطالعه بیشتر به کمیسیون فرستاده می‌شود.
- قرائت گزارش کمیسیون رسیدگی به سوالات راجع به سوال آقای دکتر فریور در مورد توتون و غله در آذربایجان و کردستان و خاتمه یافتن موضوع سوال ایشان
۱۳- قرائت گزارش کمیسیون رسیدگی به سوالات راجع به سوال آقای دکتر فریور در مورد توتون و غله در آذربایجان و کردستان و خاتمه یافتن موضوع سوال ایشان.
رئیس- گزارش کمیسیون رسیدگی به سوالات قرائت می‌شود.
سوال آقای دکتر فریور در مورد توتون و غله و آذربایجان غربی و کردستان که طبق تصمیم متخذه جلسه سه‌شنبه هفتم آذرماه ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی به کمیسیون رسیدگی به سوالات ارجاع شده بود. در جلسه چهارشنبه ۲۵ بهمن ماه ۱۳۴۶ کمیسیون رسیدگی به سوالات با حضور آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی و آقای مهندس لطیفی معاون موسسه دخانیات مورد رسیدگی قرار گرفت، کمیسیون باتوجه به اظهارات آقای دکتر فریور و توضیحات نمایندگان دولت در مورد کشت توتون در منطقه آذربایجان غربی توصیه نمود که اراضی زیر کشت برای توتون در آذربایجان غربی مانند سال گذشته ۳۸۵۰ هکتار باشد. ضمنا در مورد بدهی کشاورزان آن منطقه به بانک کشاورزی و موسسه دخانیات دولت نسبت به کشاورزانی که اراضی زیر کشت توتون آنان کسر شده مساعدت نماید که اقساط بدهی آنها تمدید شود. توصیه کمیسیون مورد موافقت نمایندگان دولت قرار گرفت و بدین نحو سوال آقای دکتر فریور خاتمه یافته تلقی گردید. مراتب جهت استحضار مقام ریاست گزارش می‌گردد.
رئیس کمیسیون رسیدگی به سوالات- جهانشاهی.
- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۱۴- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- چون فعلا مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم. جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه‌شنبه خواهد بود. دستور جلسه بعدا به اطلاع خانم‌ها و آقایان نمایندگان خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.