مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ اردیبهشت ۱۳۳۶ نشست ۸۲
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۵ اردیبهشت ۱۳۳۶ نشست ۸۲
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۸۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه پنجم اردیبهشتماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: خلعتبری و قناتآبادی
۳- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون قوانین دارایی راجع به اجازه فروش یک قطعه زمین در کراچی و ارجاع به مجلس سنا
۴- طرح گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به تأسیس پلیس گمرک
۵- تقدم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر امور خارجه
۶- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون دارایی راجع به تأسیس پلیس گمرک و ارجاع به مجلس سنا
۷- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه پنجم اردیبهشت ماه ۱۳۳۶
مجلس ساعت ده و ده دقیقه صبح بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: جلیلوند. دکتر عدل. کدیور. صفاری. قرشی. خرازی. یار افشار. سنندجی. اورنگ. دکتر ضیائی. اخوان. استخر. صراف زاده. اقبال. محمودی. ذوالفقاری. دکتر طاهری. مهندس ظفر. عامری. کورس. کیکاوسی. دکتر فریدون افشار. قراگزلو. بیات ماکو.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: بزرگ نیا. بوربور. دکتر بینا. مهندس اردبیلی. دکتر نیرومند. دکتر عمید. دولتشاهی. دکتر جهانشاهی. مهندس فروغی.
رئیس ـ نسبت بصورت مجلس نظری نیست؟
جهانشاهی ـ بنده با اجازه بودم.
رئیس ـ با اجازه نوشتهاند دیگر نظری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب میشود.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: خلعتبری و قنات آبادی
رئیس ـ امروز نطق قبل از دستور است بعد هم لایحه گمرکات مطرح میشود آقای ارسلان خلعتبری
ارسلان خلعتبری ـ اصل ۱۸ قانون اساسی را برای استحضار آقایان نمایندگان محترم قرائت میکنم ‹‹ تسویه امور مالیه جرح و تعدیل بودجه تغییر در وضع مالیاتها و رد و قبول عوارض و فروعات و هم چنین ممیزی جدیده که از طرف دولت اقدام خواهد شد بتصویب مجلس خواهد بود›› (صحیح است) بنده مشاهده کردهام که قسمتهائی از قانون اساسی که در این اواخر مورد عمل و اجزا نبوده است هر موقع تذکر داده شود مورد توجه واقع خواهد شد بنده در این موضوع یک حقی را که مربوط بمجلس شورای ملی است و از نظر عوارض بعقیده خودم تاکنون بر خلاف قانون اساسی رفتار شده است موظف هستم بعرض مجلس شورای ملی برسانم مسئله عوارض بهمان اندازه که مالیات مهم است اهمیت دارد برای اینکه ارتباط دارد با مسائل روزنامه مردمی که در شهرها زندگی میکنند من باب نمونه از نظر اینکه دقت در عوارض اهمیت دارد یک مورد را که مورد مشاهده آقایان محترم هم هست بعرض آقایان میرسانم در چندین سال قبل شاید در شش یا هفت سال قبل تصویب نامهای صادر شده برای اراضی اطراف تهران عوارض سنگین مقرر کرد منظور از آن تصویب نامه جلوگیری از ترقی قیمت اراضی بود بنده خودم میدانم که در آن موقع این قصد را دولت وقت داشت سه چهار دولت سابق، ولی چون توجه بقاعده اقتصادی نشده بود بالنتیجه مسئله عوارض باقی ماند یعنی زحمتش از لحاظ مردم ولی قیمت اراضی روز بروز ترقی کرد (صحیح است) یعنی حالا قیمت اراضی صد برابر موقعی است که تصویب نامه وضع شد آقایان این مسئله ترقی قیمت اراضی یک مسأله اقتصادی است بنده اینجا مجله معروف اکونومیست چاپ لندن که مال دو هفته پیش است آوردهام که بنمایندگان دولت ارائه کنم که در ریاض پایتخت عربستان سعودی عرصه زمین در جاهای حساس و مراکز شهر متری ۵۰۰ لیره انگلیسی یا پنج هزار ریال سعودی مساوی یا ۱۱۵۰۰ تومان پول ایران است پس بنابراین وضع عوارض از لحاظ جلوگیری از ترقی قیمت که منطق وضع این تصویب نامه بوده است بنتیجه نرسیده است اما چه نتایجی بخشید؟ نتیجهای بود که شهرداری تهران اول حدود شهر تهران را تا یک حدی میدانست هر چند سالی یکمرتبه این حد را وسیعتر کرد تا رسید بدانههای کوه البرز الان چندین فرسخ را شهرداری جزو شهر تهران میداند و هر کس که یک تعمیری بخواهد بکند یک دیواری بخواهد بسازد و یک ساختمانی بخواهد بنا کند اولین مانع شهرداری است (صحیح است) مأمورین شهرداری که اگر تمام شهر را کثافت بردارد نه در فکر نظافتند نه در فکر روشنائی اند (صحیح است) نه در فکر برق نه در فکر آذوقه و ارزاق (صحیح است) نه در فکر بهداشت شهر (صحیح است) نه در فکر خیابانها (صحیح است) که وقتی یک خیابانی را میکنند تا یکسال بعد جایش را پر نمیکنند که نخست وزیر باید دستور بدهد که چاله هائی را که کندهاند پرکنند (یکی از نمایندگان ـ لوله کشی هم همینطور) آب هم همینطور هر جای شهر را هر چه بریزند هر چه بکنند ناودان آب روز سر مردم بریزد و کثافت جا روب کردن بیموقع گرد و خارک بخورد مردم دادن توی شیر آب مخلوط میکنند در مواد غذائی مواد خارجی مخلوط است مردم مسموم میشوند در تمام این مواقع شهرداری دیده نمیشود (صحیح است) مربوط بحالات نیست سالهاست اما اگر خواستند یک دیواری بسازند یک خانهای آباد کنند مأمورین
شهرداری مثل اجل معلق میآیند (صحیح است) (پروفسور اعلم ـ برای اذیت حاضرند) این علتش چیست؟ حالا بشما عرض میکنم پارسال این آقای منتصر شهردار تهران یک مصاحبهای کرد که مطبوعات رفتند پهلویش بمطبوعات گفت من از دست این عوارض و پروانه بتنگ آمدهام و متوسل بمطبوعات شده بود ببینید چقدر شور است که آنان هم فهمیده است (عمیدی نوری ـ از خودش عوارض نگرفتند) حالا من آنرا نمیدانم خواستم این را عرض کنم این موضوع را توجه بفرمائید آقایان مردم چرا از دولتها ناراضی میشوند این مطالبی که در مجلس بدولتها وضع زندگی مردم گفته میشود برای این است که در نظر بگیرند و رفع زحمت از مردم شود بنده یک چیزی عرض کنم خواهش بکنم توجه بفرمائید هفته گذشته در مجله آمریکا دیدم نوشته بود ه محصلین انگلستان که از آکسفورد و کمبریچ بیرون نمایند مطابق احصائیهای که شده است ۵ در صد از مهندسین و اشخاص فنی تقاضای مهاجرت بخارج از انگلستان میکردند برای اینکه از وضع داخلی خودشان راضی نیستند شرایط اقتصادی راضی نیستند فرصت کار دارند بنابراین در مملکت ما اگر عدم رضایت هست و مردم ناراضی میشوند برای آن کارهائی است که قابل جلوگیری است و جلوگیری نمیکنیم منجمله همین مسئله اراضی است مطلب دومی که میخواستم عرض کنم عدم دقت در مسئله عوارض باینصورت رسیده است که شهرداری تهران در غیاب انجمن عوارضی برای در و پنجره و بالکن اشراف بخیابان و کوچه و اینها وضع کرده است که این عوارض با استطاعت مردم بر تناسب ندارد یعنی مردمی که از هیچ یک مزایای شهریت استفاده نمیکنند حق دارند بگویند که ما عوارض نمیدهیم عوارض و بالکن نمیدهیم این قبیل عوارض را ممالکی وضع میکنند که وسائل دیگر دم هم مهیاست تراموای برقی هست اتوبوس هست غذای سالم هست گرد و خاک نیست در این شهر یک مثقال کرده سالم است سالم که غذای مردم عادی این است پیدا نمیکنید (صحیح است) اینها ضعیف این بچههای مریض این بچه هائی که لاغر هستند این امراضی که پیدا و سابقاُ نبوده است من طبیب نیستم بیشترش این است که این مواد غذائی ما مواد عذایی منعی را ندارد و بنده میخواهم عرض کنم کمی که از این شرایط اولیه در شهر تهران هستند این مردم را بجه مناسبت گفت بیائید عوارض بالکن و در بدهید اگر کسانی که جزو اغنیا هستند باید استثنا کنید ولی از تمام مردم و برای عوارضی که تماس مأمورین را با مردم میکند چرا باید بگریند این موضوع را بمأمورین دولت باید ریشه اش قطع شود شما نمیدانید برای یک پروانه ساختمان برای گرفتن یک تصفیه حساب آب برای لوله کشی خود بنده ۱۵ روز دویدم دیشب رئیس کانون وکلا منزل من بود میگفت برای یک امر عادی و تصفیه حساب ۵۰ روز دویدم و بنتیجه نرسیدم (صحیح است) تمام مردم تهران از جهت تماس با شهرداری و مأمورین شهرداری بمناسبت عوارض در زحمت هستند ناراضی هستند (صحیح است) بنده تقاضا میکنم، میخواهم، من قطع دارم که آقایان نمایندگان محترم خواهند خواست (صحیح است) که این وضع فعلی باید اصلاح شود (صحیح است) مربوط بدولت نیست مربوط است از لحاظ این که دولت باید مراقبت کند که این کارها از میان برداشته شود مادام که پروانه خواستن شرط یک کاری است اخاذی و سوء استفاده و مزاحمت و ایجاد اذیت پشت سرش هست پس بایستی راهرا قطع کرد و وسیله ایذاء مردم را از بین برد و شهرداری را متوجه انجام از بین برد و شهرداری ما متوجه انجام از بین برد و شهرداری را متوجه انجام وظایف خودش کرد شهرداری باید وظایف خودش را انجام بدهد بنده پارسال یک همسایهای در شمیران داشتم آمدند از بر زن باو مراجعه کردند و او را مجبور کردند که حصار بکشد و در یک جائی که زباله دانی بود خود بر زن باو گفته بود وقتی که آمد حصار بکشد خود بر زن آمد جلو گیری کرد و گفت حصار نکش برای اینکه عوارض زمین را نپرداختهای جائی را هم که مردم میخواهند حصار بکشند بعنوان ندادن عوارض و تصفیه نشدن حساب شهرداری نمیگذارد مأمورین شهرداری مزاحم میشوند حالا چند هزار نفر از این وضع و از این مزاحمت مامورین شهرداری ناراضی هستند خدا عالم است بنده وظیفه خودم دانستم که این را بعرض مجلس شورای ملی برسانم و قطع دارم که دولت توجه خواهد کرد چون معتقد هستم که این عمل و رویه فعلی ما بر خلاف قانون اساسی است بعنوان یک حقوقدان بعرض همکاران خودم میرسانم که عوارض را باید مجلس شورای ملی تصویب کند وگرنه در قانون اساسی همچو ذکری نمیشد ما دو کار کردهایم یکی اینکه حق وضع عوارض را بانجمنها دادهایم و در غیاب انجمنها به وزارت کشور دادهایم بنده معتقدم که اولش را بر خلاف قانون اساسی عمل کردهایم و دومش را هم بر خلاف قانون اساسی عمل کردهایم این هیچ فرق ندارد با آن اختیاراتی که بافراد و اشخاص و هیئتهای دیگر داده شده بود ما اینجا حکم کردیم که بر خلاف قانون اساسی است بنده راه حلش را هم پیشنهاد میکنم بنده یک طرحی تهیه کردهام که بعدها بنظر آقایان میرسانم خلاصه آن طرح اینست و تصمیمات انجمنهای شهر و در غیاب انجمنهای شهر وزارت کشور پس از تصویب کمیسیون کشور مجلس شورای ملی قابل اجرا خواهد بود اگر آقایان محترم این طرح را که بعداُ تقدیم خواهم کرد تصویب بفرمایند آنوقت این مقررات باید بیاید بکمیسیون کشور و کمیسیون کشور جزءمجلس است نماینده مجلس است جزء قوه مقننه است و آن وقت مجلس شورای ملی دقت میکند در عوارض و عوارض که بر خلاف سیاست و برنامه خود دولت است از میان برداشته میشود چون الان برنامه دولتها اولین ماده اش قطع تماس مأمورین دولت با مردم است ولی در عمل متأسفانه آن مقررات و قیود سابق که تماس مأمورین را با مردم زنده نگاهداشته است بقوت خودش باقی است بنده برای اینکه وضع شهرداری تهران از این صورت بیرون بیاید و بعد هم بحقوق و وظایف خودش توجه بکند این مطالب را بعرض مجلس شورای ملی رساندم آقایان امروز در سال هزاران خارجی باینجا میایند ما هر قدر بخواهیم بروی خودمان نیاوریم این وضعیتی که در شهر و پایتخت ما میبینند این منافی با حیثیت و شئون ماست شهرداری تهران و دولت باید در درجه اول وضع پایتخت را اصلاح بکند و راجع به انجمنهای ولایات و شهرداریهای آنها بنده امروز وقت ندارم تقاضا دارم که یکی از آقایان بیایند راجع به ولایات صحبت کنند و پا بنده خودم قبول میکنم که یک روز دیگر بیایم و راجع به ولایات صحبت کنم (احسنت)
حشمتی ـ شهر تهران یک شهردار با عرض لازم دارد.
رئیس ـ آقای قنات آبادی.
قنات آبادی ـ بنده نمیخواستم که وقت مجلس محترم شورای ملی را گرفته باشم اما چون از نظر خودم و حیثیتم لازم بود که یک خواهشی از آقایان نمایندگان محترم بکنم خواستم که این خواهش بصورت جمع شده باشد این بود که استفاده کردم و بعنوان نطق قبل از دستور مزاحم آقایان شدم. سال گذشته یک مباحثاتی بین بنده و جناب آقای فروهر و زیر دارائی وقت در مجلس شورای ملی با آن نحوی که در محضر آقایان نمایندگان بود در گرفت یکعده از آقایان نمایندگان عقیده شان این بود که خود بنده هم با آنها موافق بودم که این مطالبی که گفته شد اینجا باید تحقیق بشود و من چون هنوز به آن عقیده باقی هستم و معتقدم که برای یکمرتبه هم که شده بعضی مطالب باید روشن بشود تا من بعد کسی به گزاف نتواند در چنین مکانی سخن بگوید (پرفسور جمشید اعلم ـ کاملا صحیح است) آقایان نمایندگان معتقد بودند که کمیسیون تحقیق صلاحیت رسیدگی به آن مطالب و موضوعاتی که گفته شد دارد و بعد جناب آقای سردار فاخر رئیس محترم مجلس شورای ملی که مورد احترام مه نمایندگان و مردم ایران هستند (صحیح است) ایشان فرمودند که طبق آئین نامهای که در دست تهیه است کمیسیون تحقیقی برای رسیدگی به این مطالب پیش بینی شده است و این کمیسیون تحقیق است که صلاحیت رسیدگی باین مطالب باز ماند بنده استدعایم از آقایان نمایندگان محترم این است که مقام محترم ریاست دستور بفرمایند گزارش کمیسیون تدوین آئین نامه مطرح و تصویب شود و کمیسیون تحقیق تشکیل شود و تقاضا دارم مطالبی که بین بنده و جناب آقای فروهر وزیر دارائی سابق در اینجا مطرح شده هو به هو، مو به مو، کلمه بکلمه و موضوع بموضوع رسیدگی بشود و کمیسیون تحقیق گزارشش را به مجلس شورای ملی تقدیم کند تا سیه روی شود هر که دراوغش باشد چون بنده معتقدم حیثیت و شرفش دفاع بکند و اجازه ندهد که هیچکس در هر مقامی که هست بشرف و حیثیت او اهانت بکند تا بتواند خدمتگذار خوب و با شرفی برای اجتماعی باشد و یک نامهای تقدیم مقام ریاست میکنم و خواهش میکنم که به آقای ناصر وزیر دارائی ابلاغ بفرمایند که برای جواب این سؤال که از وزیر دارائی سابق شده در موعد مقررش در مجلس حضور بهمرسانند البته این مطلبی را هم بعرض مجلس شورای ملی میرسانم که طبق حقی که قانون اساسی بنمایندگان مجلس داده است بنده در دولت گذشته نامهای نوشتم بوسیله مقام ریاست و از وزارت دارائی پروندهای خواستم متأسفانه این ۱رونده نیامد و هنوز هم نیامده است لذا دو مرتبه در این نامه تقاضا کردهام که این پرونده برای مطالعه اینجانب بمجلس شورای ملی ارسال گردد.
پرفسور جمشید اعلم ـ آقایان کمیسیون تحقیق راجع به اتومبیلها در قرار بود تحقیق و رسیدگی کند.
رئیس ـ البته خاطر آقایان مسبوق است که یک کمیسیون تحقیقی در آئین نامه داخلی پیش بینی شده و کمیسیون تدوین آئین نامه هم گزارشش را داده است که قریباُ مطرح میکنیم و یک اصلاحی دارد که بعمل میآید و بعد اعضای کمیسیون تحقیق را هم مجلس انتخاب میکند و این موضوعی را که آقای قنات آبادی گفتند بآنجا احاله میشود (صحیح است) و در آنجا میبینیم که ترتیب این کار چه بوده.
پرفسور جمشید اعلم ـ آقا استدعا میکنم که ترتیب این کار را زودتر بفرمائید بدهند چون موضوع قسمت اتومبیلها هم باید بآنجا ارجاع بشود.
رئیس ـ آقای صدر زاده کمیسیون را
تشکیل بفرمائید و گزارشش را بمجلس بفرستید.
صدرزاده ـ مقدمه اش یک طرحی بد ه از طرف آقایان نمایندگان تقدیم شد که در آئین نامه یک کمیسیون تحقیقی معین بشود که باین قسم مطالب رسیدگی بشود آن طرح در کمیسیون شورش خاتمه یافته است و تقدیم مجلس شده است دیگر بسته بامر مبارک است که هر وقت بفرمائید در مجلس مطرح بشود و تصویب بشود.
رئیس ـ گزارشش را در مجلس طرح میکنیم و تکلیفش را معین میکنیم.
عمیدی نوری ـ گزارش کمیسیون قبلا جزء دستور هم بود جزء این دستوری که معین فرمودید نیست.
رئیس ـ جزء دستور قرار میدهیم.
۳- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون قوانین دارائی راجع باجازة فروش یک قطعه زمین در کراچی و ارجاع بمجلس سنا
رئیس ـ وارد دستور میشویم گزارش کمیسیون قوانین دارائی مربوط باجازه فروش یک قطعه زمین در کراچی مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت میشود.
(بشرح آتی خوانده شد)
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی.
کمیسیون قوانین دارائی برای شور دوم لایحه شماره ۲۷۰۸ دولت راجع باجازه فروش یک قطعه زمین در شهر کراچی را با حضور نماینده دولت مطرح نموده با ماده واحده گزارش شور اول موافقت و اینکه گزارش آنرا تقدیم میدارد.
ماده واحده ـ بوزارت امور خارجه اجازه داده میشود قطعه زمین واقعه در شهر کراچی بمساحت ۴۳۸۳ یارد خریداری شده در سال ۱۳۳۰ را که از لحاظ موقعیت محل برای سفارت کسرا مناسب نیست به حداکثر بهای ممکنه بفورش رسانده بهای حاصل از فروش زمین مزبور را با کمک اعتبار مربوط بمصرف ساختمان عمارت نوساز در قطعه زمینی که از طرف دولت پاکستان بدولت شاهنشاهی ایران واگذار شده برسانند.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه لایحه راجع بفروش یک قطعه زمین در کراچی را مطرح نموده در نتیجه با پیشنهاد دولت موافقت و اینک برای شور دوم نظر سابق کمیسیون را تأیید مینماید.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی.
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۴ بهمن ماه ۳۵ حضور آقای معاون وزارت امور خارجه و آقای معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۲۷۰۸دولت راجع بفروش یک قطعه زمین در کراچی را برای شور دوم مطرح نموده بالاخره با گزارش شور اول موافقت و اینک گزارش آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ در برگ موافقت و مخالف کسی ثبت نام نکرده و اجازه صحبت هم نخواسته است ماده واحده مطرح است مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) بنابراین باید بماده واحده رأی گرفت آقایانی که با ماده واحده راجع بفروش اراضی در کراچی و قیمت آنرا بمصرف ساختمان جدید رسانیدن موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای مجلس سنا فرستاده میشود.
۴- طرح گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به تأسیس پلیس گمرک
رئیس ـ گزارش کمیسیون دارائی راجع به تأسیس پلیس گمرک مطرح است گزارش کمیسیون قرائت میشود.
(اینطور خوانده شد)
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۳۵ لایحه بشماره ۲۶۴۶ ارسالی از مجلس سنا راجع بتأسیس پلیس گمرک را با حضور نماینده دولت برای شود دوم مطرح و مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی تصویب و اینکه گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم مینماید
ماده ۱- منظور حفاظت کالا و انبارها و ساختمانها گمرک و محتویات آنها و چنین اجرائیات گمرک و تأمین سرویس آتش نشانی باداره کل گمرک اجازه داده میشود عدهای را که لازم میداند در حدود بوده مصوب جهت تشکیل اداره پلیس و آتش نشانی که یکی از ادارات تابعه کل گمرک خواهد بود بعنوان پلیس گمرک و کارشناسان و مامورین فنی استخدام نمایند.
تبصره ـ حقوق و مزایای ثابت افراد پلیس گمرک بمأخذ حقوق. مزایای ثابت افراد شهربانی کل کشور خواهد بود و مطابق همان مقررات استخدام خواهند شد.
ماده ۲- اداره کل گمرک مجاز است برای تربیت افسران مورد نیاز پلیس گمرک هزینه تربیت آنان را در آموزشگاه عالی شهربانی کل کشور بمأخذی که برای خود شهربانی تمام میشود بپردازد و شهربانی کل کشور در مقابل دریافت این وجه مکلف است داوطلبان واجد شرایط را که گمرک معرفی مینماید در آموزشگاه عالی شهربانی بپذیرد و تا اجرای ترتیب بالا گمرک میتواند حداکثر سی نفر (۳۰) افسر از شهربانی کل کشور و یا ارتش بطور مأمور بگیرد و حقوق و مزایای آنان را مطابق آنچه که در محل خدمت قبیل در یافت میکردهاند از بودجه خود پرداخت نماید پیس از اتمام دوره آموزشگاه و اشتغال افسران فارغ التحصیل پلیس گمرک افسران اعزامی بدستگاه مربوطه عودت داده نمیشود.
تبصره ۱- تربیع و اضافه حقوق افسران پلیس گمرک مطابق قوانین استخدامی کشور انجام و اعطاء درجه بدرجه داران و افراد پلیس گمرک در حدود اختیارات اداره کل گمرک بوده و نیز اعطاء درجه به افسران پلیس گمرک طبق همان مقررات که در شهربانی کل کشور معمول و مقرر است از طریق وزارت دارائی اقدام خواهد شد.
تبصره ۲- اداره کل گمرک مجاز است کلاسهای مخصوصی برای تربیت افراد و درجه داران پلیس آتش نشانی دائر نماید.
تبصره ۳- بوزارت جنگ اجازه داده میشود اسلحه و مهمات مورد نیاز پلیس گمرک را بنا بدرخواست اداره کل گمرک تأمین و تحویل نماید.
ماده ۳- مأمورین پلیس گمرک اعم از افسر و درجه دار و افراد (باستثنای پلیس آتش نشانی) که تحت نظر ریاست گمرک انجام وظیفه مینماید از لحاظ اجرائیات گمرک جزو ضابطین دادگستری محسوب میشوند که تحت تعلیمات دادستان حوزه مربوطه انجمن وظیفه خواهند نمود.
ماده ۴- اداره کل گمرک مجاز است بمنظور تقویت کادر ارزیابی و آزمایشگاهها برای خدمت در گمرک خانههای خارج از مرکز یکصد نفر (۵۰ نفر لیسانسیه حقوق با علوم طییعی یا مهندس شیمی و ۵۰ دیپلمه کامل متوسطه) از بین کارمندان فعلی دولت با توافق وزارت خانه مربوطه باداره کل گرمک منتقل نماید که پس از طی دوره کلاس ویژه گمرک با پایه خود در خدمت گمرک قرار گیرند اینگونه کارمندان مکلف به قبول خدمت در گمرک بود و در صورت عدم قبولی مستعفی از خدمت دولت شناخته میشوند و اگر از بین کارمندان فعلی دولت با رعایت مراتب فوق یکصد نفر تأمین نشد اداره کل گمرک مجاز است از بین داوطلبان حائز شرائط فوق تا یک صد نفر از طریق مسابقه استخدام نماید که پس از احراز موفقیت در کلاس ویژه گمرک با رتبه ۳ و ۲ اداری استخدام شوند مدت تحصیل در کلاس جزو سابه خدمت رسمی محسوب خواهد شد.
تبصره ـ بازرسان پلیس گمرک که باستناد ماده یک لایحه مورخ ۲۹ /۹ /۳۱ تأسیس پلیس گمرک استخدام شده و فعلا در اداره کل گمرک مشغول میباشند چنانچه واجد شرایط مندرج در ماده بالا و همچنین ماده ۲ باشند در آموزشگاه عالی شهربانی و یا کلاس گمرک میتوانند شرکت نموده از مزایای آن استفاده نمایند والا بپایه یک اداری تثبیت و ارتقاءآن بمراتب بالا تر طبق قانون استخدام کشوری خواهد بود.
بازرسانی که تا این تاریخ طبق مقررات قانون استخدام شهربانی کل کشور باخذ پایه نائل شدهاند وضع استخدامی آنها مانند کارمندان رسمی بوده و مشمول مقررات قانون و آئین نامهها استخدامی شهربانی نخواهند بود.
ماده ۵- آئین نامه اجرای این قانون از طرف وزارت دارائی تنظیم و پس از تصویب کمیسیون دارائی و کشور و جنگ مجلسین بموقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۶- وزارت دارائی و کشور و جنگ مأمور اجرای این قانون میباشند.
رئیس ـ گزارش کمیسیون نظام و کشور هم در این خصوص قرائت میشود.
(بشرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی.
کمیسیون نظام لایحه شماره ۲۶۴۶ ارسالی از مجلس سنا راجع به تأسیس پلیس گمرک را با حضور نماینده دولت برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داده خبر کمیسیون دارائی با حذف جمله داخل پرانتز در ماده ۴ بشرح زیر:
(باستثنای پلیس آتش نشانی) تأیید و اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم مینماید.
گزارش از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی.
کمیسیون کشور در جلسه مورخه ۵ /۱۲ /۳۵ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع بتأسیس پلیس گمرک را با حضور نماینده دولت برای شور دوم مطرح و گزارش کمیسیون دارائی را تأیید و اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
رئیس ـ این لایحه از مجلس سنا آمده است و اکنون شور دوم آن است ماده اول مطرح است در ماده اول کسی اجازه صحبت نخواسته (ارباب ـ بده موافق مشروطم) ولی باید مخالفی پیدا شد تا بعد موافق صحبت کند بنابراین ماده اول قرائت میشود و رأی میگیریم.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱- بمنظور حفاظت کالا و انبارها و ساختمانهای گمرک و محتویات آنها و همچنین اجرائیات گمرک و تأمین سرویس آتش نشانی باداره کل گمرک اجازه داده میشود عدهای را که لازم میداند در حدود بودجه مصوب جهت تشکیل اداره پلیس و آتش نشانی که یکی از ادارات تابعه کل گمرک خواهد بود بعنوان پلیس گمرک و کارشناسان و مأمورین فنی استخدام نماید
تبصره ـ حقوق و مزایای ثابت افراد پلیس گمرک بمأخذ حقوق و مزایای ثابت افراد شهربانی کل کشور خواهد بود و مطابق همان مقررات استخدام خواهند شد
رئیس ـ کسی اجازه نخواسته است رأی گرفته میشود بماده اول آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم مطرح است قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- اداره کل گمرک مجاز است
برای تربیت افسران مورد نیاز پلیس گمرک هزینه تربیت آنان را در آموزشگاه عالی شهربانی کل شور بمأخذی که برای خود شهربانی تمام میشود بپردازد و شهربانی کل کشور در مقابل دریافت این وجه مکلف است داوطلبان واجد شرایط را که گمرک معروفی مینماید در آموزشگاه عالی شهربانی بپذیرد و تا اجرای ترتیب بالا گمرک میتواند حداکثر سی نفر (۳۰) افسر از شهربانی کل کشور و یا ارتش مأمور بگیرد و حقوق و مزایای آنان را مطابق آنچه که در محل خدمت قبلی دریافت کردهاند از بودجه خود پرداخت نماید پس از اتمام دوره آموزشگاه و اشتغال افسران فارغ التحصیل پلیس گمرک افسران اعزامی بدستگاههای مربوط عودت داده میشود.
تبصره ۱- ترفیع و اضافه حقوق افسران پلیس گمرک مطابق قوانین استخدام کشوری انجام و اعطاء درجه بدرجه داران و افراد پلیس گمرک در حدود اختیارات اداره کل گمرک بوده و نیز اعطاء درجه بافسران پلیس گمرک طبق همان مقررات که در شهربانی کل کشور معمول و مقرر است از طریق وزارت دارائی اقدام خواهد شد.
تبصره ۲- اداره کل گمرک مجاز است کلاسهای مخصوصی باری تربیت افراد و درجه داران پلیس و پلیس آتش نشانی دائر نماید ..
تبصره ۳ ـ بوزارت جنگ اجازه داده میشود اسلحه و مهمات مورد نیاز پلیس گمرک را بنا بدر خواست اداره کل گمرک تأمین و تحویل نماید.
رئیس ـ آقای دکتر امیر حکمت پیشنهاد دادهاید؟
دکتر امیر حکمت ـ بنده یک اصلاحی کرده م که اداره کل گمرک بشود وزارت انحصارات و گمرکات.
رئیس ـ پس از تصویب لایحه تأسیس وزارت گمرکات توجه میشود آقای وزیر امور خارجه فرمایشی دارید بفرمائید.
۵- تقدم یک فقره لایحه بوسیله آقای وزیر امور خارجه وزیر امور خارجه (دکتر اردلان). قانون گذرنامه که در ۱۳۱۳ تصویب رسیده است قانونی است قدیمی و طبق این قانون ایرانیانی که در ارج هستند برای آمدن بایران باید روا دید بگیرند و این کار بسیار غلطی است (صحیح است) با اجازه آقایان اصلاح دو ماده از قانون گذرنامه را تقدیم میکنم (احسنت، احسنت)
۶- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون دارائی راجع به تأسیس پلیس گمرک و ارجاع بمجلس سنا
رئیس ـ در ماده دوم تأسیس پلیس گمرک که قرائت شد مخالفی نیست رأی گرفته میشود بماده دوم آقایانی که با ماده دوم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم مطرح است قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۳- مأمورین پلیس گمرک اعم از افسر و درجه دار و افراد (باستثنای پلیس آتش نشانی) که تحت نظر ریاست گمرک انجام وظیفه مینمایند از لحاظ اجرائیات گمرک جزو ضابطین دادگستری محسوب میشوند که تحت تعلیمات دادستان حوزه مربوطه انجام وظیفه خواهند نمود.
رئیس ـ آقای ارباب بفرمائید.
مهدی ارباب ـ بنده از نظر یک اشکالی که در تشکیلات وجود دارد خواستم یک تذکری بدهم و آن این است که مطابق این ماده پلیس گمرک تحت نظر دادستان و نقاط مرزی باید انجام وظیفه کند در حالی که در اغلب نقاط دادگستری نیست و دادستان هم وجود ندارد و اگر همیشه جناب آقای ضرغام وزیر انحصارات و گمرکات در رأس کار بودند بعقیده خودم میشود اختیار کامل بخود ایشان داد زیرا امتحاناتی که در گذشته دادهاند کاملا کافی است که چنین نگرانی در کارها نداشته باشیم و این یکی از کرهای اصلاحی مهمی است که در امور مرزی و جلوگیری از تخلفات شده است البته آقایان تصدیق میفرمایند که در کشور ما تنها مقررات حکومت صحیح نمیکند بلکه اشخاص مؤثرند در اجرای مقررات و بنده اهتمام تیمسار ضرغام را در کارها آن چه تا حال دیدهام کمال رضایت مردم آن ناحیهای که بنده سمت نمایندگی آنجا را دارم اعلام میکنم منتهی خواستم تذکر بدهم که جناب آقای ضرغام از وزارت دادگستری بخواهند که تشکیلات دادگستری در نقاط مریزی که میخواهد پلیس ایشان انجام وظیفه بکند تکمیل بشود یا لااقل یک دادگاهی وجود داشته باشد که دادستانی باشد تحت نظر او پلیس گمرک انجام وظیفه کند نه اینکه پروندهای بماند مدتی متخلف بلاتکلیف بماند و دادستانی نباشد که همکاری کند یا قضاوت نماید.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری ـ این ماده در لایحه دولت بنحو دیگری بود آمد در کمیسیون اصلاح شد در لایحه دولت اینطور بود که این آقایان ضابطین دادگستری تحت تعلیمات ریاست اداره کل گمرک انجام وظیفه بکنند از نظر حقوقی این صحیح نبود برای اینکه ضابط دادگستری علی ـ الصول دادستان است و از نظر اداری البته رئیس مدیر کل گمرک است بهمین جهت در کمیسیون به این کیفیت اصلاح شد و مدیر کل گمرک که حالا خود جناب آقای ضرغام وزیر گمرکات و انحصارات هستند با این ترتیب موافقت کردند بنابراین بنده خیال میکنم یک ماده صحیحی باشد اما نگرانی آقای ارباب از نظر نبودن دادستان تصور میکنم زیاد وارد نیست برای اینکه در تمام نقاط گمرکی دادستان هست و حوزه اش هم وسیع است و طوری است که تمام دادستانها در حدود حوزه خودشان نظارت میکنند و ضابطین هم تحت تعلیمات دادستانها انجام وظیفه میکنند (صحیح است)
رئیس ـ دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته میشود بماده سوم آقایانی که با ماده سوم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهارم مطرح است قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۴- اداره کل گمرک مجاز است بمنظور تقویت کادر ارزیابی و آزمایشگاهها برای خدمت در گمرک خانههای خارج از مرکز یکصد نفر (۵۰ نفر لیسانسیه حقوق یا علوم طبیعی یا مهندس شیمی و ۵۰ نفر دیپلمه کامل متوسطه) از بین کارمندان فعلی دولت با توافق وزارت خانه مربوطه باداره کل گمرک منتقل نماید که پس از طی دوره کلاس ویژه گمرک با پایه خود در خدمت گمرک قرار گیرند اینگونه کارمندان مکلف بقبول خدمت در گمرک بوده و در صورت عدم قبولی مستعفی از خدمت دولت شناخته میشوند و اگر از بین کارمندان فعلی دولت با رعایت مراتب فوق یکصد نفر تأمین نشد اداره کل گمرک مجاز است از بین داوطلبان حائز شرایط فوق تا یکصد نفر از طریق مسابقه استخدام نماید که پس از احراز موفقیت در کلاس ویژه گمرک با رتبه ۳ و۲ اداری استخدام شوند مدت تحصیل در کلاس جزو سابقه خدمت رسمی محسوب خواهد شد.
تبصره ـ بازرسان پلیس گمرک که باستناد ماده یک لایحه مورخ ۲۹ /۹ /۳۱ تأسیس پلیس گمرک استخدام شده و فعلا در اداره کل گمرک مشمول میباشند چنانچه واجد شرایط مندرج در بالا و همچنین ماده ۲ باشند در آموزشگاه عالی شهربانی و یا کلاس گمرک میتوانند شرکت نموده از مزایای آن استفاده نمایند والا بپایه یک اداری تثبیت و ارتقاءآنان بمراتب بالا تر طبق قانون استخدام کشوری خواهد بود بازرسانی که تا این تاریخ طبق مقررات قانون استخدام شهربانی کل کشور باخذ پایه نائل شدهاند وضع استخدامی آنها مانند کارمندان رسمی بوده و مشمول مقررات قانون و آئین نامههای استخدامی شهربانی نخواهند بود.
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ وقتی که این ماده چهارم در شور اول مطرح بود بنده اینجا عرایضی کردم و حالا هم بمناسبت اینکه وزارت گمرکات و انحصارات تشکیل شده بهتر است و لازم است که آن عرایض خود را تکرار بکنم حالا که وزارت گمرکات و انحصارات تشکیل شده است طبعاُ یکعده از اعضای وزارت دارائی منتقل خواهند شد بوزارت انحصارات و گمرکات و یکعده هم در کادر وزارت دارائی باقی خواند ماند بنده استدعا دارم که جناب آقای سرتیپ ضرغام توجه بفرمایند که الساعه وضع اداری ما از لحاظ استخدام شارژه است و ما باندازه کافی بلکه زیادتر از حد لزوم کارمند داریم که اینها لیسانسیه هستند دیپلمه هستند و الان دولت مواجه با این اشکال هست که این کارمندان زیادش را چکار بکند در اینجا ماده ۴ دو قسمت میشود یکی از آن قسمت اول که شما احتیاج به ۵۰ نفر لیسانسیه حقوق علوم طبیعی و مهندس شیمی و ۵۰ نفر دیپلمه کامل متوسطه دارید البته در اینجا پیش بینی شده که این عده صد نفر را شما حتی الامکان از بین کارمندان فعلی دولت استخدام کنید یعنی منتقل میکنید باداره کل گمرک بنده خواستم استدعا کنم و توجه آقایان را جلب کنم که حتماُ این کار بشود و این امکان پذیر نیست صد نفر کارمند زائد واجد شرایط در دستگاه دولت فعلی موجود هست و استدعا میکنم که حتما این کار بشود و این امکان پذیر است نه اینکه امکان پذیر نیست صد نفر کارمند زائد واجد شرایط در دستگاه دولت فعلی موجود هست و استدعا میکنم که از استخدام جدید واقعاُ صرفنظر بفرمائید برای اینکه باز این باری خواهد شد بدوش شما، شما ممکن است کارتان حل بشود ولی باز اسباب زحمت دولت خواهد شد و بار دولت سنگین خواهد شد بالخصوص که یک نکتهای هست که من باید توجه جنابعالی را جلب کنم و آن این است که این اشخاص که شما میخواهید برای گمرکخانههای خارج استخدام کنید شرطش این است که لیسانسیه باشند در علوم طبیعی یا حقوق و یا مهندس شیمی آنوقت استخدامش با پایه ۳ و۲ اداری است توجه بفرمائید که اینجور اشخاص اگر آدمهای حسابی باشند باستخدام شما در نمایندگان بروند در گمرک خانههای جنوب استخدام بشوند آنهم با رتبه سه اداری مهندس شیمی هم باشند یک مشت لات و لوت و از کار در رفته گیر شما خواهد آمد.
بنابراین خواهش میکنم از قسمت دومش صرفنظر بفرمائید و حالا که دستتان باز است و مثل سابق نیست و وزارت دارائی را میخواهید دو قسمت کنید و وزارت دارائی کارمند هم زیاد دارد و واجد شرایط هستند از قسمت دوم صرفنظر بفرمائی آنچه لازم دارید از وزارت دارائی انتخاب بفرمائید و یا از وزارت خانههای دیگر (احسنت)
رئیس ـ آقای ارباب موافقید بفرمائید.
ارباب ـ یک تذکری در کی دو مورد داده شد اینجا که وزارت گمرکات
تشکیل شده درست ولی اداره گمرک خودش هست یک ادارهای هست تحت امر وزارت گمرکات و آن اداره بحال خودش را انجام میدهد و وظایف اداره را که وزارت نمیتواند انجام بدهد اما ابتدای ماده چهار اگر توجه فرموده باشید میگوید مجاز است که یک همچو کاری بکند این مطلب یک موضوع فنی است بایستی اشخاص صلاحیت دار برای این کار انتخاب بشوند و از یک دستگاه دیگر منتقل بشوند و البته از حدود دستگاههای دولت هم حتی المقدور خارج نخواهد شد بنابراین چون موضوع موضوع فنی است و یک کادری است که جدیداُ تشکیل میشود و صلاحیت افراد را هم کسی که در رأس این کار است تشخیص خواهد داد و حسن جریان کار را در نظر خواهد داشت بنابراین بنظر بنده همین عبارتی که نوشته شده است جامع و کافی است.
رئیس ـ آقای مشایخی.
مشایخی (مخبر کمیسیون دارائی)ـ آقایان محترم استحضار دارند که حساس ترین کاری که در اداره گمرک از نقطه نظر وصول حقوق گمرکی مورد توجه هست و باید هم مورد توجه واقع شود موضوع ارزیابی است زیرا تعرفههای گمرکی ما از چند طریق میزان حقوق را تعیین کرده است یک قسمت وزنی است یک قسمت قیمتی است و بهر حال ارزیابها هستند که کالاهای وارده را با قانون و موضوع منطبق میکنند و حقوق گمرکی را تعیین میکنند باین جهت است که موضوع ارزیابی یک کار حساسی است و صد در صد فنی مثلا یک پارچهای را که میخواهند گمرک خارج کنند بنسبت اینکه چند در صد ابریشم و پند در صد مواد نخی و پشمی داشته باشد حقوق گمرکی آن فرق میکند باینجهت در نظر است که برای کادر ارزیابی گمرک اشخاصی تربیت بشوند که صرفنظر از آشنائی بقانون و صرفنظر از اطلاعات فنی در موضوع شناسائی کالا واقعاُ بتوانند حقوق گمرکی قانونی را تشخیص بدهند و در مقام وصول و ایصال بر آیند و ایجاد کلاس باین منظور است (بور بور ـ از همین مستخدمین فعلی میتوانند استفاده کنند) اولا کلاسی که تأسیس خواهند کرد یک کلاسی است شش ماهه سه ماه تئوری است و سه ماه عملی در ظرف این شش ماهای کادر ارزیابی در این کلاس ورزیده خواهند شد و آماده برای کار طرز استخدام آنها در این ماده پیش بینی شده است و منظور آقایان صد در صد تأمین است که در درجه اول از بین مستخدمین رسمی وزارت دارائی منتقل خواهند شد و در این کلاس تحت تعلیمات قرار خواهند گرفت ولی اگر چنانچه در کادر وزارت دارائی افرادی که مهندس شیمی باشند داشته باشد و یا اشخاصی که واجد شرایط باشد وجود خارجی نداشت چون مطلب حائز اهمیت است لازم بود که راهی باز باشد باین جهت است که در ذیل ماده تذکر داده شده که در صورتی که در کادر اداری وزارت دارائی از این قبیل کارمندان نداشته باشد میتوانند از خارج دعوت بکنند (مهندس هدایت از وزارتخانههای دیگر بیاورند) که در این کلاس تربیت بشوند با این ترتیب منظور آقایان تأمین شده است و تمنی میکنم بر اساس توضیحاتی که داده شده و موافقتی که آقای ارباب کردند منظور صد در صد تأمین است و این کلاس ضروری است و ین کادر ارزیابی را بایستی ترتیبی که این ماده در کمیسیون تصویب شده است در اینجا هم بتصویب برسد (صحیح است)
رئیس ـ آقای رامبد مخالفید یا موافق؟
رامبد ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ بفرمائید.
رامبد ـ اصولا روزی که این لایحه کادر مسلح گمرک بمجلس تقدمی شد بنده جزء مخالفین این مطلب بودم برای این که بطور خیلی خلاصه عرض میکنم و میل دارم در صورت جلسه ضبط بشود تا یک روزی اثبات این ادعا بشود که این بنگاه سازی و گارد مسلح درست کردن و هر گوشه یک نغمه ساز کردند یک اشکال عجیب و غریبی برای مملکت پیش خواهد آورد همچنانکه امروز وضع دستگاههای دولتی یک معمای لاینحلی برای مملکت شده است اینها هم خواهد شد ولی چون فعلا بحث سر ماده است بنده بر میگردم سر موضوع چون خود تیمسار سر تیپ ضرغام با اطمینان و عقیده خاصی که شخصاُ نسبت بایشان دارم بمجلس تشریف آوردند و دنبال این لایحه را گرفتند یقین کردم که مصلحت خاصی ایجاب کرده که هر چه زودتر اینکار انجام بگیرد چون ایشان وارد تر بودند بنده در کلیات مخالفت نکردم و اما راجع باین ماده هر روز از بزرگترین مقامات تا کوچکترین افراد این مملکت متوجه شدهاند که شاید اولین درد فعلی داخلی ما سازمانهای دولتی است که باید یک تجدید نظری درش بشود و در رأس تجدید نظر تقلیل تعداد کارمندان قرار بگیرد (صحیح است) حتی انشاءالله در بحث مفصل تری با اجازه آقایان بنده کسب اجازه خواهم کرد و صحبت خواهم کرد که فکر کردم که آقایی دکتر اقبال در برنامه کار و کار خودشان اولی کار اصلح دستگاه کار خودشان است حالا شاید انشاء الله آنروز بیاید اما این مطلب خیلی زننده بود که یک تشکیلاتی روی کار بیاید و بخواهد اصلاح بکند و خود قبل از اینکه اصلاح نکرده دنبال همان مطالب تزئید کارمندان را بگیرد و جلو برود اولا این جا یک جملهای هست که بنده مجدداٌ با اجازه آقایان میخوانم در گمرکخانههای خارج از مرکز یکصد نفر پنجاه نفر لیسانسیه حقوق با علوم طبیعی یا مهندس شیمی دستگاهی که تیمسار ضرغام بما وعده دادند که بیایند گارد گمرکی درست بکنند که با گمرک قبل متفاوت باشد با ین و لنگ بازی هیچ کاری نمیشود کسیکه اطلاعات حقوقی دارد با اطلاعات شیمی دارد یا اطلاعات فنی دیگری دارد اینها با هم هیچ ربطی ندارد اینها هم میخواهند پشت یک میز بنشینند و همان کار را انجام بدهند خیلی صحیح تر بنظر میآید که با توجه به احتیاجی که مورد توجه است بگویند ۱۲ نفر لیسانسیه حقوق ۴ نفر لیسانسیه شیمی ۱۸ نفر هم فلان لیسانس کارمندان فعلی دولت از این قبیل هستند همه از نخست وزیری تا اندیکاتور نویس ادعا دارند ولی هر کار اختصاص که بآنها رجوع شود بجز عده معدودی اینها عاجزند نتیجه مشهودش هم وضع ادارات مملکتی است این قسمت اول قسمت دولت استخدام کردن علاوه بر آن که فعلا در دستگاه دولت مشغول هستند دو عیب دارد یکی اینکه اینمقدار حقوق بگیر هم بر عدهای که فعلا قسمت اعظمشان سر باری بر بودجه مملکت هستند اضافه میشود (صحیح است) یکی دیگر هم اینکه اشخاصی که تحصیلکرده هستند و حقاُ اینها باید بسهم نخود جلو دار یک تحولات کوچکی در شهرستانها و دهات باشند و با علمی که کسب کردهاند سرمشق دیگران قرار بگیرند فعلا همه متمرکز شدهاند در دستگاه دولت و باز بامید اینکه دولت چهار نفر را استخدام میکند چهار صد نفر لیسانسیه ول و آواره در تهران میگردند اگر قرار بود بروند یکجائی یک متر زمین را حصار بکشند و یک کار آزادی را شروع بکنند این فکر دوباره شیوع پیدا میکند که دولت استخدام میکنند و بنابراین اگر واقعاُ نمایندگان مجلس شورای ملی باین دردهائی که موکلینشان گرفتار هستند و درست که پی بگیرند میبینند که ناشی از درست نبودن سازمانهای اداری است و درد اول درست نبودن این سازمانها هم تعداد زیاد کارمندانی است که فقط کارمندی دولت جنبه معیشت پیدا کرده نه حرفه بنده تقاضا میکنم که لااقل بند دوم این ماده که جنبه استخدام بکنند حذف شود یعنی با این مادهای که گذاشتهاند کارمندان مکلف بقبول خدمت در گمرک هستند و در صورت عدم قبولی منفصل از خدمت دولت میشوند بنده برای این جمله تبریک خدمت تیمسار عرض میکنم بگذارید که باستناد همین جمله شما دو سه هزار نفر را از خدمت دولت معاف بکنید بس است این بار سنگین بروی دوش مردم این مملکت شما که یک همچو جملهای دارید که ر کسی را از هر گوشه مملکت بخواهید میتوانید بیاورید و بگوئید در قبال این حقوق که بتو میدهیم موظفی که این کار را بکنی با اینحال برای صد نفر در این صد و خوردهای هزار نفر کارمندان دولت چطور ممکن است پیدا نشود این امری است که یکدفعه فردا جنابعالی هم که شاید جزء تعداد اشخاص معدودی بودید که بکار خود میرسیدید پشت در اطاقتان عده زیادی هر یک با یک توصیه در جیب برای استخدام در گمرک جمع بشوند بنده خیال میکنم مفید بحال شما نباشد.
پرفسور اعلم ـ چطور اضافه میکنند نظر دولت کم کردن است.
رئیس ـ آقای وزیر گمرکات.
سر تیپ ضرغام (وزیر گمرکات و انحصارات) درباره استخدام صد نفر برای ارزیابی در یک جلسه دیگری در مجلس شورای ملی که صحبت شد و آقایان هم البته مخالف بودند و دولت هم با استخدام جدید همیشه مخالفت کرده است چون خودش هم مانده است در حقوقشان (بوربور ـ تعارف نباید کرد واقعاُ باید مخالف بود) تا بحال که کرده است عرض کم برای اینکه بنده بتوانم روشن کنم که وضع اداره گمرک چگونه است باید یک تاریخچه کوچکی از وضع اداره گمرک بگویم اداره گمرک تا سال ۱۳۱۴ بوسیله بلژیکها اداره میشد و آقایان همه سنشان اجازه میدهد که بدانند پر فسور اعلم ـ ابداُ) در آن موقع هر سال ده نفر بعنوان ارزیاب میگرفتند و این ارزیابها بتقویم در مرکز و گمرکات خارج مشغول بودند همین ارزیابها هستند که بمقامات عالیه رسیدهاند و رؤسای گمرک هستند و عدهای از آنها بسن بازنشستگی رسیدهاند و دستگاه گمرک را تخلیه میکنند از سال ۱۳۱۴ ببعد وقتی که بلژیکها رفتند از عمل متروک شد و همیشه هم نظر این بوده است که تعداد را کم بکنند البته هدف دولت این بود و هر وقت یکی از دولتها به این فکر میافتاد که کادر مأمورین گمرک را تکمیل کند تحت فشار مأمورین گمرک قرار میگرفت در مجلس شورای ملی با مخالفت روبرو میشد تا امروز که کارد ارزیابی گمرک بروزی رسیده است که در گمرک خرمشهر که در هر روز چهار صد اظهار نامه میرسد بیش از ۱۳ ارزیاب وجود ندارد برای رسیدگی به چهار صد اظهار نامه یعنی بهر کدام از آنها بیش از ۳۰ اظهار نامه میرسد و تصدیق میفرمایند که یک اظهار نامهای که باید ده عمل روی آن بشود از وقتی که اظهار نامه را میگیرد جنس
را بازدید کردند توزین نمودن تطبیق تعرفه کردند نو با آزمایشگاه بردن و جواز صادر کردن برای یک ارزیابی ممکن نیست که بیش از دوالی ۳ اظهار نامه را رسیدگی کند در صورتی که ۳۰ اظهار نامه باید رسیدگی شود و این ۳۰ اظهار نامه که رسیدگی میشود ارزیاب نمیتواند با دقت رسیدگی کند و چون نمیتواند با دقت رسیدگی کند این است که گاهی از اوقات موجب سوء استفاده میشود چون میگوید من که نظر قطعی نمیتوانم بدهم و متأسفانه اشخاصی هم هستند آنجا که در کار هستند اینها را هدایت میکنند رو بعمل غیر صحیح این است که ارزیابی که خودش موفق نمیشود با دقت به بیند و آن وظیفه اصل یخودش را انجام بدهد وقتی او را تشویق بعمل خلاف بکنند ممکن است طرف عمل غیر صحیح برود البته آن فکری که از وزارتخانههای دیگر یا وزات دارائی بگمرک بیاوریم این فکر را هم دولت چندین سال است دنبال کرده است و آورده است ولی بمحض این که هر کارمندی وارد میشود ریاست اداره میخواهد و در اداره گمرک ۱۲ اداره در مرکز هست و ۱۴ اداره هم در مرزها (پرفسور اعلم ـ مگر اینهائی که استخدام میکنید ریاست اداره نمی ـ خواهند) البته آنها چون سابقه دارند ریاست میخواهند و اینها چون سلسله مراتب را طی میکنند بنده کمتر احتمال میدهم اینها که تحصیل کردهاند و تازه از مدرسه بیرون آمدهاند ریاست بخواهند و در هر صورت اینها تجربه شده است و فعلا با این ترتیب بنده تصور میکنم که این ماده تنها راه حلی است که برای کادر ارزیابی گمرک میشود در نظر گرفت و تقاضا دارم آقایان موافقت بفرمائید در فرمایشات یکی دیگر از آقایان صحبت حقوق رتبه ۲ و۳ بود البته بنده خیلی خوشوقت هستم که کسی را که استخدام میکنم با رتبه ۹ باشد و این یک اشکال دیگری دارد که با مخالفت کمیسیون استخدام مجلس شورای ملی برخورد میکند ولی میخواستم خدمت آقایان عرض کنم که رتبه دو یا سه در گمرک با مزایائی که در مرزها میگیرند با مزایائی ک از ابتدا در گمرک وجود داشته است البته در وضع معیشت آنها زحمت فراهم نمیکنند.
اما موضوع لیسانسیه حقوق و طبیعی و شیمی که فرمودید بنده در لایحه اصلی نوشته بودم ۵۰ نفر لیسانس و پنجاه نفر دیپلمه و در نظر داشتم هر برای آزمایشگاه و هم برای کادر ارزیابی و هم برای قسمت قضائی که در گمرک خیلی اهمیت دارد برای هر سه قسمت یک عدهای را استخدام بکنیم ولی آقایان آنجا اضافه کردند جناب آقای مهندس بهبودی اضافه کردند که لیسانس شیمی بنام در لایحه بگذاریم این بود که باین ترتیب گذاشته شد ولی تعدادش کاملا معین است ۱۲ لیسانس و مهندس شیمی است برای اینکه درد و آزمایشگاه بزرگی که یکی در خرمشهر و یکی در تهران است زیر نظر دو نفر خرجی که این خارجیها را اصل چهار یعنی سازمان ملل متحد برای مدت دو سال بما میدهند زیر نظر هر کدام آنها شش نفر کار بکنند که ضمن گذراندن کارهای روزانه آماده بشوند که در آتیه در تمام گمرکات لابراتوارها داشته باشیم بقیه ۸ نفر برای کادر قضائی از لیسانسیههای حقوق و مابقی از کادر ارزیابی است و منظور این است که لیسانسیه باشند و اصولا استخدام اینها تحمیل ببودجه دولت نخواهد شد برای اینکه قبلا تأمین شده است.
رئیس ـ آقای حشمتی موافقید و بفرمائید.
حشمتی ـ در این لایه بخوبی تصریح شده است که اگر اداره گمرکات نتوانست مفهوم این ماده این است که اگر نتوانست احتیاجات خودش را تأمین کند آنوقت از خارج استخدام میکند و بنده خیال میکنم حالا که یک وزارت خانه تازهای تشکیل میشود و اهمیت هم دارد و آقایان هم باین وزارت خانه علاقمند هستند از روز اول باصطلاح جلو دست این وزارت خانه را نگیرند و حالا که آقایان اطمینان دارند که یکی از منابع عایدات بزرگ را بدست این وزارت خانه سپردهاند راجع باستخدام ۵۰ نفر هم این اطمینان را بکنند که آقای وزیر گمرکات اگر نتوانست احتیاجات خودش را رفع کند با توجه باینکه استخدام جدید خوب نیست با توجه بتمام مشکلات و گرفتاریهای کشور انوقت برود یک عده را از خارج بیاورد یک موضوع دیگری را که بنده میخواستم معرض کنم این است که ما همه اینجا بنشینیم بگوئیم استخدام جدید قدغن است این مطلب جز اینکه راه را برای یک عده حقه باز باز کردهایم و یکعده از مردم شریف نتوانستهاند وارد کار بشوند نتیجهای ندارد والا شما ببینید از روزی که ما گفتهایم استخدام جدید قدغن است کسی نیامده است در اداره دولتی؟ (نمایندگان ـ چرا) خیلی آمده است خوب پس این عده جوانی که ما داریم و دارند تحصیل میکنند باید یک فکری هم برای اینها کرد از اینکه ما بنشینیم و در را ببندیم و بگویم کلیه این جامه دان توی جیب خودمان است این را قرص بگیریم این درست نیست یک عدهای در این مملکت دارند تحصیل میکنند دولت باید کار پیدا کند باید کر را در مملکت تشویق کند نه اینکه بگوئیم استخدام قدغن است مثل وزارت دارائی که گفتند اتومبیل در آنجا قدغن است اتومبیلها را فروختند و بعد رفتند آخرین سیستمش را خریدند این است که این قسمت درست نیست کارمند دولت که رتبه ۹ نباشد کجا هست همه شان رتبه ۹ هستند و این را راست میفرمایند اینها وقتی که بیایند یکی میخواهد دستور بدهد یکی میخواهد نصیحت بکند ایشان یک عده کار کن میخواهند که کار بکنند بنابراین بنده توجه آقایان را جلب میکنم که از اول جلو کار این وزارت خانه را که همه بآن علاقه داریم نگیرید.
رئیس ـ آقای صدر زاده.
صدر زاده ـ این قسمت اخیر این ماده و مخالفت بعضی در این قسمت مربوط باصل لایحه نیست که تصور بشود یک کار شکنی راجع بامر گمرک میشود مسئله استخدام یک مسئله مشکل و بغرنجی برای دولت و مجلس شده است ما همیشه مواجه هستیم با شکایات مستخدمین راجع بکمی حقوق از یک طرف و از طرف دیگر هم اگر بخواهیم حقوق مستخدمین را بقدری که کفاف آنها را بدهد بدهیم بودجه را نمیتوانیم تعدیل کنیم از این رو این فکر بودجه آمده است که حتی المقدور استخدام جدید منع شود تا بتوانند مستخدمینی که لازم هستند با حقوق کمی نگاهداری کنند که آنها هم بتوانند بخوبی وظایف خودشان را انجام بدهند بنده تصور میکنم از این عدهای که احتیاج دارند یعنی عده صد نفری در میان اینهمه مستخدمین دولت این عده برای اداره گمرک کاملا میسر باشد که تواند از آنها استفاده کند و هیچ منطق و دلیلی ندارد که اختیاری برای استخدام جدید داده شود این استخدامهای جدید غالباُ سبب شده است که اشخاص تحصیل کرده از پیروی کردن بکارهای آزاد خود داری کنند و حتی المقدور فشار بیاورند که در ادارات دولتی مستخدم بشوند بنظر بنده همان قسمت اول ماده کافی است و قسمت آخر که اگر از بین کارمندان دولت میسر نشد حذف بشود جناب آقای وزیر هم با حذف آن موافقت بفرمایند که احیاناُ در ضمن عمل برخورد کردند که واقعاُ پیدا نشد آنوقت ممکن است مجدداُ بمجلس مراجعه کنند ولی الان راه باز گذاشتن برای اینکه صد نفر استخدام بکنند این صحیح تنیست و یک اصلاح عبارتی هم هست که باید تذکر داده شود در اینجا در پرانتز نوشته شده است که ۵۰ نفر لیسانسیه حقوق یا علوم طبیعی یا مهندس شیمی و این عبارت بنظر من غلط است برای اینکه وقتی بنویسند یا معنی آن این است که این پنجاه نفر یا لیسانسیه حقوق باشند یا علوم طبیعی یا شیمی در صورتی که مقصود این است که آن پنجاه نفر لیسانسیه مشترک باشد از حقوق دانها و طبیعی دانها و شیمی دانها والا عبارت اینطور است که ۵۰ نفر لیسانسیه حقوق یا علوم طبیعی با شیمی مفهومش این است که تمام این پنجاه نفر یا از حقوق دانها باشند یا طبیعی دانها یا شیمی دانها در صوتی که منظور خودشان اینطور نیست بلکه میخواهند از هر سه دسته بگیرند.
رئیس ـ پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است که قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد میکنم در ماده ۴ مذاکرات کافی باشد تیمور تاش.
رئیس ـ آقای تیمور تاش.
تیمور تاش ـ بنده در حقیقت غیاب جناب آقای محمد علی مسعودی تخصص اینکار را دارند امروز است کردم (بعضی از نمایندگان ـ یادش بخیر البته حقیقت مطلب این است در این دو اصل کلی و متقابل در مقابل هم ایستاده است یکی ااینکه باید استخدام بکلی در بسته شود یا در صورت ضرورت اجازه استخدام جدید داده شود آقایان بیانات را فرمودند استدلال هائی هم فرمودند اغلبش علیه بود پارهای نکات داشت قدر مسلم این بود که کارمندان دولت زیاد هستند و بودجه فعلی کشور تکافوی این که تمام اینها را سیر و آماده برای مخصوصاُ در خارج از لحاظ بدی آب و هوا بکند نمیکند. این جای تردید است ولی از طرف دیگر ما همه مان از سازمان مینالیم و میگوئیم که یک سازمان است و همه مؤمن و معتقد به این هستیم که نمیشود گفت این در را ببندیم با هم مخلوط کنیم عاقبت درست خواهد شد این تز غلط است این تز صحیح نیست بخواهید درست کنیم …
رئیس ـ راجع بکفایت مذاکرات بفرمائید.
تیمور تاش ـ اگر بخواهید درست کنید باید یک روزنة امیدی هم داشته باشید بنابراین عرض اساسی بندها این است چو له و علیه صحبت شده است با تصمیم گرفته شود که مذاکرات باشد
رئیس ـ آقای پرفسور جمشید مخالفید؟ (پرفسور جمشید اعلم ـبلی) بفرمائید.
پرفسور جمشید اعلم ـ گفتگوهای که اینجا له و علیه شد هیچ جنبه کار شکنی و جلوی کار گرفتن را نداشت باید گفته شود تا روشن شود البته یک وزارتخانهای تأسیس شده راجع بکارهایش باید گفته شود اما بدبختی کارهای ما این است که آنچه میگوئیم با آنچه عمل میکنیم فرق دارد یک چیز دیگر میگوئیم و یک جور دیگر عمل میشود الان در تمام دستگاهها دیروز در شرفیابی گفته شد که منظور این که ده کارمندان تقلیل پیدا بکند بحداقل (تیمور تاش ـ و بحد لزوم) و بحد لزوم وقتی حداقل را گفتیم زیادی لزوم ندارد (تیمور تاش ـ نه، نه دو تاس) پس ما وقتی که تصمیم گرفتیم که بحداقل بیاوریم یعنی
اقرار کردیم که این عده زیادی هستند بنا شود از اول کار یک وزارتخانههای تأسیس بشود و یکعدهای را استخدام کند از آن حرف اولی معنی ندارد اجازه مینمائید مذاکره بشود در این باب و روشن نمود (حشمتی ـ این قسمت راجع بکفایت مذاکرات است ؟) آقای حشمتی اجازه بدهید مذاکرات بشود. روشن بشویم ممکن است روشن باشید ولی اجازه بدهید مذاکرات ادامه پیدا کند تا همه روشن بشوند تا ببینیم واقعاُ لازمست یا نه اگر نباشد ما که کار شکنی نمیخواهیم بکنیم و رای میدهیم.
رئیس ـ رأی گرفته میشود بپیشنهاد کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهادی رسیده است که قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد مینمایم ماده ۴ قسمت دوم جمله ‹‹ اگر از بین کارمندان فعلی دولت مراتب فوق یکصد نفر تأمین ولی آخر ماده تجزیه شود ـ مهندس هدایت.
رئیس ـ نظیر همین را هم آقای رامبد ذکر کردهاند باید در موقع رأی من بدهم پیشنهاد تجزیه قسمت اگر از بین کارمندان فعلی دولت با رعایت مراتب فوق یکصد نفر تأمین نشد الی آخر.
اول قسمت اولی ماده تا اول جمله (اگر از بین کارمندان) رأی میگرییم اگر مجلس رأی داد که قسمت آخر حذف میشود اگر رأی نداد که با آن قسمت رأی میگیریم تصویب میشود.
حالا ماده ۴ مجدداُ قرائت میشود (بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۴- اداره کل گمرک مجاز است بمنظور تقویت کادر ارزیابی و آزمایشگاهها برای خدمت در گمرک خانههای خارجی از مرز یکصد نفر (۵۰ لیسانسیة حقوق یا علوم طبیعی یا مهندس شیمی) (صدر زاده ـ یا غلط است بجای آن ‹‹ و ›› بگذارید) و ۵۰ نفر دیپلمة کامل متوسطه از بین کارمندان فعلی دولت با توافق وزارتخانة مربوط باداره کل گمرک منتقل نماید که پس از طی دوره کلاس ویژه گمرک با پایه خود در خدمت گمرک قرار گیرند اینگونه کارمندان مکلف بقبول مستعفی از خدمت دولت شناخته میشوند.
رئیس ـ رأیی که حالا گرتفه میشود با حذف این قسمت است که خوانده میشود
(بقیةماده بشرح زیر قرائت شد)
و اگر از بین کارمندان فعلی دولت با رعایت مراتب فوق یکصد نفر تأمین نشد اداره کل گمرک مجاز است از بین داوطلبان حائز شرایط فوق تا یک صد نفر از طریق مسابقه استخدام نماید که پس از احراز موفقیت در کلاس ویژه گمرک با رتبة ۲ و۳ اداری استخدام شود مدت تحصیل در کلاس جزو سابقه خدمت رسمی محسوب خواهد شد.
رامبد ـ بنده یک توضیحی دارم.
رئیس ـ ماده ۱۲۶ و۱۴۰ را بخوانید پیشنهاد تجزیه یا حذف توضیح ندارد و آقایان توجه بفرمائید که رأی اشتباهی داده نشود حالا میخواهیم رأی بگیریم بحذف قسمت آخر ماده ۴ اگر مجلس رأی داد که آن از بین رفته است و اگر نداد که باقی میماند. آقایانی که با ماده ۴ با تجزیه این قسمت آخرش موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد آقای فضائلی هم پیشنهاد تجزیه کردهاند (فضائلی ـ حالا با این ترتیبی که تجزیه شد چیزی باقی نمیماند) حالا باین قسمت ماده ۴ رأی قطعی گرفته میشود آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده پنجم قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵- آئین نامه اجرای این قانون از طرف وزارت دارائی تنظیم و پس از تصویب کمیسیونهای دارائی و کشور و جنگ مجلسین بموقع اجرا گذاشته خواهد شد.
رئیس ـ در این ماده هم کسی اجازه نخواسته است آقایان موافقین قیام بفرمایند. (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده ششم قرائت میشود،
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۶- وزارت دارائی و کشور و جنگ مأمور اجرای این قانون میباشند.
رئیس ـ در این ماده هم کسی اجازه نخواسته است. پیشنهادی هم نرسیده است رأی میگریم آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است آقای ارباب مخالفید؟ (گفته شد خیر) رأی میگیریم بکلیه مواد این گزارش آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد چون این جا اصلاحاتی در گزارش مجلس سنا شده مجدداُ بمجلس سنا فرستاده میشود.
۷- تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه
رئیس ـ جلسه را ختم میکنیم جلسه آینده روز یکشنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود آقایان سر وقت تشریف بیاورند
(مجلس ۲۰ دقیقه پیش از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت