مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ آبان ۱۳۲۶ نشست ۲۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۵
جلسه: ۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه پنجم آبان ماه ۱۳۲۶
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس دو جلسه
۲ - انتخاب کمیسیون‌ها
۳ - تقدیم و طرح یک فقره لایحه از طرف وزیر پست و تلگراف به قید دو فوریت
۳ - تعطیل جلسه به عنوان تنفس
مجلس سه ربع ساعت پیش از ظهر بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس دو جلسه.
صورت مجلس روز یکشنبه سوم آبان ماه را آقای صدرزاده (منشی) قرائت نمودند.
مقارن ظهر روز یکشنبه سوم آبان مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت گردید.
اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس قرائت شده است.
غایبین بااجازه- آقایان: اسمعیل ظفری، حسن مرآت اسفندیاری، عسگر صاحب‌جمع، دکتر خلیل فلسفی، محمدعلی منصف، دکتر عبدالحسین طبا، فرج‌الله آصف، جواد ملک‌پور، مهدی صدرزاده، ناصرالدین ناصری، نصرت‌الله اسکندری، ابوالحسن صادقی، تقی‌زاده.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: محمدحسین صولت قشقایی، محسن گنابادی، حسن اکبر، دکتر اعتبار، عزیزاعظم زنگنه، رستم گیو، آقاخان بختیار، احمد اخوان، عمادالدین سزاوار، دکتر جلال عبده، محمدتقی بهار، عباس اسکندری، شهاب خسروانی، سید حسن تقی‌زاده، علی وکیلی، ابوالفتح قهرمان، منوچهر گلبادی، حاج محمدتقی خوئیلر.
دیر آمدگان بااجازه- آقایان: مهندس رضوی، عباس قبادیان، معتمد دماوندی، عباس نراقی، یمین اسفندیاری.
دیرآمدگان بی اجازه- آقایان: شریعت‌زاده، مهدی مشایخی، سلمان اسدی، معین زاده.
آقای کشاورز صدر انتخاب کمیسیون‌ها را یادآور شدند و گفته شد چون عده برای اخذ رأی کافی نیست به جلسه بعد موکول می‌شود.
آقای اردلان صورت اسامی مخالفین و موافقین طرح تصویب شده را در صورت مجلس لازم می‌دانستند.
آقای دکتر شفق معتقد بودند که عین طرح در صورت مجلس هم قید شود.
آقای مهندس رضوی توضیح دادند که از بیانات خود در جلسه گذشته چنین نظر داشتند که باید با هر دو بلوک توازن موافقت کرد.
آقای عباس اسکندری عقیده داشتند که جملات معترضه ایشان بین مذاکرات باید در صورت خلاصه قید شود و نیز اضافه نمودند که پیشنهاد ایشان عبارت از استقراض حاکمیت ایران در بحرین قرائت نشده و آقای رئیس مجلس مواد ۹۶ و ۹۹ و ۱۰۷ و ۱۱۳ نظامنامه را نقض کرده‌اند.
مواد مذکوره قرائت گردید و آقای رئیس بیان کردند که این مواد هیچ یک با نحوه اعتراضات و منظور شما تطبیق نمی‌کند و پیشنهاداتی که مربوط به موضوع مطروحه نباشد نمی‌توان طرح کرد. آقای کشاورز صدر اظهار نمودند که طبق ماده ۱۱۲ مذاکرات آقای عباس اسکندری وارد نبود که در صورت مجلس ذکر شود. در این موقع چون عده اخذ برای رأی کافی نبود تصویب صورت مجلس به جلسه بعد موکول شد.
آقای دکتر صدیق وزیر فرهنگ بیان داشتند
که خط مشی وزارت فرهنگ برای توسعه تعلیمات عمومی به موجب ۳ قانون معین شده است اول قانون اساسی فرهنگ، دوم قانون تربیت معلم و سوم قانون تعلیمات اجباری که طبق ماده ده آن وزارت فرهنگ باید در ظرف ده سال موجبات اجباری کردن تحصیلات را در تمام مملکت فراهم نماید. در سال ۲۶ اضافه اعتباری برای اجرای مقررات تأسیس کلاس‌ها در بودجه دولت منظور نشده بود معهذا در این سال ۱۷ هزار شاگرد تازه در مدارس دولتی و ملی پذیرفته شده و اکنون لایحه اعتبارات لازمه آن برای تصویب تقدیم می‌شود که به موجب این لایحه ۱۲۰۰ کلاس در مملکت تأسیس گردد و آقای مهندس رضوی معتقد بودند که آنچه مربوط به فرهنگ است ضمن سایر مخارج باید پرداخت شود.
آقای دکتر سجادی وزیر بازرگانی و پیشه و هنر ۳ فقره لایحه راجع به تأسیس وزارت کار و سازمان وزارت اقتصاد ملی و مقررات امور بازرگانی مربوطه به اتباع بیگانه در ایران تقدیم و بیان داشتند که برای جواب سؤال آقای دکتر اعتبار راجع به جواز جو حاضر هستند ولی سؤال کننده حضور نداشت.
مجلس سه ربع بعد از ظهر خاتمه یافت و جلسه آینده به روز سه‌شنبه پنجم آبان موکول گردید.
رئیس- چون به صورت جلسه روز چهارشنبه اعتراض شده بود و اکثریت برای تصویب آن نبود و حالا عده کافی است بنابراین تصویب می‌شود. آقای امامی خویی راجع به صورت جلسه اعتراض دارید؟
امامی خویی- بله.
رئیس- بفرمایید.
امامی خویی- عرض کنم سه ماه و نیم است که از عمر مجلس می‌گذرد هر روز به ما اطلاع می‌دهند که ساعت ۵/۸ بیایید اینجا.
رئیس- راجع به صورت جلسه است؟
امامی خویی- بله راجع به صورت جلسه است اجازه بفرمایید عرض کنم هر روز ساعت ۵/۸ ما می‌آییم اینجا و آقایان تشریف نمی‌آورند (صحیح است)
رئیس- این موضوع خاصی است مربوط به صورت جلسه نیست.
امامی خویی- در همین صورت جلسه بسی و چند نفر اجازه داده شده که آقایان نیایند به مجلس وقتی که اجازه داده شود که سی و چند نفر نیایند به مجلس اکثریت هم نمی‌شود و آن وقت ما از ساعت ۵/ ۸ می‌آییم اینجا (صحیح است)
اردلان- ما استدعا می‌کنیم یک توجهی به این قسمت بکنید.
امامی خویی- ... غایبین با اجازه ۱۳ نفر هستند خود آقایان باید مراقبت کنند که در وقت مقرر در مجلس حاضر شوند.
اردلان- ما می‌آییم اینجا آقایان تشریف نمی‌آورند.
رئیس- آقای فرامرزی فرمایشی دارید؟
فرامرزی- بنده راجع به پیش آمدی که در بازار پیش آمده عرایضی دارم.
رئیس- آقای رضوی راجع به صورت جلسه فرمایشی دارید بفرمایید.
رضوی- عرض کنم که اعتراض بر صورت مجلس یک وقت از نظر اصلاحی است. یک وقت از نظر یک موضوعی که مربوط به اصل صورت جلسه است. در قسمت همین آقایان غایبین که توجه آقای امامی را جلب کرد چون در اینجا ذکر شده است با اجازه و بی‌اجازه که ۱۳ نفر غایب با اجازه بودند و یک عده دیگری هم غایب بی‌اجازه. روی سوابقی که از مجلس ما داریم مستحضرید که اگر وکیل در تهران باشد و مریض هم نباشد غالباً نمی‌شود که در مجلس حاضر نشود این نفر شمار را ملاحظه بفرمایید ۱۲۴ نفر عده حاضر در مرکز را معرفی می‌کند اگر بنا باشد که خدای نخواسته همه آقایان غایبین مریض باشند یک چیزی است و اگر نباشند باید آقایان لطفی بفرمایند در وقتی که می‌خواهند ولو برای گردش و یا برای عمل واجبی که خیر عموم درش هست انشاءالله بیرون بروند از شهر لااقل اطلاع بدهند که نفر شمار بیاید پایین زیرا نظامنامه هیچ گاه راهکار را برای مجلس نبسته است.(صحیح است) همین پریروز اگر ما واقف می‌شدیم که مثلاً ۹۵ نفر در مرکز هستند با ۷۲ نفر می‌توانستیم کارمان را انجام بدهیم (صحیح است) متأسفانه چون این طور نبود انجام نشد این است که بنده استدعا می‌کنم از مقام ریاست که یک تذکری به آقایان بدهند که در این قبیل موارد که رعایت‌های لازم هم از طرف نظامنامه شده و مرخصی‌های یک روزه و دو روزه امکان پذیر است آقایان هر وقت می‌خواهند بروند بیرون به مجلس اطلاع بدهند که ما امروز نیستیم و تکلیف سایرین را آسان بکنند. حضرت عالی هم می‌توانید مطلع شوید آقایان هم کارشان را می‌کنند.(صحیح است) این تذکری بود که بنده عرض کردم و باید دقت شود و چون وقت گرفته می‌شود سایر تذکرات را به وقت دیگری موکول می‌کنم.
رئیس- اغلب آقایان که استجازه می‌کنند به عنوان کسالت است و بعضی‌ها که غایب می‌باشند مطابق نظامنامه جریمه‌ای به آنها تعلق می‌گیرد. اما آنهایی که خارج از مرکز می‌روند از حد نصاب کسر می‌شود و پایین می‌آید البته دقت هم خواهد شد آقای تقی‌زاده هم اجازه خواسته بودند برای کسالت اینجا اصلاح می‌شود. چون به بنده شرحی نوشته بودند که کسالت دارم. آقای شریعت‌زاده نسبت به صورت جلسه فرمایشی دارید بفرمایید.
شریعت‌زاده- در صورت جلسه آقای ملک‌الشعرا بهار را غایب بدون اجازه ذکر نموده‌اند در صورتی که ایشان استجازه کرده‌اند و مریض هستند و گواهی پزشک هم تقدیم شده است.
رئیس- صحیح است اصلاح می‌شود. آقای دهقان نسبت به صورت جلسه فرمایشی دارید؟
دهقان- قبل از دستور.
قبادیان- تکلیف کمیسیون‌ها را معین کنید.
رئیس- دیگر اعتراضی نسبت به صورت جلسه نیست.(گفته شد: خیر) صورت مجلس جلسه پیش تصویب شد. عده‌ای از آقایان برای نطق قبل از دستور اجازه خواسته‌اند.(گفته شد: دستور) دستور انتخاب کمیسیون‌ها است.(صحیح است).
محمدعلی مسعودی- آقای وزیر پست و تلگراف تشریف دارند لایحه‌ای دارند.
۲ - انتخاب کمیسیون‌ها
رئیس- اول کمیسیون‌ها را انتخاب می‌کنیم بعد آن لایحه انتخاب کمیسیون‌ها مهم‌تر است، چون لوایح همین طور مانده کمیسیون‌ها باید انتخاب بشود، پنج نفر به حکم قرعه معین می‌شوند برای استخراج آراء کمیسیون‌هایی که باید انتخاب شود کمیسیون قوانین دارایی و دادگستری، همین طور سایر کمیسیون‌ها آقایان به ترتیب رأی می‌دهند.
(اقتراع به عمل آمده نتیجه به قرار ذیل حاصل شد)
آقای اردشیر شادلو، آقای عباس اسکندری، آقای ناصر قلی اردلان، آقای مسعود ثابتی، آقای محمد ذوالفقاری.
رئیس- آقای دادور هم از طرف هیئت رئیسه ناظر خواهند بود حالا شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون‌ها اول کمیسیون قوانین دارایی، عده حاضر ۹۸ نفر عده اعضای کمیسیون ۱۸ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون دادگستری عده حاضر ۹۸ نفر اعضا کمیسون ۱۸ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون کشور، عده حاضر ۹۹ نفر اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون فرهنگ عده حاضر ۱۰۰ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر عده حاضر ۱۰۰ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون کشاورزی عده حاضر ۱۰۱ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون امور خارجه عده حاضر ۱۰۲ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون راه، عده حاضر ۱۰۲ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون بهداری عده حاضر ۱۰۲ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون نظام عده حاضر ۱۰۲ نفر عده اعضاء کمیسیون ۱۲ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب اعضای کمیسیون پست
و تلگراف عده حاضر ۱۰۲ نفر عده اعضا کمیسیون ۶ نفر.
(اخذ آراء به عمل آمد)
رئیس- آقایانی که برای نظارت و استخراج آرا انتخاب شده‌اند به اتفاق آقای دادور آرا را استخراج کنند و بعد نتیجه را به مجلس بدهند. آقای وزیر پست و تلگراف بفرمایید.
۳ - تقدیم و طرح یک فقره لایحه از طرف وزیر پست و تلگراف به قید دو فوریت.
وزیر پست و تلگراف- خاطر محترم آقایان نمایندگان مستحضر است که صلیب احمر و هلال احمر در سایر ممالک علاوه بر این که مؤسسات عظیم خیریه را اداره می‌کنند در مواردی هم که بلایایی برای سایر ممالک پیش می‌آید از خودشان کمک می‌کنند ما هم یک چنین مؤسسه‌ای را در ایران به نام شیر و خورشید سرخ داریم.(صحیح است) ولی متأسفانه آن اندازه‌ای که بایستی در اطراف کمک‌های به این مؤسسه مردم ایران را متوجه کرده باشیم نکرده‌ایم (صحیح است). تا این که اخیراً از طرف اعلیحضرت همایونی که همیشه متوجه هستند و در این گونه موارد مردم را متوجه می‌کنند.(صحیح است) امر صادر شده است که هفته‌ای به نام شیر و خورشید سرخ معین بشود که پریروز هم جلسه اول آن بود.
و اکثر آقایان محترم هم در آنجا تشریف داشتند در آن جلسه افتتاحیه کاملاً از وضعیت شیر و خورشید سرخ ایران مسبوق شدند. این است که دولت در نظر گرفته لایحه‌ای تقدیم آقایان بشود.(کشاورز صدر: بسیار خوب است) که از پاکات سفارشی ۱۰ شاهی از اقدامات پستی دو ریال و از تلگراف ۲ ریال و دویست و پنجاه دینار تمبر خیریه گرفته شود و از این عایدات صد و پنجاه هزار تومانش در سال به بنگاه مسلولین و بیست هزار تومانش به بنگاه نیکوکاری و بقیه‌اش به شیر و خورشید سرخ مرکز اختصاص داده بشود و نظر به این که این هفته شیر و خورشید سرخ از طرف ذات اعلیحضرت همایونی مقرر شده است استدعا شده که به قید دو فوریت این لایحه تصویب بشود.(صحیح است)
جمعی از نمایندگان- مخالفی نیست.
رئیس- اجازه بفرمایید قرائت بشود.
(به شرح ذیل قرائت شد.)
مجلس شورای ملی- نظر به توجهات خاصی که همواره دولت به امور خیریه معطوف می‌دارد علیهذا برای مساعدت به جمعیت شیر و خورشید سرخ و بنگاه حمایت مسلولین و بنگاه نیکوکاری ماده واحده پیوست را تقدیم می‌دارد، مستدعی است مقرر فرمایید به قید دو فوریت تصویب گردد، نخست وزیر احمد قوام. وزیر دارایی عبدالحسین هژیر، وزیر پست و تلگراف و تلفن جواد بوشهری.
ماده واحده:
وزارت پست و تلگراف و تلفون مجاز است به منظور کمک به امور خیریه مبلغ ۵۰ دینار از هر مراسله سفارشی و بیمه اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال از هر امانت پستی اعم از داخله و خارجه و مبلغ ۲۵ ر ۲ ریال از هر تلگراف اعم از داخله و خارجه به وسیله الصاق تمبر خیریه از فرستندگان دریافت نماید. وجوه حاصله پس از وضع هزینه طبع تمبر به بنگاه‌های خیریه ذیل اختصاص و پرداخت می‌گردد.
۱ - به بنگاه نیکوکاری سالیانه دویست هزار ریال.
۲ – به بنگاه حمایت مسلولین و مبارزه با بیماری سل سالیانه یک میلیون و پانصد هزار ریال.
۳ - به شیر و خورشید سرخ ایران بقیه وجوه حاصله.
پرداخت وجوه مزبور به وسیله خزانه‌داری کل انجام خواهد گرفت.
رئیس- این لایحه یک فوریت بیشتر نمی‌خواهد (صحیح است).
دکتر معظمی- باید دو فوریت داشته باشد.
رئیس- راجع به فوریت این لایحه می‌فرمایید چون اخذ مالیات و عوارض است؟ بفرمایید.
فرامرزی- بنده با اصل لایحه مخالفت دارم.
مهندس رضوی- بنده هم با اصل لایحه مخالف هستم.
دکتر معظمی- آن لایحه مالی که یک شور دارد عبارت از بودجه است که برای خرج باشد چون قسمت مالیات است بنابراین به عقیده بنده باید دو شور داشته باشد و دو فوریت لازم دارد.
رئیس- عجالتاً فوریت اول مطرح است چند اجازه خواسته شده بنده باید ببینم مخالف و موافق کیست- آقای نبوی با فوریت مخالفید؟ بفرمایید.
نبوی- بله، ما تجربه داریم که هر چیزی را به فوریت تصویب کردیم بعداً اشکالاتی پیدا شد. معایبی پیدا شد. این الان یک وضع مالیاتی است. هیچ کس مخالف نیست که در امور خیریه باید کمک بشود ولی تصور می‌کنم عوارضی که برای کارهای خیریه گرفته می‌شود بر چیزهایی باید وضع شود که بیشتر مورد احتیاج و مصرف متمولین است. در همه جا کوشش می‌کنند که قیمت پست و تلگراف تنزل کند به طوری که در دسترس همه واقع شود و همه بتوانند از آن استفاده کنند.(صحیح است)
حالا اگر بنا باشد یک چنین عوارضی از پست و تلگراف گرفته شود بعداً مورد اشکال می‌شود و بنده صلاح نمی‌دانم و اگر این را ما الان به فوریت تصویب کنیم بعد قطعاً به معایبی برمی‌خوریم. اجازه بدهید این برود به کمیسیون و در آنجا مباحثه بشود شاید در کمیسیون آقایان توانستند یک عوارض بهتری بر چیزهای مهم‌تری وضع کنند که مورد اشکال کسی نباشد و از این جهت که آقای دکتر معظمی فرمودند دو فوریت لازم دارد با فوریت اول آن مخالفم و در فوریت ثانی هم عرض خواهم کرد.
کشاورز صدر- بنده موافقم.
رئیس- آقای کشاورز صدر نوبت شما است بفرمایید.
کشاورز صدر- بنده قربان معتقدم که این طرحی را که آقای وزیر پست و تلگراف آورده‌اند بسیار بسیار صحیح است (صحیح است) برای این که مخالفتی را که آقای نبوی راجع به فوریت آن فرمودند به مورد نیست و غیر وارد است زیرا تأمین نظر ایشان می‌شود و تصویب فوریت این، مانع از تأمین نظر ایشان نیست زیرا ایشان فرمودند که ما یک منابع بهتری پیدا کنیم برای این و عوارضی وضع کنیم که برای امور خیریه مصرف بشود ولی در این مورد بنده معتقدم که برای پست از هر بیوه‌زنی سؤال بکنید که آیا مخالفی پست سفارشی را ده شاهی زیادتر بدهی برای این که مسلولین معالجه بشوند و برای این که به امور خیریه مصرف بشود خواهد گفت که خیر بنده علاوه بر این که موافقم با دو فورتیش هم موافق هستم و بنده عقیده دارم که دو فوریت ضرورت دارد و این کار بسیار مهم به صلاح مردم بدبخت و بیچاره است راجع به اصل موضوع هم که فرمودند، ماده وقتی خوانده شد بنده پیشنهادی کرده بودم که در آن مورد تأمین نظر آقایان می‌شود و وجوه وصولی به مصرف هر محلی برسد.(صحیح است) بنابراین بنده معتقدم و از آقای نبوی خواهش می‌کنم بپذیرند عرض بنده را چون مصالح عمومی درش هست موافقت کنید که تصویب بشود.
جمعی از نمایندگان- رأی.
رئیس- آقایانی که با فوریت اول موافقند قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است آقای مهندس رضوی مخالفید؟
مهندس رضوی- بنده با کلیات مخالف هستم، در فوریت نظری ندارم.
رئیس- آقای رضوی در فوریت دوم مخالفید بفرمایید.
ابوالحسن رضوی- بنده معتقدم قربان با این که آقای دکتر معظمی فرمودند که این لایحه مالی نیست و خرج نیست ولی معذلک کلیه مطابق نظامنامه لایحه مالی است یعنی چیزهایی که باید دریافت بشود آنها را به نام لایحه مالی می‌گویند و بنده معتقدم که اساساً در چنین مورد فوریت دوم ندارد و لزومی هم ندارد.(دکتر معظمی- دارد)
رئیس- چون عوارض است و به هر حال اخذ مالیات است، آقای شریعت‌زاده مخالفید یا موافق؟
شریعت‌زاده- بنده موافقم.
رئیس- بفرمایید.
شریعت‌زاده- بنده با فوریت دوم هم موافق هستم بنده معتقد هستم که اگر این قدم را برداریم این قدم نشانه علاقه ملت ایران است نسبت به بهداشت مملکت (صحیح است) و مهمترین قدمی که برای ما یک سرمشقی می‌شود که در آینده هم راجع به بهداشت این ملت که با انواع امراض در مبارزه است اقدام کنیم این قدمی است که ما برمی‌داریم و امیدوار هستم که آقایان در آتیه هم این قدم‌ها را بردارند.(صحیح است) و بنابراین با فوریت این لایحه بنده موافق هستم و معتقد هستم که نمایندگان ملت هم این طور فکر می‌کنند و به فوریت دوم هم رأی خواهند داد.(صحیح است)
رئیس- آقایانی که با فوریت دوم لایحه موافقند قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است (فرامرزی- بنده مخالفم) آقای مهندس رضوی.
مهندس رضوی- بدیهی است که در مملکت ایران هیچ کس با کارهای خیریه مخالفت ندارد و
همچنین بنده تصور می‌کنم آقایان محترم هم به خوبی می‌دانند که بنگاه شیر و خورشید سرخ ایران در پاره‌ای از موارد واقعاً به درد مردمان بی‌بضاعت و مضطر رسیده است (صحیح است) ولی مطالبی که در مجلس شورای ملی مطرح است باید از نظر تمام ملت قضاوت شود. ملت ایران برخلاف آنچه که آقایان گاهی در اظهارات‌شان می‌فرمایند متشکل از کسانی که بتوانند همین ده شاهی و یک قران‌ها را به آسانی بپردازند نیست. این نامه‌ها و تلگرافاتی که در اینجا مذکور است تعداد زیاد آنها مربوط به اولیا سربازان وظیفه و یا کسانی است که برای اطلاع از سلامتی اقوام و کسان خودشان از دهات و سایر نقاط مخابره می‌کنند و این است که بنده ناچارم به عرض آقایان برسانم که نه تنها ده شاهی و یک قران بلکه پنج شاهی و همان یک شاهی که به نظر آقایان اصلاً ارزش ندارد در زندگانی آنها مؤثر است. در تمام دنیا برای کارهای خیریه از طبقات مرفه استفاده می‌شود و طبقات مرفه و بالای جامعه (بالا از نظر تمول) باید سعی بکنند به وسیله اعطای مبالغ و اعطای هدایا مخارج این قبیل مؤسسات را تأمین بکنند و حتی در اروپا موقعی که بنده بودم برای سل یک مبارزات شدیدی می‌شد و در مملکت فرانسه که اصلاً ده شاهی و یک قران وجودندارد تمبر سل را که چاپ کردند آن تمبر را به اختیار مردم گذاشتند یعنی هیچ کس الزام نداشت در پست خانه به مردم می‌گفتند که میل دارند یک تمبر سل هم بزنند یعنی تمبر خیریه، در هیچ جای دنیا بنده می‌توانم به آقایان اطمینان بدهم که جنبه الزامی نمی‌تواند پیدا بکند می‌توانند آقای وزیر پست و تلگراف اجازه بگیرند تمبر چاپ بکنند و در اختیار ملت بگذارند هر کس که مرفه است می‌تواند بخرد البته هر کس هم که نمی‌تواند نمی‌خرد و اما چه باید کرد آیا نباید بنگاه شیر و خورشید سرخ و بنگاه نیکوکاری و سایر بنگاه‌ها را از داشتن یک عواید مستمری معاف کرد نه بنده خیال می‌کنم می‌شود عواید سرشاری برای آنها تحصیل کرد و راه دارد راهش این است که این عواید را از طبقات و از اشخاصی بگیرند که برای آنها پرداخت این وجوه اهمیتی ندارد و بنده بدون این که زیاد مطالعه بکنم ۹ مورد پیدا کرده‌ام که می‌بینم از این موارد می‌توانند پول بگیرند بدون این که کوچک‌ترین تأثیری در وضع اشخاص پیدا کند.(یک نفر از نمایندگان: آقا مختصر بفرمایید) اینها مذاکره در کلیات است باید آقایان توجه کنند مثلاً می‌شود از دارندگان اتومبیل‌های سواری به خصوص در مورد خرید اتومبیل‌های نو یک مقداری مثلا صد تومان بگیرید. می‌شود از دارندگان رادیو که آن هم به عقیده من در ایران جنبه تجملی دارد ولی در دنیا این طور نیست، پول گرفت. همین طور در کافه‌های تجملی و در شب نشینی‌های عمده که برپا می‌شود مبالغ سنگینی که خرج یک خانواده در یک سال است گاهی در یک شب خرج می‌شود. می‌شود از کسانی که از طیارات استفاده می‌کنند و البته وسیله معاش‌شان بهتر است گرفت. از کسانی که در هتل‌های درجه اول منزل می‌کنند و آنجا استفاده و استراحت می‌کنند و از هوای خوب و از وسایل خوب استفاده می‌کنند می‌شود پول گرفت. برای شیر و خورشید سرخ. می‌شود از حساب‌های جاری بانک ملی که از مبالغی تجاوز می‌کند و معلوم است که صاحبان آنها قدرت مالی زیادی دارند گرفت. بالاخره از پاره‌ای کالاهای تجملی هم می‌توان گرفت و بالاخره از حق‌الوکاله‌ها و حق حکمیت‌های زیاد هم می‌شود گرفت. حالا توجه بفرمایید شما تمام این مطالب را فراموش فرمودید آقای وزیر پست و تلگراف و فقط می‌خواهید روی هر پاکت ده شاهی از مردم بگیرید آن هم با دو فوریت و به طور متسمر! بنده تعجب می‌کنم اولاً چرا عوارض مستمر را با دو فوریت می‌خواهید؟ اگر منحصر به هفته شیر و خورشید بود همه ما هم خوشوقتیم که در تحت سرپرستی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی همچو هفته‌ای آغاز شده و مردمان متمکن کمک می‌کنند ولی اگر مستمر است و باید مردم بی‌بضاعت بپردازند دیگر دلیل ندارد که همین الان این تحفه را ببرید. چون معلوم نیست که این تحفه را از چه کسی می‌گیرید. شما ملاحظه می‌کنید کسانی که می‌خواهند نامه به پستخانه بدهند اغلب کفش به پا ندارند. شما به باجه‌های خودتان توجه کنید و ببینید این کسانی که تلگرافات را می‌آورند کی‌ها هستند. شما لااقل می‌خواستید از تلگرافات خارجی بگیرید. به هر حال با این جریانی که هست بنده مخالفم و عرض کردم در آخر هم باز تأیید می‌کنم که بنده نوعاً با کمک
به بنگاه‌های خیریه کمال موافقت را دارم ولی از راه خودش.
رئیس- آقای شریعت‌زاده شما موافقید؟
شریعت‌زاده- بلی، بنده موافقم.
رئیس- بفرمایید.
شریعت‌زاده- بنده از توضیحات همکار محترم استنباط کمال موافقت را با بنگاه شیر و خورشید سرخ کردم زیرا که ایشان هم لازم دانستند که تقویت جنبه مالی این مؤسسات برای این که آثاری از آنها ناشی بشود به عمل بیاید منتها نظر داشتند که این کمک با این عوارض نسبت به یک موارد دیگری به عمل بیاید (صحیح است) بنده تصور می‌کنم که بهتر این بود که به عنوان اصلاح ماده پیشنهادی می‌کردند.(صحیح است) برای این که با وجود عقیده قطعی که در لزوم مساعدت به این بنگاه اظهار کردند مقتضی بود که به عنوان اصلاح این ماده پیشنهادی می‌کردند.(صحیح است). و مقتضی نبود که به عنوان مخالفت بیان کنند. اما راجع به خود این مطلب، بنده تصور می‌کنم در اصل این مواد لازم است، مطالعه وسیع‌تری بکنیم و در اوضاع ملت ایران، همان توده عظیم دقت کنیم که حالا برای تأمین مصارف میلیاردها (که به نظر شخص بنده، بسیاری از آنها ضروری نیست)، بر این توده مالیات‌هایی تحمیل می‌شود، ما باید دو عمل داشته باشیم، یکی آن افراطات را جلوگیری بکنیم یکی آن وجوه هنگفتی که از همین توده گرفته می‌شود قسمتی از آن را به این عنوان تأمین بکنیم که در مبارزه آنها در مقابل امراض بنیه دفاعی آنها، قوه دفاعی آنها را تقویت بکنیم.(صحیح است) اگر ما درست دقت بکنیم انواع امراض، ملت ایران را به خطر انقراض تهدید می‌کند. این قدم‌ها گو این که از نظر انصاف و از نظر اصول باید کوشش کرد که وضع مالیات‌ها و عوارض یکی از نتایجش تعدیل تقسیم ثروت باشد. بنده با این اصل موافق هستم.(مهندس رضوی: اگر موافقید آقا، همین را بفرمایید) ولی آن مطالبی است که باید در نتیجه لوایح اصلاحی که ضرورت دارد مجلس آنها را تصویب بکند ادار بکنیم که دولت آن لوایح را پیشنهاد بکند.(صحیح است) ولی امروز به نظر بنده وضع بدی بهداشت مردم مقرون به کیفیت دلخراش است که به نظر من باید تشخیص داد و استنباط کرد که برداشتن هر قدمی فوراً لازم است.(صحیح است) از این نظر بنده معتقدم که این لایحه را تصویب بکنیم و اگر آقایان پیشنهادی دارند در حدود نظامنامه برای اصلاح آن بدهند برای این که رد این لایحه مصلحت ملت ایرن نیست.(صحیح است) باید این لایحه را تصویب کرد با حفظ عقاید اصولی که همکار محترم بنده فرمودند. اما البته بسیاری از اصول هست که طرحش در یک موردی به عنوان مخالفت با آن مورد صحیح نیست. از آن جمله همین مورد است ما در عین حال که آن اصول را رعایت خواهیم کرد این را هم تصویب می‌کنیم و به نظر بنده تلگرافات به خارج و تلگرافات داخلی را هم غالباً طبقه متمول می‌کنند. کاغذ سفارشی را هم متمولین می‌نویسند تازه از این نظر هم اشکالی ندارد به علاوه من همان طور که عرض کردم این ملیاردها که از این توده عظیم گرفته می‌شود ما قبول می‌کنیم که این را هم بگیرند از همین توده، چون برای آنها مفید است، آنها را از خطر در مقابل امراض محافظت می‌کند. بنده تصور می‌کنم که اگر ما به سوابق صلیب احمر، مؤسسات صلیب احمر مراجعه بکنیم می‌بینیم که با تمام وسایل آنها کوشش می‌کنند که این بنگاه‌ها را تقویت بکنند.(صحیح است) ما هم این وظیفه را داریم که این را در تمام مملکت در سرتاسر کشور در نتیجه تقویت مالی توسعه بدهیم، بدیهی است من تقدیر می‌کنم از توضیح آقای مهندس رضوی، چون این در حکم یک تذکری بود به اشخاصی که زندگی مرفه دارند، اتومبیل دارند، حق‌الوکاله زیاد می‌گیرند، حق‌الحکمیه می‌گیرند بنده کاملاً موافق هستم یکی از آنها هم خود من هستم.(خنده نمایندگان) بنده موافق هستم ولیکن هیچ وقت حق‌الوکاله یا حق طبابت با آن ثروت‌هایی که آقا تصور می‌کنید وفق نمی‌دهد.
رئیس- آقای فرامررزی مخالفید؟(فرامرزی: مخالفم) بفرمایید.
فرامرزی- عرض کنم که بنده در این دو سه سال اخیر که بیشتر وارد در جریان اجتماعی هستم و در محافلی حاضر می‌شوم می‌بینم که برای هر چیزی که به فکرشان می‌رسد یک قدمی بردارند فوراً به فکر وضع مالیات جدیدی می‌افتند.(صحیح است) و من نمی‌دانم آخر این کار به کجا می‌رسد؟ بنده در چندین جلسه از این جلسات خیریه حاضر شدم که می‌گفتند فکر درآمد بکنیم، یکی گفت که از این کار این قدر مالیات بگیریم یکی گفت که از اینجا این اندازه بگیریم، این ابتکار و مطالعه نمی‌خواهد اخطار کنید که هر که از خیابان چراغ برق رد شد صد دینار بدهد هر که از شاه آباد رد می‌شود دو عباسی بدهد. همیشه می‌شود مالیات گرفت و درآمد درست کرد ولی آخرش به کجا می‌رسد؟ البته ده شاهی پنج شاهی به تنهایی چیزی نیست ولی کمر این ملت را چه چیز خرد کرده؟ همین ده‌شاهی‌ها
که جمع شده. من خیلی متأسفم عرض کنم که اصطلاحی هست در روانشناسی به اسم تسلل افکار یا در فلسفه قدیم به اسم قضاوت فکری مطالبی را سر هم می‌کنند و از آن مطالب یک قضاوت می‌کنند. بعضی آزاد هستند و بعضی ملل هستند که قضاوت فکری‌شان کوتا هست ده شاهی را فقط ده شاهی می‌بینند ده شاهی‌های متعدد را وقتی جمع می‌شود و عاقبتش چه می‌شود نمی‌بینند. خوب آقا ده شاهی که چیزی نیست ده شاهی چه می‌شود ولی این، این ده شاهی‌ها آخرش چه می‌شود بنده متأسفم عرض کنم آن مالیاتی که باید گرفته بشود اگر گرفته می‌شد دولت می‌توانست تمام آن گودالها را پرکند. ولی گرفته نمی‌شود (صحیح است) تشریف ببرید به دفتر مالیات بر درآمد با آن قوانینی که دکتر میلسیو گذراند و لایحه‌اش را وضع کرد و مجلس تصویب کرد که صدی هشتاد از فلان مبلغ گرفته بشود ببینید چه گرفته شده؟ البته هو هم شد گفتند عملی نیست و به نظر من هم صحیح نبود برای این که کسی که از ۱۵۰ هزار تومان عایداتش زیادتر بشود باید یک مقدارش را دولت بگیرد. اساساً نگاه بکنید به دفتر مالیات می‌بیند اخطار کرده‌اند به یک کسی که تو امسال باید ۱۵۰ هزار تومان مالیات بدهی بعد این می‌رود یک اعتراض می‌دهد و رسیدگی می‌شود ۱۵۰ هزار تومان با پنجاه تومان یا پنج تومان یا هیچ مصالحه نمی‌شود. تجار عمده را ببینید چطور مالیات می‌دهند (مهندس رضوی: هیچ چیز) ملاحظه بفرمایید مگر رسیدگی اینها روی رقم نیست؟ روی عدد نیست؟ اگر من ده یک باید بدهم مگر نه این است که اگر ده تومان عایدی دارم یک تومان باید مالیات بدهم؟ اگر روی رقم است چطور صد و پنجاه هزار تومان با ۵۰ تومان و ۵ تومان مصالحه می‌شود؟ بنده معتقد هستم به جای این که دولت همیشه برای کارهایش به فکر مالیات جدید بیفتد فکری بکند که این مالیاتش درست وصول بشود، در این صورت هزینه تأمین می‌شود. مخارج شیر و خورشید تأمین می‌شود چون این کار البته به قول همکار محترم آقای مهندس رضوی هیچ کس مخالف این نیست که به بنگاه‌های خیریه و شیر و خورشید سرخ مساعدت بشود ولی خیریه به زور را من تا حالا نشنیده بودم، نشنیده بودم که خیریه با تپز وضع کنند و بگویند تو دلت خیر می‌خواهد بیا این قدر بده. این را من نشنیده‌ام این را اختیاری بکنید. هر که دلش می‌خواهد آن تمبر را بگیرد بگذارد بکاغذ، هر که دلش نمی‌خواهد آن تمبر را نگیرد تا مثل سایر دنیا امور خیریه اختیاری باشد نه اجباری، این عرض بنده است بنابراین اگر کلمه اختیار قید بشود که هر که دلش بخواهد بگیرد و بدهد بنده موافقم واگر قید نشود بنده مخالفم برای این که همه چیر در این مملکت زور و جبر نباشد حتی عمل خیر.
کشاروز صدر- بنده موافق تقاضا کردم ....
رئیس- آقای اورنگ شما موافقید؟
اورنگ- بلی موافقم
رئیس- بفرمایید.
اورنگ- لازم است که حضرت آقای فرامرزی یک دقتی بفرمایند من از آخر بیان ایشان شروع می‌کنم که به نتیجه بهتری زودتر برسم. این که راجع به مالیات‌ها و گرانی مالیات‌ها بیان فرمودید و این که بد وصول شد یا وصول نشد ذکری فرمودید بنا بر اعتقاد من علت این که بد وصول می‌شود یا وصول نمی‌شود آن علت را آن طوری که بیان فرمودید من خیال می‌کنم که یک قدری این طور نیست اعتقاد من این است که مردم نمی‌دهند حق مالیات را چرا؟ چرا طفره می‌روند؟ چرا نمی‌دهند؟ برای خاطر این که بد خرج می‌شود.(صحیح است)
اصل روح مطلب این است. ما به روی خودمان نمی‌خواهیم بیاورم. دلیل چیست که همان مردمی که از پنجاه هزار به بالا بایستی فلان مقدار بدهند و نمی‌دهند و هزارها راه برای فرار خودشان پیدا می‌کنند از پنهان و آشکارا، همان مردم نصف شب که هیچ کس از حال‌شان خبردار نیست مالیات شرعی‌شان را درست دقیق حساب می‌کنند و تا دینار آخر به آقای حاج آقا حسین آیت‌الله می‌رسانند (مهندس رضوی: و خیال می‌کنند بهشت را می‌خرند) حالا آقا که از آنها نمی‌پرسد، مفتش که ندارد در دفتر آنها که حقیقتاً این مقدار مالی را که رساندند محققاً بدهی‌شان همین است یا دروغ گفتند ولی اینها دروغ نمی‌گویند برای اطمینان به این که می‌دانند این مالی را که رسانده‌اند آنجا از دست ایشان به مصرف نفوس می‌رسد (صحیح است). ما اگر در مملکت خودمان طوری خودمان را بسازیم که آنچه مردم می‌دهند صرف بشود در همان راهی که مردم برای آن راه داده‌اند مردم می‌دهند، مردم اهل خیرند، این مقداری که در این مملکت مسجد ساخته شده است و پل ساخته شده است و کاروانسرا ساخته شده است و قنات کنده شده و آنها بیرون آمده و این کتابچه موقوفات امکنه مختلفه در این مملکت مثل بقعه حضرت رضا (ع) و مثل معصومه قم (ع) و مثل شاه چراغ شیراز و سایر امامزاده‌ها در امکنه مختلفه و این اوقافی که به اسم محل هم نیست مردم هی وقف کردند ببینید برای هر مصرفی در عالم، مبالغی ملک مردم وقف کردند پس مردم رغبت دارند به عمل خیر، به کار خیر، منتها ما رغبت را در مردم می‌سوزانیم، یعنی مردم را وامی‌داریم که بی‌رغبت شوند. چرا؟ برای خاطر این که در آن محلی که مردم برای آن محل وقف کرده‌اند، صرف نمی‌کنیم، ما می‌خوریم، خلاصه‌اش، فارسی‌اش این است، آن روح مطلب این است، اما راجع به این که آقا فرمودید مردم را بگذارید مخبر باشند.
رئیس- آقا تأمل بفرمایید عده کافی نیست.(بعد از چند لحظه عده کافی شد) بفرمایید آقا.
اورنگ- و اما این که مردم را بگذاریم در اختیار خودشان، مختار باشند که بدهند یا ندهند، مع‌التأسف مردم در حال اختیار نمی‌دهند.(اردلان- صحیح است) عرض کنم به حضور شریف‌تان که شخصی گفت به حاجی کلباسی که نصف شب به خانه من دزد آمده، گفت چه موقع آمده؟ گفت دو ساعت بعد از نصف شب، گفت نمی‌شود، گفت چرا؟ گفت آن وقت وقت نماز شبش است، نماز شبش را نمی‌گذارد بیاید به خانه تو دزدی، گفت آقا غفلت کرده بود از خواندن نماز شب آمد دزدی حالا هم خلق‌الله غالباً غفلت می‌کنند، نمی‌دهند کار خیر را نمی‌شود به اختیار مردم واگذار کرد و اما آن هم که حضرت آقای مهندس رضوی فرمودند که این مردم که کاغذ و پاکت از اینجا به آنجا زیاد می‌فرستند غالباً نظام وظیفه هستند من خیال می‌کنم که این طور نیست. اما چطور؟ مثلاً در حوزه تهران نظام وظیفه‌ای که می‌آید در حوزه تهران این مال خود حوزه ایالت تهران است اینها از شهرستانک و کن و سولقان و لار و این قبیل جاها می‌آیند و اینها را غالباً رعایا می‌آیند آنجا و سلامتی آنها را هم برای خانواده آنها می‌برند. سواد هم ندارند ولی فلان تجارتخانه روزی مبالغی کاغذ می‌فرستد به پستخانه، حاجت دارد، اینها درست است بنده این را نمی‌توانم تصدیق بکنم که الان یک پاکتی را ده شاهی تمبر بزنند.(اردلان- سفارشی را می‌گیرند از عادی نمی‌گیرند آقا) از عادی نمی‌گیرند؟ خیلی خوب ده شاهی برای پاکت سفارشی زیاد گزاف نیست ولی برای تلگراف، تلگراف را با یک چوب در این لایحه رانده‌اند برای خارجه و داخله، خوب یک ده کلمه تلگراف که یک کسی می‌کند برای همدان یا قزوین ۱۰ تا ده شاهی این می‌شود پنج ریال آن وقت دو ریال گران است برای پنج هزار (وزیر پست و تلگراف- در تلگراف این طور نیست، تمام قبض ده شاهی است) عرض می‌کنم برای هر تلگراف دو ریال و ده شاهی، حالا برای خارجه به اعتقاد من گزاف نیست برای تلگرافات خارجه ولی برای تلگرافات داخله عقیده من این است که این گزاف است، زیاد است، برای داخله را یک ریال بگذارند برای تلگرافات خارجه را دو ریال و ده شاهی (صحیح است) یک طوری باید عمل کرد که هم مالی برای مملکت پیدا بشود که صرف امور خیریه بشود و هم بر مردم زیاد گزاف نباشد اما این که آقای مهندس رضوی فرمودند هفت هشت فقره دیگر را، هیچ مانعی نیست به جهت این که واقعاً و حقیقتاً ما در مملکت حوایج زیاد داریم و برای آن حوایج مال هم نداریم یعنی صد و پنجاه هزار تومانی که در این لایحه هست که برای خاطر این مریضخانه مسلولین بدهند این کافی نیست و بعد از همه این مقدمات مسلول در همین تهران که نیست (برزین- در همه ایران هست) به فضل رب‌العالمین این علف در همه جا روییده شده است و هست در سایر دنیا هم همه جا هست، بیماری‌های دیگر، این نوبه‌ای که همه مردم را دچار کرده که یکی هم من هستم و بالاخره این است که برای خاطر این معانی مصارف لازم است مصارف هم پول می‌خواهد که باید از یک جا تهیه کنند همان بیاناتی هم که آقای مهندس رضوی فرمودند برای آنها هم پیشنهاد بدهند به قول آقای شریعت‌زاده پیشنهادهای اصلاحی همان‌ها هم بشود هیچ اشکالی ندارد با این مقدار هم رفع حاجت ما نمی‌شود بنابراین من با اصل لایحه موافقم منتها یک قدری باید اصلاح بشود آن هم پیشنهاد کرده‌ام راجع به تلگراف‌های خارجی و داخلی فرقی گذاشته بشود خیلی هم خوب است این مالیات را هم مردم می‌دهند چون انصافاً عمل آنها نسبت به ما خیلی عمل عالی است به جهت این که سایرین این قدر دقیق نیستند در خرج آنها یک قدری دقیق‌ترند این حاصل عرایض بنده است.
رئیس- آقای وزیر پست و تلگراف.
وزیر پست و تلگراف- این تقاضای که از آقایان محترم شد در اطراف ده شاهی پاکت سفارشی اعتراضاتی شد. این ده شاهی امروز گرفته می‌شود برای مسلولین (مهندس رضوی- قانونی نیست) جزو تصویب‌نامه هم بوده و دولت تصویب‌نامه‌ای صادر کرده است و این را هم ما می‌گیریم و دولت می‌گیرد و می‌دهد به مسلولین
می‌فرمایید قانونی نیست اگر آن را هم نگیریم این مؤسسات مسلولین ما بی‌عایدات هستند، ثانیاً این اندازه مذاکره درباره لایحه چهارصد هزار تومانی برای شیر و خورشید سرخ ما محتاج به چند میلیون تومان است در سال از این راه سیصد، چهارصد هزار تومان می‌شود ولی در حقیقت ملت ایران می‌خواهد نشان بدهد که در این موقع می‌خواهد کمک بکند به شیر و خورشید سرخ، هر گونه پیشنهاد دیگری هم که آقایان داشته باشند ما حاضریم که کمک بکنیم و لایحه دیگری برای عایدات این مؤسسه جدید تقدیم بکنیم.
یمین اسفندیاری- مذاکرات کافی است.
رئیس- عده برای رأی کافی نیست.
کشاورز صدر- بنده پیشنهادی داده بودم.
(یکی از نمایندگان- عده کافی است)
رئیس- مذاکرات کافی است.
مکی- با کفایت مذاکرات مخالفم.
رئیس- دو نفر مخالف دو نفر موافق حرف زدند پیشنهاداتی رسید خیلی زیاد یک قسمتش مشابه است اینها قرائت می‌شود آقایان توجه بفرمایند.
کشاورز صدر- اول پیشنهاد از بنده شده بود.
(پیشنهادات به شرح زیر توسط آقای فولادوند منشی قرائت گردید.)
تبصره زیر را به ماده واحده پیشنهاد می‌کنم. عواید حاصله از تصویب این قانون در هر یک از شهرستانها و بخش‌های تابعه آن صرفاً به مصارف خیریه همان شهرستان به وسیله پزشک شیر و خورشید سرخ خواهد رسید. اقبال.
مسعود ثابتی- آقا اجازه بفرمایید توضیح بدهند.
رئیس- مشابه است، اجازه بدهید همه خوانده بشود. قرائت بفرمایید.
بنده پیشنهاد می‌کنم عواید هر شهرستان در شیر و خورشید همان شهرستان مصرف شود بهادری بنده پیشنهاد می‌کنم که بعد از جمله مبارزه با بیماری سل جمله ذیل اضافه شود: عایدات هر شهرستان در خود آن شهرستان باید مصرف شود. نورالدین امامی.
پیشنهاد می‌کنم درماده قید شود عواید هر شهرستان به مصرف شیرو خورشید همان شهرستان برسد. کفایی، دکتر راجی، غضنفری.
پیشنهاد می‌کنم که عواید هر شهری به مصرف مبارزه با بیماری‌های سل در همان شهرستان برسد. صدرزاده.
جناب آقای رئیس محترم مجلس شورای ملی
بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده پیشنهادی جناب آقای وزیر پست و تلگراف اضافه شود: وجوه حاصله در هر محل مخصوص شیر و خورشید همان محل خواهد بود. کشاورز صدر.
پیشنهاد می‌کنم عایدی هر محل اختصاص به همان محل داده شود. نبوی.
رئیس- پیشنهادات دیگری هم رسیده ولی اگر این پیشنهادها تصویب بشود آن وقت آنها از بین می‌رود.
ابوالحسن رضوی- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم مذاکرات کافی نشد.
رئیس- ختم مذاکرات پیشنهاد شد کسی مخالف نبوده است.
مکی- بنده مخالف بودم.
رئیس- مجلس قبول کرد که مذاکرات کافی باشد.
مکی- بنده مخالف بودم آقا پیشنهاد هم دادم قربان.
رئیس- محتاج به رأی گرفتن نیست کسی مخالف نبود.
مکی- محتاج به رأی بوده است.
ملک مدنی- جناب آقای رئیس که نظری ندارند گفتند مذاکرات کافی است کسی حرف نزد.
رئیس- گفتید پیشنهاد دادید بسیار خوب قرائت می‌شود. بفرمایید آقای اقبال.
اقبال- عرض کنم چنانچه خاطر آقایان محترم مستحضر است هفته‌ای به نام هفته شیر و خورشید سرخ در تحت توجهات اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی شروع می‌شود بنده تصور می‌کنم که این اقدام و این پیشنهاد دولت برای این بوده است که خواسته است نیات خیرخواهانه و نوع پرورانه اعلیحضرت شاهنشاهی را تقویت کرده باشد در این هفته در تمام نمی‌دانم شاید در شهرستان‌های دیگر هم مثل تهران جشن‌های مفصل هم هست دولت هم می‌خواهد یک جواب خوب و یک ژست مساعدی به مردم نشان داده باشد بنابراین در اصل لایحه آقایان هیچ کدام مخالفتی ندارند که بنده استدعا بکنم فقط این مطلبش البته جالب توجه است که شیر و خورشید سرخ یک مؤسسه‌ای است متعلق به تمام کشور ایران (صحیح است) و آقایانی که اینجا تشریف دارند نمایندگان ملت هستند از شهرستان‌های مختلف بنابراین عواید این در هر شهرستانی باید به مصرف خود همان شهرستان برسد.(صحیح است).(اردلان- صحیح نیست) بنابراین تصور می‌کنید که در کاشمر که حوزه انتخابی بنده است یک مبلغ گرفته بشود و به حق برود در زاهدان حوزه انتخابی آقای مهدی ارباب خرج بشود البته بعضی از شهرستانها که تصور می‌رود عوایدش کم باشد نمایندگانش مخالفند مثلاً این مخالفتی که آقای ارباب مهدی کردند بنده فوری حدس زدم و شاید تصور کردند که عواید این موضوع در زاهدان کم باشد باید از جاهای دیگر در آنجا مصرف بشود در هر حال عقیده بنده این است طریق مصلحت و انصاف هم این است که عواید هر شهرستان توسط شیر و خورشید سرخ به مصرف همان شهرستان برسد.(صحیح است، صحیح است)
اردلان- صحیح نیست آقا بنده مخالفم.
دهقان- بنده مخالفم آقا.
رئیس- آقای اردلان.
اردلان- عرض کنم که ما نباید به هیچ وجه تعصبی نشان بدهیم برای یک ولایتی از ولایات دیگر همه ماها ایرانی هستیم و تمام هم و کوشش خودمان برای سعادت این مملکت باید باشد من خودم وکیل یکی از ولایات این مملکت هستم ولی توضیحی عرض می‌کنم در این خصوص تا آقایانی که این پیشنهاد را فرمودند توجه بفرمایند ملاحظه می‌کنید امروز در شهر بیرجند یک زلزله‌ای شده شما با دویست تومان عایدات ده شاهی پست و تلگراف آنجا می‌خواهید تأمین بکنید یا تمام عایدات؟ یک عوایدی امروز آقای وزیر پست و تلگراف پیشنهاد فرمودند ما این عواید را می‌گیریم در مرکز جمع می‌کنیم بعد هر یک از نقاط مملکت ضرورت ایجاب کرد به مصرف آنجا می‌رسانیم و فقط یک نگرانی برای ما باقی می‌ماند و آن این است که آقایان صحبت می‌فرمودند که ممکن است ما این پول را بگیریم و تمامش صرف هزینه اداری بشود در مرکز و به ولایات نرسد.(یکی از نمایندگان: همین طور است) امروزه اگر ما فرض بفرمایید از هر کاغذ سفارشی ده شاهی از حوزه کردستان بگیریم ما چطور می‌توانیم یک مریضخانه برای مسلولین با این پول احداث بکنیم محال است ولی اگر مریضخانه شاه آباد را با این پول وسعت بدهیم ممکن است منهم که یک نفر وکیل هستم دو تا مسلول از کردستان بیاورم آنجا بخوابانم البته عقاید اینجا مختلف است.(صحیح است) و من نظر خودم را عرض می‌کنم (همهمه نمایندگان) بنده عقیده‌ام این است که هر چقدر ما وصول می‌کنیم بدهیم به مرکز شیر و خورشید سرخ و هر یک از نقاط ایران اگر یک وجهی لازمش شد از این مبلغ حواله بدهیم و الا تقسیم کردن آن که هر شهرستانی سهم خودش را ببرد به هیچ وجه فایده‌ای ندارد این عقیده من است.(صحیح است) فقط چیزی که هست فقط بنده تقاضایم این است که آقایان موافقت بفرمایند که ده درصد عواید حاصله از این قانون فقط ممکن است صرف هزینه اداری بشود.(عباس مسعودی: هزینه اداری ندارد آقا) بنده این پیشنهاد خودم را می‌دهم اگر آقای وزیر پست و تلگراف پا شوند بفرمایند که ما تعهد می‌کنیم از این پولی که می‌گیریم فرض و مبل و میز تهیه نکنیم من حرفی ندارم و الا بنده عقیده‌ام این است که از این عایدات که ما به دست می‌آوریم حداکثرش ده درصد صرف امور دفتری بکنیم و باقیش به مصرف دوا و طبیب و اینها برسد.(وزیر پست و تلگراف- وصول می‌کند خرجش را هم شیر و خورشید سرخ می‌کند) ولی این که آقایان پیشنهاد کردند که عایدات هر شهرستانی صرف همان شهرستان بشود به نظر بنده صلاح نیست.
رئیس- توجه بفرمایید یک پیشنهاد دیگری رسیده است که اگر این پیشنهاد را رأی دادید آن پیشنهاد که گمان می‌کنم پیشنهاد بهتری هم باشد از بین می‌رود. پیشنهادی است که آقای دکتر معظمی کرده‌اند که شاید نظر آقایان نمایندگان را جلب بکند و موافقت بکنند قرائت می‌شود متوجه باشید که در موقع رأی توجه داشته باشید.
یکی از نمایندگان- سری پیشنهادات باید رأی گرفته بشود.
رئیس- مانعی ندارد رأی گرفته می‌شود.
امامی- این برخلاف مقررات است هر کس پیشنهادی داده باید توضیح بدهد بعد رأی بگیرید
(پیشنهاد آقای دکتر معظمی به شرح ذیل قرائت گردید:)
پیشنهاد می‌کنم ماده واحده به طریق ذیل اصلاح شود.
وزارت پست و تلگراف و تلفن مجاز است به منظور کمک به امور خیریه مبلغ پنجاه دینار از هر مراسله سفارشی و بیمه اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال از هر امانت پستی اعم از داخله و خارجه و مبلغ ۳ ریال از هر تلگراف خارجه و ۲۵ ریال از تلگرافات خارجه و ۲۵ ر ۲ ریال از تلگرافات تجارتی و یک ریال از تلگرافات عمومی به وسیله الصاق تمبر شیر و خورشید از فرستندگان دریافت نماید.
پست درصد این عایدات را بنگاه شیر و خورشید سرخ به بنگاه‌های خیریه که به ثبت رسیده باشند اختصاص خواهد داد و بقیه آن به تناسب عایدی هر شهری به آن شهر اختصاص داده خواهد شد.
دکتر معظمی- اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم.
رئیس- آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی- عرض کنم که این پیشنهادی که بنده کردم قبلاً می‌خواستم تذکری به آقایان عرض بکنم که این بنگاه شیر و خورشید یکی از بنگاه‌های مهمی است که واقعاً در این چند وقت خدمات زیادی به این مملکت کرده است و یکی از قدیم‌ترین بنگاه‌های خیریه این مملکت است که همیشه اشخاصی که در آنجا خدماتی کرده‌اند بایستی مورد توجه آقایان باشند به این جهت است که اگر پولی تصویب بشود و در اختیار آنها باشد آقایان مطمئن باشند که به مصرف واقعی خودش خواهد رسید. ...
(یمین اسنفدیاری- هیئت مدیره‌اش هم حقوق نمی‌گیرند) به هیئت مدیره هم حقوق نمی‌دهند پیشنهادی که بنده کردم جمع بین نظر آقایان بوده است در اینجا آن ماده واحده آمده است اختصاص داده است یک قسمتی به بنگاه حمایت مسلولین که بنده موافق هستم و یک قسمت به بنگاه نیکوکاری ولی بنگاه‌های خیریه دیگری هم هستند در این شهر که احتیاج به کمک خواهند داشت مثل بنگاه حمایت مادران که آن هم خدمات زیادی می‌کند ولی از طرفی هم نظر آقایان نمایندگان محترم این است که پولی که گرفته می‌شود به شهرستانها هم اختصاص داده شود از این جهت جمع بین نظر آقایان را بنده پیشنهاد کردم که بیست درصد از این عایدات را به اختیار بنگاه خیریه شیر و خورشید بگذاریم که او به بنگاه‌های خیریه‌ای که به ثبت رسیده است بدهد چرا؟ برای این که بعضی از بنگاه‌های خیریه هستند که هنوز به ثبت نرسیده‌اند آنهایی که به ثبت رسیده باشند بنگاه شیر و خورشید در واقع بتواند به آنها کمک بکند و از طرفی هم بقیه‌اش که صدی هشتاد است هر چه که باقیماند هر شهری که لازم دارد به تناسب عایدیش به آن شهر تخصیص داده شود. یکی هم تلگرافات عمومی را که آقای مهندس رضوی اینجا توضیح دادند که بایستی کمتر بپردازند دو ریال تلگرافات عمومی را به یک ریال پیشنهاد کردم و تلگرافات بازرگانی را که اکثراً آنها مخابره می‌شود آنها را به دو ریال و پنجاه دینار به همان نرخی که خود وزارت پست و تلگراف پیشنهاد کرده تعیین گردد یک قسمت هم تلگرافات خارجی است تلگرافات خارجی را بنده ده شاهی اضافه کردم از این جهت است که این پیشنهاد را کردم.
رئیس- برای رأی گرفتن پیشنهاد اول عده کافی نیست آقای مکی صحبت بکنند تا عده کافی بشود.
آشتیانی‌زاده- با کدام پیشنهاد مخالفید؟ با اولی یا دومی؟
مکی- بنده هم با اولی مخالف بودم و هم با دومی اجازه بدهید عرایض خودم را عرض کنم. بنده با کفایت مذاکرات مخالف بودم وقتی که جناب آقای وزیر پست و تلگراف توی اطاق تنفس با یکی یکی آقایان صحبت کردند با بنده هم صحبت کردند بنده به ایشان عرض کردم که اجازه بدهید که به قید یک فوریت باید به مجلس (معتمد دماوندی-اصلاً این یک، یک فوریتی است) بنده می‌خواهم از اول این موضوع را عرض کنم که آقایان بدانند نظر بنده چه بوده است بنده عرض کردم که با یک فوریت مجلس موافقت بکند و برود به کمیسیون وقتی که رفت به کمیسیون اولاً لایحه چاپ می‌شود وقتی که چاپ شد دست فرد فرد آقایان می‌رسد و فرصت کافی دارند بنده یک لایحه‌ای که خواندند یک دفعه هم بیشتر به گوش بنده نرسیده نمی‌دانم مواد این لایحه چیست جزءهاش چیست (نمایندگان: عده کافی نیست) وقتی لایحه چاپ بشود و دست نمایندگان برسد وقت کافی دارند برای این که روی هم رفته و به طور کلی هم در کلیات آن لایحه آقایان محترم مطالعه بفرمایند.(کشاورز صدر- اجازه بفرمایید بنده عرضی دارم) چرا نمی‌گذارید بنده عرایضم را بکنم شما اگر جوابی دارید بیایید اینجا صحبت بفرمایید، این کار را نکردند و با عجله این لایحه را آوردند اینجا و با قید دو فوریت البته چون یک موضوع خیریه بود و همه آقایان حسن نیت دارند که به مؤسسات خیریه کمک شود و مؤسسات خیریه به صورت آبرومندی در بیاید رأی دادند ولی وقتی که رأی دادند قضیه همان شعری است که توی قافیه‌اش مانده‌اند پیشنهادات زیادی شده بنده حساب کردم دیدم یک میلیون و دویست هزار تومان از این راه جمع آوری می‌شود پول این تمبرها و عوارض تلگراف خواهد شد یک دسته از آقایان الان می‌گویند در هر شهرستانی به مصرف خودش برسد.(اردلان- نخیر آقای صحیح نست) اجازه بفرمایید بنده دارم عقاید آقایان را عرض می‌کنم بعد هم عقیده خودم را عرض می‌کنم یک دسته از آقایان می‌گویند که صدی بیست صرف شیر و خورشید سرخ بشود صدی هشتادش هم صرف امور مسلولین بشود بنده می‌خواهم سؤال بکنم از آقایان محترم که در دوره فترت در حدود دویست میلیون تومان بر مخارج مملکت افزوده شده بنگاه حمایت مسلولین و این آسایشگاه شاه آباد و سایر آسایشگاه‌ها که در آن مسلول می‌خوابانند اینها بیش از هر بنگاه و هر امری در این مملکت بایستی مورد توجه قرار بگیرد برای این که سل یک مرضی است مسری و اگر توجهی به آن نکنند تمام کشور را آلوده می‌کند.(صحیح است) چه اشکالی داشت این همه مالیات که در این مملکت وضع کردند، این همه مخارج زیادی که در این مملکت خرج شده هی اکیپ، اکیپ فرستادند به اروپا برای مطالعه، نمی‌دانم برای تحصیل فرستادند این پول‌ها مصارف بیهوده شده و رفته در اروپا خرج می‌شود چه اشکالی داشت که دولت در سال ۴ میلیون ۳ میلیون دو میلیون تومانش را می‌گفت آقا اختصاص دادیم به بنگاه مسلولین که فقط صرف مسلولین بشود تا جلوگیری از سرایت این مرض به تمام کشور شود. سل یک مرضی است که فوق‌العاده مسری و سرایتش از تمام امراض بیشتر است.
رئیس- آقا تأمل بفرمایید عده کافی نیست.(پس از چند لحظه عده کافی شد)، بفرمایید صحبت کنید.
مکی- به هر حال بنده خواستم استدعا کنم از جناب آقای وزیر پست و تلگراف با این که دو فوریت این تصویب شده خودشان تقاضا بکنند.(کشاورز صدر: مناسبت ندارد برخلاف نظامنامه است) برود به کمیسیون آنجا جمع بین نظر آقای وزیر پست و تلگراف با سایر آقایان بشود بنده تصور می‌کنم اگر این کار را بکنند بهتر است یک طرحی که مورد قبول همه آقایان باشد به مجلس بیاید و مجلس هم در روی آن قضاوت می‌کند.
رئیس- چون عده برای رأی کافی نیست من تصور می‌کنم مذاکرات دیگر فایده‌ای ندارد تنفس بدهیم بماند برای جلسه بعد جلسه آینده روز پنجشنبه (مجلس یک ساعت بعد از ظهر به عنوان تنفس ختم شد.)
اخبار مجلس
کمیسیون بودجه روز سه‌شنبه شش بعدازظهر تشکیل گردیده با حضور آقای دکتر صدیق وزیر فرهنگ و تحت ریاست آقای میر سید علی بهبهانی لایحه شماره ۱۱۸۵۱ دولت راجع به اعتبار شصت و پنج میلیون ریال علاوه بر بودجه وزارت فرهنگ برای اجرای قانون تربیت معلم و تعلیمات عمومی و سایر هزینه‌ها مطرح و با توضیحاتی که آقای وزیر فرهنگ گزارش آن به مجلس داده شود سپس لایحه مربوط به تأسیس وزارت کار با حضور آقای دکتر سجادی وزیر پیشه و هنر و بازرگانی مطرح پس از مذاکراتی چون پیشنهادات زیادی رسیده بود رأی به ماده واحده به جلسه بعد موکول و ساعت ۹ و ربع جلسه ختم شد. غائبین بی اجازه: آقایان شهاب خسروانی -صاحب جمع – امیرتیمور
غائبین با اجازه آقایان: صادقی- افخمی- دکتر شفق- آصف
کمیسیون نظارت و استخراج آراء کمیسیون‌های پارلمانی روز سه‌شنبه ساعت چهار و نیم بعد از ظهر شروع به استخراج آراء نموده و تا ساعت ۹ کلیه آرا یازده کمیسیون را استخراج و راپرت آن را برای قرائت در مجلس حاضر نمودند
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۱۴۳۰۶ ۲۹- ۷- ۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ مهر ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۵۸۴۳۷- ۲۶۵۰۹ وزارت کشور تصویب نمودند از تاریخ صدور این تصویب‌نامه عوارض زیر:
۱ - تیر چوب هر سیصد کیلو ۲۵ ریال از صادر کننده.
۲ – کشمش " " ۶۰ " "
۳ – کتیرا " " ۱۵۰ " "
۴ - تخم مرغ هر صندوق ۲۰ " "
۵ - پوست گوسفند هر عدد ۵۰ دینار
۶ - گاو " ۱ ریال " "
به نفع شهرداری ابهر اخذ شود.
تصویب‌نامه در دفتر تخست وزیر است.
م ۴۳۵۲ از طرف نخست وزیر
شماره ۱۵۶۷۶ ۲۹/ ۷/ ۲۶
وزارت اقتصادملی
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ مهر ماه ۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۶۰۵۸- ۱۶۹۶۳- ۲۱ /۷/۲۶ وزارت اقتصاد ملی تصویب نمودند که قانون اوزان و مقیاس‌ها در شهرستان شاه آباد به موقع اجرا گذارده شده و متخلفین از قانون مذکور طبق مفاد ماده ۸ نظامنامه اجرای قانون نامبرده تعقیب شوند. تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۳۵۰ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۵۳۶۰ ۲۵ /۷/ ۲۶
وزارت جنگ
هیئت وزیران در جلسه ۲۲ مهر ماه ۲۶ بر حسب پیشنهاد شماره ۵۸۱۲۹- ۶۳۱۸ وزارت جنگ و بر طبق کمیسیون بازنشستگی منعقده در ژاندارمری کل کشور تصویب نمودند که وظیفه وراث ژاندارم اکبر فرزند اسمعیل که در تاریخ ۲۴/ ۸/ ۳۲۴ در راه انجام وظیفه مقتول گردیده از تاریخ ۲۵/ ۸/ ۲۴ به شرح زیر:
۱ - گللر مطلبی مطلق ۲۱ ساله عیال مقتول ۲۰۰ ریال.
۲ - بخشعلی پرویش ۴ ساله پسر مقتول ۲۰۰ ریال.
۳ - نورس پرویش ۳ ساله پسر مقتول ۲۰۰ ریال.
از صندوق بازنشستگی ارتش پرداخت و مراتب در فرمان عمومی ارتش درج شود.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۱۳۲ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۶۰۶۲ ۳۰ / ۷ / ۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ مهر ماه ۲۶ بنابر پیشنهاد شماره ۲۸۷- ۸۷۱۰ وزارت پست و تلگراف و تلفن تصویب نمودند که وزارت نامبرده مجاز است برای تأمین احتیاجات فنی و مخابراتی و تأسیسات شبکه‌های بی‌سیمی و کاریر علاوه از فارغ‌التحصیل‌های آموزشگاه‌های اختصاصی خود (تهران و شهرستان) یک صد و بیست نفر از فارغ‌التحصیل‌های هنرستان صنعتی با پایه دو استخدام نماید.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۴۰۴ از طرف نخست وزیر.
شماره ۹۳۹۸/ ۲۰۷۵۷ ۱۹ /۷ / ۲۶
آقای اسمعیل قرانی سردفتر ازدواج و طلاق دهستان وادیان خوی
به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به شهر خوی تبدیل می‌شود. وزیر دادگستری
شماره ۹۵۱۵/۲۰۷۸۷ ۱۹/۷/۲۶
آقای سید عبدالعظیم سیاه پوش سردفتر ازدواج و طلاق شهر مشهد.
نظر به این که بر اثر گزارش واصله تحت تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران واقع شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی تا خاتمه رسیدگی به تخلف شما دادگاه نامبرده شما را از تصدی دفتر ازدواج معلق می‌نماید.
وزیردادگستری
شماره ۹۷۶۸ /۲۰۷۸۱ - ۱۹/ ۷/ ۲۶
آقای سید جواد طوسی
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم کاشمر منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیردادگستری
شماره ۹۵۳۹/۲۰۷۹۵- ۱۹- ۷- ۲۶
آقای محمود صفوی سردفتر اسناد رسمی شماره ۳ سیدان فارس
به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفتر اسناد رسمی پذیرفته می‌شود.
وزیردادگستری
شماره ۶۰۳۱/ ۲۰۷۸۵- ۱۹- ۷- ۲۶
آقای موسی قطب‌زاده
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در آج بیشه گیلان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیردادگستری
بقیه جلسه ۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه هفتم آبان ماه ۱۳۲۶
فهرست مطالب:
۱ - بقیه مذاکرات راجع به لایحه پیشنهادی وزارت پست و تلگراف
۲ - قرائت نتیجه انتخابات کمیسیون‌ها
۳ - سؤال آقای رضوی از آقای وزیر کشاورزی و پاسخ ایشان
۴ اقتراع دوازده نفر برای شرفیابی حضور اعلیحضرت
۵ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس سه ربع ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت به عنوان بعد از تنفس تشکیل گردید.
۱ - بقیه مذاکرات راجع به لایحه پیشنهادی وزارت پست و تلگراف
رئیس- چون جلسه پیش به عنوان تنفس تعطیل شده و به پیشنهاد آقای دهقان مذاکره کافی شد بایستی رأی گرفته شود.
اردلان- اجازه بفرمایید یک توضیحی عرض شود چون فراموش شده که چیست.
رئیس- آقای اقبال شما هم پیشنهاد خودتان را استرداد می‌فرمایید؟ پیشنهاد آقای اقبال قرائت می‌شود:
(پیشنهاد آقای اقبال به شرح زیر به وسیله آقای فولادوند (منشی) قرائت گردید)
تبصره زیر را به ماده واحده پیشنهاد می‌کنم- اقبال.
تبصره: عواید حاصله از تصویب این قانون در هر یک از شهرستانها و بخش‌های تابعه آن صرفاً به مصارف هزینه شهرستان به وسیله مؤسسات شیر و خورشید سرخ برسد.
رئیس- آقای اقبال.
اقبال- عرض کنم البته نظر آقایان این است که وجوهی که از این بابت به موجب این قانون گرفته می‌شود به مصرف تمام مملکت برسد به همین جهت بنده این پیشنهاد را دادم بعداً با آقای وزیر پست و تلگراف و آقایان مذاکره کردیم دیدیم بهتر این است که این وجوه تماماً (صحیح است) و شیر و خورشید سرخ با تمام وسایلی که دارد مجهز باشد که همه نوع کمکی به ولایات بکند بنابراین بنده پیشنهاد خودم را پس می‌گیرم.
نورالدین امامی- بنده پس نمی‌گیرم آقا.
رئیس- پیشنهاد دیگری رسیده است که قرائت می‌شود.
(پیشنهاد زیر به وسیله آقای فولادوند قرائت گردید)
جناب آقای رئیس محترم مجلس شورای ملی بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده پیشنهادی جناب آقای وزیر پست و تلگراف اضافه شود- کشاورز صدر.
تبصره: وجوه حاصله در هر محل مخصوص شیر و خورشید همان محل خواهد بود.
اردلان- بنده مخالفم.
کشاورز صدر- اجازه می‌فرمایید توضیح عرض کنم؟
رئیس- بفرمایید.
کشاورز صدر- بنده پیشنهادی که کردم با مطالعه و دقت بود ولی در آن جلسه که آقایان نشستند و استدلال‌هایی کردند که آقای اقبال قانع شدند که پیشنهادشان را پس بگیرند بنده شرکت نداشتم و الا شاید من هم قانع می‌شدم حالا هم حضور آقایان عرض خواهم کرد و معتقدم آقایان قانع خواهند شد که به همین ترتیب که پیشنهاد شده جناب آقای وزیر پست و تلگراف بپذیرند که آقایان استدلال می‌کنند به این که می‌بایستی تمرکز داشته باشد در مرکز این است که می‌فرمایند وجوهی که در ولایات گرفته می‌شود به حد کافی و به مقدار کافی نیست مثلاً در یک شهرستان ممکن است که ۳۵ تومان
۴۰ تومان، ۵۰ تومان، ۱۰۰ تومان یا ۲۰۰ تومان باشد که با آن پول نشود همکاری کرد اشتباه در اینجا است بنده معتقدم که اولین قانونی که آمده است به مجلس و با توضیحاتی که آقایان دادند من ناچارم از این که عرض کنم می‌بایستی ولایات را مورد توجه قرار داد و نسبت به آنها توجه کرد و در تمام مسائل ما از اول پیدایش مشروطیت در ایران همیشه می‌دیدیم هر قانونی گذشته برای مرکز بوده است اینجا کاخ‌ها سر به فلک کشیده و حال آن که اگر تشریف ببرید در ولایات و ببینید که مردم توی چه آلونک‌هایی زندگی می‌کنند متأثر خواهید شد.(صحیح است)(اردلان- این طور نیست آقا) آقای اردلان نوبت شما هم می‌رسد اجازه بفرمایید بنده عرایضم را بکنم این است که اگر انصاف به خرج بدهیم و توجه بکنیم می‌بینیم که بین تهران و ولایات خیلی فاصله زیادی است در تهران عماراتی هست که مثل بهترین عمارات امریکا و آسمان خراش امریکا می‌باشد.(مسعود ثابتی- ابداً، نه آقا، کی همچنین است کجا آقا؟)(زنگ رئیس) اجازه بفرمایید بنده می‌برم نشان‌تان می‌دهم و در ولایات مردم از گرسنگی دارند می‌میرند خودشان و گاوشان و گوسفندشان در یک مسکن زندگی می‌کنند (صحیح است) بنابراین می‌بایستی از قدم اول آقایان وکلای ولایات مخصوصاً متوقعم از عموم آقایان نمایندگان تهران که آنها هم یک قدری گذشت به خرج بدهند آقای مسعودی هم در آن جلسه حقاً و انصافاً همین مطلب را تأیید کردند و توضیح دادند که باید به ولایات رسیدگی بشود.(لیقوانی- صددرصد صحیح است) حالا که صحیح است بنده یک توضیحی می‌دهم که جلب نظر آقایان بشود اشکال دیگر آقایان این است که این وجوهی که گرفته می‌شود در ولایات به حد کافی نیست یک اشتباهی در اینجا هست و آن این است که شیر و خورشید مرکزش در تهران است خود این شیر و خورشید در ولایات یک شعباتی تشکیل داده است که از رؤسای ادارات، فرماندار، اشخاصی که در محل صالح و خیرخواه هستند یک انجمن فرعی و یک شعباتی که تحت نظر مرکز است تشکیل دادند اینها یک اعاناتی از مردم محل، از خارج می‌گیرند و همیشه در اختیار شیر و خورشید مرکزی است اینجا قابل توجه است تصور می‌کنم قانع بشوند. جناب آقای وزیر پست و تلگراف هم همین طور این است که اگر ما در ولایات دو هزار تومان اعتبار داشته باشیم یا ده تومان اعتبار داشته باشیم در شیر و خورشید سرخ اراک، فرض کنید یک حادثه‌ای اتفاق بیفتد برای یکی از دول همجوار ما یا برای یکی از ولایات و شهرستان‌های ایران شیر و خورشید مرکز همیشه می‌بایستی موجودی شعبات خودش را بداند مثلاً کرمانشاه، کرمان، خراسان، بیرجند، خرم آباد، موجودی شعبه شیر و خورشیدش چقدر است تلگراف بکند که آقا از این موجودی خودتان که دو هزار تومان است اقتضا دارد هزار تومان به ما بدهید برای زلزله‌ای که خدای نخواسته در یکی از ممالک اتفاق افتاده و ما می‌بایستی کمک به آنها بدهیم آیا شیر و خورشید محل موافقت نمی‌کند؟ این یک نکته‌ای است که مشتبه شده اینجا ما اگر از ۴۰۰ هزار تومانی که آقای وزیر پست و تلگراف می‌فرمایند از مردم در تمام ولایات به نسبت خودش جمع کرده‌ایم اگر از مرکز شیر و خورشید خواستند یک کمکی بگیرند قبول نمی‌کند ولی به عکس اگر ما بیاییم و این را تمرکز بدهیم در اینجا، در عمل ما برخوردیم همیشه آن آقای مدیر دفتر یا ماشین‌نویس می‌آید و می‌گوید که من این قدر اضافه حقوق می‌خواهم و بالاخره ناچار می‌گیرد یا می‌گویند اتومبیل ضرورت دارد برای این که ما برویم سرکشی بکنیم به بیمارستان مسلولین تماشا کنیم و بیاییم. این پول را که به مرکز بدهیم به این مصارف می‌رسد ولی اگر در ولایات باشد و صد تومان و هزار تومان از ولایات استمداد بکنیم کمتر به این مصرف می‌رسد و فقط در آن موارد خاصه که احتیاج پیدا می‌شود از ولایات می‌خواهند شیر و خورشید محل هم می‌گوید این قدر اعتبار دارم و با منت می‌دهم و تأمین نظر شیر و خورشید مرکز هم شده است و این که استدلال می‌کنند که تمام این وجوه درتهران باشد و در دست شیر و خورشید مرکزی نمی‌دانم چه فرق دارد با این که هر کسی در حوزه خودش جمع بکند و در شیر و خورشید سرخ آنجا باشد این که آقای وزیر پست و تلگراف فرمودند که در نقاط مختلف شعبه شیر و خورشید ندارد خیر بنده اطلاع دارم که حتی در مراکز بخش‌ها شعبات شیر و خورشید تشکیل شده و اگر در یک نقطه نباشد ایراد بر شیر و خورشید مرکزی است می‌بایستی در قصبات هم شعبه شیر و خورشید تشکیل بشود و باید تشکیل بدهند. الان تشکیل بدهند همین را وسیله تشکیل قرار بدهند. این که مایه نمی‌خواهد بودجه نمی‌خواهد پول نمی‌خواهد می‌نویسند آنجا که خدای محل و مأمور وزارت پست و تلگراف را که تشیکل بدهند بنده از کسانی بودم که موافق با این لایحه بودم و دفاع از فوریتش هم کردم ولی معتقدم با این که اگر آقایان بخواهند این موضوع را اختصاص بدهند به مرکز بنده از کسانی خواهم بود که مخالف خواهم بود و رأی مخالف هم خواهم داد و آقایان هم همه این تقاضا را دارند این لجاج را کنار بگذارید و آقایان نظرشان تأمین می‌شود با این ترتیبی که بنده عرض کردم به این که هر وقت می‌خواهند هر کاری بکنند از ولایات این بودجه را بخواهند آنها هم اطاعت می‌کنند و با کمال میل می‌دهند و بنابراین لجاج نکنید.
رئیس- آقای وزیر پست و تلگراف.
وزیر پست و تلگراف- بنده متأسفم که نماینده محترم همان طور که فرمودند در مذاکراتی که در آن جلسه شده بود شرکت نداشته شاید توضیحات بنده در خارج آقا را قانع می‌کرد همان طوری که فرمودند همه آقایان، دولت هم مثل آقایان وکلای محترم سعی خواهد داشت به این که نسبت به ولایات از این به بعد یک توجه خیلی بیشتری بکند ولی این قسمت را علت این که پیشنهاد شد که تمام وجوه حاصله به شیر و خورشید مرکز داده شود و از این نقطه‌نظر بود که یک قسمتش را خود حضرتعالی تذکر دادید در حدود ۴۰۰، ۵۰۰ هزار تومان کل این عایدات بیشتر نخواهد بود که صد و پنجاه هزار تومانش را برای مسلولین اختصاص داده‌ایم. صدی پنجاه کل این عایدات را مرکز می‌پردازد یعنی عایدات پست و تلگراف صدی پنجاه را مرکز می‌پردازد صدی پنجاه‌اش را ولایات با هفتاد، هشتاد هزار تومان اختصاص دادن این مبلغ به ۱۰ استان که هر استانی هزار تومان سهمش می‌شود در همان استان برای خرجش دچار اشکال می‌شود فرض بفرمایید که برای فارس ۸۰۰۰ تومان معین شده تازه فسایی می‌گوید که من در شهرستان فسا این مبلغ را داده‌ام و هیچ دلیلی ندارد که این پول را ببرند در شیراز یا در بوشهر خرج بکنند علاوه بر این که اگر فردا اتفاقی افتاد و از مرکز بنا شد که پولی به ایالات فرستاده شود برای ولایات تازه تهرانی حق دارد بگوید آقا طبق قانون عایدات هر شهرستان مال آن شهرستان است و چرا برای شهرستان دیگر خرج می‌شود این برای کلیات بود که بنده توضیح دادم و بنده حالا می‌خواستم از موقع استفاده بکنم و یک قدری در اطراف شیر و خورشید سرخ بگویم شیر و خورشید سرخ با بهداری فرق دارد شیر و خورشید سرخ یک مؤسسه تعاونی است در حقیقت بین‌المللی است بایستی در صندوق شیر و خورشید سرخ بیشتر یک وجوهی موجود باشد که اگر در داخله کشور خودش یک اتفاقی افتاد فوراً بتواند برود آنجا رفع احتیاج مردم را بکند علاوه بر این اگر در سایر کشورها اتفاقی بیفتد باید مساعدت بشود این فرمایش را فرمودید که اگر این پول در ولایات باشد شیر و خورشید مرکز می‌تواند تقاضا کند که هزار تومان بفرستید به مرکز، این را معکوس بفرمایید این را بگذارید در صندوق شیر و خورشید سرخ هر وقت ولایات همان طور که فرمودید شعبات شیر و خورشید سرخ در تمام ولایات هست آنها که تقاضا بکنند شیر و خورشید مجبور است که به آنها کمک بکند نه این که آنها کمک به مرکز بکنند این اگر اشکالی بود آقا مطمئن باشید در خود لایحه بنده سعی کردم که رفع بکنم پیشنهادهای دیگری آقایان داده بودند که بنده برای این که محتاج به توضیح مجدد نشوم عرض می‌کنم که بعضی از آقایان پیشنهاد داده بودند که از تلگراف‌ها، از تلگرافات خارجه یک چیزی اضافه گرفته شود این مطابق قانون بین‌المللی است که ما نمی‌توانیم از وجوه تلگرافاتی که برای خارجه هست بیش از تلگرافات داخله بگیریم پیشنهاداتی هم آقایان فرمودند که از این وجوه به مؤسسات خیریه مختلفه تقسیم بشود این هم عملی نمی‌شود برای این که این وجه به قدری کوچک است که اگر بخواهیم تقسیمش بکنیم به هیچ یک از این مؤسسات مبلغی نمی‌رسد علاوه بر این، این مبلغ برای این است که در صندوق شیر و خورشید موجود باشد برای کمک آنی که هر واقعه‌ای در یک قسمت از مملکت پیش بیاید وجه داشته باشد و اما بیشتر منظور ما تهیه سرمایه ایست برای صندوق شیر و خورشید سرخ و الا سایر مؤسسات خیریه ما همه محتاج کمک هستند هر کدام به نوبه خودشان و همه ما باید در خارج راه‌هایی پیدا بکنیم که به این مؤسسات کمک بشود.
فرامرزی- بنده اخطار قانونی دارم.
رئیس- پیشنهادی رسیده است برای ارجاع به کمیسیون که باید قرائت شود.(صحیح است)
فرامرزی- بنده اخطار قانونی دارم مطابق قانون اساسی.
رئیس- بفرمایید.
فرامرزی- عرض کنم که از دیروز این قانونی که می‌گویند اجرا شده و این پول را می‌گیرند و این خلاف قانون است.(صحیح است) اگر می‌توانستند بگیرند چرا لایحه به مجلس آوردند؟
اگر نمی‌توانستند بدون رأی مجلس بگیرند، چرا پیش از این که لایحه تصویب بشود شروع کرده‌اند به گرفتن؟ خود جناب آقای وزیر پست و تلگراف هم پشت این تریبون فرمودند که از دو ماه به این طرف ما داریم می‌گیریم این پول را و این خلاف قانون است.
رئیس- آقای وزیر پست و تلگراف.
وزیر پست و تلگراف- تصور می‌کنم که برای آقای فرامرزی اشتباهی رخ داده باشد ما از دیروز یا از دو ماه پیش هیچ پولی نمی‌گیریم ما پولی که برای مسلولین می‌گیریم آنچه که گرفته شده از دو سال پیش است که به موجب یک تصویب‌نامه‌ای گرفته شده ولی باید به آقایان عرض بکنم که آنچه که در غیاب مجلس گرفته شده به موجب تصویب‌نامه بوده حالا اگر می‌فرمایید نگیریم، نمی‌گیریم و اگر هم بنده حالا آمده‌ام اینجا برای این است که آن چیزی را که در نبودن مجلس ما حق داشتیم می‌گرفتیم (دکتر معظمی- حق نداشتید) حالا قانونی بکنیم.
رئیس- پیشنهاد آقای عباس اسکندری قرائت می‌شود:
(به شرح زیر بوسیله آقای فولادوند (منشی) قرائت گردید.)
مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم که لایحه شیر و خورشید سرخ به کمیسیون ارجاع گردد. اسکندری.
نورالدین امامی- آقا پیشنهادات ما را نخواندید.
رئیس- ارجاع به کمیسیون مقدم است. آقای عباس اسکندری.
عباس اسکندری- موضوع لایحه‌ای که اینجا مطرح است به نظر بنده به قدری آسان و مفید به نظر آمد که با این که بنده مخالف دولت هستم و به لوایح دولت هم رأی نمی‌دهم معذلک کلاً بنده مخالفت نکردم و متأسفم که آقایان اکثریت مجلس شورای ملی که پشتیبان دولت هم هستند این لایحه را قبلاً مطالعه نکرده بودند یا دولت به آنها مراجعه نداده بود که از آنها هم اظهارنظر مخالف شد بنده خیال می‌کنم که موردی ندارد زیاد راجع به یک لایحه‌ای که مربوط به امور مملکت است و خیریه مملکت و بنیان نیکوکاری بر او گذاشته می‌شود در مجلس زیاد روی این لایحه به عنوان موافق و مخالف صحبت بشود.(صحیح است) اگر هم واقعاً توافق نظری نیست بهتر این است که این لایحه برود به کمیسیون (صحیح است) و جناب آقای وزیر پست و تلگراف هم موافقت بکنند که این لایحه برود به کمیسیون و اگر اختلافی هست اختلافش رفع بشود.(صحیح است) بنده نگاه می‌کنم می‌بینم که نیکوکارانی در خارج دامن همت را به کمر زده‌اند و در راه مختلف و به منظور واحد دارند یک خدمات اجتماعی را صورت می‌دهند و متأسفانه کسانی که کمک می‌کنند به این نیکوکاران بنده خیال می‌کنم که به جای نظر نیکوکاری و خیریه یک نظرهای دیگر هم به کار می‌برند بهتر این است که در این کارهای خیریه فقط نظر خیریه به کار برده شود و از این نظر یک اختلافاتی بنده می‌بینم حاصل می‌شود و دسته‌ها در مقابل دسته‌ها صف آرایی می‌کنند بهتر است که این برود به کمیسیون و در کمیسیون این قضیه حل شود و وقتی که می‌آید به مجلس در روی یک موضوعی که مربوط به شیر و خورشید سرخ است این قدر صحبت نشود این که اینجا گفته می‌شود که بهتر است هر محلی عایداتش مصرف همان جا بشود فرض کنید در یک محلی مثلاً بیرجند صد و بیست تومان عایدش شد، شیر و خورشید سرخ اطلاع پیدا می‌کند که آنجا زلزله شده دویست هزار تومان هم موجودی دارد و در صندوقش، شما می‌گویید این دویست هزار تومان را آنجا خرج نکند در صورتی که شیر و خورشید سرخ باید فوراً وسایل تهیه کند و از آن پول باید مصرف کند.(صحیح است) اگر خواست مصرف بکند آن وقت خلاف قانون عمل کرده پول یک جای دیگر را برای جای دیگر نمی‌تواند مصرف بکند (کشاورز صدر- تلگراف می‌کنند می‌خواهند) خوب اینها یک نظریات مختلفی است بنده که عرض می‌کنم خیال می‌کنم بهتر این است که مخصوصاً در لوایحی که مربوط به اجتماع و امور خیریه است وقتی که در مجلس می‌آید این به کلی پخته و حاضر باشد و با یک اتحاد و وحدت نظری به آن رأی داده شود آن وقت اگر مخالفین دولت هم رأی نمی‌دهند مخالفت نکنند این نظر بنده است.(صحیح است)(رأی. رأی)
رئیس- آقای اردلان.
اردلان- بنده عرضی نداشتم.
رئیس- آقای مسعودی.
ملک‌مدنی- هر پیشنهادی باید تکلیفش معلوم شود یک پیشنهاد که می‌شود اجازه‌هایی که می‌خواهند وقتی که پیشنهاد تمام شد ملغی می‌شود.
رئیس- به همین جهت به آقای مسعودی اجازه داده شد.
مسعودی- عرض کنم، خوشبختانه آقای عباس اسکندری با اصل موضوع نظر موافق داشتند ولی معتقدند که آن اشکالی که اینجا پیدا شده است که به شهرستانها داده شود این اشکال را ایشان وارد نمی‌دانند و عملی نمی‌دانند و بنده تصور می‌کنم که این اشکال به خصوص را که ایشان هم وارد نمی‌دانند اگر مرتفع شود دیگر اشکالی برای مراجعه به کمیسیون باقی نمی‌ماند (یکی از نمایندگان: چرا؟) اجازه بدهید در اصل یک اشتباهی روی داده است و آن این است که آقایان تصور می‌فرمایند که این پولی که برای شیر و خورشید جمع‌آوری می‌شود و به صندوق شیر و خورشید می‌رود این برای مصرف تهران است و در حالی که این طور نیست. شیر و خورشید سرخ همان طوری که آقای وزیر پست و تلگراف هم فرمودند یک مؤسسه امدادی است برای کشور و هم بین‌المللی است شیر و خورشید سرخ متعلق به تمام افراد مملکت است نه متعلق به یک منطقه به خصوص و اگر هم در حال حاضر بالاخره مجلس توجه کرده است یک کمکی به صندوق شیر و خورشید سرخ بکند باز این کمک برای خاطر تهران نیست برای خاطر تمام ایران است.(صحیح است) چنان که آقایان به خاطر دارند که در ظرف همین چند سال اخیر چه سوانح و چه حوادثی در شهرستانها اتفاق افتاد که اگر شیر و خورشید سرخ پول داشت، قدرت بیشتری داشت و بهتر می‌توانست آن قضایا و آن آلام و مصیبت‌های مردم را تسکین دهد.(صحیح است) شیر و خورشید سرخ در حال حاضر، بنده خودم عضو شیر و خورشید سرخ بوده‌ام و حالا هم بستگی دارم ولی عضو هیئت مدیره آن نیستم و از جریان کار آن اطلاع دارم. ما باید آرزو بکنیم که یک عوایدی اگر پیدا می‌کنیم این گونه عواید باشد و یک مخارجی اگر پیدا می‌کنیم این گونه مخارج باشد نه یک مخارجی که صرف میز و صندلی بشود ما غفلت داریم از این که بالاخره مبالغ هنگفتی پول گرفته می‌شود از این مردم و صرف مخارج بیهوده‌ای می‌شود و بالاخره این مبلغ مختصری که بنده یقین دارم تمام مردم به طیب خاطر خواهند داد.(صحیح است) چون برای خیریه مصرف می‌شود بدون هیچ گونه تفریط و هیچ گونه خرج اضافی به مصرف مردم می‌رسد. تمام خرج اداری شیر و خورشید سرخ ۱۵۰۰ تومان است در ماه بنابراین آقایان موافقت بفرمایند که این موضوع بدون ارجاع به کمیسیون بگذرد و یک نظری به کار برده شود و آن نظر این است که در این موضع که جشن هفت روزه شیر و خورشید سرخ منعقد شده است به اصطلاح اینجا که مجلس شورای ملی است مظهر افکار ملت ایران است یک عملی نشان بدهد که شرکت در این کار مهم و مفید کرده باشد.(صحیح است) و به نظر بنده ارجاع به کمیسیون موردی ندارد خیلی قضیه روشن و ساده است، الان در تمام ولایات هم ما شیر و خورشید نداریم و اگر بعد بخواهند شیر و خورشید تأسیس کنند چیزی نخواهد بود و آن منظوری که ما داریم حاصل نمی‌شود زیرا الان در حال حاضر هم فرض بفرمایید که در آذربایجان خدای نخواسته یک حادثه‌ای اتفاق بیفتد فوراً شیر و خورشید سرخ آنجا اگر خودش هم موجودی نداشته باشد مراجعه می‌کند به شیر و خورشید سرخ تهران و شیر و خورشید سرخ موظف است که به آنجا کمک بکند همین طور در حوادث بین‌المللی، ولی الان جمعیت شیر و خورشید سرخ که یک سمبل بین‌المللی باید داشته باشد نمی‌تواند وظایف خودش را انجام بدهد چون ما در مقابل حوادث دنیا سهیم هستیم آنها اگر به ما مراجعه بکنند این جمعیت باید کمک بکند و خیلی اتفاق می‌افتد که به شیر و خورشید سرخ مراجعه می‌کنند و شیر و خورشید جز اظهار تأسف کاری نمی‌تواند بکند و حال این که اگر خدای نخواسته اتفاقاتی برای ما بیفتد دولت‌های دیگر به ما کمک می‌کنند چنانچه کرده‌اند و می‌کنند ما در جوار خودمان دولت اتحاد جماهیر شوروی و ترکیه را داریم که با ما کمک و مساعدت کرده‌اند. در خراسان آقای نبوی مسبوقند، ما باید کمک بکنیم آنها هم باید به ما کمک کنند بنابراین آقا این موضوع خیلی ساده است و احتیاج ارجاع به کمیسیون ندارد و یک نکته دیگری بنده می‌خواهم عرض کنم و آن این است که این وجوهی که اختصاص داده شده است برای این کار اساساً مجموعش در حدود ۴۰۰، ۴۵۰ هزار تومان است که در حال حاضر یکصد و پنجاه هزار تومانش گرفته شده و باقی می‌ماند دویست و پنجاه هزار تومان اگر پنجاه درصد آن را هم تخصیص بدهیم برای تهران بر طبق همین قانون چیزی برای شهرستانها نمی‌ماند و آن منظور اصلی حاصل نمی‌شود آقای کشاورز صدر پیشنهادی فرمودند که الان در
حقیقت همان پیشنهادی که آقا می‌فرمایند عملی شده
است امروز یک کمیسیونی تشکیل شد آقایان پیشنهاددهندگان حاضر بودند و آقای وزیر پست و تلگراف هم تشریف داشتند مطالعه کاملی شد و جمع بین تمام نظرها یک پیشنهادی شد که آقای صدرزاده قرار است تقدیم مجلس کنند و گمان می‌کنم که این پیشنهاد نظر تمام آقایان را تأمین کند و محتاج به ارجاع به کمیسیون نباشد.
رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای عباس اسکندری.
فرامرزی- پیشنهاد چه بود؟ مجدداً قرائت شود.
رئیس- بسیار خوب مجدداً قرائت می‌شود:
(به وسیله آقای فولادوند (منشی) به شرح زیر خوانده شد.)
مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم که لایحه شیر و خورشید سرخ به کمیسیون ارجاع گردد. اسکندری.
رئیس- آقایانی که موافقند با این پیشنهاد قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد.
اردلان- کمیسیون‌ها را قرائت بفرمایید.
۲ - قرائت نتیجه انتخابات کمیسیون‌ها
رئیس- کمیسیون‌هایی که انتخاب شده‌اند صورت آنها خوانده می‌شود
(به وسیله آقای فولادوند (منشی) به شرح زیر قرائت شد)
حائزین اکثریت اعضا کمیسیون دارایی، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۹۸ نفر عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر به شرح زیر:
آقایان: امیرنصرت اسکندری، اردلان، آصف، ظفری، خسرو قشقایی، ابوالقاسم امینی، آقاخان بختیار، اسدی، ابوالقاسم بهبهانی، موسوی، ناصرالدین ناصری، یمین اسفندیاری، لیقوانی، سالار بهزادی، عباس مسعودی، مسعود ثابتی، دو نفر کسر است که باید بعداً انتخاب شوند.
حائزین اکثریت کمیسیون دادگستری، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۲ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر به شرح زیر:
آقایان: سلطانی، صدرزاده، مامقانی، ضیاء ابراهیمی، صاحب‌جمع، نبوی، ابوالحسن رضوی، اسلامی، عامری، سیدعلی بهبهانی، شریعت‌زاده، سزاوار، نراقی، سید هاشم وکیل، لاهوتی، اورنگ، فولادوند، سلطان‌العلما، بروجردی.
حائزین اکثریت کمیسیون کشور، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۹۹ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر به شرح ذیل:
آقایان: ساعد، ابوالحسن رضوی، نصرت‌الله اسکندری، فرامرزی، آقاخان بختیار، مرآت اسفندیاری، منصف. بیات، نواب، محمود محمود، قبادیان، شادلو، حسین وکیل، ملک مدنی، علی اکبر ملکی، عباس اسکندری، دو نفر از آقایان اکثریت نداشتند.
حائزین اکثریت کمیسیون فرهنگ، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۰ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر به شرح ذیل:
آقایان: دکتر معظمی، منصف، دکتر بقایی، دکتر مجتهدی. دکتر آشتیانی، فرامرزی، نواب یزدی، نبوی، حاذقی، بهار- سلطان‌العلماء، صدرزاده، نراقی، بهادری، دکتر متین دفتری، گنجه، ارسنجانی، هفده نفر بودند، یک نفر اکثریت نداشته است.
حائزین اکثریت کمیسیون پیشه و هنر و بازرگانی، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۰ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر به شرح ذیل:
آقایان: ملک‌پور، گیو، ابوالقاسم بهبهانی، اردلان، صفا امامی، موسوی، مهدی ارباب، اخوان، سلطانی، حاذقی. هراتی، مهندس رضوی، نیک‌پور، دکتر امینی، شهاب خسروانی، عرب شیبانی، مهندس هدایت، اسدی.
حائزین اکثریت کمیسیون کشاورزی، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۱ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۸ نفر به شرح ذیل:
آقایان: کامل ماکو، ظفر بختیار، دادور، اردشیر شادلو، بهادری، ظفری، محمد ذوالفقاری، ابوالقاسم امینی، معین‌زاده، سالار بهزادی، قهرمان، قوامی، کلبادی، ثابتی، شریعت‌زاده، عزیز اعظم زنگنه، صاحب دیوانی، غضنفری.
اردلان- شریف‌زاده است آقای شریعت‌زاده اشتباه است.
فولادوند (منشی)- حائزین اکثریت کمیسیون خارجه، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۲ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر به شرح ذیل:
آقایان: دکتر معظمی، ناصر ذوالفقاری، تقی‌زاده، یمین اسفندیاری، عامری، محمدحسین قشقایی، دکتر شفق، دکتر مصباح‌زاده، وثوق، ملک‌الشعراء بهار، عزیز اعظم زنگنه.
حائزین اکثریت کمیسیون راه، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۲ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر به شرح ذیل:
آقایان: نصرت‌الملک ملکی، محمدعلی مسعودی، باتمانقلیچ، مهندس هدایت، ناصر ذوالفقاری، اسلامی، حسن اکبر، دادور، آشتیانی زاده، احمد اخوان، عباس اسکندری، دکتر طبا.
حائزین اکثریت کمیسیون بهداری، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۲ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر به شرح ذیر:
آقایان: دکتر مجتهدی، دکتر طبا، دکتر راجی، دکتر آشتیانی، دکتر فلسفی، دکتر ملکی، گنجه، باتمانقلیچ، مشایخی، عرب شیبانی، شریف‌زاده، منوچهر کلبادی.
حائزین اکثریت کمیسیون نظام، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۲ نفر، عده اعضا کمیسیون ۱۲ نفر به شرح ذیر:
آقایان: محمد ذوالفقاری، قهرمان، غضنفری، بیات، محمدحسین قشقایی، صاحب‌دیوانی، قبادیان، عرب شیبانی، امیرتیمور، دکتر فلسفی، لیقوانی، محمد عباسی.
حائزین اکثریت کمیسیون پست و تلگراف، عده حضار در موقع اخذ رأی در مجلس شورای ملی ۱۰۱ نفر، عده اعضا کمیسیون ۶ نفر به شرح ذیر:
آقایان: حسین وکیل، شریف‌زاده، اعزاز نیک‌پی، محمود محمود، معتمد دماوندی، نورالدین امامی.
نورالدین امامی- آقا بنده سررشته ندارم.
اردلان- آقا بنده یک توضیحی دارم.
رئیس- تمنا می‌کنم چون چند لایحه به مجلس داده شده کمیسیون‌ها زودتر تشکیل شود و هیئت رئیسه خودشان را تعیین کنند، این لایحه وزارت پست و تلگراف هم با پیشنهادات به کمیسیون پست و تلگراف و دارایی فرستاده می‌شود یک سؤالی آقای رضوی از آقای وزیر کشاورزی کرده‌اند. آقای اردلان مطلبی داشتید بفرمایید.
اردلان- عرض کنم در صورت کمیسیون کشاورزی چون بنده حضور داشتم و آراء را استخراج کردیم آنجا آقای شریف‌زاده بودند که آقای شریعت‌زاده نوشته شده است.
رئیس- چند نفر هم در سه کمیسیون انتخاب شده‌اند که البته باید یکیش را استعفا بدهند. آقای رضوی بفرمایید.
۳ - سؤال آقای رضوی از آقای وزیر کشاورزی و پاسخ ایشان.
ابوالحسن رضوی- از روزی که بنده سؤال کردم از وزارت کشاوری البته تا حالا مدتی طول کشیده و موضوعش این بود که بنده موقعی که از فارس آمدم یک اضطراب فوق‌العاده‌ای راجع به ظهور و بروز آفت سن در جاهایی که محصول فلاحتی داشت پیدا شده آفات زمینی و آسمانی برای هر ناحیه‌ای یک موضوع بسیار خطرناک و قابل توجهی است که باید در آن دقت کرد ولی فارس گل نمدیده را آبی تمام است و از این جهت بنده سؤالی کرده بودم از وزارت کشاورزی و خواستم توضیحاتی داده باشم که باید در همه جای کشور و به خصوص در فارس یک مراقبت بیشتری برای مبارزه با سن بشود. ۴۵ روز از این سؤال بنده گذشته و در این مدت مشاهده کردم که گاهی در جراید یک اقداماتی ولو ناقص شرح می‌دادند شده است عجالتاً توضیحات مفصلی که بنده داشتم چون مطلب وضوح دارد عرض نمی‌کنم فقط خواستم آقای وزیر کشاورزی بگویند که مبارزه با سن به طور کلی به کجا کشیده و به خصوص در فارس تا آنجا که بشود به آن اطمینان کرد رسیده یا نه؟ و در این موضوع تا چه حد می‌توان اطمینان داشت که یک ناحیه لااقل از آفت سن محفوظ بماند. خشکسالی و ملخ خوراکی داشت و از این چیزها داشت ولی سن را هیچ بنده به خاطرم نمی‌رسد که داشته باشد متأسفانه این آفت هم اضافه بر آفات دیگر فعلاً وارد شده آیا می‌توان امیدوار بود که با این مبارزه‌ای که شروع شده به طور کلی دیگر دهاقین و رعایا دچار آن نشوند بنده برای این که وقت را زیاد نگیرم به همین مختصر قناعت می‌کنم.
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی- بنده از نماینده محترم معذرت می‌خواهم که در عرض جواب تأخیر کردم ولی تقصیر بنده نیست برای این که در خود مجلس انتخابات هیئت رئیسه و شعبات بود که بنده حقیقتاً دیدم که آن کارها فوری‌تر از این است که وقت مجلس را بگیرم برای عرض جواب نماینده محترم، امیدوارم این معذرت من را آقای نماینده محترم
بپذیرند. در هر حال فرض می‌کنم که نظر آقا تأمین شده امسال سن در ایران بسیار شدید بود نه فقط در فارس بلکه در تهران، قسمت عمده محصول ورامین از بین رفت در کرمان و گلپایگان، اصفهان حمله بسیار شدیدی کرد بنده از روزی که به تصدی وزارت کشاورزی معین شده‌ام اقداماتی که لازم بود برای دفع این آفت شروع کردم و اول البته نقشه‌برداری لازم بود که معلوم بشود که این آفت کجاها است و شدتش چیست و معلوم شد در نتیجه بازرسی که بازرسان وزارت کشاورزی کردند در حدود سیصد هزار هکتار اراضی جا گرفته است چون تابستان بود از مزارع مهاجرت کرده و به کوه‌ها رفته بود در حدود سیصد هکتار اراضی سن بود که سن مهاجرت کرده بود البته بعضی نقاط هم سن کم بود ولی در بعضی از کوه‌ها بسیار زیاد و قابل ملاحظه بود ولی در بعضی از کوه‌ها بسیار زیاد و قابل ملاحظه بود من جمله در ورامین در کوه‌های قرق در شیرکوه در بعضی نقاط فارس و کرمان خیلی زیاد بود و زیر هر بوته‌ای شاید سه چهار هزار سن وجود داشت و از اواسط شهریور شروع کردیم به مبارزه، مبارزه هم از قدیم آنچه که مرسوم بود جمع‌آوری بود یا سوزاندن اعتبارات هم فرستادیم به شهرستانها و برای این که اطمینان کامل باشد که این اعتبارات کاملاً به مصارف مبارزه خواهد رسید از آقایان استانداران تقاضا کردیم که یک انجمنی تشکیل بدهند تحت نظر خودشان مرکب از رئیس دارایی و رئیس کشاورزی و معتمدین محلی که خودشان عملیات را تحت نظر بگیرند که هم در همه جا عمل می‌شود، در قسمت فارس، الان مدتی است که در قسمت‌های فارس از قبیل مائین و ارسنجان که شدت حمله زیاد بود شروع به مبارزه کرده‌اند بوته‌ها را می‌سوازنند چون بوته‌ها خشک است و سن زیاد حالا مأمورین رفته‌اند به حدود داراب نکته‌ای که باید عرض کنم این است که مبارزه با سن یک کار بسیار مشکلی است در همین تهران در کوه‌ها که عملیات می‌شد بعضی اوقات سه، چهار پنج فرسخ آب کارگران را می‌فرستادیم و البته نگهداری عده زیاد چهارصد، پانصد یا هزار نفر بیشتر کارگر در کله کوه‌ها در جاهایی که نه وسیله زندگی هست و نه آذوقه هست حتی تهیه آب آشامیدنی مشکل است این البته یک سازمان صحیحی می‌خواهد که خوشبختانه می‌توانم عرض کنم انجام شده است و فعلاً در اغلب نقاط مشغول جمع‌آوری سن هستند در فارس مشغول سوزاندن هستند وقتی که سن به نقاط پاییزه مهاجرت کرد و عملیاتی که تاکنون شده خوب بوده وتوسعه پیدا خواهد کرد و وسائل جدیدی هم امسال برای مبارزه شروع کردیم که آن استفاده از بعضی مواد شیمیایی است که بخار می‌شود. به محض این که به بوته سن می‌خورد در نتیجه بخار زیادی تولید می‌شود و سن را در یک مدت بسیار قلیلی شاید در یک دقیقه تمام را خفه می‌کند و امسال در ورامین اقدام کردند و بسیار مؤثر بود تمام شده و حالا مقداری خریداری شده است که باید برسد. یک وسیله دیگری که الان مشغولیم و تهیه می‌کنیم برای بهار آن مبارزه با استفاده از دشمن‌های طبیعی این آفت است سن دشمنی دارد که یک زنبور بسیار کوچکی است که در داخل سن تخم می‌گذارد و ما حالا مشغولیم و لابراتوارهای مخصوصی ایجاد کرده‌ایم و مشغول مبارزه هستیم و اینها کار آسانی نیست چون دوره زندگی این حشره روشن نیست در هر حال بنده امیدوارم که دراین قسمت هم موفق بشویم امیدواری زیادی داریم که دراین قسم مبارزه و تربیت طفیلی سن موفق شویم و از آقایان اعضا کمیسیون کشاورزی هم خواهشمندم که یک روزی تشریف بیاورند و لابراتوارها را ببینند و یک قدری آشنا بشوند با اشکالات فنی که ما در این قبیل موارد داریم البته گفتن جلوگیری کردن آسان است ولی در عمل بسیار مشکل است و برای این قسمت مطالعات زیادی شده است و هر یک از آقایان اعضا کمیسیون کشاورزی مایل باشند بنده حاضر هستم به اتفاق برویم و لابراتوارها را ببینیم.(اردلان: سایر آقایان تشریف نیاورند؟) هر کدام از آقایان مایلند تشریف بیاورند.
۴ - اقتراع ۱۲ نفر برای شرفیابی به حضور اعلیحضرت
رئیس- چون یکشنبه عید غدیر است ۱۲ نفر به طور قرعه معین می‌شوند که برای عرض تبریک به پیشگاه اعلیحضرت همایونی مشرف بشوند.
(به شرح زیر به قید قرعه انتخاب گردیدند):
آقایان: ملک‌مدنی، برزین، مهندس خسرو هدایت، ناصر ذوالفقاری، دکتر معظمی، محمد حسین صولت قشقایی، اردشیر شادلو، علی اقبال، محمود محمود، دکتر اعتبار، رحیمیان، حاج آقا رضا رفیع.
رئیس- چون چیزی در دستور نیست و برای رأی به اعتبارنامه‌ها عده کافی نیست، حالا فرستادیم آقایان بیایند در صورتی که کافی شد شروع می‌کنیم به اعتبارنامه (یک نفر از نمایندگان: قسم چطور؟) حالا بی‌مورد است روز سه‌شنبه اول جلسه آقایانی که سوگند یاد نکرده‌اند یاد خواهند کرد.(رضوی: راجع به تشکیل جلسه در عصر پیشنهادی شده) پیشنهادی هم به امضای جمعی از آقایان رسیده که جلسه بعدازظهر تشکیل شود.(صحیح است) و چون ممکن است مخالفت شود و عده هم برای رأی کافی نیست فعلاً پیشنهاد قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم در آینده جلسات بعدازظهرها تشکیل شود.(صحیح است).
رئیس- آقای فولادوند
فولادوند- آقایانی که پیشنهاد کردند که جلسات مجلس بعدازظهرها تشکیل شود برای این است که اگر ملاحظه بفرمایید ما صبح‌ها از ساعت هشت و نیم در مجلس حاضر می‌شویم و بدبختانه یک ربع به ظهر و یا نیم به ظهر مجلس تشکیل می‌شود دلیل دارد و آن این است که آقایان در وزارتخانه‌ها و ادارات کارهایی دارند البته موکلین به آنها مراجعه می‌کنند ناچارند به وزارتخانه‌ها بروند اگر پیش از ظهرها آزاد باشند و بعدازظهرها یک قدری از گردش و تفریح صرف‌نظر کنند می‌توانیم بیاییم مجلس و به کارهای مجلس رسیدگی بکنیم.(صحیح است) اما این موضوع نیست که سر و صدا بکند بنا به شهادت آقایان بنده و چند نفر از آقایان دو ساعت به ظهر آمدیم و تا نیم به ظهر ۱۲ نفر بیشتر نیامده بودند با این که بنده یک ساعت قبل خدمت جناب آقای رئیس رفتم و عرض کردم وضعیت این طور است فرمودند عده کافی نیست و عده حاضر را سؤال کردم دیدم هنوز عده به ۸۳ نفر که برای مذاکره کافی باشد نرسیده است تا چه رسد به این که عده برای اخذ رأی که بایستی نود و چندنفر باشد کافی باشد. این ترتیب باعث می‌شود که حیثیت مجلس برود چون وقتی ما ثابت کردیم نامنظم هستیم مردم آن احترامی را که بایستی به این مجلس بگذارند نمی‌گذارند. در صورتی که بعد از ظهرها باشد ما هیچ عذری نداریم کارهای وزارتخانه‌ها را انجام داده‌ایم. اینجا می‌آییم می‌نشینیم تا ۱۱ شب یا ۱۲ شب کار می‌کنیم فقط یک اشکال باقی می‌ماند و آن این است که بایستی رعایت مستخدمین اداری مجلس بشود بنده معتقدم که اگر بتوان اضافه حقوقی، یک چیزی به این مستخدمین داده شود اینها واقعاً محتاج هستند تا کمک به زندگی آنها بشود و قطعاً هم استقبال می‌کنند.(صحیح است)
افخمی- کارمندان هم هستند؟
رئیس- آقای ملک‌مدنی موافقید؟
ملک‌مدنی- بنده مخالفم.
رئیس- بفرمایید.
ملک‌مدنی- بنده خیلی متأسفم که ما مجلسیان همیشه می‌خواهیم کارمان را با دولت و مردم متمایز بکنیم و یک عملی بکنیم که با عمل عمومی کشور و مملکت تطبیق نکند ما باید وضعیت خودمان را همیشه با افکار عموم و با جریانات عمومی کشور تطبیق کنیم کارمندان امارات دولتی هفته‌ای شش روز منظم باید بروند به ادارات خودشان یک مستخدم بیچاره از آخر خیابان ماشین صبح زود باید بلند شود و سر ساعت ۷ در دفتر کارش حاضر باشد آنها با نبودن وسایل صبح زود بلند می‌شوند و می‌روند سر کار خود و وظیفه خودشان را انجام می‌دهند تا یک ساعت بعد از ظهر، دو ساعت بعد از ظهر کارهای‌شان را انجام می‌دهند تأسف است که آقای فولادوند اظهار می‌کنند ما اینجا حاضر می‌شویم اکثریت حاصل نمی‌شود و بی‌نظمی در مجلس حکم‌فرما می‌شود این بی‌نظمی را کی ایجاد می‌کند آقا ما خودمان ایجاد می‌کنیم کسی که غیر از ما نیست آقای رئیس مجلس که همیشه سر وقت تشریف می‌آورند ما هفته‌ای سه روز می‌آییم به مجلس این هفته‌ای سه روز را هم آقا نباید بیاییم اینجا و وظایف خودمان را انجام بدهیم؟ همان طوری که چهارده دوره این رویه معمول و مجری بوده آن وقت بیاییم مجلس را عصر تشکیل بدهیم؟ یک دسته از مستخدمین مجلس هستند در زمستان و شب‌های سخت زمستان برف و باران اینها ساعت ده و یازده باید بروند به منزل‌شان و صبح زود هم این مرد بیچاره بدبخت که مستخدم شده است صبح باید بیاید اینجا حاضر شود و ما آقایان وکلا که اغلب اتومبیل داریم و اوضاع و احوال با ما مساعد است حاضر نمی‌شویم که صبح زود بیاییم اینجا سر کار خودمان و وظایف‌مان را انجام دهیم بنده نمی‌دانم منطق این که ما این قدر شانه‌مان را از زیر کار خالی می‌کنیم چیست و علت این که حاضر نمی‌شوند چیست شاید یک جهتی دارد که مجلس اکثریت پیدا نمی‌کند ما الان بیشتر از نیم ساعت، سه ربع نیست که آمده‌ایم این اعتبارنامه‌های آقایانی
که در دستور مجلس است بالاخره باید تکلیف‌شان معلوم شود مثبت یا منفی باید مجلس اظهارنظر خودش را بکند الان چهار، پنج جلسه است که این وسیله شده و مجلس اکثریت پیدا نمی‌کند گاهی له گاهی علیه گاهی می‌خواهند مطرح بشود گاهی مطرح نشود جهتش که در نزد ما معلوم و واضح است و از خارج هم مردم می‌دانند ما اگر می‌خواهیم منظم باشیم بایست سر ساعت هشت و نیم که وقت معین می‌شود بیاییم اینجا و یک ساعت بعد از ظهر هم مثل سایر کارمندان دولت برویم و نشان بدهیم که با مستخدمین بیچاره این مملکت همدردی می‌کنیم و همکاری می‌کنیم بنده به هیچ وجه موافق نیستیم به این که ما وقت مجلس را عوض کنیم و از آن طرف هم آقایان می‌گویند که بیایید یک کمک خرجی هم به مستخدمین بدهیم چرا بیایم یک مخارجی ایجاد بکنیم ما خودمان بایستی این زحمت را متحمل شویم سر وقت بیاییم اینجا وظایف خودمان را انجام بدهیم و این مخارج اضافی را به مجلس تحمیل نکنیم و اما گفته شد که آقایان توی وزاتخانه‌ها کار دارند بنده اعتقادم این است که باید حتی‌المقدور در وزارتخانه‌ها کاری نداشته باشیم.(صحیح است) دستگاه دولت خودش باید کارش را بکند آن وزارتخانه‌ای که وظیفه‌اش را انجام نمی‌دهد باید آمد اینجا و سؤال کرد وزارتخانه‌ها برای این تشکیل شده که کارشان را انجام بدهند و ما هم که نمایندگان محلی هستیم اگر کاری داریم باید ارجاع کنیم و بخواهیم از آن وزارتخانه مربوطه که کار را انجام بدهد اگر انجام نمی‌دهند باید بیاییم اینجا و سؤال کنیم. پرسش کنیم دستگاه دولت باید کارش را انجام دهد دلیل ندارد که ما آنجا برویم.
رئیس- آقای اردلان شما مخالفید؟
اردلان- بنده موافقم.
سزاوار- بنده اجازه خواستم. یک توضیحی دارم اجازه بدهید صحبت کنم.
چند نفر از نمایندگان- رأی بگیرید.
رئیس- عده برای رأی کافی نیست.
رضوی- اجازه بدهید یک موافق توضیح بدهد.
رئیس- بفرمایید.
ابوالحسن رضوی- عرض کنم این فرمایشاتی که آقای ملک فرمودند این بیاناتی است که غالباً بنده عرض کردم و همین مدعا که ایشان فرمودند موجب این شد که راه حلی بالاخره پیدا کنیم البته یک عده از آقایان صبح زود تشریف می‌آورند و تا آخر وقت هم هستند ولی متأسفانه اغلب رفقامان کم حوصله‌اند صبح دیر تشریف می‌آورند بعد هم تا مجلس تشکیل می‌شود خسته می‌شوند و چندین دفعه بیرون تشریف می‌برند و در آخر هم موقع رأی دادن عده کافی نیست این اسلوب کار گرفتن نیست و به طور کلی آقایان نمایندگان مثل یک اداره‌ای نیستند که یک رئیسی حاضر و غایب‌شان بکند خود آقایان باید دقت کنند حاضر شوند ما برای این که یک راه صحیحی پیدا کنیم و فکر کردیم صبح‌ها برای این که محلی‌ها کارهایی دارند از این جهت نمی‌رسند واقعاً یک کارهای مملکتی مهم و پراهمیتی دارند از این جهت پیشنهاد کردم که اگر میسر باشد آقایان موافقت بکنند عصر باشد اما جلسه‌ای یک ساعت و دو ساعت به عقیده بنده اگر بنا شد که ما روزی دو ساعت کار کنیم خیلی پیشرفت در کارهای‌مان حاصل خواهد شد با همه این هیاهوها ما بیشتر از نیم ساعت کار نمی‌کنیم و از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم کاری در خارج نیست، عصر هست هر کسی هر کاری داشته صبح کرده است و تمام شده هر که بازرگان است تعطیل کرده. هر که توی وزارتخانه‌ها کاری داشته رفته و انجام داده عصر دیگر کاری نیست، چیزی که فقط مانده، موضوعی که در اینجا بحث بود این است که این عمل ممکن است یک قدری آقایان مستخدمین را در زحمت بیاندازد و ناراحت بکند اولاً در راه مطلب بزرگ موانع کوچک را نباید داخل کرد و مهم شمرد آقایان هم در کار مملکت پیکار کرده‌اند صدمه هم خورده‌اند و خواهند خورد.
نمایندگان- رأی- رأی
رئیس- صحبت خیلی شده است و برای رأی هم یک نفر کم است.(نمایندگان: رأی- رأی)
دهقان- بنده مخالفم اجازه بدهید توضیح بدهم.
رئیس- صحبت خیلی شده است و حالا عده برای رأی کافی نیست و یک نفر باقی است. بفرمایید آقای دهقان.
دهقان- بنده خیلی متأسفم که آقایان از دستگاه دولتی کار می‌خواهند ولی خودشان نمی‌خواهند کار منظم بکنند و اراده این که سر یک وقت معین بیایید و یک وقت معین بروید و کارهای مملکت را اصلاح بکنید ندارید این کار را نمی‌کنید بنابراین اگر همه سر وقت بیاییم هیچ موردی ندارد که کار منظم صبح را که چهارده دوره هم مجلس عمل کرده است و تجربه کرده است و موافق امور اداری مملکت هم هست ول بکنیم و یک رویه تازه‌ای بگیریم که به هیچ وجه شایسته مجلس نیست با این ترتیب که مجلس صبح و عصر می‌شود و دو برابر می‌شود یعنی تمام دستگاه اداری مجلس باید صبح کار خودش را بکند و بعد از ظهر هم برای جلسه حاضر بشود این است که بنده این عرایض را می‌کنم اگر صبح زود از خواب بلند شوید و کارهایتان را انجام بدهید چه می‌شود همیشه اول وقت حاضر بودیم حالا هم حاضریم (نمایندگان: رأی، رأی) آقا به جای این ترتیبی که هست یک مقرراتی بگذارید که آقایان موظف باشند در ساعاتی که مقام ریاست مقرر می‌دارد تشریف بیاورند و جلسات را هم تشکیل بدهیم و به امور کشور برسیم.
رئیس- عده برای مذاکره کافی است ولی برای رأی کافی نیست پیشنهاد دیگری هم رسیده است آقای دکتر معظمی بفرمایید.
دکتر معظمی- یک ماده‌ای در نظامنامه هست که در موقع رأی اگر آقایان بیرون بروند یک جریمه مخصوصی دارند تمنا دارم رعایت بفرمایند.
۵ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- اگر سه رأی متوالی غایب باشند جریمه می‌شوند... (چندنفر از نمایندگان- عده کافی شد. رأی. رأی) آقایانی که موافقند با این پیشنهاد که جلسات عصر باشد قیام کنند. تصویب شد.(چند نفر از نمایندگان- رد شد، رد شد) تأمل بفرمایید آقایان در مرتبه‌ای که مشکوک شود دو مرتبه رأی گرفته می‌شود چون بین آقایان منشی‌ها هم اختلاف‌نظر شده و از طرفی چون عده برای رأی کافی نیست و نود و دو نفر هستند رأی به این پیشنهاد می‌ماند برای جلسه بعد. جلسه آینده روز سه‌شنبه دستور مراسم سوگند بعد هم اعتبارنامه‌های تصویب نشده.(بیست و پنج دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
لوایح
شماره ۱۷۷۱۱
تاریخ ۲۸/ ۷/ ۲۶
مجلس شورای ملی
چون تاکنون برای اقامت اتباع خارجه که در ایران به منظور انجام امور بازرگانی آمده و یا در آتیه ممکن است بیایند مقرراتی وضع نشده و معلوم نبود که بازرگانان خارجی در ایران تحت چه شرایط و قیودی می‌توانند به امور تجارت بپردازند برای این که حدود و شرایط کار بازرگانان خارجی در ایران روشن شود و ضمناً معلوم گردد چه نوع مشاغل یا حرف و یا امور بازرگانی مختص خود ایرانی‌ها است که اتباع خارجه همان طوری که در غالب کشورها معمول و مقرر است نمی‌توانند این قبیل مشاغل را دارا باشند لایحه زیر تحت ۱۴ ماده برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
ماده ۱- اشخاص و شرکت‌های بیگانه از تاریخ اجرا این قانون فقط با تحصیل پروانه رسمی از وزارت اقتصاد ملی می‌توانند در ایران به امور بازرگانی اشتغال ورزند.
تبصره- منظور از اشتغال به امور بازرگانی انجام کارهایی است که به موجب قانون تجارت ایران متصدی آن کارها تاجر شناخته می‌شود.
ماده ۲- پروانه‌های رسمی بازرگانی مذکوره در ماده یک برای مدت یک سال صادر و در آنها رشته و نوع بازرگانی قید می‌شود و دارندگان این پروانه‌ها می‌توانند فقط با موافقت قبلی وزارت اقتصاد ملی نوع بازرگانی خود را که در پرونده‌ها قید شده تغییر دهند پروانه بازرگانی که طبق مقررات و قوانین مربوطه عمل نموده باشند در سال‌های بعد در هر نوبت برای مدت یک سال تجدید می‌شود.
ماده ۳- شرکت‌های ایرانی که بیش از صدی سی سرمایه آنها متعلق به اتباع بیگانه باشد نیز مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
ماده ۴- اشخاص یا شرکت‌های بیگانه قبل از تحصیل
پروانه رسمی بازرگانی موظفند انتقال سرمایه خود را به ایران طبق گواهی‌نامه بانک‌های مجاز به ثبوت برسانند و سرمایه نامبرده باید از خارج به ایران منتقل و به ریال تبدیل شده و متناسب با رشته و وسعت عملیات بازرگانی آنها باشد.
ماده ۵- در مواردی که پروانه اشتغال به امور بازرگانی اشخاص با شرکت‌های بیگانه تجدید نشود و با افراد و شرکت‌های بیگانه که فعلاً به امور بازرگانی در ایران اشتغال دارند نتوانند در مدت مصرحه در این قانون پروانه اشتغال بازرگانی تحصیل نمایند خروج سرمایه آنها از ایران که به موجب ماده ۴ این قانون به ایران آورده‌اند فقط با رعایت قانون تجارت واجازه وزارت اقتصاد ملی از طریق صدور کالاهای مجهز بدون سپردن تعهد ارزی ممکن می‌باشد.
ماده ۶- بازرگانان و شرکت‌های بیگانه می‌توانند منافع حاصله سالیانه خود را تا معادل صدی ۶ سرمایه به خارجه انتقال دهند.
ماده ۷- هر یک از بنگاه‌های تولیدکننده خارجی یا عمده فروش‌های خارجی می‌توانند شعبه یا مرکز فروش محصولات خود را در ایران دایر نمایند ولی متصدیان و کارمندان شعبه یا مرکز باید تبعه کشور تولیدکننده و یا ایرانی باشند و چنانچه بخواهند برای فروش محصولات خود نمایندگی در ایران داشته باشند این نمایندگی را منحصراً باید به ایرانی‌ها و یا به شرکت‌هایی واگذار گردد که بیگانگان مطلقاً در آن سهیم نباشند.
ماده ۸- با نمایندگی تجارتی دولت‌های بیگانه طبق قراردادهای بازرگانی منعقده بین دولت ایران و دول متبوعه آنها رفتار خواهد شد و همچنین با اتباع و شرکت‌های بیگانه که دارنده امتیازهای قانونی باشند بر طبق مقررات امتیازنامه‌های مربوطه رفتار می‌شود.
ماده ۹- اتباع و شرکت‌های بیگانه که در موقع اجرا این قانون به هر صورت در ایران به تجارت مشغول هستند منتها در ظرف ۳ ماه از تاریخ اجرا این قانون ملزم به رعایت مقررات آن خواهند بود و در صورتی که بدون داشتن پروانه به تجارت اشتغال ورزند از حق اقامت در ایران ممنوع خواهند گردید.
ماده ۱۰- اشخاص و یا شرکت‌های بیگانه که با کسب اجازه قبلی از وزارت اقتصاد ملی بخواهند به منظور ایجاد و توسعه صنایع سرمایه‌هایی به صورت کارخانه و یا ماشین‌آلات و ادوات و افزار صنعتی و تأسیسات مولد ثروت و مفید به حال اقتصاد کشور از قبیل سدسازی و غیره به ایران وارد و یا ایجاد نمایند چنانچه لااقل پنج سال کارخانه و ماشین‌آلات نامبرده را به راه انداخته و بهره‌برداری نموده باشند می‌توانند در صورت واگذاری تأسیسات و یا فروش کارخانه‌جات نامبرده در داخله کشور معادل سرمایه اولیه که به ایران آورده‌اند و تا میزان صدی شش منافع سالیانه حاصله خود ارز از ایران خارج نمایند.
ماده ۱۱- نوع حرف و مشاغل و همچنین پاره‌ای از امور بازرگانی که اشتغال به آنها مختص به اتباع ایران می‌باشد به موجب تصویب‌نامه هیئت دولت تعیین می‌شود.
ماده ۱۲- اشخاص و شرکت‌های بیگانه مذکوره در این قانون در صورتی می‌توانند از مزایای این قانون بهره‌مند شوند که کشورهای متبوعه آنها نیز متقابلاً همین مزایا را برای اتباع ایران در آن کشورها قائل باشند.
ماده ۱۳- برای رسیدگی و تطبیق وضع بازرگانان و شرکت‌های بیگانه با مقررات این قانون و اجازه صدور پروانه رسمی بازرگانی کمیسیونی به نام کمیسیون اجرا و نظارت در مقررات مربوطه به بازرگانان خارجی مرکب از سه نفر در وزارت اقتصاد ملی تشکیل می‌شود. اعضا این کمیسیون برای مدت دو سال از طرف وزیر اقتصاد ملی بین کارمندان عالی مقام و مطلع آن وزارتخانه انتخاب می‌شوند.
ماده ۱۴- وزارت اقتصاد ملی مأمور اجرا این قانون می‌باشد و موظف است در مدت یک ماه آیین‌نامه‌های مورد لزوم مربوط به اجرای این قانون را تهیه و به تصویب هیئت وزیران برساند.
نخست وزیر- احمد قوام
وزیر بازرگانی و پیشه وهنر- دکتر سجادی
شماره ۱۴۹۵۷
۳/ ۸/ ۳۲۶
به طوری که خاطر نمایندگان محترم مستحضر است ترقیات صنعتی در قرون اخیر تحولات شگرفی در اصول احتماعی قدیمی به وجود آورد. این تحولات موجب یک سلسله مبارزات شدید و اختلال و عدم هم آهنگی در مؤسسات صنعتی و اقتصادیات کشورها شد و در نتیجه دولت‌ها را به اتخاذ یک سیاست اجتماعی تازه و راه و روش جدیدی وادار نمود. این سیاست اجتماعی متدرجاً از حالت پیچیدگی و ابهام اولیه خود بیرون آمد و امروز در سرلوحه مسائل مهمه و برنامه‌های اصلاحی دول آگاه و دوراندیش جهان قرار گرفته است.
مسائل مربوط به کار و کارگر به طوری کسب اهمیت کرد که قرارداد صلح سال ۱۹۱۸ آن را یکی از امور بین‌المللی به شمار آورد و مقرر داشت تمام دول اعم از غالب و مغلوب- متخاصم یا بی‌طرف سازمان‌های مخصوصی به منظور تأمین سیاست اجتماعی که متضمن ترفیه حال کارگران و ایجاد حسن تفاهم بین آنها و کارفرمایان باشد در کشورهای خود به وجود آوردند و مقررات آن را به تصویب مجالس مقننه خود برسانند از طرفی جامعه ملل هم که در حقیقت حافظ و ضامن اجرای اصول قرارداد صلح بود به نوبه خود دستگاه عظیمی به نام سازمان بین‌المللی کار ایجاد و با شرکت کارگران و کارفرمایان و نمایندگان دول عضو شروع به وضع مقررات و حدود قواتنین مربوط به کار و کارگر و کارفرما نمود.
پس از جنگ بین‌المللی دوم منشور ملل متفق در سال ۱۹۴۵ الحاق سازمان بین‌المللی کار را به سازمان ملل متفق اعلام و توسعه تشکیلات آن را توصیه نمود و سایر دول عضو سازمان ملل متفق تا حال مقررات موضوعه سازمان بین‌المللی کار و تعهدنامه‌های بین‌المللی راجع به شرایط کار و حقوق کارگر و تأمین رفاه و آسایش آنها را به تصویب دستگاه‌های مقننه خود رسانیده و به مورد اجرا گذارده‌اند. با این ترتیب کشور ما نمی‌توانست از این همکاری بی‌نصیب بماند لذا در این راه به موقع اقداماتی نمود و ضمناً دولت و نمایندگان کارگران و کارفرمایان ایران با موفقیت شایانی در کنفرانس بین‌المللی کار شرکت جسته و دولت متعهد است مقررات بین‌المللی کار را با وفق با مقتضیات کشور به مجلس شورای ملی آورده و به صورت قانون کار هر چه زودتر به تصویب برساند به علاوه عوامل و مقتضیات اجتناب‌ناپذیر ایجاب می‌کند که ما هم به نوبه خود مسائل اجتماعی را با توجه مخصوصی نگریسته و مرجع صلاحیت‌دار قانونی برای حمایت و حفظ قانون کارگران و تأمین رفاه و آسایش آنان ایجاد کنیم با در نظر گرفتن مطالب فوق لایحه تأسیس وزارت کار تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارد.
نخست وزیر- احمد قوام
قانون اجازه تأسیس وزارت کار:
ماده واحده- به منظور ایجاد مرجع صلاحیت‌دار و بی‌طرفی برای حل اختلافات بین کارگر و کارفرما و ایجاد حسن تفاهم در بین آنان و تمرکز امور مربوط به کار و مراقبت در تهیه و اجرای مقررات قانون کار قانون بیمه کارگران و همچنین حمایت و تأمین بهداشت و رفاه و بالابردن سطح زندگی کارگران و وضع و اجرای مقررات بیمه‌های اجتماعی و برقرار نمودن روابط با تشکیلات بین‌المللی کار وزارتخانه‌ای به نام وزارت کار تأسیس می‌شود.
دولت موظف است بلافاصله لایحه قانون کار را برای تصویب مجلس شورای ملی پیشنهاد نماید. نخست وزیر- احمد قوام
شماره ۱۱۸۵۱
۲۲- ۷- ۲۶
مجلس شورای ملی
به طوری که خاطر محترم آقایان نمایندگان مستحضر است وزارت فرهنگ به موجب قانون تربیت معلم مصوب اسفند ۱۳۱۲ و قانون تعلیمات اجباری مصوب مرداد ۱۳۲۲ مکلف به تأسیس دانشسراهای مقدماتی گردیده و هر سال قریب ۷۰۰ نفر آموزگار از دانشسراهای مذکور و یکصد نفر دبیر از دانشسرای عالی در اول مهر ماه برای انجام خدمت آماده می‌باشند و وزارت فرهنگ مکلف است به آنها معلمی ارجاع کند در سنوات قبل هر ساله ۶۰ میلیون ریال(۰۰۰ / ۰۰۰ / ۶۰ ریال) برای حقوق و هزینه مدارس جدید اعتبار اعطا می‌شد و با این مبلغ وزارت فرهنگ اقدام به تأسیس مدارس جدید و تکمیل مدارس فعلی می‌نمود در سال ۱۳۲۶ برای دریافت اعتبار مزبور به وزارت دارایی مراجعه گردید چون تأمین اعتبار مصادف با افتتاح مجلس بود برای وزارت دارایی انجام آن میسر نشد لذا ماده واحده‌ای که مبنی بر تقاضای اعتبار شش ماهه دوم سال ۱۳۲۶ و شش ماهه اول سال ۱۳۲۷ و تکمیل سایر هزینه‌های مدارس می‌باشد به شرح زیر تقدیم و تقاضای تصویب آن می‌شود.
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ شصت و پنج میلیون ریال برای اجرای قانون تربیت معلم و تعلیمات عمومی به میزان اعتبار سال ۲۶ وزارت فرهنگ علاوه نمود و از محل درآمد عمومی کشور و در حدود وصولی‌های درآمد مزبور پرداخت نماید. اضافه اعتبار مزبور که به مأخذ احتیاجات سالیانه این منظور پیش‌بینی شده است
مطابق صورت ریزی که وزارت فرهنگ تنظیم خواهد نمود پس از موافقت وزارت دارایی به مواد بودجه تفصیلی سال جاری وزارت فرهنگ علاوه خواهد گردید و نصف مبلغ مزبور از بابت شش ماهه آخر سال جاری قابل استفاده بوده و در حدود وصولی‌های درآمد کشور پرداخت خواهد شد.
وزیر فرهنگ- دکتر عیسی صدیق،
وزیردارایی- عبدالحسین هژیر،
نخست وزیر- احمد قوام
شماره ۱۷۸۵۹
۲۹ /۷ / ۲۶
مجلس شورای ملی
چون بررسی و اخذ تصمیم نسبت به امور اقتصادی و در عین حال مراقبت در اجرا برنامه‌های اقتصادی کشور مستلزم تمرکز این قبیل امور در یک وزارتخانه می‌باشد که با احاطه کامل به اوضاع و احوال کشور و مطالعه جنبه‌های مختلف امور اقتصادی بتواند تصمیمات مفید و مقتضی اتخاذ نماید و پراکندگی فعلی کارهای اقتصادی در دوایر وزارتخانه‌های مختلف دولت را از انجام این منظور باز می‌دارد علیهذا لایحه زیر که مربوط به تأسیس وزارت اقتصاد ملی و وظایف آن می‌باشد تحت ۷ ماده برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
ماده ۱- از لحاظ تمرکز امور اقتصادی و اجرا برنامه‌های اقتصادی کشور وزارتخانه‌ای به نام وزارت اقتصاد ملی تأسیس می‌شود.
ماده ۲- اصول وظایف اقتصاد ملی به شرح زیر می‌باشد:
۱ - مراقبت و نظارت کلی در اجرا سیاست اقتصادی دولت.
۲ - اجرا قوانین و مقررات مربوط به بازرگانی خارجی.
۳ - نظارت بر بازرگانی داخلی و سعی و اقدام لازم برای توسعه و انتظام آن بر طبق قوانین و مقررات.
۴ - تنظیم قراردادهای بازرگانی با دول بیگانه.
۵ - اجرا مقررات و قوانین مربوط به بازرگانان خارجی.
۶ - اداره امور صنایع و معادن دولتی و نظارت بر آنها.
۷ - نظارت بر صنایع و معادن غیردولتی و اقدام لازم در تهیه قوانین و مقررات مربوط به انتظام و توسعه و اصلاح این قبیل مؤسسات و راهنمایی و تشویق صاحبان سرمایه به منظور توسعه صنایع موجود و ایجاد صنایع جدید و اکتشاف معادن و همچنین تهیه و اجرا قوانین و مقررات مربوط به حمایت صنایع ملی.
۸ - اقدام لازم با همکاری وزارت دارایی و بانک‌های مربوطه برای تعدیل و تعیین نرخ اعتبارات بازرگانی و صنعتی و کشاورزی و ساختمانی.
۹ - فراهم آوردن وسایل اجرا برنامه‌های اقتصادی و نظارت در اجرا سایر برنامه‌های اصلاحی و عمرانی کشور.
۱۰ - مطالعه در اوضاع و سیاست‌های اقتصای جهان از لحاظ تأثیر آن در اقتصاد ایران و پیش‌بینی و اقدام لازم برای توسعه اقتصاد کشور.
۱۱ - مطالعه در وضع بازارهای داخلی و اقدام لازم برای تعدیل قیمت‌ها و جلوگیری از گرانی.
۱۲ - مطالعه در تکمیل وسایل ارتباطی کشور در قسمت مربوطه به راه‌های اقتصادی و تجارتی و همکاری با وزارت راه در توسعه این قبیل راه‌ها.
۱۳ - شرکت در کنفرانس‌های اقتصادی و تجارتی بین‌المللی به منظور تطبیق قوانین و مقررات موجود کشور با اوضاع اقتصادی جهانی.
۱۴ - نظارت در اجرای برنامه ۷ ساله اصلاحی و عمرانی کشور.
۱۵ - تجدیدنظر در اساسنامه شورای عالی اقتصاد که ضمیمه تشکیلات وزارت اقتصاد ملی خواهد بود.
۱۶ - تهیه و انتشار آمارهای اقتصادی.
ماده ۳- کلیه وزارتخانه‌ها و بانک‌ها مکلفند قبل از اقدام در اتخاذ تصمیماتی که تأثیر در وضع اقتصادی کشور دارد نظر وزارت اقتصاد ملی را خواسته و پس از حصول توافق‌نظر نسبت به آن اقدام نماید.
ماده ۴- ادارات و مؤسسات زیر با بودجه‌ها و اعتبارات مربوط به اختیار وزارت اقتصاد ملی گذارده می‌شود.
۱ - ادارات و مؤسساتی که فعلاً به وسیله وزارت بازرگانی و پیشه و هنر اداره می‌شود.
۲ - اداره کل آمار و بررسی‌های وزارت دارایی (به غیر از آنچه مورد احتیاج وزارت دارایی است)
ماده ۵- وزارت اقتصاد ملی علاوه بر اختیارات و وظایف مصرح در این قانون دارای کلیه اختیارات و وظایف و بودجه و اعتباراتی می‌باشد که به موجب قوانین و آیین‌نامه‌ها و مقررات قانونی موجود برای وزارت بازرگانی و پیشه و هنر مقرر است.
ماده ۶- وزارت اقتصاد ملی تحت نظر و مسئولیت وزیر اقتصاد ملی اداره می‌شود و دارای یک معاون پارلمانی خواهد بود. وزارتخانه نامبرده مشتمل بر سه قسمت می‌باشد که هر قسمت تحت نظر و مدیریت یک مدیر کل اداره خواهد شد.
ماده ۷- وزارت اقتصاد ملی موظف است منتهی تا یک ماه از تاریخ تصویب این قانون اساسنامه شواری عالی اقتصاد و سازمان داخلی وزارتخانه را برای تصویب به هیئت وزیران تقدیم نمایند.
نخست وزیر- احمد قوام
وزیر بازرگانی و پیشه و هنر- دکتر سجادی
اخبار مجلس
روز پنجشنبه ۷- ۸- ۲۶ بعد از ختم جلسه مجلس کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر تشکیل و هیئت رئیسه خود را به شرح ذیل انتخاب نمود:
آقای نیک‌پور- رئیس
" موسوی- نایب رئیس
" صادقی- مخبر
" ملک‌پور- منشی
سپس برای جلسات آتیه کمیسیون مذاکراتی شده و قرار شد روزهای یکشنبه ساعت ۵ بعد از ظهر کمیسیون تشکیل شود.
بقیه جلسه ۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه دوازدهم آبان ماه ۱۳۲۶
فهرست مطالب:
۱ - تصویب پیشنهاد راجع به تغییر وقت جلسات از صبح به عصر
۲ - طرح پیشنهادی جمعی از آقایان نمایندگان راجع به الغا حکومت نظامی و تصویب یک فوریت آن
۳ - طرح دو فقره اعتبارنامه و رد یکی از آنها
۴ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و چهل دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت به عنوان بعد از تنفس تشکیل گردید.
۱ - تصویب پیشنهاد راجع به تغییر وقت جلسات از صبح به عصر
رئیس- اکثریت برای رأی نیست، جلسه قبل به واسطه کافی نبودن عده برای اخذ رأی راجع به تعیین جلسات مجلس که صبح باشد یا عصر رأی نتوانستیم بگیریم حالا پیشنهادی آقای عباس اسکندری بر طبق ماده ۸۷ نظامنامه نموده‌اند که یک مرتبه اگر مشکوک شد می‌توان بپیشنهاد یک نفر از نمایندگان رأی با ورقه گرفت.(نمایندگان: صحیح است)
این است که الان رأی می‌گیریم. آقایان البته در نظر دارند که عده‌ای عقیده داشتند صبح جلسه باشد و پیشنهادی که رسیده بود راجع به این بود که عصرها جلسه باشد این پیشنهاد را رأی می‌گیریم و بعد وارد دستور می‌شویم حالا ماده ۸۷ قرائت می‌شود که آقایان مسبوق باشند الزامی است که باید رأی با ورقه گرفته شود.
(ماده ۸۷ به شرح زیر قرائت شد.)
ماده ۸۷- تقاضای رأی علنی با اوراق باید کتباً به عمل آید و لااقل پنج نفر از اعضای مجلس آن را امضا نموده به رئیس بدهند ولی در صورتی که یک دفعه به واسطه قیام و قعود رأی گرفته شده و مشکوک شد تقاضای شفاهی یکی از نمایندگان کافی است.
رئیس- آقایان موافقین با این پیشنهاد ورقه سفید می‌دهند یعنی پیشنهادی رسیده راجع به این که جلسات عصر باشد آقایان موافقین با این پیشنهاد که جلسات مجلس عصر باشد ورقه سفید می‌دهند عده حضار ۹۵ نفر است اگر ورقه سفید زیادتر شد جلسات عصر می‌شود.(همهمه نمایندگان) بفرمایید آقایان عده رأی دهندگان ۱۰۲ نفر است در موقع رأی.
(اخذ و استخراج آراء به عمل آمد ۵۷ ورقه سفید و ۲۵ ورقه کبود شماره شد)
رئیس- با اکثریت ۵۷ رأی این پیشنهاد تصویب شد و جلسات بعد از این عصر خواهد بود.
دکتر معظمی- ساعتش را بفرمایید.
رئیس- چهار بعد از ظهر.
اسامی موافقین- آقایان: معین‌زاده باقری، برزین، حائری‌زاده، اردلان، شریف‌زاده، صدرزاده، بهزادی، گنابادی، صادقی، ابوالقاسم بهبهانی، اخوان، اقبال، فولادوند، دکتر شفق، نراقی، گلبادی، ناصری، شادلو، دکتر بقایی، محمد ذوالفقاری، دکتر عبده، ملک‌پور، نبوی، دکتر معظمی، مهندس رضوی، مسعود ثابتی، هاشم وکیل، سلمان اسدی، لیقوانی، امامی اهری، امیر تیمور، عباس اسکندری، ارسنجانی، دکتر آشتیانی، حسن اکبر، قبادیان، دکتر فلسفی، وثوق، آشتیانی‌زاده، صاحب‌دیوانی، ضیاء ابراهیمی، قوامی، ناصر ذوالفقاری، مهدی ارباب، موسوی، عرب شیبانی، کفایی، فاضلی، مکی، دکتر مصباح‌زاده، معتمد دماوندی
نواب، سلطان العلماء، آقاخان بختیار، محمد هراتی، صدر، علی بهبهانی.
اسامی مخالفین- آقایان: گنجه، امیر نصرت اسکندری، دادور، بوداغیان، یمین اسفندیاری، گیو، مهندس هدایت، مامقانی، عزیز اعظم زنگنه، دهقان، تقی‌زاده، ظفری، نورالدین امامی، ماکویی، حاذقی، رفیع، دکتر مجتهدی، ساعد، بهادری، ظفر بختیار، فتحعلی افشار، دکتر متین دفتری، مشایخی، ابوالقاسم امینی، دکتر ملکی،
ورقه سفید علامت امتناع ۱۱
۲ - طرح پیشنهادی جمعی از آقایان نمایندگان راجع به الغای حکومت نظامی و تصویب یک فوریت آن.
رئیس- طرحی رسیده است که اینجا مذاکراه شد راجع به حکومت نظامی که البته با بودن مجلس موافقت ندارد حالا آن طرح قرائت می‌شود. با قید یک فوریت است
(طرح پیشنهادی به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم مجلس شورای ملی- نظر به این که حکومت نظامی فعلی برخلاف اصل مشروطیت و قانون اساسی و روح دمکراسی است و باتجربه ثابت شده است که دولت‌های وقت از آن استفاده اراده شخصی می‌کنند و به موجب آن هر کسی و هر روزنامه را خواستند می‌گیرند و تبعید و توقیف می‌کنند و مفهوم این عمل لغو مشروطیت و قدرت قانون است ما امضاکنندگان زیر ماده واحده ذیل را به قید یک فوریت پیشنهاد می‌کنیم:
ماده واحده- دولت مکلف است حکومت نظامی را در تهران با تمام مقررات مربوطه در مدت ده روز لغو نماید و بعداً هر موقع در هر نقطه اعلام حکومت نظامی مورد لزوم باشد باید قبلاً لزوم و مدت آن از طرف مجلس شورای ملی تصدیق شده باشد. غلامرضا فولادوند، حائری‌زاده، رحیمیان، عباس اسکندری، محمدعلی مسعودی، مهندس رضوی، اردشیر شادلو، خسرو قشقایی، دکتر بقایی کرمانی، جواد ملک‌پور، یک امضا دیگر (مکی- بله بنده هم امضا کرده‌ام) صاحب‌دیوانی، دکتر عبدالله معظمی، عباس نراقی، ملک‌مدنی و چند امضای دیگر.
برزین- همه موافقند آقا.
نمایندگان- صحیح است.
رئیس- آقای فرامرزی توضیحی دارید بفرمایید.
فرامرزی- عرض کنم که چند شب پیش از این بنده رفته بودم در یکی از کنفرانس‌ها، یک خانمی آنجا کنفرانس می‌داد در باشگاه هدایت افکار و آن خانم هم البته ایران خانم تیمورتاش بود که آقایان می‌شناسند و ایشان در آنجا یک چیزی گفتند که من فراموش نمی‌کنم و آن این است که در عصر حاضر می‌شود گفت که یکی از شریف‌ترین مردم این مملکت محمدعلی میرزا بود برای این که محمدعلی میرزا مستبد بود گفت من مستبدم مشروطه را قبول نداشت. گفت من مشروطه را قبول ندارم مجلس را نمی‌خواست. گفت من مجلس را نمی‌خواهم ولی این اواخر به اسم مشروطیت، به اسم آزادی مردم را می‌گیرند از ایشان سلب آزادی می‌کنند.(صحیح است) نمی‌خواهم بگویم که واقعاً ایشان درست گفتند که محمدعلی میرزا مرد شریفی بود. ولی اگر می‌گفت من شاه مملکت مشروطه‌ام و هر که با من مخالفت بکند مخالف حکومت مشورطه است و آنها را می‌گرفت چطور می‌شد؟ همان طوری که دیگران گفتند و کردند. این قانون حکومت نظامی که امروز دستاویز شده برای گرفتن مردم، بنده عرض می‌کنم که چطور شد این قانون وضع شد و می‌خواهم ببینم به موجب این قانون آیا آنهایی را که باید گرفت که مردم را می‌گیرند یا آنهایی را که می‌گیرندشان در ۱۱ رجب ۱۳۲۹ تلگرافی به تهران رسید که محمدعلی میرزا با چند نفر از اتباعش از ادسا تحت حمایت و موافقت روس‌ها از گمش تپه وارد ایران شده‌اند ارشدالدوله سردار او هم با تذکره جعلی وارد ایران شده بود و مقدار زیادی هم تفنگ و فشنگ داشت و با خودش آورده بود و دولت روسیه تزاری هم برخلاف قراردادی که با ایران داشت و می‌بایست به آنها اجازه عمل ندهد معذلک اجازه داد و آنها وارد ایران شدند ارشدالدوله به سمت طهران حرکت کرد و از سمت غرب هم سالارالدوله تا همدان رسیده بود و می‌خواست که به طرف طهران حرکت بکند مشروطه‌طلب‌ها یا مشروطیین هیچ قوایی نداشتند برای دفاع از رژیم مشروطیت فقط ۱۲۰۰ سوار بختیاری در طهران بود و در همین حدود یا ۱۸۰۰ نفر هم قوایی بود که یپرم‌خان رئیس شهربانی وقت تهیه کرده بود.(اورنگ: بختیاری چهار هزار نفر بود) عرض کنم آن مدرکی که بنده دارم ۱۲۰۰ نفر است و بنده هم عرض می‌کنم که صمصام‌السلطنه گفته بود که یک عده در اصفهان هستند که حاضر حرکت می‌باشند و ظاهراً هم یک پولی دولت داد برای خرج حرکت آنها که آنها هم حرکت بکنند برای طهران از هیئت دولت رئیس دولت و دو نفر از وزرا متهم بودند به این که باطناً با شاه ساخته‌اند و برعلیه مشروطه هستند از زرگنده هم در سفارت روس یک عده‌ای بودند از مخالفین مشروطیت و داشتند عمل می‌کردند مجلس و آزادی خواهان دیدند که مشروطیت هم از خارج مورد تهدید است برای این که محمدعلی میرزا و ارشدالدوله از روسیه وارد ایران شده‌اند و ارشدالدوله لشگر کشیده است به سمت تهران و نزدیک است البته خود محمدعلی میرزا هم در صحرای ترکمن بود و تراکمه به او قول داده بودند که حرکت بکنند سالارالدوله هم در سمت غرب بود و به طرف تهران می‌آمد.
دماوندی- بنده اخطار نظامنامه دارم.
رئیس- آقای فرامرزی بر طبق ماده ۶۳ مختصر توضیح بدهید.
فرامرزی- عرض می‌کنم آن وقت برای حفظ مشروطیت ناچار شدند قانون حکومت نظامی وضع کنند که از هیئت دولت اگر کسی خواست برخلاف اصول مشروطیت عمل بکند قوای نظامی فوری او را توقیف بکنند.(صحیح است) این جور نیست که هر کسی اسمش رئیس دولت است دولت است. مشروطیت او است مشروطه یک اصول و قواعدی دارد هر کس آن اصول را رعایت بکند مشروطه‌طلب است هر کس آن اصول و قواعد را عمل نکند مخالف مشروطه است.(صحیح است) و اگر مشروطیت قوی باشد باید آن مخالف را گرفت علت اصلی که بنده این پیشنهاد و این طرح را تقدیم کردم و رفقای دیگر مجلس هم موافقت فرمودند، عده زیادی، برای این است که مقصود از مشروطیت مقصود از مجلس، مقصود از عدلیه تأمین اشخاص است در خانه خودشان (صحیح است، صحیح است) و این حکومت نظامی امنیت را متزلزل کرده است آدم در خانه خودش تأمین ندارد من می‌خواهم بدانم که اگر مجلس تمام شد و مصونیت پارلمانی از من مرتفع شد چه چیز ضامن می‌شود که فردا به عنوان مخالف دولت مرا نگیرند؟ من از شما آقایان وکلا یکی یکی می‌پرسم چه چیز شما را امنیت می‌دهد که شما را نگیرند فردا در خانه‌تان به عنوان همین که مخالف حکومت مشروطه هستی، مشخص کیست وقتی که اصول و قاعده‌ای نباشد؟ این لایحه و این طرح را برای حفظ امنیت شماها تقدیم کردم و امنیت مردم و تمام ملت ایران، مگر این آقای دکتر متین دفتری نبود ازش بپرسید که ما می‌گفتیم به ایشان آقا از این شهر برو بیرون ممکن است شما را بگیرند و حالا که ایشان را نگرفتند چکار کرده؟ یک عده دیگر را گرفته‌اند از وکلای مجلس آنها چکار کردند؟ بعد از این که آنها را ولشان کردند چه کردند؟ به موجب دلخواه آدم را می‌گیرند، به موجب دلخواه آدم را آزاد می‌کنند. به موجب دلخواه روزنامه را توقیف می‌کنند، به موجب دلخواه روزنامه را آزاد می‌کنند پس عدلیه چیست؟ پس مجلس چیست؟ این است که من پیشنهاد کردم و قید فوریتش را هم شرط کردم ولی بعضی از رفقای من چون گفتند که باید وضعیت را در نظر گرفت این را به قید یک فوریت پیشنهاد کردم که لااقل وقت مطالعه هم زیادتر باشد این را هم آقایان بدانند که من اصراری ندارم و غرضی هم ندارم در موقع خودش هم توضیح خواهم داد که این قانون حکومت نظامی مخالف قانون اساسی است، یا قانون اساسی را جمع کنید و بگویید نداریم تا اراده شخصی حکم‌فرما باشد یا این که حکومت نظامی را آقایان جمع کنید، این قانون اساسی حفظ کرده است حقوق مردم را که بدون حکم دادگاه نمی‌شود کسی را توقیف کرد، چرا مردم را می‌گیرید توقیف می‌کنید؟ این عرایض بنده است و به موقعش هم توضیحات بیشتر خواهم داد.(احسنت. احسنت)
رئیس- فوریت طرح مطرح است آقایانی که موافق با تصویب فوریت این طرح هستند قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا ماده واحده مطرح است آقای مکی شما مخالفید؟
مکی- باید برود به کمیسیون آقا.
ملک مدنی- طرح اگر تقاضای دو فوریت شده باشد مطرح می‌شود و الا ارجاع می‌شود به کمیسیون.
رئیس- صحیح است به کمیسیون ارجاع می‌شود به کمیسیون کشور و به کمیسیون نظام یا کمیسیون دادگستری وکشور؟ آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی- عرض کنم که بنده یک تذکری دارم که باید عرض کنم این طرح بایستی به کمیسیون کشور و کمیسیون دادگستری برود ولی یک تذکر دیگری داشتم که این وسیله این نشود که در آنجا
دفن بشود و اگر دفن شد ما بعد از ۱۵ روز دو مرتبه تقاضای دو فوریت می‌کنیم.(صحیح است)
رئیس- صحیح است به کمیسیون کشور و دادگستری رجوع می‌شود اعتبارنامه‌ها مطرح است. اعتبارنامه آقای ارسنجانی دردستور بوده و به واسطه کارهایی که پیش آمد عقب افتاد آقای امامی چون یک توضیحی مطابق ماده ۱۰۹ دارند بفرمایند به طور اختصار بیان کنند.
قبادیان- در اطراف این ماده ۱۰۹ بعضی‌ها سوء استفاده می‌کنند.
رئیس- به طور اختصار بیان بفرمایید.
امامی خویی- عرض می‌کنم که قبل از توضیحاتم یک موضوعی را باید به عرض آقایان برسانم قدیم معمول بوده است که خوانینی بودند آنها دو جور بچه داشتند یک جور خیلی مورد توجه بودند و یک مشت هم در آبدارخانه و آشپزخانه زندگی می‌کردند آنهایی که در کالسکه با تجملات زندگی می‌کردند می‌گفتند اینها از عقدی هستند و بقیه از صیغه، معلوم می‌شود ما از صیغه هستیم یک اعتراض مختصری با یک تذکر مختصری هم خدمت جناب آقای رئیس دارم راجع به همین ماده ۱۰۹ وقتی که نوبت آقایان رسید تذکری داده نشد، یک ساعت، یک ساعت و نیم صحبت شد ولی وقتی که نوبت صیغه‌ها رسید ۲ مرتبه راجع به این موضوع تذکر دادند...
رئیس- صیغه و عقدی ندارد.
دکتر امینی- بی‌انصافی می‌فرمایید شما. این طور نیست به شما هم اجازه دادند.
امامی خویی- بی‌انصافی نمی‌کنم آقای دکتر توجه بفرمایید ماده ۱۰۹ دو قسمت دارد قربان.
قبادیان- آقا شما صحبت خودتان را بکنید.
رئیس- شما مذاکره خودتان را بکنید.
امامی خویی- همان مذاکره را می‌خواهم بکنم اگر درست توجه فرموده باشید ماده ۱۰۹ دو قسمت است بنده عرایضم در قسمت دوم ماده ۱۰۹ است که عبارت ماده این است که: عقیده و اظهار او را برخلاف واقع جلوه داده باشند. من مدعی هستم در پاسخ بیانات بنده آقای ارسنجانی مغلطه کرده و عقیده مرا برخلاف واقع جلوه داده‌اند من چه عرض کردم؟ من عرض کردم که آقای ارسنجانی مثل بوقلمون هر دفعه و هر ساعت به رنگی درآمده‌اند بحمدالله استاد محترم آقای بهار هم تصدیق فرمودند، فرمودند اگر کسی در سیاست تلون داشته و یا تند رفته باشد نباید تخطئه کرد یکی از نمایندگان محترم هم که همگی به استادی ایشان و مقام علمی ایشان ایمان داریم و بدبختانه از ترس این که مبادا ایشان هم مثل بنده از ماده ۱۰۹ استفاده بکنند می‌ترسم اسم ایشان را ببرم در یکی از جلسات تلون را معنی کردند. تلون به زبان بنده و امثال من بوقلمون صفت شدن و هر ساعت به رنگی در آمدن و هر روز با شخصی و با مقامی هم صدا شدن و هر دقیقه تغییر عقیده دادن و هر ثانیه مسلک جدیدی پیدا کردن است من عرض کردم شخصی که در روزنامه خود می‌نویسد قشون خارجی نباید از ایران برود، شخصی که در بیانات خود...
رئیس- این همان بیانات قبلی است اگر بخواهید تمام چیزهایی که گفته شده بگویید ایشان هم سه ساعت باید تمام آنها را بگویند اگر چیزی از شما تحریف شده اعاده شود بفرمایید چیزی که راجع به شما گفته‌اند باید صحبت بکنید.
امامی خویی- عرض می‌کنم معنای تحریف چه هست قربان؟ من می‌گویم عرایض بنده را آقا تحریف کرده است.
رئیس- سه جلسه است اینجا مذاکره شده شما بیانات‌تان را کردید ایشان هم جواب دادند حالا مثل این که باز جلسه اول است.
امامی خویی- مجلس باید قضاوت کند ۱۵ جلسه دیگر مذاکره شود چه تأثیری دارد ما که کار نداریم اینجا تکرار باشد.
رئیس- ۱۵ جلسه به هیچ وجه نمی‌شود تلف بشود.
امامی خویی- چهار ماه است بیهوده تلف شده ده دقیقه هم تأمل بفرمایید بیهوده تر تلف بشود عرض می‌کنم عرایض بنده را تحریف کرده است.
رئیس- بفرمایید.
امامی خویی- بگذارید بگویم شما که نمی‌گذارید من عرض کردم ده دقیقه بیشتر عرضی ندارم مهلت بدهید که ده دقیقه عرایض خودم را بکنم مهلت نمی‌دهند آقایان. من می‌دانم چه می‌کنند و چه نقشه‌ای دارند ولی ممکن نیست که من تا حرف‌هایم را نزنم بگذارم نقشه‌ای عملی شود کسی گوش نمی‌دهد هو می‌کنند منهم از هو کردن از میدان در نمی‌روم (بعضی از نمایندگان- بفرمایید آقا، بفرمایید) شخصی که در بیانات دفاعیه خود در جلسه دوشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۲۱ در پشت تریبون مجلس شورای ملی می‌گوید ما در اینجا بعضی از مطالب را که از نظر هموطنان ما پوشیده است و آنها را دچار سهو و اشتباه کرده ولی از نظر خارجی‌ها پوشیده نیست و روی آن مذاکره می‌کنند باید بحث بکنیم و خطراتی که آینده مملکت (اینها گفته‌های خود آقای ارسنجانی است) و خطراتی که مملکت ما را تهدید می‌کند کاملاً متوجه باشیم با توجه به این حقایق هر اندازه تلخ باشد موقعیت حساس کشور را در نظر گرفته راه چاره‌ای برای آینده بیندیشیم دولت شوروی هر گاه در باب ایران صحبتی به میان آمده تصریحاً یا تلویحاً اشاراتی کرده به این که ما نسبت به اجرای تعهدات خود وفادار هستیم و میل داریم تمام قراردادهایی که با ایران داریم به موقع اجرا گذاشته شود طبق پیمان اتحاد ژانویه ۱۹۴۲ دولت شوروی ناچار است نیروی خود را در مارس آینده از ایران خارج کند (این مال پیش از مارس است) ولی ما با دولت شوروی قرارداد دیگری هم داریم که باید به آن توجه کنیم و آن قرارداد سال ۱۹۲۱ میان ما و دولت شوروی است.(این یک قسمت عرض من است) در قراردادی که درسال ۱۹۲۱ ما با دولت شوروی بستیم و کاغذی که از طرف سفارت شوروی به ایران نوشته شده است آنجا صراحتاً گفته‌اند که آن قرارداد مربوط به موقعی است که قشون خارجی به ایران بیاید وقتی که قوای متفقین قشون متفقین از ایران رفتند و غیر از قشون روس‌ها در ایران قشون دیگری نبود دولت روسیه می‌ترسید ایران به او حمله بکند که قشون را در ایران نگه داشته بود؟ دولت دیگری نبود که به ایشان حمله بکند که ایشان به استناد آن قرارداد ۱۹۲۱ آن مقالات را در روزنامه‌اش نوشت.
رئیس- حالا این تحریف در بیانات شما است؟ مطابق نظامنامه باید صحبت بفرمایید.
سزاوار- این ماده ۱۰۹ عجب بلایی شده است.
امامی خویی- بلا برای همه است برای شما هم باشد.(سزاوار- برای بنده بلا نیست نطق شما اسباب زحمت فراهم کرده) آقای ارسنجانی مگر دولت دیگری بود که می‌خواست به دولت شوروی حمله بکند؟ مگر متفقین روسیه، امریکا و انگلیس قشون خود را از ایران خارج نکرده بودند؟ و یا این که دولت روسیه می‌ترسید دولت ایران به روسیه حمله بکند؟ به علاوه در کجای قرارداد آقایان نمایندگان محترم نوشته شده است که دولت روسیه حق دارد نیروی خود را در ایران نگاه دارد. فصل ششم این نامه را که دیگر آقای رئیس اجازه نمی‌دهند بخوانم، فصل ششم آن قرارداد که هیچ اشاره‌ای به این موضوع ندارد یعنی به ماندن قضون خارجی در ایران هیچ اشاره‌ای ندارد.(صحیح است) آقای ارسنجانی یک روز به ادعای خودشان در رزونامه مرد امروز در سال ۱۳۲۲ مقاله‌ای نوشتند که پشت این تریبون خواندند و یک روز هم در سال ۱۳۲۵ که پیشه‌وری و نهضت قلابی او پیدا شد این مقالات را نوشتند و راجع به ارتش سرخ که اگر اجازه بدهید چند جمله آن را، آقای رئیس اجازه می‌دهید چند جمله آن مقاله‌های ایشان را که آن روز می‌خواندند اینجا بخوانم؟ ...
رئیس- این تحریف بیانات شما نیست.
امامی خویی- پس ماده ۱۰۹ چه چیز است؟ یعنی چه؟ یعنی چیزی که گفته شده باشد و ایشان برخلاف حقیقت جلوه داده باشند ایشان بیانات بنده را تحریف کرده‌اند، بیانات بنده را برخلاف جلوه داده‌اند.
رئیس- بیان شما را آقا؟
امامی خویی- بلی بلی تمام روزنامه‌های ایشان روزنامه‌هایی که خواندند.
رئیس- به بیانات شما مربوط نیست مختصر بفرمایید.
امامی خویی- همه‌اش مختصر است پس می‌فرمایید عرض نکنم بیایم پایین. آقای ارسنجانی در بیانات خودشان فرمودند حقیقت را در نظر می‌گیرم. خدا را شاهد می‌گیرم که غیر از حقیقت چیز دیگری ندارم، حقیقت گفته و باز هم خواهم گفت حقیقت است که گفتم، آقای ارسنجانی نوشته‌های شما به بعضی دهن‌ها به قدری شیرین آمده که امروز هم در رادیوها نقل می‌کنند آن را، یک جمله مختصری دارم و من هم عرایضم را تمام می‌کنم. ولی یک روزنامه‌ای که اخیراً در هر ماه وقتی که نقل قول می‌کردند باز هم این را می‌گویند که نوشتند روزنامه داریا نوشته که استخراج نفت شمال ایران از طرف اتحاد جماهیر شوروی آرزوی دیرین طبقات روشنفکر و پیش‌قدم اصلاحات بوده و راه حل این موضوع را
که آقای قوام پیدا کرده موجب تمجید و تحسین می‌باشد. این نوشته‌های آقای ارسنانی در روزنامه داریا است که بعد از مدت‌ها امروز مجدداً نقل می‌شود سن آقای ارسنجانی هم مطابق این ورقه هویت ششم اسد ۱۳۰۱ شمسی است.(ارسنجانی- ۱۳۲۱ است) این مدارک مثبته است. از پرونده استخدامی‌تان پیدا کردم این هم سن آقای ارسنجانی است که در سال ۱۳۲۱ شمسی به وسیله آقای نورالدین الموتی اصلاح کرده‌اند و اما جمله آخر را هم عرض کنم «آرم» روزنامه داریا، این را هم توجه بفرمایید دیگر عرضم را تمام می‌کنم. کیسه لیره است و کتاب مقدس است و اسلحه ناریه، این هم آرم روزنامه داریا است که آرم کمونیستی است که بایستی کتاب مقدس آسمانی و اسلحه ناریه و کیسه لیره از بین برود تا مقام ومرام کمونیستی زیاد بشود این هم آرم روزنامه داریا است.
رئیس- آقای ارسنجانی.
اقبال- آقای ارسنجانی مختصر بفرمایید
ارسنجانی- عرض کنم آن چیزی که آقای امامی فرمودند که من فرمایشات ایشان را تحریف کرده بودم. من راجع به صحبت ایشان فقط دو جا تذکر داده بودم. یک موضوع این بود که من در عمارت شهرداری رشت آنجا منزل کرده بودم و یکی هم یک سندی درآوردند و فرمودند که من به عدلیه رشت نوشته بودم فلان شخص را که ضارب بوده آزاد کرده‌اند و مضروب را توقیف کرده‌اند اگر می‌شود شما مضروب را هم لااقل آزادش کنید یا از او کفیل بگیرید، این دو تا مطالبی بود که من راجع به فرمایشات ایشان گفته بودم البته ایشان نظر داشتند که بیایند اینجا و آن چیزی که سه مرتبه چهار مرتبه گفته شده بود و من هم جواب داده بودم از نو تکرار کنند برای این که من را وادار کنند که من یک مطلبی را بگویم که به مصلحت مملکت نمی‌دانم. راجع به موضوع نفت فرمودند که رادیو مسکو از قول روزنامه داریا چیزی نقل کرده، آن جمله‌ای را که ایشان فرمودند و آن رادیو نقل کرده اگر در روزنامه داریا پیدا کردید برای هر سطرش من می‌روم هزار تومان پول قرض می‌کنم و به آقا می‌دهم. برای هر سطرش. آن آرمی هم که فرمودید در روزنامه هست فقط یک قدری سواد لازم دارد و باید آدم اطلاعاتی داشته باشد و یک قدری وارد باشد در مسائل سیاسی دنیا تا بداند چیست این آرم وقتی که منتشر می‌شد در روزنامه داریا، آن وقت روزنامه رهبر می‌نوشت که این آرم فاشیستی است امروز آقا می‌فرمایند این آرم کمونیستی است ولی نه کمونیستی است نه فاشیستی. آن آرم یک کیسه لیره است و یک کتاب انجیل است و یک هفت تیر غرض از کتاب انجیل کتاب مذهبی به خصوصی نیست این یک اصلی است که در خود انگلستان وضع شد و آن اشخاصی که آقای امامی هم به آنها نظر خوب دارند این اصل را وضع کرده‌اند و آن اصل این است، مبارزه با تحمیق، مبارزه با تهدید، مبارزه با تطمیع، این سه اصل است، من تصور می‌کنم هر آدم روشنفکر و وطن پرستی هم امروز در هر جای دنیا باشد این سه اصل را مقدس می‌داند بنابراین اگر آقا اطلاعات زیادی ندارید یک قدری مطالعه کنید. عرض کنم راجع به این که باز فرمودند که بنده یک وقتی نوشته‌ام توی روزنامه که قشون شوروی باید در ایران بماند این را یک وقت آقای ذوالفقاری هم گفتند (در این موقع آقای ذوالفقاری اجازه خواستند) آقا من حرفی نزدم فقط گفتم شما مقاله را خواندید من هم که اینجا توضیح دادم، متن مقاله را هم اینجا خواندم. عرض کنم غرضم این بود که آن مطلبی که می‌خواستم عرض کنم این است که اگر قرار تکرار مکررات باشد بنده از حرف زدن خسته نمی‌شوم و اگر آقایان مایل باشند پانزده جلسه می‌آیم اینجا می‌ایستم صحبت می‌کنم.(یک نفر از نمایندگان- نه لازم نیست آقا، کافی است) من فقط چیزی که می‌خواستم در آخر عرایضم عرض کنم این است که چون بعضی نسبت‌هایی در این ضمن به من داده شده بود که من جواب داده بودم و باز هم آمدند اینجا گفتند این است که شاید در نظر بعضی آقایان محترم یک توهمی پیدا شود که من ممکن است یک آدم وطن‌پرستی نباشم توجه نکنند. بنده این را فقط عرض می‌کنم که اگر وطن پرستی باشد به معنای حقیقی خودش در مملکت، من یکی از آنها هستم وطن‌پرستی من هم برای این نیست که چهارصد، پانصد پارچه آبادی داشته باشم در این مملکت و برای آبادی‌های خودم مملکتم را دوست داشته باشم من هیچ چیز ندارم توی این مملکت، معذلک مملکتم را دوست دارم و یک دلیلی هم دارم، هر خطری که پیش بیاید توی این مملکت، گریبان مرا هم می‌گیرد و من هم پای فرار ندارم، توجه می‌کنید، نه وسیله دارم، نه ارز دارم، نه طیاره دارم، نه جای خارجی برای من هست بنابراین من مجبورم در این مملکت بمانم به حکم اجبار اگر آقا خیال می‌کنید از روی عقیده هم نباشد به حکم اجبار لااقل مجبورم وطن‌پرست بمانم و این شرط در خیلی‌ها صدق نمی‌کند اگر یک روز قرار بشود به حساب وطن پرستی اشخاصی رسیدگی شود آن وقت ممکن است اسباب شرمساری خیلی‌ها بشود. من امیدوارم و اطمینان دارم که اکثریت رفقای ما که در مجلس نشسته‌اند همه وطن‌پرست هستند و هیچ کدام هیچ نیاتی که مخالف وطن پرستی باشد ندارند (صحیح است) ولی باز ممکن است اشخاصی پیدا شوند که به خودشان اجازه بدهند یک چنین تهمت‌هایی را بزنند، این را البته من نمی‌دانم در عرف منطق و عقل عرض کنم که اخلاقاً چه کیفیتی را پیدا می‌کند. زیادتر از این هم من راجع به این مطلب به خصوص توضیح نمی‌دهم. چون باز اشاره شد که من در سیاست خارجی نظریات سابق را ابرار کرده بودم و من در جلسات سابق عرض کرده بودم باز در اینجا هم یک جمله را به عرض آقایان می‌رسانم من شخصاً عقیده سیاسیم این است که ایران در این وضع جغرافیایی که دارد بایستی وارد در هیچ بلوک سیاسی نباشد.(صحیح است) ممکن است یک عده‌ای باشند که با این عقیده مخالف باشند عقیده‌شان مقدس است برای خودشان من این را اعلام می‌کنم که چه در مجلس باشم و چه در خارج مجلس با هر گونه شرکت ایران در بلوک‌های سیاسی که نتیجه‌اش از بین رفتن مملکت ما خواهد شد شخصاً مخالفم (صحیح است) البته اگر مجلس مخالف این نظر را دارد من را طرد می‌کند و من هم می‌روم بیرون ولی من اطمینان دارم که اکثریت قریب به اتفاق در مجلس همین نظر را دارند. (صحیح است) راجع به مسائل داخلی هم که هی صحبت از کمونیستی و اینها کردند. چیز عجیبی شده، هر کس توی این مملکت گفت که باید اصلاحات اجتماعی بشود هر کس که گفت باید طبقات زحمتکش را مردم را دست‌شان را گرفت آورد بالا فوراً یک مارک کمونیستی به او می‌چسبانند و من نمی‌دانم که آیا این حرف‌ها به صلاح خود آنهایی که این حرف‌ها را می‌زنند هست یا خیر؟ من در آن جلسات، در جلسات قبل که عرض می‌کردم این حرف‌ها را توضیح دادم. بنده شخصاً به هیچ وجه من‌الوجوه موافق با تغییر یعنی لطمه زدن به اساس مالکیت در ایران نیستم ولی همان طور که در جلسات پیش عرض کردم مالکیت را برای مملکت ما و به مصلحت خود کسانی که در مملکت ملک زیادی دارند با شرطی لازم می‌دانم که اسلام معین کرده است تا اگر ما آن شرطی را که اسلام معین کرده است در ایران اجرا بکنیم آن سوسیالیسم به معنی واقعی که امروز انگلیس‌ها دنبالش هستند و در فرانسه حزب سوسیالیست که الان روی کار آمده، دارد یک اقداماتی می‌کند که به آنجا برسد بدون هیچ زیان و بدون هیچ خطری در مملکت ما عملی خواهد شد و تمام طبقات هم راضی می‌شوند.(صحیح است) بنده هم برای این که وقت مجلس را نگیرم بیش از این دیگر عرضی نمی‌کنم و فقط باز یک مرتبه دیگر از آقایان خواهش می‌کنم شنیده‌ام که تقاضای رأی مخفی هم کرده‌اند البته خیلی خوب است فقط موقعی که رأی می‌دهند تحت تأثیر تلقینات خارج از مجلس خودشان واقع نشوند و آن چیزی که به نظر خودشان حق و حقیقت می‌رسد البته همان طور رفتار کنند.
جمعی از نمایندگان- رأی رای.
رئیس- پیشنهادی رسیده که ...
ذوالفقاری- آقا عرایض بنده را تحریف کردند بنده اخطار دارم.
رئیس- ماده ۱۰۹ چه گفته است.
سزاوار- این ماده ۱۰۹ دور و تسلسل گرفته است.
ذوالفقاری- بنده باید عرایضم را بکنم شما هم مهره سفیدتان را حاضر بکنید بدهید.
سزاوار- بنده خودم می‌دانم به شما مربوط نیست.
حاذقی- تحریفی نکردند ایشان بگذارید رأی بدهند.
ذوالفقاری- عرض کنم که آقایان یک عده‌ای از بنده خواستند که یک فوق‌العاده‌ای که اینجا خوانده نشده بود بخوانم.
رئیس- بنده باید پیشنهاد کنم که این ماده ۱۰۹ حذف شود.
حاذقی- مملکت کار دارد ما گرفتاری داریم. دولت لوایح اصلاحی دارد ما باید کار خودمان را بکنیم.
رئیس- صحبت نکنید آقای حاذقی.
سید هاشم وکیل- اگر توهینی یا تحریفی شده است می‌توانند اخطار بکنند.
ذوالفقاری- بنده بایستی عرایضم را بکنم.
رئیس- تحریفی که نشده است.
ذوالفقاری- ایشان می‌فرمایند مسائلی را که بنده گفته‌ام دورغ گفتم اجازه می‌دهید بنده صحبتم را می‌کنم.
رئیس- می‌خواهیم رأی بگیریم و الا قرائت فوق‌العاده که اخطار نیست. اگر شفاهی چیزی دارید می‌توانید بفرمایید.
ذوالفقاری- عرض کردم که ایشان فرمودند راجع به ارتش سرخ که حق دارد در ایران بماند دروغ گفتم بنده می‌خواهم فوق‌العاده‌ای که ایشان منتشر کردند بخوانم.
رئیس- این موضوع سابق است در جلسه امروز که چیزی نگفتند.
ذوالفقاری- چون یک عده‌ای گفته بودند که فوق‌العاده را بخوانم و الا بنده عرضی ندارم.
رئیس- پیشنهادی راجع به ترتیب رأی رسیده است قرائت می‌شود:
(به شرح ذیل قرائت شد):
ریاست محترم مجلس شورای ملی این جانبان امضاءکنندگان ذیل پیشنهاد می‌کنیم نسبت به اعتبارنامه ارسنجانی با رأی مخفی رأی گرفته شود. دکتر اعتبار، حائری‌زاده، کفایی، بهادری، دهقان، مرآت اسفندیاری، ذوالفقاری، عبدالقدیر آزاد، کشاورز صدر، اقبال، تولیت، اردشیر شادلو، بیات، ملک‌مدنی، نورالدین امامی، علی اکبر ملکی، محمد ذوالفقاری، افشار، غضنفری، برزین، علی اکبر امامی اهری.
رئیس- بنابراین با مهره رأی گرفته می‌شود آقایان مطلع هستند که باید یکی یکی مهره تفتیشیه ...
اقبال- آقا باید مطابق ماده ۹۲ رأی گرفته شود.
رئیس- پیشنهاد کتبی نشده بود.
اقبال- بنده پیشنهاد می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد آقای اقبال راجع به ترتیب رأی قرائت می‌شود توجه بفرمایید که اشتباه نشود. پیشنهاد می‌کنم که مطابق ماده ۹۲ رأی گرفته شود.
رئیس- ماده ۹۲ قرائت بشود.
(به شرح ذیل قرائت شد:)
ماده نود و دوم- در موقع اخذ رأی علنی با اوراق یا اخذ رأی مخفی هر گاه خواندن اسامی نمایندگان برای تحقیق حضور تقاضا شود مجلس بدون مباحثه در آن باب رأی می‌دهد، در این صورت اسم هر یک از نمایندگان را یکی از منشیان به صدای بلند ذکر کرده و همان شخص رأی خود را در ظرف مخصوص می‌اندازد پس از ختم این عمل مجدداً اسامی قرائت می‌شود تا آنهایی که در دفعه اول خارج اتاق بودند بتوانند رأی بدهند.
دهقان- بنده می‌خواستم توضیحی بدهم.
رئیس- توضیحی لازم ندارد، آقایان توجه کنید نام آقایان برده می‌شود حاضر می‌شوید جلو تریبون اشخاصی که موافقند مهره سفید می‌دهند.(دهقان: موافق با نمایندگی آقای ارسنجانی هستند) رأی به نمایندگی آقای ارسنجانی از لاهیجان گرفته می‌شود. آقایانی که موافقند مهره سفید می‌دهند آقایانی که مخالفند مهره سیاه می‌دهند مهره تفتیشیه را هم می‌گیرند.
(پس از ذکر نام آقایان نمایندگان از طرف آقای دادور (منشی) یکی یکی آقایان به ترتیب زیر در محل نطق حاضر و رأی دادند).
اسامی رأی دهندگان: آقایان: حائری‌زاده، آقاخان بختیار، سلطانی، مسعود ثابتی، اورنگ، اقبال، برزین، امامی اهری، سزاوار، عباس مسعودی، اسدی، نراقی، شریف‌زاده، امینی، عباس اسکندری، حسن اکبر، افخمی، امیرتیمور، کفایی، مهدی ارباب، عامری، محمدعلی مسعودی، ابوالقاسم امینی، محمد ذوالفقاری، مهندس رضوی، دکتر معظمی، دکتر بقایی، دکتر مصباح‌زاده، دکتر آشتیانی، حاذقی، اردلان، دکتر فلسفی، کلبادی، صاحب‌جمع، بیات، معتمد دماوندی، کشاورز صدر، ملک‌مدنی، رحیمیان، قبادیان، دهقان، مشایخی، پالیزی، سلطان‌العلماء، دکتر امینی، حسین مکی، وثوق، نبوی، آشتیانی‌زاده، یمین اسفندیاری، نیک‌پور، نیک‌پی. صفا امامی، خسرو هدایت، دکتر طبا، صادقی، دکتر راجی، معین‌زاده، ابوالقاسم بهبهانی، موسوی، ظفر بختیار، شادلو، مکرم، شریعت‌زاده، ضیاء ابراهیمی، دکتر مجتهدی، ساعد، افشار، گنجه، بهادری، لیقوانی، بوداغیان، دکتر متین دفتری، عباسی، قهرمان، کامل ماکویی، آزاد غضنفری، نواب، ظفری، خسرو قشقایی، تقی‌زاده (از رأی دادن امتناع کردند)، ارباب گیو، محمد حسین قشقایی، صاحب‌دیوانی، قوامی، ملک‌پور، عرب شیبانی، شهاب خسروانی، ناصری، باتمانقلیچ، رفیع، اخوان، ممقانی، امیرنصرت اسکندری، نورالدین امامی، دکتر ملکی، سالار بهزادی، گنابادی، فرامرزی، ناصر ذوالفقاری، فاضلی، هراتی، صدرزاده، اعظم زنگنه، فولادوند، دادور.
رئیس- مهره‌های تفتیشیه شماره شد؟
فولادوند (منشی)- ۱۰۸ مهره تفتیشیه است یک مهره سیاه هم هست.
دکتر امینی- عوضی انداخته‌اند.
رئیس- مهره‌های تفتیشیه چند تا بود؟
فولادوند- ۱۰۸
رئیس- آن مهره سیاه را هم بگذارید باشد بعد آراء را بشمارید اگر تطبیق نکرد آن را اضافه کنید.
فولادوند- ۱۰۸ مهره تفتیشیه داشتیم، در داخل مهره‌های تفتیشیه یک مهره سیاه هم بود.
رئیس- حساب نمی‌شود.(مهره‌های سفید شماره شد)
فولادوند- ۵۴ مهره سفید داشتیم و حالا سیاه‌ها را هم می‌شماریم.
دهقان- رد شده است دیگر شمارش لازم نیست (همهمه نمایندگان)(زنگ رئیس)
حاذقی- آقای فولادوند بشمارید.
رئیس- مهره‌های سیاه را هم بشمارید.
(مهره‌های سیاه هم شماره شد).
فولادوند- مهره‌های سیاه هم ۵۴. بنابراین مهره‌های تفتیشیه ۱۰۸. مهره‌های سفید ۵۴ مهره‌های سیاه هم ۵۴ دو نفر هم ممتنع بوده‌اند.
دکتر مجتهدی- عده حاضر ۱۰۹ نفر بوده است آقای تقی‌زاده رأی نداده‌اند.
جمعی از نمایندگان- اعلام رأی کنید رد شده است.
جمعی دیگر از نمایندگان- رد نشده است.
رئیس- برای قبول هر مطلبی نصف به علاوه یک لازم است، برد یا قبول. الان آراء نصف به علاوه یک نشده.
امینی- نه قبول شده است و نه رد (همهمه نمایندگان)(زنگ رئیس)
رئیس- آقایان ساکت باشید. اگر این طور باشد پا می‌شوم می‌روم بیرون شلوغ نکنید گوش بدهید.
شادلو- قربان رد شده است.
کشاورز صدر- اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس- آقای اقبال.
اقبال- عرض کنم در مسائل اصولی به هیچ وجه نباید تعصب داشت.(صحیح است) بنده شخصاً کمال تأسف را دارم از این که اعتبارنامه آقای ارسنجانی قبول نشده است.(جمعی از نمایندگان- این طور نیست) اجازه بفرمایید در این مجلس سوابق بسیاری هست، چیزی که از شعبه آمده است، چیزی را که مجلس رأی می‌گیرد به خبر است ملاحظه بفرمایید یعنی اگر خبر به رد اعتبارنامه آقای ارسنجانی از شعبه داده شده باشد باز هم به آن رأی می‌گرفتند و برای تصویبش نصف به علاوه یک رأی لازم بود. بنابراین اعتبارنامه آقای ارسنجانی به حکم سوابق رد شده از مجلس و مطابق قانون...
جمعی از نمایندگان- این طور نیست.
اقبال- .... و بنده عرض می‌کنم سابقه هم دارد در دوره چهاردهم مجلس نسبت به اعتبارنامه آقای خویی و پیشه‌وری این اختلافات پیش آمد و حتی رفتند از مرحوم مؤتمن‌الملک هم استفسار کردند ایشان هم عین این را گفتند این موضوع به قدری روشن است که دیگر شبهه‌ای ندارد می‌گوید برای قبول یا رد نصف به علاوه یک لازم است یعنی قبول یا رد نسبت به خبر شعبه، یعنی اگر خبر شعبه دایر بر رد بود باز نصف به علاوه یک رأی لازم بود و مطابق سوابق الان اعتبارنامه آقای ارسنجانی رد شده است.
رئیس- آقای شریعت‌زاده.
امینی- رأی رئیس شرط است رئیس باید رأی بدهد اگر رأی داد و موافق بود قبول می‌شود.
شریعت‌زاده- عرض کنم به طوری که همکار محترم آقای اقبال فرمودند این مطلب یک مطلب اصولی است.(صحیح است) و نظری هم که نیست پس کمال لزوم را دارد که ما با کمال خونسردی و بدون داد و بیداد قضاوت کنیم. قضاوت همیشه خونسردی و دقت لازم دارد و بدون خونسردی و دقت و توجه به مسائل و اصول نتیجه قضاوت غالباً صحیح نمی‌شود. ما برای تشخیص این که اکثریت یعنی چه و در چه موردی این عنوان موقع پیدا می‌کند یک اصلی داریم و آن اصل قانون اساسی است، به نظر من اگر اصل قانون اساسی و تفسیری که مجلس شورای ملی در آن اصل کرده است.(آقای دهقان گوش بدهید) به نظر من قانون اساسی همان طوری که آقای فرامرزی
در موقع توضیح لایحه الغا حکومت نظامی بیان کردند فرمودند که قانون اساسی یعنی شعار ملت ایران یعنی کتاب دوم ملت ایران (آقای فرامرزی خواهش می‌کنم توجه بفرمایید) من تعجب می‌کنم در یک موقع مهمی بعضی از آقایان گوش نمی‌دهند. چنان که قضاوت مجلس امروز خیلی اهمیت دارد (آقای دکتر امینی شما که بیشتر به اهمیت مسائل واقفید)....
دکتر امینی- بنده به آقای فرامرزی توضیح می‌دهم که روشن بشوند.
فرامرزی- ثابت کردند که ایشان عبارت را نفهمیده‌اند.
شریعت‌زاده- تنها اصلی که ما راجع به تعریف اکثریت مجلس داریم اصل هفتم قانون اساسی است این اصل هفتم قانون اساسی چون تصور می‌رفت مبهم باشد مجلس شورای ملی در تاریخ ۱۶ ثور ۲۹ تفسیر کرده است، این اصل قانون اساسی نیست که اکثریت آراء وقتی حاصل می‌شود که بیش از نصف حضار مجلس رأی بدهند. این متن قانون اساسی است تفسیر را که مجلس شورای ملی کرده است در شق دوم ماده تفسیری مراد از عبارت ماده «آخرش که می‌گوید اکثریت آراء وقتی حاصل می‌شود که بیش از نصف حضار مجلس رأی بدهند این است که رد یا قبول مطلب مطرح شده وقتی حاصل می‌شود که بیش از نصف حاضر به رد یا به قبول رأی بدهند به نظر من این عبارت عبارت فارسی است و ما نبایستی عبارت فارسی را که عبارت تفسیری است به استناد وجود یک سابقه‌ای درش تردید کنیم.(صحیح است) بر طبق این نص وقتی رد یا قبول حاصل می‌شود که نصف به اضافه یک نفر یعنی بیش از نصف حضار به رد و یا به قبول رأی بدهند. اگر تساوی حاصل بشود نه رد و نه قبول مسلم است.(محمد ذوالفقاری: این طور نیست) این فارسی است درست توجه کنید گوش بدهید بعد قضاوت کنید پشت این تریبون باید گفت این روش خیلی ناپسندی است. اینجا گفته شد در دوره ۱۴ مجلس شورای ملی در یک موردی رأی داده است که همین طور بود.(ممقانی- آقای شریعت‌زاده گویا جنابعالی هم رأی داده بودید) استدعا می‌کنم گوش بدهید عرض کنم من شخصاً مخالفت با اعتبارنامه عده از اشخاص که مدعی نمایندگی از آذربایجان بودند (ممقانی- نه از آن نقطه‌نظر) اجازه بفرمایید مجلس رأی داد. در همان روزی که مجلس رأی داد با وجود این که خود من مخالفت کرده بودم و مجلس مخالف من رأی داد و مشکوک شد من به استناد همین اصل اعلام کردم که این رأی قاطع نیست جناب آقای دکتر معظمی و آقایان دیگر بودند که به من اعتراض کردند (دکتر معظمی- نه آقا من اعتراض نکردم)(خنده حضار) شما خیر گفتم بعضی‌ها اعتراض کردند حالا مطلب این طور است آقایان باید بدانند که قانون اساسی حکومتش خدشه‌پذیر نیست و این قانون اساسی را مجلس تفسیر کرد برای این که دیگر کسی تردید نکند و در ماده تفسیری با صراحت هر چه تمامتر مقرر است که رد یا قبول وقتی حاصل می‌شود که بیش از نصف حضار به رد و یا به قبول رأی بدهند بنابراین مشکوک است و باید تجدید رأی بشود.
جمعی از نمایندگان- این طور نیست.
دهقان- بنده یک سؤالی از ریاست مجلس دارم.
فرامرزی- بنده اجازه می‌خواهم.
اقبال- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- نصف به علاوه یک رأی مثبت می‌خواهد عده ۱۱۰ نفر بودند.
دماوندی- ۱۰۸ نفر بودند.
رئیس- گوش کنید ۱۱۰ نفر حاضر بودند ۵۶ رأی مثبت و همچنین برای ردش ۵۶ رأی مثبت لازم است.(صحیح است)
دهقان- چی صحیح است.
رئیس- آقا چی حرف می‌زنید. چون رأی گرفته شد به نمایندگی ایشان و گفته شد که هر کس موافق است مهره سفید می‌دهد (صحیح است) بنابراین عده موافق باید نصف به علاوه یک باشد. تصور می‌کنم قبول نشد.(صحیح است)
حائری‌زاده- تنفس مرحمت کنید.(زنگ رئیس)
رئیس- اعتبارنامه دیگری مطرح است (همهمه نمایندگان) اجازه بدهید اعتبارنامه دیگری مطرح است آقای دکتر اعتبار (گفته شد- نیستند) آقای مکی مخبر شعبه دوم گزارش را قرائت می‌کنند رأی گرفته نمی‌شود می‌ماند برای جلسه دیگر (به شرح ذیل قرائت شد)
گزارش از شعبه دوم به مجلس شورای ملی
انتخاب دره جز:
به استناد پرونده انتخاباتی دره جز در تاریخ ۲۳ / ۱۰ / ۳۲۵ بنا به دعوت فرماندار جهت تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل از طبقات شش‌گانه دعوت به عمل آمده و بعد از تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل در تاریخ ۱۵ / ۱۱ / ۳۲۵ تا ۱۹ / ۱۱ / ۳۲۵ شروع به توزیع تعرفه و اخذ آراء نموده و در تاریخ ۲۰ بهمن ماه ۳۲۵ آراء استخراج و قرائت می‌شود در نتیجه آقای حسن مکرم با اکثریت ۹۷۰۵ رأی از ۱۳۱۱۶ آراء مأخوذه به نمایندگی پانزدهمین دوره تقنینیه از طرف اهالی دره جز انتخاب و چون در تاریخ مقرره شکایتی به انجمن نظارت نمی‌رسد انجمن نظارت در تاریخ سه‌شنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۲۵ اعتبارنامه به نام آقای حسن مکرم صادر می‌نماید.
شعبه دوم پس از رسیدگی به پرونده انتخابات دره جز و خواستن پرونده رمز و محرمانه وزارت کشور موضوع را به سوکمیسیونی که تحت نظر آقای مامقانی تشکیل شده بود ارجاع و سوکمیسیون نظر خود را به شرح زیر به شعبه تسلیم می‌نماید:
۱ - آقای حسن مکرم در تاریخ شروع انتخابات معاون پیشکاری دارایی استان نهم بوده و در زمان مأموریت ایشان در تاریخ ۲۲ / ۱۰ / ۲۵ از انجمن نظارت دعوت به عمل می‌آید و پس از دو روز یعنی در تاریخ ۲۴ / ۱۰ / ۳۲۵ آقای مکرم از کار برکنار و در نتیجه در جریان انتخابات آقای مکرم دو روز معاون پیشکار دارایی استان نهم و متصدی کار بوده‌اند.
۲ - ژاندارمری استان نهم در انتخابات درجز بر له آقای مکرم مداخله نموده و بعداً استانداری دستور می‌دهد ژاندارمری مداخله ننماید.
۳ - رئیس شرکت فلاحتی و آبیاری خراسان که آقای ورزی بوده با تلفنگرام به بخشداری دره جز دستور می‌دهد حسب‌الامر استانداری بایستی آقای مکرم انتخاب شود و بعد از آن که در حدود چهارصد رأی گرفته می‌شود فرماندار مشهد می‌گوید چنین دستور داده نشده است.
۴ - آقای حسن مکرم در دیوان کیفر کارکنان دولت تحت تعقیب هستند ولی هنوز ادعانامه صادر نشده است و در خاتمه تصدیق و عدم تصدیق صحت انتخابات دره جز را به شعبه واگذار می‌نماید.
شعبه دوم در ناریخ ۱۳ / ۵ / ۱۳۲۶ با حضور ۱۴ نفر از اعضا شعبه موضوع را تحت مداقه و رسیدگی قرار داده با مطالعه نظریه سوکمیسیون و ملاحظه پرونده وزارت کشور به صحت نمایندگی آقای حسن مکرم با ورقه رأی گرفته از ۱۴ نفر عده حضار سه نفر مخالف و چهار نفر موافق بوده و سه نفر هم ممتنع بوده‌اند چهارنفر دیگر عقیده داشتند که این موضوع موکول به نظر مجلس شورای ملی شود. بنا علیهذا برای قبول نمایندگی آقای مکرم ۸ رأی موافق می‌بایستی داشته باشند و چون ندارند شعبه دوم اعتبارنامه آقای مکرم را قبول تشخیص نداده و گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- موافق ماده پنجم به بعد موکول می‌شود. مطابق نظامنامه (صحیح است) چون می‌نویسد در صورتی که راپورت شعبه مشعر بر عدم صحت انتخابی باشد یا این که در باب انتخاب شخص از بین نمایندگان معارضی باشد مباحثه آن در همان روزی که راپورت قرائت می‌شود واقع نخواهد شد به بعد موکول می‌شود.
شریعت‌زاده- بنده مخالفم.
۴ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- چون عده برای رأی کافی نیست جلسه به روز پنجشنبه سه ساعت و نیم بعد از ظهر موکول می‌شود.
(مجلس یک ربع بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
اخبار مجلس
روز دوشنبه یازدهم آبان ماه ۲۶ قبل از ظهر کمیسیون‌های زیر تشکیل گردید و هیئت رئیسه خود را معین نمودند:
کمیسیون دارایی
رئیس آقای یمین اسفندیاری
نایب رئیس " ابوالقاسم امینی
مخبر " اردلان
منشی آقایان مسعود ثابتی- ابوالقاسم بهبهانی
کمیسیون دادگستری
رئیس آقای عامری
نایب رئیس آقای ضیاء ابراهیمی
مخبر " سزاوار
منشی آقایان فولادوند- نراقی
کمیسیون کشاورزی
رئیس آقای ظفری
نایب رئیس " کامل ماکویی
مخبر " مسعود ثابتی
منشی آقایان غضنفری- صاحب دیوانی
کمیسیون امور خارجه
رئیس آقای دکتر شفق
نایب رئیس " یمین اسفندیاری
مخبر " دکتر معظمی
منشی آقایان زنگنه- ناصر ذوالفقاری
روز سه‌شنبه ۱۲ آبان ماه ۲۶ کمیسیون‌های زیر قبل از ظهر تشکیل جلسه داده و هیئت رئیسه خود را معین نمودند:
کمیسیون فرهنگ
رئیس آقای دکتر معظمی
نایب رئیس " دکتر بقایی
مخبر " حاذقی
منشی آقایان صدرزاده- نراقی
کمیسیون بهداری
رئیس آقای دکترآشتیانی
نایب رئیس " دکتر مجتهدی
مخبر " دکتر طبا
منشی " دکتر فلسفی
روز سه‌شنبه ۱۲ آبان ۲۶ چهار ساعت بعد از ظهر کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر به ریاست آقای نیک‌پور و با حضور آقای دکتر سجادی وزیر پیشه و هنر تشکیل لایحه تأسیس وزارت اقتصاد ملی مطرح چند ماده آن تصویب و بقیه به جلسه بعد روز دوشنبه آتیه قبل از ظهر موکول گردید.
روز سه‌شنبه ۱۲ آبان ۲۶ کمیسیون بودجه ۶ ساعت بعد از ظهر به ریاست آقای می‌رسید علی بهبهانی تشکیل و با حضور آقای هژیر وزیر دارایی موضوع بودجه سال جاری ۳۲۶ و طرز تصویب آن مورد مذاکره واقع و آقای وزیر دارایی نظریه کمیسیون را استفسار و در خاتمه قرار شد دولت بودجه خود را به مجلس بدهند و ساعت ۸ و نیم بعدازظهر جلسه ختم شد.
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۱۴۲۱۰
۲۹- ۷- ۳۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ مهر ماه ۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۵۷۶۱۲- ۲۷۹۶۳ وزارت کشور تصویب نمودند عوارض ردیف‌های ۳- ۴- ۷- ۸- ۱۰- ۱۱- ۱۲- ۲۰- ۲۱ تصویب‌نامه شماره ۵۰۹۰- ۱۱- ۳- ۲۶ شهرداری یزد ملغی و به جای آنها عوارض مشروحه زیر:
۱ - از هر بقچه ریسمان محصول کارخانه‌های یزد وارد به شهر علاوه از عوارض فعلی از تمام محصول کارخانه‌جات یزد اعم از آن که تبدیل به پارچه شود یا حمل به خارج گردد و ریسمان محصول کارخانه‌جات خارج که وارد شهر می‌شود (به استثنای عبوری مشروط بر این که در بارنامه مبدأ قید شده باشد)
۲ - از هر کیلو قند آزاد وارد به شهر ۵۰ / ۰ ریال.
۳ - از هر کیلو شکر آزاد وارد به شهر ۳۰ / ۰ ریال.
۴ - از هر کیلو بادام موقع حمل به خارج ۱۵/ ۰ ریال.
۵ - از هر کیلو رنگ برگ و حنای برگ وارد به شهر ۱ ریال.
۶ - از هر کیلو رنگ خارجی و نیل وارد به شهر ۵ ریال.
به نفع شهرداری یزد برقرار گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م ۴۳۵۴ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۵۳۸۴
۲۵ / ۷ / ۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه بیست و دوم مهر ماه ۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۲۶۷۳۵- ۶۲۵۰۲ وزارت کشور تصویب نمودند که از تاریخ صدور این تصویب‌نامه ماده تصویب‌نامه شماره ۲۲۹۵۲- ۲۲ / ۱۲ / ۲۳ به طریق زیر اصلاح شود.
از کارخانه‌های موتوری از یک تا ۲۵ قوه اسب برای هر قوه اسبی در ماه ده ریال و از ۲۵ تا ۵۰ برای تمام قوه به نسبت هر قوه است در ماده ۲۰ ریال از ۵۰ قوه اسب به بالا به طور کلی برای هر قوه اسب در ماه ۴۰ ریال عوارض به نفع شهرداری مشهد گرفته شود.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م ۴۱۱۰ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۴۵۴۳
۲۳ / ۷ / ۳۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه بیستم مهر ماه ۱۳۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۴۱۰۵۷ / ۲ وزارت دارایی تصویب نمودند:
وزارت دارایی مجاز است کلیه پاسگاه‌هایی را که برای وصول مالیات صدی سه و عوارض شهرداری در نقاط مختلف شهرستانها بنا شده و به واسطه الغا مالیات و عوارض مذکور پاسگاه‌های مزبور بلااستفاده مانده و دیگر مورد احتیاج ادارات و دوایر دولتی نمی‌باشد با در نظر گرفتن مقررات قوانین مصوب هفتم آبان ماه ۳۰۹ و سوم آذر ماه ۳۱۱ به فروش رسانیده و وجوه حاصله از فروش را به نحوی که در قوانین مذکور مقرر است به مصرف تعمیر و تکمیل بناهای دولتی یا ساختمان‌های جدید برای ادارات و مدارس دولتی برساند.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۱۰۸ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۰۴۲۴
۲۹ / ۷ / ۳۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه بیست و نهم مهر ماه ۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۴۲۴۶ / ۲۰۳۸۸ وزارت کشور تصویب نمودند که از تاریخ صدور این تصویب‌نامه ردیف ۱ تصویب‌نامه شماره ۹۲۶۴۲- ۲۸-۲- ۲۵ موضوع وصول عدلی ۲ ریال از محصولات گاراژها لغو و به جای آن از هر عدل محصولات وارده و صادره به شهر کازرون ۲ ریال به نفع شهرداری کازرون دریافت گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۳۵۵ از طرف نخست وزیر.
شماره ۹۹۰۲ / ۲۲۱۵۷
۲۸- ۷- ۲۶
آقای رجبعلی شریفی سردفتر ازدواج و طلاق اصفهان
به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به دهکده خوزان تبدیل می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری
شماره ۹۸۶۲ / ۲۱۷۵۱ ۲۶- ۷- ۲۶
آقای محمدرضا صدر محرر سردفتر اسناد رسمی شماره ۷ نیشابور
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر نیشابور برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری
شماره ۹۴۹۷ / ۲۱۷۴۷ ۲۶- ۷- ۲۶
آقای فخرالدین انصاری گیلانی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر رشت برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری
شماره ۹۸۶۴ / ۲۱۷۴۹ ۲۶- ۷- ۲۶
آقای عبدالحسین امامت جمعه سردفتر طلاق اصفهان
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر اصفهان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری
شماره ۱۰۱۲۰ / ۲۱۵۲۴ ۲۶- ۷- ۲۶
آقای محمود جوانرودی سردفتر ازدواج و طلاق قریه دره تفی مریوان کردستان.
به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق پذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری
شماره ۹۷۷۰ / ۲۱۵۳۰ ۲۶- ۷- ۲۶
آقای سیدعلی شریعت گلپایگانی سردفتر ازدواج و طلاق دهستان اردمه مشهد.
به موجب این ابلاغ قریه طرقبه هم به حدود صلاحیت شما افزوده می‌شود. وزیر دادگستری
شماره ۹۷۴۹ / ۲۱۵۲۶ ۲۶- ۷- ۲۶
آقای محمدشاهی سردفتر ازدواج و طلاق قائن
به موجب این ابلاغ به علت عدم توانایی در انجام وظیفه از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معاف می‌شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۹۵۱۸ / ۲۰۷۸۹ ۱۹- ۷- ۲۶
آقای سید جواد صفوی سردفتر ازدواج قریه در میان قائنات
به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفتر شما بقریه درج قائنات تبدیل می‌شود. وزیر دادگستری
Page 24 missing