مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ آبان ۱۳۱۷ نشست ۶۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری یازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری یازدهم |
دوره یازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۱
جلسه: ۶۱
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۵ آبان ماه ۱۳۱۷
فهرست مطالب:
۱. تصویب صورت مجلس
۲. شور و تصویب لایحه تعیین پایه فارغ‌التحصیل‌های دانشسراها
۳. شور اول یک قسمت از لایحه طرز تنظیم وصیت‌نامه
۴. موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس سه ساعت و نیم بعد از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.
صورت مجلس روز اول آبان ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند.
(اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین بی‌اجازه: آقایان مکرم افشار - اردبیلی - امیر ابراهیمی - دبیر سهرابی - معدل - ناصری - معتصم سنگ - شباهنگ - بیات ماکو - قراگوزلو - پناهی
صورت مجلس روز اول آبان ماه را آقای موید احمدی (منشی) قرائت نمودند.
– تصویب صورت مجلس
۱ – تصویب صورت مجلس ]
رئیس – در صورت مجلس نظری نیست
(گفته شد – خیر)
صورت مجلس تصویب شد
– شور وتصویب لایحه تعیین پایه فارغ التحصیل‌های دانش سراها
[ ۲ – شور وتصویب لایحه تعیین پایه فارغ التحصیل‌های دانش سراها]
رئیس – گزارش کمیسیون فرهنگ شور دوم است
گزارش کمیسون
کمیسیون فرهنگ با حضور آقای کفیل وزارت فرهنگ لایحه شماره ۹۱۵۹ دولت راجع به تعیین پایه استخدام فارغ التحصیل‌های دانش سراهای مقدماتی و عالی را برای شور دوم مطرح و ماده واحده زیر را تنظیم نموده اینک گزارش آن برای تصویب مجلس تقدیم می‌شود
رئیس – ماده واحده پیشنهادی دولت قرائت می‌شود:
ماده واحده – وزارت فرهنگ مجاز است با رعایت شرایط مقرر در فقرات ۱-۳-۴ ماده دوم قانون استخدام کشوری و ماده هفتم و یازدهم قانون تأسیس دانش سراها بفارغ التحصیل‌های دانشسراهای مقدماتی پایه دو آموزگاری و بفارغ التحصیهای دانشسرای عالی پایه دو دبیری اعطا نماید
رئیس – آقای کفیل وزارت فرهنگ
کفیل وزارت فرهنگ (آقای مرآت) – با اینکه آقایان نمایندگان با لوایح فرهنگ پیوسته موافقت دارند و محتاج نیست توضیحاتی عرض شود ولی برای این که آقایان محترم باساس این لایحه اطلاعات بیشتری پیدا کنند پاره‌ای مطالب مربوطه بآنرا عرض می‌کند وزارت فرهنگ بر حسب اشاره ملوکانه برنامه نوینی برای خود طرح کرده که قسمتی از آنرا بی مناسبت نمی دانم باطلاع آقایان نمایندگان برسانم. ساختمان دانشگاه تهران که چند سال است شروع شده هنوز قسمت عمده آن باقی مانده است که با بررسی‌های کافی و ملاحظه کامل نکات فنی ترتیبی داده شد که قسمتی از بقیه ساختمان آن شامل دانشکده-های فنی و حقوق و باشگاه دانشجویان منتهی تا دوسال دیگر بپایان برسد البته تهیه ساختمان برای دانشکده‌ها کافی نبوده و برنامه دروس آن نیز مورد توجه باید باشد از این جهت در برنامه دانشکده حقوق تجدید نظر کلی بعمل آمد مطابق برنامه سابق انشعاب رشته‌های تخصصی از سال دوم شروع می‌شد ولی در این سال هنوز اطلاعات عمومی دانشجویان نسبت بدروس عالیه حقوقی و اقتصادی تکمیل نشده بود از این جهت دروس سال اول و دوم مشترک قرار گرفت و انشعاب رشته‌های دروس را بسال سوم بالا بردیم و امیدواری حاصل است که در سال تحصیلی آینده بتوانیم این انشعاب را از سال سوم هم بالاتر برده مخصوص دوره‌های دکترا بکنیم یعنی تخصص در رشته‌ها پس از بپایان رسیدن تحصیلات لیسانس یعنی پس از فرا گرفتن مقدمات کافی شروع گردد در برنامه دانش سرای عالی نیز تجدید نظر اساسی شد باین کیفیت که اولا برای دبیری هر رشته دروس کافی و متناسب پـیش بینی شد و دوره تحصیلات هر رشته هم سه سال گردید چون دانشجویان در دانشکده‌های وقتی خوب می‌توانند از برنامه و دروس استفاده کنند که تحصیلات متوسطه آنان از روی روش و اسلوب معینی انجام شده باشد در برنامه متوسطه هم شورای عالی فرهنگ مشغول تجدید نظر است ولی مهمتر از آن موضوع تهیه کتاب برای دبیرستانها است که از هرحیث برای دانش آموزان ما مفید باشد مثلا در قسمت تاریخ آنان را از نفوذ اغراض نویسندگان قدیم خارجی یا اشتباهات آنان محفوظ نگاهدارد و تاریخهای درسی از روی منبع صحیح و قسمی تهیه شود که غرور ملی و میهن پرستی و کشوردوستی را در جوانان ایجاد و تقویت کند (نمایندگان – صحیح است) یا مثلا در قسمت کتابهای قرائتی قطعاتی باید در دست رس دانش آموزان گذاشت که از اصول سستی و عزلت خالی و برعکس دانش آموزان را آراسته بسعی و همت و اعتماد بنفس بار آورد. در کتابهای مربوطه بعلوم همواره مراقبت شود که اکتشافات نوینی در حدود برنامه هر درس تدریس شود و بطور کلی کتابها از حیث انشاء و رعایت اصول آموزش و پرورش خالی از نواقص باشد. برای تهیه کتابهای دبیرستانی طبـق این اصول عده‌ای از دانشمندان دعوت شده‌اند ویک اساسنامه جامعی برای این کار تهیه و بتصویب رسید و امیدواریم بتوانیم این کار را در عرض دوسال انجام کنیم اصلاح برنامه متوسطه و تهیه کتابهای دبیرستانی وقتی بخوبی مفید و مؤثر واقع می‌شود که دقت بیشتری بدبستانها بشود یعنی در درجه اول برای دبستانها ساختمان‌های مخصوصی با رعایت اصول فنی و بهداری تهیه گردد زیرا خردسالان در فصل نمو و رشد استخوانها و عضلات در دبستان زندگی می‌کنند و در اینجاست کــه بایـد فکر صحت بدن و سلامت روح آنان باشیـم (صحیح است) این چند قسمت کار که ارتباطشان با هم برای آقایان روشن گردید وقتی می‌تواند صورت فعلیت یابد که وزارت فرهنگ معلمین یعنی آموزگاران و دبیران خوب در اختیار داشته باشد و آموزگار و دبیر خوب را از راه تشویق می‌توان تربیت وجمع آوری نمودو اینک این لایحه که بنظر آقایان می‌رسد برای تأمین این منظور اساسی که ریشه سایر کارهای فرهنگی است تهیه گردیده و امیدوارم با تصویب این لایحه جوانان با استعداد و فراست بشغل شریف آموزگاری و دبیری روآور شوند و دانش سراها هم آنان را بخوبی آماده این خدمت کنند و باین ترتیب موفق شویم آموزگاران و دبیران تحصیل کرده و شایسته داشته باشیم (صحیح است – احسنت)
رئیس – آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری – البته این نکاتی را که تذکر دادند و منسوب بفرمایش ملوکانه هم فرمودند مورد کمال تشکر است برای دبیرهاو کلیه اعضاء فرهنگ فقط عرضی که داشتم راجع باین است که با تشویقی که از دبیرها و آموزگارها شده است یک مختصر اصلاحی در این ماده بنظر بنده لازم است که نسبت بکسانی که تا کنون فارغ التحصیل بوده‌اند و هنوز رتبه یک دارند بآنها هم رتبه دو آموزگاری و دبیری داده بشود و همین طور در قانون تربیت معلم که دبیرهای کنتراتی و لیسانسیه‌ها را دارای یک رتبه قانونی کرده‌اند اجازه داده شده بود که سوابق خدمت آنها هم جزء خدمتشان محسوب بشود در صورتیکه کسور بازنشستگی را بدهند و چون این موضوع در کمیسیون فرهنگ تصویب شده بود لازم بود در مجلس هم تصویب شود این است که بعنوان تبصره باین ماده واحده پیشنهاد شده است و بنده هم تقاضا می‌کنم که این ماده واحده با این دو اصلاح تصویب شود حالا آن پیشنهاد خوانده شود اگر این نظریه را تأمین کرده است که هیچ وگرنه یک پیشنهاد دیگری تقدیم کنم
رئیس – آقای دکتر ملکزاده
دکتر ملکزاده – اگر چه همینطوری که آقای کفیل وزارت فرهنگ اظهار داشتند هر وقت لوایح راجع بدانش و فرهنگ در مجلس مطرح می‌شود با یک شوق و ذوق و با یک موافقتی تلقی می‌شود چون خود ایشان بیاناتی کردند بنده هم در سهم خودم خواستم یک تذکری داده باشم اولا آنچه راجع بدبستانها اظهار کردند حقیقت اسباب خوشوقتی همه است بنده از نقطه نظر بهداشت که ساختمان دبستانهای جدید مطابق اصول بهداشت باشد یکی از عوامل فوق العاده مؤثردر تربیت و نمو جسمانی نسل آتیه خواهد بود و مسئله ما بین خودمــان بماند متأسفانـه تا بحال یعنی تا چنـدی قبل یک چیزی معمول بوده است که حتی خانه هائی را که هیچکس برای سکنی اجاره نمیکرده برای مدارس و دبستانهااجاره می‌کردند که اغلب آنها از نقطه نظر صحی حقیقت غیر قابل سکنی بوده و اینموضوع که قابل توجه شده است فوق العاده از نظر بهداشت عمومی نافع است امیدوارم موفق بشوند در این دوره چندین هزار دبستان بسبک جدید و اصول علمی در تمام نقاط مملکت تأسیس شود. قسمت دیگر که راجع به پروگرام مدارس فرمودند خواستم تذکر بدهم که در دبیرستانها و دبستانهای دخترانه سالهای سال است همان پروگرام قدیمی تدریس می‌شود و بعضی مواد هست که بعقیده بنده فوق العاده سنگین است در صورتیکه زیاد هم برای آنها نافع نیست من جمله ریاضیات است که از قدیم معمول بوده است بواسطه داشتن چند نفر ریاضی دان در دارالفنون همیشه تحصیلات ریاضی ما خیلی سنگین بوده است و اگر تحصیلات ریاضی را با علوم طبیعی مقایسه کنیم می‌بینیم هیچ طرف نسبت نیست مثلا سابقاً بنده خودم در نظرم است شاگردی که مثلثات می‌خواند در مدرسه دارالفنون آنوقت جغرافی حدود مملکت را نمی‌دانست یا نمی‌دانست ریشه یا اصل درخت و طبیعت آن چیست و تاکنون هم همان رویه باقی است و فقط یک اندازه‌ای تعدیل شده است ولی این تا یک حدی است این است که اگر صلاح بدانند در پروگرام دبیرستانها یک تجدید نظری بشود و یک اندازه از این سنگینی کاسته شود یک قسمت دیگر هم که خواستم تذکر بدهم راجع بدبیرستانهای ولایات است البته یکی از اصول مسلمه برای پیشرفت کارها این است که تمام قسمت‌ها با هم هم قوه و هم آهنگ شوند ومتأسفانه شاگردان مدارس ولایات با مرکز هم قوه وهم آهنگ نیستند مثلا فرض کنید یک شاگــردی که دبیرستان کرمان را تمام کرده با شاگردی که دبیرستان مرکز را تمام کرده (با اینکه وضع دبیرستانهای ولایات خوشبختانه خیلی خیلی بهتر شده) مقایسه کنیم می‌بینیم که قوه آنها بیک اندازه نیست این است که وقتی داخل دانشکده می‌شوند فوق العاده دچار زحمت می‌شوند علت این است که غالب معلمین مایل هستند که در مرکز بمانند و امتناع می‌کنند که بروند بدبیرستانهای ولایات این است که یک تفاوت فاحش در پروگرام دبیرستانهای مرکز و ولایات موجود است بعقیده بنده اگر توجهی راجع باین موضوع بکنند که عموم محصلین هم آهنگ شوند فوق العاده نافع است. و یکی هم راجع به پروگرام مدارس نسوان و دخترها است بنظر بنده چنانچه یک چیزهائی که بیشتر مربوط بزندگی پراتیک و عملی آنها است اگر در پروگرام آنها منظور شود نافعتر خواهد بود تا یک مسائلی که بیشتر جنبه تئوری و جنبه لفظ دارد این بود که خواستم این موضوع را هم تذکر بدهم که فکری در این خصوص نیز بفرمایند.
رئیس – پیشنهادات قرائت می‌شود:
(پیشنهاد آقایان نراقی – اعتبار و دکتر طاهری بشرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌نمایم ماده واحده بطریق زیر اصلاح و تبصره بآن الحاق شود
ماده واحده – وزارت فرهنگ مجاز است با رعایت شرایط مقرر در فقرات ۱- ۳ - ۴ ماده دوم قانون استخدام کشوری وماده ۷و۱۱ قانون تأسیس دانشسراها بفارغ التحصیل‌های دانشسرای مقدماتی پایه ۲ آموزگاری و بفارغ التحصیل‌های دانش سرای عالی و مشمولین تبصره ماده ۴ قانون تربیت معلم پایه دودبیری اعطاء نماید فارغ التحصیل‌های دانش سراها که در تاریخ تصویب این قانون دارای پایه یک آموزگاری یا دبیری هستند مشمول این قانون بوده و کسر حقوق و پایه آنان در صورت بودن اعتبار ترمیم می‌شود
تبصره – سالهای خدمت گذشته مشمولین ماده ۱۲و ۱۳ قانون تأسیس دانشسراها جزء خدمت رسمی آنان محسوب می‌گردد ولی باید کسور تقاعد گذشته را بر طبق قوانین مربوطه نقداً تأدیه نمایند
رئیس – آقای کفیل وزارت فرهنگ در این باب نظری دارند بفرمایند؟
کفیل فرهنگ – عرض کنم این لایحه که تقدیم شده گرچه نظر آقایانرا تأمین می‌کند یعنی اینکه اینجا گفته شده است که پایه دو دبیری اعطا می‌نماید البته هم شامل کسانی است که فعلا وارد خدمت هستند و هم شامل کسانی است که بعداً وارد خدمت می‌شوند حالاهم اگر بخواهند تصریح شود بسته بنظر آقایان است
رئیس – نظر آقای مخبر چیست؟
دکتر سنگ (مخبر کمیسیون) – این ماده واحده طوری اصلاح شده است که منظور همه آقایان تأمین می‌شود معهذا بنده مخالفتی ندارم قبول می‌کنم
رئیس – رأی گرفته می‌شود بماذه پیشنهادی با تبصره که ضمیمه شده است آقایانی که موافقت دارند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
تصویب شد
– شور اول یک قسمت از لایحه طرز تنظیم وصیت نامه
[ ۳ – شور اول یک قسمت از لایحه طرز تنظیم وصیت نامه ]
رئیس – شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به وصیت نامه مطرح است. این لایحه طبع و توزیع شده است حالا مذاکره در کلیات می‌شود اگر آقایان اظهاری دارند بفرمایند
بعضی از نمایندگان – نظری نیست
رئیس – رأی گرفته می‌شود بورود در شور مواد آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس – تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود
ماده ۱ – وصیت نامه اعم از اینکه راجع باشد بوصیت عهدی یا تملیکی منقول یا غیر منقول ممکن است بطور رسمی یا سری تنظیم شود
رئیس _ ماده دوم
ماده ۲ _ ترتیب تنظیم وصیت نامه رسمی و اعتبار آن بطوری است که برای اسناد تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی مقرر است
رئیس _ ماده سوم
ماده ۳ – وصیت نامه عادی در صورتی معتبر است که تمام آن بخط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز و ماه و سال بخط موصی بوده و بامضاءاو رسیده باشد
رئیس _ ماده چهارم
ماده ۴ – وصیت نامه سری ممکن است بخط موصی یا بخط دیگری باشد ولی در هر صورت باید بامضاء موصی برسد و به ترتیبی که برای امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر گردیده در اداره ثبت یا محل دیگری که در آئین نامه وزارت دادگستری معین می‌گردد امانت گذارده می‌شود
رئیس _ماده پنجم
ماده ۵ – کسی که نمی‌تواند بخواند نمی‌تواند بترتیب وصیت نامه سری مالی را مجانا" وصیت کند
رئیس _ ماده ششم
ماده ۶ – کسی که نمی‌تواند حرف بزند می‌تواند وصیت نامه سری تنظیم کند لیکن باید تمام وصیت نامه بخط موصی نوشته شده و بامضاء او برسد و نیز در حضور مسئول دفتر رسمی در وصیت نامه بنویسد که این ورقه وصیت نامه اوست ودر اینصورت مسئول دفتر باید روی پاکت یا لفافی که وصیت نامه در اوست بنویسد که عبارت مزبور را موصی در حضور او نوشته است
رئیس _ وصیت نامه عادی باید تا یک سال از تاریخ فوت موصی قبل از اینکه اجرا شود نزد حاکم صلحی که ترکه در حوزه او واقع است آورده شود و اگر وصیت نامه مهر و موم شده باشد باید در حضور حاکم مزبور مهر و موم آن باز گردد حاکم صلح صورت مجلسی مشتمل بر خلاصه وصیت و اینکه وصیت نامه در حضور او باز شده و خصوصیات وصیت نامه از قبیل مهر و موم و غیره تنظیم و امضاء می‌نماید – وصیت نامه سری نیز بهمین ترتیب باز می‌شود لیکن باید وصیت نامه مزبور در حضور اشخاصی باز شود که لفاف آنرا امضاء یا مهر کرده‌اند و در تاریخ باز کردن وصیت نامه زنده هستند اصل وصیت نامه‌ای که مطابق این ماده نزد حاکم صلح باز می‌شود در دفتر خانه دادگاه می‌ماند و اشخاص ذینفع می‌توانند از آن رونوشت بگیرند
رئیس _ ماده هشتم
ماده ۸ – وصیت نامه سری را موصی همه وقت می‌تواند بترتیبی که برای استرداد اسناد امانتی مقرر است استرداد نماید هر وقت بر اداره ثبت (بوسیله مراجعه ورثه یا هر وسیله دیگر) محقق شد که موصی فوت نموده وصیت نامه را نزد حاکم صلح می‌فرستد تا بر طبق دستور ماده ۷ اقدام باز شدن آن و تنظیم صورت مجلس بشود
– موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
[ ۴ – موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه ]
رئیس _ اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم
جلسه آینده روز شنبه ۱۴ آبان ماه دو ساعت بعد از ظهر دستور لوایح موجوده
(مجلس چهار ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی _ حسن اسفندیاری
قانون
تعیین پایه استخدامی فارغ‌التحصیل‌های دانشسرای مقدماتی و عالی
ماده واحده - وزارت فرهنگ مجاز است با رعایت شرایط مقرر در فقرات ۱. ۳. ۴ ماده دوم قانون استخدام کشوری و ماده هفتم و یازدهم قانون تأسیس دانشسراها به فارغ‌التحصیل‌های دانشسراهای مقدماتی پایه دو آموزگاری و به فارغ‌التحصیل‌های دانشسرای عالی و مشمولین تبصره ماده چهارم قانون تربیت معلم پایه دو دبیری اعطا نماید.
فارغ‌التحصیل‌های دانشسراها که در تاریخ تصویب این قانون دارای پایه یک آموزگاری یا دبیری هستند مشمول این قانون بوده و کسر حقوق پایه آنان در صورت بودن اعتبار ترمیم می‌شود.
تبصره - سالهای خدمت گذشته مشمولین ماده ۱۲ و ۱۳ قانون تأسیس دانشسراها جزء خدمت رسمی آنان محسوب می‌گردد ولی باید کسور تقاعد گذشته را طبق قوانین مربوطه نقداً یا اقساطاً تأدیه نمایند.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه پنجم آبان ماه یک هزار و سیصد و هفده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری