مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ آبان ۱۳۰۸ نشست ۷۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ آبان ۱۳۰۸ نشست ۷۴
صورت مجلس روز پنجشنبه ۲ آبان ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند ۰
رئیس- آقای مؤید احمدی
مؤید احمدی – امیر ابراهیمی را غائب بدون اجازه نوشته اند در حالتی که سخت مریض است و بنده هم بمقام ریاست کتباً عرض کرده ام (صحیح است)
خطیبی ـ (مخبر کمیسیون عرایض و مرخصی) ـ از کمیسیون هم اجازه خواسته بودند کمیسیون عرایض می‌دانستند که ایشان کسل هستند تصویب هم شده و بمقام ریاست هم تقدیم شده است.
رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟
(نمایندگان ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد.
(۲ـ تصویب سه فقره مرخصی)
رئیس ـ چند فقره خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده قرائت میشود:
آقای فتوحی نماینده محترم برای امورات لازمه محلی تقاضای یک ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با مرخصی ایشان موافق و خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ بنده مکرر بعرض آقایان رسانده‌ام که با این مرخصی‌ها با اصلش موافقم کاملا اگر چه کم باشد تخصیص ندادن بمصارف خیریه» با این مخالفم هر دوره هم این عرض را میکنم هر چند مورد توجه واقع نشود. اما عرض خودم را میکنم و عرض میکنم کار نکرده مزد نباید گرفت (صحبت بین نمایندگان زنگ رئیس) اگر چه بنده خودم جلسه گذشته یک ساعت و نیم تقریباً مرخصی گرفتم این از دو نقطه نظر بود یکی تأدباً بود و ثانیاً از این جهت بود که بنده دوره سوم مجلس بودم، دورة هفتم بودم این سه دوره همه آقایان شاید مطلع باشند که یک دینار از این حقوق خودم را بمصرف خودم نرساندم و نخواهم رساند حتی یادم نیست که یک پیاله آب گرم هم خورده باشم چرا؟ برای اینکه عقیده‌ام این است که این مال بر من حرام است پس چه باید بکنم؟ عقیده‌ام این شده است که انشاءالله این مال وقتی جمع شد در حضرت عبدالعظیم ۴ بمصرف ساختمان یکمریض خانه بجهت فقرا برسد چون این نقطة نظرم بود و تأدب هم بود اجازه گرفتم حالا اگر آقایان هم نظرشان را یک اندازه متوجه این امر بکنند من کاملا موافقم اگر نکنند من نمیتوانم موافقت کنم خودشان تصدیق بفرمایند آقایان که حالا اول زمستان است تقریباً دو هزار نفر فقیر متوجه باین مجلس هستند که عریضه به این مجلس بدهند که دو تومان، سه تومان، پنجتومان پول خاکه و ذغال بآنها داده شود اگر چنانچه بنا باشد همة آقایان مرخصی که میخواهند تشریف ببرند اجازه بگیرند و یک دینار از حقوق آنها داده نشود پس باین فقرا کی میتواند یک خاکه و ذغالی بدهد آنوقت یک عده زیادی فقرا از این مجلس مایوس و محروم میشوند.
بنده باین ملاحظه که باشد عقیده‌ام این است که لااقل ثلث حقوقشان ربع حقوقشان، خمس حقوقشان، عشر حقوقشان را باین کار بزنند که هم اینکه فقرای این شهر مایوس نشوند و هم اینکه کم کم این کار نکردن و حقوق گرفتن موقوف شود بلکه سایر ادارات دولتی هم همین رویه را تعقیب کنند که اگر خواستند عقب کاری بروند حق گرفتن اجرت نداشته باشند.
مخبر کمیسیون عرایض و مرخصی ـ عرض کنم که آقای فیروزآبادی البته همانطوری که فرمودند در اصل مرخصی مخالفتی ندارند ولی نظرشان این بود که آقایان وقتی مرخصی میگیرند یک قسمت از حقوقشان را تخصیص بدهند بفقرا البته این نیتشان را بنده تقدیس میکنم ولی کمیسیون عرایض مطابق نظامنامه همچو اختیاری را ندارد و نمیتواند این کار را بکند مگر اینکه یک لایحه، یک طرح قانونی را بیاورند بمجلس و تصویب کنند آنوقت البته ما هم مطیع هستیم و نظریه ایشان را تعقیب میکنیم
ولی چون کمیسیون عرایض این اختیار را ندارد از این جهت ما هم موافقت کردیم و کمیسیون نمیتوانست غیر از این رأی بدهد.
آقا سید یعقوب ـ در فرمایش آقای فیروزآبادی بنده عرضی دارم.
روحی ـ بنده هم عرضی دارم.
رئیس ـ موافقین با این مرخصی قیام فرمایند.
(عده قیام نمودند)
رئیس ـ تأمل بفرمائید… تصویب شد. خبر دیگر: آقای ارباب کیخسرو نمایندة محترم بواسطة ادامة معالجه و لزوم استراحت تقاضای ۲۵ روز مرخصی از دوم آبانماه نموده‌اند کمیسیون با تقاضای معزی الیه موافق و اینک خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای دهستانی
دهستانی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده همان نظریة را که داشتم بدون استثناء حتی در خودم هم تعقیب میکنم اگر چه مورد ملامت هم واقع شوم و مخالفم.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ آقای فیروز آبادی اساساً نظرشان این است که هر خبر مرخصی که می‌آید مخالفت میکنند ولی فرمایشات امروز ایشان روی یک حرفی رفت که عقیده بنده این است که این جمله بهیچوجه مقتضی نبود در مجلس تذکر بدهند برای اینکه اشخاصی که در این مجلس هستند و کار میکنند در مقابل کارشان حقوق میگیرند اگر آقا این حقوق را برای خودشان مشروع نمیدانند اصلا در مجلس هم نباید حاضر بشوند وقتی که حضور پیدا میکنند دیگر این فرمایش را نباید بکنند گمان میکنم آقای آقا سید یعقوب هم در این خصوص اجازه گرفته باشند (آقا سید یعقوب بیشتر از این میخواستم بگویم) ولی بنده امساک میکنم که یک عرایضی را عرض کنم شما یک رویه خاصی دارید و روی آن رویه صحبت میکنید ولی این رویه خوب نیست شما روی نظر خودتان سیر میکنید ما هم روی نظر خودمان سیر میکنیم خوب نیست که در هر جلسه شما پا میشوید و بما اعتراض میکنید اگر باب اعتراض باز باشد ما هم میتوانیم یک حرفهائی بزنیم ما مراعات شما را میکنیم والا ما هم میتوانیم یک حرفهائی بزنیم ولی این حرفها خیلی بگوش سنگین می‌آید…
فیروز آبادی ـ استدعا میکنم هر چه میخواهید بگوئید کمال تشکر را دارم. (زنگ رئیس)
ملک مدنی ـ حضرتعالی چرا هر روز یک حرفی میزنید؟! مگر ما بالاخره اینجا حاضر شده‌ایم که هر روز یک کلمه از شما بشنویم؟! آقای ارباب کیخسرو مریض بوده است و رفته‌اند بمرخصی و تقاضا کرده‌اند که مجدداً بیست و پنج روز مرخصی بایشان داده شود و دردشان را معالجه کنند و در مقابل این مرخصی هم وقتی که مراجعت کنند خدمت میکنند (نمایندگان ـ صحیح است) از این جهت تقاضای مرخصی کرده‌اند.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای ارباب قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای دکتر طاهری:
آقای دکتر طاهری نمایندة محترم بواسطة گرفتاریهای محلی و داشتن مریض نتوانسته بودند بمرکز عودت کنند از هفدهم مرداد تا الی ۲۸ مهر ماه دو ماه و دوازده روز تقاضای
مرخصی نموده کمیسون با مرخصی معزی الیه موافق و اینک خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای زوار
زوار ـ موافقم.
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده عرض کردم با عموم مرخصی‌ها کاملا با این وصفی که دارد مخالفت میکنم و در ضمن مخالفتتم عرضم این است که آقایان هر چیزی درباره من میدانند بگویند و این جا اشتباه کاری نکنند (با حرارت) من عرض میکنم یا باید هرچه میدانید بگوئید و الا بنده میگویم دروغ میگوئید.
رئیس ـ اینحرف را جنابعالی نگوئید
فیروزآبادی ـ فرمودند میگوئیم هر چه دارند پا شوند بگویند
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم نیت پاک حضرتعالی بر همه معلوم است. همه ما شما را یک عنصر پاک بی‌آلایشی میدانیم و رفتار و حرکات شما حقیقت هر قدر بتوانیم و مقدرت داشته باشیم مطاع و متبع است (ملک مدنی بنده هم همین عقیده را دارم) ولی یک بیانی اینجا فرمودید که بنده ناگزیرم بسهم خودم دفاع کنم ما در دنیا حرام چیزی را میدانیم که انسان مفت و کار نکرده بگیرد این نوع اموال عموماً حرام است اگر حضرت عالی هم این پول را حرام میدانید چطور میتوانید از این پول مریضخانه بسازید (خنده نمایندگان) هر کس بشنود میگوید فلانی از یک پول حرامی میخواهد کار خیری بکند پس تصدیق میفرمائید کاری که ما میکنیم و زحمتی که میکشیم وقت را هدر میکنیم محل معاش و زندگانی هم نداریم خود حضرتعالی شاید یک محل معاشی داشته باشید شاید بنده و دیگران نداشته باشیم بعلاوه ما قسم خورده‌ایم در اینجا که بمملکت خیانت نکنیم بحقوق ملت خیانت نکنیم و خدا را همیشه ناظر اعمال خودمان بدانیم و امیدواریم که از راه خیر و صلاح مملکت و ملت منحرف نشویم و من این نظریه آقا را چون همکارانتان نگران بودند خواستم جبیره کنم که خود حضرت مستطاب عالی هم این اظهار را پس بگیرید اما راجع بفقرا که فرمودید اینها که نباید به مجلس شورای ملی تحمیل بشوند اغنیاء هم زیادند و در هر شهری برای فقرای آنجا باید یک ترتیبی بدهند که در زحمت نباشند و بنده گمان نمیکنم که تمام رفقای ما هم بتوانند راجع بهمة فقرا کاری بکنند اما آقا دکتر طاهری ایشان یک نمایندة‌هستند که از اول دوره تا کنون بهیچوجه مرخصی نگرفته‌اند این مدت هم که مرخصی میگیرند شاید بیک کارهای مهمی میپرداخته‌اند که کمتر از اینجا نبوده است این است که خواهش میکنم خودتان هم موافقت بفرمائید و از این کلمات که بین شما و همکاران محترمتان تولید کدورت بکند بیان نفرمائید و منهم خدا میداند بحضرتعالی روحاً و جسماً ارادتمندم و این را از تصمیم قلب عرض میکنم
رئیس ـ آقایان موافقین با مرخصی آقای دکتر طاهری قیام فرمایند
(اغلب نمایندگان برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. آقایان پنجنفر نظاریکه برای استخراج آراء کمیسیونها انتخاب شده بودند با یک مراقبتی تا پاسی از شب وظیفة خودشان را دوام دادند آراء را استخراج کردند و اینک قرائت میشود:
(آقای مؤید احمدی (منشی) بمضمون مرقوم قرائت نمودند)
(۳ـ اعلام نتیجه آراء مربوط بکمیسیونها)
کمیسیون قوانین عدلیه
آقایان : همراز ـ ذوالقدرـ جمشیدی ـ کفائی ـ
یاسائی ـ ارگانی ـ جهانشاهی ـ آقا سید یعقوب ـ طهرانی ـ افسر ـ طباطبائی دیبا ـ شریعت زاده ـ مؤید احمدی ـ عراقی ـ بروجردی ـ ملک آرائی ـ احتشام زاده ـ نسبت بیکنفر دیگر اکثریت حاصل نشده آقای مفتی چهل رای و آقای لاریجانی ۳۴ رای داشته‌اند
کمیسیون امور خارجه
آقایان: فهیمی ـ دشتی ـ دیوان بیگی ـ طباطبائی دیبا خواجوی ـ فراگوزلو ـ طباطبائی وکیلی ـ پالیزی ـ رفیع ـ عباس میرزا ـ روحی ـ کلالی.
کمیسیون قوانین مالیه
آقایان: شریفی ـ میرزا پانس ـ بروجردی ـ هزار جریبی ـ ملک مدنی ـ دکتر عظیما ـ شمیرانی ـ مجد ضیائی ـ خطیبی ـ عدل ـ فولادوند ـ قاضی نوری
کمیسیون فوائد عامه
آقایان: بزرگ نیا ـ افخمی ـ صادقی ـ طلوع ـ فرشی ـ فیروز آبادی ـ ملک آرائی ـ مهدوی ـ اسدی ـ پور محسن ـ اعتبار ـ حاج امین اصفهانی.
کمیسیون پست و تلگراف
آقایان: رهبری ـ ناصری ـ شهداد ـ فتوحی ـ ارگانی ـ کیای نوری
کمیسیون داخله
آقایان: نجومی ـ دریایی ـ آقا حسین آقایان ـ حاج امین تربتی ـ مسعودی ـ سبزواری ـ اسفندیاری ـ اسکندری ـ مقدم ـ جلائی ـ کاررونی ـ مصباح فاطمی
کمیسیون معارف
آقایان: دکتر طاهری ـ ضیاء ـ دکتر سنگ ـ کاشانی نوبخت ـ ساکینیان ـ آیت الله زاده شیرازی ـ دکتر ملک زاده وثوق ـ دبستانی ـ مخبر فرهمند ـ امیر عامری
کمیسیون نظام
آقایان: حبیبی ـ آصف ـ حیدری ـ ملک ایرج میرزا دولتشاهی ـ رحیم زاده ـ بیات ماکو.
رئیس ـ برای اینکه هیئت رئیسة کمیسیونها انتخاب شوند و برای اینکه مخبری بتواند لایحة از لوایح موجوده را در مجلس تقویت کند اگر اجازه میفرمائید ده دقیقه تنفس شود و این انتخابات را انجام کنیم بعد مجدداً جلسه را تشکیل بدهیم.
(در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از )
(نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید)
(۴ تقدیم یک فقره لایحه از طرف معاون)
(وزارت معارف)
رئیس ـ آقای معاون وزارت معارف
فرخ (معاون وزارت معارف) ـ لایحة است راجع باستخدام رئیس مدرسة دندانسازی که تقدیم مقام منیع ریاست میشود
(شور اول اجازه استخدام رئیس محاسبات مالیه)
رئیس ـ کمیسیونها هیئت رئیسة خودشان را انتخاب کردند و اینک مخبر کمیسیون امور خارجه است که راجع باستخدام رئیس محاسبات راپرت خودش را تقدیم کرده است قرائت میشود:
کمیسیون امور خارجه لایحه ۳۳۳۳۵ را راجع به تبدیل تابعیت رئیس محاسبات کل وزارت مالیه که سابقاً از اتباع دولت سویس تصویب شده بود به یک نفر رئیس محاسبات از اتباع دولت آلمان مطرح نموده و پس از مذاکرات لازمه عین مادة واحده پیشنهادی دولت را تصویب و خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ مادة واحده قرائت میشود:
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصویب مینماید استخدام یکنفر رئیس محاسبات کل که بموجب قانون مصوب ۱۶ بهمن ماه ۱۳۰۶ مقرر گردیده است از اتباع آلمان انجام گیرد
رئیس ـ ماده واحده مطرح است . شور اول.
آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ یک موضوعی اولا باید رفع اشتباه شود از هر جا اگر بنده یا رفقای بنده در کلیات یا در مواد لوایح دولت نظری دارند نظر مخالفت نیست بعلت اینکه یک دولتی که در فراکسیون میاید در مجلس میاید و ما در لوایحشان بحث میکنیم اگر مخالف بودیم ورقه آبی می‌دادیم و هیچ ملاحظه نمیکردیم پس ما موافق هستیم با دولت ولی ناچاریم نظر تنقیدی و نظر ایرادی که نسبت بلوایح داریم در تحت عنوان مخالفت اظهار کنیم این اولا ثانیاً در تحت عنوان نظامنامه که بنده مخالفت نکردم اما بعلت اینکه لایحه نیامده است در فراکسیون که بنده نظریات خودم را در فراکسیون اظهار کنم و نماینده دولت با وزیر دفاع کند پس نظر خود را محفوظ داشتم و در اینجا عرض میکنم. یک موضوعی را خود آقایان کاملا مستحضر هستند از دوره که ایران رو بانقلاب رفته است یعنی رفته است یعنی رفته است رو بتکامل باین معنی که تغییر رژیم خودش را داد از یک عالمی بعالم دیگر با اینکه بسیت و چهار سال است از دوره انقلاب میگذرد ولی هنوز عشق جوانی برای ما باقی است. باید یکقدری مطالعه کنیم در اینکه منافع خودمان را تشخیص بدهیم جسارت میشود بنده خودم را عرض میکنم میخواهم عرض کنم که این یک فکر کوچکی است که ما داریم یک وقت عشق داشتیم بسوئدی تمام کارهامان را بسوئدی‌ها دادیم یک وقت همین عشق را نسبت به بلژیکیها داشتیم و بقدری در این باب تند رفتیم که تمام کارهامان را گفتیم بلژیکیها بکنند چنانچه روزنامه‌های آنوقت حاکی است و اشخاصی که آنوقت در انقلاب بودند کاملا نظرشان هست و آنوقت یکمرتبه بدون اینکه دلیلی داشته باشد منصرف شدیم و گفتیم دیگر بلژیکی نمیخواهیم آن عشق اول چیست و این برگشتن بعد برای چه بنده عقیده خودم را عرض میکنم و خودم را کودک میدانم یک وقتی کودک میل میکند بیسب پدرش میگوید این سیب کرموست بخرجش نمیرود اصرار میکند یک وقت آمدیم و اروپائیها را ول کردیم رو کردیم به امریکا و گفتیم دیگر اروپائی نمیخواهیم امریکائیها را آوردیم و مالیه را کاملا دادیم بدست آنها و چنان دست و پای دولت بستیم و محدودش کردیم و همه را دادیم بدست امریکائیها یکمرتبه گفتیم نمیخواهیم آن عشق اول و آن انزجار بعد بنده نمی‌فهمم و نفهمیدم چنانچه نماینده‌هائی که در دورة ششم بودند نظرشان هست در دوره ششم وقتی که وزیر مالیه وقت آمد و پیشنهاد کرد که دو نفر سوئیسی و دو نفر آلمانی میخواهیم ما با همان عشق وحدت پرستی که داشتیم گفتیم نه آقا باید همه‌اش از آلمان باشد یا همه‌اش از سویس باشند و این عقیده را هم ضم میکردیم با یک فلسفة که میگفتیم فلاسفه میگویند اختلاف در تمدن باعث دیر جلو رفتن در تمدن است و از یکجا باید بیاوریم وزیر مالیه گفت آقایان یکقدری هم فکر کنید در اینجا مالیه مملکت است عوائد مملکت است درست است اینهائی را که ما میاوریم قسم حضرت عباس هم میخوریم که پاک و پاکیزه هستند اما منظور این است که دو نظر در کار باشد یک نظر سویسی یکی نظر آلمانی و ما نباید بگذاریم که حساب جمع و خرج و عوائد مملکت را یک نفر آدم بکند و بالاخره این کار را وزیر مالیه وقت و اشخاصی که با او موافق بودند با یک برهانی متقاعد شدند که وحدت در اینجا خوب نیست و بهترش این است که دو نفر آلمانی و دو نفر سویس باشد بمناسبت همان حس رقابتی کهدر نوع بشر هست که باعث پیشرفت و ترقی کارها خواهد شد آمدیم و با یک حال فرحی و انبساطی رأی دادیم و گفتیم خوب حالا دیگر مستخدمین ما نه همه‌شان امریکائی هستند نه بلژیکی و نه سویدی و بالاخره آمدیم و تقسیم کردیم دو تاش را دادیم به آلمانی و دو تاش را به سوئیس و حالا نمیدانم چه شده است که باز برگشتیم که ما وحدت پرستیم و باید از آلمان باشد چرا؟ دلیل اینکه باز از عقیده خود برگشته‌ایم و میگوئیم همه از آلمان باشند چیست؟ بنده یکنفرم
و خیلی هم عاشقم که روی عقیده خودم پابمال شوم بنده شنیدم که رئیس کل مالیه به وزارتخانه نیامده است بعنوان اینکه من اتومبیل ندارم و نمیدانم چه اتومبیلی خواسته است که شش هفت هزار تومان قیمت دارد و گفته است باید این اتومبیل را از آلمان بیاورند معاون گفته است شما که از وزیر متشخص‌تر نیستید و او قهر کرده است چرا برای اینکه ما دست و پای خود را بسته‌ایم…
افسر ـ دست و پای ما بسته نیست خودمان آزادیم
آقا سید یعقوب ـ آقای افسر قربانت بروم من خودم را میگویم بنده عرض میکنم مطابق همان سیاستی که در دوره ششم اتخاذ کردیم و همان فلسفه و عقیده که در آنجا اتخاذ کردیم که در اینجا محاسبات و خزانه داری را باید ناظر همدیگر قرار بدهیم نه اینکه هم حساب در دستش باشد هم جمع و هم خرج و بالاخره آمدیم در اینجا دو ساعت دلیل ذکر کردیم که وحدت غلط بوده است و این کار را کردیم باز برگشتیم روی نظر اولی این یک موضوع موضوع دیگر آقای افسر چون میدانم که حضرتعالی از روی بیمرحمتی بمن حمله نکردید برای اینکه نسبت به بنده بیمرحمتی ندارید این را مکرر بنده عرض کرده‌ام دو موسسه هست در این مملکت که ما خیلی به این دو مؤسسه علاقمند هستیم و باید کاملا بترقی این دو مؤسسه نظام وظیفه تامین استقلال سیاسی ما را میکند و مؤسسه بانک ملی اقتصادیات و سیاست اقتصادی ما را تامین میکند و بنده حقیقتاً خودم میدانم که در افکار و عقاید خودم صادقم خدای من هم میداند که صادقم . و رفقای من هم همه شان صادقند و ما همه باید پیرو این فکر باشیم که از این بانک ملی که نهایت آرزوی همه ایرانیان بود و در دل همه ما ایرانیان بود که یک روزی ایران دارای بانک ملی بشود تقویت بکنیم . زیرا آرزوی همه این بود که بیرق ایران در آنجا باهتزار درآید و د ربالای بانک ملی باد به بیرق شیر و خورشید بخورد و بنده خیلی خوشوقتم که در این دوره افتخار را ما پیدا کردیم که ما بانک ملی ایجاد شد. حالا ما بانک ملی داریم. ولی آقای معاون وزارت مالیه چند نفر از آلمانها آمده‌اند در اینجا که ما خبر نداریم. هی رفته‌اند و آمده‌اند و ما هیچ اطلاع نداریم سی چهل تا مامورین آلمانی آورده‌اند و من نمیدانم بچه دلیل آورده‌اند و بچه ترتیب و مطابق چه قانونی آورده‌اند. یک دفعه در مشهد شیراز اصفهان بوشهر آذربایجان دزداب در تمام جاها شعب بانک ملی باز کردند و رئیس آلمانی گذاشتند. و یک دفعه با همان حال تند رفتن می‌ترسم برگردیم. پس بنابراین موانعی که عرض کردم و این امتحاناتی که همه ماها دیده‌ایم و این تاریخی که در اینجا هست ما بیائیم و همة مالیه را بیندازیم تحت نظر یک عده این خوب نیست حالا که سویسی پیدا نکردند خوبست یک نفر بلژیکی بیاورند. بنده پیشنهادی هم کرده‌ام بمقام ریاست تقدیم میکنیم حالا که سویسی پیدا نکردند خوبست یک نفر بلژیکی بیاورند. بنده پیشنهادی هم کرده‌ام بمقام ریاست تقدیم میکنیم حالا که سویسی پیدا نشد بلژیکی باشد. بنده تعجب میکنم چطور سویسی پیدا نمیشود در صورتیکه آنوقت میگفتند بقدری علم در سویس زیاد است که اروپائیها میروند در سویس و تحصیل میکنند حالا چطور یک نفر محاسب از آنجا پیدا نمیشود؟! خیلی خوب حالا که پیدا نمیشود بنده پیشنهاد میکنم بلژیکی باشد. بنده عقیده ندارم که ما بیائیم و ادارات مالیه را تماماً بدست آلمانها بدهیم بنده سوء ظن نسبت بآنها ندارم ولی عقیده هم ندارم
جلایر (معاون وزارت مالیه) ـ راجع باینکه وزارت مالیه نظر بمقتضیات و نظر به رعایت پیشرفت امور (با اینکه در قانون مذکور امر شده بود که از سویس بخواهند (صلاح دید رئیس محاسبات از آلمان استخدام شود آقای آقا سید یعقوب فرمایشاتی فرمودند حالا بنده جزء جزئش را بطور موجز و مختصر جواب عرض میکنم. البته در تمام ممالک دنیا قانون مطاع و مافوق همه است و همیشه هر هیئت دولتی نهایت سعی و کوشش را دارد که قانون را اجرا کند (نمایندگان صحیح است) و اگر نکند مسئول میشود.
اما ممکن است یک قانونی که در یک موقعی وضع شده و قرار است بموقع اجرا گذارده شود بعد مقتضیات یک طوری باشد که مجبور شوند یک قسمت از آنرا تغییر بدهند موضوع انتخاب رئیس محاسبات برای وزارت مالیه و عوض کردن از سویس به آلمان روی همین نظریه بود که چون دیدند در عین حال که تمام اروپائیها اروپائی هستند ولی باز یک تفاوت‌های مختصر اخلاقی فیمابین آنها موجود است این بود که آمدند و از آلمان خواستند گفته شد که روی عشق و غیره بود و البته آن عشق هم فلسفه داشته است و البته احساسات و عواطف هم هست ولی یکوقت مقتضیات مملکت طوری است که از سویس یا آمریک یا آلمان بخواهند و اگر سابق بر این مردم احساسات و عواطفی نسبت به بلژیکیها و سوئدیها بروز میدادند برای خدماتی بوده است که مبکردند بعدها یک عدة‌خدمت کردند یک عدة نکردند و این نظریه برگشت نظریة وزارت مالیه در انتخاب این مأمور از آلمان پیشرفت امور بوده است (صحیح است) و این نظریه بوده است که مبادا در عین حال یک اختلاف نظری پیدا شود تکه منجر شود باینکه بکارها صدمه و لطمة وارد آید (صحیح است) اینکه گفته شد خرج و وصول و تفتیش با یکی است اینطور نیست اگر وزارت مالیه اداره باشد البته طوری تفتیش خواهد کرد و نظارت میکند که آن رئیس محاسبات غیر از ایفاء وظیفه بتواند کاری بکند و یا بر خلاف آنچه که منظور ما است عمل کند. بنده چون وقت آقایان را نمیخواهم زیاد بگیرم و مدتی بعد از ظهر است بطور اختصار قسمت‌های برجسته را جواب میدهم. در موضوع آن واقعه که راجع بدکتر شینویند اظهار فرمودند بنده ممجبورم آنرا تکذیب کنم راجع باتومبیل اما در موضوع بانک ملی همانطور که فرمودند هر وطن پرستی که میخواهد رفع احتیاجات اقتصادی ما را از بانکهای خارجه بکند و حیات اقتصادی ما را نجات دهد بالاخره باید این بانک ملی را تقویت کند و بنده خیلی مسرورم که این روح امروز در وزارت مالیه هست و شخص آقای وزیر مالیه که هرچه هست از ایشان است و بنده یک ذره تا چیزی در آنجا هستم شب و روز در این منظور سعی و کوشش کرده‌اند اما اینکه ممکن است یک عده آلمانی یا خارجی در این بانک باشند البته موسیو دکتر لیندن بلات را که ما آوردیم این جا و مسئولیتی را که باو سپرده‌ایم باید یک اشخاص و اعضائی را هم انتخاب کند که مجرب باشند در امور بانکی و طرف اعتماد او باشند و ممکن است در بعضی جاها که اشخاصی بوده‌اند و در کارهای بانگی سابقه داشته‌اند مجبور شده است بعضی را حتی حقوق زیادتر هم بدهد برای اینکه کار بانک رونق پیدا کند و بالاخره این آمال ملی ما انجام بگیرد. اما راجع باینکه سئوالی از بنده کردند گویا یکی از اعضاء کمیسیون امور خارجه این سئوال را کردند که آیا استخدام این شخص با اطلاع دولت آلمان است یا خیر؟ جواباً عرض میکنم بلی. سابق بر این اینطور عمل نمیشد ولی آقای فرزین که در آلمان بودند این اصل را رعایت کردند که همیشه مستخدمین بین از طرف دولت معین میشوند. این اقدام شده است. یعنی از وزارت خارجه آلمان خواسته‌اند و وزیر مختار آلمان هم در طهران مطلع است و امیدوارم از این رئیس محاسباتی که میاید بطوری که منظور همه است استفاده کنیم (صحیح است)
کازرونی ـ احسنت
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ موافقم.
کازرونی ـ بنده هم موافقم
رئیس ـ رای میگیریم بورود در شور دوم آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. (خطاب به آقای یاسائی)
فرمایشی دارید؟
یاسائی ـ بنده عقیده‌ام این بود که لایحه یک شوری
است برای اینکه این قانون متمم آن قانونی بود که گذشته ولی حالا که مجلس رای داده عرضی ندارم.
رئیسـ بطوذیکه خودتان فرمودید عملا تصدیق شد که دو شوری است قاعده هم دو شوری است برای اینکه مربوط به کمیسیون امور خارجه هم هست و باید دو شوری باشد. خبر کمیسیون پست و تلگذاف قرائت میشود:
(۶- شور اول لایحه اجازه شرکت در مقررات)
(کنفرانس تلگرافی بروگسل)
کمیسیون پست و تلگراف لایحه نمره ۵۸۸۳ مورخ هفتم اسفند ۱۳۰۷ راجع بشرکت دولت ایران در مقررات کنفرانس تلگرافی راجع بمرموازات که در سنه ۱۹۲۸ در بروگسل منعقد گردیده تحت شور و مداقه قرار داده و مادة واحد پیشنهادی دولت را عیناً تصویب و خبر آنرا تقدیم مینماید.
مادة واحده‌ـ مجلس شوری ملی شرکت دولت ایران را در مقررات کنفرانس تلگرافی که در سنه ۱۹۲۸ در بروگسل منعقد گردیه تصویب مینماید
رئیسـ خبر کمیسیون امور خارجه هم در تأیید این خبر است قرائت میشود:
کمیسیون امور خارجه در جلسه سوم مهرماه ۱۳۰۸ لایحه ۵۸۸۳ دولت را راجع باشتراک دولت ایران در کنفرانس تلگرافی که در ۱۹۲۸ در بروکسل منعقد و موضوع آن مسئله مرموزات تلگرافی و تعیین قیمت آن بود مورد مطالعه قرار داده و مادة واحده ذیل را برای تصویب تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی مینماید.
ماده واحده‌ـ مجلس شورای ملی شرکت دولت ایران را در مقررات کنفرانس تلگرافی که در سنه ۱۹۲۸ در بروگسل منعقد گردیده بود تصویب مینماید.
رئیسـ به مادة واحده اعتراضی نرسیده است موافقین با ورود در شور دوم قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیسـ تصویب شد خبر کمیسیون پست و تلگراف راجع بموضوع دیگر قرائت میشود:
(۷- شور اول لایحه اجازه شرکت در مقررات)
(کنفرانس تلگرافی بی‌سیم)
کمیسیون پست و تلگراف لایحه نمره ۵۸۸۴ مورخه ۱۷ اسفند ۱۳۰۶ دولت را راجع بشرکت دولت ایران در مقررات کنفرانس تلگرافی بی‌سیم منعقده در واشنگاتن تحت شور و مداقه قرار داده عیناً تصویب گردیده و اینک مادة واحده ذیل را برای تصویب تقدیم مینماید رئیسـ خبر کمیسیون امور خارجه هم که در تأیید این خبر است قرائت میشود:
لایحه نمره ۵۸۸۴ دولت در جلسه سوم مهر ماه ۱۳۰۸ در کمیسیون امور خارجه مطرح گردیده موضوع لایحه شرکت دولت ایران است در کنفرانس تجدید نظر در مقررات و معاهدات و نظامنامه‌های راجع به تلگراف بی‌سیم که بر حسب دعوت دولت متحده امیرکای شمالی در نوامبر ۱۹۲۷ در واشنگتن منعقد گردیده و در معاهده بی‌سیم ۱۹۱۲ میلادی منعقده در لندن تجدید نظر نموده و تغییراتی در آن قائل شده است کمیسیون امور خارجه با مطالعه ترجمه متن معاهده واشتنگتن راجع به تلگراف بی‌سیم لایحه دولت را تصویب و اینک مادة واحدة ذیل رابرای تصویب تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی مینماید.
مادة واحده‌ـ مجلس شورای ملی شرکت دولت ایران را در مقررات کنفرانس تلگراف بی‌سیم که در سال ۱۹۲۷ میلادی در واشنگتن منعقد گردیده تصویب مینماید.
رئیسـ به مادة واحدة اعتراضی نرسیده است آقایانی که ورود شور دوم مادة را تصویب میکنند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
(۸ـ موقع جلسه آتیه ـ ختم مجلس)
رئیس ـ کار دیگری در دستور نداریم اگر موافقت میفرمائید جلسة آتیه روز یکشنبه دوازدهم آبان سه ساعت قبل از ظهر.
(مجلس سه ربع ساعت از ظهر گذشته ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ دادگر