مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ مهر ۱۳۳۴ نشست ۱۵۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۱۵۳
مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۴ مهر ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس.
۲ - تقدیم چهار فقره سؤال به وسیله آقایان دکتر بینا و عمیدی‌نوری.
۳- بقیه مذاکره و تصویب لایحه اجازه پرداخت ۱۵۰ میلیون ریال به بانک‌های ساختمانی و رهنی و کشاورزی.
۴- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دادگستری
۵- طرح لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای پیراسته
۷- سؤال آقای شوشتری راجع به معادن سبزوار و جواب آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی
۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله معاون وزارت راه
۹- بیانات آقای رضایی به عنوان ماده ۸۷ آیین‌نامه داخلی
۱۰- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس.
رئیس- صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
غائبین بااجازه- آقایان: قوامی- جلیلی- سنندجی- ارباب- خاکباز- شادلو- غضنفری- اورنگ- تیمورتاش- محمود ذوالفقاری- امیر تیمور- امامی خویی- مکرم- مرتضی حکمت- مصطفی ذوالفقاری- صدق بوشهری- کاشانی- سرمد.
غائبین بی‌اجازه آقایان: امید سالار- مشایخی- عاملی- هدی- دکتر حمزوی- بیات ماکو- دکتر مشیر فاطمی- تجدد- دکتر سعید حکمت- جلیلوند- استخر- حشمتی- سعیدی- کدیور- یار افشار- سالار بهزادی- شفیعی- معین‌زاده- اسکندری- اریه- مهندس اردبیلی- فرید اراکی- کی نژاد- بزرگ‌نیا- رضا افشار- ایلخانی‌زاده.
دیرآمدگان بااجازه- آقایان: دکتر جزایری- مهدوی- سلطانی.
رئیس- نسبت به صورت‌مجلس نظری نیست؟ آقای امامی.
نورالدین امامی- آقای بایت ماکو به واسطه کسالت نتوانسته‌اند شرفیاب شوند استدعا می‌کنم امر بفرمایید غیبت ایشان را اصلاح کنند.
رئیس- بسیار خوب در صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس جلسه قبل تصویب شد.
امروز سؤالات مطرح است ولی چون پیشنهاداتی در قانون کمک به بانک‌ها رسیده است اول آن طرح می‌شود و بعد به سؤالات می‌پردازیم آقای دکتر بینا فرمایشی دارید؟
۲- تقدیم چهار فقره سؤال به وسیله آقایان دکتر بینا و عمیدی‌نوری.
دکتر بینا- سؤالی است از وزارت خارجه کرده‌ام تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری.
عمیدی‌نوری- سه سؤال هم بنده دارم که تقدیم می‌کنم.
۳- بقیه مذاکره و تصویب لایحه اجازه پرداخت ۱۵۰ میلیون ریال به بانک‌های ساختمانی و رهنی و کشاورزی.
رئیس- جلسه پیش آقای دولت‌آبادی در لایحه اعتبار بانک‌ها پیشنهادی کرده‌اند و توضیح هم دادند که این اعتبار بین ده استان تقسیم بشود در صورتی که طرز تقسیم در پیشنهاد قبلی تعیین شده که مساوی بدهند بنابراین ان پیشنهاد باید به تساوی به بانک‌ها بدهند نه این که به استان‌ها تقسیم بشود و مورد رأی نمی‌تواند قرار بگیرد. بنابراین این پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود پیشنهادی از طرف آقای رضایی و یک عده از آقایان نمایندگان رسیده است که قرائت می‌شود به شرح زیر قرائت شد.
تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنیم: سرمایه بانک رهنی ایران طبق تصویب کمیسیون مشترک دارایی مجلسین ۷۲۰ میلیون ریال است که صدی ۵۰ متعلق به وزارت دارایی و صدی ۵۰ متعلق به بانک ملی است.
محمود رضایی- شادمان- صراف‌زاده- صفاری- بهبهانی- عمیدی‌نوری- نورالدین امامی- عرب‌شیبانی و امضاهای دیگر
رئیس- آقای رضایی توضیح بدهید.
رضایی- سرمایه بانک رهنی ایران به موجب قانون مصوب ۳۱۷/ ۱۰/ ۲۵ دویست میلیون ریال بوده که تمام پرداخت شده و سهم بانک ملی صدی ۴۰، در زمان حکومت آقای دکتر مصدق احساس می‌شود که این سرمایه کم است برای بانک و به موجب یک لایحه قانونی سرمایه بانک رهنی ایران به ۷۲۰ میلیون ریال که ثلث آن پرداخت شده بالا می‌رود (شوشتری- یعنی دو ثلث را بعد می‌دهند؟) دو ثلث را تعهد می‌کنند که بپردازند صدی ۵۰ می‌شود سهم وزارت دارایی و صدی ۵۰ سهم بانک ملی (صدرزاده- از باقی‌مانده؟) نه خیر از این ۷۲ میلیون تومان این قانون جزو لوایح دکتر مصدق در کمیسیون‌های مشترک مطرح شد کمیسیون مشترک دارایی مجلسین قانون را تصویب کرد و آمد به کمیسیون بودجه در کمیسیون بودجه ماند و مطرح نشد و متأسفانه مدت تمام شد از بابت این ۷۲ میلیون تومان الان بانک رهنی یک مبالغی گرفته است از بانک ملی و وزارت دارایی یعنی سرمایه‌اش از دویست میلیون ریال علاوه است در حالی که قانونش لغو شده است (صدرزاده- از لوایح ۲۴ گانه نیست؟) جزء لوایح بیست و چهارگانه هم نیست مجلس شورای ملی هم به طور ضمنی در ضمن تبصره ۱ ماده ۷ قانون تثبیت پشتوانه اسکناس مصوب ۳۰/ ۴/۳۳ این قانون را تنفیذ کرده است آقایان به موجب آن تبصره که در اینجا تصویب شده است به طورضمنی آن قانون تنفیذ شده است و با نظر مساعدی که تمام آقایان در این دو جلسه بنده دیدم نسبت به بانک رهنی دارند (صحیح است) و بیشنهاداتی که کرده‌اند اگر دولت به موجب این لایحه خواسته بود ۵ میلیون کمک کند به موجب تصویب‌های پیشنهادی اصرار داشتند که کمک بیشتری به بانک رهنی بشود به لغو شدن این قانون الان وزارت دارایی و بانک ملی ممکن است پول را که داده‌اند پس بگیرند و این پولی را که الان درست بانک رهنی است یک قدری از نظر قانونی که شاید وضعش صحیح نباشد (صحیح است) بنابراین عین ماده‌ای که در کمیسیون مشترک داوری مجلس راجع به سرمایه بانک تصویب شده است ولی کمیسیون بودجه وقت نکرد در آن اظهارنظر کند ما به صورت پیشنهاد تقدیم کرده‌ایم.
جمعی از نمایندگان- آقای قرائت کنید.
(آقای رضایی مجدداً پیشنهاد خودش را به شرح سابق قرائت کردند.)
شوشتری- فرمودید تصویب نشد؟
رضایی- کمیسیون مشترک دارایی تصویب کرده ولی کمیسیون بودجه وقت نکرد در آن اظهارنظر بکند.
رئیس- آقای وزیر دادگستری.
وزیر دادگستری (دکتر امینی)- بنده خواستم من باب توضیح عرض بکنم که در دو ماه پیش در جلسه هیئت دولت مذاکرات خیلی مفصلی شد که بانک کشاورزی و بانک رهنی بخصوص بانک ساختمانی در اثر نداشتن پول کارهایشان متوقف شد و این البته نه برای مردم خوب بود نه برای دولت و بنابراین تصمیم این طور گرفته شد که ۱۵ میلیون تومان را لایحه‌اش را بیاوریم در مجلس و تا موقعی که ساختمان تمام نشده است یک کارهایی تصویب بشود به خصوص راجع به کارهای بانک ساختمانی که کارهایش همین‌طور معوق است و بانک رهنی البته توجهی که آقایان نسبت به کار بانک‌ها دارند قابل تقدیر و تقدیس است ولی بایستی پولی باشد که ما بتوانیم سرمایه بانک‌ها را اضافه بکنیم و اگر پولی بود دولت اضافه می‌کرد بنده نگران هستم که اگر این تبصره بخواهد علاوه شود بایستی خود لایحه معوق بماند و آن نظری که دولت داشت و با عجله‌ای که این طرح تقویم شد وقتش فوت بشود این است خواستم از آقایان تقاضا بکنم که این ۱۵ میلیون تومان را تصویب بفرمایند گو این که از نظر پرداخت این مبلغ هم سازمان برنامه اشکال می‌کرد که لااقل یک مبلغی ما بتوانیم کمک بکنیم به این بانک‌ها که کارها به جریان بیفتد فرمایش آقای رضایی را هم تصدیق می‌کنم بلی مع‌التأسف الان قابل اجرا نیست تعهد وزارت دارایی سر جای خودش محفوظ و اگر پول بود قطعاً وزارت دارایی تعهدش را انجام داده بود (عمیدی نوری- این چیز تازه‌ای نیست) ببخشید آن قسمتی که اظهار نگرانی کردند آقای رضایی گفتند که بانک ملی پس می‌گیرد بنده قول می‌دهم که بانک ملی پس نخواهد گرفت ولی تقاضای بنده این است که با توجهی که آقایان به کارهای ساختمانی دارند طوری بفرمایند که این لایحه هرچه زودتر تصویب بشود منظور آقایان بهتر انجام خواهد شد و راجع به شهرستان‌ها هم بنده خیال می‌کنم که حتی‌المقدور در شهرستان‌ها کار زیاد بشود این بهتر است که عجالتاً ۱۵ میلیون بدهیم یا اصلاً هیچ نتوانیم بدهیم والله فرض بفرمایید آقایان هم که تصویب فرمودند وقتی پول نباشد که عملی نخواهد شد بنده خواستم از آقایان تقاضا بکنم که یک توجهی بفرمایند که این لایحه زودتر تصویب بشود که فصل ساختمان نگذرد والله و فصل ساختمان اگر بگذرد این پول به درد کاری نخواهد خورد.
رئیس- اینجا یک اشتباهی شده مقصود از این تبصره این نیست که وزارت دارایی یا با تکملی الان چیزی بپردازند (صحیح است- صحیح است) مقصود تبیین سرمایه بانک رهنی است برای این که به بانک ملی ۱۵ میلیون داده و اگر سرمایه معلوم شود آن ۱۵ میلیون تومان را مطالبه می‌کند که بگیرد و نه تنها این کمک ۵ میلیون مساعدتی به بانک نیست بلکه ۱۰ میلیون دیگر هم باید رد بکند این برای تعیین سرمایه بانک است و الان چیزی لازم نیست که بپردازد مخالفی که نیست آقای انواری
معاون وزارت دارایی (انواری)- بنده هم همین را که فرمودند می‌خواستم عرض بکنم.
رئیس- آقای انواری هم همین را می‌گویند که این برای پرداخت نیست بفرمایید.
انواری- این لایحه‌ای که در کمیسیون مشترک تصویب شود و در کمیسیون بودجه هم تصویب شد احتیاجی به این تبصره نبود ولی معوق ماند و چیزی که هست همان‌طوری که آقای رضایی توضیح دادند سرمایه بانک رهنی بیست میلیون بوده است که صدی ۴۰ سهم بانک و صد ۶۰ سهم وزارت دارایی بوده است این این دو رقم هر دو پرداخت شده بعد این لایحه قانونی می‌گذرد و و سرمایه بانک را می‌برد بالا به ۷۲۰ میلیون ریال یعنی میزان سرمایه بانک رهنی می‌شود ۷۲۰ میلیون ریال که نصف بانک ملی و نصف وزارت دارایی بپردازد یعنی صدی ۴۰ و صدی ۶۰ را نصف و نصف کرده‌اند در نتیجه این قانون بانک ملی سهم خودش را می‌دهد و سهم بانک ملی ۸۰ میلیون ریال قبلاً داده بود ۱۹۰ میلیون ریال بعد می‌دهد که می‌شود ۲۷۰ میلیون ریال و وزارت دارایی هم ۱۲۰ میلیون ریالش مبلغ داده بود و در واقع سرمایه بانک ملی که ۲۰۰ میلیون ریال بوده است و طبق این لایحه شده است ۷۲۰ میلیون ریال تا به حال ۲۹۰ میلیون ریالش پرداخت شده است بانک رهنی نمی‌تواند بگوید که این علاوه را بدهید چون پایع قانونی ندارد و ممکن است بانک ملی بگوید که این پول برگردد و بهتر است که این تبصره تصوبی بشود که این پول برگردد.
رئیس- مخالفی است؟
شوشتری- بلی مخالف هست بنده مخالفم.
رئیس- این پیشنهاد را بدون عبارت طبق تصویب کمیسیون مشترک دارایی باید رأی بگیریم چون این قسمت لازم نیست (صحیح است) با حذف این جمله رأی می‌گیریم که سرمایه بانک رهنی ۷۲ میلیون دلار است (صحیح است)
شوشتری- من مخالفم.
رئیس- مخالفید؟
شوشتری- بلی
رئیس- بفرمایید.
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم، بنده اساساً موافقم (احسنت) ولی از آن توهمی که آقا و آقای معاون وزارت دارایی توضیح دادم می‌خواهم این توهم را بیرون بیاورم در تمام عقود فضول عقد فضولی وقتی که تصویب شد طرف آمد تصویب کرد او محرض است عقد صحیحی است تمام شد دولت عمل کرد، مبلغی پول و بانک ملی داد و وزارت دارایی داد حالا در مجلس مطرح استماع نمایندگان برای تصحیح او تبصره‌هایی نظریاتی اظهار فرمودند تصدیق شده پس موضوعاً عقد فضولی تصویب شده و این سابقه را اصولاً در مجلس نگذارید که اگر یک عمل صحیح انجام پذیرفت و بعد وکلا هم نسبت به اصلش اظهارنظر کردند بیاییم توهم بکنیم که چون موضوعاً اولاً نیامده بوده است حالا ممکن است دعوی کنند و پس بگیرند نه این طور نیست مجلس رأی داد عقد فضولی است که مجلس تأیید کرد (دکتر عدل- المعنی فی بدطن الشاعر) می‌خواستم این توضیح را بدهم که این سابقه نشود.
رئیس- با حذف این جمله (طبق تصویب کمیسیون مشترک دارایی مجلسین) رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
قنات‌آبادی- بنده اخطار دارم.
رئیس- راجع به چیست؟
قنات‌آبادی- الان عرض می‌کنم طبق ماده ۷۷ دستور مجلس تغییر نمی‌کند مگر با تقاضای دولت یا ۱۵ نفر از نمایندگان و موافقت مجلس فعلاً ۱۵ نفر از نمایندگان مجلس تقاضا کردند که لایحه منع کشت خشخاش مطرح شود.
رئیس- آن لایحه هم عد از این جزو دستور است.
قنات‌آبادی- جناب آقای رئیس عرض می‌کنم اگر بنا باشد این طور باشد موقع‌اش می‌گذرد.
رئیس- الان مطرح می‌شود موقع‌اش هم نمی‌گذرد الان پیشنهادی رسیده خود شما پیشنهاد کردید که پیشنهادها به کمیسون برود و خود لایحه به دولت ابلاغ بشود پیشنهاد آقای قنات‌آبادی قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد می‌کنم که ماده واحده مورد بحث عیناً به مورد رأی گذاشته شود و پیشنهادهای رسیده به کمیسیون ارجاع و مورد توجه دقیق واقع گردد.
رئیس- آقای قنات‌آبادی شما توضیحی دارید بدهید ولی پیشنهاداتی که تصویب شده به قوت خودش باقی است آنها که تصویب نشده می‌رود به کمیسیون بفرمایید آقای قنات‌آبادی
قنات‌آبادی- بنده علت این که این پیشنهاد را تقدیم کردم (چند نفر از نمایندگان- مخالف ندارد) اگر آقایان مخالف نیستند بده عرضی ندارم تقاضا می‌کنم رأی بدهید به این پیشنهاد
رئیس- مخالفی نیست (جمعی از نمایندگان- خیر) رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. بنابراین لایحه به آن صورتی که رأی داده پیشنهاداتی که موافقت شده برای جلب نظر مشورتی مجلس سنا فرستاده می‌شود پیشنهادات به کمیسیون می‌رود.
۴- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دادگستری
وزیر دادگستری- بنده دو لایحه داشتم می‌خواستم تقدیم کنم یکی راجع به اصلاح قسمتی از قانون ثبت است مربوط به کارمندان پیمانی است یکی هم راجع به افزایش هزینه دادرسی است که تقدیم می‌کنم و تقاضا می‌کنم آقایان زودتر تصویب بفرمایید راجع به تأمین دادرسی کیفری هم که هست آقایان علاقه‌مند هستند که کارهای جزایی نهایت سرعت انجام بشود یک لایحه‌ای تقدیم شد به مجلس سنا و تقاضا شد که یک کمیسیون خاص از مجلس تعیین شود که آیین‌نامه دادرسی کیفری را مطالعه بکنند و در صورتی که تصویب کردند قابل اجرا باشد و بعد در مجلس تصویب بشود و بنده خواستم از آقایان تقاضا بکنم که موافقت بفرمایند که این آیین‌نامهدر دستور مجلس گذاشته بشود برای این که آقایانی که اینجا تشریف دارند و با عدله سر و کار دارند می‌دانند یک قسمت عدم رضایت در کارهای جزایی برای این است که با
متهمین بلاتکلیف هستند و در حبس هستند بایستی زودتر تکلیف‌شان معلوم شود و بنده معتقدم که اگر این قانون آیین دادرسی کیفری زودتر تصویب بشود سرعتی در کارهای دادگستری پیش می‌آید و موجب رضایت مردم می‌شود (انشاالله)
۵- طرح لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک
رئیس- لایحه منع کشت تریاک که از مجلس سنا رسیده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
قانون منع کشت خشخاش و استعمال تریاک:
ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون کشت خشخاش و تهیه ورود مواد افیونی (تریاک و شیره و سایر مشتقات آن) استفاده از اماکن عمومی برای استعمال موارد مزبوره و استفاده از اماکن عمومی برای استعمال مواد مزبوره و ریختن و وارد کردن آلات و اداوت مزبوره بدان در سراسر کشور ایران ممنوع خواهد بود.
ماده ۲- از تاریخ تصویب این قانون تا شش ماه مهلت داده می‌شود که معتادین به مواد افیونی خود را به مراکز وزارت بهداری آگهی خواهد کرد معرفی نمایند تا وسایل معالجه در دسترس آنان گذاشته شود.
تبصره- دولت مکلف است به وسیله بانک کشاورزی و سایر بنگاه‌های وابسته به خود کمک‌های اعتباری به صورت وام‌های طویل‌المدت و همچنین کمک‌های فنی لازم به منظور تسهیل تبدیل زراعت خشخاش به زراعت‌های دیگر در حدود مقدورات و توانایی‌های خود به کشاورزانی که فاقد استطاعت مالی باشند به عمل آورد و نیز دولت ملزم است اعتبار کافی برای اجرای مقررات ماده ۲ در اعتبارات وزارت بهداری بگذارد.
ماده ۳- پس از انقضای مدت شش ماه مزبور در ماده قبل استعمال مواد افیونی و خرید و فروش آن ممنوع خواهد بود.
ماده ۴- دولت مکلف است که منتها تا یک ماه از تاریخ تصویب این قانون آیین‌نامه اجرایی و طرح مجازات و جریمه متخلفین از مقرارت این قانون را تنظیم و پس از تصویب کمیسیون‌های مشترکین مجلسین به موقع اجرا گذارد.
ماده ۵- وزارتخانه‌های بهداری و کشور و دارایی و دادگستری و کشاورزی مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
لایحه فوق در جلسه مورخ چهارشنبه ۱۲ مرداد ماه ۱۳۳۴ مجلس سنا به تصویب رسید.
رئیس- آقای قنات‌آبادی.
قنات‌آبادی- برای من چاره‌ای نبود که با وجود شدت موافقت با این لایحه کم این که وقتی فوریت آن مطرح شد کمال موافقت را من داشتم و حتی رفقای اقلیت هم موافق بودند اما چون می‌خواستم مطالبی عرض کنم و متأسفانه ستون موافق گرفته شده بود ناگزیر شدم به عنوان مخالف اسم بنویسم و اکنون عرض می‌کنم در عین آنکه به عنوان مخالف پش تریبون آمده‌ام و یک تذکراتی را لازم می‌دانم که بدهم معذلک کله با این مطالب موافقم (احسنت) و بر خلاف آرای کبودی که به دولت می‌دهم در این مورد رأی سفید خواهید داد (وزیر کشور- متشکریم) (احسنت) آقایان نمایندگان محترم قبلاً من پیش از این که بیایم پشت تریبون یک شوخی کردم البته شوخی بود آقای دکتر امینی خواستند بیرون بروند گفتم که پشت تریبون خواهم گفت که هر کس از این جلسه خارج بشود چه وزیر باشد چه وکیل حتما تریاکی است و بعد هم اضافه کردم چه تماشاچی و چه منشی علی ایجال چون این مسئله با سرنوشت ما و آینده ما مربوط است من استدعا می‌کنم که آقایان امروز یک قدری حوصله بفرمایند و این مطلب را تصویب بکنند این لایحه‌ای که دولت تنظیم کرده گرچه آقا وزیر محترم بهداری فرمودند در آیین‌نامه‌ای که تنظیم شده است و برای تسهیل در اجرا و سرعت تصویب به کمیسیون‌ها می‌رود و تصویب می‌شود بعضی مطالب پیش‌بینی شده اما فعلاً این لایحه که در اختیار ماست به عقیده بنده این لایحه از نظر آن مبارز اساسی و اصولی که با تریاک و تریاک‌کاری و شیره‌کشی و سایر فجایعی که نتیجه یک سیاست بسیار پلیدی در خاورمیانه بوده است آن مطالب لازمه را ندارد یعنی من در این لایحه ندیده‌ام که اگر مالکی، مستأجری، اجاره‌داری یا زارعی فرق نمی‌کند به طور قاچاق تریاک کاشت تکلیف این مالک چه می‌شود؟ می‌آیند و می‌روند و همان‌طوری که در خیلی از موارد در این مملکت قاچاق صورت می‌گیرد و اگر این قاچاق مال افراد منتفذ باشد سرش هم می‌آید نادیده گرفته می‌شود آیا اگر یک آدم منتقذ و مقتدری در ملکش و در زمین زراعیش باز هم تریاک کاشت سر این مطلب هم می‌آید و مأمورین مبارزه با این مطلب نادیده می‌گیرند و می‌گویند نه خیر انشاالله این خشخاش نیست انشاالله این تریاک نیست تربچه‌نقلی است و می‌گذرند اگر یک همچون مطلبی پیش آید اگر در ملک مالی تریاک کاشته شد البته منظورم از تریاک همان خشخاش است اگر خشخاش کاشته شد تکلیفش چه می‌شود؟ به عقیده بنده همان‌طوری که بعد هم پیشنهاد خواهم کرد اگر بعد از تصویب این لایحه یک مالکی و یک اجاره‌داری و یک کسی که مستقیماً بهره‌برداری از این زراعت منفور می‌کند باز هم تریاک کاش این در ردیف آن کسانی قرار می‌گیرید که به مملکت خیانت کرده است و یک جریمه بسیار بسیار سختی باید برای او در نظر گرفته شود من مخصوصاً چون به عنوان مخالف صحبت می‌کنم دستم برای این مطلب باز است که توجه دولت را به بعضی مطالب جلب کنم جناب آقای وزیر بهداری جناب آقای وزیر کشور شما خیال می‌کنید که در این چند مدت که اعلام مبارزه با تریاک کاشتن و شیره‌کشی و تریاک‌کشی کرده‌اید تاکنون موفق شده‌اید؟ خیر اجازه بدهید من به عنوان مخالف این مطلب را صریحاً عرض کنم و شما هم بشنوید و این مخالف‌خوانی و بیان این حقایق را به حساب مخالفت با دولت نگذارید این مربوط به یک دولت و یک فرد و یک شخص نیست این مربوط به وطن من و هم‌وطنان من و اقوام من و فامیل من و کسان من است یعین مربوط به فردفرد افراد این مملکت است می‌خواهم متأسفانه به شما عرض کنم بعد از بوق و کرنایی که دولت برای بستن امکان فساد از قبیل تریاک‌خانه و شیره‌کش‌خانه‌ها زد آن جوری که باید و شاید عمل نکرده است یعنی بنده از السّاعه می‌توانم هر یک از آقایانی که مدعی باشد که همه شیره‌خانه‌ها بسته شده است دست او را بگیریم و ببریم رأساً بالای خانه‌ها و منازلی که متأسفانه الساعه وجود دارد و در زیر سایه دولت علیه مشغول شیوع این سهم مهلک هستند آقایان اعتراض بنده و انتقاد بنده در این مورد نیست که آقا اگر جداً معتقد هستید و می‌خواهید خودتان را مجهز کنید برای این مبارزه مبارزه جدی تجهیزات جدی لازم است (صیح است) و اگر می‌خواهید شوخی کنید و اگر خدای نکرده منظورهای تبلیغاتی مثل موضوع مبارزه با فساد مد نظر است من صریحا می‌گویم این مطلب نیست که ما دنبال او را ول بکنیم یعنی مجدداً تصویب این قانون اگر در هر گوشه‌ای از مملکت مان کشت خشخاش ببینیم در هر نقطه‌ای از نقاط شیره‌خانه‌ای ببینیم آن وقت رسماً اعلام می‌کنیم که هیئت حاکمه و حکومت در کشت این خشخاش و در ایجاد این شیره‌خانه و آن کانون فساد شریک است والا امروز این مطلب را نمی‌گویم اما اعلام می‌کنم که در آینده نزدیک بایستی مبارزه به قدری شدید بشود که مجال برای هیچ فردی باقی نمی‌ماند (صحیح است) آقایان نمایندگان محترم شما می‌دانید از برکت سقوط فامیل‌ها و خانواده‌ها و از بین رفتن زندگانی سعادت‌آمیز یک عده زیادی از هم‌وطنان شما چه فحشا و چه منکر و چه جنایاتی در این مملکت به وجود می‌آید آیا می‌دانید یک عده‌ای که فقط کارشان این است که خانه و منزل و شیره در اختیار جوانان هم‌وطنان ما می‌گذارند اینها از بهترین زندگی‌ها برخوردارند و آخرین سیستم اتومبیل‌ها زیر پای آنها است به قیمت نابودی خانواده‌ها خدا می‌داند من خانواده‌ای سراغ دارم که زن و بچه کوچک و بزرگ صغیر و کبیر آنها از گرسنگی از برهنگی و از بدبختی تدریجاً می‌میرند و تنها سرمایه آن خانواده را مرد آن خانواده به صورت شیره و افیون دود می‌کند شما می‌خواهید مبارزه با این فساد خطرناک بنمایید بسیار قابل تقدیر است اما اسلحه شما در این مبارزه چیست ما برای مبارزه جدی و صریح یک بودجه جدی و فوق‌العاده لازم داریم یعنی دولت بایستی بلافاصله بعد از روز اعلام این مبارزه در تمام نقاط کشور درمانگاه‌های موقت در گوشه کنار به وجود آورده یا بیاورد. و آنجا به وسیله دوا و طریقی که اطبا می‌دانند و من اطلاع ندارم با این مطلب مبارزه کند آقایان با تهیه و به وجود آوردن یک باغ مهران نمی‌شود با این همه افیونی و شیره‌کش مبارزه کرد علاوه مجهز کردن یک منطقه و دو منطقه در شهر تهران معنای یک مبارزه عمیق سراسری کشور نیست در سرتاسر کشور ما شیره کشور و تریاک‌کش متأسفانه در اثر فقدان فرهنگ در اثر تبلیغات سوء بیگانه وجود داشته دارد بایستی در سرتاسر این کشور پایگاه‌های مبارزه با تریاک و شیره به وجود آمده باشد آقای وزیر بهداری بایستی شما این را توضیح بدهید که آیا برای تهیه این پایگاه‌ها در سراسر کشور و در نقاط دورافتاده فکر کرده‌اید که بودجه‌ای تهیه نموده این پایگاه‌ها درست شده است محل آنها تعیین شده است آن وقت ما اطمینان پیدا کنیم که این مبارزه جدی است و جداً درصدد قلع و قمع این شیوه خانمانسوز و این روش مملکت بر باددِه هستند آقایان من عرض کردم در این مملکت و موضوع مبارزه با تریاک و کشت خشخاش صحبت این نیست که فلان مقدار از منفعت و عایدی دولت کم می‌شود گو این که خود دولت مدعی است که از این راه عایدی محسوسی ندارد گویا یک آماری جناب آقای دکتر شاهنشاه صالح ارائه فرمودند و فرمودند که نمی‌دانم ۸۰۰ هزار تومان ۷۰۰ هزار تومان یک همچون چیزی در ماه (وزیر بهداری- در سال) در سال برای دولت عایدی دارد ما فرض کنیم آن کسانی که مدعی هستند که سالی سی چهل میلیون تومان اگر این مطلب از بین برود به دولت ضرر می‌خورد فرض می‌کنیم که ادعای آنها صحیح است آیا الان بودجه‌مان متعادل هست ما این همه کسر بودجه برای خاطر هزاران تفنن داریم ما این همه کسر بودجه برای هزاران بذل و بخشش داریم ما این همه کسر بودجه برای خاطر اعزام هزارن بیکار به اروپا برای مطالعه‌های رنگ و وارنگ داریم به استثنای محصلین سوءتفاهم نشود به محصلین باید بدهند و خیلی هم کم می‌دهند آقایان هزارن مأمور به ممالک اروپا و آمریکا اعزام می‌شوند برای مطالعه بدون این که رفتن آنها و برگشتن آنها و مطالعه
آنها به قدر یک پول سیاه ارزش داشته باشد (صحیح است) چه اشکالی دارد آقایان نمایندگان محترم که ما در سال سی ۴۰ میلیون تومان به زعم آنهایی که می‌گویند در سال سی ۴۰ میلیون تومان کسر بودجه برای مبارزه با این سم مهلک خانمان‌برانداز داشته باشیم یعنی ما بیاییم سی ۴۰ میلیون تومان برای خودمان عاملاً و عامداً به وجود بیاوریم اما در قبالش یک سند محکمی برای جلوی سقوط یک ملت بوجود بیاوریم آیا آقایان نمایندگان محترم معتقد نیستند که اگر این تریاک در کشور بیش از این اشاعه پیدا کند رشته قوت و ملیت ما از هم گسیخته می‌شود و ایران مبدل به یک قبرستان میّت سرتاسر خواهد شد (صحیح است) بگذارید در مقابل احیای یک ملت و یک قوم سی ۴۰ میلیون تومان هم در سال کسر بودجه به وجود بیاید و حال آنکه آقایان هم طرفدار او هستند که چنین چیزی وجود ندارد یک مطلبی را یکی از آقایان نمایندگان محترم تذکر دادند که من ابتدای عرایضم عرض کردم و آن این است که مبارزه جدی وسایل جدی می‌خواهد یعنی اگر شما بخواهید بروید جنگ و از سرحدات دفاع کنید با تفنگ چوب‌پنبه‌ای نمی‌شود به جنگ گلوله آدم‌کشی لازم دارد و سایر وسایل شما که می‌خواهید این مبارزه را بکنید واحدهای بهداشتی در سراسر کشور لازم دارد که مردم بردند ما که نمی‌خواهیم دسته‌جمعی اعدام کنیم ما می‌خواهیم مردم از این بلا نجات پیدا کنند لذا آنچه که من توضیح دادم تقاضا دارم جناب آقای وزیر بهداری در بیانات‌شان این مطلب را تکلیفش را روشن کنند و یکی از عللی که من صددرصد من با این لایحه موافقم به عنوان مخالف اسم نوشتم که صحبت کنم این است که بنده از ایشان می‌خواهم که برای ایجاد واحدهای بهداشتی برای مبارزه با تریاک در سرتاسر کشور چه فکری کرده‌اند و چه نقشه‌ای دارند و در آینده چه می‌کنند و بودجه برای این کار چه مقدار بوده من معتقدم آقای وزیر بهداری اگر شما لایحه‌ای بیاورید و بودجه‌ای برای مبارزه در این مورد از مجلس بخواهید مجلس با قید دو فوریت خواهد کرد و این بودجه را در اختیار وزارت بهداری خواهد گذاشت حال که این کار را شروع کرده‌اید و همه پشتیبان شما هستند این عمل را جدا تعقیب کنید و جداً اقدام کنید تا به نتیجه مثبت برسد در خاتمه عرایضم یک نکته را هم می‌خواهم تذکر بدهم و آن این است که شأن مجلس شورای ملی این است که این مطلب و این لایحه را خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شود به تصویب برساند (صحیح است)
رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده- جناب آقای قنات‌آبادی حق مطلب را ادا کردند ولی بنده به مناسبت یک سوابق طولانی که در مسئله مبارزه با تریاک دارم یک اطلاعاتی دارم و تصور می‌کنم آن اطلاعات بنده برای نمایندگان و دولت گفتنش بی‌نتیجه نباشد در سال ۱۳۰۷ قانونی از مجلس مقدس شورای ملی گذشت مبنی بر این که جلوگیری از اعتیاد تریاک به عمل بیاید و قرار بر این بوده است که از سال ۱۳۰۸ تا ده سال هر سال یک عشر تریاک کسر بشود که دز ظرف ده سال به کلی استعمال تریاک از این مملکت از بین برود (وزیر بهداری- عملی نیست) ۳۰۸ گذشت و ۳۱۸ هم گذشت و ۳۲۸ هم گذشت و به هیچ‌وجه من‌الوجوه ترک اعتیاد به عمل نیامد و روز به روز بیشتر شد بعد در سال ۱۳۲۸ در دوره ۱۵ مجلس شورای ملی ضمن قانون برنامه را مکلف کرد که باز در خوص اعتیاد تریاک یک اقداماتی به عمل بیاورد از آن تاریخ هم چند سال گذشت و باز نتجه نرسید این تجربه به ما می‌فهماند که عملاً تدریجی در این کار فایده ندارد (صحیح است) باید دولت و مجلس شورای ملی و مردم با هم‌آهنگی تمام و با قید فوریت و برای یک مرتبه شر این بلای خانمانسوز را از سر مملکت کوتاه کند و روزبه‌روز این برادران ما همه مبتلا می‌شوند و همان‌طور که جناب آقای قنات‌آبادی فرمودند یک روزی این مملکت حالت یک گورستانی را پیدا خواهد کرد در این موضوع و این قانون و این کاری که ما امروز در دستور داریم دو تا مطلب هم مهم است یکی ترک اعتیاد یکی هم جلوگیری از اعتیاد در آینده اما ترک اعتیاد چه لازم دارد چه اقداماتی بایست کرد؟ اول این کار مخارجی دارد و دولت به هیچ‌وجه من‌الوجه نباید از بابت مخارج نگران باشد مبتلایان و معتادین به تریاک حکم یک بیمار یا یک غریق را دارد برای نجات بیمار و غریق بر هر فردی لازم و واجب است که تا آخرین حد امکان و استطاعت خود از لحاظ بذل مال و اقدام عاجل و فوری خودداری نکند در اینجا تمام دستگاه‌های دولت باید هم‌آهنگی داشته باشد تنها از وزیر بهداری تقاضای اقدام داشتن مناسب نیست یعنی کافی نیست وزیر بهداری یک وظیفه دارد وزارت کشور یک وظیفه دارد وزارت دارایی یک وظیفه دارد تمام ارکان و عناصر دولتی در این باب هر کدام به سهم خودشان یک وظیفه‌ای دارند که این وظایف را باید هم‌آهنگ کنند تا بتوانند این مهم را حل کنند به نظر بنده اطبا و پزشکان عالی مقام این مملکت که طبقه مترقی این مملکت محسوب می‌شوند و مکرر در جراید و مطبوعات اعلام کرده‌اند که برای این مبارزه حاضرند فداکاری کنند این فداکاری کوچک انجام بدهند آن این است که در سراسر کشور تمام آقایان اطبا هفته‌ای یک روز ملاقات‌های خودشان را مجانی اختصاص بدهند به درمان بیماران و معتادین تریاکی کمکی است که آقایان می‌توانند بکنند اگر این کمک را کردند ما قبول می‌کنیم که ادعای مبارزه آنها درست صحیح است و حتی می‌خواهیم از جناب آقای وزیر بهداری تقاضا بکنیم که در این گنگره پزشکی رامسر که تشکیل می‌شود و در آنجا به طوری که جرایدمی‌گویند پانصد نفر از پزشکان را دعوت کرده‌اند گویا موضوع بحث در آنجا امثال آب است اضافه بفرمایید (نه تریاک) عیناً آب و نه تریاک اگر ۵۰ سال پیش بالای پشت‌بام‌ها می‌گفتند آب و تریاک شما در این گنگره بگویید آب و نه تریاک و از پزشکانی که در آنجا حاضر می‌شوند قول بگیرید موافقت آنها را جلب بکنید که هر کدام در هر ناحیه‌ای از مملکت برای ترک معتادین تا آنجایی که در قوه دارند بکوشند اما راجع به منع کشت خشخاش بعضی‌ها تصور می‌کنند که منع کشت تریاک چه ارتباطی با تریاک دارد به نظر بنده این اشتباه است یعنی وقتی ما می‌گوییم که استعمال اسلحه ممنوع است دیگر ساختن اسلحه معنی ندارد شما اگر می‌گویید که نباید تریاک و مواد مخدر استعمال شود دیگر کشت خشخاش چه معنای دارد و منطقی نخواهد داشت وقتی کشت تریاک کرده‌اند باب اعتیاد و باب قاچاق را در این مملکت باز کرده‌اند آقا می‌گویند زراعینی عادت کرده‌اند در این سنوات به کشت تریاک و از این راه ممکن است زیانی متوجه آنها باشد بنده معتقدم اینجا باز دستگاهی دولتی باید با یک هماهنگی تمام این زراعت‌ها را به یک زراعت دیگری تبدیل کند به جای این که ما فرضاً یک مقدار مختصری تریاک به خارج می‌فرستیم مواد غذایی و قند و شکر و گندم و حبوبات بفرستیم و به دنیا هم استفاده بدهیم و به علاوه ما یک عهود بین‌المللی داریم ملت ایران همیشه نشان داده است که به عهود خودش وابسته است و مناسب نیست که ما در عهد خودمان پایدار نباشیم، بنده جناب آقای وزیر بهداری اینجا مؤکداً عرض می‌کنم ملت ایران از این راه خسارات زیادی تحمل خواهد کرد هم از جهت خرجی که برای ترک اعتیاد می‌کند و هم از لحاظ خرجی که برای تبدیل تریاک زراعت تریاک به زراعت‌های دیگر محتمل می‌شود و منظور از همه این خرج‌ها و زحمات این است که تریاک در دسترس معتادین نباشد و مردم از این بلای خانمانسوز فارغ بشوند ولی اگر بنا شد که دولت مسامحه کرد و از خارج ایران تریاک به ایران آمد ما ضرر زیادتری برده‌ایم خزانه مملکت را به خسران انداخته‌ایم و در ضمیمه اعتیاد باز به جای اول هستیم آن وقت در این مورد است که دولت را مورد استیضاح قرار خواهیم داد اما راجع به مجازات اشخاصی که در این مورد مرتکب قاچاق می‌شوند و کشت می‌کنند این آیین‌نامه‌ای که جناب آقای وزیر بهداری تنظیم کرده‌اند این آیین‌نامه بسیار جامع و تمام این نقاط درش پیش‌بینی شده بعد از تصویب این قانون بلافاصله کمیسیون کشاورزی کمیسیون‌های بهداری کمیسیون دادگستری خواهند رفت و حضور آقایان محترم استدعا می‌کنم هر چه زودتر این آیین‌نامه‌های اجرایی را تصویب و تنظیم بفرمایید تا این منظور مهمی که به نظر بنده یکی از کارهای بسیار مهم در دوره هجده محسوب می‌شود صورت علنی و اجرا در سراسر مملکت بگیرد و باز حضور جناب آقای وزیر کشاورزی استدعا می‌کنم که نسبت به نقاطی که سابقه کشت تریاک دارد و تا کنون وسایل تبدیل آن فراهم نشده است از لحاظ مساعده بر از لحاظ تبدیل زراعت از لحاظ دادن بذر تمام اقداماتی که لازم است بفرمایید و ما را در این کار مهم یاری بکنند و کاری نکنند که مورد سرزنش مردم واقع شویم.
رئیس- پیشنهاد سکوت رسیده است.
صدرزاده- مخالفم
رئیس- آقای وزیر بهداری فرمایشی دارید بفرمایید.
وزیر بهداری (دکتر صالح)- بنده خواستم از جناب آقای قنات‌آبادی تشکر کنم که در لوای مخالفت در اینجا مطالبه موافقت‌آمیزی که خیلی از هر موافقی بهتر بود فرمودند و ضمناً هم تذکر دادند برای این که هر نماینده‌ای البته موظف است که تذکراتی به دولت بدهد و دولت هم موظف است که امر آقایان نمایندگان را اطاعت بکنند بنابراین تذکرات ایشان به جا بود می‌خواستم عرض بکنم در موضوع جلوگیری از کاشت فرمودند آیین‌نامه این کار تنظیم شده است الان خدمت جناب آقای رئیس است که به محض این که قانون تصویب بشود ممکن است عصر آقایان صرف وقت بفرمایید فردا صبح صرف وقت بفرمایید فردا بعد از ظهر در ظرف دو سه روز این آیین‌نامه را به تصویب برسانید و هر نظر که داشته باشید راجع به وضع کشت و قاچاق و زراعت و زراع و مالک در این آیین‌نامه تذکر داده شده است ممکن است پیشنهادات خودتان را بدهید در کمیسیون‌های خودتان هم تشریف خواهید داشت طرح بشود اما راجع به این که فرمودید که من حاضرم دست آقایان را بگیرم و ببرم و نشان بدهم که شیره‌کش‌خانه‌ها بسته نشده است ما کی ادعا کرده‌ایم که تمام شیره‌کش‌خانه‌ها را بستیم ما همچنین ادعایی نکردیم بنده به جناب آقای قنات‌آبادی خواستم عرض کنم که این موضوع مهران که تهیه شده است همان‌طوری که شما فرمودید اگر منحصر به باغ مهران بود صد دینار ارزش نداشت این باغ یک نمونه‌ای است از طرز فعالیت دولت یعنی ما آمده‌ایم ۷۰۰ نفر را در اینجا نگاه‌داری کردیم منتظریم که آقایان این
لایحه را بگذرانید از این ۷۰۰ نفر ۱۸۶ نفرشان تاکنون ۱۸ روز است قرص ترک اعتیاد نگرفته‌اند و کاملاً معالجه شده‌اند اما اگر اینها را مرخص کنیم و با وضع بروند بیرون دوباره به موجب اعتیاد به سوابق که داشته‌اند و به مناسبت این که مؤانست و معاشرت با تریاکی که الان مقدورالحصول است آنها مجدداً شروع خواهند کرد به کشیدن تریاک و شیره‌ها خواستیم که حسن‌نیت مجلس شورای ملی که بر ما واضح است یقین داریم امروز دیدیم که در لباس مخالف هم موافقت شد به مرحله اجرا دربیاید تا بدانند اشخاصی که معتاد به این بلای خانمانسوز هستند این موضوع این دفع دیگر شوخی نیست و چون شوخی نیست مرخص که شده‌اند با تصمیم راسخی دیگر گرد کشیدن تریاک یا استعمال شیره نروند (صحیح است) به همین جهت بوده است که ما آنها را تا کنون مرخص نکرده‌ایم و به محض این که قانون شما تصویب نشد و آنها یقین پیدا کردند که این موضوع جنبه عمل پیدا کرده است بلافاصله آنها را مرخص می‌کنیم و خدمت سایر شیره‌کش‌خانه‌ها هم به تدریج می‌رسیم اما ممکن است که بفرمایید این شیره‌کش‌خانه‌ها را که می‌بندید دوباره شیره‌کش‌خانه باز می‌شود بنده عرض می‌کنم با ملتفت می‌شویم باز می‌رویم می‌بندیم قانون این را هم که آقایان تصویب فرمودید آیین‌نامه‌ای هم که تصویب می‌شود به شدت مجازات می‌کنیم عملی می‌شود در موضوع منع کشت خشخاش که گویا عملی هست یا نیست یا این که بستن شیره‌کش‌خانه‌ها به چه نحو باشد از جناب آقای وزیر کشور تقاضا می‌کنم که بعد از این که بنده عرایضم را عرض کردم اطمینان به آقایان بدهند که این عملی خواهد شد چون بنده به عنوان وزیر بهداری یک وظیفه‌ای دارم و آن وظیفه بنده این است که همان‌طور که فرمودند بودجه کافی بدهند و وسائل را در اختیارم بگذارند و بنده هم با ایمانی که خودتان می‌دانید به این کار دارند تا لحظه آخر در این کار مبارزه می‌کنم اما راجع به این که فرمودید که باغ مهران فایده ندارد عرض می‌کنم که شبیه باغ مهران در ولایات هم فکری شده است الان از خراسان تلگرافی دارم بنده از آقای رام که تمام شیره‌کش‌خانه‌ها را بسته‌اند و یک عده از این اشخاص را در یک محلی نگاه‌داشته‌اند و ما اعتباری در نظر و اعتباری در نظر گرفته‌ایم که به وسیله همین اعتبارات محلی که دو هزار تومان اجازه آنها خواهد شد وسایل هم در اختیار آنها می‌گذاریم زیرا خراسان یکی از ایالاتی است که بیش از تمام ایالات مبتلاست از گنبدکاووس گرفته تا تمام نقاط شرقی که ۸ تشریف ببرید ملاحظه بفرمایید می‌فرمایید که آلودگی دارد همین کار در اصفهان شروع کردیم در رشت شروع کرده‌ایم همین کار را در فارس هم شروع کرده‌ایم آقای فرخ که تشریف آورده‌اند به تهران از جناب آقای فرخ که در مجلس سنا فرمودند که ممکن است دولت اقدامی نکند بنده تقاضا دارم ایشان را به مهران ببرند و جزییات را دیدید و به بنده تلگرافاً مژده دادند که این عملیات را در فارس شروع خواهند کرد (صدرزاده- آقای فرخ در فارس مشغول مبارزه‌اند) اما راجع به مذاکرات آقای صدرزاده کاملاً صحیح می‌فرمایید بایستی که ما برای معالجه معتاد حاضر باشیم از پشت تریبون مجلس شورای ملی به تمام اهالی این مملکت که به نمایندگان مجلس شورای ملی و به تمام نمایندگان مجلس سنا قول می‌دهیم که چنانچه لایحه را شما تصویب بفرمایید و در موضوع قاچاق در این مملکت به شدت مبارزه شود از این موضوع اعتیاد تریاک نترسید زیرا اعتیاد تریاک یکی از آسانترین دردهایی است که می‌توانیم معالجه کنیم این صحبتی که می‌گویند تریاک به جان بند است و اگر چنان‌که تریاکی معالجه بکند از بین می‌رود اینها تمام بی‌ربط است اصولاً جناب آقای صدرزاده مطابق آماری که ما داریم معتادین از نظر مدت اعتیاد به سه دسته تقسیم می‌شوند یک دسته معتادینی که از یک سال تا ۵ سال معتاد هستند یک دسته معتادینی که تعداد مصرف روزانه آنها در حدود ۵ گرم است و یک دسته هستند معتادین ۵ سالهای که از ۵ سال بالاترند این دسته‌ها به این ترتیب معالجه می‌شوند معتادین ۵ ساله اگر دارای قوای کافی باشند در یک هفته درمان می‌یابند بنده به عنوان وزیر بهداری این مطلب را در پشت تریبون عرض می‌کنم و متخصص کار خودم هستم و مسئول این کار عرض کنم معتادین ۵ ساله در ظرف یک هفته ولی اگر قوای بدنی آنها دست‌خوش فساد تریاک شده باشد یعنی اگر دچار اختلالات دیگری شده باشد روش متوسط از ۷ الی ۱۴ روز است معتادین از ۵ سال به بالا را با روش بطیی و حداکثر تا یک ماه معالجه می‌کنند بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که شما قصه‌ای راجع به اعتیاد تریاک و معالجه آن نداشته باشید الان ۸۰٪ تریاکی‌ها سرپایی معالجه می‌شوند روزی نیست جناب آقای صدرزاده مردم مراجه نکنند و خودشان فرص تریاک نگیرند و کاغذ به وزارت بهداری می‌نویسند و تشکر می‌کنند که پس از ترک تریاک ممکن است دچار اختلالی بشوند ما آنها را بلافاصله بستری می‌کنیم ما تمام بیمارستان‌های کشور را اگر لازم شد حداکثر تختخواب‌هایش را برای این کار اختصاص می‌دهیم ما آنچه که بودجه برای این کار لازم باشد آقایان می‌آوریم و یقین داریم که آقایان هم تصویب می‌کنند پس بنابراین راجع به اعتیاد و معالجه مردم هیچ نگرانی نداشته باشید فعلاً رأی به نفع کشت خشخاش بدهید و جناب آقای وزیر کشور هم راجع به نحوه مبارزه و جلوگیری از قاچاق توضیحاتی خواهند داد (شوشتری- برای دهات و قصبات چه فکری فرموده‌اید) در تمام دهات و قصبات کلیه درمانگاه‌های شیروخورشید سرخ درمانگاه‌های سازمان شاهنشاهی در اختیار آنها خواهد بود.
رئیس- آقای وزیر کشور
وزیر کشور (علام)- بنده خواستم توضیحاتی عرض کنم در مورد سؤالی که نماینده محترم جناب آقای قنات‌آبادی فرمودند در مورد جلوگیری از تریاک کشیدن و جلوگیری از کشت باید مقدماً به عرض آقایان محترم برسانم برای مبارزه با عمل تریاک‌کشی در ایران یک کمیسیونی در وزارت بهداری هست که بنده و چند نفر از آقایان وزرا افتخار عضویت آن را داریم هر کدام‌مان یک کاری انجام می‌دهیم. وظیفه بنده جلوگیری از تریاک کشیدن و جلوگیری از کشت آن است وظیفه مداوایی این عمل به عهده آقای وزیر بهداری و همین‌طور سایر آقایان هر یک وظیفه‌ای دارند، (صدرزاده- تبدیل زراعت هم به عهده آقای وزیر کشاورزی است) یعنی ترتیب جانشین کردن یک زراعت دیگری با آقای وزیر کشاورزی است این عمل تقریباً پیشرفت کرده اما در موقع جمع‌آوری تریاکی‌ها می‌خواستم عرض کنم که بدبختانه جا نداریم که همه را جمع کنیم در تهران یکی دو محله را جمع کرده‌ایم و همین‌طور به تدریج جمع می‌کنیم و در آنجا معالجه کرده و خارج خواهیم کرد در ولایات ترتیباتی داده شده است آقایان مستحضر خواهند شد حتی در جراید ملاحظه خواهند کرد و اگر هم میل داشته باشند تشریف بیاورند به آن کمیسیون که روزهای چهارشنبه هر هفته از ساعت ۱۱ صبح به بعد تشکیل می‌شود و ملاحظه خواهند فرمود که چه اقداماتی در جریان هست و شده است یقین دارم اگر آقایان تشریف بیاورند ملاحظه خواهند فرمود که کارهای مفیدی شده است در مورد وضع منع کشت خشخاش دستور داده‌ایم که کشت نکنند و بنده اطمینان می‌دهم که کشت نخواهد شد یعنی تا آن مدتی که مورد تأیید آقایان باشیم (دکتر بینا- بعد از شما هم برای همیشه نباید بشود) مسلماً کشت نخواهد شد (دکتر بینا- هیچ‌وقت نباید بشود بنده در این مورد پیشنهاد داده‌ایم) و بنده اطمینان می‌دهم که بعد از این کشت نخواهد شد و بنده اطمینان می‌دهم که این خشخاش را زیر یک مته‌ای بکنم که دیگر درنیاید (نمایندگان- انشاالله- احسنت)
قنات‌آبادی- این احسنت آقا مال جنابعالی است مال دولت نیست.
رئیس- آقای صدرزاده موافقید؟
صدرزاده- بله بنده موافقم و بیانات موافقم را که عرض کردم.
رئیس- پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد سکوت لایحه کشت خشخاش را می‌نمایم خلعتبری
رئیس- آقای خلعتبری
خلعتبری- بنده در این مورد واقعاً لازم می‌دانم که به دولت برای این کار اساسی که کرده تبریک بگویم و واقعاً باید تبریک گفت و این کار اساسی را باید به تمام معنی تشویق کردو این پیشنهاد سکوتی که بنده کرده‌ام که برای یک چیز مختصری بود که عرض کردم و آن این است که توضیحاتی که همکاران محترم داده‌اند از لحاظ کشت تریاک خیلی کافی بود توضیحات جناب آقای وزیر بهداری هم کافی بود ولی بنده که به قانون مراجعه کردم دیدیم این نقصی هست در قانون نوشته شده است که دولت مکلف است که وسایل مطالعه معتادین را فراهم کند (عمیدی‌نوری- بنده پیشنهاد داده‌ام) اظهارات آقای وزیر بهداری چون ممکن است یک وزیر بهداری دیگری بیاید و این اظهارات را فراموش بکند بنده همان‌طوری که همه مجلس علاقه‌مند این کار بشوند چون این تذکرات را هم آقایان هم داده‌اند بنده هم پیشنهادم را پس می‌گیرم و امیدوارم که همین امروز این کار تمام بشود.
رئیس- دو پیشنهاد راجع به کفایت مذاکرات رسیده از آقایان کاشانی و عبدالصاحب صفایی که قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
در مورد لایحه منع کشت خشخاش پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم مصطفی کاشانی
رئیس- آقای کاشانی
مصطفی کاشانی- امروز مجلس شورای ملی پایه سلامتی و نیرومندی ملت ایران را استوار می‌سازد و یک قدم مثبت در راه ترقی و تعالی کشور بلادیده ایران برمی‌دارد البته موجب کمال افتخار مجلس هجدهم است که یک عادت مذموم و خودکشی تدریجی را با تصویب لایحه منع کشت خشخاش منسوخ می‌سازد خوشبختانه اکنون با ارشاد اعلیحضرت همایونی دولت حاضر را خود را آماده انجام این اقدام مفید نموده است بنده در زمان حکومت سابق اولین کسی بودم که طی نطق قبل از دستور مفاسد و زیان این ماده خطرناک و مشتقات آن را به عرض مجلس شورای ملی رساندم و نسبت به وضع آینده جوان‌های مملکت اعلام خطر کردم (میراشرافی- نطق بعد از دستور
می‌فرمایید) در پیرو عرایضم در مجلس از اعلیحضرت همایونی و رؤسا و افراد مؤثر و رئیس شهربانی دولت گذشته ملاقات‌هایی برای پیشرفت این منظور کردم و با تمام اظهار علاقه‌ای که اعلیحضرت همایونی نسبت به این موضوع فرمودند متوجه شدم که دولت نمی‌خواهد از این عادت مذموم و سهم مهلک جلوگیری کند.
صارمی- در پیشنهاد کفایت مذاکران نطق فرمودید آقای کاشانی.
مصطفی کاشانی- در هر حال به مصداق دو صد گفته چون نیم کردار بد نیست تردید نیست که مجلس شورای ملی با وحدت نظر کامل هم‌آهنگی خود را با همه اصلاح‌طلبان از شخص اعلیحضرت همایونی تا دولت و مجلس سنا و عامه مردم اعلام خواهند از این جهت پیشنهاد کفایت مذاکرات کردم تا زودتر این لایحه مفید به تصویب برسد.
رئیس- آقای قنات‌آبادی با پیشنهاد کفایت مذاکرات مخالفید بفرمایید.
قنات‌آبادی- یک مثلی است معروف که می‌گوید در دل دوست به هر حیله رهی باید کرد چون راجع به این موضوع کمال علاقه را دارم در هر موردی ول به عنوان مخالف هم حرف می‌زنند منظورم دادن یک تذکری است حالا به عنوان مخالف کفایت مذاکرات در حالی که رأی می‌دهم به کفایت مذاکرات یک تذکری می‌خواهم به آقای علم بدهم استدعا می‌کنم دستور بفرمایید یک عده مأمورین معین و مشخص در چند نقطه تهران بگذارند چون در میدان کرج، میدانی که منتهی می‌شود به جاده کرج و چند جای دیگر کامیون‌هایی است که شیره‌کش‌ها را جمع می‌کنند از اطراف و اکناف و در کامیون‌های شیره‌کشی می‌شود مخصوصاً دستور بدهید که با این فرم و با این شکل جدا مبارزه بشود علاوه بر این بعضی از شیره‌کش‌خانه‌ها که بسته شده بود مجدداً باز شده حالا چه طور دو مرتبه باز شده چه عرض کنم و اعلام بفرمایید که هرکس علاقه‌مند به برانداختن این سهم مهلک است بیاید چه وکیل و چه هر کسی در هر مقامی که هست بیاید و با این دسته همکاری کند.
رئیس- آقایانی که با پیشنهاد کفایت مذاکرات در کلیات موافقند قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد.
رأی می‌گیریم به مورد در موارد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد) ماده ۱ از تاریخ تصویب این قانون کشت خشخاش و تهیه و ورود مواد افیونی (تریاک و شیره و سایر مشتقات آن) و استفاده از اماکن عمومی برای استعمال مواد مزبوره و ساختن و وارد کردن آلات و ادوات مربوط بدان در سراسر کشور ایران ممنوع خواهد بود.
رئیس- آقای خرازی.
خرازی- به طوری که آقایان محترم استحضار دارند این لایحه شامل سه قسمت است یک قسمت جلوگیری از معتادین، قسمت دوم منع کشت خشخاش و قسمت سوم جایگزین کردن زارعتی در عوض کشت خشخاش قسمت سوم و دوم نقد است یعنی صددرصد نقد نیست ولی قسمت سوم که بنده به آن فسمت مخالفت دارم نسیه است بنده سوابق این کا را برای آقایان عرض می‌کنم در مجلس دوم و سوم و مجلس ششم و مجلس یازدهم و مجلس هفدهم مقرراتی راجع به منع کشت خشخاش و جلوگیری از معتادین وضع شده و دولت‌ها مکلف بوده‌اند که جلوگیری کنند و نکردند بعد از پشت این تریبون به آن دولت‌هایی که مطابق این قوانین می‌خوانم قصور و تقصیر کرده‌اند و اجرای قانون نکرده‌اند اعلام جرم می‌کنم این مواد را برای استحضار آقایان می‌خوانم که ملاحظه بفرمایید عرض کنم البته قانونی که در مجلس دوم و سوم گذشته تکلیفی برای دولت‌ها تعیین نکرده فقط از نظر باندرل و عوارض بوده و قوانین که در مجلس ششم و پانزدهم و هفدهم گذشته دولت‌ها را مکلف کرده است بنده عین قوانین را می‌خوانم که بدانند آقایان قصور کرده‌اند همین لایحه را به همین ماه ۱۳۲۹ آقای دکتر صالح در زمان نخست‌وزیر مرحوم رزم‌آرا داده‌اند و از آن وقت تا حالا تعقیب نکرده‌اند در صورتی که بعد از آن هم قوانینی گذشته است دولت‌ها مکلف بوده‌اند که اجرا کنند اجرا نکرده‌اند (وزیر بهداری- در زمان رزم‌آرا لایحه‌ای دادیم تصویب نشد اشتباه می‌کنید) اجرا نکردید (وزیر بهداری- لایحه‌اش را دادیم شما تصویب نکردید دفن کردید) اجازه بفرمایید بنده عرایضم را بکنم بعد شما تشریف بیاورید بفرمایید ملاحظه بفرمایید قانونی در ۲۶ تیرماه ۱۳۰۷ در دوره ششم تصویب شده است به این مضموم «دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون تا ده سال وسایل تریاک استعمال تریاک را در داخل مملکت و طبیب و دوای مجانی در دسترس معتادین فراهم نموده و اعتبارات لازمه اجرای این منظور را به مجلس شورای ملی پیشنهاد نماید و مصرف داخلی را از ۱۳۰۸ در هر سال یک عشر کسر کند تا این که در انقضای مدت مذکور استعمال تریاک در غیر موارد طبی در تمام مملکت متروک و منسوخ گردیده و فروش در مملکت به موجب نسخه طبیب در داروخانه‌ها به عمل می‌آید» این یکی از مواردی است که دولت مکلف بوده این کار بکند و نکرده (صحیح است) در قانون سازمان برنامه
تبصره دوم- دولت مکلف است در ضمن برنامه تفصیلی اولاً تدبیری تبدیل زراعت تریاک به زراعت‌های مفید منع کشت مصرف تریاک اتخاذ کند و ترتیب اجرای آن را بدهد.
این قانون دوم و این هم قانونی که در مجلس هفدهم ۱۹ بهمن ماه ۱۳۳۱ گذشته قانون منع تهیه و خرید و فروش و مصرف نوشابه‌های الکلی و تریاک و مشتقات آن «ماده مواحده- دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون بلافاصله شش ماه ورودی و تهیه و خرید و فروش و مصرف کلیه نوشابه‌های الکلی و همچنین تهیه و خرید و فروش تریاک و مشتقات و نیز کشت خشخاش را از اول سال ۱۳۳۲ به بعد در سرایر کشور ممنوع سازد به استثنای مصارف طبی و صنعتی متخلفین از این قانون طبق موادی که وزارت دادگستری در ظرف دو ماه تقدیم و به تصویب مجلس خواهد رسید مجازات خواهند شد این سه قانون بوده است که دولت‌ها همین دولت فعلی که حقیقت می‌خواست این کار را انجام بدهد به موجب این قوانین می‌توانست این کار را انجام بدهد (صحیح است) و آقایان می‌دانید اگر کسی تخلف قانونی کرد تخلف از قوانین مشمول مرور زمان نمی‌شود کرد عدم اجرای قانون جرم مستمر است (صحیح است) که هرگز مشمول مرور زمان نمی‌شود و تمام دولت‌هایی که ملکف بوده و انجام نداده‌اند مرتکبین جرم استمراری شده‌اند اما عدم اجرای قانون طبق مقررات قانون جزا جرم جزایی است و مستوجب محرومیت از خدمات دولتی و انفصال ابد می‌باشد این را بنده خواستم به آقایان که ناظر اجرای قانون هستند تذکر بدهم که به موجب این قوانین هم دولت می‌توانست از معتادین جلوگیری بکند و هم می‌توانست کشت خشخاش را منع بکند (شوشتری- یعنی موظف بوده) مکلف بوده آقای شوشتری بنده هم تذکر دادم و نسبت به تمام دولت‌ها اعلام جرم کردم اما نظریات بنده راجع به این قانون همان‌طوری که عرض کردم دو قسمت را دولت دارد اقدام می‌کند و اما قسمت سوم که نوشته شده وزارت کشور، کشاورزی، بهداری مأمور اجرای این قانون هستند آقای وزیر کشاورزی اینجا تشریف دارند آقایان می‌دانند تریاک دو جور صادرات دارد یکی صادراتی است که دولت دارد و از اقلام عمده صادرات است آمار بعضی از سنوات است که صادرات تریاک از ادارات فرش که بزرگ‌ترین اقلام صادرات است زیادتر می‌شود (وزیر بهداری- جای تأسف است) اجازه بفرمایید جناب آقای وزیر بهداری وقتی جنابعالی صحبت می‌کردید بنده سکوت کردم حالا یادادشت بفرمایید بعد بفرمایید (وزیر بهداری- موضوع تأسفم را عرض کردم) این صورت آمار گمرکی است و تنها صادراتی است که به جرأت می‌توانم عرض کنم آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی و یا وزیر آتیه بازرگانی اینجا تشریف دارند تنها صادراتی که قبلاً برای آن اعتبار دلاری باز می‌شود و فروشنده منحصر آن هم دولت است تریاک است (صدرزاده- اما سلامت مردم از اینها قیمتش بیشتر است) اجازه بفرمایید آقای صدرزاده وقتی شما صحبت کردید بنده هیچ صحبت نکردم قربان ما گیر کرده‌ایم در بین ممالکی که تریاک می‌کارند. هندوستان، پاکستان، افغانستان، ترکیه اینها تریاک می‌کارند و تریاک دارند صادرات تریاک دارند در صورت‌مجلس کمیسیون سنا هست که آقای مؤید ثابتی سناتور محترم گفته‌اند خود بنده هم اطلاع دارم چند سالی یک اندازه جلوگیری کرده‌اند از افغانستان تریاک قاچاق آمده و در ایران به قیمت گران به فروش رفته این قضیه باید روشن شود ما ممالکی داریم در اروپا مثل هلند تحقیق بفرمایید ببینید خشخاش می‌کارند و تریاک نمی‌گیرند ما هم صادرات تریاک داریم به طور رسمی و غیررسمی صادرات خشخاش داریم که رسماً صادر می‌شود بنده برای اطلاع آقایان یک آماری را می‌خوانم ملاحظه بفرمایید یک چنین صادراتی را شما می‌آیید اعتبارش را از بین می‌برید آن دو قسمت را بنده صددرصد موافقم و خیلی مهم به دولت تبریک می‌گویم که با شدت عمل جلوگیری کند از معتادین و نگذارد که این سهم قاتل بیشتر از این در مملکت شیاع و شیوع پیدا بکند (صحیح است) و آنهایی که معتادند ترک بکنند ولی آقایان ملاحظه بفرمایند این یک صادراتی است که اصلاً در مواقعی که آب مورد احتیاج زراع است این احتیاج به آب ندارد زراعین از مهر یا آبان ماه در جاهایی که غیردیم است می‌کارند در اسفند هم می‌کارند بعضی جاها این زراعت ۴۵ روزه به عمل می‌آید (صحیح است) جاهایی داشتیم که سالهای سال است زراعت خشخاش در آنجاها ممنوع بود ولی دیدم سالی چقدر تریاک کاشته‌اند از جمله ورامین، قم، کاشان، ساوه اینها همه کاشته‌اند کی می‌خواهید جلوگیری کنید از کشت خشخاش؟ همین مأمورین هستند کی می‌خواهد جلوگیری کند از این که تریاک قاچاق وارد مملکت نشود این زارعینی که کار منحصر به فردشان کشت خشخاش است اینها از این کار محروم می‌شوند همه می‌آیند به راهزنی می‌افتند اینها کار ندارند، اول بیایید برای اینها کار پیدا بکنید یکی از بزرگ‌ترین اقلام صادرات ما را از بین نبرید (دکتر بینا- تمام مملکت هم ورشکست شود ارزش دارد آذربایجان هم خراب شود اشکالی ندارد) آذربایجان آقای دکتر کشت خشخاش ندارد بنده باید مطالبی را اینجا بگویم جنابعالی هم تشریف بیاورید جواب بدهید (دکتر بینا- من بیایم دفاع از کشت خشخاش بکنم ننگین است آقا) این یک امر اقتصادی است در هشت سال
اخیر صادرات ما (دکتر بینا- مُردشور این اقتصاد را ببرد) (زنگ رئیس.)
رئیس- آقای دکتر بینا صحبت نکنید اینجا مجلس است هر کسی باید عقیده خودش را بگوید رأی مجلس قاطع است ساکت بنشینید.
خرازی- صادرات ما در ده سال اخیر ۴۸۱۳۵۸ ریال به فرانسه ۱۴۰۵۰۴ کیلو به قیمت ۲۶۸۹۹۰۸۸ ریال انگلیس ۱۷۹۶۰۰ کیلو به قیمت ۱۸۵۰۹۱۱۵۰ ریال به چین ۴۹۴۰۵ کیلو به قیمت ۶۰۳۰۰۰۰۰ ریال به سیام ۲۲۹۶۱ کیلو به قیمت ۱۸۷۸۱۳۳۲ ریال به ایطالیا (یا به ایتالیا) صادر شده ۴۱۹۱ کیلو به قیمت ۲۸۹۳۷۸۰ ریال به بلژیک صادر شده ۲۸۱۱۱ کیلو به قیمت ۴۰۴۸۸۹۰۵ ریال
رئیس- اینها در چند سال صادر شده است؟
خرازی- قربان اینها در عرض ده سال اخیر صادر شده به ممالک دیگر هم صادر شده به؟ آلمان، پاکستان، دانمارک، سوییس، شوروی هم صادر شده (نمایندگان جمع آن را بفرمایید) به شوروی صادر شده ۲۰۰۰۰ کیلو به قیمت ۲۷۶۰۱۵۷ ریال به آلمان صادر شده ۴۳۱۶۹ کیلو به قیمت ۴۲۴۵۰۸۴۴ ریال به پاکستان صادر شده ۴۰۰۷ کیلو به قیمت ۳۴۹۷۶۱۶ ریال به دانمارک صادر شده ۳۰۲ کیلو به قیمت ۲۱۹۰۲۱ ریال به سوییس صادر شده ۲۹۱۳۳ کیلو به قیمت ۲۶۲۴۵۱۱۱ ریال (نمایندگان جمعش را بفرمایید)
از سال ۱۳۲۵ تا اول سال جاری دولت جمعاً ۵۹۱۴۷۰ من تریاک از زارعین خریداری کرده و مبلغ ۷۷۰۲۲۹۵۴۴ ریال وجه آن را مستقیماً به آن پرداخته است که متوسطه هر سال می‌شود ۸۵ میلیون ریال و در ظرف همین مدت دولت بالغ بر ۹۲۸ تن تریاک به خارجه فروخته و در مقابل آن ۱۴۳۶۷۵۰۰۰ فرانک فرانسه ۱۷۲۸۵۶ لیره و ۴۵۰۰۰۰۰ دلار به دست آورده است اما صادرات خشخاش این دیگر هیچ ارتباطی با تریاک ندارد به هندوستان صادر شده ۴۰۲۶۸۵۰ کیلوگرم قیمتش ۴۳۱۶۵۱۱۹ ریال به آمریکا صادر شده ۱۰۰۰۳۰۹ کیو گرم قیمتش ۱۰۶۹۵۸۷۳ ریال به ایتالیا صدر شده ۱۲۴۳۲۱۱۵ کیلوگرم قیمتش ۱۱۹۴۳۳۵۶۷ به بلژیک صادر شده ۱۸۰۰۶۹۱۶ کیلو گرم قیمت ۱۵۷۰۴۲۷ ریال به فرانسه صادر شده ۴۶۳۹۲۳۸ کیلوگرم قیمتش ۳۶۱۱۹۸۱۱ ریال به اسپانیا صادر شده ۲۰۴۸ کیلوگرم که قیمتش ۴۴۶۸۰ ریال جمعش را بنده عرض می‌کنم در این هشت ساله به تمام ممالک صادر شده یک میلیون سی و چهار هزار و دویست و سی کیلوگرم ۱۰۳۴۲۳۰ قیمتش هم ۸۳۸۴۷۷۱۹۴ ریال تخم خشخاش هم این ممالکی که عرض کردم و به ممالک دیگر هم صادر شده مثل پرتغال، سنگاپور، عمان، سوئد، دانمارک، پاکستان، عراق، سوییس و آمریکا و هندوستان، اندونزی- مالایا، ژاپن، دانمارک و ممالک دیگر به مقدار ۵۳۰۷۱۷۰۷ کیلو گرم و قیمتش به ۴۸۲۰۴۱۷۹۵ ریال بالغ می‌گردد میزان و مبلغ صادرات تریاک را که عرض کردم یک ثلثش است دو ثلث دیگرش هم دست مردم بود که همه رابه طور قاچاق صادر کرده‌اند و اجناس هم وارد کرده‌اند بنده فقط حرفم این است که ملاحظه بفرمایید یکی از صادرات عمده ما را می‌خواهند از بین ببرند از بین هم می‌برید ولی با یک نقشه صحیح با این که دولت‌ها مکلف بوده‌اند از معتادین جلوگیری کنند ملاحظه بفرمایید نکرده‌اند حالا هم چه تأثیری دارد دولت یک سر و صدایی به راه می‌اندازد یک مقداری از معتادین را جلوگیری می‌کند زراعت خشخاش را از بین می‌برد چندید هزار نفر را در این ممالک بیکاری می‌کند در شهرستان‌ها که مخصوصاً بیایند به تهران و آن وقت کار آسایش را انجام نمی‌دهند چون آیین‌نامه این قانون به کمیسیون بهداری و کمیسیون اقتصاد و کمیسیون دارایی می‌رود بنده می‌خواستم توجه آقایان را جلب کنم که دولت در مقابل این ضرر نقشه‌اش را بیاورد آقایان وزیر کشاورزی بیایند اینجا بگویند آقای من جای این تریاک چه می‌کارم؟ در ولایات ثالث تحقیق بفرمایید اول تریاک می‌کارند بعد زمین آماده می‌شود بعد توتون می‌کارند به هیچ‌وجه دولت در ظرف یک سال دو سال پنچ سال موفق نمی‌شود که یک زراعتی جانشین این کار بکند و از خسارات بیکاری رعایا و زارعین جلوگیری بکند (صحیح است) دولت باید نقشه را بیاورد و بگوید که من می‌خواهم کشت تریاک را منع بکنم از افیونی‌ها هم جلوگیری می‌کنم و صددرصد جلوگیری بکند ولی این آمار از نظر دور ندارد که تنها صادرات ما که برایش دلار می‌دهند و دلار هم قبلا می‌دهند تریاک است ما تجارت‌مان ۵۰ درصد توازن ندارد یکی از اجناس را که می‌خواهید از ما بگیرید.
قنات‌آبادی- آقای خرازی بفرمایید این پول بیشتری توی جیب قاچاقچی‌ها می‌رود و ربطی به ملت ایران ندارد.
خرازی- صادرات رسمی تریاک دست دولت است در شش سال اخیر از سال ۱۳۲۸، ۱۰۲۲۷ صندوق تریاک صادر گردیده است و ده میلیون و دویست و بیست و هفت هزار دلار، ۱۰۲۲۷۰۰۰ دولت بابت این تریاک گرفته است بنده خواستم از نظر اقتصادی و از نظر این که خشخاش منافات الزامی به این که از آن تریاک بگیرند و این که ممکن است زراعاتی جانشین آن بکنند تحت یک برنامه‌ای توضیحاتی بدهند وگرنه به این قوانینی که بوده و مأمورین توجه نکرده‌اند و جلوگیری نکرده‌اند و کاشته‌اند و تریاک قاچاق آمده به بازارهای داخله و خارجه صادر شده اگر باز هم اقدام اساسی نکنند و این مطلب را در نظر نگیرید کاری از پیش نمی‌رود (احسنت)
قنات‌آبادی- فقط یک عده‌ای بهشان ضرر می‌خورد که در سال هزاران تومان از کشت خشخاش و فروش قاچاق تریاک استفاده می‌کنند.
سلطانمراد بختیار- حالا کار قاچاقچی‌ها بهتر می‌شود.
رئیس- آقای قنات‌آبادی ساکت باشید این تظاهرات چیست؟ شما دوسه مرتبه در این موضوع صحبت کرده‌اید ساکت باشد.
قنات‌آبادی- شما چرا عصبانی می‌شوید آهسته هم که بنده بفرمایید ساکت بشو ساکت می‌شوم.
رئیس- متشکرم، آقای انواری
معاون وزارت دارایی- درآمد دولت از تریاک (عده‌ای نمایندگان- بلندتر بفرمایید) تا قبل از سال ۱۳۲۵ که مصرف داخلی ممنوع نشده بود یک قسمت مهمی از مصرف داخلی بود که متأسفانه باید گفت دولت درآمدی می‌گرفت ولی مردم را از بین می‌برد و حتی شاید مأمورین وزارت دارایی برای این که درآمد بیشتری نشان بدهند در دهات تریاک را تحمیل می‌کردند به کاسب‌ها که باید نفروشید و این نتیجه‌اش این می‌شد که مردم را وادار بکنند که در این مقابل معاملات تریاک بخرند و تریاک بکشند خوشبختانه این مصرف از اول سال ۱۳۲۵ ممنوع شد و فایده مهمی که ما از تریاک داشتیم از تجارت خارجی درآمد خوبی داشتیم از میان رفت متأسفانه باید گفت ای کاش در این مملکت تریاکی نبود و ما این محصول را از بین نمی‌بردیم و برای تجارت خارجی مال بسیار خوبی بود و منافع بسیار خوبی را هم داشت ولی متأسفانه این هم تا زمانی که جنگ بود و مواد دیگری جایگزین این مواد نگردیده بود مورد احتیاج بود یعنی از نظر مصرف طبی فوق‌العاده بسیار مهم بود ولی این بازار را از دست هم دادیم و آن زمان هم بازار داشتیم و دولت‌های خارجی از نظر مصرف طبی به ما مراجعه می‌کردند حداکثر در سالهای اخیر که به ما مراجعه کرده‌اند ۱۷۰۰ یا ۱۸۰۰ صندوق بود که هر صندوق ۵ ر۲۴ من تجاوز نمی‌کرد آن هم از سال ۱۳۲۵ به این طرف این آماری که آقای خرازی خواندند متأسفانه در دست وزارت دارایی نیست و ما همچون آماری نداریم و هچو صادراتی نداریم (خرازی- بنده این آمار را از آمار چاپ شده گمرکی گرفتم) والا از سال ۱۳۲۵ به این طرف تا آخر سال ۱۳۳۳ که ۹ سال می‌شود مصرف تریاک در داخله ممنوع بوده است از آن وقتی که مصرف داخلی ممنوع شد به همان نسبت هم قاچاق تریاک زیاد شد یعنی چون جلوگیری در داخله به قدر لازم وسائل نبود و نشد و مردم دیدند که رسماً نمی‌توانند تریاک بخرند به وسیله قاچاق می‌خرند و به همین جهت دولت موفق نمی‌شد آنچه محصول است جمع بکنند به همین جهت در سال ۲۵ که سال تصویب این قانون بود میزان خرید ما تنزل کرده در سال ۲۶ شده است ۵ تن سال ۲۷ شده است ۳۴ تن سال ۲۸ شده است ۱۹۲ تن سال ۲۹ شده است ۴۸۵ تن سال ۳۲ تن بعد ۱۳۴ تن و ۲۲۲ تن و ۱۳۷ تن هم مال ۳۳ بوده است این خرید دولت بوده است یعنی این که عرض می‌کنم این شیره خریداری شده نیست یعنی شیره‌اش که تهیه شده یعنی شیره‌اش که می‌خریم آن را می‌خواهیم تبدیل بکنیم بایستی ثلث بکنیم هر صندوق ۳۶ من شیره می‌خواهد ۵ ر ۲۴ من تریاک یعنی به صورت چانه بازار اروپا در بیاید و این که ملاحظه می‌فرمایید در سال ۲۵ درآمد دولت کاهش داشته است یعنی قیمت تریاک را گرفته‌ایم مصرف بهداشتی را از آن کم کردیم مخارج اداری را از آن کم کردیم سی‌میلیون کسر داشتیم سال ۲۶ چهارده میلیون منافع داشتیم در هر یک از این سنوات به نسبت فروش اگر بیشتر فروخته‌ایم بیشتر درآمد داشته‌ایم اگر کمتر فروخته‌ایم کمتر داشته‌ایم مقایسه این نه سال رویهمرفته (خرازی- صحبت درآمد نیست صحبت صادرات است) صادرات ما در تمام این سنوات ۱۷۷۴ تن بوده است و در نتیجه با این مقایسه شانزده میلیون تومان ضرر داریم یعنی اگر موجودی نداشتیم دولت در نتیجه این معاملات ضرر می‌کرد ولی چون ۳۷۰۰ صندوق موجودی در آخر سال ۳۳ را باید حساب کنیم اگر آن را حساب بکنیم و از این تفاوتی که هست کم بکنیم آن وقت در این نه سال هفت میلیون و دویست هزار تومان استفاده می‌کنیم که در نه سال سالی هشتصد هزار تومان بوده است که از نظر تجارت خارجی استفاده کرده‌ایم در نه سال هر سال صدو هشتاد هزار دلار بوده است این از روی حسابی است که دفاتر انحصار تریاک است و عملی که کردیم این طور نتیجه می‌شود از این که بگذریم به نظر شخص بنده اگر درآمد دولت را که هر چه قدر خرج بکنیم باید مقایسه کرد با این موضوع باید یک کاری کرد که ما پول را بدهیم و بشر از بین نرود و نسل آتیه را حفظ کرد چون بنده مدت‌ها سابقه
دارم عرض می‌کنم که بایستی در این مملکت کشت خشخاش ار از بین برد والا استعمال تریاک را نمی‌شود جلویش را گرفت.
رئیس- دو پیشنهاد سکوت رسیده است یکی از طرف آقای امامی و دیگری از طرف آقای دکتر جزایری که قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای امامی به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی.
بنده پیشنهاد می‌کنم این لایحه مسکوت بماند. امامی.
رئیس- آقای امامی.
نورالدین امامی- خیلی معذرت می‌خواهم مجبورم یک مثلی بزنم ملا نصرالدین را قاضی شهری کردند زیدی آمد پهلویش و ادعای طلب عمرو کرد گفت شما می‌شناسید که این مرد حقه‌بازی است که مال مردم را می‌گیرد و می‌خورد نمی‌دهد گفت راست می‌گویی می‌فرستم می‌آورم می‌زنم توی سرش می‌گویم بده عمرو را خواست عمرو گفت این یک آدم متقلبی است تمام مردم می‌شناسندش. گفت تو هم راست می‌گویی می‌زنی توی دهنش منشی‌اش گفت این چه قضاوتی است که هم بدهکار است می‌گوید و هم طلبکار است می‌گوید گفت حق با توست تو هم راست می‌گویی حالا صحبت صادرات و این حرف‌ها نیست مرده صادرات نمی‌خواهد مرده پول می‌خواهد چه کند؟ باید مملکت را نگه داشت تریاک را باید شکست و ریخت دور باید نسل را از بین برد. (خنده نمایندگان) نسل تریاکی‌ها را می‌گویم فرمودند خوشبختانه در سال ۲۵ ممنوع شده بدبختانه تریاکی که دولت دو قران می‌فروخت قاچاقچی ۵ قران می‌فروخت و یک عده‌ای که خود ما می‌دانیم میلیونر شدند آقای دکتر صالح بیچاره مورد احترام ما می‌گوید ما نمی‌خواهیم این پول را یا تریاک یا بی‌پولی و بدون تریاک صادرات می‌خواهیم چه کنیم؟ جناب خرازی که مورد احترام ما هستند را برای زنده‌ها می‌خواهند آخر خودت بهتر میدانی که چه بازی سر ما درآوردند این بود که تقاضا می‌کنم صحبت نفرمایید یک عمل خیر در عمرمان اگر برای مملکت‌مان کرده باشیم اولش این است با یک قیام یک مثقال نبایستی تریاک کاشت یک ماده هم زیاد کنید هر مأموری دید و غمض‌عین کرد اعدام اعدام همه اعدام (خنده نمایندگان) و بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس- آقای عبدالصاحب صفایی (عده‌ای از نمایندگان- پس گرفتند آقا) بسیار خوب پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است قرائت می‌شود.
دکتر جزایری- آقای امامی راجع به پیشنهاد سکوت صحبتی نفرمودند اجازه بفرمایید بنده صحبت کنم.
رئیس- بفرمایید صحبت کنید ولی به این ترتیب وقت مجلس را نگیرید و بعد از پس نگیرید.
دکتر جزایری- خیر پس نمی‌گیرم عرض کنم جناب آقای امامی یک فرمایشاتی فرمودند که صحیح بود در مورد خودش ولی راجع به سکوت چیزی نفرمودند بنده تصور نمی‌کنم که هیچ ایرانی شرافتمندی پیدا بشود که از این وضع استعمال تریاک در ایران متأسف نباشد (صحیح است) تمام مقدماتی را که جناب وزیر بهداری راجع به این مطلب می‌فرمایند اما مطلب یک چیز است جناب آقای دکتر صالح شما با چه دستگاهی می‌خواهید این کار را عملی بکنید؟ شما با چه چیزی می‌خواهید این را عمل بکنید؟ کارهای مقدماتی لازم را در وزارت بهداری شما می‌دانید که من چقدر به شما ارادت دارم و شما را یک مرد صالح می‌دانم ما شما در وزارتخانه خودتان یک کار صحیح را نمی‌توانید انجام بدهید در بنگاه کل دارویی شما داروهایی را که باید به شهرستان‌ها بفرستید می‌دزدند و شما نمی‌توانید از این مأمورین جلوگیری کنید شما می‌خواهید به این مأمورین از این عمل جلوگیری بکنید؟ این آقای وزیر کشاورزی را من کمال ارادت را بهشان دارم جنگل‌های نزدیک دریا تمام دارد تبدیل به کوه سنگی می‌شود و از بین می‌رود و شما نمی‌توانید جلوگیری کنید با تمام ارادتی که به شما دارم قربانت گردم و اگر مطلب قضیه‌های هوا و رادیوست و بعد هم که خودتان انشاالله بعد از ده سال دیگر تشریف بردید آن وقت بفرمایید من رفتم این کار تمام نشد بنده آقای دکتر صالح صریح عرض می‌کنم این دستگاه دولت و این وضع دولت و مأمورین دولت آقایان موفق نخواهند شد بنابراین بنده پیشنهاد سکوت می‌کنم آقایان یک فکر عملی برای اجرای این کار بکنید بنده با اصل جلوگیری از این امر یعنی با منع استعمال تریاک صد در هزار موافقم اما دستگاه دولت‌ها و دولتی فعالی را حاضر و آماده برای اجرای این امر نمی‌دانم این عرضی را هم اینجا کردم که اگر یک سال دیگر دو سال دیگر یک قانون دیگر آورید اینجا این را ما گفته باشیم که شما نمی‌توانید عمل کنید و پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
در ماده اول پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌نمایم محمد علی مسعودی.
رئیس- آقای مسعودی (وزیر بهداری- آقا بنده باید جواب عرض کنم) جنابعالی هم وقت مجلس را می‌گیرید (خنده نمایندگان).
محمدعلی مسعودی- بنده در ماده اول پیشنهاد کفایت مذاکرات کردم راجع به این لایحه به قدری بحث ضد و اظهارنظر شد که خیال می‌کنم بیش از این مذاکرات درخصوص این مطلب لازم نباشد به علاوه بنده آنچه می‌بینم آقایان متفق‌القولند که تریاک استعمالش به کلی جلوگیری بشود (یک نفر از نمایندگان- و کشتش) همین‌طور بلی حتی جناب آقای جزایری ایرادش به آقای وزیر بهداری فقط این بود که وسایل معالجه معتادین را فراهم بکند و کارهای دیگری را همین طور آقای وزیر کشاورزی انجام بدهند و بنده خیال می‌کنم که دولت از هر جهت خودش را مجهز کرده است البته بنده می‌دانم که تنها با یک باغ مهران این کار عملی نیست.
رئیس- آقای مسعودی مختصر بفرمایید.
مسعودی- بنده چون می‌بینم مجلس آمده است که به کفایت مذاکرات رأی بدهد این است که می‌خواهم تقاضا کنم زودتر این کار را تمام بکنیم و به کار دیگر بپردازیم.
رئیس- آقای وزیر بهداری
وزیر بهداری- حس می‌کنم که جناب آقای رئیس البته به تقاضای وضع مجلس موافق نیستند که در حشو و زوائد و اطراف مطلب صحبت بشود و همه آقایان هم موافق هستند بنده عرض مفصلی ندارم ولی یک صحبت‌هایی آقای خرازی کردند که بنده مجبورم جواب عرض بکنم فرمودند که وزیر بهداری چند دفعه وزیر بود و این کار را نکرد آقای خرازی لایحه منع استعمال تریاک را بنده دادم و هیچ وزیری جز بنده نداده است زمان رزم‌آرا و زاهدی هم بنده تقاضا کردم مجدداً در زمان آقای اعلا تقاضا کردم لذا جمله جنابعالی صحیح نبود. و بنده از جنابعالی خیلی گله دارم زیرا شما را جزو تجار روشن‌فکر می‌شناختم (یکی از نمایندگان- حالا هم هستند) و یک آدمی که مایه افتخار ما بود که یک وقت به شما رأی دادیم خیلی اسباب تأسف بنده است که یک آماری را یک اشخاصی به شما داده‌اند و گفته‌اند که این آمار صادرات تریاک مملکت است و این قدر تریاک صادر می‌شود از این مملکت یا دروغ می‌گویند یا اشتباه می‌کنند.
خرازی- آقای وزیر بهداری نسبت به صادرات آقای وزیر اقتصاد باید توضیح بدهند ایشان گفتند درآمد شما توجه کنید که درآمد غیر از صادرات است.
وزیر بهداری- حالا هم که شما نمی‌گذارید که من صحبت کنم عرض کنم ایشان می‌گویند این‌قدر دولت خریده و فرستاده و این‌قدر هم قاچاق فرستاده‌اند اگر ما اینجا طرفدار قاچاقچی هستیم بسیار کار بدی کرده‌اند فرستادند در آمد دولت همان است که آقای معاون وزارت دارایی خواندند.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد کفایت مذاکرات آقایانی که با کفایت مذاکرات در ماده اول موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد امروز چون روز سؤالات بود حالا سؤالات به عمل می‌آید و آن چهار ماده در جلسه بعد (عده‌ای از نمایندگان- حالا اجازه بفرمایید همان لایحه مطرح باشد سؤالات بماند برای دفعه بعد
قنات‌آبادی- آقای شوشتری هم موافقند که سؤالات بعد باشد.
رئیس- آقای شوشتری من می‌گویم بفرمایید شما آنجا ایستاده‌اید و حرف می‌زنید بفرمایید.
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای پیراسته
پیراسته- بنده یک سؤال دارم از دولت که تقدیم می‌کنم.
رئیس- بسیار خوب بدهید آقای شوشتری.
۷- سؤال آقای شوشتری راجع به معادن سبزوار و جواب آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی
شوشتری- باز هم بسم الله الرحمن الرحیم
آقایان متأسف نباشند اگر در یک موضوع اساسی که همه آقایان در اصل موضوع متفقند از نظر منافع مملکت و یا مضار ناشیه است از تسامح و تساهل ممکن است برای مملکت پیش بیفتد و پیش بیاید یک جلسه با مطالعه معطل بشود اشکالی ندارد اصل موضوع که متفق‌العلیه بوده است نباید عصبانی کند و حرف‌هایی زده شود بعضی از همکاران مجلسین که باید با آزادی فکر عرض‌شان را بکنند متأثر بشوند و یک مطلبی گفته شود و بعداً ندامت بیاورد یک قدری فکر بکنید سؤال بنده که در آن تاریخ داده شد در آن تاریخ نظرم به یک قسمت بود در اثر تحقیق و رسیدگی و تشخیص و طبقه خرد دانستم که عموم نمایندگان محترم را هم هر یک به حوزه انتخابیه خود متذکر کنم سؤالم مربوط به معادن سبزوار است امام مفهوم سؤالم از نظر اصول راجع به تمام معادن مملکت است آقایان محترم جناب آقای کاشانی معادن ایران به وضع حاضر با تشخیصات عملی که داده می‌شود اگر من درباره سبزوار سؤال کردم از نظر وظیفه‌ای است که دارم.
رئیس- آقایان بیرون تشریف نبرید جلسه از اکثریت می‌افتد بفرمایید آقای شوشتری.
شوشتری- از نظر علاقه‌ای که مملکت به این سؤال دارد و از نظر وظیفه‌ای که دولت دارد راجع به تمام معادن مملکت.
رئیس- آقای خرازی تأمل بفرمایید
بیرون تشریف نبرید مجلس از اکثریت می‌افتد.
شوشتری- چون من یک مطلبی در کابیه آقای صدرالاشراف یک وقتی شنیدم یک جاهایی از مازندران و کوهسارهای دیگر را محصور کرده‌اند و سنگ‌های آنها را شوری‌ها می‌برند بدون آنکه تا امروز اظهار کرده باشم حرکت کردم و رفتم پیش آقای صدرالاشراف گفتم شما مردم محترمی هستی آقایی، الان من این طور شنیدم که آنجاها را غرق کرده‌اند و نمی‌گذارند ایرانی‌های محترم به خانه خودشان وطن خودشان بروند و احجاری از آنجا می‌برند که این احجار را می‌گویند اورانیوم است به من می‌گویند برای لوازم مواد اتمی است آقای صدرالاشراف در کابینه‌اش تحقیق کرد گفت می‌فرستم تحقیق کنم فرستاد تحقیق کرد و تصدیق هم کرد و البته وقتی که یک قشون متجاوزی برخلاف اصول آمد مملکت ما را اشغال کرد و چشم همه ایرانی‌ها را گریان کرد و دل همه ما را به تأثر انداخت دولت نمی‌توانست وظیفه خودش را انجام بدهد اما امروز وضع حاضر به دولت اجازه می‌دهد که من سؤال کنم و بپرسم نسبت به معادن مملکت که اگر ما به فکر و اندیشه باشیم و استفاده کنیم هزار مرتبه از نفت مهمتر خواهد شد و همان‌طور که عنایت باریتعالی مملکت ما را مستغنی کرده از استقلال فکری و تجربه عملی و اساسی که داریم. برای این مردم یا برهنه استفاده بکنیم که در اینجا در مجلس شورای ملی بحث شد که از عواید تریاک ۸۰۰ هزار تومان امسال درآمد دولت بشود یا این که متخصصین بگویند که قاچاقی کاشته‌اند و آنچه که به دست دولت می‌رسد ۳۰۰ میلیون است ما ممکن است افکاری داشته باشیم خسارت را جبران کنیم نظر آقای خرازی و تمام آقایان نمایندگان محترم را هم نأمین کنیم که برای معادن خود یک فکری بکنیم ما این اراداتی که داریم کارمان بی‌بندوبار است آقای کاشانی وضعیت ما همان‌طوری که خودتان می‌بینید مطالعه نمی‌کنید خراسان زرخیز، خراسانی که مملو است از غنا و ثروت یک آقای محترمی بود که با کمال مشروعیت من از او دفاع می‌کنم کریم آقا دوز جمهری بر علیه او بود من از او حمایت کردم این آقا با دست تهی راجع به معادن سنگ که الان آثارش در تربیت‌حیدریه و تمام مملکت هنوز هست فعالیت کرد امر و الحمدالله ساحب آلف و الوف شده است و بنده ناچارم طوری تذکر بدهم که بقیه مردم را هم بادی صاحب ثروت کرد وقتی که مرد متمکن شدند وقتی از راه مشروعه یعنی منافع تحت و الاراضی چه معادن سبزوار و چه غیرسبزوار استفاده کردند البته باید بطوع و رغبت تصدیق کرد که آن افکار شوم‌چی در ملت مسلمان خداپرست ایران ممکن نیست که رسوخ کند این موکول است من السّاعه موکول نمی‌کنم جناب آقای رضایی ابداً مربوط به ایشان نیست ایشان یک نماینده‌اند بنده هم یک نماینده به نماینده هم که سبک و سنگین ندارد من شنیده‌ام در معادن سبزوار مواد اتمی و اورانیوم در همین سفک‌ها که می‌رفتند و ما نمی‌رویم که تحقیق کنیم که قیمت واقعی آنها چیست دیگران استفاده می‌برند ای کاش تمام استفاده‌اش را ایران می‌برد آقا من می‌خواهم استفاده بکنم آقا من می‌خواهم بدانم که معادن سبزوار چقدر است من می‌خواهم بفهمم معادن تربت چیست من می‌خواهم بفهم معادن فارس چیست من می‌خواهم بفهم دره نفت در گرگان و منابع زرخیز گرگان حقیقتش چیست من وکیلی هستم که باید برای مملکت مثل سایر نمایندگان حقایق را بگویم من می‌خواهم شما که وزیر اقتصادید که انشاالله از روی تشخیص از روی آماری صحیحی که است و کاملاً به قضاوت خودتان مربوط است آنچه فعلاً در دسترس است معادنش چیست و نحوه استخراجش چیست برای دولت چه فوایدی می‌دهد مردم چه نتیجه‌ای می‌گیرند آیا این درآمدها به جیب خارجی‌ها می‌ریزند یا به جیب داخلی و مملکت ما می‌ریزند چون در مملکت ما اگر کسی بدون اجازه برود کار بکند استفاده بکند اما توی جیب مملکت بریزد بنده موافقم به خاطرم است استدعا می‌کنم توجه بفرمایید یک روزی وارد شدم بر مرحوم رضاشاه کبیر انا راله برحانه فرمودند راجع به این چه می‌گویی یک کسی را فرمودند با یک عبارتی که این کس فلان است و معادن خاک سرخ من فهمیدم که رفته‌اند و فساد کرده‌اند مرحوم حاجی‌معین بوشهری جداً آقای باقر آقا است عرض کنم به بنده فرمودند جواب بده عرض کردم صحیح بگویم یا ذهن مبارک شاهنشاه را مشوب سازم فرمودند باید صحیح بگویی گفتم قربان مملکت ایران وقتی مملکتی می‌شود که اقلاً دو میلیون حاجی‌معین بوشهری دو ملیون حاجی‌امین‌الضرب میلیارد داشته باشد با سید محمدعلی شوشتری و آقای نیاری و یک دسته فقیر این مملکت مملکت نمی‌شود این مردم بیرون آورده خاک را لیره آورده مقدارش ره به جیب زده مقداریش را به دولت زده مقداریش را به کارمند داده من و همه نمایندگان موافقیم که ایرانی استفاده کند اما خارجی سر ما کلاه نگذارد خدا شاهد است خدا شاهد است خدا شاهد است صرفا سؤالم برای این بود که این حرف‌ها امروز زنده بشود تا امروز شالوده‌ای را بریزیم برای معدن‌های مملکت به داخلی بگویم بیایند استفاده بکنم اینجا صورت داشته باشیم یک وکیل و نماینده محترمی که می‌آید مجلس شورای ملی می‌نشیند بداند ۷۰۰ معدن است ۸۰۰ معدن است چقدر است.
رئیس- آقای شوشتری یک ربع گذشته آخر سؤال وقت و ترتیبی دارد.
شوشتری- الان تمام می‌کنم بنده سؤالم روی تمام مملکت است بنده اصلاً فضولم چون عادت طلبگی به مباحثه هم دارد به این جهت است که می‌روم تحقیق می‌کنم رسیدگی می‌کنم ما مستغنی هستیم این غنای ما را نباید دیگران ببرند و ما عریان باشیم من این سؤال را که کردم ناظر به شخصی نبوده است ناظر به این بوده که سوءتفاهم نباشد فقط و فقط معادن سبزوار و کاشان و اصفهان و فارس و زنجان کرمان همه جا تمام مملکت را می‌خواهم و گمان می‌کنم این عرض بنده سویدای قب عموم نمایندگان محترم ملت ایران است که می‌خواهد از این مسائل مستحضر باشند.
رئیس- آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی
کفیل وزارت اقتصاد ملی- سؤال جناب آقای شوشتری راجع به معادن سبزوار بود ولی اینجا بیشتر روی کلیاتی رفته‌اند و خودشان هم فرمودند که سبزواری‌ها نه بود و مقصودشان تمام کشور است همان‌طور که فرمودند تصدیق می‌کنم که منابع طبیعی بسیار زیادی هست که تاکنون هنوز استخراج نشده و متأسفم که عرض بکنم که آمار صحیحی هم در دست نداریم نه این که نداریم داریم ولی آنچه که ایشان می‌خواهند نداریم و با آن قانونی که مکلف بودیم در ظرف سه ماه بدهیم با آن قانون همه کارها از این حیث پیشرفت خواهد کرد و اطلاعاتی هم خواهیم داشت برای گرفتن اطلاعات تنها گفتن اشخاص کافی نیست سند می‌خواهد رفتن می‌خواهد تخصص می‌خواهد که حالا کم داریم (صحیح است) بنابراین بنده به جناب آقای شوشتری عرض می‌کنم که با اجرا و تصویب آن قانون از طرف مجلسین ما هم سرمایه‌های داخلی را به کار خواهیم انداخت و هم سرمایه‌های خارجی را خواهیم آورد و هم متخصص برای پیدا کردن اطلاع و آمار و اطلاعات کامل خواهیم داشت اما این که می‌فرمایید شخصی سوءاستفاده می‌کند یعنی خارجی‌ها معادن ما را ارزان می‌خرند این یک مطلب تجارتی است بیبشتر سنگ‌های معادن قیمت بین‌المللی دارد و هیچ تاجری هم که صادرکننده است حاضر نیست که سنگ معدنش را ارزان‌تر بفروشد مطلب دیگری فرمودند که این معادن اورانیوم دارند حرف زیاد می‌زنند جناب آقای شوشتری البته بنده دفعه اول که می‌شنوم در معادن سبزوار اورانیوم وجود دارد بنده دستور می‌دهم که تحقیق بکنند و هر چه که خارج می‌شود مورد تجزیه و رسیدگی متخصصین قرار بگیرد تا حالا همچون چیزی بنده نشنیده‌ام معهذا چون فرمودند ممکن است اورانیوم داشته باشد تأکید خواهم کرد که رسیدگی بشود اما راجع به اصل سؤالی که فرمودند برای معادن سبزوار سؤالی در سه قسمت است اول این که چه نوع معادن در سبزوار استخراج می‌شود و چه کسانی استخراج می‌کنند چه قدر به وسیله شخص چقدر به وسیله دولت و در سبزوار چقدر معدن هست در سبزوار دو تا معدن دولتی است یکی معدن مس عباس‌آباد سبزوار است که در دست دولت است یکی هم معدن کرومیت است که مال فرومد سبزوار است این دو را فقط دولت استخراج می‌کند معادن دولاتی است اما معدن غیردولتی طرز بهره‌برداری از معادن را برای استخراج آقایان بنده عرض می‌کنم چه طوری است اول هر کسی باید تقاضای اکتشاف بکند بعد اجازه اکتشاف بگیرد بعد از اجازه اکتشاف را گرفت در مدت معینی باید بگوید که من فلان معدن را کشف کردم و پروانه کشف بگیرم این پروانه کشف حقی به او می‌دهد که یا خودش بهره‌برداری بکند و یا به دیگری بدهد بعد هم تقاضای بهره‌برداری بکند و بهره‌برداری ممکن است خودش یا دیگری باشد (یکی از نمایندگان- اگر مالکی داشته باشد) البته حق تقدم خواهد داشت ما الان ۷۸ تقاضا داریم این را عرض کنم که فقط از سال ۱۳۳۰ معادن تابع وزارت اقتصاد شده است و بنده آن چه عرض می‌کنم مربوط به وزارت اقتصاد ملی است و قبل از این که معادن با وزارت اقتصاد ملی بوده است و آن را بنده اطلاعی ندارم خیال می‌کنم جنابعالی هم مورد سؤال‌تان نیست از آن وقت تا حالا ۷۸ تقاضا شده است که اکتشاف کنند از این ۷۸ تقاضا ۱۵ تاشان پروانه کشف گرفته‌اند یعنی متخصص رفته و دیده و گفته‌اند که این کشفی که کرده درست است و پروتانه به دستش داده است از این ۱۵ فقره ۹ فقره را مشغول بهره‌برداری شده‌اند بیشتر معادن سبزوار کرومیت است یعنی همه‌اش کرومیت است به غیر از مس عباس‌آباد که در دست دولت است تمام کرومیت است یعنی تمام آنهایی که بهره‌برداری می‌شود تمام کرومیت است که صورتش را خدمت آقایان عرض می‌کنم این معادن تمام کرومیت است. بنابراین نوع معادن را عرض نمی‌کنم چون تمامش کرومیت است و اسم معادن را عرض می‌کنم شمال فرومد شمال شرق فرومد، مغرب فرومد، رازقند، شرق سبزوار، قریه دوزشور آب، قریه دوز چشمه‌سر، شورآب، نورآباد، اولکا و باغ جرمهر، مهرو دو شرکت وجود دارد در آنجا و دو شخص هم هستند که استخراج می‌کنند شرکتش یکی شرکت کرومیت ایران یکی شرکت کرومیت با مسئولیت محدود که اولی پنج معدن دارد از این پنج معدن یکی‌اش را بهره‌برداری می‌کنند و دومی ۷ معدن دارد و دومی هشت معدن دارد از این ۸ معدن شش معدنش را بهره‌برداری و استخراج می‌کنند اولی مال کرومیت ایران است که پنج معدن دارد و دمی شرکت کرومیت مسئولیت محدود است که خودش هشت معدن دارد دو نفر هم غیرشرکت است یکی آقای سلیم اصغرزاده و دیگری نایین اصغرزاده که آنها هم معادن شهر را دارند
که خودشان کشف کرده‌اند و خودشان بهره‌برداری می‌کنند اما راجع به درآمدی که می‌فرمایید باید درآمد زیادی داشته باشد طرز این است که از وقتی که اجازه بهره‌برداری گرفتند از روی اول بهره‌برداری باید در ظرف شش ماه بگویند که چه عملی کرده‌اند و بازرس برود ببیند که میزان استخراج آنها چقدر است صحیح است) این نیست و اگر صحیح نیست اجازه صدور ندهد و البته یک دو ماه هم طول می‌کشد تا این رسیدگی‌ها بشود چون بیشتر این ماده در آذرماه پارسال اجازه بهره‌برداری گرفته‌اند بنابراین مسلماً هنوز شش ماه نشده یعنی شش ماه شده ولی رسیدگی بعد از شش ماه که باید گزارش بدهد تمام نشده غیر از یک معدن که در مرداد پارسال بوده است بقیه همه در آذر و اسفند پارسال بوده است که اجازه بهره‌برداری داده شده و ممکن است که دیرتر هم شروع کرده باشند به بهره‌برداری معهذا آنچه در این مدت وصول شده از معادن دولتی در پارسال معادن دولتی زیاد درآمد ندارد ۳۰۴ هزار تومان است و از معادن یک فقره شرکت کرومیت ایران ۵۶۷ هزار ریال داده است و آن شرکت دیگر ۲۸۰ هزار ریال داده است (شوشتری- جمعاً چه قدر است؟) ۵۶۰ و ۲۸۰ یا ۸۵۰ یا ۸۴۰ هزار ریال البته عرض کردم که باید بیاید اطلاع بدهد و بازپرس برود رسیدگی بکند و بگوید چقدر استخراج شده و اجازه صدور بدهد بنابراین شش ماه تازه دارد شروع می‌شود و عوایدش چه قدر نیست که تصور کنیم هر سال این‌قدر خواهد بود.
اولش است بنده تصور می‌کنم نسبت به مورد سؤالاتی که مورد نظر آقای شوشتری بود جواب عرض کردم و آن کلیات را عرض کردم به خودشان که فرمایشات‌تان که صحیح است ما این منابع طبیعی‌مان را بایستی باید تعیین بکنیم که کجا هست و چه‌ها است و چه جور می‌شود از آن استفاده کرد با تصویب لایحه جدید که تقدیم خواهد شد مسلماً با نهایت سرعت در این کار اقدام خواهد شد.
رضایی- اجازه می‌فرمایید.
رئیس- در چه مورد؟
رضایی- از ماده ۷۸ می‌خواهم استفاده بکنم.
رئیس- بسیار خوب محفوظ می‌ماند یا برای موقع خودش آقای شوشتری.
شوشتری- فرمایشات آقای کاشانی تا حدی مطلب را شگفت و روشن کرد ولی این موضعی که فرمودند از سه معدن و برای شش ماه هنوز بیلان کامل داده نشده و هنوز باید از نظر بیلان و فرستادن بیرون سال تکمیلی به انتهایش برسد و بتوانیم توضیح کامل بدهیم ولی اجمالاً آقایان از همین سه معدن سی‌صد و چند هزار ریل درآمد دارد پس معلوم می‌شود که اگر روی آن قلمی که فرمودند اگر از معادن در تمام سال ما بهره‌برداری بکنیم نسبت به یک سبزوار یک شهرستان کوچک می‌توانیم یک استفاده سرشاری برای مملکت فراهم کنیم باز این را عرض می‌کنم خیلی هم تشکر می‌کنم از شما از موقعی که مفتخر بوده‌ایم به جاورکشی و خاکروبه‌کشی آستان مقدس سلطان‌علی‌ابن موسی‌الرضا که امیدوارم همه ما در زیر ظل عنایت و پرچم رحمت او همان طور که حضرت رضا مملکت ما را همیشه حفظ کرده است همه ما زیر نظرش باشیم من نظرم است می‌رفتیم به کوهی با مرحوم اسدی.
رئیس- آقای شوشتری مختصر صحبت بفرماییدو
شوشتری- یک تذکری است قربان.
رئیس- دفعه دوم را با کمال اختصار بفرمایید اسدی را چه کار کردند مربوط به موضوع نیست.
شوشتری- با کمال اختصار عرض می‌کنم ما پنبه‌کوهی پنبه‌نسوز پیدا کردیم در سه جا و این پرونده دارد پنبه‌کوهی را می‌دانید چه قیمتی دارد من این تذکری که دادم آقا توجه بفرمایید بقیه مملکت را هم توجه بفرمایید و بعد از استدعا دارم یک صورت جامعه‌ای که تمام نمایندگان و همه مملکت از آن استفاده ببرند که شاهنشاه عظیم و شان ما هم همین نظر را دارند این صورت را در دسترس مجلس نمایندگان بگذارید که مردم بفهمند که قدم‌به‌قدم افرادی پیدا می‌شوند خدمت به مملکت و جامعه می‌کنند.
رئیس- آقای ارسلان خلعتبری
خلعتبری- بنده حالم مساعد نیست اجازه بفرمایید برای جلسه بعد.
۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله معاون وزارت راه
رئیس- آقای مهندس خسرو هدایت
مهندس خسرو هدایت (معاون وزارت راه)- یک لایحه‌ای است راجع به معافیت برقی که راه‌آهن تولید می‌کند و در کارگاه‌های خودش به کار می‌رود تقدیم می‌کنم.
۹- بیانات آقای رضایی به عنوان ماده ۸۷ آئین‌نامه داخلی
رئیس- آقای رضایی شما از ماده ۱۸۷ استفاده می‌کنید (رضایی- بله بفرمایید)
رضایی- مطالبی که آقای شوشتری به بهره‌برداری معادن سبزوار فرمودند و یادآوری و تذکری فرمودند که دولت باید نظارت بکند بنده خودم یکی از بهره‌برداران معادن هستند اظهارتشکر می‌کنم اما یک مطلبی اینجا صحبت شد که سنگ‌های معدنی که از سبزوار صادر می‌شود ممکن است اورانیوم داشته باشد و این توهم برای ایشان پیش آمده است از ناحیه سبزوار فقط سنگ کرومیت صادر می‌شود و قریب دوهزار و پانصد در این معادن مشغول کار هستند تجزیه کامل اینها را که ما داریم از اورانیوم چیزی در آنجا پیدا نمی‌شود همین چند وقت پیش که راجع به اورانیوم ایران اطلاعاتی داده شد در اداره معادن تا آنجا که بنده اطلاع دارم این اطلاعاتی که اینجا دادند هیچ نوع سابقه ندارد و فقط و فقط گفتند در حدود انارک و آنجاها ممکن است اورانیوم داشته باشد و آن هم راجع به عیارش هیچ معلوم نیست که می‌تواند جنبه تجارتی پیدا کند یا نه چون تنها وجود یک سنگ صرفاً کافی نیست و عیارش باید به حد کافی باشد تا از تجارتی هم کار کردن صرف بکند و صدورش هم صرف بکند.
۱۰- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم جلسه بعد روز پنجشنبه دنباله لایحه منع کشت خشخاش (مجلس یک ربع بعدازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت