مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ بهمن ۱۳۰۷ نشست ۲۳

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم

قوانین بنیان ایران نوین
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ بهمن ۱۳۰۷ نشست ۲۳

مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ بهمن ۱۳۰۷ نشست ۲۳

مذاکرات مجلس

دوره هفتم تقنینیه

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۴ بهمن ماه ۱۳۰۷ مطابق ۱۲ شعبان المعظم ۱۳۴۷

جلسه: ۲۳

صورت‌مجلس روز پنجشنبه ۴ بهمن‌ماه ۱۳۰۷ مطابق ۱۲ شعبان‌المعظم ۱۳۴۷

فهرست مطالب:

۱- تصویب مرخصی آقایان حاج میرزا حبیب الله امین – جلایی - دبستانی

۲- مذاکره نسبت به خبر کمیسون محاسبات مجلس راجع به تمدید استخدام مسیو ماریورویدا متخصص کاغذسازی برای مدت دو ماه و تصویب آن

۳- شور اول نسبت به خبر کمیسیون قوانین مدلیه راجع به واگذاری قروال‌خانه‌ها و اراضی بائره به بلدیه‌ها

۴- مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اضافه مسیو هس به عنوان مشاور حقوق دوایر دولتی و تصویب آن

۵- اقتراع اسامی دوازده نفر از آقایان نمایندگان برای شرفیابی حضور اعلیحضرت همایونی برای روز تولد حضرت حجت

۶- قانون تمدید کنترات مسیو مازیو رویدا متخصص کاغذسازی برای مدت دو ماه

۷- قانون اجازه پرداخت سالی پنج هزار تومان علاوه بر حقوق معاصی مسیو هس به عنوان مشاوری حقوق دوایر دولتی

(مجلس یکساعت و سه ربع قبل از ظهر بریاست آقای دادگر تشکیل گردید)

(صورت مجلس پنجشنبه ۲۷ دی را آقای اورنگ قرائت نمودند)

غائبین بااجازه جلسهٔ قبل

آقایان: حیدری- افخمی- میرزاحسن خان وثوق- عمادی- آشتیانی- مفتی- ملک مدنی- تیمورتاش- محمد آخوند.

غائبین بی اجازه جلسه قبل

آقایان:شریعت زاده- اکبرمیرزا مسعود- اعظم زنگنه- حاج میرزا حبیب الله امین- آقازاده سبزواری دبستانی- حاج رحیم آقا- میرزا ابوالفضل- جلائی-محمدتقی خان اسعد- شیخ محمد جواد- حاج حسین آقا مهدوی- آقا شیخ علی مدرس- حاج حسن آقا ملک- حاج غلامحسین ملک-

دیرآمدگان بااجازه جلسه قبل

آقایان: دکتر سنگ- آصف-

دیرآمدگان بااجازه جلسه قبل

آقایان: طباطبائی دیبا- زوار- محمد ولی میرزا- عدل- اسدی- عراقی- قوام- حکمت- امیر حسینخان.

رئیس- آقای مؤید احمدی.

مؤید احمدی- آقای دبستانی را غائب بدون اجازه نوشته‌اند در حالتی که ایشان استجازه کرده بودند و برای کارفوری به کرمان رفته‌اند.

رئیس- راپورت استجازه ایشان در ضمن راپورتهای کمیسیون عرایض الان قرائت می‌شود

آقای عدل.

عدل- اولا بنده رادیر آمده بی اجازه نوشته‌اند بنده نیم ساعت تاخیر کردم و استجازه کردم گمان می‌کنم استجازه من حضور مبارک نرسیده والا استجازه کرده بودم عرض دوم بنده راجع به یک مسئله اینست که آنروز آقای آقا سید یعقوب اینجا راجع به قسمت ذبایح که مخالفت کردند بنده خدمت ایشان عرض کردم و بعرض مجلس رساندم که دولت فقط ذبایح عید اضحی را مجزا کرده بود و کمیسیون نذورات را علاوه کرد حتی اینجا تکرار هم کردم که در لایحه دولت نذورات نبود اینرا اگر چه در صورت مجلس ذکری ازش نکرده‌اند ولی در جراید اینطور نوشته‌اند که بنده عرض کردم که نذورات اهمیتی ندارد و مردم بدهند

آقاسید یعقوب- فرمودید آقا.

عدل- بنده عرض کردم که اینرا کمیسیون علاوه کرد آقایان اعضاء کمیسیون اینجا حاضرند که این مسئله در کمیسیون علاوه شد که ذبایحی که برای نذورات است معاف باشد.

رئیس- تصحیح می‌کنیم آقا. آقای زوار.

زوار- بنده را غائب بی اجازه نوشته‌اند بنده ابا ندارم از اینکه جریمه بشوم برای اینکه بنده مکرر عرض کرده‌ام که باید کسی حقوق بگیرد که روی این صندلی نشسته باشد والا نباید حقوق بگیرد ولی استدعا می‌کنم بفرمائید که یک دقتی در صورت حاضر و غائب بکنند و مخصوصا جلسه گذشته بنده سر ساعت حاضر بودم.

رئیس- تحقیق می‌کنیم و اصلاح می‌کنیم در صورت مجلس دیگر نظری نیست.

(گفته شد خیر)

رئیس- صورت مجلس- تصویب شد چند فقره راپورت از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

خبر مرخصی حاج میرزا حبیب الله امین

نمایندهٔ محترم آقای حاج امین اصفهانی برای رفع اختلاف یک موضوع مهمی که راجع است به عموم اهالی اصفهان تقاضای ۲۰ روز مرخصی برای مسافرت به آن صوب نموده از تاریخ حرکن کمیسیون در جلسه ۲۲ دیماه تقاضای معزی الیه را تصویب و اینک خبر آن را تقدیم می‌دارد.

رئیس- آقای اعتبار.

اعتبار- موافقم.

رئیس-آقای وثوق لابد موافقید.

آقاسید مرتضی وثوق- بلی.

رئیس- رای می‌گیریم بمضنون این راپورت موافقین قیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد.

خبر مرخصی آقای جلائی

نماینده محترم آقای جلائی بواسطه همان علت که آقای حاج امین اظهار داشته‌اند تقاضای ۲۰ روز مرخصی بواسطه مسافرت به اصفهان نمودند کمیسیون نیز از تاریخ حرکت تقاضای ایشان را تصویب و خبر آنرا تقدیم می‌دارد.

رئیس-رای گرفته می‌شود به مرخصی آقای جلائی موافقین قیام فرمایند

(عده قیام نموده و چند نفری قبل از شماره جلوس می‌نمودند)

رئیس- تأمل بفرمائید. موافقین قیام فرمایند.

(اکثرا قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد

خبر مرخصی آقای اکبر میرزا مسعود

نمایندهٔ محترم آقای اکبرمیرزا مسعود بواسطه همان علتی که آقای حاج امین اظهار فرمودند مسافرت خودشان را به اصفهای لازم و تقاضای ۲۰ روز مرخصی از تاریخ حرکت نمودند کمیسیون نیز تقاضای ایشانرا تصویب و اینک خبر آنرا تقدیم می‌دارد.

رئیس آقای فیروزآبادی.

فیروزآبادی-بنده امروز دیگر نمی‌خواستم دراین امر مرخصی‌ها مخالفت کنم اما دیدم خبر مرخصی تندتند می‌آید ویکی دوسه تانیست و عده می‌خواهند مرخصی بگیرند در صورتیکه بحمدالله هیچکدام از این سه نفر محتاج هم نبودند بنده می‌خواستم مخالفت کنم و بعد دیدم دومی هم شروع شد اینها هم محتاج نیستند اینها که فقیر نیستند خوب است لااقل استفاده از حقوقشان نکنند و بماند برای فقرا انگار کنند از جیبشان اعانتی به فقرا کرده‌اند.

رئیس- آقای رفیع

حاج آقا رضا (رفیع)- من از تبعیض آقای فیروزآبادی حقیقة خیلی متأسفم برای اینکه همیشه از اول آقا مخالفت می‌فرمودند و مجلس هم رای می‌داد تبعیض دیگر یعنی چه سه فقره خبر مرخصی خوانده شد در دو فقره اول فرمایشی نفرمودند و بایک مرخصی مخالفت می‌فرمایند اینرا هم که فرمودید حقوق خودشان را به فقرا بدهند البته خود آقایان اینرا رعایت خواهند کرد و خوب است آقا موافقت بفرمایند بعد اگر فرمایشی دارند بخود آقایان بفرمایند البته اطاعت خواهند کرد.

رئیس- رای گرفته می‌شود به مرخصی ۲۰ روزه آقای اکبر میرزا مسعود موافقین قیام فرمایند.

(عده کمی قیام نمودند)

رئیس- تصویب نشد.

خبر مرخصی آقای دبستانی

نماینده محترم آقای دبستانی بواسطهٔ گرفتاریهای شخصی و رفع اختلاف جهت احداث خیابان جدید التأسیس در شهر کرمان تقاضای ۲۰ روز مرخصی از ۲۷ دیماه رای مسافرت به آن صوب نموده کمیسیون در جلسه ۲۳ دیماه تقاضای ایشان را تصویب و اینک خبر آنرا تقدیم می‌دارد.

رئیس- آقای مؤید احمدی

. مؤید احمدی- موافقم.

رئیس- آقای روحی.

روحی- موافقم.

رئیس- آقای کازرونی.

کازرونی- موافقم.

رئیس- آقای فیروزآبادی.

فیروزآبادی-عرض کردم بنده امروز نمی‌خواستم مخالفت کنم ولی دیدم کار عقبه پیدا کرده است

آقای دبستانی نمیدانم مهندس هستند چه تخصص در این فن دارند که می‌خواهند آنجا تشریف ببرند یا دولت در آنجا مهندس ندارد که می‌خواهند ایشان را جهت مهندسی بفرستند؟ بنده نمیدانم این چه ترتیبی است و به چه ملاحظه که ایشان اجازه می‌خواهند بگیرند و تشریف ببرند آنجا بجهت مهندسی با استفاده از مال مردم؟

آقاسید مرتضی وثوق (مخبر کمیسیون عرایض و مرخصی) در خبری که عرض شده است این مفادی را که آقا فرمودند

مستفاد نمی‌شود که آقای دبستانی برای مهندسی رفته باشند ایشان یک گرفتاری داشته‌اند وبعلاوه یک خیابانی در کرمان می‌خواستند احداث نمایند و یک اختلافاتی بین اهالی تولید شده بود ایشان تشریف بردنشان برای رفع اختلاف اهالی بوده است نه برای نقشه کشی خیابان باین جهت کمیسیون عذر ایشان را موجه دانسته و رای داده است.

رئیس- رای گرفته می‌شود به خبر مرخصی آقای دبستانی موافقین قیام فرمایند.

(اکثر نمایندگان قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد خبر کمیسیون محاسبات مجلس در خصوص متخصص کاغذ سازی مطرح است

(به شرح ذیل خوانده شد)

کمیسیون محاسبات لایحه نمرهء۱۲۷ ادارهٔ مباشرت مجلس را دائر به تمدید کنترات مسیو ماریورویدا متخصص کاغذسازی رابرای مدت دوماه تحت شور و مطالعه قرار داده و ماده واحده ذیل را تصویب و اینک خبر آنرا به مجلس مقدس تقدیم می‌نماید:

ماده واحده-مجلس شورای ملی به اداره مباشرت اجازه می‌دهد که قرار داد استخدام مسیو ماریورویدا متخصص کاغذسازی راازتاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۰۷ تا ۱۷ فروردین ماه ۱۳۰۸ از قرار ماهی پانصد تومان با رعایت تمام مقررات قرارداد فعلی استخدام مشارالیه امتداد داده و وجوه مذکوره رااز محل سرمایهٔ کاغذ سازی تادیه نماید.

رئیس- آقای آقاسیدیعقوب.

آقاسیدیعقوب- بنده مقدمة یک چیزی عرض کنم که آقایان توجه بفرمایند در این مسئله کاغذسازی این یک خدمتی بودکه مجلس ششم اقدام کرد و این خیال از آنجا تولید شد و اگر آقای فیروزآبادی بادیگران مخالفت در بعضی از چیزها می‌کنند یک نظر اساسی آن این است که صرفه جوئی به منفعت این کارخانه کاغذسازی بیشتر بشود و گمان می‌کنم این یک مسئله بود که در دورهٔ ششم همه ما متفق بودیم که از این صرفه جوئی که در بودجه مجلس می‌شود یک کار اساسی کرده باشیم و یک کارخانه کاغذسازی بیاوریم که شاید بیشتر دخل به مملکت برسانیم از این نقطه نظر بوده و نظر مخالفت من هم در اینجا این بوده که این متخصص را که ما آورده‌ایم ازخارج همچو اطلاع پیدا کردم که رفته است و عملیاتی کرده است بنا بود عملیات این شخص بعرض مجلس برسد ولی هنوز بعرض مجلس نرسیده است و چون بنده مستحضر نیستم خواستم در تحت عنوان مخالفت از آقای ارباب کیخسرو که از طرف مجلس اختیار داده شده است به ادارهٔ مباشرت و در آنجا اداره کننده هستند و اطلاعاتی دارند در این باب اطلاعاتی بدهند که این متخصص که رفته است دراین مدت عملیاتش چه بوده است و چه امیدواری هست که این شش ماه که این شخص را استخدام کرده‌ایم و قریب دو هزار تومان سه هزار تومان باو پول داده‌ایم و حالا هم می‌خواهیم هزار تومان دیگر باو بدهیم منافعش چه چیز است؟ چون رسماٌ اطلاعی پیدا کنم بعد بنده هم موافقم.

رئیس- آقای ارباب کیخسرو.

ارباب کیخسرو- بنده مسرور هستم اینجا عرض کنم یکی از خرجهائی که خیلی خیلی بجا شده همین است که ما این متخصص را آورده‌ایم و خوشبختانه ادارهٔ مباشرت نه اینکه فقط پشیمانی ندارد که این متخصص را آورده است بلکه خوش وقتی دارد که یک متخصص خیلی خوبی آورده است و این متخصص فوق آن شرائط کنترات و فوق آن نظریات ما خدمت کرده است حتی ایام اعیاد خودشان را هم تعطیل نکرده است ساعت و دقیقه نشناخته است ما همیشه سرکارش مراقب بوده است و کار خودش را بخوبی انجام داده است ما احصائیه‌های گمرکی مال چندین سال را جلو این متخصص گذاردیم که استخراج کند از آنها واردات بهر نقطه مملکت را ایشان مطالعاتشان را کردند حتی ایشان را آشنا کردیم با وزارت فوائد عامه که راجع به جنگل

ها تحقیقاتی بکند و بعد مامور شد به طرف گیلان و استراباد و مازندران و هفتاد روز طول مسافرتش در آ“ جاها بود و تحقیقات خودش را بعمل آورد و راپرت جامعی که بقدر یک کتاب است تهیه کرده وداده است که تحت ترجمه بود و ترجمه اش هم تمام شد و آن کتاب دیشب ترجمه اش به بنده رسید که هنوز مباشرین مطالعه در آن راپورت نکرده‌اند ولی‌آنچه از نتیجه راپرت معلوم است این است اولا مااین متخصص را وقتی که قصد کردیم بیاوریم برای این بود که با مطالعه کامل داخل در عمل بشویم که پول حیف و میل نشود که یک وقتی بگوئیم نمی‌توانیم (نمایندگان صحیح است) نتیجه راپرت او این است که می‌توانیم و موفقیت کامل حاصل است یکی از چیزهائیکه مشکل بود برای ما مسئله خمیرمایه بود که آیا اشجار فعلی ما نتیجه ممکن است بدهد که ما خمیرمایهٔ که برای کاغذ سازی لازم است از اشجار خودمان تهیه کنیم و محتاج به آوردن خمیرمایه از خارجه نشویم ایشان در نتیجه مسافرتی که کرده‌اند یک مقدار از چوبهای انواع اشجار را همراه آورده‌اند و بااینکه وسائل تجزیه برای ایشان کاملا فراهم نبود ایشان تجزیه کرده‌اند و بنده خشوقت هستم عرض کنم که این نمونه خمیرمایه هائی است که از چوبهای خودتان تهیه شده است (ورقه خمیرمایه راارائه نمودند) و نه اینکه تنها برای کارخانهٔ کاغذسازی خودمان کافی است بلکه امیدواری می‌رود که متدرجاٌ خزء صادرات مملکت بشود

جمعی از نمایندگان- احسنت

ارباب کیخسرو- عرض می‌شود نقشهٔ کارخانه را کشیده است و این نقشهء‌کارخانه است (نقشه راارائه نمودند) نقشهٔ جنگل را کشیده است و همهٔ اینها را فقط چیزی که لازم است برای ما مطالعه راپورت است که باید راپرت نتیجه اش بعرض مجلس برسد و آن وقت شاید احتیاج پیدا شود که مجلس یک تحقیقات دیگری را لازم بداند برای این امر لازم دانستیم که دو ماه دیگر پیشنهاد کنیم این شخص اینجا باشد که نتیجهٔ خرج و زحمات ما که با موفقیت تلقی شده است تکمیل شود اینرا هم عرض می‌کنم که این شخص جزء بیکارها نبوده است که ما استخدام کرده‌ایم این شخص خودش رئیس کارخانه کاغذسازی در ارژانتین جنوب آمریکا است چون ما با دولت ایطالیا طرف شده‌ایم که یک منخصص بیاوریم از این جهت آن دولت هم سعی کرده است که بهترین متخصص رابرای ما بفرستد حتی این دوماهی که ماخواستیم امتداد بدهیم او نتوانست راضی بشود که دوماه بیشتر اینجا بماند تلگراف کرده اجازه خواست اجازه به او دادند آن وقت اظهار موافقت کرد که ما دوماه دیگر او را استخدام کنیم و تصور می‌کنم بعد از آن خرجی که شده است و این موفقیتی که حاصل شده است در اصل مقصود لازم است که آقایان موافقت کنند که بیش از این موفقیت حاصل شود

بعضی از نمایندگان- احسنت

جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است

کازرونی- بنده مخالفم با کفایت مذاکرات

رئیس- بفرمائید

کازرونی- بنده میل دارم که صحبت بیشتر بشود و از خدمات آقای ارباب تشکر کنیم و تشویق از حسن خدمات تکرار بشود و چندان مخفی نماید این است که چون می‌گویند مذاکرات کافی است و محل برای تشکر نیست از این جهت عرض کردم با کفایت مذاکرات مخالفم. ر

ئیس- رای گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایان موافقین قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد رای گرفته می‌شود به ماده واحده با ورقه موافقین ورقهٔ سفید خواهند داد

(اخذ و شمارهء‌آراء بعمل آمده ۹۷ ورقهٔ سفید تعداد شد)

اسامی رای دهندگان

آقایان: فتوحی- دربانی- شیخ الملک- عدل

اسدی-ابراهیمی- مؤید احمدی- شهداد- فیروزآبادی- ملک زاده- گنجهء- صادقی- دکتر لقمان- خواجوی- افسر- مصدق جهانشاهی- سید محمدتقی طباطبائی- قوام- کفائی- فهیمی-اسکندری- طباطبائی وکیلی- محمدولی میرزا- بیات ماکوئی- مولوی- ظفری- دکتر طاهری-فرشی- ضیاء- موقر- شریفی- رهبری-الفت- عامری- ذوالقدر- علیخان اعظم-دهستانی- فولادوند- سهراب خان ساکینیان- ارباب کیخسرو- مقدم- کاشانی- احتشام زاده- دکتر امیر اعلم- ناصری- فرخی- مرآت اسفندیاری- حاج سید محمود- کازرونی- مصباح فاطمی-عبدالحسین خان دیبا- مجد ضیائی- عراقی- اعتبار- مهدوی- روحی- طهرانی- هزار جریبی- زوار- آصف- بزرگ نیا-شمیرانی- سید حسین آقایان-مرتضی قلیخان بیات- کلالی- افخمی- عباس میرزا-امین پور محسن- پالیزی- قراگوزلو- وهاب زاده- سید یعقوب- همراز- طباطبائی دیبا- لرستانی- بنکدار- مسعودی- جمشیدی- طالشخان-خان محمدخان حبیبی- رحیم زاده- امیر دولتشاهی- عمادی- میرزا یانس- حسن علی میرزا دولتشاهی- دکتر عظیما- نوبخت ملک آرائی- یاسائی- قاضی نوری- سید مرتضی وثوق- کیانوری- ایزدی- طلوع-لاریجانی- افشار.

رئیس- عدهء‌حاضرین ۱۰۲ به اکثریت ۹۷ رای تصویب شد خبر کمیسیون قوانین مالیه راجع به برگذاری قراولخانه‌ها به بلدیه شور اول مطرح است

(به شرح ذیل خوانده شد)

کمیسیون قوانین مالیه خبر سابق کمیسیون قوانین مالیه دوره ششم در خصوص واگذاری قراولخانه‌های سابق واراضی بائره دولت به بلدیه‌ها را مطرح و پس از توافق نظر نمایندهء‌دولت ماده واحده ذیل رابرای تصویب به مجلس مقدس پیشنهاد می‌نماید.

ماده واحده- دولت مجاز است املاک دولتی ذیل رادرهرشهری در صورتیکه برای احتیاج فعلی با مالی دوائر خود لازم نداند با اطلاع وزارت مالیه به بلدیه همان شهر واگذارنماید قراولخانها-سربازخانها-میدانها-اراضی بائره- باغات- بیوتات اراضی حریم دارالحکومه ها- بلدیه‌ها هر قدر از محلهای مزبور رابرای خیابانهای جدید و موسسات بلدی لازم است نگاهداشته و مابقی را با اطلاع وزارت مالیه بمزایده فروخته وجه حاصله را منحصراٌ بمصرف تاسیسات عام المنفعه همان محل خواهند رسانید.

رئیس- آقای افشار.

افشار- موافقم

رئیس- آقای آقاسیدیعقوب.

آقاسیدیعقوب- مخالفت بنده دراین ماده این است که دعوت می‌کنم آقای وزیر مالیه را و همین طور موافقین را که توجه کنند به اینکه عرض بنده چه چیز است نه مخالفت است برای اینکه ما می‌خواهیم یک خدمتی به بلدیه‌ها بکنیم بنده از این راه مخالفت نمی‌کنم بنده عرض می‌کنم که اینجا یک کاری ماکرده‌ایم که در واقع یک تعاونی خواسته‌ایم بابلدیه‌ها بکنیم نه اینکه ما می‌خواهیم یک چیزی به بلدیه‌ها بدهیم و خواسته‌ایم در واقع تقویت از آنها بکنیم؟ ولی این جوری که در این ماده پیشنهاد شده است (که درصورتیکه احتیاج نداشته باشد یا احتیاجاتمالی نداشته باشد) یعنی فعلا دست من رویش است یعنی همینطور که این مدت دست دولت رویش بوده است حالاهم رویش است و از دست خودش بیرون نمی‌کند وباز در تصرف دولت است به این معنی که هرگاه دولت احتیاجات نداشته باشد احتیاجات فعلی با احتیاجات آتی آن راواگذار می‌کند و بعد هم بلدیه آن اندازه‌ای را که برای محلهای خودش لازم داشته باشد نگاه بدارد ومابقی راباز بنظر وزارت مالیه بمصرف فروش برساند بنده اساساٌ در اینجا عرض می‌کنم که بعد از آنکه ما خودمان را معرفی می‌کنیم به حکومت ملی که دارای قوانین پارلمانی و حقوق بلدی هستیم عقیده مان این است که اهالی شهر مطابق قانون دارای حق هستند

وهر شهری دارای یک مرافقی است که مختص به خودش است یعنی بعد از آنکه قانون اساسی حکمفرما شد کلیهٔ چیزهائی که درشهر است مگر آن چیزهائی که مختص به ارگ سلطنتی است مال شهر است و مال بلدیه است عقیده بنده این است چرا؟ زیرا همان حقی را که قانون اساسی می‌دهد به ملت که در آسایش خودش نظر کند درشهرها هم آن چیزی که مرافق شهرها است مختص است به آن شهر که آزاد است وارد بشود در زندگانی خودش و از حقوق بلدی خودش استفاده بکند این اساس کاراست وتااین مدت ما هنوز این قدم اساسی رابرنداشته‌ایم در دوره ششم آقای محمدولی میرزا در این مسئله پیشنهادی کردند در کمیسیون بودجه آقای وزیر مالیه تشریف داشتند که بنده گفتم که اینرا عمومیت بدهیم و منحصر به بلدیه طهران نباشد ووقتی که ما می‌خواهیم این کاررا بکنیم و بعد از آنکه بناشد حقوق بلدیه هارا بدهیم در تمام مملکت این عقیده را پیدا کنیم مرافق شهر مال شهر است و پدربزرگ آن شهرهم بلدیه است پس این جاها مال بلدیه‌ها است دولت امروز می‌خواهد در تحت این ماده قانون (که من خیلی تقدیس می‌کنم که یک قدم برای خدمت کردن به شهرها برداشته است) این حق را به بلدیه هابدهد اینرا می‌خواهید واگذار کنید خیلی خوب واگذار کنید ودرآخر مااستثنا می‌کنیم که این مال بلدیه است ولی هرکجایش را که ادارهٔ مالیه ادارهٔ قشونی ادارهٔ معارف خواست از بلدیه بگیرد نه اینکه مال دولت باشد و هرکجایش را لازم ندارد به بلدیه داده شود اساس عرض بنده این است که این مال بلدیه است و دولت دست برمیدارد و به بلدیه‌ها واگذار می‌کند بعد اگر دولت احتیاج پیدا کرد در فلان جا فلان محلش را مثلا برای قراولخانه خواست یابرای کمیسری خواست یا برای معارف خواست بلامانع است و بلدیه می‌دهد نه اینکه مال من است و می‌خواهیم بدهم به بلدیه‌ها و همیشه هم بلدیه متزلزل باشد که از طرف دولت کی لازم می‌شود پس بگیرد نقطه نظر بنده این است و از این جهت است که عرض می‌کنم که این ماده هیچ فایده نمی‌دهد آن خدمتی را که ما می‌خواهیم به بلدیه‌ها بکنیم زیرا این میدانگاه‌ها این تفرجگاه‌ها و آن چیزهائیکه اینجا نوشته است حالا حالا ازش دست برداشته نمی‌شود ومامورین دولت دست برنمیدارند و به دست بلدیه نمی‌آید این عقیدهٔ بنده است و چون شور اول است مطابق همین عقیده پیشنهاد اصلاح می‌کنم شاید در شور ثانوی موافق همین پیشنهاد کمیسیون رای بدهد و بمجلس بیاید وبیشتر از این ماباید حق به بلدیه هابدهیم این است عقیده بنده.

رئیس- آقای افشار.

افشار-بعقیدهٔ بنده آقای آقاسیدیعقوب مخالف بااین لایحه نبودند بلکه برای تکمیل احتیاجات بلدیه‌ها می‌خواستند یک نواقصی که بنظرشان دراین لایحه می‌رسد آن نواقص را مرتفع بسازند یک مسئله اینجا هست که آقا باید تصدیق بفرمایند فرضا یک محلی قراولخانه است وامروز ادارهٔ قشونی بوسیلهٔ آن جاها رفع احتیاج می‌کنند مایک قانونی بگذرانیم و آن نقاط رااز ادارهٔ قشونی تحویل بگیریم وتسلیم بلدیه‌ها کنیم تصدیق میفرمائید دراین صورت که باز باید یک لایحه بیاید که برای ادارهٔ قشونی یک سرباز خانها وقشون خانهاتهیه کنیم درهر صورت این از یک جیب برداشتن وبیک جیب دیگر گذاشتن است عقیده بنده این است که آقا موافقت بفرمایند در قسمت قراولخانها و سربازخانها واینجور چیزها را مشمول این ماده بکنند و میدانها واراضی بائره وباغات سنخاٌ وارد احتیاجات بلدیه باشد این قسمت را بنده هم باایشان موافقم ولی سربازخانها که ممکن است در تحت احتیاج قشون باشد آنجاهائی که فعلا تحت اشغال است وهر یک از دوائر دولتی اشغال کرده‌اند تحویل آنها باشد ولی آنهائیکه تحویل شان نیست بدهند به بلدیه‌ها ودردست آنها باشد.

رئیس-آقای ضیاء.

ضیاء- بنده اساساٌ بااین طرحی که از طرف آقایان تقدیم مجلس شده است هم در دوره گذشته وهم دراین دوره موافق بوده‌ام ولی بایک مراجعه به قانون بلدیه سابق همانطوری که صحبت شد رویهمرفته یک قسمتی از این ماده که در کمیسیون قوانین مالیه تنظیم شده نقض می‌کند یک قانونی را که هنوز بقوت خودش باقی است قانون بلدیه دردورهٔ اول از طرف مجلس شورای ملی تصویب شده است و کم وبیش در ادوار گذشته در بعضی نقاط بموقع اجرا گذاشته شده است از اراضی –باغها-میدانها- اراضی کوچها- کناره خیابانها و قسمتهای دیگر اساساُ متعلق بشهر است وباید بلدیه در آن مداخله کند یک قسمت هم خندقها است بیوتات هم یک مشاجرهٔ درش بود بین وزارت مالیه وبلدیه‌ها که بلدیه‌ها یک قسمت از بیوتات را تمعلق بشهر میدانند ووزارتمالیه آنها رامتعلق بدولت میداند ومذاکرات همینطور جریان داشته است تاحالا-بنده اساساٌ با نظریه آقای آقاسیدیعقوب واغلب آقایان موافق هستم که این ماده پس از مذاکرهوپیشنهادشان برود بکمیسیون ودرآن جا اصلا تفکیک شود باین قسم آنهائیکه میدان اراضی بائره وباغات وبیوتات واینها است بسیار خوب همانطوریکه در قانون بلدیه درماده اولش ذکر شده مال بلدیه است وهر قسم تصرفی که بخواهد بنفع وصلاح شهر درآن بکند مجاز باشد ولی یک قسمت دیگری که در ضمن این قانون ذکر نشده است آنها رادر ضمن یکماده دیگری تنظیم کنند (همین طور که این ماده تنظیم شده است) اگر طرف احتیاج ادارات عمومی ودولتی باشد بدهند به آنها ولی مقدم برهمهٔ ؛آنها ادارات معارفی است که آنها بیشتر از همه محتاج هستند باین ابنیه چرا؟ چونکه تلگرافخانها یا پسنخانها یک نقطه کوچکی یا بزرگی داشته باشند برای شان کافی است ولی ادارات معارفی درشهرها مدارس متعدده دارند ومدارس راهم همه میدانیم که اجاره می‌کنند واین خانه‌ها اغلب خراب و ویرانه وقسمی است که در زمستان اطفال ومحصلین درتزلزل هستند وبعقیده بنده دردرجهٔ اول لازم است که احتیاج ادارات معارفی مقدم برسایر احتیاجات باشد واگر ادارات دولتی دردرجهٔ دوم وسوم باین ابنیه احتیاج داشتند به آنها بدهند ومازاد ان را بدهند ببلدیه که بصلاح شهر صرف کند.

وزیرمالیه- البته مذاکراتی که در اطراف این ماده می‌شود برای شور ثانی می‌رود بکمیسیون ومداقه واصلاح می‌شود وماده تکمیل شده از کمیسیون برمیگردد بمجلس ولی یک نکته اینست که اینجا بنده باید تذکر بدهم چون مربوط به یک مسئله اصولی میشودوآن نکته در ضمن فرمایشات آقای آقاسیدیعقوب بود وآقا هم بان اشاره فرمودند آقای آقاسیدیعقوب فرمودند آنچه که درشهر است مال بلدیه است این حکم- این قانون رابنده در هیچ جای دنیا ندیده‌ام ودرهیچ جا همچو اصلی که آقا فرمودند نیست در همه جا دولت ملک دارد باغ دارد خانه دارد مالک دارد ومثل سایر ملاکین خصوصی درشهر ملک دارد اینها که مال بلدیه نیست و مال خود دولت است بلدیه که سهل است هیچکس نمی‌تواند دخالت بکند دولت اگر یک وقتی یک بنائی داشته است و آنرا لازم ندیده یا احتیاج نداشته است که صرف حوائج خودش بکند مثلا همانطوریکه آقای افشار فرمودند یک قراولخانهائی بود که اخیراٌ برای احتیاجات قشون لازم نبود (یک وقتی طرز اداره کردن قشون آنطور بود- حالا قسم دیگر است) این قراول خانهای متعدد رادولت اجازه باید بگیرد واین مال خودش را مزایده بفروشد وپولش را بگیرد داخل خزانه دولت بکند حالا اینجا می‌گویم که اینها را اجازه داشته باشد استثناء بدهد ببلدیه‌ها برای رفع احتیاجاتش اصل مقصود این است خانه دیگر هم داشته باشد همینطور مستغلات هم همینطور دکاکین هم همینطور- اینجا یک نکتهٔ فقط ممکن است که خارج ازاین اصل کلی باشد و آن یک اراضی بائره و بیاضی است در شهرها اینجا گفته می‌شود که آیا این اراضی بائره راباید ملک شهر دانست یا

ملک دولت؟ این البته در قوانین فعلی ما و قانون بلدیه ما که آقای ضیاء اشاره کردند آنهم باز برحسب همان قانون اختصاص دارد و مروبط است به بلدیه قانونی و انتخابی و تا امروز هنور=ز بلدیه‌های قانونی و انتخابی توسعه پیدا نکرده در تمام مملکت بلدیه انتخابی موجود نیست وبهمین مناسبت متاسفانه بلدیه‌های فعلی ما نمی‌توانند از آن قانون استفاده کنند پس آقایان اشاره می‌کنند بیک ترتیباتی که با وضعیت فعلی هیچ تطبیق نمی‌کند وبلدیه‌های فعلی نمی‌توانند از آن استفاده کنند ودرصورتی هم که بخواهیم این بلدیه‌های غیر انتخابی از آن قانون استفاده کنند آن وقت تازه قسمت میدان و قسمت اراضی بائره که دو توی شهرها هست وبخزانه دولت تماسی ندارد مورد بحث ومطمح نظر است وباید بحث جدیدی درباره این موضوع بخصوص بشود پس یکمرتبه یک چیز خیلی کوچک ومحدودی را توسعه دادن واینقدر بزرگ کردن وگفتن که هر چه درشهر است مال بلدیه است این برخلاف اصول کلی واصول مملکت داری است بنده هم ناچار شدم راجع باین قسمت این تذکر رابدهم ولی آن قسمت‌های دیگری که آقایان نظر دارند ممکن است پیشنهاد بفرمایند واصلاح کنند ماده راپیشنهادات هم البته می‌رود بکمیسیون ومداقه می‌شود باز هم در مجلس مورد بحث قرار می‌گیرد وبا توافق نظر تصویب می‌شود ومیگذرد

جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.

فیروزآبادی- بنده مخالفم.

رئیس- بفرمائید.

فیروزآبادی- بنده چون این یک نوع تماسی دارد با خانهای ملت واملاک مردم....

همهمه نمایندگان- آقا چه تماسی دارد؟(صدای زنگ رئیس)

رئیس- بفرمائید آقا

فیروزآبادی- چرا تماس دارد وباید یک قدری بیشتر ازاین مذاکره بشودو تذکر داده شود والا اگر این قانون باین نحو بگذرد اگر دولت یک نظر تامی در بلاد دور دست نداشته باشد ممکن است باسم ملک دولت هرجائی را فوراٌ بروند تصرف بکنند که این زمین بااین باغ مال دولت است وباید یک تذکری دراین خصوصها داده شود و مذاکرات زیادتر از این بشود که فردا اسباب زحمت مردم و دولت بواسطه بعضی کارکنان ناشی وخائن نشود.

رئیس- رای گرفته می‌شود بکفایت مذاکرات آقایانیکه موافقند قیام فرمایند.

(اکثرا برخاستند)

رئیس- تصویب شد پیشنهادات قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

درماده واحده کلمه مالی حذف شود- قراولخانها وسربازخانها که طرف احتیاج فعلی ممکن است واقع شوند پس از تعیین مستثنی از واگذاری در فوق خواهد بود.

محمدولی

پیشنهاد می‌کنم که اراضی خندق شهرها بمنفعت اشخاص بی خانمان در حدود هر فردی ۸۰۰ ذرع با تصدیق بلدیه هاواگذار شود.

روحی

این بنده پیشنهاد می‌کنم خندقها وحصارهای شهر هم ضمیمه شود.

مؤیداحمدی

بنده پیشنهاد می‌کنم درماده واحده میدانها حذف واراضی دائره هم براراضی بائره علاوه شود و همچنین قنوات مخروبه دولتی و نیز با اطلاع وزارت مالیه حذف گردد.

یاسائی

بنده پیشنهاد می‌کنم که خندقهای شهرها درصورت عدم ضرورت اضافه برماده شود

کیا

پیشنهاد می‌کنم قنوات مطموسه دولتی واقعه در بلاد را که با استفادهٔ اهالی مخصوص بوده است ببلدیه‌ها واگذار شود.

سلیم ایزدی

پیشنهاد می‌کنم که جمله با اطلاع وزارت مالیه حذف شود.

محمود رضا

پیشنهاد می‌کنم خندقهای شهرها بماده اضافه شود.

مرآت اسفندیاری

پیشنهاد می‌کنم ماده واحده را این نوع اصلاح نمایند: کلیه محل‌های ذیل متعلق ببلدیه‌ها است وهر یک از این محلها را که دولت احتیاج دارد با اجازه بلدیه‌ها تصرف خواهد کرد.

یعقوب الموسوی

پیشنهاد می‌کنم در ماده اول کلمه بائره که بعد از اراضی واقع شده حذف شود.

کازرونی

پیشنهاد می‌کنم باین ماده اضافه شود: اگر چنین اراضی در تصرف اشخاص باجازه بلدیه یا مالیه هست یابا حق الارض معینی هست و همچنین اگر درتصرف اشخاصی هست و حق الارض معین نشده معین نموده مطابق قانون خالصجات انتقالی رفتار شود و بمتصرقین برگذار گردد.

افسر

پیشنهاد می‌شود که ماده واحده بترتیب ذیل اصلاح شود: که اولا حق قانونی بلدیه‌ها محفوظ بماند ثانیاٌ احتیاجات معارفی مقدم باشد و ثالثاٌ خندقهای شهرها اضافه شود.

سید ابراهیم ضیاء

رئیس- رای گرفته می‌شود بشور ثانوی آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اکثرا برخاستند)

رئیس- تصویب شد.

وزیرمالیه- بنده می‌خواستم تقاضا کنم خبر کمیسیون بودجه راجع بکنترات مسیو هس که تقدیم شده است در دستور گذاشته شود.

جمعی ازنمایندگان- صحیح است

(خبر مذبور این قسم قرائت شد)

کمیسیون بودجه لایحه نمره ۳۹-۸۱ راجع باستخدام یکنفر از اتباع فرانسه بسمت مستشاری حقوق در مالیه با حضور آقای وزیر مالیه مطرح نموده و مطابق توضیحات آقای وزیر معلوم شد که ولت بملاحظه خدماتی که مسیو هس علاوه بر سمت معلمی در مدرسه حقوق انجام داده است و اوقات شبانه روز خود را بانجام خدمات فوق العاده و اضافی که از طرف وزارت خانها و باو محول شده مشغول ساخته است در نظر دارد که سالی پنجهزار تومان علاوه برچهار هزارتومان فعلی بمشارالیه تادیه نماید که جمعاٌ سالی ۹ هزار تومان دریافت دارد در حقیقت از اول خرداد ۱۳۰۷ کنترات جدیدی برای مدت سه سال با مسیوهس منعقد خواهد گردید اینک ماده واحده ذیل رابرای تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده- وزارت مالیه مجاز است از تاریخ اول خرداد ماه ۱۳۰۷ تامدت سه سال درازاء خدماتی که مسیو هس تبعه فرانسه بعنوان مشاوری حقوق دوائر دولتی علاوه بر معلمی حقوق انجام می‌دهد سالیانه مبلغ پنج هزار تومان بموجب کنترات جدید دروجه مشارالیه پرداخت نماید که با حقوق سابق جمعاٌ سالی نه هزارتومان عاید مشارالیه گردد.

رئیس- آقای فیروزآبادی.

فیروزآبادی- بنده اولا اظهار قدردانی می‌کنم ازهر کسی که بیاید باین مملکت وخدمت بکند چه بعنوان مستشاری چه بعنوان غیر مستشاری- از قبیل همین متخصص کاغذسازی که آورده‌اند خوب اینهم مستشار خارجی است که آمده اینجا والحق دیده می‌شود که دارد خدمت می‌کند- بنده خودم و تمام ایرانیها رهین منت این قبیل اشخاص هستند وخدمات این اشخاص راهمیشه درمدنظر دارند وفراموش شان نمیود اختصاص هم ندارد بیک جاهرکس باشد از هر کجا باشد همین طریق ایرانیها قدر اورا میدانند و همیشه خدمات اورا در نظرشان مجسم می‌کنند بعکس از آن کسانی که برخلاف این رویه رفتار کنند یابرضرر این مملکت یابرای جلوگیری از ترقیات این مملکت اقدامی بکنند همیشه عدوات آنها را در قلب خودشان دارند بنده خواستم اولا اظهار قدردانی یااظهار دلتنگی بکنم از کسانیکه باین مملکت خدمت یا خیانت می‌کنند حالا برویم در موضوع این شخص هس که در وزارت مالیه بسمت مستشاری باهرچه هست آمده است

حقوق وزیر مالیه مادرسال نه هزار تومان است آن وقت بیایند بیک نفر مستشار خارجی که آورده‌اند بنده که خدا میداند نمیدانم خدمات این شخص دراین مملکت چه بوده است بکدام عایدات این مملکت افزوده است ایشان بگمرکات افزوده‌اند بعایدات نفط افزوده‌اند؟ چه کاری کرده‌اند چیزی هم از خدمت و خیانت ایشان نشنیده‌ام که یک مرتبه حقوق چهار هزار تومان را می‌خواهند به نه هزار تومان برسانند فرع زائد براصل در مقابل خدماتی که عموم ملت از آن اطلاع ندارند از اینهم گذشته بیایند بگویند از ده مه قبل از یک سال قبل داده شود دیگر زیادتر اسباب تعجب اسب آخر ایشان چه کرده‌اند که باید سالی پنج هزار تومان بحقوقشان اضافه کنند بنده شنیده بودم در سابق خواسته بودند هفتصد تومان بحقوق این شخص اضافه کنند خادمین این مملکت راضی نشده بودند حالا نمیدانم چه شده است که یک مرتبه پنج هزارتومان بر چهارهزارتومان افزوده شود درمقابل چه خدمت نمایانی است که یک مرتبه اینقدر اضافه حقوق برای این شخص قائل می‌شویم؟ باین جهت بنده کاملا بااین طرز اضافه حقوقها وبالا بردن حقوقها مخالف هستم.

وزیر مالیه- آقای فیروزآبادی اینجا اولا یک مقایسه فرمودند که بنده قبل از همه چیز می‌خواهم جواب آنرا عرض کنم ورد کنم- ایشان مقایسه فرمودند که این حقوق باحقوق وزراء مطابقه می‌کند همان اندازه است یا قدری از آن کمتر است عرض کنم که ما ایرانیان خواه وکیل باشیم خواه وزیر باشیم یادرمملکت خودمان یک قسمت خدماتی را متکفل باشیم هرکاری که بکنیم برای مملکت خودمان است اگر یک حقوقی هم می‌گیریم از نقطه نظر این است که البته هرکس که خدمت می‌کند باید معیشت آنراهم از نقطه نظر متوسط یا درحدود لازم تأمین کرد ماوقت فروشی نمی‌کنیم اگر بنا بودکه با مستخدمین ایرانی ما حقیقة از نقطه نظر قدر وقیمت وقت معامله بکنیم قطع داشته باشید که خیلی باید ازاین بیشترها حقوق بگیرند ملاحظه بفرمائید مراجعه کنید بهمکاری خودتان اشخاصی دارید که اینجا بیش از سیصد تومان حقوق نمی‌گیرند ولی اگر او شغل آزاد خودش را تعقیب می‌کرد ووکالت می‌کرد در خارج وبرای مردم کاری کرد ازراه شغل آزادش در ماه پنج برابر این حقوق استفاده می‌کرد پس اگر شما این ملاک را می‌خواستید دردست بگیرید که برای وکیل یا وزیر ایرانی قیمت وقتش راباو بدهید آن وقت این حقوقاتی را که باو حالا می‌دهید خیلی بی تناسب بود در صورتیکه برای خارجیها اینطور نیست ما یکنفر آدم خارجی را که می‌آوریم واز او خدمت می‌خواهیم باید باو قیمت وقتش رابدهیم قیمت کارش رابدهیم اوهم حقش این است که این پول رااز ما بگیرد ودرمقابل برای ما کار بکند انجام وظیفه بکند وزحمت بکشد چون مستخدم ما می‌شود ولی فقط از نظر صمیمیت وادای وظیفه به مملکت ما که نیامده او که نماینده اینجا همین طوری برای خدمت بمملکت ما کار بکند خیر او آمده اینجا وقت خودش رابما فروخته است که کار بکند وپول بگیرد ولی وظیفه بنده وجنابعالی صمیمیت و از راه خدمت بمملکت است وقت فروشی هم نمی‌کنیم هر چقدر می‌توانیم باید کار کنیم- پس این مقایسه رابطور کلی آقا نفرمائید- یک نکت دیگری هم آقا تذکر دادند وفرمودند که یک وقتی درسابق آمدند وبرای این شخص ۷۰۰ تومان خواستند وخدمتگذاران رد کردند

. آقاسید یعقوب- بلی بنده آنجا بودم.

وزیرمالیه- بلی. بنده خودم هم بودم شاهد بودم آقای آقاسیدیعقوب هم تشریف داشتند میفرمائید بنده موافق نبودم همینطور هم هست آن هفتصد تومان با آن شکل و با آن اسم را حالا هم بنده مخالف هستم هر چیزی را اگر در یک روزی انسان قبول می‌کند یارد می‌کند این دلیل براین نیست که همیشه باید به آن صورت باقی بماند- آیا ماباید قائل باین باشیم که امور مرهون باوقات خودش هست یا نه؟ آیا باید قائل باین باشیم که سیر تکاملی در اشخاص درافکار در مؤسسات در

همه جا جلو می‌رود؟ اینرا ما باید قائل باشیم دیگر ما نمی تواینم بگوئیم که اگر سه سال قبل از این نظر بفلان مصلحت من فلان عقیده را داشته‌ام امروز چرا فلان عقیده پیدا کرده‌ام؟ خیر همان مصلحت همان اجتهاد همان قضاوتی که آن روز مرا دارای آن عقیده کرده بود امروز همانها من رادارای این عقیدهٔ کرده است اگر شما قضاوت من و اجتهاد من را صحیح میدانید و تکیه می‌کنید بعقیده آن روز من که اظهار کردم (خودم را عرض نمی‌کنم) بطور عموم آن اشخاصی که آنروز آن عقیده را داشتند وامروز این عقیده را اتخاذ می‌کنند باید این قضاوتشان را هم قبول کرد اما قسمت ثالث فرمایش آقا که فرمودند این فرع زیاد براصل است این راست است فرع زیاد براصل است باین معنی که حقوق اولی که راجع بمعلمی بود چهار هزارتومان بود واین حقوق ثانوی پنج هزار تومان است تصدیق می‌کنم این فرع زائد براصل برای چه و بچه دلیل است که داده می‌شود؟ برای یک کارهائی است غیر از معلمی که این شخص می‌کند ووقتی این راهم مقایسه کنیم می‌بینیم این فرع هم زیاده برآن اصل است چرا؟ برای اینکه برای معلمی درهرهفته پنج ساعت شش ساعت بموجب کنترات وقت این آدم گرفته شده است ودرمقابل این حقوق به او داده می‌شود.

فیروزآبادی- وقتش مال مااست.

وزیرمالیه- بلی وقتش مال شمااست اما وقتی شما وقتش رابرای این کار بخواهید وبرای این کار کنتراتش کرده باشید نمی‌توانید به او بگوئید برو کار دیگر بکن البته آقا هم باید از کسانی باشید که همیشه عقود را محترم بشمارید قرارداد هم یک عقد لازمی است بین دولت با یک مستخدم خودش بایک فرد یایک فرد که به تواین حق الزحمه را می‌دهیم برای این کار. حالایک کارهای دیگر مااز این آدم گرفته‌ایم و عوض هفت ساعت هشت ساعت نه ساعت ده ساعت شب وقت بی وقت، کار کرده مثل آن کاریکه بنده می‌کنم آقا من معتقد باین نیستم و مانباید معتقد به این باشیم خودم را عرض نمی‌کنم سرکار وبنده نباید معتقد به این باشیم که فلان ساعت بیائیم سرکار وفلان ساعت برویم خیربایستی کاریکه من رجوع شده است تا آنجائیکه کار احتیاج به من دارد من خدمت بکنم این آدم هم این کاررا کرده است وقتی آن کار را دیده‌اند که فرع زائد براصل بوده است این پیشنهاد رازیاده براصل کرده‌اند و حالا دوتائی روی هم می‌شود یک اصل نه فرع پیدا می‌کند نه اصل و یک قلم می‌شود ونه هزار تومان که یک قسمتش رابرای حق التدریس و معلمی و یک قسمتش هم برای کارهای دیگری است که می‌کند یک نکته دیگر آخری که عرض می‌کنم و مرخص می‌شوم این است که آقا دوسه مرتبه فرمودند که خدماتی که این شخص کرده است کجا است؟ ملت که خبر ندارد خوب اگر بنا بود ملت یا نمایندگان ملت تمام جزئیات خدمات مستخدمین مملکت اعم از داخلی وخارجی همه اش را بدانند پس دیگر داشتن حکومت مسؤل برای چه بود.

فیروزآبادی- وکلا هم اطلاع ندارند.

وزیرمالیه- شما باید از بنده بپرسید شما وکیلید هر وقت بخواهید یک اطلاعی پیدا کنید باید از بنده بپرسید خدمتی را که رئیس اداره تقاعد با فلان عضو تقاعد می‌کند اگر آقا بخواهید مرتبا خبر داشته باشید پس شما بفرمائید جای بنده و بنده بیایم جای سرکار.

فیروزآبادی- افتخار می‌کنم.

کازرونی- موافقم.

رئیس- آقای ضیاء.

ضیاء بنده بااطلاع کاملی که از فعالیت ایشان دارم قطع دارم که خدماتی که ایشان انجام داده‌اند وروی هم رفته هر یک ازماها باید قدر دانی کنیم با تنظیم این لایحه بنده نظریاتی دارم در تنظیم این لایحه رویهم رفته رعایت اصولی که در کنتراتها می‌باید بشود.

نشده است مطابق مراجعهٔ که بکنترات گذشته ایشان شده است کنترات ایشان یکسال و نیم دیگر کم و بیش تمام می‌شود دراین لایحه ذکر شده است بموجب منترات جدید آن کنترات جدید ثانیاٌ بمجلس تقدیم خواهد شد یابر طبق کنتراتهای سابق ایشان خواهد بود اینجا نوشته شده است :مسیوهس تبعهٔ فرانسه بعنوان مشاوری حقوق دوائر دولتی علاوه بر معلمی حقوق انجام می‌دهد سالیانه مبلغ پنج هزار تومان بموجب کنترات جدید)

این کنترات جدید که ذکر شده است آیا تقدیم مجلس خواهد شد یااینکه موادش همان مواد کنترات سابق است که چندی دیگر مدتش تمام خواهد شد اگر مراد همان کنتراتی است که چندی دیگر که ندی دیگر تمام خواهد شد بعقیدهٔ بنده پس از تصویب این لایحه آن کنترات ملغی است و اگر چنانچه بموجب اشاره که دراین ماده شده است بایستی کنترات ایشان بمجلس بیاید پس این لایحه دیگر موردی ندارد این است که بنده استدعا می‌کنم آقای وزیر مالیه مخصوصاٌ دراین قسمت یک توضیحاتی بدهند یا مخبر محترم کمیسیون مطالعات و نظریات کمیسیون رادراین خصوص باطلاع آقایان برسانند بعلاوه ممکن است فردا دولت یک احتیاج دیگری باین شخص پیدا کند و ایشان برطبق فرمایشات آقای وزیر مالیه که استخدام می‌شوند برای معلمی و مشاوره حقوق فرضاٌ ترجمه یک مطلب حقوقی به ایشان مراجعه شد فردا یک لایحهٔ دیگری باید تقدیم مجلس شود روی این اصل که چون ترجمهٔ مطالب حقوقی در جزء کنترات نبوده است باید چیزی به او داده شود اگر چنانچه مشاوره حقوقی تمام اینها درش هست دیگر لایحهٔ نخواهد آمد بسیار خوب والا بنده این لایحه را ناقص و مبهم میدانم وزیرمالیه- بنده درست به ایراد آخری آقای ضیاء نخوردم اما آن قسمت اول محتاج به توضیح است که بنده عرض می‌کنم نظر آقای مخبر کمیسیون و خود بنده و اعضاء محترم کمیسیون هم همین بود مخصوصاٌ در لایحه اول این رعایت را نکرده بودیم و کمیسیون به ما تذکر داد ما اینجا کنترات جدید نیاورده‌ایم و آخر ماده هم جمعا حقوق این شخص را نوشته‌ایم نه هزارتومان عوض اینکه ما یک سال صبر کنیم که مدت آن کنترات منقضی شود ودومرتبه آن کنترات رابرای دوسال یا یک سال ونیم دیگر تمدید بدهیم که باین سه سال از اول خرداد برسد مااز اول خرداد بموجب این اجازه یک کنترات جدیدی می‌بندیم که با کنترات سابق دارای نه هزار تومان حقوق خواهد بود و دوقسمت همان وظایفی است که سابقاٌ برای معلمی داشت یک قسمت هم وظایف جدیدی است که برایش معین می‌شود و آقای ضیاء را تذکر می‌دهم به آن قانونی که از مجلس گذشته است که آقایان مسبوق می‌باشند که قانون اساسی کنتراتها است در آن قانون ذکر شده است که سه چیز باید در مجلس تصویب شود- ملیت- حقوق- مدت خدمت این سه چیز (ملیت و حقوق و مدت خدمت و شغل) هم دراینجا ذکر شده است واین اجازهٔ که ما گرفته‌ای برای سه سال است حقوق را هم معین کرده‌ایم که جمعاٌ نه هزار تومان است شغل را هم معین کرده‌ایم که معلمی و مشاوری حالا بقیه وظایف این آدم را که در وظیفه مشاوری دوائر دولتی این شخص چه کارهائی باید بکند اینها را باید کنترات معین بکند جزئیاتش را که نباید قانون معین کند ما باید تمام اطراف را بسنجیم برای اینکه بعد یک اختلافی پیدا نشود که یک کار حقوقی پیدا شود بگوید جزو کنترات من نیست خیر تمام کارهائی را که ما می‌خواهیم و لازم داریم و مطابق صلاحیتمان است باین راه و باین نحو انجام می‌گیرد و بعقیده بنده ضرری ندارد و تسهیل هم می‌کند کار را حالا اگر آقا طور دیگر خیا لمیکنند که ماده نوشته شود بهتر است ممکن است پیشنهاد بفرمایند که بنده هم ببینم ولی بعقیده بنده همینطور خوب است

بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است

آقاسید یعقوب- بنده مخالفم اشکال نظامنامهٔ دارد

رئیس-بفرمائید.

آقاسیدیعقوب-عرض کنم اینجا آقای وزیر یک بیانی فرمودند بنده خودم در کمیسیون بودجه بودم وحالا اینجا از بیان آقای وزیر مالیه برخوردم بیک اشکالی وآن این است که می‌فرمایند تمدید می‌شود کنترات تدریسی او واین مطلب باید بکمیسیون مارف برود ودر آنجا تصویب شود..

عدل- بکمیسیون خارجه هم باید برود.

آقاسید یعقوب- در کمیسیون بودجه باکثریت رای داده شد ولی از نقطه نظر تمدید مدت تدریس کمیسیون معارف هم باید رای بدهد کمیسیون معارف برای چیست؟ برای همین است وبعقیده بنده آقای وزیرمالیه بنده حالا نمی‌گویم لایحه را پس بگیرند خیر ولی این نقص را رفع کنند باید کمیسیون معارف نظر خودش را بگوید و باید وزیر معارف تصدیق کند که ما محتاج به آن هستیم بنده تنها می‌خواهم یک ساعت در خوداین لایحه حرف بزنم. لی چون می‌گویند مذاکرات کافی است خواستم تذکر بدهم بمقام ریاست که این اشکال را رفع بکنند.

رئیس-عرض کنم بنظر بنده اشکال نظامنامهٔ ندارد برای خاطر اینکه توضیحات شفاهی آقای وزیر مالیه و متن ماده متذکر بکار معلمی او نیست واما درباب ملیت این شخص هم که آقای عدل تذکر دادند باید به کمیسیون خارجه هم برود قبلا بکمیسیون خارجه رفته است وبنده چون خواستم احتیاط کرده باشم باز از کمیسیون خارجه نظر خواستم و نظر موافق اظهار کرده‌اند بنابراین دیگر اشکالی ندارد آقای فهیمی.

فهیمی- راجع به معلمی که آقای آقاسیدیعقوب ایراد می‌فرمایند این شخص الان معلم کنترات شده است یکسال دیگر هم کنتراتش باقی است

آقاسیدیعقوب- تمدید می‌کنید.

فهیمی- خیر تمدید نمی‌کنیم تا یک سال دیگر کنتراتش باقی است و یک معلم کنترات شدهٔ راما یک حق اضافهٔ برای کارهای فوق العاده اش باو می‌دهیم یعنی یک حقوق زیادتر وکارهای زیادتری باو واگذار می‌کنیم و چیز تازهٔ نخواهد بود.

رئیس- رای گرفته می‌شود بکفایت مذاکرات آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اکثرا قیام نمودند)

رئیس- تصویب شد پیشنهادها قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

پیشنهاد می‌کنم که دراین ماده نوشته شود از اول فروردین ۱۳۰۸ دوهزار تومان بر چهارهزار تومان افزوده شود فیروزآبادی رئیس- آقای فیروزآبادی.

فیروزآبادی- عرض کنم این شخص کنترات شده و آمده از ولایتش اینجا وقتش هم درواقع مال مااست حالا آمده‌اند و گفته‌اند ایشان در مالیه هم خدماتی کرده‌اند خوب خدمات ایشان راهم گمان نمی‌کنم کسی خوب ودرست اطلاع داشته باشد مگر آقای وزیرمالیه یا هیئت دولت بسیار خوب این شخص وقت خودش راداده است به ما وقت زیادی انقدر ندارد که روزی هفت یا هشت یا نه یا ده ساعت بیاید برای ما یک کار دیگری بکند که سالی پنج هزارتومان اضافه حقوق بگیرد به این ملاحظه بنده عقیده ندارم به ایشان پنج هزار تومان اضافه حقوق داده شود آنهم از اول فروردین سال گذشته دو سال گذشته راهم جزء کنترات کنند درصورتیکه اجازه مجلس آن وقت نبوده وحالا می‌خواهند از مجلس اجازه بگیرند که سال گذشته راهم پنج هزار تومان اضافه بدهند بنده این عقیده راندارم و عقیده‌ام ای است باید در حقوق ملت و حفظ حقوق ملت ومملکت پافشاری کنیم ایم مستشار حقوقی چه کرده است ؟که مستحق پنج هزارتومان اضافه حقوق شده است؟ به گمرکات افزوده است؟ به عایدات نفط ما افزوده است؟(خنده نمایندگان) چه کرده است که مستوجب انقدر اضافه حقوق شده

است؟ بنده که هرقدر فکر می‌کنم اورا دارای آن خدمت نمیدانم که مستوجب پنج هزار تومان اضافه حقوق باشد فرضا هم می‌خواهند اضافه حقوق بدهند دوهزارتومان بدهند بنده بااین اندازه اضافه حقوق مخالفم هر چند خدا حفظ بکند آقای وزیر مالیه را که به بنده و پنجاه تا مثل بنده جوابهای شافی و کافی می‌دهند ولی باید فکر کرد که واقع امر هم همین طریق است یا این طریق نیست بعقیدهء‌بنده نباید این اضافه حقوقها را قائل شد اگر هم واقعاٌ لازم است ممکن است یک نفر دیگر را بیاورند با سه یا چهار هزارتومان حقوق و این یک نفر نباشد که هر وقت بخواهد این خدمت را بکند از آن خدمت وا بماند یک نفر دیگر را بیاورند که بیشتر بتواند کار کند

رئیس- آقای عراقی.

عراقی- بنده تصور می‌کنم آقای فیروزآبادی باآن مسلکی که داشتند که غالباٌ بعضی چیزها را نصف می‌کردند اینجا قدری بی لطفی کردند خوب بود دوهزار وپانصد تومان می‌کردند.

فیروزآبادی- چون چهارهزار تومان هم داشت.

عراقی- چنانچه راجع به اراضی واگذاری به بانک که بنا بود هفت هزار ذرع زمین به بانک بفروشند پیشنهاد کردند دوهزار ذرع بفروشند درماده ملاحظه بفرمائید این آدم از اول خرداد ۱۳۰۷ تقریباٌ ۷ماه است دارد خدمت می‌کند.

فیروزآبادی- حقوق گرفته است.

عراقی- حقوق معلمیش را گرفته است شما حرفهایتان را نقیض قرار می‌دهید پیشنهاد می‌کنید از اول ۱۳۰۸ به او بدهند آن وقت میگوئید گرفته است اگر بنا بود دولت بدهد که دیگر اینجا نمی‌آورد این را آورده‌اند اینجا که تصویب بشود تا دولت بتواند بپردازد.

فیروزآبادی- خیر پیش گرفته است.

عراقی- اجازه بفرمائید بنده عرضم رابکنم آن وقت ممکن است یک پیشنهاد دیگری بفرمائید ودوساعت هم باز حرف بزنید وبازجواب داده شود درهرصورت چون این رادولت سابقا آورده است اولا ملاحظه میفرمائید که کنترات جدیدی نیست این شخص از سابق معلم بوده است حالا یک کار دیگری را هم دارد می‌کند وبرای این کارش آمده‌اند پنج هزارتومان می‌خواهند به او بدهند اگر حالا من بگویم دوهزار تومان نمی‌شود البته اگر قبول می‌کرد دولت هزار تومان می‌داد سه هزارتومان می‌داد ولی او قبول نکرده است کنترات طرفین است در پنج هزارتومان او قبول کرده است شما میفرمائید دوهزارتومان اینکه نمی‌شود.

رئیس- رای می‌گیریم به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای فیروزآبادی آقایانیکه موافقند قیام فرمایند

(۲ نفر قیام نمودند)

رئیس- قابل توجه نشد پیشنهاد آقای سیدیعقوب

(به شرح ذیل خوانده شد)

پیشنهاد می‌کنم که عوض مبلغ پنج هزارتوان دوهزاروپانصدتومان داده شود

رئیس- آقای آقاسیدیعقوب.

آقاسیدیعقوب- چون آقای عراقی ایراد داشتند این است که بنده تنصیف کردم ودوهزار وپانصد تومان پیشنهاد کردم اساساٌما حفظ زمانها می‌کنیم یک زمانی که دولت ما بحمدالله قدرت و قوه دارد وما بواسطهٔ دولت وبواسطهٔ پادشاه با عزمی که داریم موفق می‌شویم ارکان خودمان را محکم کنیم آن وقت اینرا یک نعمت باز یافته می‌بینیم که خوب این یک نعمت باز یافته ایست و بهر کس می‌خواهیم باید یک پولی بدهیم خیر این یک نعمت باز یافته ایست که خدا به ملت ایران داده است و دراین ایام یک قدرتی پیدا شده است ومابعنوان این قدرت موفق شدیم الغاء کاپیتولاسیون بکنیم اگر سابق بود اگر ده سال قبل بود ما هزارتا دکتر آندروا هم می‌آوردیم

می‌توانستیم یک قدم برداریم والغاء کاپیتولاسیون بکنیم؟ بیک قدرت توانائی ملت ایران زنده شد وبیدار شد و هشیار شد وبحمدالله در تحت سر نیزهٔ اعلیحضرت مادارای زندگانی تازهٔ شده‌ایم حالا می آئیم پول بهر کس می‌دهیم پس اساساٌ برای خاطر اینکه اشتباه نشود بنده می‌گویم آنچه ایرانیها دارند از آن شخص بزرگ دارند وباید درمقابل او کرنش و تعظیم بکنند وبهیچ کس نباید پول بدهیم برای چه پول بدهیم؟ که مشاور ما هستند در چه؟ بحمدالله در مقام دیگر که می‌رسند تما دیپلماسی هستند اما در اینجا بیک متخصص مشاور محتاج هستند خیر احتیاج هم نداریم همین وزیر مالیه یکی از متخصصین در حقوق هستند همان وزیر دربار نماینده ما یکی از متخصصین هستند که هیچ احتیاج ندارند بنده هیچ عقیده ندارم که مادر حقوق وزارتخانهامان محتاج بمشتشار یا معاون یامباشر باشیم حالا برای اینکه می‌فرمایند مشاوره کرده‌اند بنده هم دو هزار وپانصد تومان پیشنهاد کرده‌ام ولی چون میدانم اکثریت رای نمی‌دهد این عرایض را کردم.

عدل- خودت اکثریت هستی می‌خواهی اقلیت درست کنی؟

آقاسید یعقوب- وپیشنهاد خودم راهم استرداد می‌کنم

وزیرمالیه- عرض کنم یک قسمت از فرمایشاتی که نمایندهٔ محترم فرمودند متاسفانه هیچ ربطی باین قضیه نداشت وبنده هم ناچارم که اینجا این مسئله را تصحیح کنم ما آمده‌ایم اینجا یک مستخدمی برای ادارهٔ خودمان استخدام بکنیم صلاح را هم اینطور میدانیم که فلانقدر حقوق بهش بدهیم چه ربطی دارد به کاپیتولاسیون؟ این حرفها را آقا اینجا می‌زنید آن وقت یک کسی دیگر در بیرون یک تعبیری می‌کند یک مقالهٔ روزنامه هم می‌نویسند و فردا چهار نفر هم در خارجه یک تعبیرات دیگری می‌کنند!! ما مستخدم می‌خواهیم برای اینکه هر کاری بهش رجوع کنیم بکند یک پولی هم می‌خواهیم باو بدهیم آقا میل ندارید بگوئید میل نداریم بدهیم دیگر اینرا بردن وارتباط دادن بیک مسائلی که خیلی عظیم تر از این است که ارتباط باین مسائل داشته باشد هیچ شایسته نیست!!!

رئیس- پیشنهاد آقای طاهری قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم پنج هزار تومان فقط برای یکسال تا آخر منترات فعلی بمشارالیه داده شود.

رئیس- آقای دکتر طاهری.

دکتر طاهری- بنده این پیشنهاد را کردم که آقای مخبر و آقای وزیر هم توجه بفرمایند که اشکال نظامنامهٔ این رفع بشود این شخص مسیو هس از چهاردهم فروردین ۱۳۰۵ تا سه سال ودوماه استخدام شده برای معلمی حقوق باسالی چهار هزار تومان تقریبا یک سال به خاتمه کنتراتش مانده حالا ما می‌خواهیم دراین لایحه حقوق او را سالی پنج هزار تومان اضافه کنیم وتاسه سال کنتراتش را تجدید کنیم که هم برای معلمی باشد و هم برای مشاوری حقوق اولا شاید وزارت معارف احتیتجی به معلمی او نداشته باشد تا سه سال دیگر حالا بضمیمه معلمی مشاوری حقوق هم هست پیشنهاد بنده این است که تا یک سال دیگر که کنترات معلمی دارد رای بدهیم که مشاور حقوق هم باشد بعد هم که کنتراتش سر می‌آید اگر احتیاج دارند تمدیدمیکنند سالی نه هزار تومان باشد اگر هم احتیاج ندارند تمدید نمی‌کنند اما از وسط کنترات برای یک کار دیگری بحقوقش اضافه شود بدون اینکه رعایت نظامات مجلس ورعایت نظریهٔ وزارت معارف و کمیسیون معارف بشود بنده عقیده‌ام این است که برخلاف ترتیب است ولازوم نیست که ما اینکار را بکنیم برای اینکه جمع بشود بین اینکه این کنترات بشود ونظامات مجلس هم حفظ بشود تا آخر کنتراتش که یکسال دیگر است پنج هزار تومان اضافه باو بدهیم کنتراتش که تمام شد ممکن است تمدید کنیم حالا دراین لایحه نوشته سه سال دیگر برای معلمی ومشاوری حقوق

کنترات می‌شود از کجا میدانید که وزارت معارف او را باز هم لازم دارد بنابراین خوب است بهمین ترتیب که عرض کردم عمل بشود.

وزیر مالیه- اولا آقای دکتر طاهری مسبوق باشند که آقای وزیر معارف شریک بودند دراین لایحه که بتصویب هیئت دولت رسیده است وایشان اظهار این عقیده را کردند که تا آن تاریخی که ذکر شده احتیاج بمعلمی او دارند واگر ما خیال می‌کردیم اشکالی از نقطه نظر نظامات مجلس ممکن است پیش بیاید البته در لایحهٔ اول این مسئله را پیش بینی می‌کردیم حالا اینجا دو راه دارد یکی اینکه چون گفته می‌شود مطابق نظامات داخلی مجلس باید حتماٌ فرمالیتهٔ کمیسیون معارف در اینجا بعمل آمده باشد آقایان اگر این قول بنده را تایید بکنند رای خواهند داد (چون دراصل مطلب نظری ندارند فقط می‌گویند از نظر وزارت معارف باید این برود بکمیسیون معارف وکمیسیون معارف تصویب کند) والا البته نه قول بنده را تأیید می‌کنند که برای معلمی لازمست ونه رای می‌دهید پس دو راه داریم یکی این است که ما یکساله این کار را بکنیم وپس از انقضای یک سال این کنترات و آن کنترات راباهم تجدید کنیم یک راه دیگر هم دارد آن این است که ببریم حالا بکمیسیون معارف و درکمیسیون معارف آن قسمتش درست بشود وبرگردد بیاید اینجا و مطلب یکسره بشود (بعضی ازنمایندگان- صحیح است) اما حالا چرا اینکار را بکنیم برای اینکه آدم بهتر تکلیفش معلوم بشود چون شما مستخدمی که اینجا دارید خیلی فرق دارد بین اینکه بداند تا یکسال دیگر هست با چند سال اگر بداند تا چند سال دیگر اینجا هست برای زندگانی خودش رویه خودش، کار خودش یک ترتئیب دیگری شاید اتخاذ بکند و اگر خیر اینطور نباشد رویه دیگری اتخاذ می‌کند باین ملاحظه بنده که می‌بینم آقایان هم بابنده موافقت می‌کنند این عقیده را اتخاذ می‌کنم که ببریم نظر کمیسیون معارف را جلب کنیم و بیاوریم به مجلس که یک سره اجازه بدهید برای این مدت بماند و حقوق اورا بدهیم این است که از آقای رئیس تقاضا می‌کنم اگر اجازه بفرمایند فعلا این مذاکره بماند البته این از نقطه نظر نظامات بسته بنظر آقای رئیس است اگر ممکن است مذاکرات را ناقص بگذاریم وبرویم در کمیسیون معارف وقسمت معارفی راهم تکمیل کنیم بیاوریم ممکن هم هست اگر نظامات مجلس اجازه بدهد این قسمتش اجازه داده شود وراجع به آن قسمتش چون ما باید درخارج کنترات ببندیم پس از اینکه مدتش گذشت یک مرتبه کنتراتش را ببندیم حالا این دو قسمت بسته بانتخاب خود آقای رئیس است.

رئیس- در این خصوص آقای یاسائی پیشنهادی کرده‌اند که این لایحه استرداد شود وبرود بکمیسیون بودجه واین نواقصی که در اینجا ذکر شد رفع بشود ودومرتبه بیاید بمجلس پیشنهاد ایشان قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم این راپرت برای مطالعه جدید بکمیسیون بودجه برگردد.

رئیس- آقای یاسائی.

یاسائی- عرض می‌شود بنده این بود که این لایحه امروز از دستور خارج بشود تا همانطوریکه آقای وزیر مالیه فرمودند نواقصش از حیث کمیسیون معارف تکمیل بشود و یک مرتبه تصویب بشود حالا اگر آقای وزیر مالیه موافقت می‌کنند که بعد از راپرت کمیسیون بودجه راپرت کمیسیون معارف بمجلس بیاید بنده موافقت می‌کنم واگر موافقت نمی‌کنند بنده استرداد می‌کنم مقصود بنده این بود که امروز از دستور خارج شود وبماند برای جلسات بعد.

رئیس- آقای دکتر طاهری.

دکتر طاهری- کمیسیون معارف فقط باید لزوم این رای را بدهد والا کنتراتش همینطور است که کمیسیون بودجه تصویب کرده است کمیسیون معارف هم باید تصدیق بکند و بیاورند بمجلس این است که اشکالی ندارد لایحه مسکوت بماند وکمیسیون معارف تشکیل بشود

لزومش راما رای بدهیم وباز رویهرفته قانونی می‌شود ودر این جلسه ممکن است طرح بشود کمیسیون معارف موافقت بکند به لزوم معلمی این شخص دیگر تمام می‌شود وراپرت کمیسیون بودجه تصویب می‌شود.

وزیر مالیه- همانطوریکه بنده عرض کردم نظر بنده این است که اینکار طوری محکم بشود (چون در اصل میدانم آقایان موافقند) که در نظامات داخلی مجلس ایرادی نداشته باشد اینکه آقای یاسائی پیشنهاد فرمودند بکمیسیون بودجه برگردد بعقیدهٔ بنده لزومی ندارد کمیسیون بودجه راپرت خودشرا داده است فقط کمیسیون معارف باید یک نظری بکند اگر آقای رئیس مطلق نظریهٔ که آقای طاهری اظهار کردند تصدیق بفرمایند ممکن است تنفس بفرمایند برود درکمیسیون معارف کمیسیون معارف اظهار موافقت بکند ورای بدهد اگر برای موقع دیگر بخواهید بگذارید وحالا وقت ندهید بعقیدهٔ بنده اینجا رای مطابق خبر کمیسیون بودجه می‌گیریم بااین قید که اینجا عرض می‌کنم که ما کنترات یکسره برای معلمی ومشاوری برای آخر مدت نمی‌بندیم چیزی که هست آن قسمت هم که از کمیسیون معارف میاید علیحده تصویب می‌کنیم بعد یک کنترات برای او تصویب می‌کنیم یا اینکه خیر اگر خواستیم یک کنترات علیحده می‌بندیم ولی خیر اینکار را نمی‌کنیم صبر می‌کنیم کمیسیون معارت هم این قضیه را تصویب کند آن وقت یک کنترات می‌بندیم باین ملاحظه بنده تقاضا می‌کنم آقایان موافقت کنند که نسبت باین قسمت رای بگیریم بعد برای قسمت معارفش لایحهٔ جداگانه می‌آید میرود بکمیسیون معارف و خبرش را می‌آوریم اینجا رای می‌دهیم بعد دوتائی را یک کنترات می‌بندیم.

رئیس- بنظر بنده چون شقوق مختلف پیشنهاد شده است برای اینکه یکی از این شقوق پیشنهادی آقایان منجز باشد یک تنفس کوچکی می‌دهیم ودرخارج یکی از آنها را قبول می‌کنیم

بعضی از نمایندگان- صحیح است

(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از نیم ساعت مجدداٌ تشکیل گردید)

رئیس- آقای وزیر پست وتلگراف فرمایشی داشتید؟

وزیر پست و تلگراف- یک فقره لایحه است راجع به قرارداد پستی بین المللی منعقده در کنگرهٔ استکهلم برای تصویب تقدیم می‌کنم و چون کنگره آتیه برای سه ماه بعد در لندن منعقد خواهد شد ونمایندگان ایران هم برای مطالعه دعوت شده‌اند مستدعی هستم کمیسیون زودتر منعقد بشود ومطالعه بفرمایند تا پس از مطالعه کمیسیون بتصویب مجلس شورای ملی برسد.

وزیر مالیه- در تعقیب مذاکراتی که شد برای پیدا کردن وضعیتی که با نظامات داخلی مجلس راجع بتصویب کمیسیون موافقت داشته باشد در خارج پس از مبادله فکر اینطور بنده در نظر گرفتم یک اصلاحی بخبر کمیسیون بودجه پیشنهاد بکنم که اگر آقای مخبر با بنده موافقت بکنند باین ترتیب رفع آن محظوراتی که در بین بوده است خواهد شد. این پیشنهاد مبنی براین است همانطوریکه بعضی از آقایان اظهار کردند و خودبنده هم اول عرض کردم یک رائی داده می‌شود راجع بقسمت مستشاری دوایر حقوقی قسمت معلمی که هنوز هیجده ماه مانده است آنرا بهم ارتباط ندهیم منتها همانطوریکه بنده عرض کردم به آقای وزیر معارف تذکر می‌دهیم ایشان هم ان قسمت را بمجلس میاورند واین رائی که حالا داده می‌شود بکلی از آن قسمت مجزی است وبرای اینکه از حیث پرداخت و از حیث عمل اشکالاتی پیدا نکند اینجا ذکر می‌کنیم (درسابق ذکر کرده بودیم حالا هم ذکر می‌کنم) بایک توضیحی که این حقوقی که حالا دولت خواهد داد علاوه بر حقوقی است که بموجب کنترات دیگری با او بسته شده و حقوق معلمی او منوط به کنترات دیگری است که تا کنتراتش برای معلمی هست می‌گیرد ووقتی هم کنتراتش منقضی شد مطابق یک کنترات دیگری می‌گیرد واین توضیح وذکر هم برای این است که ما می‌خواهیم دو حقوق در دو قسمت کنترات باو بپردازیم

رئیس- قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

دولت مجاز است از تاریخ اول خرداد ماه ۱۳۰۷ تا مدت سه سال در ازاء خدماتی که مسیو هس تبعهٔ فرانسه بعنوان مشاوره حقوق دوایر دولتی انجام می‌دهد سالیانه مبلغ پنج هزار تومان علاوه برحقوق معلمی که بموجب کنترات جداگانه دریافت می‌دارد در وجه مشارالیه بپردازد.

رئیس- آقای مخبر کمیسیون بودجه تشریف ندارند

یکنفر از نمایندگان- خیر.

رئیس- آقای اعتبار.

اعتبار- بنده فکر می‌کنم اگر آقای وزیر مالیه با آن پیشنهادی که آقای طاهری دادند موافقت بفرمائید رفع این مشکلاتیکه متصور است خواهد شد اشکالی ندارد ما این را برای تا آخر مدت کنتراتی که راجع به معلمی دارد کنترات کنیم که برای مشاوری حقوق هم باشد بعد اگر احتیاجی باشد در مجلس پیشنهاد کنند و اورا کنترات کنند هم برای معلمی و هم برای مشاوره از اینکه یک کنتراتی حالا بکنند یک کنتراتی بعد بکنند وزیر معارف بیاید شاید حقیقة برای آن کاری که در نظر دارند لازم نداشته باشند اگر هم لازمه داشته باشند بهترش را بخواهند بیاورند در این صورت بنده فکر می‌کنم اگر این ترتیبی که آقای طاهری پیشنهاد کردند آقای وزیر مالیه قبول بکنند بهتر باشد ومنظور بعمل بیاید و مشکلی هم پیش نمیاید.

وزیرمالیه- عرض کنم بین این پیشنهاد آقای طاهری و پیشنهادی که بنده کردم از نقطه نظر اصل مطلب هیچ منافاتی ندارد اگر ملاحظاتی که آقا فرمودند از نقطه نظر تصمیم دولت است بنده عرض کردم قبلا تصمیم دولت این است که سه سال از اول خرداد ۱۳۰۷ تا خرداد ۱۳۱۰ این آدم راهم برای معلمی و هم برای مشاوری حقوق کنترات نماید حالا ما اگر اشتباه کرده‌ایم ملتفت نشده‌ایم و عبارتش طوری است که با نظامنامهٔ داخلی مجلس نمی‌سازد این دلیل براین نمی‌شود که در تصمیمی که اتخاذ کرده‌ایم یک تردیدی بکنیم ما لزوم استخدام این شخص رابرای استشارهٔ دوایر دولتی در نظر گرفتیم و همینطور آقای وزیر معارف موافق هستند به تمدید مدت استخدام این آدم تا خرداد ۱۳۱۰ حالا اگر مادر فرم اشتباه کرده باشیم این دلیل براین نمی‌شود که ما بخواهیم اصل مطلب را لغو کنیم آقا با بنده موافقت کنید برای اینکه فرم اصلاح بشود این پیشنهادی که بنده کرده‌ام آقای مخبر (حالا که تشریف آوردند) اگر قبول بکنند مشکلات نظامنامه داخلی مجلس را رفع می‌کند در آن قسمت دیگر هم که آقا می‌گویند وزارت معارف لازم میداند می‌آورد بمجلس و تمدید می‌کند.

رئیس- پیشنهاد دوباره قرائت می‌شود.

(به شرح سابق خوانده شد)

رئیس- نظر آقای مخبر چیست؟

فهیمی- صحیح است کمیسیونهم قبول می‌کند.

رئیس- آقای آقاسیدیعقوب.

آقاسیدیعقوب- اینجا چون آقای وزیر مالیه در کمیسیون فرمودند مسئله دو حقوق را که قانون منع کرده است ماهم همین طور بنظرمان می‌آید حالا یک اشکالی برای خودشان در موقع عمل پیش می‌آید چون من معتقدم ومطمئن هستم که دوایر مالیه را کاملا دقت می‌کنند حالا به آقای وزیر مالیه یادآوری کردم که اینرا در نظر بگیرند اشکال دیگر هم این بود که از روزی که این شخص وزیر مالیه شده است همه اش را ملاحظه می کرده است اگر حقوق به کسی داده می‌شود بعد از تصویب مجلس باشد یعنی لایحه را می‌آوردند بمجلس وقتی مجلس رای می‌داد آن وقت حقوق می‌دادند اینهم یک اشکالی است که حالا ما بیائیم رای بدهیم برای هشت ماه قبل از اینکه بمجلس آورده باشند ومجلس تصویب کرده باشد حقوق باو بدهند اینهم یک تذکری بود که عرض کردم.

وزیرمالیه- در قسمت اول جواب بنده این است که اشکالی نداردو پیشنهاد را بنده بارعایت همان ملاحظاتی

که آقایان اشاره فرمودند تقدیم کردم در قسمت ثانی مطلب خیلی روشن است همانطوریکه آقا می‌فرمایند بنده خوشوقت هستم که عرض کنم از وقتی که در ادارهٔ مالیه هستم هیچوقت حتی المقدور برخلاف اصول ومقررات مالی و تصویب مجلس یک کاری نکرده‌ام ومسؤلیتی برای بنده پیش نیامده است و این حقوق هم داده نشده است حالا اجازه می‌خواهیم که از هشت ماه قبل به او بدهیم زیرا از وقتی که او شروع باینکار کرده است ما باو وعده کرده‌ایم وآقایان بایستی کمک بفرمایند مواعیدی که نمایندگان شما و اشخاصی که طرف اعتماد شما هستند به اشخاص می‌کنند وبه تکیهٔ اعتماد شما آن مواعید را می‌دهند آنها را شما محترم بدارید

بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.

رئیس- رای می‌گیریم بماده پیشنهادی آقای وزیرمالیه.

ضیاء- پیشنهاد داده شده است آقا بایدد به پیشنهاد بنده رای گرفته شود.

رئیس- این پیشهادات عاید به ماده پیشنهادی قدیم بود بماده واحده بوضعی که آقای وزیرمالیه پیشنهاد کرده‌اند رای گرفته می‌شود آقایان موافقین ورقهٔ سفید خواهند داد

(اخذ وشمارش آراء بعمل آمده شصت و هشت ورقه سفیدودوورقه کبود تعدادشد)

رئیس- عده حضار نود با شصت و هشت رای تصویب شد.

اسامی موافقین

آقایان: امیر دولتشاهی- زوار- حسنعلی میرزا دولتشاهی- میرزا یانس- دکتر لقمان- شریعت زاده- فرشی- حاج سید محمود- افشار- نجومی- کیانوری- شمیرانی- بنکدار- حبیبی-طباطبائی دیبا- قراگوزلو- علیخان اعظم- پالیزی- حاج آقارضا رفیع- مرتضی قلیخان بیات- سیدحسین آقایان- محمدولی میرزا- یاسائی-عباسمیرزا شهداد-طلوع- مصباح فاطمی- عبدالحسین خان دیبا- نوبخت- اعتبار- دهستانی- فولادونود- عراقی- ایلخان- روحی- امیراعلم- کاشانی-دربانی لاریجانی- مقدم- ساکینیان- شریفی-کفائی-ذوالقدر- گنجه- صادقی- ابراهیمی- فهیمی- اسدی- شیخ الملک-ملک زاده- قاضی نوری- وهاب زاده- مسعودی- عدل-اسکندری- افسر- خواجوی- ایزدی- مولوی- بزرگ نیا- ملک آرائی-بیات ماکوئی-الفت- موقر- مجدضیائی- ظفری- طالش خان. اسامی مخالفین

آقایان: فیروزآبادی-طهرانی.

رئیس- روز یکشنبه هفتم بهمن ماه مصادف است با تولد حضرت حجت و می‌بایستی بحکم قرعه عدهٔ معین شوند آقای فیروزآبادی.

فیروزآبادی- در وقت قرعه کشیدن گمان می‌کنم یک عده زیادتر از آن اندازه که قرعه کشیده می‌شود میل دارند شرفیاب بشوندومیلشانهم هست که از طرف مجلس معین شوند وبروند باین ملاحظه بنده پیشنهاد می‌کنم دوازده نفر معین شود

بعضی از نمایندگان- مانعی نیست دوازده نفر باشد.

رئیس- پس دوازده نفر معین می‌شود.

(اقتراع بعمل آمده آقایان ذیل معین شدند)

آقایان: بالیزی- آقاسیدیعقوب- کاشانی- حکمت (یکنفر ازنمایندگان- نیستند) شمیرانی (اورنگ- جزء هیئت رئیسه‌اند)-همراز- سامان خان اسدی (رئیس- جزء هیئت رئیسه هستند) امیر تیمورکلالی عدل-مرتضی قلیخان بیات- ضیاء- صادقی- شیخ الملک (یکنفر از نمایندگان- اورنگ)

(اورنگ- اینطور نوشته است) روحی- الفت

یکنفر از نمایندگان- آقای حکمت مسافرند

بعضی از نمایندگان- مریضند.

رئیس- تا آنروز انشاءالله بهبودی حاصل می‌کنند منافات ندارد دیگر مافعلا چیزی دردستور نداریم وکاری هم برای دستور فعلا مهیا نیست بنده این را تشریح

بکنم اینکه گاهی میگوئیم چیزی در دستور نداریم نتیجهٔ رویهٔ اخیر مجلس شورای ملی درمذاکره مطالب در خارج مجلس وسرعت عمل است والا غالبا این نوع لوایح با طرحهای قانونی یک زمانهای طولانی مطرح بود حالا مجلس ایفاء وظیفه می‌کند درکارها سرعت می‌کند وبیکار میماندجلسه پنجشنبه یازدهم بهمن ماه وامیدوار هستیم از کمیسیونها لوایحی برای آنروز بیرون بیاید.

(مجلس یک ساعت بعد از ظهر ختم شد)

قانون

تمدید کنترات مسیو ماریو رویدا متخصص کاغذسازی برای مدت دوماه

مصوبه ۴ بهمن ماه ۱۳۰۷ شمسی

ماده واحده- مجلس شورای ملی بادارهٔ مباشرت اجازه می‌دهد که قرارداد استخدام مسیوماریورویدا متخصص کاغذسازی رااز تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۰۷ تا ۱۷ فروردین ماه ۱۳۰۸از قرار ماهی پانصد تومان بارعایت تمام مقررات قرارداد فعلی استخدام مشارالیه امتداد داده ووجوه مذکوره را از محل سرمایه کاغذسازی تأدیه نماید:

این قانون که مشتمل بریک ماده است در جلسه چهارم بهمن ماه یکهزار و سیصدو هفت شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.

رییس مجلس شورای ملی دادگر

قانون

اجازه پرداخت سالی پنج هزارتومان علاوه برحقوق معلمی بمسیو هس بعنوان مشاوری حقوق دوائر دولتی.

مصوبه ۴ بهمن ماه ۱۳۰۷ شمسی

ماده واحده- دولت مجاز است از تاریخ اول خرداد ماه ۱۳۰۷ تا مدت سه سال درازاء خدماتی که مسیو هس تبعه فرانسه بعنوان مشاوری حقوق دوائر دولتی انجام می‌دهد سالیانه مبلغ پنج هزار توما علاوه بر حقوق معلمی که بموجب کنترات جداگانه دریافت می‌دارد در وجه مشارالیه بپردازد

این قانون که مشتمل بر یکماده است در جلسه چهارم بهمن ماه یکهزار وسیصدو هفت شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.

رییس مجلس شورای ملی دادگر