مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ تیر ۱۳۰۹ نشست ۱۳۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ تیر ۱۳۰۹ نشست ۱۳۱
صورت مجلس پنج شنبه ۲۹ خرداد ماه را آقای موید احمدی ( منشی ) قرائت نمودند **
رئیس _ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی _ قبل از دستور
رئیس _ در صورت مجلس نظری نیست ؟
( نمایندگان _ خیر )
رئیس _ صورت مجلس تصویب شد .
[ ۲ _ تقدیم لایحه اعتبار برای تکمیل ساختمان راه شمشک]
وزیر طرق و شوارع ( آقای تقی زاده ) _ بنده یک عرضی دارم برای یک کار خیلی مهمی که ارتباط دارد با این چیزی که الان صحبت شد برای اموری که
فایده آور برای مملکت باشد ( یکنفر از نمایندگان _ بلندتر بفرمائید ) سابقا دولت اینطور صلاح دیده بود که ( چون خیلی برای مملکت سودمند تصور کرده بودند ) یک راهی از اینجا به شمشک ( معدن ذغال سنگ شمشک ) ساخته شود چون علاوه بر فوائد خیلی مهمی که برای مملکت دارد مخصوصا برای شهر پایتخت بموجب حساب هائی که شده تصور شده است که قیمت ذغال خیلی و بطور فاحش تنزل میکند و فایده میرساند هم برای فقرا هم برای عامٍه ناس مفید میشود . بعلاوه برای هر امر اقتصادی که در این مملکت اقدام بشود و بخواهند شروع کنند چه کارخانه قند سازی یا سمنت سازی یا سایر کارخانجات محتاج به سوخت است ( صحیح است ) چون با ماشین های جدید ما حقیقتا بالفعل وسیله سوخت را نداریم گذشته از اینها مسئله راه آهن است که خیلی احتیاج به ذغال سنگ دارد . دولت با اینهمه زحمات و مخارج شروع کرده است بساختمان راه آهن و امیدوار است که تمام کند آنرا اول شرطش و یکی از مخارج عمده اش سوخت است . ما بموجب حسابی که در دست داریم راه آهن کوچکی که از تبریز تا جلفا داریم این خودش یک بودجه ای دارد این راه آهن کوچک تنها هفتاد هزار تومان پول سوختش است که از خارجه میآورند هفتاد هزار تومان . باین تناسب و باین مقیاس اگر ملاحظه بفرمایند آقایان وقتی که راه آهن سرتاسر ایران جاری میشود کرورها باید پول سوخت بدهند لهذا چون یکی از مصارف عمده ذغال سنگ در راه آهن میشود دولت تصور کرده است و اینطور صلاح دانسته است که از محل وجوه راه آهن یک چیزی برای اینکار صرف کند سابقا هم اجازه داده شده است و بموجب یک قانونی مجلس شورای ملی تصویب فرموده و بدولت اجازه داده است و باندزه دویست هزار تومان صرف اینکار شده است یک مقدارش برای استخراج ذغال سنگ و گویا ۱۲۵ هزار تومان برای ساختمان راهش هم ساخته شده است ۴۵ کیلومتر است که ۲۰ کیلومترش ساخته شده است و ۲۵ کیلومترش که خیلی صعب و سخت است و قسمت کوهستانی است و مخارج عمده دارد باقی مانده است و بودجه طرق هم تحمل این مخارج را ندارد اگر صحبت از ده هزار تومان و بیست هزار تومان بلکه پنجاه هزار تومان هم بود میشد ولی این راه ( همین تیکه راه ) باندزه چهار صد هزار تومان خرج دارد و این خودش در واقع مثل راه آهن یک کار مفیدی است که ما تا بحال ۱۵ میلیون خرج کردیم و باید بعد هم خرج کنیم و حالا از این محل قند و شکر وچای پول مختصری ( البته نسبت بآن وجوه کلی مختصر است ) هیئت دولت تصویب کرده است و تقاضا کرده است بموجب این لایحه از مجلس شورای ملی و بنده پیشنهاد میکنم بمجلس شورای ملی که اجازه بفرمایند بقیه این راه هم ساخته شود و اگر هم دلیلی برایش نباشد دلیل عمده اش همین است که نصفش ساخته شده است از محل همین پول و بی فایده میماند . دیگر اینکه تمنی می کنم آن لایحه راجع باضافه خرج محصلین جزو دستور شود.
[ ۳ _ طرح و تصویب لایحه اضافه اعتبار محصلین ]
رئیس _ خبر کمیسیون بودجه راجع باضافه اعتبار محصلین مطرح است قرائت میشود :
ماده واحده _ مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه میدهد که علاوه بر مبلغ ۲۹,۶۰۰ تومان اعتبار مخارج یکساله سی نفر محصلین عملی راه آهن مصرحه در قانون نهم تیرماه ۱۳۰۸ مبلغ ۱۲ هزار تومان برای کسر مخارج و ادامه تحصیل عده ای که بیش از یکسال باید تحصیل نمایند از محل وجوه انحصار قند وشکر بپردازد .
رئیس _ آقای ملک مدنی
ملک مدنی _ موافقم
رئیس _ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی _ بنده در این ماده مخالفتی ندارم فقط مخالفتم در این است که سی هزار تومان یا ۲۹ هزار تومان
و خورده ای در سال گذشته برای بیست سی نفر محصل اعتبار داده شد و گفتند این کفایت زمان تحصیل آنها را خواهد کرد یک سال هم بیشتر طول نمی کشد اینها که نمی خواهند راستی بروند آن جا ماشین بسازند میروند ماشین رانی و یک چیزهای سهلی را یاد بگیرند ( در پارسال نظرم نیست همین حرفها را میزدند ) و کار مشکلی نیست در ظرف یک سال تکمیل میکنند و محتاج بسال دوم نیستند و همینقدر کافی است . حالا پس از یک سال نمیدانم چه شده است که دو مرتبه محتاج به ۱۲ هزار تومان اعتبار جدید شده اند یک سال برای ماشین رانی کفایت نکرده ؟ آیا اینها آن جا تحصیل نکرده اند یا بعد معلوم شده که یک سال کافی نیست اگر آنها تحصیل میکنند آنجا آقای وزیر لابد اطلاع دارند و توضیح بدهند اینهائی که هر نفری در سال هزار تومان خرج کرده اند چه کرده اند آیا اینقدرها تحصیل کرده اند یا خیر خدای نکرده ول گردی کرده و تحصیل نکرده اند دولت هم مجبور شده است که دوازده هزار تومان دیگر بدهد که آنها گردش شان را خاتمه بدهند و برگردند و بیایند اینجا بنده استدعا می کنم آقای وزیر محترم طرق یک توضیحی اگر نظر مبارک شان هست بدهند تا بنده هم موافق بشوم .
وزیر طرق و شوارع _ گمان میکنم بنده این توضیح را همان روز اول عرض کردم . اینها قرار بود یک سال در آلمان تحصیل کنند و یک سال هم تمام شده است حالا اداره راه آهن دولتی آلمان که این شاگردان بآنجا سپرده شده بودند و یک پرگرامی برای شان پیشنهاد کرده بود که مطابق آن تحصیلاتشان را خاتمه بدهند حالا می گوید برای چند نفرشان یک ماه یا بیشتر از آن وقت لازم است ( برای نه نفرشان ) و برای ده نفرشان دو ماه و برای یازده نفرشان سه ماه ( که سی نفر هستند ) دیگر وقت لازم است که تحصیل خود را تکمیل کنند و این سی نفری را که می فرمایند هر کدام شان هزار تومان یا چیزی کمتر از هزار تومان خرج کرده اند اینها خرج سفرشان از این جا بوده خرج سرپرست شان از این محل داده شده خرج مراجعت شان را هم الان در جلو داریم فقط یک چیز جزئی اضافه میشود الان علاوه برا این بنده آنروز هم عرض کردم برای لباس هم منظور نشده است یعنی آن اداره که صورت داده بود اشتباه یا فراموش کرده بود پول زیادی هم خرج نکرده بود و امیدوارم پس از تصویب این قانون تا سه چهار ماه دیگر فارغ التحصیل بیایند و کارشان تمام شود.
رئیس _ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ عرضی ندارم
رئیس _ آقای طهرانی
طهرانی _ موافقم
رئیس _ مخالفی نیست . رای میگیریم بماده واحده با ورقه موافقین ورقه سفید خواهند داد .
( اخذ آراء بعمل آمده ۷۹ ورقه سفید تعداد شد )
رئیس _ عده حاضرین ۹۰ با اکثریت ۷۹ رای تصویب شد *
[ ۴ _ طرح و تصویب لایحه متمم بودجه ۱۳۰۹ ]
رئیس _ خبر کمیسیون بودجه راجع به لایحه متمم بودجه قرائت میشود بنده در اینجا یک نظری را اضافه میکنم که تبصره ماده ۱۴ را مگر بصورت ماده الحاقیه پیشنهاد کنند والا رای گرفتن به تبصره ماده ای که تصویب شده است مورد ندارد .
خبر از کمیسیون بودجه به مجلس مقدس شورای ملی کمیسیون بودجه مواد الحاقیه پیشنهادی آقایان نمایندگان محترم راجع به متمم بودجه را با حضور نمایندگان دولت مورد شور و مطالعه قرار داده بالاخره با اضافه یک ماده راجع به بودجه طرق و شوارع و یک تبصره نیز در توضیح ماده ۱۴ راجع بمتقاعدین وزارت پست و تلگراف با مواد ذیل موافقت حاصل و اینک به مجلس شورای ملی پیشنهاد مینماید که ضمیمه قانون متمم بودجه شود .
ماده ۲۱ _ در هذه السنه حقوق روسای ادارات مرکزی وزارت امور خارجه و حقوق اعضای نمایندگی ایران در خارجه مربوط برتبه نبوده و مربوط بمشاغل آنها است ولی میزان حقوق انتظار خدمت و تقاعد آنها بر طبق مقررات قانون استخدام از روی حقوق رتبه قانونی آنها تعیین میشود .
رئیس _ ماده بیست و یک مطرح است . آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی _ بنده در این چیزی که مخالفت داشتم در این باب بود که حقوق مستخدمین و اعضاء ادارات وزارتخارجه سابق از روی رتبه بود مطابق یک میزان و قاعده قانونی بود که از روی همان داده میشد دیگر کسی نمیتوانست از آن تخلف کند هر چند در بعضی از موارد شاید لازم بود بدولت که زیادتر بدهد تا بتواند آن وزارتخانه را آن وزیر خارجه یا آن عضو وزارت خارجه اداره کند و مرتب نگاهدارد از روی مشاغل مراتب بدهد که اسباب زحمت نشود اینرا تصدیق میکنم اما از اینطرف امروز می بینیم اگر بنا شد این قانون از بین برود همه روزه هم نمیتوان گفت همه مقصر هستند هر کس بیاید در وزارت خانه خدای نخواسته بخواهند اعمال غرض کنند نظریات شخصی اعمال کنند و هر دوستی و رفیقی یا خویشی را بفرستند یک جا و یک بودجه گزافی بگیرند نظر من این است که آنوقت جلوگیری از این امر را چطور میکنند اگر یک قانونی یک قاعده ای را دولت بگذراند که جلوگیری از اعمال نظر و محدود کند تا اندازه مخارج مستخدمین وزارت خارجه را که تا آن اندازه وزارتخانه مجاز باشد این یک چیزی است ولی وقتی که دولت محدود نکرده است اینجا و بنظر خودش گذراند این قانون هم که قانون رتب و حقوق آنهاست وقتی که از بین برود آنوقت بنده میترسم نظریات شخصی بیاید جای آن و آن مصلحتی را که ما در نظر گرفتیم در مقابل آن مسولیت مفسده کنند باین ملاحظه است که بنده میترسم تولید مفسده بشود از این جهت مخالفم مگر اینکه توضیح داده شود که دولت نظری دارد یا نظری اتخاذ کرده است که رفع آن مفسده میشود بنده هم موافقت میکنم .
یاسائی ( مخبر کمیسیون بودجه ) _ البته نظر دولت این است که اعتبار حقوق مستخدمین وزارت خارجه چه در داخله و چه در خارجه محدود باشد و این نگرانی شما در اینکه این اختیاری که بدولت داده شده است حقوق آنها محدود نیست وارد نیست مطابق بودجه ای که در کمیسیون مطرح است و عنقریب طبع و توزیع میشود ملاحظه خواهید فرمود که حقوق کلیه مامورین در بودجه ماهیانه و سالیانه ذکر شده است منتهی یک تفاوت خرج دارد بعضی از ارقامش با آن چیزی که قانون استخدام اجازه میدهد مثلا وزیر مختار ما در پاریس اگر رتبه مدیر کلی هم داشته باشد که مافوق تمام رتب اداری است بیش از سیصد و دوازده تومان نمیتواند حقوق بگیرند و البته خودتان تصدیق بفرمائید که با سیصد و
دوازده تومان نمیتواند یک وزیر مختار در آنجا زندگی کند ناچار پانصد تومان ششصد تومان بتفاوت نرخهای مختلفه برای وزرای مختار منظور شده است این تفاوت را البته باید مجلس اجازه بدهد این است تفاوت با قانون استخدام و همینطور چند نفری در مرکز آنها هم یک مشاغل مهمتر دارند و از نقطه نظر تشریفات و پذیرائی ها و آمد و شد ها که خودتان میدانید معمول است اینها هم یک حقوق بیشتری لازم دارند تعمیم ندارد برای کلیه مستخدمین وزارت خارجه و مخصوص همین قسمت اعضاء رئیسه این وزارتخانه است چه در خارجه چه در داخله حقوقشان بودجه تفصیلی منظور شده است که کم و زیاد نمیشود و مالیه مطابق آن پرداخت میکند و این اجازه که بوزارت خارجه داده میشود برای امسال است که این اجازه بوزارت خارجه داده شده است برای وزراء مختار و بعضی روساء وزارتخارجه .
رئیس _ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ این خبر دیر به بنده رسیده بود یعنی خبر راجع بحقوق اعضاء وزارت امور خارجه و حالا هم چون مطرح شد و آقای فیروز آبادی هم یک صحبتی کردند آقای یاسائی با آن زبر دستی که در جواب دادن دارند یک جوری بیان کردند که بنده خواستم بیشتر از این بعد از این هم کمیسیون بودجه هم دولت متوجه باشند تصدیق بفرمائید که تمام وزارتخانه ها در نظر ملت و در نظر پادشاه ما و در نظر مملکت یک نسق است دیگر خاصه و خرجی مابین وزارتخانها مورد ندارد وزارت پست و تلگراف دیگر یا وزارت خارجه یا وزارت مالیه یا وزارت داخله یا وزارت معارف یا وزارت اقتصاد یا وزارت طرق و شوارع تمام اینها مستخدم هیئت جامعه هستند که عبارت از ملت باشد و یک قانونی از برای وزارتخانه ها گذشته است دیگر ما همچو عقیده نداریم یک وزارتخانه ای در تحت یک ماده باشد و وزارتخانه های دیگر در تحت یا ماده دیگر و معنی هم ندارد که ما بیائیم بین وزارتخانه ها فرق بگذاریم و قانون را تکه تکه کنیم بیائیم بگوئیم در این وزارتخانه این ماده قانون مجری است در وزارتخانه دیگر آن ماده اجرا میشود دست دولت هم باز است دولت برای مخارج غیر مترقبه برای مخارجی که لازم میشود لایحه میاورد مجلس هم نهایت مساعدت با دولت دارد و اشتراک مساعی در نفع و ضرر مملکت دارد دیگر بیائیم و یک دسته را علیحده قرار دهیم و یک دسته را علیحده حقیقتا معنی این را بنده نمیفهمم خود آقای یاسائی که یکی از اعضاء و از مبرزین کمیسیون بودجه هستند و ادوار مختلفه بوده اند چرا ایشان زیر این بار رفته اند این اولا ثانیا یکمرتبه میائید و میگوئید که قانون استخدام غلط است ( الغاء قانون استخدام و فاتحه ) قانون استخدام مرحوم شد . بنده هم موافقت با شما دارم خوب دولت لابد ناچار میشود از برای اینکه یک ترتیبی در وزارتخانها قائل بشود یک مقررات و یک نظامنامه هائی بیاورد ولی آنوقتی که آورد باز علی السویه است ولی نمیاورد یک نظامنامه برای وزارت عدلیه یک نظامنامه برای وزارت داخله و همچنین برای سایر وزارتخانها یک نظامنامه می آورد برای همه وزارتخانه ها این یک اصل موضوع دیگر که بنده میدانم هر چه چانه بزنم جنابعالی میگوئید این مسائل دیپلماسی است سیاسی است میگویند در اینجا سیاست مقتضی است که اینکار را بکنند بنده بعقیده خودم که همیشه ملتفت بودید در کمیسیون بودجه هم ملاحظه صرفه جوئی را میکردم چطور شد اینها در موقع حقوق گرفتن پانصد تومان باید بگیرند ولی در موقع پرداخت حقوق تقاعد از قرار سیصد تومان تقاعد میدهند چرا مطابق پانصد تومان و ششصد تومانی که دریافت میکنند حقوق تقاعد و مالیات بر عواید بخزانه دولت نمیدهند این چطور میشود ؟ چون در اینجا میگوید رتبه این آدم هفت است یا هشت است یا نه است اینرا باید بدهند ولی وقتی حقوق میگیرند میگویند اینجا مهم است اینجا یک کار بزرگی است فوق العاده است اینها را تصدیق بفرمائید
که تبعیض در قانون است اگر پانصد تومان میگیرد باید عوائدی که میدهد حقوق تقاعدی که میدهد روی پانصد تومان باشد والا معنی ندارد یک شکلی یک ترتیبی را اینجا تاسیس کنیم که دو ماده دو جزئش بایکدیگر متناسب نباشد از این جهت بنده با این ماده نمیتوانم موافقت کنم و این نظر را دارم چون در دوره سابق همین جور تنظیم شده بود نهایت مجلس بماده واحده رای داد که آن چیزی که در بودجه تفصیلی در کمیسیون بودجه گذشته است رای دادیم و تمام شد بعد در این دوره آمده است بودجه تفصیلی تحت نظر اعضاء کمیسیون بودجه و بنده شکر گذاری میکنم که باز هم کمیسیون تا اندازه ای که توانسته است رعایت قانون استخدام را کرده است در آن خبر میگوید محدودش میکنیم که در واقع یک امر فوق العاده ایست ممکن بود این امر فوق العاده را در تحت یکماده یا یک لایحه فوق العاده آقای وزیر امور خارجه بودجه تفصیلیش را در حدود قانون استخدام که ششصد هزار تومان یا هفتصد هزار تومان است تنظیم میکردند آنوقت صد هزار تومان اعتبار بخواهد از برای سفرای خودش وزرای مختار خودش در خارجه یا برای نماینده های خودش صد هزار تومان صد و پنجاه هزار تومان هم اعتبار بخواهند از برای ادارات مرکزیش خارج از حدودی که در قانون استخدام مقرر است بگوئید این اندازه اضافه لازم داریم بنده هم با نهایت میل و شوق رای میدادم این راجع بجزء اول اما در جزء ثانیش تصدیق بفرمائید ما باید این جزء ثانیش را که ناظر بحفظ اموال دولت و صندوق تقاعد و مالیات باید باشیم کاملا در اینجا عکس این منظور حاصل شده است آقای یاسائی موافقت بفرمائید حالا آن جزء اولش هیچ ولی این آقایان بآن اندازه که پول میگیرند بهمان اندازه هم مالیات بدهند همان اندازه هم بصندوق تقاعد بدهند پریروز بود در این جا بنده و جنابعالی نظرمان این بود که صندوق تقاعد صندوقی است مال مستخدمین دولت ما مجبوریم نظارت کنیم در این صندوقی که مال مستخدمین دولت است نه اینکه به بینیم در این صندوق یک ملاحظات خصوصی بشود بجهت اینکه مستخدمین دولت نظرشان این است که مجلس شورای ملی و قانون استخدام حفظ میکند صندوق تقاعد آنها را آنجا می آئیم میگوئیم برای وزیر پست و تلگراف در این جا تو که تقاضا میکنی فلان قدر بده یعنی میگوید ضرب در شصت نمیکنم چون این قدر کسر می آورم ضرب در چهل و پنج بکنم اجازه میدهیم خوب این از صندوق باقی نمیماند و از بین میرود آنوقت آقای وزیر عدلیه میفرمایند مانعی ندارد قانون استخدام حق میدهد بدولت در صورتی که در صندوق تقاعد چیزی نبود یا کسر بود کسری را از خزانه دولت بصندوق تقاعد بدهد من چرا بگذارم از حالا این طور بشود که کسر بیاید تا بعد مجبور بشوم که از بودجه عمومی رای بدهم من باید از حالا صندوق تقاعد را حفظ کنم تا بعد محتاج نشوم از بودجه عمومی کمک بطلبم من از حالا باید کاملا مواظب باشم که از صندوق تقاعد هر کس حقوق میگیرد مطابق قانون استخدام باشد و مطابق قانون استخدام هم بدهد این است نظر بنده .
مخبر _ فرمایشات آقا چند قسمت بود یکقسمت راجع باین بود که چرا دولت در تهیه بودجه وزارتخانها به ترتیب خاصه و خرجی رفتار کرده است و وزارت خارجه را ترجیح داده است بر سایر وزارتخانها خود آقا در کمیسیون بودجه تشریف داشته و میدانند که این مطلب سابقه دارد و در هذه السنه این ترتیب جدیدا از طرف دولت پیشنهاد نشده است در سنه گذشته هم تصویب شده است عین همین ماده هم در راپورت کمیسیون بودجه راجع ببودجه ۱۳۰۸ وزارت خارجه هم هست ولی چون این دفعه مجلس برای هذه السنه اختیار نداده بود بکمیسیون که تبصره هائی عینا بترتیب سال گذشته تصویب کند لذا کمیسیون در نظر گرفت که باید آن تبصره ها بصورت مواد ضمیمه قانون
متمم بودجه تقدیم مجلس شورای ملی بشود و در صورت تصویب اجرا شود والا اگر مجلس شورای ملی این اختیار را بکمیسیون داده بود که تبصره ها را مثل پارسال تصویب کند دیگر محتاج نبودیم حالا در اطراف آن بحث کنیم بعلاوه این قسمت اختصاصی هم ببودجه وزارت خارجه ندارد خودتان نظرتان هست در وزارت داخله هم این نظر هست البته بخاطرتان هست که در قانون استخدام نوشته شده است که سفرای کبار و ولات مشمول قانون استخدام از حیث رتبه بندی نیستند ما سه نفر سفیر کبیر بیشتر نداریم ( باقی همه وزیر مختارند ) یکی در ترکیه یکی در مسکو یکی در کابل مابقی همه وزیر مختارند و همه مشمول قانون استخدام هستند خوب حد اعلای حقوقی هم که بخواهیم بآنها بدهیم در حدود سیصد و دوازده تومان است و تصدیق بفرمائید سفرای ما در خارجه مثلا وزیر مختار ما در واشنگتن یا در برلن یا در لندن نمیتوانند با سیصد و دوازده تومان زندگی کنند و همینطور اعضای وزارتخانها مستشارها نایب ها شارژدافرها همینطور هم در وزارت داخله هستند مثلا ما غیر از چهار والی نداریم بقیه غالبا حکامی هستند که باز مشمول قانون استخدام باید باشند در بعضی ولایات عمده امرشان نمیگذرد شما مقایسه بفرمائید وضعیت کرمان را با گیلان چون کرمان را اسمش را گذاشته ایم ایالت حاکمش ششصد و خورده ای حقوق میگیدر ولی حاکم گیلان باید مطابق قانون استخدام سیصد و دوازده تومان بگیرد در صورتیکه از جهاتی شاید گیلان مهمتر از کرمان هم باشد پس باید یک مقدماتی باسم متمم قانون بودجه فراهم بکنند و پرداخت شود تا باصطلاح تفاوت هائی که در قانون استخدام حقیقتا رعایت نشده در موقعش جبران شود . تشکیلات مملکت روی یک تقسیمات متناسبی نیست و باید یک روزی این تقسیمات را بهم زد و تشکیلات را روی این تقسیمات نوشت و قانون استخدام را هم روی این تشکیلات نوشت این یک اساسی است که بعد ممکن است دولت موفق شود که این کار را بکند . پس قبلا باید بحاکم گیلان بیش از آنچه که حقا مطابق قانون استخدام میگیرد باید داد . همینطور چند سنه است متوالیا بودجه وزارتداخله تصویب شده است . استرآباد است ، مازندران است ، عراق است ، قزوین است ، خمسه است ، یزد است . کردستان است ، بعضی نقاط مهم است ، بروجرد و لرستان است که اینها همه فوق آنچیزی که در قانون استخدام نوشته شده میگیرند والبته بعنوان کمک خرج و در ستون ملاحظات بودجه هم یک توضیحاتی داده میشود و البته تصدیق میفرمائید که حقوق انتظار خدمت یا حقوق تقاعد مربوط باین اضافه نمی شود برای اینکه بعنوان کمک خرج است نه بعنوان حقوق اصلی . ما قید کرده ایم اول ماده را ملاحظه بفرمایند نوشته در هذه السنه ما که نمیخواهیم این را اصل و اساس قرار دهیم . و فردا هم حقوق فعلی این ها را ماخذ حقوق انتظار خدمت و تقاعد قرار نمیدهیم . ما میگوئیم این ها مستخدم رسمی دولت هستند ولو اینکه موقتا حاکم فلان جا یا وزیر مختار فلان نقطه باشند با آنها مطابق قانون استخدام معامله میشود برای اینکه رتبه شان مطابق قانون مشخص شده منتهی دولت یک کمک خرجی نظر بماموریتی که دارند بآنها می دهد حال فرضا اگر حاکم مازندران آمد و مدیرکل وزارت داخله شد یقین بدانید همان سیصد و دوازده تومان را مطابق قانون بیشتر باو نمیدهند ولی مادام که حاکم مازندران است مقتضی است که یک کمک خرج بیشتری باو بدهند . این تفاوتها از این نقطه نظر است که عرض کردم . خودتان هم بوده اید و میدانید مسئله خاصه وخرجی نیست مربوط بوزارت خارجه هم نیست . فقط یک اشکالی از طرف اعضاء کمیسیون بودجه شد که آن راجع بقسمت روسای مرکزی وزارت خارجه بود . البته رئیس محاسبات وزارت خارجه در طهران از حیث تفاوت خرج و شئونات با رئیس محاسبات وزارت داخله فرقی ندارد و اگر رئیس تشریفات یک خرجهای بیشتری دارد و یک اعتبار بیشتری باید برایش منظور کرد ولی رئیس محاسبات اینطور نیست اما چون حالا چند
ماه از سال گذشته است و این ترتیب معمول بوده و آقای وزیر خارجه هم جدیدا وارد وزارت خانه شده اند از نظر تشکیلات و حقوق نخواسته اند تجدید نظری بکنند و از حیث مبلغ هم که حساب کردیم دیدیم یک تفاوت زیادی نمی کند و شاید در حدود شش هفت هزار تومان بیشتر نمیشود این است که کمیسیون بودجه اکثریتش با نظر دولت موافقت کرد و همینطور راپورت داد و آقای وزیر امور خارجه تعهد کردند که در سنه آتیه اگر متصدی وزارت امور خارجه بودند این قسمت یعنی قسمت حقوق روسای مرکزی وزارت خارجه را بر گردانند بصورت حقوق سایر وزارت خانها
جمعی از نمایندگان _ مذاکرات کافی است
رئیس _ پیشنهادی از آقای فیروز آبادی رسیده قرائت می شود :
پیشنهاد آقای فیروز آبادی
بنده تبصره ذیل را پیشنهاد مینمایم
تبصره _ تمام اضافاتیکه در این ماده میتوان قائل شد نباید در سال زیادتر از ده هزار تومان باشد
رئیس _ آقای فیروزآبادی
آقای فیروزآبادی _ بنده خواستم این اضافاتی را که گفتند ضرورت دارد محدود باشد چون اگر محدود شد بجهت خود دولت هم خوب است چرا ؟ برای اینکه هر کسی نمی آید بدولت فشار بیاورد و بهزار دلیل باو ثابت کند که او باید ماهی هزار تومان بگیرد والا اگر این طریق نشد هر کسی میآید و با ادله زیادی ثابت میکند که باید باو اضافه حقوق داده شود و این اسباب زحمت و ضرر دولت و وزارت مالیه خواهد شد . از این نقطه نظر بنده این پیشنهاد را کردم که اضافاتی را که دولت ضروری میداند به بعضی بدهد چه در مرکز و چه در خارج در سال زیاده از ده هزار تومان نباشد . تاده هزار تومان اگر لازم شد بدهد و بیشتر از این ده هزار تومان حق نداشته باشد بدهد که فردا هر روز برای دولت یک اشکال تراشی هائی نشود و تولید زحمت نکند که از روی دلیلی ثابت کند که باید بما زیادتر بدهید گمان میکنم این نظر هم خوب باشد و انشاءالله مخبر کمیسیون هم قبول خواهند کرد
مخبر _ عرض کنم نمیشود پیشنهاد آقا را قبول کرد زیرا بطوری که عرض کردم نظر در استخدام مامورین خارجی برتبه آنها و وضعیت آنها نیست و مربوط بسیاست است که آیا فلان شخص را باید فرستاد بسفارت و وزارت مختار فلان جا یا نه ؟ دولت باید تشخیص بدهد پس از آنکه دولت تشخیص داد که این رتبه اش چه چیز است و چقدر باید حقوق بگیرد آنوقت باید مسئله رتبه را از نظر دور کرد باید گفت این شخص از نقطه نظر شئونات و سوابقش در آنجا چطور می تواند زندگی کند ممکن است یک نفر بتواند در یک جائی با ماهی هفتصد تومان این مسئله نظیر هم خیلی دارد . ممکن است بعد در خارج هم برای شما توضیح بیشتری بدهم . اشخاصی را تذکر میدهم بهتان که همینطور بوده است . بودجه وزارت خارجه گاهی یک مامور در یک ستونش چهار صد تومان برایش منظور شده گاهی هشتصد تومان یا بر عکس از نقطه نظر اشخاص . و بهمین جهت است که گفته میشود اگر والی یا حاکم یا وزیر مختار یا سفیر سابقه نداشته باشد هر وقت دولت سیاستش و مصلحتش اقتضا کرد هر کسی را که بخواهد باین ماموریتها بفرستد می تواند و این بهتر است . برای چه ؟ برای اینکه دولت نمیتواند پابند باشد بیک اشخاص معینی بنا بر این محدود کردن باینکه این مخارج و اضافات از ده هزار تومان تجاوز نکند غیر عملی است برای اینکه اولا ما حسابش را حالا نکرده ایم که این اضافات ده هزار تومان زیادتر میشود یا نه ؟ یک چیزی است که بر حسب اجازه مجلس کمیسیون صورت جزئش را تصویب کرده ممکن است ده هزار تومان پنج هزار تومان بشود . آنوقت بیک اشکالاتی بر میخورد خواهش میکنم شما از این پیشنهاد
صرف نظر بفرمائید دولت این مسائل و نکات را رعایت میکند و بطور یقین بدانید که دولت فعلی در مورد مستخدمین اینقدرها حاتم بخشی نمی کند ودقت لازمه را خواهد کرد و تا احتیاج و ابرامی در کار نباشد تصدیق نمی کند که یک حقوق گزافی باشخاص داده شود
رئیس _ آقایانیکه پیشنهاد آقای فیروزآبادی را تصویب می کنند قیام فرمایند
( کسی قیام نکرد )
رئیس _ قابل توجه نشد رای میگیریم بماده ۲۱ آقایان موافقین با ماده ۲۱ قیام فرمایند
( اکثرا قیام نمودند )
رئیس _ تصویب شد . ماده ۲۲ قرائت میشود :
ماده ۲۲ _ بوزیر فعلی طرق و شوارع اختیار داده میشود در حدود مبلغ نود هزار تومان بودجه مصوبه سالیانه وزارت طرق و شوارع تغییراتی را که در تشکیلات آن وزارت خانه لازم میدانند با رعایت قوانین مربوطه بموقع اجرا بگذارند
رئیس _ آقای طاهری
طاهری _ موافقم
رئیس _ آقای ملک مدنی
ملک مدنی _ موافقم
رئیس _ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ چون آقای تقی زاده تشریف دارند بنده خواستم از خوشان سوال کنم که این جا مجلس اختیار میدهد بایشان که مطابق نظر ساده ای که در تشکیلات دارند مخصوصا آن نظریات حسنه ایشان که وقتی که در مجلس تشریف داشتند مکرر صحبت میکردند که باید پول را برای کار داد نه صرف میز و صندلی کرد و این مسئله کاملا از اخلاق ایشان مرکوز ذهن همه ما است . خواستم در اینجا اگر توضیحی دارند و میتوانند آن چیزی را که ما در روزنامه ها دیدیم اداراتی را که در وزارت طرق و شوارع تشکیل داده اند چهار اداره یا پنج اداره است در یک ماه قبل اداراتی که در آنجا تشکیل شده بود نوشته شده بود حالا نسبت باین نود هزار تومان اگر مطالعه فرموده اند و توضیحاتی دارند بدهند و یک توضیح اجمالی هم کفایت میکند چرا ؟ برای خاطر اینکه این بودجه دیگر حالا از مطرح صحبت خارج خواهد شد و با آن اطمینانی هم که ما به عملیات آقای تقی زاده داریم کاملا مطمئن هستیم برای خاطر اینکه هم دست خودشان باز باشد در توضیح دادن این معنی در وزارت خانه و هم برای اطلاعات ما در این باب اگر چیزی دارند بیان کنند و اگر هم ندارند وباید عمل کنند بنده کاملا بایشان اطمینان دارم .
وزیر طرق و شوارع _ بنده توضیح عمده ای ندارم این کار هم از جهت یک سبب خیلی ساده ایست و یک کلمه بیشتر توضیح ندارد و آن این است که بنده هنوز موفق نشده ام و فرصتی پیدا نکرده ام که مطالعه کاملی در تشکیلات وزارت خانه بکنم و این تشکیلاتی که اشاره فرمودید قبل از بنده انجام شده و تمام شده بود این جا دو شکل ممکن بود اختیار شود . یکی اینکه ما این را نگاهداریم و بعد مطالعات خود را تمام کنیم و بیاوریم بمجلس . آنوقت حقوق اجزاء و اعضاء وزارتخانه معوق میماند دو ماه سه ماه تا ما کارهای دیگرمان را تمام کنیم تا آخر سال و هیچ اختیاری برای شخص تازه وارد نمیماند که اگر یک چیزی را مطابق همان بیانی که فرمودید این را دید میشود ساده کرد و بهترکرد بتواند بدهد . لهذا بنده خیال میکنم سببش خیلی ساده است و تمنا کردم اجازه بفرمائید که در عرض سال درهمان حدود از مبلغ تجاوز نکند و با رعایت مقررات مخصوصی بقانون بودجه سایر قوانین و بالاخره همه چیز اگر در تشکیلات اصلاحی بنظر آید درش عاجز نباشیم و باصطلاح اختیار داشته باشیم
بعضی از نمایندگان _ مذاکرات کافی است
رئیس _ رای میگیریم بماده ۲۲ آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
( اغلب قیام نمودند )
رئیس _ تصویب شد . ماده بیست و سوم قرائت میشود
ماده ۲۳ _ وزارت مالیه مجاز است مصارف روشنائی و تعزیه داری ذیل را که متولیان آن مقیم طهران هستند از هزار و سیصد و هشت و مابعدها مطابق پرداختی ۱۳۰۷ و تبصره سه ماده ۱۳ قانون بودجه ۱۳۰۴ پرداخت نماید _ صرف روشنائی و تعزیه داری بتولیت نوری بهزادی چهار صد و هشتاد و دو تومان و پنجهزار
صرف روشنائی بتولیت آقا شیخ محسن و آقا شیخ حسین هشتاد تومان
مصارف روشنائی بتولیت آقا شیخ جعفر ولد مرحوم آقا شیخ محمد تقی شماع نهصد و ده تومان
صرف روشنائی بتولیت آقا سید حسین عرب سیصد و سی و شش تومان
رئیس _ آقای کازرونی
کازرونی _ موافقم
رئیس _ آقای ملک مدنی
ملک مدنی _ موافقم
رئیس _ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ بنده یک توضیحاتی می خواستم اساسا اگر در این جا بگویم مخالفم محل تکفیر آقایان متجددین میشوم ولی ناچارم توضیحات بدهم . در آن لوایح که در دوره چهار و پنج در بودجه تفصیلی نسبت به تعزیه داری و روشنائی گذشته بود یک صورت مفصلی در آن جا بود . این صورتی که در این جا هست وقتی بنده ملاحظه میکنم با آن صورت فرق دارد مثلا در آنجا حسن بهزاد نبود همین جور فلان شخص عرب و فلان ترتیبات نبود در آنجا یک کتاب سبزی بود اگر نظر آقایان باشد معلوم میشود آن ترتیبات را بکلی بهم زده اند و یک اشخاص دیگری را یا همان اشخاص را بصورت دیگری در آورده اند چون بنده بطور مفصل نمیدانم خواستم بدانم در این کلی آیا مرجحی دارد و این ها را ذکر مفصل داده است . آن اشخاصی را که از این محل حقوق میدادند بیشتر از این ها بوده حالا تحصیص داده اند باین ها و آنها را از بین برده اند . خوبست اگر دلیلی دارد ذکر کنند و اگر دلیلی ندارد یک چیزی بود در که دوره چهارم و پنجم ششم هم گذشت چطور شده است این جا همه را دست زده اند و این طور پیشنهاد کرده اند مثلا ما یک روشنائی داشتیم در اماکن مشرفه که دولت ایران میداد ولی یکی از کارهای با اهمیت بود که دولت ایران قطع نظر از اینکه دولت شیعه است کاملا متوجه است بحفظ اماکن مشرفه و این یک سیاست کلی برای ما بود بنده نمیدانم اینها یک مصارفی هستند آقایان سیاسیونهم میدانند بهترین مصارف این مصارف است که ما داشته ایم همیشه بین النهرین متوجه ما بوده است باعتبار این سیاستی که ما داریم باعتبار این علاقه مذهبی و عقایدی که در پادشاه ما در وزرای ما و علماء و سایر طبقات ما به آنها داشته اند بنده این را یکی از قلم هائی میدانم که هم برای مذهب و هم برای سیاست و هم برای مملکت مفید است و اهم و الزم است حالا محدود کرده اند این را به بهزاد و بهروز من نمی فهمم چه چیز است از این جهت چون بنده کاملا شرحش را ندیده ام و سابقا هم مفصل تر از این بود و بجا و خیلی هم لازم بود حتی بنده لازم میدانم که از حقوق الزم بزنند و این چیزهائی که اهمیت سلطنت شیعه را در بین النهرین قائم کرده و بیرق شیر خورشید را در همه جا مفتخر کرده ما بطور جدیت باید این را تعقیب کنیم این بود عرایض بنده در این موضوع و امیدواریم که بعد از این هم مجلس هم هم دولت هم کمیسیون و هم مقامات دیگر بیشتر از این این مسئله را بطور اهمیت چنگ بزنند . هزار و سیصد سال است این مسئله را ایرانیها بجان
خریده اند بین النهرین مقبره نیاکان ایرانیها است همیشه ایرانیها نظر به بین النهرین دارند و آنجا را مرکز همه چیز خودشان میدانند و نمی توانیم در اینجا محدودش کنیم قلم بقلم بهزاد و بهروزش کنیم ....
جهانشاهی _ ایرانیها بچه علاقمند هستند ! ؟
آقا سید یعقوب _ روشنائی اش را علاقمندند خیلی هم علاقمندند .
کازرونی _ عرض میکنم که این قلم اگر چنانچه مشعر بر این بود که این مخارج از بودجه حذف شده البته این فرمایشات آقای آقا سید یعقوب بجا و موثر بود لکن این قلم چنانچه خودشان هم توجه فرموده اند برای تادیه همان مبلغ و مصرف همان مبلغ است و این موافق است باعقیده و همان مطالبی که آقا اظهار فرمودند در اینجا هم مینویسد که ما امساله مثل سنوات گذشته باید عمل کنیم بنابراین بنده هیچ چیزی که مخالف عقیده آقا باشد در این ندیدم و لذا بنده هم موافقم با تمام اظهاراتی که آقا کردند و مخصوصا خواهش میکنم که آقا موافقت بکنند با همین شکلی که هست بگذرد منتهی اگر در جزئیاتش یک تجدید نظری لازم باشد البته ایشان بنده هم تبعیت از ایشان میکنم که در جزئیات رسیدگی میکنیم و اگر یک قلم محذوفی یک شخص تازه واردی باشد البته اصلاح میکنیم
بعضی از نمایندگان _ مذاکرات کافی است
رئیس _ رای میگیریم بماده ۲۳ موافقین قیام فرمایند .
( اغلب قیام نمودند )
رئیس _ تصویب شد . ماده ۲۴ ( تبصره ماده ۱۴ ) بجای ماده ۲۴ قرائت میشود :
تبصره ماده ۱۴ _ مقصود از قسمت اول این ماده تقاضای تقاعد از طرف مستخدمین و یا صدور حکم تقاعد از طرف وزارت پست و تلگراف است و مقصود از شرط عدم اضافه حقوق تقاعد از حقوق فعلی مستخدم حذف مبلغ اضافی و تادیه مبلغی معادل حقوق فعلی مستخدم است
رئیس _ آقای ملک
ملک مدنی _ موافقم
رئیس _ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی _ اینجا نوشته است بتقاضای مستخدم متقاعد میشود و یا بنظر وزیر . اگر نظر وزیر باشد تقاضای مستخدم بکلی از بین میرود خوب است همان تقاضا باشد بنظر بنده و اگر خودش خواست قبل از سن تقاعد متقاعد شود و اگر بگوئیم با نظر وزیر متقاعد شود ممکن است که وزیر قبل از سن تقاعد خود وزیر بدون رضایت آن شخص متقاعد او را متقاعد کند این نظر بنده بود
مخبر _ البته باید تقاعد هم بنظر وزیر پست و تلگراف باشد یا بتقاضای مستخدم برای اینکه گاهی میشود که وزارتخانه تشخیص میدهد که این عضو فلجی است و بدرد وزارتخانه نمیخورد و مدت ده یا بیست سال هم وقت وزارتخانه را تلف کرده است یا اینکه یک اشخاصیکه میخواهند متقاعد شوند یک اشخاص لایقی هستند که وزارتخانه لازم دارد و میخواهد نگاهشان بدارد و شرط اول نظر وزیر است که باید منظور شود و این جا بطور تردید است یعنی گفته میشود که هم مستخدم میتواند تقاضا کند و هم وزیر پست و تلگراف میتواند امر تقاعد صادر کند و بنظر بنده اینطوری که هست بهتر است
بعضی از نمایندگان _ کافی است مذاکرات
رئیس _ موافقین با ماده ۲۴ قیام فرمایند
( عده زیادی قیام نمودند )
رئیس_ تصویب شد . مذاکره در کلیات است
جمعی از نمایندگان _ مخالفی نیست
رئیس _ رای میگیریم به مجموع بیست و چهار ماده با ورقه موافقین ورقه سفید خواهند داد
( اخذ و شماره آراء بعمل آمده هفتاد و یک ورقه سفید تعداد شد )
رئیس _ عده حاضرین ۸۸ باکثرت ۷۱ رای تصویب شد
[ ۶_ مذاکره و تصویب طرح اضافه اعتبار بنای مقبره فردوسی ]
خبر کمیسیون :
کمیسیون محاسبات مجلس طرح قانونی آقایان نمایندگان محترم ارجاعی کمیسیون محترم مبتکرات راجع به بقیه تعمیرات مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی را مورد مطالعه و تدقیق قرار داده و با مراجعه به بودجه ۱۳۰۸ و ۱۳۰۹ مجلس بدین ترتیب با طرح قانونی فوق الذکر موافقت مینماید
ماده واحده _ مجلس شورای ملی باداره محترمه مباشرت اجازه میدهد که مبلغ ده هزار تومان از صرفه جوئی بودجه سنوات ۱۳۰۸ و ۱۳۰۹ مجلس برای مخارج تکمیل ساختمان مقره حکیم ابوالقاسم فردوسی تادیه نماید .
تبصره _ مقصود از صرفه جوئی سال ۱۳۰۸ مبلغی است که در اداره مباشرت مجلس موجود است و صرفه جوئی سال ۳۰۹ مراد از اقلامی است که مورد خرج پیدا کرده ( موید احمدی _ پیدا نکرده باید باشد ) یا اقلامی که اصلا مورد خرج پیدا نمی نماید خواهد بود
رئیس _ آقای فیروزآبادی ( حاضر نبودند ) آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ موافقم .
رئیس _ ﺁ قای ملک
ملک مدنی _ عرض کنم که بنده موافق هستم ولی یک موضوعی بود که میخواستم بعرض مجلس برسانم و از موقع استفاده کرده باشم والا اصولا موافقم و البته این یک عمل خیلی خوبی است که از طرف مجلس میشود و نظیر چنین اقدامی را هم کمیسیون عرایض تصمصم گرفته است برای تعمیر مقبره عمر خیام وآن یک مسئله بوده است که میخواستیم از صرفه جوئی که از مرخصیهای آقایان نمایندگان محترم میشود استفاده کرده باشیم و خواستیم این اقدام خیر را آقایان نمایندگان محترم مجلس کرده باشند چنانچه چند فقره تا بحال کرده اند بطوری که از خارج تحقیق کردم تقریبا در حدود هزار تومان برای تعمیر مقبره خیام ( که او هم البته از حکما است و از اشخاصی است که مورد تحسین و توجه است ) لازم بود یک اقدامی بشود و بنده وسایر آقایان اعضا کمیسیون تصمیم گرفتیم از آقایانی که مرخصی میگیرند از مرخصیهای آقایان استفاده کرده باشیم که هر کدام یک مبلغی برای تعمیر مقبره خیام تخصیص بدهند و اداره مباشرت مجلس هم جمع آوری کند وتحت نظر اداره مباشرت و کمیسیون بمصرف برسد و تقریبا در حدود دویست و کسری هم تا بحال آقایانی که مرخصی خوسته اند موافقت کرده اند با این نظر مخصوصا بنده قضیه را بعرض مجلس رساندم تا بدانند که یک همچو تصمیمی کمیسیون
گرفته است و امیدوارم که مبلغی هم که ممکن است از مرخصیهائی که آقایان خواسته اند تهیه شود و انشاالله این اقدام مفید هم در نتیجه این تصمیمی که شده است انجام بگیرد
روحی ( مخبر کمیسیون محاسبات ) _ عرض کنم بنده در جواب بیانات نماینده محترم آقای ملک مدنی ناچار شدم که یک عرایضی عرض کنم . عرض کنم نماینده محترم تذکراتی دادند راجع به تعمیر مقبره خیام که لازم آمد یک مذاکراتی که در کمیسیون محاسبات شده بود بعرض آقایان برسانم . ما بطور کلی در کمیسیون مذاکره میکردیم که این کارها را باید مردم بکنند ملاحظه بفرمائید اینها را باید مردم یا لااقل همان کمیته آثار ملی و یک اشخاص دیگری بیاند انجام بدهند که واقعا از خودشان پول خرج بکنند و از متن مال مملکت این پول ها را خرج کردن و از بودجه صرف کردن این یک قدری خوب نیست بجهت اینکه شاید مردمانی که این پول را میدهند ناراضی باشند که این پول را بدهند البته در راه خیرات و مبرات میآیند این کارها را میکنند و یکی دیگر هم اینکه اینروزها ساختن مقبره بعقیده خود بنده مخصوصا موثر نیست اگر یک مجسمه بنام خیام در جلوی بهارستان بگذارند که تمام مردم عظمت او را بدانند و بهتر است از اینکه در زاویه بیابان یک گوشه دنیا یک مبلغ پول را بی خود خرج کنند اینها در دماغ ما در قلب ما در وجدان ما جای دارند چنانچه خود آن اشخاص بزرگ گفته اند " بعد از وفات تربت ما در زمین مجوی در سینه های مردم عارف مزار ماست " واقعا در دماغ هر ایرانی حساس اشعار فردوسی مقام با عظمت فردوسی آن کاخ بزرگی که او از شعر بنا کرده است پایدار است و بهتر از آن است که برای او مقبره بسازند و واقعا هم همینطور است این را بایستی مردم بسازند ارباب خیرات و مبرات بسازند و افتخارات ملی باشد و بنده هم با اینکه کمیسیون عرایض و مرخصی از حقوق مردم کسر کنند کاملا مخالف هستم و با پنجاه تومان که آقای حبیبی و آقای بیات میدهند مقبره خیام بنا نخواهد شد زیرا که آنهم لااقل قریب پنجاه هزار تومان مطابق مقبره فردوسی خرج دارد و با پانصد تومان که کمیسیون عرایض تهیه کند این کار انجام نمیگیرد بنده عقیده دارم این مقداری که جمع شده است بسیار خوب و الا ما لایرضی صاحبه بی جهت میشود گفت که تو از مرخصی خودت حتما باید یک قدری بدهی برای مقبره خیام این کار یک کار خوش آیندی نیست و ما وکلا نباید در باره هم این کار را بکنیم باید پروپاکاند کرد ، تبلیغ کرد که مردم بیایند جمع شوند اعانه بدهند نمایش بدهند ، کاردن پارتی بدهند و از این پولها قبور شعرا را تعمیر کنند والا از صرف مال اشخاص یا واقعا از بودجه مملکت دادن من بنوبه خودم مخالف هستم
بعضی از نمایندگان _ مذاکرات کافی است
رئیس _ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب قرائت میشود :
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب
پیشنهاد میکنم تبصره اضافه شود .
تبصره ۲ _ اداره مباشرت مکلف است صورت تفصیلی کلیه مخارج را طبع و انتشار دهد
رئیس _ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب _ بنده ناچارم اینجا یک عرایضی را عرض کنم و ناچار شدم این تبصره را پیشنهاد کردم برای رفع بعضی شبهه هائی شده است و برای آن جواب آن صحبت ها که بدانند حکیم فردوسی چه مرد بزرگواری بوده است و مجلس شورای ملی در ادوار مختلفه این یک قدمی بود که یکی از نماینده های محترم در دوره دوم برداشت و خوشبختانه در دوره این پادشاه این مسئله عملی شد و بنده ناچار هستم چون در بالای بعضی منبرها و بعضی مجالس بعضی صحبت ها شده است و یک حقیقت هنوز بر مردم مخفی است و مقام حکیم فردوسی هنوز
بر مردم مخفی است حکیم فردوسی در مقام فلسفه و دانش کسی است که حکما وفلاسفه در مقام توحید ذاتی و صفاتی و افعالی او تمسک بشعر او میجویند نگاه کنید به بینید اول کتاب شاهنامه آقای فیروزآبادی میفرمایند که آقای فردوسی شاعر بوده است حقیقتا تاسف آور است در اسلامبول بنده بودم فلاسفه آلمان میگفتند ایران که دارای پدرانی است مثل فردوسی و دیگران یک چنین ملت هیچوقت نمیمیرد ( صحیح است ) چرا ؟ چون عظمت و بزرگواری این شخص را دیده بودند اینست مقام توحید او که توحید صفاتی و ذاتی و افعالی از بیانات او که عرفا ما در آن گیر بودند فردوسی بیک شعر تمام اینها را حل کرده است در مقام دعوت مردم شعرهای او را نگاه کنید در اواخر هر شعرش دعوت میکند مردم را بتهذیب اخلاق و توجه دادن مردم را باخلاق فاضله و صفات پسندیده گمان نمیکنم کسی در فضایل اخلاق مثل فردوسی کتبی نوشته باشد مسئله شجاعت ، مسئله حکمت ، مسئله عدالت ، مسئله اخلاق که اصول اربعه است از برای شخص دانشمند و از برای شخصی که حکیم باشد بهتر از کتاب فردوسی چیزی نمیشود . در مقام عمل مقامات غزالی اینست که میگوید در حکمت عملی کتاب احیا العلوم را نوشته است کتاب فردوسی را نگاه کنید از اول تا آخر به بیند این حکیم دانشمند و این فیلسوف اعظم حکمت عملی چطور و به چه بیانی تمام کرده است و احیا کرده است که تمام دنیا یعنی لامذهبها و مذهب دارها یعنی متمدنین و متجددین ( خنده حضار ) چطور کلیات این حکیم دانشمند را مصدر اعمال خودشان قرار داده اند . بنده یا آقای یاسائی یا دیگران که در آنروز دفاع کردیم عشری از اعشار مقامات این حکیم بزرگ دانشمند را توجه نداشتیم مجلس شورای ملی از روی میل و از روی خواهش نفسانی و از روی شهوات این رای را نداد دانست که این شخص بزرگوار نسبت به مذهبش که مذهب تشیع باشد چه شعرهائی گفته است آقای فیروزآبادی : که رفیق بنده هستی و خجالت میکشم بنده این را بگویم که در هفتصد سال پیش از این چطور مقام بیرق تشیع را دوش کشیده بود و در مجلس سلطان محمود طرف کینه خواجه حسن میمندی واقع شد که بنده همیشه خجالت میکشیدم که خدا نکند که حسن میمندی از اهل میمند شیراز باشد ولی بعد فهمیدم که از اهل میمند هرات است و از اهل فارس نیست بنده همیشه خجالت میکشیدم که خدا نکند این خواجه حسن میمندی اهل میمند شیراز باشد که این لکه برای بنده بماند ( خنده نمایندگان ) و این شخص بزرگواری که ما آمدیم این شرح را واین اصول را برای او بیان کردیم خدا شاهد است مقام فردوسی باندازه ایست که هر یک از ما ایرانیها که به مذهبمان علاقه داشته باشیم بتوحیدمان علاقه داشته باشیم باید صد هزار اندازه بالاتر از این خدمت کنیم ( صحیح است ) و این روی اساس دیانت و مذهب ما است اما آمدیم آقای فیروزآبادی این پولها کجا میرود غیر از اینکه این پولها میرود پیش عمله ها و یک مهمانخانه درست میکنند و یک کتابخانه درست میکنند و یک کتابهائی جمع میکنند غیر از جیب ایرانیها جای دیگر هم میرود این پولی نیست که به سندیکا بدهیم و راه آهن درست کند این پول صرف آبادی ایران میشود و اینها را بنده عمدا بیان کردم و حقیقتش اینست که من از روی وجدان میگویم این یکی از خدماتی بود که تیمورتاش در دوره دوم پیشنهاد کرد و بدبختانه پیش نرفت و چون خدا میخواست که در دوره پهلوی تمام آثار گذشته ما پیشرفت کند اینکار واقع شد وخیلی خوشوقتم و حالا تبصره خودم را استرداد میکنم و دیگر محتاج نیستم
افسر _ جنابعالی که مخالفت نکردید
رئیس _ پیشنهادی آقای ملک مدنی پیشنهاد کرده اند قرائت میشود
پیشنهاد مینمایم مبلغ نه هزار تومان برای تعمیر مقبره حکیم فردوسی اختصاص داده شود
رئیس _ آقای ملک
ملک مدنی _ عرض کنم که بنده میخواستم اینجا یک توضیحاتی بدهم برای رفع سوءتفاهم به آقای روحی ما نخواستیم در کمیسیون عرایضی تضییقی به اشخاص کرده باشیم و شاهد و نمونه و عمل کمیسیون همان عملی است که سابقه اش پیش اشخاص است که ما همیشه با مرخصیهای که خواسته اند موافقت کرده ایم و هر روز هم در هر جلسه با مخالفت آقای فیروزآبادی مواجه بوده ایم و عقیده کمیسیون این بوده است که وقتی یک نفر نماینده با عذر موجه اجازه خواست ما هم باید موافقت کنیم این تصمیم کلی کمیسیون است و این تصمیمی که اخیرا کمیسیون گرفته است همانطور که خود حضرتعالی اشاره کردید فرمودید که این طور مسائل را باید مردم اقدام کنند این هم همان نظر حضرتعالی است زیرا مردم و جامعه تشکیل میشود از وجود نمایندگان و سایر مردم چه عیب دارد اگر اشخاصی متمکن باشند یک مبلغی برای تعمیر مقبره خیام بدهند ( روحی _ البته اگر خودشان بدهند موافقم ) این چند فقره را هم که ما تقاضا کردیم بعضی از آقایان حضور دارند هیچکدام با مضیقه نبوده ما که تقاضا کردیم هم می توانستند قبول کنند و هم می توانستند رد کنند و در آتیه هم ما همین نظر را داریم و یک نظر شخصی هم نبوده است و خیال میکنم نظر همه آقایان هم همین بوده است و آقای افسر هم در این زمینه اقداماتی کرده اند و ما هم در تایید افکار و عقاید ایشان که یک سوابقی دارند خواستیم تکمیل کرده باشیم آن نظر را وعلتش هم این بود که روزی در یک مجلسی یک مسافری آمده بود و نقل میکرد که قبر خیام یک طوری است که فوق العاده خراب است و اساسا مخروبه شده است و تعمیر جزئی لازم دارد و با پانصد تومان هزار تومان میشود تعمیر کرد و مخارج زیادی ندارد این بود که در کمیسیون بنده قضیه را مطرح کردم و موافقت کردند والا نظر این نبوده است که اگر آقایان موافقت نداشته باشند ما خودمان از نظر اینکه بخواهیم آن جا را تعمیر کنیم از حقوق آقایان کسر کنیم برای توضیح این مطالب بنده این پیشنهاد را کردم و حالا مسترد میکنم
رئیس _ پیشنهاد آقای فیروزآبادی قرائت میشود :
پیشنهاد آقای فیروزآبادی
بنده پیشنهاد میکنم که پنجهزار تومان تخصیص داده شود به مقبره فردوسی از صرفه جوئی
رئیس _ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی _ بنده خیلی متاسفم از اینکه هیچکس نه در این مجلس نه در طهران نه در ایران منکر مقامات فردوسی نیست ( آقا سید یعقوب _ حکیم فردوسی ) حکیم ابوالقاسم فردوسی نیست و نبوده است ولی ببینیم جبران او و مکافات عمل او همین است که برویم سی چهل هزار تومان سنگ و گل روی هم بگذاریم از برای تعمیر مقبره او ائمه را که ما این عقیده را داریم بواسطه این است که خودمان از آنجاها استفاده کنیم و استفاضه کنیم و فیض ببریم بجهت این است والا ائمه که محتاج خشت و گل طلا و نقره نیستند جهت استفاضه خودمان است اینجا نمیدانم در دوره سوم که بنده اینجا بودم دو سه روز همین مذاکره بود هفده هیجده سال پیش بود و از نواقل هم یک مبلغی تخصیص دادند برای اینکار و نمیدانم خرج شد یا خیر بنده اینطور یادم است بعدهم در این دوره و آن دوره که مطلب معلوم است یک دفعه بیست هزار تومان اعتبار داده شد انجمن نمیدانم کجا است در هند است یک مقداری هم از آنجا فرستاده شد یک مقداری زمین هم از طرف متولی ( افسر _ قائم مقام التولیه ) تقدیم اینکار شد این تقریبا خیلی میشود و با وجود این اگر بهتر از این هم بسازید تازه جبران خدماتی را که حکیم فردوسی بمقام خودش کرد یا نه مرتبه علمی خودش کرد جبران نمیکند و هیچ نتیجه بحال او ندارد و خیلی متاسفم که دراینجا که ملت منتظر است اصلاح کار او را بچه قسم باید بکنیم تمام وقت خودمان را سه
چهار جلسه پنچ جلسه مذاکره در مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی بکنیم ملت این انتظار را از ما ندارد ملت از ما کار و استفاده و نان میخواهند از ما قبر ساختن نمیخواهند
رئیس _ نظر آقای مخبر ؟
مخبر _ بنده نمیتوانم موافقت کنم با این پیشنهاد
رئیس _ آقایانیکه پیشنهاد آقای فیروزآبادی را قابل توجه میدانند قیام فرمایند
( چند نفری برخاستند )
رئیس _ قابل توجه نشد . رای میگیریم بماده واحده ...
مخبر _ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب ماند
آقا سید یعقوب _ بنده استرداد کردم
رئیس _ رای میگیریم بماده واحده با ورقه موافقین ورقه سفید خواهند داد
( اخذ و تعداد آراء بدست آمده هفتاد و شش ورقه سفید و یک ورقه کبود تعداد شد )
رئیس _ عده حاضرین ۹۱ باکثریت ۷۶ رای تصویب شد
[ ۶ _ موقع و دستور جلسه بعد _ ختم جلسه ]
رئیس _ از طرف جماعتی از آقایان پیشنهاد شده است که جلسه آینده سه شنبه دهم باشد اگر مخالفی نیست جلسه آینده سه شنبه دهم تیر باشد اگر اشکال نیست ( نمایندگان _ خیر ) جلسه آینده سه شنبه دهم تیر دستور تصفیه محاسبات سجل احوال و اجازه ضرب مسکوک نیکل
( مجلس مقارن ظهر ختم شد )
رئیس مجلس شورای ملی _ دادگر
قانون
اجازه پرداخت دوازده هزار تومان کسر مخارج محصلین عملی راه آهن
ماده واحده _ مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه میدهد که علاوه بر مبلغ بیست نه هزار و ششصد تومان اعتبار مخارج یکساله سی نفر محصلین راه آهن مصرحه در قانون نهم تیر ماه ۱۳۰۸ مبلغ دوازده هزار تومان برای کسر مخارج و ادامه تحصیل عده ای که بیش از یکسال باید تحصیل نمایند از محل وجوه انحصار قند و شکر بپردازد
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه سوم تیرماه یکهزار و سیصد و نه شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید
رئیس مجلس شورای ملی _ دادگر
قانون
متمم بودجه سال ۱۳۰۹ مملکتی
ماده اول _ خارج از حدود اعتبارات مصوبه ضمن ماده واحده بودجه ۱۳۰۹ که شامل کلیه مخارج مملکتی است و سایر اعتبارات مصوب هیچگونه پرداخت وجهی بعمل نخواهد آمد و تجاوز از حدود آن بهر عنوان موجب مسئولیت وزارتخانه مربوطه خواهد بود .
ماده دوم _ کلیه ادارات و مامورین مکلف هستند که آنچه از وجوه واموال دولتی دریافت مینمایند تحویل خزانه داری کل کنند و بهیچ عنوان مجاز نخواهند بود مستقیما و بدون اجازه خزانه داری کل برداشتی نمایند
تبصره _ قسمت ( ج ) از فقره ۱۶ ماده واحده قانون مصوب ۳۰ ِآبانماه ۱۳۰۸ بقوت خود باقی است
ماده سوم _ کلیه وزارتخانها و ادارات دولتی مکلف خواهند بود اولا مالیات ها و عوارض مربوطه بخود را پرداخت نمایند . ثانیا چنانچه یک وزارتخانه از حیث تهیه اشیاء ملزومات یا انجام خدمات مخصوصه از وزارتخانه دیگر مبلغی طلبکار شد وزارتخانه مدیون مکلف است دین خود را پذیرفته و آن را از محل اعتبارات بودجه مصوب خود بپردازد
ماده چهارم _ انتقال از اعتبار حقوق بمصارف و بالعکس ممنوع است ولی وزارتخانها در نقل و انتقال ( تبدیل محل ماموریت ) اعضاء با اعتبار حقوق خود آنها مجاز خواهند بود
ماده پنجم _ هیچیک از وزارتخانها نمیتوانند بعده هر یک از مراتب قانونی در بودجه خود بیفزایند و هرگاه محلی در نتیجه حذف رتبه عالیتری ایجاد بشود فقط از محل مزبور میتوانند یکنفر از رتبه مادون علاوه نمایند و هم چنین هیچیک از وزارتخانها نمیتوانند از اعتبار صدی دو و غیر مترقبه منظور در بودجه مشاغلی ایجاد نمایند .
وزارت داخله در قسمت اداره تشکیلات نظمیه از مدلول قاعده فوق مستثنی است و میتواند از محل حقوق رتبه عالیتر چند رتبه کوچکتر ایجاد نماید
ماده ششم _ مامورین و مستخدمین رسمی دولت که از صندوقهای خارج از خزانه دولت حقوق دریافت میکنند مثل مستخدمین بانک ملی و غیره مکلف بتادیه کسور تقاعد میباشند و خدمات آنها بر طبق قانون استخدام کشوری جزو خدمت رسمی محسوب خواهد شد .
ماده هفتم _ چنانچه مقتضیات ایجاب نمود یکی از مشاغل کشوری اتفاقا بصاحبمنصبان لشکری رجوع شود صاحبمنصبان مزبور در مدت تصدی خود حق دارند تفاوت حقوق خود را تا میزان حقوق شغل کشوری که در بودجه آن وزارتخانه منظور شده است دریافت نمایند .
ماده هشتم _ پرداخت وجوه ( غیر از حقوق تقاعد و انتظار خدمت و شهریه و مستمریات ) فقط درازء خدمت و یا اشیاء و ملزوماتی که خریداری میشود بعمل خواهد آمد و بعنوان انعام یا هدیه یا مخارج سری جز آنچه از اعتبارات دولت اجازه داده شده پرداخت نخواهد شد .
ماده نهم _ حداقل مقرری رتبه اول مستخدمین کشوری سی و دو تومان و حداقل رتبه اول قضائی پنجاه تومان میباشد .
ماده دهم _ وزارتخانها مکلفند نسبت به کلیه لوایح مالی و بودجه و اعتباراتی که تعهد میشود از نظر مالی قبلا موافقت وزارت مالیه را جلب نمایند .
ماده یازدهم _ طرز وصول عوائد دولتی اعم از مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم بر طبق نظامنامهائی که هیئت وزراء در حدود قوانین تصویب مینمایند خواهد بود .
ماده دوازدهم _ خالصه و مستغلات دولتی و باغ و عمارت و مجری المیاه بهارستان محل مجلس شورای ملی و املاک بلدی از پرداخت حق الثبت که بر طبق قانون ثبت اسناد از املاک اربابی بایستی دریافت شود معاف خواهند بود .
ماده سیزدهم _ وزارت مالیه مجاز است که در مواقع لازمه عمل مساعده دادن نقدی و جنسی را بزارعین خالصجات ادامه دهد . این قبیل مساعده ها که در ظرف یکسال باید مسترد و مستهلک شوند برای بذور و خرید دواب و آلات زراعتی و توسعه امور آبیاری و فلاحتی و غیره پرداخته خواهد شد محاسبه اینگونه مساعده ها با نهایت دقت نگاهداری شده و در استرداد آن مراقبت کامل بعمل خواهد آمد
ماده چهاردهم _ مستخدمین وزارت پست و تلگراف که از تاریخ اول فروردین ۱۳۰۹ تا مدت ششماه تقاضای تقاعد مینماید و وزارتخانه با واجد بودن شرایط اخذ حقوق تقاعد قانونی آنها حکم صادر مینمایند مطابق ترتیب ذیل از حقوق تقاعد بجای ماده ۴۵ قانون استخدام کشوری نسبت بترتیب ذیل استفاده مینمایند مشروط بر این که از حقوق فعلی تجاوز ننماید و پس از فوت وراث آنها بر طبق مواد ۴۷ و ۴۹ و ۵۰ قانون استخدام استفاده خواهند نمود
اولا _ میزان حقوق تقاعدی مستخدمین رتب ۱ و ۲ و ۳ مساوی است با یک چهلم آخرین مقرری خدمت ضرب در سنوات خدمت
ثانیا _ میزان تقاعدی مستخدمین رتب ۴ و ۵ مساوی است با یک چهل و پنجم آخرین مقرری خدمت ضرب در سنوات خدمت
ثالثا _ میزان تقاعدی مستخدمین رتب ۶ و ۷ مساوی است با یک پنجاهم آخرین مقرری خدمت ضرب در سنوات خدمت .
تبصره _ ماده فوق فقط شامل عده از مستخدمین وزارت پست و تلگراف خواهد بود که در مدت ششماه مذکور درفوق متقاعد میشوند
ماده ۱۵ _ وزارت معارف مجاز است از محل اعتبار کسر بودجه مدارس که در بودجه هر محل منظور است کسر بودجه مدارس و تفاوت حقوق مدیران مدارس که علاوه بر شغل مدیریت مدرسه نمایندگی معارف را نیز در همان محل عهده دارند پرداخت نماید
ماده ۱۶ _ میلغ ۶۸ هزار تومان از اعتبار یکصد هزار تومان اعتبار تاسیس و تکمیل مدارس مرکز و ولایات برای ششماهه آخر سال ۱۳۰۹ اختصاص دارد
ماده ۱۷ _ وزرات داخله در قسمت اداره تشکیلات نظمیه مجاز است که در موقع لزوم از اعتبارات محل های پیش بینی شده در بودجه کاسته و در جاهائی که لازم میداند و در بودجه ذکر نشده است تاسیس نظمیه نماید
ماده ۱۸ _ وزارت مالیه مجاز است حقوق اصلی یا هر مبلغی که بعنوان حق الکفاله مقام مافوق در ضمن بودجه تفصیلی ۱۳۰۹ وزارت عدلیه برای قضات و صاحبمنصبان پارکه منظور است تادیه نماید .
ماده ۱۹ _ بوزارت مالیه اجازه داده میشود که حقوق مامورین اعزامی باروپا را که درضمن بودجه ۱۳۰۸ وزارت عدلیه بعنوان مخارج تصویب گردیده است پس از کسر حقوق تقاعد پرداخت نموده دوره ماموریت سال ۱۳۰۸ را جزء خدمت رسمی آنها محسوب دارد .
ماده ۲۰ _ وزارت مالیه مجاز است مبلغ ۶۹۸/ ۱۱۶ تومان اعتباری را که برای توسعه و تکمیل تشکیلات ثبت اسناد و املاک مرکز و ولایات در ضمن بودجه تفصیلی ۱۳۰۹ تصویب شده بدون رعایت یک دوازدهم موافق تشخیص وزارت عدلیه پرداخت نماید .
ماده ۲۱ _ در هذه السنه حقوق روسای ادارات مرکزی وزارت امور خارجه و حقوق اعضاء نمایندگیهای ایران در خارجه مربوط برتبه نبوده و مربوط بمشاغل آنهاست ولی میزان حقوق انتظار خدمت و تقاعد آنها بر طبق مقررات قانون استخدام از روی حقوق رتبه قانونی آنها تعیین میشود .
ماده ۲۲ _ بوزیر فعلی طرق و شوارع اختیار داده میشود در حدود مبلغ نود هزار تومان بودجه مصوبه سالیانه وزارت طرق و شوارع تغییراتی را که در تشکیلات آن وزارتخانه لازم میدانند با رعایت قوانین مربوطه بموقع اجرا بگذارند .
ماده ۲۳ _ وزارت مالیه مجاز است مصارف روشنائی و تعزیه داری ذیل را که متولیان آن مقیم طهران هستند از ۱۳۰۸ و مابعدها مطابق پرداختی ۱۳۰۷ و تبصره ۳ ماده ۱۳ قانون بودجه ۱۳۰۴ پرداخت نماید .
صرف روشنائی و تعزیه داری بتولیت نوری بهزادی ۵/ ۴۸۲ تومان
صرف روشنائی بتولیت آقا شیخ محسن و آقا شیخ حسین ۸۰ تومان
مصارف روشنائی بتولیت آقا شیخ جعفر ولد مرحوم آقا شیخ محمد تقی شماع ۹۱۰ تومان
صرف روشنائی بتولیت آقا سید حسین عرب ۳۳۶ تومان
ماده ۲۴ _ مقصود از قسمت اول ماده ۱۴ این قانون تقاضای تقاعد از طرف مستخدمین و یا صدور حکم تقاعد از طرف وزارت پست و تلگراف است و مقصود از شرط عدم اضافه حقوق از حقوق تقاعد فعلی مستخدم حذف مبلغ اضافی و تادیه مبلغی معادل حقوق فعلی مستخدم است
این قانون که مشتمل بر بیست و چهار ماده است در جلسه سوم تیر ماه یکهزار و سیصد و نه شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
قانون
اجازه پرداخت مبلغ ده هزار تومان از صرفه جوئی بودجه ۱۳۰۸ و ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی
برای تکمیل ساختمان مقبره حکیم فردوسی
ماده واحده _ مجلس شورای ملی باداره مباشرت اجازه میدهد که مبلغ ده هزار تومان از صرفه جوئی بودجه سنوات ۱۳۰۸ و ۱۳۰۹ مجلس برای مخارج تکمیل ساختمان مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی تادیه نماید .
تبصره _ مقصود از صرفه جوئی سال ۱۳۰۸ مبلغی است که در اداره مباشرت مجلس موجود است و صرفه جوئی سال ۳۰۹ مراد از اقلامی است که مورد خرج پیدا کرده و صرفه جوئی شده یا اقلامی که اصلا مورد خرج پیدا نمی نماید خواهد بود .
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه سوم تیر ماه یکهزار و سیصد ونه شمسی بتصویب مجلس شورای مالی رسید
رئیس مجلس شورای ملی _ دادگر