مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ اسفند ۱۳۳۴ نشست ۲۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۸
جلسه: ۲۱۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه اول اسفندماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- طرح صورت‌مجلس
۲- بیانات آقای نائب‌رئیس در باب گزارش سفر هیئت پارلمانی ایران به عراق
۳- تقدیم لایحه مستمری بازماندگان مرحوم عبدالصاحب صفایی به قید یک فوریت از طرف آقای وزیر دارایی و تصویب فوریت آن
۴- مذاکره در ماده واحده مربوط به جاده سوم تهران- تجریش
۵- اعلام تصویب صورت‌مجلس
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و چهل و پنج دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای اردلان (نائب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- طرح صورت‌مجلس
نائب‌رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
غایبین بااجازه- آقایان: خزیمه‌علم، دکتر جزایری، امید سالار، صارمی، رضایی، اردلان، افشار صادقی، امیر احتشامی، عمیدی‌نوری، استخر، پیراسته، دکتر پیرنیا، مهندس ظفر، سرد، عبدالرحمن فرامرزی، محمودی، خرازی، محمود ذوالفقاری، ثقةالاسلامی، صادق بوشهری، میراشرافی، دکتر مشیرفاطمی، لاری، محمود افشار، سنندجی، مکرم، اورنگ، دکتر حمزوی، معین‌زاده، احمد صفایی.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: اریه، مهندس شاهرخ‌شاهی، شیبانی، برومند، کیکاوسی.
دیرآمدگان و زودرفته‌گان بااجازه- آقایان: مهندس جفرودی، موسوی، فرود، تیمورتاش، حائری‌زاده، پورسرتیپ، هدی، نراقی، مسعودی، سلطان‌مراد بختیار.
نائب‌رئیس- در صورت‌مجلس قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بعد از حصول اکثریت تصویب صورت‌مجلس اعلام می‌شود. عده‌ای از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند (بعضی از نمایندگان- دستور، دستور) (مشایخی- کار زیادی داریم اجازه بفرمایید وارد دستور بشویم) بسته به نظر آقایان است.
۲- بیانات آقای نائب‌رئیس در باب گزارش سفر هیئت پارلمانی ایران به عراق
نائب‌رئیس- با اجازه آقایان مختصری راجع به این مسافرتی که به عراق شد به عرض آقایان می‌رسانم.
چنانچه خاطر آقایان نمایندگان مستحضر است بنا به دعوتی که از طرف مجلسین عراق برای مسافرت هیئتی مرکب از اعضای مجلسین ایران به عراق به عمل آمده بود این جانب با اجازه مجلس شورای ملی به معیت نمایندگان محترم مجلس سنا و مجلس شورای ملی عازم این مسافرت گردید.
هیئت پارلمانی روز ۱۸ بهمن وارد فرودگاه بغداد شد.
در فرودگاه هیئتی مرکب از نواب رئیس عده‌ای از نمایندگان مجلسین اعیان و شورای ملی عراق به استقبال هیئت پارلمانی ایران آمده و بعد از معرفی و خیرمقدم مطابق معمول به آرامگاه اعلیحضرت فقید ملک‌فیصل اول رفته و دسته‌گلی در آرامگاه گذاشته شد.
بلافاصله به محلی که برای پذیرایی و آقامت معین گردیده بود رهسپار جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی از هیئت پارلمانی ایران دیدن کردند.
در مدت توقف در عراق اولاً به زیارت اعتاب مقدسه عتبات عالیات در نجف اشرف و کربلای معلی و کاظمین و سامرّا مشرف شده و خوشبختانه به سعادت بزرگی که آرزوی عمومی ملت ایران است نائل گردیدیم (شوشتری- وقفکم الله)
در اماکن مقدسه تعمیرات مهمی از طرف دولت عراق به عمل آمده و در شرف اتمام است.
آینه‌کاری حرم مطهر حضرت امیرمؤمنان علی‌بن‌ابی طالب علیه‌السلام که از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاهی انجام شده شکوه باعظمتی داشت در روز دوم ورود به بغداد که مصادف با تشکیل جلسه علنی مجلس شورای ملی بود بنا به دعوت آقای رئیس مجلس شورای ملی، هیئت پارلمانی در مجلس حضور به هم رسانیده و نطق مؤثری در روابط حسنه موجوده مابین دو ملت و سوابق دیرین دینی و همسایگی در مملکت و محاسن پاکت بغداد از طرف اینجانب بیان شده و جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی بیانات مؤثری در حسن روابط دو ملت بیان نمودند که هر دو نطق در رادیو و جراید بغداد منتشر گردید.
هیئت پارلمانی ایران چون حامل تمثال اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بود که برای اعلیحضرت ملک‌فیصل دوم پادشاه عراق به یادگار داده شده بود بنا به وقتی که معین شده بود به اتفاق جناب آقای سفیرکبیر دولت شاهنشاهی حضور اعلیحضرت پادشاه عراق شرفیاب شدیم. اهدای تمثال اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که به دست‌خط ملوکانه توشیح شده بود موجب نهایت مسرت و خوش‌وقتی اعلیحضرت ملک گردید.
علاوه از اسلام برادرانه و اظهار امتنان که به وسیله هیئت پارلمانی برای اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بیان فرمودند مخصوصاً این نکته را تذکر فرمودند که خوب و بد هر دو مملکت مربوط به هم و از یکدیگر جدا نیست. اینجانب نیز نیّات ملوکانه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی را در اتّحاد و اتفاق دو ملت و محسنات قرارداد بغداد را بیان و موجب خرسندی اعلیحضرت ملک واقع شد. در مسافرت‌هایی که به نقاط مخفیانه عراق نمودیم همه‌جا نمایندگان مجلسین به معیت هیئت پارلمانی ایران بوده و از طرف مأمورین عالی‌رتبه محل استقبال و پذیرایی‌های شایان به عمل می‌آمد که حقیقت طرز رفتار و صمیمیت نمایندگان محترم مجلسین و کلیه حکام و رؤسای و مأمورین عالی‌رتبه عراق طوری هیئت پارلمانی را متشکر نموده بود که گزارش اینجانب از شرح بیان آن عاجز است.
ترقیات روزافزون کشور عراق هم در هر نقطه باعث خوشحالی بوده و به هر شهر و محل که وارد می‌شدیم آثار جدیدی از پیشرفت‌های کنونی عراق مشاهده می‌گردید.
مؤسسات نفت عراق در کرکوک و بغداد و بصره بازدید شد و از طرف مهندسین و رؤسای مربوطه در طرز کار و مقدار استخراج نفت و مقدار حمل به خارج و رفع احتیاجات داخله کشور توضیحات لازمه را دادند کارخانه‌جات نساجی، برق، آرد در بغداد و سد بزرگ سامرّا که بغداد را از خطر سیل و طغیان آب نجات می‌دهد و ضمناً برای کشاورزی هم مفید خواند بود مشاهده و از ساختمان‌های جدیدی که برای دربار و مجلسین در بغداد در شرف اتمام است دیدن به عمل آمد.
بندر بصره که مجهز به تمام وسائل بود معاینه گردید و آقای مدیرکل بنادر عراق اطلاعات مفیدی در طرز کار بنادر و وسائل ارتباطیه که با کشتی‌ها و هواپیماها با نقاط مختلفه خاورمیانه مناسبات دارند به نمایندگان هیئت پارلمانی توضیح دادند.
مؤسسات فرهنگی و نظامی و صنعتی و کشاورزی بغداد به طور تفصیل بازدید شد و از مدارس ایرانیان که از طرف دولت شاهنشاهی در بغداد- کاظمین- نجف اشرف و کربلای‌معلّی اداره می‌شود دیدن نمودیم و احساسات ایرانیان مقیم عراق و بالاخص محصلین مدارس در خواندن سرود شاهنشاهی و لوایح خیر مقدم طوری در هیئت پارلمانی مؤثر بود که بی‌اختیار اشک شوق و شادی از چشمان همگی جاری بود.
ساختمان محل جدید و یا خرید محل مدارس موجوده از جمله مستدعیات فرهنگیان و محصلین بود که امیدوارم مجلسین و دولت توجه خاص مبذول فرموده و این نقص مدارس ایرانیان در کربلا مقابل صحن مطهر برای زائرین شروع و دو طبقه آن به اتمام رسیده است.
هیئت پارلمانی از ساختمان مذکور بازدید نموده و انتظار می‌رود از طرف عموم مسلمانان مخصوصاً پیروان مذهب جعفری و دولت شاهنشاهی کمک برای اتمام این ساختمان بشود. به طور خلاصه این مسافرت هیئت پارلمانی به عراق موجب تحکیم روابط موجوده بین دو ملت گردیده و احساسات و صمیمیت نمایندگان مجلسین و دولت، حسن‌نیت ملت کشور پادشاهی عراق را نمایان می‌نمود پذیرایی گرم و محبت‌آمیز رؤسای محترم مجلسین و نمایندگان محترم دو مجلس و همچنین استانداران و فرمانداران و مأمورین عالی‌رتبه عراق موجب نهایت تشکر است و اینجانب به نمایندگی هیئت پارلمانی سلام برادرانه و دوستانه خود را از این محل به ملت دوست و همسایه و هم‌دین عراق می‌فرستم (صحیح است)
بعضی از نمایندگان- دستور.
عمیدی‌نوری- نطق قبل از دستور چه شد؟
۳- تقدیم لایحه مستمری بازماندگان مرحوم عبدالصاحب صفایی به قید یک فوریت از طرف آقای وزیر دارایی و تصویب فوریت آن
نائب‌رئیس- بسته به نظر آقایان است بعضی از آقایان می‌گویند دستور بعضی دیگر می‌گویند نطق قبل از دستور بنابراین رأی می‌گیریم، آقایانی که موافق هستند وارد دستور بشویم قیام کنند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد آقای وزیر دارایی فرمایشی دارید بفرمایید.
وزیر دارایی (فروهر)- عرض مختصری داشتم در چند جلسه قبل به عرض مجلس شورای ملی رسانیدم که دولت از طرف ذات اقدس شهریاری مأمور شده است که کمکی به بازماندگان مرحوم عبدالصاحب صفایی نماینده مجلس شورای ملی بکند (صحیح است) اینک در تعقیب عرایض قبل لایحه‌ای که راجع به این موضوع است با قید یک فوریت تقدیم می‌شود. (احسنت) (حشمتی- همیشه از این کارها بکنید).
مجلس شورای ملی
به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است با آنکه شادروان عبدالصاحب صفایی وظایفی که در دوران خدمات دولتی و همچنین در ادوار مجلس شورای ملی به نام نماینده مجلس به او محول گردیده بوده با حسن‌نیت و صداقت انجام و خدمات او همواره توأم با ابراز احساسات وطن‌پرستانه بوده و وظایف سیاسی و اجتماعی را به نحو بسیار مطلوب مورد اقدام قرار می‌داده و اکنون که رخت از این دنیا بربسته ماترکی که اعاشه عائله او را تکافو نماید از آن مرحوم باقی‌نمانده و برای هزینه تحصیل فرزندان او دچار مضیقه می‌باشند لذا ماده واحده زیر پیشنهاد و به قید فوریت تقاضای تصویب آن را دارد.
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ پانزده هزار ریال (۱۵۰۰۰) ریال ماهیانه در وجه وراث مرحوم عبدالصاحب صفایی نماینده مجلس شورای ملی از تاریخ فوت برقرار و تا مدتی که مشغول تحصیل بوده و یا شوهر اختیار نکرده‌اند طبق مقررات قانونی وظایف و مستمریات پرداخت گردد.(احسنت)
نخست وزیر: حسین اعلا
وزیر دارایی: فروهر
نائب‌رئیس- فوریت اول مطرح است (بهادری- مخالفی نیست) (قنات‌آبادی- بنده مخالفم) اگر مخالف نیستید بنده اجازه صحبت نمی‌دهم بگذارید رأی بگیریم (قنات‌آبادی- بنده مخالفم عرض کردم مخالفم) (مشایخی- من موافقم) آقای قنات‌آبادی بفرمایید.
قنات‌آبادی- قدر مسلم این است که مجلس شورای ملی و همه دوستان آن فقید سعید از این واقعه تأثرانگیز بسیار بسیار متأثر بوده و هستند و قدر مسلم این است که مجلس شورای ملی این عملی که دولت بر حسب امر اعلیحضرت همایونی انجام می‌دهد و این لایحه را به مجلس آورده بسیار بسیار تقدیر می‌کند. یک مطلبی را بنده می‌خواهم با استفاده از مخالفت با فوریت به عرض مجلس شورای ملی و به عرض ملت ایران برسانم و آن این است که مردم بدانند خدمتگزاران به مملکت و دین و رژیم از طرف دشمنان مملکت و دشمنان دین و دشمنان رژیم همیشه مورد انواع و اقسام اتهامات بوده‌اند (صحیح است- صحیح است) مردم این مملکت باید به این نکته توجه داشته باشند که عبدالصاحب صفایی وقتی از دنیا می‌رود شاه و مجلس و دوستانش می‌آیند فکر می‌کنند که زندگی عائله و بازماندگان او را چه‌جوری اداره کنند و مردم باید توجه داشته باشند که این دشمنان مملکت هستند که هر روزی به عناوین مختلف اتهامات ناروا و خائنانه به خادمین مملکت می‌زنند، من برای این موضوع استفاده کردم و آمدم که این مطلب را بگویم تا هم‌وطنان ما بیدار باشند و درباره اتهاماتی که دشمنان این مملکت به خدمتگزاران مملکت می‌زنند عادلانه‌تر قضاوت کنند (احسنت).
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم به فوریت این لایحه آقایانی که موافق هستند قیام کنند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. چاپ می‌شود و در جلسه بعد مطرح می‌شود.
۴- مذاکره در ماده واحده مربوط به جاده سوم تهران- تجریش
نائب‌رئیس- حالا لایحه مربوط به جاده سوم مطرح می‌شود آقای حائری‌زاده مخالفید بفرمایید.
حائری‌زاده- من هیچ‌وقت با عملیاتی که آبادی برای مملکت فراهم کند و بی‌کارهایی مشغول کار برای مران و آبادی بشوند مخالف نیستم ولی این جاده نظرم نیست در دو سال پیش در شهرداری دعوتی کردند و یک نقشه‌ای هم تهیه شده بود که یک چنین جاده سومی احداث بشود و پناهگاهی داشته باشد و شکیل باشد و طرفینش برای ایاب و ذهاب باشد و طرفین این جاده را هم شهرداری طبق قانون توسعه معابر بگیرد تقریباً این زمینه که حالا آمده آن وقت هم بوده، من با آبادی که موجب خرابی دیگران باشد موافق نیستم شاه خیلی طرفدار این بود که آبادی را که دیگران می‌کنند داشته باشد این خیابان شاه‌رضا وقتی بیابان بود هیچ‌کس نبود که برای آبادی آنجا اقدام کند بعد که آنجا آباد شد در مقام این برآمدند که آنجا را خریداری کنند و نقطه آبادی بشود. من می‌گویم باید عمل اشخاص محترم باشد هر کس آباد می‌کند برای خودش آباد کند شهرداری هم باید زحمت بکشد آبادی ایجاد کند این جاده تا تپه امانیه که می‌رود یک قسمتش هم اراضی بایره است (پورسرتیپ- اراضی عباس‌آباد مال دولت نیست تقسیم کرده‌اند بین افسران) این قسمت‌ها اشکال ندارد این جاده که می‌رود به شمیران یک گردشگاهی برای مردم می‌شود که این خیابان استانبول و سرپل تجریش که این شلوغی و فساد را در تابستان پیدا می‌کند باید یک گردشگاه‌های دیگری باشد که مردم استفاده کنند ولی از تپه امانیه که رد می‌شود می‌رسد به آبادی‌های مردم، ۱۲۰ متر عرض این جاده را قرار داده‌اند. باید خیلی از درخت‌ها را قطع کنند خیلی عمارات را خراب کنند تا برسند به تجریش و من با این کار موافق نیستم در چندی پیش رفتیم منزل جناب آقای امیرتیمور دیدم شمال تپه امانیه یک اراضی بایری را زحمت کشیده است ساختمان کرده است درخت از خراسان آورده است برای آنجا این یک آبادی است برای آنجا این یک آبادی است که تازه احداث شده نمی‌دانم دو سال است سه سال است احداث شده من چند ماه پیش دیدم، مرحوم خانم فخرالدوله یک چاهی آنجا احداث کرده اگر چه برای قنوات مردم ضرر داشته ولی خوب آنجا آباد شده است نباید شهرداری برود و عمارات را خراب کند و آنجا را تصرف کند اینجا نوشته است که ساختمان‌هایی که از فلان تاریخ به این طرف شده است برای اعیانی پول به آنان داده نمی‌شود، یک تبصره‌ای دارد اینجا، تبصره او می‌گوید بهای اعیانی ساختمان‌هایی که در مسیر
جاده مزبور بعد از ۳۳ احداث شده اینها پول‌شان داده نمی‌شود چرا؟ درخت کاشته، آباد کرده یک چاه آبی پیدا کرده رفته است این آبادی را درست کرده است، من با این بولوار و این جاده سوم تا تپه امانیه به همین عرض و طول اگر برود از آنجا دو بازو پیدا کند و متصل بشود به خیابان پهلوی و خیابان قلهک موافقم چون خرابی ندارد آبادی هم دارد و یک گردشگاهی هم برای مردم درست می‌شود ولی اگر خواسته باشید برود آن طرف تپه امانیه توی زمین‌هایی که تازه مردم آباد کرده‌اند یا قدیم آباد کرده‌اند درخت‌ها و خانه‌هایی درست کرده‌اند مخالفم چون آبادی درست کردن مشکل است آقایانی که رفته‌اند زحمت کشیده‌اند قنات احداث کرده‌اند یک آبادی‌هایی کرده‌اند می‌دانند یک عمر می‌خواهد تا یک درختی را مثمرثمر کنند (صحیح است) دولت و شهرداری باید کارش این باشد که خرابی‌ها را آباد کند نه اینکه آبادی را خراب کند مخالفت من از این جهت بود و اگر چنانچه خواسته باشید بگویید جاده شهر و امانیه من موافقم که دو تا بازو برایش قرار بدهیم یکی برود به جاده پهلوی و یکی هم برود به خیابان قلهک ولی اگر بخواهید این جاده ۱۲۰ متری برود به تجریش خیلی از آبادی‌ها را از بین می‌برد و این را موافق نیستم یک تبصره‌ای را هم پیشنهاد کرده‌ام که تقدیم می‌کنم به عنوان تبصره ۴.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور (علم)- بنده گمان می‌کنم چون آقای حائری‌زاده اطلاع از نقشه و سوابق ندارند این مطلب به نظرشان رسید و ایراد فرمودند این جاده از امانیه که گذشت یک صورت اتوالی پیدا می‌کند یعنی یک انشعاباتی خواهد داشت به طرف پل رومی، بعد از امانیه به طرف تجریش و به طرف خیابان پهلوی و قلهک و عرضش هم خیلی کم خواهد بود و مسیری هم که از امانیه تا میدان تجریش گذاشتیم خیلی کم بنا و زمین و ساختمان درش قرار خواهد داشت از این طرف هم که شاید نرسیده به شهر باز یک میدانی خواهد بود که آنجا هم صورت اتوالی پیدا می‌کند که دو تا از این خیابان‌ها یکی خیابان بهار است و یکی خیابان روزولت است بنابراین خرابی خیلی کم خواهد شد.
و در آن قسمتی که از این خیابان‌ها رد می‌شود ۱۲۰ متر است، بنده تقاضا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایند تصویب شود.
نائب‌رئیس- آقای صدرزاده بفرمایید.
صدرزاده- راجع به لزوم این جاده سوم بین تهران و شمیران در جلسه قبل وقتی که فوریت این لایحه مطرح بود مذاکره شد و جهاتی که لزوم این کار را ایجاب می‌کرد تذکر داده شد البته یکی از نکات این است که برای تسهیل عبور و مرور و برای اینکه حوادث وقوع نیابد احداث این جاده ضرورت دارد نکته دیگر این است که اینجا یک مقدار اراضی بایری هست که به وسیله عبور خیابان قابلیت پیدا می‌کند برای سکونت و این مضیقه‌ای که الان درتهران از حیث مسکن هست ممکن است تا حدی مرتفع شود و اما اینکه تذکر دادند تا عمق ۲۰۰ متر از جاده یعنی از طرفین جاده از بابت افزایش بها مطابق ماده ۸ قانون توسعه معابر عمل شود تصور می‌کنم این هم عادلانه است برای اینکه اراضی که راه از آن عبور نکرده است ارزش زیادی ندارد و در اینجا به وسیله مخارجی که شهرداری و دولت می‌کند اراضی دارای اضافه قیمتی خواهد شد و البته اراضی اشخاصی که از مخارج شهرداری اضافه قیمتی پیدا می‌کند باید سهمی از این افزایش را بپردازند و در این ماده ۸ قانون هم یک ثلث هست یعنی قانون توسعه معابر در نظر گرفته است که تا ده یک بلاتعرّض است و از ده یک که بیشتر افزایش داشت ثلث آن مربوط می‌شود به مردم و اما بنده در اینجا دو نکته را می‌خواهم به جناب آقای وزیر کشور توجه بدهم که این مطلب را توضیح بدهند، یکی راجع به آگهی شهرداری است که در تبصره ۲ ذکر شده است که در سال ۳۳ این آگهی منتشره شده است ولی در متن قانون قید نشده است به اینکه کیفیت این آگهی چه بوده است و چه مسیری را در آن قید کرده است که اگر عماراتی بدون پروانه ساختمانی و بدون اجازه شهرداری تأسیس شده باشد مشمول این قانون می‌شود خوب است که این نکته در اینجا تذکر و توضیح داده شود که ما بدانیم مورد و مشمول این قانون کدام است و جزئیات آن گفته شود نکته دیگری در این قانون این است که در این قانون ذکر شده است این جاده به عرض ۲۰۰ متر خواهد بود ۱۲۰ متر آن اختصاص به راه دارد و مابقی آن که ۸۰ متر باشد مورد نیاز شهرداری خواهد بود بنده می‌خواستم این نکته روشن بشود که این ۸۰ متر در وسط خواهد بود اراضی چگونه تشرّف پیدا می‌کند به جاده؟ قطعاً تشرّفی پیدا نمی‌کند و باید این نکته هم در اینجا روشن بشود که ما وقتی می‌خواهیم رأی بدهیم به این قانون عنایت داشته باشیم، وقتی می‌توان حقّ‌التشرف گرفت که اراضی که راه از آن عبور می‌کند به طرفین جاده مشرف بشود و وقتی که اشراف پیدا کرد حق‌التشرف خواهند گرفت ولی در صورتی که آن مازاد در دو طرف جاده نبوده در یک طرف بیفتد قطعاً زمین‌های مجاور طرف دیگر آن مشرف به جاده خواهد بود این مطلب دوم و اما مطلب سوم، در تبصره ۲ تذکر داده شده است به اینکه اگر اختلافی مابین اشخاص و شهرداری پیدا شد مطابق ماده ۱۴ قانون شهرداری‌ها عمل می‌شود، ماده ۱۴ این است اختلافاتی که راجع به توسعه معابر فیمابین شهرداری و اشخاص پیدا می‌شود یک هیئتی برای حل اختلاف تعیین شده است در آن قانون و رأی آنها قاطع خواهد بود یکی از طرف دادگستری و دیگری از طرف وزارت کشور و دیگری نماینده منتخب از انجمن شهر، بنده می‌خواهم تذکر بدهم که در قانون استقلال شهرداری‌ها ماده ۴۲ می‌نویسد مادام که انجمن شهر تشکیل نشده و یا عده اعضای انجمن به حدّنصاب قانونی نرسیده باشد وزارت کشور جانشین آن انجمن خواهد بود، نتیجه این‌طور خواهد شد تا وقتی که انجمن شهر تهران انتخاب نشده است اگر بخواهند به این کار مبادرت نمایند لازم می‌آید دو نماینده از طرف وزارت کشور باشد یکی اصالتاً و یکی هم به عنوان جانشین انجمن شهر و یکی هم از طرف وزارت دادگستری من تصور می‌کنم که به این ترتیب صحیح نیست که از وزارت کشور دو نماینده باشد و این رفتار در این مورد خیلی زحمت دارد چرا؟ برای اینکه توسعه و کشیدن خیابان سوم در حقیقت یک قانون خاصی دارد و در حقیقت باید نسبت به مرجع حل اختلافش هم یک وضع خاصی را در نظر گرفت و تعیین کرد که در حوزه عمل کدام مرجع و مقام باشد که حقوق اشخاصی که در این راه بناها و ساختمان و اراضی دارند از بین نرود و از هر جهت مورد اعتماد آنها باشد این نکات را من لازم می‌دانستم که از نقطه‌نظر این قانون تذکر بدهم البته نظر دیگری هم هست و آن این است.
نائب‌رئیس- تذکر در حکم مخالفت است بیش از این تذکر ندهید دیگر مخالفت می‌شود. آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- دو سه نکته‌ای که آقای صدرزاده فرمودند یکی در مورد آگهی شهرداری است که می‌خواستند از آگهی اطلاع حاصل بفرمایند، آگهی رسمی است و در جراید اعلان شده است و نمره دارد بنابراین مطلب روشن است مطلبی نیست که ابهام داشته باشد (صدرزاده- در آن مسیر خیابان هم تعیین شده است؟) بلی مسیر خیابان هم تعیین شده و گفته‌اند در فلان مسیر ساختمان نکنید و اگر بخواهید ساختمان بکنید باید بیایید پروانه از ما بگیرید، اعلان شده است، بنابراین این مطلب ابهامی ندارد، در موضوع ۸۰ متر در وسط خواهد بود یا در دو طرف یا یک طرف خیابان، نظر شهرداری در دو طرف است و چیزی هم که ما خیال کردیم اول این بود که اصولاً این ۴۰ متر از هر طرف خیابان باغ بشود یعنی صورت پارک داشته باشد و صورت اینکه به اشخاص بفروشند و مغازه درست کنند و درش را رنگ کنند برای زیبایی این کار اصلاً در فکر ما نبود، پس چطور شد به این فکر افتادیم که این قسمت را بخواهیم ساختمان کنیم علتش این بود که به فکرمان رسید، این جاده خیلی خرج دارد و احتمال دارد از عهده آن برنیاییم این قسمت را گذاشتیم (دکتر بینا- بعضی از قسمت‌ها را باز بگذارند) ولی اصولاً نظر بنده و شهرداری این بود که این ۴۰ متر در اطراف جاده باید سرتاسر باغ باشد که مردم واقعاً یک نفسی بکشند بدبختانه موضوع مخارجی که پیش آمد از این فکر عدول کردیم و حالا هم می‌خواهم عرض کنم در عین حال آن قطعاتی از زمین‌ها که بعد از این ۴۰ متر واقع شده‌اند به هر حال مرغوبیت پیدا می‌کند به جهت اینکه خیابان‌های عرضی خواهد بود به این خیابان و باز به این خیابان‌های عرضی خیابان‌های عمودی خواهد بود که باز به آنها تشرّف پیدا می‌کنند این درست که بنده می‌خواهم عرض کنم که به هر حال در آن قسمت‌ها ساختمان‌هایی می‌شود پس این ۱۲۰ متر وسط دو جاده اتومبیل رو خواهد بود و اگر توفیق پیدا کردیم به این کار مسلماً دنبال فروش این زمین‌ها نخواهیم رفت و ساختمان و اینها نخواهد بود و به هر حال تشرّف پیدا می‌کند به زمین‌های اشخاص، در مورد مسئله حل اختلاف و کمیسیون حل اختلاف بسیار توجه صحیحی فرمودید و خود بنده هم توجه داشتم که این کار به یک اشکالی برمی‌خورد که از طرف مدعی دو نماینده در کمیسیون باشد اگر در این مورد به خصوص نماینده وزارت دادگستری را اضافه بفرمایید بنده قبول می‌کنم، یک نماینده از وزارت کشور، یک نماینده از طرف شهرداری و یک نماینده هم از طرف دادگستری یا هر صورت دیگری که مطمئن باشید.
نائب‌رئیس- آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم. پریروز هم به جناب آقای وزیر محترم کشور عرض کردم که اساساً نمایندگان با احداث این جاده و با این عرض موافقند اختلاف‌نظر نیست و پیش‌بینی عمران بعد را اگر کسی کرد، تجربه و امتحان داشت، این تجربه باید مورد توجه قرار بگیرد، بدون تردید ۱۲۰ متر باید وسط قرار گیرد و آن دو طرف هم اگر بنا بشود مثلاً درخت بزنند آن طور که در فلان خیابان هست پس باید زیبا باشد آن زیبایی هم میلیون‌ها خرج دارد و از عهده شما ساخته نیست و شهرداری الزام ندارد هر چه بودجه
دارد بیاید صرف یک‌جا بکند در صورتی که مخارج برق هست مخارج سایر جاها هست این شهر احتیاجات دیگری هم دارد لذا این کار را که می‌خواهید بکنید باید مخارج آن را هم از دو طرف خیابان بیرون بیاورید النهایه سلیقه شهرداری در دادن پروانه و نقشه ساختمان و احداث باغ آن منظور شما را تأمین می‌کند، منظور شما تأمین است با فروشی به ده برابر ۱۵ برابر از قسمتی که در قانون پیش‌بینی کردید بخرید منظور شما با دادن نقشه تأمین است چه شود بسازید چه مردم بسازند اگر غرض زیبایی است حاصل می‌شود این یک جمله دیگر اینکه فرمایش آقای صدرزاده منطقی است خود جناب آقای علم الان می‌دانند خیابان استانبول خیابان‌های دیگر حاشیه خیابان دکاکین مستغلات از متری سه‌هزار تومان قیمت می‌شود تا هفت‌صد تومان اما اگر چهل متر رفت عقب حالت عادی دارد بدون تردید ما نباید حرفی بزنیم و این حرف بعداً اسباب زحمت و خسارت بشود و جلوگیری بشود از عمران و آبادی. ۲۰۰ متر عمق از یک طرف ۲۰۰ متر اصل خیابان پهلوی و خیابان شمیران واصل این دو خیابان در حدود ۱۱۰۰ متر، ۹۰۰ متر، ۱۲۰۰ متر است آمدیم ۲۰۰ متر هم را گرفتیم دویست متر هم آن طرف ۲۰۰ متر هم آن طرف این می‌شود ۶۰ متر آن وقت صد متر در حاشیه خیابان پهلوی صد متر حاشیه خیابان شمیران این می‌شود ۸۰ متر در این صورت چیزی باقی نمی‌ماند پس مردم اگر می‌آیند زمین می‌خرند و اشراف پیدا می‌شود حق‌التشرف می‌خواهند بگیرند باید یک قدری ارفاق بکنید تا مردم از این راه تطمیع بشوند باستفاده بیفتند تا شهر به زیبایی بگراید و درست بشود اگر مردم از عمل شهرداری و وزارت کشور منتفع بشوند چه اشکالی دارد بنده در این جهت‌ها وارد نمی‌شوم غیر از احتکار عده‌ای، چند نفر اصلش با آن وضعیت مخالف بودم که زمین هزار متر و دو هزار متر مردم را هم اعتراض بدهند. آن وقت چند موضوع دیگر هم هست یکی زمین‌های عباس‌آباد است که محل اسلحه و مهمات قشون است، آن قانون خاصی دارد، دارالحرب است هم دارالحرب است هم قانون خاصی دارد از آنجا که رفت بدون تردید حق اشراف همان چهل متری است بنده پیشنهادی هم داده‌ام لااقل قناعت کنید به ۵۰ متر از این طرف و ۵۰ متر از آن طرف جاده، این دویست متر عملی نیست (یک نفر از نمایندگان- چرا؟) برای اینکه اجازه بفرمایید بنده خودم هم در این کار وارد هستم و آقایان تصدیق می‌کنند که از هر کس واردترم این نظری که عرض می‌کنم موافقم با نظر آقای وزیر کشور و شهرداری اما برای اینکه مقصود پیشرفت کند و به سرعت به نتیجه برسیم این عرض را می‌کنم دیگر اینکه جناب آقای علم، ما آنجا جنگل ساعی داریم حالا خدا رحمت کند او را بی‌آب آمده درخت زده وضع امروز طهران پایتخت این مملکت یک بلوار اساسی می‌خواهد گردش‌گاه تفریح‌گاه اساسی می‌خواهد تهران ۸ تا ۱۰ تا باغ بزرگ لازم دارد حتم و قطع برای این منظور و شما و زیبایی شهر پیشنهادی داده‌ام دیروز هم برای آقای منتصر تشریح کردم در کمیسیون عرایض قانع شد آقایان بگذارید آقای وزیر کشور توجه کند من عرضی را که خیال نکنید دارم مخالفت می‌کنم آقا باید وزارت کشور با وزارت کشاورزی توأماً این جنگل را که دویست و نود و چند هزار متر است واگذار کند به شهرداری و چند حلقه چاه زده شود آب بیاید آنجا درکه است اوین است آنجا را درست کنید اما اینکه فرمودند در منتهای آن خیابان از آنجا شروع بکنند تا پل رومی تا زیر تپه امانیه این نقض‌غرض است شما را واصل به مقصود اساسی نمی‌کند آقای حائری‌زاده یک بیانی کرد انصافاً مخالف نبود اولاً زرع مردم مال آنها است درخت مردم مال آنها است احتیاج به پروانه‌گیری نداشته وقتی جزء حومه شهر محسوب می‌شود مردم چطور ملزم بودند به گرفتن پروانه، به علاوه جناب آقای علم همین عملی که امروز ما حسن استقبال می‌کنیم در یک سال و نیم پیش توی همین مجلس سر و صدا کردند که نمی‌خواهیم، نمی‌خواهیم آن وقت مردم خیال کردند که شما منصرف شد باید توی مجلس هم صحبت کردند مردم بی‌چاره هم رفتند ساختند، وقتی مردم بدبخت رفتند ساختند باید پول‌شان را داد پس چه باید کرد؟ باید از جلوی خیابان بهار اگر می‌خواهید زیبا بشود، هم ۱۲۰ متر از آنجا شروع شود، النهایه جبران می‌شود در ۶۰ متر در ۴۰ متر، پول آنها را بدهید عدالت هم به کار بزنید، خود آقا می‌دانید ارادتمند در مشهد ده یک گذاشتم روی پول مردم و به مردم گفتم همت کنید یک ده یک اضافه کردم استفاده کرد برای آستان قدس علی بن موسی‌الرضا صلوات الله و سلامه علیه، حالا اینجا هم از این جلو باید شروع شود تا برسد به شمیران بعد در نتیجه عمل شما مجبور می‌شوند و باید بشود خیابان خواهید کشید و دربند را توسعه خواهید داد و خواهید برد به پس‌قلعه، پس این فکر را از خود دور کنید که خارج از تهران را توسعه بدهید، خارج از تهران چه می‌شود آن وسط؟ آن یک چیز پسندیده‌ای نیست آن زیبا نیست زیبا آن چیزی است که از اینجا شروع شود چهل‌متر و حالا من استدعا دارم موافقت بفرمایید حق اشراف را حتی تشرف را یعنی مجموع سیصد متر در اختیار شهرداری قرار بگیرد، بقیه را مردم بروند استفاده کنند، منتفع بشوند، بسازند، این طریقش طریق صحیحی است و حتم و قطع جناب آقای علم باید موضوع تشکیل باغی را برای باغ ملی فکر کنید سه تا چاه عرض کردم چه زیر درکه چه زیر اوین هر جا که آب هست بنده که متخصص نیستم باید آب را بیاورید برای اینکه آن بعداً به صورت عجیبی درخواهد آمد. این‌جوری نکنید. کاری که می‌کنید ناقص نکنید، کاری کنید که با زیبایی شهر توأم باشد، پاکیزه بکنید والا به ملاحظاتی که اینجا گران است آقا باغ گران است پولش را بدهید. بنا را به قیمتی که ساخته پولش را بدهید، آن روز هم عرض کردم جناب آقای علم جلوگیری بکنید از سفته‌بازی و احتکار، سه چهار نفر فهمیده‌اند، حالا از کجا فهمیده‌اند معلوم نیست رفته‌اند اراضی را خریده‌اند، در قانون این قسمت را خوب پیش‌بینی کرده‌اند بنده عرض می‌کنم این اراضی جلو تهرانش به بالا متری ۱۵ تومان بوده نزدیک شمیران هم بیست تومان وسط‌هایش شش تومان ۷ تومان، اگر بنا شود به شهرداری متری صد تومان صد و پنجاه تومان بفروشند هیچ‌وقت شما واصل به مقصود نمی‌شوید اما این عرض که بنده کردم از چهل متر در چهل متر و حق تشرف از ۵۰ متر به ۵۰ متر خرج شهرداری درمی‌آید، به علاوه نقشه را وقتی شما دادید آن زیبایی تأمین می‌شود وقتی تأمین شد شهر به صورت آبرومندی درمی‌آید و این عرایضی که من کردم تصدیق می‌فرمایید مخالفت نیست فقط تذکری است.
نائب‌رئیس- آقای مشایخی پیشنهاد کفایت مذاکرات داده‌اند.
مشایخی- بنده به عنوان موافق اسم‌نویسی کردم.
نائب‌رئیس- حق دارید موافق هم هستید. پیشنهاد هم داده‌اید، بفرمایید.
مشایخی- آن وقت که بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات دادم خیال کردم مخالفی نیست.
نائب‌رئیس- حالا هم می‌توانید بفرمایید.
مشایخی- موضوع احداث خیابان جدید در شهر تهران و موضوع تأمین خیابان‌های زیبا از مسائلی است که حقیقت بایستی خیلی زودتر مورد توجه شهرداری واقع می‌شد زیرا با کثریت روزافزون جمیعت تهران و اینکه این راه‌ها و خیابان‌ها برای احتیاجات ۲۰ سال و سی‌سال قبل ساخته شده بود هیچ تردیدی نیست متأسفانه به واسطه نقص سازمان فنی شهرداری و نبودن تشکیلات صحیح برای بهبودی شهر تهران آن طوری که لازمه شئون پایتخت کشور شاهنشاهی بوده هیچ وقت اقدام نشده و من معتقد هستم جناب آقای علم، یکی از چیزهای فوق‌العاده ضروری و لازم برای اصلاح سازمان شهرداری تهران استخدام متخصصین خارجی است (افشار صادقی- صحیح است) حتماً کارشناسان خارجی مهندسین عالی‌مقام مهندسین شهرسازی برای شهر تهران کمال ضرورت را دارد. بنده نمی‌خواهم بگویم که در شهرداری تهران مهندسین خوب نداریم، داریم ولی تعداد مهندسین ما برای این شهر و این جمعیت و این عظمت و این تشکیلات و آبادی که مورد نظر اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و ملت ایران و مردم ایران است کافی نیست و می‌خواهم عرض کنم به جناب آقای علم که کمال علاقه را به بهبود وضع تهران دارند توجه داشته باشند و متخصص شهرسازی برای شهر تهران استخدام نمایند بنده دو سال در شهرداری تهران کار کردم به وضع شهرداری تهران واردم، جناب آقای دولت‌آبادی و جناب آقای خلعتبری هم شهردار تهران بوده‌اند زحماتی کشیده‌اند خدماتی کرده‌اند و قطعاً می‌دانند وجود کارشناسان خارجی و متخصص برای شهرداری تهران لازم و ضروری است (خلعتبری- بنده هشت نفر خواستم) بنابراین ما که سوابقی داشته‌ایم و خدماتی می‌خواسته‌ایم بکنیم نظرمان همان نظریاتی است که به خیر و صلاح شهرداری تهران خواهد بود و اگر چنانچه ما مهندسین خوب می‌داشتیم و مطالعه صحیح می‌کردند می‌کردند در ضمن اینکه این لایحه را برای راه سوم تهران می‌آوردند مصلحت این بود که راه‌های اساسی دیگری که برای تهران لازم است بیاورند و من معتقد هستم که جناب آقای وزیر کشور موافقت بفرمایند که ضمن این لایحه تبصره‌ای برای راه‌های دیگری که اطراف تهران هست داده شود که بر اساس مقررات همین قانون انجام بشود ملاحظه بفرمایید راه تهران به ری یک جاده ۲۰ متری است تمام مصالح ساختمانی این جمیعت یک میلیونی از این راه می‌آید، یعنی تمام کوره‌هایی که احتیاجات ساختمانی تهران را تأمین می‌کنند در مسیر این جاده ساخته شده (دکتر بینا- راه کرج را بفرمایید) راه کرج هم همین طور، یکی یکی عرض می‌کنم از این راه بایستی کامیون، گاری وسایل موتوری وسایل کندرو الاغ، شتر و تمام وسایل دیگر عبور کند و احتیاجات ساختمانی را رفع کند. گذشته از احتیاجات ساختمانی خواربار تهران را بلوکات ورامین تأمین می‌کند و تمام خواربار تهران از سحر حمل می‌شود و از این راه می‌آید به تهران، اگر به آمار تلفات این راه مراجعه بفرمایید و آمار صحیح‌اش را به عرض‌تان رسانند همه ساله دراین راه تلفات خیلی زیاد است مخصوصاً از راه امام‌زاده عبدالله که راه انحراف داشت و هر ماه سه چهار نفر در آنجا تلفات داده می‌شد و حضرتعالی به شهرداری دستور فرمودید که جاده را توسعه بدهند و خوشبختانه یک مختصر نقصی را شهرداری رفع کرده و امروز این تکه که در سابق به عرض ۲۰ متر بود به عرض ۶۰ متر رسیده است و تأثیر به سزایی در کمی تلفات آنجا کرده است صرف‌نظر از این موضوع راه تهران به ری، راه تهران به جنوب کشور است. یعنی تمام مسافرینی که به قم، اصفهان، شیراز، کرمان، و تمام نقاط جنوبی کشور می‌روند از این راه عبور می‌کنند پس ملاحظه می‌کنید شاه‌راه جنوبی کشور، راه تجارتی، راه تأمین خواربار تهران
راه مصالح ساختمانی تمام ترافیک تهران از این راه است و به هیچ‌وجه من‌الوجوه (ارباب- راه بندرعباس هم هست منتهی از کرمان به بندرعباس راه نیست) بله و این جاده بیست متری به هیچ‌وجه من‌الوجوه متناسب با وضع فعلی نیست. یک جاده دومی از آرامگاه به تهران منشعب شده و تکمیل شده و امسال هم زیرسازی آن تکمیل می‌شود و برای سال دیگر آسفالت خواهد شد و تا حدی کمک می‌کند ولی بنده معتقدم برای راه جنوب تهران حتماً یک راه ثالثی لازم است و این راه ثالث هم پی‌ریزی شده، به این معنی که خیابان شهباز که از میدان ژاله شروع می‌شود و از شمال به جنوب امتداد پیدا می‌کند این خیابان منتهی می‌شود به میدان خراسان و از آنجا هم به بی‌سیم نجف‌آباد می‌رود و از نقطه‌نظر بی‌سیم نجف‌آباد دو کیلومتر راه‌سازی شده است. اگر این راه را امتداد بدهید تا شهرری بیش از ۴ کیلومتر از نجف‌آباد تا شهرری نیست و یک راه سومی‌خواهیم داشت که من معتقد هستم آن راه برای وسایل نقلیه کشور خوب خواهد بود دوراهی که الان داریم، یکی راه فعلی شهرری و یکی هم راه آرامگاه برای وسایل سریع یکی برای رفتن و دیگری برای برگشتن باشد و من معتقد هستم این راه از نقطه‌نظر رفع احتیاجات تهران و هم از نظر مردمی که می‌خواهند زیارت کنند کاملاً لازم و ضروری است و از جناب آقای علم می‌خواهم تقاضا کنم موافقت بفرمایند پیشنهادی داده شود که بر اساس مقررات همین لایحه شهرداری تهران موضوع جاده شهرری را مورد توجه قرار دهد. یکی دیگر از راه‌های مهم، راه تهران به کرج است، راه تهران و کرج امروز که اراضی آنجا را به ثمن بخس می‌شود خرید امروز که اراضی آنجا کاهش زیاد کرد، با برنامه وسیعی که برای شهر صنعتی کرج در نظر گرفته شده و با توجه به اینکه سد کرج بسته می‌شود و می‌تواند اطراف این راه را مشروب کند و از نقطه‌نظر سکونت هم مفید خواهد بود و اینکه تلفات در این راه خیلی زیاد است، همین چند روز پیش بود که فرماندار بابل در موقع مراجعت به تهران در راه کرج تصادف می‌کند با کامیون و با یک نفر آلمانی که در آن ماشین با همدیگر بوده‌اند به شدت مجروح می‌شوند و در بیمارستان هستند چرا این وقایع اتفاق می‌افتد؟ برای اینکه عرض راه ۲۰ متر است.
نائب‌رئیس- آقای مشایخی راجع به جاده کرج نفرمایید. جاده سوم را بفرمایید.
مشایخی- راجع به کلیات است.
نائب‌رئیس- کلیات ندارد.
مشایخی- فقط خواستم به عرض‌تان برسانم که من معتقدم راه‌های تهران اعم از راه جنوبی و شمالی و شرقی و غربی تمام باید مطابق مقررات این لایحه باشد (یک نفر از نمایندگان- همه‌جا باید درست شود) کمال مطلوب ما این است که کشوری آباد با راه‌های وسیع داشته باشیم، بهترین راه‌ها باید در تمام مملکت باشد. فعلاً موضوع پایتخت و شهر تهران است و لایحه مربوط به شهر تهران است، این تذکرات را عرض کردم که جناب آقای وزیر کشور توجه کنند، اما راجع به این لایحه، یک چیز فوق‌العاده نیست قانون توسعه معابر تمام این موضوعات را پیش‌بینی کرده، بنده فقط خیال می‌کنم این لایحه از این نقطه‌نظر تنظیم شده است که در ماده اول قانون توسعه معابر می‌گوید اگر شهرسازی شود بر اساس این قانون اقدام خواهد شد و چون آنجا خارج از شهر است فقط برای اینکه خارج از شهر است این ماده تقدیم شده (شوشتری- اگر این باشد آن قسمت بدون پروانه متضاد است که الان رفته‌اند ساخته‌اند) منظورم این است که قانون توسعه معابر تمام این اختیارات را به شهرداری تهران داده بود ولی اینجا چون خارج از شهر است مطابق این قانون عمل خواهد شد. بنابراین مقصود این است که این قانون به خصوص برای این است که در این مورد هم خارج از شهر مشمول قانون توسعه معابر باشد و نظر صحیحی هم هست و راه سوم از تهران به شمیران ورفاه مردم تهران و گردش‌گاه مردم تهران می‌کند و همچنین گردش‌گاه مردم جنوب تهران هم در آنجا خواهد بود. من خاطرم هست که یک روزی که آقای ابتهاج شهردار بوده دعوتی کرد رفتیم آنجا نقشه این خیابان را دیدیم گویا مقدماتی فراهم شده بود، عده‌ای از آقایان اعتراض می‌کردند که به جای احتیاجات درجه دوم و سوم بروید احتیاجات درجه اول را در نظر بگیرید، آقا توجه بفرمایید احتیاجات تهران که به این وسیعی است و لایتناهی است باید همه‌اش تأمین شود و من معتقدم این راه فقط مخصوص شمالی‌ها نیست، جون جنوبی‌ها هم در آن به گردش می‌روند برای گردش به شمیران می‌روند، تفریح می‌روند، واقعاً این باغی که می‌سازیم برای آنها است و همان‌طور که جناب آقای وزیر کشور فرمودند اگر خرجی هم اینجا بشود یک تفریگاهی است برای آنها هم مفید است یک منفذی است اما یک مطلب خیلی مهمی که باید به عرض‌تان برسانم این است که ما الان مواجه هستیم با اجرای این قانون برنامه، جناب آقای علم مطابق قانون برنامه تصویب شده است که ۵۰ درصد مخارج را شهرداری‌ها پرداخت می‌کنند و ۵۰ درصد هم سازمان برنامه بلاعوض می‌دهد، من این مطلب را در کمیسیون برنامه هم تذکر دادم و به عرض جنابعالی هم می‌رسانم که توجه بفرمایید که بودجه ۳۵ شهرداری تهران طوری تنظیم شود که آن ۵۰ درصدها قطعاً برای کارهای عمرانی شهرها به مصرف برسد سی میلیون تومان بودجه شهرداری تهران است (حشمتی- یک مختصری هم که به شهرستان‌ها می‌خواهند بدهند صرف تهران شود؟) سی میلیون تومان درآمد شهرداری تهران است ولی سی میلیون تومان به چه مصرف برسد؟ به مصرف مفید و ضروری شهر تهران رسیده است، من می‌خواهم عرض کنم حالا که آبادی تهران مورد توجه است و خیابان سوم برایش درست می‌کنید در بودجه ۳۵ شهرداری توجه بیشتری مبذول بفرمایید که احتیاجات عمرانی که ۵۰ درصد را هم سازمان برنامه خواهد داد واقعاً متناسب با توسعه شهر تهران باشد و برای تکمیل و بهبود و رفاه اهالی صرف شود همان‌طوری که ما یک برنامه ۷ ساله داریم به موازات آن هم شهرداری باید یک برنامه ۷ ساله داشته باشد که ۵۰ درصدش را هم سازمان برنامه بدهد و برای کارهای ضروری شهرسازی اختصاص داده شود، انشاءالله هم همین‌طور خواهد شد و ما بعد از ۷ سال دیگر یک آبادی‌های تازه‌ای در تمام مملکت خواهیم داشت اما اگر بنا بشود بودجه شهرداری ما مثل گذشته برای کارهای غیرمفید به مصرف برسد نتیجه‌ای از آن حاصل نخواهد شد بنده کمال موافقت را با لایحه دارم و مقصود من جناب آقای وزیر کشور از این تذکّرات بود این بود که تمام راه‌های تهران را مورد توجه قرار بدهید و موافقت بفرمایید که بنده پیشنهادم را در این مورد بدهم.
۵- اعلام تصویب صورت‌مجلس
نائب‌رئیس- چون عده کافی است تصویب صورت‌مجلس جلسه قبل اعلام می‌شود دیگر کسی اجازه نخواسته بنابراین رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات بعد پیشنهادها قرائت می‌شود.
حالا رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادها قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به عنوان تبصره ۴ بر ماده واحده راجع به جاده سوم تهران و تجریش افزوده شود.
تبصره ۴- شهرداری تهران مکلف است نسبت به تکمیل بلوار نهر کرج با عرض شصت متر (سی متر از محور نهر کرج) اقدام و بهای املاکی را که بدون موافقت مالکین جزء بلوار شده به مأخذ بهای سال ۱۳۲۰ بر اساس مقررات قانون توسعه معابر تعیین و پرداخت نماید.
عماد تربتی.
نائب‌رئیس- آقای عماد تربتی.
عماد تربتی- جای بسیار تشکر است که جناب آقای وزیر کشور و آقای شهردار تهران دست به اقدامات مثبتی برای زیبایی شهر تهران زده‌اند، زیبایی مرکز در انظار داخلی و خارجی تاثیر بِسزایی دارد که در واقع کمک به آبرومندی کشور خواهد شد، مجلس چند اقدام مفید را خود به یادگار گذاشته چون این لایحه به زیبایی شهر تهران هم کمکی می‌کند و یکی از بهترین یادگارهای این دوره به عقیده بنده خواهد بود. (صحیح است) خیلی متناسب بود که راجع به بلوار نهر کرج، حالا که امعان‌نظر به زیبایی و آبادی شهر دارند. این پیشنهاد از طرف دولت داده می‌شد حالا من متوجه شدم و این پیشنهاد را تقدیم کردم به نظر من این بلوار نهر کرج مقدم بر این جاده سوم تهران و شمیران بود چرا که از زمان اعلیحضرت فقید که این آب به تهران آورده شد در نظر بود که این بلوار ساخته شود و این بلوار ساخته شد برعکس همان‌طور محل زباله و پناهگاهی برای اعمال ناشایسته باقی ماند و مجاورین آن قسمت هم همه شاکی و ناراضی هستند این بود که بنده این پیشنهاد را کردم و از آقایان تقاضا دارم تصویب بفرمایند و چون با اساس منظور وزارت کشور و شهرداری که عبارت از آبادی و زیبایی شهر تهران باشد این کاملاً متناسب است بنده معتقدم که ضرورت دارد جناب آقای وزیر کشور شخصاً مراقبت بفرمایند تا آقایان هم با مراقبت جناب آقای وزیر کشور این را تصویب بفرمایند این است که بنده تقاضای تصویب و موافقت را دارم.
نائب‌رئیس- جناب آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- این مطلبی، این پیشنهادی که آقای عماد فرمودند به نظر بنده خیلی از لحاظ شهر مهم است شهرداری هم در نظر داشت که این بلوار را بسازد اتفاقاً دچار یک اختلافاتی با مالکین شد که تجاوز کرده بودند به مسیر این بلوار چون بنده خیلی علاقه‌مندم این کار بشود این پیشنهاد ایشان را قبول می‌کنم.
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای عماد تربتی آقایانی که موافقند.
مهندس جفرودی- مخالف صحبت نکرده است.
نائب‌رئیس- ببخشید بنده متوجه نبودم، بفرمایید.
عده‌ای از نمایندگان- پیشنهاد را بخوانید.
مهندس جفرودی- بنده مخالفم با وجود این پیشنهاد را می‌خوانم.
(به شرح سابق قرائت کردند)
اگرچه جناب آقای وزیر کشور این پیشنهاد را قبول فرمودند ولی به نظر بنده نهری وجود نخواهد داشت که بلواری بشود چون با لوله‌کشی آب تهران این نهر از بین خواهد رفت و نمی‌توانیم فکر کنیم که برای فاضلاب این نهر را حفظ کنیم و به علاوه بلواری ضرورت ندارد که در اینجا ساخته بشود بنده از لحاظ شهرسازی حقیقتش این است که نمی‌فهمم در اینجا در طول چندصدمتر، یک
بلواری باشد حالا آقای وزیر کشور هم موافقت فرمودند ولی بنده مخالفم با این پیشنهاد ساختمان این بلوار هیچ ضرورتی ندارد علاوه بر این بنده فکر می‌کنم این لایحه‌ای که به عنوان ایجاد یک راه سومی بین شهر و شمیران به مجلس آمده است از لحاظ تبصره‌هایی که دارد نظیر دو ماده ۱۶ و ۱۷ قانون سازمان برنامه هست که یک قانون بسیار مترقی است مجلس اگر همین لایحه مرا تصویب بکند اقتداری برایش محسوب می‌شود و احتیاجی به این پیشنهاد نیست.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- این نهر کرج ممکن است که با لوله‌کشی آب همان‌طور که فرمودید از بین برود ولی به یک نکته‌ای توجه بفرمایید اصولاً در این شهر نه باغ هست نه گردش‌گاه (صحیح است) الان شنیدم که آقای شوشتری می‌فرمودند که بچه مرحوم عبدالصاحب صفایی را برای اینکه یک قدری تفریح کند می‌برند که در خرید اثاث خانه شرکت کند این بچه‌ها یک‌جایی باید داشته باشند که بازی کنند. بدوند نفس بکشند، حالا بازی پیش‌کش بنده می‌خواهم عرض کنم که اگر این نظر تأمین شده ما از آنجا لوله خواهیم کشید و این درخت‌ها را هم گل‌کاری خواهیم کرد و دو طرف را هم درخت‌کاری خواهیم کرد و این راه را مخصوص اشخاصی که پیاده می‌خواهند راه بروند و گردش بکنند باقی خواهیم گذاشت (مهندس جفرودی- اگر لوله‌کشی شد دیگر آبی آنجا جریان ندارد) آب هم لازم نیست که همیشه جریان پیدا بکند آن به اندازه‌ای که درخت‌ها و گل‌ها را آب بدهند آب داشته باشند کافی است و لازم نیست این نهر اصلاً از آنجا بیاید ولی یک فضایی است مگر در پارک شهر دائماً آب جریان دارد یک فضایی است که این فضا برای مردم بسیار لازم است تابستان حضرتعالی ببینید از عمارات چند طبقه بچه‌ها می‌آیند پایین و در سایه‌های دیوار واقعاً لَه‌لَه می‌زنند و هیچ فایده هم ندارد این است که بنده اعتقاد دارم حضرتعالی مخالفت‌تان را پس بگیرید.
نائب‌رئیس- توجه بفرمایید یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود و بعد رأی می‌گیریم.
(پیشنهاد به شرح سابق قرائت شد)
آقایانی که موافق با این پیشنهاد هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱ ماده‌واحده راجع به جاده سوم تهران به تجریش حذف شود ارسلان خلعتبری.
نائب‌رئیس- آقای خلعتبری پیشنهاد حذف را در موقع رأی نهایی با تجزیه رأی می‌گیریم پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم عرض جاده‌های تهران به کرج، تهران به ری، تهران تا سرخه‌حصار به شصت متر ترقّی داده شود و عرض جاده شمیران از نهر کرج به بالا در جاهایی که ساختمان دو جبهه شده به شصت متر ترقی داده شود دکتر بینا.
نائب‌رئیس- قسمت اولش وارد نیست در قسمت اول نمی‌توانید صحبت کنید در قسمت دومش بفرمایید صحبت کنید.
دکتر بینا- قسمت اولش هم وارد است.
نائب‌رئیس- عرض کردم که قسمت اول وارد نیست و نمی‌توانید صحبت کنید.
دکتر بینا- قبل از اینکه پیشنهاد خوانده بشود آقایان مخالفت می‌کنند الان آقای مشایخی اینجا صحبت کردند و گفتند که وضع طهران طوری است که چند سال دیگر این خیابان‌ها به هیچ‌وجه برای احتیاجات تهران تکافو نخواهد کرد تمام تصادفاتی که در جاده‌های اطراف تهران و در جاده کرج و ری می‌شود تمام از نظر باریکی جاده است و اینکه آقایان می‌فرمایند وارد نیست بنده نمی‌دانم چطور وارد نیست این جاده پهلوی که کشیده می‌شود مال تهران است و این سه تا جاده مال تهران نیست؟ (ارباب- بندرعباس نمی‌رود هیچ‌کدام؟) چرا جاده ری به بندرعباس می‌رود جناب آقای وزیر کشور هم با این قسمت موافقت دارند و آقایان نباید مخالفت کنند استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند برای اینکه این از احتیاجات مملکت است برای اینکه گنجایش این جاده‌ها اقلاً برای ده سال دیگر پیش‌بینی شده باشد به این پیشنهاد رأی بدهید بنده گمان می‌کنم این پیشنهاد وارد است و از جناب آقای وزیر کشور هم استدعا می‌کنم با این موضوع موافقت بفرمایند چون ما همیشه امروز را فکر می‌کنیم و فکر دو روز بعد را نمی‌کنیم آقایانی هم که در اطراف این جاده‌ها زمین دارند نترسند، بالاخره با خرید زمین برای این جاده‌ها زمین‌هایشان قیمت بیشتری پیدا می‌کند و زمین‌هایشان خوب می‌شود.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- عرض کنم پیشنهاد آقای دکتر بینا بسیار منطقی و صحیح است منتهی باید مقدورات شهرداری را هم در نظر گرفت مثلاً این همه خانه را بخواهیم خراب کنیم پولش را از کجا بیاوریم بدهیم و یک عیب دیگری هم دارد و آن این است که یک مطالعاتی باید قبلاً بشود که این جاده از کجا بیاید چه‌جور بیاید بنده به یک صورت با این پیشنهاد ایشان موافقت خواهم کرد و آن این است که پیشنهادشان را اصلاح بفرمایند و مرقوم بفرمایند که روی پایه این قانون اگر شهرداری نقشه‌ای برای تعریض جاده‌ها تعیین کرد این را عمل بکند این را بنده قبول می‌کنم ولی اینکه به طور کلی این جاده‌ها را ۶۰ متر بکنیم این نمی‌شود (دکتر بینا- بنده اصلاح می‌کنم روی این قانون)
نائب‌رئیس- آقای ارباب مخالفید بفرمایید.
ارباب- بنده در مقدمه مخالفتم به عرض آقایان می‌رسانم اگر حقیقت این فکر عملی بشود شهر تهران یکی از زیباترین شهرهای خاورمیانه خواهد شد و بسیار عمل صحیحی است ولی مشکلاتی در عمل هست که جناب آقای وزیر کشور فرمودند اما حالا که از تهران خارج شدیم و برای آبروی کشور و رفاه حال مردم می‌خواهیم یک اقدامی بکنیم و یک قانونی بگذرانیم چرا خیابان رضاشاه کبیر بندرعباس که نیمه‌کاره مانده پولش را نمی‌دهند مردم آنجا دچار تراخم هستند آنجا هم جزء این کشور است آبروی کشور در سرحدّات نمایان است که کشتی‌های خارجی می‌آیند نمایندگان خارجی می‌آیند این را خواستم تذکر بدهم جناب آقای وزیر کشور جناب آقای معاون پارلمانی نخست‌وزیر هم روی این تذکر و استدعای بنده در هیئت دولت مذاکره کنند و همه جای این مملکت را جزء این مملکت بدانند مخالفتم را هم پس گرفتم.
نائب‌رئیس- پس گرفتن ندارد. چون پیشنهاد را اصلاح کردند قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد) پیشنهاد می‌کنم برای تعریض جاده‌های تهران کرج، تهران ری، تهران سرخه‌حصار شهرداری تهران از مقررات این قانون استفاده کند.
دکتر بینا.
کریمی- بنده با این پیشنهاد اصلاحی مخالفم.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور نظر جنابعالی چیست؟
وزیر کشور- بنده همان‌طور که عرض کردم این پیشنهاد اصولاً صحیح است ولی پیشنهاد حضرتعالی آقای دکتر بینا باید ترتیبی باشد که الان تکلیف برای ما ایجاد نکند یعنی بعد از مطالعه اگر مقدورمان بود بتوانیم بر اساس این قانون عمل کنیم (دکتر بینا- اصلاح می‌کنم پس از مطالعه) (جلیلی- اصلاح بفرمایید شهرداری تهران می‌تواند)
دکتر بینا- می‌تواند را قبول دارم.
دکتر شاهکار- بنده به استناد ماده ۱۱۷ اخطار دارم.
نائب‌رئیس- بفرمایید.
دکتر شاهکار- اگر آیین‌نامه مجلس رعایت نشود هیچ‌یک از کارها پیشرفت نمی‌کند (صحیح است) عرض می‌کنم در سابق اگر صورت‌جلسات دوره دوم و سوم مجلس را آقایان مطالعه بفرمایند به خصوص بعضی آقایان در آن ادوار بوده‌اند دیده‌اند در نتیجه اینکه هر یک آقایان راجع به یک مطلب صحبت می‌کنند نمی‌توانند نتیجه بگیرند این بود که آیین‌نامه‌ای نوشته‌اند در ماده ۱۱۷ آیین‌نامه می‌نویسد نمایندگان حق دارند نسبت به هر یک از مواد اصلاحاتی پیشنهاد نمایند قید را ملاحظه بفرمایید مشروط بر اینکه این پیشنهاد کاملاً مربوط به موضوع لایحه باشد (صحیح است) بعد هم می‌نویسد که به اصلاحاتی که به تشخیص رئیس مجلس خارج از موضوع لایحه بود ترتیب اثر داده نمی‌شود و به قرائت آن اکتفا می‌شود جناب آقای رئیس فرمودند که این پیشنهاد مربوط نیست با گفتن اینکه مربوط مربوط نیست اساساً موضوع مذاکره موافق و مخالف یا موافقت جناب آقای وزیر کشور برخلاف ماده ۱۱۷ است پیشنهاد همکار محترم آقای دکتر بینا از نظر تهران و اشکال عبور و مرور بسیار خوب است ولی مثل این است که بنده در همین مورد پیشنهادی بکنم که سن بنده از ۴۵ سالگی بشود ۳۲ سال هیچ ربطی ندارد با این یکی بنابراین تقاضا می‌کنم آقای دکتر بینا پیشنهادشان را به موجب طرح دیگری بدهند و رعایت این مطلب را که مربوط به جاده سوم شمیران که موضوع این لایحه است نیست بفرمایند پیشنهادهایشان را مسترد بفرمایند چون پیشنهاداتی که مربوط به موضوع این لایحه نباشد اصلاً قابل طرح نیست.
نائب‌رئیس- قسمت اول پیشنهاد ایشان وارد نیست ولی راجع به جاده شمیران هر نظری دارند می‌توانند بگویند.
دکتر بینا- بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم ولی ۳۲ سال سن برای آقای دکتر شاهکار آرزو است (خنده نمایندگان)
نائب‌رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی تبصره زیر را پیشنهاد می‌نماید:
تبصره- پروانه‌های ساختمانی صادره از طرف اداره مهندسی ارتش که به موجب آن افسران ساختمان‌هایی در مسیر خیابان جدیدالتأسیس نموده‌اند در حکم پروانه ساختمانی شهرداری بوده و نیز از افرادی که زمین‌های کمتر از پانصد متر در مسیر خیابان مزبور مالک می‌باشند از پرداخت حقّ‌تشرف معاف خواهند بود. سعید مهدوی.
نائب‌رئیس- آقای مهدوی.
مهدوی- یک‌عده از افسران هستند که مطابق تقسیماتی که خود وزارت جنگ و ستاد ارتش کرده در این قسمت عباس‌آباد و یوسف‌آباد آنجا که زمین تقسیم شده اینها دارای دویست متر سیصد متر و حداکثرش خیال می‌کنم تا چهارصد متر زمین شده‌اند ولی بنده اینجا پانصد متر پیشنهاد کردم و اصولاً به عقیده بنده افراد عادی هم که در این منطقه ۴۰۰ متر و ۳۰۰ متر زمین دارند اینها از نظر گرانی شهر و نداشتن پول رفته‌اند زمین‌های ارزان در آنجا خریده‌اند و این به صلاح نیست که یک خیابانی که می‌خواهیم احداث کنیم از نظر رفاه عمومی برای سیصد و چهارصد متر زمینی کلا یک فرد بی‌چیزی آنجا تهیه کرده از او حق تشرف بگیریم و این به نظر بنده یک قدری بی‌انصافی است البته بنده در پیشنهادم زمین افسران را نوشتم اما اصولاً مالکین زمین‌های پانصد متر و چهارصد متر را نمی‌شود گفت زمین‌خوار و نمی‌شود گفت کسی که متمکن است رفته در بیابان زمین تهیه کرده است اما این اعلان شهرداری که اصولاً به پروانه ساختمانی شده است به نظر بنده خود شهرداری درست دقت نکرده چون نوشته است بعد از ۱۳۳۳ یعنی در امسال و همان‌طور که جناب آقای وزیر کشور فرمودند بیش از پنج شش ماه نیست که اعلان شده است در این پنج شش ماه ساختمانی نشده است و اگر هدف یکی دو نفری است که رفته‌اند ساختمانی کرده‌اند و از طرف شهرداری می‌خواهند اذیّت کنند بنده عرضی ندارم اما اگر چنانچه یک کسی ساختمانی کرده است در این دو سه ماهه کافی است که یک تصدیقی بیاورد که دو سال پیش ساختمان کرده‌ام دستگاه شهرداری نمی‌تواند ثابت بکند که دو سال پیش کرده یا اینکه پنج شش ماه پیش کرده یا اول فروردین ساختمان کرده است و مأخذ هم همان اعلان شهرداری است که بعد از سال ۳۳ چون تاریخ اعلان مناط است یعنی اگر تاریخ اعلان ملاحظه بشود که مثلاً در اردیبهشت بوده است آن وقت در فروردین مجاز بوده است که بسازد حالا این را بنده استدعا می‌کنم راجع به پانصد متر، مجلس و خود آقای وزیر کشور هم موافقت بفرمایند (میراشرافی- کمک به افسران که خیلی بجا است) که حق تشرف گرفته نشود و همین‌طور در مورد پروانه.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- عرض کنم این پیشنهاد راجع به افسران است و این را بنده قبول می‌کنم (احسنت) به جهت اینکه در این قسمتی که حدود شهر نیست اصولاً شهرداری مداخله‌ای نداشته که پروانه‌ای بدهد و بنابراین اگر پروانه‌ای داده نشده و از طرف اداره مهندسی ارتش داده شده است آن را می‌بایستی قبول کنیم حتی راجع به افسران از تاریخی که شهرداری اعلان داده به بعد اگر زمین‌های کوچکی داشته باشند می‌شود رعایت کرد و این چون در متن پیشنهاد آقای مهدوی نیست بنده بحثی نمی‌کنم و می‌پردازم به قسمت دوم که زمین‌های کمتر از پانصد متر در خیابان مزبور از حق‌تشرف معاف باشد مال هر کس که باشد از ۵۰۰ متر به پایین را می‌شود صرف‌نظر کرد بنابراین بسیار پیشنهاد صحیحی است و بنده موافقم (احسنت).
نائب‌رئیس- آقای شوشتری مخالفید؟ بفرمایید.
شوشتری- من خیلی متشکرم که خود جناب آقای علم متوجه این قسمت شدند اساس پیشنهاد آقای مهدوی صحیح است و خود جناب آقای علم هم متوجه شدند که تبعیض قائل شدن صحیح نیست البته قشون مورد احترام همه مملکت است ولی مردمان دیگر را هم نباید جریحه‌دار کرد که بگویند به قشون دادند و به دیگران ندادند این را خود آقای وزیر کشور منتقل شدند حالا جناب آقای مهدوی پیشنهاد را به طور عموم اصلاح کنید تا درست بشود اما تذکّری دارم جناب آقای علم و آن این است اگر چه بنده در این پیشنهاد صحبت می‌کنم ولی توجه به مطلب بفرمایید ما یک خیابان قدیم داریم یک خیابان پهلوی داریم بنده الان تذکر می‌دهم چون شما دارای حسن‌نیت هستید و توجه می‌کنید به این مطالب عرض می‌کنم و این خیابانی که کشیده می‌شود حتماً باید وسط قطعی این دو تا خیابان باشد اگر خیابان بهار را مبدأ بگیرید که ۵۰ و ۶۰ یا ۸۰ و صد متر بیشتر با خیابان قدیم شمیران فاصله ندارد این بعد به این طرف می‌افتد و به نظر من خوب نیست پسندیده نیست باید به این مطلب توجه بفرمایید برای اینکه سوءتفاهمی ایجاد می‌کند باید محور را وسط قطعی دو تا خیابان بگیرید و آقای سعید مهدوی هم موافقت بکنند که پیشنهاد ایشان نسبت به عموم باشد.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- بنده یک عرضی دارم وآن این است که اگر اشخاصی چنانچه یک قطعه زمین ۵۰۰ متر داشته باشند آنها را می‌شود معاف کرد ولی اگر زمین‌های پانصد متری داشته باشند نمی‌توانند معاف باشند هر کس که منحصراً یک قطعه زمین داشته باشد این درست است (صحیح است) (مسعودی- این را اضافه کنید که تقسیم نکنند بین فرزندانشان) و اما در مورد پیشنهاد آقای شوشتری که قاعدتاً وسط دو تا خیابان. نقشه طوری باید کشیده شده باشد مسیر باید یک طوری باشد که مثلاً به کوه بری ویل زدن برنخورد بنابراین نمی‌شود گفت درست آن وسط باشد.
شوشتری- به کوه نمی‌رسد.
نائب‌رئیس- چه اصلاحی فرمودید؟
وزیر کشور- اگر اشخاصی فقط یک قطعه زمین داشته باشند.
نائب‌رئیس- پیشنهاد آقای سعید مهدوی قرائت می‌شود و بعد رأی می‌گیریم.
(به شرح زیر خوانده شد)
تبصره- پروانه‌های ساختمانی صادره از طرف اداره مهندسی ارتش که به موجب آن افسران ساختمان‌هایی در مسیر خیابان جدیدالتأسیس نموده‌اند در حکم پروانه ساختمانی شهرداری بوده و نیز از افرادی که زمین‌های کمتر از پانصد متر در مسیر خیابان مزبور مالک می‌باشند از پرداخت حق‌تشرف معاف خواهند بود.
نائب‌رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) (حشمتی- پیشنهاد کی است؟) پیشنهاد هر کسی که باشد، تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم تبصره ۲ به طریق ذیل اصلاح شود: زمین‌هایی که در دو طرف جاده جدید تهران به شمیران واقع شده است تا عمق ۵۰ متر از محور جاده مشمول مقررات ماده ۸ قانون توسعه معابر خواهد بود و نیز شهرداری تهران با موافقت و جلب‌نظر وزارت کشاورزی مکلف است اقدام کند که جنگل ساعی تبدیل به باغ ملی و بلوار بشود و تهیه آب به وسیله مقتضی نمایند. شوشتری.
نائب‌رئیس- قسمت اولش وارد است راجع به جنگل وارد نیست توجه بفرمایید مجدداً قرائت می‌شود:
(به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم تبصره ۲ به طریق ذیل اصلاح شود: زمین‌هایی که در دو طرف جاده جدید تهران به شمیران واقع شده است تا عمق ۵۰ متر از محور جاده مشمول مقررات ماده ۸ قانون توسعه معابر خواهد بود.
نائب‌رئیس- باقی‌اش را نخوانید راجع به جنگل است آقای شوشتری در قسمت اول توضیحی دارید بفرمایید.
شوشتری- استدعا دارم قانون را بدهید تا آقایان را منتقل کنم دیروز با آقای منتصر هم صحبت کردم به جناب آقای علم هم عرض کردم توجه بفرمایید این تبصره ۲ قانون است زمین‌هایی که در دو طرف جاده شمیران واقع شده است تا عمق دویست متر از محور جاده مشمول مقررات ماده ۸ قانون توسعه معابر خواهد بود (بزرگ‌نیا- عمق دویست متر؟) حالا اینجا جناب آقای بزرگ‌نیا صحیح است ولی مصطلحات مشهوره اگر غلط بود همان صحیح است اینجا می‌گویند عمق جاده در خراسان می‌گویند نفول در صورتی که حق با شماست ولی مصطلح عامه از نظر مردم صحیح است بنده اینجا عرض کردم در این توضیحات جناب آقای علم شما دویست متر قرار داده‌اید و فرموده‌اید از محور وسط جاده صد و بیست متر اصل جاده و چهل متر این طرف و چهل متر آن طرف، جناب آقای صدرزاده اینجا صحبت کردند محور را اگر وسط بگیرند (کریمی- وسط است) بگذارید توضیحم را بدهم دیروز من با آقای منتصر صحبت کردم پس‌فردا مردم به زحمت می‌افتند بگذارید صحبت بکنیم و روشن بکنیم اینجا محور هست پس وسط است اگر وسط است دویست متر دویست متر چهارصد متر می‌شود (حشمتی- صد متر و صد متر) آقا دویست متر اینجا نوشته شما به این می‌خواهید رأی بدهید روی هوا که نمی‌شود (دکتر بینا- از محور صد متر می‌شود) آقا عبارت را دقت کنید معلوم می‌شود که من فارسی هم سرم نمی‌شود.
نائب‌رئیس- شما بحث با افراد که نمی‌توانید بکنید حرف‌تان را بزنید.
شوشتری- اینجا نوشته زمین‌هایی که در دو طرف جاده تهران شمیران واقع شده است تا عمق دویست متر از محور جاده مشمول مقررات ماده ۸ قانون توسعه معابر خواهد بود تا عمق اگر محور گرفتیم دویست متر از این طرف و دویست متر از آن طرف این زیاد است این می‌آید جاده قدیم را هم می‌گیرد در صورتی که شما خیابان بهار را دقت بکنید بنده عقیده‌ام این است توقع هم دارم آقا موافقت کنید از حاشیه این دویست متر تا عمق پنجاه متر که تمام سلطه شما به سیصد متر باشد دویست متر اصل جاده پنجاه متر از این طرف و ۵۰ متر از آن طرف والا حصول به مقصود نمی‌شود و به اشکال برمی‌خورد.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- بنده خیال می‌کنم در این تبصره در جمله یک ابهامی هست که اشتباه آقای شوشتری از آنجا پیدا شده است و اگر این طور اصلاحش کنیم به نظر بنده رفع مشکل حضرتعالی هم خواهد شد از حاشیه جاده صد متر (شوشتری- ۵۰ متر از هر طرف) از حاشیه جاده یک‌صد متر قبول بفرمایید این یک موضوع بعد هم بنده یک استدعایی داشتم از جناب آقای رئیس و آن این بود که چون جنگل ساعی کنار این جاده قرار خواهد گرفت اجازه بفرمایید این را مربوط بدانیم و برای آبادی آنجا هم یک اقدام اساسی بشود (شوشتری- بنده ۱۰۰ متر قبول کردم و پیشنهادم را اصلاح می‌کنم) البته از حاشیه خیابان صدمتر.
نائب‌رئیس- آقای تیمورتاش.
تیمورتاش- تشریف داشته باشید آقای شوشتری عرض دارم اولاً ۵۰ متری که جناب آقای شوشتری از محور فرمودند یعنی اصلاً خود جاده چون جاده ۱۲۰ متر است و در این صورت صد متر می‌شود به این معنی که ده متر هم از این ور و آن ور جاده کم بشود.
آقایان استدعا می‌کنم توجه بفرمایید به ماده ۸ قانون توسعه معابر که چیست؟ ماده ۸ توسعه قانون معابر این است که می‌گوید در حدود سی درصد از اضافه و پلووالو را باید صاحب ملک به شهرداری بدهد شما را به خدا این سی‌درصد برای کسی که زمینش مشرف به خیابان می‌شود قابل این همه گفتگو نیست که صاحبش به شهرداری بدهد (صحیح است) تمام شد و رفت، این اصلاً چیز مهمی نیست جناب آقای وزیر کشور می‌فرمایید که صد متر و قانون خودش می‌گوید دویست متر یعنی سی درصد اضاله بهایش را به شهرداری بدهد (صحیح است) تمام را که نمی‌دهد. (صدرزاده- قانون این‌طور نیست محور یعنی وسط است) حالا از کنار جاده فرمودند صد متر ولی منظور بنده این است که این ماده ۸ قانون توسعه معابر یک چیز خارق‌العاده‌ای نیست. کسی که زمینی دارد باید پلووالو و ارزش اضافه را بدهد. مضافاً به اینکه آقایان توجه نفرمودید به اینکه ماده ۱۶ و ۱۷ قانون سازمان برنامه که تصویب فرمودید ناظر بر همین اضافه‌بها است و آن را شما تصویب فرمودید ناظر بر همین اضافه‌بها است و آن را شما تصویب کردید شما را به خدا امروز عملی نکنید که قانونی که هنوز مرکبش خشک نشده دو مرتبه نقض بشود (شوشتری- مانعة الجمیع نیست)
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- یک نکته‌ای آقای مهندس جفرودی فرمودند که به نظر بنده بسیار صحیح است و بنده باید اینجا توضیح بدهم واین نکته را روشن کنم، بنده که عرض کردم از حاشیه جاده، ایشان خیال کردند که بعد از ۶۰ متر، در صورتی که بعد از صد متر، صد متر (صحیح است) (شوشتری- ۳۲۰ متر) یک عرض داریم که ۶۰ مترش برای اتومبیل است ۴۰ مترش برای ساختمان‌های شهرداری است یا باغ، این شد صدمتر، بعد از آن صد متر، صد متر یعنی از هر طرف صد متر، بنده این را قبول می‌کنم.
نائب‌رئیس- آقایان توجه بفرمایید مطابق نطق جناب آقای وزیر کشور اصلاح می‌شود و رأی می‌گیریم. بخوانید.
(به شرح زیر خوانده شد)
زمین‌هایی که در دو طرف جاده جدید تهران به شمیران واقع شده تا عمق یک‌صد متر از حاشیه جاده مشمول مقررات ماده ۸ قانون توسعه معابر خواهد بود.
نائب‌رئیس- تا عمق یک‌صد متر از حاشیه پیاده‌رو کنار جاده، اجازه بفرمایید یک توضیحی عرض کنم تا روشن بشود. عرض جاده و پیاده‌رو و آن قمستی که حق‌التشرف خواهد داشت مجموعاً چهارصد متر خواهد بود این هیچ ابهامی نخواهد داشت (یکی از نمایندگان- درست شد) (چند نفر از نمایندگان- این صحیح است) (صدرزاده- بنده تذکر دارم)
نائب‌رئیس- تا این پیشنهاد را اصلاح کنیم بعد قرائت شود یک پیشنهاد دیگر خوانده می‌شود.
(به شرح زیرقرائت شد)
مقام مقدس مجلس شورای ملی:
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به این قانون اضافه شود: وزارت جنگ مکلف است زمین‌هایی که متعلق به افسران است و در مسیر خیابان فعلی واقع می‌شود از محل دیگر زمین تهیه و به اختیار افسران مزبور بگذارد.
میراشرافی.
نائب‌رئیس- آقای میراشرافی.
میراشرافی- بنده با اجازه جناب آقای رئیس و آقایان محترم می‌خواستم استفاده بکنم از فرصت و امروز که این لایحه‌ای که موجب عمران و آبادی شهر تهران مطرح است و همه آقایان هم با یک علاقه فراوان مشغول تصویبش هستید یک نکته‌ای را به عرض آقایان محترم برسانم و آن نکته عبارت از این است که چنانچه خاطر محترم آقایان باشد که حتماً هم هست امروز مصادف با روز سوم اسفند است و اگر چنانچه باز آقایان فراموش نفرموده‌اند در اسفند ۱۲۹۹ در یک چنین روزی یک مردی به نام رضاخان در ایران یک کودتایی کرد که آن کودتا مبدأ و مبنای ترقی مملکت ایران و ملت ایران است (صحیح است) و بایستی امروز در پشت این تریبون اقرار کرد که امروز که ۱۴ سال از غیبت سلطنت رضاشاه کبیر می‌گذرد باید اعتراف کنیم که هر چه این مملکت را از آن هرج‌ومرج اقتصادی و ناامنی که بحث در علتش در پشت این تریبون برای این موقع به نظر بنده زائد است این مملکت را به یک صورت آبرومندی درآورد که تمام زیبایی شهر تهران و تمام زیبایی شهرستان‌هایی که در خور وضعیت وقت بوده است، ایجاد راه‌آهن و پیدایش یک ارتش منظم نوینی که در واقع می‌شود گفت یکی از شاهکارهای اعلیحضرت رضاشاه فقید همین به وجود آوردن ارتش قوی است که امروز موجب امنیت و آسایش تمام مردم ایران است (صحیح است) خود آقایان اینجا یک پیمانی به تصویب رساندید به عنوان پاکت بغداد. یعنی امروز برای ارتش ایران یک ارزشی قائل شدند که برابری می‌کند با سایر ارتش‌های دنیا که می‌تواند دوش‌به‌دوش ارتش‌های مترقی برای حفظ امنیت و صلح جهانی و دفاع از وطن ما اقدام بکند بنابراین خواستم استفاده بکنم و در یک همچون روزی به روح پاک رضاشاه کبیر درود فراوانی بفرستم که او موجبات ترقی اساسی این کشور را فراهم کرد.
به خصوص عمران وآبادی این مملکت سرچشمه‌اش از منویات خیرخواهانه ایشان بود و اما این پیشنهادی که بنده کردم راجع به آن بود که بعضی از افسران خانه‌هایی گرفته‌اند، اراضی به آنها داده‌اند که این اراضی را برای خودشان و خانواده‌شان کلبه‌هایی درست کرده‌اند. حالا برای خیابان این اراضی کلبه‌ها را از دست می‌دهند باید وزارت جنگ مکلف باشد که در عوض این اراضی، اراضی دیگری برای آنها تهیه بکند و بدهد البته از جناب آقای مهندس جفرودی هم استدعا می‌کنم اجازه بدهند که آقای وزیر کشور هم به عرایض بنده توجه بفرمایند. چون این موضوع مربوط به یک‌عده از افسرانی است که این افسران با هزاران زحمت و خون‌دل و فرض و بدبختی توانسته‌اند یک آلونکی برای خودشان درست بکنند. این آلونک حالا آمده است در مسیر این خیابان عظیم واقع شده و این خیابان هم باید درست بشود برای اینکه برای عظمت پایتخت مملکت ما لازم است پس باید الان وزارت جنگ را مکلف کرد که این اراضی را که این افسران از دست می‌دهند از زمین‌های دیگر، از زمین‌های نارمک می‌دهند، از اراضی کرج می‌دهند، از هر کجا می‌دهند، از اراضی کرج می‌دهند، از هر کجا که وزارت جنگ می‌تواند زمین تهیه بکند و در عوض این زمین‌هایی که از اینها گرفته می‌شود بدهد (شوشتری- آقای میراشرافی بنویسید دولت مکلف است) اصلاح می‌کنم. دولت.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- عرض کنم این پیشنهاد را جنابعالی چه بفرمایید و چه نفرمایید به هر حال دولت در این فکر هست و این کار را خواهد کرد واز اینکه حضرتعالی توجه فرمودید به این نکته بنده تشکر می‌کنم.
میراشرافی- پس قبول بفرمایید.
وزیر کشور- مسترد بفرمایید حضرتعالی، به هر حال چه دولت و چه وزارت جنگ این کار را خواهد کرد.
میراشرافی- چون جناب آقای وزیر کشور تعهد فرمودند که این منظور تأمین خواهد شد بنده پس می‌گیرم.
نائب‌رئیس- پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی:
اینجانب پیشنهاد می‌کنم که زمین‌ها را شهرداری به بهای بهمن‌ماه ۱۳۳۰ خریداری نماید. صادق بوشهری.
نائب ریئس- در لایحه عوضی چاپ شده است ۲۴، غلط است، ۳۴ صحیح است این را توجه بفرمایید. آقای بوشهری بفرمایید.
بوشهری- عرض کنم استدعا دارم آقایان توجه بفرمایند در حدود سه، چهار سال است که بنده به خاطر دارم صحبت این خیابان است که شهرداری می‌خواهد این جاده را احداث کند البته عده‌ای هستند که همیشه برای استفاده منتظر هستند و در این‌جور مواقع منتظر هستند و یک عده‌ای یک مقدار زیادی زمین‌ها را خریداری کرده‌اند برای اینکه استفاده کنند. البته بنده مخالف معاملات مشروع و استفاده مشروع نیستم ولی چون در اینجا یک قضیه عام‌المنفعه‌ای است و این خیابان برای زیبایی شهر و در عین حال برای جلوگیری از تصادفات اتومبیل و حمل‌ونقل می‌باشد به عقیده بنده اگر شهرداری این زمین‌ها را به قیمت ۱۳۳۴ بخرد حداکثر قیمت زمین را پرداخت کرده است (صحیح است) بنده تصور می‌کنم که منصفانه‌ترین راه این بود که البته اشخاصی که این زمین‌ها را خریداری کرده‌اند خانه‌ها، و زمین‌های آنها را به یک نوع مشروع مناسبی به قیمتی که خریده‌اند، از روزی که خریده‌اند، تا روزی که از آنها خریده می‌شود، به آنها بپردازند ولی خوب در عین حال گفته می‌شود که این قباله‌جات مصنوعی است و قیمت‌هایی که ذکر شده قیمت حقیقی این زمین‌ها نیست از این جهت بنده پیشنهاد کردم که این قیمت راز ۱۳۳۰ (صفاری- ۳۲ بفرمایید) عرض کردم بنده تاریخی را در نظر گرفته‌ام که از همان تاریخ شهرداری می‌خواست این جاده را احداث کند روی این نظر بنده نوشتم ۱۳۳۰ حالا بسته به نظر آقایان است.
نائب‌رئیس- آقای دکتر شاهکار موافقید؟
دکتر شاهکار- بنده موافقم و تشکر هم می‌کنم.
نائب‌رئیس- آقای حمیدیه مخالفید بفرمایید.
حمیدیه- متأسفانه من با پیشنهاد آقای بوشهری مخالفم برای اینکه بنده زمینی ندارم، اشخاصی هستند که دو سال پیش زمین‌هایی خریده‌اند، این منصفانه نیست که بیایند قیمتش را نسبت به سال ۱۳۳۰ بگیرند ممکن است پیشنهاد را این‌طور اصلاح کنید مطابق قباله، با در نظر گرفتن قیمت غیرمنصفانه است ممکن است پیشنهاد را این‌طور اصلاح کنید که مطابق خرید و قباله، (بعضی از نمایندگان- این هم صحیح نیست) آن اشخاصی که قبلاً خریده‌اند ارزان‌تر است مطابق قباله پرداخت نمایند.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- این پیشنهاد آقای بوشهری کاملاً به نفع لایحه و کاملاً به نفع شهرداری است و قاعدة بنده باید قبول کنم و قبول هم دارم. نکته‌ای که هست اگر در مورد این مسئله یک اختلافاتی پیدا بشود به نظر بنده صحیح نیست آقایان پیشنهاد کردند که قیمت خرید، این نمی‌شود، بنده عرض می‌کنم با همان قیمت ۱۳۳۰ بفرمایید یا یک‌قدری جلوتر از آن تاریخی که صحبت احداث این جاده شده است (چند نفر از نمایندگان- قبل از آگهی شهرداری) قبل از آگهی شهرداری، بهمن ۱۳۳۲ که واقعاً به مردم ظلم نشود.
(چند نفر از نمایندگان- اصلاحش کنید بهمن ۱۳۳۲).
نائب‌رئیس- آقای دکتر شاهکار مخالفید.
دکتر شاهکار- موافقم.
نائب‌رئیس- بفرمایید.
دکتر شاهکار- بنده خیلی متأسفم بر اینکه برایم یک اشتباهی پیدا شد چون در لایحه ۱۳۲۴ است و بنده فکر می‌کردم که جناب آقای بوشهری چرا شش سال می‌خواهند ببرند جلو حالا معلوم می‌شود ۳۴ است و این واقعاً فکر بسیار صحیحی است حالا که ۳۴ است کاملاً صحیح است. پیشنهاد آقای بوشهری یک تعدیلی است و بسیار پیشنهاد خوبی است اگر در اطراف آن زمین‌ها خانه‌های کوچکی مردم ساخته‌اند و یک عده‌ای هم زمین‌های بایری خریده‌اند و صرفاً هم برای بورس‌بازی خریده‌اند این را واقعاً باید جلویش را گرفت زمین‌های بایر اطراف این خیابان‌ها را برای چه گرفته‌اند؟ فقط برای بورس‌بازی، بنابراین حالا که جنابعالی آقای وزیر کشور موافقت می‌فرمایید با بهمن ۱۳۳۲ موافقت بفرمایید با ۱۳۳۰ من یک اصلاحی دارم راجع به پیشنهاد آقا که هیچ کدام برخلاف اصول نیست اگر خانه مسکونی ساخته‌اند این استناد است اما یک عده دلال و کلیمی و واقعاً زمین‌خوار و عده‌ای که آمده‌اند زمین خریده‌اند برای بورس‌بازی آنها را تشویق نفرمایید و آقای بوشهری موافقت بفرمایید، اگر کسی خانه ساخته است برای خودش من آن را عرضی ندارم والا برای زمین‌ها این یکی از پیشنهادهای بسیار خوب است و جلوگیری از بورس‌بازی خواهد کرد و اولین قدم مترقّی در برنامه دولت است این است که بنده خیال می‌کنم پیشنهاد آقای بوشهری پیشنهاد بسیار صحیحی است و آقایان هم موافقت بفرمایید با ذکر اینکه خانه‌های مسکونی مستثنی است و زمین‌ها را به قیمت ۳۰ خریداری کنند.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- عرض کنم این مطلب آقای دکتر شاهکار کاملاً صحیح است اما یک نکته باید عرض کنم که اصولاً در تهران و اطراف تهران چه زمین بایر و چه غیربایر قیمت خودبه‌خود قیمت زمین‌های اطراف بالا رفته است به این جهت بنده پیشنهاد آقای بوشهری را به این صورت اصلاح کردم که بهمن ۱۳۳۲ باشد. یعنی وقتی که در نتیجه گفتگوی در اطراف این جاده آنجا قیمتی پیدا کرده این مطلب را کنار بگذاریم ولی غیر از آن باید تصدیق بفرمایید که حتی اراضی اطراف آبعلی هم از سال ۳۳۰ را قبول کنیم خیلی خیلی بی‌انصافی خواهد شد بنابراین همان بهمن ۳۲ را بنده قبول می‌کنم.
شوشتری- جناب آقای وزیر کشور ساختمان‌ها را چه کنند؟
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم.
صدرزاده- مخالف صحبت نکرد آقای دکتر شاهکار موافق بودند.
نائب‌رئیس- آقای حمیدیه صحبت کردند، موافق و مخالف صحبت کرده دو مرتبه با اصلاحی که شد خوانده می‌شود و رأی گرفته می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد می‌کنم که زمین‌ها را شهرداری به بهای بهمن ۳۲ خریداری نماید.
بوشهری.
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم آقایانی که موافق هستند با این پیشنهاد قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا آن پیشنهاد آقای شوشتری قسمت اولش با اصلاحی که جناب آقای وزیر کشور فرمودند آقای مهندس جفرودی هم پیشنهادی داده‌اند و در آخرش قسمت جنگل ساعی هم اضافه شده (شوشتری- قسمت ساعیش را بنده توضیحی ندادم) پیشنهاد آقای مهندس جفرودی قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۲ به صورت زیر درآید:
تبصره ۲- زمین‌هایی که در دو طرف پهنای دویست متری جاده موضوع این قانون واقع شده است تا عمق یک‌صد متر از هر طرف و ابتدا از حاشیه ۲۰۰ متری مشمول مقررات ماده هشتم قانون توسعه معابر خواهند بود.
مهندس جفرودی.
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم به این پیشنهاد، آقایانی که موافقند قیام فرمایند که چهارصد متر می‌شود (اغلب برخاستند) تصویب شد. (شوشتری- جنگل چه شد؟) حالا این جمله راجع به جنگل ساعی هم که آقای وزیر کشور موافقت فرمودند قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
و نیز شهرداری تهران با موافقت و جلب‌نظر وزارت کشاورزی مکلّف است اقدام کند که جنگل ساعی تبدیل به باغ ملی و بلوار شهر بشودو تهیه آب به وسیله مقتضی بنماید. شوشتری.
وزیر کشور- بلوار نمی‌شود فقط باغ.
دکتر بینا- آقای رئیسی بلوار و باغ هم وارد شد و پیشنهاد بنده نشد.
نائب‌رئیس- این در مسیر خیابان است. آقای میراشرافی مخالفید؟
شوشتری- اجازه بفرمایید من توضیح بدهم بعد مخالف حرف بزند.
نائب‌رئیس- بفرمایید صحبت کنید.
شوشتری- جناب آقای وزیر کشور خودشان می‌فرمایند برای تفریح بچه‌ها، برای فرار مردم از گرما و از این بیغوله‌ها ما باید فکر کنیم، باغ‌هایی درست کنیم و در دسترس مردم بگذاریم. شما این خیابان را یک مردی، یک مهندسی که خدایش بیامرزاد من او را نمی‌شناسم یک کاری کرده، جنگل احداث کرده عمل یک خدمت‌گزار باید مورد احترام قرار بگیرد به علاوه اینجا یک وضعی دارد قریب سیصد هزار متر است جزء سرمایه بانک کشاورزی قرار گرفته است، من تعجب کرده‌ام متناسب است که اینجا باغ ملی شهر بشود و اینجا صورت زیبایی بگیرد برای مردم هم نفع دارد شما که حق اشراف می‌گیرد هیچ فکر کرده‌اید یک چنین خیابانی چقدر از احتیاج شهر می‌کاهد و بر زیبایی شهر می‌افزاید این نظر بنده است حالا اگر آقایان میل ندارید و موافقت نمی‌فرمایید که شهر یک قسمت باغ سیصد هزار متری داشته باشد بسته به نظر آقایان است ولی به نظر بنده این کار ضروری است.
نائب‌رئیس- آقای میراشرافی مخالفید.
میراشرافی- بله.
نائب‌رئیس- بفرمایید.
میراشرافی- بنده با قسمت اخیر پیشنهاد آقای شوشتری مخالفم و دلایلم را به عرض آقایان محترم می‌رسانم.
اولاً خوب جناب آقای شوشتری مستحضرند که وزارت کشاورزی تاکنون شاید متجاوز از یک میلیون تومان خرج این جنگل کرده است و این جنگل هنوز هم بعد از چند سال به جایی نرسیده و شما می‌خواهید یک خیابانی احداث کنید که بین تهران و تجریش یک خیابان عریضی در کنار و حاشیه این خیابان اگر بخواهید ده تا خرج دیگر هم به دولت تحمیل کنید دولت از عهده برنمی‌آید. عوض این پیشنهاد خوب بود آقای شوشتری پیشنهاد می‌فرمودید که جنوب شهر و آن زاغه‌های جنوب شهر را اصلاح بفرمایند. یک جنگلی درست شده مخارجی هم آنجا شده آن جنگل را به هم بزنید و به صورت بلوار دربیاورید و در عوض مردم جنوب‌شهر در آن زاغه‌ها زندگی بکنند (قنات‌آبادی- اصلاً آن جنگل نفرین شده است و آن درخت‌ها خشک شده) بنابراین بنده از جناب آقای شوشتری استدعا می‌کنم که این قسمت را پس بگیرند و بگذارند این لایحه مربوط به همان قسمت جاده باشد مقصود این است که زودتر این کار اجرا بشود.
نائب‌رئیس- آقای وزیر کشور.
وزیر کشور- موضوع جنوب شهر یک مسأله‌ای است که فوق‌العاده طرف توجه ما است و حتی به زودی ملاحظه خواهید فرمود که اصلاً زاغه‌ها تبدیل به باغ می‌شود و بعد آن ساکنین زاغه‌ها را ما از آنجا می‌بریم و یک ساختمان‌هایی می‌کنیم که این ساختمان‌ها هم نقشه‌اش حاضر است و هم محلش را فکر کرده‌ایم و هم فکر کرده‌ایم که باغ را در کجا احداث کنیم و ابداً ارتباطی به قانون ندارد و تکلیف شهرداری است و انجام خواهد شد از بانک رهنی گرفته‌ایم و مشغول می‌شویم بنده خیال می‌کنم حداکثر در بهار امسال این کار شروع خواهد شد بنده این اطمینان را می‌دهم اما راجع به این جنگل. بنده راجع به این جنگل یک سابقه‌ای دارم وقتی که می‌خواست تشکیل بشود مرحوم ساعی که خدایش بیامرزد خیلی علاقه داشت به این کار و واقعاً هم بسیار مرد واردی بود دراین کار و معلم بنده بود وآن وقت هم بنده شاگرد مدرسه کرج بودم فرض این بود که این جنگل با آب باران نمو کند ولی در سال اولی که ساختیم یک اشتباهی کردیم یعنی عوض اینکه نهرهای عرضی روی تپه‌ها بکشیم، بنده آن وقت استاژ می‌دادم گود کندیم و گود صحیح نبود به جهت اینکه بر حسب قوانین جنگل‌بانی باید آبی که از بالای تپه می‌آید در این نهرهای عرضی ذخیره بشود ولی گود که کردیم آب جمع نمی‌شود بنابراین قسمت‌های اول که در گودها کاشتیم خراب شد تعریفی ندارد و قسمت‌هایی که در نهرهای عرضی ساخته شده بهتر است و الان دارد کاملاً به چشم می‌خورد اما اصولاً با کمال تأسف اگر چندین سال مثل امسال در تهران برف نیاید این جنگل از بین خواهد رفت. بنابراین بی‌نهایت لازم است که شهرداری و وزارت کشاورزی مکلّف شوند که فکر آب برای این جنگل بکنند و این جنگل بکنند و این را هم عرض کنم فقط منحصر به درخت‌های عَرعَر و زبان گنجشک نیست در کنار درخت‌های عَرعَر درخت‌های بادام کاشته شده است و وقتی که آب بیدار شد آن بادام‌ها جای عرعرها را خواهد گرفت و خودبه‌خود اینجا باغ عظیمی‌خواهد شد و بی‌نهایت برای تهران لازم است و استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایید.
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافق هستند راجع به باغ ملی در کنار جاده شمیران قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نائب‌رئیس- جلسه آینده روز یکشنبه به واسطه اینکه مصادف با عید است روز سه‌شنبه هشتم اسفند خواهد بود دستور بقیه این لایحه و لایحه مالیات بر درآمد و ضمناً چند فقره لایحه که از مجلس سنا رسیده جزء دستور خواهد بود.
(مجلس ۲۵ دقیقه بعدازظهر ختم شد).
نائب‌رئیس مجلس شورای ملی- اردلان