مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ آبان (عقرب) ۱۳۰۱ نشست ۱۵۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ آبان (عقرب) ۱۳۰۱ نشست ۱۵۶
جلسه یکصد و پنجاه و شش
صورت مشروح مجلس یوم پنجشنبه ۳ برج عقرب ۱۳۰۱ مطابق ۵ ربیع‌الاول سال ۱۳۴۱
مجلس مقارن غروب در تحت ریاست آقای مؤتمن‌الملک تشکیل گردید.
رئیس- چون صورت جلسه روز قبل حاضر نیست روز شنبه با صورت مجلس امروز جمعاً قرائت خواهد شد.
دو فقره لایحه از طرف دولت رسیده است یک فقره تقاضای وجه برای خرید یک کرور ارز به جهت خلیج فارس دیگری تقاضای امتیاز انحصار استخراج معادن سرب و مس و زغال سنگ واقعه در بلوک ناسج نور مازندران.
دستور امروز هم اگر موافق باشند بدواً لایحه امتیاز ساختن راه شهریار بعد هم قانون استخدام است.
در این باب مخالفی نیست؟
(گفته شد خیر)
(آقای امیر ناصر راپُرت کمیسیون فواید عامه را راجع به امتیاز ساختن راه شهریار به شرح ذیل قرائت نمودند)
ماده اول- وزارت جلیله فواید عامه امتیاز ساختن و دایر کردن راه شوسه بین شهریار و تهران را در مدت سی سال به آقای علیقلی خان مهندس اعطاء می‌فرماید.
ماده دوم- خط سیر راه از تهران تا علی شاه عوض و از آن جا تا مقابل مروآباد و بی بی سکینه خواهد بود و شعبه نیز به یوسف آباد استقرار خواهد یافت.
دارنده امتیاز متعهد است که قبل از شروع به تعلیمات نقشه جامعی از تمامی طول و سیر قطعی راه ترسیم نموده و به وزارت فواید عامه تقدیم نماید.
ماده سوم- دارنده امتیاز متعهد است که از تاریخ امضاء این قرارداد الی مدت شش ماه شروع به عملیات راهسازی نماید و در مدت دو سال از تاریخ شروع به عملیات راه مزبور را به اتمام رساند واِلا وزارت فواید عامه حق الغاء این امتیاز را خواهد داشت.
ماده چهارم- چنانچه در آتیه لازم شود که راه‌های مزبوره در حوزه بلوک شهریار امتداد یابد یا راه‌های فرعی در بلوک مزبور ساخته شود دارنده این امتیاز حق تقدم خواهد داشت با تساوی شرایط
ماده پنجم- حق انحصار حمل و نقل مسافر و مال‌التجاره با اتومبیل در راه‌های مزبوره با دارنده امتیاز خواهد بود مشروط بر اینکه فوراً پس از ساخته شدن راه احتیاج وسایل نقلیه مزبوره را تهیه نماید.
ماده ششم- دارنده امتیاز مجاز است در طرفین راه و در نقاطی که مقتضی بداند ابنیه لازمه راه را بنا نماید و محل این ابنیه در نقشه‌ای که ترسیم خواهد شد معین می‌گردد.
اراضی را که برای ابنیه فوق و یا برای خود راه لازم می‌شود هرگاه اراضی بایر خالصه یا غیر خالصه باشد شرکت راه آن اراضی را به قیمت عادلانه خریداری خواهد نمود.
ماده هفتم- در کلیه رودخانه‌ها و مجاری آب باقتضای محل پل سنگی با آجری ساخته خواهد شد لیکن در نهرهائی که عمق آن کفایت ساختن پل را ننماید مجرای آن سنگ فرض خواهد شد.
ماده هشتم- هرگاه غیر از نهرهائی که حالیه موجود است ملاکین طرفین را بخواهند نهر جدیدی از وسط جاده عبور دهند مخارج پوشیدن نهر به عهده آن‌ها خواهد بود.
ماده نهم- دارنده این امتیاز مجاز است که پس از ساخته شدن ثلث راه از تهران تا مقابل مروآباد و بی بی سکینه دریافت حق‌العبور نماید.
میزان باج را متناسب با موقع و عایداتی که برای صاحب امتیاز از بابت نفع سرمایه و استهلاک آن و مخارج اداری و مرمت سالیانه بایستی حاصل شود با توافق نظر وزارت جلیله فواید عامه معین خواهد شد و ممکن است در مواقع مختلفه کم و زیاد شود.
تبصره- اهل نظام در موقع خدمت و مأمور امنیه از تأدیه حق عبور معاف بوده و پست دولتی نصف حق‌العبور معموله را خواهد پرداخت.
ماده دهم- دارنده امتیاز متعهد است ذخائر منظمی از کلیه مخارج و عایدات راه را نگاهداشته و در موقع تفتیش به مأمورین مخصوص وزارت فواید عامه ارائه دهد.
ماده یازدهم- از ابتدای سال چهارم عشر عایدات خالص سالیانه را پس از وضع مخارج در رأس هر سال به وزارت فواید عامه تقدیم خواهد شد.
تبصره- مخارج راه عبارت است از مخارج اداری و اثاثیه و تعمیرات.
ماده دوازدهم- در امتداد یک فرسنگ از طرفین این جاده دولت جاده شوسه دیگری را دایر نخواهد نمود و به دیگران نیز اجازه و امتیازی نخواهد داد.
ماده سیزدهم- هرگاه قبل از انقضاء مدت اعتبار تا مسافت نیم فرسنگ از طرفین جاده راه آهن یا سیم نقاله ساخته شود که به دخل و خرج این راه سکته وارد آورده صاحب امتیاز راه آهن و یا سیم نقلیه معادل بقیه سرمایه صاحب امتیاز راه که تا آن موقع مستهلک نشده است بایستی یا نقداً تأدیه نماید و یا در اختیار خود آن را به همان میزان شرکت دهند که جبران خسارت وارده بشود.
ماده چهاردهم- پس از انقضاء امتیاز کلیه راه و ابنیه اداری آن متعلق به دولت علیه خواهد بود.
ماده پانزدهم- دولت علیه در تسهیل اجرای مواد این قرارداد با دارنده امتیاز کمال مساعدت را خواهد نمود.
ماده شانزدهم- دارنده این امتیاز مجاز است با اطلاع وزارت فوائد عامه این امتیاز را به اتباع داخله واگذار نماید.
رئیس- مذاکرات در کلیات است.
آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- بنده موافقم
رئیس- آقای حاج میرزا عبدالوهاب چطور؟
حاج میرزا عبدالوهاب - بنده لازم می دانم از که یک ماده دیگر هم بر این لایحه اضافه بشود که عابرین در نزدیک شهر تا یک فرسخ از ادای باج راه معاف باشند چون ممکن است مثل سایر جاها باز زنجیر بکشند و اسباب زحمت مردم بشود و اشخاصی که بیرون شهر می‌روند و بر می‌گردند یا از وسط جاده می‌گذرند از آن‌ها هم باج راه بگیرند و همه روزه اسباب زحمت عابرین سبیل باشد. هر کس که یک قدری از شهر خارج می‌شود جلویش را نگیرند که باید باج راه بدهی و این غلط است و عقیده بنده این است که یک ماده باید اضافه شود که تا یک فرسخ حق گرفتن باج ندارند و زنجیر را از یک فرسخ به آنطرف بگذارند تا رفع زحمت از عابرین شود.
رئیس- این مطلب راجع به کلیات نبود.
آقای حاج شیخ اسدالله (اجازه)
حاج شیخ اسدالله- بنده یک توضیحی می‌خواهم.
رئیس- در کلیات است؟
حاج شیخ اسدالله - چون یک مقدمه‌ای که وضعیات این راه را شرح بدهد درست در این لایحه ذکر نشده و آنچه بنده شنیده‌ام این راه شهریار فعلاً یک راهی است که ساخته است و فقط یک جزئی تعمیری لازم دارد و الآن ارابه کالسکه گاوی- درشکه در این راه سیر می‌کند و اگر هم مرمت لازم داشته باشد خیلی مرمت مختصری خواهد بود و یک راه فوق‌العاده خرابی نیست و چنانچه عرض کردم یک راهی است که فعلاً وسایل نقلیه در او سیر می‌کنند و محتاج به تعمیر جزئی است ولی در این جا شرح نداده‌اند. دیگر آن که حق‌العبوری که باید گرفته شود در این لایحه معین نشده و معلوم هم نیست که آیا بعد صاحب امتیاز یا دولت چه قراری خواهد گذارد و معلوم نیست مخارجی که برای این راه پیش بینی شده چقدر است؟ و چقدر سرمایه از برای این کار تهیه شده؟ و آیا باج را از روی چه مأخذی قرار می‌دهند؟ هیچکدام از این مطالب اصلی در این لایحه ذکر نشده و وضعیات راه هم روشن نیست شاید بنده درست از راه شهریار اطلاع نداشته باشم ولی ممکن است یک نفر خیال کند که این راه یک راه شوسه آماده ارابه روی است که به اسم امتیاز راه شوسه می‌خوانند یک تحمیلی به مردم بکنند و شاید محتاج به مرمت هم نباشد بنابراین اگر فی‌الواقع این شخص بخواهد یک خدمتی بکند و منافعی هم ببرد خوب است یک راه خرابی را که محتاج به اصلاح است و ارابه رو نیست به مجلس پیشنهاد نموده درست کند. از همه این‌ها گذشته در این لایحه یک چیز غریبی دیدم که نوشته است حمل و نقل این راه را هم انحصار بخود صاحب امتیاز می‌دهند راه شوسه درست کردن با انحصار حمل و نقل بهم مربوط نیست و خیلی با هم فرق دارد. آن موضوع دیگر و این مطلب دیگری است اگر بنا باشد امتیاز راه شوسه و انحصار حمل و نقل هم با صاحب امتیاز باشد بنده تصور می‌کنم زحمت فوق العاده و یک تحمیل غیر قابل قبولی باشد که به اهالی شهریار می‌شود در هر حال جواب این توضیحات را آقای مخبر بدهند تا در موقع خود راجع به انحصار حمل و نقل هم مفصل تر عرایض خود را عرض کنم و تصور می‌کنم هیچیک از آقایان هم موافقت نکنند که انحصار حمل و نقل راه شهریار را که دارای چندین دهات و قصبه است به یک نفر که بخواهد هزار تومان خرج راه بکند و چه قدرها استفاده بکند بدهند و بنده با اصل مطلب مخالف هستم.
(بعضی از نمایندگان- صحیح است)
مستشارالسلطنه- اولاً آقای حاج شیخ اسدالله تردید داشتند که آیا این راه بد است یا خوب جواباً عرض می‌کنم این راه کوه و دره و کمر کمتر دارد اما شوسه نیست و طریقه شوسه کردن این راه هم در مواد نوشته شده و ساختن جدول تسطیح راه هم از برای یک دستور معینی است و سایر راه‌های شوسه است که اغلب آقایان ملاحظه فرمودند. و اما این که فرمودید ببینیم سرمایه اش چقدر است و چقدر خرج می‌شود کمیسیون این مطلب را نخواست تحت نظر در آورده چون هنوز شروع به کار نکرده‌اند و معلوم نیست محققاً چقدر خرج این راه می‌شود تا ببینیم چقدر سرمایه برای ساختن این راه لازم است ولی اگر به مواد آتیه مراجعه فرمایند جواب دو ایراد ایشان یکی در ماده نهم و یکی در ماده پنجم داده شده است. اولاً این که در تردید هستید که مبادا باج زیادتر از میزانی که خرج شده بگیرند اینطور نیست زیرا بعد از آن که یک ثلث راه ساخته شد از طرف دولت به مخارج آن رسیدگی شده و به همان تناسب و در همان حدود حق‌العبور وضع می‌کنند و با این ترتیب تصور نمی‌کنم بتوانند تعدی و اجحاف کنند و در موضوع باج راه به نظر بنده بهترین این است که فعلاً باج راه معین نباشد زیرا تصدیق می‌فرمایند بعد از این که صاحب امتیاز حاضر شد این راه را بسازد و خرجش را از نظر دولت بگذراند البته به نظر دولت تعیین باج راه خواهد نمود پس تعیین کنیم اما این که فرمودند (موضوع انحصار حمل و نقل مربوطه به امتیاز راه شوسه نیست) جواباً عرض می‌کنم این حق انحصار حمل و نقل بطور عمومی و اجباری نیست غرض صاحب امتیاز از این انحصار این است که وقتی راه را شوسه کرد و فرضاً صد اتومبیل بارکش برای حمل و نقل بکار انداخت دیگری حق نداشته باشد اتومبیل و سایر نقلیه دیگر بکار اندازد و می‌گوید تا این راه دست من است حق ندارید و من نمی‌گذارم با اتومبیل حمل و نقل کنید و بنده هم اگر فرضاً بخواهم از شهریار به تهران گندم حمل کنم و چون به توسط اتومبیل بهتر و بیشتر مقرون به صرفه است می‌دهم به او بیاورد واِلا اجباری در بین نیست ....
بعضی از نمایندگان - انحصار هم معنایش اجبار است.
مستشارالسلطنه- آقای حاج شیخ اسدالله اعتراض شان این بود که رعیت مجبور است پولش را بدهد با اتومبیل خیر این طور نیست و اجباری نمی‌باشد اگر نخواست نمی‌دهد و با مال خود حمل می‌کند ولی این شخص برای اتومبیل رانی امتیاز می‌خواهد وقتی راه شوسه نمود حق داشته باشد در این راه اتومبیل و سایر وسائط نقلیه را بکار اندازد و البته عواید او هم در ضمن عواید راه منظور خواهد شد.
رئیس- آقای عمادالسلطنه طباطبائی (اجازه)
عمادالسلطنه - بنده مخالفم.
رئیس- بفرمائید.
عمادالسلطنه- این بیاناتی که آقای مخبر راجع به انحصار فرمودند با آن چه در این لایحه نوشته شده مغایرت دارد و موافق نیست زیرا اگر این مواد بگذرد بعد دیگر کسی مجاز نیست در این راه مال التجاره حمل کند بعلاوه شاید کسی حق نداشته باشد اتومبیل خودش را هم عبور دهند بواسطه اینکه او حق انحصار دارد و نمی‌گذارد کسی مال التجاره حمل کند اما راجع به تاکس عبور البته باید معین باشد چه مقدار در این خط بایستی از عابرین گرفته شود و اگر معلوم نباشد اسباب زحمت است چنان چه همین خط تراموای شهر و لوکوموتیو حضرت عبدالعظیم البته در نظر آقایان هست که در سال مجاعه برای یک مدت معینی یک مبلغ جزئی به قیمت آن افزودند و هنوز با وجود اینکه چقدر جو تنزل کرده و قیمت آن ارزان شده باز به آن ترتیب سابق برنگشته و هنوز آنم اضافه باقی است بنابراین خوب است باج راه معین شود که در آتیه اسباب زحمت نشود.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- بنده تذکر می‌دهم خاطر آقای حاج شیخ اسدالله و آقای عمادالسلطنه را در مسئله شور در کلیات معنی کلیات این است که آیا این راه باید شوسه شود یا نه. نه اینکه وارد بشویم در اینکه این راه حق‌العبورش چقدر باشد این مسئله را بایستی بعد از داخل شدن در مواد مذاکره عنوان نمود آنوقت باید بگوئیم حق‌العبورش چقدر است یا فلان قدر باید باشد این مسئله راجع به بحث در مواد است پس از ورود در مواد باید بیان عنوان شود آنوقت من هم با آقای حاج شیخ اسدالله موافقم ولی حالا بحث در کلیات است که اساساً باید امتیاز شوسه کردن راه تهران به شهریار را بدهند یا ندهند. مسلم است بنده به قدری این مسائل را لازم می دانم که بایستی در تمام مملکت راه‌ها شوسه شود و اساساً فواید این مسئله را تمام آقایان می دانند که اگر در مملکت تمام راه‌ها شوسه شود و راه آهن کشیده شود و بالاخره همه جا چراغ برق کشیده شود مسلماً این اول قدم است برای ترقی و سعادت مملکت و ما نمی‌توانیم در شوسه کردن راه ایراد کنیم و گمان نمی‌کنم با این مسئله کسی مخالفت یا ایرادی داشته باشد یا محل اختلاف باشد ولی اگر در مواد مخالف با نظریه آقایان بود بفرمایند ولی اساساً فواید راه خیلی است و تمام آقایان می دانند که ارزاق تهران از راه شهریار و خوار ورامین به تهران می‌آید و اگر این کار بشود هم ارزاق در تهران ارزان می‌شود هم وسائل حمل و نقل از برای رعایا سهل می‌شود و صرفه به حال رعایا است و بالاخره اسباب آسودگی آن‌ها فراهم می‌شود و در معیشت آن‌ها هم قدری وسعت پیدا می‌شود پس تصور می‌کنم در کلیات با این عرایض که کردم مخالفی نباشد.
رئیس- بعد از این اگر خواستیم نظامنامه را تفسیر کنیم مراجعه می‌کنیم به آقای آقا سید یعقوب.
(خنده بین نمایندگان)
رئیس- آقای آقا سید فاضل (اجازه)
آقا سید فاضل- مخالفم
رئیس- بفرمائید.
آقا سید فاضل - بنده گمان می‌کنم که شور در کلیات اینطور نیست که آقای آقا سید یعقوب تصور می‌فرمایند که فقط شخصی بگوید موافق هستم یا مخالف و به عقیده بنده مواد و شرایطی هست که خیلی اهمیت داده نمی‌شود آنرا به اجمال گذراند و باید در آن دقت شود و این توضیحاتی را که آقای حاج شیخ اسدالله خواستند بنده که بهیچوجه جواب قانع کننده‌ای از آقای مخبر نشنیدم البته در مقدمه این لایحه باید معلوم باشد که این راه چند فرسخ است و حقیقتاً مخارجش چقدر است و لزوم ساختنش برای چیست برای و باج راه هم باید معلوم باشد بنده عرض می‌کنم اهمیت ندادن به مسئله تسطیح راه و انحصار حمل و نقل گمان می‌کنم قدری غفلت باشد زیرا ما از این انحصارهائی که در ادوار فترت حاصل شده و در نتیجه تعدیاتی که به مردم شده مسبوقم و بقدری ظلم به مردم می‌شد که با درشکه خودشان هم آزاد نبودند چنانچه خود بنده هم در آن اوقات به عراق می‌رفتم دچار این مظالم شده‌ام ما باید وسایل تسهیلات را برای مردم فراهم کنیم و اگر این لایحه اینطور یعنی بدون میزان و تعیین مصارف و باج راه و معلوم نبودن مأخذ که چقدر باید گرفته شود از مجلس بگذرد یک تضییقاتی است که ابداً قابل تحمل نیست و بنده مخالفم و گمان هم می‌کنم در شور کلی بخوبی می‌توان در مواد صحبت کرد و اینکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند در این موقع نباید از مواد صحبت کرد تصور می‌کنم اشتباه فرموده یا دقت نکرده‌اند و در شور کلی باید همه مسائل را گفت و آقای مخبر هم باید توضیحاتی کافی بدهند.
رئیس- مذاکرات کافی است یا نه؟
(جمعی گفتند - خیر کافی نیست)
رئیس- آقای حاج میرزا علیمحمد موافقند؟
حاج میرزا علی محمد- خیر بنده مخالفم.
رئیس- آقای محمد هاشم میرزا چطور؟
محمد هاشم میرزا - تا توضیحات کافی ندهند بنده مخالفم
رئیس- آقای دست‌غیب
حاج محمد باقر دست غیب - بنده هم مخالفم
رئیس- آقای حاج شیخ اسدالله هم که مخالفند و پس موافقی نیست؟
آقا سید یعقوب- خودم
رئیس- بفرمائید.
اقبال‌السلطنه - بنده عرضی راجع به دستور دارم و پیشنهادی کرده‌ام که این موضوع فعلاً مذاکره نشود.
آقا سید یعقوب - گمان می‌کنم آقایانی که اظهار مخالفت یا عدم اطلاع می‌کنند لایحه دولت و کمیسیون را مطالعه نکرده‌اند زیرا ا گر در مواد آن لایحه مطالعه می‌فرمودند اغلب از این ایراداتی که آقایان فرمودند رفع می‌شد و اگر مراجعه به مواد آن لایحه بفرمایند تصور می‌کنم اغلب آقایان متقاعد شوند.
رئیس - آقای حاج میرزا علی محمد (اجازه)
حاج میرزا علی محمد – همانطوری که آقای حاج شیخ اسدالله اظهار کردند بنده هم در قسمت دوم راجع به انحصار عرضی داشتم ولی یک نکته را می‌خواستم عرض کنم و آن این است که فرق است بین مواد بعضی مواد است که اگر تغییر کند اساس یک لایحه تغییر خواهد کرد و بعضی مواد دیگری هست که اگر تغییر کند ضرر و سکته به اساس لایحه وارد نمی‌آید و از قراری که بنده در خارج شنیده‌ام اگر این لایحه به قید اختصار انحصار از مجلس نگذرد صاحب امتیاز قبول نخواهد کرد اگر اینطور باشد آنوقت باید این لایحه تغییر کند و با شرایط دیگر به مجلس بیاید به این ملاحظه اگر کمیسیون اطلاع داده که اگر ماده انحصار از مجلس رد شود باز هم صاحب امتیاز قبول می‌کند خوب است بفرمایند واِلا باید برگردد و ترتیب دیگری بدهند که وقتی بی جهت از مجلس تلف نشود و طرف مقابل هم نکول بکند.
رئیس- آقای حائری‌زاده پیشنهاد کرده‌اند که این مسئله از دستور خارج شود تا هیئت دولت حاضر شوند.
آقای حائری‌زاده (اجازه)
حائری‌زاده- چون توضیحات آقای مخبر قانع کننده نبود و هیئت دولت هم حاضر نیستند لذا بنده پیشنهاد می‌کنم از دستور خارج شود و همان قانون استخدام مطرح شود.
(جمعی گفتند صحیح است)
رئیس- آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- با اینکه مقام محترم ریاست فرمودند ...
رئیس- راجع به پیشنهاد باید مذاکره بفرمائید.
آقا سید یعقوب- در همین پیشنهاد بنده عرض می‌کنم مکرر لوایحی به مجلس آمده و شور در کلیات بوده و به تعدد در همین جا مخصوصاً این مطالب تکرار و گفته شده است که هنگام شور در کلیات نباید داخل در مواد شد.
(بعضی گفتند خیر اینطور نیست)
آقا سید یعقوب- حالا بنده عرض می‌کنم آیا کدام یک از ماها سنگ راه شوسه هستیم؟ نسبت به تسطیح و ترمیم راه شهریار گمان می‌کنم که هیچکس مخالفتی ندارد کلام در ماده نهم و مسئله انحصار است که آقای حاج شیخ اسدالله مخالف بودند بنده هم مخالفم همین طور در ماده دیگر که حق‌العبور را باید معین کنند بنده هم با آقایان موافقم ولی همه معتقدیم که این راه باید شوسه شود زیرا ساختن این راه هزاران فایده دارد و تسطیح راه یکی از عوامل مؤثر ترقی هر مملکت است و فرضاً در یک لایحه که محتوی ۱۷ یا هیجده ماده است اگر دو ماده آن محل اختلاف نظر نمایندگان واقع شود نباید اصل لایحه را برگردانید مگر اینکه اکثریت بخواهد بنده را خفه کند.
رئیس- این تفسیر را که آقای آقا سید یعقوب در شور کلیات می‌فرمایند صحیح نیست زیرا ممکن است آقایان موافق باشند راه تسطیح شود معذالک در کلیات موافق نباشند.
(جمعی از نمایندگان - صحیح است)
رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای حائری‌زاده. آقایانی که پیشنهاد ایشان را قبول می‌کنند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. قانون استخدام مطرح است ولی گمان می‌کنم چون قبلاً اعلام نشده بود که آقایان مطالعه کنند و شور دوم است و باید رأی بگیریم خوب است بماند برای جلسه دیگر
(جمعی از نمایندگان- صحیح است)
رئیس- فعلاً چند دقیقه تنفس می‌شود تا یک قانون دیگری جزو دستور گذارد شود.
در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید.
رئیس- دستور جلسه شنبه عرض می‌شود.
اولاً تعیین تکلیف کمیسیون بودجه
ثانیاً شور دوم قانون استخدام
ثالثاً تعیین کمیسیون‌ها
عده اعضاء کمیسیون‌ها را قبلاً عرض کرده‌ام اگر لازم است مجدداً عرض کنم.
حائری‌زاده - بنده چند روز قبل هم عرض کردم اگر صلاح است عده اعضای کمیسیون خارجه را هشت نفر و کمیسیون فواید عامه نه نفر معین شود.
رئیس- عده اعضاء کمیسیون خارجه هفت نفر است حالا آقای حائری‌زاده پیشنهاد می‌کنند یک نفر اضافه شود.
محمد هاشم میرزا- هفت نفر کافی است.
رئیس- رأی می‌گیریم.
آقایانی که تصویب می‌کنند عده اعضای کمیسیون خارجه هشت نفر بشود قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد.
اعضاء کمیسیون فواید عامه و پست و تلگراف و تجارت را هم ۹ نفر پیشنهاد کردند. مخالفی نیست؟
(اظهاری نشد)
رئیس- اگر این را هم تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
تصویب شد.
یک نفر از نمایندگان - ساعت جلسه روز شنبه را معین نفرمودید.
رئیس - شنبه دو ساعت قبل از غروب
مجلس دو ساعت و یک ربع از شب گذشته ختم شد.
مؤتمن‌الملک