مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ فروردین ۱۳۳۷ نشست ۱۸۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۱۸۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۳۱ فروردین ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- سؤال آقای کیکاوسی راجع به برنامه عمران بلوچستان و جواب آقای وزیر کشاورزی
۳- معرفی اقای عبدالحمید حکیمی به معاونت وزارت کشاورزی به وسیله آقای وزیر کشاورزی
۴- بیانات آقای نخست وزیر دایر به عملیات اقتصادی یک ساله و امور وزارت خانه‌ها و مسایل دیگر
۵- سؤال آقای پردلی راجع به ترتیب وصول عوارض شهرداری زابل و جواب آقای معاون وزارت کشور
۶- مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ راجع به استخدام آموزگاران پیمانی
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس
نایب رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه آقایان: ابتهاج. صارمی. عبدالحمید بختیار. امیر بختیار. دشتی. امید سالار. جلیلیوند. دکتر شاهکار. تیمور تاش. مهندس بهبودی. مهندس سلطانی. بزرگ ابراهیمی. موسوی. قبادیان. عامری. دکتر رضائی. ذوالفقاری. اکبر. هدی. ارباب. ساگینیان. دکتر عدل. مهندس ظفر. بهادری. رامبد. مرتضی حکمت. دکتر جهانشاهی. استخر. سعیدی. دکتر نیرومند. بهبهانی. دکتر سید امامی. صراف‌زاده. اورنگ. غضنفری. محمودی. فرود. کاظم شیبانی. حکیمی. سالار بهزادی. دکتر فریدون افشار. سنندجی. امامی خوئی. مهندس فیروز. آقایان. قراگزلو. اخوان.
غائبین بی‌اجازه آقایان: دکتر طاهری. اریه. دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه آقایان: خرازی. بزرگ‌نیا. جلیلی. باقر بوشهری.
نایب رئیس - در صورت جلسه نظری هست؟ آقای صدرزاده
صدرزاده - در بیانات جلسه گذشته بنده یک اصلاحات عبارتی است که اصلاح می‌کنم می‌دهم بتندنویسی.
نایب رئیس - آقای مهندس فروهر.
مهندس فروهر- یک اصلاحات عبارتی هم در عرایض بنده هست که تقدیم می‌کنم.
نایب رئیس - دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب می‌شود.
۲ - سؤال آقای کیکاوسی راجع به برنامه عمران بلوچستان و جواب آقای وزیر کشاورزی
نایب رئیس - سؤالات مطرح است آقای کیکاوسی
کیکاوسی - بنده سؤالی از وزارت کشاورزی کرده بودم که عیناً قرائت می‌کنم:
«آیا بیانات وزرا در مجلس شورای ملی در مقابل سؤالاتی که به عمل می‌آید باید حقیقتی و مثبت تلقی گردد یا خیر» علت این سؤال این است که آقایان البته توجه دارند که نمایندگان در مقابل موکلینشان یک گروهایی وجدانی دارند این لغت را می‌شود گفت و این اسم را گذاشت که آنها هم توقعاتی از وکلایشان دارند وقتی که ما می‌آییم بعد از مدت‌ها که با وزارتخانه‌ها تماس می‌گیریم دوندگی می‌کنیم و یک مطالبی را به یک جایی می‌رسانیم بعد می‌آییم در مجلس برای اینکه واقعاً تثبیت بشود و انجام بشود به طور سؤال یک مطالبی را عرض می‌کنیم آن وقت هم آقایان تشریف‌فرما می‌شوند و یک فرمایشاتی می‌فرمایند به استناد آن فرمایشات ما برای موکلینمان یک شرحی می‌نویسیم و آنها توقعشان خیلی بیشتر می‌شود بعد از مدتی معلوم می‌شود که اساساً این صحبت‌ها همه پوچ بوده است ملاحظه بفرمایید چه حیثیتی برای ما باقی می‌ماند بنده نمی‌خواهم بیشتر از این صحبت بکنم و مثل بعضی از آقایان هم آن قدرت بیان را ندارم که بتوانم در لفافه صحبت بکنم بنابراین به قول عوام درزش می‌گیرم و از اطاله کلام صرف‌نظر می‌کنم ولی بنده می‌خواهم تقاضا بکنم که به عرایض بنده توجه بکنند یکی از مسائلی که خیلی باید مورد توجه قرار بگیرد موضوع عمران بلوچستان است البته بنده می‌دانم تمام این مملکت تمام نقاطش زرخیز است ولی خوب موضوع آبیاری باهوکلات و دشتیاری بسیار مهم است بنده می‌دانم امکانات اینکه این کارها همه بشود در آنجا نیست ولی یک کارهایی هست که با توجه مختصری با یک توجه خیلی کوچکی که به حضور جناب آقای وزیر کشاورزی عرض کردم و اگر مورد توجه قرار گیرد واقعاً این موضوع حل می‌شود سوابق این کار و اظهاراتی که شده و در صورت مجلس درج شده است برای اینکه توجه بفرمایند عین جوابی که جناب آقای وزیر کشاورزی سابق جناب آقای ناصری در مجلس شواری ملی بیان کردند می‌خوانم «فعلاً یک هیئت فنی دستور داده شده که حرکت کنند به محل و مقدمات نقشه برای جلوگیری از پائین رفتن سطح این رودخانه را فراهم بیاورند که از این جلوگیری شود در مورد آبیاری منطقه چاه‌بهار و باهو کلات، همین‌طور آن هم دستور صریح داده شده که طرح تهیه پروژه نهایی در بودجه ۱۳۳۶ گذارده شود و همین هیئتی که می‌رود برای قسمت دشتیاری پس از اینکه کارش را در آنجا خاتمه داد عازم این محل خواهد شد که پروژه‌اش را تهیه کند منظور از این بیانی که شده اینست که صریحاً وزیر وقت کشاورزی می‌گوید در بودجه ۱۳۳۶ این اعتبار را من منظور کردم ما هم خوش‌وقت می‌شویم که واقعاً یک کاری می‌خواهد بشود بعد معلوم می‌شود که اصلاً انجام نشده این پسندیده نیست بنده استدعا می‌کنم که اگر یک مسائلی نباید بشود به ما صریحاً بگویید ما هم از خود شما هستیم شما هم مثل ما هستید فرقی نمی‌کند به ما بگویید تا بیخود به مردم وعده ندهیم مردم هم از ما انتظارات بی‌جا نداشته باشند یک قسمت دیگر از سؤالی که بنده کردم این است که اگر ما بخواهیم در این مملکت کار بکنیم باید برنامه کار داشته باشیم به طور روزمره صبح آمدن و نشستن و دیدن چه چیزی پیدا شده و اقدامی کردن با این ترتیب کار ما بجایی نخواهیم رسید اگر می‌خواهید همین‌طور کارها را ادامه بدهید بدهید مختارید ولی اگر می‌خواهید واقعاً کاری در این مملکت بشود باید برنامه داشته باشید بعد از دو سال و نیم مذاکره ومشاجره با وزارت کشاورزی گفتند برنامه تهیه کنند بنده برنامه را تهیه کردم در مجلس رسمی حضور وزیر کشاورزی تقدیم کردم ایشان هم قبول کردند انجام بدهند یک سال و نیم گذشته باز هم بنده عرضی ندارم کاری انجام نشد معذرت می‌خواهم روزی که افتخار نمایندگی بلوچستان را پیدا کردم یک گزارشی تقدیم کردم در ۹۲ برگ در این ۹۲ برگ نوشته بودم وضعیت بلوچستان چه صورتی دارد برای عمران بلوچستان با امکانات فقر صندوق دولت چه کاری می‌شود کرد این برنامه را در هیئت دولت سپهبد زاهدی بردند مطالعه کردند جناب آقای مهندس طالقانی آقای دکتر نصر آقای مهندس عدل اینها مأمور شدند و رسیدگی کردند تصدیق کردند اعتبارش را هم ۱۱۰۰ میلیون ریال در بودجه سال واعتبار سازمان برنامه گذاشتند و همه ساله هم آنچه که بنده اطلاع دارم می‌گویند به وزارتخانه‌های مربوطه داده‌اند ولی اینها می‌گویند که نمی‌دهند برنامه تفصیلی کار هم نوشته شده است اگر واقعاً باید کاری در این مملکت بشود باید طبق برنامه‌ای باشد والا اختیار دادن به حسن و حسین که امروز مطابق میل او انجام بدهیم فردا به میل دیگری من تصور می‌کنم که بار ما به منزل نخواهد رسید حالا آقای وزیر کشاورزی تشریف فرما بشوند و فرمایشاتشان را بفرمایند البته این صورت مجلس‌های ۸ آبان و ۲۷ آذر و ۲ آبان ماه را مطالعه کرده‌اند سؤال بنده را هم مطالعه کرده‌اند با جواب‌هایی که ایشان خواهند فرمود بلکه انشاءالله قضایا را روشن بکند.
نایب رئیس - آقای وزیر کشاورزی بفرمائید.
۳ - معرقی آقای عبدالحمید حکیمی به معاونت وزارت کشاورزی به وسیله آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی (سرتیپ اخوی) - اول اجازه می‌خواهم آقای عبدالحمید حکیمی را به سمت معاون پارلمانی به مجلس محترم شورای ملی معرفی کنم (نمایندگان- مبارک است) راجع به سؤال نماینده محترم آن قسمت که فرمودند مربوط به وعده جناب آقای ناصری وزیر سابق کشاورزی است البته توجه دارند که وزیر در طی سال برنامه‌ای برای سال بعد در نظر می‌گیرد تذکراتی که از طرف آقایان نمایندگان محترم یا ارباب تقاضا از استان‌ها و خارج می‌رسد ایشان یادداشت می‌کنند و آرزو دارند تمام این تقاضاها را انجام بدهند ولی در موقع تنظیم بودجه است که کارها ترتیب تقدمش معین می‌شود و ممکن است آن چیزی که وزیر قبلاً وعده داده بود طی بودجه در نظر بگیرد مجلس و مقاماتی که بودجه را تعیین می‌کنند تصویب نکنند و آن کار بعقب بیفتد وعده کارهای مکران هم همین‌طور بود جناب آقای ناصری هم میل داشتند در بودجه بگذارند ولی اعتبارات کافی نبوده است وانجام نشده است راجع به اینکه فعلاً برای مکران چه اقداماتی می‌شود البته مکران خیلی احتیاج به کمک دارد و با مبالغ مختصر هم نمی‌شود احتیاجات آنجا را رفع کرد ولی تا آنجایی که میسر است کوشش می‌شود من جمله راجع به خالصجات بمپور که در گذشته مورد نگرانی نماینده محترم مکران بود دولت تصمیم گرفت عواملی که بی جهت قسمتی از سهم رعایا را می‌بردند کنار بگذارد و اراضی را که اشخاص اجاره می‌کردند و بعد اجاره دارها با رعایا طرف می‌شدند و مقداری از سهم آنها را می‌بردند و همین‌طور اشخاصی که به نام گاوبند و سرزنی به عنوان اینکه در وسیله کار کمکی به کشاورز می‌کنند قسمتی از آن سهم را کنار می‌گذاشتند فعلاً اراضی را به خود زارعین می‌دهد و فعلاً زارعین بنام مستاجر دولت عمل می‌کنند پنجاه درصد سهمی را که هر سال رعایا بابت سهم مالکانه به دولت می‌دادند به رعایا دولت بخشید و بنگاه عمران هم داوطلب شد سرپرستی قرا خالصه را به عهده بگیرد و آن چیزی که گاوبندها و سرزنی‌ها و اشخاص دیگر برای وسایل زراعت به رعیت کمک می‌کردند بنگاه عمران کمک می‌کند و امیدواری هست به این ترتیب در طی یکی دو سال و با شرکت تعاونی که در آنجا دایر خواهد شد دعایای بمپور خواهند توانست روی پای خود بایستند و دیگر احتیاج به اینکه کسی بیاید از ارباب یا مستأجر آنها را سرپرستی کند و کمک کند نداشته باشند و خالصه آنجا تقسیم بشود و اصلاح بشود یکی دیگر از اشکالاتی که در خالصجات بمپور هست و آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند زیادی مقدار زارعین نسبت به اراضی است که فعلاً آب می‌گیرد ولی با تکمیل سد بمپور یعنی ایجاد کانال‌های آب گیری که باید آب رودخانه بمپور را از سطح اراضی سوا کنند و استفاده کنند در آن صورت مقدار زیادی به سطح اراضی قابل کشت اضافه می‌شود و ما می‌توانیم به کشاورزان آنجا بیش از آنچه که الان رعایا در اختیار دارند زمین واگذار بکنیم و سهم هر یک بیش از آنچه که در قانون ذکر شده و به خصوص مورد توجه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی است که تأکید فرمودند که به هر خانواده زارع آن‌قدر زمین باید بدهند که عائله پنج و شش نفری خوشبخت زندگی کنند با افزایش میزان کشت بمپور میسر خواهد شد و به آنها اراضی داده خواهد شد راجع به سد رودخانه کاچو که نماینده محترم چند بار تذکر فرمودند در برنامه امسال بنگاه آبیاری درج شده و تصور می‌رود بلکه امیدواری کامل هست که سازمان برنامه این طرح را تصویب بکند و اعتبار کافی در اختیار بنگاه آبیاری بگذارد که بتواند پروژه این سد را تهیه کند البته نماینده محترم راجع به این سد تذکرات مفیدی فرمودند که می‌توان به طریق ساده‌تری مثلاً از خطر جلوگیری کرد از این تذکر ایشان تشکر می‌کنم و امیدوارم به همان ترتیبی که تذکر فرمودند عمل بکنیم (احسنت)
نایب رئیس - آقای کیکاوسی
کیکاوسی - فرمایشات جناب آقای وزیر کشاورزی بیشتر مربوط به سؤال سوم بنده بود که بنده اصلاً طرح نکردم ولی برای استحضار خاطرشان عرض می‌کنم که در موقعی که جناب آقای نخست‌وزیر هم در التزام رکاب اعلیحضرت همایونی به بلوچستان تشریف فرما شده بودند این سد بمپور افتتاح شد و یک مطالبی به عرض رسید که حقیقت آن نبود مثلاً صحبت شد که آن جا دو هزار هکتار علاوه بر زمینی که الان زیر کشت وزرع است بیشتر زراعت خواهد شد در صورتی که اساساً امکان استفاده از آب بمپور فقط ۶۰ سانتیمتر است و آنها حساب می‌کردند چون دهانه نهری که ساخته‌اند دو متر است بنابراین دو متر و شصت سانتیمتر استفاده آب می‌کنند ولی اینطور نیست و فقط ۶۰ سانتیمتر می‌تواند آب توی آن برود چون آبی بیشتر از این وجود ندارد حالا که ذکری از سد بمپور فرمودند بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایند بنده اصلاً نمی‌دانم این اداره عمران چیست؟ جناب آقای نخست‌وزیر تشریف دارند البته اطلاعات آقایان خیلی بیشتر است و بنده میل دارم که مطالعه بیشتر بکنم عرض کنم دو سال است که این بنگاه عمران درست شده ولی برای بنده هنوز مجهول است که این چه چیز است و چه می‌خواهد بکند انشاءالله بعدها می‌فهمیم چیست بنده عرض کردم یک برنامه‌ای نوشته بودم تقدیم دولت کردم عین آن برنامه راحتی به خودشان زحمت نداده بودند که عبارتش را عوض کنند با ماشین پلی‌کپی که اسمش را نمی‌دانم همین است (مهندس اردبیلی- بلی کپی صحیح است) این برنامه را ماشین کرده بودند و برای بنده فرستادند صد هزار تومان هم خرجش شد انشاءالله همان برنامه را ملاحظه می‌کنند و توجه می‌فرمایند چون بنده بدون هیچ خجالت و صریح و روشن عرض می‌کنم امیدوارم که ایشان با طرزی که دارند کار می‌کنند برای مملکت یک کارهای مفیدی انجام بدهند ولی بنده عرض می‌کنم آنچه که سابقاً شده خیلی با حرف توأم بوده با حرف می‌آیند نقاشی می‌کنند تابلوی خیلی قشنگ جلوتان می‌گذارند ولی پشت آن را که می‌بینیم می‌بینیم که یک پارچه‌ای بیشتر نیست که رنگ مالیده‌اند این کار به درد آبادی مملکت نمی‌خورد بنده استدعا می‌کنم آقای وزیر کشاورزی توجه بفرمایند و اکتفا نکنند که اجازه دادند به بنگاه عمران ممکن است ضمانتش را هم بکنند ولی اگر نکرد چکارش می‌کنید بنده می‌گویم بنگاه عمران وقتی نمی‌کند این نتیجه‌ای برای مملکت ندارد در مورد تقسیم خالصه بنده اینجا قبلاً صحبت کرده‌ام و حالا چون وقت مجلس را می‌گیرد تکرار نمی‌کنم اما در مورد سد کاچو چون خیلی مختصر بیان فرمودند بنده استدعا می‌کنم نسبت به سد رودخانه کاچو و سد باهو کلات که فعلاً خراب شده است و ۳۷۲ پارچه آبادی و مزرعه دارا بوده است و فعلاً از بین رفته است انشاءالله مطالعه می‌کنند درست می‌شود اما راجع به رودخانه کاچو که دشتیاری را آبیاری می‌کند اگر تا سه سال دیگر اقداماتی برایش نکنید بنده قول می‌دهم که تبدیل به صحرای برهوت می‌شود و در آتیه صحبت از صحراهایی خواهد شد و دیگر مزرعه‌ای وجود ندارد که اسم مزرعه ببریم بنده استدعا می‌کنم نسبت به این قسمت توجه بفرمایید و همان‌طور که گفتم با شصت هفتاد هزار تومان می‌شود جلوی این بدبختی را گرفت البته مطالعه خواهند فرمود و دستور خواهند فرمود بیش از این بنده عرضی ندارم.
نایب رئیس- جناب آقای نخست‌وزیر اظهاری دارید؟ بفرمایید
نخست‌وزیر (دکتر اقبال)- امسال درست یک سال و ۱۶ روز است که این دولت
بنا به فرمان و اراده شاهانه مشغول انجام وظیفه است بنده وظیفه خودم می‌دانم که از همکاری صمیمانه و پر ارج نمایندگان محترم چه مجلس شورای ملی و چه مجلس سنا که در ظرف یک سال به لوایح دولت توجه فرمودند و دولت را تشویق در انجام خدمتگزاری فرمودند سپاسگزاری کنم و امیدوار هستم که در این سال نو این همکاری و حسن تفاهم و حسن نیت که در بین دولت و مجلس هست ادامه پیدا کند (انشاءالله) و دولت بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی توفیق حاصل کند که خدمات بیشتری آن‌طوری که علاقه شخص اول مملکت است انجام بدهد در ظرف این یک سال البته دولت یک اقداماتی کرده است که به طور فهرست به عرض آقایان نمایندگان محترم می‌رسانم با اذعان به اینکه آن‌طوری که خودمان می‌خواستیم شاید در پیشرفت کارها یک اثراتی دیده نشده است ولی به عقیده من هر دستگاهی که خودش خودش را تنقید بکند دلیل بر این است که این دستگاه واقف است و می‌خواهد به بهترین وجهی انجام وظیفه بکند ولی البته مشکلات کار خیلی زیاد است آقایان واقف هستند تقاضاها خیلی خیلی زیاد است تقاضاهای به جا و احتیاجات مردم خیلی زیاد است ولی باید دید که مقدورات هم تا چه حدی هست و چه امکاناتی ممکن است و در اختیار ما هست ولی به طور قطع می‌توانیم ادعا بکنیم و به عرض آقایان برسانیم تا آن حدی که به اصطلاح عقلمان رسیده است و می‌توان گفت که توانایی جسمانی داشته‌ایم کوتاهی نکرده‌ایم خوشبختانه مردم ایران بعد از یک دوران طوفانی بر خوردند به آن راهی که باید انتخاب بکنند آن راهی را که بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی برای ملت و دولت و نمایندگان مملکت تعیین فرمودند در این راه است که امیدواریم با اتحاد و اتفاق و با یگانگی همه توفیق پیدا کنیم البته پیشرفت تمام امور یک مملکتی در مرحله اول در اطراف نظم و انضباط و آسایش و آرامش خیال می‌گردد و اگر این قسمت‌ها تأمین بشود تمام کارها انجام خواهد شد خوشبختانه از ۵ سال پیش به این طرف در نتیجه هدایت و راهنمایی شاهنشاه و در نتیجه اینکه مردم به حقایق امور واقف شدند آرامش کامل در مملکت بر قرار است و در نتیجه این آرامش است که دولت‌ها و مجلسین و تمام طبقات می‌توانند کارهای خوبی انجام بدهند و مملکت به سمت سعادت و ترقی حرکت کرده است البته بنده عادت ندارم که یک کارهایی که می‌شود زیاد در اطرافش بحث کنم و صحبت کنم خدای نکرده حمل بریا بشود ولی تجربه نشان داده است که اگر اینها را به استحضار مردم نرسانیم و تکرار نکنیم و حقایق را درک نکنند یا در نتیجه عدم اطلاع به اینکه اشخاصی که در اجتماع هستند و در تمام دنیا هستند ممکن است که حقیقت را قلب بکنند و افکار مردم را مشوش بکنند و تصور بشود که در این مملکت کاری انجام نمی‌شود خوشبختانه از چهار پنج سال پیش به این طرف در نتیجه همین آرامشی که بر قرار شده دولت‌های اسبق هم هر کدامشان در حدود اممکاناتشان خدماتی انجام داده‌اند و کارهایی کرده‌اند و ما هم دنبال آن برنامه‌هایی که تدوین شده است مشغول انجام وظیفه هستیم در مملکت ما در ظرف این پنج سال خیلی کار شده و در تمام شئون مملکت کار شده همان‌طور که عرض کردم ما یک دوران طوفانی را گذراندیم که در آن دوران طوفانی تمام کارهای مملکت از محور خودش خارج شده در نتیجه به جای فعالیت به جای کوشش و کار دیدیم که اجتماع ما درست به سمت مخالف هدایت و راهنمایی کردند عوض اینکه مردم را تشویق کنند به کار مردم را تشویق کردند به میتینگ دادن مردم را تشویق کردند به اعتصاب (پرفسور اعلم- به خیانت) و تمام مملکت ما را تمام منابع ثروت ما را تمام بنام اینکه ما می‌خواهیم منافع بیشتری برای ملت و مملکت ایران تأمین کنیم از بین بردند در اول هم که این موضوع را درست کردند به عقیده بنده تمام ملت ایران به اتفاق دنبال این رویه و این فکر بود و خیال می‌کرد این کاری است که انجام خواهد شد البته بشر جایزالخطا است و ممکن است خطاهایی انسان بکند ولی خیال نمی‌کنم به هیچ بشری اجازه داده بشود که اینقدر خطا بکند و به عقیده بنده آنها خطاکار نبودند و خیانت کردند (صحیح است) نتیجه‌اش را هم دیدید (علامه - تعمد در خیانت داشتند) قبل از ۲۸ مرداد خزانه دولت به کلی خالی بود هیچ‌کدام از ما از آقایان از افراد مملکت از هر طبقه و دسته‌ای که بودند آسایش و راحتی نداشتند تأمین جانی نداشتند اسکناس‌ها را بدون اجازه چاپ کرده تمام منابع ارزی ما را از بین بردند به عنوان اینکه ما می‌خواهیم اصلاحات بکنیم ولی این کشور ما کشوری است که همیشه مورد عنایت و توجه ذات پروردگار بوده است (صحیح است) و در مواقع خیلی سخت یک پیش آمدهایی می‌کند یک دست عیب می‌آید و وضعیت ما را اصلاح می‌کند خوشبختانه در نتیجه درایت و پیش‌بینی که همیشه اعلیحضرت همایونی می‌فرمایند ما توانستیم این دفعه هم از یک خطر مهمی نجات بیابیم و مملکت که مسلماً به سمت سراشیبی داشت سقوط می‌کرد از سقوط مملکت جلوگیری شد از این جهت به شکرانه این نعمت عظمی و به شکرانه این لطف و عنایتی که خداوند متعال نسبت به ملت و مملکت ایران فرمودند و شاهنشاه این مملکت را هدایت و راهنمایی فرمودند و می‌فرمایند به عقیده من وظیفه تمام افراد این مملکت است که از این فرصت استفاده بکنند و دست به دست همدیگر بدهند و در جهتی مثبت فعالیت و انجام وظیفه بکنند و آن دینی که به مملکت دارند ادا کنند (صحیح است) بنده حالا مختصری از کارهایی که در این دولت شده است عرض کنم البته اگر ما توفیق هم پیدا کردیم در مرحله اول عنایت و توجه خاصی است که بندگان اعلیحضرت همایونی نسبت به این دولت داشته و دارند و بعد هم پشتیبانی و همکاری صمیمانه‌ای است که نمایندگان مجلسین کرده‌اند و این توفیقی است که ما پیدا کردیم و البته در انجام وظایفی که به ما محول شده است ما هم سعی کرده‌ایم که یک خدماتی انجام بدهیم یکی از مسائلی که بسیار مهم است در اجتماع ما و در هر اجتماعی مسائل اقتصادی است و اگر موضوع اقتصاد یک مملکتی حل بشود آن مملکت رو به ترقی است و تا اقتصادیات یک مملکتی مرتب و منظم نباشد امید بهبود در امور آن مملکت نباید داشت (صحیح است) و آن موضوعی است که از روز اول مورد توجه دولت بوده است و از همین جهت هنوز یک ماه از عمر این دولت نگذشته بود که بنا به امر اعلیحضرت همایون شاهنشاه ما لایحه‌ای تقدیم مجلس کردیم که در آنجا از پشتوانه اسکناس برای اقتصادیات و تولیدات مملکت استفاده نشود بنده هیچ فراموش نمی‌کنم که نمایندگان محترم روی علاقه‌ای که داشتند تا ساعت سه نیم بعد ازظهر اینجا ماندند و آن لایحه دولت را تصویب فرمودند البته موجب نهایت سپاسگزاری بود و حالا بنده می‌خواهم نتیجه‌ای که از تصویب این لایحه گرفته شده است خلاصه آن را به عرض نمایندگان محترم برسانم همان‌طور که استحضار دارند از ارزیابی پشتوانه اسکناس در حدود هفتصد میلیون تومان در اختیار دولت گذارده شده و در آن قانون هم تصریح فرمودند که برای کارهای صنعتی و تولیدی به کار برده شود در بدو امر دولت متوجه کارهای تولیدی باشد و یم مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای کارهای تولیدی یعنی کارهای صنعتی منظور داشت تاکنون در حدود ۷۷ توصیه به بانک ملی برای پرداخت و کمک به این صنایع که به عرض آقایان می‌رسانم شده است: برای قسمت ریسندگی و بافندگی ۲۳ توصیه به مبلغ ۷۹۸۹۴۶۸۰۰ ریال برای صنایع قند ۲ توصیه شده است به مبلغ ۳۵۰ میلیون ریال برای صنایع ۳۵۰ میلیون برای صنایع میکانیکی ۱۵ توصیه شده است به مبلغ ۱۵۰۸۶۰۰۰۰ ریال برای صنایع ساختمانی ۱۲ توصیه شده است به مبلغ ۱۵۸۷۰۰۰۰۰ ریال برای صنایع شیمیایی و بهداشتی ۷ توصیه به مبلغ ۵۰۹۰۰۰۰۰ ریال برای صنایع غذایی ۱۲ توصیه به مبلغ ۱۴۸۵۷۵۰۰۰ ریال برای صنایع پلاستیکی ۲ توصیه به مبلغ ۴۰۹۴۶۴۰۰ ریال برای کاغذ و مقوا یک توصیه به مبلغ ۴۶۰۰۰۰۰ ریال برای استخراج فلزات ۴ توصیه به مبلغ ۲۵۳۰۰۰۰۰ ریال به طوری که جمع اینها ۷۷ توصیه است که در حدود یک میلیارد و ۷۲۸ میلیون و ۷۰۸ هزار و دویست ریال است البته آقایان استحضار دارند که طبق قانون ما در حدود نصف به اینها کمک می‌کنیم در حقیقت باید گفت سرمایه‌هایی که برای این کار در ظرف این ده ماه و کمتر از ده ماه است برای اینکه از اواخر شهریور شروع شده به کار افتاده بیش از دو میلیارد و نیم ریال یعنی بیش از ۲۵۰ میلیون تومان است که مردم سرمایه‌هایشان را به کارشان انداخته‌اند و فعالیت در مملکت شروع شده است البته این توصیه‌ها به بانک ملی فرستاده شده است بانک ملی رسیدگی می‌کند و مردم می‌توانند برای توسعه کارخانه‌هایشان و برای ایجاد کارخانه‌ها از این مبلغ استفاده بکنند و تولیدات مملکت را زیادتر بکنند و به این ترتیب تولید کار هم زیادتر می‌شود از نقطه‌نظر منافع هم همان‌طور که آقایان می‌دانند بهره این کار بیش از ۴ الی ۶ درصد نیست برای اینکه دولت بهره‌ای از این کار نمی‌خواهد ببرد بلکه می‌خواهد یک کمکی بشود به صنایع مملکت و صنایع توسعه پیدا بکند و رفع نیازمندی‌های مملکت در این قسمت بشود ما اینجا آماری هم دایم که راجع به استان‌ها است چون برنامه این دولت هم که عرض کردم این است که از این تمرکزی که در تهران راجه به امور داده شده است کاسته بشود و ولایات خراب می‌گردد از آن جلوگیری بشود و مردم ولایات هم استفاده کنند تا از این هجومی که در تهران متمرکز شده است جلوگیری بشود چون علاوه بر اینکه در اصل این تمرکز غلط است یک خطرات خیلی زیادی هم از جهت تمرکز در تهران است (صحیح است) باید از حالا پیش‌بینی کرد اینجا ملاحظه می‌فرمایید که برای هر یک از استان‌ها برحسب تقاضایی که خودشان کرده‌اند داده شده یک وام‌هایی هست که خودشان توجه کرده‌اند و جزو این ۷۷ توصیه می‌باشد تهران و حومه ۷۹۳ میلیون استان یکم ۶۵۰۰۰۰، ۶ ریال البته این بسته به تقاضایی است که خودشان کرده‌اند اگر شیفرها کم و زیاد است دولت نظر خاصی نداشته است خود تقاضاکنندگان پیشنهاد کرده‌اند استان دوم ۱۵۴ میلیون استان سوم و چهارم آذربایجان ۱۸ میلیون استان پنجم ۳ میلیون استان ششم ۱۱۲ میلیون استان هفتم ۱۵ میلیون استان هشتم ۳۶ میلیون استان نهم ۲۵۴ میلیون استان دهم ۳۳۹ میلیون همان‌طور که ملاحظه می‌فرمایید این کار اختصاص به تهران نداشته برای تمام قسمت‌ها یک اعتباراتی بر حسب تقاضای خودشان منظور داشته‌ایم
البته بنده اینجا یک آماری هم دارم که به عرض می‌رسانم آنچه در نتیجه اجرای این طرح‌های توصیه شده به میزان تولیدات کشور اضافه خواهد شد به قرار زیر است:
انواع قماش‌های نخی. قماش‌های پشمی نخ پنبه نخ پشم چنایی محصولات کشباف انواع جوراب‌های نایلون تصفیه شکر تهیه قند صنایع پلاستیک ظروف لعابی وان حمام سوار کردن اتومبیل صندلی و اتومبیل و مبل فلزی بخاری جدید حروف چاپ کبریت لوله‌های چدنی و فولادی سماور و چراغ نفتی لوله‌های فاضلاب تهیه و تصفیه روغن نباتی صید و صدور ماهی تهیه آرد مواد غذایی تهیه یخ تهیه پودر رختشوئی، لوازم بهداشتی. آمپول‌سازی پنی‌سیلین انواه پنبه هیدروفیل سیمان انواع سنگ‌های ساختمان. کاشی آجر سیمانی انواع پلاستیک انواع مقوا به طوری که ملاحظه می‌فرمایید در تمام رشته‌ها و شئون اقتصادی مملکت یک اقداماتی شده که حتی اینجا شیفرش را معین کرده‌ام که چقدر بر محصولات قبلی در مملکت اضافه خواهد شد و بنده نمی‌خواهم مصدع آقایان باشم شیفرهایش اینجا هست ممکن است آقایان ملاحظه فرمایند همان‌طور که آقایان اطلاع دارند ۳۵۰ میلیون دیگر از این اعتبار را اختصاص دادیم به بانک کشاورزی که لایحه آن را هم قبل از سال تصویب فرمودید و مجلس سنا هم تصویب کردند و فعلاً مشغول تهیه آئین‌نامه هستند که شاید در ظرف همین هفته تقدیم کمیسیون کشاورزی خواهد شد که تصویب بفرمایند و امیدوار هستم با این اقداماتی که از طرف دولت شده است و آقایان هم تصویب فرموده‌اید در این سال نو یک فعالیت خیلی شدیدی در تمام قسمت‌ها انجام بشود و امیدوار هستیم که این فعالیت انجام خواهد شد (انشاءالله) تا چند سال پیش خاطر آقایان هست که یک عده‌ای به عنوان تأمین منافع ملت ایران یک تزی را آوردند که در بدو امر خیلی فریبنده بود و همین‌طور که گفتم شاید عقیده و آرزویشان هم این بود ولی در عمل نشان داده خواهد شد که یک بهانه‌ای بیش نبود یک نظریاتی که مسلماً بضرر مملکت بود و داشت عمل می‌شد در سر می‌پرورانیدند و همین‌طور که گفتم خدای ایران ایران را نجات داد بعد از بر طرف شدن این غائله مجلس شورای ملی قانونی تصویب کرد و برای به راه انداختن این منافع نفت خیز ما و الان یک قسمتی از عایدات و درآمد کشورمان از این نفت است البته شرکت ملی نفت هم تا حدی که می‌توانست بعد از جمع و جور کردن اوضاع آنجا که از هم گسیخته شده بود اقداماتی کرد که یکی از آن اقدامات شرکت ملی نفت که قابل تحسین و تقدیر است و در اواخر اسفند ماه بندگان اعلیحضرت همایونی آن را افتتاح فرمودند همین لوله‌کشی سراسری است که از اهواز بتهران آمده است و از اینجا هم برشت خواهد رفت و این کار یکی از کارهای بسیار بسیار مهم است و در حدود ۳۰۰ میلیون تومان خرج شده است در سال‌های قبل هم که راه‌آهن سرتاسری ایران ساخته شد و یکی از خدمات برجسته اعلیحضرت رضا شاه کبیر بود این قسمت لوله‌کشی سرتاسری هم به هیچ‌وجه من‌الوجوه ارزش و اهمیتش کمتر از راه‌آهن سرتاسری ایران نیست برای اینکه در این عمل لوله‌کشی ۳۰۰ میلیون تومان خرج شده است و غالباً آقایانی که روز افتتاح آن تشریف داشتند ملاحظه فرمودند که با چه دقت و سرعتی این کار انجام شده است البته اعلیحضرت همایون شاهنشاهی تقدیر و تشویق فرمودند و بنده هم به نام دولت اینجا وظیفه دارم که بگویم این آقایان زحمت کشیده‌اند و یکی از خدمات برجسته شرکت ملی است (صحیح است) البته این یکی از کارهایی است که در ظرف این ۴ سال شده است و در نتیجه آرامش و سکونی است که به وجود آمده است آنهایی که می‌گویند کاری نشده است باید بدانند کار شده است و باز هم می‌شود منتهی باز تکرار می‌کنم تقاضا خیلی زیاد است انتظارات خیلی زیاد است توقعات بسیار بسیار به جا زیاد است و انجام آنها هم با یک روز و دو روز میسر نیست و وقت می‌خواهد و وقت زیاد هم می‌خواهد و ما امیدواریم که انشاءالله در سایه اتحاد و اتفاق بتوانیم تمام این کارها را انجام بدهیم (انشاءالله) باز یکی از کارهایی که در ظرف همین چند سال شروع شده است و در اطرافش هم شاید یک صحبت‌هایی شده است سازمان سد کرج است بنده امروز می‌خواهم به عرض آقایان برسانم که انشاءالله به طور قطع برای اواخر سال ۱۳۳۹ یعنی دو سال و نیم دیگر تمام خواهد شد و آقایانی که تشریف برده‌اند ملاحظه فرموده‌اند که جاده آن یکی از شاهکارها است که انجام شده روز جمعه ۲۲ فروردین تونل انحرافی آن تمام شد و به این ترتیب شب و روز سه اکیپ مشغول ساختن آن هستند تمام ماشین‌آلات آن مهیا و آماده است و مشغول بتون‌ریزی آنجا هستند و به زودی لوله‌کشی خواهد شد و همان‌طور که به عرض رسانیدم برای بهار ۱۳۳۹ و حتی احتمالاً می‌دهند شاید یک قدری زودتر یعنی اواخر سال ۱۳۳۸ یعنی دو سال دیگر حتماً این کار انجام بشود که باز هم یکی از اقدامات مهم مملکت انجام شده باشد یکی از قسمت‌های دیگری که باز اشخاصی که رفته‌اند دیده‌اند و از نزدیک ملاحظه فرموده‌اند که با جدیت دارند کار می‌کنند و پیشرفت خیلی خیلی زیادی می‌شود و به عقیده بنده یک پوئن خیلی خوبی است که باید به سازمان برنامه داد سازمان سد آب سفید رود است آقایانی که تشریف برده‌اند ملاحظه فرموده‌اند که با چه جدیتی مشغول انجام وظیفه هستند و کار می‌کنند و امیدواری هست که آن سد هم در حدود سه سال و سه سال و نیم دیگر مورد استفاده بشود ولی در هر دو قسمت مشغول انجام وظیفه هستند در این یک ماه اخیر بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاه از چندین مؤسسه جدید بازدید فرمودند که از جمله مؤسسه سرطان شیر و خورشید سرخ است که با کمک و همکاری دانشگاه تهران مخصوصاً دانشکده پزشکی انجام شده است که به بهترین وجهی مجهز است چه از نقطه‌نظر لوازم و چه از نقطه‌نظر کارمند فنی و خوشبختانه این مؤسسه به دست ایرانی‌ها ایجاد شده است و به دست ایرانی‌ها هم اداره می‌شود و بی‌اندازه هم اظهار رضایت فرمودند و برای توسعه و تکمیل این مؤسسه هم اوامری صادر فرمودند و اینجا بنده وظیفه خودم می‌دانم که از جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در مرحله اول برای اینکه فکر مال آنها بود پول هم قسمتی مال آنها بود و دانشکده پزشکی هم قسمتی از بودجه آنجا را تأمین کرده است و روی اتحاد و اتفاق آن مؤسسه سودمند را اداره می‌کنند که باعث افتخار کشور ما است یکی دیگر از مؤسساتی که بی‌اندازه جلب نظر اعلیحضرت همایون شاهنشاه را نمود مؤسسه و بنگاه پاستور است بنگاه پاستور ایران یکی از بنگاه‌های مجهز دنیا است نه اینکه ما ادعا می‌کنیم و می‌خواهیم برای خودمان بگوییم به تصدیق یکی از متخصصین خارجی و اساتید درجه اول دنیا که در ظرف این چند روزه به ایران آمده است بتصدیق آنها که برای خوش آیند ما نبود کمپلمان نبود حقیقتی بود که اظهار داشتند بر عظمت بنگاه پاستور و مخصوصاً هیئتی که در آنجا تشکیل شد از علما که با کمال علاقه و با کمال دلبستگی مشغول انجام وظیفه هستند طبیعی است که این مؤسسه را اداره می‌کنند در ضمن گزارشی را که رئیس مؤسسه می‌داد اظهار می‌کرد که این کار ۱۲ سال پیش شروع شده است و در ظرف چهار پنج سال که اغتشاش بود در این مملکت متأسفانه یک قدم برداشته نشد و یک‌شاهی در آن مؤسسه خرج نشده و به این ترتیب چهار پنج سال وقت این مؤسسه تلف شده است و عقب افتاده بود این را تا اصلاح کردند آوردند روی جاده حسابی این مدت و زمان لازم دارد و خیلی خوش‌وقت هستیم که در تحت هدایت اعلیحضرت همایونی این کارها در مدت خیلی کمی ترمیم شده است و امیدوار هستیم این مؤسسه همان‌طور که خدمات شایانی تا بحال کرده است در آتیه بتواند باز هم خدمات شایانی به این مملکت بکند و همین‌طور که باعث سربلندی شده است این سربلندی روز به روز زیادتر بشود یکی از مؤسساتی که باز مورد عنایت ذات شاهانه واقع شده است بنگاه رازی است در حصارک لابراتوار و مؤسسات جدید این بنگاه دیروز در حضور اعلیحضرت همایونی افتتاح شد و من متأسفم که بعضی از آقایان نمایندگان محترم فرصت نداشتند و یا نتوانستند تشریف بیاورند و این مؤسسه را ملاحظه بفرمایند (چند نفر از نمایندگان- دعوت نکردند) لابد ماه رمضان بوده است راه دور بوده از این جهت دعوت نشده است این مؤسسه که افتتاح شد از این جهت مورد توجه است که بعد از یک مدتی که در حدود ۱۵ ۱۶ سال یکی از فرانسوی‌های خادم به مملکت که آنجا را اداره می‌کرد دکتر دلپی این مؤسسه را واگذار کرد به ایرانی‌ها و این مؤسسه هم یکی از مؤسساتی است که باعث افتخار ما است در عین حالی که ایرانی‌ها این مؤسسه را بسیار بسیار خوب اداره کرده‌اند چند روز قبل هم که آقای دکتر دلپی عبورا وارد تهران شد اصلاً باور نمی‌کرد که این مؤسسه با این عظمت به این نحو اداره بشود البته خیلی خوش‌وقت بود برای اینکه خودش این آقایان را تربیت کرده بود ولی البته بیش از انتظار او بود و این مؤسسه البته باعث سرافرازی ما است و تمام دنیا او را می‌شناسند بر خلاف آن اشخاصی که می‌گویند در این مملکت کاری نشده است و کاری نمی‌شود کار خیلی زیاد شده است منتهی اگر آقایان توجه داشته باشید و کارهای بیشتری باید بشود تذکر بدهید ما هم آنچه در اختیارمان باشد و در توانایی ما باشد البته در این قسمت کوتاهی نخواهیم کرد وزارتخانه‌ها در سال گذشته هر کدام به نوبه خودشان یک فعالیت مالی داشته‌اند و بنده وظیفه خودم می‌دانم که از صمیمت و همکاری و جدیت تمام آقایان وزرا که بنده افتخار همکاری با آنها را دارم در اینجا تشکر کنم این آقایان با یک صمیمیتی با یک جدیتی و با یک هم آهنگی که باز هم بنده می‌توانم ادعا کنم که در این مملکت در دولت‌های گذشته سابقه نداشته برای اینکه بنده که در ۱۴ دولت شرکت داشتم و وزیر بوده‌ام قبل از اینکه نخست‌وزیر بشوم این هماهنگی و یگانگی و دوستی و صمیمیتی که در این دولت وجود دارد شاید در دولت‌های دیگر وجود نداشته است همین صمیمیت و هماهنگی و حسن تفاهمی که بین افراد این کابینه هست باعث شده است که کارها پیشرفت زیادی بکند و زودتر انجام بشود و به عقیده بنده شرط موفقیت در هر دستگاهی هم آهنگی انظباط و دیسیپلین است و البته خوشبختانه در دستگاه این دولت وجود دارد و بنده از همکاری صمیمانه همکاران عزیزم
اینجا تشکر می‌کنم یکی از وزارتخانه‌هایی که در سال گذشته کار مهمی شاید به عهده‌اش بوده و بخوبی انجام وظیفه کرده است وزارت دارایی است این آقای ناصر وزیر دارایی در آن وزارتخانه یک محیط بسیار خوبی را فراهم کرده‌اند که در نتیجه این محیط حسابی و همکاری که در آنجا هست توانسته‌اند مالیات‌های مملکت را وصول کنند بدون اینکه سر و صدایی از کسی بلند شود چند روز پیش اعضای اتاق تجارت تهران که تازه انتخاب شده‌اند آمده بودند در نخست‌وزیری برای دیدن بنده همه اظهار می‌کردند که در سال ۳۶ سه برابر مالیاتی که در سال ۳۵ از ما گرفتند و طبق همان قانون تعرفه را بالا نبردند گرفتند نه ما شکایتی داشتیم نه مأمورین مزاحم ما بودند البته وقتی یک کسی که مالیات می‌دهد اینطور اظهار رضایت می‌کند این دلیل بر این است که این کار خیلی خوبی باید انجام شده باشد و مالیات وصول شده بدون اینکه عدم رضایتی از مالیات‌دهنده باشد بنابراین این آقایان عدم رضایتی نداشتند و اگر اجازه بفرمایید بنده چند تا شیفر به عرض برسانم مالیاتی که وصول شده است مالیات‌های مستقیم در ۱۳۳۵ در حدود ۶۸۵/ ۹۴۶/ ۷۴۴ ریال بوده است در سال ۱۳۳۶- ۱۹۸۱۸۳/ ۲۶۸/ ۱ ریال یعنی ما یک افزایش ۷۰ درصد داشته‌ایم با همان قانون و با همان مقررات. مالیات مستغلات در سال ۳۵ وصول شده ۵۴۰/ ۵۲۰/ ۵۳ ریال و در سال ۱۳۳۶ -۳۸۱ /۰۹۳/ ۶۱ ریال. مالیات‌های غیرمستقیم در سال ۳۵ - ۲۹۴/ ۶۹۲/ ۱۶۹۶ ریال بوده است و در سال ۱۳۳۶- ۹۱۸/ ۴۲۸/ ۱۵۱/ ۲ ریال یعنی ۲۶ درصد ما اضافه داشته‌ایم این اضافه درآمدها البته اولش در نتیجه این است که وزارت دارایی ما توانسته است یک محیط آرامی درست کند چون فقط در یک محیط صمیمیت و یک محیط انظباط و دیسیپلین کارها پیشرفت می‌کند و لاغیر و ایشان توانستند آن وضع را در آنجا فراهم کنند و در نتیجه این محیطی که فراهم شده است کارمندان وزارت دارایی بهتر توانسته‌اند کار کنند آنها که خاطی بوده‌اند از کار برکنار شده‌اند به این ترتیب ما یک چنین نتیجه‌ای داشته‌ایم شاید از نظر ما کافی نباشد چون همیشه دولت می‌خواهد عوایدش بیشتر باشد و بهتر به کار بودجه برسد البته این ارقام جالب توجه است و در این مدت ما سعی کردیم و کارمان را انجام دادیم این است که بنده وظیفه خودم می‌دانم که از وزارت دارایی و هم از پیشکاری تهران و تمام مأمورینی که در این قسمت زحمت‌کشیده‌اند در این مجلس مقدس سپاسگزاری کنم (صحیح است) (بعضی از نمایندگان- از مؤدیان مالیات هم بفرمائید) مؤدیان هم خودشان زیاد ناراضی نبودند برای این که این شیفرها را داده‌اند حتی امسال آقای گرگانی یک ابتکاری کرده است یک کاغذ تبریکی برای مؤدیان مالیات فرستاده بود و از آنها تشکر کرده بود که من خیلی متشکرم که این عایدات را به ما داده‌اید و امیدوارم که در سال آینده عایدات شما بیشتر باشد که ما هم بتوانیم از شما بیشتر مالیات بگیریم این تبریک را که برای مؤدیان مالیات فرستاده بود خیلی مورد توجه مؤدیان هم واقع شده بود و همه از ایشان تشکر کرده بودند و البته سایر وزارتخانه‌ها هم در حدود توانایی خودشان آن جدیتی که ممکن بوده است به خرج داده و انجام وظیفه کرده‌اند و خدماتی کرده‌اند مثل وزارت پست و تلگراف وزارت کار وزارت فرهنگ که بنده لازم می‌دانم بعضی از شیفرها را بخوانم برای این که فرهنگ مملکت مورد توجه همه طبقات است و تا ما افراد تحصیکرده نداشته باشیم با سواد نداشته باشیم هیچ کاری را نمی‌توانیم انجام بدهیم عرض کنم یکی از کارهایی که در وزارت فرهنگ شد در سراسر کشور ۲۳۹۲ باب کلاس جدید تشکیل شده است در حدود ۲۱۲۴۰۰۰ جلد کتاب ابتدایی با کمک سازمان شاهنشاهی به رایگان بین دانش آموزان تقسیم شده است این کارهایی است که در قسمت دبستان‌ها انجام شده در قسمت دبیرستان‌ها ۳۹۵ باب کلاس جدید درست شده است به طور کلی تعداد دانش آموزان در سال جاری ۱۵۸ هزار نفر افزایش یافته است نسبت بسال‌های قبل و فعلاً عده کلی دانش آموزان کشور به غیر از کلاس‌های اکابر بالغ بر ۱۲۴۸۶۰۷ نفر است در قسمت‌های ساختمانی وزارت فرهنگ فعالیت‌های خیلی زیادی داشته البته گزارش مفصل اینجا هست که بنده به استحضار آقایان برسانم اما چون نمی‌خواهم فعلاً وقت آقایان را بگیرم علاوه بر این مطالبی که بنده می‌خواستم به عرض آقایان برسانم با اجازه آقایان چند دقیقه دیگر مصدع می‌شوم یکی راجع به اتومبیل‌های دولتی است بنده به آقایان عرض کردم ما در قانون گفته‌ایم که امسال اتومبیل نخریم و البته نمی‌خواهیم بر خلاف قانون عمل کنیم نسبت به اتومبیل‌های دولتی هم بی‌اندازه سختگیری شده است و تا چند روز دیگر به طور قطع تعیین خواهیم کرد که چه اشخاصی از اتومبیل‌ها به طور دائم روی مقاماتی که دارند حق استفاده دارند وزرا معاون وزارتخانه‌ها مدعی‌العموم دیوان کشور رئیس شهربانی رئیس ژاندارمری و خلاصه آن کسانی که مسئولیت بسیار مهمی دارند و باید وسیله در اختیارشان باشد می‌توانند از اتومبیل استفاده کنند که شاید به صد نفر نرسند صورتش را تقدیم می‌کنم بعد آقایان بدون استثنا از اتومبیل سرویس استفاده خواهند نمود و این کار حتماً انجام خواهد شد هر کس از اعضا دولت که می‌خواهد به یک کمیسیونی برود ممکن است مثل آدم عادی که در خیابان یک تاکسی صدا می‌کند ماشین سرویس را بیاورند و کارش را که انجام داد برگردد سر کارش و گمان می‌کنم اثراتش هم تا حدی مکشوف شده باشد و ملاحظه فرموده‌اید آقایان سعی کردیم و سعی خواهیم کرد که در خیلی از مخارج صرفه‌جویی کنیم بنده با صرفه‌جویی که بی‌جا نباشد موافق هستم برای این که در مملکت اگر لازم هست هر مقداری که لازم هست برای پیشرفت باید خرج کرد و به مصرف رساند ولی یک مصارف بیجایی نباید کرد و از آن حتماً باید جلوگیری نمود و این کار را هم بنده از خودم شروع کردم به آقایان عرض کرده‌ام که نخست‌وزیری یک اعتباراتی دارد که آن اعتبار دست دولت است و با تصویب نامه هیئت دولت به مصرف می‌رسد و یکی هم اعتبار سری است که در اختیار شخص نخست‌وزیر است اولاً در دستگاه ما محرمانه‌ای وجود ندارد هر کس خواست هر قسمتی را ببیند ما در اختیارش می‌گذاریم ولو این که یک شخص عادی باشد این است که اعتبارات سری ما ندایم بنده صورتش را آوردم اینجا و تقدیم کردم که در آرشیو مجلس شورای ملی باشد بعد از این حسابی که کردیم از اعتبار سری برای مخارجی در وزارت خارجه مثلاً وزارت خارجه احتیاح بتهیه چند تا ماشین رمز داشت قسمتی از آن را در اختیارش گذاشتیم چون حالا دیگر در دنیا با این کتاب‌ها و کاغذها رمز نمی‌کنند چون اغلب کشف می‌شود ماشین‌هایی آورده‌اند که مثلاً مرقوم می‌فرمایید فلانکس برود فلان جا آن را می‌گذارند در ماشین و از آن طرف رمزش می‌کنند مثل حساب‌هایی که شش رقم در شش رقم بیرون می‌دهد دو تا تکان می‌دهند و جمع آن می‌آید بیرون و دیگران نمی‌توانند کشف کنند که چی هست و به صورت رمز است و برای این کار ده تا ماشین در اختیار وزارت خارجه گذاشتیم چون وزارت خارجه هم پول نداشت از اعتبار سری گفتیم بهشان بدهند این اعتبار سری هم سری درش نبود صورتش حاضر است و معهذا در حدود چهار میلیون ریال از اعتبار سری دولت در سال ۱۳۳۶ باقی مانده که بنده برگرداندم بخزانه برای اینکه مورد احتیاج ما نبود و امیدوار هستم و در تمام قسمت‌ها دولت سعی خواهد کرد که با این طریق شاید بتوانیم بودجه را متعادل بکنیم موضوع دیگری که امروز خیلی صحبت در اطرافش می‌شود راجع به کارمندان دولت است بنده خودم کارمند دولت هستم اقلاً اگر به فکر کارمندان دولت نباشم به فکر خودم که هستم که بعد از چندی خواهی نخواهی متقاعد می‌شوم و باید دوران پیری را بگذرانم و متقاعد شدن من هم از رتبه و مقام دولتی که دارم و استاد دانشگاهی است می‌باشد این است که خود دولت و شخص بنده که کارمند دولت هستم بی‌اندازه علاقمند هستم که وضع کارمندان دولت روبراه بشود و یک زندگی مرفهی تا حدود امکان داشته باشند بنده کراراً گفته‌ام و هر حرفی را که زده‌ام آقایان دیده‌اید که عملی کرده‌ام مگر این که مشکلات فوق‌العاده‌ای بوده است که از قدرت و قوه ما خارج بوده مثل مثل این که یک عده‌ای در بعضی جاها هر روز دلسوزی می‌کنند که کار کارمندها چه شد تکلیف ترمیم آنها چیست به کجا کشید؟ خواستم از همه به طور کلی استدعا کنم که کار این کارمندان را ببنده محول بفرمایید و بنده کار اینها را درست خواهم کرد و نتیجه‌اش را هم به عرض مجلس خواهم رسانید یک اعتباری آقایان تصویب فرمودید صد میلیون تومان که این اعتبار بین کارمندان دولت تقسیم شود در هیئت دولت چند نفر از آقایان وزرا مشغول مطالعه هستند که بچه ترتیب بدهیم البته خیلی از مقامات و افراد کارمندان دولت هم به ما تذکراتی داده‌اند همه‌اش را خوانده‌ایم و در آن کمیسیون طرح کرده‌ایم و از یک طرف هم به عرض آقایان می‌رسانم که این تقسیم هر موقعی که تصویب قطعی شد باید به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی برسد و تاریخ تقسیم به طور قطع از اول فروردین ماه ۳۷ است و قابل پرداخت خواهد بود از این جهت دیگر هیچ نگرانی در بین نیست اگر دو ماه سه ماه تأخیر شود از اول فروردین پرداخت خواهد شد بنده همان‌طور که عرض کردم هیچ نگرانی در بین نیست و انجام خواهد شد هر روز یک عده‌ای دلسوزی می‌کنند یکی می‌گوید روی اشل می‌خواهند بدهند دیگری می‌گوید حق مقام می‌خواهند یکی می‌گوید به نور چشمی‌ها می‌خواهند بدهند اینها همه‌اش غلط است هنوز دولت تصمیم نگرفته و دارد مطالعه می‌کند وقتی که نظر خودمان را می‌آوریم اینجا آقایان در کمیسیون بودجه مطالعه می‌فرمایند تصویب می‌فرمایند به همان ترتیب انجام می‌شود چون بنده می‌بینم که غالباً روی کارمندان صحبت‌هایی می‌شود این بود که امروز خواستم به طور قطع حضور آقایان جریان را عرض کنم که این صحبت‌ها کم بشود و بگذارند دولت رویه خودش را بیاورد در کمیسیون بودجه هر تصمیمی که آقایان روی رویه دولت می‌خواهند بگیرند آن دیگر بسته به نظر آقایان است (احسنت) یکی از موضوعات دیگری که مورد بحث بود موضوع تاکسی‌ها بود اصولاً عقیده بنده این است عقیده آزاد است و بنده می‌خواهم بنام یک شخص عادی عقیده خودم را ابراز کنم بنده از این لغت اعتصاب بدم می‌آید و دلیلش را عرض می
کنم از روزی که این لغت اعتصاب در مملکت ما مد شد جهت آن این بود که یک عده‌ای که حقی را ندارند می‌خواهند با زور آن حق را بگیرند و این لغت را هم توده‌ای‌ها آوردند توی این مملکت و هرچه خواستند ازآن استفاده کردند قوانین کار ما اعتصاب قانونی را شناخته و سر تعظیم فرود می‌آوریم به آن قانونی که از تصویب مجلس گذشته است و به تو شیخ هم رسیده است این را بنده هم می‌دانم توی قانون نوشته‌اند ولی همین‌طوری از اعتصاب بنده بدم می‌آید و منزجر هستم از این لغت این عقیده بنده است و ممکن است یک عده‌ای منزجر نباشند و بدشان نیاید ولی بنده بدم می‌آید و تا در راس این دولت هستم از این لغت اعتصاب نخواهم گذاشت سوء استفاده شود. با تمام قوا نخواهم گذاشت (احسنت) برای اینکه مملکت ما از این لغت اعتصاب ضرر زیادی دیده است ما بایستی همه مان مقررات و قوانینی که بتو شیخ اعلیحضرت همایونی رسیده است و مجلس تصویب کرده است مقید و ملزم به اجرای آن باشیم اگر این مقررات برقرار شد تمام کارها انجام می‌شود ولی من می‌خواهم امروز از توی خیابان رد بشوم آن یکی می‌خواهد در نشود، آن دیگری می‌خواهد برود در بازار سنگ به سر مردم بزند این نظم اجتماع را به هم می‌زند و هرج و مرج ایجاد می‌کند و چون ما تصمیم داریم که به این مردم خدمتگذاری بکنیم و می‌خواهیم یک کاری بکنیم اولش این است که باید یک محیط آرامی ایجاد بکنیم که بشود در آن محیط آرام کار کرد این محیط آرام با هووجار و جنجال و میتینگ و اعتصاب درست در نمی‌آید و چون ما می‌خواهیم کار کنیم جلو همه این کارها را طبق مقررات قانونی خواهیم گرفت این که شق اولش ولی دولت یک سمت پدری یا هرچه که اسم بگذارید یک سمت و وظایفی بهش محول شده که بایستی به تمام مشکلات و گرفتاری‌های این اجتماع رسیدگی کند و دردها را دوا کند کارش اینست از این جهت خیال نمی‌کنم هیچ دولتی و به خصوص این دولت ما با هیچ‌کس دعوا نداریم و آمده‌ایم کاری برای مملکت انجام بدهیم این آقایان تاکسیران‌ها که اول ازشان تشکر می‌کنم که آمدند و خرف مرا گوش دادند و حرف هیچ‌کس را گوش ندادند حرف بنده را گوش کردند و بنا به دستور من رفتند اعتصابشان را شکستند و از این جهت از آنها سپاسگزاری می‌کنم وقتی رفتند اعتصابشان را شکستند اولاً معلوم شد که هیچ طوری نشد ما باید در اجتماعی که زندگی می‌کنیم خودمان را برای مواقع سخت مهیا و آماده کنیم خوب پیش آمد کرده است و وسایل نبود یک قدری صبح زودتر از خانه حرکت می‌کنیم: بنده به یک تاکسیران گفتم که ۱۳۲۴ سال قبل از این تاریخ پدران ما سوار تاکسی نشده‌اند حالا ماهم نمی‌شویم ۱۳۲۵ سال بشود چطور شد ملاحظه بفرمایید پس ما نبایستی تا یک کسی اعتصاب کرد فوراً دست‌پاچه بشویم این دولت به هیچ‌وجه دست‌پاچه نمی‌شود و دست‌پاچه هم نخواهد شد این آقایان معلوم شد که اعتصابشان برخلاف قانون و مقررات بود برای اینکه اعتصابی که می‌خواهند بکنند اقلاً یک خبری می‌کنند که ما پنج روز دیگر اگر به درخواست ما رسیدگی نکنید اعتصاب می‌کنیم درست نیست اگر این کار را کرده بودند و دولت گوش نداده بود و رسیدگی نکرده بود حرفشان قانونی بود ولی یک مرتبه گفتند شنبه یادت نره و اعتصاب شد به همین خیال که تهران تکان می‌خورد و هیچ تکان هم نخورد بعد هم معلوم شد که علت تمام این اتفاقات و این جراحاتی که در شهر پیش می‌آید علتش همین تاکسی‌ها بود برای اینکه این چند روز همه وسایل نقلیه در حرکت بود اگر همه تعطیل می‌کردند معلوم بود که گناهکار این دسته است یا آن دسته ولی اتوبوس‌ها کار کردند کامیون‌ها کار کردند و اتومبیل‌های آقایان هم که کار کرد و هیچ اتفاقی هم نیفتاد آقای دکتر سعید حکمت نمی‌دانم تشریف دارند یا نه ایشان می‌گفتند که در آن سه چهار روزه ما در طب قانونی بیکار بودیم و سرویس آقای پرفسور عدل در مریض‌خانه سینا که برای مصدومین و مجروحین درست شده در این چند روزه تعطیل بود پس معلوم شد که علت تمام این تصادم‌ها این تاکسی‌ها هستند که برخلاف مقررات رفتار می‌کنند و بعد داد می‌زنند که ما را جریمه کردند خوب آقا تخلف نکنید جریمه هم ندهید حتی آن پنج تومانی هم که سابقاً می‌دادید آن را هم ندهید بالاخره اعتصابی کردند سه روز هم تهران آرام بود و نفس کشید و بنده حقیقه وظیفه خودم می‌دانم که هم از خونسردی مردم تهران و هم از هم آهنگی جراید در چنین موضوعی سپاسگذاری کنم که یک وضع حقیقی را همه درک کردیم و همه متفقاً نگاه کردیم و همه خونسردانه تحمل کردیم و هیچ‌طوری هم نشد ولی دولت یک وظیفه پدری هم دارد ما که با تاکسی و شوفر طرف نیستیم اینها افراد این مملکت هستند زن دارند بچه دارند وظیفه بنده است که رسیدگی کنم خواستمشان ساعت ۶ صبح وقت بهشان دادم که بیایند نخست‌وزیری آمدند بهشان گفتم اینجا نخست‌وزیر است وشما ساعت ۶ صبح اینجا نشسته‌اید بنده تفریح ندارم بکنم کی آمدید گفتید که این اشکالات هست؟ گفتند نمی‌دانستیم گفتم چطور نمی‌دانستید بالاخره یک شکایتی که می‌شد فرستاد با آنها استدلال کردم گفتم که تا این دولت در رأس کار هست اگر تا ده سال دیگر هم اعتصاب کنید و تاکسی در این شهر نباشد برای ما فرقی نمی‌کند ولی شما زن دارید بچه دارید، شما مسئول تأمین زندگی زن و بچه‌تان را گرسنه توی خیابان راه ببرید به بهانه اینکه می‌خواهید اعتصاب بکنید بنده باز هم از تمام شوفرهای تاکسی تشکر می‌کنم که نصایح بنده را گوش کردند و اعتصابشان را شکستند البته دستور دادم کمیسیونی هست رسیدگی بکند آن قسمتی که حقشان هست رسیدگی خواهد شد و آن قسمتی که حق ندارند بهشان گفته می‌شود که حق ندارند اما موضوع دیگری که می‌خواستم مصدع آقایان بشوم فرمایشاتی بود که جناب آقای صدرزاده راجع به هجوم ملخ فرمودند همان‌طور که آقایان استحضار دارند ملخ مراکشی از مدت‌های قبل در فارس و کرمان و بهبهان و گرگان و مغان و سرخس در حقیقت متوطن شده است و هر سال در قسمت‌های مختلف مملکت باعث خسارتی می‌شود ولی از ابتدای کار و قبل از اینکه ملخ‌ها هجوم کنند ملخ‌های دریایی از قسمت عربستان سعودی و سایر قسمت‌ها متوجه مملکت‌ها شدند وزارت کشاورزی با نهایت جدیت کارش را پیش‌بینی کرد و به تصدیق چند نفر متخصص بین‌المللی که همین پریروز آمدند تصدیق کردند که به هیچ‌وجه در این مناطق خاور میانه تشکیلاتی به این منظمی وجود ندارد که در ایران هست حتی یک قدری تشویق و تعریف آنها باعث رنجش ما شد و سخت هم اعتراض کردیم برای اینکه گفتند که شما احتیاجی به کمک ندارید با این تشکیلاتی که هست با این تجهیزاتی که هست که البته ما سخت به آنها اعتراض کردیم و گفتیم که جنبه بین‌المللی دارد ملخی است از خارج هجوم کرده و وظیفه شماست که در این واقعه به ما کمک کنید و البته قول دادند اگر نواقصی تا یک ماه دیگر داشتیم آن نواقص را رفع کنند و وسایل لازم به ما بدهند مقصودم این بود که وزارت کشاورزی در این قسمت هیچ کوتاهی نکرده و کاملاً زحمتش را کشیده است و هیچ نگرانی هم آقایان در این کار نداشته باشند برای اینکه تا امروز بر طبق اطلاعی که ما داریم هیچ نوع خسارت وارد نکرده‌اند نمی‌خواهم بگویم که نخواهد شد ولی در هر صورت دولت به این کار علاقه تامی دارد یعنی وظیفه دارد و مراقبت کاملی دارد و امیدوارم که به زودی رفع نگرانی جناب آقای صدرزاده خواهد شد مخصوصاً که یکی از نمایندگان فارس جناب آقای حکمت تلگرافی از فسا به آقای وزیر کشاورزی زده‌اند که در اثر فعالیت خستگی‌ناپذیر مأمورین دفع ملخ بحمدالله خطر مرتفع و باعث امیدواری عموم گردیده است، این تلگرافی است که آقای حکمت به آقای وزیر کشاورزی زده‌اند این است که آقایان مطمئن باشند که مشغول هستیم با تمام قوا در این مبارزه تا توفیق حاصل کنیم و نگرانی آقایان رفع شود.
یک موضوع دیگری که می‌خواستم به عرض آقایان برسانم و رفع تصدیع کنم به طوری که آقایان اطلاع دارید آقای دکتر اردلان وزیر امور خارجه برحسب اراده و امر شاهانه به سمت سفیر کبیر ما در واشنگتن انتخاب شده‌اند وفعلاً تصدی وزارت امور خارجه با خود بنده خواهد بود (مبارک است)
۵ - سؤال آقای پردلی راجع به ترتیب وصول عوارض شهرداری زابل و جواب آقای معاون وزارت کشاورزی
نایب رئیس - سؤال آقای پردلی مطرح است
پردلی - سؤال بنده از وزارت کشور راجع به عواید شهرداری زابل بود از قرا و قصباتی که شش تا هفت فرسخ با زابل فاصله دارند و هیچ ارتباطی هم با زابل ندارند حتی راه عبورشان از زابل و حومه‌اش نیست شهرداری عوارض می‌گیرد آیا این عوارض شهرداری قانونی است یا خیر؟ اگر قانونی نیست چرا تا به حال جلوگیری نشده و چرا رفع ظلم نمی‌شود و مسئول آن چه مقامی است سئوال بنده این بود.
نایب رئیس - آقای معاون وزارت کشور
معاون وزارت کشور (فرهودی)- البته سئوالی که نماینده محترم فرمودند مسبوق به یک سابقه‌ای است که قبلاً همین موضوع را مورد سؤال قرار داده بودند ولی حالا یک جنبه کلی‌تری به آن داده‌اند.
البته برای وصول عوارض شهرداری یک قانونی وجود دارد و آنچه می‌شود مطابق این قانون است بر طبق این قانون در نقاطی که شهرداری هست و از مزایای شهرداری استفاده می‌کنند می‌بایستی این عوارض گرفته شود آن اصل کلی است منتهی در زائد وضعیت خاصی پیش آمده وضعیت خاص این است که شهر زابل در وسط عده‌ای از قرا و قصبات قرار گرفته و بیشتر مالکین قرا و قصبات هم در خود زابل اقامت دارند تنها عایداتی هم که ممکن است شهرداری زابل داشته باشد عوارضی است که بر گندم و غلات توانسته است وضع کند بدیهی است که این گندم وغلات بیشتر در قرا وقصبات است برای اینکه البته انجمن نظرش این است که از غلاتی که در شهر مصرف می‌شود عوارض گرفته شود و تنها درآمدی هم که برایش فکر کرده‌اند این بود و درآمد دیگری هم ندارد برای اینکه آن غلاتی که به شهر می‌آورند معلوم باشد که از پرداخت این عوارض فرار نکند در شش فرسخی شهر (پردلی - شانزده فرسخی) همان طوری که فرمودند در تاسوکی یک پاسگاهی گذاشته البته در تاسوکی دو پاسگاه هست یک پاسگاه از طرف مرزبانی است برای
جلوگیری از قاچاق و یک پاسگاه هم از طرف شهرداری است برای وصول این عوارض هم استاندار محل و هم انجمن نظر دادند، چون آقایان نظر دادند و همیشه گفته می‌شود که استانداران باید در حدود اختیاراتشان نظریاتشان محترم شمرده شود و رعایت شود برای این موضوع هم دو راه‌حل پیدا کردیم و به استاندار پیشنهاد کردیم - یکی اینکه این پاسگاه را به محل شهر نزدیک‌تر بکنند و دیگر اینکه نوع عوارض را عوض کنند و این گرفتاری از بین برود استاندار رفته زابل و با انجمن شهر مشورت کرده است انجمن شهر گفته است اولاً نوع عوارض را نمی‌توانیم عوض بکنیم و اگر چیز دیگری را موضوع عوارض قرار بدهیم هیچ‌گونه درآمدی نخواهیم داشت و به استناد درآمد یکی دو ساله اخیر و عایدات این عوارض ما قراردادهایی با سازمان برنامه بسته‌ایم برای آب و برق و اینها به کلی به هم می‌خورد و اگر این عوارض را برداریم شهرداری زابل بدون عایدات خواهد ماند و اما اگر پاسگاه را بیاوریم نزدیک‌تر از ۱۶ فرسخی بیاوریم به ۶ فرسخی این هم نتیجه‌اش همان می‌شود یعنی عوارض را لغو نکرده‌ایم ولی عواید خودمان را از دست داده‌ایم بنده با اجازه آقایان دوسه فقره از گزارش استاندار را که خیلی با دقت به این کار رسیدگی کرده می‌خوانم عوارض عمده‌ای که در زابل می‌توان وصول کرد منحصراً به عوارض غله است و محصول دیگری که قابل گفتگو باشد در سیستان وجود ندارد هرگاه این عوارض در حیطه وصول نیاید باید شهرداری را تعطیل کرد یعنی اعضا انجمن گفته‌اند که هر گاه این عوارض در حیطه وصول نباید باید شهرداری را تعطیل کرد و ما را از این خدمت افتخاری بر کنار داشت این زبان حال انجمن است مطلب دیگری که انجمن گفته است مطلب دیگری که انجمن گفته است این است زابل شهری است که اطراف آن را قراء زیادی فراگرفته و چون مالکین آنجا علاقه به آبادی شهر خود که زابل است دارند و غالباً ایاب و ذهاب رعایا به زابل است میل دارند که شهرشان آباد گردد و به طیب خاطر این عوارض را می‌پردازند این هم نظر دوم است باز انجمن می‌گوید شهرداری برای برق و آسفالت و سایر اصلاحات شهری تعهداتی دارد که این تعهدات از نحل این عوارض باید تأمین شود چهارم پرداخت این عوارض در شهر زابل به این نحو صورت می‌گیرد یعنی مردم که می‌آیند شهر این عوارض را می‌دهند اگر از راه تاسوکی بخواهند نیایند و از راه دیگری بیایند در آنجا کنترل می‌شوند والا اضافه بر آن در پاسگاه تاسوکی پولی گرفته نمی‌شود این را گذاشته‌اند آنجا که اگر کسی نخواهد برود در پاسگاه تاسوکی کنترل شود تصمیم انجمن موجب می‌شود که همه از راه‌های نزدیک‌تر بیاورند و همین عوارض را بپردازند و دیگر راه و بیراهه نروند برای اینکه می‌دانند اگر راه و بیراهه بروند آنجا هم پاسگاه کنترلی هست این است که پرداخت عوارض در زابل به این صورت عمل می‌گردد که همه می‌دانند در تاسوکی وصول عوارض هست و اگر پاسگاه تاسوکی برداشته شود عده زیادی هم ممکن است در شهر عوارض غله صادراتی خود را نپردازند و از این عوارض و درآمد منحصر به فرد باید صرف‌نظر کرد این گزارشی است که انجمن شهر داده و بعد هم گفته‌اند که جناب آقای پردلی تشریف آورده‌اند اینجا و ما صحبت کردیم و ایشان قانع شدند و حالا هم از طرف ما به ایشان قسم بدهید که تا این‌اندازه نسبت به وصول عوارض تاسوکی اشکال نکنند.
نایب رئیس - آقای پردلی
پردلی - من یک وظیفه‌ای دارم نسبت به عمران و آبادی مملکتم و مردم هم نسبت به من حقی دارند من خودم را راحت می‌کنم هرکس که گوش داد داد نداد نداد تا آنجایی که مقدورم باشد می‌روم، عرض کنم سیستان از لحاظ تقسیمات کشوری به چهار بخش تقسیم شده و شهر زابل هم به طور طبیعی در محاصره قرار گرفته به طور گازانبری یک از شعبات رود هیرمند از شش کیلومتری زابل می‌گذرد و اگر پاسگاه را در نزدیک شهر بگذارند علاوه بر اینکه صادرات و واردات شهر زابل را می‌توانند کنترل کند صادرات و واردات دو بلوک و نیم را به طور دقیق کنترل می‌کند حالا به جای اینکه شهرداری مأمورش را بگذارد در حومه شهر یا در خود شهر می‌گذارد در پاسگاه تاسوکی در ۱۶ فرسخی سیستان آقایان سیستان از سه طرف محاصره است به دریاچه هاموم و افعانستان و هیرمند فقط از جنوب غربی راه دارد در آنجا خرده مالک است اگر یک بار گندم یا پنج عدد تخم‌مرغ یا یک مرغ می‌خواهد ببرد برای اینکه زندگیش را بگذراند از او عوارض می‌گیرند مردم زابل مشغول مهاجرت هستند برای اینکه زندگیشان را بگذارانند یا یک تومان می‌گیرید یا دوتومان می‌گیرید مرخص می‌کنید ولی من و امثال من عوارض نداده‌ایم و از این به بعد هم نمی‌دهیم برای این نمی‌دهیم که آلوده‌اند (نخست‌وزیر- با چک ارسال بفرمائید)
آقایان عمران و آبادی خوبست ولی هر خرابکاری که می‌کنند در سایه عمران و آبادی است هر جنگی که می‌کنند تحت لوای صلح است خوب ما باید چندین چند سال میلیون‌ها بدهیم به شهرداری ولی معلوم نیست کی آباد خواهد شد بیایید آقایان اگر می‌خواهید عوارض بگیرید صدها هکتار ما زمین در زابل داریم، هر هکتاری یک تومان پنج تومان بگیرید از همان عده‌ای که مانده‌اند، هر هکتاری یک تومان پنج تومان ده تومان بگیرید ولی باید ببینید این پول‌ها کجا می‌رود شهرداری را هم درست کنید وقتی پاسگاه را در بیست فرسخی می‌گذارید تکلیف زارع چیست بکی باید بگوید؟ چه کار باید بکند؟ بیش از یک سال است که مردم شکایت می‌کنند یک مقام رسمی این مملکت می‌نویسد که از قرا و قصبات نباید عوارض بگیرند اما کی گوش می‌دهد، شکایت می‌کنند کسی گوش نمی‌دهد موقعی که یک عده‌ای به بینند یک مقام رسمی حرف اینها را تأیید می‌کنید و قانوناً هم حق به اینها می‌دهند و کسی گوش نمی‌دهد آن وقت چطور می‌توانند احقاق حق کنند آقایان امسال یک بلوک بدون زراعت مانده، از پارسال تا امروز ۷۵ هزار نفر رفته‌اند از اینها عوارض گرفته‌اید آقا یک تسهیلی قائل شوید تا نروند به افغانستان آقایان هر ظلمی قابل تحمل است در صورتی که انسان مطمئن باشد که رسیدگی و احقاق حق خواهد شد ولی سیستانی‌ها مأیوسند در آنجا قانون اصلاً معنی و مفهومی ندارد یک ضعیفی که برای یک لقمه نان باید صبح تا شام بدرود می‌گویند برو عدلیه، ضعیف را فرستادن عدلیه یعنی برو بمیر، این از صبح تا غروب باید برود دنبال نان کجا می‌تواند دنبال حقی برود برای علاقه به عمران و آبادی برای برق ما پولمان را موجود داریم اقساطمان را داده‌ایم چرا این علاقه‌مندان یک قدم برنمی‌دارند پولمان را که داده‌ایم و اقساطمان را هم پرداخته‌ایم جز نامه پراکنی چیز دیگری هست؟ آقا شما می‌خواهید در سیستان برای ما صد متر یا دویست متر یک خیابان را آسفالت کنید بایستی سال‌ها مردم پول بدهند اینست معنای مطالعه، لابد هیئت دولت مطالعه کرده‌اند نتیجه‌اش این شده که بروید پول بدهید....
نایب رئیس - آقای پردلی ۱۵ دقیقه جنابعالی پر شده است
۶ - مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ راجع به استخدام آموزگاران پیمانی
نایب رئیس - بقیه شور در گزارش کمیسیون مربوطه راجع به استخدام آموزگاران پیمانی مطرح است ماده اول قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱- مادام که عده فارغ‌التحصیلان دانشسراها کافی برای تأمین نیازمندی‌های وزارت فرهنگ از حیث آموزگار نیست وزارت فرهنگ می‌تواند کسری آموزگاران را از بین دارندگان گواهینامه کامل متوسطه در تهران و مراکز استان‌ها و از بین دارندگان گواهینامه دوره اول متوسطه به بالا در مراکز شهرستان‌ها و بخش‌ها از طریق مسابقه انتخاب و به طور پیمانی استخدام نماید شرایط و ترتیب مسابقه بر طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای عالی فرهنگ می‌رسد.
نایب رئیس- با ماده اول کسی مخالف نیست؟ (اظهاری نشد) ماده دوم قرائت شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- وزارت فرهنگ مکلف است برای کسانی که طبق ماده یک این قانون به خدمت پذیرفته می‌شوند کلاس‌های کار آموزی ترتیب داده و روش تعلیم و تربیت را به آنان بیاموزد. کسانی که استعداد آموزگاری نداشته و در این کلاس‌ها ابراز شایستگی ننمایند به پیشنهاد هیئت ممتحنه از طرف وزارت فرهنگ به خدمت آنان خاتمه داده می‌شود.
نایب رئیس- نسبت به ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده سوم قرائت شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳- وزارت فرهنگ مجاز است در نقاطی به غیر از تهران و مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها که نتواند آموزگاران واجد شرایط طبق ماده یک این قانون استخدام نماید اشخاصی را که صلاحیت دارند به خدمت موقت معلمی منصوب بدارد و حق‌الزحمه آنها را از اعتبار محل‌های رسمی یا پیمانی و یا با صدور اصلاح بودجه از محل سایر اعتبارات استخدامی پرداخت نماید خدمت معلمی موقت مزبور برای وزارت فرهنگ هیچ‌گونه تعهدی را غیر از پرداخت حق‌الزحمه ایجاد نمی‌نماید و هر موقع که از خدمت آنان بی‌نیاز گردد آموزگاران رسمی یا کسانی را که طبق ماده یک استخدام می‌شوند به جای آنان می‌گمارد میزان حق‌الزحمه معلمین موقت بر طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت فرهنگ تدوین خواهد شد و در هر صورت از حداقل حقوق آموزگاران پیمانی تجاوز نخواهد نمود.
تبصره- هر یک از معلمین موقت مذکور در فوق که واجد شرایط استخدامی مندرج در ماده یک بشوند به خدمات پیمانی پذیرفته شده و از مزایای مربوط به اینگونه آموزگاران استفاده نخواهد نمود.
تبصره- هریک از معلمین موقت مذکور در فوق که واجد شرایط استخدامی مندرج در ماده یک بشوند به خدمت پیمانی پذیرفته شده و از مزایای مربوط به اینگونه آموزگاران استفاده خواهد کرد.
نایب رئیس - آقای مرآت اسفندیاری در ماده سوم مخالفید؟
مرآت اسفندیاری - بله
نایب رئیس - بفرمائید
مرآت اسفندیاری - عرض کنم پاره‌ای مواد و قوانین و لوایحی که تنظیم می‌شود توجه به آینده آن نمی‌شود اغلب کارمندانی که در دولت کار می‌کنند اینها کارمندان رسمی نبوده‌اند اشخاصی بوده‌اند که به صورت روزمزد یا موقت استخدام شده‌اند و بعد اجتماع آنها فشار وارد کرده‌اند به دولت که به استخدام آنها ترتیب اثری بدهد و به صورت رسمی در آمده‌اند در این موقع که این لایحه تقدیم مجلس شده بنده تعجب می‌کنم آموزگار موقت معنی و مفهومی ندارد اگر واقعاً امروز مملکت ما وضعش طوری نبود که تحصیل کرده به اندازه کافی در هر نقطه کشور باشد شاید ایجاب می‌کرد که در یک قسمتی اینطور باشد ولی تا آنجایی که بنده می‌دانم هیچ استانی از استان کرمان به تصدیق همه
آقایان و به تصدیق دولت عقب مانده‌تر نیست ولی بنده شاهدم که به اندازه کافی در این استان جوان تحصیل کرده اعم از سیکل متوسطه یا فارغالتحصیل متوسطه موجود است بنده دلیلی نمی‌بینم که در یک استان عقب افتاده یا یک بخشی مثل سیرجان که حوزه انتخابیه بنده است بنده خودم در هر مرتبه‌ای که می‌روم شاید متجاوز از صد نفر مراجعه می‌کنند برای استخدام در فرهنگ بنده تصور می‌کنم اگر توجه به این قسمت نشود و یک عده جوان را به عنوان موقت فرهنگ استخدام بکند و پس فردا هر موقعی که خواست بخدمت آنها خاتمه بدهد اصلاً من معنی و مفهومی برای این کار نمی‌بینم اگر احتیاجی باشد بنده قول می‌دهم به اندازه کافی دیپلمه بیکار توی این مملکت هست بنده نوشته می‌دهم قول می‌دهم که هر وقت خواستند خود بنده تحویل بدهم دفتر خود آقایان شاهد است که چقدر جوان در تهران و ولایات هست که تقاضا و استدعا دارند که کاری به آنها بدهند پس بنابراین این چه موجبی است که بیایید آموزگار موقت استخدام کنید از تحصیلش باز بدارید و بعد از یک سال بگویید که برو بیرون بنده با این قسمت مخالفم و یقین دارم که مورد توجه آقای وزیر فرهنگ هم خواهد بود و اگر اجازه بفرمایید بنده عقیده‌ام این است که تجدیدنظری در این قسمت بشود.
رئیس - آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ (دکتر مهران) - ما در این کشور متجاوز از چهل هزار ده و آبادی داریم تعداد دبستان‌هایی که داریم درحال حاضر خیلی کمتر است یعنی هشت نه هزار بیشتر نیست، بنابراین بیشتر این دهات و سکنه این دهات و اطفال آنها از تحصیل محرومند علت عمده آن یکی نداشتن جاست و یکی نداشتن معلم البته این تذکری که فرمودند به جا و مفید است و مادام که اشخاص تحصیل کرده هستند نباید از اشخاصی که نسبتا سوادی دارند از آنها استفاده کرد و باید سعی کرد از کسانی که برای معلمی تربیت شده‌اند و تحصیلات منظم و مرتبی کرده‌اند استفاده کنیم ولی اگر بخواهیم تعلیمات را توسعه بدهیم ناچار بایستی فعلاً اکتفا بکنیم به اشخاص باسوادی که در این دهات هستند و می‌توانیم افراد دهات را به وسیله آنها باسواد کنیم البته از این ماده استفاده نخواهیم کرد همان طور که در خود قانون هم ذکر شده مگر در مواردی که برای این نقاط اشخاصی که تحصیل منظم کرده باشند وجود نداشته باشند یا اشخاصی که مطابق ماده یک این قانون استخدام می‌شوند در اختیار نباشند. اما اینکه فرمودید که تمام کارمندانی که بعداً رسمی شدند اول به طور پیمانی و موقت آمده‌اند برای این بود که قانونی وجود نداشت که به اینها بگویند آقا شما یک مأموریت موقت دارید اینها زیاد شدند جمع شدند و بعد فشار آوردند به دولت و رسمی شدند ولی ما از حالا این پیش‌بینی را در این قانون کرده‌ایم یعنی حداقل معلومات لازم را برای معلمین در این قانون پیش‌بینی کرده‌ایم بنابراین این نگرانی که جناب آقای مرآت اسفندیاری دارند که اینها استخدام بشوند و بعدها عده‌شان زیاد بشود و در خدمت رسمی قرار بگیرند و وارد بشوند این نگرانی به وجود نخواهد آمد در خود قانون هم پیش‌بینی لازم شده است این را اجازه بفرمایید که ما مجاز باشیم به استخدام اشخاص باسواد. باسواد بودن هم ملازمه ندارد با این که دیپلم بالا بلندی در دست داشته باشند خیلی اشخاص باسواد در این مملکت هستند که ما می‌توانیم از این اشخاص برای معلمی استفاده کنیم ولی دارای دیپلم نیستند. پس اجازه بفرمایید آنهایی که صلاحیت کافی دارند بتوانیم برای معلمی از وجودشان استفاده کنیم و یک حق‌الزحمه‌ای به آنها بدهیم و البته هر وقت از طریق مدارس متوسطه و کلاس‌های کارآموزی معلمین شایسته‌تری در اختیار ما قرار گرفت به جای آنها بگماریم.
نایب رئیس - آقای عمیدی نوری مخالفید؟
عمیدی نوری - خیر بنده موافقم
نایب رئیس - بفرمائید
عمیدی نوری - به نظر بنده این ماده یکی از مواد خوب این لایحه است و مجموع این چند ماده کمک می‌کند به اجرای باسواد شدن مردم نه تنها در شهرستان‌ها بلکه در بخش‌ها و قصبات و چون وزارت فرهنگ در مضیقه داشتن آموزگاران واجد شرایط بوده آمده است این دو ماده را اینطور تنظیم کرده است که مادام که تعداد فارغ‌التحصیل‌های دانشسرای عالی کافی نشده است از فارغ‌التحصیل‌های متوسطه سیکل دو یا سیکل اول استفاده شود و اگر آنها را هم نداشت کراراً پیش آمده و ما در دهات برمی‌خوریم که یک مدارس چهار کلاس‌های تشکیل می‌شود و یک دیپلمه متوسطه هم نمی‌رود آنجا ولی ممکن است آقایی که به اندازه درس گفتن و نوشتن چهار کلاس ابتدایی سواد دارد درس بدهد و دیپلم هم نداشته باشد دولت می‌تواند از وجود او استفاده کند و آن مدارس در آنجاها تسکیل شود و بچه‌های کشاورزان اقلاً خواندن و نوشتن و چهار عمل اصلی را یاد بگیرند و به همین جهت است که به نظر بنده این فکر آموزگار و معلم موقت فکر خیلی خوبی است که اینجا برای اینگونه موارد شده و این خیلی خیلی خوب است که این ماده هیچ تعهدی به غیر از حق‌الزحمه‌ای که به صورت موقت می‌شود برای وزارت فرهنگ ایجاد نمی‌کند و حقاً هم همین است هر وقت که ما توانستیم تعداد معلمین خودمان را بالا ببریم در همان دهات هم می‌توانیم معلم بفرستیم البته این آقایان هم که معلم موقت هستند در آن موقع خودشان کنار خواهند رفت بنابراین این یک ماده خوبی است فقط یک عیب در آن دیدم چون گفته است به غیر از تهران و مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها که بنده پیشنهاد کردم بخش هم به آنها اضافه شود چرا؟ برای اینکه اگر ما در بخش مدرسه‌ای داشته باشیم که آموزگار داشت و آن وقت ممکن است که از عدم ذکر بخش این استفاده بشود که ما آموزگار واجد شرایط را استخدام نکنیم و آموزگار موقت بفرستیم به این جهت است که بنده معتقدم که بعد از تهران و مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها بخش هم اضافه شود اصل بر اینست که آموزگار واجد شرایط بفرستیم و هر جا که نداشتیم معلم موقت بگذاریم چرا بخش را اضافه نکنیم؟ اینست که بنده معتقدم باید بخش را هم اضافه کنیم.
نایب رئیس- آقای دولت‌آبادی
دولت‌آبادی- بنده دیگر عرضی ندارم.
نایب رئیس- پیشنهادها قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم پس از جمله (شهرستان‌ها) اضافه شود (بخش‌ها)
عمیدی نوری
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید در ماده ۳ در آخر سطر ۳ صفحه ۲ بعد از جمله یا پیمانی و یا (با صدور اصلاح بودجه) حذف و عبارت اینطور اصلاح شود (و یا از مجموع اعتبارات) دولت‌آبادی
نایب رئیس- پیشنهادها به کمیسیون می‌رود. ماده چهارم قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۴- وزارت فرهنگ می‌تواند به آموزگاران پیمانی که در موقع تصویب این قانون در خدمت وزارت فرهنگ هستند و یا در آینده طبق ماده یک به طور پیمانی استخدام شوند بترتیب زیر رتبه رسمی اعطا نماید:
الف- به دارندگان گواهینامه ششم متوسطه در صورت داشتن لااقل دوسال سابقه تدریس و به دارندگان گواهینامه پنج ساله متوسطه در صورت داشتن لااقل چهار سال سابقه تدریس رتبه یک آموزگاری و در مقابل هر دو سال خدمت اضافی یک پایه بالاتر داده می‌شود به شرط آنکه در موقع اعطاه رتبه از پایه ۳ آموزگاری تجاوز ننماید.
ب- به دارندگان گواهینامه سه ساله متوسطه در صورت داشتن حداقل دو سال سابقه تدریس و سایر آموزگاران شاغل خدمت در موقع تصویب این قانون در صورت داشتن حداقل چهار سال سابقه تدریس پایه یک آموزگاری و در مقابل هر دو سال خدمت اضافی پیمانی یک پایه بالاتر داده می‌شود به شرط آنکه در موقع اعطاه رتبه از پایه سه کمک آموزگاری تجاوز نماید. تبصره ۱- آموزگاران پیمانی که در موقع تصویب این قانون سابقه تدریس مندرج در بند الف و ب را ندارند هر گاه در آینده مدت تدریس آنها به شرح فوق تکمیل گردد از مزایای این ماده استفاده خواهند نمود.
تبصره ۲- اعطایه پایه‌های فوق منوط به آنست که آموزگار در مدت خدمت موجبات رضایتمندی کامل وزارت فرهنگ را از حیث اخلاق و طرز کار فراهم نموده و علاوه بر این دوره‌های کار آموزی را که به این منظور برای آموزگاران ترتیب داده می‌شود با موفقیت طی نموده باشد.
نایب رئیس- ماده پنجم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵- رتبه دارندگان پایه‌های آموزگاری یا اداری در صورتی که در موقع تصویب این قانون دارای دانشنامه لیسانس باشند و یا تا پایان سال تحصیلی ۱۳۳۸- ۱۳۳۹ لیسانسه بشوند به شرط داشتن سه سال سابقه تدریس و تعهد ۵ سال خدمت دبیری در هر نقطه‌ای که وزارت فرهنگ در خارج از تهران و حومه تهران تعیین نماید به دبیری تبدیل می‌شود.
کسانی که تعهد خود را برطبق این ماده انجام ندهند به رتبه اولیه برمی‌گردند نهایت مدت خدمت آنان جزء سابقه خدمت آموزگاری یا اداری منظور ومحسوب می‌شود.
نایب رئیس - آقای مهندس جفرودی مخالفید؟ بفرمائید
مهندس جفرودی - بنده ضمن انتقادی که به ماده ۵ دارم چون این قانون راچند بار خواندم خواستم از جناب آقای وزیر فرهنگ تشکر کنم همچنین از کمیسیون فرهنگ مجلس شورای ملی که یک قانون بسیار خوب و مفید و جامع که از بسیاری از جهات مورد رسیدگی قرار گرفته است برای تصویب تقدیم مجلس کرده است و اعتقاد من این قانون به صورتی که هست یک خدمتی به آموزگاران این کشور است و انتقادی که بنده به ماده ۵ دارم از دو جهت است یکی از نظر مبانیتی که با ماده ۱۱ دارد یعنی طوری این ماده تنظیم شده است که در ماده ۱۱ عده‌ای که دارای دیپلم هستند ضرر می‌کنند حال آنکه کسانی که فقط سابقه خدمت دارند و از تبصره ماده ۵ استفاده می‌کنند آنها دارای مزایایی خواهند شد که
در ضمن ماده ۱۱ این را به عرض خواهم رسانید ایراد دوم بنده این سال تحصیلی ۳۸- ۳۹ است بنده این محدودیت را نمی‌فهمم برای اینکه اگر منظور این باشد که مجالی برای گرفتن لیسانس به این آقایان داده شود باید این مدت را طوری بکنیم که از تاریخ تصویب قانون و توشیح لااقل سه سال فرصت باشد این ۳۸- ۳۹ به نظر بنده مدت بسیار کوتاهی است بنده خواستم از جناب آقای وزیر فرهنگ تمنا کنم موافقت بفرمایند که این مدت طوری تنظیم شود که از تاریخ توشیح لااقل سه سال باشد تا کسانی که بخواهند بتوانند از این قانون استفاده نمایند. (صحیح است)
نایب رئیس - آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ - فرمودند که ماده ۵ با ماده ۱۱ مغایرت دارد اینطور نیست برای اینکه هم در این ماده و هم در آن ماده ذکر شده است که کسانی که به درجه لیسانس می‌رسند. منتهی در آنجا نوشته به اصطلاح دانشسرای عالی که مخصوص خدمت معلمی است ولی اینجا به طور مطلق است این آموزگاران و این اشخاصی که رتبه آموزگاری دارند می‌توانند کلاس ببینند البته پس از اخذ دیپلم و لیسانس رتبه‌شان را دبیری بکنند و اینجا مأخذ مشخص رتبه دبیری حقوقی است که دریافت می‌کنند و به نظر بنده حالا اگر ابهامی دارد شاید بهتر آن باشد که ذکر کنند به مأخذ حقوق و این باید پیشنهاد شود تا رفع ابهام شود و هیچ مغایرتی نخواهد داشت (دولت‌آبادی- پیشنهاد داده‌ام) جناب آقای دولت‌آبادی بفرمایند که پیشنهاد داده‌اند ولی قسمت دوم که می‌فرمایند چرا سال ۳۸- ۳۹ نوشته شده است علتش اینست که ما به طور کلی اعتقاد داریم کسانی باید پایه دبیری داشته باشند و از مزایای خدمت دبیری استفاده کنند که در دانشسرای عالی که مخصوص تربیت دبیر و معلم است تحصیل کنند و دیپلم بگیرند این اصلی کلی است اما اینجا گفتیم کسانی که لیسانسه شوند یعنی اعم از اینکه از دانشسرای عالی یا دانشسراهای دیگر اینها را رتبه‌شان را به دبیری تبدیل کنند این به اعتبار یک قانونی است که در سال ۳۳ به تصویب رسیده و در آن برای لیسانسه‌ها به طور کلی در نظر گرفته شده است البته به اقتضای آن روز شاید صحیح بوده ولی از نظر اصول صحیح نیست برای اینکه ما اگر بخواهیم یک لیسانسه حقوق یا یک لیسانسه‌های دیگر که اصلاً برای خدمت معلمی آماده نشده به خدمت معلمی بیاوریم با رتبه دبیری و سایر مزایایی که برای دبیر هست دیگر دانشسرای عالی را نمی‌خواهیم دیگر تعلیم وتربیت موضوع پیدا نمی‌کند و این اسباب دلسردی کسانی می‌شود که در دانشسرای عالی تحصیل می‌کنند ما نباید یک جانب را رعایت کنیم باید جوانب دیگر را هم در نظر بگیریم باید آنهایی را که در دانشسرای عالی خود را برای معلمی آماده می‌کنند در نظر گرفت باید آنها را تشویق کرد ما این کار به اعتبار یک قانون بوده گفتیم در آینده آنهایی که مشغول تحصیل هستند الان آموزگارانی که رفته‌اند لیسانسه حقوق بشوند یا لیسانسه رشته‌های دیگر بشوند برای اینکه آنها از این مزایای قانونی که در نظر گرفته شده استفاده کنند و از این مزایا محرم نشوند اینطور فکر کردیم که کسی که الان در کلاس اول یک دانشکده‌ای باشد در سال ۱۳۳۸- ۳۹ یعنی دوسال دیگر فارغالتحصیل است ما برای اینها یک حقی فکر کردیم گفتیم این جوانی که به امید اینکه قانونی هست و اگر برود لیسانسه شود می‌تواند تبدیل شود الان ۵، ۶ ماه است دارد درس می‌خواند برای او این حق را قائل هستیم چنین شخصی که امسال کلاس اول است بایستی در سال ۳۸- ۳۹ لیسانسه بشود و آن کسی که در سال دوم است باید یک سال بعد لیسانسه شود و برای کسی که در سال سم است امسال لیسانسیه می‌شود بنابراین آنهایی که در جریان تحصیل هستند ما برای آنها این حق را شناختیم که بعد از خاتمه تحصیل بتوانند رتبه دبیری بگیرند اما برای آینده ما برای آنهایی که هنوز وارد تحصیل نشده‌اند این ماده ۱۱ را نوشته‌ایم آموزگاری که می‌خواهد دبیر شود برود لیسانسه دانشسرای عالی بشود و این کاملاً منطقی و صحیح است و حتی در قانونی که عنقریب به مجلس شورای ملی تقدیم خواهیم کرد در آنجا پیش‌بینی کردیم که برای دبیران در شهرستان‌ها به خصوص ما می‌توانیم یک کلاس تابستانی و یک کلاس شبانه‌ای درست کنیم که این آموزگارانی که واقعاً استعداد دارند و شایسته هستند بتوانند یک تحصیل منظمی در کلاس‌های شبانه دانشسرای عالی یا کلاس‌های تابستانی بکنند بنابراین ملاحظه می‌فرمایید ما آمدیم وضع فعلی را با یک حدودی در نظر گرفتیم و در اینجا متوقفش کردیم ویک راه منطقی و صحیح و معقولی را برای خدمت دبیری این آموزگاران باز کردیم خیال می‌کنم که آقایان هم نظرشان تأمین شده باشد. (صحیح است)
نایب رئیس - آقای فخر طباطبائی
فخر طباطبایی - عرض کنم اساس فکر در این ماده ۵ اگر این باشد که آموزگاران را تشویق کنیم به این امید که رتبه‌هاشان تبدیل برتبه دبیری شود سطح معلوماتشان را بالا ببرند بسیار فکر خوبی است و جای هیچ مخالفتی نیست اما نکته‌ای را که جناب آقای مهندس جفرودی فرمودند که این قید را برداریم و زیادتر کنیم بنده معتقدم این قید اصلاً لازم نیست مخصوصاً توجه جناب آقای وزیر فرهنگ را جلب می‌کنم که این قید که آمده دو تبعیض ایجاد شده یکی راجع به حقوق دبیران در حال حاضر که یک عده‌ای به محض اینکه لیسانس گرفتند تا سال ۳۹ اینها تمام سوابق آموزگاریشان حساب می‌شود و رتبه‌شان تبدیل می‌شود به دبیری و حال اینکه اگر کسی بعد از سال ۳۹ به این مرحله برسد و بیاید لیسانس بگیرد از سوابق آموزگاری هیچ استفاده‌ای نمی‌کند اگر در کمیسیون این را توجه می‌فرمودید که کیفیتی باشد که بک ساین که بعد از سال ۳۹ لیسانس می‌شوند نسبت به سوابق آموزگاریشان هر دو سال یا سه سال به نسبت آن رتبه بگیرند و اشخاصی که از ۳۹ به بعد به علل اقتصادی نتوانند تحصیلات بکنند استحضار داشته باشند اینها مأیوس نباشند که از سوابق آموزگاریشان استفاده نمی‌کنند این تذکری بود که به نظر من رسید البته در کمیسیون آقایان توجه خواهند فرمود.
نایب رئیس - پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید در ماده ۵ آخر سطر ۴ جمله (به مأخذ آخرین حقوق دریافتی) برای رفع ابهام اضافه شود دولت‌آبادی.
نایب رئیس - آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ - اینکه می‌فرمایید که سوابق خدمت آموزگاری در تبدیل رتبه ملحوظ شود این البته می‌شود همان ماده ۵ و ماده ۱۱ برای اینکه ما ملاک تبدیل پایه را آخرین حقوق دریافتی قرار داده‌ایم بنابراین یک کسی که فرض بفرمایید حقوق رتبه ۵ آموزگاری دارد و از حقوق رتبه ۵ آموزگاری استفاده می‌کند ما همان حقوق را منطبق می‌کنیم با رتبه دبیری با هر رتبه‌ای که منطبق شد همان رتبه را به او می‌دهیم و سوابق خدمت آموزگاری او در خدمت دبیری ملحوظ می‌شود و این نهایت ارفاقی است که درباره معلمین می‌شود و باید خیلی هم ممنون باشند برای اینکه در واقع سوابق خدمت آموزگاریشان به پای دبیری محسوب شده نهایت این که چون مراتب دبیری حقوقش بیشتر از رتبه آموزگاری است طبعاً رتبه ۵ آموزگاری ممکن است تبدیل شود به رتبه سه دبیری ولی از حیث حقوق همان حقوق را خواهد گرفت در واقع از ۵ رتبه‌ای که در آموزگاری می‌گرفتند سه رتبه در دبیری گرفتند بدون اینکه حقوقش کم شود این گمان می‌کنم ارفاق است و در هر دوره گذاشته شده
۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
نایب رئیس - جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده روز سه شنبه ساعت ۹ صبح دستور هم بقیه شور در همین لایحه
(مجلس نیم ساعت بعد ازظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی - اردلان
سؤالات نمایندگان
مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است دستور فرمایید جناب آقای وزیر فرهنگ هر چه زودتر در مجلس شورای ملی حاضر و به سؤال زیر جواب دهند.
۱ - عده مدارس ایرانی در عراق چند عدد و در کدام شهرها است؟ عده محصلین دختر و پسر چقدر است؟
۲ - معلمین و مدیران مدارس در چه شرایطی استخدام و اعزام می‌شوند آیا بین آنها معلمین محلی موجود و چه شرایطی دارد.
با تقدیم احترامات فائقه- پرفسور جمشید اعلم
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است مقرر فرمایید جناب آقای وزیر کشور برای جواب سؤال زیر در مجلس حاضر شوند.
عده زوار برای عتبات هر سال چقدر است و آیا به این عده با هر شرطی و در هر وضعی که باشند گذرنامه زیارتی داده می‌شود و آیا از وضع زندگی آنها در شهرهای کشور عراق اطلاع دارید یا خیر؟
با تقدیم احترامات فائقه - پرفسور جمشید اعلم
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
خواهشمند است دستور فرمایید جناب آقای وزیر امور خارجه برای جواب به سؤال زیر هر چه زودتر در مجلس حاضر شوند.
از وضع کنسول‌خانه‌های دولت شاهنشاهی در عراق شهرهای کربلا نجف بصره اطلاع دارند یا خیر؟
قرار بود که محل مناسبی برای آنها خریداری و ساخته شود اقدام شده یا خیر؟
با تقدیم احترامات فائقه - پرفسور جمشید اعلم
مقام منیع ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است به دولت اطلاع داده شود برای جواب این سؤال در مجلس حضور به هم رسانند. در ظرف ۴ سال اخیر سازمان برنامه چه کمک‌هایی به کارخانجات اصفهان نموده است متمنی است به طور جداگانه شرح داده شود و پرونده‌های مربوطه برای مطالعه این جانب به مجلس ارسال گردد.
سید شمس‌الدین قنات‌آبادی
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
قریب سه ماه است کارخانه پشمباف اصفهان تعطیل و کارگران این کارخانه بیکار و درمانده شده‌اند اکنون چندیست کارگران مذکور در تلگراف‌خانه اصفهان متحصن و نمایندگان آنان در تهران آمده و بلا تکلیف می‌باشند.
متمنی است به دولت ابلاغ فرمایند تا هر چه زودتر نماینده دولت برای جواب سؤال زیر در مجلس حضور یابد.
علت تعطیل کارخانه پشمباف اصفهان که باعث بیکاری و سرگردانی کارگران این کارخانه شده چه بوده است دولت برای جلوگیری از بیکاری کارگران این کارخانه چه اقدامی کرده و خواهد کرد.
محمد فضائلی
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
تمنی دارد مقرر فرمایید جناب آقای وزیر انحصارات و گمرکات در مجلس حضور یافته و به سؤال زیر جواب بدهند.
در صورتی که مقدار متنابهی گندم در دست کشاورزان کشور مانده علت اینکه دولت اجازه داده یکی از مؤسسات وابسته به شرکت ملی نفت مقدار سی هزار تن گندم از خارج کشور وارد نماید چیست.
سراج حجازی