مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ مهر ۱۳۴۲ نشست ۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۳۰ مهر ۱۳۴۲ نشست ۴
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۴
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - انتخاب دو نفر ناظر اندوخته اسکناس و دو عضو شورای عالی نفت و یک نفر جهت سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران
۳ - اعلام ساعت تشکیل کمیسیونها
۴ - بیانات آقای نخست وزیر دایر به گزارش امور پانزده ماهه دولت و تقدیم برنامه و معرفی هئیت دولت
۵ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
| مجلس ساعت نه و پانزده دقیقه صبح برپاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس – صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه –
- آقایان ایلخان – ساگینیان – دکتر امامی خوئی – دکتر سعید حکمت.
رئیس – صورت جلسه قبل خدمت خانم‌ها و آقایان فرستاده شده اگر نظری هست بفرمایند. آقای شاخوئی.
شاخوئی- درصورت جلسه اسم بنده را شاهرخی نوشته‌اند درصورتیکه شاخوئی هستم.
رئیس – بسیار خوب اصلاح می‌شود. آقای دکتر پورهاشمی.
دکتر پورهاشمی – درجلسه گذشته مجلس شورای ملی جریان سیل شمال مملکت توسط نمایندگان آن حوزه باطلاع مجلس شواری ملی رسید بنده خواستم عرض کنم که درآن روز علیا حضرت ملکه شهبانوی ایران از نقاط سیل زده بازدید فرمودند و اشخاص سیل زده را مورد تفقد قرار دادند و آنها را بمراجم عالیه اعلیحضرت همایون شاهنشاه امیدوار فرمودند و بنده خواستم بدینوسیله از ایشان تشکر کرده باشم.
رئیس – درصورت مجلس نظری نیست ؟(اظهارنشد) صورت مجلس تصویب شد.
- انتخاب دونفر ناظر اندوخته اسکناس و دو عضو شورای عالی نفت و یکنفر جهت سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران
۲- انتخاب دونفر ناظر اندوخته اسکناس و دو عضو شورای عالی نفت و یکنفر جهت سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران
رئیس – آقای زهتاب فرد.
زهتاب فرد – بنده خواستم قبلا از محبت دوستان منفرد که بنده را برای نظارت بانک مرکزی کاندیدا کرده‌اند تشکر کنم ولی چون جناب آقای نصیری مورد احترام همه هستند، بنده با اجازه منفردین بنفع ایشان کنارمیروم. مسئله دیگری که می‌خواستم عرض کنم وشاید از طرف عده کثیری باین قسمت اعتراض شود این نکته است که شان مقام ریاست نیست که دراین دسته بندیها و در این صلاح اندیشی‌ها شخصا مداخله بفرمایند. بهتراست اگرائتلافی هم ما بین منفردین و مؤتلفین که اکثریت است انجام می‌شود آقایان منفردین ویا یکی از اعضای نهضت ششم بهمن که مورد احترام همه است اعلام بفرمائید تا خدای نکرده گفته نشود که مقام معظم ریاست که مقام شامخ ورفیعی است وارد دسته بندی می‌شود.
منصور –مجلس مجلس وحدت است در جلسه علتی که مطرح نشده و دسته بندی هم نیست.
رئیس – آقای دکتر الموتی.
دکتر الموتی – با اجازه خانم‌ها وآقایان محترم بنده می‌خواهم عرض کنم که خوشبختانه درمجلس از بدو شروع یک همکاری صمیمانه‌ای وجود داشته در تمام انتخابات، انتخابات نظار هم عده‌ای معرفی شده‌اند که درکار خودشان تخصص دارند من می‌خواستم ازهمکاران عزیز تقاضا کنم که بهمه اینها رای بدهند که وحدت و یکپارچگی ما بار دیگر ثابت بشود (صحیح است) استدعای من ازهمه همکاران عزیز اینست که بار دیگر نشان بدهیم این وحدت برقرار است و ثابت شود عرض بنده فقط همین بود (صحیح است).
رئیس – آقای دکتر یگانه.
دکتر یگانه – آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی بطوریکه استحضار دارید راجع بمسائل مربوط بقوه مقننه همیشه درجلسه خصوصی این بحث بوده وتبادل نظر میشده و درشان مجلس است که درجلسه خصوصی تبادل نظر بکند و گروههای مختلف کاندیداهای خودشان را اعلام بکنند و هیچ تردیدی نیست که خدای نکرده بر خلاف سنت‌های مجلس باشد و بعلاوه آنچه مقام ریاست محترم مجلس اعلام فرمودند درجلسه خصوصی بود ویک مطلب را بطور خصوصی اعلام فرمودند من لازم نمیدانم به تمام مطالبی که اینجا گفته شده جواب عرض کنم خواستم همینقدر عرض کنم که خدای نکرده موضوع دسته بندی هرگز نبوده بلکه این تمایلی است که از گروههای مختلف که در مجلس ابراز می‌شود همانطور که در خیلی ز کارها نظر خود آقایان منفردین جلب شد و تا حدی که مقدور بود تامین شود و چون در آینده خیلی نکات خواهیم داشت که چه در جلسه خصوصی و یا در این سالن یا درجاهای دیگر یک تصمیماتی ازنظر توافق و تفاهم باید بگیریم و این نظر را خدای نکرده هیچوقت برای تصمیماتی که برای اکثریت ملت ایران گرفته می‌شود بکار نبرید و البته بنده در پشت سرم تابلوهای نفیسی می‌بینم – امر هم شوری بینهم و شاورهم فی الامر. مشورت کردن و رأی اکثریت را گرفتن و این از شئون مملکت و نمونه دموکراسی و آزادی عقیده است و البته مقام ریاست استدعای گروههای مختلف را قبول فرمودند که نظرات آقایان نمایندگان را اعلام کنند والا شخصا نظری ندارند (صحیح است).
رئیس – بند هم می‌خواستم باطلاع آقای زهتاب فرد برسانم که اگر بنده درجلسه خصوصی تذکری داده‌ام روی توقع و خواهش خود آقایان بوده است (صحیح است) والا بنده خود شخصا هیچ نظری درین جا ندارم (صحیح است) با اجازه آقایان شروع می‌کنیم بانتخاب آن پنج نفر و برای این کار سه نفربقید قرعه انتخاب می‌شوند که باهمکاری آقایان منشیها در اخذ و استخراج آراء نظارت داشته باشند.
(اقتراع بعمل آمد آقایان: ثامنی – دکتر معتمدوزیری – ملک زاده آملی انتخاب شدند)
(یکنفر از نمایندگان – برای کدام قسمت اول رأی می‌گیرید.)
رئیس – اگر آقایان مصلحت بدانند ممکن است همه را جا رأی بگیریم یعنی آقایان روی یک ورقه دو نفر برای نظار اندوخته اسکناس و دونفر برای شوایعالی نفت و یک نفر برای بیمه اجتماعی مرقوم بفرمایند.
دکترالموتی – بنده پیشنهاد می‌کنم یکی یکی رأی بگیریم.
(چند نفر از نمایندگان – یک جا رأی بگیرید بهتراست).
رئیس- آقایانی که موافقند یک جا رأی گرفته شود قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقایان نظار تشریف بیاورند ک با دونفر از آقایان منشیها نظارت دراخذ و استخراج آراء بفرمایند (یک نفر از نمایندگان – کاندیداها اعلام شود).
دکتر الموتی – (منشی) – کاندیداها اعلام می‌شود برای بانک مرکزی آقایان: عنایت اله نصیری دکتر هادی هدایتی برای شورایعالی نفت آقایان: امیرحسین فولادوند، دکتر عدل طباطبائی و برای بیمه‌های اجتماعی کارگران خانم دکتر مهرانگیز دولتشاهی.
(اسامی بانوان و آقایان نماینده بترتیب ذیل بوسیله منشی اعلام ودر محل نطق اخذ رای بعمل آمد.)
- آقایان نصیری- ابطحی - ایلخان – دکتر مهدی زاده – ارسنجانی – صفی پور – دکتر مهندس بهبودی – ملک زاده آملی – دکتریزدان پناه – امان اله ریگی – دکترخطیبی – مهندس کیا – حبیبی – مهندس آراسته – دکتر مبین – حکیمیان – دکتر سعید – دکتر هدایتی – مافی – دکتر رضوانی – مهندس معینی – تقی زند – مصطفوی نائینی – پاینده. - مهندس عطائی – دکتر رمضانی- باقر بوشهری- دکتر الموتی- دکتر عدل طباطبائی- مهندس ارفع- دکتر صاحب قلم- رضا مجد- صائب- حکمت یزدی- میر افضل- هیراد- دکتر یگانه- متولی باشی- دکتر رهنوردی- دکتر مهذب- اوزار- روستا- محدث زاده- طالب زاده رود سری- بدر صالحیان- نیاکان- مهندس پروشانی- فخر طباطبائی- قراچورلو- کورس- دکتر حکیم شوشتری- اهری- کیوان- زهتاب فرد- امیر احمدی- صائبی- دکتر عاملی- بانو شوکت ملک جهانبانی- پژند- دکترامامی خوئی- احتشامی- طهماسبی- یعقوب تهرانی – فهیمی – دکتر رشتی – منصور – مرتضوی – موقر – احمدی – ادیب سمیعی – فولادوند – بانو دکتر فرخ روپارسا – اقبالی – سیفی - مرادی – دکتر شادمان – دکتر حکمت – خواجه نوری – امام مردوخ – دکتر غنی – نیری – حق شناس – موسوی – مهندس معینی زندی – دکتر موثقی – دکتر نجیمی – لفوطی – پاک ذات – سعید وزیری – دکتر اسدی – دیهیم – دکتر قلی کیان – دکتر کلالی – کنگرلو – مهندس صائبی – دکتر بقائی یزدی – میرهادی – مهندس ریاضی – مهندس مالک – امیر بالا خانلو – نکوزاد – مرادی – امبد – مهندس عدلی – رهبر – مهندس کمانگر – شیخ الاسلامی – مهندس جلالی – مهندس برومند پزشکی– حاذقی – سلیمانی کاشانی – مهندس آصفی – زرگر زاده حاجی باغلو- کسرائی – دکتر محمد سام – مهندس حسین زرآور – مهندس عباس اسدی سمیع – دکتر قراگزلو – دکترصالحی چادکانی – محسنی – رضوی – شاخوئی – کهزاد البرزی – مهندس مجید عدل – دکتر فریدون معتمد وزیری – مهندس ریاحی – کشفی -دکتر جعفری – بانو دکتر مهر انگیز دولتشاهی – شکیبا نوری – اصغر باغمیشه – مهندس زنجانچی – مهندس بهبودی –جهانگیری – سلطانعلی ذبیحی سلطان احمدی – دکتر سیف اله وحیدنیا – فضل اله پروین – محمود روحانی – مهندس فضل اله جلالی نوری – دکتر مظفر زعفرانلو – دکتر محمود ضیائی – محمد علی کلانتری هرمزی- مهندس انصاری – احمد یغمائی کیهان – فضل الله همایونی – دکتر حسین سامی راد- جهانگیر سرتیپ پور – مهندس عباس اخوان – جواد موسوی کبیری – محمد رضا ثامنی – مهندس مجتهدی – ملکشاه ظفر – مکی فیصلی – حسن حسینی – عین اله پور ادبی – حسین معتمدی – میرزا ختائی قلعه جوقی – ابوالفتح جهانشاهی – دکترعلی مدنی – عبدالمجید بختیار بختیاریها – رسول پرویزی – عبدالحسین طباطبائی – حسن ضابطی طرقی – میراسد اله موسوی –حسن تبریزی –بانو نیره ابتهاج سمیعی –دکتر علی پور هاشمی – غلامرضا بهادری – بانو هاجر تربیت – دکتر علامرضا عدل – مهندس عبدالعظیم صدقیانی – دکتر همایون فربود – سواگ ساگینیان -حاجعلی رجائی – عبدالوهاب امینی خراجی – مهندس والا – ویلهیلم ویلیام ابراهیمی امان اله اولیاء - دکتر ملک منصور اسفندیاری – حسین شفیعی پور کرمانی – محمدعلی نوربخش – محمد علی آموزگار – عیسی مبارکی – دکتر شفیع امین – دکتر عباس حاتم – ایرج مهرزاد – محمود توسلی – علی کمالوند – هاشم جاوید – دکتر مصطفی مصباح زاده – فیلیکس آقایان -بانو نزهت نفیسی – محمد حسین ناروئی دکتر یگانگی – دکترمحمد حسین اعتمادی.
- مهره‌ها ی نفتیشیه ۱۸۳
- اوراق ۱۸۳
رئیس – برای نظار بانک آقای عنایت الله نصیری با ۱۶۴ رأی (مبارک است) و آقای دکتر هدایتی با ۱۳۹ رأی (مبارک است) انتخاب شدند برای شورای عالی نفت آقای فولادوند با ۱۶۷ رأی (مبارک است) و آقای دکت عدل طباطبائی با ۱۲۹ رأی (مبارک است) انتخاب شدند. برای سازمان بیمه‌های اجتماعی بانو دکتر مهرانگیز دولتشاهی با ۱۴۱ رأی (مبارک است) انتخاب شدند. آقای منصور بفرمائید.
منصور- بنده کوشش می‌کنم درمواقعی که نباید وقت محترم آقایان نمایندگان گرفته شود حتی المقدور از ذکر عرایضی خودداری بشود ولی چون مادر ابتدای مجلس هستیم تذکراتی برای وحدت و اتفاق نظر مجلس آرائی که نسبت به مقامات مختلف مجلس گرفته شد نمایندگان و کاندیداهای اکثریت همیشه از کاندیداهای اقلیت رأی کمتری داشتند و این شاید در تاریخ دمکراسی و مشروطیت ملل دیگر بیسابقه است که همیشه اقلیت رأی بیشتر از اکثریت بیاورد (دکتر الموتی – اقلیت و اکثریتی وجود ندارد) اقلیت بنده عرض نمی‌کنم منظور کسانی است که مار را متشکل میدانند و خودشان را منفردهرکلمه‌ای که اسم بسیار مقدسی است باسم نهضت ائتلافی ششم بهمن و این نهضت همانطور که بعرض آقایان نمایندگان محترم رسید از فراکسیون مترقی ازگروه دهقانان و از گروه کارگران تشکیل شده و استدعا می‌کنم که از این به بعد اشاره‌ای را که می‌خواهید بفرمائید باسم نهضت ائتلافی ششم بهمن ماه اشاره بشود باوجود این کوشش ماهمانطوری که امروز بهترین نمونه آن بود این است که مامتفقا به تصمیمی که گرفته می‌شود احترام می‌گذاریم و رأی می‌دهیم برای اینکه عقیده بوحدت داریم در تمام شعب و کمیسیونها هم این وحدت ملحوظ شده و بنده هیچگونه گله‌ای از کسی ندارم نمایندگان همیشه مختارند ولی اشاره بمسائلی دراین جا که درست معکوس آن نظر و معکوس آن تصمیم و معکوس آن نیت واقعی است که از روز اول درمجلس شورای ملی شروع بکار کردیم گاهی اوقات موجب دلسردی می‌شود چون ابتدای کارمجلس است و درباره نهضت ائتلافی ششم بهمن شاید در روز چهارم آبان که روز مبارک و میمونی است برای همه (صحیح است) در سلاح روز چهارم آبان مطالبی گفته بشود که باستحضار عموم رسانده شود که این نهضت یک نهضت پر ریشه و ریشه یک آینده درخشان این مملکت است و هسته مرکزیش هم در این مجلس شواری ملی بدست همه کاشته خواهد شد و آبیاری می‌شود و به نمو می‌رسد و ثمر خواهد داد بنده بازار کلیه آقایان آنهایی که به کاندیداها رأی داده‌اند یا نداده‌اند تشکرمیکنم. اصل دمکراسی و مشروطیت این اقتضا را دارد که هر کس به سلیقه ومیل و دلخواه خودش باشد ولی گروه متشکل نهضت ائتلافی ششم بهمن به کاندیدا‌هایی که ریاست محترم روی مقتضیات ریاست عالیه ممکنست وتوجه به تخصص، شخصیت وشرایطی که برای این شغلها در نظر گرفته شده بود ودر جلسه خصوصی بیان فرمودند احترام کامل گذاشتند بنده تشکر می‌کنم.
رئیس-آقای دکتر هدایتی.
دکتر هادی هدایتی- بنده خواستم تشکر بکنم ازآقایان محترمی که امروز اعتماد فرموده و بنده را مفتخر فرمودند برای نظارت در امور اسکناس در بانک مرکزی. و چون در جریان رای دیدهشد که تحت عناوین مختلف گفته می‌شود ناظرین بانک ملی، نظار بانک یا هئیت نظارت بانکلازم است این کار بعنوان صحیح آن در صورت جلسه عنوان بشود، می‌خواستم خدمت آقایان عرض کرده باشم که عنوان صحیح هئیت نظارت بر اندوخته اسکناس در بانک مرکزی است چون دو عامل و ارگان دیگری در بانک مرکزی هستند که تا حدی داخلی هستند ونمایندگانی از مجلس شورای ملی سنادر آنجا نیستند آن هئیتی که دو نفر از مجلس شورای ملی و دو نفر از مجلس سنادر آن هئیت انتخاب می‌شوند و در آن شرکت می‌کنند عنوان صحیحش هئیت نظارت بر اندوخته اسکناس است که همانطور که از عنوانش پیدا است کارش نظارت براندوخته اسکناس و جواهرات سلطنتی وتحویل اسکناس بدولت در مقابل پشتوانه واجرای مقررات قانون دراین مورد است بنده از هئیت محترم رئیسه استدعا دارم امر بفرمائید به همین ترتیب در صورت جلسه ذکر بشود که اشکالی پیش نیاید.
رئیس- اصولا بهمین عنوان هم اخذ رای شد. آقای فولادوند.
فولادوند- بنده اجازه می‌خواهم از صمیم قلب از این رایی که همکاران محترم به بنده مرحمت فرمودند تشکر بکنم وانشاالله تعالی این سعادت را پیدا خواهم کرد که بتوانم وظیفه خودم را باتمام صمیمیتی که در خودم سراغ دارم بحد اکثر ممکن وبخوبی انجام بدهم، البته تشکر از همکاران منفرد برای بنده یک وظیفه قلبی است ولی وظیفه خود میدانم که از هئیت محترم موتلفه ششم بهمن از صمیم قلب برای رائی که به بنده مرحمت فرموده‌اند و بنده را لایق این ماموریت دانستند تشکر بکنم (احسنت).
رئیس- با اجازه آقایان جلسه را بعنوان تنفس ختم می‌کنیم وجلسه بعد در ساعت یازده صبح امروز خواهد بود برای معرفی دولت.(جلسه در ساعت ده وبیست دقیقه صبح بعنوان تنفس تعطیل ودر ساعت یازده صبح مجددا تشکیل گردید.)
-اعلام ساعت تشکیل کمیسیونها
۳-اعلام ساعت تشکیل کمیسیونها
رئیس- برای اطلاع آقایان ساعت تشکیل جلسه‌های کمیسیونها قرائت می‌شود که فردا تشکیل بدهند. کمیسون بودجه وکمیسیون برنامه ساعت هشت ونیم صبح. کمیسیون کشور وکمیسیون همکاری مجلسین وکمیسیون پست و تلگراف و کمیسیون راه سعت ۹ و نیم صبح کمیسیون امور استخدام و کمیسیون بازرگانی و کمیسیون محاسبات ساعت یازده صبح. کمیسیون فرهنگ وکمیسیون کشاورزی وکمیسیون عرایض ساعت یازده ونیم صبح. کمیسیون امور خارجه و کمیسیون دارائی ودادگستری ساعت چهاربعد از ظهر. کمیسیون نظام وکمیسیون امور اجتماعی وکار ساعت پنج بعد از ظهر. کمیسیون تحقیق سئوالات وکمیسیون بهداری ساعت شش بعدازظهر. چون تعداد اطاقهای کمیسیونها در مجلس شورای ملی محدود است از اعضای کمیسیونها خواهش می‌کنم که سر ساعت مقرر تشریف بیاورند واعضایهئیت رئیسه خودشان را انتخاب بکنند.
- بیانات آقای نخست وزیر دائر به گزارش امور پانزده ماهه دولت وتقدیم برنامه ومعرفی هئیت دولت
۴- بیانات آقای نخست وزیر دائر به گزارش امور پانزده ماهه دولت وتقدیم برنامه ومعرفی هئیت دولت
نخست وزیر (آقای علم)- آقایان نمایندگان محترم بیاری خداوند متعال بسیار مفتخرم که برای مرتبه سوم مورد اعتماد شاهنشاه بزرگ وتوانای ایران قرار گرفته ومامور تشکیل دولت شده‌ام.
باید بعرض برسانم که معرفی دولت بنمایندگان محترم ملت امروز برای من سعادت بسیار بزرگی است ومن امروز را در تاریخ زندگی خودم یکی از پرافتخارترین روزها میشمارم و همچنین خیال می‌کنم امروز که پس از انجام یک انقلاب بزرگ دو مجلس ایران آماده کارشده‌اند یکی از روزهای تاریخی کشور کهنسال ایران بمشار آید. زیرا امروز کشور ما در راهی بسیار بیسابقه وارد شده است که باید گفت کشور کهنسال و پرافتخار ما دارد جوان می‌شود.
اگر آقایان محترم صحبت دهقان کهنسالی را که سند مالکیت ازدست شاهنشاه بزرگ ما دریافت می‌داشت بخاطر داشته باشندکه گفت مثل اینست که دارم از نو بدنیا میایم تصدیق خواهند فرمود که در راه جوانی کشور کهنسال ایران سخن بمبالغه نمی‌گویم.
این اکثریت قاطع ملت است که چنین اعتقادی دارد و بنابراین واقعا کشور ما دراد جوانی و نشاط و غرور از سر می‌گیرد. دلیل بارز دیگر این جوان شدن وجود همین مجلس و حضور آقایان و خانمهای محترم است.
آقایان محترم نماینده طبقات زحمتکش کارگر و زارع و نماینده طبقات روشن و جوان کشور هستید همچنین خانمهای محترمه که درمجلس حضور دارند نماینده نیمی از مردم کشور هستند که تا حالا قدرت وجودی آنها بهیچوجه بحساب نمیامد. اگرباز هم چرخ کشور بروال سابق می‌گشت مسلما آقایان و خانمهای محترم زیر این سقف مقدس که مجلس شورایملی نامیده می‌شود حضور نمی‌داشتید.
شاهنشاه ایران انقلاب اجتماعی عمیق و همه جانبه‌ای را پی ریزی فرمودند که بنظر من یکی از بزرگترین آثار آن چنانکه خودشان درروز گشایش دو مجلس فرمودند:
‹‹ از بین رفتن سنت حفظ منافع اقلیتی معدود بزیان اکثریت بود››
این تحول کوچک نیست، این تحول قابل مقایسه با هیچیک از تحولاتی که تاکنون درکشور کهنسال ما بوجود آمده است نیست. اگر درکشور ما حتی سرسلسله گان عوض شده‌اند در روال و سنن همیشگی آن تغییرات محسوسی هرگز پیش نیامده بود. از هزاران سال اصول طبقاتی درکشور حکمفرما بود.
رعیت سابق باید زحمت بکشد و زندگی اقلیتی را تامین نماید وهمان عده قلیل و اقلیتی که از تمام این نعمتها برخوردار بود برای حفظ این مزایا می‌بایست چرخهای حساس حکومت را همیشه دردست داشته باشد منتهاطریقه این اعمال نفوذ در دورانهای مختلف متفاوت بود. چنانچه فی المثل در استبداد بصورتی نزدیکی بمراکز قدرت و درمشروطه بصورت اشغال کرسیهای پارلمان. در چنین شرایطی یکدفعه وضع تغییر کرد. و بصورتی در آمد که اکنون اولین آثار آن پیدا شده است (صحیح است).
چنانکه عرض شد همین حضور آقایان و خانمهای محترم در اینجا که نماینده اکثریت قریب باتفاق مردم ایران هستید وهمه از اصول انقلابی مهم شش ماده شاهنشاه ایران پیروی می‌کنید بزرگترین نشانه این تحول است.
بنابراین من امروز رایکروز تاریخی میدانم و مفتخرم که شاهنشاه ایران مرا مأمور فرموده‌اند که دولت را بچنین مجلسی در چنین محیطی و با چنین شرایطی معرفی بکنم.
دراینجا اجازه می‌خواهم عرضه بدارم، همچنانکه مأموریت دولت خطیر و افتخار آمیزو بزرگ است رسالت آقایان و خانمهای محترم نیز بزرگ و تاریخی است، یعنی مجلس ایران درحقیقت یکدوره سازندگی بتمام معنی کلمه را آغاز می‌کند و بنابراین امیدوارم هرگاه آقایان دولت را با رأی اعتماد تایید فرمودندارشادهائی که بدولت خواهند فرمود درطریق سازندگی و کار مثبت وپیشرفت و تولید حس امیدو اعتماد درطبقات مختلف مردم کشور باشد (صحیح است).
اکنون اجازه می‌خواهم قبل از آنکه برنامه دولت را بعرض برسانم گزارش کوتاهی از آنچه دولت در پانزده ماه گذشته با آن روبرو بود و انچه را که بانجام رسانده است برای اطلاع مجلس محترم شورایملی و قاطبه ملت ایران عرضخ بدارم. البته درساحت مقدس مجلس شورایملی و درحضور آقایان محترمی که بادکترین شش ماده معروف جهانگیر شاهنشاه ایران بمجلس آمده‌اند این نکته را لازم به تذکر نیمدانم عرض کنم که خطوط اصلی سیاست دولت چه بوده است. باوصف این اجازه می‌خواهم عرض کنم اصل مهم انقلاب شاه و مردم ایران این است که اکثریت مردم ایران باید دارای علاقه شخصی باشند. بعبارت دیگر دهقان ایرانی باید صاحب آب وملک بشود کارگر ایرانی باید دارای منافع معلوم و همچنین صاحب امتیازهای اجتماعی یعنی برخورداری از بهداری وسواد وبیمه غیره و غیره بشود. طبقه خرده مالک ایران که درحقیقت هدف عالی ونهائی از تشکیل یک اجتماع سالم است باید باقبول شرایط اجتماعی صحیح در روابط بین خود و زارع یا کارگر زراعتی چنانچه قانون تصویب ملی مقرر داشته است تامین کافی وهمیشگی پیدا بکند. سایرطبقات اجتماع که درحقیقت رابط بین این طبقات بزرگ هستند نیزباید تامین کافی درزندگی خویش احساس بکنند و ازکلیه مواهب اجتماع کاملا زنده وپیشرو برخوردار باشند.
این بود خطوط اصلی سیاست داخلی دولت در پانزده ماه گذشته و بلا تردید اینست آنچه آقایان محترم در پی تایید و تقویت آن خواهند بود. پس این مسئولیت آقایان محترم بسیار خطیر وبپایان رسانیدن این انقلاب اساسی افتخاری بزرگ است.
آقایان محترم باید توجه فرمایند که گفتار و آراء آنها با مسئولیت بسیار بزرگ توام است در اینجا قبل از انکه وارد تشریح اعمال گذشته دولت شوم لازم میدانم عرض کنم یکی دیگر از لوازم غیر قابل تفکیک این انقلاب شاهنشاه اینست که پس از آنکه اکثریت مردم ایران مستقیما دارای منافع مشخص ومعین شدند خواه ناخواه برای حفظ این منافع در سرنوشت خود باید مداخله بکنند و از اینرو اینک کشور ما مآلابطرف یک دموکراسی اصیل وعمیق گام بر می‌دارد. اولین آثار مشهود آنهم ذوق و علاقه مفرطی بود که مردم چه در هنگام تصویب ملی و چه در هنگام انتخابات بنما یند گانیکه از بین خود آنها ترخاسته‌اند نشاندادندبعلاوه خصیصه دیگر مجلس امروز ایران اینست که وجود مجلس نشانه برقراری یک ثبات عمیق وبی چون وچرا در کشور است. کشوری که با استحکام واستواری خاص و با پشتوانه بزرگو عظیم رژیم سلطنت و با روشن بینی مخصوص شاه ومردم خود بطرف آینده بسیار درخشان گام برمیدارد. (صحیح است) باری منظور از ذکر این مقدمه این بود که عرض کنم دولت اینجانب آنچه را در ظرف پانزده ماه گذشته انجام داده است تماما در طریق نیل باین هدفها واجراء منشورشش ماده شاهنشاه ایران بوده که بتصویب ملت نیز رسیده است.
حال بعرض میرسانم که تا چه گرفتاری هائی در راه نیل باین مقصود مواجه بوده‌ایم:
لابد آقایان محترم بخاطر دارند که اولین گرفتاری دولت در ابتدای خدمتگذاری افسانه ورشکستگی ما بود (رسول پرویزی- تعهدداشتند، هوبود)، مسئله بودجه بصورت لاینحل جلوه کرده بود و موضوع ورشکستگی مملکت را خمیده بود که بصورت ظاهر تصور می‌شد کشور نتوانند از این مهلکه خلاصی یابد. در صورتیکه من بجرئت عرض می‌کنم موضوع بآن صورت که بآن داده شده بود بهیچوجه صحیح نبود (صحیح است). بهترین دلیل صدق عرایضم اینست که درعین حا با همه سرور صدارهای ورشکستگی مبلغ معتنابهی درحدود پانصد میلیون تومان در همان موقع ببوجه کشور افزوده شده از آن تاریخ تا کنون نه تنها مملکت بحیات سیاسی و اقتصادی خویش بانهایت سربلندی ادامه داده است بلکه در آین اثناء انقلاب بزرگی را هم که جنبه سیاسی و هم جنبه اقتصادی بسیار بزرگ داشته است بانجام رسانده و نه تنها گرفتاری پیدا نکرده بلکه امروز بتصدیق دوست و دشمن یکی از استوارترین ممالک جهان از لحاظ بنیه اقتصادی است (صحیح است) در این جا خلاصه‌ای از وضع اقتصادی امروز مملکت باستحضار می‌رسد.
البته ولت وظیفه داشت که در اجرای منویات شاهنشاه بزرگ ایران در تمام شئون و رشته‌های اصلی فعالیتهای اقتصادی اقدامات مؤثری بعمل آورد و تا آنجا که امکان داشته است از این وظیفه اصلی فرو گذار نکرده و در اینجا مختصری باستحضار نمایندگان محترم می‌رسد.
مقدمتا لازم می داند این موضوع را متذکر شود که دوران ما دوران رشد و توسعه اقتصادی است. و بسط اقتصادی امریست پی گیرو مداوم که لحظه‌ای نمی‌توان از اجرای آن غفلت نمود. در دنیای ما اغلب کشورها پس از جنگ جهانی دوم اقداماتی مؤثری در تکمیل ساختمان اقتصادی و توسعه آن بمنظور افزایش درامد بعمل آورده‌اند.
اقتصاد نوین وظایف خطیری را در عصر ما برعهده دولتها گذارده است توسعه اقتصادی لازم است درتمام جهات هم آهنگ ومتعادل باشد.
سرمایه در رشته‌های مختلف صنایع، کشاورزی راهسازی و فرهنگ وبهداشت باید مقارن هم و بطور مکمل انجام گیرد. افزایش درآمد کشاورزی مستلزم توسعه صنایع بمنظور جذب اضافه جمعیت بخش روستائی و ایجاد بازار برای محصولات آن می‌باشد. لازمه پیشرفت صنایع بالا بردن بازده تولیدی کشاورزی و افزایش میزان تولیدآنهاست. چه از یک طرف در کشورهائی نظیر مملکت ما که بیش از سه چهارم جمعیت آن روستانشین است منبع اصلی نیروی انسانی مورد نیاز صنایع و سایر فعالیتهای اقتصادی را مناطق ونواحی روستائی باید تامین نمایند ضمنا کشاورزان کشور با افزایش میزان تولید خود از یکطرف مواد اولیه ارزان برای صنایع تهیه و از طرف دیگر با بالا بردن قدرت خرید خود مصرف کننده محصولات صنعتی کشور خواهند بود. توسعه شبکه راهها و وسایل ارتباطی عامل مؤثری درایجاد یک بازار وسیع ملی بوده امکان استفاده از مزایای تقسیم کاررا در سطح وسیعتری در اختیار ما خواهد گذارد (صحیح است).
اینک بطور خلاصه اقداماتیکه برای تامین این منظور بعمل آمده باستحضار میرساند:
درقسمت صنایع سیاست کلی دولت حمایت معقول از صنایع داخلی وتشویق صاحبان پس انداز بسرمایه گذاری در رشته‌های مختلف فعالیتهای تولیدی است. دولت مصمم است با فراهم آوردن تسهیلات لازم عامل مؤثری در تقویت سرمایه گذاران خصوصی و تشویق آنان بایجاد مؤسسات تولیدی باشد دولت بهیچوجه درصدد رقابت با مؤسسات خصوصی نبوده و صرفا کوشش خود را درقسمت صنایع مصروف همکاری ومساعدت و تشویق مردم بسرمایه گذاران وساختمان زیر بنای اقتصادی کشور خواهد نمود. البته دولت وظیفه دارد در صنایع اساسی و بزرگ چون صنعت ذوب آهن و پتروشیمی راسا اقدام نماید .(صحیح است)
خوشبختانه نیل به این آرزوی ملی بسیار نزدیک شده و بزودی اقدام بایجاد صنایع مزبور خواهد گردید بررسی‌ها اخیر وزارت اقتصاد مؤید این امر است که در هر دو رشته مزبور با استفاده از روشهای جدید علمی محصولات تولید شده از نظر کیفیت وقیمت تمام شده قابل رقابت بامصنوعات مشابه سایر کشورها خواهد بود. دولت معتقد است که تنها حمایت گمرکی کافی برای حفظ و توسعه صنایع کشور نبوده و بدینجهت برنامه‌های بسیار مترقی جهت راهنمائی و ارشاد صاحبان صنایع آشنا نمودن آنان باصول جدید مدیریت تدوین و اجرای آن در مراحل اولیه بسیار موفق و مؤثر بوده است.
متاسفانه صنایع نساجی و سیمان کشور در یکی دو سال اخیر بر اثر افزایش سریع میزان تولید و فزونی آن برمیزان مصرف دچار اشکال شده و وضع ناراحت کننده‌ای داشته‌اند. برای رفع این اشکال ضمن تنظیم مقررات بازرگانی سال جاری ورود انواع عمده پارچه‌های خارجی بکشور ممنوع وعملا امکانات وسیعتری برای فروش محصولات در اختیار صنایع نساجی کشور گذارده شده است. ضمنا این حمایت موجب گردیده که قسمتی از ظرفیت تولیدی کارخانجات نساجی صرف تولید کالاهائی شو که در گذشته از خارج وارد میشده وبالنتیجه با تنوع محصولات تولید شده امکان بیشتری برای فروش تمام انواع ان فراهم گردیده است. همزمان با این اقدامات سعی گردیده که با اجرای همکاری نزدیک تری بین مؤسسات مزبورهم آهنگی کامل دربرنامه‌های تولیدی وفروش آنان فراهم گردد. خوشیختانه براثر مراقبت وزارت اقتصاد از موجودی کارخانجات نساجی کشور بمیزان قابل توجهی کاسته شده و افق اطمینان بخش تری درمقابل این صنایع بوجود آمده است. درمورد سیمان نیز با کمک مستقیم کلیه کارخانجات تولید کننده سیمان یک سازمان مرکزی بوجود امده که علاوه برایجاد همکاری بیشتر بین کارخانجات مزبور اقدامات مؤثری در صدور سیمان کشور بخارج معمول نماید. خوش بختانه براثر این کوششها نتایج مطلوبی در این راه حاصل شده وضمن رفع قسمت عمده مشکلات این صنعت قرار دادهایی برای صدور سیمان کشور امضاء و قراردادهای مهم دیگری نیز درشرف تنظیم می‌باشد. مسلما با صدور قطعی از اضافه محصول سیمان به خارج و با افزایش مصرف آن بر اثر شروع اجرای برنامه‌های عمرانی کشور تمام مشکلات کارخانجات تولید کننده سیمان مملکت بکلی مرتفع خواهد گردید. بهبود وضع این دو صنعت اصل ومهم کشور عامل مؤثری در پیشرفت امور سایر صنایع خواهد بود.
اصولا در دوران توسعه اقتصادی و صنعتی شدن باید همیشه در انتظار بروز مشکلات اقتصادی بود ولی وظیفه دولت است که با دقت کامل مراقب اوضاع اقتصادی بوده و در رفع مشکلات کوشا باشد. درزمینه صنایع کوچک مطالعات وسیعی از طرف کارشناسان اقتصادی و اجتماعی بعمل آمده و پروژه کاملی برای صنایع دستی شهرستان یزد تهیه و بزودی بمرحله اجرا گذارده خواهدشد. دولت مصمم است که با مطالعه امکانات ایجاد وتوسعه صنایع دستی در نواحی کشاورزی کشور ازیکطرف برمیزان تولید و درآمد کشاورزان افزوده شود و ازطرف دیگر از بیکاری پنهانی آنان جلوگیری بعمل آید. اغلب کشاوزان دردهات مجبورند بیکار بمانند.
در بازرگانی داخلی بالغوعوارض دروازه‌ای درابتداری سال جاری کمک مؤثری به یکپارچگی اقتصادی کشور بعمل آمده عوارض دروازه‌ای باعث شده بود که درحمل ونقل محصولا کشاورزی و صنعتی کشور اشکالات فراوان پیدا شده و کشور ما از هدف اصولی داشتن یک بازار ملی محروم گردد. این عوارض اثرات نامطلوبی در محدود نمودن فروش محصولات کشور و بخصوص صادرات دربرداشت. کسر عواید شهرداریها ناشی از لغو عوارض مزبور ازطریق دیگر منطبق با اصول اقتصادی و بدون کوچکترین وقفه درفعالیت آنان تامین گردید.
اینک کلیه محصولات و مصنوعات کشور بدون مزاحمت ازهرنقطه بنقطه دیگر حمل گردیده و این خود اثرات مفیدی در افزایش حجم بازار کلی کشور و توسعه آن دارد. ضمنا کوشش گردیده است که با بهبود نحوه توزیع کالاها و تشویق مردم بایجاد مؤسسات بزرگ توزیعی ازمیزان هزینه توزیع کاسته شده و بازارهای مطمئنی برای محصولات کشاورزی و صنعتی کشور بوجود آید.
درمورد بازرگانی خارجی سعی گردیده که سیاست کلی آن هم آهنگ با برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور بوده و ضمن حمایت معقول وکافی ازصنایع جوان منافع مصرف کنندگان تامین وکوشش بیسابقه یی در تشویق و توسعه صادرات کشور بعمل آید. اصولا بازرگانی خارجی فی حد ذاته خدف نیست بلکه وسیله ایست برای تامین احتیاجات و توسعه صدور محصولات کشور و بهمین جهت در تدوین مقررات و اردات و صادرات سال جاری و درتنظیم اصول سیاست بازرگانی خارجی سعی گردیده است که کلیه فعالیتهای اقتصادی و سرمایه گذاریهای داخلی مورد حمایت معقول قرار گرفته و بکار وکوش بیشتر تشویق و ترغیب گردند کوشش بعمل امده و که کالای ضروری و مود اولیه مورد نیاز صنایع کشورباتسهیلات بیشتری وارد برعکس مراقبت گردیده کا از طریق افزایش سود بازرگانی ورد کالاهای غیرضروری و محصولاتیکه توسعه مصرف آن مغایر هدف و برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور باشد محدود گردد.
بعبارت دیگر دولت بهیچوجه درصدد نبوده که بازرگانی خارجی کشور را وسیله افزایش درآمد گمرکی قراد دهد بلکه سعی نموده است که سیاست بازرگانی خارجی هماهنگ و در خدمت برنامه‌های کلی توسعه اقتصادی و اصلاحات اجتماعی کشورباشد.
آنچه بیش از همه نظر دولت را بخود جلب نموده است لزوم افزایش صادرات بمنظور تعادل بیشتر دربازرگانی خارجی و بخصوص افزایش اشتغال در داخل کشور می‌باشد (صحیح است).
اینک که در اجرای منویات مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه عده زیادی از زارعین کشور مالک اراضی زیر کشت خود شده‌اند دولت وظیفه خود میداند که در بثمر رساندن برنامه‌های مترقی شاهنشاه معظم بیش از هر وقت در افزایش صادرات کوشش نماید.
باید در نظر داشت که مراقبت شدید در پیدا کردن بازارهای جهانی برای محصولات کشاورزی صنعتی کشور موجب افزایش درآمد کشاورزان و کارگران میهن ما خواهد گردید. دراجرای این هدف اقدامات مؤثری درزمینه توسعه صادرت بعمل آمده که بطور خلاصه ذیلا باستحضار می‌رسد. درسال گذشته بر اثر تنزیل قیمت محصولات کشاورزی و مواد معدنی در بازارهای جهانی و تشدید رقابت کشورهای تولیده کننده صادرات کشور دچار نکث گردیده و مقدار مهمی از محصول کشمش بفروش نرفته و عده زیادی ازمعادن مجبور بتعطیل فعالیت خود گردیدند.
در سال جاری پس از مطالعات فراوان لزوم اقدام مؤثر دولت در زمینه حفظ و گسترش بازارهای صادراتی قطعی و برنامه‌های خاصی در رسیدن باین هدف تدوین و بموقع اجرا گذارده شد.(احسنت).
برای افزایش قدرت رقابت بعضی ازکالاهای صادراتی که دچار وضع نامساعدی گردیده بودند دولت مبلغ ۱۸۰ میلیون از محل اضافه درآمد تعهد شده گمرک جهت اعطای جایزه صدور تخصیص داد. ضمن این برنامه کلیه صادرات کشمش و سالامبور و سنگهای آهن، سرب، مانگانز و کرم ۲۰ درصد وسنگ روی ۱۰ درصد جایزه صدور پرداخت خواهد شد. این اقدام موجب گردید که قسمت اعظم معادن کشور دوباره با امیدواری کامل بکار و کوشش پرداخته و اقدام بتهیه و صدور سنگهای معدنی می‌نمایند.
در مورد کشمش وسالامبور نیز بدون تردید کلیه اضافه محصول کشور در سال جاری صادر و بطور قطع وضع سال گذشته تکرار نخواهد شد. البته دولت در مورد تشویق و توسعه صادرات صرفا بدادن جایزه صدور قناعت ننموده و برای افزایش صادرات کشور اقدامات مؤثر دیگرمعمول داشته است.
درقسمت حمل و نقل داخل تسهیلات مهمی توسط راه آهن برای صادرات فراهم گردیده و خواهد گردید. سازمان بنادر و کشتیرانی صرفنظر ازتعقیب پروژه‌های بزرگ بندر سازی کشور اقدامات موثری درافزایش ظرفیت بارگیری و تخلیه بنادر که بفوریت ازخود اثر لازم و مهمی باقی بگذارد بعمل آورده است. با وسائل موجود و با هزینه‌های کمی سعی خواهدشد که در آتیه نزدیک بمقدار قابل توجهی بر ظرفیت بارگیری بنادر خرمشهر وشاهپور افزوده شود. بطوریکه عملا افزایش حجم صادرات کشور مقدور گردید.
از دو ماه قبل مذاکرات مفصل با رؤسای خطوط کشتیرانی خلیج فارس، اروپا بعمل آمده وضمن برقراری حسن نیت و تفاهم کامل نتایج بسیار مهمی ازاین مذاکرات حاصل گردیده و این خود عامل مؤثری در افزایش و توسعه صادرات کشور خواهد بود.
چون طریقه عرضه کالاهای صادراتی بخصوص در مورد مواد غذائی عامل مؤثری در حفظ وگسترش بازار آن می‌باشد مؤسسه استاندارد با کوشش فراوان اقدامات مؤثری در اینراه بعمل آورده بطوریکه تا کنون ۷۵ درصد خرمای کشور بصورت استاندارد شده صادر می‌گردد. همینطور کوشش فراوان در استاندارد نمودن محصول کشمش شده و امیدواری کامل حاصل است که تا اواخر سال آینده کلیه صادرات کشمش ایران استاندارد شده باشد.
بمنظور توسعه بازارهای صادراتی وحد جدیدی در وزارت اقتصادی بوجود امده که وظیفه آن مطالعه و بررسی کلیه اطلاعات و آمارهای بازرگانی خارجی تمام کشورهاست. در این مطالعات کالاهای صادراتی ایران اساس کارقرار گرفته و کوشش می‌شود که بازارهائی که اینفبیل کالاها در کشورهای مختلف دارند بررسی و حجم آن تعیین گردد.
ضمنا معلوم شود که چه کشورهائی صادرکننده این قبیل محصولات می‌باشند. بدین ترتیب وبا بررسی این ارقام و اطلاعات سعی می‌گردد که بازارهای جدیدی که تا کنون بدان دسترسی نداشته‌ایم کشف کردند. از طرف دیگر با محاسبه حجم کل بازارهای جهانی برای جذب محصولات مختلف نظیر کالاهای صادراتی ایران کوشش خواهد شد که توصیه‌های لازم بکشاورزان و صادرکنندگان کشور بشود تا در اقدامات خود راهنمائی گردند. امید است بدین ترتیب در آتیه موفق شویم که با بررسی نوع وخصوصیات کالاهی مورد علاقه بازارهای بین المللی اطلاعات جالبی کسب وبا انجام توصیه‌های لازم بعلاقمندان و افراد ذیربط گسترش بیشتری بکار صادرات کشور بدهیم.
درسال جاری قراردادهای بازرگانی ایران با کشورهای اتحاد جماهیر شوروی، لهستان، مجارستان، چکوسلواکی تجدید و برحجم مبادلات کالاهای ایران و دول مزبور بمقدار قابل توجهی افزوده شد. همچنین دولت اتحاد جماهیر شوروی پس از عقد قرارداد تجارتی قرار دیگری برای خرید بیست و هزارتن برنج علاوه بر مقدار سابق با مامنعقد ساخت .(احسنت) درقرارداد با کشورهای اروپای شرقی علاوه برافزایش حجم صادرات محصولات کشاورزی و دامی برای اولین بار تعدادی از محصولات صنعتی نیز بآن نقاط صادر خواهد گردید. برای تقویت تولید کنندگان و صادر کنندگان و ایجاد حسن تفاهم کامل میان آنان سازمانهای صنفی بوجود آمده. سازمان تولید کنندگان و صادرکنندگان خشکبار در آذربایجان، خراسان و تهران تشکیل وضمنا یک سازمان مرکزی با شرکت نمایندگان سازمانهای مزبورایجاد شده است. تولید کنندگان وصادرکنندگان پسته با ایجاد سازمان مجهزی توانسته‌اند نیروی متشکلی برای عرضه پسته کشور در خارج بوجود آورند و دراینراه توفیق کامل داشته‌اند.
بزودی نظیر این تشکیلات در مورد سایر کالاهای صادراتی کشور بوجود خواهد آمد.
با اقداماتیکه تا کنون درزمینه صادرات معمول گردیده و با اجرای طرحهائی که دراینمورد آماده شده دولت اطمینان دارد که صادرات درآنیده رونق روزافزونی خواهد یافت و گمان می‌کنم خانم نفیسی تصدیق بفرمایند (خانم نفیسی ما همه فرمایشات سرکار را تصدیق می‌کنیم) و عملا مقادیر بیشتری از محصولات کشور در بازارهای جهانی که درسال جاری بر اثر ساختمان سد سفید رود و حصول شرایط مناسب دیگر محصول برنج بمیزان قابل توجهی افزایش یافته است دولت با پیش بینی این وضع ازمدتی قبل درصدد تهیه بازار برای برنج کشور بوده و خوشبختانه قراردادهای لازم در اینمورد امضاء باطمینان خاطر چنانکه معروض افتاد اضافه محصول برنج کشور صارد خواهد شد.
مطالعات مختصصین اقتصادی لزوم تغییر سیاست دولت ر ادر مورد چای تایید نمود.
دراین مورد لازم است باستحضار نمایندگان محترم برساند که تا سال ۱۳۴۰ واردات چای بکشور بطور طبیعی و آزادانه انجام می‌گرفت و سالیانه حدود ۱۰ تا ۱۳ هزاز تن چای خارجی به کشور وارد می‌گردید. درسال ۱۳۴۰ تصویبنامه ازطرف دولت صادر گردید که برطبق آن ورود چای خارجی فقط از کشورهائی مجاز گردید که تولید کنندگان چای بوده و با ایران موافقتنامه بازرگانی داشته باشند.
از آن بیعد واردات چای منحصرا ازکشورهای هندوستان وسیلان بعمل آمد درنتیجه میزان واردات چای از ۱۰ هزارتن درسال ۱۳۳۹ به ۶ هزارتن درسال ۱۳۴۰ تقلیل یافت.
چون مصرف چای خارجی با توجه بآمارهای موجود و با درنظر گرفتن میران مصرف متوسط افراد بمراتب بیش از این مقدار بود تفاوت ازطریق غیر مجاز بکشور وارد میگردیده است.
مقررات سال ۱۳۴۰ که بظاهر برای افزایش صادرات خشکبار کشور انجام شده بود موجب گردید که دولت سالیانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون ریال عوید گمرکی وسود بازرگانی خود را از دست بدهد و مردم کشور نیز چای مورد مصرف خود را بیهای گرانتری خریداری نمایند.
با تعیین سهمیه و محدود بودن میزان واردات چای بمقداری مندرج در قراردادهای منعقد با کشورهای هندوسیلان غالبا سفارشات بوسیله اشخاصیکه تبحر کافی در امرچای نداشته و آشنائی با طبع وسلیقه مردم نداشته‌اند انجام و چون قسمت عمده این سفارشات نیز درفاصله زمانی محدود و غالبا خارج از فصل حراج انجام می‌گرفت تجارایرانی در اثر افزایش قیمت چای درمحل عرضه احتیاجات خود را به قیمت گرانتری تهیه و ضمنا مجبور بودند که واردات خود را غالبا از دست دوم ببهای بیشتری خریداری نمایند.
در عمل کشورما برای واردات قانونی چای نیز مجبور بوده است پول بیشتری از آنچه لازم بوده است پرداخت نماید. مهمتر از همه چون قست اعظم خرید چای داخل از طرف سازمان چای صرفا بمنظور فروش مجدد آن بوارد کنندگان چای خارجی و اختلاط با چای خارجی انجام می‌گیرد بر اثر تقلیل واردات چای عملا سازمان چای نمی‌توانست برمیزان خرید برگ سبز چای بیفزاید. در حالیکه برطبق مقررات جدید وبا آزادی ورود چای چون میزان واردات چای خارجی از طریق قانونی بمیزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت عملا سازمان چای قادر خواهد بود برمیزان خرید برگ سبز چای از چایکاران کشور بمقداری قابل ملاحظه اب بیفراید و این امر کمک مؤثری بچایکاران کشور خواهد نمود .(احسنت)
دراین جا لازم است باستحضار برسد که طرح آزادی ورود چای موجب خواهد گردید که احتیاجات مردم کشور بچای خارجی از طریق قانونی تامین و درنتیجه درآمد دولت افزایش یابد. چای بقیمت مناسب بدست مردم برسد. میزان خرید برگ سبزچای از طرف سازمان چای افزایش یابد و ارز کمتری بالمآن ازکشور خارج شود.
برای کمک بساکنین جزایر وکرانه‌های خلیج فارس وبحرعمان بخصوص اهالی نقاطی که دسترستی کمتری بداخله کشور دارند دولت تسهیلات زیادی چون مبادلات مزری بوجود آورد. براثر این مقررات اهالی این مناطق خواهند توانست محصولات خود رابا حداقل تشریفات اداری صادر و درمقابل آن اقدام بورود احتیاجات خود بنمایند و هریک تامیزان معینی در سال و بمقدار مشخصی که متناسب باوضع و موقعیت محل آنان باشد ازتخفیف در سود بازرگانی و حقوق گمرکی استفاده خواهند نمود این اقدام موجب افزایش فعالیت و بهبود زندگی ساگنین جزایر وسواحل جنوبی کشور خواهد گردید و عملا در تقلیل میزان قاچاق بنحوشایسته‌ای موثر خواهد بود. با اینکه اجزای این طرح موجب تقلیل درامد گمرکی کشور می‌گردد ولی بدون تردید بمراتب بیش از آن در رفاه و آسایش مردم محروم این نقاط مؤثر خواهد بود .(صحیح است) برای برداشت درآمد بیشتری ازمنافع نفتی مان که در امتیاز کنسرسیوم نفت است با آرامیم و منطق ولی با ثبات تام در چهارچوب سازمان کشورهائیکه با ما منافع مشترک دراین زمینه دارند وارد مذاکره شده‌ایم و امیدواریم منطق قوی نسبت بحقوقمان پیروز بشود .(انشاء الله)
لازم نمیدانم دراینجا یادآوری کنم که ما دراین گفتگوها هرگز دچارهیجانهای غیر لازم نشده ونخواهیم شد ولی هرگز ازثبات خودمان دراین زمینه منصرف نخواهیم گردید .(احسنت)
امضاء قرارداد تجارتی با بازار مشترک یکی از موفقیتهای است که درچند روزه اخیر نصیب کشور ما شده است اولین کشور آسیائی غیراز این شش کشوری که قرارداد دارند. در خصوص برنامه سوم واقداماتیکه تاکنون درقالب این برنامه انجام گرفته لازم است شمه‌ای باستحضار نمایندگان محترم برسانم.
برنامه سوم برپایه تجربیاتی ضمن اجرای برنامه هفت ساله دوم بدست آمد تهیه و تنظیم گردید و هدف اصلی آن افزایش درآمد ملی وتوزیع عادلانه تر درآمد و تامین حداکثر استفاده ازمنافع نیروی انسانی کشور هم ازنظر کمی وهم از نظر کیفی می‌باشد.
برای انجام هدف مهم که افزایش درآمد ملی است مبالغ قابل توجهی سرمایه گذاری درنظر گرفته شده که یا دولت مستقیما انجام خواهد داد ویا آنکه بصورت تسهیلاتی فنی ومالی دراختیار سرمایه گذاران خصوصی قرار خواهد گرفت بمنظور تامین حداکثر هماهنگی بین سرمایه گذاریهای سازمانهای مختلف دولتی جهت نیل بیک هدف مشترک سعی شده است حتی الامکان تمام سرمایه گذاریهای دولتی در چهارچوب برنامه سوم و از طریق سازمان برنامه انجام گردد برای تامین هزینه‌های عمرانی کشور هر سال سهم معینی ازدرآمد نفت بحساب سازمان برنامه گذارده می‌شود که بمصرف برنامه‌های توسعه اقتصادی برسد. البته چنانچه آقایان میدانند همه ساله سهم بودجه از درامد نفت کمتر شده و سهم سازمان بمیزان پنج درصد اضافه می‌شود. درمورد توزیع عادلانه تر درآمد لازم است باستحضار نمایندگان محترم برساند که بنظر دولت توزیع عادلانه تر عدالت اجتماعی نیست و منظور از آن ازدیاد قدرت تولیدی ونیروی کارطبقه زحمتکش کشور نیز می‌باشد یک جمعیت ۲۱ میلیونی که ۶۷ درصد آنرا دهقانان و روستانشینان کم بضاعت تشکیل می‌دهد و طبقه متوسط آن قشر کوچکی از جمعیت شهرنشین است نمی‌تواند بازار کافی و قابل اعتمادی برای بسیاری از صنایع مصرفی بوجود آورد تا مجموعه این قبیل صنایع نیز بنوبه خود بازاری برای صنایع سنگین و تولید کننده ماشین آلات و ابزار ایجاد نماید. از این گذشته جمعیت فعال کشور که بر اثر کمی تغذیه و امراض گوناگون قدرت و توانائی خود را از دست داده باشد قادر نیست نیروی انسانی پرکار و علاقمندی را که لازمه رشد سریع اقتصادی است بوجود اورد بنابراین بمنظور ایجاد زمینه صنعتی شدن کشور و همچنین افزایش قدرت و کفایت نیروی انسانی لازمه بود اقدامات اساسی در زمینه توزیع عادلانه تر درآمد بعمل آید مهمترین اقداماتیکه در برنامه سوم انجام گرفت همانطور که اطلاع داردید اجرای برنامه اصلاحات ارضی و تشویق صاحبان صنایع بانعقاد قراردادهای دستجمعی بمنظور افزایش سهم کارگران درمنافع کارگاهها و ازدیاد بازده نیروی کار آنان بود.
دراین مورد هدف برنامه سوم کاملا روشن است که با توسعه سرمایه گذاری دولتی و خصوصی ازیکطرف فعالیتهای تازه‌ای ایجاد و از طرف دیگراستفاده بیشتری از شاغلین فعلی بعمل خواهد آمد. بدون شک سرمایه گذاران دولت و مردم شرط لازم برای تامین رشد سریع اقتصادی کشور می‌باشد ولی حصول ان بتنهائی کافی نبوده و وجود سایر شرایط لازمه توفیق دراین امر است.
این شرایط در درجه اول مربوط است به نوع سرمایه کذاری و چگونگی طرحهائیکه برای سرمایه گذاری انتخاب می‌شوند و در درجه دوم بستگی دارد بچگونگی اجرای این طرحها بالاخره خط مشی وسیاستی که بمنظور تضمین اجرای این برنامه‌ها اتخاد می‌گردد.
ازنظر نوع سرمایه گذاری بدون تردید اجرای برنامه اصلاحات ارضی وتوسعه اعتبارات کشاورزی و توزیع وسائل کشف وفراهم نمودن سایر تسهیلات برای کشاورزان و تشکیل شرکتهای تعاونی حائز اهمیت بسیار می‌باشد. بمنظور تامین موفقیت کامل برنامه اصلاحات ارضی دولت درنظر دارد اولا بسرعت بر تعداد شرکتهای تعاونی بیفزاید و ثانیا اعتبارات کشاورزی را بنحو وسیعی در سراسر کشور در اختیار شرکتهای تعاونی و زارعین قرار دهد بصورتیکه نه تنها جای سرمایه گذاری مالکین سابق پرشود بلکه همچنان با افزایش بیشتر سرمایه گذاری و تولید وسائل بالا رفتن سطح زندگی دهقانان فراهم گردد. دولت اطمینان کامل دارد که افزایش درآمد روستائیان بالمآن برونق مؤثری خواهد نمود. ذیلا مختصری از آنچه در سال اول برنامه سوم درزمینه کشاورزی انجام یافته باستحضار می‌رسد:
۱) بمنظور ازدیاد حجم اعتبارات کشاورزی و تشویق دهقانان و خرده مالکین بفعالیتهی مفید درسال گذشته ۳۲۰ میلیون ریال دراختیار بانک کشاروزی و عمران روستائی گذاشته شده و امسال نیز ۵۵۰ میلیون ریال دیگر باین منظور اختصاص یافته است.
۲) برای پرداخت وام بکشاورزان فارس، کرمان، بلوچستان که درسالهای اخیر بعلت خشکسالی و کم آبی دچار خسارات فراوانی شده‌اند مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال درنظر گرفته شده است که بوسیله بانک اعتبارات کشاورزی باشرایط بسیار سهلی راختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.
۳) برای تربیت کادر بانک اعتبارات کشاورزی و تربیت عاملین شرکتهای تعاونی روستائی و بمنظور ارشاد دهقانان به تشکیل شرکتهای تعاونی و سرپرستی درتوزیع اعتبارات مورد نیاز روستاها در چند ماه گذشته حدود ۵۳ میلیون ریال در اختیار بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستائی گذاشته شده و در سال جاری نیز برای این برنامه ۸۰ میلیون ریال دیگراز طرف سازمان برنامه پرداخت خواهد گردید.
۴) برای تسهیلات درامر خرید و توزیع کودهای شیمیائی بقیمتهای کمتری جمعا مبلغ یکصد میلیون ریال دراختیاز بنگاه شیمیائی قرارگرفته ودرسالهای آینده مجددا اعتبارات کافی جهت ادامه این فعالیت اختصاص خواهد یافت.
۵- مبلغ پنجاه میلیون ریال بصورت وام از طریق شرکتهای تعاونی بدهقانان املاک پهلوی که درچندسال اخیر صاحب زمین شده‌اند پرداخت گردیده است.
۶- سد عظیم محمد رضا شاه دراسفند ماه سال گذشته پایان یافت و بهره برداری از آب و برق آن شروع گردید. آب حاصل از این سد امکان می‌دهد که اراضی وسیع و حاصلخیز خوزستان مورد بهره برداری قرارگیرد و خصوصا صنعت نیشکر احیا گردد. نیروی برق حاصله متجاوز ازنیم میلیون کیلووات است که در حال حاضر فقط از ۱۳۰ هزار کیلووات آن استفاده می‌شود وبرای نخستین باربرق ارزان و مطمئن دراختیار کشاورزان و صاحبان صنایع ومردم خوزستان قرار می‌گیرد. برای استفاده بیشتری از سد محمد رضا شاه هم اکنون طرح آبیاری آزمایشی در حال اجراء می‌باشد.
در اوائل سال جاری برداشت نیشکر از ۲۲۰۰ هکتار خاتمه یافت و۱۷ هزار تن شکر خالص بدست آمد. در نظر است سطح کشت نیشکر تا سه سال آینده به۵۰۰۰ هکتار افزایش یابد.
۷- با تکمیل شبکه سد سفیدرود و تنظیم آبده وجلوگیری از سوخت کشتزارها محصول برنج۱۴۰ هزار تن افزایش یافت ودر حدود هزارو سیصد میلیون ریال اضافه دآمد نصیب مردم گیلان گردید. آقای رامبد تصدیق می‌فرمایند (رامبد-کاملاصحیح است) البته اگر فروش برود.
۸- یکی از طرحهای مفیدی که اجرای آن اثر قابل ملاحظه‌ای در پیشرفت کشاورزی دارد و مورد استفاده مردم قرار گرفته است پرداخت وام با شرایط بسیار سهل وحذف تشریفات زائد جهت حفر چاههای عمیق ونیمه عمیق می‌باشد. برای اجرای این طرح در سال جاری ۳۰۰ میلیون ریال اختصاص یافته و متقاضیان می‌توانند با مراجعه بشعب بانک کشاورزی و پرداخت ۲۰ درصد هزینه چاه بوسیله پیمانکارانی که برای هر منطقه انتخاب شده‌اند اقدام بحفر چاه کرده و۸۰ درصد بقیه را باقسط هفت ساله با بهره سه درصد بپردازند.
یک موضوع محرمانه بعرض آقایان برسانم به شرطی که محرمانه نگاه دارند (خنده نمایندگان) وآن این است که برای مناطق خیلی خشک هم چاه عمیق خواهند زد (دکتر الموتی – مثل قزوین که البته یادتان نرود)(یکی دیگر از نمایندگان –سهمیه تعیین بفرمائید) دو سه تا بیشتر نیست (یکی از نمایندگان – جیرفت وکرمان را فراموش نفرمائید.) میزان استقبال مردم از این طرح بقدری است که دولت در نظر دارد اعتبار آن را به لااقل دو برابر میزان فعلی افزایش دهد.
۹-برای اجرای برنامه دفع آفات ۱۷ میلیون تومان اعتبار اختصاص یافته و کلیه مواد ولوازم مورد نیاز از قبیل سموم وهواپیمای سمپاش و وسائل حمل ونقل خریداری شده است. و لابداثرتش را در رفع آفت پنبه شمال و آفت برنج شمال و پسته قزوین و کرمان آقایان ملاحظه فرموده‌اند (صحیح است).
۱۰-برای ازدیاد واصلاح محصول پنبه و غلات برنامه‌های مشخص دردست اجراء است که در نتیجه آن سالانه بمیزان ۲۰ هزارتن بر تولید پنبه افزوده می‌گردد و ضمنا کوشش خواهد شد که در اواخر دوره برنامه پنج ساله سوم کشور ورود گندم خارجی بکلی بی نیاز گردد.
۱۱- همچنین بمنظور جلوگیری از بیماریهای دامی و اصلاح نژاد و ازدیاد تولید دام برنامه‌های مفصلی دردست اجراء است که بیان آن را حوصله این مختصر خارج است.
طرحهای دیگری که در برنامه سوم دولت برای آنها اهمیت زیاد قائل است عبارتند از طرحهای فرهنگی، بهداشتی، صنایع و معادن و برق و سوخت. هدف طرحهای فرهنگی افزایش سریع تعداد با سوادان و بالا رفتن سطح تخصص و کاردانی افراد کشور می‌باشد و برنامه سپاه دانش و توسعه تعلیمات حرفه‌ای از جمله قدمهای اساسی است که در زمینه برداشته شده است.
دررشته صنعت و معدن هدف آن استکه حتی الامکان ابتکار فعالیتهای جدید در دست مردم باشد و بمنظور تشویق سرمایه گذاری خصوصی مبلغ ۱۲۰۰ میلیون ریال تامین شده که متدرجا از طریق بانک اعتبارات صنعتی با شرایط مناسب در اختیار صاحبان صنایع متوسط و بزرگ گذارده می‌شود و بعلاوه بمنظور مشارکت با سرمایه گذاران خصوصی مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال دیگر اختصاص داده شده است.
تجربه گذشته نشان داده که یکی ازموانع مهم رشد کشاورزی وصنعت کشور فقدان برق ارزان و منظم در سراسر کشور است. برای رفع این اشکال در برنامه سوم توجه خاصی بتامین برق ارزان ومطمئن جهت صنایع فعلی و آینده کشور وهمچنین روستاها گردیده و اولین قدم با تاسیس سازمان برق کشور برداشته شده است. مراکز عمده مصرف عبارتند از تهران – اصفهان- شیراز- کرمان – کرمانشاه – همدان. رشت و پهلوی – تبریز و مشهد و بابل – ساری وشاهی که مطالعات مربوط بتامین برق این نقاط درمرحله نخست انجام خواهد گرفت.
در زمینه راهسازی برنامه سوم علاوه برساختن چند شاهراه مهم بین بازرگانی – تبریز- تهران وتهران شاه پسند مشهد واسفالت چند راه مهم اصفهان یزد وساختن شاهراههای بهبهان، اصفهان توجه زیادی براههای فرعی گردیده و منظور آنستکه مناطق کشاورزی بمراکز بخشها وراههای درجه اول و دوم کشور ارتباط پیدا کنند و محصولات کشاورزی و صنعتی بشکل بهتر و سریعتری بین شهر و روستا مبادله شوند. از نقطه نظر چگونگی اجرای هدف آنستکه دربرنامه سوم تا آنجا که ممکن است از تمرکز کارها درتهران جلوگیری شود و در سطح روستا، شهرستان و استان و واحدهائی بوجود آیند که بتوانند بسیاری از برنامه‌های محلی را بابتکار مردم بومی تهیه و تنظیم و اجراء کنند. با تاسیس دفاتر فنی استان که بمنظور هم آهنگی فعالتیهای وزارتخانه‌های مختلف درسطح استان و حل و فصل امور در محل بوجود آمده زمینه این امر فراهم شده ولی هنوز پاره‌ای اقدامات اساسی مانند تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی و یا اصطلاح جدید شوراهای شهرستان و استان که از نمایندگان مردم محل تشکیل خواهند شد لازم است در آینده نزدیکی انجام یابد. بطوریکه نمایندگان محترم اطلاع دارند هدف اولیه برنامه عمرانی سوم تامین ۶ درصد رشد اقتصادی سالانه بود ولی این میطان رشد هنوز با ایدالهای مترقیانه شاهنشاه ما تطبیق نمی‌کند و شاهنشاه علاقه دارند که کوشش بعمل آید تا رشد اقتصادی کشور از این میزان بیشتر شود.
در اجرای منویات اعلیحضرت همایونی دولت در نظر دارد بودجه عمرانی سازمان برنامه را از مبلغ ۱۴۵ میلیارد ریال افزایش دهد. بدین منظور اعتبارات برنامه سوم بر اساس منویات مبارک ملوکانه مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت و مراتب متعاقبا باستحضار مجلس خواهد رسید با آنکه دربرنامه سوم توجه زیادی به ساختمان سدهای کوچک شده است و اقدامات اساسی در این مورد انجام خواهد شد برای اینکه مقدمات کار ساختمان سدهای بزرگ در برنامه‌های آینده فراهم و فرصت از دست نرد در طول برنامه سوم مطالعات کافی برای ساختمان سدهای دوردزند در فارس، زرین رود در آذربایجان و کسیک داشت در اصفهان و حلیل رود در کرمان انجام خواهد گردید. مطالعات سد سنگرسوار گرگان تمام شده و بزودی مناقصه آن انجام می‌گیرد هنچنین تونلهای سد سفید رود درحال حفراست و هفتاد هزار هکتار اراضی فومنات گیلان را زیر کشت خواهد برد. علاوه براین در اثر مذاکراتی که با دولت اتحاد جماهیر شوروی بعمل آمد موافقت گردیده که اقدامات مشترک جهت بررسی امکانات سدسازی روی رودخانه‌های اترک و ارس معلوم گردد ضمنا یادآور می‌شود که ساختمان سد لتیان جهت استفاده از آب وبرق آن برای تهران و شمیرانات در دست اجرا است که طی برنامه سوم کارساختمان و بهره برداری از آن خاتمه می‌یابد در مورد پرداخت قیمت زمینهایی که زیر سد لتیان خواهد رفت مجلسین تصمیم خواهند گرفت (یکی از نمایندگان مجالی بدهید) علاوه براین برای حرکت فوری چرخهای اقتصادی امسال دست بکار عملیات عمرانی فوری شدیم که اهم ان ساختمان خانه‌های سازمانی به تعداد ده هزار خانه در سراسر کشور و تامین اعتبار برای بناهای نیم تمام دولتی و ساختن آنها در سراسر کشوراست همچنین تصمیم فوری به راه انداختن هفت کارخانه قند و تکمیل خارکانجات قند درسراسرکشور که شاهنشاه معظم توجه خاص برای بهبود حال کشاورزان آن دارند یکی از این برنامه‌های فوری است. برنامه‌های حفر چاهای عمیق که دربالا به آن اشاره شد نیز از این نقطه نظر قابل ملاحظه است از طرف شرکت ملی نفت دو قرارداد بزرگ برای ساختن تصفیه خانه بزرگ تهران و لوله کشی‌های گاز و نفت نیز منعقد شده که اثرات آن تا چند ماه دیگر بصورت غیر قابل تصوری مشهود خواهد شد.
وضع پولی کشور
دراین جا لازم است شمه‌ای درباره‌ای وضع پولی کشور باستحضار نمایندگان محترم برسد:
در مبارزه با تورم و ترقی درئمی قیمتها دولت در یکساله گذشته توفیق کامل حاصل کرده وضمن حفظ و ارزش پول قدرت خرید آن توانسته است با این مشکل اقتصادی بنحوه شایسته‌ای مبارزه نماید شاخص هزینه زندگی در مرداد ماه ۱۳۴۲ با مقایسه با ماه مشابه سال قبل فقط شش دهم درصد افزایش یافته و با توجه به این امر که شاخص بهای عمده فروشی در ۱ مرداد ماه جاری هفت دهم درصد کمتراز سال قبل بوده است می‌توان نتیجه گرفت که یکساله گذشته سطح هزینه زندگی بطور متوسط در ایران بطور ثابت باقی مانده و پول کشور در این مدت ارزش و قدرت خرید خود را به خوبی و بطور استثنایی حفظ نموده است این درجه از ثبات قیمتها در جهان امروز حتی در کشورهای پیشرفته کم نظیراست. موجودی ارضی کشور که در چند سال گذشته تقلیل یافته بود براثر اقدامات مؤثر دولت وضع رضابتبخشی بخود گرفته است.
درشش ماه اول سال جاری دولت فقط ۶/۶ میلیون دلار از وام خارجی استفاده نموده و تنها در این مدت مبلغ ۵ر۱۸ میلیون دلار از اصل و بهره وامهای گذشته را پرداخته است .(احسنت) بعلاوه درچهارماه اول سال جاری معادل ۶ر۲۳ میلیون دلار از تعهدات وبدهی خالص بازرگان ومو سسات خصوصی بخارج از کشور پرداخت گردیده است بدین ترتیب در نیمه اول امسال نه تنها مبلغ ۵ر ۳۵میلیون دلار از بدهی خالص دولت و بازرگانان بخارج کاسته شده است معهذا دراین مدت معادل ۹ر۹ میلیون دلار نیز بموجودی ارزی کشورافزوده گردیده است (احسنت).
ضمنا خاطر نشان می‌سازد که میزان بدهی دولت بیانک مرکزی در پایان مرداد ماه ۱۳۴۱ معادل چهار هزار و ششصد و شصت میلیون ریال بوده و درپایان مرداد سال جاری برقم دو هزار و دویست وشصت و هفت و میلیون ریال کاهش یافته (احسنت) و یا بعبارت دیگر میزان بدهی دولت بیانک مرکزی یکساله اخیر بکمتر ازنصف تقلیل پیدا کرده است (احسنت).
این بهبود قابل توجه در وضع پولی و ارزی کشور بمیزان قابل ملاحظه‌ای در بالابردن ارزش بین المللی ریال و جلب اعتماد سایر کشورها بثبات وضع اقتصادی ایران تاثیر داشته است .(صحیح است)
نمونه بازر تحکیم موقعیت ایران پیشنهادهای روز افزون سرمایه گذاری واعطای اعتبارات طویل المدت خارجی است و این امر خود نتیجه ثبات سیاسی و اقتصادی بی نظیری است که در کشور ما بوجود آمده است (صحیح است).
دولت درعین حفظ ثبات قیمتها ئ تحکیم وضع ارزی کشورکوشش مجدانه درتسریع گردش چرخهای اقتصادی بعمل آورده و سعی نموده است رونق بازار از سرگرفته شود. برای نیل بدین منظور ضمن تشویق و تقویت فعالیتهای خصوصی اقداماتی بعمل آورد تا بر امکانات بانکها دراعطای اعتبارات افزوده شود. در نتیجه میزان اعتبارات اعطائی بانکها بمردم و مؤسسات خصوصی درپایان مرداد ماه سال جاری ۱۰ میلیارد ریال یعنی قریب ۲۰ درصد بیش از زمان مشابه درسال قبل بوده است (مهندس والا – بشرطی ک بهره کم شود) مطالعاتی شده است جمع حجم پول در گردش درمرداد امسال معادل چهل و سه هزار و پنجاه و پنج میلیون ریال یعنی ۷ درصد بیش ازسال قبل بوده است.
درنتیجه موفقیت دولت درحفظ ارزش پول و جلوگیری از تورم وبر اثر افزایش مداوم ذخیره ارزی کشور و افزایش حجم اعتبارات متناسب با فعالیتهای اقتصادی کشور بجرات می‌توان گفت درحال حاضر اقتصاد کشور ما دارائی مبانی سالم بوده و بخوبی آماده قبول و اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی بصورت ثمربخش و مؤثری می‌باشد.
وضع بودجه
دراواخر تیر ۱۳۴۱ که اینجانب حسب الامر مسئولین امور را عهده دار شدم با آنکه چهارماه ازسال گذشته بود بودجه ۱۳۴۱ تصویب نشده بود و هزینه‌های کشور براساس ۱ پرداخت می‌شد. ولی پس از تصدی اینجانب وزارت دارائی موفق شد ظرف تفریبا یکماه بودجه کل کشور را نتظیم کند و دولت بااتخاذ تصمیمات قاطع بودجه مزبور را که براساس درآمده‌های قابل وصول احتیاجات واقعی دستگاههای دولتی تقدیم شده بود در ۳۰ مرداد ۴۱ با صدور تصویبنامه قانونی تصویب و بموقع اجراء گذارد.
بودجه ۱۳۴۱ با اضافه اعتباراتی که بعدا طبق متمم بودجه قانونی بدستگاههای دولتی داده شد با نهایت دقت اجراء و درآمدهای پیش بینی شده وصول و هزینه‌های مصوب هریک بموقع خود بدون معطلی پرداخت شد (صحیح است) بطوریکه درسال ۱۳۴۱ کوچکترین وقفه‌ای درامور مالی کشور حاصل نگردد.
درمورد بودجه ۱۳۴۲ وزارت دارائی با مطالعه و دقت بیشتری شروع بکار کرد و چون ایجاب می‌کرد که در نحوه تنظیم بودجه براساس تجربیات حاصله و احتیاجات واقعی کشور عمل شود، لذا با بررسی هائیکه بعمل آمد اولا دستورالعمل جدیدی برای تنظیم بودجه در ۵۳ ماده تهیه و برای اجراء بوزارتخانه و مؤسسات دولتی ابلاغ گردید. ثاینا هیئت‌های مرکب از مأمورین و کارشناسان مطلع و ورزیده بوزارتخانه اعزام و بودجه هر یک از دستگاههای دولت را با وضع صحیحی که بیش از گذشته منطبق با واقعیات و احتیاجات بود بطور تفصیلی تنظیم نمودند که پس از سه ماه رسیدگی بجزء جزء ارقام درآمد و هزینه هریک از سازمانهای دولتی مخصوصا بودجه پرسنلی آنان بودجه کل کشور تهیه و برای تصویب به هیئت دولت تقدیم و هیئت دولت نیز پس از رسیدگی‌های کاملی که درجلسات متعدد بعمل آمد بودجه سال جاری را درتاریخ ۳۱ فروردین با صدور تصویبنامه قانونی تصویب نمود.
بطوریکه ملاحظه فرمودنداولا بودجه سال جاری طوری تصویب و بموقع اجراء گذارده شد که ازماده اول سال هزینه‌های کشور بر اساس بودجه مصوب قابل پرداخت بود. ثانیا در تنظیم آن روبه و تدابیری اتخاذ گردید که بودجه تفصیلی وزارتخانه‌ها متعاقب تصویب بودجه کل کشور بدون حصول وقفه و معطلی تصویب و به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی ابلاغ شد واز نتایج بسیار مفیدی که از اتخاذ این تصمیمات عاید شد اینست که در آمدها و هزینه‌ها بترتیب صحیحی طبقه بندی شدند بنحوی که بودجه‌های تفصیلی بسهولت بررسی در انواع درآمد و بخصوص هزینه‌ها را جزء بجزء میسر می‌سازد و بعنوان مثال تفکیک هزینه‌های کارگزینی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی را که با توجه بانواع عناوین استخدامی طبقه بندی شده می‌توان ذکر نمود و بودجه ۱۳۴۲ مخصوصا از این لحاظ در هیچ دوره‌ای سابقه نداشته است.
بودجه سال جاری که با اصلاح بودجه‌های صادره از حیث درآمد بالغ بر ۰۰۰ر۲۵۰ر۱۵۹ر۵۲ میلیارد ریال و از حیث هزینه ۰۶۲ر۶۵۷ر۸۸۵ ر۵۵ میلیارد ریال می‌باشد ششماه است با کمال دقت اجراء و درآمدهای پیش بینی شده وصول هزینه‌های تعهد شده درموقع خود پرداخت گردیده چنانچه آقایان اطلاع دارند در بیست وهشتم هر ماه بودجه‌ها تنظیم و حقوق‌های پرداخت شده است وتا آخر سال هم همینطور است (صحیح است) و تا آخر سال هم بدون تردید اجراء خواهد شد. البته بودجه‌های عمرانی دربودجه سازمان برنامه است و در اینجا نیامده است.
ولی نکته قابل توجه اینست که این دولت توانسته است از محل درآمدهای عمومی کشور درسال ۴۱ مبلغ ۰۰۰ر۰۰۰ر۹۸۴ر۱ ریال بابت تعهدات و وامهای وعده رسیده خارجی و داخلی پرداخت و در بودجه سال جاری نیز در حدود مبلغ ۰۰۰ر۰۰۰ر۵۰۴ر۲ ریال برای این تعهدات تامین نماید. وامهای خارجی، کاملا سر موعد پرداخت شده.
درپایان این مقال لازم میدانم باطلاع نمایندگان محترم برسانم که مسئله توسعه همه جانبه و مداوم اقتصادی برای ما وظیفه ملی است (صحیح است) و در این راه از هیچ گونه کوشش و فداکاری خودداری نخواهیم کرد .(احسنت) توسعه اقتصادی تنها نتیجه داشتن سرمایه کافی و نیروی انسانی مناسب نیست بلکه ازهمه مهمتر اعتقاد وایمان به پیشرفت است که ملتها را بسوی آینده بهتری رهبری می‌کند (احسنت).
راهی که درآن قدم گذاشته‌ایم قابل برگشت نیست. اصلاحات اجتماعی عظیمی که برهبری شاهنشاه ما دراین کشور صورت گرفته است و منابع عظیم طبیعی که خداوند باین ملک ارزانی داشته و مردان زحمتکش و خوش قریحه‌ای که ملت ما را تشکیل داده‌اند بما امکان توسعه هر چه بیشتر و تامین وسائل خوشبختی نسل‌های آینده را می‌دهد .(صحیح است) حال برما است که دراین پیکار علیه عقب ماندگی و فقر و بیعدالتی ازهیچ کوشش فرو گذار نکنیم و از پای ننشینیم تا اینکه این کشور تاریخی را تحت رهبری شاهنشاه معظم بپای ممالک پیشرفته جهان برسانیم (انشاء‌الله).
پس از پایان این گفتگو لازم میدانم بعرض مجلس محترم شورای ملی برسانم که ما درحین انجام این امور یک ثاینه دراجراء برنامه اصلی انقلاب غفلت نکرده‌ایم (احسنت) برنامه اساسی وعمیق اصلاحات ارضی شاهنشاه دنبال شد، بطوریکه مرحله اول آن اکنون بپایان رسیده است.
دراینجا بی مناسب نمیدانم ذکر کنم که دراجراء مرحله اول قانون اصلاحات ارضی ۸۰۴۲ قریه شش دانک و کمتر از شش دانک که قیمت آنها بالغ بر ۸۸۲ / ۴/۷۱۶/۰۱۶ ریال می‌باشد ازمالکین مشمول خریداری و بین ۲۷۱/۰۲۶ خانواده زارع تقسیم گردیده است (احسنت).
بابت قسمت اول املاک خریداری شده ۴۹۰ ر۳۹۰ر۴۹۶ ریال نقدا بمالکین پرداخت شد و بقیه آن درچهارده قسط سالیانه پرداخت خواهد شد.
موضوع دیگری که باید بعرض مجلس برسد هیئت دولت تصمیم گرفت قیمت املاک را بمالکینی که مایل باشند نقدا پرداخت نماید و این تصمیم در ثبات اقتصادی ما و تولید حس اعتماد بین مردم اثر فراوان داشت. البته فعلا اقساط دو سال را می‌پردازیم ولی بزودی برای پرداخت نقدی تمام اقساط تصمیم لازم اتخاذ خواهدشد (انشاء الله).
البته آقایان محترم مستحضرند که بهر صورت ۶% بهره باقساط تعلق می‌گیرد با وصف این مالکینی که مایل به دریافت نقدی قیمت املاک خود باشند با کم کردن بهره از طرف بانکهای دولتی قابل پرداخت خواهدبود.
اصل اساسی پیشرفت این برنامه مهم برنامه اصلاحات ارضی تشکیل شرکت تعاونی تشکیل شده که تعداد اعضاء آن بالغ بر۵۴۶ هزار نفر می‌باشد.
ما از برنامه‌های اساسی کشاورزی نیزغفلت نداشته‌ایم قانون ملی شدن جنگلها انجام شده از مراتع ملی بهره برداری می‌شود بعلاوه قدمی مهمی در راه رفاه ایلات وعشایر برداشته شده و پرداخت حق آب چرو علف چر بمراتع دولتی لغو گردید (احسنت).
درمورد دفع آفات نباتی و دفع ملخ نیز اقدامات دامنه داری صورت گرفته است چون قبلا عرض کردم فعلا بعلت احتراز از طول کلام از ذکر آن خودداری می‌شود.
برنامه مبارزه با جهل و بیسوادی باقدرت و نیروی کافی بمرحله اجراء درآمد و اینک مختصری از آن باستحضار مجلس محترم می‌رسد.
آقایان نمایندگام محترم استحضار دارند که این برنامه ابتکاری شاهنشاه در این اثر خاصی گذاشت (صحیح است) (کف زدن نمایندگان).
لازم میدانم این نکته را بعرض برسانم که تمرکز قوای ما درسال گذشته راجع بتوسعه تعلیمات ابتدائی بود.
دراجرای فرمان شاهنشاه اعتبارات فرهنگ درسال گذشته ازبودجه دولت به ۲۰۹ر۵۶۷ر۶۷۳ر۹ ریال رسیدکه از این مبلغ بیش از ۵۲۳ر۸ میلیون ریال بتعلیمات ابتدائی و متوسطه تخصیص داشت ضمنا این نکته را بعرضشان برسانم که یکی از ممالک کم نظیری هستیم که بودجه فرهنگ، با بودجه ارتش، نزدیک است (صحیح است) وبقیه برای دانشسرایعالی ودانشگاههای تهران و شهرستانها بمصرف رسیده و علاوه برآن از محل عتبارات برنامه سوم عمرانی دراین سال قریب ۲۴۴۰ میلیون ریال به طرحها مختلف فرهنگی از تعلیمات ابتدائی و متوسطه و حرفه‌ای وفنی تا تعلیمات عالی و دانشگاهی اختصاص یافته است.
وزارت فرهنگ درسال گذشته راجع باجرای فرمان شاهنشاه درتشکیل سپاه دانش به چرخ تعلیمات ابتدائی حرکت تازه داد که توجه همه جهانیان را جلب کرد. با این طرح ابتکاری نخستین بار فرهنگ دردهکده‌ها و روستاهای دور افتاده نفوذ کرد. برنامه تعلیم و تربیت نوجوانان ایرانی که بجای خدمت نظام وظیفه بخدمت فرهنگ دعوت شدند بخوبی پیشرفت کرد. دوره اول سپاه دانش شامل ۲۴۶۰ نفر در اردیبهشت ماه امسال بمحل ماموریت خود عازم شدند و دسته دوم که فقط از داوطلبان تشکیل شده بود شامل قریب ۶۰۰ نفر در همین روزها بماموریت خواهند رفت.
کار این جوانان تنها آموختن سواد بکودکان و نوجوانان روستائی نیست بلکه ایشان برعهده دارند که تا حد امکان آداب زندگی جدید واصول بهداشت و کشاورزی و مسائل اجتماعی را نیز بروستائیان بیاموزند تا کنون با راهنمایی و سرپرستی سپاهیان دانش بیش از۷۰۰ بنای دبستان جدید در روستاها ساخته شده است بیش از ۰۰۰ر۱۵۰ دختر وپسر و بزرگسال روستائی در این پنج ماهه اخیر نزد سپاهیان دانش بتحصیل پرداخته‌اند.
برای توسعه و ازدیاد دبستانهای شهری نیز اقدامات وسیعی صورت گرفته است در سال ۱۳۴۱ قریب ۷۷۰۰ آموزگار جدید استخدام و در دبستانهای کشور بخدمت گماشته شده‌اند نزدیک به ۰۰۰ر۱۶۰ نوآموز درسال گذشته برشماره کودکان دبستانی افزوده شده است باین طریق تنها در سال گذشته بیش از سیصد هزار نفر از مردم کشور اضافه بر سال قبل بتحصیل در قسمت ابتدائی پرداخته‌اند و این افزایش قابل ملاحظه است (صحیح است).
درقسمت ساختمان مدارس برای تکمیل ساختمانهای نیمه تمام اقدام شده و بنای ۲۷۱ آموزشگاه باتمام رسیده و مورد استفاده قرار گرفته است علاوه بر آن از محل صدی پنج سهم فرهنگ از درآمد شهرداریها ۴۲ آموزشگاه در سراسر کشور ساخته و آماده شده است و این غیر از ۱۴ ساختمان آموزشگاه است که از طرف اشخاص نیکوکار بوزارت فرهنگ هدیه شده است.
متن کتابهای درس ابتدائی اصلاح شده ودر سال گذشته متجاوز از ۰۰۰ر۵۰۰ر۴ جلد کتاب چهار سال اول ابتدائی با همکاری مادی ومعنوی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی چاپ و برایگان در دسترس نوآموزان سراسر کشور گذاشته شده است.
کتابهای سپاه دانش که مخصوصا برای تدریس در روستا تهیه شده است نیز بتعداد ۰۰۰ر۳۰۰ جلد چاپ شده و جلد دوم آن بهمین تعداد زیرچاپ است که بزودی منتشر می‌شود.
علاوه براین قریب ۰۰۰ر۶۰۰ نسخه کتابهای اول و دوم سالمندان برای مبارزه با بیسوادی تهیه و دردسترس سالمندان نوآموز بطور رایگان قرارگرفته است.
درقسمت دبیرستانها مهمترین اقدامی که صورت گرفت وحدت کتابهای درسی و اقدام و تنزیل قیمت این کتب بود (صحیح است) که با میزان ۶۰ % نسبت بسالهای قبل تخفیف یافت (صحیح است).
اقدام برای بهبود متن کتابهای درسی در برنامه سال جاری وزارت فرهنگ و نتیجه آن در سال تحصیلی آینده حاصل خواهد شد.
درقسمت تعلیمات عال وزارت فرهنگ کوشیده است که با حذف و ادغام بعضی از مؤسسات و ایجاد دانشکده‌ها و مؤسسات جدید از وسائل و امکانات خود حداکثر نتیجه را برای رفع احتیاجات کشور بدست بیاورد.
با تاسیس شورای مرکزی دانشگاهها وتدوین قانون جدید استخدام کادر آموزشی، در سازمان دانشگاهها و آموزشگاههای عالی کشور تجدید نظر اساسی بعمل آمده و امید است نتایج بسیار سودمند از این اقدامات حاصل شود. دستگاههای عالی آموزش صنعتی و کشاورزی در سال گذشته تاسیس یافته و شروع بکار کرده‌اند، از آنجمله مرکز تعلیمات حرفه‌ای و فنی در نارمک مخصوصا خواهش می‌کنم آقایان تشریف ببرند و ببینید که از حیث وسعت و مجهز بودن در خاورمیانه بی نظیر است و سازمان نمونه تعلیمات کشاورزی درکرج و تجدید سازمان دانشکده صنعتی و تاسیس دانشکده علوم در مشهد باید ذکر شود.
تجدید نظر دربرنامه دبیرستانها کاری است که در سال گذشته مورد توجه وزارت فرهنگ بوده است و بزودی برای آنکه تعلیمات متوسطه با احتیاجات کشورمتناسب و هماهنگ شود نتیجه این مطالعات بموقع اجراء گذاشته خواهدشد.
درسال گذشته ۵۰۰ دبیر جدید لیسانسه استخدام و بتدریس در دبیرستانهای کشور مأمور شدند. در سال جاری نیز اکنون قریب ۷۰۰ دبیر جدید برای اعزام بشهرستانها به استخدام وزارت فرهنگ درآمده‌اند و هنوز هم آقایان شکایت دارید حق هم دارید.
برای سهیم شدن کارگران درمنافع کارخانجات اقدامات دامنه دار بعمل آمد. درکارگاههای مشمول قانون با توجه بامکانات اجرائی قراردادهای دسته جمعی بین کارفرما و سندیکاها و یا نمایندگان کارگران منعقد و هم اکنون قانون مزبور در بسیاری از واحدهای صنعتی و تولیدی بمرحله اجراء درآمده است.
درامور بهداشتی تا آنجا که امکانات بودجه اجازه میداده است دولت از وظیفه خود غفلت نکرده است.
البته برنامه دولت این است که پیش گیریها بطور کلی برعهده دولت باشد واموردرمانی بتدریج بمردم واگذار شود. (صحیح است) بنابراین درامور بهداشتی پیش گیری کوچکترین غفلت نشده برنامه ریشه کنی مالاریا، مبارزه با سل و آبله و غیره دنبال شده است. گاهی در روزنامه‌های می‌بینید در ممالک مشابه ما اپیدمی آبله و حصبه مشاهده شده است آنوقت بنده بفکر می‌افتم که مملکت ما واقعا ممکن است که از خیلی از نعمتها برخوردار است (صحیح است).
در مورد امور درمانی نیز از اقدام لازم با توجه بامکانات بودجه فرو گذار نشده است. در مورد دادگستری نیز سعی کردیم تشکیلات دادگستری و قوانین مربوط بدعاوی مردم سریعترانجام یابد و خلاصه چرخ دادگستری حتی الامکان منطبق بر چرخ انقلاب شاه ومردم بحرکت درآید. بنابراین طرحهای لازم ازطرف وزیر دادگستری تهیه و تا آنجا که امکان داشت در هیئت دولت بتصویب رسید و امیدواریم دنباله این کار را نیزمجلس محترم شورای ملی بپایان برساند (انشاء الله) و البته مجلس سنا، همچنین در وظیفه اصلی دورنگاهداشتن دادگستری از سیاست یک آن غفلت نشد (صحیح است) و یقین است که مردم و جامعه قضات دادگستری این مطالب را تایید می‌کند که در دولت من چه در کابینه اول و چه کابینه دوم وزراء دادگستری هرگز درصدد اعمال غرض نبوده‌اند .(صحیح است).
بدیهی است این رویه را دولتی می‌تواند داشته باشد که قصد نداشته باشد دادگستری وسیله اجرای مقاصد سیاسی باشد و من واقعا مفتخر هستم که در دولتهائیکه مسئول بوده‌ام عدالت را با سیاست آلوده نکرده و دادگستری را ملعبه قرار نداده‌ام و مخالفان سیاسی دولت هم در سایه این رویه که از شخص شاهنشاه ما الهام شده احساس امن و امان می‌کنند (صحیح است).
خلاصه آنکه مواد ششگانه انقلابی بمرحله اجراء گذاشته شد وبعلاوه بتصویب ملت رسید و بهر صورت دولت کوچکترین غفلتی در انجام وظائف خویش روانداشت و نمی‌توانست داشته باشد (صحیح است).
البته دراین اثناء عناصری که منافع غیرمشروع آنها بخطر افتاده بود انواع کارشکنی‌ها در کار دولت کردند، من در اینجا خدای متعال را گواه می‌گیرم که هر مخالفت شخصی را تا دیده گرفته‌ام (احسنت) و هیچ مخالف شخصی راحتی تهدید به حبس یا تبعید هم نکرده‌ام (احسنت) ولی وقتی پای مصالح عالیه کشوردر میان بود ووقتی اصل انقلاب مقدس شاه و ملت ممکن بود خدای نکرده خدشه دار شود یا جریان آن متوقف شود دولت از تمام قدرت قانونی خود برای درهم کوبیدن چنین مقاومت هی مضره استفاده کرد (پرویزی – آفرین) که چه در هم کوبیدن شرارتهای چند نفر انگشت شمار بدنام و فاسد در جنوب و چه خورد کردن چند نفر مزدور خائن درجریان ننگین پانزدهم خرداد نمونه‌های بارز این اعمال قدرت قانونی دولت هستند.
بهر صورت امروز کشور ما ازیک ضابطه قوی برخوردار است (صحیح است) که هر خاطی میداند مورد تعقیب قرار می‌گیرد و هر خادم مورد تشویق واقع می‌شود و این امر یکی از لوازم حیات پر افتخار ایندوره سازندگی ایران است.
در سیاست خارجی
سیاست خارجی که مورد عمل دولت بود منطبق برسیاست خردمندانه شاهنشاه ایران در دو جمله خلاصه می‌شود. بابندی به تعهدات بین المللی و قراردادهای موجوده و برقرای حسن رابطه متقابل با همسایگان.
در این زمینه باید بعرض برسانم که دولت کاملا توفیق یافته است، ما تمام تعهدات خود را محترم داشته و داریم. با کلیه دوستان و متحدین خودمان سیاستی روشن و صریح و متین دنبال کرده‌ایم و چنانکه شاهنشاه معظم در روز گشایش مجلسین فرمودند با تمام همسایگان حسن رابطه همجواری داریم. با ترکیه و پاکستان که اعضاء پیمان تدافعی سنتوهستند هم پیمان هستیم و با افغانستان روابط برادرانه داریم با عراق حسن رابطه کامل برقرار است و اخیرا سفراء کبار در پایتخت‌های دو کشور دوست و همجوار مستقرشده‌اند. با کشور بزرگ اتحاد جماهیر شوروی روابط کاملا دوستانه داریم.
چنانکه آقایان محترم مسبوق هستند و در فصل سازمان برنامه باستحضار رساندم قرارداد فنی بهبود شیلات شمال و همچنین قرارداد ساختمانهای معظم سدهای ارس که حدود هشتاد میلیون دلار مخارج مشترک آن بر آورد شده است بین اتحاد جماهیر شوروی و ایران بسته شده است درمقابل مخارجی که اتحاد جماهیر شوروی تعهد می‌کند از کشور ایران جنس دریافت خواهد داشت. و بهرحال امید توسعه بیشتری بازهم در روابط تجارتی و فنی دو کشور موجود است.
با اغلب کشورهای دنیا در چهارچوب احترام متقابل روابط دوستانه داریم. دیدارهای رسمی رؤسای کشورهای بزرگ ازممالک ما نشانه اهمیت فوق العاده شاهنشاه شما و کشور شما در دنیا است (صحیح است) من اینجا باید از مسافرت رئیس کشور هلند وکشور پهناور و با مجد فرانسه که اخیرا واقع شده تام ببرم و از کمکهای معنوی حضرت رئیس جمهور فرانسه سپاسگزاری نمایم. همچنین کمکهای مادی کشور فرانسه بایران خواهد داد قابل ملاحظه است.
آقایان اطلاع دارند که بزودی حضرت رئیس جمهور آلمان و حضرت رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی بکشور ما مسافرت خواهند فرمود ومن اطمینان دارم که این مسافرتها در استحکام مبانی دوستی دو کشور اثرات نیکوئی خواهند داشت (صحیح است).
برنامه آینده دولت اینجاست دریک جمله کوتاه خلاصه می‌شود:
و آن بثمر رساندن انقلاب شاهنشاه و مردم ایران است که با سربلندی انجام یافته است (احسنت).
همه آقایان وخانمهای محترم نیز باین منظورقیام کرده‌اید و اقدام خواهید فرمود (انشاء الله).
رفورم اداری
برای ثمر رساندن این انقلاب بزرگ بایدچرخهای مختلف اداری کشور با انقلاب هماهنگی کند (صحیح است) که متاسفانه اکنون چنین نیست. بنابراین باید بر یک پایه اساسی تشکیلات کشوری پی ریزی شود و چنانکه شاهنشاه درروز گشایش مجلس فرمودند قانون استخدام بتصویب برسد و بموقع اجراء درآید (انشاء الله).
بطوریکه خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است دولت قانون استخدام را تهیه کرد ولی چون تصویب نهائی آن در هیئت دولت مقارن با انجام انتخابات دو مجلس شد بنابراین تصمیم گرفتیم طرح قانونی رابرای بحث عمیق تر به مجلس تقدیم دارد تا در آن گروههای مختلف نمایندگان محترم اظهارنظر ومطالعه دقیقتری بفرمایند و این قانون که بیش از یکسال تحت مطالعه دقیق در شورای اداری کشور و همچنین درهیئت دولت بوده است ازمجلسین بگذرد. امیدوارم بیاری خدا مجلسین توفیق حاصل فرمایند این قانون وضمائم آن را که پایه و اساس هر نوع رفورم اداری است ازتصویب بگذرانند و این اثر بزرگ را در مجلس ۲۱ بیادگار بگذارند. (انشاء‌الله)
مقررات پیچیده اداری نیز بحد اعلاء باید ساده و آسان شود.
دولت قوانین مفید در این زمینه تقدیم مجلسین خواهد کرد.
بودجه امور مالی
برای تنظیم یک بودجه متناسب بنیه مالی کشور ازهم اکنون مطالعات لازم شروع شده است. اینکه بودجه متناسب عرض می‌کنم نه متعادل بآن علت است که تعادل بودجه مخصوصا درکشوری که بطرف توسعه اقتصادی و اجتماعی گام برمیدارد مطلوب نیست (صحیح است) والبته کسر بودجه بتناسب بنیه مالی کشور در بودجه‌های مالی و عمرانی تواما باید ملحوظ شود.
قانون برنامه سوم با نهایت دقت و مراقبت اجراء خواهد شد و تردیدی نیست که اجراء این قانون علاوه بر آنکه مقرر می‌دارد درآمد ملی صدی شش بالابرود رشته‌های صنعت وکشاورزی و عمرانی را بحد اعلای قدرت ممکنه بالا خواهد برد و فعالیتها را در رشته‌های مختلف کارها شروع خواهد کرد و هم اکنون آثار آن ظاهر شده است. که چون در این زمینه قبلا عرایض لازم شد و بعلاوه آقایان محترم بخوبی از این قانون استحضار دارند دیگر در اینجا عرض نمی‌کنم فقط نظر بلند شاهنشاه را که در افتتاح مجلس ابراز فرمودند تکرار می‌کنم آن اینست که با اضافه ۶% در آمد ملی قانع نخواهیم بود و باید اعتبارات سازمان برنامه افزایش یابد و این امر با توجهی که دنیای امروز به ثبات کشور و استحکام وضع اقتصادی ما دارد کاملا میسر خواهد شد.
در امور فرهنگی و بهداشتی برنامه قطعی تعمیم تعلیمات ابتدائی و مبارزه با بیسوادی درسراسر کشور کماکان اجراء‌خواهد شد بعلاوه دانشگاههای کشور تکمیل خواهد شد بطوریکه نیاز باعزام محصل بخارج رو بروز کمتر شود (انشاء الله) بامور بهداشتی و بهداری کشور نیز بتناسب سایر شئون کشور توجه خاص بعمل خواهد آمد. و مخصوصا امور بهداری بتدریج بمردو وا گذار خواهد شد.
اقتصاد کشاورزی
درامر کشاورزی مرحله دوم قانون اصلاحات ارضی بصورتیکه منافع دهقانان و خرده مالکین هر دو محفوظ و محترم بماند باقدرت و قاطعیت اجراء خواهد شد.
همچنین در تشکیل شرکتهای تعاونی روستائی که اساس اصلاحات ارضی را پایه گذاری می‌کند با سرعت هرچه بیشتر اقدامات دامنه داری بعمل خواهد آمد.
در امر صنعتی کردن کشور بخصوص صنایع مربوط بکشاورزی و همچنین صنایع بزرگ ملی از قبیل ذوب آهن و پتروشیمی قدمهای سریع برداشته خواهد شد.
امور اجتماعی
درامور اجتماعی در راه برگذاری کار مردم بمردم و مداخله قاطبه مردم آزاد ایارن در سرنوشت خود با اجراء قوانین انجمنهای ده و شهر و انجمن‌ها ولایتی و ایالتی قدمهای بسیار بلند و سریع برداشته خواهد شد که نظر شاهنشاه عدالت گستر ما تامین گردد .(انشاء الله)
قانون بیمه‌های اجتماعی روز بروز تکمیل خواهدشد و تعمیم خواهدیافت. بطوریکه حتی دامنه آن به بیمه محصولات کشاورزی و عمر کارگران وسایر طبقات کشیده شود (انشاء الله) و امیدواریم خدای متعال این وتوفیق بزرگ ر ارزانی فرماید (انشاء الله).
سیاست ما در دادگستری تحکیم مبانی استقلال قوه فضائیه و تسریع درقطع و فصل دعاوی و درو نگهداشتن سیاست از دادگستری و ادامه مبارزه با فساد است (احسنت).
سیاست خارجی
درسیاست خارجی کشور همان سیاست سابق که ذکر آن درگزارش کارهای دولت گذشت دنبال خواهد شد.
سعی در تشیید مبانی دوستی با کلیه دول در سطح احترام متقابل و سعی در حفظ صلح بین المللی و تحکیم حسن رابطه همجواری با همسایگان و پابندی به تعهدات بین المللی و دوستی و هم پیمانی‌های متقابل اصول کلی این سیاست را تشکیل می‌دهد.
اینک با تشکر از جناب آقای رئیس محترم مجلس که این فرصت را بمن دادند و همچنین با تشکر از حوصله نمایندگان محترم اجازه می‌خواهم که هیئت دولت را بساحت مجلس معرفی بکنم (مبارک است).
جناب آقای آرام وزیر امورخارجه (مبارک است) جناب آقای مهندس سمیعی وزیر پست وتلگراف و تلفن (مبارک است).
جناب آقای دکتر ریاحی وزیر بهداری (مبارک است).
جناب آقای دکتر خوش بین وزیر مشاور (مبارک است).
جناب آقای دکتر خانلری وزیر فرهنگ (مبارک است).
جناب آقای دکتر پیراسته وزیر کشور (خیلی مبارک است).
جناب آقای معینیان وزیر مشاور (مبارک است)
جناب آقای دکتر عالیخانی وزیر اقتصاد (مبارک است)
تیمسار سپهبد ریاحی وزیر کشاورزی (مبارک است)
جناب آقای مهندس شالچیان وزیر راه (مبارک است)
تیمسار سپهبد صنیعی کفیل وزارت جنگ (مبارک است)
تیمسار سرلشگر پاکروان معاون نخست وزیر و رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (مبارک است)
جناب آقای گودرزی معاون نخست وزیر و دبیر کل شورایعالی اداری (مبارک است)
جناب آقای مهندس شیبانی معاون نخست وزیر و رئیس سازمان جلب سیاحان (مبارک است)
جناب آقای دکتر کنی معاون نخست وزیر (مبارک است)
(یکنفر ازنمایندگام – جناب آقای دکتر باهری چطور شد ؟)
جناب آقای دکتر باهری وزیر دادگستری (مبارک است)
وزیر دارایئ بعدا بمجلس معرفی خواهند شد
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس – برنامه دولت طبع و توزیع می‌شود ساعت ۹ صبح روزپنچشنبه در دستور قرار خواهد گرفت با اجازه آقایان جلسه را ختم می‌کنم.
رئیس مجلس شورای ملی – مهندس عبداله ریاضی