مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ فروردین ۱۳۴۵ نشست ۲۵۵

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ فروردین ۱۳۴۵ نشست ۲۵۵

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۳۰ فروردین ۱۳۴۵ نشست ۲۵۵

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۲۵۵

صورت مشروح مذاکرات مجلس عصر سه‌شنبه ۳۰ فروردین ماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:‏

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۲- ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۴ کل کشور.

۳- تقدیم یک فقره لایحه اصلاح بودجه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی.

۴- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه.

مجلس ساعت چهار و پنج دقیقه بعد از ظهر به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه- آقایان:

آموزگار- دکتر اسفندیاری- اولیا- حاذقی- دکتر خطیبی- دکتر رشتی- مهندس زنجانچی- مهندس صدقیانی- دکتر ضیایی- کمالوند- مبارکی- مهندس مجتهدی- محدث‌زاده‏

غائبین بی‌اجازه- آقایان:

دکتر یگانگی- دکتر مصباح‌زاده‏

غائبین مریض- آقایان:

رجایی- روستا- صفی‌پور- دکتر فربود- فولادوند- فیصلی- کلانتر هرمزی- دکتر موثقی- موقر- نصیری- سرلشکر همایونی.

۲- ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۴ کل کشور

رئیس- وارد دستور می‌شویم دنباله بحث در لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۴ مطرح است آقای رامبد تشریف بیاورید.

رامبد- با معذرت از طول کلام و نهایت سپاسگزاری از حوصله مستمعین محترم سعی خواهم کرد بقیه مطالب را در نهایت اختصار به عرض برسانم که بیش از حد خودم از توجه و عنایت مجلسیان سوء‌استفاده نکرده باشم آرزو می‌کنم تمام خواسته‌های ملت ایران به همین سرعت و به همین قاطعیت آن چنان‌که در مورد وزارت اطلاعات به عرض رساندم

تحقق پیدا کند و شاید بیان مطالبی که حالا عرض می‌کنم در همین دو ساعت به من اطلاع داده شد که خوشبختانه آرزوی ایران در توسعه تشکیل رادیو تلویزیون و انتشارات و اطلاعات به پایه‌ای رسیده که تا آخر امسال اکثر شهرستان‌ها یعنی آنهایی که هنوز تشکیلات رادیویی ندارند مانند زاهدان، کرمانشاه، اهواز، اصفهان، تهران، رشت، شیراز، مشهد، تبریز از این اسامی آنچه که خواندم آنهایی که دستگاه فرستنده دارند تقویت می‌شود و آنهایی که ندارند نصب می‌شود و تا دو سال دیگر ایران دارای بزرگ‌ترین و قوی‌ترین دستگاه‌های فرستنده در خاورمیانه خواهد بود (انشاءالله) در اینجا چون من زیاد اصرار کردم برای مطلب رادیو یک توضیحی باید عرض کنم بروند ممالکی که هنوز ملتشان گرسنه بود و احتیاجات آنی و فوقی برای ملت لازم بود اما در راه تبلیغات دروغ قریب ثلث بودجه کشورشان را برای تبلیغات شخصی به کار بردند مثل کشور مصر ولی در آن موقع من وکیل بودم پشت این تریبون نیامدم و تقاضای تقویت رادیو را نکردم چرا؟ برای این که در مملکت ما مطالب با تظاهر نمی‌گذرد مسائل اساسی ابتدا انجام می‌گیرد بعد آنچه که شد احتیاج به تبلیغ دارد (صحیح است) در آن موقع که سایرین فکر خرید فرستنده و رادیو و تبلیغات دروغ بودند ما در ایران در فکر ساختن سد بودیم و رساندن آب به کشاورزان‌مان را ترجیح می‌دادیم (صحیح است) تا این که تبلیغات دروغ به ممالک دنیا بفرسیتم ولی امروز که به موفقیت‌های بزرگی نائل آمده‌ایم باید دنیا از وضع ما مطلع باشد و باید در مقابل تمام تبلیغات دروغ حسودها بتوانیم مبارزه تبلیغاتی بکنیم (صحیح است) به این مناسبت بنده از تمام کسانی که موجب شدند اوامر شاهنشاه را در توسعه کار تبلیغات رادیو و با مژده‌ای که دادند که تلویزیون دولتی هم تأسیس خواهد شد تشکر می‌کنم ولی به نظر خودم هرچه بگویم گفته‌ام انتظار و امید من از وزارت اطلاعات این است که همان طوری که درباره وزارت آموزش و پرورش گفتم در راه اصلاح مبانی اخلاقی نه تنها مبانی مذهبی بلکه مبانی اخلاقی و مذهبی مردم قدم بیشتری بردارند (یک نفر از نمایندگان- برمی‌دارند) می‌کنند هر چه بکنند باز کم کرده‌اند. برای شما آقای شیفته خبر خوبی دارم بدون تملق خدا شاهد است این نسخه‌های علاج درد ما است شاهنشاه به دولت می‌فرمایند «اگر واقعاً قصور در کار شده است و برنامه غلط یا بی‌ثمری را اجرا نموده‌اید با کمال صراحت اعتراف کنید و از مردم کمک فکری بخواهید و برای افکار و نظرات و پیشنهادات مردم احترام قائل شوید تا آنها صمیمانه با قوه مجریه کشور همکاری نمایند و کم کم به کارهای دولت اعتقاد پیدا کنند آن چیزی که امیدوارم بیش از این بهش برسیم یک وحدت نظر در کارهای عمومی و اجتماعی بین دولت و مردم به وجود آید آن موقع است که سرعت پیشرفت کارهای مملکت از این سرعت فعلی به تصاعدی عددی و هندسی بالا خواهد رفت که بیست و چند میلیون با آن دویست و خورده‌ای هزار نفر کارمند دولت همه یک دل و یک قدم پیش بروند» قسمت دوم را می‌ترسم اگر بخوانم شما و آقایان وزرایتان اشکالاتی پیدا کنید برای این که می‌دانم از شما توقعاتی دارند ولی شما امر شاهنشاه را قبول کنید نه خواسته وزیر را حتی گفته بودند «دستگاه تبلیغات و رادیو هم همین رویه را باید پیش بگیرند و این رل مبتذل طرفداری از دولت و تعصب از رویه دولت را تغییر بدهند» شما اگر یک روزی پشت رادیو گفتند فلان مسئول این کار خلاف کرده و فلان متقاضی حق داشت، فردا اگر هرچه به نفع دولت خود بگویید مردم قبول می‌کنند آن رل مبتذل طرفداری از دولت‌تان را باید موقوف کنید دولت تا موقعی که مجری نیات شاهنشاه است مورد تأیید بیست و چند میلیون ملت ایران است شما احتیاج به این تبلیغات زاید ندارید پس متوجه باشید آن دستگاه‌های فرستنده قوی شما که انشاءالله تا دو سال دیگر در تمام دنیا به گوش خواهد رسید اگر از این فرمایش شاهنشاه تبعیت کردید برای ملت ایران رشد قائل می‌شوند و آزادی واقعی که بنده بیش از ده ساعت وقت همکاران را می‌گیرم در دنیا منعکس می‌شود بنده وعده دادم خلاصه بکنم و زود خاتمه بدهم به عرایضم- هر موقع راجع به وزارت راه صحبتی شد من دیدم مجلسیان محترم با یک حسن نظری نسبت به وزیر راه جنابعالی ابراز احساسات کردند ولی مانع از این نمی‌شود جناب آقای نخست‌وزیر که من خدمت‌تان یادآوری نکنم که متجاوز از دو سال است به دولتی که شما هستید یادآوری می‌کنم ما محتاج به قوانینی

هستیم که در ساختمان جادهها وظایف و مسئولیت و میزان تعهد اعم از تهیه‌کننده و طراح و سازنده و تحویل‌گیرنده تعیین بشود شما وقتی با این همه زحمت و این همه گرفتاریها چه از نظر مالی و چه از نظر تکنیکی چه از لحاظ وسعت مملکت برای ساختن جادهها دارید و با این خون دل جادهها را می‌سازند برای قصور یک مقاطعهکار یا یک کارمند کوچک تمام زحمات خودتان را در معرض سوء نظر قرار می‌دهید آن مقاطعه‌کار باعث می‌شود که تمام مقاطعهکاران مجرب هم بدنام بشوند برای اینکه مردم به این تابلوها که اخیراً نصب شده توجه ندارند به خود جاده نگاه می‌کنند پس موضوع نظارت در حسن انجام کار مقاطعهکارها، تعیین میزان مسئولیت، تهیه کننده طرح، اجرا کننده طرح، تحویل‌گیرنده طرح مدت تعهد اینها باید معلوم شود اگر این مطلب در وزارت راه انجام بشود بنده عرض دیگری برای وزارت راه ندارم یک مطلب دیگری که شاید وزیر شما در هیأت دولت بازگو کردند روزی که جاده کوچکی را در طالش افتتاح می‌کردند به ایشان گفتم من ترجیح می‌دهم این جاده افتتاح نشود تا موقعی که در جلو این جاده یک تابلو نصب بکنید حداکثر مجاز عبور کامیونها با چه وزن در این جاده اجازه داده شده آنچه که گویا آقایان مهندسین و مطلعین به آن می‌گویند فشار محور و بعد دنباله این کار به وزارت راه نامه نوشتم متأسفم عرض کنم چه به من جواب دادند به من جواب دادند که آن جاده هنوز ازطرف وزارت آبادانی و مسکن به ما تحویل داده نشده وزارت آبادانی و مسکن و وزارت راه که دو دولت نیستند یک دولت هستند با آن علاقهای که باید در پیشرفت کارها داشته باشند از یک وزیر با حسن نیت و شب و روزکار کنی مثل شالچیان من انتظار داشتم ترتیبی در وزارتخانه داده باشد که این نامه به وزیر اصلاً نرسد مسئول حفاظت جادهها گوشی تلفن را بردارد و با مسئول جادهها تماس بگیرد و فردا در یک سطر بنده در روزنامه یا در محل بشنوم که میزان وزن کامیونهائی که از این جاده عبور می‌کنند اینقدر است و خوشحال بشوم که این جادهای که با تشکر از دولت مردم استقبال کردند و ساخته شد پس فردا با خرابکاری که توسط حمل و نقل کنندگان سوء استفادهچی پیش می‌آید روبرو نشود همچنان که عرض کردم بنده با نهایت سرعت در باره هر وزارتخانه یکی دو جمله می‌گویم و رد می‌شوم وزارت کار توجه می‌کند با این پیشرفت‌هایی که چندین ساعت صحبتش را می‌کنیم هر جوان ایرانی و هر فردی که آماده کار باشد در یک چنین مملکتی که آماده ترقی است باید حق داشته باشد که برای او کاری پیدا بشود و این بیکارهائی که به وکلا و نمایندگان محلشان مرجعه می‌کنند صحیح نیست در چنین کشوری که کارها با سرعت جلو می‌رود به کسی جواب داده شود که کار نیست من مسبوقم با مژده نصب ذوب آهن شما هزاران نفر را در آنجا مشغول خواهید کرد با پیشرفت صنایع اقداماتی خواهد شد ولی تصور نمی‌فرمایید که اگر یک همکاری بیشتری بین وزارت کار و وزارت صنایع همان اقتصاد و وزارت آموزش و پرورش چه از نظر نحوه کار و به کار گماشتن تحصیل‌کرده‌ها و چه از لحاظ میزان احتیاجات مملکت که کارگرها سرکار بروند همکاری بشود نتایج بیشتری بگیرید؟ این را استدعا می‌کنم توجه بیشتری بفرمایید بالاخره در باره امر بیمههای اجتماعی یک روز در این جا شاید سوء تفاهم پیش آمد من تذکر دادم که در بیمههای اجتماعی باید سعی کرد دینار به دینار مال کارگران به جا خرج بشود آن چنان بشود که نه تنها کارگران و کارمندان بلکه همه ملت ایران از این طریق استقبال بکنند و نتیجه درخشانش را احساس بکنند شاید من طبق معمول مطلب را بد عنوان کردم وزیر محترم در جواب من در محاسن بیمههای اجتماعی و روی این تز صحبت کردند این را هم من میدانم هم شما میدانید هم ملت ایران همه آرزومند توسعه برنامههای اصلاحی هستیم ولی باز یادآوری می‌کنم طوری بشود که برنامههای بیمههای اجتماعی شما با توجه به اصل روانشناسی حتی آنقدر صرفهجوئی در خرجهای زائد و پرسنلی بکنند که جلب اعتماد کسانی که سهمی در آنجا دارند بشود عرایض بنده در مورد وزارتخانهها خاتمه داده می‌شود برای این که برای سایر ناطقین محترم برای عنوان مطالب تازهای وقت باقی بماند ولی بنده نمی‌توانم قبل از گفتن دو سه مطلب کوچک در باره شهرمان این تریبون را ترک بکنم شاید پیشرفت‌های شهر تهران و بزرگ شدن آن ایجاب می‌کند که شهرداری به صورت شیر بییال و دمی در آید آب یک سازمان، برق یک سازمان، اسفالت یک سازمان و هر کدام

را که فکر بکنید تلفن یک سازمان، کندن خیابان‌ها یک سازمان و گداها یک سازمان من نمی‌دانم وظیفه خود شهرداری چیست ولی در هر حال شاید با توجه به مصالحی این کار شده اما حالا که این طور شده از شما استدعا دارم که در مورد وعده‌های مستمری که داده شده بالاخره این انجمن شهر را تشکیل بدهید آقای نخست‌وزیر یک مملکت همه امیدوار، همه آماده خدمت چرا کار خودشان را برخلاف برنامه‌هایی که عنوان فرمودید به خودشان واگذار نمی‌کنید انجمن شهر تهران را اگر تشکیل نمی‌دهید عرض کردم سایر شهرستان‌ها را بفرمایید انجام شود شاید جناب آقای نخست‌وزیر بر اثر نحوه تشریفات عبور که لازم است در سر چهارراه‌ها اتومبیل‌شان توقف نمی‌کند یا می‌کند در هر حال گدا یا کسانی که خودشان را به صورت گدا درآوردند نمی‌بینید ولی این آبروی مملکت ما است آقای نخست‌وزیر با داشتن سد دز و سد لتیان و جاده‌های چند هزار کیلومتری آسفالت و این آسمان خراش‌ها که ما ساخته‌ایم دست بریده سر چهارراه‌ها وارد اتومبیل می‌شود چشمی که تعمداً صحنه‌سازی شده و از حدقه بیرون آمده می‌آورد جلو چشم راننده و اینها درست در سر هر چهار راهی که چراغ قرمز دارد دیده می‌شود مثل این که اجازه داده شده است دو نفر از دو طرف می‌آیند و دو تا لنگ هم دستشان است و این صحنه را برای پایتخت عزیز ما فراهم می‌کنند بنده عرض کردم سعی می‌کنم عرایضم را کوتاه کنم ولی در این مطلب به صورت ناشناس هم که باشد شما یک مرتبه بروید و ببینید قابل تحمل هست یا نه؟ من پیشرفت‌هایی را که امروز بهش می‌گویند راهنمایی و رانندگی یا ترافیک خیلی تجلیل می‌کنم پول‌هایی که گرفته می‌شود به جای خود بالاخره یک مشهوداتی هست شاید تا ده سال قبل این چراغ‌ها و این خط‌کشی‌ها را نداشتیم ولی هیچ کدام اینها آن وضع تاکسیرانی را در این ممکلت درست نکرده اصلاً شاید در هیچ شهر دنیا چنین چیزی سابقه نداشته باشد که در هر نقطه خیابان در وسط خیابان به محض دیدن عابری که اصلاً منتظر تاکسی نیست فوراً ترمز می‌کند به رانندگان این شهر اعم از دولتی و شخصی باید تبریک گفت که آنها فوق‌العاده کار آکروبات می‌کنند برای این که این رانندگی که در شهر تهران هست رانندگی نیست که بی‌مقدمه تاکسی جلوی شما توقف بکند من استدعا می‌کنم وضع تاکسی‌رانی را سر و صورتی بدهید شنیدم تاکسی‌متر آمده من خیلی خوشوقت هستم و بیش از این وقت مجلس را نباید بگیرم و صحبت کنم ولی موارد کوچک جناب آقای نخست‌وزیر مثل یک موی مژه است که توی چشم شما برود وقتی تمام بدن شما سالم است ولی وقتی موی مژه توی چشمان شما می‌رود ناراحت می‌شوید و این امر تاکسی‌رانی به آن کار توریستی شما هم صدمه می‌زند (دکتر رهنوردی- کدام کار توریستی) خوب با دیدن این خیابان‌ها که با این وضع اساسی ساخته می‌شود خیلی حظ می‌کنم ولی قبول بفرمایید که یک وحشت و لرزی هر کس که در این کار وارد است دارد همین ضرر است که یک سازمان دیگر شما کلنگ به دست مشغول کندن است یک هماهنگی بین دستگاه‌هایتان به وجود بیاورید (دکتر نهاوندی- پیش‌بینی شده است) احتمال دارد در این جاده جای لوله‌کشی گذاشته باشید پیش‌بینی کرده باشید ولی همان موقع که این کار را کرده بودند در خیابان‌های دیگر اگر هماهنگی بین دستگاه‌ها بود در همان موقع قبل از این که یک خیابان را در ماه فروردین آسفالت کنند و در ماه اردیبهشت بکنند لااقل ۱۵ روز این تأخیر می‌کرد و ۱۵ روز آن یکی جلو می‌آمد این کندن‌ها سر و صورتی می‌گرفت و درست می‌شد واقعاً جای تأسف است خود موضوع این قدر مهم نیست ولی نشانه عدم هماهنگی بین دستگاه‌هاست بنده عرایض مفصلی کردم، پیرامون وزارت‌خانه‌های مختلف صحبت کردم و اجازه می‌خواهم برای نتیجه گیری چند کلمه عرض کنم به مناسبت نواقصی که در طرح این لایحه شما بود من استدعا می‌کنم شما خودتان را مظهر احترام گذاشتن به قانون بدانید قوانین را به مناسبت پست فعلی خودتان دور نریزید مطالب کوچک ناشی از مسائل خیلی بزرگ است من یک بار گویا اشاره کردم در جلوی مجلس تابلویی هست که نوشته است توقف ممنوع اتومبیل وزرا شما به صرف این که مال وزیر است شوفر می‌آید زیر این تابلو توقف می‌کند در کدام مملکت در مملکتی که رهبر همه ما این طور می‌فرمایند شما ورق بزنید تاریخ امپراتورها سلاطین رؤسای جمهور، ناجی‌های ملت‌ها کدام یک چنین جمله‌ای دارند (اگر قانون به شدت اجرا شود و حتی جلوی اتومبیل مرا هم اگر مرتکب

خلافی شد بگیرند هیچ وقت دچار این مشکلات نمی‌شویم) پادشاهی که اگر از روی سینه تمام ملتش رد شود افراد ملت خوشحال می‌شوند آن وقت می‌گوید جلوی اتومبیل مرا هم جلوی شوفر مرا هم اگر خبط کرد بگیرید کار درست می‌شود باید حضرتعالی به وزرا و معاونین و سایرین بفرمایید که به قانون و مقررات بیشتر توجه کنند و این لایحه متمم بودجه یک نمونه از دور زدن قوانین است من از جناب آقای وزیر دارایی توقع دارم که تنها خودتان را مسئول وصول پول از مردم ندانید شما همان طور که موظف هستید وقتی که به کسی بدهکار هستید مثل یک بدهکار خیلی ضعیف قانون را محترم بشمارید و قدرت دولت را وسیله سواستفاده قرار ندهید من مورد خاصی را در شما اطلاع ندارم ولی به طور کلی برای شما می‌گویم حیفم می‌آید که این را برای شما نخوانم و شما را از این مطلب بی‌اطلاع بگذارم (شنیدم اجراییه برای تخلیه یکی از ادارات پست و تلگراف صادر شده است ولی به عنوان این که اثاثیه اداره را نمی‌شود در کوچه ریخت از اجرای آن جلوگیری به عمل آمده و بلا اجرا مانده است و به عبارت دیگر وزیر پست و تلگراف حاضر به تخلیه محل مزبور نشده است این نوع پیش آمدها اسباب کمال تأسف است در این مورد و نظایر آن دولت باید خودش پیشقدم باشد و به مردم عملاً درس اطاعت از قانون بدهد) پس ما که بعضی از اوقات می‌آییم وقت شما را می‌گیریم که آن مطلب با آن ماده تطبیق می‌کند یا نمی‌کند شما باید سرمشق احترام به قانون باشید قصدم این نیست که شما را آدم متخلف بشناسم خیر از این انقلاب خیلی نتایج برده‌ایم و شما هم به کرات فرموده‌اید می‌خواهیم از این انقلاب ثمره برداریم بنابراین باید به قوانین از طرف بزرگ که دولت است احترام گذاشته شود قسمت دوم که عرض کردم و همین طور اشاره می‌کنم و رد می‌شوم امیدوارم از این جلسه که تشریف بردید به عنوان این که هفت هشت ساعت سرتان درد گرفته یک فکری برای صرفه‌جویی بکنید دستگاه‌های زاید حذف شوند دستگاه‌های مشابه ادغام شوند و بالاخره حقوق‌های نامتناسب و مکرر و سواستفاده‌ها قطع شود برای کارهای عمرانی توجه بفرمایید آنهایی جلو بیافتد که بهره‌برداری از آن زودتر انجام بگیرد و ما بتوانیم به مرور که وام می‌گیریم زودتر وام‌هایمان را پس بدهیم و باز هم وام بگیریم و کارهای بزرگ بکنیم تابلوهای رافائل به دست نگیریم و آن چیزی که من از دولت مرحوم منصور و بعد هم از شما و به طور کلی از یک حزب انتظار داشتم ولی متأسفانه تحقق پیدا نکرد و آن، اثرات انقلاب در ادارات دولتی است شما فیودالیته را در مالکیت از بین بردید تمام مفاسد اجتماع ما را سعی کردید در دنباله اوامر شاهنشاه از بین ببرید ولی آنچه که باید انجام می‌شد انقلابی در ادارات و وزارتخانه‌ها بود و از بین بردن فیودالیته دولتی و این نشده خود شما هم مسبوق هستید آقای دکتر معتمد وزیری هم که حالا مطلع شدند (دکتر معتمد وزیری- خیلی متشکرم از اطلاعاتی که در اختیار بنده و دوستان گذاشتید) بنده هم از بی‌اطلاعی شما متأسفم. جناب آقای نخست‌وزیر حضرتعالی در امر بازنشستگان محتاج‏ به توجه بیشتری هستید بازنشستگی تنبیه نیست اکثراً به مناسبت گران شدن زندگی لوایحی می‌آورید که حقوق شاغلین را زیاد می‌کنید ولی آیا این بازنشستگان در همین مملکت و در همین شرایط زندگی نمی‌کنند؟ آیا پاداش خدمت صادقانه آنها این است که هر روزی که می‌گذرد و به حکم قانون اقتصاد همه چیز به مرور گران می‌شود در تمام دنیا ولی وقتی که حقوق آنها ثابت است اینها باید روز به روز در وضع معیشت سخت‌تری بیافتند؟ وقتی برای شاغلین فکری می‌کنید پا به پا برای بازنشستگان هم باید توجهی شود بنده امیدوارم به دنبال توضیحات قبلی برای اختصار موضوع منع مداخله و مبارزه با فساد و کارمندان زاید و کارمندان نادرست چهار مورد منع مداخله مبارزه با فساد کارمندان زاید کارمندان نادرست دولت بعد از دو سال بالاخره به فکر بیافتد که وظیفه‌ای دارد تا آنچه که آقای دکتر هدایتی در هدایت نسل جوان آرزو کردیم به تحقق بپیوندد و معلوم نیست من و شما در این دنیا باشیم نباید منتظر نسل جدید شد فعلاً شما مقدورتان است از دستگاه دولت شروع بکنید من به مناسبت این که کار وزارت دارایی را در ابتدا شروع کردم فقط از آقای دکتر آموزگار پرسیدم شما موفق شدید حس وظیفه شناسی را در کارمندان تعلیم بدهید یا خیر ولی این مطلب مربوط به وزارت دارایی

تنها نیست و باید تقاضا کنم دوشادوش تمام ترقیات و پیشرفت‌ها حس وظیفه‌شناسی و حس این که کارمند دولت خدمت‌گزار مردم است در دستگاه‌های دولتی تعمیم داده شود نامه‌ای از وزیر پست و تلگراف را برای نمونه خواندم قطعاً شرکت تلفن تنها نیست به طور کلی سرعت در کار از مسایلی است که باید جز برنامه دولت قرار بگیرد و من خاطرم هست چند سال قبل یک روز که در حضور اعلیحضرت همایونی شرفیاب بودیم فرمودند در دنیای امروز که قطعاً آقای دکتر معتمدی وزیری هم در کار مدیریت خوانده‌اند حتی طرزگذاشتن میزها هم ممکن است در پیشرفت و سرعت و دقت در کار مؤثر باشد و حتی شاهنشاه تا به آن اندازه ذره‌بینی می‌کنند و همه جزییات را توجه دارند حضرتعالی هم سعی بفرمایید شخص شما که نیستید شما دویست هزار و چند صد نفر کارمند دارید به وسیله اینها باید این معایب را رفع بفرمایید باز جز نتایج و خاتمه عرایضم در قوانین و لوایحی که به مجلس می‌آورید همیشه از جنبه آمر و حاکم و اجرا کننده نباید فکر شود و مواد و مفاد تنظیم شود باید از نظر آن کسی که مراجعه می‌کند و مردم و کسانی که سر و کار دارند فکر بکنید و در این کار توجهی نشده دلیل دارم چند صد لایحه به مجلس آمده در یکی از این لوایح از حق مردم نسبت به دولت خبری نبوده این را می‌گویند فیودالیته دولتی در کدام یک از این لوایح چیزی بوده که اگر مأمور دولت باعث تضییع حق مردم شد چه می‌شود شاید یک روزی در ابتدای تحول ایران این تمرکز این قدرت واقعاً دوای آن درد بود ولی امروز که این پیشرفت‌ها حاصل شده باید نسخه دوا عوض شود قوانین اکثراً می‌گویند مثل خیابانی است که شما می‌توانید از قسمت راست آن راه بروید یا از سمت چپ راه بروید این نحوه اجرا برمی‌گردد در تعلیم و تربیت و بستگی خواهد داشت به نظارتی که شما روی کارمندان‌تان دارید همه می‌دانیم یکی از خصایل با ارزش ملت ایران حس مهمان‌نوازی است بهترین نمونه‌اش این است تمام خارجی‌ها که در ایران مأموریت‌شان نیستند برای این که این ملت مهمان‌نواز و این ملت که این قدر وسعت نظر دارد به آنها محبت کرده ولی خارجی‌ها که دو روز می‌آیند در ایران و می‌روند این نظر را ندارند چرا برای این که با مأمورین شما فقط تماس دارند و مأمورین شما تصور می‌کنند بعضاً تعمیم نمی‌دهم ای بسا که مأمورین بسیار عالی داریم مثل شخص شما که نخست‌وزیر نبودید همین رویه را داشتید ولی ای بسا مأمورینی که مثل این که با مجرمی طرف شده‌اند همین مطالبه این که شما برگ خروج دارید یا ندارید ورقه تلقیح دارید یا ندارید بهتر است که یک روز به صورت ناشناس بروید و ببینید چطور رفتار می‌شود مأمور دولت که از مردم طلبکار نیست بنده باز به مناسبت اهمیت مطلب یادآور می‌شوم سعی بفرمایید طبق آنچه شاهنشاه می‌فرمایند و خود شما وعده دادید کار مردم را به مردم واگذار کنید و مردم را در امور شرکت بدهید و آنچه که می‌شود خوب انجام شود و آنچه بنده عرض کردم تقریباً همه مستفاد از فرمایشات رهبر ملت بود و به همین مناسبت اجازه می‌خواهم عرایضم را چون می‌دانم که به حافظ علاقه‌مند هستید با این شعر خاتمه بدهم (گر این نصیحت شاهانه بشنوی حافظ- به شاهراه حقیقت که حقیقت) «خدمت به شاه و ملت باشد» گذر توانی کرد (احسنت- احسنت)

رئیس- آقای مرتضوی بفرمایید.

مرتضوی- با اجازه مقام ریاست بنده بسیار خوشوقتم و بایستی از لایحه متمم بودجه متشکر باشم که اگر به هر جهت و کیفیت ما از استماع فرمایشات بسیار دلپذیر و متین همکار عزیزمان جناب رامبد در موقع طرح بودجه ۱۳۴۵ محروم ماندیم با طرح لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۴ توانستیم این غبن فاحش را جبران بکنیم و همان طور که ملاحظه فرمودید ما نطق مفصل و شیوای ایشان را با کمال حوصله همان طوری که انتظار داشتند به سمع قبول شنیدیم ولی امیدوارم حال که این امکان برای جناب ایشان پیدا شد با توضیحاتی که بنده عرض خواهم کرد آن بی‌محبتی راکه در موقع طرح لایحه بودجه ۴۵ نسبت به کمیسیون بودجه این توضیح مختصر را عرض می‌کنم خوشبختانه کمیسیون بودجه و ترکیب اعضای کمیسیون بودجه بر یک اساسی هست که تمام دسته‌جات و از همه فراکسیون‌ها در کمیسیون بودجه عضویت دارند (صحیح است) و همه آقایان محترم و همکاران عزیز خانم‌ها و آقایان می‌دانند که ما در موقع طرح لوایح و رسیدگی به لوایح در کمیسیون‌ها یکپارچگی را کاملاً حفظ می‌کنیم و با کمال دقت و مراقبت سعی می‌کنم

به نحو احسن وظیفه‌ای را که در کمیسیون‌ها بر عهده‌داریم انجام دهیم (صحیح است) لایحه بودجه سال ۱۳۴۵ در نتیجه اصلاحی که در آئین‌نامه مجلس به عمل آمد فقط ۱۱ تبصره به همراه داشت و این ۱۱ تبصره به حکم آئین‌نامه مجلس صرفاً مربوط به مقررات اجرای بودجه می‌باشد بنده از آرشیو دفتر کمیسیون بودجه اطلاعاتی گرفته‌ام که خدمت‌تان عرض می‌کنم تصویب‌نامه مربوط به بودجه سال ۱۳۴۰ که شامل ۴۶ تبصره و ۷ ضمیمه بوده در دو جلسه کمیسیون بودجه مورد رسیدگی و تصویب قرار گرفته است تصویب نامه مربوط به بودجه سال ۴۱ شامل ۶۶ تبصره و ۸ ضمیمه بوده و در ۵ جلسه کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار گرفته و در ضمن این تصویب‌نامه مسائل دیگری هم مطرح بوده است که آنها هم به تصویب رسیده‌اند تصویب‌نامه مربوط به بودجه ۴۲ که شامل ۷۰ تبصره و ۱۱ ضمیمه بوده در ۴ جلسه کمیسیون بودجه مورد رسیدگی و تصویب قرار گرفته و لایحه بودجه اصلاحی سال ۴۳ کل کشور شامل ۷۹ تبصره در سه جلسه کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار گرفته لایحه بودجه سال ۴۴ کل کشور شامل ۷۵ تبصره در ۴ جلسه کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار گرفت و لایحه بودجه سال ۴۵ هم به طوری که عرض کردم فقط شامل ۱۱ تبصره بوده در ۳ جلسه کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار گرفته با توجه به این که این سه جلسه‌ای که کمیسیون بودجه برای صرف وقت در مورد رسیدگی به لایحه بودجه ۴۵ مصروف داشت جلسات ۱۰ ساعته بوده است البته بودجه‌ای را که دولت امسال تقدیم مجلس داشت همان طور که همه آقایان ملاحظه و تأیید و تصویب فرمودید با بودجه‌های گذشته تفاوت خاصی داشت و مزایای غیرقابل انکاری همراه آن بوده که آنها واقعاً خواسته همه ماست و آنچه که از بحث و فرمایشات جناب آقای رامبد در اینجا احساس کردم تأکید در همین وظایفی است که دولت نسبت به آنها اقدام کرده است ولی مطابق آئین‌نامه مجلس آنچه که در کمیسیون بودجه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد فقط رسیدگی به ارقام درآمد و هزینه و تبصره‌هایی است که مربوط به مقررات بودجه است اگر چیزی از آن کسر باشد آن لایحه ناقص است و آنچه مضاف بر این مسائل باشد در محدوده تصویب کمیسیون بودجه قرار نمی‌گیرد مثلاً فرض بفرمایید یک مجلد بسیار قطور حاوی گزارش عملیات سازمان‌های اداری و یک مجلد قطورتر مربوط به سازمان‌های وابسته به دولت ضمیمه بودجه بود ولی اینها در حقیقت مورد تصویب کمیسیون بودجه قرار نمی‌گیرد بلکه اینها برای تشریح عملیات بودجه و گزارش به مجلس بوده و چه بسا در آینده قطر این گزارشات به مناسبت افزایش فعالیت دولت‌ها افزوده شود و اگر قرار باشد چنین گزارشی را کمیسیون بودجه بخواهد رسیدگی کند اگر احیاناً نوع این مجلدات افزایش پیدا بکند ما تمام سال را بایستی صرفی خواندن این گزارش‌ها بکنیم تشکر دیگر بنده از جناب آقای رامبد استناد به مطالب کتابی بود که خوشبختانه افتخار تألیف و تدوین آن متوجه یکی از فرزندان ارزنده خوزستان که در عین حال سناتور خوزستان هستند می‌باشد جناب آقای اشرف احمدی در همان موقع که این کتاب را تألیف فرمودند یک مجلد از آن را به بنده اهدا کردند و بنده با کمال دقت آن را مطالعه کردم و مفتخر هستم در اولین سمیناری که برای توسعه تجارت در خلیج فارس در وزارت اقتصاد تشکیل یافته بود بنده هم استناد به این کتاب کردم ولی تکرار این مطالب از زبان جنابعالی که بسیار دلنشین و بسیار دلپذیر ادا می‌فرمایید بنده را به یاد فرمایشی آورد که همکار عزیز ما جناب آقای پاینده یک روز در پشت این تریبون ایراد کردند و از قول یکی از فلاسفه بزرگ یونان که شاید افلاطون بود گفتند سعادت یک ملتی وقتی تأمین می‌شود که قاید آن ملت که از نظر ما به شاهنشاه تعبیر می‌شود فیلسوف باشد یا فیلسوفی در مقام شاه قرار بگیرد (احسنت) البته بنده آن قدر اطلاعات تاریخی در مورد تاریخ اقوام و ملل مختلف ندارم که بدانم آیا در گذشته چه ملت‌هایی چنین سعادتی را درک کرده‌اند ولی در حقیقت بایستی اذعان بکنم که به موهبت الهی این نعمت را ما ملت ایران در این زمان و عصر مشمول هستیم و از برکات آن برخورداریم (صحیح است) همین جملات و فرازهایی را که جنابعالی از فرمایشات شاهنشاه آریامهر اینجا بیان فرمودید نمونه بارزی است که چنین افکاری فقط می‌تواند از مغزی فیلسوف‌مآبانه تراوش بکند یک فیلسوف بزرگی که مسائل اجتماعی مملکتش را به این خوبی و به این

اصالت ترسیم می‌فرماید و با نظارتی که اعمال می‌فرماید و به این نیکویی به مرحله اجرا گذارده می‌شود حضرتعالی استناد فرمودید که اصلاحات ارضی را ما در این مملکت به نحوی انجام دادیم که اسباب اعجاب تمام دنیا شده است تردید نیست که اساس این موفقیت در مرحله اول مدیون اصالت فکری و برنامه صحیحی است که از مغز توانای شاهنشاه ما تراوش کرده است و به صورت اصول ۶ گانه در اختیار ملت ایران گذاشته شد و همین نشانه‌ای است بر این که بنده عرض می‌کنم که خوشبختانه امروز قدرت سلطنت با دانش و فضل توأم شده است و ما امروز یک چنین نعمتی را دارا هستیم جنابعالی فرمودید که بایستی همه افراد ایران به خصوص آنها که مسلمان هستند هر روز صبح بعد از نماز به نعمت وجود شاهنشاه به درگاه خداوند باری تعالی سر سپاس و شکرگزاری فرود بیاورند ولی بنده عرض می‌کنم این تنها کافی نیست بلکه ما ملت ایران هرجا نعمتی دیدیم و به موهبتی برخوردیم بایستی شکر نعمت وجود شاهنشاه آریامهر را به جا بیاوریم (صحیح است) این حکم خدا است این دستور آسمانی است این جزو اعتقادات ما است زیرا ما می‌دانیم شکر خداوند را به هر نعمتی که به جا بیاوریم خداوند آن نعمت را زیادتر می‌کند «لئن شکر تم لا زیدنکم» بنابراین ما که امروز از چنین نعمتی برخوردار هستیم و معتقد هستیم که تمام این نعمت‌ها از پرتو وجود شاهنشاه آریامهر نصیب ما شده است شایسته است که ما در هر لحظه و در ثانیه به هر کدام از این نعمت‌ها که برخورد می‌کنیم به درگاه خداوند شکرگزار باشیم (صحیح است) در مورد لایحه متمم بودجه که دوست عزیزمان منکر لزومش شدند و حتی وجودش را مغایر با قوانین موجود عنوان فرمودند بنده باید از نظر مسئول کمیسیون بودجه به عرض برسانم که این لایحه همان طوری که ماده ۸ قانون محاسبات عمومی می‌گوید در عرض سال ۴۴ تقدیم مجلس شد و از طرف مقام ریاست هم به کمیسیون بودجه ارجاع شد و کمیسیون بودجه هم وظایفی را که برعهده داشت انجام داد و قبل از این که سال گذشته به پایان برسد گزارش آن را تهیه کرد و تقدیم مجلس داشت اما راجع به این که گفته شده اصلاً راجع به متمم بودجه دراصل ۲۰ قانون اساسی اشاره نشده است بنده توجه نمایندگان محترم را به آئین‌نامه مجلس شورای ملی معطوف می‌دارم که تصریح شده، مسایلی که بودجه‌ای هست ولی مربوط به اجرای بودجه نیست می‌توان در ضمن لایحه متمم بودجه تقدیم کرد بنابراین توجه می‌فرمایید که متمم بودجه یک محمل قانونی دارد و این قدر هم بی‌پایه و اساس نمی‌تواند باشد (صحیح است) خوشبختانه شخصی مسئول وزارت دارایی است که مکرر مورد تمجید و تحسین ناطق محترم قرار گرفتند و مسئولیت نظارت قانونی بر این که این متمم صحیح و در مسیر درست خودش اجرا شود برعهده ایشان است و مسلماً با احاطه‌ای که ایشان دارند هیچ عملی که اسباب دغدغه خاطر باشد و خدای نکرده پرداختی برخلاف قانون یا عملی برخلاف مقررات بودجه انجام پذیرد به هیچ وجه من‌الوجوه حتی تصورش هم ممکن نیست و بهترین دلیل که برای همین مطلب می‌خواهم عرض بکنم تبصره‌ای است که خود بنده پیشنهاد کرده‌ام به طوری که آقایان محترم مستحضر هستند به‏ ابتکار دولت تبصره‌ای در بودجه سال گذشته گذاشته شد تا منظوری را که همه ما طالب هستیم که حقوق‌ها از چند جا پرداخت نشود و حداکثر پرداخت به یک نفر معین شود با تصویب تبصره ۲۹ بودجه سال ۱۳۴۴ تأمین گردید ولی الان همین امر باعث شده است که در مورد کارمندانی که احیاناً مأموریتی در جایی دیگر پیدا می‌کنند پرداخت مزایای قانونی آنها مثل مدد معاش اطفال و غیره با اشکال قانونی مواجه گردد (کیهان یغمایی- مال پایین‌ها است) وقتی ملاحظه می‌فرمایید که اجازه نمی‌دهند حتی مزایای قانونی افراد پرداخت شود همین امر نشانه‌ای قوی از مراقبت دستگاه کنترل پرداخت‌ها است و با وجود چنین تشکیلات مواظبت و آگاهی چگونه ممکن است تصور نمود که بر فرض تصویب لایحه متمم بودجه عملی برخلاف قوانین موضوعه و یا پرداختی خارج از مجوزات قانونی صورت پذیرد و بنده می‌خواهم با استناد به فرمایش خودتان و توصیفی که از وزیر دارایی مملکت فرمودند عرض کنم که دستگاه کنترل پرداخت‌ها به قوانین مملکت واقف است و به هیچ وجه من‌الوجوه عملی صورت نخواهد گرفت که خدای نکرده تخلف از قوانین و تجاوز به حریم آن تعبیر شود و یا به طوری که مژده دادید آقایان وزیران و کارمندان مربوط دچار ناراحتی و احیاناً اسیر زندان و از این قبیل

مسائل که فرمودید بشوند. خوشبختانه پیشرفت‌هایی که ملت ایران از سال ۱۲۹۹ شمسی که تحول اجتماعی ایران به دست توانای اعلیحضرت رضا شاه کبیر آغاز گردید و بعد هم به دست توانای رهبر عالیقدر ما مراحل تکامل خود را طی کرد به حدی زیاد است و به قدری چشم‌گیر است که حتی ارزیابی آنها کار آسانی نیست و اگر این حقیقت را بپذیریم ما که در متن هستیم آن طور که باید و شاید مطالب را احساس نمی‌کنیم باید ببینیم دیگران و خارجی‌ها که از بیرون به مملکت ما نظارت می‌کنند چه می‌گویند بنده همین دو روز قبل در روزنامه خواندم که وزیر خارجه ایالات متحده امریکا اظهار می‌کند که ترقیاتی که در ایران صورت گرفته برای اشخاصی که ده سال پیش این مملکت را دیده‌اند و حالا می‌آیند و می‌بینند باور کردنی نیست و اعجاب‌آمیز است البته منشأ تمام این ترقیات الهاماتی است که اعلیحضرت همایون شاهنشاه می‌فرمایند و راهنمایی‌هایی است که ایشان می‌نمایند ولی همین مأمورین صدیق اعلیحضرت هستند که الهامات ایشان را به مرحله عمل در می‌آورند چه دولت‌های گذشته و چه دولت حاضر ما نمی‌توانیم بگوییم که دولت حاضر نتوانسته است وظیفه‌ای را که برای به ثمر رساندن الهامات شاهنشاه به عهده‌اش قرار گرفته انجام نداده برای این که دیگران می‌گویند که این پیشرفت‌ها اعجاب آمیز است (خانم تربیت- این را جناب آقای رامبد در ابتدای صحبتشان فرمودند) آقای رامبد فرمودند ایشان مرد باانصافی هستند در مورد مسئله معافیت‌ها خوشبختانه آثاری در این متمم بودجه هست که نشان می‌دهد خود دولت هم معترف است که باید سیستم معافیت‌ها اصلاح شود مجلس هم همین اعتقاد را دارد زیرا هنگامی که تصویب‌نامه‌های دوره فترت مطرح بود ملاحظه می‌شد هرگاه به معافیتی برخورد می‌کردیم چطور تمام جناح‌های مجلس با این فکر مخالفت می‌کردند و به دولت‌های وقت توصیه می‌کردند که باب معافیت‌ها موقوف شود و من خیلی خوشوقتم که جناب رامبد امر اعلیحضرت را که شاید در ده سال پیش عنوان فرموده‌اند خواندند و اسباب خوشوقتی است که باز می‌بینم دولت این کار را کرده است برای این که در متمم بودجه ملاحظه می‌فرمایید عیناً این کار شده از یک طرف جز درآمد دولت و از طرف دیگر جز هزینه‌های وزارتخانه‌ها منظور نموده‌اند و عیناً در اقلام همین متمم بودجه که نزد آقایان هست ملاحظه می‌فرمایید یکی از پیشرفت‌های بزرگی که در مملکت ما شده و واقعاً آنهایی که ایام عید به مسافرت رفته‌اند به چشم خود دیده‌اند جاده‌ها و وسایل ارتباطی است همان طور که خود جناب رامبد فرمودند در گذشته سه روزه به هشت پر می‌رفتند و خود بنده در سال ۱۳۰۸ چهارده روزه از اهواز به تهران آمدم و پدر بنده در ۱۳۰۲ چهار ماهه از اهواز به مشهد رفت حالا ما می‌بینیم با داشتن چنین جاده‌های آسفالته مجهز می‌توانیم این مسافات را به هم نزدیک بکنیم و این اقدامات و زیربنای اقتصاد مملکت که شروع شده است چه‏ از نظر تقویت مبانی اقتصاد مملکت که شروع شده است چه از نظر تقویت مبانی اقتصاد مملکت که شروع شده است چه از نظر تقویت مبانی اقتصاد و چه از نظر مواردی که جنابعالی فرمودید منجمله جلب توریست بسیار مؤثر است برای این که خود بنده وقتی در اروپا نقشه‌های ممالک مختلف را نگاه می‌کردم و احیاناً می‌دیدم یک جاده خاکی است از رفتن به آن مملکت منصرف می‌شدم بنابراین با امکانات وسیعی که برای جلب توریست هست و با این اکتشافاتی که هر روز از تمدن کهنسال ایران در گوشه و کنار این مملکت پیدا می‌شود و شما یک وقت می‌بینید در آذربایجان آثاری مربوط به شش هزار سال تمدن ایران پیدا می‌شود یک هفته بعد اطلاع می‌دهند که آثاری مربوط به هفت هزار سال تمدن ایران در شوش و هفت تپه پیدا شده و اینها همه موجباتی است که می‌تواند جلب توریست شود من هم معتقد هستم که بایستی تلاش بیشتری برای جلب سیاحان به عمل آید ولی نباید فراموش کرد هر کاری مقدماتی و موجباتی لازم دارد و این مقدمات خوشبختانه شروع شده است پارسال از مرز بازرگان تا تاکستان را روی جاده خاکی آمدیم ولی امسال روی جاده آسفالت خواهیم رفت و همان سیاحی که سابقاً تا تاکستان را روی جاده خاکی می‌آید حال که می‌بیند روی جاده آسفالت حرکت می‌کند و از مظاهر تمدن گذشته و جاهای دیدنی به آسودگی در مملکت ما استفاده می‌کند مسلماً بیشتر خواهد آمد و بیشتر توقف خواهد نمود بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که در اجرای همین برنامه جلب توریست که واقعاً می‌تواند برای مملکت ما یک منبع بزرگ ارزی باشد دولت از همه طرف مشغول کوشش و تلاش است همان مهمانخانه‌هایی که اشاره شد

بنده کار به کیفیت وجودی آنها ندارم ولی همین‌ها اسباب افتخار و سرفرازی مملکت ما هستند وقتی یک توریستی که قبلاً اجبار داشته است در قهوه‌خانه بیتوته کند و حالا یک چنین هتل مجللی را فرا روی خود می‌بیند و می‌تواند چند روزی را در آن به راحتی اقامت کند وقتی به وطن خود بازگشت قطعاً بازگو خواهد کرد و باعث می‌شود که عده زیادی از توریست‌ها رغبت پیدا کنند به مملکت ما بیایند (معتمدی- ولی ناتمام است) هر کار ناتمامی را باید تمام کرد اگر مهمانخانه‌ای مجهز نیست باید مجهزش کرد بنده واقعاً وظیفه دارم نسبت به تنظیم بودجه در سال گذشته و به طور کامل‌تر در سال ۴۵ به عنوان حق‌شناسی از دولت تشکر کنم برای این که بنده وقتی بودجه‌های سال‌های گذشته را تا سال ۴۴ بررسی کردم دیدم واقعاً دولت حزبی ما چه در دوره مرحوم منصور و چه اکنون که صدارت این هیئت با جناب آقای هویدا است در طرز بودجه‌نویسی تغییر محسوسی به وجود آورده است (صحیح است) و اگر در سال گذشته فقط ارقام و اعداد مربوط به مؤسسات وابسته اضافه شده بود امسال مجلد بسیار قطوری از کیفیات و جزییات عملکرد دستگاه‌های دولتی و مؤسسات وابسته ضمیمه شده است و این همان امکان نظارتی است که به مجلس داده‌اند با داشتن این آمار و این اطلاعات و با تحولی که دولت در تنظیم بودجه به وجود آورده هرکدام از آقایان اگر فرصت داشته باشند و با دقت در ارقام بودجه غور و مطالعه بفرمایند تمام اطلاعاتی که لازم داشته باشند در آنجا پیدا خواهند کرد (صحیح است) در سال گذشته وقتی که راجع به بودجه صحبت می‌کردم با توجه به ایراد یکی از دوستان که گفته بود آقا مسئله موالید و متوفیات چیست که شما در بودجه نوشته‌اید؟ با اظهار شگفتی از این ایراد عرض کردم که اقتصاد از دو عامل تولید و مصرف تشکیل می‌گردد و تولید و مصرف هم رابطه مستقیم با جمعیت دارد ما اگر آمار صحیح از جمعیت و ضریب تکثیر آن نداشته باشیم چطور می‌توانیم برنامه‌های اقتصاد صحیح را پایه‌گذاری کنیم و براساس همین موالید و متوفیات است که باید اساس برنامه اقتصادی طرح‌ریزی شود جناب آقای نخست‌وزیر بارها تکرار فرمودند که باید در سال‌های آتی یک میلیون و پانصد هزار کار جدید ایجاد کنیم اگر ما آماری نداشته باشیم اگر این امر را در بودجه منعکس نکنیم از کجا می‌توانیم چنین ضرورتی را پیش بینی بکینم و به دولت متذکر شویم که شما برای این موالید که در ۴ سال ۱۰ سال ۲۰ سال دیگر پا به عرصه وجود می‌گذارند چه فکری کرده‌اید این اطلاعاتی که با این وسعت در اختیار نمایندگان محترم گذارده شده قابل تقدیر و تحسین است و باید متشکر بود که چنین بودجه‌ای را تنظیم کرده‌اند (یکی از نمایندگان - سازمان برنامه کرده) سازمان برنامه جزیی از دولت است همه این تشکیلات من حیث‌المجموع می‌شود دولت. وزارت اقتصاد همان طوری که امروز صحبت شد وظایف مهمی را به عهده گرفته که حتی به عقیده جناب آقای رامبد وزارت اقتصاد را باید دریای اقتصاد نامید ادغامی از تشکیلات مختلف در یک وزارتخانه شده و یک وظایفی در یکجا متمرکز گردیده استدلال بسیار خوبی جناب آقای رامبد فرمودند یک نسخه ممکن است در یک وضع خاص مفید واقع شود و تحت شرایط دیگری همان نسخه مضر باشد بنابراین برای هر کاری و تجویز هر نسخه‌ای باید شرایط زمان و مکان و هدف را در نظر گرفت حال باید توجه کرد که سیاست ادغام در وزارت اقتصاد و تجویز این نسخه مبتنی برچه ضرورتی بوده است وقتی به تاریخ چهل سال گذشته مملکت رجوع کنیم می‌بینیم اولین سیاستی را که اعلیحضرت فقید در مملکت اجرا فرمودند سیاست تمرکز بود و با کمال شدت و قدرت این سیاست را اعمال فرمودند و در نتیجه اعمال چنین سیاستی بود که مملکت را از هرج و مرج و ملوک الطوایفی و از هم پاشیدگی نجات بخشیدند در صورتی که امروز و برای زمان حال از سیاست تمرکز انتقاد می‌کنیم انتقاد امروز ما مطلقاً دلیل آن نیست که سیاست تمرکز در آن زمان غلط است اقتضای آن زمان آن بود که تمرکز داشته باشیم و اقتضای فعلی این است که تمرکز نداشته باشیم هر تئوری و فرمولی باید با زمان خودش متناسب باشد و فلسفه وجودیش را با ضرورتی که ایجاب کرده است تطبیق کنیم شما می‌بینید اداره گمرک یک وقتی ضمیمه وزارت دارایی بود فلسفه‌اش این بود که چون گمرک بزرگ‌ترین رقم درآمد مملکت را تأمین می‌نماید قاعدتاً بایستی جز وزارت دارایی

باشد از طرف دیگر چون گمرک از حال حاضر یک وسیله‌ای است برای اجرای سیاست‌های اقتصادی و تقویت صنایع داخلی و استحکام مبانی پولی مملکت پس باید گمرک زیر نظر طراحان اقتصاد ممکلت قرار بگیرد گاهی این نظریات با هم جدال می‌کند و نتیجه این می‌شود که اداره گمرک از وزارت دارایی منتزع می‌شود می‌رود جز وزارت اقتصاد یا بالعکس و گاهی هم به صورت یک وزارتخانه مستقل ولی هیچ یک از اینها بدون فلسفه نیست جناب آقای معتمدی وقتی که ما بعد از انقلاب ۶ بهمن وارد یک مرحله تحمل اقتصادی شدیم و گفتیم که به ثمر رسانیدن انقلاب مملکت لازمه‌اش داشتن یک برنامه صحیح اقتصادی است برای تأمین این نظر تصمیم گرفته شد تمام تشکیلاتی که در اقتصاد مملکت مؤثر هستند ادغام شوند در یکدیگر ولو کان برای یک زمان موقت و شاید دو سال دیگر این مورد ضرورت نداشته باشد بنابراین ما به طور مطلق نمی‌توانیم یک مسئله‌ای را به طور کلی نفی و یا یک مسئله‌ای را مطلقاً اثبات بکنیم بلکه باید به علل و جهات مختلف هم توجه داشته باشیم وقتی که ما می‌گوییم صنایع داخلی مملکت را از طریق مقررات گمرکی باید حمایت کرد لازمه این امر آن است که اداره گمرک زیر نظر وزیر اقتصاد باشد تا وقتی که ضرورت دارد و مسلماً اگر جناب آقای نخست‌وزیر احساس کردند که این ضرورت از امروز دیگر وجود ندارد این تشکیلات تجزیه می‌شود و به یک صورتی قرار خواهد گرفت که بیشتر به نفع مملکت باشد برای این که دولت نظرش این است که به مملکت خدمت کند بیشتر به مملکت منفعت برساند بیشتر در انجام الهامات شاهنشاه بزرگ مؤثر باشد (صحیح است) بنده می‌توانم یکی از نتایج برنامه اقتصادی تحول اقتصادی را که انعکاس آن را در نمایشگاه صنعتی ایران دیدید اینجا عنوان کنم بنده منکر این نیستم که در اجرای هر برنامه‌ای احیاناً یک نقاط ضعفی هم ممکن است وجود داشته باشد و یا یک اشخاصی هم پیدا شوند که از این نهضت برای خودشان حسن استفاده کرده باشند و برای مملکت سواستفاده در هر مملکتی در هر نهضتی چنین زرنگ‌هایی هستند که در مسیر این‏ نهضت قرار می‌گیرند و از این نهضت استفاده می‌کنند ولی این دلیل انکار آن نهضت نیست حتی شما می‌بینید در بهترین و مقدس‌ترین نهضت‌ها که نهضت مقدس اسلامی است باز اشخاصی پیدا شدند که خود را در مسیر آن انداختند و سال‌ها برگرده مسلمین خلافت کرده‌اند مگر معاویه غیر از این کرده است اما وقتی که دنبال یک برنامه تحول اقتصادی هستیم بایستی نتیجه کار را در نظر بگیریم ما دیدم نتیجه تحول اقتصادی و حمایت از صنعت مملکت آنچنان ثمربخش بود که نمایشگاهی آنچنان عرضه داشت که واقعاً اعجاب‌آور بود و شاهنشاه آریامهر ما سه بار از آن دیدن فرمودند چه افتخاری از این بالاتر؟ و چه تجلیلی از این برنامه صنعتی شدن و تحول اقتصادی مملکت که نتیجه کار این برنامه و نتیجه کار اشخاصی که متصدی انجام اوامر شاهنشاه بودند می‌توان عنوان نمود که نمایشگاه آن قدر جالب بوده است که اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر سه بار از آن دیدن فرموده (صحیح است) و در عین حال هیچ مهم نیست اگر در راه رسیدن به یک هدف عالی تلفاتی هم بدهیم یک قشونی که می‌رود و می‌جنگد و یک شهری را فتح می‌کند بیست نفر هم کشته می‌دهد تا تلفات نباشد به هدف و موقعیت نمی‌توان رسید باید ارزیابی کرد و نتیجه را در مقابل تلفاتی که می‌دهیم در نظر گرفت، حال باید مطالعه کرد که آیا به موفقیت‌هایی که رسیده‌ایم در مقابل اگر تلفاتی هم داده‌ایم قابل سنجش است یا نیست بنده ثابت کرده‌ام که مافوق انتظار ماست (صحیح است) همین صنایع غذایی در مملکت ما یکی از صنعت‌هایی است که می‌تواند به موازات فعالیت‌های کشاورزی ما پیشرفت کند و برای نجات کشاورزی ما از همان نوساناتی که اینجا ایراد شد مورد استفاده قرار گیرد دلیل این که ما هر وقت دچار وفور محصول می‌شویم محصول ما از بین می‌رود و کشاورز ما دچار مسکنت می‌شود همین است که به موازات کشاورزی ما صنایع غذایی‌مان توسعه پیدا نکرده است برای این که اگر صنایع غذایی ما آن قدر توسعه داشت می‌توانستیم تمام محصولات اضافی را به یک صورتی که قابل استفاده باشد دربیاوریم و بعد از آن استفاده کنیم و به کشورهایی که لازم دارند صادر کنیم ولی امروز ملاحظه می‌فرمایید اگر محصولی مازاد بر مصرف مملکت فراهم شد چون صنایع غذایی ما آن قدر گسترش پیدا نکرده ناچار محکوم به از بین رفتن است و کشاورزان ما دچار خسارت و ضرر می‌شوند

(مهندس زرآور- بسیار منطقی است) ولی این دلیل نمی‌شود که من بعضی از فرمایشات جناب آقای رامبد را تایید نکنم و از تذکرات ایشان استفاده ننمایم همان تذکراتی که قبلاً جناب آقای نخست‌وزیر هم می‌فرمایند که مورد توجه و استفاده دولت هم قرار می‌گیرد و اجازه می‌خواهد یک نکته‌ای را متذکر شوند هر نوع صنعتی اعم از غذایی و غیر غذایی که در اجرای برنامه صنعتی شدن مملکت ایجاد می‌شود وقتی می‌تواند به تمام معنی اسباب تفاخر و مباهات باشد و ایجاد کنندگان خود را به عنوان قهرمانان صنعت ایران به ملت ایران معرفی کند که صنعت آنان به نوبه خود صنایع دیگری را ایجاد و یا تقویت نماید و صنایع ما مؤید کشاورزی ما قرار گیرد به خصوص صنایع غذایی در این زمینه می‌تواند عوامل مؤثری به حساب آید بنده در نمایشگاه صنایع ایران محصولی دیدم که خودم قبلاً آن را از خارج وارد می‌کردم که اگر احیاناً دو هزارتومان می‌فروختم عین آن را زیباتر ساخته بودند و هزار و دویست تومان می‌فروختند خوب باید به این صنعت سجده کرد و به بانیان آن آفرین گفت صنعت روغن نباتی هم وقتی می‌تواند برای دارندگان اسباب مباهات باشد که برنامه‌ها مثل کارخانه‌های قند طوری باشد که دست کشاورز ما را بگیرد مساعده مالی بدهد کارشناس در اختیار او بگذارد تا دانه‌های روغن برای آنها تهیه کند و آنها در کارخانه‌های خود محصول مملکت خود را استفاده نمایند والا اگر قرار باشد که کارخانه روغن نباتی موجب آن باشد که به کشور مالایایی کمک کنیم به عقیده بنده این در آن جهت صحیحی که ما طالب آن هستیم نیست (صحیح است) خوشبختانه بنده آثاری دیدم که شرکت‌ها در صدد انجام این کار برآمدند و من مطمئن هستم که این تذکری است که دولت داده برای این که‏ مطمئن هستم که اجرای چنین برنامه‌ای عملاً برای آنها صرفه از نظر اقتصادی ندارد شما اگر در خرمشهر تشریف ببرید ملاحظه خواهید فرمود که یک لنگرگاه‌های به خصوص برای کشتی‌های مخصوص هست که مواد اولیه روغن را به ایران وارد می‌کنند و بعد با یدک‌کش‌های مخصوص به منابع مرتفع منتقل می‌نمایند و سپس آن مواد اولیه که از خارج وارد می‌کنند به کارخانه‌ها می‌برند و تبدیل به روغن می‌کنند شاید برای کارخانه‌ها با صرفه‌تر باشد که این کار را ادامه دهند ولی برای کشور ما مقرون به صرفه نیست و اگر این برنامه‌ای را که دولت برایشان تنظیم کرده است اجرا نکنند بنده معتقدم که دولت همان طوری که درباره دو محصول صنعتی دیگر که اسم نمی‌بریم کمک‌هایش را برداشت و آزاد کرد در واقع این قبل صنایع هم اگر نخواهند به موازات مصوبات دولت و برنامه‌های صنعتی و تقویت کشاورزی عمل نمایند بایستی در حمایت‌ها تخفیف داده شود یا به طور کلی قطع گردد (نمایندگان- کاملاً صحیح است) بنده با کمال خوشبختی می‌توانم در خدمت همکاران عزیز عرض بکنم که ضمن بحثی که با وزیر محترم اقتصاد که حتی ژنی بودن ایشان را جناب رامبد هم تأکید فرمودند داشتم بنده احساس کردم که نظر دولت در صنعتی کردن مملکت کاملاً برتمام نکات و دقایق ناظر هست و سعی می‌کنند که هیچ نکته‌ای از نظر دور نماند. حقیقت این است در مملکت ما که الان کارگر بی‌کار زیاد داریم خیلی دنبال اتوماسیون رفتن صحیح نیست برای این که اگر ما کارخانجات تأسیس می‌کنیم هدف اولیه این است که در قدم اول یک مقدار کارگر به وسیله کارخانه‌ها جذب شود و محل کار برای همان یک میلیون وپانصد هزار نفری که جناب آقای نخست‌وزیر فرمودند فراهم شود اگر با یک چنین هدفی دنبال صد در صد اتوماسیون باشیم در نتیجه این کارگران کماکان بی‌کار خواهند بود و من خیلی خوشحال شدم که دیدم وزیر اقتصاد که صنعتی شدن مملکت زیر نظر ایشان هست کمال توجه را به آن معطوف می‌دارم و یک برنامه متعادل بین این دو هدف را اجرا می‌کنند یعنی در عین حالی که موجبات خدمت کارگر را در کارخانه‌ها فراهم می‌کنیم میزان اتوماسیون را در سطحی قرار می‌دهیم که قابل رقابت با اشباه خارجی خودش هم باشد بنابراین بنده خواستم عرض کنم که دغدغه خاطر نیست که اگر دنبال صنعتی کردن مملکت بوده‌ایم از هدف اصلی جذب کارگران در کارخانه‌جات به موازات صنعتی کردن مملکت غافل نمانده‌ایم، ایام عید وزیر دادگستری عزیز ما در خوزستان موفق شدند که چند خانه انصاف دیگر را بگشایند و این تنها در خوزستان نیست که این اصل نهم انقلاب در حال اشاعه و تکوین است بلکه هر روز شما در یک گوشه مملکت

در روستاهای دور افتاده مملکت می‌شنویم که وزیر عدلیه برای افتتاح خانه انصاف به آنجا عزیمت کرده است اجرای نیتی به این بزرگی و در عین حال به این عمیقی که باعث رفاه و آسایش و امینت غذایی روستانشین مملکت شده است و یکی از افکار عالیه و الهامات خدایی شاهنشاه بزرگوار ما است به دست همین دستگاه دادگستری روز به روز دارد توسعه پیدا می‌کند (حبیبی- از آقای دکتر باهری باید تشکر کنیم چون فکر ایشان باعث تشکیل آن شده است) فکر ایشان نیست، فکر مربوط است به ذات القدس شهریاری که تمام این پیشرفت‌ها و تمام این ابتکارات را که ملاحظه می‌فرمایید ...(حبیبی- شما چون متکی به وزیر دادگستری شدید عرض کردم حق مطلب را باید ادا کرد) بنده نظر جنابعالی را تایید می‌کنم و برفرمایش جناب عالی اضافه خواهم کرد به شرط این که حوصله بیشتری بفرمایید تا نیت شما را هم عرض نمایم (پاینده- انصافی بوده که خانه‌اش را بنا کرده‌اند) همه آقایان مستحضر هستند که انقلاب ما از بهمن ۴۱ شروع شده است بنابراین تمام مأمورینی که در اجرای اوامر شاهنشاه و در انجام این انقلاب و در اجرای این انقلاب وظیفه‌ای و سهمی بر عهده داشته‌اند به انجام آن مفتخر هستند اگر جناب آقای دکتر باهری در دوره نظارتشان توانستند قسمتی از نیات شاهنشاه را جامه عمل بپوشاند و زهی افتخار است برای ایشان و قطعاً از این افتخارات سهمی دارند هیچ کس منکر افتخارات گذشتگان و در مقام تخطئه آنها نیست در این مملکت اشخاص متعددی در دوره‌های مختلف خدماتی انجام داده‌اند و موجبات ترقی تدریجی مملکت را در ضمن این سال‌ها فراهم کرده‌اند و اینها همه خدمتگزاران پادشاه مملکت بوده‌اند و ما معتقدیم که دولت کنونی با یک ترکیب سیاسی صحیح و منبعث و منتسب به حزبی که به فرمان شاهنشاه وظیفه پاسداری انقلاب را دارد تشکیل گردیده و همان طوری که دولت‌های گذشته که در اجرای برنامه انقلاب شاه و ملت وظیفه‌ای را ایفا نموده‌اند احساس افتخار می‌نمایند حزب ما و دولت ما نیز به سهم خود نسبت به وظایفی که خود انجام داده است حق دارد فخر و مباهات ورزد در عین حال احساس مسئولیت بیشتر و وظیفه سنگین‌تری را هم می‌نماید ولی همه این مراتب ناظر بر آن نیست که افتخارات گذشتگان را تخطئه نموده یا نادیده بگیریم جناب آقای دکتر باهری هم یکی از خدمتگزارانی هستند که مجری این نیات بوده‌اند (آفرین) البته در کار دادگستری ما مشکلاتی هست و اگر خاطر آقایان محترم باشد در چندی قبل ذات اقدس شهریاری به این نکته اشاره فرمودند بنده خیلی خوشوقتم که دیدم وزیر دادگستری در لایحه تحول اساسی وزارت دادگستری که برای تصویب به مجلس تقدیم نمودند تمام آن مسائلی که مبتلا به می‌باشد و در مجلس هم اشاره شد در آن لایحه بود البته عواملی که باعث رکود کار در دادگستری است یکی دوتا و چندتا نیست عوامل مختلفی جمع شده شاید قوانین ما رسایی ندارد شاید تطبیق با اوضاع و احوال و امکانات ما ندارد و احیاناً شاید خدایی نکرده بعضی از مأمورین دادگستری در انجام وظایف کوتاهی می‌کنند اینها عواملی است که موجب می‌شود من حیث‌المجموع نتایجی را که مردم از دادگستری توقع دارند نمی‌گیرند این یک مسئله‌ای است که خود وزارت دادگستری هم به آن مذعن است و هرکسی منکر نیست اگر آقای وزیر دادگستری که واقعاً تبحر ایشان در امور قضا و سابقه ایشان برای ایشان یک تبحری ایجاد کرده است به این مسائل اطمینان نداشته‌اند هر آینه به تقدیم آن لایحه تحول اساسی دادگستری مبادرت نمی‌کرده‌اند همین که وزیر دادگستری با مشاورین خودشان و با استفاده از تجاربی که در تمام سنوات مختلف که در تمام شئون دادگستری طی کرده‌اند تهیه می‌کنند این دلیل بر این است که ایشان هم بابنده و شما هم‌صدا هستند و معتقد هستند که باید در دادگستری مملکت یک تحول اساسی به وجود آورد و معتقد هستند که در دادگستری مملکت یک تحول به وجود آورد ببینید در این لایحه تحول اساسی چه مسائلی گنجانده شده است یکی راجع به همان لایحه وکلای دادگستری بود که خیلی ایجاد سر و صدا کرد و همه جا راجع به آن صحبت شد همان طوری که در هر طبقه‌ای خوب است بد هم هست ما در میان وکلای دادگستری افراد بسیار شایسته و افراد بسیار با شرفی داریم و در عین حال ممکن است در گوشه و کنار اشخاصی باشند که دزدی به صورت طلبه‌ای در آمده باشد ولی متأسفانه یک وکیل بد می‌تواند ارزش صد وکیل خوب را از بین ببرد و همین مسئله‌ای است که جلب توجه می‌کند بنده یک یادداشتی داشتم که اگر همراهم باشد به عنوان مزاح عرض کنم بنده ایام عید رفته بودم به اصفهان و از جاهای دیدنی و آثار تاریخی و عظیمی که هنر ایران را

به صورت اعجاز در دنیا معرفی کرده است دیدن کردم، چون این افتخار را قبلاً پیدا نکرده بودم، یکی از چند جایی که برای من خیلی دیدنی بود موزه کلیسای جلفای اصفهان بود که در آنجا فرامین متعددی از پادشاهان ایران از دوره صفویه به بعد وجود دارد (خواجه‌نوری- اسناد افتخار ایران است) واقعاً همین طور است بنده آنجا یک فرمانی از نادر شاه دیدم که آن را برای شما می‌خوانم عده‌ای از اهالی جلفا شکایتی می‌کنند که متن شکایت این است «عرضه داشت کمترین بندگان رعایای جولاهه- که همان جلفا باشد- تجار و سوداگر هستیم و به کسب و کار خود مشغولیم بعضی وقت دعوا و گفتگو روی می‌دهد که رجوع به شرع و عرف می‌شود چند نفر وکیل در اصفهان به هم رسیده که می‌آیند از طرف مدعی و مدعی علیه وکیل می‌شوند و دعوا را به طول می‌انجامند و اختلال در کارها به هم می‌رسند این امر باعث خسران کمترینان می‌گردد استدعا دارد رقم مبارک مطاع شفقت و مرحمت فرمایید که دوباره کمترینان دعوا داشته باشیم در محضر حاکم شرع و حاکم عرف وکیل دخل ننمایند که مدعی و مدعی علیه دعوای خود را حل نمایند که هر آینه موجب دعای خیر خواهد بود. فرمان نادر شاه ۱۰۵۴ قمری»

به طوری که ملاحظه می‌فرمایند قضیه وکلا و ناراحتی ایجاد کردن امر تازه‌ای نیست بلکه از زمان نادرشاه به طوری که رعایای کمترین جولاهه شکایت کرده‌اند و ملاحظه می‌فرمایید اسباب زحمت بوده‌اند (حبیبی- زمان نادر شاه فانوس روشن می‌کردند حالا چراغ برق هست) یکی از مسائلی که واقعاً مبتلا به همه جاست موضوع زندان‌ها است که البته بنده وارد این مسائل نمی‌شوم که چرا اصولاً زندان‌ها بایستی زندانی پیدا کند و ما چرا بایستی زندان داشته باشیم و اگر روزی بخواهیم زندان‌های ما خالی از زندانی شود چه مقدمات وسیعی لازم داریم و چه زمان ممتدی ولی فلسفه زندانی شدن این است که ما زندانی‌ها را در آنجا تربیت بکنیم، تهذیب اخلاقی بکنیم و موجباتی فراهم کنیم که وقتی دوره محکومیت آنها طی شد و به دامن اجتماع برگشتند افراد کارامدی باشند، و افراد مضری به حال جامعه نباشند، خوشبختانه بنده در محدوده حوزه انتخابیه خودم احساس کردم که وزارت دادگستری چه از لحاظ وضع زندگانی زندانی‌ها و چه از لحاظ تربیت آنها و همچنین از نظر تهیه مکان اقدام کرده است، زیرا زندانی که خوزستان هست ظاهراً برای ۲۴۰ نفر ساخته شده ولی بیش از هزار نفر در آنجا زندانی هستند و وضع بسیار اسفناکی دارند، خوشبختانه در برنامه‌های سال جاری دولت ملاحظه کردیم که در موقع طرح بودجه و توضیحاتی که آقای وزیر آبادانی و مسکن دادند برنامه زندان سازی در سراسر مملکت جز کارهای اساسی و برنامه‌های تثبیت شده وزارت آبادانی و مسکن است و مخصوصاً بنده از فرمایشات جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن اتخاذ سند می‌کنم که فرمودند در نیمه اول بهار سال ۴۵ ساختمان زندان اهواز را شروع می‌کنیم (معتمدی- امیدوارم اصفهان ازقلم نیفتاده باشد) (حبیبی- به جای این زندان‌ها بهتر است ورزشگاه و کتابخانه درست کنند) هنگامی که جشن‌های بیست و پنجمین سال سلطنت شاهنشاه در سراسر ایران بر پا شده بود بنده فرصت نکردم که این افتخاری را که نصیب همشهری‌های بنده شده است به عرض همکاران عزیز برسانم، زیرا شهر اهواز یک هفته زودتر از همه جای مملکت جشن را شروع کرد و یک هفته دیرتر از همه جای مملکت به جشن پایان داد و یکی از روحانیون غیر خوزستانی که از طریق غرب به اهواز آمده بود در تهران گفت من در هیچ جا نظیر این جشن اهواز را ندیده‌ام (صدری کیوان- واقعا" با شکوه و عالی بود) (شاخویی- در آبادان سه روز زودتر از اهواز جشن شروع شد) اهواز و آبادان خیلی تفاوت ندارند و همه در این افتخارات شریک هستیم ولی در عین حال ایجاد یک چنین برنامه‌های منظم و تنظیم و اجرای چنین برنامه‌هایی احتیاج به یک مرکزیت دارد، و الا با عوامل متفرق نمی‌توان یک چنین برنامه‌هایی انجام داد و قطعاً به این زیبایی و خوب نمی‌شد، ما دیدیم که در انجام این جشن چه دستگاهی مساعدت کرد، چه دستگاهی این نظم و ترتیب را به وجود آورد، چه دستگاهی این هم آهنگی را به وجود آورد و توانست یک چنین نتیجه‌ای عالی بگیرد (مهندس والا-خود مردم و احساسات مردم) خود مردم وسیله بودند ولی فرض بفرمایید وقتی ما خواستیم چراغانی

کنیم این چراغانی را باید شهرداری اهواز در اختیار مردم بگذارد، استاندار افراد را جمع کرده و گفته بود آقایان شما که این افکار را دارید می‌توانید دسته جمعی اقدام کنید اگر در گزارش افتخارآمیز وزارت کشور صحبت از شرکت در جشن بیست و پنجمین سال سلطنت پر افتخار شاهنشاه ما شده است همین وظیفه‌ایست که انجام داده ما با دولت که سوا نیسیتم بگوییم مردم جشن گرفتند دولت جشن نگرفت وزارت کشور هم در حدود خودش خدمت کرد و همین تلفیق افکار و ایجاد وحدت برنامه باعث آبرومندی انجام این کار شده است اگر دستگاه سازمان آب و برق خوزستان نمی‌بود اگر تشکیلات برق آقای مهندس ظهیری نمی‌بود و این امکانات را در اختیار این مردم نمی‌گذاشتند چطور می‌توانستند به چنین نتیجه‌ای برسند اگر در طی مراسم جشن مصرف برق یک شهری از دو هزار کیلو وات به چهار هزار کیلو وات ترقی پیدا می‌کند اگر یک سازمانی نباشد که این برق اضافه را به آنها بدهد مردم چگونه می‌توانستند برنامه جشنشان را به این خوبی و نیکویی انجام دهند بنابراین هر کس در این کار خدمت کرده باید او را ستایش کنیم و سپاسگزار باشیم خوشبختانه وزارت فرهنگ (چند نفر از نمایندگان-‏ وزارت آموزش و پرورش) بله وزارت آموزش و پرورش ولی وزارت فرهنگ ما هم به معنای کلمه خودش موفقیتهای زیادی به دست آورده امروز شما این احساس غرور و افتخار را کردید که باستان شناس‌های ایرانی کاوش‌های تاریخی را انجام می‌دهند ما وقتی در هفت تپه توضیحات آقای دکتر نگهبان را که اتفاقاً خوزستانی است شنیدیم همه احاس غرور کردیم برای این که فکر نمی‌کردیم که در زمینه باستان شناسی هم آن قدر پیشرفت کرده باشیم که از اکسپرهای خارجی بی‌نیاز باشیم و ما امروز افتخارات کهن تاریخی خودمان را می‌توانیم با دست خودمان از دل زمین خارج کنیم (حکیمیان- به شرطی که نگذارند خارجی‌ها کار بکنند) جناب آقای حکیمیان البته در حدود احتیاج، روز به روز افراد خبره و متخصص ما رو به افزایش هستند و مسلماً وقتی که احتیاج مملکت بکلی برطرف شد و نیاز به کارشناس خارجی نبود این خلاف عقل است که با وجود کارشناسان داخلی ما متوسل به دامان کارشناسان خارجی بشویم و این هدفی است که دولت ما به فرمان شاهنشاه ما اجرا می‌کند مگر شما در قراردادهای پنجگانه نفت ندیدید که ما یک شرط گذاشتیم که باید طی ده سال تعداد متخصصین خارجی و کارمندان خارجی در شرکت‌های نفت به دو در صد برسد این یعنی چه؟ معنیش این است که ما باید در ظرف ده سال آن قدر کارشناس نفت پیدا کنیم که احیاناً دو در صد از کارشناسان خارجی در تشکیلات نفتی ما انجام وظیفه کنند این یک هدفی است که شاهنشاه ما در راه بالا بردن سطح فرهنگ ما و تکثیر کارشناسان مملکت در تمام رشته‌ها دارند و دولت هم اجرا می‌کند. ما انشاءالله هر چه زودتر به این هدف می‌رسیم (نمایندگان-انشاءالله) و اما درباره تعلیم و تربیت بنده با تمام وجودم بفرمایشات جناب رامبد معتقدم و عقیده دارم همه نمایندگان محترم هم معتقدند که بایستی تعلیم و تربیت به موازات هم پیشرفت بکنند، آن علمی که به موازات آن تربیت وجود نداشته باشد مضر است، یک داروسازی به جای این که دانشش را در راه خدمت به مردم صرف کند دنبال ساختن یک داروی مضره می‌رود باید گفت ای کاش این علم را یاد نگرفته بود، ما وقتی آیات قران کریم را مطالعه می‌کنیم درباره تعلیم و تربیت، در کتاب آسمانی‌مان می‌بینیم که این واقعاً یک اعجاز است (یک نفر از نمایندگان- همه‌اش اعجاز است) بله همه‌اش اعجاز است و این یکی به خصوص جلب توجه می‌کند و وقتی صحبت از این است که اول بایستی تزکیه به وجود آورد بعد علم و حکمت را خواند این دلیل براین است و معنیش این است که تربیت بر علم مقدم است و این امری است که همه به آن معتقد هستیم و بنده آثاری می‌بینیم که وزارت آموزش و پرورش در رسیدن به این هدف موفقیت‌هایی پیدا کرده است ما خودمان ناظر ادارات فرهنگ و مدارس بوده‌ایم در بیست سال گذشته می‌دیدیم که دشمنان ایران در این مدارس و تشکیلات ما چگونه رخنه کرده بودند و افکار جوانان مملکت را چگونه گمراه کرده بودند همان وقتی که برای هر فکر باطلی بچه‌های مدرسه و دانشکده را از پشت میز بلند کرده و به زنده باد و مرده باد می‌کشانیدند، امروز تجلیاتی می‌بینیم که وقتی فرهنگ مملکت برای اظهار تشکر در جشن‌های بیست و پنجمین

سال سلطنت پر افتخار شاهنشاه ما شرکت می‌کند اسباب افتخار وزارت آموزش و پرورش است. وقتی که ما می‌بینیم فرهنگیان مملکت یک دل و یک جهت معلمین و دبیران و آموزگاران و دانش آموزان و دانشجویان برنامه خاصی برای شکر گزاری از رفع خطر از وجود شاهنشاه اجام می‌دهند، این امر برای ما افتخار آمیز است. این نمونه تحول فکری در دستگاه آموزش و پرورش ماست من الان کاغذی دارم از دانش آموزان یک دبیرستان در اهواز که نمونه غرور ملی آنهاست این تحول چگونه به وجود آمده است؟ در نتیجه خدمات این دولت همین مسئولین فرهنگ هستند که می‌توانند یک چنین تحولی به وجود بیاورند. بنابراین ما می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که ما از نظر پیشرفت فرهنگی در مسیری هستیم که نه تنها تعلیمات و دروس بچه‌ها رو به بهبودی و تکامل است بلکه در راه رسیدن به آن غرور ملی که ما همه طالب آن هستیم به حمدالله امروز پیشرفت می‌کنیم. اما سپاه بهداشت و وزارت بهداری، سپاه بهداشت یکی دیگر از افکار درخشان پادشاه آریامهر ماست ولی این چنین فکری بایستی از قوه به فعل در بیاید و این دستگاه وزارت بهداری است که افتخار انجام این وظیفه را داشته و دستگاه ارتش ما است که توانسته است این جوانان تحصیلکرده و آماده به خدمت را تربیت بکند و در اختیار وزارت بهداری بگذارد تا آنها بتوانند سلامتی را همراه خود به دهات دور افتاده ببرند (صحیح است) در اهواز من در یک اجتماع بزرگ که برای شکرگزاری از رفع خطر از وجود شاهنشاه در مسجد جامع تشکیل شده بود ضمن شمردن نعمت‌هایی که امروز ملت ایران از آن برخوردار است گفتم اگر در گذشته در یک روستا بچه یک روستایی مریض می‌شد او در انتظار عزرائیل بود ولی امروز طبیب سپاه بهداشت را بالای سر خودش می‌بیند امروز دوایی که در دسترس سپاهیان بهداشت در گوشه و کنار مملکت قرار دارد حتی در بیمارستان‌های داخلی شهر هم پیدا نمی‌شود، این کار را که انجام می‌دهد؟ این کار را وزارت بهداری انجام می‌دهد بنده می‌بینم که هر روز وزیر محترم بهداری در یک گوشه مملکت کلاس بهیاری و پرستاری افتتاح می‌کند اینها پایه‌گذاری بهداشت آینده مملکت ماست. ما تا این کارها را انجام ندهیم نمی‌توانیم به آن هدف غایی که تأمین بهداشت کلی و اساسی در مملکت ماست برسیم و تا این مقدمات انجام نشود ما به این کلیات نخواهیم رسید. یک خشکسالی کم نظیر در سال ۱۳۴۳ دامنگیر خاورمیانه مخصوصاً مملکت ما شد و به منزله یک زنگ خطری بود که به ما اخطار کرد که ما در توسعه و تقویت برنامه کشت گندم غفلت کرده‌ایم و اگر احیاناً ۸۰ درصد و یا ۹۰ درصد مربوط به قهر طبیعت بود ولی ما هم تا یک حدودی به جهات مختلف در امر توسعه کشت گندم قصور کرده بودیم البته عوامل بسیاری باعث این امر شده یکی اقبال کشاورزان به کشت محصولاتی غیر از گندم بود که احیاناً منافع بیشتری برای کشاورزان داشت. عامل دوم بالا رفتن بهای سایر محصولات و ثابت ماندن بهای گندم بود به این دلیل بود که کشاورزانی که امکان کشت محصول دیگری داشتند به جای گندم چغندر یا یک محصول دیگر می‌کاشتند ولی ما که غذای اصلی‌مان نان است و شاید مصرف نان تهران دو برابر مصرف نان لندن باشد که نه میلیون جمعیت دارد ما نمی‌توانیم از یک چنین مسئله بزرگی غافل باشیم خوشبختانه بنده ملاحظه می‌کنم که دولت خدمتگزار ملت ایران درست در همان موقعی که بایستی به این کار اقدام کند با تمام قوا مشغول اقداماتی است که طرح برنامه‌های کشت گندم را به هر صورت و کیفیتی که هست توسعه بدهد وقتی که صحبت از این مسئله اساسی می‌شود به یاد فرمایش بسیار عالی جناب نخست‌وزیر می‌افتم که فرمودند که جیب ملت و دولت دو تا نیست. ما وقتی فکر می‌کنیم که کود شیمیایی را دولت مجاناً در اختیار کشاورزان بگذارد و محصول کشاورزی را در سطح یک هکتار از ۵۰۰ کیلو به دو تن ترقی بدهد شاید فکر کنیم که دولت این کود شیمیایی مجانی را که داده ضرر کرده. اما این طور نیست، چون مملکت منفعت کرده و همان ارزی را که ما به خارج بابت خرید گندم می‌دادیم نخواهیم داد و این منفعت مملکت است، منفعت تمام افراد مملکت است. خوشبختانه تا جایی که من اطلاع دارم یک طرح بسیار اساسی از طرف وزارت کشاورزی تهیه شده است و من امیدوار هستم که هرچه زودتر این طرح اگر می‌بایست به تصویب برسد به مجلس داده شود و اگر محتاج به تصویب نیست هرچند زودتر به مرحله اجرا بگذارند که ما برای کشت سال آینده از این طرح استفاده بکنیم

(دکتر حکیم شوشتری- طرح اجرایی پنج ساله است) احسنت یک روز وزیر پست و تلگراف وقت آمده بود به اهواز که اولین کلنگ ساختمان شبکه تلفن خودکار را به زمین بزند در آنجا حسب‌المعمول صحبت‌هایی شد و بنده به ایشان گفتم هروقت مردم اهواز توانستند در شهر خودشان از این تلفن‌ها استفاده بکنند و مطمئن شدند که یک چنین تلفن در اختیارشان گذاشته شده است من تمام اهالی شهر را جمع می‌کنم و به شما لقب منجی الاعصاب می‌دهم (یک نفر از نمایندگان- به زبان عرب؟) بله به زبان عربی چه اشکالی دارد برای این که واقعاً اعصاب ما از دست این تلفن‌های قارقارکی به ستوه آمده بود و واقعاً همگی به یک تشنج اعصاب مبتلا بودیم. آن روز ما مواجه با یک‏ چنین مشکلی بودیم امروز شما می‌بینید اغلب شهرهای مملکت ما دارای تلفن خودکار است (پاینده- منجی اعصاب وزیر پست و تلگراف است یا تلفن؟) همان وزیری که آمدند کلنگ را زدند (پاینده- با کلنگ منجی اعصابند؟) حالا ممکن است جنابعالی آنقدر اعصابتان خراب باشد که کلنگ هم به دردتان نخورد (خنده نمایندگان) ولی حالا شما ملاحظه می‌فرمایید در تهران به تحقیق نمی‌دانم تعداد تلفن‌ها چقدر است (وزیر پست و تلگراف- ۱۰۷ هزار) ۱۰۷ هزار، در تمام مراکز استان که بنده مسافرت کردم اگر همه نباشد در اکثر آنها تلفن خودکار موجود است مشکلاتی که در کار کاربر داریم یکی پس از دیگری دارد برطرف می‌شود اینها یک برنامه‌هایی است که دولت شروع کرده و یکی پس از دیگری دارد به مرحله اجرا درمی‌آید شبکه ۱۲ کانال که بین اهواز و تهران و سایر شهرستان‌های جنوبی از دو ماه پیش شروع به کار کرده یکی از مشکلات ارتباط جنوب را از بین برد و یکی از همان مشکلاتی که آقای رامبد فرمودند در دفتر آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن رفتیم برای افتتاح خط ۱۲ کانالی، برای ما افتخارآمیز بود در آنجا علایمی از یک برنامه وسیع ملاحظه شد که انشاءالله الرحمن هرچه زودتر صورت عمل بپذیرد ایشان فرمودند که این پروژه‌هایی که مشاهده می‌کنید پروژه‌هایی نیست که ما روی کاغذ نوشته باشیم بلکه اعتبارش تأمین شده حتی قیمت معین‌شده برای عده‌ای پیمانکار هم تعیین شده دستور خرید هم داده شده پس اینها یک کارهایی است که واقعاً عمل شده ولی هنوز به صورت تظاهر و دید در نیامده و ما ممکن است چهار ماه پنج ماه و احیاناً ۶ ماه دیگر نتایج این فعالیت‌ها را ملاحظه بکنیم بنده معتقد هستم که شاید بودجه وزارت اطلاعات کافی برای این انتظاراتی که ما داریم نباشد ولی در مقابل خوشبختانه آنچنان افراد فداکاری در این تشکیلات وجود دارد که جبران این کمی اعتبارات را کرده‌اند عده‌ای از زائران خانه خدا که از بیت‌الله‌الحرام مراجعت کرده بودند برای بنده صحبت کردند که در آنجا اقوام مختلف اسلامی جمع شده بودند از ما می‌پرسیدند اهواز کجا است عجب کردیم که چطور شده همه اینها سراغ اهواز را می‌گیرند پرسیدیم که شما با اهواز چه کار دارید؟ گفتند برای این است که ما همیشه رادیو اهواز را گوش می‌دهیم تونسی، مراکش، الجزایری همه گفتند که ما برنامه رادیو اهواز شما را گوش می‌دهیم و این را باید به آنهایی که توانسته‌اند وظیفه‌شان را با تمام محدودیت‌ها و عدم وسایل و امکان که در دسترشان هست آن قدر خوب و درست انجام می‌دهند که مردم کشورهای دیگر سراغ شهر فرستنده این اطلاعات را از ما بگیرند تبریک گفت (موسوی کبیری- زبان عربی را ترویج می‌کند و این درست نیست و به صلاح مملکت نیست) این اشتباه است چون این صحبت را کردید باید این را تکرار کنم عده زیادی از همکاران ما آن طور که باید و شاید آشنا به قسمت‌هایی که دور از منطقه‌شان هست نیستند در تمام خوزستان یک اقلیت بسیار بسیار کوچک عرب زبان هست و اینها هم از وفادارترین افراد ایرانی هستند (صحیح است) اینها از ایرانیان اصیل هستند که به زبان عربی صحبت می‌کنند (صحیح است) اینها ایرانیان اصیلی هستند که به علت مجاورت با کشورهای همجوار احیاناً لهجه‌شان شبیه آنها شده است شما چه می‌گوئید شما در مجلس چند نفر وکیل خوزستانی دارید لهجه محلی ما عالی‌ترین مظهر زبان فارسی است زبان محلی من زبان دری ساسانی است بنده کجا عرب هستم (موسوی کبیری- عرض کردم ترویج می‌کنند زبان عربی را) ترویج نمی‌کند تمام این مناطق خلیج که در محدوده رسایی این فرستنده هستند باید از اطلاعات مملکت ما، از پیشرفت‌های مملکت ما اطلاع پیدا کنند شما می‌فرمایید من برای افراد

خلیج با زبان تاجیکستانی برنامه اجرا کنم حتی من در کنفرانس توسعه تجارت با مناطق خلیج پیشنهاد کردم که اجازه بدهید که آگهی‌های تجارتی به زبان عربی در بخش عربی پخش شود مخصوصاً اصالت ایرانی بودن مصنوعات ایران را متذکر شوید (دکتر حکیم شوشتری- رادیو تهران به زبان فرانسه و انگلیسی درس می‌دهد برنامه‌اش را رادیو اهواز دو برابر کرده خیلی هم خوب کار می‌کند و جلب توجه کرده است) بنده ناچارم از یک مشهودات عینی به صورت یک تشکر یاد بکنم بنده به لطف همکاران عزیزم این افتخار را پیدا کردم که‏ در سال گذشته در خدمت همکاران ارجمند خودم جناب آقای دکتر شفیع امین و چند نفر از همکاران دیگر به دعوت دولت فدرال آلمان به کشور آلمان و اروپا مسافرت کنم این اولین سفری بود که بنده از مملکت خارج شده بودم و به کشورهای خارج سفر می‌کردم بنده وقتی وارد گمرک بازرگان شدم بدون این که کسی اصلاً بنده را بشناسد از آن دور نظارت می‌کردم دیدم مأمورینی که در اینجا خدمت می‌کنند اعم از این که مأمور گذرنامه است و یا متصدی تفتیش است آن قدر با مهربانی و ادب و تواضع عمل کردند که من واقعاً پیش خودم خوشحال شدم که در اولین نقطه مملکت اشخاصی که وارد مملکت ما می‌شوند با یک چنین چهره‌های مهربان و عطوفی روبه رو می‌شوند و خوشبختانه بعداً متوجه شدم که متصدی آنجا کسی که آنجا بود برادر همکار عزیز ما آقای ثامنی است بنده دیدم یک کتابچه با خط بسیار زیبا تنظیم کرده بود که عده‌ای از رجال و اشخاصی که از آنجا آمده بودند اعم از ایرانی و فرنگی داخلی و خارجی در آن کتابچه رضایت خودشان را نوشته بودند و عین حال همان طور که فرمودید بنده هم معتقدم جناب آقای نخست‌وزیر هم به کرات فرمودند که بایستی به موازات انقلاب مملکت در تشکیلات اداری هماهنگی به وجود بیاوریم دستگاهی که پنجاه سال توی گوشش کرده‌اند که تو هیئت حاکمه‌ای البته برای اثبات این مطلب فکر می‌کند که باید هیئت محکومه‌ای در مقابلش باشد این فکر باید عوض شود بنده هم موافق هستم و این کاری است که دولت خواهد کرد و ما آثارش را می‌بینیم ولی این یک مسئله‌ای نیست که شما بتوانید یک مرتبه ۴۵۰ هزار نفر کارمندان دولت را (یک نفر از نمایندگان- چند نفرند؟) گویا سیصد هزار نفرند این سیصد هزار نفر کارمندان دولت را یک دفعه تغییر روحیه بدهید ولی در عین حال بنده هم معتقد هستم که باید هرچه زودتر شورای دولتی تشکیل شود که اگر احیاناً یکی از افراد مملکت به اعتبار کارمند دولت بودن یک کسی متضرر شد یک مرجعی باشد که آن فرد شکایت بکند خوشبختانه بنده در همین قانونی که دولت برای مالیات بر درآمد تقدیم کرده آثار این فکر را دیدم، دیدم برای اولین بار گفته‌اند آقای مأمور اداره دارایی اگر یک جایی تخطی کردی به حقوق مردم فلان مجازات را برای تو در قانون تعیین کرده‌ام این نشانه آن است که دولت این فکر را پسندیده و دنبال این فکر هست بنده قصد ندارم بیش از این اسباب مصدع خاطر همکاران ارجمند بشوم و به همین جا به عرایضم خاتمه می‌دهم و امیدوار هستم که دولت ما توفیق پیدا کند همان طوری که جناب آقای نخست‌وزیر در پیام بسیار دلچسبشان در عید نوروز فرمودند و خفض جناح کردند همین خدماتی که دولت انجام داده است و قابل رویت است و هر آدم با انصافی لمس می‌کند این اسباب اعتماد و اطمینان و امیدی باشد که یک دولت خدمتگزار شاه و مملکت هست که تلاش دارد منویات شاهنشاه آریامهر ما را جامه عمل بپوشاند (انشاءالله- احسنت)

رئیس- آقای موسوی کبیری بفرمایید.

موسوی کبیری- آن که آورده است ایمان برخدا- کرده اعمال نکو دور از ریا- اجرشان ناکاسته باشدتمام _ یا بدون منت از رب‌الانام. متأسفانه که در موقع طرح بودجه کل کشور در مجلس نبودم تا وظیفه مقدس خودم را آنچنان که باید انجام بدهم اینک با کسب اجازه از مقام معظم ریاست و همکاران گرامی موظف هستم در حدود توانایی در اجرای قانون اساسی از نظر کلی و استیفای حقوق موکلین از لحاظ حوزه انتخابیه مختصر تذکری بدهم شاید انشاءالله مورد توجه اولیای امور و خدمت‌گزاران واقعی ملت قرار گرفته و دین خود را در راه اعتلای شعار مقدس ملی خود یعنی خدا و شاهنشاه و میهن ادا کرده باشم. وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم- که در طریقت ما کافری است رنجیدن (احسنت) باید این حقیقت را درک نمود و به این واقعیت واقف شد که تمام دستگاه‌های مدیره مملکت و کلیه قوانین و مقررات و تمام تلاش‌ها و فعالیت‌های دولت‌ها

و ملت‌ها برای ترفیه حال مردم و به وجود آوردن امکانات بهتر زیستن است گردش کائنات و سر موجودات هم چنان که سعدی فرموده‏

ابرو باد و مه و خورشید و فلک در کارند

تاتو نانی به کف آری و به غفلت نخوری‏

اما متأسفانه باید گفت بشر غرق در غفلت است چه غفلتی؟ غافل از ذکر خدا غافل از یاد خدا غافل از راه خدا همان خداوندی که خیلی پیشتر از سایر ملت‌ها اولین کلمه شعار مقدس ملت ما را تشکیل داده است بنده چند روز پیش در همین مکان مقدس به استحضار نمایندگان محترم رساندم که یکی از مسائل مهم داخلی که باید فوری مورد توجه دولت قرار گیرد هماهنگ ساختن استان‌ها و شهرستان‌های کشور و تقسیم تمام امکانات بهتر زیستن در سراسر مملکت برای تمام مردم میهن است (صحیح است) اگر توانستیم این تبعیض را مرتفع نمودیم اعتقاد و ایمان خود را به اولین کلمه شعار مقدس ملی عملاً ثابت کرده‌ایم و قدمی در راه حق برداشته‌ایم خدایا تو این شعار مقدس ما یعنی خداشناسی و شاه‌دوستی و میهن‌پرستی را حفظ کن چندی پیش، البته مطالب بنده بسیار زیاد بود ولی جناب آقای رامبد وظیفه بنده را خیلی سبک کردند و تکلیف بنده را خیلی کم فرمودند و بنده سعی خواهم کرد آنچه را که گفته شده است تکرار نکنم، چندی پیش که از بازدید حوزه انتخابیه‌ام بازگشت نمودم پس از چند بار مطالعه یادداشت‌ها برحسب وظیفه پارلمانی از طریق قانونی و مجلس شورای ملی در اجرای ماده ۱۵۱ حوائج عمومی موکلین و نقایص حوزه انتخابیه و بعض سو جریانات اداری و مشاهدات خودم را ضمن صلاح‌اندیشی‌هایی طی تذکرات به وزارتخانه‌ها اعلام نمودم که بعضی تاکنون به این تذکاریه‌های قانونی اساساً پاسخ نداده‌اند و برخی هم که جواب مرحمت کرده‌اند برای قضاوت شما همکاران محترم عیناً قرائت می‌شود تا توجه بفرمایید که بنده حق داشته‌ام به بودجه کل کشور رای ممتنع و به این متمم بودجه سال ۴۴ رأی کبود بدهم (یک نفر از نمایندگان- انشاءالله که رأی کبود نمی‌دهید) امیدوارم که بنده قانع بشوم و رأی موافق بدهم یکی از این تذکرات تذکری است به وزارت بهداری که در تاریخ ۲۰/۱۱/۴۴ تقدیم شده است «ریاست محترم مجلس شورای ملی ضمن بازدید از حوزه انتخابیه در تعطیلات زمستانی در همه جا عدم توجه در حفظ سلامت و بهداشت مردم، مردم حوزه فرمانداری کل ایلام و پشتکوه موجب عصبانیت عموم اهالی منطقه می‌باشد علی‌هذا خواهشمند است مقرر فرمایید در اجرای ماده ۱۵۱ مراتب را به وزیر محترم بهداری تذکر دهند که توجه عاجلی نسبت به مواد زیر در آن منطقه مبذول فرمایند بنده (فقط دو سه تا از این مواد را قرائت می‌کنم) در سال ۱۳۱۳ بیمارستان ۳۰ تختخوابی رازی با وضع آبرومندی در ایلام گشایش یافت ولی فعلاً پس از گذشت ۳۲ سال مبدل به یک بیمارستان مخروبه هفت تختخوابی شده است در سراسر پشتکوه یک بیمارستان ۳۰ تختخوابی در ۳۲ سال قبل گشایش می‌یابد و امروز تبدیل به یک بیمارستان هفت تختخوابی مخروبه شده است شهرستان‌های مهران، دهلران بدره و سایر بخش‌های تابعه آن فاقد بهداری و درمانگاه می‌باشند در تمام حوزه فرمانداری کل حتی یک نفر قابله وجود ندارد البته هیچ یک از پزشکان و قابله‌ها حاضر نیستند در منطقه پشتکوه که فاقد امکانات بهتر زیستن است بروند و خدمت بکنند البته دکتری که به خلاف وجدان و دور از انصاف و خداشناسی فقط به تجارت اشتغال دارد و هر طور که مایل باشد با مردم رفتار می‌کند چرا زندگی خوب تهران را بگذارد و به ایلام یا ولایت دیگر برود او در تهران ۸۰ تومان ویزیت می‌گیرد ۸۰ تومان و تا حدود یک هزار تومان مریض‌ها را سرکیسه می‌نماید این حقیقت است که عرض می‌نمایم و اگر بخواهید معرفی می‌نمایم، در کجا می‌تواند چنین اقدامی به دلخواه خود بکند و هیچگونه مسئولیتی هم در تأمین بهداشت عمومی و درماندگان نداشته باشد. از جناب آقای وزیر دارایی که گویا تشریف ندارند سؤال می‌کنم که در سال چقدر مالیات از اینگونه پزشکان دریافت می‌کنید (یکی از نمایندگان- هیچ) (دکتر حکیم شوشتری- ۱۳۲۰۰ تومان حداکثری که در قانون پیش بینی شده) کار آزمایشگاه‌ها که اصلاً هیچ حساب و کتابی ندارد هر چقدر بخواهند از مراجعین خود می‌گیرند و از این گونه افراط و تفریط‌ها، مطلب دیگر که آقای رامبد اشاره فرمودند این تابلوهاست یا تابلویی بنده ارائه می‌کنم در همین دروازه شمیران سر چهارراه، عرض کردم او هشتاد تومان ویزیت می‌گیرد اما این آقا اسمش را

نوشته دکتر امیری ۲۰ ریال می‌گیرد، ویزیت او بیست ریال است بنده نمی‌دانم این افراط و تفریط را پس چه کسی کنترل می‌کند؟ این ۸۰ تومان و دو تومان به نظر بنده یکی از کارهایی است که باید مانند اصلاحات ارضی در این مملکت اصلاح شود همین امر پزشکی و امر بهداشت عمومی مردم است اگر همان طوری که عرض کردم همکاران محترم به این تابلوها که در خیابان‌ها نصب شده توجه فرمایید به توانایی در اداره امور وزارت بهداری واقف خواهید شد چندی قبل بیماری از مهران به علت عدم دسترسی و امکانات در محل به تهران آمده بنده او را به جناب آقای دکتر مرشد که الان اینجا تشریف دارند طی این یادداشت که قرائت می‌کنم معرفی کردم: جناب آقای دکتر مرشد ضمن تقدیم عرض سلام تقاضا دارم با مطالعه عریضه پیوست بیماری را که از آخرین نقطه مرزی کشور (مهران) برای معالجه به تهران آورده‌اند چون بی‌بضاعت و تنگدست است مقرر فرمایید که او را در یکی از بیمارستان‌های دولتی بستری و معالجه نمایند عندالله بی‌اجر نخواهد بود اراتمند کبیری ۵/۹/۴۴ دکتر مرشد. یک هفته این بیمار را گردانیدند و متأسفانه او را بستری نکردند و نتوانستند معالجه کنند بنده ناچار به جناب آقای دکتر قراگزلو که تشریف ندارند متوسل شدم و از ایشان تقاضا کردم و ایشان شخصاً برای معالجه بیمار اقدام فرمودند این است محظورات یک منطقه. آنها هم انتظار دارند توقع دارند مانند سایر هم میهنان خود از امکانات بهتر زیستن برخوردار باشند (احسنت) این نقص‌ها باید مرتفع شود (مهندس ریاحی- آقای مرشد تمام وقتش صرف خدمت به بیماران می‌شود) بنده منکر نیستم ولی دستور ایشان را اجرا نکردند ایشان حسن نیت دارند در کمال حسن نیت ولی متأسفانه دستور ایشان را اجرا نکردند (مهندس ریاحی- بیمارستان مربوط به دانشگاه است ایشان هم منت‌های خصوصیت را اعمال کردند و نوشته‌اند که این کار بشود ولی مربوط به وزارت بهداری نبوده) یک نفر از موکلین بنده در تاریخ ۱/۳/۴۵ باز در مورد همین بهداری مطالبی نوشته است که به استحضار می‌رسد در این موقع که اصول شاه و ملت تحت رهبری شهریار آریامهر با فعالیت‌های شبانه‌روزی آن نماینده محترم (نماینده محترم که چه عرض کنم) در جهت اجرای منویات و دکترین خردمندانه شاهنشاه بزرگ هر یک به موازات هم به سوی تکامل گام برمی‌دارد جای بسی تأسف است که یک نفر دکتر به سنام (اسم نمی‌برم) متصدی بهداری منطقه ماژین واقع در حوزه فرمانداری کل ایلام دره شهر که متجاوز از پنج هزار جمعیت آن است بدون توجه و اعتنا به مقررات قانون محل مأموریت خویش را مدت سه ماه است ترک نموده و پس از پایان مدت مزبور به ماژین برگشته داروهای مربوط را جمع‌آوری و همراه خود می‌برد نسبت به این موضوع از طرف فرمانداری کل اقدام کرده متأسفانه تا کنون نتیجه‌ای عاید نشده و دکتر نامبرده که باید به نوبه خود جزیی از اجرای انقلاب سفید و مقدس را انجام بدهد همچنان به غیبت خود ادامه مثل این که خود را مقید خدمت مردم ندانسته و نمی‌داند، جناب آقای کبیری چاکر قریب ۴۰ هزار ریال به منظور تکمیل ساختمان و غیره جهت استقرار بهداری منطقه ماژین صرف نموده و زحمات طاقت فرسایی متحمل شده و حتی آقای فرمانداری کل ایلام پشتکوه ساختمان مربوطه را مشاهده نموده است اکنون دکتر مالکی بدون توجه به خواسته‌های اهالی محل را ترک کرده و رفته است (خواجه‌نوری- شما قرار بود اسمش را نبرید ولی بردید) همین طور باز یک قسمتی است مستخرجه از دادخواست‌های اهالی شهرستان بدره، اینها نوشته‌اند و به امضای تمام آنها می‌باشد و تقدیم مجلس شورای ملی شده است می‌نویسند صریحاً شیوع بیماری‌های گوناگون سالیانه عده زیادی از مردم این سازمان به ویژه کودکان را تلف می‌کند از جمله بیماری‌های مالاریا، سل، سیاه‌سرفه، سرخک و بیماری‌های دیگر به نزدیک‌ترین نقاطی که برای معالجه مراجعه می‌شود یا باید به کرمانشاه یا خرم‌آباد یا خوزستان برویم و آن هم در اثر نبودن جاده پس از چندین روز مال سواری و یک روز با ماشین صرف وقت می‌شود تا به شهرستان برسند و چه بسا در بین راه تلف می‌شوند و چنانچه رسیدند باید به انتظار نوبت یا به عناوین دیگر از قبیل نداشتن تختخواب معطل بمانند تا بمیرند مطلبی دیگر که حایز اهمیت است و بنده استدعا

می‌کنم توجه کافی در این مورد مبذول شود سو جریاناتی است که ما در وزارت‏ کشور ملاحظه می‌کنیم بنده باز در تاریخ ۲۰/۱۱/۴۴تذکری به وزارت کشور دادم که فقط چهار قسمت عمده آن را می‌خوانم شهرستان مهران و دهلران که از نظر مرزی فوق‌العاده حایز اهمیت می‌باشند فاقد فرماندار هستند و موقعیت محل از نظر سیاسی، اجتماعی عمرانی و سازندگی ایجاب می‌کند که دو افسر ارشد و لایق به سمت فرماندار دو شهرستان نامبرده و حتی مرزبان تعیین و منصوب شوند اگر به خاطر مبارک همکاران محترم باشد بنده در موقع طرح بودجه سال ۱۳۴۳ مخصوصاً چندین بار در این مورد تأکید کردم و استدعا کردم وزارت کشور در مورد انتصاب فرمانداران نقاط مرزی توجه مخصوصی مبذول بفرمایند و حتی بنده استدعا کردم قبل از ۱۳۲۰ در شهرستان‌های مرزی فرماندار یا بخشدار و مرزبان به عهده یک نفر محول بود و کارها به نحو احسن انجام می‌شد حتی مثال زدم در قصر شیرین منطقه کرمانشاه مرحوم سرهنگ سید شاکر طباطبایی هم فرماندار و هم مرزبان قصرشیرین بود و کارها بسیار خوب انجام می‌شد این موضوع را باید حتماً در نوار مرز رعایت کرد زیرا به صلاح مملکت و به صلاح مردم است (صحیح است) فرمانداری تعیین کرده بودند که باز بنده طی این تذکر به عرض رسانده‌ام برای یکی از شهرستان‌ها آمده بود در ایلام با این که هزینه سفره می‌گرفت با آن که مزایا می‌گرفت و یک دستگاه ماشین هم در اختیار او گذاشته بودند او حاضر نبود به بدره برود بنده تا حدودی هم حق را به جانب او می‌دهم برای آن که هیچ‌گونه وسیله‌ای در آنجا نیست او توقع داشت مانند سایر مردم از دیدن سینما استفاده کند بنده باید عرض کنم در مرکز فرمانداری کل ایلام حتی یک سینما وجود ندارد او می‌خواست که در شهرستان بدره سینما وجود داشته باشد او می‌گفت من فرزندم را که آورده‌ام اینجا می‌خواهم در کودکستان بفرستم کودکستان وجود ندارد. باید بیش از این توجه به شهرستان‌ها شود موضوعی که فوق‌العاده حایز اهمیت بود و واقعاً از نظر مملکت، متأسفم که جناب آقای نخست‌وزیر تشریف ندارند و استدعا می‌کنم که توجه بفرمایند قسمت عمده از نوار مرز بین مهران و دهلران بدون پاسگاه مرزی و لا دفاع می‌باشد در بازدیدی که شخصاً از نوار مرز نمودم تقاضا نمودم با تشکیل یک کمیسیون محرمانه با حضور فرمانده ژاندارمری کل کشور به توضیحات اینجانب توجه کامل مبذول گردد (دکتر حکیم شوشتری- خوب بود این را هم محرمانه می‌نوشتید) باز در این مورد تقاضای کمیسیون محرمانه کردم که آن مطالب را بنده می‌بایستی به عرض می‌رساند من جناب آقای دکتر حکیم شوشتری در مدت سی سال خدمت خودم آزمایش خودم را داده‌ام و الان هم در صف آقایان در خدمتشان مشغول انجام وظیفه هستم و این ادعا را می‌توانم بکنم که در تمام این مدت شرافتمندانه خدمت کرده‌ام (صادق احمدی- صحیح است همه این را می‌دانیم) سازمان ژاندارمری در منطقه ایلام و پشتکوه منطبق با انقلاب سفید شاه و مردم نیست اهمیت موضوع اینجانب می‌کند که در کمیسیون محرمانه‌ای به توضیحات اینجانب توجه عاجلی مبذول گردد اما از تاریخ ۲۰/۱۱/۴۴ هنوز به من جوابی نداده‌اند من که از بازدید مرز آمده بودم و چنین گزارش و چنین تذکری از طرق قانونی تقدیم کردم شاید یک مطالبی بود که برای مملکت ارزنده، فوری و فوتی است چرا نباید توجهی به نماینده مردم و نماینده ملت شود در اینجا (صادق احمدی- باعث تأسف است به وزارت کشور مرقوم فرمودید؟) بله از طریق مجلس شورای ملی خوشبختانه فرماندار کلی که فعلاً در منطقه ایلام و پشتکوه انجام وظیفه می‌کند مردی است شرافتمند، با ایمان، خدمتگزار که شخص شاهنشاه آریامهر او را انتخاب فرموده‌اند اما وزارت کشور دارد به جای آن که همکارانی مانند او برای او بفرستد در آن منطقه درست کسانی را می‌فرستد که از همه جا رانده و مانده شده‌اند می‌فرستد که چوب لای چرخ فرماندار بگذارند و نمی‌گذارند او وظیفه خود را انجام بدهد بنده مطالبی دارم که باید اینجا عرض بکنم این مطالب به صلاح مملکت است و اگر نگویم خیانت کرده‌ام بنده در تاریخ ۱۷/۱۰/۴۳ رسماً به وزارت کشور تذکر دادم که با دخالت استاندار وقت و فرماندار کرمانشاه تخلفات و سو استفاده‌هایی در شهرداری کرمانشاه و در بیت‌المال مردم شده است همچنین در تاریخ۱۸/۳/۴۴ باز طبق تذکر دیگری در چهار صفحه اطلاعات لازمه را در مورد سو جریانات به وزارت کشور اطلاع دادم مع‌هذا تاکنون اقدامی به عمل نیامده و طبق اطلاع مدارک لازم هم جهت تعقیب به دیوان

کیفر ارسال نشده است اما اطلاع دارم در کرمانشاه به وسیله یکی از بازپرسان شرافتمند در اثر اعلام جرم یک نفر از همشهریان بنده دو سال است مشغول رسیدگی هستند مدارک لازم هم جمع‌آوری شده است ولی هنوز متأسفانه نتیجه قطعی به دست نیامده و من باید با کمال تأسف عرض کنم به جای این که در قبال میلیون‌ها سواستفاده و تخلفاتی که انجام شده این جناب مستطاب را بازنشسته کنند و از اختیارات خودش آقای وزیر کشور استفاده بکند به نحو دیگری آنهایی که ضعیف هستند آنهایی که کوچک هستند فقط برای آنها استفاده می‌شود از این اختیارات مدرک دارم و مثال عرض می‌کنم چندی قبل یک بخشدار محلی که حقوق ناچیزی دارد به علت اتهام به اخاذی در نظام‌وظیفه تحت تعقیب قانونی قرار می‌گیرد در نتیجه رسیدگی قرار منع پیگرد او صادر می‌شود یعنی برائت حاصل می‌کند اتهام او شاید در حدود ۵۰۰ تومان بوده است وزیر محترم کشور با استفاده از اختیارات حاصله این شخص را پس از ۲۴ سال خدمت بازنشسته می‌کند بسیار کار خوبی کرده است من هم موافقم باید متخلفین و کسانی که منحرف می‌شوند از راه انقلاب شاه و ملت باید تنبیه شوند باید شدیداً مجازات شوند و باید بازنشسته شوند و از کار برکنار شوند اما بنده سؤال می‌کنم از جناب آقای وزیر محترم کشور چرا آن مقام عالی را که میلیون‌ها سواستفاده کرده است در مورد ایشان از اختیارات حاصله استفاده نمی‌فرمایید و چرا او را رئیس شورای عالی وزارت کشور می‌گذارید بیایید جناب آقای وزیر محترم کشور به من پاسخ بدهید پس تا کی باید این سو جریانات در وزارت کشور انجام شود وقتی چنین کسانی بودند این قبیل فرمانداران هم تعیین می‌کنند فرمانداری است که به دستور وزیر کشور سابق شنیده‌ام بخش‌نامه صادر شده است که این شخص به علت حیف و میل کردن آردهای کاره منتظر خدمت می‌شود و او را معزول کردند از فرمانداری اما اینها و امثال اینها آمده‌اند و مشغول اند و دارند شغل می‌گیرند آن یکی را که تیمسار امین آزاد و استاندار کردستان آن مرد با شرف به علت دزدی و سواستفاده بیرونش می‌کند او را حکم می‌دهند جای دیگر می‌فرستند چرا مزاحمت برای دیگران فراهم می‌کنید چرا آقا اینها را بازنشسته نمی‌کنید چرا شما از اختیارات حاصله درباره این قبیل اشخاص استفاده نمی‌کنید اگر می‌کنید چرا تبعیض می‌کنید همه را به یک چشم نگاه کنید آن که مقامش عالی‌تر بود و آن که بیشتر سواستفاده می‌کرده او را اول تنبیه کنید (بالاخانلو- اسباب کارشناس است) نتیجتاً مردم می‌فهمند آقا مردم مراقب هستند می‌بینند که عواملی هست باعث کندی منویات شخص اول مملکت می‌شود اجرای برنامه‌های خودتان لنگ می‌شود بله یک تبریکی فرستاده‌اند برای جناب آقای نخست‌وزیر که رونوشت برای جناب آقای نخست‌وزیر و یک رونوشت هم برای بنده فرستاده‌اند «جناب آقای دکتر صدر وزیر محترم کشور در روزنامه خوانده شد که آقای فلان را رئیس شورای عالی وزارت کشور تعیین نموده‌اید استدعا آن که اجازه فرمایید تبریکات صمیمانه خود را چنانچه معمول شده است از انتصاب برای آن وزارتخانه عرض کنم (بنده نمی‌خواهم همه مطالب را اینجا بگویم) توجه آن جناب را به پرونده‌های اختلاس و ارتشاء (جناب آقای دکتر عاملی) و غارت اموال دولتی و ملی در شهرداری کرمانشاهان و مراتع خالصه پشتکوه و شیر و خورشید کرمانشاه که در دیوان کیفر است جلب می‌نمایم (تا به اینها شغل ندهید اینها را چرا شغل می‌دهید) اقلاً می‌گذاشتید تکلیف این پرونده‌ها را قانون تعیین کند با تقدیم دعا کارمند فلان کرمانشاه رونوشت جناب آقای نخست‌وزیر رونوشت جناب آقای کبیری نماینده مجلس» در مورد همین موضوعی که بنده گفتم نوشته شده است و تذکر داده شده است به وزارت کشور آقا مطالب مهم است و توجه نکردند نتیجتاً طوماری رسیده است از طرف کشاورزان نوار مرزی و مطالبی گفته‌اند که موجب کمال ناراحتی من فراهم شده است و این را من تقاضا می‌کنم از مقام معظم ریاست شاید الان شایسته نباشد در این مورد و این مکان به عرض برسانم قضایا مهم است موضوع مملکت است یکی دیگر از وظایفی که باید به وسیله وزارت کشور انجام شود و جلوگیری از مزاحمت به عمل بیاید این عوارض مزاحم است بسیار در این مورد نوشته‌اند باز اخیراً شرحی نوشته شده است بنده قرائت می‌کنم این را اتاق بازرگانی کرمانشاه نوشته است

«جناب آقای نخست‌وزیر محبوب ایران پیرو عریضه شماره فلان راجع به عوارض مزاحم که حضوراً تقاضای الغای آن را نموده و قبول فرمودید تا به حال نتیجه مطلوب حاصل نشده و هر روز کسبه کرمانشاه با شهرداری دست به گریبان بوده و فشار به آنها وارد می‌شود استدعا دارد همان طوری که عرض شد مقرر فرمایید این دو فقره عوارض یکی عوارض پیشه وران و یکی عوارض بر خیابان و بالکن را ملغی نموده و در مقابل به عوارض کل واردات کشور بیفزایند و رفع مزاحمت و نارضایتی از مردم این شهرستان به عمل آید رئیس اتاق بازرگانی کرمانشاه حاجی دایی)) رونوشت بالا جهت استحضار و اقدام لازم (خواجه‌نوری- عوارضی که باید اهالی شهر بدهند آنها معاف شوند و تحمیل شود به عوارض گمرکی که تمام مردم و تمام روستاها باید بدهند؟ این اصل غلط است جنابعالی که حمایت می‌کنید از روستاها چرا چنین فرمایشی می‌فرمایید) صحیح می‌فرمایید اینها تقاضا می‌کنند که به عوارض کل واردات کشور اضاف شود (خواجه‌نوری- مصرف‌کننده کی است همان روستایی است که قند و شکر مصرف می‌کند) باید جواب داد (خواجه‌نوری- یک پیشنهادی که خلاف اصل منطق است که نمی‌شود جواب داد) باید به مردم جواب داد یکی دیگر از مطالبی که واقعاً مبتلا به همه هست عدم توجه مأمورین شهرداری و شهرداران است چون شهرداران انتخابی نیستند انتصابی هستند نظر شخص اول مملکت این است که کار مردم به خود مردم واگذار شود بنده یک کار بسیار کوچک در همین محلی که هستم در همین منزلی که هستم در شمیران کوچه‌ای است که آقای دکتر الموتی که حالا تشریف ندارند منزل‌شان آنجا است چهار ماه است که یک شعله چراغ که توی این کوچه هست خاموش است هرچه بنده تلفن کردم هرچه بنده تقاضا کردم توجه نشده است حتی یک نامه نوشتم این نامه هم ملاحظه می‌فرمایید پس از چند ماه نوشتم «شهرداری محترم تجریش مدت سه ماه است برق این کوچه خاموش است چون با تذکرات تلفنی به اداره برق تجریش نتیجه گرفته نشده خواهشمند است دستور فرمایید همان گونه که مأموران شهرداری برای وصول عوارض اقدام می‌نمایند یک مرتبه هم در شب به این گونه کوچه‌ها به منظور تأمین آسایش و جلب رضایت مردم سرکشی کنند» رونوشت را هم به اداره برق فرستادم ایشان نامه‌ای نوشتند به اداره برق گمان می‌کنم تا ۶ ماه دیگر هم طول بکشد و بالاخره این کوچه در تاریکی بسر ببرد و اما راجع به آبادانی و مسکن گزارش پیشرفت عملیات عمرانی استان‌های کرمانشاهان، کردستان و فرمانداری‌های کل همدان و ایلام قطعاً نظیر این برای همه همکاران فرستاده شده است بنده عطف به این کتابچه تذکری عرض کردم، با توجه به گزارش ۳۵۹۵۸- ۱۷/۸/۴۴ وزارت آبادانی و مسکن و بررسی کتابچه گزارش پیشرفت عملیات آن وزارتخانه در مورد حوزه فرمانداری ایلام- صفحه ۳۲ علمیات لوله کشی آب مشروب شهر ایلام و برق ایلام مربوط به دولت‌های سابق بود اخیراً برای توسعه آنها اقدامی نشده است ساختمان ۱۴ دستگاه خانه‌های سازمانی هم باز مربوط به دولت‌های سابق بوده است اما یک مطلبی را باید عرض کنم جناب آقای دکتر نهاوندی البته جنابعالی به ایلام تشریف بردید و این خانه‌ها را افتتاح فرمودید و تحویل دادید موضوعی که خیلی شایع است در آن منطقه می‌گویند این ۱۴ دستگاه خانه که عرض کردم به وسیله این دولت این خانه‌ها ساخته نشده است از قرار متری ۹۰۰ تومان تمام شده آیا صحیح است این؟ اگر صحیح نیست بنده تقاضا می‌کنم این را مخصوصاً اعلام بفرمایید به اطلاع آنها برسد به وسیله فرماندار کل آنجا ابلاغ بفرمایید و هزینه‌ای که مصرف شده، که این سوء تفاهم مرتفع شود یک پیشنهاد اساسی بنده برای عمران آن منطقه که اصلاً مورد توجه معذرت می‌خواهم اصلاح می‌کنم کمتر مورد توجه است سابق اصلاً مورد توجه نبود و به حمد الله الان تا حدودی مورد توجه است با توجه به این که حوزه فرمانداری کل ایلام و پتکوه دارای موقعیت بسیار حساس است «استدعا می‌کنم به عرایض بنده توجه بفرمایید» سرشار از منابع زیرزمینی بسیار ارزنده می‌باشد علاوه بر معادن بسیار پر ارزش نفت بیجار و دهلران دارای معادن پر ارزش دیگری در سراسر منطقه است‏ که در صورت اکتشاف و استخراج مهم‌ترین منطقه صنعتی کشور در آن حوزه خواهد بود که به نظر بنده موقعیت این منطقه با ارزش‌تر از خوزستان بوده و ایجاب می‌نماید که یک سازمان عمران برای مطالعه تهیه برنامه در حوزه فرمانداری کل ایلام به وجود آید

مهم‌ترین اقدامات فعلی از نظر عمران احداث جاده‌های متعدد برای به کار انداختن شریان‌های حیاتی آن قسمت از کشور است مانند اتصال راه‌هایی است که به عرض رسیده مطلبی را که جناب آقای رامبد اشاره فرمودند در مورد راه‌های فرعی خوب را باید گفت بد را هم باید گفت بنده باید عرض کنم به عکس بعضی فرمانداران کل که ایشان اشاره فرمودند خوشبختانه منطقه ما یک فرماندار کلی دارد که یک مرد وطن پرست و با شرفی است که در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر شب و روز فعالیت می‌کنند (صحیح است) (صادق احمدی- آقای رئوفی مرد خوبی است) تنها او است که خیال می‌کنم در احداث این راه‌های فرعی کمال کوشش و جدیت را به کار برده شب و روز تلاش می‌کند و این راه‌های فرعی که عرض کردم به منزله شریان‌های حیاتی منطقه است دارد اقدام می‌کند اگر وزارت کشور بگذارد و مزاحمش نشود (صادق احمدی- خوشبختانه وزارت آبادانی و مسکن خوب کار کرده) (یک نفر از نمایندگان- در همه جا خوب کار کرده) یکی دیگر از مطالبی که بنده باید عرض کنم و در سال ۴۳ بنده موافقت مشروط با لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی کردم مشروط رأی دادم که در شهرستان‌ها شعبه‌ها و نمایندگی‌ها را تأسیس کند اما باید عرض کنم جناب آقای دکتر نهاوندی هنوز این تقاضای مشروع مردم پشتکوه انجام نشده با این که قول دادید یادداشت مرقوم فرمودید دستور صادر فرمودید ولی بنده نمی‌دانم چرا بانک رهنی هنوز شعبه آنجا را تأسیس نمی‌کند علتش را نمی‌دانم یکی از مطالب خیلی مهم در منطقه ما توجه به آب و راه است یعنی واقعاً اگر از آب‌هایی که آنجا بی‌مصرف هدر می‌رود جلوگیری شود با ایجاد سدها یکی از بهترین مناطق کشاورزی مملکت خواهد بود و بنده یقین دارم برادرانی که مدت‌ها است از آنجا مهاجرت کرده‌اند مجدداً به کشور باز می‌گردند و تأثیر به سزایی در عمران و آبادی منطقه خواهد داشت فعلاً در یک شهرستان ما شهرستان دهلران یکی از حوایج اولیه مردم تأمین آب مشروب است در مورد تأمین آب مشروب دهلران به قدری بنده گفتم و به قدری بنده نوشته‌ام اما نمی‌دانم متأسفانه چه باید کرد که این کار تمام شود (کمانگر- در سنندج هم این گرفتاری را داریم) برای تأمین آب مشروب مردم دهلران بنده پیشنهاداتی کرده‌ام به نخست‌وزیری رونوشت به وزارت آبادانی و مسکن و رونوشت به وزارت آب و برق هم ارسال شده است اما متأسفانه آن طور که باید و شاید نتیجه گرفته نشده حتی مثل این که وزارت آب و برق بنده را تقریباً ناامید کرده است و می‌گوید مطالعات توسعه منابع آب منطقه مزبور به مهندسین مشاور واگذار گردید و طبق گزارش مقدماتی مهندسین مزبور راه‌حل‌های پیشنهادی جنابعالی امکان‌پذیر نیست جناب آقای نخست‌وزیر جناب آقای دکتر نهاوندی بنده استدعا می‌کنم برای تأمین آب مشروب مردم محروم دهلران اقدام بفرمایید بنده از جناب آقای نخست‌وزیر تقاضا دارم دستور بفرمایند سازمان برنامه معادل یک سال حقوق دو سه نفر از کارمندان ظریف آن دستگاه را برای تأمین آب مشروب چند هزار نفر موکلین بنده در منطقه مرزی دهلران که روی معادن طلای سیاه با عسرت زندگی می‌کنند اختصاص بدهد (رضوی- اگر به این کمی است که بنده تقدیم می‌کنم) همین است پیشنهاد شده است ۲۴ کیلومتر راه است این آب را باید بیاورند آنجا و مردم استفاده کنند خیلی سهل و ساده است ولی متأسفانه توجه نمی‌شود یکی دیگر از تذکراتی که بنده عرض کرده بودم در مورد دادگستری منطقه فرمانداری کل ایلام و پشتکوه بود این تذکر را اگر اجازه بفرمایید قرائت کنم و جوابی را هم که جناب آقای دکتر عاملی مرحمت کرده‌اند قرائت کنم برای آن که زیاد وقت همکاران محترم را نگیرم و باید به کارهای مهم‌تری برسند اما به عقیده من مهم‌ترین کار ما همین است در بازدید اخیر حوزه انتخابیه همچنان احساس کردم که یکی از احتیاجات ضروری مردم توسعه عدالت و اجرای قانون در سراسر منطقه می‌باشد علی‌هذا خواهشمند است مقرر فرمایید در اجرای ماده ۱۵۱ مراتب را به وزیر محترم دادگستری‏ تذکر دهند که به استناد دلایل مشروح زیر برای تأسیس دادگستری حوزه فرمانداری کل ایلام و پشتکوه اقدام لازم مبذول و نتیجه را اعلام فرمایند دادگاه بخش ایلام در سال ۱۳۱۴ تأسیس گردیده است که با گذشت ۳۱ سال توجهی برای توسعه دادگستری در این حوزه وسیع به منظور تأمین حوایج روز افرون مردم نشده است با توجه به این که جناب آقای احمدی استدعا می‌کنم توجه

بفرمایید و در این مورد قضاوت بفرمایید با توجه به این که امور قضایی مردم آن منطقه بیشتر مربوط به دادسرا یا دادگاه شهرستان از قبیل امور سرپرستی معافیت از شرط سن یا گرفتن عدم سو پیشینه می‌باشد برای یک کشاورز طی مسافت هفتاد فرسخ راه‌های کوهستان و سردسیر تا ایلام و بعد کرمانشاه مثلاً برای دریافت عدم سو پیشینه مستلزم صرف وقت زیاد و تحمیل هزینه سنگین و به علاوه سرگردانی می‌باشد (خواجه‌نوری- این کشاوز به گواهی عدم سو پیشینه چه احتیاجی دارد برای درو کردن گندم می‌خواهد؟) مگر ژاندارمری در آن منطقه نیست مگر کار ندارد نمی‌خواهد سند مالکیت بگیرد؟ نمی‌خواهد کاری دیگر بکند که مستلزم گرفتن برگ عدم سو پیشینه باشد اگر بخواهد برود جواز تفنگ شکاری بگیرد از ژاندارمری تفنگ شکاری که برای حفظ احشام به او سپرده شده لازم است (صادق احمدی- در خیلی موارد احتیاج به برگ عدم سو پیشینه است) و خیلی موارد دیگر اگر دادگاه شهرستان و دادسرا در ایلام باشد علاوه بر تامین آسایش و رفاه مردم به نسبت زیادی از وقوع جرایم کاسته می‌شود (صادق احمدی- ایلام از جاهایی است که باید دادگاه شهرستان شود) مقایسه بفرمایید (صادق احمدی- متأسفانه بودجه دادگستری را زیاد نمی‌کنند سال به سال هم ازش کاسته می‌شود) امیدواریم زیاد شود در مملکتی که در شمال آن به فواصل کوتاهی در کلیه شهر مانند بابل، ساری، عامل، گرگان، گنبد کابوس یا در نوشهر، لاهیجان، لنگرود، رشت، بندر پهلوی و فومن به فواصل در حدود پنج شش فرسخ با وجود راه‌های ارتباط آسفالت دادگاه‌های شهرستان و دادسرا و پارک وجود دارد ولی با نهایت تأسف در غرب کشور مردمی از هم‌میهنان ما باید دچار این همه محرومیت و پریشانی باشند (دکتر رهنوردی- جمعیت را در نظر می‌گیرند به نسبت جمعیت این تشکیلات به وجود می‌آید) جوابی که مرحمت فرمودند بنده همه‌اش را قرائت نمی‌کنم فقط منت گذاشته به این که این دادگاه بخش تعطیل شده در سال ۳۲ (وزیر دادگستری-تمامش را بخوانید) بخوانم؟ چشم.

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

عطف به مرقومه شماره فلان متضمن رونوشت تذکر جناب آقای کبیری نماینده شورای ملی به استحضار خاطر شریف عالی می‌رسد همان طور که ضمن شماره فلان در جواب تذکر مورخ ۲۷/۲/۴۳ به استحضار خاطر عالی رسید مجدداً نیز زحمت افزا می‌شود وزارت دادگستری در اجرای برنامه توسعه تشکیلات و برقراری سازمان قضایی در نقاط مختلف کشور به منظور رفاه حال مردم دادگاه بخش ایلام را مجدداً چند سال پس از انحلال در سال ۳۴ با وجود همه مشکلات تأسیس نمود اجازه بفرمایید بنده این توضیح را عرض کنم چرا تعطیل شد علتش را عرض می‌کنم بنده مال آن منطقه هستم بنده کرمانشاهی هستم به تمام اوضاع و احوال هم آگاهم شما یک رئیس دادگاه داشتید در آن زمان به نام آقای قمی شاید عملیات او مخالف مسایل عدلیه بود در آن زمان می‌خواستم او را عوض کنم مایل نبود برود آمدند دادگاه را به کلی منحل کردند و مردم محروم آنجا را دچار مضیقه کردند این دلیل نمی‌شود که چون دوباره تأسیس شده است تاریخ تأسیس این را که عرض کردم ۱۳۱۴ است ملاحظه بفرمایید در ظرف این چند سال واقعاً چه کمکی به مردم و چه توسعه‌ای نسبت به دادگاه این منطقه شده است و اما راجع به پست و تلگراف و تلفن بنده با کمال ارادتی که به جناب آقای مهندس ستوده دارم و دیدن وضع امروز شما موجب ناراحتی من شد و لازم شد که یک قدری تخفیف بدهم امیدوارم که خداوند شفا مرحمت کند و به زودی رفع کسالت شود و نسبت به تعهداتی که نسبت به منطقه ما فرمودید تقاضا دارم زودتر اقدام بفرمایید همین چند روز پیش معاون محترم جنابعالی در اینجا تعهد فرمودند در ظرف یک ماه الی یک ماه و نیم ارتباط تلفنی ایلام را برقرار کند اما بنده یک عرضی می‌کنم وزرا سابق همه این تعهد را کردند همه به موقع خود به شهادت همکاران محترم و هنوز نتیجه نگرفته‌ایم اما بنده به عرض می‌رسانم همه وزرا حسن نیت را دارند همه کمال حسن نیت را دارند برای مملکت در اجرای منویات شخص اول مملکت و برای رسیدن به هدف‌های انقلاب اما با کمال تأسف باید عرض کنم دستگاه‌های

اجرایی خوب کار نمی‌کنند با این عواملی که فعلاً شما دارید در آنجا امکان ندارد این تعهدات را بتوانید انجام بدهید جناب آقای کشاورزیان باید مستقیماً از طریق مرکز اقدام بفرمایید از طریق پست و تلگراف استان کرمانشاه هیچ کاری انجام نمی‌گیرد موضوع دیگر که بنده تقاضا کرده بودم از شخص جنابعالی قطع ارتباط مردم با حسابدار تلفنخانه در میدان سپه است تقاضا دارم این کار را زودتر انجام بدهید مانند همان اعلان‌هایی که می‌فرستید برای بها آب و برق دستور بفرمایید طبق اعلامیه‌ای این را هم یک باره صادر کنند و مردم بروند به بانک‌ها این پول را بدهند (صحیح است) این ارتباط را با حسابداری که این کار را می‌کند قطع کنید علت خرابی این سیم‌ها این است این سیم‌ها در اختیار یک عده معدودی است (دکتر رهنوردی- کاملاً صحیح است آقای کبیری برای هشت قران باید بروند میدان سپه که این پول را بدهند و برگردند مشکلات ترافیک و مشکلات زیادی است) موضوع کشاورزی همان طور که بنده عرض کردم خوب را باید گفت و تنقیدات را هم با کمال حسن نیت باید گفت واقعاً رئیس اداره کشاورزی منطقه ما و رئیس بانک کشاورزی آنجا شرافتمندانه خدمت می‌کنند فداکاری می‌کنند اما به عکس مأمورین جنگلبانی خیانت می‌کنند بنده گفتم نوشتم دادم چندین بار به کرات این مأمورین جنگلبانی در منطقه پشتکوه مسبوق به سابقه هستید در مورد مراتع در سال ۴۳ بنده عرض کردم مراتع آنجا را از دست دادند گوسفندان مردم تلف شد و در نتیجه خدمت بزرگی به این تأسیسات روغن نباتی شد هر روز هزار رأس گوسفند از پشتکوه و ایلام به تهران می‌آمد یعنی وارد تهران می‌شد یک قسمت اعظم گوشت تهرانی از پشتکوه تأمین می‌شد اما مأمورین جنگلبانی به کمک همان مقامات عالی در همان منطقه که بودند خیانت به مردم کردند خیانت به مردم پشتکوه کردند گوسفندان تلف شد و در نتیجه مدت دو سال است که روغن ایلام به تهران نیامد و بازار روغن نباتی توسعه پیدا کرد و روغن خراب‏ شد یک مطلب دیگری که جناب وزیر محترم کشاورزی هم تشریف ندارند و مثل این که معاون ایشان هم تشریف ندارند (حبیبی- آقای کشاورزیان که هستند) (خنده نمایندگان) واقعاً یک معمایی است که این موضوع کمبود غله برای ما موضوعی است که بنده در منطقه کرمانشاه خوب وارد هستند و می‌دانم و این موضوع را من به استحضار نمایندگان محترم می‌رسانم تا واقعاً در این مورد اگر بنده اشتباه می‌کنم رفع اشتباه از بنده شود سابق در کرمانشاه یعنی در سی سال قبل محصول گندم به قدری بود که خرواری بیست ریال الی بیست و پنج ریال خرید و فروش می‌شد و اواخر سال هم خریدار نبود و این محصول می‌ماند تا به قول ما شپش می‌زد و دور می‌ریختند (پروین- راه حمل هم نداشت) بله راه حمل هم نداشت به قول شما اما سابق یک دهم الان کشت می‌شد یعنی شما سابق اگر از کرمانشاه به قصرشیرین تشریف می‌بردید یا از کرمانشاه به کردستان تشریف می‌بردید قسمت زیادی از این اراضی را بایر و لم یزرع ملاحظه می‌فرمودید ولی در حال حاضر تمام این اراضی زیر کشت است یعنی بنده می‌خواهم بگویم ده برابر شده است اگر سابق تراکتوری وجود نداشت امروز فقط در منطقه ما در دشت کرمانشاه بیش از یکصد تراکتور کار می‌کند و مصرف گندم هم به نظر بنده چون سطح زندگی بالا رفته کمتر شده است (خواجه‌نوری- نان‌جو خور دیگر نیست) سطح زندگی بالاتر رفته و مصرف گندم کمتر از سابق شده در حالی که اگر جمعیت هم دو برابر شده توجه بفرمایید بنده عرض کردم کشت ده برابر شده با وسایل مکانیزه در یک منطقه کوچک ماهی دشت که یک تراکتور نبوده امروز قریب به صد تراکتور کار می‌کند ولی این چه معمایی است و چه علتی دارد که ما هنوز کمبود غله داریم (مرتضوی- مردم زیاد شده‌اند آقا) موضوع دیگری که در عرایضم بنده بایستی به استحضار مجلس شورای ملی برسانم تبعیضاتی است که باز در بعضی از دستگاه‌ها مشاهده می‌شود مثلا بنده در مراجعت از بازدید حوزه انتخابیه‌ام فرهنگیان آنجا به بنده مراجعه کردند و اظهار کردند که نه بانک ملی و نه بانک صادرات که در اینجا هست به ما وام نمی‌دهند ویک عده هم در آن محل هستند که متأسفانه از خدا بی‌خبر با رنج بسیار سنگینی پول به آنها می‌دهند و آخر ماه باید تمام حقوق‌شان را بگیرند و بدهند

به آنها در این مورد تذکری بنده به وزارت آموزش و پرورش دادم و تقاضا کردم جلب موافقت مقامات بانک ملی و صادرات برای پرداخت وام به فرهنگیان شود زیرا از این بابت خیلی در مضیقه بوده و اکثراً حقوق خود را بابت سود و منافع به یک عده سود طلب از خدا بی‌خبر نپردازند اقدام برای ساختن منازل مسکونی برای فرهنگیان غیر بومی را بنده تشکر می‌کنم البته جواب زودتر از همه وزارتخانه‌ها رسیده و تا آنجایی که مقدورشان بود اقدام کردند و در این مورد به خصوص در مورد پرداخت وام به فرهنگیان هم اقدام فرموده‌اند ولی مقامات بانک ملی و صادرات موافقت نکردند چرا آقا موافقت نکردند آنها هم مثل سایر فرهنگیان هستند آخر چرا تبعیض قایل می‌شود اگر وام می‌دهند باید به آنها هم بدهند ساختن منازل مسکونی برای فرهنگیان و تأمین اعتبار جهت ساختمان محل اداره آموزش و پرورش ایلام تعهد شده فعلاً امکان‌پذیر نمی‌باشد خیلی خوب اما راجع به وام فرهنگیان بنده تقاضا می‌کنم وزارت آموزش و پرورش نسبت به این امر یک توجهی بفرماید نامه‌ای است از طرف آموزگاران روزمزد روستایی این قدر این همه نامه نوشته‌اند (صحیح است) و این قدر بنده در این جلسات به عرض نمایندگان محترم رسانده‌ام و این قدر به کمیسیون عرایض فرستاده شده است که حسابش از دستم در رفته است من نمی‌دانم چرا نسبت به مستدعیات این طبقه توجه نمی‌شود آخر روزمزد یعنی چه؟ روزمزد چه معنی دارد سه ماه باید بیکار باشد سه ماه حقوق نگیرد آخر این چه رسمی است؟ چرا نسبت به مستدعیات این طبقه رسیدگی نمی‌شود باز اخیراً به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه نوشته‌اند و نیز به بنده هم نوشته‌اند من استدعا می‌کنم در این مورد هیئت محترم دولت تصمیمی اتخاذ بکند باز هم یک نمونه‌ای است از تبعیض امیداورم با حسن نیت این تنقیدات را بپذیرید و برای رفع این‏ تبعیضات اقدام کنید این نامه یک شاگرد اول دانشگاه تهران است می‌نویسد «توقیراً به عرض عالی می‌رساند طبق قانون اعزام دانشجو به خارج و برابر رأی شورای مرکزی دانشگاه همه ساله کلیه شاگردان اول دانشگاه به خارج اعزام می‌شوند این جانب نجاتعلی الماسی رتبه اول رشته قضایی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی در سال تحصیلی ۴۴- ۴۳ با معدل ۹۵/ ۱۸ شاگرد اول دانشگاه شدم نظر به این که دانشجویان فعال و با استعداد دانشگاه همواره از نیات عالیه شاهنشاه آریامهر برخوردار بوده و هستند به اتکا این امر تصور می‌کردم که امسال نیز مانند سال‌های گذشته بدون تبعیض همه شاگردان اول دانشگاه به خارج اعزام می‌شوند لیکن برخلاف انتظاراتی که داشتم متوجه شدم در این خصوص تبعیض قایل شده‌اند عده‌ای را به خارج اعزام کرده‌اند و عده‌ای دیگر از دانشجویان با استعداد هستند مشمول تبعیض واقع شدند ظاهراً تنها مجوزی که برای این تبعیض ناروا مستمسک قرار داده‌اند این است که در رشته‌ای که مورد علاقه‌ام بوده دوره عالی در ایران وجود دارد و حال آن که هیچ‌گاه چنین مسئله‌ای اینجا مطرح نشده شاگردان رتبه اول دانشکده حقوق همه ساله به خارج اعزام شده‌اند به علاوه دوره عالی دانشگاه ایران یک دوره عمومی است نه دوره تخصصی وانگهی بلاتکلیف بودن بنده در این مدت حاکی از آن بوده است که استعداد داشته‌ام و زحمت کشیده‌ام و شاگرد اول شده‌ام و حال آن که اگر یک دانشجوی عادی و متوسط بودم با چنین گرفتاری و سرگردانی مواجه نمی‌شدم در این زمان که هسته و شالوده اصول انقلاب شاه و مردم تأمین عدالت اجتماعی و رفع تبعیض و بی‌عدالتی است این موضوع عملاً ثابت شده کما این که در شرفیابی به حضور اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر به‌رای‌العین مشاهده کردم لذا انتظار دارم که در مورد اینجانب رفع تبعیض شده تا حق مسلم این جانب که ثابت هم شده است تضییع نگردد با تقدیم احترامات نجاتعلی الماسی رتبه اول دانشکده حقوق» این شاگرد در شرفیابی به حضور شاهنشاه آریامهر به عنوان شاگرد رتبه اول مورد عنایت ملوکانه قرار گرفته و اوامر مؤکدی هم صادر فرموده‌اند ولی من نمی‌دانم این تبعیض را در مورد این دانشجو قائل شده‌اند امیدوارم وزارت آموزش و پرورش در این مورد اقدام فوری و عاجلی بنماید و اگر واقعاً مطالبی است خود این شخص را احضار کنند و به او تفهیم کنند که فعلاً صلاح نیست به خارج بفرستند اما اگر دیگران را فرستاده‌اند باید این شخص را هم بفرستند مگر مطالب دیگری باشد که بنده اطلاع ندارم و خود این شخص هم اطلاع ندارد موضوع دیگری که بنده در پایان عرایضم می‌خواهم عرض کنم موضوع تأسیس

دانشگاه در غرب کشور است که چندین مرتبه در اینجا تذکر داده شده است آقایان واقعاً باید در این راه اقدام کرد مردم غرب کشور نمی‌توانند این تبعیض را ببینند به حمدالله در تمام کشور دانشگاه هست بایستی به غرب کشور هم توجهی مبذول شود و هرچه زودتر برای تأسیس دانشگاه در غرب اقدام شود (صحیح است) بنده چند روز قبل در اینجا عرض کردم یکی از علل مهاجرت مردم غرب همین مطلب است در این مورد نامه‌ها، طومارها، تلگراف‌هایی رسیده است یکی سه هزار متر زمین را اهدا کرده به دانشگاه یکی هم سی و پنج هزار متر زمین را طی تلگرافی اهدا کرده است برای تأسیس دانشگاه در غرب بنده امیدوارم در این مورد دولت یک توجه عاجلی مبذول بکند (حبیبی-گیلان و مازندران را هم بفرمایید) بله در تمام مملکت باید واقعاً تأسیس شود که جوان‌ها احتیاج به رفتن به خارج نداشته باشند مطلبی که بنده در پایان عرایضم می‌خواهم بگویم البته در مورد وزارت اقتصاد یا دریای اقتصاد جناب آقای رامبد مطالب سودمندی فرمودند بنده فقط به یک نکته اشاره می‌کنم هر موقع وزارت اقتصاد توانست فقط از ورود سیگار خارجی جلوگیری کند فقط سیگار، بنده اعتراف خواهم نمود این وزارت و تشکیلات در تأمین یک اقتصاد سالم واقعاً توانایی دارد تمام این رؤسای ادارات وقتی به شهرستان‌ها می‌روند همه سیگار کنت و سیگار خارجی می‌کشند من نمی‌دانم این چه تفاخری است آخر چرا سیگار ایرانی نمی‌کشند سیگار ایرانی در دسترس همه است می‌گویند آن سیگار خوب نیست، این والله به خدا خوب نیست من نمی‌دانم وزارت اقتصاد در این مورد چه اقدامی کرده بنده در سال ۴۳ موقع طرح بودجه این عرض را کردم تمام‏ وزرا سیگار خارجی توی جیب‌شان هست بخش‌نامه در این مورد صادر شد شما هم بیایید یک دفعه یک نفر دو نفر را منتظر خدمت کنید تمام می‌شود این یک کار اساسی است (دکتر رهنوردی- اگر منتظر خدمت کنند در حدود ۱۵۰ هزار نفر را باید منتظر خدمت کنند) نخیر لازم نیست دو نفر را منتظر خدمت کنید تا دیگران این کار را نکنند آخر اقتصاد ملی را به چه ترتیب می‌خواهید تقویت کنید از کالای خارجی که مشابه‌اش در مملکت هست باید جلوگیری شود اجازه نفرمایید هرچه می‌خواهند وارد شود آخر این درست نیست سیگار ما داریم بهترین سیگار را هم داریم یکی از منابع سرشار ما سیگار داخلی است با این ترتیب تا چند سال دیگر کسی سیگار ایرانی نمی‌کشد و باید در دخانیات را ببندید آقا این که صحیح نیست بنده در ابتدای عرایضم عرض کردم وظیفه بنده را جناب آقای رامبد خیلی سبک کردند بنده امیدوارم که دولت بتواند در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر برنامه‌های مترقی مملکت را صمیمانه اجرا بکند و به هدف‌های مقدس انقلابی نایل شود چیزی که بیشتر از همه مورد توجه عموم است رفع تبعیض از دستگاه‌ها است و این تبعیض را دولت باید برطرف کند (احسنت).

۳- تقدیم یک فقره لایحه اصلاح بودجه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی‏

رئیس- آقای قوام صدری فرمایشی دارید بفرمایید.

قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- با اجازه مقام ریاست اصلاح بودجه‌ای است راجع به وزارت بهداری که بایستی در کمیسیون بودجه مورد رسیدگی و تصویب قرار گیرد.

رئیس- این اصلاح بودجه قبل از سال جدید در سال ۴۴ به دفتر مجلس شورای ملی داده شده بود ولی چون طبق آئین‌نامه آقای قوام صدری بایستی در مجلس تقدیم کنند از این جهت تشریفات آن قدری تأخیر شد به کمیسیون بودجه فرستاده می‌شود.

۴- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه‏

رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امشب را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح فردا خواهد بود.

(ساعت ۲۵/۷ دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی‏