مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ خرداد ۱۳۵۱ نشست ۶۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۳۰ خرداد ۱۳۵۱ نشست ۶۲
فهرست مطالب:
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان اوحدی، دکتر امامی خوئی، بختیاریها، دکتر برومند، مهندس عنایت بهبهانی، دکتر پرتو اعظم، دکتر توانا، مهندس جلالی، مهندس حسین خسروی، خورشید، ذوالفقاری، رامبد، سمیعی، شاهنده، شیخ بهائی، صدقیانی زاده، دکتر صفائی، دکتر صوفی خلیلی، عزیز مرادی، فضائلی، فیصلی، کسرائی، کمالاتی، خانم ابتهاج سمیعی، دکتر کیان، کیوان محسنی مهر، مظهری، دکتر موسوی، موسوی ماکوئی، دکتر نایبی، مهندس نظمی، دکتر وحیدنیا، دکتر گاگیک،
غائبین مریض
- آقایان اخلاقی، عبدالحسین آموزگار، حبیب الله احمدی اخوی، ادیب سمیعی، پوربابائی، مهندس سهم الدینی، دکتر کفائی، دکتر متین، دکتر موثقی، نجد شیبانی.
- بیانات قبل از دستور: آقایان پدرامی، خانم مزارعی، آقای اکبر مسعودی، خانم صفی نیا
۲- بیانات قبل از دستور: آقایان پدرامی، خانم مزارعی، آقای اکبر مسعودی، خانم صفی نیا.
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای پدرامی تشریف بیاورید.
پدرامی – جناب آقای رئیس – همکاران محترم فرمایشات غرورانگیز وافتخارآمیز شاهنشاه اندیشمندما در کنفرانس بین المللی کار را باید از جمله فرمایشات رهبر خردمند ملت ایران متضمن برنامه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همه جانبه بود که در جهت بهزیستی و تأمین رفاه وزندگی اکثریت افراد جوامع بشری و بخصوص زحمتکشان اعم از دهقان و کارگر و کارمند و پیشه ور در برداشت که به پنجاه وهفتمین کنفرانس بین المللی کار ارائه شد وحاضرین در جلسه را که نمایندگی بیش از یکصد و پانزده کشور شرکت داشتند تحت تأثیر قرار داد وخبرگزاران خارجی این نطق مهم را بعنوان مهمترین خبر روز بسراسر دنیا مخابره کردند (صحیح است).
مدیر کل دفتر بین المللی کار ضمن معرفی شاهنشاه آریامهر به اجلاسیه کنفرانس گفتند شاهنشاه ایران یکی از بنیان گذاران بزرگ سیاست اجتماعی قرن بیستم هستند ما برای نظریات شاهنشاه ایران اهمیت خاصی قائلیم و بهمین سبب است که گزارش مربوط بقوانین استخدامی واحدهای صنعتی و نحوه پرداخت دستمزد کارگران را که یکی از مهمترین مسئله مورد بحث سازمان جهانی کار است بعرضشان خواهشم رسانید تا در این زمینه نیز بتوانیم از افکار درخشان و راهنماییهای خاص شاهنشاه بهره مند شویم. این سخنان مدیر کل دفتر بین المللی کار در تجلیل از شاهنشاه بود که این سازمان یکی از مهمترین تشکیلات وابسته بسازمان ملل متحد است وبی تردید معتبرترین و متنذترین مرجع بین المللی است که بر مسائل کارگری و از آن جمله روابط کارگر وکارفرما نظارت دارد در این اجلاسیه گفته شد ایران از برکت رهبری خردمندانه شاهنشاه خود توانسته است موفقیتهای عظیمی کسب کند اگر جامعه‌های ملل به این مرحله از ثبات اقتصادی و سیاسی چون ایران نرسند امکان اجرای قوانین عادلانه بنفع طبقه کارگر وجود نخواهد داشت (صحیح است) این گفته یک ایرانی نیست که از همه عنایت و رفاه عالی بهره مند است این گفته مدیر کل سازمان بین المللی کار است. هیئت نمایندگی ایران سرافرازترین نمایندگی مقیم سازمان بین المللی کار است چرا که ایران از حیث تفاهم کارگر وکارفرما وضع ممتازی دارد و محیط کارگری در این کشور به ندرت عرصه اختلالات ناشی از اختلافات کارگر و کارفرما واقع شده است چون دولت ایران برهبری شاهنشاه خود همیشه در ایجاد وسائل رفاه وآسایش و تأمین زندگی بهتر طبقه کارگر پیش قدم بوده است آنچه شاهنشاه در پنجاه وهفتمین اجلاسیه کنفرانس بین المللی کار مطرح فرمودند در واقع تصویری روشن از زیبائیها و زشتیها –تضادها و جدائیها وشتابهای عصر ما بوده شاهنشاه به دنیا هشدار دادند قبل از اینکه حکومت ماشین جامعه بشر را بسوی یک فاجعه بکشاند بایدراهی برای نجات بشریت پیدا کرد. شاهنشاه هر گونه ارتباط اقتصادی وفنی را که جز بر اساس احترام بحقوق وحدود ملتها واصول عدالت خیرخواهی باشد محکوم فرمودند. سخنان شاهنشاه رهبر ملت ایران جزء بجزء آموزنده وسازنده بودوقتیکه رهبر یک ملت و کشور باستانی در دانشگاه هاروارد از تمام ملل از هر رنگ ونژاد از هر عقیده وسلیقه و از دارندگان هر نوع مسلک و مذهب وآئینی برای خدمت بعالم بشریت ونجات محرومین جامعه بشری چه آسیائی چه آفریقائی و چه آمریکایی و چه استرالیائی دعوت و پیشنهاد تشکیل واحدها و لژیون خدمتگزاران بشر را می‌نماید رهبران و بزرگان دنیا را بر آن می‌دارد از فکر و اندیشه رهبر ما برای ایجاد صلح ودوستی و پیشرفت و سازندگی کشورهای خوداستفاده نمایند (صحیح است) بهمین مناسبت است که رئیس جمهور آمریکا در مسافرت تهران خودگفت خردمندی و واقع بینی شاهنشاه ایران بی اندازه اهمیت وارزش دارد بهمین جهت من پس از سفر بشوروی که خیلی مهم بود فوری به ایران آمدم تا در اینجا با شاهنشاه آریامهر مشورت کنم واز دارائی و خردمندی ایشان برای سیاست آینده آمریکا استفاده کنم ستایش بزرگان جهان از شاهنشاه ما برای هرفرد ایرانی باعث افتخار وسرافرازی است ما خداوند بزرگ را برای داشتن چنین رهبر دوراندیش ومهربان سپاس می‌گوییم سپاس بیکران با صمیم قلب شاهنشاه متفکر و مبتکر ما با ارائه سند افتخارآمیز بیک سازمان بین المللی متنفذ و معتبر بمنظور بهبود مناسبات کار وسرمایه تجلی اندیشه‌ها وابتکارات خویش را در راه انسانهای عصر ما روشن ساخته‌اند ودنیا بار دیگر واقعیات عصر را از زبان رهبر واقع بین واندیشممند و دورنگر ایران شنید واقعیاتیکه سازنده و آموزنده بوده (صحیح است) نظر حکیمانه شاهنشاه آریامهر در اجلاسیه کنفرانس بین المللی کار بار دیگر دنیا رادر برابر عظمت فکر واندیشه یک شخصیت جهانی خیرخواه وبشردوست به تحسین وتعظیم واداشت ودر تاریخ معاصر جهان نام شاهنشاه ایران به انسان دوستی و مصلح بزرگ بشری ثبت گردید. شاهنشاه در سخنان تاریخی ۵۲۰۰ کلمه‌ای خود بطور کلی برنامه‌ای در جهت بهبودی بسیاری از مشکلات اجتماعی مستقیم غیر مستقیم بمسائل کارگری ورفاه اجتماعی بود ارائه داد. در مورد قانون سهیم شدن کارگران ایران در سود ویژه کارخانجات در بنیاد اصل چهارم انقلاب فرمودند که این امر سطح بهره‌وری رابالا می‌برد ویک روح صمیمی همکاری بین مدیران و کارگران بوجودمیآورد اجرای این امر طی سالهای اخیر امتیازات با افتخارات بزرگی همراه بوده است افتخاراتیکه در اجرای هدفهای انقلاب سفید ایران ریشه می‌گیرد ما در اداره مملکت و حکومت بر مردم روشی را پیش گرفته‌ایم که همیشه منافع اکثریت مردم در درجه اول اهمیت وتوجه قرار گیرد ما معتقدیم که باقی تمدن بشری در گرو تفاهم بین‌المللی است (صحیح است). شاهنشاه در مورد رستاخیز ملی رابطه کار و تکنولوژی – اصول خودمختاری ملل – مشکل رشد جمعیت - ارزشهای انسانی – تمدن بزرگ – تشنجات فعلی زمان – دوراندیشی ملتها – بحران پولی – تجربه تاریخ – آزادی منابع عظیم مادی وانسانی – تجربه ایران – انقلاب سفید – نقش لژیون خدمتگزاران بشر – روابط صنعتی – دموکراسی اقتصادی- مسائل حاد و خطرناک – سیاست درآمد – همکاری نیروی سه گانه توزیع بهتر درآمد – جهان سوم و تلاش ملل مفصلا صحبت وشرکت کنندگان را راهنمایی فرمودند واضافه نمودند که ایران حاضر است تجربیات خود را باکشورهای در حال رشد در میان بگذارد.
استقبال گرم و پرشور صدها نفرنمایندگان شرکت کننده در کنفرانس بین المللی وشخصیتهای بارز و دانشمندان جهانی بشاهنشاه عزیز ما بوده. این احساسات پرشور و استقبال گرم پاسخ دندان شکنی است بمزدوران بیگانه و پادوهای استعمار و مطبوعات خریداری شده غرب. امروز کشور ما با نوسازی جامعه و پیشرفت اقتصادی و کار و تکنولوژی و صنعتی کردن کشور در بهزیستی وبهروزی ملت خود پیش می‌رود وعده‌ای منافع فردی خود رادر مخاطره می‌بینند و به تشنجات مذبوحانه دست می‌زنند ولی ملت ایران قیافه‌های آنها رادر هر لباس وشکلی که باشند می‌شناسند و رسوا می‌سازد (آفرین.)
من یقین دارم با رهبریهای مدبرانه شاهنشاه بزرگ و با آشنائی به اصالت تاریخ خویش با این امنیت وفرصتی که برای همه ما در عصر آریامهر فراهم است در سربلندی نام ایران و رفاه و آسایش ملت ایران نقشی ارزنده داشته باشیم (احسنت) امروز برگ زرین دیگری که درتاریخ انقلاب ایران با فروش سهام کارخانجات بکارگران افزوده شد کارگر خواهد توانست هر چه بیشتر در تولید بکوشد و سرمایه‌های ملی را چون مردمک چشم خود برای پیشرفت مملکت خود از هر گزند محفوظ و مصون دارد در اینجا وظیفه خود میدانم از طرف کلیه کارگران ایران از این همه عنایت و محبت شاهنشاه عزیزمان نسبت بطبقه کارگر سپاسگزاری نموده و اعلام نمایم که کارگر ایرانی دوشادوش سایر طبقات ملت ایران در اجرای منویات شاهنشاه که متضمن سعادت ملت ایران است خواهند کوشید وهر سد و مانعی که در پیشرفت این هدف ایجاد شود در هم کوبیده و به زباله دان تاریخ خواهند فرستاد (صحیح است) در این راه از هیچ جانفشانی کوتاهی نخواهندکرد. امروز رهبر خردمند ودانشمندمان در خانه نیست ولی من صدای قلب او را از میان ضربان قلب ملت می‌شنوم هم‌آهنگ این ضربان صدای گامهای سپاهیان انقلابی بگوش می‌رسد که در دورافتاده ترین دهات بر علیه جهل و بیسوادی می‌جنگند. (احسنت، احسنت).
رئیس- خانم مزارعی بفرمایید.
خانم مزارعی – جناب آقای رئیس – همکاران ارجمند.
نفوذ وتسلط کودکان و نوجوانان بر خانواده‌ها قدرت واستیلای آینده است بر حال. همه کوشش می‌کنند فعالیت می‌نمایند تا کودکان وجوانان خوب زندگی کنند، درس بخوانند و برای بهزیستی انسانهای باارزشی بشوند. از همین رو است که می‌بینیم سال تحصیلی که برخلاف سال ما آغازش بااولین روز پاییزشورع می‌شود وپایانش با آخرین روز بهار همراه است برای مسئولین بامرآموزش و پرورش آغاز بی پایانیست. امروز که با اتمام امتحانات سال تحصیلی ۵۱- ۵۱ از نظر دانش آموزان – دانشجویان و خانواده هاپایان یافته است مدتی است از مقدمات شروع سال تحصیلی ۵۱-۵۲ می‌گذرد. مطالبی رادر مورد تعلیم وتربیت اطفال کشور گفته یا نوشته می‌شود چون بستگی بتمام مردم سرزمین ما پیدا می‌کند باید بیشترمورد مداقه قرار گیرد و در همین زمینه است که مطالبی بعرض ساحت مقدس مجلس می‌رسد.
بطوریکه خاطر همکاران محترم مستحضر است در چند سال اخیر از اوایل تیر تااواخر شهریور ماه که ثبت نام مدارس غیر دولتی در جریان بود که اکثر مردم بویژه ارباب مطبوعات در مورد وضع شهریه و ناهماهنگی اخذ آن مطالبی در روزنامه‌ها منعکس مینمودنداین موضوعات بخصوص در تهران بخاطر ازدیاد مدارس غیر دولتی همیشه جزو پرسروصداترین موضوعات جراید بود. سه سال پیش وزارت آموزش و پرورش که با مسئله جدیدی در نتیجه گسترش روزافزون مدارس غیردولتی روبرو شده بود با تصویب آئین نامه جدیدی کار کنترل کیفی آموزش و نظارت بر صحبت آنرا خود بعهده گرفت و کنترل مالی ونظارت بر وصول صحیح شهریه ودرآمد و هزینه مدارس را در اختیار انجمنهای همکاری خانه ومدرسه گذاشت بدین ترتیب قدمی بلند در راه کار مردم را بمردم سپردن برداشت با توجه باین آئین نامه نمایندگانی از انجمنهای خانه و مدرسه هزینه‌های ضروری و درآمد را باید تحقیق نمایندو بر اساس صحیحی مبلغ شهریه را تعیین و بالطلاع شورای آموزش و پرورش منطقه که باز هم اکثر از میان مردمند مردمی که منافعشان ایجاب در نظارت می‌کند میرسانند.
با مردم است که حقیقت کار مدارس را با هزینه‌های انجام شده مثلا بعضی از مدارس مبلغی بنظر چشمگیر یمرسد دریافت میدارنددرحالیکه وقتی به هزینه آنان دقت شود صدای نود آن درآمد صرف بهبود وضع آموزش و پرورش اطفال شده است در حالیکه مدارسی نیز می‌بینیم که کاملا خلاف آنند باید مردم بوضع خاص مدارس وارد باشند و بصلاح اجتماع ما تشویق خادم وتنبیه خائن است. و اگر روزی مردم از اختیارات خویش برای بهبود وضع فرزندان خود طبق آئین نامه بالا عمل نمایند بدون تردید مقدار زیادی از ناراحتیها حل خواهد شد نه مسئولین مدارس غیر دولتی که با سرمایه گذاری برای تربیت نیوری انسانی قدمی برداشته‌اند ناراضی وناراحت خواهند شدونه مردم از اجحاف بعضی از مدارس فریاد خواهند زد. ولی چون آئین نامه جدیدی است ومردم هنوز عادت باستفاده از اختیارات و حقوق خود نکرده‌اند تا سال گذشته مشکل همچنان بچشم می‌خورد اجرای صحیح این آئین نامه مقداری از مشکلات را حل می‌کرد چه حتی طبق بند واو آن اگر مدارس هزینه بیش از درآمد داشتند بنا بتشخیص و پیشنهاد مسئول آموزش و پرورش و تصویب شورای منطقه‌ای می‌توانستند از اعانه استفاده نمایند یعنی نه تنها اجحافی به سرمایه گذاران در راه آموزش و پرورش نمی‌شود بلکه وزارت آموزش و پرورش خود در ضرر و زیان مدارس غیر دولتی شرکت دارد.
با اینهمه هرسال جنجال بر سر ثبت نام در مدارس غیر دولتی روبفزونی بود. امسال بخاطر بهبود وضع شهریه مدارس غیر دولتی کمیسیونی تشکیل شد بوضع مالی، درآمد هزینه، سود وضرر هر مؤسسه‌ای رسیدگی شد (دکتر صدر: شما بلندگوی مدارس ملی شده‌اید، البته مدارس خصوصی نه ملی) خیلی معذرت می‌خواهم من دوست دارم در مورد حق مردم صحبت می‌کنم و بعد مبلغ شهریه هر مؤسسه‌ای برای سال تحصیلی ۵۱-۵۲ ابلاغ گردید این موضوع ممکن است عده‌ای را آزره کند ولی تمام مردم از اینکه ضابطه‌ای بوجود آمده و طبق ضوابطی روشن شهریه می‌پردازند راضی خواهند شد و در هر حال رضایت مردم در درجه اول اهمیت قرار داد. در خاتمه باید بعرض برسانم که چون آموزش و پرورش واقعاً یک برنامه عام است و برای کلیه مردم مهم و حیاتی است باید همه در آن و در مسئولیتهایی که در انجمنهای همکاری خانه و مدرسه وشوراهای منطقه‌ای آموزش و پرورش بعهده آنان گذاشته شرکت داشته باشند شاید عدم اطلاع مردم ازبرنامه‌های جدید انقلابی آموزشی سبب عدم درک مسئولیت واختیارات شده باشد باید از طریق وسایل ارتباطی مردم را بحقوق و وظایف خود نسبت بفرزندان خویش وکلیه انسانهایی که فردامسئولیت این اجتماع را بعهده خواهند گرفت آشنا نمود.
باید مردم خود در امور مربوط بآموزش و پرورش از راه انجمنهای همکاری خانه و مدرسه واختیاراتی که طبق قانون بآنان داده شده ودر شوراهای منطقه‌ای آموزش وپرورش طبق وظایفی که بعهده گرفته‌اند عمل کنندوبر درآمد وهزینه مدارس نظارت نمایند حد شهریه را تعیین وابلاغ کنند و بگذارند این نیروئی که اکنون صرف نظارت بر امور مالی مدارس می‌شود بکارهای تخصصی آموزشی و بخصوص صرف پرورش کودکان و نوجوانان گردد زیرا کودکان و جوانان ما احتیاج به پرورش استثنایی دارند به پرورشی که آنان را از اوان کودکی که هنوز شکل پذیریشان پایان نیافته مؤمن باصالت انقلاب و هدفهای ارزنده آن بنمایند. (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای اکبر مسعودی بفرمایید.
اکبر مسعودی – جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم مجلس شورای ملی.
سخنان مهم و تاریخی شاهنشاه آریامهر در پنجاه و هفتمین اجلاسیه سازمان بین المللی کار آنچنان مورد توجه افکار عمومی مردم سراسر جهان واقع شده که جا دارد هر چه بیشتر در باره آن صحبت شود و محتوای آن سخنرانی بی‌نظیر مورد تجزیه وتحلیل قرارگیرد (صحیح است).
دعوت برای سخنرانی دراین مجمع جهانی که بیش از نیم قرن از تأسیس آن می‌گذرد و ۱۲۸ کشور جهان در آن عضویت دارندویکی از مهمترین ومؤثرترین ارگانهای سازمان ملل متحد می‌باشد یک سنت و یک سابقه خاص است که فقط شامل برجسته ترین و معروفترین شخصیتهای جهان می‌شود و آن شخصیت مسلماً باید واجد صفاتی باشدو مصدر خدمتی بعالم بشریت و به صلح جهانی و تفاهم بین المللی باشد و در حقیقت برای بهبود وضع طبقه کارگر اقدام کرده باشد بهمین جهت از سال ۱۹۱۹ میلادی که سازمان بین المللی کار بوجود آمد بجز یکی دو نفر از شخصیتهای عالی مقام و معروف جهان در جلسات این سازمان سخنرانی نکرده‌اند و اهمیت دعوت شاهنشاه آریامهر برای سخنرانی در این مجمع عظیم جهانی از همین جامعلوم می‌شود (صحیح است) زیرا رهبر عالیقدر ملت ایران در عصر و زمان حاضر یکی از برجسته ترین و صاحب نظرترین شخصیتهای جهانی و بقول مدیر کل دفتر بین المللی کار یکی از بنیانگزاران سیاست اجتماعی قرن بیستم می‌باشد (صحیح است)، شاهنشاه آریامهر همیشه مدافع صلح وتفاهم بین ملتها و کشورها بوده‌اند وهمیشه از نهضتهای ملی وضد استعماری پشتیبانی کرده‌اند و همه وقت طرفدار و حامی جدی طبقات زحمتکش بوده وبعلاوه مبتکر و رهبر نهضت وانقلاب رهایی بخش ملی و موجد پیشرفتهای عظیم در زمینه‌های اجتماعی و رفاه طبقات زحمتکش ملت ایران بخوصص کارگران شریف این کشور بوده‌اند (صحیح است، احسنت) و بی جهت نیست که مردم ترقیخواه جهان به بیانات رهبر عالیقدر ملت ایران در کنفرانس بین‌المللی کار این چنین ارج نهادند وآن سخنان ترقیخواهانه را که خیر و صلاح بشریت در آن بود مورد تجلیل و ستایش قرار دادند (احسنت).
خبرگزاریهای مهم جهان مخصوصاً آن قسمت از بیانات شاهنشاه آریامهر را در طرفداری از کشورهای در حال رشد و فرمایشات معظم له را در خصوص رویه غیرعادلانه کشورهای پیشرفته و صنعتی غرب در قبال کشورهای جهان سوم نقل و در سراسر جهان پخش ومنتشر ساختند و میلیونها مردم جهان سوم بافکار و عقاید ودلسوزی رهبر ارجمند ملت ایران در باره خود بیش از پیش آگاهی یافتند (صحیح است).
شاهنشاه آریامهر در منتهای ژرف بینی و نیک اندیشی یاآوری فرمودند که فقر و ضعف اقتصادی جهان سوم مآلا بضرر کشورهای پیشرفته جهان است و کشورهای عمده اقتصادی و صنعتی غرب را متوجه مخاطرات آینده ساخته وآنان را باتخاذ رویه عادلانه و منصفانه درقبال کشورهای تولید کننده دعوت فرمودند بطوریکه در فیلم تلویزیونی دیده شد در تمام مدتی که رهبر عالیمقام ملت ما در مجمع جهانی کار صحبت می‌کردند ۱۳۰۰ نفر اعضای شرکت کننده در کنفرانس از هر نژاد و با داشتن هر سیستم فکر و ایده‌ئولوژی با کمال دقت و توجه بسخنان شاهنشاه آریامهر گوش فرا داده وهزاران نفر مستمع و تماشاچی که ازاطراف واکناف جهان بژنو آمده بودند در لژهای طبقات سالن کنفرانس نطق شاهنشاه را که با منتهای فصاحت بزبان فرانسه ایراد گردید شنیدند و آنچنان احساساتی ابراز داشتند که در تاریخ تشکیل سازمان بین المللی کار مسلماً نظیر نداشته است (صحیح است) شاهنشاه ضمن فرمایشات خویش مسائل کار و رفاه کارگران واقتصاد کار را در سطح جهانی با استدلال و منطق فوق العاده مورد بحث قرار دادند شاهنشاه از انقلاب ملی واجتماعی کشور ما و از رفاه مادی ومعنوی طبقه کارگر، از قوانین انقلابی در زمینه بهبود وضع کارگران ایران، از بیمه‌های اجتماعی، از پیکار با بیسوادی که کشور ما پرچمدار آنست واز پیشرفتهای عظیم کشور ما در همه مسائل اجتماعی و اقتصادی صحبت فرمودند و حقایق را آنچه هست در آن مجمع صلاحیتدار جهانی مطرح ساختند. رهبر عالیقدر ملت مایکبار دیگر در یک سازمان جهانی مبشر آزادی و منادی عدالت و بشردوستی شدند وبطرفداری از کشورهای ضعیف و در حال توسعه سخنان مؤثری ایراد فرمودند، باشد که کشورهای غنی وثروتمند بندای حق طلبانه پیشوای ارجمندو رهبر اندیشمند و مصلح وطن ما پاسخ مثبت گویندودنیائی پراز عدالت و نصفت دور از تعدی و تجاوز جنگ و ستم بوجودآید.
بنده موقع را مغتنم میشمارم وچند کلمه راجع باحتیاجات حوزه انتخابیه خود سیمرم بعرض میرسانم، شهرستان سمیرم واقعاً احتیاج بسیار به توجه دولت دارد بنده در هر موقع ومقام احتیاجات این منطقه حساس و مستعد را برای اولیاء امور بازگو کرده‌ام مخصوصاً می‌خواهم توجه وزارت راه یا سازمان برناماه را باهمیت راه سمیرم – بهبهان جلب کنم و می‌خواهم که راجع به این راه تصمیم عاجل بگیرند، مطلب دیگر آنکه بواسطه نبودن اداره ثبت درشهرستان سمیرم مردم دچار زحمت و بلاتکلیفی فوق العاده هستند معاملات روی املاک واراضی میسر نیست یکوقتی اداره ثبت در آنجا دائر بوده و معلوم نیست چرا آنرا منحل ساخته اندهمچنین مردم دادگاه می‌خواهند که برای یک دعوی کوچک ناچار می‌باشند فرسنگها طی کنند و به شهرضا بیایند، شهربانی هم ندارند مدتها است پول سپرده‌اند ولی تلفن شهری ندارند و شرکت تلفن به تقاضاهای آنان ترتیب اثر نداده است خوب است مقامات مربوط برای برآوردن خواسته‌های مردم شهرستان سمیرم اقدام کنند، البته خواسته‌ها خیلی است وبنده قسمتی از آن را بعرض رساندم (احسنت، احسنت).
رئیس- خانم صفی نیا بفرمایید.
مهروش صفی نیا- جناب آقای رئیس نمایندگان محترم، امروز با نهایت خوشوقتی و مسرت ومباهات وافتخار می‌خواهم درباره بیانات ارزنده و پرمغز رهبر انقلاب ایران مطالبی را بعرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم یک بار دیگر بیانات رهبر ما در محافل و مجامع بین المللی آنقدر اثر گذاشت و چشمگیر بودکه کلیه خبرگزاریها مثل خبرگزاری فرانسه و یونایتدپرس و آشویتدپرس وخبرگزاریهای دیگر در باره آن با واقع بینی صحبت کردند و قلمفرسائی نمودند من دیروز در یک جلسه فرهنگی عرض کردم امروز همکار من آقای مسعودی هم بعرض رساندند، مدیر کل دفتر بین المللی کار، شاهنشاه آریامهر را یکی از بنیانگذاران سیاست اجتماعی قرن بیستم قلمداد کردند این نظر یک کارشناس بین‌المللی است که خالی از هر گونه تظاهر، ارزش یابی کرده واین لقب وسمت را به رهبر انقلاب ایران داده که بنیانگذار سیاسی واجتماعی قرن بیستم هستند (صحیح است) ما باین سمت افتخار می‌کنیم برای اینکه تمام انقلاب مادر سایه چنین رهبری انجام شده است خبرگزاری فرانسه در ژنو گزارش داده که در بیانات شاهنشاه ایران اصلاح معادلات بازرگانی ونظام پولی قابل تأمل و تعمق است زیرا از این رهگذر معلوم می‌شود که کشورهای صنعتی با مبادله، کالاهای خود را بطور وفور باین کشورها صادر می‌کنند واز طرف دیگرحاضر نیستند هزینه‌های لازم را برای خرید مواد اولیه به کشورها بپردازند و این خود عدم تعادلی را در معاملات پولی وبازرکانی ونظام پولی بوجود میآورددراین کنفرانس شاهنشاه آریامهر به سیستم پولی مادر دوره هخامنشی وعصر باستان اشاره فرمودند وتذکر فرمودند که درآن دوره سیستم کارگری و کارفرمائی بین آن مردم در آن زمان در آن جامعه مانند سیستم مدرن امروزی برقرار بوده است و دلیلش کشف لوحه در تخت جمشید است که حکایت می‌کند که حتی حقوق زنان ایران برابر با مردان بوده است و یک زن متخصص کارگر می‌توانسته چند برابر یک مرد کارگر ساده حقوق دریافت کند در این باره اشاره فرمودند که در قدیم کشورهایی بودند مانند ایران که الان هستند و بنیانگذار تمدن جهان بودند مثل ایرانیها، مصریها، یونانیها، چینی‌ها که اینها با افکار واندیشه خود و با کار و کوشش خود در پیشبرد تمدن سهم بسزائی داشتند بموازات آن این کار است که نتیجه اندیشه بشر را بصورت بارزی در بین ملل جهان نشان می‌دهد و تجلی می‌بخشد. به اعتلای مقام انسانها اشاره فرمودند و باردیگر طرفداری از کشورهای در حال رشد را که روزبروز تحت تأثیر کشورهای صنعتی قرار گرفته‌اند، روزبروز آنها قوی‌تر و اینها ضعیف تر می‌شوند اعلام فرمودند ونتیجه گرفتند که این کار بنفع کشورهای صنعتی هم نیست (صحیح است) راجع به خلع سلاح عمومی اشاره فرمودند و متذکر شدند که در این دهه دوم امیدوار هستیم که در این خلع سلاح عمومی سرمایه‌ها و درآمدها در اختیار بهزیستی انسانها قرار بگیرد و یکبار دیگر رهبر عالیقدر ایران توجه خودشان را به مقام انسانها وشرافت انسانی در جامعه ایران و جهان نشان دادند فرمودند ما تنها در انقلاب ایران از نظر مادی سهم زن ایرانی یا کشاورز ایرانی را ادا نکرده‌ایم بلکه پیشرفت انسانی آنها هم ترتیب اثر داده‌ایم اینجا واقعاً یک مسئله مهمی است من بعنوان یک زن ممکن بود که از نظر مالی اشکالاتی نداشته باشم ولی از نظر حیثیت انسانی یک عده‌ای واقعاً در ایران ناراحت بودند در مورد کارگران، کشاورزان و زنان ایران با انقلاب اجتماعی ایران این تبعیضات از بین رفت وشرافت زنان در زمان علم و تکنولوژی مورد اهمیت واحترام قرار گرفت (احسنت) شاهنشاه فرمودند که بموازات پیشرفت تکنیک وعلم ما به شرافت انسانها اهمیت می‌دهیم و اینکار را در انقلاب سفید ایران عملی کرده‌ایم که البته سپاه دانش و مبارزه با بیسوادی یک الگویی بود که مورد توجه محافل بین المللی قرار گرفته است. مسئله دیگر مسئله لژیون خدمتگزاران بشر بود که اشاره فرمودند لژیون خدمتگزاران بشر را نمایندگان و سفیرانی تلقی فرمودند که می‌توانند این تبعیضات واختلافات را از بین جهان صنعتی و کشورهای درحال رشد وجهان سوم از بین ببرند و فرمودند ما برای اینکار پیشقدم شدیم و یکروز از هزینه نظامی خود را که بالغ بر هفتصد هزار دلار بود در اختیار یونسکو قرار دادیم که برای جهل و بیسوادی مبارزه کندومتعاقب آن فرمودند که عده‌ای قلیلی از ما تأسی کردند نه تمام کشورها در حالیکه این باید در محافل جهانی مورد بحث قرار بگیرد که هر چه ممکن است با رفع تبعیضات بیشتر این پولها بمصرف تربیت نیروهای انسانی برسد وباز فرمودند در این کنفرانس تا جائی که پول ملاک معیارهای مادی و معنوی یک جامعه است باید کشورهای در حال رشد همه از نظر اقتصادی با هم متحد بشوند و در این راه با هم قدم بردارند تا بتوانند جبران کمبودهای اقتصادی خودشان را بنمایند وقتی باین مطالب با دیده واقعیت نظر می‌افکنیم می‌بینیم تمامی مطالبی که رهبر عالیقدر ما در کنفرانس بین المللی اشاره فرمودند ریشه وعمق واصالت انسانی دارد (صحیح است، احسنت) و برای بهروزی انسانها است و باید به آن توجه بشود. فرمودند که علم و تکنولوژی تا حدی ممکن است طبیعت راناسالم کند ولی لازم است که همه در سالم سازی محیط همکاری کنند در این کنفرانس یک اصلی که واقعاً بچشم می‌خورد ارزش و مقام بین المللی شاهنشاه و گفتار و بیاناتی است که همه از روی ایمان وعقیده اظهار داشتند (صحیح است) که تمام اینموارد را هم در کشور خودشان عمل فرموده‌اند و هم برای کشورهای دیگر دنیا الگو شده است (صحیح است) باید بدانیم تا موقعی که نیروهای انسانی در جامعه ما پیشرفت نکند محال است علم و تکنیک و تکنولوژی بتواند جای نیروهای انسانی ومادی را بگیرد در اینجا اشاره می‌فرمایند که سیاست اقتصادی ما یک سیاست اقتصادی دمکراتیک است بدین معنی که دولت، کارگر و کارفرما از نظردرآمد صحیح وتوزیع عادلانه سرانه درآمدها برای پیشرد اقتصاد کشور همه با هم کار می‌کنند و دراینمورد به منابع زیرزمینی مانند نفت و به منابع روی زمینی مانند جنگلها وآبها اشاره نمودند که دولت با برداشتی که از این منابع می‌کند و توزیع عادلانه ایکه می‌کند از بسیاری از گرفتاریهایی که ممکن است اصطکاک بخشهای اقتصادی با مردم داشته باشند جلوگیری می‌کند ما واقعاً باین دمکراسی اقتصادی که در نتیجه رهبریهای رهبر عالیقدر ما در جامعه ایران پیدا شده افتخار می‌کنیم (صحیح است) وامیدوار هستیم که در سایه توجه شاهنشاه روزبروز ملت ایران سعادتمند و خوشبخت تر و پیروزمندتر ودر جامعه جهانی سربلندتر باشد (احسنت، احسنت).
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر اهری معاون وزارت آب و برق
۳- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر اهری معاون وزارت آب و برق.
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای دکتر اهری بفرمایید.
دکتر اهری (معاون وزارت آموزش و پرورش)- با اجازه مقام محترم ریاست ونمایندگان محترم اساسنامه مربوط به تأسیس شرکت سهامی خاص آب وبرق منطقه‌ای استان ساحلی سواحل وجزایر خلیج فارس و دریای عمان را به استناد ماده ۳ قانون تأسیس وزارت آب و برق جهت تصویب کمیسیونهای مجلس محترم تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌کنم.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۴- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ.
رئیس- سپهبد کاتوزیان بفرمایید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست ونمایندگان محترم بمنظور تشویق وتقدیر از خدمات و فداکاری غیرنظامیانی که بسبب همکاری با مأمورین نیروهای مسلح شاهنشاهی در عملیات رزمی بیمار یا معلول و یا شهید می‌شوند لایحه اصلاح ماده ۱۰ قانون تشکیل نیروی پایداری تهیه و تقدیم میشودو استدعای تصویب آن را دارد.
رئیس- لایحه بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به لایحه موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری فرانسه راجع باجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فراراز پرداخت مالیات در مورد مالیات بردرآمد
۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به لایحه موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری فرانسه راجع باجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فراراز پرداخت مالیات در مورد مالیات بردرآمد.
رئیس- گزارش شور اول موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری فرانسه راجع به اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار از پرداخت مالیات در مورد مالیات بردرآمد مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه یکشنبه ۲۱ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۲۱۶۸ - ۵۱/۲/۲۱ مربوط به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری فرانسه راجع به اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار از پرداخت مالیات در مورد مالیات بردرآمد را که در جلسه سه‌شنبه نهم خرداد ماه ۱۳۵۱ بمجلس شورای ملی تقدیم وبشماره ۳۳۸ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد وعیناًتصویب کرد. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – به وزارت دارائی اجازه واختیار داده می‌شود که موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری فرانسه را بمنظور اجتناب از اخذ مالیات مضاعف که مشتمل بر یک مقدمه و سی ماده می‌باشد بموقع اجرا بگذارد.
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۵ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری فرانسه راجع به اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار از پرداخت مالیات در مورد مالیات بردرآمد را مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون نظام راجع بلایحه شمول قانون بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی وتعاون افزارمندان کارگاهها و کارخانجات ارتش در باره افزارمندان بازنشسته یا معلول ومستمری بگیران آنان و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون نظام راجع بلایحه شمول قانون بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی وتعاون افزارمندان کارگاهها و کارخانجات ارتش در باره افزارمندان بازنشسته یا معلول ومستمری بگیران آنان و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم شمول قانون بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاهها و کارخانجات ارتش در باره افزارمندان بازنشسته یا معلول و مستمری بگیران آنان مطرح است. قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه روز دوشنبه ۲۲ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۱۰۸۹۴-۱۳۵۱/۲/۲۱ راجع به شمول قانون بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاهها و کارخانجات ارتش در باره افزارمندان بازنشسته یا معلول و مستمری بگیران آنان را که گزارش شور اول آن بشماره ۳۴۲ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد وبا توجه به پیشنهادهای رسیده مصوبه شور اول را با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – هر تغییری که در حقوق مبنای افزارمندان ارتش شاهنشاهی داده شده یا بشود از تاریخ تصویب این قانون بهمان نسبت به حقوق افزارمندان بازنشسته ومعلولین و مستمری بگیران ارتش اضافه و از بودجه وزارت جنگ تأمین و پرداخت خواهدشد.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه روز شنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شمول قانون بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاهها و کارخانجات ارتش در باره افزارمندان بازنشسته یا معلول و مستمری بگیران آنان را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون نظام را دراینمورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح وتصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به قرارداد گمرکی ترانزیت بین المللی کالاها و ارسال بمجلس سنا
۷- طرح وتصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به قرارداد گمرکی ترانزیت بین المللی کالاها و ارسال بمجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم الحاق دولت شاهنشاهی ایران بقرارداد گمرکی ترانزیت بین المللی کالاها مطرح است، قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه روز شنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۵۵۵۴ – ۱۳۵۰/۱۲/۲۳ راجع بالحاق دولت شاهنشاهی ایران بقرارداد گمرکی ترانزیت بین المللی کالاها را که گزارش شور اول آن بشماره ۲۶۰ چاپ گردیده برای شور دوم مطرح و با اصلاحاتی که در متن ترجمه آن بعمل آورد مورد تصویب قرار داد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – بدولت اجازه داده می‌شود الحاق رسمی دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون گمرکی راجع به ترانزیت بین المللی کالاها (معروف به کنوانسیون) که درتاریخ ۷ ژوئن ۱۹۷۱ در وین منعقد شده و مشتمل بر شصت ودو (۶۲) ماده و چهار ضمیمه می‌باشد به دبیرخانه شورای همکاری گمرکی اعلام و تشریفات لازم را انجام دهد.
وزارت دارائی و وزارت امور خارجه مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه با حضور نمایندگان دولت لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران بقرارداد گمرکی ترانزیت بین المللی کالاها را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب کرد. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح گزارش کمیسیون کشور دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی گذرنامه وارجاع مجدد به کمیسیون کشور
۸- طرح گزارش کمیسیون کشور دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی گذرنامه وارجاع مجدد به کمیسیون کشور.
رئیس- گزارش کمیسیونها راجع به لایحه قانون گذرنامه مطرح است، قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه سیزدهم خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور خانم صوفی و آقای دکتر تاجبخش معاونین وزارت کشور وامور خارجه لایحه قانون گذرنامه را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب شده و مجلس سنا تغییراتی در آن بعمل آورده است ودر جلسه روز سه شنبه نهم خرداد ماه ۱۳۵۱ وصول آن اعلام و بشماره ۳۲۹ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و اصلاحات سنا راتأیید و لایحه را تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- گذرنامه سندی است که از طرف مأموران صلاحیتدار دولت شاهنشاهی مذکور دراین قانون برای مسافرت اتباع ایران بخارج و یا اقامت در خارج ویا مسافرت از خارج به ایران داده می‌شود.
ماده ۲- اتباع ایران برای خروج از کشور و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج بایران باید تحصیل گذرنامه نمایند، صدور گذرنامه منوط به ارائه اسنادی است که هویت وتابعیت ایرانی تقاضاکننده را ثابت نماید.
اسناد مزبور بموجب آئیننامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده ۳- خروج از کشور بدون ارائه گذرنامه یا مدارک مسافرت مذکور در این قانون ممنوع است.
ماده ۴- ورود بکشور و یا خروج از آن فقط از نقاطی که بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین و آگهی خواهدشد مجاز است.
ماده ۵- بازرسی گذرنامه و مدارک مسافرت و رسیدگی به آنها در مرز با شهربانی کل کشور و در نقاطی که شهربانی نباشد بعهده ژاندارمری کل کشور است.
مأموران مربوط مکلفند از ورود افرادی که فاقد گذرنامه یا مدارک لازم برای ورود بایران باشند جلوگیری نمایند.
- تبصره – در مواردیکه افرادی فاقد گذرنامه و یا مدارک مسافرت برای مراجعت بایران باشند در صورتیکه تابعیت ایرانی و یا ایرانی بودن آنان محرز شود مأمورین مربوط می‌توانند اجازه ورود به ایران را بدهند. ضوابط تشخیص وایرانی بودن این قبیل اشخاص بموجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
- ماده ۶- برگ مسافرت موضوع ماده ۹ و همچنین برگ بازگشت موضوع ماده ۲۰ و پروانه‌های گذر موضوع مواد ۲۹ و ۳۰ از نظر این قانون در حکم گذرنامه است.
ماده ۷- گذرنامه بر سه قسم است:
- الف – گذرنامه سیاسی.
- ب- گذرنامه خدمت (اعم ازفردی یا جمعی)
- ج- گذرنامه عادی (اعم از فردی یا جمعی)
- تبصره – مشخصات انواع گذرنامه از لحاظ رنگ و شکل و قطع وتعداد اوراق و نظایر آن و همچنین سازمان تهیه کننده آنها بموجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین می‌گردد.
ماده ۸- از تاریخ تصویب این قانون گذرنامه‌های تحصیلی بتدریج بگذرنامه‌های عادی تبدیل خواهد شد.
ماده ۹- وزارت امور خارجه می‌تواند در موارد لزوم با موافقت وزیر امور خارجه برای کسانیکه به مأموریتهای خاص اعزام می‌شوند بجای گذرنامه برگ مسافرت انفرادی و یا دسته جمعی صادر نماید. مشخصات برگهای مذکور در آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده ۱۰- برای شخصیتهای زیر گذرنامه سیاسی صادر می‌شود:
- ۱- اعضاء خاندان جلیل سلطنت.
- ۲- نخست وزیر ورؤسای مجلسین – وزیر دربار شاهنشاهی – وزیران و همسران آنها.
- ۳- رئیس دیوان عالی کشور – دادستان کل – رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران – مدیر عامل سازمان برنامه – رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران – رئیس بانک مرکزی ایران و همسران آنها.
- ۴- نخست وزیران سابق – رؤسای سابق مجلسین وزراء سابق – رؤسای سابق دیوان عالی کشور و همسران آنها با موافقت وزیر امور خارجه.
- ۵- نمایندگان مجلسین با معرفی رئیس مجلس مربوط.
- ۶- شهردار پایتخت – معاونان نخست وزیر – استانداران ومعاونان وزارتخانه‌ها با معرفی نخست‌وزیر.
- ۷- اعضاء رئیسه دربار شاهنشاهی با معرفی وزیر دربار شاهنشاهی.
- ۸- ارتشبدان و سپهبدان شاغل و رئیس شهربانی کل کشور و فرمانده ژاندارمری کل کشور برای انجام مأموریت با معرفی وزیر مربوط وارتشبدان بازنشسته با معرفی وزیر جنگ.
- ۹- آجودانهای لشکری وکشوری اعلیحضرت همایون شاهنشاه وندیمه‌های علیاحضرت شهبانوی ایران هنگامیه در التزام باشند با معرفی وزیر دربار شاهنشاهی.
- ۱۰- کسانیکه مقام سفارت دارند و همسران آنها با موافقت وزیرامور خارجه.
- ۱۱- معاونان ومدیران کل و رؤسای ادارات وزارت امور خارجه با موافقت وزیر امور خارجه.
- ۱۲- اشخاصیکه طبق تصویب هیئت وزیران بنمایندگی از طرف دولت شاهنشاهی بمأموریت مخصوص اعزام می‌شوند.
- ۱۳- مأموران ثابت سیاسی و کنسولی وکسانیکه با معرفی دولت مقامی در مؤسسات وسازمانهای بین‌المللی اشغال می‌نمایند و همسران آنها با موافقت وزیر امور خارجه.
- ۱۴- پیک سیاسی و کسانیکه بمأموریت موقت سیاسی اعزام می‌شوند با موافقت وزیر امور خارجه.
- تبصره – نام همسران و فرزندان کمتر از ۱۸ سال مشمولین این ماده در صورتیکه همراه دارنده گذرنامه باشند بتقاضای دارند در گذرنامه سیاسی ثبت و از همان گذرنامه استفاده خواهند کرد. نمایندگیهای شاهنشاهی در خارج نمی‌توانند برای فرزندان همراه گذرنامه جداگانه صادر نمایند مگر با موافقت وزارت امور خارجه.
ماده ۱۱- برای اشخاص زیر گذرنامه خدمت صادر می‌شود:
- ۱- آجودانهای کشوری اعلیحضرت همایون شاهنشاه و ندیمه‌های علیاحضرت شهبانوی ایران و کارمندان و خدمتگزاران دربار شاهنشاهی که بمأموریت خارج از کشور اعزام می‌گردند با معرفی وزیر دربار شاهنشاهی.
- ۲- اشخاصی که بموجب تصویبنامه هیئت وزیران بخارج اعزام می‌شوند.
- ۳- کارمندان وزارتخانه‌ها و سازمانهای وابسته بمأموریت خارج از کشور اعزام می‌گردند بمعرفی نخست وزیر.
- ۴- مأموران اداری وفنی وزارت امور خارجه و همسران آنها با موافقت وزیر امور خارجه.
- ۵- کارمندان وزارت جنگ که به مأموریت خارج از کشور اعزام می‌گردند بتقاضای وزیر جنگ.
- تبصره – نام همسر و فرزندان کمتر از ۱۸ سال مشمولین این ماده در صورتیکه همراه دارنده گذرنامه باشند بتقاضای دارنده گذرنامه خدمت در همان گذرنامه ثبت می‌شود. نمایندگیهای شاهنشاهی در خارج نمی‌توانند برای فرزندان همراه گذرنامه جداگانه صادر نمایند مگر با موافقت وزیر امور خارجه.
ماده ۱۲- صدور گذرنامه‌های سیاسی و خدمت بعهده وزارت امور خارجه است.
ماده ۱۳- مدت اعتبار گذرنامه سیاسی وخدمت یکسال است مگر در مورد مأموران ثابت دولت در نمایندگیهای شاهنشاهی در خارجه که اعتبار گذرنامه تا خاتمه مدت مأموریت آنان خواهد بود.
- تبصره ۱- تمدید مدت گذرنامه‌های سیاسی یا خدمت مأموران موقت طبق مقررات این قانون با موافقت وزارت امور خارجه خواهد بود.
- تبصره ۲- دارندگان گذرنامه‌های سیاسی و خدمت در موقع ورود بشکور باید گذرنامه خود را به وزارت امور خارجه تحویل دهند.
ماده ۱۴- صدور گذرنامه عادی درایران بعهده شهربانی کل کشور ودرخارج از ایران با مأمورین کنسولی کشور شاهنشاهی یا مأموران سیاسی عهده دار امور کنسولی خواهد بود. مقررات مربوط بترتیب صدور و تمدید و تجدید واصلاح گذرنامه بموجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده ۱۵- محصلینی که برای تحصیل عازم خارج از کشور می‌باشند با رعایت قانون وظیفه عمومی در مورد تحصیلات غیر دانشگاهی از طرف وزارت آموزش و پرورش و در مورد تحصیلات دانشگاهی از طرف وزارت علوم وآموزش عالی بشهربانی کل کشور معرفی می‌شوند.
شغل آنها در گذرنامه محصل ذکر می‌گردد و از پرداخت کلیه وجوه مربوط بصدور گذرنامه معاف می‌باشند. این معافیت شامل محصلینی که گذرنامه تحصیلی آنان تدریجاً بگذرنامه عادی تبدیل خواهد شد نیز می‌باشد. محصلینی که گذرنامه تحصیلی آنان به گذرنامه عادی تبدیل می‌شود از مقررات معافیت تحصیلی احضار بخدمت زیر پرچم استفاده خواهند کرد.
ماده ۱۶- باشخاص زیر هیچ نوع گذرنامه برای خروج از کشور داده نمی‌شود.
- ۱- کسانیکه بموجب اعلام کتبی مقامات قضائی حق خروج ازکشور را ندارند.
- ۲- کسانیکه مسافرت آنها بخارج از کشور بر حسب اعلام قبلی و کتبی سازمان اطلاعات وامنیت کشور مخالف مصالح ملی باشد.
- ۳- کسانیکه در خارج از ایران بسبب تکدی و یا ولگردی و یا ارتکاب سرقت وکلاهبرداری و یا بهر عنوان دیگر دارای سوء شهرت باشند.
- تبصره – رسیدگی بسابقه و سوء دات رشهفرا مذکور در بند ۳ این ماده بعهده کمیسیونی است که از نمایندگان وزارت امور خارجه – وزارت دادگستری- وزارت کشور- سازمان اطلاعات وامنیت کشور و شهربانی کل کشور در وزارت کشور تشکیل می‌شود. در موارد اضطراری و یا مرور زمان کافی بتشخیص کمیسیون مزبور می‌توان باشخاص مذکور در این بند اجازه مسافرت داد.
ماده ۱۷- دولت می‌تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی واجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی که در آئین نامه تعیین می‌شود جلوگیری نماید.
ماده ۱۸- برای اشخاص زیر با رعایت شرایط مندرج در این ماده گذرنامه صادر می‌شود:
- ۱- اشخاصی که کمتر از ۱۸سال تمام دارند و کسانیکه تحت ولایت و یا قیمومیت می‌باشند اباجازه کتبی ولی یا قیم آنان.
- ۲- مشمولین وظیفه عمومی با اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی.
- ۳- زنان شوهردار ولو کمتر از ۱۸ سال تمام با موافقت کتبی شوهر ودر موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه که مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد کافی است. زنانی که با شوهر خود مقیم خارج هستند و زنانی که شوهر خارجی اختیار کرده وبه تابعیت ایرانی باقی مانده‌اند از شرط این بند مستثنی می‌باشند.
ماده ۱۹- در صورتیکه موانع صدور گذرنامه بعد از صدور آن حادث شود یا کسانیکه بموجب ماده ۱۸ صدور گذرنامه موکول به اجازه آنان است از اجازه خودعدول کنند از خروج دارنده گذرنامه جلوگیری و گذرنامه تا رفع مانع ضبط خواهد شد.
ماده ۲۰- بایرانیانی که بکشور مراجعت می‌کنند و فاقد گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه باشند و یا اینکه مدت اعتبار آن اسناد منقضی شده باشد بشرط آنکه تابعیت ایرانی آنهامسلم باشد برگ بازگشت که فقط برای بازگشت به ایران معتبر است داده می‌شود.
- تبصره – برگ بازگشت از طرف مقامات سیاسی و کنسولی شاهنشاهی در خارج از کشور بطور رایگان صادر می‌شود و در مرز از دارنده آن اخذ می‌گردد.
ماده ۲۱- نام اطفال کمتر از ۱۸ سال تمام که همراه هر یک از والدین یا جد یا جده پدری یا مادری یا زن پدر یا شوهر مادر ویا خواهر و برادر خود مسافرت می‌نمایند در صورت درخواست ولی یا قیم آنها بر حسب مورد در گذرنامه اشخاص مذکور ثبت خواهد گردید.
ماده ۲۲- نام نوزادانی که از زنان ایرانی مقیم خارج هنگام توقف مادر در ایران متولد می‌شوند در گذرنامه مادر ثبت می‌شود ودراین مورد نیازی بجلب موافقت پدر نیست وهمچنین درمواردیکه در خارج از ایران شوهر ایرانی درکشور محل تولد نوزاد حاضر نباشد.
- تبصره – اطفال موضوع بند ۴ ماده ۹۷۶ و موضوع ماده ۹۷۸ قانون مدنی مادام که تحت ولایت یا حضانت پدر یا مادر خود هستند می‌توانند بمعیت والدین خود با گذرنامه خارجی آنان بخارج از کشور مسافرت نمایند.
ماده ۲۳- برای یک خانواده که با هم مسافرت می‌کنند در صورت تقاضا یک گذرنامه صادر می‌شود ونام زن و اولاد کمتر از ۱۸سال در آن ثبت خواهد شد. هیچیک از همراهان مستقلا حق استفاده از گذرنامه را ندارد ودرصورتیکه بخواهد از دارنده گذرنامه جدا شود بایدگذرنامه جداگانه تحصیل نماید.
ماده ۲۴- گذرنامه برای مسافرت بکلیه کشورها اعتبار دارد مگر به کشورهایی که دولت در موارد مقتضی مسافرت اتباع ایران را به آن کشورها ممنوع ویا محدود نموده باشد. درصورتیکه بعداز صدور گذرنامه محدودیتی مقرر شود وجوه پرداختی کسانیکه از مسافرت محروم شوند بآنها مسترد می‌گردد. نحوه اجرای مفاد این ماده ضمن آئین نامه اجرائی این قانون معین خواهد شد.
ماده ۲۵- مدت اعتبار گذرنامه عادی از تاریخ صدور سه سال است و فقط برای یک مدت سه ساله دیگر قابل تمدید می‌باشد.
ماده ۲۶- گذرنامه‌هایی که تا تاریخ تصویب این قانون وسیله مقامات صلاحیتدار صادر گردیده و مدت پنجساله آنها خاتمه نیافته است تا خاتمه مدت معتبر است.
ماده ۲۷- در صورتیکه گذرنامه غیر قابل استفاده ویا مفقود شود پس از رسیدگی لازم که نحوه آن در آئیننامه تعیین خواهد شد گذرنامه دیگری با اخذ هزینه‌های صدور صادر می‌شود.
هر گاه قابل استفاده نبودن یا مفقود شدن گذرنامه ناشی از عمل متصدیان مسئول باشد برای بقیه مدت اعتبار گذرنامه جدید بدون دریافت هزینه‌های صدور صادر خواهد شد.
ماده ۲۸- گذرنامه جمعی اعم از خدمت یا عادی فقط در ایران و برای گروههای زیر صادر می‌شود:
این نوع گذرنامه‌ها بنام رئیس گروه صادرو نام و مشخصات همراهان در برگ ضمیمه آن درج خواهد گردید.
- ۱- افسران – درجه داران – افراد و بطور کلی کارکنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی که بطور جمعی و بمنظور انجام مأموریت عازم خارج از کشور باشند.
- ۲- گروههای ورزشی که بمنظور انجام مسابقات عازم خارج هستند بمعرفی سازمان تربیت بدنی ایران.
- ۳- گروههای پیشاهنگی بمعرفی سازمان پیشاهنگی ایران.
- ۴- دانشجویان ودانش آموزان و معلمان واستادان که برای مطالعات آموزشی و فرهنگی بمعرفی وزارتخانه‌های مربوط بخارج می‌روند.
- ۵- گروههای هنری که توسط وزارت فرهنگ و هنر با وزارت اطلاعات معرفی می‌شوند.
- ۶- گروههای معرفی شده از طرف سازمانهای دولتی و یا وابسته بدولت و یا جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران.
- ۷- گروههای کارگری برای کارآموزی یا کسب مهارت فنی با تأیید و معرفی وزارت کار و امور اجتماعی.
- تبصره ۱- هر یک از اعضای گروههای فوق که هنگام مسافرت از گروه خود جدا شود باید گذرنامه جداگانه تحصیل نماید.
- تبصره ۲- حداقل تعداد افرادی که می‌تواننداز گذرنامه جمعی استفاده نمایند پنج نفر وحداکثر چهل نفر خواهد بود.
- تبصره ۳- صدور گذرنامه جمعی در صورتیکه بمنظور انجام مأموریتی بخرج سازمانهای دولتی یا جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران باشد مجانی است درغیر اینصورت علاوه بر هزینه صدور یک گذرنامه از هر نفر ده درصد هزینه صدور اخذ خواهد شد.
- تبصره ۴- اعتبار گذرنامه جمعی یکسال است ودرصورت موافقت سازمان مربوط حداکثر یکسال دیگر تمدید می‌شود.
ماده ۲۹- در موارد زیر به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیأت وزیران بجای گذرنامه پروانه گذر صادر می‌شود:
۱- برای تشرف بمکه معظمه و عتبات مقدسه.
۲- برای کارکنان وسائل نقلیه آبی و هوائی و زمینی.
۳- برای رفت وآمد اتباع دولت شاهنشاهی که درنقاط مرزی کشور و نقاط واقع در سواحل وجزایر خلیج فارس و دریای عمان (دریای مکران) سکونت دارند بمناطق مرزی مجاور و نواحی جنوبی خلیج فارس.
- تبصره ۱- مشخصات وترتیب صدور و مدت اعتبار و مرجع صدور پروانه‌های گذر مذکور در این ماده وهزینه صدور آنها بموجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
- تبصره ۲- حدود مناطق مرزی و سواحل و همچنین نقاط مرزی مجاور و نواحی جنوبی خلیج فارس به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
ماده ۳۰- شهربانی کل کشور بر حسب اعلام وزارت امور خارجه بکسانی که ترک تابعیت ایران را نموده‌اند پروانه گذر خواهد داد واین پروانه فقط برای خروج از ایران معتبر است.
ماده ۳۱- شهربانی کل کشور می‌تواند با موافقت سازمان اطلاعات وامنیت کشور وتأیید وزارت امور خارجه برای بیگانگان بدون تابعیت یا خارجیانی که بجهاتی قادر بتحصیل گذرنامه از کشور متبوع خود نیستند برگ گذر بیگانگان صادر نماید. این برگ دلیل تابعیت ایرانی دارنده یا همراهان او محسوب نمی‌شود.
- تبصره ۱- مشخصات برگ گذر بیگانگان از لحاظ رنگ و شکل و قطع و غیره بموجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
- تبصره ۲- نام فرزندان کمتر از ۱۸ سال این قبیل افراد در برگ گذر والدین همچنین نام زن در برگ گذر شوهر بشرط آنکه واجد شرایط مذکور دراین ماده باشند ثبت می‌شود و استفاده جداگانه از این برگ بوسیله همراهان ممنوع است.
ماده ۳۲- مدت اعتبار برگ گذر بیگانگان برای مراجعت به ایران از تاریخ صدور یکسال است و دارنده آن برای هر بار خروج از کشور باید تحصیل اجازه نماید.
ماده ۳۳- آئین نامه‌های مربوط بوجوهی که از گذر بیگانگان طبق مقررات باید دریافت شود و سایر آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون از طرف وزارت امور خارجه- وزارت کشور با جلب نظر وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت دارائی تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای کشور – دارائی – دادگستری و امور خارجه مجسین بموقع اجرا گذارده خواهد شد و تا تصویب آئین نامه‌های مزبور مقررات فعلی قابل اجرا است.
- تبصره – درصورتیکه تغییراتی در آئین نامه‌های مصوب ضرورت پیدا کند بتصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین خواهد رسید.
ماده ۳۴- هر ایرانی که بدون گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه از کشور خارج شود بحبس تأدیبی از دو ماه تا ششماه یا پرداخت غرمت از دو هزار ریال تا بیست هزار ریال و یا به هردو مجازات محکوم می‌شود.
ماده ۳۵- هر ایرانی که از نقاط غیر مجاز وارد کشور شده یااز کشور خارج شود بیک تا سه ماه حبس تأدیبی محکوم خواهد شد و در صورتیکه مرتکب بدون داشتن گذرنامه یا اسناد د رحکم گذرنامه از نقاط غیرمجاز وارد ویا خارج شده باشد بحداکثر مجازات حبس یا غرامت مذکور در ماده ۳۴ محکوم می‌شود.
ماده ۳۶- هرایرانی به کشوری که مسافرت بآنجا طبق ماده ۲۴ این قانون ممنوع و یا محدود شده سفر نماید بحبس تأدیبی از یکماه تا ۳ ماه و یا پرداخت غرامت از یکهزار ریال تا ده هزار ریال و یا بهر دو مجازات محکوم می‌شود.
ماده ۳۷- هر کس برای دریافت گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بنام خود یانام دیگری اسنادومدارک خلاف واقع یا متعلق بغیر را عالماً یا عامداً به مراجع مربوط تسلیم نماید بحبس تأدیبی از دو ماه تا ششماه محکوم می‌شود و در صورتیکه عمل او منجر بصدور گذرنامه شود بحبس تأدیبی از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
ماده ۳۸- هر کس از گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه متعلق بدیگری برای ورود بکشور یا خروج از آن استفاده نماید بحبس تأدیبی از دو ماه تا یکسال محکوم می‌شود.
ماده ۳۹- هر مستخدم دولت اعم از لشکری و کشوری بدون رعایت قوانین مربوط در اجرای وظیفه خود عالماً عامداً گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بدهد بحبس تأدیبی از دو ماه تا یکسال محکوم می‌شود.
ماده ۴۰- هر مستخدم ومأمور دولت اعم از کشوری و لشکری که برای عبور غیر مجاز اشخاص بخارج از کشور بنحوی از انحاء مساعدت ویا تسهیل وسیله نماید بحبس تأدیبی از ۶ ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
ماده ۴۱- هر کس برای تحصیل گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه عالماً و بقصد تقلب هر گونه اطلاع مربوط بخود وهمراهان را که در صدور گذرنامه مؤثر است برخلاف واقع در پرسشنامه ذکر نماید بشرط استفاده از گذرنامه بحبس تأدیبی از دو ماه تا ششماه محکوم خواهد شد.
ماده ۴۲- از تایخ اجرای این قانون – قانون گذرنامه مصوب سال ۱۳۱۱ و آئین نامه‌های مربوط بآن و مواد ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون جزا و همچنین قوانین مربوط بگذرنامه تحصیلی وسایر قوانینی که با مواد این قانون مغایرت دارد درآن قسمت که مغایر است لغو می‌گردد.
گزارش از کمیسیون علوم وآموزش عالی بمجلس شورای ملی
کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه ۱۳۵۱/۳/۱۴ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون گذرنامه را مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون کشور را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۵/۳/۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون گذرنامه را مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون کشور را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۳۵۱/۳/۲۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون گذرنامه را مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون کشور را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- گزارش کمیسیونها مطرح است آقای اکبر مسعودی.
اکبر مسعودی (مخبر کمیسیون کشور) – با اجازه مقام ریاست اینجا در ماده ۱۰ قانون گذرنامه بنده باید یک توضیحی بدهم در بند ۱۰ ماده ۱۰ قانون گذرنامه نوشته شده «کسانیکه مقام سفارت دارند» منظور از این مقام سفارت کلیه اشخاصی است که طبق فرمان مبارک همایونی بمقام سفارت نائل شده‌اند اعم از اینکه در پست سفارت و یا در مقام دیگری شاغل باشند و یا اینکه بازنشسته شده باشند این توضیح را عرض کردم که در صورت جلسه ضبط بفرمایند ودر تبصره ماده ۱۱ نوشته شده است «نام همسر و فـرزنـدان۰۰» اینجا چون در تبصره ماده قبلی بعنوان نام همسران و فرزندان نوشته شده وباید همانطور باشد و این اشتباه چاپی است استدعا می‌کنم اصلاح بشود و «همسران» صحیح است.
رئیس- آقای حکمت یزدی بفرمایید.
حکمت یزدی – با اجازه جناب رئیس و همکاران محترم توضیحی که جناب آقای مسعودی دادند من این رااز لحاظ لحن عبارت صحیح نمیدانم این باید تصریح شودونوشته شود برای اینکه کسانی که مقام سفارت دارند واین وصف عنوانی است و صادق بر وضع فعلی است و در حال حاضر بر آنها صدق می‌کند نمی‌شود وصف سابقه را در زمان بعدی استعمال کرد جنابعالی می‌فرمایید که اگر بعد هم تغییر پست بدهند فرض بفرمایید مدیر کل یک وزارتخانه دیگر بشوند آیا بر حسب وصف عنوانی قبلی که فعلا مدیر کل است شما باو گذرنامه سیاسی می‌دهید؟ این اشکال دارد همیشه که در نظر مجریان توضیحات مجلس نیست که دقت کنند و بیاد بیاورند توضیح شما چه بوده است ما الفاظ وعبارات داریم و مفهومی که از آنها مستفاد می‌شود همیشه که گزارش مجلس همراه این مواد قانون نیست که توضیحات در حاشیه اش را بخوانند که منظور ما از کسانیکه مقام سفارت دارند اعم از فعل ماضی و فعل مضارع و فعل حال وصف عنوانی آن است اما نکته‌ای که در مجلس سنا اصلاح شده بود با اینکه نهایت احترام را بکسانیکه بمقام وزارت می‌رسند دارم سئوالی دارم، در مجسل سنا اضافه شده است وزرای سابق و همسران آنها من نمیدانم برای همسر وزیر سابق چرا باید گذرنامه سیاسی صادر شود؟ آخر گذرنامه سیاسی یا برای حیثیت خاصی است که فعلا یک شخصی دارا است یا برای مأموریت بخصوص، اگر آقایان وزراء تجدید فراش کرده باشند باید گذرنامه‌های متعددی برای همسرانشان صادر بشود چرا باید برای همسران وزرای سابق گذرنامه سیاسی خاصی صادر شود و همینطور برای همسران، من از جناب دکتر تاجبخش می‌خواهم در این مورد توضیح بدهند وآن را روشن بفرمایند ببینید در ماده ۹ قبلی آن شقوقی که نام همسران آنها ثبت می‌شد در گذرنامه سیاسی شوهر ذکر کرده شما در تبصره فعلی نوشته‌اید که نام همسران و فرزندان کمتر از ۱۸ سال مشمولین این ماده در صورتیکه همراه دارنده گذرنامه باشندمن خواهش می‌کنم توضیح بفرمایید آیا منظورتان این است که تبصره شامل تمام شقوق مواد ۱۰ می‌شود یعنی منظور این است گذرناماه سیاسی برای وزیر صادر شود اگر همسرش با او همراه است نام او در گذرنامه اش ثبت می‌شود اگر منظور این است چرا در مورد نمایندگان حذف کردید برای اینکه ذکر یک عبارت باید منتج بیک نتیجه‌ای باشد شما در مورد نمایندگان با معرفی رئیس مجلس بحثی از همسران نشده است ولی تبصره می‌گوید که اگر این وکیل مجلس به خارج رفت و گذرنامه سیاسی گرفت اگر خانمش همراهش هست نامش در گذرنامه ثبت می‌شود چرا شما تشریح کردید اگر این تبصره شامل تمام شقوق ماده ۱۰ می‌شود چرا بعضی جاها همسران را ذکر کردید و جای دیگر ذکر نکردید پس منظورتان این است که برای همسران گذرنامه سیاسی خاص صادر می‌شود این را که عرض می‌کنم دقت بفرمایید چرا قوانینی که می‌گذرد بگویند که رویش دقت کافی نشده است شما از لحاظ فصاحت و بلاغت از لحاظ تنظیم قانون از لحاظ فن بیان هر نکته‌ای را که ذکر می‌کنید مسئول جوابگویی آن کلمه هستید و معنی ندارد که یک جا ذکر کنیم و بعضی جاها ذکر نکنیم شما در تبصره تمام شقوق را می‌گویید شامل می‌شود یا نمی‌شود (اکبر مسعودی: می‌شود) اگر می‌شود در بعضی جاها اسم بردرد ودر بعضی جاهای دیگر نام همسران را ذکر نکردید پس این را هم در صورت مجلس قید کنید که برای همسران وکلاء اعم از سابق و حال گذرنامه سیاسی تنها صادر نمی‌شود (قوام صدر: می‌شود) پس تبصره چیست؟ بنده یکبار دیگر تبصره را می‌خوانم نام همسران و فرزندان کمتر از ۱۸ سال مشمولین این ماده یعنی تمام کسانی که دراین ماده هستند در صورتیکه همراه دارنده گذرنامه باشند بتقاضای دارنده در گذرنامه سیاسی ثبت می‌شود. در ماده قبلی که مصوب مجلس شورای ملی بود شقوقش را ذکر کرده بودید ماده ۸ را برایتان می‌خوانم «تبصره: نام همسر و فرزندان کمتر از ۱۸سال مشمولین بندهای ۴ و ۵و ۶و ۷و ۷ و ۸ و۱۰ و۱۳ و ۱۴ این ماده در صورتیکه همراه دارنده گذرنامه باشند بتقاضای دارنده در گذرنامه سیاسی ثبت الی آخر». من می‌خواهم بدانم شما این شقوق را که برداشتید مفهومش این است که عام است یعنی تبصره تمام افراد مشمول این ماده را شامل می‌شود یعنی گذرنامه خاص برای همسران آنها صادر نمی‌شود منظور این است که واقعاً این قانون ایجاد اشکال نکند شما وقتی که از لحاظ بیان شقوقی را برمیدارید و بنحو اطلاق می‌گذارید تمام افراد را شامل می‌شود شما منظورتان کدام یکی است آیا منظورتان این است که گذرنامه سیاسی برای تمام اینها صادر می‌شود (دکتر انوشیروانی: نه، فقط برای آنهایی که اسمشان تصریح شده) احسنت جناب انوشیروانی پس برای همسران آنها گذرنامه سیاسی خاص صادر نمی‌شود اگر همراه همسرشان هستند نام آنها در گذرنامه سیاسی ذکر می‌شود از حسن استنباط شما متشکرم اما چه کنم ماده رسانیست تبصره رسانیست بنده به یقین میدانم منظور همه آقایان این است که گذرنامه سیاسی برای وزیر اعم از فعلی یا سابق صادر می‌شود اگر همسرش یا فرزندش همراه او باشد نام آنها در گذرنامه سیاسی او ثبت می‌شود ولی شما در جابجا کردن این تبصره آنچه را که منظورتان هست این عبارات منظور شما را نمیرساند. چرا یک جاهمسران را ذکر کردید یک جا حذف کردید (دکتر انوشیروانی: توضیح عرض می‌شود) بنده خیلی متشکرم این را هم عرض کنم صدور گذرنامه سیاسی برای همسران وزراء اعم از فعلی وسابق بایستی یک جهت موجهه داشته باشد من می‌خواستم ببینم چه لزومی دارد واین جهت موجهه چیست این را هم توضیح بفرمایید.
رئیس- آقای دکتر تاجبخش بفرمایید.
دکتر تاجبخش (معاون وزارت امور خارجه)- با اجازه مقام ریاست در طرح قبلی تبصره ماده ۸ اشاره می‌کند به بندهای ۴ و۵و۶و۷و۸و۱۰و۱۳و۱۴ مفهوم مخالف این تبصره این است که در مورد بندهایی که در اینجا ذکر نشده به همسران این قبیل مقامات گذرنامه سیاسی جداگانه داده می‌شود الان هم در این اصلاحی که در مجلس سنا بعمل آمده بعضی مقاماتی که در خود بندها تصریح شده در صورتیکه همسرانشان به تنهایی مسافرت کنند به آنها گذرنامه سیاسی داده می‌شود در مورد سایر بندها منجمله بندهایی که همسران آنها اگر به تنهایی هم سفر کنند وگذرنامه سیاسی بگیرند بطور اعم ذکر شده که اگر هر یک از مشمولین بندهای این ماده در صورتیکه همسرانشان همراه آنها باشند و تقاضا هم بکنند در این صورت نام همسر در گذرنامه ذکر می‌شود بنده تصور نمی‌کنم ابهامی دراین ماده وجود داشته باشد در قسمت اول فرمایش ایشان راجع بمقام سفارت مطالبی فرمودند خواستم عرض کنم که مقام سفارت مقامی است که بشخصی بموجب فرمان مبارک همایونی داده می‌شود و ممکن است کسی که چنین افتخاری پیدا کرده برود در پست سفارتخانه در خارج و یا در وزارت امور خارجه در تهران انجام وظیفه کند بدون اینکه بسفارتخانه‌ای درخارج فرستاده شود و ممکن است که شخصی در یکی از وزارتخانه‌های دیگر انجام وظیفه کند واراده ملوکانه بر این تعلق بگیرد که بچنین شخصی مقام سفارت را اعطا بفرمایند ممکن است این شخص در شرکت نفت یا یک وزارتخانه دیگر باشد ولی مقام سفارت این نیست که حتماً در خارج بسمت سفیر انجام وظیفه کرده باشد بلکه کسانیکه مقام سفارت دارند وفرمان همایونی بنام آنها صادر شده اینقبیل اشخاص عنوان سفارت دارند بعد از اینکه بتصدی سفارتخانه رفته بخارج و برگشتند باز هم مقامن سفارت را حفظ می‌کنند ما تا امروز عملا هم اینکار را کرده‌ایم مقام سفارت اعم از اینست که شخصی در خارج پست سفارت داشته باشد یا در داخل، این توضیح برای اطلاع بیشتر بوده والا همانطور که عرض کردم الان این عمل انجام می‌شود.
رئیس- آقای دکتر انوشیروانی بفرمایید.
دکتر انوشیروانی – بنده فکر می‌کنم که جناب آقای تاجبخش جواب کافی دادند بجناب‌آقای حکمت یزدی. بیکعده اشخاص گذرنامه سیاسی اجازه داده شده بدهند هر وقت همسر این آقایان که گذرنامه سیاسی دارند خواستند بمسافرت بروند بتقاضای آنشخص از گذرنامه سیاسی استفاده خواهند کرد ولی کسانی هستند که بنا به موقعیت سابق یا حالا همسرشان اگر بتنهایی مسافرت کند اجازه داده شده که بهمسران آنها هم گذرنامه سیاسی داده شود پس دو شق است اگر آنها مسافرت کنند و همسرشان همراهشان باشد استفاده خواهند کرد ولی شقوقی دارد فقط اشخاص معینی هستند که همسرانشان می‌توانند تنها گذرنامه سیاسی داشته باشند عجیب است که آقای حکمت یزدی عقیده داشته باشند که کسیکه یک موقع در این مملکت وزیر بوده و بهر صورت عنوان و فرمان شاهنشاه داشته رئیس مجلس بوده همسرش حق نداشته باشد که گذرنامه سیاسی داشته باشد بنظر من اشکالی نباید داشته باشد که کسانیکه باین مملکت خدمت کرده‌اند از این مزایا استفاده کنند.
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- بنظر بنده اگر همکاران محترم مقایسه‌ای بفرمایند بین مصوبه قبلی مجلس شورای ملی وآنچه که امروز بصورت اصلاحیه در مجلس سنا تغییر پیدا کرده و متأسفانه کمیسیونها بدون توجه بعلل و جهات تصمیم قبلی تسلیم این نظر شده‌اند که اگر به آن علل توجه کنیم آنوقت مطلب خیلی روشن می‌شود اساساً ببینیم گذرنامه سیاسی چه امتیازی دارد و برای چه می‌دهند آیا در کشورهای خارج گذرنامه سیاسی از امتیازهای خاص برخوردار است کسی که باگذرنامه سیاسی بخارج می‌رود مصونیتهایی دارد واین را بایستی بفهمیم که به چه کسانی گذرنامه سیاسی می‌دهیم و به چه جهت و علت می‌دهیم بنده با اینکه وزراء ونخست وزیران درزمان وزارت ومسئولیت همسرانشان از چنین امتیازاتی برخوردار باشند زیاده مخالفتی ندارم در حالیکه آنرا هم صحیح نمیدانم چون که مسئولیت و وظیفه در قبالش امتیاز و مصونیت است و گذرنامه سیاسی که بیک وزیر می‌دهیم وقتی خانمش همراهش بود یاوقتی خانمی وزیر بود و شوهرش همراهش بود در گذرنامه اش اگر ثبت بشود صاحب اصلی گذرنامه مسئول حفظ احترام این سندی است که باو داده شده اما اگر جدا و به تنهایی مسافرت می‌کنند چه مسئولیتی در قبال دستگاه دولت ایران دارند و اعمالشان در خارج به چه کیفیت می‌تواند بحساب یک ملتی نوشته شود چون وقتی گذرنامه سیاسی بدست فردی داده شد در هر سمت و مقام و هر پست و بهر علت که این گذرنامه را باو بدهند وقتی در خارج ایران بود آنچه او می‌کند کردارش، رفتارش، گفتارش هر عملی که انجام می‌دهد بحساب شخصیت وحیثیت یک ملتی نوشته می‌شود اینجا این برای ما دلخوشی نیست که بنام احترام بگوییم یا شما جناب انوشیروانی بگویید خانم وزیر سابق است فرض کنید چون وزیر سابق فرمان مبارک همایونی را دارد خدای نکرده اگر انحرافی پیدا کرد در دیوان کیفر، می‌شود گفت او را تنبیه نکنید این لایحه امروز باین کیفیت تغییر پیدا می‌کند که شما قانوناً متعهد می‌شوید بدادن گذرنامه به همسر وزیر سابق (دکتر تاج بخش: متعهد نیستیم اینجا نوشته شده با موافقت وزیرامور خارجه) بنده میدانم بطور قطع چنین چیزی نوشته شده ولی وقتی در مسیر تصویب قانون چنین مسئله‌ای که با هیچ منطقی قابل قبول نیست در قانون گذاشته می‌شود واضافه می‌شود و مصوبه کمیسیونها و مجلس تغییر پیدا می‌کند بنظر بنده برای اجازه دادن یا ندادن وزیر خارجه هیچ ضابطه و ملاکی دراینجا گذاشته نشده بلکه دلش خواست و داد این را چه می‌گویید؟ بنظر من آنچه درمورد نخست وزیران و وزرای شاغل رعایت می‌شود از جهت اینکه این وزیر مسئولیت دارد و انشاءالله همسر او اعم از اینکه مرد یا زن باشد رعایت این مسئولیت را می‌کند بنده فکر می‌کنم بشود منطق ضعیفی برای این مسئله قائل بود ولی بهیچوجه من الوجوه برای همسر وزرای سابق و سایر مقدماتی که در اینجا نوشته شده است با ذکر کلمه سابق بنده چنین کاری را مصلحت نمیدانم و بهمین دلیل پیشنهاد حذف کلمه همسران را در بند ۴ ماده تقدیم می‌کنم.
رئیس- خانم صفی نیا بفرمایید.
مهروش صفی نیا- با اجازه مقام ریاست در مورد اظهارات نمایندگان محترم حزب مردم که حذف می‌کند و جدا می‌کند زن را از همسر نمیدانم چرا در این لایحه اینطور تبعیض قائل هستند در یکجا زن باید با موافقت همسرش بخارج مسافرت کند واین را قبول می‌کنید و در جای دیگر بلافاصله همین زن را از واحد خانواده جدا می‌کنید یعنی چه آیا این زنها همسران شما نیستند؟ زنهای دوره انقلاب هم شایستگی درک مقام شوهرانشان را ندارند؟ چطور ممکن است یک زنی شوهرش وزیر باشد حتی وزیر سابق ولی حرمت آن گذرنامه سیاسی را نگاه ندارد مسلماً احترام این گذرنامه را که باو داده شده حفظ می‌کند (احسنت).
آیا می‌خواهید سیستم قدیم را تأیید بفرمایید چون زن وزیر بوده والان دیگر وزیر نیست این زن ممکن است صلاحیت نداشته باشد؟ همانطور که وزیران سابق صلاحیت دارند که گذرنامه سیاسی داشته باشند همسرانشان هم که جزو واحد خانواده هستند این صلاحیت را دارند این چه مسئله ایست که آمده‌اید و یک بام ودو هوا درست کرده‌اید یکجا زن جزو واحد خانواده است و یکجا بلافاصله جدایش می‌کنید حقیقتاً بنده متأسفم که بعنوان یک نماینده این حرف را می‌زنم شما هم اینقدر زنانه ومردانه درنیاورید اگر یک مردی صلاحیت دارد پاسپورت سیاسی بگیرد پس زنش هم این صلاحیت را دارد امروز روزگاری است که زن ومرد مساویند چرا شما نمی‌گذارید که دراین امر سیاسی هم شریک باشند اگر چه در کار سیاست دخالت نکنند پشت سر تمام مردهای بزرگ سیاسی در عالم مادران و زنهایشان قرار دارند (احسنت).
رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی – بطوریکه همکاران ارجمند استحضار دارند لایحه گذرنامه در دوره قبل در مجلس مطرح بود وبعد به سنا رفته و تغییراتی داده شده عده‌ای از همکاران امروز ما درتصویب این لایحه در دوره قبل، شرکت نداشتند وامروز که این لایحه مطرح شده با تذکراتی که همکاران اقلیت ما ودوستان اکثریت ما دادند بنده تقاضایم از مقام ریاست این است که اجازه بفرمایند این لایحه برود به کمیسیون تاهر گونه نظری هست دوستان از اقلیت واکثریت به کمیسیونها مراجعه بفمرایند وهر گونه پیشنهادی هست در کمیسیونها مطرح بشود و باز اصلاحاتی که می‌خواهند در آن بعمل بیاورند (احسنت).
رئیس- بنابراین رأی می‌گیریم که لایحه به کمیسیون کشور برگشت داده شود خواهش می‌کنیم خانمها و آقایانی که در مورد این لایحه نظری دارند در کمیسیون کشور که کمیسیون مادر است شرکت کنند البته نظریاتشان در آن جا رسیدگی خواهد شد خانمها و آقایانی که موافقند لایحه به کمیسیون کشور برگردد خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون کشور برگشت داده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دائر بتأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح پاره‌ای از مواد قانون خدمات اجتماعی زنان وابلاغ بدولت
۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دائر بتأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح پاره‌ای از مواد قانون خدمات اجتماعی زنان وابلاغ بدولت.
رئیس- گزارش کمیسیونها راجع به اصلاح پاره‌ای از مواد قانون خدمات اجتماعی زنان مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون آموزش و پرورش بمجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه شنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش و سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد قانون خدمات اجتماعی زنان که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب شده ومجلس سنا تغییراتی در آن بعمل آورده است مورد رسیدگی قرار داد و اصلاحات سنا راتأیید و لایحه را تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بشرح زیر بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – مواد ۱و۲و۳و۴و۵و۶و۸و۱۱و۱۳ قانون خدمات اجتماعی زنان مصوب تیر ماه ۱۳۴۷ بشرح زیر اصلاح و ماده‌ای بعنوان ماده ۱۶ بآن الحاق می‌گردد.
۱- در ماده یک بعداز عبارت: درمانی و اجتماعی، عبارت: فنی و تخصصی، اضافه می‌شود.
۲- بند ۳ ماده ۲ بشرح زیر اصلاح می‌شود:
بند ۳- مات مربوط به برنامه بهداشت و تنظیم خانواده و سایر خدمات دولتی و بهداشتی و درمانی.
۳- بندی بعنوان بند ۵ بماده ۲ بشرح زیر اضافه می‌گردد:
بند ۵- خدمات مربوط برشته‌های فنی و تخصصی.
۴- تبصره ماده ۳ حذف و۵ تبصره بشرح زیر بماده مذکور اضافه می‌شود:
- تبصره ۱- فارغ التحصیلان هر گروه در صورتی که برای امتحانات ورودی دانشگاهها یا مؤسسات عالی آموزشی نام نویسی کرده باشند قبل از اعلام نتیجه امتحانات ورودی بخدمت دعوت نخواهند شد و این قبیل افراد بعد از اخذ نتیجه در صورت عدم موفقیت در امتحانات ورودی می‌توانند تا آخر همان سال خود را معرفی نمایند.
- تبصره ۲- فارغ التحصیلان هر گروه در صورتی که برای تحصیل در مدارج بالاتر در دانشگاهها و مؤسسات عالی آموزشی پذیرفته شده وثبت نام کنند تا زمانی که مشغول تحصیل هستند برای خدمت دعوت نخواهندشد.
- تبصره ۳- فارغ التحصیلان هر سال برای تحصیل و اخذ مدارک تحصیلی بالاتر در دانشگاهها ومؤسسات عالی آموزشی خارج از کشور با رعایت مقررات اعزام محصل بخارج در صورتیکه تا یکسال پس از اخذ دیپلم از کشور خارج شوند غایب محسوب نمی‌شوند.
- تبصره ۴- فارغ التحصیلان هر سال که در همان سال خود را معرفی نکنند در سالهای بعد می‌توانند بدون رعایت شرط سنی مندرج در این ماده بطور داوطلب ثبت نام نمایند.
- تبصره ۵- پس از طی دوره دکترا فارغ التحصیلان دانشگاهها که داوطلب خدمت در دستگاههای دولتی باشند در صورتی می‌توانند دوره تخصصی طی نمایند که برگ خاتمه خدمت یا معایت دائم از خدمات اجتماعی زنانا در دست داشته باشند و یا دوره‌های تخصصی را طی نمایند که مورد احتیاج دولت باشد.
۵- به بند ۲ ماده ۴ عبارت زیر اضافه می‌شود:
(و فرزند منحصر بفردی که سن یکی از والدینش از شصت سال تجاوز نموده باشد).
۶- ماده ۵ بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۵- زنانیکه بموجب این قانون بخدمات فرهنگی و آموزشی و بهداشتی و اجتماعی و فنی و تخصصی و پیکار با بیسوادی پذیرفته می‌شوند حداکثر بمدت ۶ ماه برابر آئین نامه‌ای که بتصویب هیئت وزیران می‌رسد آموزش لازم برای انجام خدمات مذکور در این قانون را در نزدیکترین مرکز آموزش محل اقامت خود خواهند دید پس از آن بقیه مدت خدمت را در حوزه استان یا فرمانداریکل محل اقامت خود که سازمان مربوط احتیاج دارد انجام خواهند داد مدت دوره آموزش و خدمات زنان مشمول این قانون جمعاً معادل مدت دوره تعلیمات و خدمات سپاهیان دانش و بهداشت وترویج و آبادانی خواهد بود و آموزش و خدمت آنان در تمام موارد در ساعات روز خواهد بود.
زنانیکه در شهر غیر از محل سکونت خود تعلیمات ۶ ماهه را طی می‌نمایند در مؤسسات شبانه روزی نگهداری خواهند شد.
۷- ماده ۶ بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۶- زنانیکه برای انجام خدمات مذکور در این قانون پذیرفته می‌شوند در مدت آموزش با توجه بمدارک تحصیلی مربوط بر حسب مورد حقوقی معادل حقوق و مزایای دانشجویی یا دانش آموزی سپاهیان انقلاب دریافت خواهند داشت و پس از طی دوره آموزش بدرجاتیکه در شرایط مشابه به سپاهیان انقلاب اعطاء می‌گردد مفتخر شده واز حقوق و مزایای درجه مربوط مانند افسران ودرجه داران سپاهی استفاده خواهند نمود.
- تبصره ۱- بزنانیکه برای خدمت بروستاها اعزام می‌گردند فوق العاده‌ای که میزان آن با پیشنهاد سازمان مربوط و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد پرداخت می‌گردد.
- تبصره ۲- رسیدگی بجرائم زنان مشمول این قانون حین انجام وظیفه و بسبب آن در صلاحیت دادگاههای دادگستری است به استثنای جرائمی که رسیدگی به آن در مورد افراد غیر نظامی در صلاحیت دادرسی ارتش است و در مورد تقصیر وتخلف و قصور اداری مقررات وزارتخانه‌های مربوط نسبت به آنان مجری خواهد بود. و در صورت امتناع از انجام وظیفه و تمرد با غیبت متوالی بدون عذر موجه بیش از یکماه از خدمت برگنار می‌شوند.
۸- ماده ۸ بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۸- هر یک ازوزراتخانه‌ها می‌توانند درحدود احتیاج زنانی را که بموجب این قانون بخدمت در آن وزارتخانه پذیرفته شده و دوره خدمت مقرر در قانون را در روستاها بانجام رسانده‌اند بشرط رضایت از کار و قبول شدن در ارزشیابی و آزمایشهای حین خدمت بر اساس قوانین و مقررات مربوط بسپاهیان دانش برای نقاط مورد نیاز استخدام نمایند.
تبصره زیر بماده ۱ اضافه می‌شود:
- تبصره – تهیه واجرای برنامه‌های آموزش نظامی مشمولان مقررات این قانون و تأمین وسایل وهزینه‌های آن بعهده وزارت جنگ خواهد بود.
۹- در ماده ۱۳ عبارت: تعهد خدمت، بعبارت: تعهد حداقل دو سال خدمت، تغییر واصلاح می‌شود.
۱۰- ماده زیر بعنوان ماده ۱۶ به قانون خدمات اجتماعی زنان اضافه می‌شود:
ماده ۱۶- مشمولان این قانون در مدت دو سال خدمت از هر نظر تابع مقررات وزارتخانه یا سازمانی هستند که درآن خدمت می‌نمایند بشرط آنکه مقررات مذکور با مفاد این قانون مغایرت نداشته باشد.
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۱۳۵۱/۳/۲۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد قانون خدمات اجتماعی زنان را مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون آموزش وپرورش را تأییدوتصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
گزارش از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۱۳۵۱/۳/۲۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد قانون خدمات اجتماعی زنان را مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون آموزش وپرورش را تأییدوتصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- نسبت بگزارش کمیسیونها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بگزارش کمیسیونها خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه بدولت ابلاغ می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر شاهقلی وزیر بهداری
۱۰- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر شاهقلی وزیر بهداری.
رئیس- آقای دکتر شاهقلی بفرمایید.
دکتر شاهقلی (وزیر بهداری)- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم،
افتخار دارم که لایحه پراهمیت و اساسی برای رفاه هر چه بیشتر کارکنان دولت وافراد خانواده آنان را که مجموعاً بیش از دو میلیون و یکصد هزار نفر از افراد این مملکت را تشکیل می‌دهند تقدیم مجلس شورای ملی نمایم.
لایحه‌ایکه امروز بساحت مقدس مجلس شورایملی تقدمی می‌شود، لایحه قانونی تأمین درمان مستخدمین دولت وافراد خانواده آنهانامیده شده است ولی باید یادآور شوم که این لایحه تنها به بخشی از هدف دولت درباره پوشش کامل درمان کشور جامعه عمل می‌پوشاند و در عین حال اجرای این قانون پس از تصویب مجلسین خود تجربه گرانبهایی درراه اجرای هدف نهایی دولت در مورد پوشش کامل درمانی کشور از طریق بیمه همگانی است وهدف آنست پوشش درمانی کشور در یک برنامه درازمدت بصددرصد برسد و شامل تمامی طبقات وقشرهای اجتماعی ایران بشود (احسنت).
نکته مهم در این لایحه که مورد توجه خاص دولت بوده است و بر بنیان یک دید سالم ویک منطقه اصیل قرار دارد آنست که بهره جویی از فرصتها وامکانات درمانی بر اساس احتیاج افراد باشد نه بر اساس تمکن و امکانات مالی کم یا زیاد آنان و بدین سبب در لایحه تقدیمی تصریح شده است که هر کارمند به نسبت حقوق و مزایا و یا دستمزدی که دریافت می‌دارد مبلغی راکه حداکثر از چهاردرصد دریافتی او تجاوز نخواهد کرد بعنوان حق بیمه درمان برای خود و خانواده اش بپردازد.
بدین ترتیب برای تمامی کارکنان دولت وافراد خانواده آنان این فرصت فراهم شده است که بدون توجه بمیزان حقوق و مزایا از کلیه امکانات وفرصتهای درمانی کشورتا حد احتیاج خود بهره مند شوند وبعبارت دیگر با پیش بینی متغیربودن میزان حق بیمه به نسبت دریافتی (آفرین) مابه التفاوت مبالغ پرداختی کارکنان دولت برای تأمین درمان آنان و خانواده شان از طرف دولت پرداخت خواهد شد، در نتیجه دولت اعتبار بیشتری برای تأمین درمان کارکنان کم حقوق تر تخصیص می‌دهد، یعنی کمکی که دولت در اینمورد متقبل می‌شود بیش از کمکی است که برای تأمین درمان کارکنان با حقوق سطح بالا پرداخت می‌کند.
بدین ترتیب از طبقاتی شدن نحوه استفاده از امکانات درمانی پیشگیری شده و این فرصت برای تمامی کارکنان دولت با حقوقها و مزایای متفاوت فراهم آمده است که بیکسان و بنا باحتیاج خود از امکانات درمانی کشور استفاده کنند.
از سوی دیگر دولت تأمین درمان افراد کم بضاعت را هم تقبل می‌کند و بدینترتیب بتوزیع عادلانه امکانات و فرصتهای درمانی بدون توجه به درآمد افراد، توجه مخصوص دارد، و انیهمه ناشی از فلسفه انقلاب ایران است که با ابتکار، هدایت ودرایت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر سامان گرفت.
بی تردید بیانات خردمندانه رهبر ایران بسبب دها واندیشمندی استثنائی معظم له در جهان کنونی، در هر زمینه در افکار ملت ایران و خاصه نمایندگان محترم ملت نقش می‌بندد و پیوسته رهنمون مجریان برنامه در پیشبرد انقلاب اصیل و پربرکت ایران است وبا توجه به همین امر است که اینجانب از نمایندگان محترم تقاضا می‌کنم برای آگاهی هر چه بیشتر از مایه‌های فکری این لایحه بار دیگر به بیانات تاریخی و ارجمند اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در انجمن کلینسین‌ها مراجعه فرمایند.
در لایحه تقدیمی، اساس و اصول سیاست درمانی کشور کاملا وبخوبی مشخص شده است و بدین جهت این لایحه علاوه بر اهمیت اختصاصی خود، سبب مشخص ساختن سیاست درمانی کشور از ارزش ویژه‌ای برخوردار است.
اکنون با توجه براه حلهای موجود جهانی برای گسترش و تأمین درمان شیوه اتخاذ شده ساده ترین، بهترین، هماهنگ ترین و سازگارترین طریق با اصول اجتماعی و اقتصادی میهن ما است و بدین جهت با تقاضای بررسی، اظهار نظر و تصویب آن، امیدوارم که بر این اساس بتوانیم هر چه زودتر پوشش درمانی را به صددرصد برسانیم و تمامی افراد وآحاد مملکت را از موهبت درمان خوب ومورد نیاز برخوردار سازیم.
به امید آن روز، مسأله مهمی که در لایحه تقدیمی پیش بینی شده است همانطور که عرض کردم برای بازنشستگان و مستمری بگیران پیش بینی لازم شده و تمام خانواده کارمندان را تحت پوشش درمانی قرار خواهند داد.
سیستم بیمه، یک سیستم بیمه غیر مستقیم خواهد بود دولت بهیچ عنوان دستگاههای بیمارستانی ایجاد نخواهد کردو کار مردم بمردم واگذار می‌شود و از بیمارستانهای بخش خصوصی همانطور که تمام مردم مایلند استفاده کنند استفاده خواهد شد هر کارمند دولت هر فرد بیمه شده بی بضاعت بهر مؤسسه خصوصی که مراجعه کند بیمه، حق درمانش را پرداخت خواهد کرد (احسنت) سپاهیان انقلاب در زمان خدمتشان ازاین مزایا بهره مند خواهند شد مسأله مهم بهداشت و تنظیم خانواده در این قانون و کمکی که دولت به افراد کارمندان دولت می‌کند پیش بینی شده و نشان دهنده مترقی بودن این قانون است (صحیح است).
بار دیگر دو مسأله مهم آزادی انتخاب پزشک و کمک دولت به پرداخت حق بیمه را حضور نمایندگان محترم یادآوری می‌کنم ودوباره عرض می‌کنم که در حدود ۲/۳ مجموع حق بیمه را برای کارکنان دولت، دولت پرداخت خواهد کرد و یک سوم آنرا خودکارکنان پرداخت می‌کنند ولی تقسیم بندی طوری خواهد شد که افراد با مجموع دریافتی کمتر از کمک دولت بیشتر استفاده خواهند کرد.
بدین ترتیب افتخار دارم که باستحضار نمایندگان محترم مجلس شورایملی برسانم، در اجرای نیات داهیانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر که در کنفرانس بین المللی کار ژنو فرمودند:
«در زمینه تأمین اجتماعی باید انواع بیمه‌های اجتماعی توسعه یابد تا کلیه افراد از این طریق نسبت به آینده احساس تأمین نمایند و ترس از فردا از دل ایرانی زدائیده شود.»
گام مهمی برداشته شد. اینک اجازه می‌خواهم لایحه را تقدیم کنم.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم سه فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور
۱۱- تقدیم سه فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور.
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- با اجازه مقام محترم ریاست در اثر تکاپوی مستمر وتلاش و کوشش دائمی که دولت در اجرای اوامر شاهنشاه برای رفاه هر چه بیشتر مردم این مرز و بوم روزانه انجام می‌دهد و در دنباله خدمات و پیشنهادها و قوانین ومقررات مختلفی که در راه رفاه طبقات مختلف مردم، کارگران عزیز، زارعین و کشاورزان محترم، طبقات روشنفکر و مردم دستمزبگیر بخصوص اشاره می‌کنم و توجه مجلس محترم را به قانون بیمه اخیر که برای کارمندان در حد اعم کلمه، بتصویب مجلسین محترم رسیده و این لایحه ایکه در جهت رفاه کارمندان تقدیم ساحت مقدس مجلس محترم شد اقدام دیگری برای رفع شکایات وگله‌ها و انجام تقاضاها و احتیاجاتی که طبقه خاص کارمندان دولت از لحاظ تطبیق واجرای قانون استخدام در مورد وضع دستجات مختلف کارمندان وجود داشته است و بر حسب اوامر ملوکانه بررسیهای مختلف روی آن شده و بموجب ماده ۱۱۴ قانون استخدام کشوری که مقرر می‌دارد اصلاحیه لازم در موقع مقتضی تنظیم و برای تصویب کمیسیونهای استخدام تقدیم مجلس شواری ملی بشود لایحه اصلاحی بسیار بسیار پیشرفتهای برای بهبود وضع کارمندان دولت از لحاظ استخدامی و رفع مشکلاتی که در اجرا وپیاده کردن قانون استخدام و تطبیق وضع آنها وجودداشته است تهیه وتنظیم شده وبا اجازه تقدیم مجلس محترم می‌شود (احسنت).
رئیس- لایحه به کمیسیون استخدام ارجاع می‌شود.
قوام صدری- بطوریکه استحضار دارند بموجب تبصره ۲۶ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ و تبصره ۲۷ قانون بودجه همانسال مقرر است که هزینه‌های مربوط بسازمانهای خارجی و حق السهم و سایر حق اشتراکهایی که دستگاههای مختلف دولت بسازمانهای خارجی پرداخت می‌کنند صورت و میزانش با تصویب کمیسیون بودجه تأمین و پرداخت شود صورتی برای حق السهمی که در سال جاری باید بپردازیم تنظیم شده است تقدیم می‌کنم و تقاضای ارجاع بکمیسیون بودجه دارد.
رئیس- لایحه بکمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
قوام صدری – بطوریکه استحضار دارند بموجب قانون بودجه کل کشور استفاده از محل اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده هم باید با اجازه کمیسیون بودجه باشد مصارفی از این محل باید مورد استفاده قرار بگیرد از این جهت صورت اعتباراتی که در نظر است دولت از محل این اعتبار که در اعتبارات سایر مواد وجود نداشته است استفاده کند تنظیم شده تقدیم و تقاضای ارجاع به کمیسیون بودجه را دارد.
رئیس- لایحه به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- تصویب صورت جلسه قبل
۱۲- تصویب صورت جلسه قبل.
رئیس- نسبت بصورت جلسه قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه دفعه گذشته تصویب می‌شود.
- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور و ابلاغ بدولت
۱۳- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور و ابلاغ بدولت.
رئیس- لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور برای اخذ رأی نهایی مطرح است قرائت می‌شود.
ماده واحده - لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور که ارقام آن از حیث وصولی از محل درآمد عمومی و اختصاصی طبق الف بالغ بر هفتادو هفت میلیارد و چهارده میلیون و شصت وچهار هزار و سیصد و سی و شش ریال و پنج دینار (۷۷۰۱۴۰۶۴۳۳۶/۰۵) واز حیث هزینه از محل منابع مزبور بالغ بر هفتادو شش میلیارد و هفتصد و سیصد وهفده هزار و هفده ریال و چهل وهشت دینار (۷۶۷۰۰۳۱۷/۴۸) بوده و صحت آن بتأیید دیوان محاسبات رسیده است تصویب می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده در جلسه روز دوشنبه بیست ودوم خرداد ماه یکهزار وسیصد و پنجاه و یک شمسی بتصویب مجلس سنا رسید.
رئیس- نسبت باین لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان بترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
- آقایان دکتر بیت منصور، دکتر بیگلری، پدرامی، مهندس پروشانی، پزشکی، پسیان، دکتر پناهی پوربردباری، دکتر پیر، پیرزاده، خانم پیرنیا، دکتر تنکابنی، دکتر توانا، دکتر جزایری، جعفری، مهندس اسمعیل جلالی، مهندس جلالی نوری، جندقی، جوانشیر، خانم جهانبانی، چنگیزی، دکتر حاتم، دکتر حبیب‌اللهی، حق شناس، سرتیپ حکیمی، حی، حیدری، امیر علم خزیمه، کردستانی، سرتیپ دکتر خطیب شهیدی، دکتر خطیبی، دکتر دادفر، داروئی، دشتی، خانم دکتر دولتشاهی، دولو، دیهیم، دکتر راد، دکتر رشید یاسمی، حسام الدین رضوی، دکتر رفیعی، دکتر رهنوردی، ریاضی، ریگی، خانم هما زاهدی، مهندس عباس زاهدی، خانم دکتر آصف زاده، احمد، مهندس اربابی، مهندس اردلان، مهندس اسدی لنگرودی، اسعد رزم‌آراء، اسلامی نیا، دکتر اعتمادی، خانم اقبال، دکتر الموتی، دکتر امامی خوئی، خانم امیرابراهیمی، امیر احمدی، دکتر شفیع امین، انشاء، دکتر انوشیروانی اولیاء، اولیاء شیرازی، اهری، ایلخانی پور، ایمان زهرائی، دکتر بازرگانی، بختیاری پور، بدرخانی، مهندس بدیعی، دکتر برادر، دکتر برزگر، دکتر حیدرقلی برومند، خانم بزرگ نیا، بوداغ زاده، بوشهری، دکترسعید بهادری، دکتر یحیی بهبهانی، دکتر حبیب الله بهبهانی، دکتر زرین پور، دکتر زعفرانلو، دکتر زهرائی، سراج الدینی، خانم دکتر سرخوش، سجادی، محمد رضا سعادت فرد، دکتر سعید، سعید وزیری، خانم نیره سعیدی، دکتر سنگ، شاخوئی، شریفها، دکتر شکرائی، دکتر شمس، شهرستانی، شیخ بهائی، صائب، مهندس صائبی، حیدر صائبی، دکتر میر وجیه الله صدر، خانم صفی نیا، دکتر صمد زاده، خانم دکتر صنیع، خانم ضرابی، ضیاء احمدی، خانم دکتر طالقانی، طلوعی، عباس میرزائی، دکتر غلامرضا عدل، مهندس فیروز عدل، دکتر عسکری، مهندس عطائی، دکتر علومی، غضنفری، دکتر غنی، فتوحی، میرافضل، ناروئی، ناصرزاده، دکتر نجمی، مهندس نصر، دکتر نصیری، نیک پور، نیک روش، دکتر وحیدنیا، دکتر وزیری، سرلشکر همایونی، دکتر یزدان‌پناه، دکتر یگانگی، دکتر آزاد، محمد علی آموزگار، دکتر ابوالهدی لنگرودی، احتشامی، اخوی، اکبر، امام مردوخ، تژده، دکتر سعید حکمت، حکمت یزدی، اسماعیل خزیمه، دکتر رئیسی، رامبد، ضیاء رضوی، مهندس رهبر، زهتاب فرد، ساگینیان، حاج کریم بخش سعیدی، علیقلی سمیعی، دکتر شریف امامی، صادقی، دکتر فضل الله صدر، عبدالحسین طباطبائی، طباطبائی دیبا، فخر طباطبائی، ظفر، فرهادپور، فضائلی، کشفی، دکتر محققی، نامور، مهندس فرخ، فرنود، فروتن، مهندس فروهر، فریدونفر، فهیمی، فیاض فاضلی، قاضی زاده، قدردان، خانلر قراچورلو، محمد ولی قراچورلو، دکتر قهرمان، کسرائی، دکتر کفائی، کلانتر هرمزی، کمالاتی، کمالوند، کورانلو، کورس، دکتر لقمان ادهم، مافی، مجد، محدث زاده، محسنی مهر، دکتر مدنی، دکتر مرتضوی، مرندی، خانم مزارعی، اکبر مسعودی، سید کاظم مسعودی، دکتر مشایخی، مظاهری، دکتر معظمی، معیری، مهندس امیر قاسم معینی، مهندس عبدالحمید معینی، مهندس معینی زند، دکتر منتظری، موسوی ماکوئی، مهاجرانی، مهدوی اردستانی، مهرزاد.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید:)
آراء موافق ۱۷۴ رأی.
آراء مخالف ۳۰ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۷۴ رأی موافق و ۳۰ رأی مخالف تصویب شد بدولت ابلاغ می‌شود.
موافقین
- آقایان مهندس فرخ، فرنود، فروتن، مهندس فروهر، فریدونفر، فهیمی، فیاض فاضلی، قاضی زاده، قدردان، خانلر قراچورلو، محمد ولی قراچورلو، دکتر قهرمان، کسرائی، دکتر کفائی، کلانتر هرمزی، کمالاتی، کمالوند، کورانلو، کورس، دکتر لقمان ادهم، مافی، مجد، محدث زاده، محسنی مهر، دکتر مدنی، دکتر مرتضوی، مرندی، خانم مزارعی، اکبر مسعودی، سید کاظم مسعودی، دکتر مشایخی، مظاهری، دکتر معظمی، معیری، مهندس امیر قاسم معینی، مهندس عبدالحمید معینی، مهندس معینی زند، دکتر منتظری، موسوی ماکوئی، مهاجرانی، مهدوی اردستانی، مهرزاد، میرافضل، ناروئی، ناصرزاده، دکتر نجمی، مهندس نصر، دکتر نصیری، نیک پور، نیک روش، دکتر وحیدنیا، دکتر وزیری، سرلشکر همایونی، دکتر یزدان‌پناه، دکتر یگانگی، دکتر زرین پور، دکتر زعفرانلو، دکتر زهرائی، سراج الدینی، خانم دکتر سرخوش، سجادی، محمد رضا سعادت فرد، دکتر سعید، سعید وزیری، خانم نیره سعیدی، دکتر سنگ، شاخوئی، شریفها، دکتر شکرائی، دکتر شمس، شهرستانی، شیخ بهائی، صائب، مهندس صائبی، حیدر صائبی، دکتر میر وجیه الله صدر، خانم صفی نیا، دکتر صمد زاده، خانم دکتر صنیع، خانم ضرابی، ضیاء احمدی، خانم دکتر طالقانی، طلوعی، عباس میرزائی، دکتر غلامرضا عدل، مهندس فیروز عدل، دکتر عسکری، مهندس عطائی، دکتر علومی، غضنفری، دکتر غنی، فتوحی، دکتر بیت منصور، دکتر بیگلری، پدرامی، مهندس پروشانی، پزشکی، پسیان، دکتر پناهی پوربردباری، دکتر پیر، پیرزاده، خانم پیرنیا، دکتر تنکابنی، دکتر توانا، دکتر جزایری، جعفری، مهندس اسمعیل جلالی، مهندس جلالی نوری، جندقی، جوانشیر، خانم جهانبانی، چنگیزی، دکتر حاتم، دکتر حبیب‌اللهی، حق شناس، سرتیپ حکیمی، حی، حیدری، امیر علم خزیمه، کردستانی، سرتیپ دکتر خطیب شهیدی، دکتر خطیبی، دکتر دادفر، داروئی، دشتی، خانم دکتر دولتشاهی، دولو، دیهیم، دکتر راد، دکتر رشید یاسمی، حسام الدین رضوی، دکتر رفیعی، دکتر رهنوردی، ریاضی، ریگی، خانم هما زاهدی، مهندس عباس زاهدی، خانم دکتر آصف زاده، احمد، احمدی، مهندس اربابی، مهندس اردلان، مهندس اسدی لنگرودی، اسعد رزم‌آراء، اسلامی نیا، دکتر اعتمادی، خانم اقبال، دکتر الموتی، دکتر امامی خوئی، خانم امیرابراهیمی، امیر احمدی، دکتر شفیع امین، انشاء، دکتر انوشیروانی اولیاء، اولیاء شیرازی، اهری، ایلخانی پور، ایمان زهرائی، دکتر بازرگانی، بختیاری پور، بدرخانی، مهندس بدیعی، دکتر برادر، دکتر برزگر، دکتر حیدرقلی برومند، خانم بزرگ نیا، بوداغ زاده، بوشهری، دکترسعید بهادری، دکتر یحیی بهبهانی، دکتر حبیب الله بهبهانی.
مخالفین
- آقایان دکتر آزاد، محمد علی آموزگار، دکتر ابوالهدی لنگرودی، احتشامی، اخوی، اکبر، امام مردوخ، تژده، دکتر سعید حکمت، حکمت یزدی، اسماعیل خزیمه، دکتر رئیسی، رامبد، ضیاء رضوی، مهندس رهبر، زهتاب فرد، ساگینیان، حاج کریم بخش سعیدی، علیقلی سمیعی، دکتر شریف امامی، صادقی، دکتر فضل الله صدر، عبدالحسین طباطبائی، طباطبائی دیبا، فخر طباطبائی، ظفر، فرهادپور، فضائلی، دکتر محققی، نامور.
- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط بیک لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۴- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط بیک لایحه قانونی از مجلس سنا.
رئیس- لایحه از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
عطف بنامه شماره ۷۱۴۱ مورخ ۱۳۵۱/۲/۱۳ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۳ (داگستری و استخدام) در قبال لایحه شماره ۵۳۷۳۸ مورخ۱۳۵۰/۱۱/۲۷ دولت راجع بتشکیل گارد صنعت نفت در جلسه روز دوشنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۵۱ مطرح گردید و برای آن پیشنهاد فوریت شد که بدواً فوریت و سپس لایحه مزبور با اصلاحاتی بتصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم بضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- ختم جلسه
۱۵- ختم جلسه.
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ ودستور جلسه آینده بعداً باطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی.