مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ خرداد ۱۳۵۰ نشست ۲۵۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز یکشنبه ۳۰ خرداد ۱۳۵۰ نشست ۲۵۳
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۲۵۳
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲-اخطار نظامنامه‌ای آقای دکتر طالع
۳-قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی-صایب
۴- بیانات آقای نائبرئیس به مناسبت حضور هیئت پارلمانی کشور مغرب
۵-بیانات قبل از دستور خانم دکتر دولتشاهی و آقایان مهندس عترت-پروفسور مخبر فرهمند
۶-تصویب صورت‌جلسه قبل
۷-اعلام وصول و قرائت نامه و طرح و تصویب فوریت لایحه انتقال گارد جنگل و منابع طبیعی و گردان مأمور حفاظت شرکت ملّی نفت ایران از وزارت جنگ به ژاندارمری کل کشور
۸-اعلام وصول و قرائت نامه و طرح وتصویب فوریت لایحه تعمیم قانون افزایش جیره نقدی درجه‌داران و قانون پرداخت کرایه مسکن همافران و افراد گارد ثابت ارتش شاهنشاهی به درجه‌داران و افراد گارد ثابت ژاندارمری کل کشور و همردیفان آنان
۹-اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به شش فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۰-قرائت نامه سه نفر از نمایندگان (خانم تربیت و آقایان خواجه نوری - مهندس ارفع) دایر به استعفا از نمایندگی مجلس شورای ملّی
۱۱-تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد
۱۲-تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای مهندس وثیق معاون وزارت راه
۱۳-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارایی
۱۴-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معصومی معاون وزارت کشاورزی
۱۵-طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی و ابلاغ به دولت
۱۶-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله‌ی خانم صوفی معاون وزارت کشور
۱۷-طرح وتصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی فروشخانه‌های ساخته شده در نقاط زلزله‌زده خراسان به اهالی مناطق مزبور و ابلاغ به دولت
۱۸-طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون راه راجع به لایحه اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل و نقل و تعرفه و ارسال به مجلس
۱۹-اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اجرای مقررات بازنشسته‌نمودن کارگران غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک و ابلاغ به دولت
۲۰-اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به برقراری و افزایش مستمری و ابلاغ به دولت
۲۱-طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به خرید فرش ایرانی و سایر اشیا تزئینی برای باشگاه‌هاو ساختمان‌های اختصاصی وزارت جنگ و ابلاغ به دولت
۲۲-طرح گزارش شور اول و طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش لایحه تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته افسران گارد ثابت ارتش شاهنشاهی به افسران گارد ثابت ژاندارمری کل کشور د ارسال به مجلس سنا
۲۳-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ با قید دو فوریت
۲۴-طرح و تصویب فوریت اول و دوم لایحه کمک کرایه‌ی مسکن افسران و همافران و درجه‌داران و افراد گارد ثابت ارتش شاهنشاهی و همردیفان آنان
۲۵-طرح گزارش شور اول کمیسیون استخدام و طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش لایحه الحاق یک تبصره به بند ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا
۲۶-طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی امور گمرکی و ابلاغ به دولت
۲۷-تقدیم دو فقره لایحه به وسیله‌ی آقای قوام‌صدری وزیر مشاور
۲۸-قرائت نامه دولت مبنی بر تقاضای تشکیل جلسه فوق‌العاده
۲۹- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای دکتر جواد سعید (نائبرئیس) تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
غائبین با اجازه
- آقایان دیهم -دکتررضوانی- ساگینیان- دکترستوده- دکترسعید- شاخویی - شاهنده - شیخ‌بهایی- حیدرصایبی- دکترصدر- عجم - کاسمی- دکترکفایی- کلانترهرمزی- دکترکلایی- مرتضوی- مهندس‌معینی- دکتریگانگی.
غائبین مریض
- آقایان پرویزی - سلیمانی‌کاشانی- فضایلی.
غائبین در رأی
- آقایان پزشک‌پور ۲ رأی- دکتر عاملی۲ رأی- دکترفریور۲ رأی - دکترطالع۲ رأی - پردلی یک رأی.
-اخطار نظامنامه‌ای آقای دکتر طالع
۲-اخطار نظامنامه‌ای آقای دکتر طالع
نائب رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر طالع- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
نائب رئیس- اخطار در چه موردی است؟
دکتر طالع- در مورد مواد ۸۴تا ۸۸ آئین‌نامه داخلی.
نائب رئیس- مربوط به جلسه امروز است؟
دکتر طالع- مربوط به جلسه گذشته است که بر خلاف آئین‌نامه نگذاشتند در جلسه شرکت کنم.
نائب رئیس - آقای دکتر الموتی اجازه بفرمایید اخطار مقدم است. آقای دکترطالع بفرمایید.
دکتر طالع- در جلسه گذشته مجلس شورای ملّی هنگام سخنان سرور دکتر عاملی که نمایندگان حزب ایران نوین بر خلاف مقررات آئین‌نامه و اصول کار پارلمان بالاجتماع با ایجاد همهمه و کوبیدن روی پیش‌دستی‌ها مانع از ادامه‌ی نطق ناطق و شنیدن سخنان ایشان می‌شدند، ریاست مجلس شورای ملّی در دو نوبت به من گفتند که جلسه علنی را ترک کنم. با وجودی که دستور جناب آقای مهندس ریاضی معارض و مخالف با مقررات آئین‌نامه‌ی داخلی مجلس شورای ملّی بود فقط و فقط به خاطر احترام به مقام ریاست مجلس شورای ملّی در آن هنگام جلسه را ترک گفتم برای آشکار شدن بیشتر مواد ۸۴ تا ۸۸ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملّی را می‌خوانم.
ماده ۸۴- توبیخ با منع حضور موقت در موارد ذیل مقرر می‌شود.
۱- اگر نماینده‌ای ظرف شش ماه برای مرتبه دوم مورد توبیخ مؤکد واقع شده باشد.
۲-اگر نماینده‌ای در جلسه علنی مبادرت به اعمال قهریه، زدوخورد و یا نزاع داخلی و یا ضدیت با قوانین اساس و تخلف از آن نموده یا دیگران را به این اعمال دعوت و ترغیب نماید.
۳- اگر نماینده‌ای نسبت به مجلس یا قسمتی از مجلس یا رئیس مجلس توهین کند همچنین مواد دیگر تا ۸۸ لایحه در این مورد روشن است اگر چنانچه رفتار نماینده‌ای شامل یکی از بندهای ماده۸۴آئین‌نامه باشد می‌بایست در مورد اخراج رأی مجلس خواسته شود و به علاوه نماینده‌ی مزبور اجازه دارد که مدت ده دقیقه قبل از اعلام رأی صحبت کند با این وجود متأسفانه ضمن مصاحبه‌ای که جناب آقای مهندس ریاضی با خبرنگار یکی از روزنامه‌هابه عمل آوردند اظهار داشتند که در میان همهمه‌ی شدید نمایندگان بیان کلمه‌ی«بسیار بسیار رکیکی»را شنیده بودند که در نتیجه دستور به خروج من از جلسه دارند.
پورساطع- آقای دکتر طالع شما حق ندارید به نماینده توهین کنید.
نائب رئیس- آقای پورساطع اجازه بفرمایید.
دکتر طالع - باید یادآور شودم پس از ختم جلسه به تندنویسی مراجعه نمودم و ملاحظه شد آقای تندنویسان کلمه رکیکی از من ثبت نکرده بودند وفقط یکی از آقایان کلمه‌ای ثبت کرده بود که ثبت صورت‌جلسه است این کلمه به هرحال از اصطلاح بسیار موهن«دروغ‌گو» که نمایندگان اکثریت به کار بردند و ثبت صورت‌جلسه است بسیار ملایم‌تر است که متأسفانه مقام ریاست مجلس هیچ گونه تذکر و اخطاری به نمایندگان اکثریت ننمودند بنابراین برای آن که جای هیچ گونهابهامی باقی نماند و به خصوص برای این که بدعتی بر خلاف مقررات آئین‌نامه و طرز کار جلس شورای ملّی که حافظ میراث و قوانین اساسی مملکت است به وجود نیاید، مراتب جهت ثبت صورت مذاکرات مجلس شورای ملّی بیان گردید.
- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی – صایب
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی – صایب.
نائب رئیس- نطق‌های قبل از دستور راشروع می‌کنیم آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی - جناب آقای رئیس، همکاران محترم، افتخار دارم در این جلسه مهم چون تصور می‌کنم آخرین جلسه بیست و دومین دوره‌ی قانونگذاری ما است (یک نفر از نمایندگان- آخرین نیست ماقبل آخر است) (مهندس صایبی - روز آخر است) به هر صورت بنده عرایض خودم را می‌کنم و متشکرم از جنابعالی که فرمودید روز آخر است خوشبختانه امروز جلسات متعددی داریم صبح، بعدازظهر، شب و به هر صورت امکان این هم هست که در ایام تعطیلات تابستانی جلسات فوق‌العاده هم داشته باشیم ولی تصور می‌کنم امروزآخرین جلسه بیست و دومین دوره قانونگذاری ما باشد از این جهت لازم دانستم بیلان مختصری از کارهای انجام شده این دوره را برای ثبت در تاریخ و اطلاع ملت شریف ایران در این ساحت مقدس به عرض برسانم تا ملت ایران، کسانی که به ما رأی دادند به همه ما و ما به عنوان نماینده ملت در خانه ملت شرکت کرده‌ایم به آنها گزارش اعمال خود را بدهیم تا اگرواقعاًاعمال ما، افعال ما روش ما موردتأییدملت ایران بود بار دیگر در انتخابات همه ما را یاری کنند تا ما بتوانیم به وظایف ملّی و اجتماعی و انقلابی خودمان ادامه بدهیم (انشاءالله).
قبل از هر چیزی لازم است به پیشگاه شاهنشاه بزرگ ایران درود بفرستم که با این کار برنامه‌های زیربنای اجتماع ما را آنچنان آماده ساختند که امروز همه نمایندگان واقعی ملت توانسته‌اند به این خانه راه پیدا کنند (صحیح است) انقلاب ایران موجب شد که اصول فئودالیته و بندهایی که بر پای ملت بسته شده بود گسسته بشود تا دیگر فئودال‌ها و متفذین و افرادی که در این مملکت سال‌ها به طرق مختلف در امور پارلمانی دخالت داشتند آنها جای خودشان را به فرزندان واقعی خلق بدهند تا افرادی بیایند اینجا که بتوانند برای رفاه و آسایش ملت و نجات آن طبقات واقعی ملت قدم بردارند (صحیح است) و قوانین لازم را تصویب می‌کنند. فراموش نکنید در همین مجلس روزگاری لایحه اصلاحات ارضی آمد ولی چون کسانی در مجلس نداشتیم که با دهقان و زارع ایرانی رابطه صمیمانه و واقعی داشته باشد دیدیم سرانجام با آن لایحه اصلاحات ارضی چه کردند. ولی در همین دوره قانونگذاری همه ما شاهد و ناظر بودیم که چه قوانین مترقی به نفع طبقع زارع مملکت گذشت و تمام زارعین ما توانستند صاحب زمین خود بشوند به نحوی که امسال در سال کورش کبیر کار اصلاحات ارضی در مملکت ما پایان می‌یابد و همه زارعین ما صاحب اراضی زیر کشت خود می‌باشند (صحیح است احسنت) انقلاب ایران موجب شد که اکثریت ملت ایران، بانوان، کارگران، روشنفکران، کشاورزان، اصناف، پیشه‌وران و همه طبقات ملت ایران بتواننند به حقوق حقه خودشان برسند و وقتی امروز لایحه‌ای در ساحت مقدس مجلس شورای ملّی مطرح است همه طبقات ملت ایران در اینجا نماینده دارند و می‌توانند آزادانه بیایند حرف‌شان را بزنند (صحیح است) گاهی ماواقعاًدر کمیسیون‌ها در مجلس احساس افتخار می‌کنیم وقتی می‌بینیم نماینده زارعین، کارگران، اصناف، بانوان با چه احساسات پاکی از حقوق حقه خودشان دفاع می‌کنند و صمیمانه تا آخرین مرحله تصویب در راه حفظ حقوق حقه خودشان پایداری نشان می‌دهند اینجا است که کرزش نیروهای ملّی ما جلوه‌اش آشکار می‌شود و می‌دانیم که به چه دلیل بیاید تمام طبقات ملت ایران در این خانه راه داشته باشند تشکر. دیگری بنده دارمواقعاًاز همکاریبسیار صمیمانه نمایندگان اقلیت و اکثریت، من اعتقادم این است همه کسانی که در این دوره قانونگذاری شرکت دارند از اکثریت و اقلیت در راه انقلاب ایران گام‌های اساس برداشته‌اند (صحیح است) و وظیفه ملّی و انقلابی خودشان را به تمام معنی و مصمیمانه انجام داده‌اند (صحیح است) ما منکر این نیستیم که تذکرات و انتقادات و ایرادات و مخالفت‌های اقلیتبرای پیشرفت کار انقلاب مملکت بسیار مفید بوده است. همین ایرادات و انتقادات بهترین وسیله‌ای است که دستگاه‌های مملکت خودشان را اصلاح بکنند و سعی می‌کنند لوایح و آئین‌نامه‌هایی که به مجلس می‌آورند از هر جهتواقعاًتنقیح شده باشد ما خیلی ازنظریات اقلیتواقعاًاستفاده کردیم در تنقیح البته ما خودمان از نظر حزب پاسدار انقلاب حزب ایران نوین با داشتن فراکسیون ایران نوین خیلی از لوایح ما، در فراکسیون ما به همین صورت که در مجلس شورای ملّی مطرح است در آنجا قبلاًمطرح می‌شود و این لوایح در داخل حزب قبل از این که به مجلس بیاید اصلاح می‌شود شاید خیلی‌ها وقتی می‌بینند در مجلس مجلس شورای ملّی ایران بیست لایحه در یک جلسه تصویب می‌شود از این کار تعجب می‌کند. علت این باید روشن بشود این تعجب ندارد برای این که وقتی حکومتی حزبی است هر حزبی در داخل خودش این لوایح راقبلاًبررسی می‌کند بعد از بررسی‌های دقیق، البته اقلیت هم وقتی لایحه به مجلس می‌آید در فراکسیون خودش لایحه را بررسی می‌کند و می‌آید نظرش را می‌گوید امروز عمده کار لوایح در فراکسیون‌ها و کمیسیون‌ها انجام می‌شود و کار جلسه علنی کار محدودی است این لوایح در کمیسیون‌ها آن قدر دقیق بررسی می‌شود که وقتی یک لایحه‌ای به ساحت مقدس مجلس شورای ملّی می‌آید پس از طرح در کمیسیون‌های متعدد و اظهارنظر تمام نمایندگان ممکن است عده‌ای در آن کمیسیون شرکت نداشت باشند ما لوایحی داریم که در هشت کمیسیون ۹ کمیسیون مطرح می‌شود و بررسی می‌شود و اغلب نمایندگان اظهارنظر می‌کنند علت این که سرعتی در تصویب لایحه هست به خاطر این نیست که ما امعان‌نظر را فراموش کرده‌ایم بلکه جای بحث لوایح در کمیسیون‌ها است (صحیح است) لایحه بعد از اظهارنظر اعضای کمیسیون‌ها به جلسه علنی مجلس شورای ملّی درمی‌آید امروز درشرایطی گاه‌گاهی در شور دوم نظراتی می‌دهند که قابل اهمیت است عرض می‌کنم اینجا وقتی در شور دوم پیشنهادی می‌شود به نظر من خیلی منطقی هم می‌آید ولی در کمیسیون جای بررسی دقیق‌تری هست می‌شود تمام اطرف و جوانب آن را بررسی کرد ولی در جلسه علنی شاید امکان نباشد و شور اول و دوم برای این است که بشود پیشنهاد صددرصد مطالعه بشود و به صورت منطقی تصویب بشود چون قانون برای ملت ایران است (صحیح است) مانمی‌توانیم تصمیم ناگهانی و خلق‌الساعه برای ملت ایران بگیریم ولی با امعان‌نظر این امکان هست، بنده وظیفه خودم می‌دانم در این دو دوره‌ای که جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی ریاست مجلس شورای ملّی را عهده‌دار بودند در این ساحت مقدس عرض کنم جناب مهندس ریاضی بهترین رئیس مجلس شورای ایران هستند (صحیح است) که توانسته‌اند در دوران انقلاب خدمت شایسته‌ای به ملت ایران انجام بدهند (صحیح است).
ملت ایران ارزش خدمات آقای مهندس ریاضی را می‌داند و ما از ایشان متشکریم که با کمال بی‌نظری و با کمال بی‌طرفی جلسات را اداره کردند و ما از ایشان متشکریم و توفیق ایشان را در راه خدمت به شاهنشاه و ملت ایرات خواستاریم (احسنت) امروز باز هم لازم می‌دانم در این دوره‌ای که گذشت و دوره گذشته از همکاریصمیمانه دستگاه‌های اداری مجلس تشکر بکنم اداره قوانین، اداره تندنویسی، اداره کمیسیون‌ها و سایر سازمان‌ها که همه اینها به بهترین وجه توانسته‌اند وظیفه خودشان را انجام بدهند گاه‌گاهی به این صورت‌جلسات ایراد هست ولی فراموش نکنید که کار تندنویسی کار بسیار بسیار مشکلی است و این تندنویسان ما با کمال صداقت و امانت کارشان را انجام می‌دهند (صحیح است) بنابراین این وظیفه ما است که حال که دوره تمام شده از اینها تشکر بکنیم (دکتررهنوردی- خیلی زحمت می‌کشند) نکته‌ای که شاید ما خودمان دقیقاً به خاطر نداشته باشیم ولی برای ثبت در تاریخ لازم است در صورت‌جلسه نوشته شود به طوری که از اداره قوانین اطلاع حاصل شده در دوره ۲۲، ۲۵۴جلسه داشتیم که اکثراً ۴ ساعت طول کشیده و ۵۱۵ قانون به تصویب رسیده است که به قسمت مهمیاز این قوانین بعداً اشاره می‌کنم و ما امروز باید بدانیم در ظرف این ۴ سال چه خدماتی انجام داده‌ایم لااقل ملت ایران باید اینها را بداند که از این ۷۰۰۰ صفحه قوانین که در این دوره به تصویب رسیده ۱۰۰ قرارداد همکاریفنی و علمیو اقتصادی و فرهنگی بوده و اکثر قوانین ما به نفع زارعین، کشاورزان، بانوان، اصناف، کارمندان، فرهنگیان، قضات و کارگران مملکت بوده است شاید بعضی از لوایح که من فرصت کنم که با آنها اشاره کنم مهم‌ترین لوایحی که از مجلس ما در این دوره گذشته است شاید بشود به قراردادهای نفتی اشاره کرده. درآمد نفت منبع اصلی درآمد ملت ایران است و با اراده شاهنشاه ما توانستیم نه تنها حقوق حقه‌ی ملت ایران را از منابع نفتی ایران تأمین بکنیم بلکهدرآمد منابع نفتی کشورهای عضو اوپک را هم افزایش دادیم ما امسال دارای یک قرارداد نفتی بسیار بسیار مفیدی هستیم که درآمد ملت ایران از نفت در اثر تصویب همان قوانین به ۱۸۰۰ میلیون دلار در سال رسیده و ظرف ۵ سال با آخرین قرارداد نفتی ۲۰۰۰ میلیون دلار به درآمد نفتی ایران اضافه شده است این یکی از آن قسمت لوایحی است که در ساحت مقدس مجلس شورای ملی تصویب شده و باید عرض کنم که اراده شاهنشاه ما موجب شده است که این پیروزی نصیب ملت ایران بشود. چند قرارداد نفتی که در دوره ۲۲ تصویب کرده‌ایم و حالا برایتان قرائت می‌کنم:
۱- قانون قرارداد پیمان کاری اکتشاف و تولید بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های اروپایی مصوب ۳۱/۴/۴۸
۲- قانون اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت کنتینانتال مصوب ۲/۷/۴۸
۳- قرارداد الحاقی به قرارداد سیریپ بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت آجیپ و شرکت نفت ایران و ایتالیا (سیریپ) مصوب ۱۹/۱۱/۴۸
۴- قانون قرارداد الحاقی سوم به قرارداد فروشنفت و گاز مصوب ۶/۲/۵۰
۵- لایحه قانون اجازه اجرای موافقت‌نامه ایران با شرکت‌های خریدار نفت خام در تاریخ ۱۶/۳/۵۰ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و برای تصویب به مجلس سنا ارسال گردیده است.
نکته دیگر برنامه عمرانی چهارم کشور است فراموش نفرمایید نمایندگان عزیز، در این مجلس شما برنامه عمرانی چهارم را تصویب کردید با ۸۱۰ میلیارد ریال که خوشبختانه با لایحه اصلاحی برنامه این مبلغ باز هم افزایش پیدا کرده و این در اثر بهبود وضع مالی کشور است در این برنامه عمرانی نکات مختلفی هست نکته‌ای را که مجلس برای اولین بار در تاریخ برنامه‌ریزی مملکت به نام عمران روستاها به وجود آورده اشاره می‌کنم قبل از انقلابمسئلهعمران روستاها اساساً در مملکت مطرح نبود ولی دربرنامه چهارم مملکت ۹۰۰ میلیون تومان با این امر اختصاص داده شده است که با پیشنهاد نمایندگان ملت تنها فصلی است که غیر قابل تغییر است این نمودار آن‌است که نمایندگان انقلاب تا چه اندازه به رفاه و آسایش کشاورزان علاقه دارند و این طبقه از بندرسته را مورد حمایت قرار می‌دهند نکته دیگر مربوط به راه‌های فرعی است که ۱۲ هزار کیلومتر پیش‌بینی شده و آن هم از فصول غیر قابل تغییر است بنده فهرست‌وار اشاره می‌کنم برای این که نمایندگان دیگر در مورد کارگران و کشاورزان و بانوان مطالبی خواهند گفت بنده فقط به رئوس مطالب اشاره می‌کنم از جمله لوایحی که در این ساحت مقدس به تصویب رسیده تشکیل شرکت‌های سهامیزراعی است و تشکیل هیئت امنای دانشگاه‌های کشور، قوانین برنامه‌های عمرانی قوانین بودجه سال‌های ۴۷-۴۸-۴۹-۵۰ و متمم بودجه‌هاو تفریغ بودجه چند سال لایحه تفریغ بودجه از مسائلی است که مورد توجه و عنایت بانیان مشروطیت ما بوده است و یکی از وظایف مهم مجلس شورای ملّی نظارت بر دخل و خرج مملکت است تفریغ بودجه بهترین نمودار این است که آیا دولت در آن بودجه مصوبه کاملاً رعایت امانت را کرده است یا خیر اولین بار است در مجلس ایران لایحه تفریغ بودجه امسال تصویب شده دیگر قانونتأسیسشرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها استدیگر قانون ملی شدن آب‌هاو قانون خدمات اجتماعی زنان و قانون تحصیل اجازه ۲۰ میلیارد ریالجهت تقویت نیروهای دفاعی کشور و قوانین دیگر در این مورد ما معتقدیم باید تا آن حدی که امکان دارد سرحدات مملکت را حفظ کرد و باید مملکتی را که از هر جهت پیش می‌رود تقویت کرد (صحیح است) کسانی هستند که نمی‌خواهند ملت ایران به پیش برود ما باید تا آن حدی که امکان دارد اعتبارات لازم را صرف تقویت نیروهای دفاعی مملکت بکنیم و خوشبختانه در این مجلس ما افتخار داشتیم که این وظیفه را انجام دادیم قوانین مهم دیگر چنین است:
- قانون بیمه اجتماعی روستاییان
- قانون نوسازی و عمران شهری
- قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین و قوانین تکمیلی آن
- قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع
- قانون جانشین لغو عوارض دروازه‌ای
- قانون تشکیل انجمن‌های استان و شهرستان
- قانون تشکیل شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای
- قانون نظام صنفی
این لایحه نظام صنفی که جناب آقای روستا عجله داشتند زودتر به آن اشاره بکنم در جهت واگذاری کار مردم به مردم از قوانین بسیار مترقی بود که تصویب شد دیگر انجمن‌های استان و شهرستان ما وقتی می‌رویم به شهرستان‌ها بر اثر همین قانون که در دوره ۲۲ تصویب شده چه تحرکی در بین مردم ایجاد شده است ما در راه واگذاری کار مردم به مردم قوانین بسیار مترقی تصویب کرده‌ایم آرزومندیم که از این قوانین روز روز به روز نتیجه بهتری گرفته بشود به نفع ملت ایران از جمله قوانین مهم دیگر قوانینی است که یادداشت کرده‌ام و قرائت می‌کنم:
- قانون حمایت حقوق مؤلفان و منصفان و هنرمندان.
- قانون تأسیس سازمان اسناد ملی ایران.
- قانون کارآموزی.
- قانون ایمنی راه‌هاوراه‌آهن.
- قانون توسعه شبکه‌های تلویزیونی در شهرستان‌ها.
- قانون محاسبات عمومی.
- قانون تأسیس مؤسسه کار و امور اجتماعی.
- قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از کارافتادگی - پیری و فوت.
- قانون صندوق عمران مراتع.
- قانون خدمت وظیفه‌ی عمومی.
- قانون مربوط به جدول جدید انتخابات.
بار دیگر لازم می‌دانم از خدمات و زحماتو همکاری‌های صمیمانه همه نمایندگان محترم از اقلیت و اکثریت تشکر بکنم و آرزومند باشم که همه ما در راه خدمت به شاهنشاه بزرگ و ملت ایران بیش از پیش موفق باشیم (احسنت).
نائب رئیس- آقای صایب بفرمایید.
صایب- جناب آقای رئیس، همکاران عزیز و ارجمند.
در موقعی آخرین برگ کارنامه زرین و پرافتخار دوره بیست و دوم مجلس شورای ملّی بسته می‌شود و در هنگامی دیوان خدمت چهارسالهاین مجلس با سپری شدن امروز به مرحله تجلید تاریخ می‌رسد که ملت ایران می‌کوشد با شکوهمندی و عظمت هرچه بیشتر جشن‌های ۲۵۰۰سالهشاهنشاهی، پیوند ناگسستنی ملت را با سنت‌های شاهنشاهی به صورت پیروزمندانه‌ای تجلی بخشد و قوام شاهنشاهی را به رأی‌العین در برابر دیدگاه جهانیان قرار دهد (صحیح است) این افتخار تنها نصیب مجلس انقلاب و حزب پاسدار انقلاب و دولت مجری انقلاب نیست، بلکه فرد فرد ملت غیور و حق‌شناس ایران می‌خواهد این صحیفه پرافتخار تاریخ و حماسه جاودانی تمدن بشری را درخشان‌تر و مهیج‌تر در برابر دنیای امروز و جهان فردا متجلی ساخته و نشان دهد بنیانگزارن تمدن بشریت به چه شور و هیجانی بر اعتلای میهن خویش و کمک به شعائر بشر دوستانه‌ای که از نیاکان به میراث گرفته‌اند می‌کوشد (صحیح است). عشق و علاقه و استقبالی که مردم میهن ما در خرید اوراق مدارس یادبود از خود نشان می‌دهند نشانه یک جنبش ملی و رستاخیز میهنی و ایمانی تزلزل‌ناپذیر به بقا و دوام شاهنشاهی ایران زمین است که کوروش کبیر در یک سر تاریخ زنجیر آن را بر کتیبه‌های تخت‌جمشید کوبیده و شاهنشاه آریامهر با تکمیل و اعتلای آن پس از گذشت ۲۵۰۰ سال عظمت دیرینه این دیار کهن را به او بازمی‌گرداند و همه وجود خویش را ضامن دوام و بقا آن می‌داند (صحیح است) دوره بیست و دوم مجلس شورای ملی به دنباله بنیانگذاری انقلاب و پی‌ریزی شالوده‌های اساسی آن در دوره بیست و یکم این فرصت را به دست آورد در همه زمینه‌هادر سطحی که به راز زندگی و ارجعیت این دوره را در میان ادوار دیگر تقنینیه به روشنی مسلم می‌دارد وظایف خویش را در تمام موارد انجام داده و به مناسبت نقش اساسی و ارزنده‌ای که در تحقق یافتن آرمان‌های پرارج و با ارزش ملی ایفا کرده است مورد تقدیر شاهنشاه آریامهر نیز قرار بگیرد (صحیح است).
هدف انقلاب ایران رفاه و سعادت ملت بوده و هست و این اساس به همت دو وجود که در حکم تنی واحد هستند جامه‌ی عمل به خود پوشیده که یکی رهبر انقلاب و دیگری ملت بوده است. در حقیقت این وجود واحد بود که در ششم بهمن ماه ۴۱ اساس ایران نوین را پی‌ریزی کرد و بر اجرای این مهم و برنامه عظیم ملی جماعتی را با عنوان پاسدار انقلاب مأمور و مفتخر ساخت (صحیح است- احسنت).
برای مأمورینی صدیق و خدمتگزار شاه و مردم چه افتخاری از این بالاتر خواهد بود که در اجرای مأموریت خویش رضایت مخدوم که شاه و ملت باشند تحصیل کرده باشد و وظیفه میهنی خویش را آنچنان به پایان برده که هم طراح انقلاب از آن راضی و هم موضوع انقلاب یعنی ملت از آن خشنود باشد. من در بیان این کارنامه چهارسالهکه با محدودیت وقت بایدمختصر عرض کنم، با همه عظمتی که در کار این خدمت بزرگ وجود داردنمی‌توانم فارغ از همه تحولات میهن خویش باشم و از کارکرد تحسین‌آمیز مجلسمان و نمایندگان مبعوث ملت و فراکسیون پارلمانی حزب‌مان فارغ بمانم ولی از آنجا که حد صنفی اینجانب را به ضرورت به مسائل کارگری می‌کشاند اجازه می‌خواهم عرایض خویش را در همین محدوده محدود گردانم. قطعاً این مسئله را خواهید پذیرفت که در آینده دور یا نزدیک کسانی که بخواهند تحول اجتماعی و انقلاب ملی ایران را مورد مداقه‌ی خود قرار دهند ناگزیر از قبول نقش اساسی ومسئولیتی خواهند بود که حزب ایران نوین در دوره اخیر پارلمان و حکومت هشت‌سالهخویش بر عهده داشته و به شایستگی تحت رهبری شاهنشاه آریامهر از عهده انجام آن برآمده است (صحیح است) و اکنون که سخن از کارنامه کارما، مجلس ما، حزب ما و دولت ما در میان است در قلمرو مسائل کارگری باید گفته شود که به تصدیق همه اهل نظر و شهادت صادقانه مردم ایران دولت حزبی و مجلس در حد اعلای کوشش سعی کرده است کمال مقدور خود را در راه اجرای منویات ملوکانه برای ترفیه زندگی طبقه کارگر و تقسیم عادلانه درآمد ملی و هدایت سریع مملکت به طرف صنعتی شدن به کار برد (صحیح است) ولی به دنباله این مطلب نیز یک اصل کلی را نیز عرض می‌کنم که در مسائل اجتماعی هیچ هدفی لایتغیر و ثابتنمی‌تواند وجهه‌ی زمامداران روشن‌بین قرار گیرد و پس از این که اصول یک نظام و پایه‌های یک انقلاب پی‌ریزی شد هر روز و بر حسب مقتضی و پیشرفت زمان برای تکامل آن به نوآوری‌های جدید نیاز بیشتری احساس می‌شودو با تکامل فکری هر جامعه نیازها نیز رو به تکامل می‌رود و چون بنا به نظریه جمله فلاسفه که بر آن اتفاق‌نظر دارند سکون هر جامعه در شمار توقف موقت ویا مرگ آن جامعه تلقی می‌شود. رهبری ما و دستگاه اجرایی ما از این ظرافت کلی اجتماعی غافل نمانده و با دگرگون ساختن نظام کهنه گذشته راهی فراپای ملت ایران قرار داده است که هر روز با روح افزون‌خواهی و هدفی بزرگ‌تر و ارزنده‌تر گام‌های سریع‌تری مطالبه می‌کند و حق هم دارد (صحیح است - احسنت)، بنابراین به نام گزارشی از خادم به مخدوم، به نام حزب ایران نوین، به نام فراکسیون پارلمانی حزب و به نام گروه کارگر از مجلس شورای ملی فهرستی کوتاه از تلاش‌های مذکور را به استحضار همنوطنان عزیزم می‌رسانم:
- قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه‌های کشور.
- قانون واگذاری پانزده هزار متر مربع از اراضی باغ کشاورزی شاهی برایتأسیس بیمارستان و درمانگاه سازمان بیمه‌های اجتماعی.
- قانون بازنشستگی کارگران دخانیات.
- قانون بازنشستگی کارگران غله و قند و شکر.
- قانون حمایت از صنایع داخلی کشور.
- قانون اضافه نمودن شش تبصره به ماده ۱۰ قانون کار.
- قانون تشکیل انجمن توان‌بخشی.
- قانون شمول تبصره‌ی ۳ ماده ۱۰ قانون کار نسبت به مهاجرین و افراد بدون تابعیت.
- قانون تشدید مجازات به کار گماردن اطفال کمتر از ۱۲ سال در کارگاه‌های فرش‌بافی.
- قانون آئین‌نامه امتخدامی سازمان بیمه‌های اجتماعی.
- قانون تکمیل قانون سهیم کردن کارگران در منافع کارگاه‌های صنعتی و تولیدی.
- قانون کارآموزی.
- قانون افزایش مستمری‌های بعضی از مشمولین قانون بیمه‌های اجتماعی.
- قانون بازنشستگی کارگران شرکت سهامیچای.
- قانون تأسیس مؤسسه کار و تأمین اجتماعی.
- قانون اساسنامه صندوق کارآموزی.
- قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری، از کارافتادگی و فوت.
- قانون نظام صنفی.
- قانون شرکت‌های تعاونی.
- قانون بازنشستگی کارگران گمرک.
- قانون کمک به آموزش فرزندان کارگر.
- قانون واگذاری ۱۵۰ هکتار از اراضی شمال‌غرب تهران برای ساختمان مسکن کارگران.
به دنباله اشاره به فهرست بعضی قوانین لازم است توضیح مختصری درباره چند مورد داده شود:
۱- از لحاظ سهیم شدن کارگران در سود ویژه کارگاه‌هاتا به حال تعداد ۱۶۷۰۰۰ کارگر در ۲۶۰۰ کارگاه مبلغ ۸۰۰ میلیون ریال از این قانون استفاده نموده‌اندو صدهزار نفر از کارگران کارگاه‌های دولتی که مشمول سهیم شدن در منافع کارگاه‌هانبوده‌اند از گرفتن پاداش استفاده کرده و حداقل دستمزد کارگران نیز بر حسب اوامر ملوکانه در آخر سال ۴۹ افزایش یافته و در اغلب کارگاه‌هاطبقه‌بندی مشاغل که یک مطلب بسیار حساس و اساسی می‌باشد شروع شده و به ترتیب در این سال پایان خواهد یافت. به طور متوسط به کارگرانی که مشمول دریافت سود ویژه شده‌اند سالیانه معادل ۴۵ روز دستمزد پرداخت شده و سعی بر این است که این رقم در سال ۱۳۵۰ تا دوماه حقوق برسد.
۲-آموزش مسائل کار و تأمین اجتماعی که طی مدت کوتاه توانسته است ۱۰ دوره آموزش عمومی مسائل کار و تأمین اجتماعی برای نمایندگان کارگران و دبیران سندیکاها و هفت دوره برای کارکنان وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان‌های وابسته و دوره‌های آموزش طبقه‌بندی مشاغل برای نمایندگان کارفرمایان و صاحبان صنایع دایر نموده و آموزش کلیه مسائل کار از قبیل امور سندیکایی، مقررات قانون کار و بیمه‌های اجتماعی و شرکت‌های تعاونی را برای شرکت‌کنندگان در کلاس‌ها تدریس نماید و به دنباله آن آموزش حرف‌های و فنی کارگران به منظور بالابردن سطح دانش فنی و مهارت کارگران دوره‌های کارآموزی تشکیل شده و در چهار سال گذشته تعداد سه‌هزار و چندصد نقر کارگر در مراکز حرف‌های وزارت کار و امور اجتماعی تعلیم دیده‌اند. علاوه برآن در دوره‌های تعلیمات سرپرستی بیش از ۲۱۸۰ نفر در این کلاس‌ها شرکت کرده و همزمان با اجرای این برنامه‌هادولت برای ریشه‌کن ساختن بی‌سوادی از بین جامعه کارگری قدم‌های مؤثرو مفیدی برداشته است.
۳-استقبال کارگران برای تشکیل سندیکاها و اتحادیه‌های کارگری و صنفی با همکاریسازمان کارگران ایران تا به این حد بوده است که امروز تعداد ۳۳۵ سندیکای کارگری به ثبت رسیده و مقدمات تشکیل اتحادیه‌های کارگری در این سال نیز فراهم گردیده است.
۴-ایجاد شرکت‌های تعاونی که یکی از گزینه‌های اصلی انقلاب ما است به صورتی درآمده که با وجود ۲۴۰ شرکت تعاونی مصرف ۱۰۵ شرکت تعاونی مسکن و ۵۲۱ شرکت تعاونی اعتبار، حزب ایران نوین و سازمان کارگران طرح تشکیل سازمان تدارکات این شرکت‌های تعاونی را آماده ساخته و می‌کوشد در اجرای اوامر ملوکانه در پیام دومین کنگره کارگران ایران سازمان مزبور را به نحوی مجهز سازد که تواند نیازمندی‌های کارگران مملکت را در دست اول و با قیمت کمتر فراهم آورد.
۵-از فعالیت و پیشرفت‌هایی که نصیب سازمان بیمه‌های اجتماعی شده و گسترش مراکز درمانی آن که خوشبختانه مفصل است ولی متأسفانه به علت کمی وقت از ذکر شرح آن خودداری می‌شود و به ذکر چند رقم مهم اکتفا می‌شود تعداد کارگاه‌هایی که کارگران آن بیمه شده‌اند ۴۱۳۳۲ کارگاه می‌باشد که تعداد ۷۳۲۰۱۷ نفر کارگران آن مشمول قانون بیمه‌های اجتماعی گردیده و تعداد استفاده‌کنندگان از مزایای این قانون بالغ بر ۲۹۲۸۰۶۸ نفر بوده و با تصویب لایحه‌ای که دولت حزبی به مجلس انقلاب داد و شما پاسداران انقلاب به آن رأی دادید از اول فروردین ماه سال ۴۹ حداقل مستمری به ماهیانه ۱۵۰۰ ریال افزایش دادید تعداد ۸۴۴۹ نفر از این قانون استفاده نمودند.
۶- بانک رفاه کارگران به ۱۳۳۸۸ نفر از کارگران وام مسکن به مبلغ /۰۰۰/۹۵۸/۲۱۴/۱ ریال پرداخت نموده و رقم وام پرداختی به شرکت‌های تعاونی اعتبار در وجه ۱۸۵۵۱ نفر به مبلغ ۰۰۰۰/۰۱۲/۱۸۹ ریال بالغ گردیده است. در مورد مسکن هم تا به حال در اصفهان، تهران، شیراز، بندرشاهپور، تبریز اقداماتی به عمل آمده و برنامه‌های دیگری درنقاط مختلف پیش‌بینی شده است.
۷- مسئله مهمیکه اشاره به آن ضروری‌است این است که دولت حزبی با تلاش همه جانبه‌ای در مدت سه سالی که از برنامه چهارم عمرانی می‌گذرد در پیشرفت اقتصاد کشور به عمل آورده و نتیجه مطلوبی برای عموم ملت مخصوصاً ارزش و اهمیت قابل توجهی برای کارگران قراهم ساخته و با این که در این برنامه پیش‌بینی ایجاد یک میلیون شغل شده بود (یعنی هر سال ۲۰۰ هزار) ولی طبق آمارهای موجود در آخر برنامه چهارم بالغ بر یک میلیون یکصد هزار خواهد شد و در برنامه پنجم یک میلیون و سیصد هزار شغل جدید پیش‌بینی شده است به طورنمونه در حال حاضر در کارخانه ذوب‌آهن آریامهر اصفهان بیش از ۲۰ هزار مهندس و کارگر ایرانی شب و روز فعالیت می‌کنند. به همین ترتیب کارخانه‌جات ماشین‌سازی تبریز ماشین‌سازی اراک تراکتورسازی ایران، کارخانه آلومینیوم ایران، کارخانه صنایع فلزی، ماشین‌آلات کشاورزی اراک و بالاخره صنایع پتروشیمیو طرح لوله گاز و اتصال راه‌آهن سراسری از بخش عمومی و در بخش خصوصی نیز کافی است که عرض کنم طی سال‌های ۴۶ تا ۴۹ بیش از دو هزار پروانهتأسیس ایجاد واحدهای صنعتی صادر شده و در امور معدنی نیز تعداد قابل توجهی از کارگران به کار مشغول شده‌اند و در سال ۱۳۴۹ از ۳۹۱۲۷ نفر متقاضی شغل تعداد ۱۹۹۸۳ نفر از طریق ادارات مشاغل و کاریابی به کار گمارده شدند و ۱۲۶۷ نفر از بین ۱۵۷۶ نفر متقاضیان کار فارغ‌التحصیل دانشگاه‌هاو مدارس عالی کشور به کار اشتغال یافته‌اند.
با این حال باید اعتراف کنیم که حزب ما، تشکیلات سازمان کارگران ما، فراکسیون پارلمانی ما، و دولت ما به این امور قانع نیست و همگی معتقدیم در اجرای اوامر ملوکانه برای رفاه و آسایش کارگران باید اقدامات وسیع و دامنه‌دار دیگری نیز انجام دهیم که از جمله آنها اصلاح قانون کار و بیمه‌های اجتماعی است. در این مدت کوشش حزب و سازمان کارگران ایران این بوده است که قوانین را با مقیاس و معیار انقلاب امروز ایران وفق دهد (صحیح است)، و لذا طرح‌هایی تهیه نموده و آن را آماده ساخته که انشاءالله در جلسات اولیه دوره بیست و سوم مجلس شورای ملّی به قوه مقننه تقدیم شود که اساس کلی آن معالجه کارگران در ایام بازنشستگی و تغییراتی در میزان مدت و مبلغ بازنشستگی و سایر اصلاحات لازمه در قانون مزبور می‌باشد.
در خاتمه وظیفه خود می‌دانم مراتب تشکر و سپاس خود و گروه نمایندگان کارگر در مجلس شورای ملی را از جناب آقای مهندس ریاضی ریاست محترم مجلس شورای ملی که در این دو دوره با بی‌نظری و بی‌طرفی و وقار و اصالت خاص به خود مجلس را به بهترین وجه اداره فرموده‌اند و با رعایت کامل موازین دموکراسی امکان هرگونه بحث و سحبت را برای نمایندگان مردم مقدور ساخته‌اند اعلام داشته (صحیح است) و از کلیه کارمندان وکارکنان مجلس که صادقانه در این ادوار از هرگونه صحبتی دریغ ننموده‌اند تشکر نموده و همگی از صمیم قلب از خداوند بزرگ مسئلت کنیم که شاهنشاه آریامهر و دودمان پهلوی را برای ملت ایران حفظ فرماید (احسنت).
- بیانات آقای نائبرئیس به مناسبت حضور هیئت پارلمانی کشور مغرب
۴- بیانات آقای نائبرئیس به مناسبت حضور هیئت پارلمانی کشور مغرب
نائب رئیس- باید به اطلاع نمایندگان محترم برسانم که امروز میهمانان بسیار عزیزی در مجلس داریم و بنده با اجازه خانم‌هاو آقایان مبین احساسات همه دوستان و همکاران خواهم بود (صحیح است).
بسیار موجب خوشوقتی و مسرت است که امروز مجلس شورای ملی ایران با حضور میهمانان عالی‌قدری از کشور دوست وبرادر و هم‌کیش مغرب زینت یافته است. جناب آقای عبدالهادی‌ابوطالب رئیس مجلس ملی و هیئت پارلمانی آن کشور که به دعوت جناب آقای مهندس ریاضی رئیس مجلس شورای ملی ایران برای یک مسافرت رسمیو دیدار از کشور ایران به تهران آمده‌اند و امروز در جلسه مجلس شورای ملی شرکت فرموده‌اند از کشوری می‌آیند که با مملکت ما از زمان بسیار قدیم رابطه علمیو فرهنگی و دینی داشته و هر دو کشور همواره از مزایای همکاریو دوستی متقابل برخوردار بوده‌اند و این حسن روابط معنوی در سال‌های اخیر تحت هدایت و رهبری اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر پیشوای بزرگ ملت ایران و اعلیحضرت ملک حسن دوم پادشاه عالی‌قدرمغرب وارد مرحله نوینی از همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی شده است که می‌توان امیدوار بود در آینده با گسترش هرچه بیشتر این روابط هر دو کشور بتوانند از ثمرات این همکاریو همفکری و اشتراک مساعی بیش از پیش بهره‌مند گردند.
اینک که میهمانان عزیز در کشور ما هستند فرصت خواهند داشت از نزدیک با ترقیات و پیشرفت‌های امروزی ایران که در سایه تدبیر واراده پیشوای بزرگ ما و انقلاب مقدس شاه و مردم تحقق یافته آشنا شوند.
ما همیشه به پیشرفت‌های کشور دوست و برادر خود مغرب به دیده احترام و تکریم می‌نگریسته‌ایم (صحیح است) و خوب اطلاع داریم که درسایه تدابیر اعلیحضرت ملک‌حسن دوم کشور مراکش چگونه به سرعت مراحل ترقی و کمال را می‌پیماید و یقین داریم این رفت‌وآمدها و تبادل افکار و اندیشه‌هاکه از نزدیک با اعزام هیئت‌های مختلف پارلمانی و علمیو فرهنگی استحکام می‌پذیرد دو ملت دوست و برادر و هم‌کیش را بیش از پیش به بکدیگر می‌پیوندد و آنان را از ثمرات دوستی و یگانگی معنوی در سایه تعالیم عالیه اسلامی و هدایت و رهبری پیشوایان بزرگ خود برخوردار می‌سازد (صحیح است - احسنت).
- بیانات قبل از دستور خانم دکتر دولتشاهی و آقایان مهندس عترت - پروفسور مخبر فرهمند
۵- بیانات قبل از دستور خانم دکتر دولتشاهی و آقایان مهندس عترت - پروفسور مخبر فرهمند.
نائب رئیس - خانم دکتر دولتشاهی بفرمایید.
دکتر دولتشاهی - با اجازه مقام ریاست آقایان و خانم‌هانمایندگان محترم دو هفته پیش علیاحضرت فرح‌پهلوی شهبانوی گرانمایه ایران با نطق پرمغز و دلنشین کنفرانس جمعیت‌های ۲۴گانه تحت ریاست عالیه خود را گشایش فرمودند، فرمایشات شهبانوی عزیز ما پیوسته دلنشین است زیرا از دل برمی‌خیزد وقتی می‌فرمایند«آنچه برای من پر اهمیت و شادی‌آفرین است از بین بردن کلیه دردها و کمبودهای اجتماعی، برآوردن نیازهای ملی و افزایش کانون‌های خوشبختی در سراسر خاک میهن عزیزمان است، یک لحظه هم از این اندیشه فارغ نیستم و در راه رسیدن به این هدف مقدس اجتماعی و میهنی از نزدیک به امور مؤسسات رفاهی که عهده‌دار وظایف گوناگون اجتماعی هستند می‌پردازم و تا از نتایج مثبت کارها آگاهی نیابم آرام نمی‌گیرم».
هر ایرانی روشندل و باصفا این ندای بشردوستانه را با جان و دل می‌پذیرد زیرا می‌بیند که بانوی اول کشور ما به تمام معنی کلمه در راه رسیدن به این هدف‌ها می‌کوشند وواقعاًتا از نتایج مثبت کارها آگاه نگردند آرام نمی‌گیرند. شاهنشاه آریامهر در مصاحبه فرمودند«آنچه علیاحضرت شهبانو انجام می‌دهند فداکاری بزرگی است زیرا از وقتی که طبیعتاً هرکس صرف فرزندان و خانواده خود می‌کند مقدار زیادی برای مردم و ملت صرف می‌نمایند»
شهبانوی انسان دوست و ملت‌پرور و فرشته‌خصال ما وقت خود را وقف خانواده بزرگ ایرانی و حتی تا حدودی خانواده‌ی بشریت فرموده‌اند و از این کار خود لذت می‌برند اگرچه ما مردم نگران آن هستیم که وظایف سنگین مقام شامخ شهبانوی یک کشور کهنسال و مسؤلیت تربیت والاحضرت‌ها و آماده کردن آنها برای قبول مسؤلیت‌های آینده و سرپرستی کارهای اجتماعی و نیکو کاری که به عهده گرفته و با دقت هرچه بیشتر دنبال می‌فرمایند خدای ناخواسته لطمه به سلامت ایشان وارد سازد. باید بگویم همان دعای خیر میلیون‌ها مردم قدرشناس ایران و میلیون‌ها ستمدیدگان در کشورهای هم‌کیش و همسایه بدرقه کارها وفعالیت‌های معظم‌لها می‌باشد و شادی و خرسندی باطنی که از این خدمات به دست می‌آورند نیروبخش ایشان در ادامه بدون وقفه اینفعالیت‌ها است. شهبانو در سخنرانی افتتاحیه خود اشاره به احساسات عالیه هم‌میهنان گرامی نموده فرمودند:«ما باید از این چشمه فیاض به بهترین و مؤثرترین صورت استفاده کنیم» باز در جای دیگر اشاره به احساسات مردم ایران فرمودند«در حساس‌ترین لحظات فاخرترین عواطف بشردوستانه را نشان دادند به این جهت ما برای کارهای اجتماعی و خدمت به هم‌میهنان گرمی به عنوان یک وظیفه اصیل ملی ارج فراوان قائل هستیم»
ولی ما می‌دانیم سازمان‌هایی که در سال‌های پیش بلکه ۳۰ یا ۴۰ سال قبل تشکیل شده‌اند و همه هم براساس همان عواطف ظریف و بشردوستانه بوده‌اند ممکن است امروز احتیاج به نوسازی و تجدید تشکیلات و قبول روش‌های نو داشته باشند که دارند. در این جمعیت‌ها و سازمان‌ها ممکن است دوباره‌کاری انجام گیرد ممکن است همه‌ی آنها به قدر کفایت از اصول مدیریت صحیح پیروی نکنند، ممکن است روش‌های بررسی شده و هماهنگ در آنها اجرا نگردد. با توجه به این که در ایران مترقی امروز که همه برنامه‌هااعم از دولتی یا برنامه‌های اجتماعی که به وسیله سازمان‌های غیر دولتی اداره می‌شوند باید تحت روش صحیح و سازمانی باشند که بتوانند با تحولات کشور در جهت جهش به سوی تمدن بزرگ قدم بردارند، علیاحضرت شهبانو با دقت و بصیرتی که در ایشان سراغ داریم و با آگاهی وافری که در نتیجه رسیدگی مستقیم به همین برنامه‌هاو کار جمعیت‌ها به دست آورده‌اند خطوط اصلی احتیاجات سازمان‌ها و برنامه اصلی کنفرانس را ترسیم نمودند، پیش‌بینی کردند که در سیر تحول صنعتی شدن که لازمه عصر ما است با مسائل دشوار تازه‌ای روبه‌رو خواهیم شد که مسئولیت‌های بیشتر و سنگین‌تری را برای خدمتگزاران جامعه به بارخواهند آورد. نه تنها در کشور خودمان بلکه همچنین در جهان انسان‌های دردمند راهنمایی فرمودند که بر کوشش خود بیفزاییم، سازمان‌ها را نوسازیم، شیوه‌های تازه مدیریت به کار اندازیم و برنامه‌هارا هماهنگ سازیم دستور کارما در این کنفرانس با ظرافت و آگاهی خاص شهبانو در سخنرانی ایشان ترسیم شده بود و از این‌رو کار کنفرانس را با وجود وظایف سنگین تا حدود زیادی آسان می‌کرد.
و اما یک سرمشق و سرلوحه بسیار اساسی علیاحضرت به کنفرانس دادند که شاه‌بیت تمام راهنمایی‌ها بود فرمودند:
«اشکال درتهیه طرح‌های علمیو عملی«ایمان‌انگیزی» است وگرنه جنبه نمایشی برنامه‌هاگره‌گشا نخواهد بود»سپس با توجه و علم به اهمیت کار فرمودند«اگر طرح‌ها به درستی ریخته شود و به مرحله عمل دراید دو نتیجه اساسی و سودمند به دست می‌دهد. یکی برخورداری از همکاریمردم با اعتقاد قلبی و دیگری کاهش دیدهای منفی و بدبینانه بر اثر برخورد با این عواطف»در اینجا به یک نکته بسیار حساس اشاره فرمودند دیدهای منفی و بدبینانه اگر به کلی از میان نرود قطعاً کاهش می‌پذیرد. این دقت و باریک‌بینی در امور اجتماعی از آن کسی می‌تواند باشد که با واقع‌بینی ناظر امور اجتماع در روابط اجتماعی و ضوابط آن باشد. نه مثلاً ز آن ملکه‌ی زیبای جوانی که دل«به خاطر مبارک آسوده باشد» خوش دارد این دستورالعمل«ایمان‌انگیزی» با روش علمیو عملی کار کنفرانس را از طرفی مشکل و از طرفی بسیار دلنشین نمود و همه‌ی شرکت‌کنندگان در کنفرانس و در کمیته‌های نه‌گانه با شور و علاقه‌مندی در پی یافتن روش‌های صحیح این کار افتادند وپیشنهادهای مفیدی به خصوص در کمیته رفاه اجتماعی که شاید بیش از همه حق داشت از این سرمشق برخوردار گردد داده شد که پس از تنظیم قطع‌نامه و تصویب آن از طرف علیاحضرت شهبانو در کار نوسازی سازمان‌ها البته حداکثر مؤثر خواهد بود. در خلال همین راهنمایی«ایمان‌انگیزی»و در سخنان پر مغز خود در روز آخر کنفرانس علیاحضرت دستورالعمل اجتناب از تبلیغات سطحی و کم‌اثر را صادر کردند به دنبال آن فرمایش جنبه‌های نمایش برنامه‌هاگره‌گشا نخواهد بود تکیه فرمودند که حسن اجرای برنامه صمیمیت مجری و اعمال مدیریت صحیح خود بهترین معرف برنامه است و از هر تبلیغی مؤثرتر.
چنان‌که همکاران محترم ملاحظه می‌فرمایند با این راهنمایی‌های ارزنده از طرف شهبانوی محبوب ما به عمل آمد انتظار بهترین نتیجه‌گیری از این کنفرانس می‌رود در اینجا یک نکته بسیار مهم نیز گنجیده است که برای کلیه افرادی که سال‌ها است به طور داوطلبانه و غیر موظف در رشته‌های گوناگون خدمات اجتماعی خدمت می‌کنند یشساز تشویق‌آمیز و دلگرم‌کننده بود. برای اولین بار در کشور ما برای کارهای داوطلبانه ارزش اساسی قائل شدند وآن هم چه شخصیتی، کسی که از نزدیک ناظر زحمات و کوشش‌های افراد داوطلب در خدمات اجتماعی بودن و نتیجه کار آنها را در سطح رفاه ملی ارزشیابی کرده‌اند و اکنون دستور می‌فرمایند که برای مجهز کردن هرچه بیشتر این احساسات ارزشمند روش‌های تازه‌تر و بهتر اتخاذ گردد در بسیاری از کشورهای جهان دارند هرروز بیش از پیش متوجه کارهای داوطلبانه می‌شوند. زیرا این نیروی عظیمی که در نتیجه دادن وقت و دانش و قلب و مال وکار خارج از برنامه‌های پیش‌بینی شده دولتی می‌تواند گردهم جمع شود با داشتن برنامه‌های صحیح و با قلوب مملوء از ایمان می‌تواند کارها و برنامه‌هایی را انجام دهد که دولت‌ها با میلیون‌ها خرج و به کاربستن گروه‌های بزرگ کارشناس و کارمند در طول مدت سال‌ها برنامه‌ریزی می‌بایستی جای خالی آن را پر کنند. امروزه در سطوح بین‌المللی نیز به این نتیجه رسیده‌اند که با هماهنگ کردن برنامه‌های دولتی داوطلبانه می‌توان نتایج بهتر و مفیدتری گرفت. برای مجهز کردن داوطلب همان طور که علیاحضرت شهبانو اشاره کردند روش‌های علمیو اصول روانشناسی باید به کار رود از برخورد با فردی که وقت خود را مجاناً ردر اختیار برنامه‌ای می‌گذارد یا احتمالاً پولی هم برای آن کار خرج می‌کند ولو این که این وقتمثلاً هفته‌ای یک بار باشد با برخورد با افراد موظفی که روزی شش یا هشت ساعت به طور موظف کار می‌کنند و در مقابل آن اجر و مزد و پاداش و فوق‌العاده و خرج ایاب و ذهاب می‌گیرند بسیار متفاوت است. هماهنگ کردن برنامه‌هایی که از یک‌طرف احتیاج به کارشناسان موظف و از طرفی نیاز به نیروی داوطلب دارد فقط با ظریف‌کاری آگاهی به روانشناسی اجتماع و اطلاع به رموز، ضوابط و روابط بین انسان‌هاامکان‌پذیر است. این کار ظریف نیازمند مهارت است.
شهبانو نیز فرمودند:
«می‌دانم این کار ساده‌ای نیست اما ممکن است»چنانچه خود معظم‌لها راه‌های رسیدن به منظور را نشان دادند و راز پیروزی در اجرای این برنامه‌هارا در ایمان طراحان در خلوص نیت مجریان و در اقبال مردم به اصالت کارهای اجتماعی نهفته دانستند.
با اجازه جناب آقای رئیس می‌خواستم چند کلمه‌ای نیز درباره اهمیت این سال فرخنده که به مناسبت جشن‌های بیست وپنج قرن شاهنشاهی ایران به نام سال کوروش کبیر نامگذاری شده است صحبت کنم. در یکی دو قرن گذشته در نتیجه نابسامانی‌های گوناگون کشور، گویا توجه به افتخارات باستانی نیز فراموش شده بود و مردم چنان دست به گریبان مشکلات و مسائل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی بودند که فرصت یادآوری گذشته پرافتخار خود را نداشتند و شاید سیاست‌هایی در کار بود که این نیروی تحرک احساسات ملی عمداً به دست فراموشی سپرده شود. اگر قرار بود با تحریک عرق ملیت و تجسم افتخارات تاریخی روح وطن‌پرستی و هم‌بستگی ملی تجلی پذیرد چطور می‌شد منافع اشخاص یا منابع استعمارگران و دست‌پروده‌های آنها تأمین گردد؟
امروز که ملت ایران به پیروی از سیاست مستقل ملی و تحت رهبری آگاهانه و مدبرانه شاهنشاه آریامهر بیدار گشته و در جهت پیشرفت‌های بزرگ تحرک یافته است، امروز است که تشخیص می‌دهد برای تلافی سستی‌ها و تعلل‌های گذشته و برای شناساندن روح واقعی ایرانی به دنیا و به خصوص همین امروز می‌خواهد سالگرد بیست و پنجمین قرن شاهنشاهی خود را جشن بگیرد زیرا ایرانی دلایل بسیار برای افتخار به تاریخ مشعشع خود و برای برگزاری شادی و سرور و جشن دارد زیرا شاهنشاهی بزرگ ایران برای جهانگشایی و غارت ملل دیگر پایه‌گذاری نشده بود شاهنشاهی مبتکر یک سیستم عالی اداری و یک روش برجسته آموزش و پرورش و روش‌های برگزیده نظامی و مملکت‌داری بود که دنیای متمدن آن روز تمام این روش‌ها را اقتباس کرد. ای بسا تأسفو سرشکستگی که بعدها چنان افتخارات گذشته خود را فراموش کردیم که روش‌های عالی آموزش و مملکت‌داری خود ما را از کتاب‌های قدیمی یونانی ودیگر زبان‌ها اقتباس کرده و به کار بسته بودند و اکنون گویی تحفه نو آورده‌ای را به ما عرضه می‌کنند آن را تحویل خود ما می‌دهند دانشمندان بزرگ شرق‌شناس و به خصوص ایرانشناس دنیا که به زودی در کشور ما و در پایتخت شاهنشاهان هخامنشی گرد خواهند آمد به خوبی آگاهند و در این اواخر منصفانه اذعان کرده‌اند که چه سهم بزرگی تمدن ایران قدیم در به وجود آمدن تمدن غرب داشته و هنوز دارد. مسائلی مانند اقتباس سیستم پست و اصول تقسیمات کشوری و ساتراپ‌بندی یا تشکیلات بازرسی شاهنشاهی که در قدیم به نام چشم و گوش پادشاه نامیده می‌شد با روش‌های عالی کشورداری از جمله رئوفت و حسن سلوک با ملل مغلوب و رعایت حقوق انسانی و احترام به معتقدات آنها یا تأمین حقوق کارگران و پیشه‌وران و پرداخت عادلانه مزد و جیره آنها اینها همه مسائلی است که به تدریج دنیای امروز دارد با آنها آشنا می‌شود ولی کافی نیست که فقط دانشمندان و ایران‌شناسان از آن مطلع باشند و احتمالاًبه تعداد معدودی شاگردان خود بیاموزند. این وظیفه خود ما است که ملت خود و نیاکان پر افتخار و تاریخ درخشنده خود را به مردم جهان بشناسانیم بسیاری کشورها با صورف هزینه‌های سنگین در خارج از کشورشان تلاش می‌کنند که کشورهای نوخاسته خود را بشناسانند از آن بدتر هزینه‌های سنگینی صرف بدخواهی و دشمنی با کشورهای دیگر می‌کنند. این ملت ایران است که به رهبری رهبر دانا و مدبر خود به جای صرف هزینه‌های سنگین در خارج کشور با دعوت سران کشورها به داخله مملکت و با صرف هزینه‌های جشن در راه‌های مفید به حال عموم ابتکار جدیدی به خرج می‌دهد و اطلاعات صحیح در محل به رأی‌العین راجع به ترقیات ایران به مردم دنیا می‌دهد ما از کشورهایی که یا نمونه دموکراسی خود یا الگوهای مدرن اقتصادی یا تئوری‌های سوسیالیسم یا تحولات اجتماعی خود را به عنوان سرمشق و ره‌آوردهای بزرگ ملل خود به رخ دنیا می‌کشند چه کم داریم که در تمام این مسائل ایران جلوتر بوده و هست. در دوهزار وپانصد سال پیش در زمانی که ساختمان‌های بزرگ تاریخی در سایر کشورها با نیروی بیگاری برده‌هاساخته می‌شد در ایران کارگران اعم از ایرانی یا خارجی مزد و جیره عادلانه داشتند. در دورآن‌هایی که ملل غالب از خون ملل مغلوب جویای خون راه می‌انداختند و به مال و ناموس آنها امان نمی‌دادند کوروش کبیر اولین اعلامیه حقوق بشر را صادر کرد و براساس آن موجبات صلح و آرامش را در امپراطوری بزرگ خود برقرار کرد. در علوم و ریاضیات علم پزشکی ایران قدیم سرآمد ملل متمدن آن روز بود اخیراً در کتابی که به تازگی به دستم رسید و راجع به علم پزشکی در ایران قدیم مطالب جالبی داشت خواندم که روش جراحی سزارین از ابتکارات پزشکان ایرانی بوده است در دورانی که همین کشورهای همجوار ما دختر رازنده به گور می‌کردند یا سال‌ها بعد از آن در کشورهای متمدن امروزی سر این بحث می‌کردند که زن شیطان است یا انسان و زنان بی‌گناهی را تحت عنوان ساحر و جادوگر زنده آتش می‌زدند در شاهنشاهی هخامنشی زنان تکیه بر اریکه سلطنت می‌زدند و به دوران ساسانیان حقوق مدنی و اقتصادی و اجتماعی بسیار منظم و مدونی که شامل مردان و زنان وهر دو می‌شد وجود داشت و در آن دوره‌های درخشان زنان از حق آموزش عالی برخودار بودند و با کسب علم ودانش و باشرکت در شکار و کارهای قهرمانی و حتی در دفاع از وطن نقش مؤثر داشتند. وجود زن به عنوان موجود بارور و زاینده و منشأ خیر و برکت مورد احترام بود در ایران باستان به مناسبت تولد دختر (اینها اقتباس از کتاب‌های ارزشمند روانشاد استاد پورداوود است) جشن می‌گرفتند و فرشتگان وامشاسپندان مقرب خداوند همه نیمی از جنس مرد و نیمی از جنس زن بودند یعنی پایه‌های ایمانی و مذهبی ایرانیان قدیم نیز براساس عدالت اجتماعی و مساوات طبیعی بین دو جنس برقرار شده بود. امروز بعد از ۷۰ قرن تمدن ایرانی دنیا افتخار می‌کند که اعلامیه حقوق بشر و اعلامیه رفع تبعیض از زن تهیه کرده است. من پیشنهاد می‌کنم همین امسال که سازمان ملل متحد آن را سال اجرای اعلامیه رفع تبعیض از زنان معین کرده است به مناسبت برنامه‌های جشن‌های شاهنشاهی با این افتخارات تاریخی تکیه شود و شاید به وسیله ایران‌شناسان نامی جهان درباره این مسائل حساس انسانی و بشری اعلامیه‌ای صادر گردد.
در دوران ساسانیان که در همسایگی ما در یونان متمدن آن زمان زنان دارای شخصیت مستقل نبودند و حتی حق رفتن به خیابان را بهتنهایینداشتند در ایران زن شخصیت حقوقی و مدنی داشت می‌توانست بر اموال خود تسلط داشته باشد، می‌توانست وکالت شوهر و پسر را بنماید در حالی که در قوانین موسی دختر حق ارث نداشت و در قوانین کشورهای مسیحی تا همین اواخر هنوز زن حق دخالت در مایملک خود را نداشت. در دوران درخشان ساسانیان زن (اصلی) از شوهر به اندازه پسر و پسر دو برابر دختر از پدر ارث می‌بردند و زن می‌توانست بعد از فوت شوهر ولی و قیّم کودکان خود باشد. دختر حق انتخاب همسر را داشت و پدر و مادرنمی‌توانستند او را اجبار به همسرگزینی کنند. پدر وظیفه داشت که در فکر پیداکردن همسر برای دخترش باشد و دختر حق قبول یا رد خواستگاران و حتی برگزیدگان پدر را داشت و درصورت رد تمام خواستگاران حق داشت پیوسته در منزل پدر زندگی کند و از تمام مزایای لازمه زندگی استفاده کند. پدر حق ترش‌رویی به او را نداشت. آیا کسانی که عقیده دارند بسیاری از اصول کشورداری و قوانین مدنی ایران به وسیله سلمان فارسی وارد قوانین مدنی و اصل خلافت اسلامی گشت حق ندارند به این نمونه‌های چشمگیر تکیه کنند؟ آیا ملتی با چنین تاریخ مدنیت درخشان نباید با همه امیدواری به دوران تمدن بزرگ خود در آینده نزدیک نگران باشد و حق ندارد به مناسبت چنین گذشته پرافتخار جشن بگیرد؟ و اما دلیل دیگری بر سرافرازی ملت ما بیداری امروزو تلاش پیگیر در نوسازی و پایه‌ریزی تمدن بزرگ آینده است - در سایه انقلاب سفید ایران ما که از ۹ سال به این‌طرف در پرتو رهبری طراح انقلاب همه جانبه ایران گام‌های بلند در راه اصلاحات اساسی برداشته‌ایم که موجبات تحسین و اعجاب جهانیان را فراهم کرده است نه برای فخر فروشی و تبختر بلکه برای ارائه واقعیات آنچه در این کشور می‌گذرد باید جلب توجه جهانیان را به کشور خود بنماییم. اقداماتی که در این چند سال شده بسیار است ولی باز ناگزیرم اشاره‌ای به پیشرفت زنان بکنم. شاهنشاه آریامهر در جواب یکی از مخبرین خارجی فرموده بودند بزرگ‌ترین اقداماتی که در زمان سلطنت ایشان شده اصلاحات ارضی و آزادی زنان است. بیایید به کار مجلس بیست و دوم نظری بیفکنیم قانون خدمات اجتماعی زنان و شرکت آنان در برنامه‌های آموزشی و فرهنگی و پیکار با بی‌سوادی و در خدمات بهداشتی و درمانی و در خدمات رفاه عمومی و مدد کاری و ترویج خانه‌داری یکی از انقلابی‌ترین برنامه‌هایی است که زمینه هماهنگ کردن خدمات زنان و مردان و هم‌سنگ و طراز کردن آنان از نظر حقوق اجتماعی و سیاسی ممکن بود که اجرا شود اگر قراربود زنان فقط به موجب قوانین و حقوق اعطایی بخواهند در اجتماع پیشرو امروز قدبرافرازند قطعاً کارشان به جایی نمی‌رسید پس از طراح بزرگ انقلاب ایران و رهبر آزادی‌بخش زنان با طرح برنامه‌های خدمات اجتماعی زنان به حقوق اعطایی آنان پشتوانه بخشید. کاش بسیاری از جوانان عزیز ما که در خارج از کشور هستند می‌توانستند برای شرکت در این جشن‌های غرورانگیز امسال به ایران بیایند و ازنزدیک با افتخارات میهن خودشان آشنا شوند اگر حالا جشن نگیریم کی بگیریم؟ در زمانی که گذرگاه بزرگ تاریخ ملت ما خواهد بود گذرگاهیکه تمدن بزرگ گذشته را به تمدن بزرگ آینده می‌پیوندد (احسنت احسنت).
نائب رئیس - آقای مهندس عترت بفرمایید.
مهندس عترت- جناب آقایرئیس، همکاران گرامی.
بی‌مناسبت نیست امروز که به احتمال قوی آخرین جلسه علنی مجلس شورای ملی دوره‌ی بیست و دوم قانونگذاری می‌باشد اهم قوانین انقلابی مصوبه این دوره که در اجرای منویات رهبر بزرگ انقلاب سفید ایران شاهنشاه آریامهر به منظور اعتلای کشاورزی و رفاه حال کشاورزان به مورد اجراگذارده شده است یادآور شوم و تا حدی که وقت اجازه دهد پیشرفت‌های چشمگیر و ثمربخشی که به واسطه اجرای این قوانین نصیب روستا و روستاییان شده است به عرض برسانم.
به دنبال قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی مصوب نوزدهم دی‌ماه ۴۰ و قانون مرحله دوم آن که به منظور الغا کامل رژیم ارباب و رعیتی به مورد اجرا درآمد و قریب به ۱۵ میلیون نفر از زحمتکش‌ترین جمعیت کشور ما را که در دهات بوده و در تحت تسلط کامل اقلیت محدودی استثمار می‌شدند نعمت آزادی بخشید و صاحب آب و ملکی که روی آن کار می‌کردند گردانید بنابر اوامر همایونی قانون فوق‌العاده مهم و انقلابی دیگری به منظور فراهم نمودن موجبات افزایشدرآمد سرانه کشاورزان و جلوگیری از خردشدن اراضی مزروعی با احیا اراضی بایر و موات و بالاخره استفاده از حداکثر نیروی انسانی موجود روستاها در قطب‌های کشاورزی و صنعتی مملکت به نام قانون شرکت‌های سهامیزراعی در سال ۴۶ به تصویب رسید که می‌توان یکی از افتخارات بزرگ این دوره قانونگذاری به حساب آورد.
از بدو اجرای قانون مذکور تعداد ۲۸ شرکت سهامیزراعی به اسامی آریامهر در شیراز - فرح در سنندج – رضاپهلوی در قصرشیرین- شهناز در شهرکرد - فرحناز در نیشابور - درگزین در همدان- گلپایگان در گلپایگان - دیزح در تبریزـ شیروان در بروجرد- باغین در کرمان- گرمسار در گرمسار - نیم بلوک بالا و نیم بلوک پآئین در بیرجند - رودپیش در فومن - سمسکنده در ساری - تربت جام در تربت جام- مه‌آباد در مه‌آباد -داریوش کبیر در شیراز - عدالت در بوجن - عدل در شهرکرد- کامیاران در کردستان - رودسر در کرمانشاه - مغان در آذربایجان شرقی - بمپور در بلوچستان - رستم آباد در گرمسار - الیگودرز در لرستان - شاهپور اول در مه‌آباد - دز در خوزستان تا کنون تشکیل شده است.
در این شرکت‌ها تعداد ۸۳۵۱ نفر صاحب سهم بوده و سهام آنها بالغ بر ۳۹۳۲۹۴ سهم و جمع کل سرمایه‌گذاری مبلغ ۲۹۳۲۹۴۰۰۰ ریال می‌باشد.
به موجب ترازنامه‌ای که ۱۵ شرکت فوق‌الذکر داده‌ند در سال اول فعالیت خود یعنی در سال زراعی ۴۸-۴۷ بر مقدار محصول به طور متوسط ۵۸٪و محصول صیفی ۴۸٪ نسبت به سال زراعی ۴۷-۴۶ افزایش یافته‌است.
اضافه درآمد کشاورزان صاحب سهم منحصر به افزایش محصول نبوده بلکه هر سهامداری هم در مزارع این شرکت‌ها روزانه مبلغی دستمزد دریافت می‌داشتهمثلاً در شرکت سهامیزراعی آریامهر فارس پولی که از بابت سود ویژه سهام و دستمزد روزانه عاید هر سهامدار در سال زراعی ۴۷-۴۸ گردیه مبلغ ۵/۷۰۶۳۶ ریال بابت سود سهام و ۲۰۱۳۲ ریال بابت دستمزد جمعاً ۹۰۷۶۸۵ ریال بوده که با مقایسه جمع کلیه عواید همین سهامدار در سال قبل از تشکیل شرکت یعنی سال زراعی ۴۷-۴۶ که مبلغ ۵/۱۱۸۰۳ ریال است به هفت برابر و نیم افزایش یافته و به عبارت دیگر چنانچه مجموع عواید سال زراعی ۴۷-۴۶ (سال قبل از تشکیل شرکت) او را به عدد ۱۰۰ فرض کنیم برای عواید سال اول ورود این شخص در شرکت سهامیآریامهر عدد ۸/۷۶۰ به دست می‌آید.
چنانچه مقایسه فوق‌الذکر را برای سایر شرکت‌های سهامیزراعی که بیلان کار خود را داده‌اند تعمیم دهیم برای شرکت‌های زیر:
فرحناز در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۳/۷۹۴
درگزین درسال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۷/۶۶۶
فرح در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۴/۵۳۵
دیزح در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۸/۴۲۷
دونیم بلوک بالا وپآئین در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۴/۴۲۱
رضاپهلوی در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۳/۳۹۳
باغین در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۵/۳۶۶
گرمسار در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۳/۳۶۶
سمسکنده در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۳/۳۶۶
شهناز در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۲۹۰
رودپیش در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۴/۱۸۳
شیروان در سال زراعی ۴۷-۴۶ صد در سال ۴۸-۴۷ عدد ۳/۱۸۰
به دست می‌آید و به طور متوسط نسبت به عواید حاصله سهامداران کلیه شرکت‌هایی که بیلان آنها در دست است نسبت به سال قبل (اعم از سود ویژه و دستمزد روزانه) نسبت ۶/۲۴۱ به صد بوده است.
در این شرکت‌ها علاوه بر تبدیل کشت‌های سنتی و روش‌های قدیمی به کشت مدرن و مکانیزه و استفاده صحیح از آب و زمین به دامپروری - صنایع دستی - روستایی - قالیبافی - ابریشم بافی توجه شده، عملیات نقشه‌برداری توپوگرافی با اشل ۲۵۰۰/۱ انجام گردیده - مطالعات خاک‌شناسی وآب‌های تحت‌الارضی به عمل آمده راه‌های سرویس و فرعی کشیده شده - عملیات احداث و اصلاح شبکه‌های آبیاری شروع گردیده- طرح‌ها و برنامه‌های جامع به منظور بهبود و بالارفتن سطح درآمد سهامداران با اعزام کارشناسان مختلف به هر یک از شرکت‌ها تدوین گردیده. ساختمان‌های مختلف مانند ساختمان دفتر هیئت مدیره - منزل کارمندان - خوابگاه سپاهیان - انبار - اصطبل - هانگار - کارگاه قالیبافی - مدرسه - حمام - دهسرا- درمانگاه ایجاد شده همچنینتأسیسات آب مشروب و برق به وجود آمده است.
علاوه بر بالارفتن سطح زندگی و ازدیاد منافع مادی خوشبختانه به معنویات و پرورش افکار - قوای روحی و جسمی متوجه گردیده یعنی به موجب فرمان همایونی انجمن ملی خانه‌های فرهنگ روستایی تحت ریاست عالیه والاحضرت محبوب ولیعهد عزیز ایران و دبیر کلی وزیر تعاون و امور روستاها از سال ۴۷ شروع به کار نموده است.
به موجب آئین‌نامه اجرایی این انجمن در هر یک از خانه‌های فرهنگ روستایی کمیته‌های عضویت - امور مالی - صنایع دستی - تربیت‌بدنی - و تفریحات سالم - پیش‌آهنگی - فرهنگ و هنر - آموزش و پرورش - امور اجتماعی - جشن‌ها و نمایشگاه‌هابه وجود آمده است. و فعالیت خود را در زمینه تشکیل کتابخانه - احداث میادین ورزشی - تشکیل مجالس سخنرانی - تهیه مقدمات برگزاری جشن‌های بیست و پنجمین سده بنیاد شاهنشاهی ایران - تشکیل باشگاه‌های رادیویی - ترویج امور خانه‌داری - تشکیل مهدهای کودک به منظور سرپرستی و نگهداری فرزندان خردسال زنان زارع که در مزارع کار می‌کنند - انجام مراسم جشن‌های ملی و مذهبی -همکاریبا کلاس‌های پیکار با بی‌سوادی - انجام مسابقه‌های ورزشی مخصوصاً فوتبال و کشتی به نحو شایسته و قابل تقدیری شروع کرده و موفقیت‌های درخشانی به دست آورده‌اند انجمن ملی خانه‌های روستایی از به دو تشکیل تا آخر سال ۴۹ تعداد ۳۰۰ خانه فرهنگ روستایی در مناطق مختلف کشور تشکیل داده و ۳۸۸۲۱ نفر به عضویت این خانه‌هادرآمده‌اند و ۱۹۴۱۰۵ نفر افراد خانواده آنها از امکانات این خانه‌هااستفاده می‌نمایند. مقدمات تشکیل ۴۰۰ خانه دیگر فراهم که بر طبق برنامه پیشرفت می‌کند و از اول سال ۵۰ تا کنون ۳۸ خانه آن افتتاح شده و بقیه تا آخر سال ۵۰ شروع به کار خواهد کرد و به این ترتیب در هر یک از ۷۰۰ حوزه تعاون روستایی یک خانه فرهنگتأسیس خواهد شد.
به دنبال این قانون انقلابی مهم که اثرات شگرف آن موجب تحول عمیق زندگانی مادی و معنوی زارعین از بندرسته ایران گردیده قوانین انقلابی دیگر در جهت خاتمه‌یافتن برنامه وسیع اصلاحاتارضی نامه قانون فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر مصوب ۲۴/۹/۴۷ و قانون اصلاحی آن و همچنین قانون بیمه‌های اجتماعی روستاییان مصوب ۲۲/۱/۴۷ و قانون تعاونی شدن تولید کشاورزی و قانون ملی شدن آب و قانون تشکیل قطب‌های کشاورزی و صنعتی در جهت تعالی و ترقی روستا و روستایی به تصویب این دوره قانونگذاری رسیده که هرکدام از آنها به حق مایه مباهات نمایندگان دوره بیست و دوم می‌باشد و اگر بخواهم فواید و ثمراتی که هر یک از این قوانین در جهت کشاورزی و زارعین کشور دارد برشمارم ساعت‌ها بلکه روزها وقتمی‌خواهد و از حوصله این جلسه خارج است و بسیاری از قوانین دیگر در این زمینه به تصویب رسیده که به موقع به آنها اشاره خواهد شد.
دوشادوش اقدامات وسیع فوق‌الذکر که افتخار اجرای آن را وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی سابق و وزارت تعاون و امور روستاهای امروز دارد قوانین انقلابی دیگری در بخش کشاورزی به تصویب دوره ۲۲ رسیده که وزارت کشاورزی آنها را یکی بعد از دیگری به مورد اجرا گذارده و نتایج بسیار سودمند و مهمیعاید روستاییان نموده است که لازم است به طور مختصر توضیح داده شود.
در پیرو قانون وظایف وزارت کشاورزی مصوب ۲۷/۱/۴۷ قانون تشکیل سازمان‌های عمران کشاورزی و توسعه دامپروری در تاریخ ۱۰/۱۰/۴۷ به تصویب رسیده و این وزارتخانه و سازمان‌ها و دستگاه‌های تابعه‌اش برنامه‌هاو طرح‌های جالب و ثمربخش به منظور رفاه و آسایش روستاییان در جهت بهبود و ازدیاد تولید انواع محصولات کشاورزی - دامی تهیه و به مورد اجرا گذارده‌اند که فهرست‌وار به آنها اشاره می‌شود.
۱- مطالعات خاک‌شناسی و تفصیلی و نیم‌تفصیلی و اجمالی و تکمیلی به مساحت ۲۱۶۰۰۰ هکتار در سراسر کشور در سال ۴۸ و ادامه این مطالعات در سال ۴۹ و ابلاغ نتایج آن با صدور دستورات فنی در جهت بهتر بارورکردن اراضی در نقاط جیرفت- قزوین- رضاییه- دشت‌ذهاب - دشت‌ناز - مهاباد- ساری - بجنورد- سمکنده- کهکیلویه و نقاط مختلف استان مرکزی.
۲- تهیه نقشه‌های خاک و طبقه‌بندی آن
۳- ارزیابی کمی اراضی و بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک دراستان‌های مرکزی و اصفهان - خراسان - فارس - بنادر جنوب - آذربایجان - کردستان.
۴- به منظور انتخاب بهترین واریته‌های انواع غلات پنبه- برنج – چغندرقند - دانه‌های روغنی- میوه‌جات- صیفی‌جات- سبزی‌جات در سراسر کشور و تکثیر و توزیع آنها و انتخاب مناسب‌ترین روش کشت اقدامات وسیع و دامنه‌داری، تنظیم طرح‌های لازم به عمل آمده است که نتایج حاصله آن برای تقویت بنیه مالی روستاییان و برداشت حداکثر بهره در واحد سطح فوق‌العاده مهم و چشمگیر استمثلاً گندم مکزیکی در استان در سال زراعی ۵۰-۴۹ در هر هکتار به طور متوسط ۴۸۰۰ کیلو محصول داده است و حال آن که برداشت گندم بومی در هکتار بین ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلو می‌باشد و به طور کلی در اثر اجرای طرح گندم از واریته‌های روشن- امید - طبسی - شعله- آذر – آکوآینجامو ۶۱ و ارقام‌جو اصلاح شده در مقایسه با گندم وجو بومی از ۳۰ تا ۱۰۰٪ اضافه عملکرد در نقاط مختلف کشور داشته است.
باید متذکر بود که طرح‌های فوق عموماً پنج‌سالهاز سال ۴۷ لغایت ۵۱ تنظیم شده و نتایجی که درباره غلات به استحضار رسید مربوط به دو سال اول اجرای طرح است در طرح پنبه در نتیجه عملیات ترویجی و آموزش‌های فنی زراعی اضافه درآمد متناسبی از وش - تخم پنبه- لینتر و گنجاله عاید زارعین شده است وضمناً به واسره بهبود عملیات زراعی پنبه در سال‌های اخیر مواد اولیه ما کیفیت بهتر برای صنایع نساجی داخلی و توسعه بازارهای خارجی پنبه ایران و امکان رقابت با سایر کشورهای تولیدکننده پنبه بوده است.
همچنین طرح ازدیاد دانه‌های روغنی به موجب برنامه تنظیمی پیشرفت قابل توجهی نموده است به نحوی که سطح کشت آفتابگردان تا آخر سال ۴۸به ۷۳۸۵ هکتار بالغ گردیدهو افزایش محصول نسبت به سال‌های قبل ۳۰۰ کیلو در هکتار بوده است.
به موجب قانون موافقت‌نامه بین دولت ایران و کشور چین ملی مربوط به همکاری‌های فنی کشاورزی در کاشت برنج مصوب ۱۱/۲/۴۸ طرح پنج‌سالهبرنامه چهارم کشت برنج پیشرفت جالبی داشته زیرا در این طرح پیش‌بینی گردیده است که در دوران اجرای برنامه حدود ۸۲۷ هزار تن شلتوک اضافه محصول نسبت به پنج سال مشابه سابق به دست خواهد آمد و خوشبختانه عملکردی که تا کنون حاصل شده است امید است نظریه مسئولین امر را بیش از مقدار پیش‌بینی شده تأمین نماید.
به منظور بالابردن میزان عملکرد چغندر قند در واحد سطح و افزایش درصد قند در چغندر طرح مکانیزاسیون چغندرکاری با انجام آزمایشات و بررسی‌های فنی در دست اجرا می‌باشد. ضمناًبا ایجاد مزارع بذرگری بذر اصلاح شده چغندر قند سالیانه ۴۶۰۰۰ تن بذر مرغوب تهیه و نیازمندی‌های چغندرکاران را در سراسرکشور تأمین می‌نماید و این مقدار به تناسب ازدیاد مزارع چغندرکاری و در حدود احتیاج آتی اضافه خواهد شد.
در مورد بالابردن کیفیت و کمیت و بذر و نهال اصلاح شده و تعویض بذر و نهال میوه وسبزی و جانشین ساختن ارقام مرغوب انتخاب شده به جای واریته‌های کم محصول محلی و نامرغوب و همچنین آشناساختن باغداران و سبزی‌کاران و جلب توجهآنها در مورد استفاده از بذر و نهال اصلاح شده و به کار بردن روش‌های صحیح باغداری اقدامات همه‌جانبه و مفید انجام گرفته است. در زمینه دفع آفات نباتی و حیوانی - دامپزشکی - دامپروری - سرم و واکسن‌سازی و بررسی تحقیقات امراض دامی و نباتیفعالیت‌های مؤثر وقابل تقدیری به عمل آمده و اینفعالیت‌ها مرتباً ادامه دارد و نتایج ثمربخش آن نه تنها عاید زارعین کشور می‌شود بلکه عموم هموطنان ما از اینفعالیت‌ها منتفع می‌گردند یکی دیگر از قوانین انقلابی و افتخارآمیزی که به هدایت و ارشاد رهبر بزرگ و خردمند مملکت ما در دوره بیست و دوم به تصویب رسید و افتخار شایانی برای نمایندگان این دوره احراز نموده‌استقانون ملی شدن آب ۲۷/۴/۴۷ می‌باشد.
به طوری که عموم نمایندگان محترم مستحضرند کشور ایران همیشه با مشکل کمبود آب و خشکسالی روبه‌رو بوده و برای رفع این مشکل تمهیدات مختلف و اقدامات متفاوت به عمل آمدها است که از جمله نمونه بارز این اقدامات حفر بیش از چهل‌هزار رشته قنات در طی سال‌های متمادی می‌باشد که طول بعضی از این قنوات از ده کیلومتر تجاوز می‌کند کما این که درشهرستان یزد قناتی وجود دارد که طول آن از ۲۵ کیلومتر متجاوز است با وجود تلاش‌های همه جانبه مردم کشور ما در راه آب‌یابی ار ۰۰۰/۶۲۲/۱ کیلومتر مربع مساحت کل کشور و با داشتن بیش از ۴۰ میلیون هکتار زمین‌های قابل کشت مع‌ذلک مساحت کل زمین‌های زیر کشت از ۶ میلیون هکتار تجاوز ننموده که تقریباً ۵/۲ میلیون هکتار آن زیر کشت آبی و بقیه به طور دیمی است. با توجه بهای موضوع نیازمندی مملکت ما به آب زراعتی به خوبی مشهود است متأسفانه قبل از انقلاب سفید ایران در قلب همین اراضی خشک و تشنه قسمت اعظم آب رودخانه‌های ما به دریاها و دریاچه‌هامی‌ریخت و یا این که در ریگزارها و باتلاق‌های داخلی فرو می‌رفت. خوشبختانه با تصویب و اجرای قانون ملی شدن آب طرح‌های جامعی در جهت کنترل وبررسی آب‌های تحت‌الارضی و سطح‌الارضی و استفاده صحیح از منابع آب موجود کشور تنظیم و بر طبق برنامه‌های منطقه‌ای به مورد اجرا گذارده شد از جمله با مهار کردن آب رودخانه‌هاو ایجاد سدهای جدید مخزنی و انحرافی و ساختن شبکه‌های آبیاری مورد لزوم موجبات افزایش سطح کشت آبی و تهیه آب آشامیدنی و صنعتی و سایر احتیاجات روزافزون فراهم گردیده است.
در این زمینه یکی از قوانین بسیار سودمند که مورد تصویب قرارگرفت قانونتأسیسشرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها مصوب ۱۰/۲/۴۷ می‌باشد که به موجب این قانون قطب‌های کشاورزی و صنعتی در خوزستان تشکیل و هزاران هکتار به کشت اراضی آبی این منطقه افزوده گشته استو مقدمات تشکیل چند قطب کشاورزی‌ور نقاط مستعد از جمله شهرستان جیرفت فراهم شده است. در پایان عرایضم لازم می‌دانم از توجهات خاص جناب آقای هویدا نخست‌وزیر محبوب و لایق حزبی که در مورد اعزام هیئت رسیدگی به امور عمرانی جیرفت و خواسته‌های اهالی این شهرستان مبذول فرمودند تشکر نموده و در این مورد اطلاعاتی به عرض مجلس برسانم.
هیئت رسیدگی مرکب از دو نفر نمایندگان سازمان برنامه و یک نفر از وزارت راه و یک نفر از وزارت آب و برق ویک نفر از عمران جیرفت بنا به تقاضای اینجانب وموافقت جناب آقای نخست‌وزیر در اواخر اسفندماه در معیت اینجانببه منظور رفع نیازمندی‌های ضروری زارعین و رسیدگی به برنامه‌های عمرانی به این شهرستان عزیمت نمود و در مدت توقف خود با بازدید چند مزرعه و بستر رودخانه هلیل و تماس با طبقات مختلف مردم و مسئولین سازمان‌های اداری و تشخیص نیازمندی‌های ضروری این شهرستان به تهران مراجعت و گزارش جامعی به مقامات مسئول و جناب آقای نخست‌وزیر تسلیم داشت.
در این گزارش نمایندگان سازمان برنامه اظهار داشته‌اند که در مورد راه‌سازی در سال ۵۰ اقدامات اساسی زیر به عمل خواهد آمد.
۱- شروع ساختمان راه آسفالته درجه ۱ سبزواران به دارزین.
۲- شروع راه سبزواران به بافت از طریق دلفارد و ساردوییه که از قرار اطلاع آگهی مناقصه آن هم صادر شده است.
۳- رأی ادامه راه میناب به سبزواران که هم‌اکنون آسفالت آن تا رود آن خاتمه یافته مطالعات و نقشه‌برداری قسمت باقیمانده در جریان سال ۱۳۵۰ انجام خواهد شد.
۴- به منظور احداث و مرمت راه‌های فیمابین دهات جیرفت و مراکز تولید و بخش‌ها اعتبار کافی و وسایل لازم در اختیار سازمان عمران جیرفت قرار گرفته و هم‌اکنون این برنامه مفید با چندین دستاه بولدوزر و جاده صاف‌کن جریان دارد.
۵- ساختمان پل اساسی مورد تقاضای اینجانب در روی رودخانه هلیل در قسمت جنوب غربی شهر اعتبارش تصویب و مطالعات مقدماتی انجام و قریباً شروع خواهد شد. در مورد سایر پیشنهادات اینجانب از قبیل استفاده و بهره‌برداری از آب چاه‌های عمیق و اراضی مرحله اول طرح آبیاری جیرفت اخیراً از طرف وزرای محترم تعاون و امور روستاها و آب و برق تصمیم فوق‌العاده مهم و مؤثر در رفاه حال روستاییان جیرفت اتخاذ و مقرر شده است که یک شرکت سهامیزراعی حدود چهار هزار هکتار در اراضی مرحله اول با استفاده از آب‌های چاه‌های عمیق حفرشده ایجاد شود که خوشبختانه در اثر سرعت عمل و جدیت وزیر فعال این وزارتخانه هیئتی به سرپرستی آقای مهندس خلخالی چند روز قبل به جیرفت عزیمت و مقدمات تشکیل شرکت را فراهم نموده‌اند که قریباً شروع به کار خواهد نمود و همچنین از طرف وزارت آب و برق یک شرکت سهامیکشت و صنعت به مساحت سه هزار هکتار تشکیل می‌شود که پس از انتخاب اراضی از طرف وزارت تعاون و امور روستاها در اراضی مرحله اول طرح برای شرکت‌های سهامیزراعی بلافاصله مقدمات شرکت کشت و صنعت فراهم خواهد شد در اینجا لازم می‌دانم از توجهات جنابان آقایان دکتر ولیان وزیر لایق تعاون و امور روستاها و جناب آقای مهندس روحانی وزیر کاردان آب و برق صمیمانه تشکر نمایم.
همچنین از جناب آقای مهندس ستوده وزیر محترم پست و تلگراف و تلفن که دستور رفع نقص وسایل ارتباطی این شهرستان را صادر فرموده‌اند و جناب دکتر فرخ‌روپارسا وزیر محترم آموزش و پرورش که به کلیه پیشنهادات اینجانب در رفع نیازمندی‌های آموزش و پرورش جیرفت توجه فرمودند و دستور اقدام لازم را صادر کرده‌اند و همچنین از جناب آقای وزیر دادگستری و ریاست ثبت کل که دستور اعزام نقشه‌بردار به جیرفت به منظور تکمیل نقشه‌برداری و ثبت اراضی بایر و موات و تفکیک آن با اراضی زارعین و کشاورزان جیرفت صادر فرموده‌اند کمال تشکر را دارم از آقای مهندس صدقیانی رئیس کل بانک تعاون کشاورزی که طی دستورات متوالی اجرای پیشنهادات اصولی اینجانب را درباره وام‌های سابق و ارفاق لازم به کشاورزان خسارت دیده به بانک کشاورزی محل صادر نموده‌اند سپاسگزارم. از جناب آقای دکتر وحیدی وزیر محترم کشاورزی که نسبت که پیشنهاد اینجانب در مورد معالجه سریع دام‌های موجود و دادن داروی رایگان به دامپروران خسارت دیده جیرفت توجه عاجل مبذول فرموده‌اند تشکر دارم و بار دیگر از عطف توجه جناب آقای نخست‌وزیر به حل مسائل و مشکلات جیرفت و اقدامات جناب آقای دکتر یگانه وزیر محترم مشاور سابق و جناب آقای قوام صدری وزیر مشاور لاحق که موجبات تسریع اقدامات هیئت اعزامی به جیرفت و به مرحله عمل رسانیدن پیشنهادات تقدیمی را فراهم فرموده‌اند صمیمانه تشکر می‌نمایم. توفیق یکایک آنها را در ادامه خدمت به شاهنشاه و ملت ایران از درگاه خداوند متعال مسئلت دارد.
نائب رئیس - آقای پروفسور مخبر فرهمند سه دقیقه وقت داریدبفرمایید.
پروفسور مخبر فرهمند- جناب آقای رئیس همکاران گرامی بنده از این که دو سه دقیقه وقت عزیزتان را می‌گیرم با این جهت است که یک اشکالی پیدا شده بودکه فکر می‌کنم بیشتر آقایان هم مبتلابهشان هست اول لازم می‌دانم از وزارت آبادانی و مسکن از دقتی که در کارشان دارند تشکرکنم برای این که هر طرحی که اجرا می‌شود فوری نماینده محل را در جریان می‌گذارند و این موجب کمال تشکر است (پزشک‌پور-اجازه می‌فرمودید این مطالب را آقای مهندس عترت می‌فرمودند برای نطق‌های رپرتاژ آگهی) عرض کنم الان برق سراسری شبکه‌اش را توسعه می‌دهد در تمام کشور طبق آئین‌نامه‌ای که در وزارت آبادانی و مسکن هست برق روستاها را باید تأمین بکند ولی در آئین‌نامه آنها این طور است که برق را با مولد برق تأمین بکند و این آقایان برایشان الان یکمسئله‌ای پیدا شده که شبکه فشار ضعیف را ما بهتنهاییمی‌توانیم ایجاد کنیم یا نه به نظر بنده می‌توانید این کار را بکنید چون این یک کار اصولی است وقتی برقش را با مخارج مملکت می‌آورند تا در خانه مصرف‌کننده با فشار قوی که او فقط لازم دارد که فشار ضعیف را تأمین کند و برق را بدهد این است که احتیاجی بخرید مولد برق و مخارج دیگری برای آبادانی و مسکن نیست استدعا می‌کنم در این موضوع توجه بکنید که اگر در این قسمت در آئین‌نامه‌شان چیزی هست در آن‌جایی که فشار قوی برق سراسری دارند از خرید مولد برق صرف‌نظر کنند وفقط شبکه فشار ضعیف برق روستاها را به خصوص در این موقع که جشن‌های دو هزارو پانصدسالهشاهنشاهی در پیش است و مردم احتیاج دارند تأمین کنند متشکرم.
- تصویب صورت‌جلسه
۶- تصویب صورت‌جلسه
نائب رئیس- نسبت به صورت‌جلسه گذشته نظری نیست؟
دکتر بهبهانی- در گزارشی که بنده در مورد بودجه دادم در مورد ارقام چند اشتباه چاپی است استدعامی‌کنم اصلاح شود.
نائب رئیس - اصلاح می‌شود آقای سعید وزیری بفرمایید.
سعید وزیری- چند غلط چاپی است که دستور بفرمایید اصلاح شود.
رئیس - اصلاح می‌شود نظر دیگری نسبت به صورت‌جلسه دفعه گذشته نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه تصویب می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه و طرح تصویب فوریت لایحه انتقال گارد جنگل و منابع طبیعی و گردان مأمور حفاظت شرکت ملی نفت ایران از وزارت جنگ به ژاندارمری کل کشور
۷- اعلام وصول و قرائت نامه و طرح تصویب فوریت لایحه انتقال گارد جنگل و منابع طبیعی و گردان مأمور حفاظت شرکت ملی نفت ایران از وزارت جنگ به ژاندارمری کل کشور.
رئیس- وارد دستور می‌شویم دو لایحه از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره‌ی ۲ (جنگ) در قبال لایحه شماره‌ی ۵۶۴۴ مورخ ۱۷/۳/۱۳۵۰ دولت راجع به انتقال گارد جنگل و منابع طبیعی و گردان مأمور حقاظت شرکت ملی نفت ایران از وزارت جنگ به ژاندارمری کل کشور در جلسه‌ی روز دوشنبه ۲۴ خرداد ماه ۱۳۵۰ مطرح گردید، عده‌ای از سناتورها تقاضای فوریت کردند که ابتدا فوریت و سپس لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - چون این لایحه در مجلس سنا با فوریت تصویب شده است فوریت لایحه مطرح است قرائت می‌شود.
ماده واحده - از تاریخ تصویب این قانون گارد جنگل و منابع طبیعی - و گردان مأمور حفاظت شرکت ملی نفت ایران با کلیه افسران و کارمندان (پرسنل) و قسمت از تجهیزات و وسایل و اثاثه و وظایف و تعهدات مربوط تا تاریخ تصویب این قانون در اختیار و به عهده وزارت جنگ بوده است به ژاندارمری کل کشور منتقل می‌شود.
- تبصره‌ی ۱- بقیه اعتبارات و موجودی‌هایی که ضمن بودجه سال ۱۳۵۰ وزارت جنگ برای مصارف واحدهای نامبرده بالا پیش‌بینی و منظور گردیده است ولی هزینه و مصرف نشده عیناً در اختیار ژاندارمری کل کشور قرارمی‌گیرد.
- تبصره‌ی ۲ -انتقال افسران و درجه‌داران شاغل گارد جنگل و منابع طتیعی و گردان مأمور حفاظت شرکت ملی نفت ایران بدون رعایت مقررات بند (ب) ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به عمل خواهد آمد و آنان می‌توانند پس از انقضا یک سال از تاریخ انتقال به ژاندارمری کل کشور تقاضای انتقال به ارتش شاهنشاهی را بنمایند که در صورت موافقت وزارت جنگ و ژاندار کل کشور منتقل خواهند شد.
- تبصره‌ی ۳ - وزارتین جنگ و کشور مأمور اجرای این قانون خواهند بود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و سه تبصره در جلسه روز دوشنبه بیست و چهارم خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاهشمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - فوریت لایحه مطرح است نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد). لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
-اعلام وصول و قرائت نامه و طرح و تصویب لایحه تعمیم قانون افزایش جیره نقدی درجه‌داران و قانون پرداخت کمک کرایه مسکن همافران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به درجه‌داران و افراد کادر ثابت ژاندارمری کل کشور و همردیفان آنان
۸-اعلام وصول و قرائت نامه و طرح و تصویب لایحه تعمیم قانون افزایش جیره نقدی درجه‌داران و قانون پرداخت کمک کرایه مسکن همافران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به درجه‌داران و افراد کادر ثابت ژاندارمری کل کشور و همردیفان آنان
گزارش کمیسیون شماره۱۰ کشور در قبال لایحه شماره ۴۶۸۴ مورخ ۲۲/۳/۱۳۵۰ دولت راجع به تعمیم قانون افزایش جیره نقدی درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی و قانون پرداخت کمک کرایه مسکن همافران - درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی مصوب ۲۱/۲/۱۳۴۹ به درجه‌داران و افراد کادر ثابت ژاندارمری کل کشور و همردیفان آنان در جلسه روز شنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۵۰ مطرح گردید، عده‌ای از سناتورها تقاضای فوریت کردند که ابتدا فوریت و سپس لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس- چون این لایحه در مجلس سنا با فوریت به تصویب رسیده است فوریت لایحه مطرح است لایحه قرائت می‌شود.
ماده واحده- قوانین راجع به افزایش جیره نقدی درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی و پرداخت کمک کرایه مسکن همافران، درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی مصوب بیست و یکم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصدو چهل و نه به درجه‌داران و افراد کادر ثابت ژاندارمری کل کشور و همردیفان آنان تعمیم داده می‌شود و از تاریخ تأمین اعتبار لازم در بودجه ژاندارمری کل کشور قابل اجرا می‌باشد.
لایحه قانون فوق مشتمل بریک ماده در جلسه روز شنبه ۲۹ خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس- فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به شش فقره لایحه‌ی قانونی از مجلس سنا
۹- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به شش فقره لایحه‌ی قانونی از مجلس سنا
نائب رئیس- لوایح دیگری از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
عطف به نامه شماره ۴۳۰۵۳/۷۶۳ ل ق مورخ ۱۵/۲/۱۳۵۰ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارایی) در قبال لایحه شماره ۱۲۴۸ مورخ ۲۵/۱/۱۳۵۰ دولت راجع به افزایش سهمیه کشور شاهنشاهی ایران در سرمایه مؤسسه بین‌المللی توسعه در جلسه روز دوشنبه ۲۴ خردادماه ۱۳۵۰ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون مزبور جهت اخذ رأی نهایی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - نسبت به این لایحه در جلسه بعد اخذ رأی می‌شود.
عطف به نامه شماره ۴۳۴۰۷/۷۷۰ ل ق مورخ ۱۰/۳/۱۳۵۰ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شمار ه۴ (دارایی) در قبال لایحه شماره ۲۶۴۴ مورخ ۱۱/۲/۱۳۵۰ دولت راجع به افزایش حق ثبت سفارش در جلسه روز شنبه ۲۹ خردادماه ۱۳۵۰ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت اخذ رأی نهایی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - اخذ رأی نهایی با ورقه نسبت به این لایحه در جلسه بعد به عمل خواهد آمد.
عطف به نامه شماره ۴۴۶۰۹/۷۹۱ ل ق مورخ ۲۴/۳/۱۳۵۰ گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارایی) در قبال لایحه شماره۲۹۲۲ مورخ ۱۶/۳/۱۳۵۰ دولت راجع به پرداخت مستمری به وراث افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی در جلسه روز شنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۵۰ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت اخذ رأی نهایی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس- نسبت به این لایحه در جلسه بعد اخذ رأی می‌شود.
عطف به نامه شماره ۴۴۶۱۵/۷۹۴ ل ق مورخ ۲۴/۳/۱۳۵۰ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارایی) در قبال لایحه شماره ۴۹۳۶ مورخ ۱۵/۳/۱۳۵۰ دولت راجع به اصلاح تبصره‌ی ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و تعمیم مقررات پرداخت مستمری به وراث افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی در جلسه‌ی روز شنبه ۲۹ خردادماه ۱۳۵۰ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت اخذ رأی نهایی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - رأی نهایی نسبت به این لایحه در جلسه بعد گرفته خواهد شد.
عطف به نامه شماره ۴۱۹۹۳/۷۴۵ ل ق مورخ ۱۰/۳/۱۳۵۰ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره‌ی ۴ (دارایی) در قبال لایحه شماره ۵۳۷۰۴ مورخ ۲۴/۱۲/۱۳۴۹ دولت راجع به اخذ مالیات از صفحات گرامافون در جلسه روز شنبه ۲۹ خردادماه۱۳۵۰ مطرح گردید، عده‌ای از سناتورها تقاضای فوریت کردند که ابتدا فوریت وسپس لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت اخذ رأی نهایی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - نسبت به این لایحه در جلسه بعد رأی گرفته خواهد شد.
عطف به نامه شماره ۳۰۹۰۷/۵۵۳ ل ق مورخ ۹/۱۲/۱۳۴۹ آن مجلس محترم، گرارش کمیسیون شماره ۵ (اقتصاد) در قبال لایحه شماره ۵۴۲ مورخ ۱۸/۱/۱۳۴۹ دولت راجع بهتأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری در جلسه روز شنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۵۰ مطرح گردید و با اصطلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- قرائت نامه‌های سه نفر از نمایندگان (خانم تربیت و آقایان خواجه نوری - مهندس ارفع) دایر به استعفا از نمایندگی مجلس شورای ملی
۱۰- قرائت نامه‌های سه نفر از نمایندگان (خانم تربیت و آقایان خواجه نوری - مهندس ارفع) دایر به استعفا از نمایندگی مجلس شورای ملی
نائب رئیس- نامه‌هایی از سه نفر از نمایندگان محترم رسیده است قرائت می‌شود.
با کمال احترام به عرض عالی می‌رساند که چون در دستگاه اجرایی دولت خدمتی برای بنده واگذار شده است لذا با کمال تأسفاز سمت نمایندگی مجلس شورای ملی استعفا می‌دهم.
با احترامات فائقه- هاجرتربیت.
چون درنظر است شغل موظفی به اینجانب در دستگاه اجرایی محول سازند لذا به این وسیله استعفای خود را از نمایندگی مجلس شورای ملی حضور محترمتان تقدیم می‌دارم.
با تقدیم احترام - محسن خواجه‌نوری.
چون در نظر است شغل موظف دولتی با اینجانب محول شود لذا به این وسیله استعفای خود را از نمایندگی مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارم.
پزشک‌پور- خیلی متأسفم نه برای آقایان نمایندگانی که استعفا کردند بلکه بر این طرز کاری که یک طرز کار ضد انقلاب است.
- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد
۱۱- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد
نائب رئیس- آقای دکتر معتمد وزیری بفرمایید.
دکتر معتمد وزیری (معاون وزارت اقتصاد)- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست و نمایندگان مجلس شورای ملی سه لایحه است که برای تصویب تقدیم می‌کنم.
۱- لایحه تبدیل سازمان مرکزی شرکت‌های وابسته به وزارت اقتصاد به شرکت سهامیصنایع تولیدی
۲- لایحه تبدیل مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به شرکت سهامیاستاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و سوم لایحهفروشگاه مرکز صنایع دستی وزارت اقتصاد به شرکت سهامیفروشگاه مرکز صنایع دستی
- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای مهندس وثیق معاون وزارت راه
۱۲- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای مهندس وثیق معاون وزارت راه
نائب رئیس-آقایمهندس وثیق بفرمایید.
مهندس وثیق (معاون وزارت راه) - با کسب اجازه از مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم دو لایحه تقدیم می‌کنم اول لایحه مربوط به تبدیل راه‌آهن دولتی ایران به شرکت سهامیراه‌آهن‌های دولتی ایران و دوم لایحه تبدیل آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک به شرکت سهامیآزمایشگاه فنی و مکانیک خاک.
نائب رئیس - لوایح به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارایی
۱۳- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارایی
نائب رئیس - آقای دکتر کاشفی بفرمایید.
دکتر کاشفی- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست، در اجرای تبصره‌ی ۲۶ قانون بودجه سال ۴۶ صورت ریز هزینه‌های مربوط به سهمیه و حق عضویت و کمک دولت شاهنشاهی به سازمان‌های بین‌المللی که باید از محل اعتبار ردیف ۴/۱۰۹ بودجه سال ۱۳۵۰ تأمین شود برای بررسی و تصویب کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود.
نائب رئیس - لایحه به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معصومی معاون وزارت کشاورزی
۱۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معصومی معاون وزارت کشاورزی
آقای معصومی (معاون وزارت کشاورزی)- با کسب اجازه از مقام ریاست به منظور اجرای مقررات ماده ۹۶ قانون محاسبات عمومی لایحه تبدیل بنگاه اصلاح و تهیه بذر چغندر به شرکت سهامی، تهیه شده است که برای بررسی و تصویب تقدیم می‌شود.
نائب رئیس - لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح تصویب گزارش کمیسیون کشور دایر به بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی نحوه‌ی رسیدگی به تخلفات واخذ جرائم رانندگی و ابلاغ به دولت
۱۵- طرح تصویب گزارش کمیسیون کشور دایر به بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی نحوه‌ی رسیدگی به تخلفات واخذ جرائم رانندگی و ابلاغ به دولت
نائب رئیس - گزارش کمیسیون‌ها راجع به نحوه‌ی رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه روز سه‌شنبه ۲۵ خرداد ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون نحوه‌ی رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی را کهقبلاًدر مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا تغییراتی در آن به عمل آورده است مورد رسیدگی قرار داد و اصلاحات مزبور را عیناًتأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱ - در شهرهایی که از طرف شهربانی کل کشور با موافقت وزارت کشور تعیین و آگهی می‌شود به افسران شهربانی که آموزش لازم دیده و برای تشخیص تخلفات رانندگی تعیین شده باشند اجازه داده می‌شود که متخلفین از آئین‌نامه راهنمایی و رانندگی را در محل و حین مشاهده تخلف متوقف کرده و جریمه نقدی را با تسلیم قبض رسید وصول نمایند. در صورتی که متخلف در محل از پرداخت جریمه خودداری کند مأمور مربوط برگ اخطاریه که زمان و محل وقوع تخلف و نوع آن و نام و شماره گواهینامه راننده و مشخصات وسیله نقلیه همچنین مشخصات مأمور مزبور در آن ذکر شده باشد به متخلف تسلیم می‌کند. در صورتی که متوقف ساختن وسیله نقلیه مقدور نباشد مأمور مربوط گزارش خود را که حاکی از مشخصات و شماره وسیله نقلیه و نوع تخلف و روز و ساعت و محل وقوع تخلف خواهد بود تنظیم و برای تعقیب متخلف به اداره مربوط تسلیم می‌کند. در مورد وسیله نقلیه‌ای که در محل غیر مجاز متوقف شده باشد در صورت عدم حضور متخلف مأموران مذکور می‌توانند اخطاریه مزبور را با ذکر مشخصات وسیله نقلیه و زمان و مکان وقوع تخلف و نوع آن و مشخصات خود به وسیله نقلیه الصاق نمایند. در هر یک از موارد فوق متخلف می‌تواند ظرف ۱۵ روز از تاریخ مندرج در اخطاریه جریمه مقرر را به حسابی که از طرف خزانه‌داری کل تعیین و اعلام می‌شود پرداخت و رسید دریافت نماید یا نسبت به آن ظرف همان مدت با ذکر دلیل به دادگاه بخش اعتراض کند.
به معترضینی که برای تسلیم اعتراض خود به دادگاه مراجعه می‌نمایند در صورتی که در همان موقع امکان رسیدگی به اعتراض آنها نباشد ورقه‌ای حاوی شماره اخطاریه مورد اعتراض، تاریخ وصول اعتراض و وقت رسیدگی دادگاه داده می‌شود اعتبار ورقه مزبور تا تاریخ رسیدگی مندرج در آن است.
دادگاه پس از رسیدگی هرگاه اعتراض را وارد تشخیص نداد متخلف را به دو تا سه برابر اصل جریمه محکوم می‌نماید هرگاه متخلف در موعد ۱۵ روز مهلت جریمه را پرداخت ننماید و اعتراض هم به دادگاه نکرده باشد جریمه را باید به مأخذ دو برابر مندرج در اخطاریه به حساب خزانه‌داری کل بپردازد. اگر هیچ گونه اقدامیظرف مدت یک ماه از تاریخ اخطاریه به عمل نیاید متخلف در ساعت اداری به دادگاه اعزام می‌شود و پس از رسیدگی نسبت به علت عدم پرداخت جریمه در صورتی که عذر او موجه تشخیص شود فقط به اصل جریمه و الا به دو تا سه برابر آن محکوم می‌شود.
- تبصره‌ی۱- رسیدگی به تخلف رانندگی وسایل نقلیه موتوری با دادگاه بخش است.
- تبصره‌ی ۲ - چنانچه دادگاه ضمن رسیدگی گزارش مأمور مربوط را خلاف تشخیص دهد باید مراتب را برای تعقیب مأمور به شهربانی کل یا ژاندامری کل کشور اعلام نماید.
ماده ۲ - مجازات تخلفات رانندگی طبق آئین‌نامه از یکصد الی یک هزار ریال است.
ماده ۳ - وجوه حاصل از محل جرائم رانندگی در حوزه هر شهر در حساب مخصوصی که از طرف خزانه افتتاح می‌شود نگهداری خواهد شد. بیست درصد وجوه مزبور برای ایجاد توقفگاه (پارکینگ) و اصلاح معابر در اختیار شهرداری محل گذارده می‌شود و هشتاد درصد بقیه به عنوان درآمد اختصاصی در اختیار شهربانی محل گذارده خواهد شد که برای تهیه وسایل خط‌کشی و نصب علایم و چراغ‌های راهنمایی و حسن انتظام عبور و مرور به مصرف برسد.
نحوه مصرف وجوه مزبور به موجب آئین‌نامه این قانون تعیین خواهد شد.
خط کشی معابر در شهر تهران از وظایف شهرداری پایتخت خواهد بود.
- تبصره - در سال ۱۳۵۰ معادل مبلغی که ضمن ردیف۴۲۰۲ درآمد عمومی بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور منظور شده از محل وجوه حاصل از جرائم رانندگی در حوزه شهر تهران به درآمد عمومی منتقل و مازاد آن به حساب موضوع این ماده منظور می‌شود. از سال ۱۳۵۱ به طریقی که در متن این ماده مذکور است عمل خواهد شد.
ماده ۴ - وجوه حاصل از جرائم تخلفات رانندگی وصولی وسیله مأموران پلیس راه ژاندارمری به عنوان درآمد اختصاصی ژاندارمری کل کشور منظور می‌شود و براساس بودجه‌ای که به پیشنهاد وزارت کشور وموافقت دفتر مرکزی بودجهو وزارت دارایی به تصویب هیئت وزیران می‌رسد به مصرف هزینه‌های مربوط به پیشگیری از تصادفات و کمک به تهیه وسایل و لوازم مخابراتی و موتوری مورد نیاز پلیس‌راه و نیز ایجادتأسیسات در جاده‌های خارج از محدوده شهرها خواهد رسید نحوه مصرف وجوه مزبور طبق آئین‌نامه این قانون تعیین خواهد شد.
- تبصره- در سال ۱۳۵۰ معادل مبلغی که ضمن ردیف ۴۲۰۳ درآمد عمومی بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور منظور شده از محل وجوه حاصل از جرائم رانندگی موضوع این ماده به درآمد عمومی منتقل و مازاد آن به عنوان درآمد اختصاصی ژاندارمری کل کشور منظور می‌شود. از سال ۱۳۵۱ به طریقی که در متن این ماده مذکور است عمل خواهد شد.
ماده ۵ - مأمورین مذکور در ماده ۱ این قانون می‌توانند حسب مورد و نوع تخلف گواهینامه رانندگی متخلف را با دادن رسید حداکثر تا یک ماه ضبط نمایند نوع تخلفات و مدت ضبط گواهینامه و نحوه جلوگیری از ادامه رانندگی راننده متخلف و مهلتی را که باید در موارد ضروری برای ادامه رانندگی موقت به راننده متخلف داد ضمن آئین‌نامه این ماده تعیین خواهد شد. رسید مزبور در مهلت مندرج در آن در حکم پروانه رانندگی است.
ماده ۶- محل‌هاییکه توقف وسایل نقلیه در آن محل‌ها موجب بروز خطر و انسداد راه می‌شود باید به نصب علایم مخصوص رانندگی وسیله مسئولان مربوط مشخص شود.
در صورت توقف وسایل نقلیه در این قبیل محل‌ها و پیاده‌روها مأموران مربوط مجازند با وسایل اطمینان‌بخشی که برای این کار معمول است وسیله نقلیه مزبور را به نزدیک‌ترین توقفگاه یا منطقه مجاز انتقال داده جریمه مقرر را با حق توقف در توقفگاه از متخلف دریافت کنند.
- تبصره- علایم مخصوص در سواره‌روهای مذکور در این ماده باید از علایم معمولی توقف ممنوع متمایز باشد.
ماده ۷ - در شهرهایی که از طرف شهرداری در خیابان‌ها و معابر پارکومتر نصب و یا توقفگاه ایجاد می‌شود حق توقف متناسبی با تصویب انجمن شهر محل دریافت خواهدشد.
ماده ۸ -در صورتی که عابر پیاده در عبور از سواره‌رو معابر و خیابان‌ها جز از نقاطی که خط کشی شده و مخصوص عبور عابر پیاده است (محل مجاز) از محل دیگری (محل‌های غیر مجاز) عبور نماید متخلف شناخته می‌شود و مکلف به پرداخت جریمه مقرر در آئین‌نامه می‌باشد و در صورتی که در این قبیل نقاط غیر مجاز وسیله نقلیه موتوری با عابر پیاده تصادف نماید راننده وسیله نقلیه در صورتی که کلیه مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نموده باشد مسئول شناخته نمی‌شود عدم مسئولیت راننده مانع استفاده شخص ثالث از مقررات بیمه نخواهد بود. برای اجرای مقررات این ماده ادارات مسئول امر عبور و مرور بر حسب مورد (شهربانی - شهرداری - ژاندارمری) مکلفندقبلاًخیابان یا مسیر یا معبر موردنظر را از حیث پیاده‌رو خط‌کشی و نصب چراغ و کلیه علایم لازم و ایمنی عابر پیاده و رانندگان وسیله نقلیه موتوری کاملاً مهیا و تأمین کرده مراتب را ۱۵ روز قبل از تاریخ اجرا وسیله جراید و رادیو و تلویزیون به اطلاع عموم اهالی برسانند.
ماده ۹- رانندگانی که ظرف یک سال ۳ دفعه به اتهام جرائم خلاف مربوط به امور رانندگی در دادگاه محکوم شده باشند و یا مرتکب تخلفاتی گردند که طبق آئین‌نامه امور خلافی رانندگان مستلزم سه بار ثبت در پرونده و منگنه نمودن گواهینامه رانندگی باشد به مدت ۶ ماه محرومیت از حق رانندگی محکوم خواهند شد و در صورتی که تخلف راننده بار دیگر به شرح فوق ظرف یک سال تکرار شود مدت محرومیت از حق رانندگی یک سال خواهد بود.
هرگاه رانندگانی‌که گواهینامه آنها از طرف افسران شهربانی یا پلیس راه طبق ماده ۵ این قانون و مقررات مندرج در آئین‌نامه آن ضبط شده باشد مبادرت به رانندگی نمایند در حکم اشخاصی خواهند بود که بدون پروانه رانندگی نموده‌اند.
ماده ۱۰- کلیه معاملات و نقل وانتقالات وسایل نقلیه موتوری از لحاظ شناسایی مالک آن نیز باید در دفاتر شهربانی کل ثبت بشود. دفاتر اسناد رسمیمکلفند پس از تنظیم سند خلاصه آن را به شهربانی محل نصب پلاک اعلام نمایند.
ماده ۱۱- شهربانی و ژاندارمری کل کشور در حوزه مأموریت خود مجازند مؤسسات حمل ونقل و مسافربری زمینی را که خلاف مقررات و آئین‌نامه‌های حمل بار و مسافر رفتار نمایند حداکثر تا یک ماه تعطیل کنند. تعطیل زائد بر یک ماه تا یک سال با جلب موافقت دادستان شهرستان محل مؤسسات مذکور خواهد بود. رسیدگی به اعتراض در مورد اول با دادگاه بخش و در مورد تعطیل زائد بر یک ماه با دادگاه شهرستان است و در هر دو مورد خارج از نوبت رسیدگی می‌شود و حکم دادگاه قطعی است آئین‌نامه حمل بار و مسافر و مدت تعطیل از طرف وزارتخانه‌های کشور و دادگستری تهیه و به تصویب کمیسیون‌های کشور و دادگستری مجلسین خواهد رسید.
- تبصره - در مواردی که طبق این ماده حمل و نقل بار یا مسافر تعطیل می‌شود مؤسسه مکلف است ترتیب حمل بار و مسافر را کهقبلاًتعهد کرده به وسیله مؤسسات دیگر بدهد و الا مسئول خسارات وارده به اشخاص ثالث خواهد بود.
ماده ۱۲- کسانی که قبل از تصویب این قانون مرتکب تخلفات رانندگی شده و جریمه مقرر را نپرداخته باشند هرگاه ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون نسبت به پرداخت اصل جریمه اقدام نمایند از جرائم اضافی معاف خواهند بود.
ماده ۱۳- کلیه اختیارات و وظایفی که به موجب این قانون به افسران شهربانی واگذار گردیده در خارج از حوزه استحفاظی شهربانی به پلیس راه ژاندارمری و افسران و درجه‌داران دیپلمه پلیس راه که برای این منظور آموزش لازم دیده باشند محول می‌گردد.
ماده ۱۴ - مؤسسات حمل و نقل و رانندگان وسایل نقلیه بارکشی و باربری درراه‌هامکلفند مقررات توزین را که از طرف وزارت راه اعلام خواهد شد رعایت نمایند. در صورت تخلف وسیله نقلیه توسط مأمورین پلیس راه متوقف و از متخلف توسط مأمورین پلیس راه جریمه دریافت خواهد شد و به وسیله نقلیه موقعی اجازه حرکت داده می‌شود که مؤسسه یا راننده بارگیری وسیله نقلیه را با مقررات توزین مطابقت دهد.
ماده ۱۵- قانون اعطای اختیار به افسران شهربانی در وصول جرائم رانندگی مصوب سال ۱۳۳۹ از تاریخ اجرای این قانون ملغی است.
ماده ۱۶- آئین‌نامه‌های اجرایی مربوط به این قانون به استثنا آئین‌نامه ماده ۱۱ از طرف وزارتخانه‌های کشور و دادگستری تهیه و پس از تصویب هیئت دولت به موقع اجرا گذارده می‌شود.
ماده ۱۷- وزارتخانه‌هایکشور، دادگستری، دارایی و راه مأمور اجرای این قانون هستند.
مخبر کمیسیون کشور - کلانتر هرمزی.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه روز چهارشنبه ۲۶/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی را مورد رسیدگی قرار داد و تغییرات مجلس سنا را عیناً تأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی - علی‌اکبر دانشمند.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه روز چهارشنبه ۲۶/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی را مورد رسیدگی قرار داد و تغییرات مجلس سنا را عیناً تأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری - دکتر وفا.
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در در جلسه روز چهارشنبه ۲۶/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی را مورد رسیدگی قرار داد و تغییرات مجلس سنا را عیناً تأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون راه - اولیا.
نائب رئیس - پیشنهادی از طرف آقای دکتر رهنوردی رسیده ولی چون اصلاحات مجلس سنا مطرح است غیر از پیشنهاد حذف پیشنهاد دیگرینمی‌تواند مطرح باشد بنابراین پیشنهاد ایشان قابل طرح نیست نسبت به اصلاحات مجلس سنا نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به اصلاحات مجلس سنا خانم‌هاو آقایانی که موفقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور
۱۶- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور
نائب رئیس - خانم صوفی بفرمایید.
پروین صوفی (معاون وزارت کشور)- با اجازه مقام ریاست به منظور بهبود وضع اتوبوسرانی و حمل مسافر و ایجاد امکانات بیشتر برایشهرداری‌هاماده واحدهای تهیه شده برای بررسی و تصویب تقدیم می‌شود.
نائب رئیس - لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی فروشخانه‌های ساخته‌شده در نقاط زلزله‌زده خراسانبه اهالی مناطق مزبور و ابلاغ به دولت
۱۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی فروشخانه‌های ساخته‌شده در نقاط زلزله‌زده خراسانبه اهالی مناطق مزبور و ابلاغ به دولت
نائب رئیس - گزارش کمیسیون‌ها راجع بهفروشخانه‌های ساخته‌شده در نقاط زلزله‌زده خراسان به اهالی مناطق مزبور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۶ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۲۸۱۱۶- مورخ ۱۹/۹/۱۳۴۸ راجع بهفروشخانه‌های ساخته‌شده در نقاط زلزله‌زده خراسان به اهالی مناطق مزبور را کهقبلاًبه تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه مجلس سنا را تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود عرصه و اعیان خانه‌هاو سایر مستحدثات ساخته شده در نقاط آسیب‌دیده از زلزله در استان خراسان را براساس مبالغی که از محل اعتبارات سازمان برنامه یا دولت برای این منظور پرداخت شده است پس از کسر هزینه‌های مربوط بهتأسیسات شهری و عمومی و اثاث آن و با در نظر گرفتن تخفیف مناسب بر طبق شرایط و ضوابطی که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید بهفروشبرسانند.
وجوه حاصل از این محل در درجه اول صرف توسعه و عمران همان محل و در درجه دوم به مصرف ایجاد خانه‌های سازمانی وتأسیسات نقاط آسیب‌دیده آن استان خواهد رسید.
- تبصره- ساختمان‌هاییکه از محل اعتبارات دولت یا عمرانی در شرکت‌های سهامیزراعی نیم بلوک قائنات و یا سایر نقاط خراسان پس از وقوع زلزله نهم شهریور ماه سال ۱۳۴۷ برای سکونت کشاورزان صاحب سهم در حوزه شرکت‌های مزبور احداث شده یا بشود از شمول ماده فوق مستثنی است این ساختمان‌ها در اختیار وزارت تعاون و امور روستاها قرار می‌گیرد تا براساس مقررات ماده سوم قانون تشکیل شرکت‌های سهامیزراعی برای استفاده و بهره‌برداری سهامداران شرکت‌های فوق به‌آن شرکت‌ها واگذار شود.
مخبر کمیسیون دارایی - علی اکبر دانشمند.
گزارش از کمیسیون آبادانی و مسکن به مجلس شورای ملی
کمیسیون آبادانی و مسکن در جلسه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه فروشخانه‌های ساخته‌شده در نقاط زلزله زده خراسان به اهالی مناطق مزبور را کهقبلاًدر مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آورده بود مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحات مزبور موافقت کرد.
اینک گزارش آن را درتأییدگزارش کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن - مهندس عطایی.
روحانی- با اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم امروز در بیانات قبل از دستور همکاران اشاره به کارهای دوره۲۲کردند با طرح این لایحه بنده وظیفه خودم دانستم که متذکر بشوم که دوره۲۲ قانونگذاری مجلس با یک حادثه بسیار ناگواری مثل زلزله جنوب خراسان مواجه بود و این افتخار برای دولت حزبی و تشکیلات مملکت باقی است و اسباب خوشحالی و مسرت برای همکاران مجلس باید باشد اولین دفعه‌ای است که کار امداد و نوسازی در حادثه‌ای این‌چنین بزرگ مورد استفاده مردم قرار گرفته جناب آقای دکتر الموتی در منطقه قزوین ساختمان‌هایی که برای زلزله‌زدگان بویین‌زهرا ساخته شده می‌دانند اکثراً غیر قابل استفاده است آنها را حتماً دیده‌اید و اغلب همکاران دیگر در موارد دیگر خاطراتی چنین دارند ولی خوشبختانه در این حادثه کمال دقت و مطالعه شد و کارهایی که انجام شده است بسیار مؤثر بوده است البته حادثه بسیار سنگینی و بسیار بزرگ بود و هنوز مشکلاتی وجود دارد اما لازم دیدم در این لایحه که این مباحث پیش می‌آید چون در آغاز تذکراتی دادند عرض کنم خوشبختانه این مسائل مورد توجه واقع شده و می‌شود و عوامل مسئول با تمام کوشش مشغول کار هستند در تکمیل این برنامه با این لایحه و قانون است که امروز با رأی شما آقایان سبب می‌شود که از همین اعتبارات بتوانند نواقصی که هست جبران آنها بشود و جبران مشکلات مردم آن سامان را بکند و به دست خودشان انجام بشود لطف دیگری که این کاردارد این است که همان طوری که در آغاز حادثه عرض کردم عزت نفس مردم که این اساس هدف و کار ما است که گدا و مفتخور بار نیایند برای این که البته امداد شد در موقع سختی ولی خانه‌هایی که به افراد داده می‌شود در حد امکان آنها یک پولی می‌دهند که به کارهای دیگر و اشخاص دیگر کمک بشود و این از نظر اخلاق و اجتماع بسیار کار مؤثری است یادآوری مطلبی که آن موقع جناب آقای رئیس موقعی که میهمان‌های ما اینجا بودند بسیار لازم بود بکنم که کشور مغرب کمک مؤثری کردند در شهر فردوس کویی به نام کوی مغرب و خیابانی به نام اعلیحضرت سلطان حسن دوم نامگذاری شده است این‌هم سپاسی به ملت مسلمان و دولت دوست ما است و ایرانی همیشه در مقابل هر کمک و مساعدتی که شده است هیچ چیز را فراموش نمی‌کند و نخواهد کرد خواهشی که من از نماینده دولت مخصوصاً جناب آقای مهندس بدیع که تشریف دارند دارم این است که هرچه زودتر با توجه به خشکسالی که در صفحات جنوب خراسان هست برای این کار یک برنامه‌ای تنظیم بشود مقامات مسئول دولتی بنشینند یک برنامه‌ای تنظیم بشود که درظرف مدتی که متدرجاً مردم پرداخت‌هایی می‌کنند در همان محل همان طور که در لایحه پیش‌بینی شده به مصرف برسد نمایندگان محترم با همان عواطف و همان نیک‌اندیشی‌هایی که دارند مساعدت کنند این لایحه بگذرد و یک کارهایی انجام بگیرد که مردم زلزله زده خدماتی که در این ایام برای آنها شده و در زندگی‌شان مؤثر بوده تکمیل شود و به کار مشغول بشوند وهم اقدامات عمرانی شده باشد بنده با عرض معذرت از تصدیع از همه نمایندگان محترم که کمک کردند به زلزله‌زدگان و همه ملت ایران و جهانیان بار دیگر تجلیل می‌کنم امیدوارم انشاءالله برای هیچ کس چنین حادثه‌ای پیش نیاید و همه در خوشی و سلامت باشندو توفیق دولت را برای ادامه کارهای مملکت و اجرای اوامر رهبر بزرگ مملکت خواستارم.
نائب رئیس- نظر دیگری نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نیست؟(اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون راه راجع به لایحه اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل و نقل و تعرفه و ارسال به مجلس سنا
۱۸- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون راه راجع به لایحه اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل و نقل و تعرفه و ارسال به مجلس سنا
نائب رئیس - گزارش یک فوریتی اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل و نقل مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در جلسه چهارشنبه ۲۶ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۵۰۵۴- ۱۹/۳/۱۳۵۰ راجع به اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران درسازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل و نقل و تعرفه را که به شماره‌ی ۱۸۸۵ چاپ و باقید یم فوریت تقدیم و فوریت آن در جلسه روز یکشنبه ۲۳ خردادماه ۱۳۵۰ تصویب گردیده است مورد رسیدگی قرارداد و به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - به راه‌آهن دولتی ایران اجازه داده می‌شود به منظور انجام امور مربوط به حمل و نقل بین‌المللی بار و توشه و کلی اکسپرس، عضویت سازمان‌ها و اتحادیه‌های نامبرده زیر را پذیرفته و آئین‌نامه‌هاو مقررات تصویبی و تعرفه‌هاو ضمایم مربوط به آنها را به موقع اجرا گذارد:
۱-کمیته بین‌المللی حمل و نقل بار راه‌آهن (CIT).
۲-اتحادیه بین‌المللی راه‌آهن‌ها (U.I.C).
۳-اتحادیه بین‌المللی کنگره راه‌آهن‌ها (A.I.C.C.F).
۴-اتحادیه تعرفه‌ای بالکان - شرق نزدیک(B.P.O).
۵-اتحادیه توروس(Taurus).
۶-اداره مرکزی پرداخت‌ها و واریز حساب‌های حمل و نقل بین‌المللی (BCC)
۷-اتحادیه بین‌المللی برای تبادل واگون‌های مسافری و توشه(RIC).
۸-اتحادیه بین‌المللی برای تبادل واگون‌های باری (RIV).
۹-اتحادیه تعرفه‌ای مسافری و توشه بین‌المللی(TCV).
۱۰-شرکت بین‌المللی انترکونتیتر (Intercontainer).
۱۱-شرکت بین‌المللی انترفریگو(Interfrigo).
مخبر کمیسیون راه - اولیا.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه چهارشنبه ۲۶ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه راجع به اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل ونقل و تعرفه را که با قید یک فوریت تقدیم و فوریت آن در جلسه روز یکشنبه ۲۳ خردادماه ۱۳۵۰ به تصویب رسیده بود مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون راه در این مورد راتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه-مافی.
نائب رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورو ددر شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده واحده مطرح است نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
در لایحه قانون اجازه عضویت راه‌آهن دولتی ایران در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی حمل و نقل و تعرفه پیشنهاد می‌نماید که در سطر دوم ماده واحده بعد از جمله‌ی حمل ونقل بین‌المللی کلمه مسافر اضافه شود.
با تقدیم احترام - ناصر بهبودی.
نائب رئیس- نسبت به این پیشنهاد نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به پیشنهاد رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده واحده با اصلاحی که به عمل آمده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اجرای مقررات بازنشسته نمودن کارگران غله کشور و قند وشکر در مورد کارگران اداره کل گمرک و ابلاغ به دولت
۱۹- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اجرای مقررات بازنشسته نمودن کارگران غله کشور و قند وشکر در مورد کارگران اداره کل گمرک و ابلاغ به دولت
نائب رئیس - لایحه اجرای مقررات بازنشسته نمودن کارگران غله کشور و قند وشکر در مورد کارگران اداره کل گمرک برای اخذ رأی نهایی مطرح است قرائت می‌شود
ماده واحده- اداره کل گمرکمجاز است مقررات ماده واحده قانون مربوط به بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر مصوب پانزدهم آذرماه ۱۳۴۳ را درمورد کارگران خود اجرا نماید. کمک معاش موضوع قانون مذکور به کارگران اداره مزبور کهقبلاًبازنشسته شده‌اند از تاریخ تصویب این قانون قابل پرداخت خواهد بود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده در جلسه روز دوشنبه هفدهم خردادماه یک هزارو سیصدو پنجاه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
نائب رئیس - این لایحه عیناً به همان صورتی که در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده بود در مجلس سنا به تصویب رسیده است نسبت به آن به ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صایبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
- آقایان دیهیم - مافی- صدری‌کیوان- تهرانی - مهندس عترت- مهندس‌برومند- دکتر بقایی‌یزدی- خانم‌جهانبانی – دکترخزایلی - جهانشاهی - مهرزاد - ماهیار - دکتر مهدوی- مهندس معینی- پروفسور مخبرفرهمند - پاینده- تیمساروحدانیان - ارسنجانی- خانم ابتهاج‌سمیعی - فهیمی- ادیب‌سمیعی- امامی‌رضوی- معزی - شاخویی- ملک‌افضلی - مهندس‌بریمانی - محسنی‌مهر- رضوی- دکترامین- مهندس‌زرآور- کاسمی- فخرطباطبایی - دکتر سعیدحکمت- مهندس یارمحمدی- دکترفریور- دکتر طالع- دکتراسدی- ایلخانی‌پور- ملک‌زاده‌آملی- دکتر وفا- زرگرزاده- پزشک‌پور- دکتراصولی - دکتر درودی- صادقی - یوسفی- آموزگار- دکتر بهبهانی - مهندس‌ریاحی- نیاکان - مهندس‌اخوان- قاضی‌زاده- دکتر عاملی‌تهرانی - مهندس اربابی- اسدالله سلیمانی - صایبی- مهندس سهم‌الدینی- خانلر قراچولر -مبارکی- کلانتر - هرمزی -پورساطع - دکتر صفایی -حق‌شناس- صایب‌ساگینیان- جوادی - خانم سعیدی - دکتر رفعت - دکتر صالحی - ضیاءاحمدی- دکتر معظمی- دکتر حبیب‌اللهی- دکتر قهرمان- مرتضوی- صدقیانی‌زاده- مانی - امام‌مردوخ - رامبد-مهندس‌فیروزعدل-بدرصالحیان- ابوذر- روستا- فرهادپور- ریگی-ملک‌افضلی-دکترمدنی‌جوانشیر-مهندسمعینی‌زند- شیخ‌الاسلامی-معیری-مصطفوی‌عاملی -عباس‌میرزایی- دکتر جواد سعید- محمد اسدی- موسی‌صالحی- بختیاری‌پور- فیاض‌فاضلی- دکتر حکیم شوشتری- دکتر اسفندیاری - مهندس کیا- بوشهری- مروتی- سلیمانی‌کاشانی- موسوی ماکویی- طباطبایی - دکتر دادفر - رضازاده- مؤیدامینی- صادق‌صمیعی - دکتر عدل طباطبایی- دکتر ناطر بهبودی- بهنیا- مهندس‌عطایی- دکترفربود- شیخ‌بهایی- دکتر شریعت- دکتر عظیمی- دکتریزدان‌پناه-امیراحمدی- دکتربیت‌منصور- پدرامی- مهندسصایبی- محدث‌زاده- دکتر صاحب‌قلم- توسلی - خانم زاهدی- مهندس اسدی سمیع - دکتر گاگیک- سعید وزیری- ظفر - دکتر رشتی- خانم بزرگ‌نیا- دکتررهنوردی- دکتر عدل- ثامنی- پزشکی - دکتر پرتو اعظم - دکتر غنی- شکیبا- مهندس بهرام‌زاده- دکتر رفیعی- پوربابایی- دکترمدرسی- موقر - دکتر متین- تیمسار نکوزاد- دکتر الموتی - دکتر ضیایی- اولیا- دکتر ملکی- دکتر محققی- دانشمند - جاماسبی- مهاجرانی- دکتر خیراندیش- دکتر میرعلا- مجد- مهندس قادرپناه- دکتر امامی خویی - دکتر مهذب- دکتر اعتمادی - دکتر موثقی- مهندس معتمدی - عجم - مهندس کیا - کورس- محمدولی قراچورلو- مهندس اردلان- روحانی - دکتر دولتشاهی.
(آراء مأخوذ شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام شد)
- آراء موافق ۱۳۹ رأی.
- آراء ممتنع۲۷ رأی.
نائب رئیس - لایحه با ۱۳۹ رأی موافق و ۲۷ رأی ممتنع تصویب شدبه دولت ابلاغ می‌شود. موافقین -
- آقایان مهندس عطایی - دکتر فربود- شیخ بهایی- مجد - دکتر عظیمی - دکتر یزدان‌پناه- امیر احمدی - دکتر بیت‌منصور- پدرامی - مهندس صایبی - محدث‌زاده- دکتر صاحب‌قلم- توسلی - خانم زاهدی- مهندس اسدی‌سمیع- دکتر گاگیک - سعید وزیری - روحانی – دکتررشتی- خانم بزرگ‌نیا- دکتررهنوردی- خانم جهانبانی- ثامنی - پزشکی – دکترپرتواعظم – دکترغنی- شکیبا- دکتررفیعی- پوربابایی- پاینده - دکتر متین - تیمسار نیکوزاد - مهاجرانی - دکتر ضیایی- اولیا- دکتر ملکی- دکتر وفا- دانشمند- دکتر خیر اندیش- دکتر میرعلا- مهندس‌قادرپناه- دکتر امامی خویی- دکترمهذب - دکتر اعتمادی - دکتر موثقی - مهندس معتمدی - عجم - مهندس کیا- کورس-محمدولی قراچورلو- دیهیم - مافی - صدری کیوان - تهرانی - مهندس عترت- مهندس برومند - دکتر بقایی‌یزدی- دکتر ستوده- دکتر ضیایی - دکتر خزایلی - مهندس اردلان- جهانشاهی- مهرزاد - ماهیار- دکتر مهدوی- شهرستانی - تیمسار وحدانیان- دکتر دولتشاهی-ارسنجانی - خانم ابتهاج سمیعی - فهیمی - ادیب سمیعی- امامی رضوی - معزی- شاخویی- ملک افضلی - مهندس بریمانی- محسنی‌مهر- رضوی- دکتر امین -مهندس زرآور- کاسمی - مهندس ریاحی- نیاکان - مهندس اخوان- قاضی‌زاده- مهندس اربابی - اسدالله سلیمانی - صایبی - مهندس سهم‌الدینی- خانلرقراچورلو- مبارکی - کلانتر هرمزی- پورساطع -حق‌شناس- صایب- جوادی - خانم سعیدی - دکتر صالحی - ضیا احمدی- دکتر معظمی- دکتر حبیب‌اللهی- دکتر قهرمان - مرتضوی- صدقیانی‌زاده- مانی- مهندس فیروزعدل - بدر صالحیان- وستا- ریگی- ملک افضلی - دکتر مدنی - جوانشیر - موسی صالحی - بختیاری‌پور - فیاض فاضلی - دکتر حکیم شوشتری- مهندس کیا- بوشهری -سلیمانی کاشانی- موسوی ماکویی- دکتر دادفر - رضازاده - دکتر عدل طباطبایی- بهنیا- شیخ‌الاسلامی - معیری - دکتر الموتی - مهندس معینی‌زند- مهندس معینی - دکتر جواد سعید - مصطفوی - عامری - عباس میرزایی.
ممتنعین-
- آقایان دکتر شریعت- مهندس بهرام‌زاده - دکتر مدرسی - جاماسبی - پروفسور مخبر فرهمند - فخر طباطبایی - دکتر سعیدحکمت- دکتر اسدی - یوسفی - آموزگار -ساگینیان - دکتر رفعت -امام‌مردوخ- رامبد - ابوذر - فرهادپور- محمد اسدی- دکتر اسفندیاری - مروتی - طباطبایی -مؤیدامینی- صادق سمیعی - دکتر ناصر بهبودی- ظفر - موقر -پزشک‌پور- دکتر فریور - دکتر طالع - دکتر عاملی تهرانی
- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانون واصله از مجلس سنا راجع به برقراری و افزایش مستمری و ابلاغ به دولت
۲۰- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانون واصله از مجلس سنا راجع به برقراری و افزایش مستمری و ابلاغ به دولت
نائب رئیس - لایحه برقراری و افزایش مستمری برای اخذ رأی نهایی مطرح است قرائت می‌شود.
ماده واحده - عمل دولت در مورد برقراری مستمری و افزایش مستمری به موجب تصویب‌نامه‌های مشروحه زیرتأیید و تصویب می‌شود.
شرایط و مدت پرداخت مستمری‌ها طبق مقررات قانون بازنشستگی خواهد بود.
۱- تصویبنامه شماره ۸۴۴۶ مصوب جلسه مورخ ۲۴/۴/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد افزایش مستمری وراث مرحوم محمود وفایی از ماهانه ۲۴۰۰ ریال به مبلغ ۳۹۰۰ ریال.
۲- تصویبنامه شماره۱۲۷۷۸ مصوب جلسه مورخ ۱۸/۵/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدحسین‌مهدی‌پور ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۳- تصویبنامه شماره ۱۶۶۱۶ مصوب جلسه ۱۸/۶/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسین‌علی ضرغامی ماهانه مبلغ ۵۰۰۰ ریال.
۴- تصویبنامه شماره ۱۶۹۴۸ مصوب جلسه مورخ ۱۸/۶/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره آقای حسین جدیدی ماهانه مبلغ ۱۲۸۶ ریال.
۵- تصویبنامه شماره ۴/ ۵۴۷۹ مصوب جلسه مورخ ۶/۲۹/ ۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد:
۱- برقراری کمک هزینه تحصیلی درباره دو فرزند مرحوم دکتر جمال‌الدین پیامی‌رس ماهانه مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال.
۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم بهروزتربیت ماهانه ۶۰۰۰ ریال.
۶- تصویبنامه شماره ۲۳۸۰۶ مصوب جلسه مورخ ۱۰/۸/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدعلی آق‌اولی ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۷- تصویبنامه شماره ۲۹۸۲۶ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۱۰/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد:
۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم تقی رشیدیان ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم نصرالله بدیعی ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم جوادبهرامی ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۴- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمد باقر دهقان ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۵- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم وجیه‌الله بایندر ماهانه مبلغ ۳۹۵۰ ریال.
۶- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم فضل‌الله اکبری ماهانه مبلغ ۲۷۷۰ ریال.
۷- برقراری مستمری درباره آقای غلام‌رضا سمنانی ماهانه مبلغ ۵۶۰۰ریال.
۸- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدحسین ایروانیان ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۹- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسین میرشاه ماهانه مبلغ ۸۰۰۰ ریال.
۱۰- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدحسین شریعت‌زاده ماهانه مبلغ ۴۳۰۰ ریال.
۱۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم مصطفی‌قلی ذوالقدر ماهانه مبلغ ۲۴۳۰ ریال.
۱۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمد ایزدی ماهانه مبلغ ۳۷۷۵ ریال.
۱۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسین‌علی مصداقی ماهانه مبلغ ۱۱۹۵۵ ریال.
۱۴- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حبیب‌الله صانعی ماهانه مبلغ ۴۰۰۰ریال.
۱۵- برقراری مستمری درباره بانو اشرف مفتاح ماهانه مبلغ ۳۰۰۰ریال.
۱۶- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم دکتر غلام‌علی شیخ‌نیا ماهانه مبلغ ۵۰/۸۵۶۲ ریال.
۱۷- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابوالحسن عسگریان ماهانه مبلغ ۳۲۰۰ریال.
۱۸- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدتقی بیگانه ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۱۹- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم فریدون رادمیر ماهانه مبلغ ۵۰۰۰ریال.
۲۰- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمد شیرعلی ماهانه مبلغ ۱۹۷۵ریال.
۲۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم دکتر محمدهادی نصیریان ماهانه مبلغ ۸۸۴۰ ریال.
۲۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم اسدالله رضایی ماهانه مبلغ ۴۵۰۰ ریال.
۲۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدعطاریان ماهانه مبلغ ۳۲۴۰ ریال.
۲۴- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمد شیفته ماهانه مبلغ ۴۰۷۰ ریال.
۲۵- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمد ملکی ماهانه مبلغ ۱۵۰۰ ریال.
۲۶- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حبیب‌الله کلانتری ماهانه مبلغ ۴۰۷۰ ریال.
۲۷- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم شکرالله خاکی ماهانه مبلغ ۲۷۵۰ ریال.
۲۸- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم باقر فرخی ماهانه مبلغ ۳۵۰۰ ریال.
۲۹- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم علی جنانی ماهانه مبلغ ۳۰۰۰ ریال.
۳۰- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمد چنگیزی ماهانه مبلغ ۳۰۰۰ ریال.
۳۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم عطا الله تصاری ماهانه مبلغ ۵۸۴۰ ریال.
۳۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمودجاهد ثانی ماهانه مبلغ ۲۰۰۰ ریال.
۳۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابوالقاسم احمدیان ماهانه مبلغ ۳۸۵۰ ریال.
۳۴- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم جواد فاضل ماهانه مبلغ ۶۰۰۰ ریال.
۳۵- برقراری مستمری درباره وراث مرحومیحیی ریحانی خداقلی ماهانه مبلغ ۳۱۲۰ ریال.
۳۶- برقراری مستمری درباره آقای مراد مروی ماهانه مبلغ ۳۸۵۰ ریال.
۳۷- برقراری مستمری درباره آقای معزالدین دهلوی‌پور ماهانه مبلغ ۴۲۳۵ ریال.
۳۸- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابوالحسن علوی ماهانه مبلغ ۲۰۷۶ ریال.
۳۹- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدفخیم قنادی ماهانه مبلغ ۱۷۰۰ ریال.
۴۰- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم سبزخدای واحدی ماهانه مبلغ ۱۹۲۵ ریال.
۴۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم علی فریدون‌نژاد ماهانه مبلغ ۱۷۵۰ ریال.
۴۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابوالقاسم خدیویان ماهانه مبلغ ۱۹۲۵ ریال.
۴۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدعلی منشی‌زاده ماهانه مبلغ ۱۹۲۵ ریال.
۴۴- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسین کلانی ماهانه مبلغ ۱۹۲۵ ریال.
۸- تصویبنامه شماره‌ی ۳۲۰۲۲ مصوب جلسه مورخ ۳۰/۱۰/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمود تحویلدار ماهانه مبلغ ۲۷۰۰ ریال.
۹- تصویبنامه شماره‌ی ۳۲۶۹۸ مصوب جلسه مورخ ۱۱/۱۱/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد افزایش مستمری درباره وراث مرحوم کمال‌الملک ماهانه مبلغ ۶۰۰۰ ریال.
۱۰- تصویبنامه شماره‌ی ۳۴۷۷۶ مصوب جلسه مورخ ۲۵/۱۱/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم دکترمحمود سیاسی ماهانه مبلغ ۱۱۲۰۵ ریال.
۱۱- تصویبنامه شماره‌ی۹۵۲۲ مصوب جلسه مورخ ۱۲/۷/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد افزایش مستمری درباره وراث مرحوم دکتر محمود سیاسی ماهانه مبلغ ۵۰۷۰ریال.
۱۲- تصویبنامه ۳۵۷۶۰ مصوب جلسه مورخ ۱۲/۱۲/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد:
- ۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم هادی قریب ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
- ۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسن‌علی کسرایی ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۱۳- تصویبنامه شماره‌ی ۳۵۹۰۰ مصوب جلسه مورخ ۱۶/۱۲/۱۳۴۰ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره آقای مجید قاجار ماهانه مبلغ ۴۰۰۰ریال.
۱۴- تصویبنامه شماره‌ی ۱۴۴۰مصوب جلسه مورخ ۲۵/۱/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد افزایش مستمری وراث مرحوم مهندس منوچهر غضنفری ماهانه مبلغ ۵۰۰۰ ریال.
۱۵- تصویبنامه شماره‌ی ۳۲۷۸ مصوب جلسه مورخ ۱۷/۲/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم غلام‌علی اردلان ماهانه مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال.
۱۶- تصویبنامه شماره‌ی ۳۳۷۸ مصوب جلسه مورخ ۱۷/۲/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم هشترودی ماهانه مبلغ ۶۰۶۰ ریال.
۱۷- تصویبنامه شماره‌ی ۴۲۶۲۰ مصوب جلسه مورخ ۱۷/۱۰/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد:
- ۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم اسدالله پیرنظر ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
- ۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمدعلی شوشتری ماهانه مبلغ ۳۴۰۰ ریال.
- ۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم مهندس کریم ساعی ماهانه مبلغ ۱۳۰۸۸ ریال.
۱۸- تصویبنامه شماره‌ی ۴۰۴۲۴ مصوب جلسه مورخ ۱۷/۱۰/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم باب‌الله فلاحی ماهانه مبلغ ۴۷۴۵ریال.
۱۹- تصویبنامه شماره‌ی ۴۴۵۴۶ مصوب جلسه مورخ ۱۳/۱۱/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم علی شریفی منفردمانه میلغ ۱۲۲۲۰ ریال.
۲۰- تصویبنامه شماره‌ی ۴۴۹۴۰ مصوب جلسه مورخ ۱۳/۱۱/۱۳۴۱ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره بانو نیمتاج شهریور عیال مرحوم محمدعلی شهریور مانه مبلغ ۲۰۰۰ ریال.
۲۱- تصویبنامه شماره‌ی ۵۱۸۸۴ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۱/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم آقانور حقیقی ماهانه مبلغ ۵۳۰۰ ریال.
۲۲- تصویبنامه شماره‌ی ۵۱۷۸۶ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۱/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره گروهبان سوم محمدعلی داورزنی ماهانه مبلغ ۲۸۰۷ ریال.
۲۳- تصویبنامه شماره‌ی ۴۹۸۳۲ مصوب جلسه مورخ ۲۱/۱/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم بیوک تمجیدی ماهانه مبلغ ۳۲۵۰ ریال.
۲۴- تصویبنامه شماره‌ی ۵۰۴۰۴ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۱/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابوالقاسم محرابی‌لواسانی ماهانه مبلغ ۱۹۸۰ ریال.
۲۵- تصویبنامه شماره‌ی ۳۲۴ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۱/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم صفر طاوسی ماهانه مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال.
۲۶- تصویبنامه شماره‌ی ۹۵۶ مصوب جلسه مورخ ۳۰/۲/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابواللقاسم ملک‌زاده مقصودی ماهانه مبلغ ۲۸۴۰ ریال.
۲۷- تصویبنامه شماره‌ی ۳۱۹۴ مصوب جلسه مورخ۱۳۴۲/۳/۶ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم احمد عطارها ماهانه مبلغ ۴۵۰۰ ریال.
۲۸- تصویبنامه شماره‌ی ۳۲۸۸ مصوب جلسه مورخ ۶/۳/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابوالحسن ابوالقاسم پورقزوینی ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۲۹- تصویبنامه شماره‌ی ۳۱۳۲ مصوب جلسه مورخ ۱۸/۳/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم ابراهیم مصلحی ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
۳۰- تصویبنامه شماره‌ی ۳۸۸۲ مصوب جلسه مورخ ۱۸/۳/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم احمد علامه نوری ماهانه مبلغ ۵۴۳۸ ریال.
۳۱- تصویبنامه شماره‌ی ۴۰۶۶ مصوب جلسه مورخ۲۲/۳/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم رضاقلی ضرابی ماهانه مبلغ ۹۳۰۰ریال.
۳۲- تصویبنامه شماره‌ی ۳۲۸۶ مصوب جلسه مورخ ۶/۳/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم یوسف کاظمی ماهانه ۱۱۶۸ ریال.
۳۳- تصویبنامه شماره‌ی ۴۹۷۴ مصوب جلسه مورخ ۵/۴/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد:
- ۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم سرهنگ احمد رجایی قزوینی ماهانه مبلغ ۶۹۳۰ ریال.
- ۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم اسدالله سعادتی ماهانه مبلغ ۴۰۱۳ ریال.
۳۴- تصویبنامه شماره‌ی ۵۹۱۸ مصوب جلسه مورخ ۲۲/۴/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد:
- ۱- برقراری مستمری درباره آقای احمد گلشن ماهانه مبلغ ۱۲۴۰۰ ریال.
- ۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم سیدمحمدباقر روحانی ماهانه مبلغ ۴۰۰۰ ریال.
۳۵- تصویبنامه شماره‌ی ۵۴۵۲ مصوب جلسه مورخ ۱۲/۵/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد:
- ۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسین گرگانی ماهانه مبلغ ۱۱۹۵۵ ریال.
- ۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم موسی سرابندی ماهانه مبلغ ۱۱۹۵۵ ریال.
- ۳- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم عبدالمجید غفاری ماهانه مبلغ ۴۷۵۰ ریال.
- ۴- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم موسی عمید ماهانه مبلغ ۱۲۵۰۰ ریال.
۳۶- تصویبنامه شماره‌ی ۸۹۶۸ مصوب جلسه مورخ ۲۰/۶/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حسین رفیعی ماهانه مبلغ ۳۷۵۰ ریال.
۳۷- تصویبنامه شماره‌ی ۹۴۶۰ مصوب جلسه مورخ ۲۰/۶/۱۳۴۲ هیئت وزیران در موردبرقراری مستمری درباره آقای مهدی دهقان اشتهاردی ماهانه مبلغ ۲۰۰۰ ریال.
۳۸- تصویبنامه شماره‌ی ۴۱۱۵۴ مصوب جلسه مورخ ۱۰/۷/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم سرلشگر حسین فرزانه ماهانه مبلغ ۷۶۰۰ ریال.
۳۹- تصویبنامه شماره‌ی ۵۱۳۹۸ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۱/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم محمود باقری ماهانه مبلغ ۱۸۵۰ ریال.
۴۰- تصویبنامه شماره‌ی ۶۴۲۲ مصوب جلسه مورخ ۱۹/۴/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد:
- ۱- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم حیدر پیروزی ماهانه مبلغ ۲۹۰۰ ریال.
- ۲- برقراری مستمری درباره وراث مرحوم سیدابوالقاسم هاشمی معتمدی ماهانه مبلغ ۱۱۹۵۵ ریال.
۴۱- تصویبنامه شماره‌ی ۴۰۸۵۸ مصوب جلسه مورخ ۱۰/۷/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم دکتر عزیزالله برقعی ماهانه مبلغ ۴۳۳۵ ریال.
۴۲- تصویبنامه شماره‌ی ۴۱۴۲۰ مصوب جلسه مورخ ۱۳/۷/۱۳۴۲ هیئت وزیران در مورد برقراری مستمری درباره وراث مرحوم دکتر رحمت‌الله عافیت‌پور ماهانه ۲۵۰۰۰ ریال.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده در جلسه روز دوشنبه هفدهم خردادماه یک هزارو سیصدو پنجاه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا - جعف شریف امامی.
نائب رئیس - این لایحه به همان صورتی که در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده بود در مجلس سنا به تصویب رسیده است نسبت به آن باورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صایبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).
- آقایان دیهیم- مافی - صدری کیوان - تهرانی - مهندس عترت - مهندس برومند - دکتر بقایی یزدی - دکتر ستوده - دکتر خزایلی - دکتر دولتشاهی - جهانشاهی - مهرزاد - ماهیار - دکتر مهدوی - شهرستانی - پروفسور مخبر فرهمند - تیمسار وحدانیان - ارسنجانی - خانم ابتهاج سمیعی - فهیمی - ادیب سمیعی - امامی رضوی - معزی - شاخویی - ملک افضلی –مهندس بریمانی -محسنی‌مهر- رضوی - دکتر امین - مهندس اردلان - مهندس زرآور - کاسمی - فخر طباطبایی – دکترسعید حکمت- مهندس یارمحمدی - دکتر فریور - دکتر صالع - دکتر اسدی - ایلخانی‌پور -ملک‌زاده آملی - زرگرزاده -پزشک‌پور- دکتر اصولی - دکتر درودی - صادقی - بوسفی - آموزگار - دکتر بهبهانی - مهندس ریاحی - نیاکان - مهندس اخوان - قاضی‌زاده- دکتر عاملی تهرانی - مهندس اربابی - اسدالله سلیمانی- صایبی- مهندس سهم‌الدینی - خانلر قراچورلو- مبارکی - دکتر وفا - کلانتر هرمزی - پورساطع - دکتر صفایی -حق‌شناس- صایب- ساگینیان - جوادی - خانم سعیدی - دکتر رفعت - دکتر صالحی - ضیا احمدی - دکتر معظمی - دکتر حبیب‌اللهی - دکتر قهرمان - مرتضوی - صدقیانی‌زاده - مانی -امام‌مردوخ- رامبد - مهندس فیروزعدل- بدر صالحیان - ابوذر - روستا - فرهادپور - ریگی - ملک صالحی - بختیاری‌پور - فیاض فاضلی - دکتر حکیم شوشتری - دکتر اسفندیاری - مهندس کیا - بوشهری - مروتی - سلیمانی کاشانی - موسوی ماکویی - طباطبایی - دکتر دادفر - رضازاده –مؤیدامینی- صادق سمیعی - دکتر عدل طباطبایی - دکتر ناصر بهبودی - بهنیا - مهندس عطایی - دکتر فربود - شیخ بهایی - دکتر شریعت - مجد - دکتر عظیمی - دکتر یزدان‌پناه - امیر احمدی - دکتر بیت منصور - پدرامی - مهندس سایبی - محدث‌زاده - دکتر صاحب‌قلم- توسلی - خانم زاهدی - مهندس اسدی سمیع - دکتر عدل - شیخ‌الاسلامی - دکتر الموتی - دکتر سعید - مهندس معینی - مهندس معینی‌زند- عامری - معیری - مصطفوی - عباس می‌زایی - روحانی -مسعودی - دکتر گاگیک - سعید وزیری - ظفر - دکتر رشتی - خانم بزرگ‌نیا - دکتر رهنوردی - مهاجرانی - ثامنی - پزشکی - دکتر پرتواعظم - دکتر غنی - شکیبا - مهندس بهرام‌زاده - دکتر رفیعی -پور بابایی -دکتر مدرسی -موقر - دکتر متین- تیمسار نکوزاد - خانم جهانبانی - دکتر ضیایی - اولیا- دکتر ملکی - دکتر محققی - دانشمند - جاماسبی - دکتر خیراندیش - دکتر میرعلا- مهندس قادرپناه- دکتر امامی خویی - دکتر مهذب - دکتر اعتمادی - دکتر موثقی - مهندس معتمدی - عجم - مهندس کیا - کورس- محمدولی قراچورلو - پاینده.
(آراء مأخوذ شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام شد)
- آراء موافق ۱۳۴ رأی.
- آراء ممتنع ۲۹ رأی.
نائب رئیس - لایحه با ۱۳۴ رأی موافق و ۲۹ رأی ممتنع تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین-
- آقایان مهندس عطایی - دکتر فربود- شیخ بهایی – مجد- دکتر عظیمی – دکتریزدان‌پناه- امیر احمدی- دکتر بیت منصور - پدرامی - مهندس صایبی - محدث‌زاده- دکتر صاحب‌قلم - توسلی - خانم زاهدی - مهندس اسدی سمیع - دکتر گاگیک -سعید وزیری - دکتر رشتی - خانم بزرگ‌نیا- دکتر رهنوردی - خانم جهانبانی - ثامنی -پزشکی - دکتر پرتواعظم - دکتر غنی - شکیبا- دکتر رفیعی -پوربابایی - دکتر متین - تیمسارنکوزاد- مهاجرانی - دکتر ضیایی - اولیا- دکتر ملکی - دانشمند - دکتر خیراندیش - دکتر میرعلا- مهندس قادرپناه- دکتر امامی خویی - دکتر مهذب - دکتر اعتمادی - دکتر موثقی - مهندس معتمدی - عجم- مهندس کیا- کورس - محمدولی قراچورلو- دیهیم- مافی - صدری کیوان- تهرانی- مهندس عترت- دکتر دولتشاهی - مهندس برومند - دکتر بقایی یزدی - دکتر عدل - شیخ‌الاسلامی - دکتر الموتی - مهندس معینی‌زند- دکتر جوادسعید- مصطقوی -عامری - عباس می‌زایی - معیری - مسعودی -دکتر ستوده - دکتر خزایلی - جهانشاهی - مهرزاد - ماهیار - دکتر مهدوی -شهرستانی - تیمسار وحدانیان - ارسنجانی - خانم ابتهاج سمیعی - فهیمی - ادیب سمیعی - امامی رضوی - معزی - شاخویی - ملک‌افضلی – مهندس بریمانی - محسنی‌مهر- رضوی - دکتر امین - مهندس زرآور- کاسمی - مهندس یارمحمدی - ایلخانی‌پور -ملک‌زاده آملی - زرگرزاده - دکتر اصولی - دکتر درودی -صادقی - دکتر بهبهانی - مهندس ریاحی - نیاکان - مهندس اخوان - قاضی‌زاده - مهندس اربابی - روحانی - اسدالله سلیمانی - صایلی - مهندس سهم‌الدینی - دکتر صفایی - خانلر قراچورلو- مبارکی - کلانتر هرمزی - پورساطع -حق‌شناس- صایب- جوادی خانم سعیدی - دکتر صالحی - ضیا احمدی - دکتر معظمی - دکتر حبیب‌اللهی - دکتر قهرمان - مرتضوی - صدقیانی‌زاده - مانی - مهندس فیروزعدل - بدر صالحیان- روستا-ریگی – ملک‌افضلی - دکتر مدنی - جوانشیر - موسی صالحی - بختیاری‌پور - فیاض فاضلی - دکتر حکیم شوشتری - مهندس کیا - بوشهری - سلیمانی کاشانی - موسوی ماکویی - دکتر دادفر - دضازاده - دکتر عدل طباطبایی - بهنیا- مهندس اردلان - پاینده.
ممتنعین-
- آقایان دکتر شریعت - ظفر - مهندس بهرام‌زاده - دکتر مدرسی - دکتر محققی - جاماسبی - پروفسور مخبر فرهمند – فخرطباطبایی - دکتر سعید حکمت - یوسفی -آموزگار- ساگینیان- دکتر رفعت -امام‌مردوخ- رامبد-ابوذر- فرهادپور - محمد اسدی - دکتر اسفندیاری - مروتی - طباطبایی- مؤیدامینی- صادق سمیعی - دکتر ناصر بهبودی - دکتر اسدی - موقر -پزشک‌پور- دکتر فریور - دکتر طالع- دکتر عاملی تهرانی.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به خرید فرش ایرانی و سایر اشیا تزئینی برای باشگاه‌هاو ساختمان‌های اختصاصی وزارت جنگ و ابلاغ به دولت
۲۱- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به خرید فرش ایرانی و سایر اشیا تزئینی برای باشگاه‌هاو ساختمان‌های اختصاصی وزارت جنگ و ابلاغ به دولت
نائب رئیس - گزارش شور دوم خرید فرش ایرانی وسایر اشیا قیمتی برای باشگاه‌هاو ساختمان‌های وزارت جنگ مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۶/۳/۱۳۵۰با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره‌ی ۵۰۷۳۴ مورخ ۱۳/۱۱/۱۳۴۹ ارسالی از مجلس سنا راجع به خرید فرش ایرانی و سایر اشیا تزئینی برای باشگاه‌هاو ساختمان‌های اختصاصی وزارت جنگ را که گزارششوراولآن به شماره‌ی ۱۸۷۱ چاپ‌شده برای شور دوم موردرسیدگی قرارداد و مصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- وزارت جنگ مجاز است فرش ایرانی و سایر اشیا تزئینی مورد نیاز باشگاه‌هاو ساختمان‌های اختصاصی ارتش شاهنشاهی را در حدود اعتبار مصوب و با حق تقدم مصنوعات ایران خریداری نماید.
مخبر کمیسیون دارایی - علی‌اکبر دانشمند.
گزارش شور دوم از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به خرید فرش و سایر اشیا تزئینی برای باشگاه‌هاو ساختمان‌های اختصاصی وزارت جنگ را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام -ملک‌زاده آملی.
نائب رئیس - ماده واحدده مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح گزارش شور اول و طرح تصویب فوریت و اصل گزارش لایحه تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۲۲- طرح گزارش شور اول و طرح تصویب فوریت و اصل گزارش لایحه تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور و ارسال به مجلس سنا
نائب رئیس - گزارش شور اول تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۵ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۶۰۰۴ مورخ ۲۲/۳/۱۳۵۰ (قانون پرداخت هزینه معاش به افسران کادر ثابت ارتش) به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور که به شماره ۱۸۸۸ چاپ شده مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور تعمیم داده می‌شود و از تاریخ تأمین اعتبار لازم در بودجه ژاندارمری کل کشور قابل اجرا می‌باشد.
- تبصره - از تاریخ تأمین اعتبار بالا افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور مشمول مقررات تبصره‌ی ۷۲ قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۳ کل کشور نخواهند بود.
مخبر کمیسیون نظام -ملک‌زاده آملی.
گزارش شور اول از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۵ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتششاهنشاهی به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون نظام را در این موردتأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بودجه - دکتر بهبهانی.
گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۲۵/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به افسران کادر ثابت ژاندارمری کل کشور را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون نظام را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور - کلانتر هرمزی.
نائب رئیس - برای این لایحه فوریت تقاضا شده است پیشنهاد فوریت قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید لایحه تعمیم قانون پرداخت هزینه معاش گماشته به افسران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی به افراد کادر ثابت ژاندارمری کل کشور با فوریت مطرح گردد.
از طرف فراکسیون پارلمانی حزب ایران‌نوین - الموتی.
نائب رئیس - نسبت به پیشنهاد فوریت نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات لایحه مطرح است نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ورود درشور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست ؟(اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ با قید دوفوریت
۲۳- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ با قید دوفوریت
تیمسار کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم لایحه‌ای است با قید دوفوریت برای تصویب تقدیم می‌شود.
به منظور مساعدت به افسران و همافران و درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی مقرر است از اول تیرماه ۱۳۵۰ کمک کرایه مسکن به نامبردگان و همردیفان آنان پرداخت گردد.
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود که از اول تیرماه ۱۳۵۰به افسران و همافران و ستوان‌یاران و افسریاران کادر ثابت ارتش شاهنشاهی و همردیفان آنان کمک کرایه مسکن طبق آئین‌نامه و یا آئین‌نامه‌هایی که توسط وزارت جنگ تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد پرداخت نماید.
- تبصره‌ی ۱- قانون پرداخت کمک کرایه مسکن همافران و درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی مصوب ۲۱/۲/۱۳۴۹ در مورد همافران ستوان‌یاران وافسریاران ارتش شاهنشاهی و همردیفان آنان از تاریخ اجرای این ماده واحده ملغی می‌گردد.
- تبصره‌ی ۲- وزارت جنگ می‌تواند در صورت تأمین اعتبار میزان کمک کرایه مسکن استواران و گروهبانان وافراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی و همردیفان آنان را طبق آئین‌نامه‌ای که تهیه و تصویب می‌نماید ترمیم کند.
- طرح تصویب فوریت اول و دوم لایحه کمک کرایه مسکن افسران و همافران و درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی و همردیفان آنان
۲۴- طرح تصویب فوریت اول و دوم لایحه کمک کرایه مسکن افسران و همافران و درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش شاهنشاهی و همردیفان آنان
نائب رئیس- فوریت اول این لایحه مطرح است نظری نیست؟
رامبد- به یقین نه تنها در مورد افراد و افسران و کادر ارتش بلکه در مورد تمام افراد ایرانی وقتی صحبت به اینجا برسد که می‌خواهند به آنها مسکن بدهند و از لحاظ مسکن آنها را تأمین بکنند همه موافقند (صحیح است) در این تردیدی نیست ولی چند نکته پیش می‌آید ابتدا مطلب بودجه آن مطرح می‌شود و چون خود وزارتخانه چنین لایحه‌ای را تقدیم می‌کند و از طرف نمایندگان مجلس طرحی داده نشده پس لابد فکر بودجه‌اش را کرده‌اند و خیلی خوشوقتیم پس در لایحه شما بنده تصور می‌کنم کسی مخالف نباشد اما مطلب دوم این است که این افرادی که در لایحه برایشانتقاضای کمک مسکن شده این طبقه حتماً افراد همردیف و هم سطحی در سایر طبقات ارتشی دارند من خیلی متشکر می‌شوم که یک توضیحی در این مورد بفرمایید که آیا برای آنها هم یک فکری خواهد شد و اگر یک امتیاز برای اینها قائل می‌شوید در مورد افراد همردیف آنها این امتیاز چگونه عمل می‌شود خیلی متشکرم.
نائب رئیس - آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر- چون بیانات آقای رامبد در مخالف با فوریت لایحه نبود بنده هم که موافق لایحه می‌خواستم صحبت بکنم دیگر عرضی ندارم.
نائب رئیس - رأی می‌گیریم به فوریت اول لایحه خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به فوریت دوم لایحه خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. لایحه طبع و توزیع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمسیون استخدام و طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش لایحه الحاق یک تبصره به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا
۲۵- طرح گزارش شور اول کمسیون استخدام و طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش لایحه الحاق یک تبصره به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا
نائب رئیس - گزارش شور اول الحاق یک تبصره به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه‌ی ۲۵ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره‌ی ۶۱۲۸-۲۳/۳/۱۳۵۰ راجع به الحاق یک تبصره به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که به شماره‌ی ۱۸۸۴ چاپ شده است مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده:
تبصره زیر به عنوان تبصره‌ی ۱ به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی افزوده می‌شود و تبصره فعلی به تبصره‌ی ۲ تصحیح می‌گردد.
- تبصره‌ی ۱ - مقررات اختصاصی استخدامیمربوط به کارمندان غیر نظامی ارتش شاهنشاهی از طرف وزارت جنگ تهیه و باتأییدسازمان امور اداری و استخدامیکشور به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری – دیهیم.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۵ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه الحاق یک تبصره به بند (ب) ماده ۵ قانون استخدام نیروه‌های مسلح شاهنشاهی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری را تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام -ملک‌زاده‌آملی.
نائب رئیس - برای این لایحه تقاضای فوریت شده است، پیشنهاد فوریت قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید لایحه الحاق یک تبصره به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی با فوریت مطرح گردد.
از طرف فراکسیون پارلمانی حزب ایران‌نوین- الموتی.
نائب رئیس - نسبت به پیشنهاد فوریت نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات اول لایحه مطرح است آقای دکتر عاملی بفرمایید.
دکتر عاملی- جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند، یک بار دیگر باید در کلیات لایحه‌ای گرچه با مفاد ماده واحده اضطراراً موافقت داریم به عنوان مخالف صحبت کنیم، اضطراراً همان جنبه‌ای است که خود ارتش ناچار شده که این لایحه را تقدیم کند و تقاضای شرایط اختصاصی و مقررات اختصاصی برای سازمان خود بکند و علت مخالفت ما هم همین است که به علت آن که دولت شما در طی حکومت متجاوز از ۷ سال خودش نتوانست برای کشور نظم استخدامیشایسته‌ای به وجود بیاورد و قانون عامی که هر نیازمند به مستخدم بتواند از آن به آسانی استفاده بکند و نیازهای استخدامیخود را مرتفع بکند چنین قانونی را نتوانست به وجود بیاورد و امروز نیروهای مسلح ناگزیر شدند به موجب این لایحه تقاضای مقررات اختصاصی استخدامیبکنند یعنی درست به همین دلیل که چندی پیش وزارت خارجه به علت نقص و نارسایی مقررات مستخدامی کشور ناگزیرشد برای سازمان خود تقاضای مقررات خاص استخدامیبکند و باز به همان دلیل که در همین جلسه از طرف دولت دو لایحه برای این که دو سازمان اداری به به صورت شرکت در آورند تقدیم مجلس شد که معنی این لوایح این است که این سازمان‌ها نظم استخدامیکشور را کافی و وافی برای حصول به مقاصد خودشان نمی‌دانند و به عنوان این که مؤسسه خودشان را شرکت دولتی اعلام می‌کند می‌خواهند دست بازی داشته باشند تا بتوانند مقررات استخدامیلازم را برای خودشان تنظیم بکنند و به مورد اجرا بگذارند پس جنبه مخالفت این جنبه است که مقررات اختصاصی استخدامیهنوز در این کشور ضرورت دارد در صورتی که نظم استخدامیکه یکی از فصول اجتناب‌ناپذیر انقلاب اداری است. چه جور ممکن است بگوید من انقلاب اداری را در تمام سازمان‌های کشور پیاده کرده‌ام در صورتی که هنوز نظم استخدامیمعین و روشنی وجود نداشته باشد و سازمان‌ها یکی پس از دیگری مجبور بشوند برای این که دسترسی به قوانین و مقررات لازم داشته باشند لایحه به مجلس بیاورند یا تقاضا کنند که سازمان آنها به شکل شرکت دولتی اداره بشود، اجازه بفرمایید شاید برای آخرین بار در این دوره یک بار دیگر درباره نظم استخدامیو اهمیت آن صحبت بکنیم نظم استخدامیعبارت است از مجموعه تدبیرها که این تدبیرها اساس قوانین و آئین‌نامه‌هاو تصمیم‌ها و رویه‌هایی می‌شود که در نتیجه سبب می‌گردد که تکلیف مستخدم از هر گروه شغلی که هست در برابر نظامات کلی اجتماع معلوم و مشخص بشود منظور از این نظم این است که چون ملت یک پیکره جاندار و متکاملی است و برای ادامه حیات و پیشرفت نیازمند سازمان‌هایی است که هر سازمان وظایفی را که انجام می‌دهد و برای انجام‌وظیفه مشاغلی پیش‌بینی می‌شود که کسانی که شغلی را انجام می‌دهند ادای وظیفه‌ای می‌کنند در پیشگاه ملت به موجب نظم استخدامیاز حقوق و مزایایی برخوردار می‌شوند که به این وسیله تأمین می‌شوند و می‌توانند به خدمت خودشان مستمراً ادامه بدهند تأمین این گروه تأمین صاحبان مشاغل سبب می‌شود که کشور چرخ‌هایش به طور منظم و صحیح گردش داشته باشد در صورتی که عدم تأمین یعنی اگر ما شرایطی به وجود بیاوریم که صاحبان گروه‌هایی از مشاغل خاصیت فرار از شغل را پیدا کنند مسلم است این احساس را می‌کند که جامعه او را حقیر شمرده به دلیل این که او را در سطح شایسته خودش و در گروه شایسته خودش قرار نداده. هرگاه معلم حالت فرار از شغلش داشته باشد یا طبیب حالت فرار از شغل داشته باشد یا قاضی این حالت را داشته باشد در چنین جامعه‌ای نظم امور برقرار نخواهد شد بنابراین در یک نظم استخدامی بایستی بیش‌ترین و مهم‌ترین مشاغل اجتماعی مورد بهترین حمایت باشد نظم باید طوری باشد که معلم را تأمین کند برای این که معلم یک گروه بزرگ و وسیع را در اجتماع تشکیل می‌دهد، قاضی را باید تأمین کند، پلیس و ژاندارم را باید تأمین کند تمام در کادری قرار بگیرند که به وظیفه خودشان بتوانند عمل کنند و احساس کنند که حق شایسته آنها داده شده است اما این مقررات استخدامیکه هر شرکت دولتی برای خودش یک نظم استخدامیبه وجود بیاورد و هر سازمان دولتی برای خودش یک آهنگ استخدامیخاصی بزند سبب می‌شود این انتظام امور استخدامیگسیخته بشود، و گروه‌های شغلی که در اقلیت باشند ولواینکه هم‌طراز معلم یا قاضی نباشند هم‌طراز پزشک یا مهندس نباشند به آن دلیل که در آن مؤسسه‌ای که خدمت می‌کنند که سی تا کارمند دارند برای این سی تا کارمند می‌تواند مقررات اختصاصی بگذارند وآنها را از حقوق و مزایایی برخوردار کند که معلم از آنها محروم است قاضی محروم، پلیس محروم است ژاندارم محروم است و دیگر طبقات اجتماعی و گروه‌های شغلی اجتماع به علت کثرتنمی‌توانند از آن حقوق و مزایا استفاده کنند این می‌شود عدم انتظام استخدامی، هیچ حکومتینمی‌تواند ادعا کند انقلاب اداری را اجرا کرده در حالی که عدم انتظام استخدامیداشته باشد امکان‌پذیر نیست، شما همین الان دو فرد را می‌بینید دو منشی، دو سکرتر که هر دو کار واحدی را انجام می‌دهند، تحصیلات مشابهی دارند شاید قیافه‌های مشابهی هم داشته باشند یکی در یک سازمان از حقوق بیشتری استفاده می‌کند یکی در سازمان دیگری اسمش ضباط است، اسمش بایگان است و در یک اطاق شلوغی پشت یکی از ۱۱-۱۲ میزی که در آنجا است نشسته در چنین شرایط تبعیض‌آمیزی امکان ندارد کسی بتواند دم از اجرای کامل انقلاب اداری بزند آن‌کس که یکنواخت درسی‌دهد یکنواخت خدمت می‌کند شرحی که برای شغل‌شان نوشته شده یکی هست اینها نباید دو جور حقوق بگیرند، همین مقررات استخدامیاختصاص این مقررات سبب می‌شود که دست آنها باز باشد وبه آنها گوناگون حقوق بدهند این نظم استخدامیباید تکلیف شغل را معلوم بکند و بگوید معلم در این شهر حقوق شغلش این اندازه است هر دستکاهی خواست معلم استخدام کند موظف باشد به معلم همان پول را بدهد که آموزش و پرورش بود همان پول را بدهدسازمان برنامه بود همان پول را بدهد ارتش اگر احتیاج داشت معلم استخدام کند برای درس دادن الفبا به سربازانش همان پول، همان حقوق و مزایا را بدهد این می‌شود نظم استخدامیشایسته طبیب به همین نحوی‌که طبیب از محل طرح یک حقوقی می‌گیرد اگر رسمیبشو ۶۰۰-۷۰۰ تومان می‌گیرد اگر به یک سازمان دیگر برود مبلغ دیگری می‌گیرد اگر به سازمان برنامه برود مبلغ دیگری می‌گیرد اگر به ارتش بیاید مطابق مقرراتی که بعداً نوشتید رقم دیگری می‌گیرد ما کمال علاقه را داریم که ارتش نیاز استخدامیخودش را برطرف کند ولی اگر ین نظم استخدامیدر کشور باشد ارتشنمی‌تواند نیازمندی خودش را برطرف کند؟ چرا آن وقت طبیب می‌بیند اگر به ارتش رود همان حقوقی را می‌گیرد که به هر سازمان دبگر برود و ازچنین استخدامیاستقبال می‌کنند پس این مقررات استخدامیخاص امری است که به ویژه در یک دورانی که اصل انقلاب اداری هست کسینمی‌تواند با مقررات استخدامیکه تکلیف شغل‌ها معلوم نیست شغل به شغل ارتباط ندارد شغل به سازمان ارتباط دارد و این امر وحشتناک است شغل باید به شغل ارتباط داشته باشد هرکس مطابق شرح وظیفه خودش حقوق بگیرد صرف‌نظر از این که در چه سازمان خدمت می‌کند در هر سازمانی که هست آن شغل دارای همن مزایا و همن حقوقی باید باشد که درسازمان دیگر هست این چنین سازمانی در آن شرایط می‌تواند بگوید تبعیض را از بین بردیم ولی حالا یکی از سازمان‌های دولتی مجبور می‌شود که بخش‌نامه به کارمندانش بکنند و از پوشیدن لباس‌هایی که خیلی اولترامد است خودداری بکنند یعنی این قدر دست آنها را باز گذاشته و به آنها مقررات اجازه داده است و در سازمان دیگری می‌بینید یک کارمند با همان معلومات با همان شغل که او انجام می‌دهد بعد از این که شهریه بچه‌هایش را بدهد این قدر پول برایش نمی‌ماند که برای خودش یک دست لباس مرتب بخرد این تبعیض است با این وضع انقلاب اداری تحقق پیدا نخواهد کرد این تبعیض را کی می‌خواهید از بین ببرید؟ این قانون استخدام چند سال دیگر درست می‌شود؟ همه انتقاد کردند مستخدم به فغان آمد روزنامه‌هاکه بسیار نوشتند اقلیت که نه یک بار و دوبارصدبار بلکه هزار بار گفت و آخر سر آقای نخست‌وزیر هم که فهمید و خودش هم انتقاد کرد از این سازمان پس این کار کی انجام خواهد شد ؟این سازمان امور داداری و استخدامیفقط برای همین است که نظم استخدامیبرقرار بکند موعد این کار پس چه زمانی است؟ این مجلس هم که تمام شد و باز هم این لایحه را آوردید و باز هم در همین جلسه لوایحی دادید حاکی و ناظر بر این که هنوز نظم استخدامیدر این کشور وجود ندارد این ارتش کی را می‌خواهد استخدام کند طبیب می‌خواهد استخدام کند؟ اگر نظم استخدامیروشن بود طبیب را مطابق آن نظم استخدام می‌کرد افزارمند غیر نظامی را مطابق آن مقرران همان طور که وزارت کار و مؤسسات دیگر دولتی استخدام می‌کنند استخدام می‌کرد باید در یک عصر انقلابی قدم را قراتر از این گذاشت و آنچنان نظم استخدامیبرقرار کرد که حقوق‌هادر بخش دولتی و بخش خصوصی هم فرق نکند (صحیح است) نه این که بخش خصوصی که غالباً از بودجه و اعتبارات عمومی تغذیه می‌شوند آنها دست‌های گشاده‌ای برای پرداخت حقوق‌هاو مزایا داشته باشند و عامل مؤثری برای گران کردن مخارج اجتماعی باشند و سازمان‌ها ی دولتی دست‌شان بسته باشد مستخدم دولت مخصوصاًمستخدمین مؤسساتی که شامل این مقررات استخدامیحاضر هستند به حق احساس حقارت می‌کنند نسبت به وضع اجتماعی نسبت به نظری که شما بهآنها نگریسته‌اید احساس حقارت می‌کنند این صحیح نیست نتیجه این اقدامات نه تنها مضر است بلکه اکثریت احساس رنج می‌کنند (عده‌ای از نمایندگان-این طور نیست) بله اکثریت معلمین شما که می‌بینیم سوادش با یک کارمند شرکت دولتی یک اندازه است زحمتش هم بیشتر است و حقوقش کمتر است احساس حقارت می‌کنند وظیفه مقدس معلمی به جای خودش ولی شما باید حقوق او را بدهید شما او را باید برخوردار از حقوق اجتماعی‌اش بکنید او وظیفه اجتماعی خود را انجام می‌دهد ولی شما از وظیفه خودتان امساک می‌کنید یک جنبه دیگر هم این تبعیض‌ها را دارد و آن این است که گروهی که به موجب مقررات این شرکت‌ها و مقررات استخدامیدر رده‌های بالا قرار می‌گیرند بدون این که استحقاق داشته باشند چون یکی از مشخصات نظم استخدامیاین است که بر آئین لیاقت باشد نظم استخدامینوین جناب آقای سعید وزیری تشریف ندارند که ببینیم این مطالب را هم در جزوه‌های‌شان نوشته‌اند یا ننوشته‌اند ولی در همه جزوه‌ها است که نظم استخدام مدرن و امروزی براساس سیستم لیاقت است برای هر مستخدم مرکز برنامه‌ریزی یک برنامه ۳۰سالهتنظیم می‌کنند این ۳۰ سال آن کارمند این مدارج را براساس لیاقت طی می‌کند بعنی امروز معلوم است که فلان کارمند برای ده سال بعدش چه فکری کرده‌اند برای ۱۵ سال بعدش چه فکری کرده‌اند این را می‌گویند سیستم لیاقت اگر این سیستم لیاقت برقرار بود من خیلی خیلی تعجب می‌کردم که کسانی برای به دست آوردن مشاغل دولتی چند روز به پایان دوره قانونگذاری مانده استعفای خودشان را تقدیم کردند چون اینها در سیستم درست برای کسانی که باید آن مشاغل را احراز کنند از مدت‌ها پیش فکر شده باشد به این اشخاص از لحاظ شخصیت خودشان اعتراضی ندارم من به سیستم استخدامیشما اعتراض دارم که سیستم استخدامیمنطبق بر انقلاب اداری و اصل لیاقت نیست ده کارمند را از میان کارمندان انتخاب می‌کنیم پرونده آنها را بیاورید در مرکزهای برنامه‌گذاری نشان بدهید که برای این ده کارمند براساس سیستم لیاقت چه مدارجی برای لیاقت‌شان در نظر گرفتید (یک نفر از نمایندگان- مزایا چه ربطی به این لایحه دارد؟)
همین است این لایحه استخدامیاست استخدام خاصی است این وادنگ ناتوانی سیستم استخدامیحکومت حزبی شما است اگر سیستم استخدامی شایسته و مناسبی به وجود آورده بودید این گونه لوایح مطرح نمی‌شد.
عباس میرزایی- آقای دکتر عاملی فراموش کرده‌اند که دولت‌ها بی‌تصویب‌نامه به کارمندان رتبه می‌دادند.
رئیس - خواهش می‌کنم نظم جلسه را رعایت بفرمایید.
دکتر عاملی - به هر حال عیب دیگر این است که یک گروه دیگری مصون از بررسی‌های دقیق هیئت‌های قانونگذاری در قالب این شرکت‌هایی که بودجه و طرز کارشان مورد بررسی مجلس شورای ملی قرار نمی‌گیرد. جمع می‌شوند و گروهی از شرکای شرکت‌های دولتی را به وجود می‌آورند که این گروه به ترتیب ایجاد یک آریستوکراسی اداری می‌کنند ایجاد یک اختلاف طبقاتی در نظم اجتماعی می‌کنند کسانی که دسترسی دارند می‌روند مدیرعامل فلان شرکت دولتی می‌شوند کسانی که می‌توانند قبل از وقت به مثاله اولین گروه ماهیانی که از آبگیر گریخته‌اند بروند و برای خودشان پست‌های دولتی به دست بیاورند اینها آن وقت گروه‌های آریستوکرات اجتماعی را می‌سازند اگر می‌خواستیم نظم تفاوت‌های طبقاتی و اختلاف‌های طبقاتی باشد چرا شش اصل انقلاب ششم بهمن اعلام شد چرا رژیم ارباب و رعیتی را در هم شکستیم چرا؟ اگر باز بیاییم با ایجاد مقررات و قوانین مقررات مخصوصی استخدامییک گروه صدرنشین اجتماع برای جامعه خودمان به وجود بیاوریم و آنها را مصون از هر تعرضی و مصون از نظارت قوه مقننه و آزاد در اعمال و رفتار و بودجه‌های آنها در جایگاه‌های خودشان قرار بدهیم این آریستوکراسی را انقلاب ملی ایران و انقلاب شاه و ملت نمی‌پذیرد انقلاب باید به نفع اکثریت مستخدمین و برخوردار از ضوابط و مقررات و قوانین یکسان منصفانه و منطبق بر عدل و انصاف باشد (دکتر الموتی -انقلاب به نفع اکثریت ملت ایران است) هست ولی لوایح شما خرابش می‌کند (عباس میرزایی - شما می‌خواهید با عوام‌فریبی جوانان مملکت را مأیوس کنید تا جوانان این مملکت به کشور برنگردند).
نائب رئیس - اجازه بدهید صحبت‌شان را بفرمایند.
یک نفر از نمایندگان- حالا شما صاحب معلومات شده‌اید؟
عباس میرزایی - انقلاب به ما اجازه داده که صاحب معلومات بشویم.
دکتر عاملی - به هر حال این لایحه از لحاظ این که نیازمندی‌های ارتش را تأمین می‌کند مورد قبول است ولی جای تأسفاست که شما با انقلاب اداریتان و با اجرای قوانین استخدامی تان نتوانستید نظمی به وجود بیاورید که دیگر این گونه لوایح لازم نباشد.
نائب رئیس - آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر - مانند همیشه همکار عزیز از یک لایحه‌ای که ظاهراً عنوان تبصره الحاقی به یکی از قوانین استخدامینیروهای مسلح شاهنشاهی دارد استفاده کردند و در مورد نظم استخدامیو کیفیت انقلاب اداری صحبت کردند که ما ساعت‌ها در سال‌های اخیر در این مطالب عقاید ایشان را استماع کرده‌ایم و به کرات در پشت تریبون عقاید خودمان را در روی عقاید ایشان اظهار کردیم ولی ایشان بازتکرار کردندبندهقبلاًباید روشن کنم مطلب و موضوع این لایحه چیست و به موجب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب سال ۱۳۳۶ که در بند ب آن نوشته است غیرنظامیان ارتش باید طبق مقررات خاصی استخدام شوند با توجه به قانون استخدام اخیر این تبصره علاوه کرده که همان غیرنظامیان که ارتش استخدام می‌کند تابع همان نظم استخدامیکشور باشد و به همان ترتیب استخدام شوند تا اینجا خود این لایحه حاکی از توجه حتی نیروهای مسلح شاهنشاهی برای استخدام افراد غیر نظامی و همردیفان با مقررات قانون استخدام کشوری است که در اینجا تأییدسازمان امور استخدامیباید خواسته بشود اما در نظم استخدامیحرف‌های قشنگ زدن آسان است تمام کارمندان باید از حداکثر رفاه و آسایش برخوردار باشند در این حرفی نیست همه باید بر مبنای لیاقت ترقی کنند کسی مخالف و منکر نیست چراغ باید روشن باشد خیابان‌ها باید روشن باشد همه باید از بهداشت استفاده کنند همه موافقیم این از اصول عقایر ما است ولی من نمی‌دانم کجای دنیا از کدام متخصص امور استخدامیاز کدام کشور در حال توسعه سراغ دارید و شنیده‌اید که مشاغل را بر ایشان عنوان و حقوق مشخص کرده باشند آیا شنیده‌اید در فرانسه گفته باشند طبیب حقوقش ۳۰۰ دلار است آیا در روسیه شنیده‌اید که بگویند طبیب حقوقش ۲۰۰ روبل است آیا در همه چیز مجتهدیم؟ یا در دنیا دانشمندانی هستند که این طور بگویند بنده اگر بیایم بگویم حقوق طبیب هزار تومان ده هزار تومان است و دیگر به مراغه و عجب‌شیر – مه‌آباد نمی‌توانم طبیب بفرستم همه می‌گویند می‌خواهم تهران بمانم بنده می‌خواهم بگویم طبیبی که در تهران است هزار تومان حقوق می‌گیرد وقتی به خارج مرکز رفت آن قدر خارج از مرکز می‌گیرد نمی‌شود شغل و طبقه‌بندی کرد. نمی‌شود معیار و ملاک خاصی گذاشت (پزشک‌پور- این عقیده جنابعالی است) این عقیده و سیاست دنیا است اگر شما مدعی هستید در یک کشور مثل فرانسه یا در فلان کشور پیشرفته به مستخدمش این قدر حقوق می‌دهند (پزشک‌پور- ژاپن و فرانسه این طور است) خیر این طور نیست ما هم فرانسه بودیم و تحصیل کردیم و به قوانین آنجا آشنا هستیم چنین چیزی نیست اما آمدید بحث فرمودید که شرکت‌ها درست بشود این را ما تذکر دادیم و بارها گفتیم چون آخر مجلس است باز مطالبی فرمودید به طور تئوری از نظر بنده حالا جواب عرض می‌کنم دولت دو وظیفه دارد: وظیفه حاکمیت، وظیفه تصدی. ور وظیفه تصدی باید بتواند در بخش خصوصی جلب رضایت بکند وقتی یک شرکت خصوصی که من و شما و صدها از آن را می‌شناسیم به یک مدیرش می‌دهد ۵ هزار تومان آن شرکت دولتی که می‌خواهد جلب رضایت بکند کالاهای مورد احتیاج را با آن شرکت دولتی تابع ضابطه کارمندان مشمول حاکمیت ملینمی‌تواند قرار بگیرد بنابراین آن قسمت از کارهایی که دولت از تصدیش استفاده می‌کند برایش شرکت به وجود می‌آورد این شرکت‌ها را به لحاظ اهمیت یا از لحاظ تأمین حوائج مملکت یا از نظر تأمین رفاه مردم سرمایه‌اش را خود می‌پردازد مثل دخانیات مثل شرکت‌های سهامیمخصوص دولتی که کالاهای مورد احتیاج عامه را فراهم می‌کند ناچار است قواعد خاصی برای این به وجود بیاورداصولاًشرکت بازرگانینمی‌تواند با سیاق اداری اداره بشودمثلاً وقتی فلان شرکتی که شیر تهیه می‌کند باید مدیرعامل بتواند وقتی عصر یک تن شیر ماند اگر به مزایده نفروشد و شیر پوسیده شد مسئول است برای چنین آدمی اگر بخواهیم چنین اختیار و مسئولیتی بدهیمنمی‌توانیم او را تابع سازمان‌های اداریش بکنیم ما اینها را به کرات توضیح دادیم و در تئوری‌ها بحث کردیم باز می‌بینیم که می‌گویند باید تمام حقوق‌هایکسان باشد با کسی که در بخش تصدی خصوصی کار می‌کند با کسی که در بخش حاکمیت کار می‌کند در بخش حاکمیت ما چه کرده‌ایم ما آمدیم برای یک بار بعد از چهار سال مطالعه تمام پیشنهادها که از کارمندان و از متخصصین رسید این نظم پاشیده استخدامیاداری مملکت را که با تصویبنامه پیش‌خدمت‌ها را رتبه ۹ رسانده بودند بعد از مشاوره و دقت فراوان لایحه استخدام را تهیه کردیم و تصویب نمودیم و اجرا می‌کنیم مراحل متعدد دارد مرحله اول دو سال برایش معین شده بود مرحله دوم برایش دو سال پیش‌بینی شده و ما امیدواریم که در این مراحل همان طور که پیش‌بینی شده تمام کارمندان کشور آنها که در بخش عمومی کار می‌کنند در این نظامات و مواد و گروه‌هاو طبقاتی که تعیین شده و استعداد و لیاقت و سابقه و تحصیلات و تجربه هرکس را به جای خودش ملحوظ داشته قرار بگیرند این نظم اداری ما که به تدریج در دستگاه‌هاشروع شده تکامل پیدا کند و این کار یکی دو روز نیست تکلیف ۴۰۰ هزار کارمند دولت را با در حدودهزار نوع شغل تعیین کردن کار ۲۴ ساعت نیست کار ۲-۳ روز نیست وقتی می‌خواهد قانون تصویب شده اشکالاتی داشت اصلاحیش آمده همه یک لحظه تقلاها و کوشش‌ها برای به وجود آوردن یک نظم صحیح و منطقی اداری براساس لیاقت سابقه شخصیت و خدمتگزاری به مملکت بوده است مسلماً هر کاری مشکلاتی دارد ما دلمان می‌خواهد که امروز از حداکثر امکاناتمان برای تأمین رفاه حال کارمندان محترم وواقعاًعلاقمند دولت استفاده کنیم اینها هستند که چرخ مملکت را می‌چرخانند اینها مدیران مملکت هستند ما به فکر آنها هستیم در هیچ دوره انقلاب اینها هستند که چرخ مملکت را می‌چرخانند اینها مدیران مملکت هستند ما به فکر آنها هستیم در هیچ دوره انقلاب اینها هستند که چرخ مملکت را می‌چرخانند اینها مدیران مملکت هستند ما به فکر آنها هستیم در هیچ دوره و در هیچ زمانی برای کارگران و کارمندان و برای طبقه زحمتکش و حقوق‌بگیر جز در این دوره انقلابی و جز از طریق حزب پاسدار انقلاب خدمتی نشدها است به این ترتیب با عرض معذرت از این که عرایض بنده طولانی شده چون بنده یک احترام خاصی به فرمایشات آقای دکتر عاملی دارم و ایشان همیشه تئوری مطرح می‌کنند و چون تسلط بر بیان هم دارند تئوری‌هایشان را طوری مطرح می‌کنند که ظاهراً مثل این که فرمایشات‌شان قابل قبول است (پزشک‌پور- باطناً هم همین طور است) ولی گاهی فرمایشات‌شان قابل قبول نیست از نظر علمیالبته به عقیده من در اینجا گفته شد استعفای سه نفر از همکاران ما ضد انقلاب است و خلاف منطق می‌باشد چرا؟ در کجای دنیا اگر یک وکیلی برای احراز یک پست دولتی استعفا کند ضد اصول اداری است؟ مضافاً بر این که هرکس حق دارد در هر موقع بین دو وظیفه یکی را انتخاب کند (پزشک‌پور- در پست‌های اداری خواهند ماند؟) آن هم اختیارش با خودشان است (عباس میرزایی - نماینده مجلس آزاد است شمانمی‌توانید از نماینده مجلس سلب آزادی بکنید) بله نماینده آزاد است بنده را هم ممکن است فردا دعوت بکنند برای کار اجرایی و بعد خوشم نیاید و استعفا کنم از کار اجرایی و ممکن است داوطلب وکالت باشم به موجب قانون در موعد مقرر استعفا کنم (دکتر متین - آقای دکتر دادفر تنها چیزی که به انقلاب اداری مربوط نیست همینمسئلهخاص است) اگر به انی ترتیب چنانچه سه نفر برای کار اجرایی که در نظر گرفته‌اند از مجلس استعفا کردند و کار اجرایی را قبول کردند ...
نائب رئیس - آقای دکتر دادفر این مربوط به لایحه نیست.
دکتر دادفر - بنده با تشکر از تذکر مقام ریاست چون مخالفین هم از لایحه خارج شده بودند بنده هم این مطالب را عرض کردم این لایحه فقط الحاق یک تبصره‌ای است به بند ب ماده ۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی که استخدام افراد و غیر نظامیان نیروهای مسلح هم از طرف وزارت جنگ تهیه بشود باتأییدسازمان امور اداری و استخدامیبه مرحله عمل دربیاید و این در مسیر نظم استخدامیمملکت است (احسنت، آفرین).
نائب رئیس - در کلیات لایحه نظر دیگری نیست؟(اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا ارسال می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی امور گمرکی و ابلاغ به دولت
۲۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر بهتأییداصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی امور گمرکی و ابلاغ به دولت
نائب رئیس - گزارش کمیسیون‌ها راجع به امور گمرکی مطرح استقرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۷۹۵۶۳۰/۹/۱۳۴۹ راجع به امور گمرکی را کهقبلاًدر مجلس شورای ملی تصویب شده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مورد رسیدگی قرار داد و تغییرات مزبور را به استثنای تغییر قسمت اول ماده ۵۹ تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
فصل اول- کلیات
ماده ۱- مفاهیم اصطلاحات گمرکی به کار برده شده در مواد مختلف این قانون طبق تعریفی است که از طرف شورای همکاری‌های گمرکی بروکسی به صورت مجموعه برای کشورهای عضو، منتشر شده یا می‌شود.
ماده ۲- الف- حقوق گمرکی وجوهی است که میزان آن به موجب جدول تعرفه گمرکی ضمیمه این قانون تعیین و دریافت می‌شود.
ب- سود بازرگانی وجهی است که براساس قانون انحصار تجارت خارجی به موجب تصویبنامه هیئت وزیران برقرار می‌گردد.
ج- هزینه‌های گمرکی وجوهی است که میزان و شرایط آن به تصویب هیئت وزیران برای تخلیه و باربری و بارگیری، انبارداری، آزمایش و تعرفه‌بندی، بدرقه کالا و خدمات فوق‌العاده تعیین می‌شود. ترتیب وصول و نحره مصرف این وجوه طبق آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود.
د- عوارض دریافتی به وسیله گمرک وجوهی است که وصول آن طبق مقررات به عهده گمرک واگذار می‌شود.
ه - منظور از اظهار مندرج در این قانون ذکر اوصاف و مشخصات کامل کالا در اظهارنامه تسلیمی به گمرک است به شکلی که باتوجه به آن اوصاف و مشخصات کالای اظهارشده مشخصو از غیر آن به نحو روشن متمایز گردد.
ماده ۳ - وجوهی که تحت عناوین حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض با رعایت مقررات این قانون تعیین می‌شود به وسیبه گمرک به ریال وصول خواهد شد.
- تبصره- در احتساب جمع وجوهی که گمرک برای انجام تشریفات گمرکی وصول می‌کند کسر ریال یک ریال محسوب می‌شود.
ماده ۴ - از کالایی که برای تعمیر یا تکمیل به طور موقت به خارج از کشور صادر شود در موقع برگشت به ایران فقط معادل ۱۵ درصد ارزش کارهای انجام شده به عنوان حقوق گمرکی دریافت می‌گردد مگر این که حقوق گمرکی آن کالا از روی ارزش تعیین شده و نرخ آن کمتر از ۱۵ درصد بوده یا از حقوق گمرکی بخشوده باشد که در این صورت بر حسب مورد حقوق گمرکیآن به نرخ‌های مقرر از ارزش کارهای نامبرده دریافت یا بخشوده خواهد شد.
- تبصره‌ی ۱- به کالای بازرگانی موضوع این ماده وقتی اجازه صدور موقت داده می‌شود که قسمت صنایع وزارت اقتصاد کتباً عدم امکان تعمیر یا تکمیل در داخل کشور را گواهی کند.
- تبصره‌ی ۲- قطعات و قسمت‌ها و لوازمی که تعویض یا اضافه شود عنوان تکمیل را نداشته و مشمول مقررات عمومی واردات می‌باشد.
ماده ۵ -هرگاه کشوری نسبت به تمام یا قسمتی از اقلام صادرات ایران به هرصورت تبعیض یا محدودیتی ایجاد کند هیئت وزیران می‌تواند در هر موقع بنا به پیشنهاد وزادت اقتصاد نسبت به تمام یا بعضی از اقلام کالاهای آن کشور محدودیت یا سود بازرگانی ویژه‌ای برقرار کند.
ماده ۶ -هرگاه ضمن موافقت‌نامه‌های بازرگانی دولت با کشورهای بیگانه برای کالای معینی حقوق گمرکی به مأخذی غیر از آنچه که در جدول تعرفه ضمیمه این قانون مقرر است معین بشود مادام که موافقت‌نامه‌های مزبور به قوت خود باقی می‌باشد حقوق گمرکی آن کالا مطابق مأخذ تعیین شده در موافقت‌نامه‌هاو با رعایت شرایط مقرر در آنها دریافت می‌گردد مگر این که در تعرفه ضمیمه این قانون حقوق گمرکی کمتری به آن تعلق گیرد و یا از حقوق گمرکی بخشوده شده باشد.
ماده ۷ -هرگاه کالایی با قیمت نامتناسب یا تسهیلات غیر عادی از کشوری برای ورود به ایران عرضه شود (دمپینگ Dumping) و این عمل برای اقتصاد کشور رقابت ناسالم تلقی گردد هیئت وزیران می‌تواند در هر موقع بنا به پیشنهاد وزارت اقتصاد برای ورود کالای مزبور از آن کشور سود بازرگانی ویژه‌ای برقرار کند.
ماده ۸ - در مواردی که حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض از روی وزن دریافت می‌شود وزن کالا عبارت است از وزن ناخالص کالا منهای وزن تقریبی ظرف که نسبت آن با وزن ناخالص کالا با توجه به نوع ظرف در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد.
هرگاه کالا در ظروف تجملی و غیر عادی وارد گردد و مأخذ حقوقی که برای آن ظرف تعیین گردیده زیادتر از مأخذ حقوق مظروف آن باشد حقوق متعلقه به هر یک از ظرف و مظروف جداگانه دریافت می‌گردد مگر در مواردی که ظرف از مظروف قابل تفکیک نباشد یا تفک آن موجب نامرغوبی یا افتادن کالا از صورت بازار باشد که در این صورت ظرف و مظروف توأماً مشمول پرداخت حقوق مأخذ بالاتر خواهد بود.
در صورتی که ظرف و مظروف قابل تفکیک باشد و هر یک حقوق جداگانه متعلق به نوع جنس خود را بپردازد حقوق مظروف از روی وزن خالص آن دریافت می‌گردد.
- تبصره‌ی ۱- صاحبان کالا می‌توانند ظروف و تکیه‌گاه کالای وارداتی خود را اعم از این که از گمرک خارج شده یا نشده باشد به خارج از کشور برگردانند.
- تبصره‌ی ۲- در مواردی که حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض کالا از روی وزن دریافت می‌شود وزن کالا به حال و وضع عادی در گمرک مأخذ محاسبه خواهد بود.
- تبصره‌ی ۳ - منظور از ظرف عبارت از هر نوع ظرف یا محفظه یا لفاف و نظایر آن می‌باشد.
ماده ۹- محفظه‌هاییکه برای سهولت حمل ونقل کالای وارداتی به نام کونتینر (container)یا نظایر آن که در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد مورد استفاده قرار می‌گیردو معمولاً پس از تخلیه به خارج از کشور برگشت داده می‌شود به عنوان ورود موقت پذیرفته می‌شود.
ماده ۱۰- ارزش کالای ورودی در گمرک در همه موارد عبارت است از بهای سیف«بهای خرید کالا در مبدأ به اضافه‌ی هزینه بیمه و حمل و نقل و باربندی»و کلیه هزینه‌های مربوط به افتتاح اعتبار یا واریز بروات و همچنین حق استفاده از امتیاز نقشه، مدل و علامت بازرگانی و سایر حقوق مشابه مربوط به کالا و سایر هزینه‌هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می‌گیرد که از روی سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین و براساس نرخ ارز و برابری‌های اعلام شده از طرف بانک مرکزی ایران در روز تسلیم اظهارنامه خواهد بود.
ماده ۱۱ - در مورد کالایی که بدون ابراز سیاهه خرید به گمرک اظهار شود و یا ارزش مندرج در سیاهه خرید به نظر گمرک نامتناسب باشد گمرک باید ارزش کالا را براساس ارزش کالای صادراتی مثل یا مشابه در کشور مبدأ همزمان با تاریخ خرید با براساس فهرست قیمت‌های فروشهمان کالا در کشور مبدأ منهای تخفیف یا جوایز صادراتی عادله تعیین کند.
در صورتی که به اطلاعات فوق دسترسی نباشد گمرک ارزش عمدهفروش ی همان نوع کالا یا مشابه آن را با توجه به کشور مبدأ در بازار داخلی در زمان ترخیص منهای حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و سایر هزینه‌های بعد از ورود و همچنین سود عادله تشخیص و آن را به عنوان ارزش کالا مأخذ احتساب حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض قرار خواهد داد.
- تبصره- ضوابط این ماده در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد.
ماده ۱۲- ارزش تعیین شده از طرف گمرک در صورتی که ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ کتبی نظر گمرک به صاحب کالا مورد اعتراض قرار نگیرد قطعی است و در صورت اعتراض رسیدگی به آن در صلاحیت رسیدگی به آن در صلاحیت کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی مذکور در ماده ۵۱ خواهد بود.
ماده ۱۳- در صورتی که صاحب کالا ظرف سی روز از تاریخ قطعی شدن تشخیص گمرک یا از تاریخ ابلاغ رأی قطعی کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی کالا را با پرداخت وجوهی که به ورود قطعی آن تعلق می‌گیرد ترخیص نکند در این صورت پس از انقضای حداقل چهار ماه از تاریخ ورود کالا گمرک می‌تواند بدون رعایت اخطار و آگهی آن را طبق ضوابط ماده ۲۵ بهفروشرسانده و وجوهی را که به ورود قطعی آن کالا تعلق می‌گیرد براساس ارزش قطعی شده محسوب و برداشت کند.
ماده ۱۴- کالاهایی که ترخیص قطعی نشده است وثیقه پرداخت کلیه وجوهی که به ورود قطعی آن کالا تعلق می‌گیرد و سایر بدهی‌های قطعی صاحب کالا بابت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض می‌باشد. گمرکنمی‌تواند قبل از دریافت کلیه وجوه مزبور اجازه تحویل کالا را بدهد.
- تبصره‌ی ۱- صاحب کالا از نظر گمرک در مورد کالای بازرگانی کسی است که نسخ اصلی اسناد خرید یا حمل به نام او صادر و از طرف بانک مهر شده و حواله ترخیص نیز به نام او باشد و یا اسناد مهر شده مزبور به نام وی ظهرنویسی و صحت امضا واگذارنده از طرف مقام صلاحیتدار گواهی شده باشد.
- تبصره‌ی ۲- گمرک می‌تواند با موافقت وزارت دارایی کالای متعلق به وزارتخانه‌هاو مؤسسات دولتی و وابسته به دولت را با تعهد مسئولان مالی سازمان مربوطبا تعیین مهلت و کالای متعلق به اشخاص را با اخذ ضمانت‌نامه بانکی و علاوه‌کردن بهره به میزانی که هر سال از طرف وزارت دارایی اعلام خواهد شد و تعیین مهلتی که حداکثر بیش از یک سال نباشد به طور قطعی ترخیص کند.
ماده ۱۵- توقیف کالا از طرف مقامات صالح به هر عنوان که باشد به استثنای مواردی که مقامات قضایی به استناد ماده ۵ قانون مجازات عمومی دستو توقیف کالا را بدهند مانع از متروکه شده کالا یا اجرای مقررات مربوط به آن نخواهد بود و در صورت فروشکالا پس از کسر کلیه وجوهی که به ورود قطعی آن کالا تعلق می‌گیرد و سایر بدهی‌های قطعی صاحب کالا به گمرک بابت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض مازاد در حدود دستورهای مقامات صالح در توقیف خواهد ماند.
- تبصره- گمرک مجاز است هرگونهمطالبات گمرکی قطعی ناشی از اجرای این قانون را از اشخاص حقیقی یا حقوقی ار طریق عملیات اجرایی طبق آئین‌نامه اجرای قانون مالیات‌های مستقیم وصول کند.
ماده ۱۶- هرگاه بعد از ترخیص کالا از گمرک معلوم گردد وجوهی که وصول آن به عهده گمرک می‌باشد بیشتر یا کمتر از آنچه مقرر بوده دریافت گردیده یا اساساً دریافت نشده و یا این که اشتباهی دریافت گردیده است گمرک و صاحب کالا می‌توانند ظرف چهار ماه از تاریخ صدور سند ترخیص کالای مورد بحث بر حسب مورد تمام یا مابه‌التفاوت را از یکدیگر مطالبه و دریافت کنند. اضافه یا کسر دریافتی کمتر از یک هزار ریال قابل مطالبه و دریافت طرفین نخواهد بود. رد اضافه دریافت‌ها از درآمد جاری به عمل خواهد آمد.
- تبصره‌ی ۱- کسر دریافت‌های ناشی از اظهار خلاف نسبت به نوع جنس توأم با تسلیم اسناد نادرست از شمول مقررات این ماده خارج و مشمول فصل چهارم این قانون خواهدبود.
- تبصره‌ی ۲- اشخاصی که کسر دریافتی از آنها مطالبه می‌شود هرگاه نسبت به مبلغ مورد مطالبه اعتراض داشته باشند می‌توانند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ مطالبه‌نامه دلایل اعتراض خود را کتباً به گمرک اعلام دارند در این صورت اداره گمرک به اعتراض‌نامه واصله دقیقاً رسیدگی می‌کند و در مواردی که اعتراض موجه شناخته شود از ادامه مطالبه خودداری خواهد کرد وگرنه دلیل رد اعتراض را به مؤدی ابلاغ و پرداخت وجه را مطالبه می‌کند در صورتی که مؤدی ظرف سی روز از مطالبه اولیه اعتراض نکرد یا ظرف یک‌هفته پس از ابلاغ ثانوی تقاضای ارجاع امر را به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی ننمود یا وجه مورد مطالبه را نپرداخت عملیات اجرایی شروع می‌شود و اگر بعد از انقضای سی روز از تاریخ مطالبه اولیه اعتراض خود را تسلیم کرد رسیدگی به موضوع موکولبه پرداخت یا تأمین مبلغ مورد مطالبه خواهد بود.
فصل دوم - شرایط عمومی ترخیص
ماده ۱۷- مؤسسات حمل و نقل زمینی و دریایی و هوایی مکلفند هنگام ورود کالا یک نسخه رونوشت از بارنامه هر قلم از کالای وارداتی را به ضمیمه فهرست کل بار (مانیفستMANIFESTE)و اظهارنامه اجمالی به گمرک تسلیم کنند.
ماده ۱۸- تسلیم اظهارنامه و تشریفات گمرکی و ترخیص کالا و پرداخت کلیه وجوهی که به ورود قطعی آن کالا تعلق می‌گیرد در اولین گمرک مجاز انجام می‌شود. اداره کل گمرک مکلف است برای رسیدگی به تشریفات گمرکی انواع اظهار مندرج در ماده ۱۹ نام گمرک‌های مجاز را منتشر کند.
- تبصره‌ی ۱- گمرک مکلف است کالایی را که در بارنامه آن مقصد یکی از شهرهای داخلی ذکر شده است به شرط این که در شهر مزبور گمرک مجاز و مجهز برای انجام تشریفات گمرکی کالای تجاری وجود داشته باشد به تقاضای حمل‌کننده یا صاحب کالا برای حمل یکسره به مقصد پروانه ترانزیت داخلی حمل کالا از یک گمرک به گمرک دیگر قبل از انجام تشریفات قطعی گمرکی با شرایطی که در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود صادر کند.
- تبصره‌ی ۲ - اداره کل گمرک می‌تواند دستور حمل کالای وارده را از یک گمرک به گمرک دیگر (ترانزیت داخلی اداری) صادر کند.
ماده ۱۹- کالای وارده به کشور را می‌توان برای یکی از منظورهای زیر اظهار کرد.
۱- ورود قطعی.
۲- ورود موقت.
۳- اعاده به خارج از کشور (مرجوعی).
۴- ترانزیت خارجی.
۵- ترانزیت داخلی.
- تبصره‌ی ۱ -عملیاتی که از طرف گمرک نسبت به اظهارنامه و کالای مربوط به آن انجام و منتهی به صدور پروانه گمرکی در موارد بندهای یک تا چهار این ماده می‌گردد تشریفات قطعی گمرکی و در چند مورد بند پنجم تشریفات غیر قطعی گمرکی نامیده می‌شود.
- تبصره‌ی ۲- مقررات مربوط به بسته‌های پیک سیاسی و محمولات و مرسولات پست بین‌المللی در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد.
- تبصره‌ی ۳ - طرز عمل نسبت به ورود کالایی که منحصراً درفروشگاه آزاد فرودگاه‌هابه مسافرین خروجی فروخته می‌شود در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌گردد.
ماده ۲۰ - انجام تشریفات گمرکی اعم از قطعی و غیر قطعی جز در مواردی که در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود منوط به تسلیم اظهارنامه به گمرک می‌باشد. طرز تنظیم و تسلیم اظهارنامه و پیوست‌های آنو ترتیب ممیزی و بازبینی کالا در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود.
ماده ۲۱- در موادری که بین گمرک و اظهارکننده اختلاف حاصل شود«جز در مورد اختلاف از جهت غیر مجاز یا مجاز مشروط یا ممنوع بودن کالا»و ترخیص کالا مستلزم پرداخت مبلغی بیش از آنچه اظهار شده است باشد اظهارکننده می‌تواند حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض را براساس اظهار خود نقداً به طور قطع پرداخت و تفاوت و جریمه احتمالی را به طور سپرده نقدی یا ضمانت‌نامه بانکی تودیع و کالا را مرخص کند در موادری که صاحب کالا به انتظار اعلام نظر قطعی گمرک از ترخیص کالا خودداری کند می‌تواند کلیه وجوه پرداختی مربوط را مسترد دارد در صورتی که نظر قطعی گمرک منطبق با اظهار صاحب کالا باشد صاحب کالا از پرداخت حق انبارداری از تاریخ اظهار تا تاریخ اعلام نظر قطعی و نهایی گمرک به نامبرده معاف است و همچنین کالای وارده به گمرک مدتب را که مقررات یا دستوهای دولتی با تشخیص گمرک من‌غیرحق مانع از ترخیص آن شده یا می‌شود با تصویب اداره کلی گمرک در هر مورد ازپرداخت حق انبارداری معاف خواهد بود.
فصل سوم - کالای متروکه
ماده ۲۲- حداکثر توقف هر کالا از تاریخ تسلیم مانیفست یا اظهارنامه اجمالی برای یکی از منظورهای مندرج در بندهای ۱ تا۴ ماده ۱۹ چهار ماه خواهد بود و درصورتی که ظرف مدت مزبور برای انجام تشریفات قطعی گمرکی و وظایفی که به عهده اظهارکننده است اقدام نشود کالا متروکه محسوب می‌گردد.
- تبصره‌ی ۱ - کالای فاسدشدنی که ضوابط و طبقه‌بندی آنها در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد و همچنین کالایی که نگهداری آن ایجاد خطر یا هزینه«غیر از انبارداری متعارفی» می‌کند از شمول مقررات این ماده خارج و مشمول مقرراتی است که در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد.
- تبصره‌ی ۲- در موارد استثنایی که به تشخیص کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی موضوع ماده ۵۱ این قانون عدم اقدام به تحویل گرفتن کالا از گمرک ظرف ۴ ماه مذکور در این ماه معلول علل موجهی باشد اداره کل گمرک می‌تواند مهلت مقرر در این ماده را به تقاضای کتبی صاحب مال حداکثر تا ۴ ماه دیگر به شرط پرداخت حق انبارداری تا تاریخ ابلاغ موافقت تمدید کند. در این قبیل موارد بعد از انقضا مهلت اداره کل می‌تواند بدون رعایت اخطار و آگهی مقرر برای کالای متروکه موضوع ماده ۲۴ این قانون آن را بهفروشبرساند.
- تبصره‌ی ۳ - مهلت توقف کالای مورد نیاز مؤسسات تولیدی که به انبارهای اختصاصی یا انبارهای عمومی رسمیانتقال داده شده محدود به مدت چهار ماه مقرر در این ماده نبوده و گمرک مجاز است با موافقت وزارت دارایی برای مدت متناسب که مقتضی بداند آن را تمدید کند.
- تبصره‌ی ۴ - تا زمانی که کالا در گمرک موجود است صاحب کالا حق دارد اظهارنامه خود را که برای یکی از منظورهای پنجگانه مندرج در ماده ۱۹ این قانون تسلیم کرده به اظهارنامه دیگر تبدیل کند مشروط بر این که اظهار اول با رعایت مفاد ماده ۳۱ مستلزم ضبط کالا نباشد و در صورتی که اظهار اول مستلزم پرداخت جریمه باشد اجازه تبدیل عنوان وقتی داده می‌شود که اظهارکنندهقبلاًجریمه مقرر را بپردازد در صورتی که حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض از بابت اضهار قبلی پرداخت شده باشد مسترد خواهد شد.
ماده ۲۳ -هرگاه تشریفات گمرکی کالای صادراتی اعم از قطعی و موقت و کابوتاژ(cabotage)و انتقالی و همچنین از آب گریفته از تاریخ تحویل به گمرک ظرف مدت چهارماه انجام نشود و کالایی که تشریفات گمرکی آن انجام شده یا بهفروشرسیده ازتاریخ صدور پروانه گمرکی یا سند فروشتا انقضای چهارماه از گمرک خارج نشود متروکه محسوب می‌گردد مگر آکه براساس تبصره‌ی ۲ ماده ۲۲ برای آنها تقاضای تمدید مهلت شده باشد.
ماده ۲۴ - پس از متروکه شدن کالا گمرک مکلف است در مورد واردات به صاحب کالا و در مورد صادرات و کابوتاژ(cabotage)و انتقالی و از آب گرفته به کسی که کالا را اظهار کرده و در مورد کالای بهفروشرفته از طرف گمرک به کسی که سند فروشبه نام او صادر شده است اخطار کند که هرگاه ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه تشریفات گمرکی کالا را انجام ندهد یا از تحویل گرفتن کالا خودداری کند به ترتیب مقرر در آئین‌نامه گمرکی کالا بهفروشخواهد رسید.
- تبصره‌ی ۱ - در صورتی که نام و نشانی اشخاص مذکور در این ماده معلوم نباشد یا این که مقیم خارج از کشور باشند اخطاریه مزبور به تحویل‌دهنده یا متصدی حمل کالا ابلاغ خواهدشد.
- تبصره‌ی ۲- در مورد کالای بهفروشرفته از طرف گمرک در صورتی که نشانی خریدار و در مورد تبصره‌ی ۱ در صورتی که نشانی تحویل‌دهنده یا متصدی حمل کالا شناخته نشود مراتب در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی خواهد شد در این صورت ۲۰ روز از انتشار آگهی کالا بهفروشخواهد رسید.
ماده ۲۵- کالای متروکه به تشخیص گمرک به یکی از طرق زیر:
۱- حراج.
۲- مزایده کتبی.
۳- خردهفروشی.
به ترتیبی که در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌گردد فرخته خواهد شد و از حاصل فروشکالا پس از وضع هزینه‌های مربوط از قبیل هزینه فروشو حمل و بیمه داخلی و کلیه وجوهی که به ورود قطعی آن کالا تعلق می‌گیرد و سایر بدهی‌های قطعی صاحب کالا به گمرک برداشت و بقیه به حساب سپرده منظور خواهد شد و اگر صاحب کالا ظرف مدت دو سال از تاریخ فروشبا ارائه اسناد و مدارک به مطالبه سپرده اقدام نکند سپرده مزبور برای اقدام قانونی در اختیار دادستان شهرستانی که کالا در آنجا بهفروشرفته گذارده می‌شود.
- تبصره- هرگاه صاحب کالا بعد از نشر آگهی حراج و قبل از آن که گمرک کالای متروکه را بهفروشرسانده باشد کالای خود را بری ورود قطعی یا موقت صدور قطعی یا موقت، اعاده به خارج، ترانزیت خارجی و کابوتاژ(cabotage)اظهار و بلافاصله کلیه وجوی که با توجه به نوع اظهار آن کالا تعیین می‌شود و همچنین هزینه‌های حراج و سایر هزینه‌های مربوط به آن را بپردازد گمرک از فروشآن کالا خودداری خواهد کرد.
فصل چهارم - تخلفات و قاچاق گمرکی
ماده ۲۶- وسایط نقلیه آبی اعم از خالی یا حامل کالا که از خارج وارد آب‌های کشور می‌شود باید فقط در اسکله‌های مجاز پهلو بگیرد یا در لنگرگاه‌های مجاز لنگر بیندازدو قبل از تشریفات گمرکی نباید کالایی تخلیه یا بارگیری یا از اسکله‌هایا لنگرگاه‌هاخارج شود.
هواپیمایی که از خارج وارد کشور می‌شود باید فقط در فرودگاه مجاز فرود آمده و تشریفات گمرکی مقرر درباره آن انجام شود و مقامات مسئول فرودگاه‌هاحق ندارند قبل از انجام تشریفات گمرکی اجازه پرواز بدهند.
وسایط نقلیه زمینی باید از راه‌های مجاز وارد کشور شده و یکسره به اولین گمرک مرزی وارد و تشریفات گمرکی آن انجام شود.
- تبصره‌ی ۱- اسکله‌هاو لنگرگاه‌هاو فرودگاه‌هاو راه‌های مجاز گمرکی از طرف اداره کل گمرک اعلام می‌شود.
- تبصره‌ی ۲ - تخلف از مقررات این ماده جز در مواردی کهقبلاًاز گمرک کسب اجازه شده باشد و یا در موارد قهری یا اضطراری که باید ثابت شود، در مورد وسایط نقلیه خالی مستوجب پرداخت جریم از یک هزار تا پنج‌هزار ریال طبق آئین‌نامه گمرکی خواهد بود (تعلق این جریمه مانع اجرای سایر مجازات‌های قانونی نخواهد بود) و در مورد وسایط نقلیه حامل کالا طبق ماده ۲۹ رفتار می‌شود.
ماده ۲۷ - تخلفات گمرکی ناشی از اظهار خلاق واقع و یا تسلیم اسناد یا سیاهه نادرست به گمرک (به استثنای اسناد یا سیاهه جعلی که مسمول قوانین مربوط به خود خواهد بود) که منجر به عدم وصول حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض به میزان واقعی بشود علاوه از وصول مابه‌التفاوت موجب پرداخت جریمه‌ای است که میزان آن در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌گردد و در هر حال نباید از یک برابر مابه‌التفاوت مبلغ اظهار شده با آنچهواقعاًباید پرداخت شود تجاوز کند و همچنین موارد تعلق جریمه به تخلفات ناشی از اجرای سایر مقررات گمرکی میزان آن در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد.
- تبصره- در صورتی که تخلفات مذکور در این ماده مربوط به نوع جنس بوده و توأم با تسلیم اسناد یا سیاهه نادرست باشد نا یک سال بعد از خروج کالا از گمرک کشف شود ترتیب مطالب مابه‌التفاوت و جریمه و وصول آن وصدور اجراییه و نحوه اعترض و انجام عملیات اجرایی طبق تبصره ۲ ماده ۱۶ خواهد بود.
ماده ۲۸ -هرگاه در ضمن کالایی که منظماً به گمرک وارد گردیده کالایی مشاهده شود که در اظهارنامه اجمالی فهرست کل بار (مانیفستManifeste)یا بارنامه وسیله نقلیه ذکری از آن نشده و یا برعکس کالایی در اظهارنامه اجمالی کل با (مانیفستManifeste)یا بارنامه ذکر شود که به گمرک تحویل نگردیده و برای توضیح علت اختلاف ظرف شش ماه اسناد و مدارک مورد قبول گمرک از طرف مؤسسه حامل کالا ارائه نشود حسب مورد به شرح زیر رفتار خواهد شد:
در مورد اضافه تخلیه به ضبط جنس اضافی اکتفا خواهد شد. در مورد کسر تخلیه مبلغ جریمه برای کالای مجاز عبارت خواهد بود از یک برابر و نیم وجوهی که به ترخیص قطعی کالا تعلق می‌گیرد مشروط بر این که از یک برابر بهای سیف تجاوز نکند و در مورد کالای ممنوع‌الورود یا غیر مجاز جریمه معادل دو برابر بهای سیف کالا خواهد بود.
اگر ظرف مهلت مقرر با توجه به اوضاع و احوال یا ارائه اسناد و مدارک مورد قبول گمرک ثابت گردد که نسبت به اختلاف سوءنیتی نبوده گمرک ی‌تواند در مورد اضافه برای هر عدل یا بسته ده ریال که حداکثر از ۵ هزار ریال تجاوز نکند و نسبت به کسری برای هر عدل یا بسته ۵۰ ریال که حداکثر از ۲۰ هزار ریال تجاوز نکند جریمه اخذ و اجازه اصلاح اظهارنامه اجمالی را بدهد.
- تبصره‌ی ۱- در مورد کسری اگر کالا در مدت مقرر به یکی از گمرکات کشور تحریل شود و یا معلوم گرددکه کسری در اثر عدم امکان تخلیه ناشی از پارگی عدل‌ها ویا شکستگی صندوق و لفاف و نظایر آن و یا فاسد بودن کالا بودهه است از اخذ جریمه صرف‌نظر می‌شود.
- تبصره‌ی ۲ - مسئول پرداخت جرائم مقرره فوق در مورد مؤسسات حمل و نقل که دارای نمایندگی در ایران هستند نمایندگی‌های مزبور خواهند بود و در مورد وسایل نقلیه که نمایندگی رسمیندارند اداره گمرک می‌تواند به منظور وصول جرائم احتمالی تأمین لازم اخذ کند.
ماده ۲۹ - موارد مشروحه زیر قاچاق گمرکی محسوب می‌شود:
۱- وارد کردن کالا به کشور یا خارج کردن کالا از کشور به ترتیب غیر مجاز مگر آکه کالای مزبور در موقع ورود یا صدور ممنوع یا غیر مجاز یا مجاز مشروط نبوده و از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض بخشوده باشد.
۲- خارج نکردن وسایط نقلیه و یا کالایی که به عنوان ورود موقت یا ترانزیت خارجی وارد کشور شده با استناد اسناد خلاف واقع مبنی بر خروج وسایط نقلیه و کالا.
۳- بیرون بردن کالای تجارتی از گمرک بدون تسلیم اظهارنامه و پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض خواه عمل در حین خروج از گمرک یا بعد از خروج کشف شود.
هرگاه خارج‌کننده غیر از صاحب مال یا نماینده قانونی او باشد گمرک عین کالا و در صورت نبودن کالا بهای آن را که از مرتکب گرفته می‌شود پس از دریافت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مقرره به صاحب کالا مسترد می‌دارد و مرتکب طبق مقررات کیفری تعقیب خواهد شد.
۱- تعویض کالای ترانزیت خارجی یا برداشتن از آن.
۲- اظهارکردن کالای ممنوع‌الورود یا غیرمجاز تحت عنوان کالای مجاز یا غیر مجاز مشروط با نام دیگر.
۳- وجود کالای اظهار نشده ضمن کالای اظهار شده به استثنا مواردی که کالای مزبور از نوع مجاز بوده و مأخذ حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض کالای اظهارشده نباشد.
کالای اظهار نشده ضمن کالای ترانزیتی اعم از این که کالای مزبور مجاز یا مشروط و یا ممنوع باشد مشمول این بند خواهد بود.
۴- خارج نکردن یا وارد نکردن کالایی که ورود یا صدور قطعی آن ممنوع یا مشروط باشد ظرف مهلت مقرر از کشور یا به کشور که به عنوان ترانزیت خارجی یا ورود موقت یا کابوتاژ(cabotage) یا خروج موقت یا مرجوعی اظهارشده باشد جز در مواردی که ثابت شود در عدم خروج یا ورود کالا سوءنیتی نبوده است.
۵- واگذاری کالای معاف مندرج در ماده ۳۷ به هر عنوان بر خلاف مقررات این قانون و یا بدون پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مربوط.
۶- اظهار کردن کالای مجاز تحت عنوان کالای مجاز دیگری که حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض آن کمتر است با نام دیگر و با استفاده از اسناد خلاف واقع.
۷- بیرون بردن کالا از گمرک با استفاده از شمول معافیت با تسلیم اظهارنامه خلاف یا اسناد خلاف واقع.
ماده ۳۰- اشخاصی که مرتکب قاچاق شوند اگر دارای کارت بازرگانی باشند در صورت محکومیت علاوه بر مجازات‌های مربوط از عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و یا شعب آن در شهرستان‌ها به طور موقت یا دائم محروم شده و کارت بازرگانی آنان نیز باطل می‌شود و در صورتی که موضوع به دادگاه ارجاع نشده باشد بنا به پیشنهاد گمرک و تشخیص کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت اقتصاد و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اداره کل گمرک ممکن است به طور موقت یا دائم از عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران محروم گردند در هر حال این اقدام مانع از تعقیب مرتکب در مراجع قانونی نخواهد بود.
- تبصره- محرومیت از عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران مانع از ترخیص کالایی که طبق مقررات قبل از محرومیت برای آن گشایش اعتبار شده یا حمل گردیده نخواهد بود.
ماده ۳۱- کالایی که ورود آن قانوناً ممنوع یا طبق مقررات صادرات و واردات سالانه غیر مجاز باشد هرگاه برای ورود قطعی یا ترانزیت داخلی با نام و مشخصات کامل و صحیح اظهار شود گمرک باید از ترخیص آن خودداری و به صاحب کالا یا نماینده وی کتباً اخطار کند که حداکثر ظرف سه ماه با انجام کلیه تشریفات آن کالا را از کشور خارج کند.
در صورتی که کالا را ظرف مدت مزبور از کشور خارج نکند گمرک کالا را ضبط و مراتب را به صاحب آن یا نماینده او ابلاغ خواهد کرد.
صاحب کالا حق دارد از تاریخ ابلاغ ضبط تا دو ماه به دادگاه شهرستان مراجعه کند در غیر این صورت کالا به ملکیت قطعی دولت درخواهد آمد.
- تبصره‌ی ۱- کالایی که ورود آن قانوناً جرم شناخته شده ازشمول این ماده مستثنی و طبق قوانین و مقررات مربوط نسبت به آن عمل خواهد شد.
- تبصره‌ی ۲- کالایی که طبق مقررات عمومی صادرات و واردات ورود آن غیر مجاز و برای ترانزیت خارجی یا ورود موقت در اظهارنامه ترانزیت داخلی و اسناد ضمیمه آن قید شده باشد مشمول این ماده نخواهد بود.
ماده ۳۲ - در مورد کالای موضوع ماده ۳۱ که اشتباهاً به جای کالای مجاز ولی بدون استفاده از اسناد خلاف واقع از گمرک مرخص شده و ازتاریخ ترخیص بیش از ششماه نگذشته باشد به شرح زیر رفتار خواهدشد:
۱- در صورتی که تمام یا قسمتی از کالای ترخیص شده در اختیار صاحب کالا باشد کالا فوری توقیف و پس از رد حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض دریافتی طبق مقررات ماده ۳۱ رفتار خواهد شد.
۲- در صورتی که تمام یا قسمتی از کالای ترخیص شده در اختیار صاحب کالا نباشد مابه‌التفاوت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مقدار به دست نیامده (در صورت تعلق) دریافت می‌شود.
ماده ۳۳- گمرک می‌تواند در موارد مخصوصی که در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود کالایی را که ضبط شده و به ملکیت قطعی دولت درآمده است معدوم نماید و یا براساس مقررات مربوط بهفروشکالای متروکه بهفروشبرساند و یا با تشخیص وزیر دارایی به طور رایگان به مؤسسات عام‌المنفعه و خیریه تحویل نماید.
ماده ۳۴- در مورد کالای فاسدشدنی همچنین کالایی که نگهداری آن ایجاد هزینه (غیر از هزینه متعارف انبارداری) می‌کند همچنین کالایی که از تاریخ ضبط آن هیجده ماه گذشته ولی تکلیف نهایی آن از طرف مراجع صلاحیتدار معلوم نشده باشد گمرک می‌تواند آن راطبق ماده ۲۵ این قانون بهفروشرسانیده حاصل فروشآن را تا تعیین تکلیف نهایی به عنوان سپرده نگاهداری کند مگر آن که مرجع صلاحیتدار ادامه نگاهداری عین کالا را تا تعیین تکلیف نهایی لازم بداند.
ماده ۳۵ - اشتغال کارکنان گمرک به امر تجارت یا حق‌العمل کاری و هر نوع حرفه دیگر که با انجام‌وظیفه آنها در گمرک ارتباط داشته باشد ممنوع است متخلفین به حکم دادگاه اداری محکوم به اخراج از خدمت گمرک خواهند شد.
ماده ۳۶- به تخلفات حق‌العمل‌کاران گمرک در مورد مقررات این قانون وآئین‌نامه آن در کمیسیون مذکور در ماده ۳۰ رسیدگی و درصورت ثبوت تخلف کمیسیون رأی به ابطال موقت یا دائم پروانه حق‌العمل کاری متخلف خواهد داد.
تصمیم کمیسیون مانع تعقیب مرتکب در مراجع قانونی صلاحیتدار نخواهد بود.
فصل پنجم - معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها
ماده ۳۷ - علاوه بر معافیت‌های مذکور در جدول تعرفه پیوست این قانون و معافیت‌های دیگری که به موجب قوانین خاص یا بر طبق قراردادهای مصوب مجلسین برقرار شده در موارد زیر نیز کالای وارده از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض معاف می‌باشد ولی هزینه گمرکی باید پرداخت شود.
۱- کالا و اشیایی که وزیر دربار شاهنشاهی یا شخصی که از طرف مشارالیه مجاز باشد کتباً تقاضای ترخیص آن را بنماید و همچنین کالای متعلق به پادشاهان و رؤسای کشورهای خارجی و همراهان آنها.
۲- الف-اشیا و کالای مورد استفاده رسمیمأموریت‌های سیاسی خارجی و اشیا و کالای مورد استفاده مأمورین سیاسی خارجی و بستگان آنها در حدود مقررات کنوانسیون وین راجع به روابط دیپلماتیک مورخ ۱۸ آوریل ۱۹۶۱ و به شرط معامله متقابل و با تشخیص وزارت امور خارجه و اداره کل گمرک در هر مورد.
ب- اشیاو کالای مورد استفاده رسمیمأموریت‌های کنسولی خارجی و اشیا مورد استفاده سرکنسول‌ها و کنسول‌یاران رسمیمشروط بر آن که طی مدت نه ماه از تاریخ استقرار آنها به سمت مزبور در ایران وارد شده باشد و به شرط رعایت معامله متقابل و با تشخیص وزارت امور خارجه و اداره کل گمرک در هر مورد.
ج- اشیا و کالای مورد استفاده رسمینمایندگی‌های ملل متحد و مؤسسات تخصصی وابسته به آن و اشیا مورد استفاده کارکنان و کارشناسان ملل متحد مأمور خدمت در ایران در حدود معررات مندرج در کنوانسیون (convention)مربوط به مزایا و مصونیت‌های ملل متحد مورخ ۱۳ فوریه ۱۹۴۶ با تشخیص وزارت امور خارجه و اداره کل گمرک در هر مورد.
د- اشیا و کالای مورد استفاده کارشناسان خارجی که از محل کمک‌های فنی و اقتصادی و علمیو فرهنگی ممالک خارجی و مؤسسات بین‌المللی به ایران اعزام می‌شوند برابر مقرراتی که در آئین‌نامه مزایا و معافیت‌های کارشناسان خارجی مصوب ۲۳ تیر ماه ۱۳۴۵ با تشخیص وزارت امور خارجه و اداره کل گمرک در هر مورد.
۳- اسلحه و مهمات و وسایط نقلیه (به استثنای اتومبیل سواری) و لوازم مخابرات و مواصلات و سایر تجهیزات نظامی که از بودجه دولت یا از محل هر اعتبار دیگری که برای این کار تخصیص یافته و به تصویب دولت رسیده باشد منحصراً برای مصارف ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری و شهربانی کل کشور و سازمان اطلاعات و امنیت کشور خریداری و مستقیماً به نام سازمان‌های مذکور از خارج وارد شده باشد.
۴- کالای ترانزیت خارجی، مرجوعی، انتقالی، کابوتاژ و واردات موقت همچنین صادرات کشور از پرداخت حقوق گمرکی و سودبازرگانی و عوارض بخشوده است ولی مشمول پرداخت هزینه‌های گمرکی خواهد بود، شرایط و مقررات و تشریفات ورود و خروج این گونه کالا در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود.
۵- اسباب سفر و اشیا شخصی و مستعمل همراه مسافر در صورتی که جنبه تجاری نداشته باشد به طور کلی و اشیا غیر مستعمل و مواد خوراکی همراه به شرط آن که جنبه تجاری نداشته و قیمت آن در مورد هر مسافر از مبلغی که در آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود تجاوز نکند و در صورت تجاوز نسبت به مازاد مشمول پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض خواهد بود.
۶- لوازم خانه و اشیا شخصی ایرانیان مقیم خارجه که مدت اقامت آنان در خارج یک سال یا بیشتر بوده و شش ماه آخر آن متوالی باشد و لوازم خانه و اشیا مستعمل اتباع خارجه که برای اقامت به ایران وارد می‌شوند مشروط براین‌که:
الف- یک ماه قبل از ورود تا نه ماه بعد از ورود آنان به گمرک برسد مگر در موارد فورس‌ماژور به تشخیص کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی.
ب- لوازم و اشیا مزبور با وضع و شئون اجتماعی آنان مناسب بوده و جنبه تجاری نداشته باشد.
ج- ظرف ۵ سال قبل از آن از چنین معافیتی استفاده نکرده باشند.
- تبصره‌ی ۱- کارمندان دولت که برای انجام مأموریت یک‌سالهو یا بیشتر به خارج اعزام می‌شوند در صورتی که قبل از پایان مأموریت و توقف یک‌سالهاز خارج احضار شوند مشمول شرط مدت یک سال توقف مذکور در این بند نخواهند بود.
- تبصره‌ی ۲- منظور از اشیا و لوازم شخصی مذکور در این قانون اشیایی است که عرفاً فقط مورد استفاده صاحب آن قرار گیرد و منظور از لوازم خانه اشیایی است که عرفاً مورد استفاده خانواده صاحب آن اشیا هنگام اقامت در یک محل باشد.
۷-آلات و افزار دستی مربوط به کار یا حرفه ایرانیان و خارجیانی که به ایران می‌آیند.
۸- اشیا شخصی و اثاثه منزل و افزار کار مستعمل ایرانیانی که در کشورهای خارجه فوت می‌شوند با ارائه گواهی تحریر ترکه تنظیمی از طرف مأمورین کنسولی دولت شاهنشاهی ایران یا مقامات صلاحیتدار محلی (به تشخیص وزارت امور خارجه در مواردی که مأمورین کنسولی دولت شاهنشاهی در کشور محل فوت نباشند) مشروط بر این که گواهی تحریر ترکه مزبور حداکثر ظرف شش ماه بعد از فوت تنظیم شده باشد.
- تبصره- معافیت‌های موضوع بندهای ۵ تا ۸ این ماده شامل وسایط نقلیه نخواهد بود.
۹-هدایایی که از طرف دولت‌ها رسماً به اتباع ایران داده می‌شود و همچنین هدایایدولت‌ها و اشخاص و مؤسسات به وزارتخانه‌هاو مؤسسات دولتی و وابسته به دولت وشهرداری‌ها و دانشگاه‌هاو مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه.
۱۰-الف - دارو و لوازم بیمارستانی مورد احتیاج جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران با گواهی وزارت بهداری و لوازم امدادی جمعیت مزبور با گواهی وزارت دارایی.
ب- دارو و لوازم طبی مورد احتیاج درمانی و بهداشتی مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه با گواهی وزارت بهداری.
ج- کاغذ مورد نیاز سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی جهت کتب دبستانی مجانی.
- تبصره- مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه مشمول بندهای ۹ و ۱۰ به پیشنهاد وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران تعیین و اعلام خواهد شد.
۱۱-آلات و ادوات حفاری و مواد شیمیایی و وسایل عملیات علمیو فنی و اتومبیل‌های باری که توسط هیئت‌های علمیباستان‌شناسی کشورهای عضو سازمان تربیتی و علمیو فرهنگی ملل متحد (یونسکو) وارد شود به شرط آن که صرفاً برای کارهای حفاری و اکتشافات علمیباشد با تشخیص وتأییدوزارت فرهنگ و هنر.
۱۲-اشیا باستانی مربوط به میراث فرهنگ و تمدن ایران اعم از این کهقبلاًبه خارج از کشور برده شده و یا در خارج از کشور به دست آمده باشد با تشخیص وتأییدوزارت فرهنگ و هنر.
۱۳-اشیایی که به منظور تشکیل آرشیوها و موزه‌هاو نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری و کتابخانه‌هاو آموزش وسمعی و بصری و هنری و مبادلات فرهنگی و هنری و تعمیر و مرمت آثار باستانی به وسیله وزارت فرهنگ و هنر وارد کشور می‌شود.
۱۴-اشیا عتیقه مربوط به میراث فرهنگ و تمدن سایر کشورها که برای ایجاد و یا تکمیل موزه‌های عمومی وارد کشور شود به تشخیص وتأییدوزارت فرهنگ و هنر.
۱۵- ظروف عادی و لفاف‌های متعارفی بیرونی کالای وارده و همچنین قره قره و تکیه‌گاه‌های همانند مربوط به کالای وارده که ارزش آنها جداگانه در سیاهه خرید منظور شده و به صورت ورود موقت به منظور امکان اعاده به خارج اظهار می‌شود و کالای صادر شده که به هر علت عیناً بازگشت داده می‌شود با رعایت ماده ۲ قانون استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانه‌های داخلی مصوب ۱۳۴۵.
۱۶- مقدار سوخت و روغن مصرفی وسایط نقلیه در ورود و خروج از کشور.
۱۷- نتاج دام‌هایی که برای تعلیف از کشور خارج یا به کشور وارد شده و پس از تکلیف باز می‌گردند.
۱۸- نمونه‌های تجاری بی‌بها با رعایت کنوانسیون(convention)مربوط.
۱۹- مدال و نشآن‌هایی که از طرف دولت‌ها و مؤسسات خارجی بین‌المللی رسماً به اتباع ایران اعطا می‌شود.
۲۰- کلیه سموم و مواد گندزدایی برای نباتات و حیوانات مورد مصرف کشاورزییا تأمین بهداشت عمومی مشروط بر این که در هر مورد طبق گواهی وزارت کشاورزی یا وزارت بهداری حسب مورد و با توجه به احتیاجات کشور برای منظورهای فوق وارد گردد.
- تبصره- کالای موضوع بندهای ۱و ۲و۵ و ۶و ۷ و۸ و ۹و ۱۰و۱۱و۱۲و۱۳و۱۴ که طبق قانون قابل ورود باشند از لحاظ ممنوعیت و محدودیت مشمول مقررات عمومی صادرات و واردات نخواهند بود.
ماده ۳۸- کالایی که به موجب قوانین مخصوص یا به موجب بندهای ۱و۲و۳و۹و۱۰و۱۱و۱۲و۱۳و۱۴ ماده ۳۷ با معافیت مرخص می‌شوددرصورتی که قبل از انقضا پنج سال از تاریخ ترخیص آن به دیگری که حق معافیت با همان شرایط را ندارد به هر عنوان واگذار شود باید حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض آن با کسر مبلغی که به تناسب فرسودگی و استهلاک در نظر گرفته خواهد شد پرداخت شود.
هرگاه کالای مورد معافیت بدون پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض به دیگری انتقال داده شود وانتقال‌گیرنده قبل از اخذ مدارک مربوط به پرداخت حقوق گمرکی و سور بازرگانی و عوارض آن را تصرف کند آن کالا قاچاق محسوب و انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده باید جریمه متعلق را متضامناً پرداخت کنند.
در مورد اتومبیل‌های سواری که توسط نمایندگان سیاسی خارجی مقیم ایران با معافیت وارد و به دیگری واگذار شود به شرط رعایت معامله متقابل این مدت سه سال خواهد بود.
ماده ۳۹ - حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض قطعات و انوازم و موادی که برای مصرف در ساخت و یا مونتاژ یا بسته‌بندی اشیا یا مواد یا دستگاه‌هاوارد می‌گردد در مواردی که مشمول ردیفی از جدول تعرفه شود که مأخذ حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض شییی یا ماده یا دستگاه آماده باشد به تشخیص و نظارت وزارت اقتصاد به مأخذ حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض شییی یا ماده یا دستگاه آماده مربوط وصول خواهد شد.
در صورتی که این قبیل کالا به مصرف دیگر غیر از مصرف تعیین شده از طرف وزارت اقتصاد برسد عمل قاچاق محسوب می‌شود.
- تبصره - به منظور حمایت از صنایع داخلی دولت می‌تواند به پیشنهاد وزارت اقتصاد در حقوق گمرکی مربوط به مواد اولیه و قطعات ماشین‌آلات صنعتی و کشاورزی و دستگاه‌های الکتریک و الکترونیک و وسایل حمل و نقل که کارخانه‌های داخلی به کشور وارد و در آن کارخانه‌هاتکمیل و یا سوار و یا ساخته می‌شود به میزان لازم تخفیف داده و یا به کلی معاف کند.
ماده ۴۰- کالای مشروحه زیر ممنوع‌الورود می‌باشد:
۱- کالایی که به موجب جدول تعرفه گمرکی یا قوانین خاص ممنوع‌الورود شناخته شده یا بشود.
۲- کالایی که به موجب تصویب‌نامه‌های متکی به قانون غیر مجاز شناخته‌شده یا بشود در مدت اعتبار آن تصویب‌نامه‌ها.
۳- اسلحه جنگی و شکاری از هر قبیل، باروت، چاشنی، فشنگ، گلوله و سایر مهمات جنگی دینامیت و مواد محترقه و منفجره مگر با موافقت وزارت جنگ در هر مورد.
۴- مواد مخدر از هر قبیل مگر با موافقت وزارت بهداری در هر مورد.
۵- دستگاه مخصوص عکاسی و فیلمبرداری هوایی مگر با موافقت وزارت جنگ در هر مورد.
۶- دستگاه‌های فرستنده از هر نوع و قطعات متعلق به آنها مگر با موافقت وزارت پست و تلگراف و تلفن در هر مورد.
۷- صفحه گرامافون و نوار پرشده، فیلم و کتاب که به تشخیص وزارت فرهنگ و هنر مخالف نظم عمومی و شئون ملی یا عفت عمومی و یا مذهب رسمیکشور باشد.
۸- مجله، صور، علامات و هر نوع نوشته که به تشخیص وزارت اطلاعات مخالف نظم عمومی یا شئون ملی یا عفت عمومی و یا مذهب رسمیکشور باشد.
۹- کالایی که روی خود آنها یا روی لفاف آنها و یا دربارنامه و اسناد مربوط عبارت یا علامتی مخالق نظم عمومی یا شئون ملی یا عفت عمومی و یا مذهب رسمیکشور وجود داشته باشد.
۱۰- اسکناس‌های خارجی که در کشور مبدأ از جریان قانونی خارج شده است همچنین اسکناس تمبر و نوار چسب (باندورل) تقلبی و ساختگی.
۱۱- بلیط بخت‌آزمایی.
۱۲- کالایی که روی خود اها و یا روی لفاف آنها نشانی یا نام بنگاه یا علامت یا مشخصات دیگری باشد که موجبات اغفال خریدار و مصرف‌کننده را نسبت به سازنده یا محل ساخت یا خواص یا مشخصات اصلی اجناس نامبرده فراهم کند.
- تبصره- ورود موقت - ترانزیت داخلی - ترانزیت خارجی و عمل انتقال ترانسبوردمان (Transbordement)در مورد اشیا مذکور در بند ۳ بدون موافقت وزارت جنگ و در مورد اشیا مذکور در بند ۴ بدون موافقت وزارت بهداری در هر مورد ممنوع است.
ماده ۴۱- دولت می‌تواند با صدور تصویبنامه، ترانزیت خارجی یا ورود موقت یا کابوتاژ(cabotage)هر کالایی را به اقتضای مصالح اقتصادی یا امنیت عمومی ممنوع یا مقید به شرایطی کند.
ماده ۴۲- دربار شاهنشاهی مشمول مقررات مربوط به ممنوعیت‌های ورود گمرکی نیست.
ماده ۴۳- رؤسای مأموریت‌های سیاسی به شرط معامله متقابل می‌توانند اشیایی را که به موجب مقررات صادرات و واردات هر سال غیر مجاز یا مشروط شناخته شده برای مصارف خود یا اعضای سیاسی مأموریت با تشخیص و گواهی وزارت امور خارجه مستقیماً به نام خود وارد کنند.
ماده ۴۴- صدور اشیا عتیقه و باستانی از کشور ممنوع است مگر با اجازه وزارت فرهنگ و هنر.
فصل ششم - مسئولیت گمرک برای حفظ کالا
ماده ۴۵- اداره کل گمرک مکلف است کالای موجود در گمرک و بین راهی ترانزیت داخلی اداری را از هنگام تحویل‌گرفتن تا زمان تحویل دادن به صاحب آن یا نماینده او در مقابل خطرات ناشی از آتش‌سوزی، انفجار، اشتعال بیمه کرده و حق بیمه متعلق را در موقع ترخیص از صاحبان کالا وصول کند. در صورتی که کالای تحویلی به گمرک در مقابل خطرات یاد شده به موجب بیمه‌نامه معتبر بیمه بوده و در موقع ورود کالا و تحویل به گمرک یک نسخه معتبر از بیمه‌نامه به گمرک مربوط تسلیم شده باشد تا زمانی که بیمه‌نامه مزبور دارای اعتبار بوده و مدت آن منقضی نشده باشد حق بیمه دریافت نخواهد شد.
- تبصره- ارزش کالا برای دریافت حق بیمه در مورد کالای تجاری بهایی است که در اسناد خرید تعیین گردیده است در مواردی که اسناد ارائه نشود همچنین در سایر موارد ارزش کالا طبق آئین‌نامه گمرکی تعیین می‌شود.
ماده ۴۶ - در غیر از موارد مذکور در ماده ۴۵ و موارد قوه قهریه (فورس ماژور) و خسارت ناشی از کیفیت خود کالا یا بدی بسته‌بندی آن در صورتی که کالا در مدت توفق در اماکن گمرکی یا بندری یا ترانزیت داخلی اداری از بین برود یا خسارتی به آن واردآید معادل میزان آنچه از بین رفته یا آسیب دیده از محل درآمد انبارداری و در صورت عدم تکافو از سایر درآمدهای گمرکی براساس تبصره ماده ۴۵ پرداخت خواهد شد.
- تبصره - پرداخت غرامت از طرف شرکت بیمه یا گمرک رافع مسئولیت انباردار و سایر مأموران مربوط نمی‌باشد.
ماده ۴۷- اداره کل گمرک می‌تواند طبق آئین‌نامه گمرکی درخواست وارد کنندگانی را که می‌خواهند کالای وارده‌ی خود را به انبار اختصاصی (ملکی یا استیجاری) و یا به انبارهای عمومی رسمیو سردخانه‌هاانتقال دهند قبول کند. انتقال کالا به انبارهای مزبور و سردخانه‌هامنوط به انجام تشریفات ترانزیت داخلی و رعایت کلیه مقررات مربوط و پرداخت هزینه و تضمین حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض خواهد بود.
ماده ۴۸- مسئولیت از بین رفتن، کاهش یا آسیب‌دیدگی یا فساد کالا در انبارهای اختصاصی یا در انبارهای عمومی رسمییا سردخانه‌هاهمچنین حمل یکسره یا ترانزیت داخلی غیر اداری متوجه گمرک نیست و صاحب کالا مکلف است در صورت فقدان یا کاهش یا آسیب‌دیدگی در موارد مزبور کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مربوط را به طور کامل بپردازد.
ماده ۴۹- اداره کل گمرک و سازمان بنادر و کشتیرانی می‌توانند اماکن و انبارهای عمومی یا سردخانه یا انبار اختصاصی به موجب آئین‌نامه گمرکی به اجاره واگذار کنند.
ماده ۵۰- در مواردی که کالا در حین حمل از مبدأ تا هنگام تحویل به بندر یا گمرک یا ترانزیت داخلی اداری آسیب‌دیده یا ضایع یا فاسدشده باشد صاحب کالا می‌تواند تقاضا کند کالا را با پرداخت تمام هزینه‌های گمرکی به خارج از کشور اعاده دهد یا بدون پرداخت هزینه‌های گمرکی آن را بلاعوض به گمرک واگذار کند و یا قسمت آسیب‌دیده یا فاسد شده را تفکیک کرده و فقط حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض قسمت سالم را بپردازد و از ترخیص بقیه به نفع گمرک صرف‌نظر کند در صورتی که تفکیک قسمت سالم مقدور نباشد یا نفکیک موجب آسیب‌دیدگی یا فساد بیشتر کالا شود اداره گمرک می‌تواند به تقاضای صاحب کالا به نسبت آسیب‌دیدگی و فساد در حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و هزینه‌های گمرکی (به استثنای باربری مقدار آسیب‌دیده یا فاسدشده) تخفیف دهد.
تخفیف موضوع این ماده شامل کالای متروکه نخواهد بود.
فصل هفتم - مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی
ماده ۵۱- مرجع رسیدگی به اختلاف در تشخیص نوع کالاو تطبیق مشخصات آن با مندرجات تعرفه گمرکی و مقررات صادرات و واردات کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است این کمیسیون از پنج نفر کارمند بصیر و مطلع به امور گمرکی به انتخاب رئیس کل گمرک و یک نفر از کارمندان بصیرو مطلع وزارت دارایی و یک نفر از کارمندان بصیر و مطلع وزارت اقتصاد به انتخاب وزرای مربوط تشکیل می‌شود.
رأی کمیسیون در مواردی که ما به الاختلاف بین مبلغ رأی و مبلغ مورد قبول مؤدی ۲۵۰ هزار ریال یا کمتر باشد برای طرفین قطعی و لازم‌الاجرا است و زایر بر دویست و پنجاه هزار ریال همچنین در سایر موارد مذکور در این ماده رأی کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی قابل تجدیدنظر است و طرفین می‌توانند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون تقاضای تجدیدنظر نمایند.
ماده ۵۲- کمیسیون تجدیدنظر از رئیس کل دیوان محاسبات و رئیس یا یکی از معاونان کل گمرک، یکی از قضات عالی‌رتبه به انتخاب وزیر دادگستری و یک نفر کارمند عالی‌رتبه از طرف وزیر اقتصاد، یک نفر از اعضا هیئترئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به انتخاب رئیس اتاق تشکیل می‌شود. رأی این کمیسیون قطعی و رأی طرفین لازم‌الاجرا است. رأی کمیسیونتجدیدنظر در موارد مشابه نیز ملاک عمل خواهد بود.
- تبصره- ترتیب انتخاب و مدت عضویت اعضا کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی و طرز تشکیل و اداره جلسات کمیسیون مزبور و تجدیدنظر همچنین نحوه رسیدگی به اختلافات و صدور آرا به موجب آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد.
فصل هشتم - مقررات مختلف
ماده ۵۳- در تمام موارد مربوط به این قانون اقامتگاه صاحب کالا یا نماینده قانونی او همان است که در اظهارنامه گمرکی یا تقاضانامه قید شده در صورتی که تغییری در محل اقامت داده شود باید فوراً محل جدیدرا با مشخصات کامل به گمرک اطلاع دهد و تا زمانی که به این ترتیب اطلاع نداده‌اند کلیه اخطاریه‌هاو دعوت‌نامه‌هاو احکام کمیسیون‌ها و اجراییه‌های مربوط به همان محل تعیین شده در اظهارنامه یا برگ تقاضا ابلاغ می‌شود.
ماده ۵۴- حق انحصار قند، شکر، گلوگز اعم از محصول داخلی یا وارده به کشور همچنین مواد قنددار وارداتی به شرح زیر دریافت خواهد شد:
۱- حق انحصار قند و شکر و گلوگز هر کیلوگرم ۲۵/۱ ریال.
۲- حق انحصار مواد قندداری که بیش از چهال درصد قند داشته باشد هر کیلوگرم ۲ ریال.
ماده ۵۵ - در مواردی که در عبارات جدول تعرفه این قانون ابهام وجود داشته باشد متن فهرست طبقه‌بندی (نمانکلاتور Nomenclature) بروکسل و یادداشت‌های توضیحی آن ملاک عمل خواهد بود.
ماده ۵۶- اداره کل گمرک مکلف است طبق قانون قرارداد الحاق دولت ایران به فهرست طبقه‌بندی (نمانکلاتور Nomenclature) بروکسل اصلاحاتی که بعداً در طبقه‌بندی کالا و یادداشت‌های توضیحی آن به عمل می‌آید و از طرف شورای همکاری‌های گمرکی بروکسل تصویب و اعلام می‌شود در تعرفه و یادداشت‌های توضیحی آن منظور و برای اطلاع عامه آگهی کند.
در صورتی که اصلاحات مزبور مؤثر در مأخذ حقوق گمرکی باشد کالاهای موجود در گمرک و کالاهایی که قبل از وصول نظریه شورای همکاری‌های گمرکی بروکسل برای آن گشایش اعتبار شده است مشمول مأخذ تعرفه کمتر خواهد بود.
ماده ۵۷- یک و دو دهم درصد مجموع حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض (به استثنای حق بیمه و عوارض شهرداری و یک و نیم درصد شیرو خورشید سرخ ایران) که به وسیله گمرک وصول می‌شود ماهانه از درآمدهای وصولی برداشت و به تشخیص رئیس کل گمرک براساس بودجه تنظیمی که به تصویب وزیر دارایی می‌رسد برای آموزش و بالابردن سطح اطلاعات و معلومات و پرداخت هزینه‌های درمانی و کمک به صندوق تعاون کارکنان و کارگران و سایر اموری که در پیشرفت گمرک مؤثر باشد و حق‌الزحمه و پاداش کسانی که به نحوی برای پیشرفت امور گمرکی خدماتی انجام می‌دهند پرداخت خواهد شد.
- تبصره ۱- وجوه پرداختی با استناد این ماده از شمول کلیه قوانین و مقررات مغایر مستثنی است.
- تبصره ۲- اداره کل گمرک مجاز است از محل یک و دو دهم درصد این ماده حق‌الزحمه مناسبی طبق آئین‌نامه‌ای که به تصویب وزیر دارایی برسد به کارشناسان و متخصصان همچنین کسانی که در کمیسیون‌های مربوط گمرکی شرکت می‌کنند پرداخت کند، پرداخت این حق‌الزحمه به کارکنان سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت مشروط بر این است که کمیسیون‌ها در ساعات غیر اداری تشکیل شود.
ماده ۵۸- در نقاطی که امور تخلیه و بارگیری و انبارداری به دستور وزارت دارایی به سازمان بنادر و کشتیرانی یا هر سازمان دیگری اعم از دولتی یا خصوصی محول گردد وظالیف و مسئولیت‌های گمرک از جهات مذکور به عهده آن سازمان خواهد بود تفکیک و تشخیص وظایف و مسئولیت‌های گمرک و سازمان‌های مذکور از یکدیگر و اتخاذ روش‌های اجرایی به موجب آئین‌نامه‌هایی خواهد بود که به تصویب وزیر دارایی می‌رسد.
ماده ۵۹- آئین‌نامه اجرایی این قانون همچنین مقررات و شرایط مربوط به حق‌العمل کاری در گمرک از طرف کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی خواهد رسید.
این قانون ازتاریخ تصویب آئین‌نامه اجرایی آن به موقع اجرا گذارده خواهد شد، و از تاریخ مزبور قانون اصلاح تعرفه گمرکی مصوب دهم تیرماه ۱۳۳۷ به استثنا جدول ضمیمه آن لغو می‌شود.
ماده ۶۰- جدول تعرفه گمرکی ضمیمه این قانون موضوع بند الف ماده ۲ براساس«نمانکلاتور»(Nomenclature)بروکسل از ابتدای سال بعد از تصویب آئین‌نامه مذکور در ماده ۵۹ این قانون به مرحله اجرا گذارده خواهد شد و ازتاریخ مزبور جدول ضمیمه قانون اصلاح تعرفه گمرکی مصوب دهم تیرماه ۱۳۳۷ لغو می‌شود.
مخبر کمیسیون دارایی - علی اکبر دانشمند.
گزارش از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد با حضور نمایندگان دولت لایحه امور گمرکی را کهقبلاًدر مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد. اینک گزارش آنرابه مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون اقتصاد - مهندس معتمدی.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به امور گمرکی را کهقبلاًبه تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داد هبود مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور - کلانتر هرمزی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه امور گمرکی را مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون راه – اولیا.
گزارش از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به امور گمرکی را کهقبلاًبه تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داده و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری - دکتر ستوده.
گزارش از کمیسیون اطلاعات به مجلس شورای ملی
کمیسیون اطلاعات در جلسه ۲۶/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه امور گمرکی را مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این مورد تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون اطلاعات - دکتر وحیدنیا.
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به امور گمرکی را کهقبلاًبه تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام -ملک‌زاده آملی.
کمیسیون کشاورزی در جلسه ۲۷ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به امور گمرکی را مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشاورزی - مهندس سهم‌الدینی.
گزارش از کمیسیون فرهنگ و هنر به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ و هنر در جلسه ۲۷/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به امور گمرکی را مطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون دارایی را در این موردتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون فرهنگ و هنر - مجید محسنی‌مهر
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۷ خردادماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه امور گمرکی را کهقبلاًدر مجلس شورای ملی تصویب شده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بو دمطرح و مواد مربوط را مورد رسیدگی قرارداد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را درتأییدگزارش کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری - دکتر وفا.
گزارش از کمیسیون پست و تلگراف و تلفن به مجلس شورای ملی
کمیسیون پست و تلگراف و تلفن در جلسه ۲۷/۳/۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه امور گمرکی را مطرح و مواد مربوط را دمورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارایی راتأییدو تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون پست و تلگراف و تلفن - پزشکی.
نائب رئیس - اصلاحات مجلس سنا مطرح است نظری نیست ؟(اظهاری نشد) به اصلاحات مجلس سنا رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد، نسبت به لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صایبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.)
- آقایان دیهیم - مافی - صدری کیوان- تهرانی -مهندس عترت - مهندس برومند - دکتر بقایی‌یزدی - دکتر عدل - دکتر الموتی - مهندس معینی - مهندس معینی‌زند - مصطفوی - عامری - عباس میزرایی - معیری - شیخ‌الاسلامی - دکتر جوادسعید- دکتر خزایلی - جهانشاهی - مهرزاد- ماهیار - دکتر مهدوی - شهرستانی - پروفسور مخبرفرهمند - تیمسار وحدانیان - ارسنجانی - خانم ابتهاج سمیعی - فهیمی - ادیب سمیعی - امامی رضوی - معزی - شاخویی - ملک افضلی - مهندس بریمانی -محسنی‌مهر- رضوی - دکتر سعید حکمت- مهندس یارمحمدی - دکتر فریور - دکتر طالع - دکتر اسدی - ایلخانی‌پور -ملک‌زاده آملی - زرگرزاده -پزشک‌پور- دکتر اصولی - دکتر درودی - صادقی - یوسفی - آموزگار - دکتر بهبهانی - مهندس ریاحی -نیاکان - مهندس اخوان - دکتر دولتشاهی - مهندس اردلان - روحانی - قاضی‌زاده - دکتر عاملی تهرانی - مهندس اربابی - اسدالله سلیمانی - صایبی - مهندس سهم‌الدینی - خانلر قراچورلو - مبارکی - کلانترهرمزی - پورساطع - دکتر صفایی -حق‌شناس– صایب- ساگینیان - جوادی - خانم سعیدی - مهندس اردلان - دکتر رفعت - دکتر صالحی - ضیا احمدی - دکتر معظمی - دکتر حبیب‌اللهی - دکتر قهرمان - مرتضوی - صدقیانی‌زاده - مانی -امام‌مردوخ- رامبد - مهندس فیروز عدل - بدر صالحیان - ابوذر - روستا - فرهادپور - ریگی - ملک‌افضلی - دکتر مدنی - جوانشیر - محمد اسدی - موسی صالحی - بختیاری‌پور - فیاض فاضلی - دکتر حکیم شوشتری - دکتر اسفندیاری - مهندس کیا- بوشهری - مروتی - سلیمانی کاشانی - موسوی ماکویی - طباطبایی - دکتر دادفر - رضازاده -مؤیدامینی- صادق سمیعی - دکتر عدل طباطبایی - دکتر ناصر بهبودی - بهنیا- مهندس عطایی - دکتر فربود - شیخ بهایی - دکتر شریعت - محمد اسدی - دکتر عظیمی – دکتریزدان‌پناه- امیر احمدی - دکتر بیت منصور - پدرامی - مهندس صایبی - محدث‌زاده - دکتر صاحب‌قلم- توسلی - خانم زاهدی - مهندس اسدی سمیع - دکتر گاگیک - سعید وزیری - ظفر - دکتر رشتی - خانم بزرگ‌نیا- دکتر رهنوردی - خانم جهانبانی - ثامنی -پزشکی - دکتر پرتو اعظم - دکتر غنی - شکیبا- مهندس بهرام‌زاده - دکتر رفیعی - پوربابایی - دکتر مدرسی - موقر - دکتر متین - تیمسار نکوزاد - مهاجرانی - دکتر ضیایی - اولیا - دکتر ملکی - دکتر محققی - دانشمند - جاماسبی - دکتر خیراندیش - دکتر میرعلا- مهندس قادرپناه - دکتر وفا- دکتر امامی خویی - دکتر مهذب - دکتر اعتمادی - دکتر موثقی - مهندس معتمدی - عجم - مهندس کیا - کورس -محمدولی قراچورلو- دکتر وفا - پاینده.
(آراء مأخوذ شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام شد)
- آراء موافق ۱۴۱ رأی.
- آراء ممتنع ۲۳ رأی.
نائب رئیس - لایحه با ۱۴۱ رأی موافق و ۲۳ رأی ممتنع تصویب شد. به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین -
- آقایان مهندس عطایی - دکتر فربود - شیخ بهایی - دکتر عظیمی - دکتر یزدان‌پناه - امیر احمدی - دکتر بیت‌منصور - دکتر وفا - پدرامی - مهندس صایبی - محدث‌زاده - دکتر صاحب‌قلم- توسلی - خانم زاهدی - مهندس اسدی سمیع - دکتر گاگیک -دکتر الموتی - عباس میرزایی - مهندس معینی - معیری - مهندس معینی‌زند- مصطفوی - عامری - شیخ‌الاسلامی - دکتر سعید - سعید وزیری - دکتر رشتی - خانم بزرگ‌نیا - دکتر رهنوردی - خانم جهانبانی - ثامنی - پزشکی - دکتر پرتو اعظم - دکتر غنی - شکیبا - موقر - دکتر متین - تیمسار نکوزاد - مهاجرانی - دکتر ضیایی - اولیا - دکتر ملکی - دانشمند - دکتر خیراندیش - دکتر میرعلا- مهندس قادرپناه - دکتر امامی خویی - دکتر مهذب - دکتر اعتمادی - دکتر موثفی - مهندس معتمدی - عجم - مهندس کیا - کورس - محمدولی قراچورلو - دیهیم - مافی - صدری کیوان - تهرانی - مهندس عترت - مهندس برومند -دکتر بقایی یزدی - دکتر ستوده - دکتر خزایلی - جهانشاهی - مهرزاد - ماهیار - دکتر مهدوی - شهرستانی - مهندس اردلان - تیمسار وحدانیان - ارسنجانی - خانم ابتهاج سمیعی - ادیب سمیعی - امامی رضوی - معزی شاخویی - ملک افضلی - مهندس بریمانی -محسنی‌مهر- رضوی - دکتر امین - مهندس زرآور - کاسمی - مهندس یارمحمدی - ایلخانی‌پور -ملک‌زاده آملی - زرگرزاده - دکتر اصولی - دکتر درودی - صادقی - دکتر بهبهانی - مهندس ریاحی - نیاکان - مهندس اخوان - قاضی‌زاده - مهندس اربابی - اسدالله سلیمانی - صایبی - مهندس سهم‌الدینی - دکتر صفایی - خانلر قراچورلو - مبارکی - کلانتر هرمزی - پورساطع -حق‌شناس- صایب- جوادی - خانم سعیدی - دکتر صالحی - ضیا احمدی - دکتر معظمی - دکتر حبیب‌اللهی - دکتر قهرمان - مرتضوی - صدقیانی‌زاده - مانی - مهندس فیروزعدل -بدر صالحیان - روستا- ریگی - ملک افضلی - دکتر مدنی - جوانشیر - موسی صالحی - بختیاری‌پور - فیاض فاضلی - دکتر حکیم شوشتری - مهندس کیا - بوشهری - سلیمانی کاشانی - موسوی ماکویی - دکتر دادفر - رضازاده - دکتر عدل طباطبایی - بهنیا - دکتر دولتشاهی - مهندس اردلان - روحانی.
ممتنعین -
- آقایان دکتر شریعت - ظفر - مهندس بهرام‌زاده - دکتر مدرسی - دکتر محققی - جاماسبی - پروفسور مخبر فرهمند - فخر طباطبایی - دکتر سعید حکمت - دکتر اسدی - آموزگار - یوسفی - ساگینیان - دکتر رفعت -امام‌مردوخ- رامبد ابوذر - فرهادپور - محمد اسدی - دکتر اسفندیاری - مروتی - طباطبایی -مؤیدامینی- صادق سمیعی - دکتر ناصر بهبودی -پزشک‌پور- دکتر فریور - دکتر طالع - دکتر عاملی تهرانی.
- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور
۲۷- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور
نائب رئیس - آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری - با اجازه مقام محترم ریاست لایحه‌ای است مربوطبه پرداخت حق لیسانس به درجه‌داران و افراد کادر ثابت نیروهای مسلح که تقدیم می‌شود و همچنین لایحه دیگری است مربوط به اجازه الحاق دولت ایران به اساسنامهسازمان جهانگردی که در ۲۷ سپتامبر ۱۳۷۰ در شهر مسکو تنظیم شده است و دولت ایران درنظر دارد به این سازمان جهانی ملحق بشود و همچنین نامه دیگری است از طرف سازمان برنامه که با اجازه مقام محترم ریاست از جهت اهمیتی که دارد و نکاتی که در آن گنجانیده شده است عین نامه را در محضر محترم مجلس قرائت می‌کنم.
نظر به وظیفه مقرر در ماده ۱۷ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور ۲۵۰ نسخه توزیع طرح‌های عمرانی سال ۱۳۴۹ برحسب شهرستان و استان به پیوست ایفاد می‌گردد.
به طوری که استحضار دارید در اواخر سال ۱۳۴۹ مقارن با تشکیل کنفرانس استانداران، سازمان برنامه در اجرای قسمت اول ماده ۱۷ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور اقدام به تهیه طرح‌های مجتمع استانی نموده و متجاوز از ۵ میلیارد ریال اعتبار بهاستان‌هاوفرمانداری‌های کل اختصاص داد که توسط استانداران و فرمانداران کال و با نظر انجمن‌های استان و شهرستان و به منظور تحقق سریع هدف‌های برنامه رفاه ملی و ایجاد زیربنای توسعه اقتصادی و تأمین بیشتر رفاه اجتماعی مناطق مختلف کشور به مصرف برسد.
امید است با اجرای موفقیت‌آمیز طرح‌های مجتمع استانی ترتیبی فراهم شود که با استفاده از نظرات نمایندگان مجلسین و همچنین تقویت کادر برنامه‌ریزی استان‌هادر سال‌های آینده برنامه‌های منطقه‌ای جامع و کاملی که حاوی استفاده کامل از منابع و تأمین نیازمندی‌های واقعیاستان‌هاباشد تنظیم گردد.
با تقدیم احترام - قائم‌مقام مدیرعامل سازمان برنامه این طرح تقدیم می‌شود برای یکایک آقایان نمایندگان هم تقدیم شده است چون در این موقعی که آقایان احیاناً مسافرتی در پیش خواهند داشت برای احاطه به این وضع برنامه‌ریزی از این طرح استفاده بفرمایند.
نائب رئیس - به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- قرائت نامه دولت مبنی بر تقاضای تشکیل جلسه فوق‌العاده
۲۸- قرائت نامه دولت مبنی بر تقاضای تشکیل جلسه فوق‌العاده
نائب رئیس - نامه‌ای است از دولت رسیده جهت اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
محترماً چون لوایحی از نظر دولت جنبه‌ی فوریت دارد مستدعی است موافقت فرمایند برای بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به این لوایح جلسه فوق‌العاده مجلس شورای ملی تشکیل شده.
با تقدیم احترام وزیر مشاور محمود قوام صدری.
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
۲۹- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
نائب رئیس - جلسه فوق‌العاده‌ای به تقاضای دولت خواهیم داشت که دستور جلسه‌اش قرائت می‌شود.
- ۱- گزارش کمیسیون‌ها راجع بهتأسیس بیمه مرکزی و بیمه‌گری. شماره ترتیب چاپ ۱۹۱۴
- ۲- گزارش یک فوریتی انتقال گارد جنگل و منابع طبیعی از وزارت جنگ به ژاندارمری کل کشور. شماره ترتیب چاپ۱۹۱۷
- ۳- گزارش یک فوریتی تعمیم قانون افزایش جیره نقدی درجه‌داران و افراد گارد ثابت ارتش به افسران و همردیفان ژاندارمری کل کشور. شماره‌ی ترتیب چاپ ۱۹۱۹
- ۴- گزارش شور دوم موافقت‌نامههمکاریبین دولتین ایران واتحاد جماهیر شوروی در زمینه تعلیمات حرف‌های. شماره‌ی ترتیب چاپ ۱۹۱۸
نائب رئیس - علاوه بر این دستور جلسه۵ رأی با ورقه هم برای لوایحی که از مجلس سنا رسیده خواهیم داشت الان جلسه را ختم می‌کنیم ساعت پنج و نیم بعدازظهر امروز فوق‌العاده خواهد بود.
نائب رئیس مجلس شورای ملی -دکتر جواد سعید.