مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ خرداد ۱۳۲۷ نشست ۷۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخشنامهها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۵
جلسه: ۷۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه سی‌ام خرداد ماه ۱۳۲۷
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - تقدیم طرح یک دوازدهم از طرف جمعی از آقایان نمایندگان به قید یک فوریت و تصویب آن
۳ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت ده و پنجاه دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای ظفرایلخان (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس
صورت مجلس جلسات قبل را آقای فولادوند (منشی) به شرح زیر قرائت نمودند.
دوساعت و بیست دقیقه به ظهر روز پنجشنبه سیزدهم مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت و تصویب گردید.
اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین با اجازه- آقایان: دادور- کشاورز صدر- اورنگ- اقبال- محمدعلی مسعودی- قوامی- صدرزاده- ناصری- بهار- مامقانی- شهاب خسروانی- تقی‌زاده- آزاد- نواب- افشار- عدل اسفندیاری
غایبین بی‌اجازه- آقایان: محمد حسین قشقایی- غضنفری- تولیت- محمد ذوالفقاری- حسین وکیل- گلبادی- سالار بهزادی- عباسی- صفا امامی
دیرآمدگان با اجازه- آقایان: مهندس رضوی- قبادیان- امینی- دکتر راجی- اخوان- منصف- نراقی- دکتر طبا- شریعت‌زاده- دکتر ملکی- مشایخی
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: آشتیانی‌زاده- حسن اکبر- عامری- دکتر اعتبار- معتمد دماوندی- سلطانی- آقاخان بختیار- مسعود ثابتی- اسلامی- ساعد- بوداغیان- اسدی- صاحب‌دیوانی- باتمانقلیج- کهبد
به پیشنهاد ورود در دستور اخذ رأی به عمل آمد و تصویب نشد و آقایان اردلان راجع به هزینه زندگی که در سال ۲۶ گران‌تر از ۲۵ بوده و ممکن است در سال ۲۷ گران-تر از ۲۶ شود بیان مطلب نموده معتقد بودند عامل مهم گرانی زندگی ارز است که در سال ۲۶ احتکار شده و ریال بی‌کار مردم در راه خرید کالاهایی به کار رفته که موجب ترقی هزینه زندگی شده است و به تفصیل دلایلی اقامه نمودند که طرح تقدیم شده در بهمن اگر زودتر به تصویب برسد تثبیت نرخ ارز و تقسیم آن به نسبت احتیاجات کشور موجب تنزل هزینه زندگی خواهد شد. آقای رحیمیان تقاضا نمودند لایحه محدودیت بازرگانان بیگانه مطرح شود و آقای قبادیان مخالف بوده گفتند این لایحه خوب تنظیم نشده و به نفع بازرگانان بیگانه است و معتقد بودند که دولت نیز اکثریت ندارد و آقای حکیمی باید تکلیف خود را در این موضوع با مجلس روشن نمایند.
آقای یمین اسفندیاری نیز در باب وضع دولت در مجلس اظهاراتی نمودند و سپس با اشاره به گرسنگی اهالی مازندران تقاضا کردند برنج‌های دولت به نرخ تمام شده در دسترس ضعفا و مستحقین گذاشته شود. در این موقع آقایان امیر تیمور، امامی اهری، بهادری، صادقی، امیرنصرت اسکندری، عرب شیبانی
شیبانی، محمود محمود، برزین، مهدی مشایخی، هاشم وکیل، کهبد و عباس مسعودی برای شرفیابی روز عید مبعث به قرعه معین شدند.
آقای وزیر کشاورزی یک لایحه مربوط به آبیاری تقدیم نمودند و یک ساعت و نیم به ظهر تنفس داده شد یک ساعت به ظهر مجدداً مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید و آقای فریدونی معاون وزارت کشور لایحه قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی را تقدیم داشتند و لایحه محدودیت بازرگانان بیگانه مطرح گردید و پیشنهاد سابق آقای مکی مجدداً قرائت شد و آقایان مخبر کمیسیون و وزیر بازرگانی قبول نمودند.
آقای صادقی پیشنهاد کردند مقصود از بازرگانان ایرانی در این لایحه آن است که از بیست سال پیش به این طرف تبعه دولت ایران شناخته شده باشند و آقای گنجه مخالف بوده گفتند از پنج سال پیش به این طرف نمی‌توان تبعیت اشخاص را رد کرد. آقای وکیلی نیز معتقد بودند مطابق قانون هر کس قبول تبعیت کرد از مزایای آن باید استفاده کنند سپس با این اصلاح که از ۱۰ سال پیش از این تاریخ تبعه دولت ایران شناخته شده باشد قابل توجه گردید.
آقای نبوی پیشنهاد نمودند که صدی شصت از مجموع واردات به نسبت جمعیت و موقعیت تجارتی به تجار ولایات اختصاص داده شود و اضافه نمودند که سابقاً هم این پیشنهاد قابل توجه شد و در گزارش ذکر نشده است به پیشنهاد آقای نبوی نیز اخذ رأی به عمل آمد و قابل توجه شد.
آقای صبا معاون وزارت دارایی یک لایحه مربوط به تخفیف مالیات‌های مواد نفتی به قید یک فوریت و لایحه دیگری در استجازه فروش برنج دولتی در مازندران به قید دو فوریت تقدیم داشتند که برنج و شالی‌های موجود املاک واگذاری تا یک ماه و نیم دیگر بدون مزایده برای توزیع بین کارمندان و کارگران و رعایای بی‌بضاعت خورده فروشی شود.
نسبت به فوریت اول لایحه آقای دکتر مجتهدی مخالف بوده گفتند این مساعدت باید نسبت به همه نقاط مشابه مبذول شود و آقای رفیع اظهار نظر نمودند که نمایندگان گیلان مداخله نخواهند کرد. فوریت اول تصویب و فوریت دوم مطرح گردید- آقای رحیمیان گفتند نمی‌توان مطمئن بود که به دست مستحقین برسد و باز سوء استفاده نشود و آقای فولادوند گفتند با شرکت استاندار و نظارت معتمدین محل تقسیم خواهد شد فوریت دوم نیز به تصویب رسید.
آقای حاذقی طبق ماده ۱۱۵ تذکر دادند که لایحه محدودیت بازرگانان بیگانه در دستور بود.
آقای ملک مدنی اظهار داشتند این لایحه به رعایت اهالی گرسنه مازندران مطرح شده در حالی که دولت خود باید فوراً به آنها کمک کرده و به مجلس گزارش می-داد. به هرصورت رأی به این لایحه نیز مربوط به مخالفت نمایندگان با دولت نیست- آقای وزیر بازرگانی گفتند دولت بدون استجازه نمی‌توانست اقدام کند.
آقای دکتر متین دفتری نیز اظهار عقیده نمودند که فروش این برنج به طور مزایده بیشتر موجب بالا رفتن قیمت‌ها می‌شد.
آقای مهندس رضوی معتقد بودند که ما به التفاوت قیمت را که به زیان دولت تمام می‌شود باید از کسانی که در این تجارت و ترقی قیمت شریک و مؤثر بوده‌اند گرفت آقای شریعت‌زاده در تسریع تصویب این قانون از آقایان نمایندگان تقاضای مساعدت کردند و آقای حاذقی پیشنهاد کفایت مذاکرات نمودند.
آقای دکتر بقایی مخالف و معتقد بودند که گرسنگان باید بیشتر تنگی و سختی احساس کنند تا به حفظ حقوق خود مجبور شوند و پیشنهاد کفایت مذاکرات تصویب شد.
آقای دکتر ملکی پیشنهاد نمودند که به هر تقاضاکننده بیش از صد کیلو فروخته نشود آقای معاون وزارت دارائیی نیز موافقت نمودند.
آقای ملک مدنی پیشنهاد کردند که دولت نتیجه این عمل را به مجلس گزارش دهد همچنین مورد قبول ایشان واقع شد.
آقای دکتر بقایی پیشنهاد نمودند نصف برنج‌های دولتی موجود در شمال ظرف یک ماه طبق این قانون در استان کرمان و فارس به فروش برسد.
آقای مشایخی مخالف بودند و در نتیجه توضیحات ایشان نسبت به عملیات دولت و مذاکرات موافق و مخالف مجلس متشنج گردید و بیست دقیقه بعد از ظهر تنفس داده شد و مجدداً دو ساعت به ظهر روز سه‌شنبه هیجدهم به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
اسامی غایبین روز سه‌شنبه ۱۸ خردادماه ۲۷
غایبین با اجازه- آقایان:حسن اکبر- معین‌زاده- اورنگ- دکتر طبا- محمد قوامی- صدرزاده- بهار- عبدالقدیر آزاد- افشار- نیک‌پی- عدل اسفندیاری.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: غضنفری- تولیت- محمد ذوالفقاری- حسین وکیل- قهرمان- عباسی- صفا امامی.
دیرآمدگان با اجازه- آقایان: دکتر اعتبار- عسکرصاحب جمع- فولادوند- دکتر راجی- سلطانی منصف.
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان :آقاخان بختیار- عبدالرحمان فرامرزی- عامری- شریعت زاده- مسعود ثابتی- شهاب خسروانی- نیک پور- ساعد- امامی اهری- اسدی- دکتر ملکی- صاحب دیوانی- باتمانقلیج.
استعفانامه آقای مراد اریه قرائت شد و آقای دهقان تقاضا نمودند لایحه مربوط به شرکت ورزشکاران در مسابقه‌های المپیک مطرح شود. پیشنهاد سابق آقای دکتر بقایی راجع به فروش برنج در فارس و کرمان طبق لایحه مطروحه مجدداً قرائت گردید و قابل توجه نشد.
آقای دکتر معظمی با قرائت ماده ۱ قانون انحصار تجارت و اشاره به صدور برنج به وسیله تجار بیگانه پیشنهاد نمودند اجازه ورود کالا منحصراً به اتباع ایرانی داده شود و پس از توضیحات آقایان رضوی و وکیلی و ضمیمه شدن شرکت‌هایی که سرمایه آنها متعلق به اتباع ایرانی است پیشنهاد مذکور تصویب شد و سپس ماده اول لایحه فروش برنج به تصویب رسید و بعد به مجموع لایحه با ورقه اخذ رأی به عمل آمد از ۹۷ نفر عده حاضر با اکثریت ۹۲ رأی تصویب گردید.
در این موقع آقای نخست وزیر قرائت گزارش عملیات دولت را به آقای هژیر وزیر مشاور محول داشتند و خلاصه این بود که اعمال و رفتار دولت دو نوبت در مجلس مورد بحث و قضاوت قرار گرفته و عمده لوایح اصلاحات اساسی در امور فرهنگی و بهداری و آبیاری و انتظام دستگاه قضایی و مالی و اقتصادی و لایحه نقشه هفت ساله عمرانی تقدیم مجلس گردیده و دولت در هیچ یک از وظایف خود قصور نکرده و به تصمیمات ناسنجیده و اجرای تمنیات ناروا دست نزده همچنین در تهیه زمینه اجرای قانون ۲۹ مهر مربوط به نفت جنوب و موضوع تصفیه قرضه ۱۹۱۱ بانک شاهنشاهی و اخذ مالیات از این مؤسسه در سال جاری اقدامات مفیده به عمل آورده است در سیاست خارجی نیز به وضوح رسانیده که جز حفظ حقوق مشروع و رعایت احترام متقابل منظوری نداشته و در نتیجه ایجاد حسن تفاهم با دول بزرگ ابواب تجارت که سال‌ها بسته بود نیز قریباً گشوده خواهد شد و اکنون برای روشن شدن وضع دولت تقاضای رأی اعتماد می‌کنند.
آقای دکتر اعتبار پیشنهاد تنفس نموده توضیح دادند که جمعی از نمایندگان مخالف دولت هستند مکرر هم استیضاح به عمل آمده بالاخره مردم باید بدانند چرا با دولت مخالفت می‌شود ممکن است امروز استیضاح شود و دولت فردا پاسخ دهد.
آقای اقبال گفتند به رعایت اصول طبق تقاضای خود دولت مجلس باید رأی بدهد و پیشنهاد تنفس تصویب نشد آقای دکتر شفق در اطراف پیشنهاد جلسه خصوصی که تقدیم شده بود گفتند در این موقع نمایندگان موافق و مخالف با مشورت دوستانه باید تصمیم بگیرند زیرا عوض کردن دولت بدون نقشه به زیان کشور است.
آقای ملک مدنی مخالف و معتقد بودند طبق آیین‌نامه مجلس به تقاضای اصولی آقای نخست وزیر باید رأی داده شود و حاکم بر وضعیت مملکت مجلس و اکثریت است.
آقای برزین پیشنهاد نمودند که طبق ماده ۹۲ رأی گرفته شود و نسبت به تقاضای آقای نخست وزیر اخذ رأی به عمل آمد از ۱۰۱ نفر عده حاضر ۳۸ رأی موافق و ۴ مخالف و ۵۹ ورقه سفید ممتنع بود و ساعت ۱۲ ظهر جلسه ختم و به صبح روز پنجشنبه موقع مقرر محول گردید.
نایب رئیس- آقای قبادیان در صورت جلسه فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
قبادیان- در صورت جلسه اینجا نوشته شده است که بنده با لایحه محدودیت بازرگانان خارجی مخالف بودم در صورتی که بنده نهایت موافقت را داشتم منتهی نسبت به دو تبصره‌ای که دست بازرگانان خارجی را باز می‌کرد اظهار مخالفت کردم و خیلی تعجب می‌کنم که چرا در اینجا بنده را به عنوان مخالف قید کرده‌اند متأسفانه در بعضی جراید هم یک چیزهایی راجع به این موضوع به بنده نسبت داده بودند که یک سوء تفاهمی ایجاد شده بود. در صورتی که بنده از اشخاصی بودم که نهایت علاقه‌مندی به لایحه محدودیت بازرگانان خارجی داشتم و روی همین اصل هم اعتراض کردم که شما با آن تبصره‌ها این
لایحه را به کلی خنثی می‌کنید و از بین می‌رود و از آن نتیجه‌ای که ما می-خواستیم برای بازرگانان خودمان به دست بیاوریم به واسطه باز گذاشتن دست بازرگانان خارجی به کلی از بین خواهد رفت بنابراین خواهش می‌کنم در اینجا توجه بفرمایید اصلاح شود و بنده را هم غایب از دیر آمدگان نوشته بودند در صورتی که بنده از وقتی آمده‌ام دو مرتبه دیر آمده‌ام و آن هم به واسطه فوت ابراهیم خلیل عامری بود و غایب نبودم و این آقایانی که کنترل می‌کنند درست کنترل نکردند در صورتی که بنده اینجا راجع به لایحه تحدید بازرگانان خارجی صحبت کردم.
نایب رئیس- اصلاح می‌شود آقای نبوی فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
نبوی- در جلسه گذشته بنا به پیشنهاد آقای دکتر معظمی ماده‌ای تصویب شد که اجازه ورود مال‌التجاره منحصراً به تجار ایرانی داده شود ظاهراً سوء اجرا شده و ایجاد زحمتی کرده این طرز تصویب و عملی شده است که برای تجار داخله هم اسباب زحمت شده است، اثر این قانون نسبت به آینده است نه گذشته. در گذشته اگر تجار ایرانی مستقیماً یا به وسیله مؤسسات خارجی اجناسی دستور داده‌اند از هر حیث رعایت مقررات و قوانین مربوط به این کار شده و عوارض این کارها را پرداخته‌اند و اگر مال‌التجاره‌های آنها به گمرک وارد شده باشد مشمول این قانون نخواهد شد. (صحیح است)
البته نسبت به آن پرونده‌هایی که هنوز به جریان نیفتاده است و آن مال‌التجاره‌هایی که هنوز به گمرک وارد نشده است مشمول این قانون است و از این به بعد نباید اجازه بدهند ولی آنها که الان به گمرک وارد شده و از هر حیث در گذشته رعایت قوانین هم شده بایستی اجازه ترخیص آن کالا را بدهند و از گمرک خارج کنند اثر این قانون به طوری که در قانون هم تصریح شده است نسبت به آینده است خواستم این توضیح را بدهم.
نایب رئیس- آقای دکتر معظمی نسبت به صورت مجلس فرمایشی دارید؟
دکتر معظمی- بنده عرضی ندارم.
نایب رئیس- آقای دکتر متین دفتری در صورت جلسه فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
دکتر متین دفتری- بلی در صورت جلسه ما قبل آخر بنده شنیدم که نوشته‌اند بنده یک بیانی کردم راجع به برنج و این که این قانون موجب ترقی یا تنزل برنج خواهد شد بنده خاطرم نمی‌آید که یک همچو صحبتی کرده باشم اصلاً صحبتی نکردم (صحیح است) این را گمان می‌کنم اشتباه کرده باشند یک تذکری هم بنده دارم راجع به لایحه الغای توافق مؤدیان مالیاتی که اگر اجازه می‌دهند حالا عرض کنم یا بعد.
نایب رئیس- بعداً بفرمایید، آقای حاذقی در صورت جلسه اعتراضی دارید؟ بفرمایید.
حاذقی- تذکری که نماینده محترم آقای نبوی در صورت جلسه فرمودند خواستم عرض کنم که اشتباه نشود که از ۲۹ اسفند سال گذشته موقعی که آن قانون محدودیت بازرگانان خارجی مطرح بود مجلس شورای ملی به وزیر اقتصاد ملی توصیه کرد که از دادن ارز به تمام بازرگانان و مؤسسات خارجی خودداری بکند. (صحیح است) و وزیر اقتصاد ملی هم پشت تریبون رسماً قول دادند که یک دینار ارز به بازرگانان خارجی داده نمی‌شود بنابراین فرمایش ایشان مربوط به کسانی است که قبل از سال گذشته سفارش داده‌اند.
نایب رئیس- آقای عامری در صورت جلسه اعتراضی دارید؟
عامری- بنده خواستم بگویم که این نظری را که آقای نبوی فرمودند و آقای دکتر معظمی هم که خودشان آن پیشنهاد را کردند هیچ نظری نداشتند نسبت به گذشته با یک حق ثابتی نمی‌شود مبارزه کرد چون یک قانونی تصویب شده است و باید اجرا شود.
نایب رئیس- آقای ارباب مهدی در صورت جلسه فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
ارباب مهدی- بنده در تکمیل توضیحات آقای نبوی خواستم عرض بکنم...
نایب رئیس- در صورت جلسه اگر فرمایشی دارید صحبت کنید.
ارباب مهدی- این برای رفع اشکال عمومی است مربوط به صورت جلسه است کالاهایی که قبل از تصویب ماده پیشنهادی جناب آقای دکتر معظمی اعتبارش باز شده مشمول این قانون نیست این را خواستم عرض کنم که اشتباه نشود و اشکال نکنند.
نایب رئیس- آقای فرامرزی نسبت به صورت جلسه اعتراضی دارید؟
فرامرزی- اول اعتراض می‌خواهم بکنم به ثبت اسامی که اجازه می‌گیرند برای این که اگر آقای منشی یا آقایان منشی‌ها خاطرشان نباشد خود من خاطرم هست که قبل از کی اجازه گرفتم و بعد از کی و زیاد تبعیض می‌شود در اینجا در ثبت اشخاصی که اجازه می‌گیرند برای حرف زدن (موسوی- اشتباه فرمودید) اجازه بدهید حالا عرض می‌کنم بنده زودتر از آقایان اجازه گرفته بودم مثل این است که با عصبانیت این صورت ثبت شده است دوم این که بنده معذرت می‌خواهم از دوست عزیزم آقای فولادوند ولی یک قدری اعتراض دارم نسبت به طرز خواندن بعضی کلمات از لحاظ زبان فارسی مثل رضا حکمت، صفا امامی، اینها فارسی نیست اینها فرنگی است ایرانیش رضای حکمت، صفای امامی حسن امامی و اینجا اگر اشتباه می‌شود در نوشتنش بعد هم در خواندنش اشتباه می‌شود استدعا می‌کنم که تذکر بفرمایید رعایت بشود دیگر این که صورت جلسات باید نشان بدهد که جلسه چه جور بوده است در آن جلسه ما حرف نزدیم ولی تقاضای حرف کردیم به ما اجازه ندادند تعرض کردیم رفتیم بیرون لااقل باید نماینده آن پیش آمد باشد صورت جلسه که معلوم شود ما در آن تاریخ خواستیم حرف بزنیم و به ما اجازه ندادند حرف بزنیم و ما موافق با آن وضع نبودیم مخالفت ما بایستی منعکس شود (صحیح است)
نایب رئیس- البته تصدیق می‌فرمایید که اگر جزئیات در صورت جلسه ذکر بشود تمام وقت مجلس را صورت جلسه می‌گیرد (صحیح است) و در تمام صورت جلسات مشروح این مطالبی که می‌فرمایید ذکر شده است دیگر در صورت جلسه فرمایشی نیست (گفته شد خیر) صورت جلسات قبل تصویب شد.
۲ - تقدیم طرح یک دوازدهم از طرف جمعی از آقایان نمایندگان به قید یک فوریت و تصویب آن
نایب رئیس- طرحی از طرف جمع کثیری از آقایان نمایندگان راجع به تصویب یک دوازدهم رسیده است که قرائت می‌شود.
مجلس شورای ملی: اینجانبان امضاءکنندگان ذیل از نظر انقضا خردادماه و رفع بلاتکلیفی کارمندان دولت و تأمین احتیاجات ضروری وزارتخانهها و ادارات ماده واحده زیر را به قید یک فوریت پیشنهاد می‌نماییم.
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر وزارتخانهها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر هزینه‌های کشور و مصارف عمرانی و تولیدی و عام‌المنفعه را در خردادماه ۱۳۲۷ در حدود اعتبارات اسفندماه ۱۳۲۶ و با رعایت تبصره یک ماده واحده قانون و مصوب آبان ماه ۱۳۲۴ و سایر قوانین و مقررات مالی و کمک هزینه کارمندان کشوری و لشگری را مطابق قوانین و آیین‌نامه مربوطه از درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید.
نایب رئیس- جمع کثیری از آقایان نمایندگان امضا کرده‌اند فوریت ماده واحده مطرح است مخالفی نیست؟ (گفته شد خیر) رأی می‌گیریم به فوریت ماده واحده آقایان موافقین قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. اصل ماده واحده مطرح است.
بعضی از نمایندگان- دو مرتبه قرائت بشود.
نایب رئیس- خوانده شده است اگر اجازه بدهید دیگر خوانده نشود، آقای اردلان مخالفید.
اردلان- بلی مخالفم بنده فقط از آقای رئیس محترم کمیسیون بودجه یا مخبر کمیسیون بودجه یا یکی از اعضا محترم کمیسیون بودجه خواستم تقاضا کنم که یک کلمه جواب به ما بدهند که ما تا چند ماه باید یک دوازدهم را بیاوریم و تصویب کنیم. (صحیح است) آقای دکتر اعتبار یک طرحی تهیه کردند که ما از مجلس شورای ملی تقاضا کنیم که حالا آقایان اعضا محترم کمیسیون بودجه وظایف خودشان را انجام نمی‌دهند با این که به تمام یکایک اعضا کمیسیون بودجه ارادت خاصی دارم معهذا این مأموریت را به یک عده از آقایان دیگر مراجعه بفرمایید که شاید بتوانند بودجه مملکتی را به مجلس شورای ملی تقدیم کنند. (صحیح است) یکی از چیزهای حساس مملکت بودجه است ما باید هرچه زودتر بودجه‌مان را مطرح بکنیم و تصویب بکنیم که در راه قضیه مهم هزینه زندگی که این قدر مورد مورد توجه همه آقایان است یک قدم بزرگی برداشته باشیم. (صحیح است) بنده فقط از آقای مخبر محترم کمیسیون بودجه استدعا دارم این قضیه را برای ما روشن بفرمایند تا بتوانیم به این لایحه رأی بدهیم.
نایب رئیس- آقای دکتر مصباح‌زاده
دکترمصباح‌زاده- (مخبر) اگر آقایان به خاطر داشته باشند بنده در یک دوازدهم ماه گذشته اینجا عرض کردم که تا دو سه هفته دیگر گزارش کمیسیون
بودجه را تقدیم خواهم کرد و از آن تاریخ تا حالا هم کمیسیون بودجه جلسات خود را مرتباً تشکیل داده و به بودجه هم رسیدگی کرده است این که ما نتوانستیم گزارش تقدیم کنیم به علت سقوط دولت و نبودن یک دولتی است که با توافق نظر و با نظر او این کار انجام بشود و یکی هم چند قلم از بودجه مانده که باید رسیدگی به آن تمام بشود بنده خواستم خاطر نمایندگان محترم را اطمینان بدهم که کمیسیون بودجه کار خودش را انجام می‌دهد و امیدوارم تا یکی دو هفته یعنی وقتی که دولت تشکیل می‌شود ما بتوانیم با حضور هیئت دولت راجع به بودجه صحبت بکنیم و گزارش‌مان را در همین ماه به مجلس تقدیم بکنیم.
نمایندگان- انشاءالله
نایب رئیس- آقای دکتر بقایی مخالفید؟
دکتر بقایی- بلی مخالفم.
حاذقی- باید موافق صحبت بکند.
نایب رئیس- بعد از مخبر مخالف می‌تواند صحبت بکند. بفرمایید آقای دکتر بقایی.
دکتر بقایی- مخالفت بنده خیلی مختصر است. بیست و هفت هشت روز قبل بنده همین جا با یک دوازدهم گذشته مخالفت کردم گفتم که این یک قدری قبیح است که ما همه‌اش یک دوازدهم تصویب بکنیم. (صحیح است)
آقای مخبر کمیسیون بودجه هم قول دادند که پانزده روز دیگر بودجه را بیاورند به مجلس بنده خودم عضو کمیسیون بودجه هستم و کمیسیون بودجه هم مرتباً جلسه تشکیل می‌دهد (حاذقی- جز دیروز که اکثریت نشد) دیروز که اکثریت نشد و امروز هم می‌خواهند یک دوازدهم را بیاورند الان هم آخر ماه است و کارمندان دولت هم تقصیری ندارند ما مجبوریم تصویب بکنیم این یک دوازدهم را ولی می-خواستم بگویم که ما باید یک فکری بکنیم که ماه آینده دیگر یک دوازدهم را اینجا نیاوریم. (صحیح است) این رکیک است که همه‌اش یک دوازدهم بیاوریم (دکتر معظمی- کمیسیون بودجه وظیفه‌اش را انجام نداده است) در هر صورت می-خواستم تقاضا کنم که آقایان یک فشاری بیاورند که این یک دوازدهم آخری باشد خودم عضو کمیسیون بودجه هستم در کمیسیون بودجه هم می‌گویم ولی چه کنم پیشرفت نمی‌کند.
دکتر مصباح‌زاده- اجازه می‌فرمایید.
نایب رئیس- بفرمایید.
مخبر- مثل این که آقایان تصور می‌کنند که اعضا کمیسیون بودجه غیر از آقایان هستند یک عده از همین آقایان نمایندگان مجلس هستند حقیقت این است که کمیسیون بودجه تابع مجلس است اگر مجلس با یک دولتی کار بکند کمیسیون بودجه هم در انجام وظیفه خودش موفق خواهد شد. (یکی از نمایندگان- این جور نیست آقای دکتر) اجازه بفرمایید در زمان دولت آقای حکیمی در مجلس تشنج پیدا شد و به علت موافقت و مخالفت با دولت آقای حکیمی جلسات مجلس و در نتیجه کمیسیون بودجه آن طوری که می‌بایست تشکیل بشود تشکیل نشد مقصود بنده این است که آقایان نفرمایند کمیسیون بودجه انجام وظیفه نکرده است بنده می-خواهم عرض بکنم که این رابطه داشته با خود وضعی که مجلس نسبت به دولت‌ها داشته(دکتر فلسفی- صحیح نیست آقای دکتر) در دوره ۱۴ آقایان اگر ملاحظه بفرمایید دو مرتبه دولت بودجه‌اش را آورد به مجلس و یکی از آن دو بودجه هم تصویب نشد و کمیسیون بودجه فعلی بنده یقین دارم که وظیفه خودش را انجام داده و تا آن اندازه امکان با حسن نیت به بودجه رسیدگی کرده و می‌خواست که گزارش خود را در این ماه به مجلس تقدیم بکند ولی وقتی که دولت سقوط کرد و دولتی روی کار نیامد آقایان می‌دانند که رسیدگی به بودجه باید با حضور دولت باشد باید ما نظر دولت جدید را بدانیم و اگر دولت تا یک ماه دیگر مجلس نیاید و خودش را معرفی نکند و رأی نگیرد و در کمیسیون حاضر نشود و مذاکره نکند بنده نمی‌دانم که ما چطور می‌توانیم گزارش را به مجلس تقدیم کنیم آقایان فرمودند هرچه زودتر گزارش کمیسیون بودجه را بیاید آقایان باید بدانند که باید دولت بیاید و ما با نظر دولت این گزارش را بدهیم و حالا هم امیدوارم که دولت آقای هژیر به مجلس خواهند آمد و معرفی خواهند شد و ما شروع به کار می‌کنیم و این را هم می‌خواستم عرض کنم که در تمام مدتی که دولت نبود کمیسیون تشکیل شده و به بودجه رسیدگی کرده و عنقریب کارش هم تمام می‌شود فقط ما باید با دولت تماس پیدا کنیم و گزارش را تقدیم بکنیم.
نایب رئیس- آقای رضوی موافقید؟
رضوی- عرض کنم بنده البته با گذشتن یک دوازدهم فعلی از نظر این که اضطرار ایجاب کرده است که به مجلس مراجعه شود و بالاخره طرحی تهیه فرمودند و دادند کمال موافقت را دارم زیرا که فعلاً برای این تاریخ و پرداخت ماه خرداد هیچ راهی جز این نبوده و کمال موافقت حاصل است ولیکن این دفاع‌های آقای مخبر به نظر بنده به هیچ وجه مقنع نبود کار و وظیفه مجلس شورای ملی، چیزی که وظیفه انحصاری ما است موضوع رسیدگی به بودجه است. (صحیح است) و اگر بنا شود مجلس در ظرف سال تصویب بودجه را تصویب بکند و تفریغ بودجه را رسیدگی نکرده باشد می‌توانم بگویم وظیفه عمده خودش را انجام نداده از طرف دیگری درست است که بودجه را یک دولتی می‌آورد ولی به دلیل این که الان دارید شما یک دوازدهم را تصویب می‌کنید بودجه یک وظیفه روزمره‌ای است که اگر احیاناً بحران طول بکشد و یک ماه که دولت نباشد این پرداخت‌های روزمره و ماهیانه علاجی ندارد و در عین حال وقتی کمیسیون بودجه را به مجلس نیاورد و در یک حصار محکمی گیر بکند مجلس شورای ملی به هیچ وجه من‌الوجوه در جزئیات و کلیات و در قسمت گذشتن آن وارد نمی‌شود و بعد از تصویب هم علاوه بر این که در ضمن یک دوازدهم‌ها هم ممکن است یک تخلفاتی هم آقایان بکنند و ممکن است یک موادی هم اساساً حذف شده باشد ما آن مواد اسفند یا بهمن سال گذشته را می‌دهیم، این مواد گذشته را معمولاً نمی‌پردازند و یک خطر مهمی که این قضیه برای مملکت پیدا می‌کند این است که ما الان بودجه مملکت‌مان منحصر شده است به حقوق و پرداخت حقوق در حالی که حقاً قدمی که این مجلس برداشته است یک مقدار مصارف انتفاعی بوده و ممکن است برای مملکت مالاً استفاده داشته باشد متأسفانه سه ماه است که از سال گذشته است و هر وقت گفتند که یک قلم از اینها را بدهید گفتند آقا بودجه نیست. (صحیح است)
پس ما در واقع وظیفه مملکت را منحصر کردیم به این که یک پولی بروند از مردم بگیرند و آخر ماه هم بیاورند حقوق بدهند و بس و حال این که همه‌اش این نیست انصاف باید داد که کمیسیون بودجه خوب کار نکرده و به طور کلی رضایت کافی از عمل کمیسیون بودجه نیست از این جهت ما استدعا می‌کنیم که هر کدام از آقایان از حالا به بعد اگر واقعاً نمی‌توانند برسند استعفا بکنند و هرکدام از آقایان که می-توانند حاضر بشوند اقلاً یک قدم جدی بردارند که در ظرف این ماه لااقل ما دارای بودجه باشیم. (صحیح است).
نایب رئیس- سه پیشنهاد رسیده است برای کفایت مذاکرات، یک پیشنهادی آقای فرامرزی فرموده‌اند که لایحه از دستور خارج بشود، چون مقدم است، بفرمایید آقای فرامرزی.
فرامرزی- آخر هر ماه مجلس را در مقابل یک عمل انجام شده‌ای قرار می‌دهند به این که آخر ماه است و حقوق کارمندان باید پرداخته بشود و یک مقداری هم روضه خوانی می‌شود برای کارمندان دولت که بدبخت هستند، بیچاره هستند، فقیر هستند و باید حقوق آنها پرداخت بشود و نتیجه آن عمل این می‌شود که مجلس از وظیفه اساسی خودش که نظارت در امر بودجه باشد تخلف بکند یعنی انجام ندهد کارش را (صحیح است)
برای این که کارمندان دولت یک قوه‌ای هستند امروز که مافوق قوه‌های دیگر است هم مجلس ازشان ملاحظه می‌کند و هم دولت ما به جای این که این قوه را طوری مصرف بکنیم که امور به جریان خودش بیفتد و قانون انجام بشود این قوه منحرف کرده است قضایا را از مجرای خودش یعنی به جای این که ما بگوییم ما دو دوازدهم یا یک دوازدهم را تصویب نمی‌کنیم و دولتی که از این قوه می‌ترسد باید به موقع بودجه خودش را برساند و یا این که مجلس که از این قوه می‌ترسد به موقع بودجه را تصویب بکند آمدیم این را منحرف کردیم که مجلس در غیر موقع بودجه را تصویب بکند یعنی بودجه کل را تصویب نکند و یک دوازدهم، و دو دوازدهم تصویب شدن به قدری ضرر دارد برای مملکت که هرکسی که در امور اداری وارد باشد می‌داند که چه گرفتاری‌هایی دارد برای این که دولت در هر سالی یک مخارج اضافی دارد تشکیلات دیگری دارد، کارهای دیگری دارد تا بودجه کل مملکتی تصویب نشود نمی‌تواند کارهای خودش را انجام بدهد و تمام اینها متوقف می‌ماند فقط با یک دوازدهم و دو دوازدهم حقوق‌ها مطابق ماه‌های پیش داده می‌شود و آخرش هم این پول‌ها پرداخته می‌شود ولی در غیر موقع و نتیجه‌اش این می‌شود که کارها فلج می‌شود و در موقع انجام نمی‌شود و به موقع خودش پول پرداخته نشده چرا؟ برای این که مجلس وظیفه خودش را انجام نداده که تصویب بودجه باشد مطابق قانون اساسی در همین سال آقای مخبر کمیسیون بودجه فرمودند که کمیسیون بودجه وظیفه‌اش را انجام داده و اگر وظیفه‌اش را انجام نداده برای این بوده است که چون مجلس با یک دولتی همکاری نکرده است کمیسیون بودجه هم تابع مجلس است اولاً همچو چیزی نیست کمیسیون بودجه تابع مجلس مجلس نیست وظیفه‌ای دارد که باید انجام بدهد و بودجه را به موقع بیاورد به مجلس، از آن طرف این تشنجی که اخیراً حاصل شده با دولت این تازگی است و بودجه مملکتی سال قبل تقدیم شده به مجلس و در
کمیسیون بودجه است (بعضی از نمایندگان- امسال داده شده) اول امسال بود به هرحال بدون تعارف کمیسیون بودجه وظیفه خودش را انجام نداده است و فرمایش آقای اردلان کاملاً وارد است و کسی که نمی‌خواهد در کمیسیون بودجه حاضر بشود و وظیفه‌اش را انجام بدهد حداقل عملش این است که بگوید آقا من دیگر نمی‌آیم آنجا و متأسفانه می‌خواهم عرض کنم که این شامل ما هم می‌شود یعنی وکلا همین طور می‌کردند توی راهروها و جلسه هم تشکیل نمی‌شود و عقیده دارم که کسی که می‌خواهد بیاید توی راهرو بنشیند اینجا بنشیند که مجلس تشکیل بشود به طوری که خود ما هم می‌نشینیم و این عملی که گفته می‌شود یعنی گذشته از این کارها به موقع خودش انجام نمی‌شود و پول بی‌جهت تلف می‌شود و یکی دو سه ماده از قانون اساسی ملغی می‌شود یک توهمی هم می‌رود که از لحاظ معنی هم برای مجلس و هم برای اعضا کمیسیون بودجه خوب نیست و توهمش این است که چون بودجه از مسائل مبتلا به دولت است و دولت-ها همیشه بهش احتیاج دارند اگر این کار را بگذرد و تمام بشود تا حدی ریش دولت آزاد می‌شود، آقایان برای این که همیشه ریش دولت‌ها را در دست داشته باشند،
(بعضی از نمایندگان- این طور نیست) عرض کردم جای این توهم می‌رود، نمی-گویم این طور هست، جای این توهم می‌رود، برای این که دولت همیشه مطیع تقاضاهای اشخاص بشود بودجه را نمی‌گذارند یک دفعه تصویب بشود در نتیجه ریش دولت آزاد بشود برای رفع این توهم هم شده است وظیفه آقایان این است که بودجه را زودتر از کمیسیون بگذرانید و بیاوردید به مجلس و از این لگد کردن قانون اساسی با پای مجلس صرف‌نظر بشود لااقل، این عرایض بنده است پیشنهادم را هم پس گرفتم.
نایب رئیس- آقای حاذقی پیشنهاد کفایت مذاکرات نموده‌اند، بفرمایید.
ملک مدنی- بنده هم پیشنهاد کردم.
نایب رئیس- اول ایشان پیشنهاد کرده‌اند.
حاذقی- تمام مذاکراتی که آقایان نمایندگان می‌فرمایند درباره لزوم تصویب بودجه سالیانه مملکتی از طرف کمیسیون بودجه و تأخیر در تقدیم به مجلس شورای ملی شده است صحیح است، در گذشته اینجا عده‌ای از آقایان نمایندگان طرحی امضا کردند که اکثر آقایان اعضا کمیسیون بودجه که تا یک سال منتخب مجلس هستند موظفند برای ماه خرداد گزارش تمام بودجه مملکتی اعم از بودجه‌های پرسنلی و بودجه عمرانی را تقدیم مجلس بکنند و اگر نکنند مجلس شورای ملی آنها را از این سمت منعزل کند و تجدید انتخاب بشود که هر چه زودتر این نظر نهایی آقایان که تصویب بودجه پرسنلی و عمرانی مملکتی است صورت وقوع پیدا کند برای این که آقایان نمایندگان محترم واقف هستند که تاکنون که سه ماه از سال گذشته است دولت نتوانسته است یک قدم اصلاحی و عمرانی بردارد و عذر دولت هم موجه بوده است برای این که این اختیار را مجلس به دولت نداده است و بودجه عمرانی چون محتاج به اعتبار یک جا است اگر اعتبار یک جا داده نشود این عمل صورت وقوع پیدا نمی‌کند. بنابراین بنده استدعا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایید بحث در کلیات ماده واحده کافی باشد پیشنهادهایی که داده شده چه آن پیشنهادهایی که مربوط به یک دوازدهم ماه گذشته بود و آقایان موافقت کردند که بعداً رسیدگی شود و نشد و چه پیشنهادهایی که الان داده شده به طور اختصار طبق قانون در اطراف آنها بحث بشود و رأی گرفته بشود و کار این ماده واحده خاتمه پیدا کند و آقایان با خیال راحت به منزل‌شان بروند. (احسنت)
نایب رئیس- آقای ملک مدنی.
ملک مدنی- بنده به نام مخالف آمدم اینجا برای این که تذکری دادند آقای حاذقی که پیشنهاداتی که در ماه گذشته داده شده ضمیمه این لایحه و طرحی بشود که از طرف آقایان نمایندگان پیشنهاد شده، بنده خیال می‌کنم که اگر ما بخواهیم این کار را بکنیم بودجه یک دوازدهم امروز تمام نمی‌شود و به تصویب نمی‌رسد و این عمل صحیح نیست که ما حقوق کارمندان دولت را همیشه به تأخیر بیندازیم، بیانات آقای فرامرزی در باب این که کمیسیون بودجه زودتر باید وظیفه‌اش را انجام بدهد صحیح است اما از طرف دیگر هم کارمندان دولت مثل ما وکلا باید حقوق‌شان را بگیرند آنها هم یک مردمی هستند که کار خودشان را دارند انجام می‌دهند آخر ماه هم که باید حقوق‌شان داده شود و حقوق آنها را همین مجلس باید تصویب بکند همین وکلا تفاوتی نمی‌کند آنها بیشتر احتیاج دارند یک عده‌ای از اعضای دولت اشخاص فقیر و بی‌چیزی هستند که روزمره زندگی می‌کنند و از بقال و عطار نانوای سرکوچه به اعتبار حقوق قرض می‌کنند و در آخر ماه هم حقوق‌شان باید داده شود. (صحیح است) این یک اصل مسلمی است بنده خواهش می‌کنم از آقایان که آن پیشنهاداتی را که در ماه گذشته داده‌اند مسکوت بگذارند که در موقع بحث در اطراف بودجه کل مملکتی مطرح بشود برای این که اگر آن پیشنهادات حالا مطرح شود موجب تأخیر خواهد شد و این لایحه امروز از مجلس نمی‌گذرد و این عمل صحیح نیست که حقوق مستخدمین به تأخیر بیفتد و بنده از آقایان خواهش می‌کنم که موافقت بفرمایند زودتر این کار تمام شود و یک موضوع هم بنده راجع به بودجه می‌خواستم عرض کنم حالا که این مشکلات پیدا شده در کمیسیون بودجه و تأخیری پیش آمده بنده عقیده‌ام این است از نقطه‌نظر مختصر تجربه‌ای که بنده دارم و سال‌ها در کمیسیون بودجه عضویت آنجا را داشتم عرض می‌کنم که کمیسیون بودجه لازم است زودتر تصمیمش را بگیرد و لایحه بودجه را به مجلس تقدیم کند بعد هم هر دولتی که باشد ناچار است اینجا حاضر بشود و این لایحه بودجه چیزی نیست که در ظرف ده روز و ۱۵ روز مواد آن بگذرد حداقلش این است که یک ماه وقت لازم دارد که جلسات منظم تشکیل بشود و هفته‌ای سه روز ما جلسه داشته باشیم آقای دکتر مصباح‌زاده جنابعالی که مخبر کمیسیون هستید کار خودتان را بکنید منتظر دولت نباشید (مخبر- کار خودمان را کرده‌ایم) و باید در قسمت‌های درآمد هزینه به طور کلی رویش اظهارنظر بکنید و گزارش آن را بدهید به مجلس که مطرح بشود و اگر لازم شد ما هفته‌ای پنج روز هم جلسه را تشکیل می‌دهیم (صحیح است) که مجلس بی‌کار نباشد اگر در ظرف این چند روز هم فرض بفرمایید که بحران شده بود ما لایحه بودجه را داشتیم رویش بحث می‌کردیم یک موادی است که باید مجلس خودش روی آن بحث بکند و البته کار دولت نیست خودتان را مقید به این موضوع نکنید زیرا که باعث تأخیر بودجه می‌شود. بیانی که آقای فرامرزی کردند و گفتند که کارهای عمرانی اگر موعدش گذشت دیگر نتیجه ندارد درست است الان سه ماه از سال گذشته است. سه ماه دیگر «سزن» مساعدی است برای کارهای عمرانی که در بودجه هست از نقطه‌نظر عمران و آبادی از نقطه‌نظر سدسازی و کارهای دیگر بنابراین خبر آن را بدهید که دیگر تأخیر در تقدیم بودجه نشود.
حاذقی- بنده توضیح مختصری دارم.
نایب رئیس- توضیح ندارد رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای حاذقی مبنی بر کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادات قرائت می‌شود پیشنهاد آقای مهدی ارباب قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
تبصره‌های ذیل را پیشنهاد می‌کنم.
تبصره یک- دولت مجاز است اراضی دایر و بایر شهر زاهدان و اماکن متصرفی افراد از بدو تأسیس شهر تا حال تا شعاع شش کیلومتر اطراف شهر به استثنای مقداری که دولت قبلاً به اشخاص فروخته به اطلاع وزارت دارایی به شهرداری زاهدان واگذار نماید تا با تصویب انجمن شهر زیر نظر فرماندار کل بلوچستان تقسیمات محلی و تقویم گردیده و به استثنای هر مقداری که مورد احتیاج شهر و شهرداری است به بهای معینه به صاحبان ابنیه و غیره فروخته بهای آن منحصراً به مصرف ایجاد مخزن آب و لوله‌کشی شهر زاهدان برسانند و مازاد احتمالی آن نیز به مصرف مؤسسات عام‌المنفعه همان شهر برسانند.
قبادیان- بنده با این پیشنهادات مخالفم چون دولتی نیست که جواب بدهد بنابراین پیشنهادات برود به کمیسیون
نایب رئیس- اجازه بفرمایید قرائت بشود تا بنده ببینم مورد دارد یا ندارد.
تبصره ۲- به اتباع خارجه مقداری که قانون برای سکونت آنان تجویز نموده فروخته خواهد شد.
نایب رئیس- این پیشنهادها وارد نیست. (صحیح است)
مهدی ارباب- اجازه بفرمایید توضیح بدهم اگر وارد نبود بفرمایید
نایب رئیس- این را در بودجه مملکتی بعدها وقتی که وزیر کشور حاضر بود بدهید چون مربوط به شهرداری است.
مهدی ارباب- این سابقه قانونی دارد.
نایب رئیس- استدعا می‌کنم بفرمایید بعداً در بودجه کل مطرح بفرمایید. (صحیح است)
مهدی ارباب- می‌خواهم توضیح بدهم.
نایب رئیس- وقتی که مورد ندارد توضیح هم ندارد. پیشنهاد دوم قرائت می‌شود
رضوی- بنده اخطار نظامنامه دارم.
صفوی- پیشنهاداتی که مربوط به وزارتخانهها است چون آقایان وزرا نیامدند به مجلس معرفی
نشده‌اند و چون هنوز دولتی نیست نمی‌شود این پیشنهادات را مطرح کرد برای این که آقایان وزرا باید دفاع کنند و نظر خودشان را بدهند و این نمی‌شود و به عقیده بنده همان لایحه یک دوازدهم که پیشنهاد شده باید مطرح شود که آقای معاون وزارت دارایی هم تشیف دارند و می‌توانند در آن اظهارنظر کنند.
ارباب ـ پس پیشنهاد بنده را محفوظ بدارید برای موقعی که بشود مطرح کرد
نائب رئیس ـ بسیار خوب بقیه پیشنهادات خوانده می‌شود
رضوی ـ اجازه بفرمایی بنده اخطارم را عرض کنم
نائب رئیس ـ بفرمایید
رضوی ـ ماده ۴۲ نظامنامه که به اصطلاح مربوط به ماده چهل قانون اساسی هم هست در آنجا تصریح دارد که هر طرحی که مربوط به هر وزارتخانه‌ای است با حضور نماینده آن وزارتخانه و وزیر آن وزارتخانه باید باشد (صحیح است) در موقعی که دولت نیست و طرحی هم داده شده طرحی که مجلس می‌دهد شبیه به لایحه‌ای که دولت داده است نیست این پیشنهادها را باید با حضور وزیر مربوطه مطرح کنیم و الان تنها طرحی را که نمایندگان به مجلس داده‌اند و این حق را مطابق نظامنامه دارند قابل طرح است و غیر از آن هیچ عملی به حکم ماده چهل قانون اساسی که دیگر رأس تمام قوانین است و مادهٔ ۴۲ آئین‌نامه قابل طرح نیست و بنده تعجب می‌کنم که چطور اجازه طرح داده‌اند.
نائب رئیس ـ بنده که به کسی اجازه ندادم آقای رضوی، فقط خوانده شد خواندن هم که اشکالی ندارد برای این خواندند که شاید مورد پیدا کند و بعد هم آقایان نمایندگان حتی کسانی که طرح را امضاء کرده‌اند حق پیشنهاد دارند معهذا بسته است به نظر مجلس اگر مجلس میل دارد عین طرحی که تقدیم شده است بدون پیشنهادات تصویب می‌شود و عین آن را من اجرا می‌کنم.
رضوی ـ با ماده چهل قانون اساسی مخالف است جناب آقای رئیس اجازه بفرمایید وقتی امری مخالف قانون اساسی است که دیگر مجلس نمی‌تواند درش مداخله کند اجازه بفرمایید ماده چهل را بخوانند ماده چهل قانون اساسی که ماده ۴۲ نظامنامه مستند به آن است در آنجا تصریح دارد که بدون حضور وزیر مسئول هیچ طرحی در مجلس قابل بحث نیست.
نائب رئیس ـ الان معاون وزارت دارایی حاضر است.
رضوی ـ بفرمایید ماده را بخوانند.
نائب رئیس ـ آقای رضوی برای استحضار خاطر آقا عرض می‌کنم که معاون وزارت دارایی الان حضور دارند و ایشان رسمیت دارند برای این که اظهار عقیده بکنند و این طرح قابل مطرح شدن در مجلس باشد.
سزاوار ـ بنده پیشنهاد کردم که پیشنهادها را بعد بخوانند اجازه بفرمایید قرائت شود
نائب رئیس ـ پیشنهاد آقای سزاوار قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم قرائت پیشنهادات به بعد موکول شود (صحیح است)
نائب رئیس ـ آقای سزاوار
سزاوار ـ اجازه بفرمایید این طرح پیشنهادی آقایان نمایندگان به منظور این بوده است که آخر ماه است و پرداخت حقوق کارمندان دولت و هزینه‌های ضروری کشور به تعویق نیفتد به همین منظور پیشنهاد شده است که مذاکرات کافی است و رأی گرفتند تصویب نشد و بنده نگرانم که اگر این عمل به طول انجامد ممکن است مجلس از اکثریت بیفتد و به رأی نرسد (صحیح است) بنابراین هیچ مانعی ندارد که پیشنهاداتی که آقایان کرده‌اند موکول بکنند به بعد در موقع طرح بودجه یا اگر خدای نخواسته یک مرتبه دیگری یکدوازدهم آمد در مجلس در اطرافش صحبت کنند.
جمعی از نمایندگان ـ رأی، رأی.
دکتر بقایی ـ بنده مخالفم.
نائب رئیس ـ بفرمایید.
دکتر بقایی ـ بنده می‌خواهم پیشنهاد کنم که پیشنهاد آقای سزاوار را تکمیلش کنیم به این که دیگر این روزها به خودمان زحمت ندهیم و بیاییم به مجلس بنشینیم، آخر ماه بیاییم یکدوازدهم تصویب بکنیم بدون هیچ مذاکره‌ای و برویم این که وضع نشد آقایان اگر دلشان برای کارمندان سوخته مجلس را از اکثریت نیندازند تا ساعت ۶ تا ساعت۷ بمانند پیشنهادات هم خوانده بشود برای این که تنها چیزی که ما از وکالت داریم همین است که یک دردی اگر هست این را در ضمن یکدوازدهم پیشنهاد بکنیم بودجه که نمی‌آید به مجلس چیز دیگری هم که نمی‌آید همه‌اش به صورت یکدوازدهم است در ماه گذشته هم آقایان گفند پیشنهادها بماند چون کارمندان گرسنه هستند بدبخت هستند بیچاره هستند ما یک‌دوازهم را به آنها بدهیم و بعد پیشنهادها مطرح بشود الان یک ماه گذشته است و این پیشنهادات مطرح نشد حالا هم آقای سزاوار دوباره پیشنهاد می‌کنند که این پیشنهادات مطرح نشود و بعد مطرح بشود پس ما چه کاره هستیم پیشنهاد کنید برویم خانه‌مان بنشینیم این که وضع زندگی نمی‌شود اگر آقایان راست می‌گویند و حقیقتاً دلشان برای کارمندان دولت می‌سوزد اینجا می‌مانند تا نصف شب و تصویب می‌کنند و اگر هم دروغ می‌گویند که این وضع زندگی نمی‌شود پیشنهادات حق قانونی نمایندگان است.
دکتر معظمی ـ بنده اخطار دارم.
نائب رئیس ـ بفرمایید.
دکتر معظمی ـ این پیشنهاد قابل رأی نیست چون سلب حق از وکلا می‌کند (صحیح است) بنابراین به عقیده بنده (یک نفر از نمایندگان ـ سابقه دارد) یک مرتبه این کار اتفاق افتاده آن هم با جلسه خصوصی و با اتفاق تمام وکلا این کار را کردند ولی این عمل مطابق قانون نیست برای این که حق هر وکیلی است که پیشنهاد بکند و اگر آقایان مایل نباشند می‌توانند رأی ندهند ولی آقایان نمی‌توانند به این پیشنهاد رأی بدهند برای این که سلب حق از نمایندگان می‌شود با این پیشنهاد و قابل طرح نیست.
سزاوار ـ اجازه می‌فرمایید بنده یک توضیح مختصری عرض کنم.
نائب رئیس ـ آقای دکتر شفق.
دکتر شفق ـ استدلال آقای رضوی در باب این طرح به نظر بنده صحیح بود مجلس خودش یک طرحی داده است و نظر مجلس کاملاً روشن است که منحصراً متوجه بگذشتن ماده واحده راجع به یکدوازدهم است (صحیح است) و از این لحاظ تصور می‌کنم اشکالی که می‌شود وارد نیست اگر ما وارد پیشنهادات بشویم فراموش نفرمایید که یک تبصره‌هایی است که معطوف به آن یکدوازدهم گذشته است و آن تبصره‌ها حق تقدم دارد اول باید از آنها شروع کنیم و منتهی سه یا چهار روز وقت صرف می‌شود و این که گفته شده است که آقایان تا ساعت شش و هفت بنشینند این را سه چهار سال است ما می‌شنویم و یک دفعه هم پیش آمد نکرده حتی یک موقع ناهاری هم تهیه شد یکی دو نفر آمدند ناهار را خوردند و رفتند (خنده نمایندگان) این را تصور می‌کنم با احساسات نمی‌شود کار کرد الان آخرین روز ماه است و نظر مجلس این است که می‌خواهد این ماده واحده را تصویب بکند استدعا می‌کنم رأی بخواهید اگر مجلس می‌خواهد که این ماده واحده به همین شکل تصویب بشود که رأی می‌دهد و اگر مجلس واقعاً مصر باشد در این که تبصره‌ها مطرح بشود چه مانعی خواهد داشت بعد جمع بشوند و تبصره‌ها را مطرح کنند.
نائب رئیس ـ اجازه بفرمایید این پیشنهاد به نظر بنده هم قابل رأی نیست (صحیح است) چون که مجلس باید اجازه داشته باشد آزاد باشد پیشنهاد کند منتهی اجازه بفرمایید یک پیشنهادی آقای دکتر عبده کرده‌اند که عین پیشنهاد آقای سزاوار است و یک اصلاحی که خوانده می‌شود اگر اجازه می‌فرمایید به این پیشنهاد رأی گرفته شود
(پیشنهاد آقای دکتر عبده به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم طرح پیشنهادی نمایندگان از سایر پیشنهادات تفکیک شده و نسبت به طرح مزبور جداگانه رأی گرفته شده و پیشنهادات به کمیسیون بودجه ارجاع شود.
نائب رئیس ـ آقای دکتر عبده خواهش می‌کنم به اختصار توضیح بدهید
دکتر عبده ـ عرض می‌کنم اینجا دو نظر اظهار شد یکی این که اصل طرح پیشنهادی مطرح شود کلیهٔ پیشنهادات آقایان نمایندگان هم مطرح بشود و بعد رأی گرفته بشود به نظر بنده این از دو جهت اشکال دارد یکی این که اغلب پیشنهاداتی که آقایان فرمودند جنبه طرح قانونی دارد یعنی اگر درست موشکافی بکنیم و بررسی بکنیم یک طرح قانونی است که به صورت پیشنهاد داده شده و با احساس طرح پیشنهادی ارتباط نزدیکی ندارد و حال آن که آئین‌نامه بطور صراحت گفته که می‌بایستی پیشنهادات با متن لایحه یا طرح قانونی رابطه نزدیک داشته باشد قدر مسلم این است که بین این پیشنهادات رابطه نزدیک با طرح پیشنهاد شده نیست بعد همان طور که آقای رضوی متذکر شدند از روح قانون اساسی و قوانینی که در دست است این طور استنباط می‌شود که وقتی یک طرحی پیشنهاد شد
قدر مسلم این است که باید دولت باشد و این هم منطقی است برای این که پیشنهاداتی که ما می‌کنیم ممکن است در شئون مختلف کشور مؤثر باشد و اگر دولتی نباشد که اظهارنظر بکند بنده ممکن است که پیشنهادی بکنیم و تصویب بشود و بعداً به اشکال بر بخوریم از طرف دیگر اگر بگوییم همان طور که آقای سزاوار فرمودند پیشنهادها را به طور کلی مطرح نکنند نمی‌شود برای این که این تنها نظر مثبت و تنها حق آقایان نمایندگان است و نمی‌بایستی سلب حق از آقایان کرد بنده به نظرم رسید راه حلی که منطقی است این است که همان طور که در ضمن بودجه یکدوازدهم گذشته عمل کردیم یک سابقه‌ای هم شده اصل طرح پیشنهادی را جدا بکنیم از پیشنهادت و نسبت به طرح پیشنهادی همان طور که نظر اتفاقی آقایان است رأی بگیریم و پیشنهادات را هم برای مطالعه بیشتری به کمیسیون بودجه مراجعه بکنیم (دکتر بقایی ـ مثل گذشته دفن می‌شود) من به شما بشارت می‌دهم که تذکرات آقایان حتماً در رفقای کمیسیون بودجه مؤثر واقع شده و با پیشرفتی که اخیراً در کار شده من یقین دارم حتماً در ظرف ۱۵ روز لایحه بودجه تقدیم مجلس خواهد شد این را هم عرض می‌کنم که چون بنده عضو کمیسیون بودجه هستم بنده نمی‌خواهم دفاع کنم از کمیسیون بودجه ولی آقایانی که برای عضویت کمیسیون بودجه انتخاب شده‌اند نه بهتر از سایر آقایان هستند نه بدتر.
نائب رئیس ـ آقای تقی‌زاده.
تقی‌زاده ـ بنده می‌خواستم عرض کنم که نظر بنده اصولاً به نظامات مجلس است نه خود مطلب این پیشنهادی که اول شد که پیشنهادها اصلاً خوانده نشود این برخلاف معمول است (صحیح است) و مجلس حق ندارد که از نمایندگان این حق را سلب کند ولی از آن طرف می‌شود خواهش کرد که آقایان پیشنهادهایشان را پس بگیرند و می‌شود هم گفت پیشنهادی که مربوط به متن ماده نباشد نکنند و اگر کردند اجازه بفرمایند که توضیح مختصری بدهند برای این که یقین است که رد می‌شود یک دقیقه دو دقیقه توضیحش را بدهد و فوراً هم رد بشود چون مربوط به ماده نیست نباید مجلس آن را قبول بکند اما آمدیم وقتی که پیشنهادات مربوط به خود مطلب بود و توضیحات را حتی‌الامکان دستور بفرمایند که مختصر بدهند هر قدر هم که پیشنهاد باشد بیست تا پیشنهاد هم که باشد در ظرف نیم ساعت یک ساعت تمام می‌شود و این حق اساسی از ما سلب نمی‌شود.
سزاوار ـ بنده یک توضیح مختصری دارم چون پیشنهاد کرده‌ام.
نائب رئیس ـ بفرمایید.
سزاوار ـ گویا آقایان توجه نفرمودند به پیشنهاد بنده، بنده پیشنهادی نکردم که بر خلاف اصول باشد بنده تعجب می‌کنم از جناب آقای تقی‌زاده که می‌فرمایند این پیشنهاد برخلاف اصول است کجایش برخلاف اصول است برای این که یک پیشنهاداتی است آقایان نمایندگان کرده‌اند و بنده هم چون پیشنهاد کردم یک نماینده‌ای هستم پیشنهاد می‌کنم برای این که تسریع شده باشد در طرح پیشنهادی آقایان، این پیشنهاداتی که شده این را موکول بکنند به طرح بودجه با رأی خود مجلس بنابراین اگر مجلس رأی داد مخالف اصول عملی نشده است زیرا حقی از کسی سلب نشده است با اجازه خود مجلس که این اجازه را دارد این درخواست را بنده کردم و هیچ کجایش اصلی ضایع نشده.
تقی‌زاده ـ مجلس حق ندارد این رأی را بدهد.
نائب رئیس ـ آقای دکتر معظمی اخطار دارند. بفرمایند.
دکتر معظمی ـ عرض کنم توجه بفرمایید راجع به پیشنهاد آقای دکتر عبده بنده اخطار کردم به این جهت که قابل رأی نیست برای این که در مقدمه پیشنهاد می‌فرمایند که بایستی رئیس مجلس پیشنهادها را تفکیک کند این اصولاً از وظایف رئیس مجلس است که پیشنهاداتی را که مربوط به لایحه نیست رد کند و پیشنهادهایی که مربوط به لایحه است مطرح کند و رأی گرفته شود و این قسمت هم اگر عمل نشود حق وکیل را سلب می‌کند بنابراین یک قدری آقایان حوصله داشته باشند پیشنهادات خوانده بشود دو راه بیشتر ندارد آقایان حوصله بکنند که خوانده بشود و توضیح بدهند یک نفر مخالف هم صحبت کند بعد یا رأی بدهند یا رأی ندهند و بعضی از این پیشنهادات هم به استناد این که وزیر مسئول حضور ندارد قابل طرح نیست فقط بعضی پیشنهادها باقی می‌ماند مثل این که بنده پیشنهاد کردم که کمیسیون بودجه موظف است که بودجه را تا بیستم تیر گزارشش را به مجلس تقدیم کند این پیشنهادها قابل طرح است و مربوط هم می‌شود اما اگر یک کسی پیشنهاد کند که مثلاً مدت نظام وظیفه را تقلیل بدهند این مربوط نمی‌شود و همان قسمتی است که آقای رضوی فرمودند و اصولاً هم این طرح به این صورت قابل طرح نبود حق این بود که کمیسیون بودجه گزارش می‌داد و درخواست می‌کرد که یکدوازدهم بودجه را بدهند چون دولت نیست و به این صورت هم همان طور که آقای رضوی فرمودند اصلاً به هیچ وجه قابل طرح نیست این است که بنده خواهش می‌کنم از آقای دکتر عبده که سابقه‌ای ایجاد نکنند (دکتر عبده ـ بنده یک پیشنهاد اصلاحی کرده‌ام) و پیشنهاد خودشان را پس بگیرند برای این که ممکن است که مجلس این پیشنهاد را تصویب کند و این به صلاح مجلس نیست.
نائب رئیس ـ اجازه بفرمایید یک پیشنهاد اصلاحی رسیده است غرض این است که این یکدوازدهم تصویب بشود و یک کاری برخلاف مقررات و قوانین ثابته نشود غرض دیگری نیست. آقای دکتر عبده پیشنهاد خودشان را این طور اصلاح کرده‌اند که قرائت می‌شود. بسته است به نظر مجلس (پیشنهاد اصلاحی آقای دکتر عبده به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم نسبت به طرح پیشنهادی جداگانه رأی گرفته شده و سایر پیشنهادات بعداً در همین جلسه مطرح شود.
دکتر معظمی ـ این تقاضای تجزیه است آخر باید بشود.
نائب رئیس ـ آقای دکتر عبده.
دکتر عبده ـ اجازه بفرمایید بنده این پیشنهاد اصلاحی را کردم برای این که تعصب ندارم اصولاً در آن چیزی که پیشنهاد شده اگر ببینیم یک جزیی از آن پیشنهاد با اصول موافقت ندارد. اگر نظر آقایان باشد در موقع طرح یکدوازدهم سابق ما صبر کردیم ما مواجه شدیم با پیشنهادات خیلی زیادی و خود بنده بعد از آن که این مطلب در جلسه خصوصی مطرح شد پیشنهاد کردم که نسبت به اصل ماده یکدوازدهم و یک تبصره آناً رأی گرفته شود و پیشنهادات بعداً مطرح شود (حاذقی ـ چرا مطرح نشد؟) اجازه بفرمایید مجلس این عمل را تصویب کرد و بعداً آن پیشنهادات مطرح نشد مثل این که خیلی از چیزها که باید مطرح شود مطرح نشده ولی اصولاً آن عملی را که در آن روز ما کردیم به نظر بنده در این مورد هم ممکن است ما را از اشکال بیرون بیاورد برای این که هر چه زودتر طرح پیشنهادی تصویب خواهد شد و حقوق مستخدمین و سایر مخارج ضروری پرداخت خواهد شد و نسبت به سایر پیشنهادات هم در همین جلسه عمل می‌کنیم، طرح می‌کنیم بررسی می‌کنیم و تصمیم مقتضی می‌گیریم بنده استدعا می‌کنم برای این که این مشکل حل بشود با پیشنهاد بنده مواقت بفرمایید حتی از آقای دکتر معظمی هم استدعا می‌کنم.
نائب رئیس ـ آقای دکتر بقایی.
دکتر بقایی ـ آقای دکتر عبده فرمودند آن دفعه تصویب شد، بنده هم آن دفعه رأی دادم و حالا کمال تأسف را دارم برای این که گفتند در جلسه بعد پیشنهادات مطرح می‌شود در طی این مدت بنده خودم دو دفعه تذکر دادم که باید این پیشنهادات مطرح بشود هیچ کس گوش نداد و موضوعات دیگر مطرح شد این یک دلیل مخالفت بنده است دلیل دیگری هم که بنده دارم این است یک قسمت از این پیشنهاداتی که شده مربوط به سال مالی است (صحیح است) و سال مالی امروز منقضی می‌شود و اگر در ظرف امروز و فردا تصمیم گرفته نشود مثل این است که این پیشنهادات اصلاً نشده است این است که بنده در مخالفت خودم باقی هستم و از آقایان هم خواهش می‌کنم که نگذارند این حقشان تضییع بشود برای این که بعد از این هم ما بایستی بیاییم و چشم بسته تصویب بکنیم و برویم خانه‌مان
نائب رئیس ـ چون پیشنهاد آقای دکتر عبده برخلاف اصول نیست خوانده می‌شود و رأی گرفته می‌شود.
(پیشنهاد آقای دکتر عبده به شرح زیر قرائت شد)
نسبت به طرح پیشنهادی جداگانه رأی گرفته شود و سایر پیشنهادات بعداً در همین جلسه مطرح شود
نائب رئیس ـ آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر عبده موافقند قیام بفرمایند؟ (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده واحده قرائت می‌شود
(ماده واحده به شرح زیر قرائت شد)
به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و هزینه‌های مستمر و غیر مستمر وزارتخانهها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر هزینه‌های کشور و مصارف عمرانی و تولیدی و عام‌المنفعه را در خرداد ۱۳۲۷ در حدود اعتبارات اسفند ماه ۱۳۲۶ و با رعایت تبصره ۱ ماده واحده قانون مصوب آبان ماه ۲۴ و سایر قوانین و مقررات مالی و کمک هزینه کارمندان کشوری و لشگری را مطابق قوانین و آئین‌نامه مربوطه از
در آمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید
(عده برای رأی کافی نبود)
نائب رئیس ـ می‌خواهند رأی بگیرند آقایان تشریف نبرند
امامی ـ همین آقایان اعتراض می‌کنند که چرا نمی‌شینید تا ساعت ۶ نمایندگان بنشینید و کار کنند
دهقان ـ آقا چند دقیقه تنفس بدهید
نائب رئیس ـ اگر اجازه می‌دهید چند دقیقه تنفس بدهیم
بعضی از نمایندگان ـ آقایان تشریف می‌آورند
فرامرزی ـ باید این کار نشود تا قانون اجرا بشود همیشه بهانه حقوق مستخدمین این کار را می‌کنند کارمندان باید خودشان حاضر نشوند که قانون اساسی پامال شود و اجرا نشود.
بعضی از نمایندگان ـ عده کافی است.
نائب رئیس ـ رأی می‌گیریم به طرح پیشنهادی با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید می‌دهند؟
فرامرزی ـ جناب آقای رئیس پیشنهاد بنده مقدم بود.
نائب رئیس ـ چه پیشنهادی دادید.
فرامرزی ـ قبل از اعلام رأی بنده پیشنهاد تنفس داده بودم.
نائب رئیس ـ مجلس قبول نکرد ملاحظه فرمودید عده هم برای رأی گرفتن کافی نبود.
فرامرزی ـ اخطار دارم.
نائب رئیس ـ حالا اعلام رأی شده است اجازه بفرمایید بعضی از آقایان می‌گویند اکثریت هست بعضی‌ها می‌گویند اکثریت نیست چون این تشخیص با هیئت رئیسه است بنده هم متوجه شدم که ۹۱ نفر در جلسه بودند اعلام رأی کردم
فرامرزی ـ حق وکیل را هم نمی‌شود سلب کرد
(اخذ و استخراج آراء به عمل آمد و نتیجه به قرار ذیل حاصل شد)
عده حاضر ۹۱ نفر
موافقین: ۸۳، ورقه سفید ۲
نائب رئیس ـ عده حاضر در جلسه ۹۱ نفر با اکثریت ۸۳ رأی تصویب شد
اسامی رأی دهندگان ـ آقایان: محمود محمود ـ مرتضی شریف‌زاده ـ دکتر فلسفی ـ اردلان لیقوانی ـ دکتر آشتیانی ـ بوداغیان ـ کامل ماکویی ـ مهدی ارباب ـ منصف ـ سالار بهزادی ـ حسن مکرم ـ دکتر ملکی ـ دکتر مجتهدی ـ صاحب‌دیوانی ـ ضیاء ابراهیمی ـ قهرمان ـ دکتر مصباح‌زاده ـ لاهوتی اخوان ـ دکتر رضا زاده‌شفق ـ امیر نصرت اسکندری ـ نراقی ـ ملکپور ـ مسعودی ـ قبادیان ـ شکرالله صفوی نبوی ـ اقبال ـ برزین ـ جعفر کفایی ـ یمین اسفندیاری ـ صاحب جمع ـ بهاء‌الدین کهبد ـ نیکپور ـ حسن اکبر ـ دکتر عبده ـ ابوالحسن رضوی ـ ملک مدنی ـ شریعت‌زاده ـ علی بهبهانی ـ امامی اهری ـ دهقان ـ مسعود ثابتی ـ پالیزی ـ بهبهانی ـ فولادوند ـ ملکی ـ حاذقی ـ وکیلی ـ گرگانی ـ دولتشاهی ـ نواب یزدی ـ دکتر راجی ـ ابولحسن صادقی ـ هراتی ـ فاضلی ـ عبدالقدیر آزاد ـ موسوی ـ مهندس خسرو هدایت ـ احمد فرامرزی ـ تقی‌زاده ـ کشاورز صدر ـ مهدی صدرزاده ـ ظفری ـ ابوالقاسم امینی ـ عباس مسعودی ـ گنابادی ـ اسدی ـ هاشم وکیل ـ باتمانقلیج ـ ارباب گیو ـ نورالدین امامی ـ تولیت ـ وثوق ـ بهادری ـ سزاوار ـ نیک‌پی ـ شهاب خسروانی ـ عزیز اعظم زنگنه ـ عبدالرحمن فرامرزی ـ آصف ـ محمد حسین قشقایی.
نائب رئیس ـ اگر آقایان اجازه می‌دهند پیشنهادات قرائت شود.
سزاوار ـ طرفداران پیشنهادات تشریف نبرند.
یمین اسفندیاری ـ آقای رئیس اجازه بفرمایید آقایانی که بیرون رفتند تشریف بیاورند که پیشنهادات مطرح بشود
بعضی از نمایندگان ـ عده کافی شد.
نائب رئیس ـ پیشنهادات قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای احمد رضوی به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره‌های مربوط به معافیت ماشین آلات و لوازم لابراتور اهدایی به دانشگاه و همچنین معافیت کتاب از گمرک که در ماه قبل مورد قبول کمیسیون بودجه واقع گردیده بود عیناً ضمیمه قانون یکدوازدهم خرداد ماه بشوند.
نائب رئیس ـ آقای رضوی بفرمایید.
رضوی ـ عرض کنم در گزارشی که از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی در آخر ماه گذشته راجع به یکدوازدهم داده شد دو تبصره در کمیسیون بودجه برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم شد این دو تبصره را بنده می‌خوانم و از آقایان محترم تقاضای توجه می‌کنم یکی تبصره دو است که بنده می‌خوانم، ماشین آلات و لوازم آزمایشگاه‌ها و کتابهایی که از طرف اشخاص برای مدارس و دانشکده‌ها لازم است و به وزارت فرهنگ یا به دانشگاه مجانی و بلاعوض واگذار و اهداء می‌شود از تأدیه حقوق گمرکی و عوارض معاف خواهد بود
تبصره ۳ ـ کتاب‌ها و مطبوعاتی که از خارجه وارد می‌شود از پرداخت هرگونه حق گمرک و عوارض معاف خواهد بود (صحیح است) آقایان توجه می‌فرمایند در قسمت اول که شاید محتاج به توضیح بیشتری باشد از طرف مؤسسات و یا اشخاص خیری وسایل آزمایشگاه‌ها و ماشین‌آلات برای آزمایش در مدارس فنی به دانشگاه تقدیم می‌کنند این وسایل البته مجانی و بلاعوض است در مقابل تشریفات گمرکی که پیش می‌آید ممکن است که اهدا کننده علاوه بر این که یک کالایی را با میل و رغبت عیناً تقدیم کرده یک مبلغی را هم در گمرک باید از جیبش بدهد حالا از این حیث به عقیده بنده چندان ایراد و اشکال نداشت زیرا ممکن بود اهدا کنندگان این زحمت را قبول بکنند و این مبلغ را هم بدهند ولی این تشریفات طولانی است و ممکن است که آن ماشین آلات در ادارات گمرک معطلی پیدا کند و گاهی هم بعضی لوازم آزمایشگاه‌ها فاسد می‌شود (صحیح است) چنانچه الان برای دانشکده فنی لوازمی هست که در گمرک تهران هنوز باقی است و در آنجا از نظر همین تشریفات احتمال فساد آنها می‌رود (صحیح است) به این جهت از آقایان خواهش می‌کنم موافقت بفرمایند همان طوری که در کمیسیون بودجه مطرح شد و با حضور آقایان اعضای دولت سابق مفصلاً صحبت شد و همه آقایان قبول کردند، آقایان هم موافقت بفرمایند که این نوع کالا از پرداخت حق گمرک معاف باشد و بدون تشریفات فقط با تصدیق این که اهدا شده است و به دانشگاه هم اهدا می‌شود تصویب بشود، تبصره دوم موضوع کتاب و مطبوعات است که بنده در این موضوع هیچ عرضی ندارم آقایانی که سر و کار با کتاب دارند و به کتاب فروش مراجعه می‌فرمایند برای خرید، کتاب می‌بینند اولاً کتاب در مملکت ما گران تمام می‌شود و یک تشریفاتی در گمرک ما هست که معطل می‌شود تا کتاب‌ها به مملکت ما وارد شود ما در اینجا پیشنهاد کردیم که این مبلغ جزیی که به گمرک عاید می‌شود در مقابل چیزی که از حیث پرسنل و سایر تشریفات می‌شود هیچ اثر مالی ندارد (صحیح است) و بیشتر جلوی نشر کتب و اطلاعات علمی و اجتماعی و ادبی را می‌گیرد این هم حذف بشود (صحیح است) این بود که بنده پیشنهاد کردم و خواهش کردم این دو تبصره‌ای که خواندم مطرح و تصویب بشود و ضمیمه این قانون بشود (صحیح است)
بعضی از نمایندگان ـ مخبر قبول می‌کند
نائب رئیس ـ آقای دکتر شفق
دکتر شفق ـ بنده یک پیشنهاد اصلاحی به این ماده دادم و آن عبارت بود از این که: یکی راجع به کتابهایی است که از داخل فرستاده می‌شود به خارج در باب کتابهایی که از داخل به خارج فرستاده می‌شود یک اشکالی هست حالا بنده درست نمی‌توانم عرض بکنم چه اشکالات هست ولی کتاب فروش‌هایی که کتاب‌های فارسی به خارج می‌خواهند بفرستند برای فروش باز مقید به یک قیودی است که اسباب تضییع وقت می‌شود به نحوی که کتاب‌فروش‌ها منصرف می‌شوند از فرستادن کتاب بنده این دفعه که در ترکیه رفتم دقیق شدم در این کار که چرا در مدارس دانشگاه‌های ترک کتاب فارسی کم است دیدم اغلب از استادهای دانشگاه آنجا علاقه داشتند که کتاب‌های فارسی زیاد برود آنجا ولی کتاب فروش‌ها می‌گفتند که ما هر نوع کتاب از ایران می‌خواهیم به ما نمی‌رسد و به یک مشکلاتی بر می‌خورد در این جا بنده از کتاب فروش‌ها تحقیق کردم گفتند برای عوارض گمرک است بنده تصور می‌کنم که از مجموع کتب و مطبوعاتی که از ایران به خارج فرستاده می‌شود و بالغ به چندین هزارها، و لو صدها هزار تومان هم بشود بدون عوارض برود به نفع ما است در صورتی که مبلغ معتنابهی به هیچ وجه من‌الوجوه نیست در تمام دنیا بنده تصور نمی‌کنم بیش از چند هزار جلد کتاب فارسی مشتری داشته باشد ما باید با کمال میل ترویج بکنیم این است که بنده اضافه کردم هم چنین مربوط به کتبی باشد که از ایران خارج می‌شود و ضمناً برای این که محظوری راجع به قانون عتیقه‌جات و اینها نباشد که نسخ خطی و یا کتب دیگر از قبیل کتب خطی و حسن خط و اینها، تحت این عنوان بنده آن را هم استثناء کردم اجازه بفرمایید بنده متنش را بخوانم بعداً اگر آقای مهندس هم قبول بکنند (مهندس رضوی ـ بنده قبول می‌کنم آقا) اصلاح بفرمایند خواهش می‌کنم آقایان توجه بفرمایند متن اصلاحیه بنده خوانده بشود.
(پیشنهاد آقای دکتر شفق به شرح ذیل قرائت شد)
تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم ـ
کتاب‌ها و مطبوعاتی که از خارجه وارد می‌شود یا از داخله به خارجه فرستاده می‌شود از پرداخت هر گونه حق گمرک و عوارض معاف خواهد بود بدیهی
است نسخ خطی و نظایر آن که قانون خاصی دارد مشمول این تبصره نخواهد بود.
نائب رئیس ـ آقای تقی‌زاده
تقی‌زاده ـ پیشنهادی که آقای مهندس رضوی کرده بود بسیار بسیار پیشنهاد خوبی است و شاید وقتش هم خیلی است که گذشته است ولی یک مداخله مختصری در این اصلاح که آقای دکتر شفق فرمودند می‌خواهم عرض کنم که کلمه چاپی را اضافه بفرمایند اگر چاپی نباشد کتب خطی را اصلاً اجازه دادنش اشکال دارد.
دکتر شفق ـ بنده کتب خطی را استثناء کرده‌ام.
بعضی از نمایندگان ـ مخالفی ندارد آقا
نائب رئیس ـ معهذا باید رأی گرفته شود.
دهقان ـ اجازه بفرمایید توضیح دارم.
رضوی ـ بنده اخطار دارم اجازه بفرمایید عیب کار این است که هر وقت در یک موردی که موضوع معقولی است انسان حرف می‌زند گوش هم به آن حرفی که انسان می‌خواهد بزند نمی‌دهند بنده در این پیشنهاد آقای مهندس رضوی و آقای دکتر شفق می‌بینم یک جمله هست که باید عرض بکنم و آن یک موضوعی است که مربوط به گمرک و مربوط به یک قوانینی است این را بدون حضور دولت چطور می‌شود قبول کرد بنده معتقد نیستم آقا یک اصولی را برای یک عبارت ظاهردار از بین ببریم بنده اجازه می‌خواهم اگر آقایان صلاح می‌دانند اجازه بفرمایند این طرح را تکمیل‌تر بیاورند بنده هم قول می‌دهم و تعهد می‌کنم که تمام آقایان نمایندگان امضاء بکنند و تمام کتب و مطبوعات خطی و چاپی را از هر گونه عوارض منع کنند در کی، وقتی که بالاخره یک جریان رسمی قانونی باشد بنده بر حسب آن اقتباس و استنباطی که می‌کردم اعتراض خودم را عرض می‌کنم حالا می‌خواهد مورد قبول واقع بشود می‌خواهد نشود.
نائب رئیس ـ آقای دهقان.
دهقان ـ نماینده محترم توجه دارند پیشنهادی که آقای مهندس رضوی کردند مربوط به یکدوازدهم ماه قبل بود که گزارشش از کمیسیون بودجه به مجلس آمد و با حضور دولت بود که تصویب شده بود بنابراین الان هم اشکال ندارد که اگر مخبر کمیسیون بودجه و جناب آقای معاون وزارت دارایی قبول بکنند رسمی بشود و این گزارش از کمیسیون بودجه است.
نائب رئیس ـ فرمایشات آقا درست است ولی رأی می‌خواهد چون که این پیشنهادات شده است باید رأی گرفته شود از آقایان هم که خواهش کردم تشریف بیاورند تشریف نیاوردند.
دکتر معظمی ـ بنده با تنفس مخالفم.
نائب رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم.
دکتر معظمی ـ با ختم جلسه هم مخالفم، اجازه بفرمایید؟
نائب رئیس ـ بفرمایید.
دکتر معظمی ـ مخالفت بنده از این نظر است که کار مجلس و قانونگذاری یک اصولی دارد و از طرف آقایان رعایت نمی‌شود الان مخالفتی که بنده کردم صرفاً از این جهت است، از جهت این که از این سوابق بد یک روزی به ضرر این مملکت استفاده نشود (صحیح است) به این جهت بنده تقاضا می‌کنم و تمنی دارم، آقا میرزا سید علی آقا شما پدرتان برای مشروطه خودش را کشت چرا این جا سابقه بد می‌گذارید (بعضی از نمایندگان ـ سابقه بد نیست) سابقه بد این نیست که یک حقی از کسی سلب بشود! (بعضی از نمایندگان ـ پیشنهاد تجزیه بوده است) پیشنهاد تجزیه بوده است؟ نظامنامه را قرائت بفرمایید تجزیه در موردی است که ماده واحده تصویب بشود و بنده این قسمت‌هایی که عرض می‌کنم منظورم این است که پیشنهاد که کمیسیون بودجه گزارش این کار را زودتر بدهد ملاحظه بفرمایید الان با این طرح پیشنهاد خرج داده‌اید بنده از طرف مستخدمین این جا به شما عرض می‌کنم مستخدمین دولت انتظار دارند و علاقه دارند که بودجه‌شان بگذرد و یک مرتبه اول سال آقایان بودجه را تصویب بفرمایند که عنوان گدایی نباشد و بودجه مملکت فقط حقوق مستخدمین نیست بودجه مملکت برای این است که یک اصلاحاتی در این مملکت بشود متأسفانه کمیسیون بودجه با وجود این که مردمانش مورد احترام و اعتماد ما هستند آنطور که انتظار می‌رفت انجام وظیفه نکرد و این پیشنهاداتی که ما می‌کنیم واقعاً بنده کسل و متأثر می‌شوم یک کسی می‌گوید که این تبصره اضافه شود به چه؟ به همان چیزی که الان تصویب کردید، به چه اضافه بشود همان پیشنهادی که آقای مهندس رضوی کردند این را چطور از قانونگذاری ابلاغ می‌کنند ماده واحده است آقا تبصره است این رسم قانونگذاری نیست این امانتی را که بدست ما داده‌اند از بین نبرید ما هم باید بدست دیگران بدهیم این قدر بی‌اعتناء به اصول نباشید آقایان برای این که بد خواهد شد.
۳ - موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
نائب رئیس ـ عرض کنم که یک قسمت از فرمایشات جناب آقای دکتر معظمی وارد نبود برای این که از کسی حق آزادی را سلب نکردند (دکتر بقایی ـ از خود بنده سلب شد) پیشنهاد شد مجلس رأی داد (دکتر بقایی ـ برخلاف قانون رأی داد) خلاف قانون شما نمی‌توانید تمام مجلس را بگویید این فرمایش را نفرمایید مجلس اکثریت و اقلیت است مجلس رأی داد که اول آن طرح بشود و تصویب شود بعد هم رأی گرفته شود و سپس پیشنهادات مطرح بشود در جلسه‌ایکه تمام وزراء آنجا تشریف داشتند همین عمل شد در جلسه گذشته و یکدوازدهم هم گذشته است امروز این طرح را خود آقایان تقدیم کردند و مطرح کردند و گفتند که این پیشنهادات یا در بودجه عمومی یا جداگانه مطرح شود مجلس هم رأی داد من هم عمل کردم این نمی‌شود افکار یک نفر نماینده محترم مجلس را تحمیل به افراد مجلس کرد وقتی که اکثریت حکومت کرد دیگر در اطراف آن حرف زدن درست نیست جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه‌شنبه سه ساعت و نیم قبل از ظهر
(مجلس ۴۰ دقیقه بعد ازظهر ختم شد)
نائب ردیس مجلس شورای ملی ـ امیر حسین ظفر ایلخان
اخبار مجلس
روز یکشنبه ۲۳-۳-۳۲۷ شش بعد از ظهر کمیسیون بودجه با حضور آقای فریدونی معاون وزارت کشور و آقای صبا معاون وزارت دارایی وانوری مدیر کل وزارت دارایی و رؤسای حسابداری دوائر تابعه وزارت کشور به ریاست آقای بهبهانی تشکیل بودجه کل ۱۳۲۷ کشور مطرح اعتبار بودجه ژاندارمری ـ شهربانی ـ آمار و ثبت احوال به میزانی که پیشنهاد شده بود تصویب و نسبت به بودجه ژاندارمری و شهربانی قرار شد در صورتی که از سایر اعتبارات صرفه‌جویی شود و وزیر دارایی موافقت نماید مبلغی به اعتبار آنها اضافه گردد.
روز دوشنبه ۲۴-۳-۲۷ کمیسیون فرهنگ ۳ ساعت قبل از ظهر با حضور آقای دکتر مهران معاون وزارت فرهنگ به ریاست آقای دکتر معظمی تشکیل لایحه متمم قانون دانشگاه مطرح و چند ماده آن با اصلاحاتی تصویب گردید.
روز دوشنبه ۲۴-۳-۲۷ ساعت شش و نیم بعد از ظهر کمیسیون تجدیدنظر در آئین‌نامه داخلی مجلس به ریاست آقای تقی‌زاده و با حضور آقای انوار تشکیل در اطراف ماده مربوطه به مذاکرات قبل از دستور و بعد از دستور و محدودیت نطق در موارد مختلف مذاکرات مفصلی به عمل آمد تصمیماتی اتخاذ گردید و ساعت ۸ و نیم بعد از ظهر جلسه ختم شد.
ساعت و ۵ و نیم بعدازظهر که قرار بود کمیسیونهای دارایی و بازرگانی و پیشه و هنر تشکیل شود به واسطه معرفی نشدن وزرای مربوطه تشکیل نگردید.
روز سه‌شنبه ۲۵-۳-۳۲۷ شش بعد از ظهر کمیسیون بودجه به ریاست آقای بهبهانی تشکیل با حضور آقای دکتر نفیسی معاون وزارت بهداری و آقای انواری مدیر کل وزارت دارایی و رئیس حسابداری وزارت بهداری بودجه کل ۱۳۲۷ وزارت بهداری و بنگاه پاستور مطرح با توضیحاتی که آقای نفیسی دادند تصویب و چون نمایندگان سایر وزارتخانهها حضور نداشتند بقیه بودجه به جلسه بعد موکول شد.
روز چهارشنبه ۲۶-۳-۲۷ شش بعد از ظهر کمیسیون بودجه به ریاست آقای بهبهانی تشکیل با حضور آقای دکتر سمیعی مدیر کل وزارت دادگستری و آقای انواری مدیر کل وزارت دارایی اعتبارات بودجه وزارت دادگستری برای سال ۱۳۲۷ مطرح فقرات ۱۵ـ۱۶ـ۱۹ تصویب و فقرات ۱۷ و ۱۸ راجع به مأمورین دادگاه‌های بخش و دادگاه‌های کیفر گران‌فروشان موکول به جلسه گردید بودجه وزارت پست و تلگراف و تلفون با حضور آقای حکیمی معاون آن وزارتخانه مطرح پس از مذاکراتی چون آقایان نمایندگان توضیحاتی خواستند قرار شد جلسه بعد پس از توضیحات کافی از طرف آقای
معاون آن وزارتخانه رأی گرفته شود و ساعت ۷ و نیم جلسه ختم شد.
روز چهارشنبه ۲۷-۳-۲۷ ساعت ۶ بعد از ظهر کمیسیون تجدیدنظر در نظامنامه داخلی مجلس به ریاست آقای تقی‌زاده و با حضور آقای انوار تشکیل چند ماده از نظامنامه جدید مطرح و تصویب شد.
روز یکشنبه ۳۰-۳-۲۷ شش بعد از ظهر کمیسیون بودجه به ریاست آقای بهبهانی تشکیل بدواً با حضور آقای حکیمی معاون وزارت پست و تلگراف اعتبار بودجه آن وزارتخانه مطرح و تصویب شد.
بودجه ۱۳۲۷ وزارت امور خارجه مطرح با توضیحاتی که آقای معاون آن وزارتخانه دادند تصویب شد.
اعتبار بودجه وزارت فرهنگ مطرح آقای دکتر مهران معاون آن وزارتخانه توضیحاتی دادند و در نتیجه اعتبار بودجه وزارت فرهنگ و دانشگاه تبریز تصویب و اعتبار هزینه دانشجویان اعزامی به خارجه مطرح قرار شد صورت جزء آنرا برای جلسه بعد بیاورند و ساعت ۸ بعد از ظهر جلسه ختم شد.
غائب با اجازه آقای اورنگ.
کمیسیون کشاورزی که قرار بود ۵ و نیم بعد از ظهر ۳۰-۳۰-۲۷ تشکیل شود به واسطه عدم حصول اکثریت تشکیل نگردید.
قوانین
شماره ۵۸۵ ۲۴-۳-۲۷
وزارت بهداری
قانون اجازه الحاق دولت ایران به سازمان بهداشت جهانی که تصویب مجلس شورای ملی و صحح انور ملوکانه رسیده است به شرح زیر ابلاغ می‌گردد:
با تأییدات خداوند متعال
پهلوی شاهنشاه ایران
محل صحه ملوکانه
نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم:
ماده اول ـ قانون اجازه الحاق دولت ایران به سازمان بهداشت جهانی که در جلسه اول خردادماه یک‌هزار و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.
ماده دو ـ هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.
به تاریخ سیزدهم خرداد ماه ۱۳۲۷ قانون اجازه الحاق دولت ایران به سازمان بهداشت جهانی
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی قبولی دولت ایران را نسبت به چهار سند ضمیمه تنظیم شده در کنفرانس بین المللی بهداشت «که در ۲۹ تیر ۱۳۲۵ در نیویورک تشکیل و در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۲۶ خاتمه یافته» و اسناد آن به امضاء نمایندگان دولت شاهنشاهی ایران رسیده به قرار ذیل:
۱ـ سند نهایی کنفرانس بین‌المللی بهداشت.
۲ـ اساس‌نامه سازمان بهداشت جهانی.
۳ـ آئین‌نامه تأسیس کمیسیون موقت سازمان بهداشت جهانی.
۴ـ پروتکل مربوط به اداره بین‌المللی بهداشت عمومی، تأیید و تصویب می‌نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن اسناد ضمیمه است در جلسه اول خرداد ماه یک‌هزار و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت اصل قانون به ضمیمه فرمان ملوکانه در دفتر نخست‌وزیر است.
م ـ ۱۳۲۴ نخست‌وزیر
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۴۴۰۴ ۱۱-۳-۳۲۷
وزارت کشور
هیئت وزیران در جلسه دهم خردادماه ۱۳۲۷ برحسب پیشنهاد شماره ۸۸۹۹ ـ ۱۸۳۳۲ وزارت کشور بر طبق ماده ۷ آئین‌نامه قانون بلدیه شش تن آقایان کارمندان دوره اول انجمن شهرداری خمام را به ترتیب زیر:
محمدعلی قائمی علی منفرد
محمد ابراهیمی مظفری سید ابوالقاسم سید سعادت
حسین صادقی اسحق غنوی
تعیین و تصویب نمودند
تصویب‌نامه در دفتر تخست‌وزیر است
م ـ ۱۰۰۱ نخست‌وزیر
بخشنامهها
شماره ۲۲۶۶ ح ۱۰۸۰۴ ۹-۳-۱۳۲۷
بخشنامه به کلیه دادگاه‌ها و دادسرا و مأمورین ابلاغ و احضار و اجرا حوزه قضایی تهران
به منظور حسن اجرای مواد ۵۳ و ۹۱ و ۹۲ اصول تشکیلات دادگستری و ماده ۷۳۱ باب ششم از قانون اصول محاکمه حقوقی و برای نظارت در امر ابلاغ اوراق و اجراء و تعقیب مأمورین متخلف آقای اسماعیل مزارعی دادیار دادسرای تهران معین شده‌اند که اعمال مأمورین مربوطه را تحت نظر رفته و گزارش از نتیجه نظارت خود به دادسرای تهران تسلیم و رو نوشت آن را به وزارت دادگستری ارسال دارند.
کلیه مأمورین ابلاغ و احضار و اجراء کلفند طبق دستورهایی که دادیار مزبور از لحاظ سرعت عمل می‌دهد اقدام و به استیضاحات او کتباً و با شفاهاً پاسخ دهند. دادیار نامبرده می‌تواند در هر موقع نتیجهٔ اقدامات و عملیات مأمورین مزبور را بخواهد و با مراجعه به فهرستی که از مقامات مربوطه خواهد گرفت مقدار کاری را که مأمورین انجام داده‌اند سنجیده اگر مسامحه‌ای در امر مرجوعه به آنها مشاهده نمود یا اوراقی به جهتی از جهات ابلاغ نشد گزارش دهد بنابراین اقتضا دارد در کلیه موارد مزبور دادگاه و مخصوصاً مدیران دفاتر مراتب را به آقای اسماعیل مزارعی اطلاع دهند تا اقدام قانونی به عمل آورند. شکایت کنندگان از مأمورین نیز می‌توانند مستقیماً به دادیار مزبور مراجعه و تعقیب متخلف را بخواهد.
م ـ ۱۳۲۰ وزیر دادگستری
شماره ۲۳۶۸ ۱۹ـ۳ـ۲۷
اصلاح آئین‌نامه
آئین‌نامه کار محبوسین به طریق زیر اصلاح می‌شود.
۱ـ جمله تحت نظر مدعی‌العموم بدایت رئیس محبس محل در ماده ۱۷ حذف به جای آن جمله تحت نظر بنگاه تربیت زندانیان درج می‌شود.
۲ـ ماده ۱۸ آیین‌نامه کار محبوسین لغو می‌شود.
۳ـ بند ۵ از ماده ۲۲ حذف و مفاد آن به بند ۳ از ماده مزبور اضافه می‌شود.
۴ـ مواد زیر به عنوان متمم به آیین‌نامه کار محبوسین اضافه می‌شود:
ماده ۱ـ در هر یک از شهرستانها که شعبه بنگاه تربیت زندانیان تشکیل شود بنگاهی به نام بنگاه کار زندانیان مرکب از نمایندگان وزارت کشور و دادستان محل و رئیس زندان محل و نماینده بنگاه تربیت زندانیان تشکیل گردیده و مأمور اجرای مقرارت این آئین‌نامه خواهد بود.
تبصره ۱ـ هیئت مدیره بنگاه کار ممکن است یک نفر را از بین خود یا از اشخاص خارج به سمت مدیر عامل انتخاب کنند پس از تشکیل هیئت مدیره و انتخاب مدیر عامل مراتب باید به شعبه ثبت شرکت‌های اداره ثبت محل اعلام گردد.
تبصره ۲ ـ سرمایه بنگاه کار زندانیان عبارت از وجوهی است که از طرف شعبه یا بنگاه مرکزی تربیت زندانیان یا اشخاص خارج هدیه می‌شود.
تبصره شماره ۳ ـ هیئت مدیره بنا به تشخیص خود می‌تواند هر مبلغی را که مقتضی بداند از هر محل یا مؤسسه یا شرکتی به عنوان استقراض یا اعتبار اعم از جنس یا نقد به موجب قرارداد گرفته و بکار اندازد.
ماده ۲ ـ بنگاه کار زندانیان از لحاظ مالی در مقابل وزارت دادگستری و وزارت کشور و بنگاه مرکزی تربیت زندانیان مسئول شناخته شده و باید دستورات وزارتخانه‌های مزبور را که بوسیله بنگاه تربیت زندانیان در مرکز ابلاغ می‌شود به موقع اجرا بگذارد.
ماده ۳ ـ بنگاه می‌تواند برای زندانیانی که بکار گمارده می‌شوند لباس کارگری به خرج خود تهیه و در ساعات کار در دسترس آنها بگذارد.
ماده ۴ ـ بنگاه کار زندانیان موظف است مخرج خود وسایل تفریح و سرگرمی و اصلاح اخلاق زندانیان را فراهم سازد ماده ۵ مادام که در هر شهرستانی بنگاه تربیت زندانیان و بنگاه کار زندانیان تشکیل نشده دادستان و رئیس شهربانی محل مأمور اجرای مقررات این آئین‌نامه خواهند بود.
م ـ ۱۱۱۶ وزیر دادگستری
شماره ۲۴۴۳ رح ۱۴۳۸ ۲۹-۲-۱۳۲۷
بخشنامه به کلیه دادسراها
پیرو بخشنامه شماره ۳۱۶۱ رح ـ ۱۱۰۲۵ ـ ۲۴ ـ ۴ ـ ۱۳۲۰ در مورد صدور کیفر خواست نسبت به کارمندان دولت که به اداره حقوقی اطلاع می‌دهید لازم است علاوه بر تاریخ ادعا نامه و مواد استنادی مشخصات کامل کارمندان مورد تعقیب را نیز مبا تعیین نام کوچک و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور آن بلافاصله پس از صدور کیفر خواست و ارسال آن به دادگاه به اداره حقوق اعلام دارید.
م ـ ۱۱۱۴ از طرف وزیر دادگستری
شماره ۱۳۴۸ رح ۵۳۷۳ ۴-۳-۱۳۲۷
بخشنامه به عموم دادسراهای مرکز و شهرستانها
به نظر به این که اجرای برنامه منع کشت و جلوگیری از استعمال تریاک مورد توجه خاص دولت می‌باشد لازم است با توجه به مداول ماده ۱۲ قانون مرتکبین قاچاق مبنی بر این که تفتیش امکنه مظنونه باید با حضور نماینده دادسرا یا نماینده او یا کمسیر پلیس یا نماینده او و یا کدخدای محل به عمل آید در انجام تقاضاهای قانونی مأمورین کشف قاچاق تسریع نموده ترتیبی بدهید که در رسیدگی به امر قاچاق و دستگیری مرتکبین به هیچ وجه تأخیری رخ ندهد.
م ـ ۱۱۱۵ از طرف وزیر دادگستری
انتصابات و احکام
شماره ۴۷۴۶ ر ۲۶۷۱۵ ۱۵ر۳ر۲۷
در وزارت کشور
آقای بابا فتاح‌پور کارمند استانداری پنجم از تاریخ ۱۶ خرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت بخشداری سر پل ذهاب منقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۶۶۷۳ ر ۳۱۳۹۵ ۲۷ر۳ر۲۷
آقای عبدالله صبا فرماندار کاشمر از تاریخ اول تیر ماه ۲۷ به سمت فرماندار گناباد منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۶۶۷۵ ر ۳۱۴۰۰ ۲۷ر۳ر۲۷
آقای فتح‌الله سعادت نفس‌نیا بازرس استانداری نهم از تاریخ اول تیرماه به سمت فرماندار کاشمر منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۶۶۶۸ ر ۲۵۹۹۲ ۲۶ر۳ر۲۷
آقای زین‌العابدین صدری کارمند منتظر خدمت از تاریخ اول تیر ماه ۲۷ به سمت فرماندار اصفهان و معاون استانداری دهم منصوب شدند.
وزیر کشور
شماره ۵۰۳۱ ر ۴۴۴۹۰ ۸ر۳ر۳۲۷
آقای محمد رحیمیان بخشدار هرسین از تاریخ ۱۶ خرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت معاونت و ریاست دفتر فرمانداری قصر شیرین منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۴۱۱۴ ر ۱۷۰۴۲ ۲۷ر۲ر۲۷
آقای علی اصغر مصور رحمانی معاون فرمانداری تهران از تاریخ اول خرداد ماه ۲۷ به سمت فرماندار و معاون استانداری دوم منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۴۲۷۶ ر ۱۷۹۴۱ ۲۸ر۲ر۲۷
آقای محمود عضدی منتظر خدمت از تاریخ اول خرداد ماه ۲۷ به سمت بازرس وزارتی منصوب شدند.
وزیر کشور
شماره ۵۱۷۴ ر ۲۱۶۹۱ ۱۰ر۳ر۲۷
جناب آقای امان الله اردلان وزیر راه از تاریخ ورود به محل (شیراز) به سمت استاندار استان هفتم منصوب گریدند.
وزیر کشور
شماره ۴۶۴۷ ر ۲۱۷۷۵ ۱۷ر۳ر۲۷
آقای مرتضی ارفعیان منشی بخشداری سر پل ذهاب از تاریخ ۱۶ر۳ر۱۳۲۷ به سمت بخشداری دره شهر منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۵۷۶۹ ر ۲۶۴۸۱ ۲۴ر۳ر۲۷
آقای کاظم ماکویی کارمند دفتر فرمانداری اراک از تاریخ اول تیر ماه ۲۷ به سمت بخشدار دودانگه منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۵۰۳۵ ر ۲۱۴۵۸ ۸ر۳ر۲۷
آقای غلام‌حسین قدس بخشدار قیدار از تاریخ ۱۶ خرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت بخشداری هرسین منتقل شدند.
وزیر کشور
شماره ۱۲۱۹۶ ۱۲ر۳ر۲۷
آقای غلامعلی مطهر کارمند منتظر خدمت از تاریخ اول خرداد ماه ۲۷ به سمت بخشداری خرقان منصوب شدند.
وزیر کشور
شماره ۲۱۳۷ ر ۲۱۴۸۸ ۸ر۳ر۳۲۷
آقای حسین یگانه رئیس دفتر فرمانداری قزوین از تاریخ شانزدهم خرداد ماه ۳۲۷ به سمت بخشدار آوه منتقل شدند.
وزیر کشور
انتصابات در دیوان محاسبات
جناب آقای حق‌نویس به ریاست شعبه دوم دیوان محاسبات
آقای فدایی علوی به ریاست شعبه سوم دیوان محاسبات
آقای ابوالحسن مستوفی به ریاست شعبه چهارم دیوان محاسبات
آقای علی روحی مستشار جانشین در دیوان محاسبات
آقای سید اسماعیل میرسپاسی به سمت مستشار شعبه اول دیوان محاسبات
آقای سید حسن الهی به سمت مستشار شعبه دوم دیوان محاسبات
آقای همایونفر به سمت مستشار شعبه دوم دیوان محاسبات
آقای ناصر شهنواز به سمت مستشار شعبه سوم دیوان محاسبات
آقای حسین افضل به سمت مستشار شعبه سوم دیوان محاسبات
آقای جعفر الهی به سمت مستشار شعبه چهارم دیوان محاسبات
آقای رضا تاج‌بخش به سمت مستشار شعبه چهارم دیوان محاسبات
آقای علی‌رضا حکیم خسروی به سمت مستشار شعبه پنجم دیوان محاسبات
انتقالات
آقای عباس جزائری رئیس دائره بودجه اداره حسابداری کل املاک به کفالت اداره املاک لوشهر منصوب گردیده.
آقای باقر دبیری رئیس پیشین غله و نان زنجان به سمت ریاست و ذیحساب دارایی و اقتصادی غله و نان ساوه منصوب گردیدند.
شماره ۳۷۳۲ ـ ۱۱۰۹۸ ۲۰ـ۳ـ۲۷
آقای محمدحسین اشرف مدرسی دفتریار و نماینده دفتر اسناد رسمی شماره ۲۵ شیراز
به موجب این حکم به سمت سر دفتر اسناد رسمی درجه دوم شیراز منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید
وزیر دادگستری
شماره ۳۶۵۶ ـ ۱۱۰۴ ۲۰ـ۳ـ۲۷
آقای علی‌اصغر اختیاری دفتریار دفتر اسناد رسمی شماره ۷۳ تهران
چون به موجب دادنامه قطعی مورخه ۲۶ـ۲ـ۲۷ دادگاه بدوی انتظامی سردفتران محکوم به توبیخ با درج در روزنامه رسمی شده‌اید اداره کل ثبت به این وسیله مفاد دادنامه مزبور را در مورد شما اجرا می‌نماید.
مدیر کل ثبت
شماره ۳۶۶۵ ـ ۱۰۳۰۰ ۱۳ـ۳ـ۲۷
آقای سیدابوالمعالی درچه‌زاده
ابلاغ شماره ۴۷۰۴ـ۲۲۷۱۴ ـ ۸ـ۸ـ۲۲ و ۶۲۶۹ـ۲۲۷۱۶ـ۸ـ ۲۲ راجع به انتصاب شما به سر دفتری درجه سوم شهر اصفهان و اعطاء کفالت درجه دوم و اجازه ثبت معاملات ملکی به علت عدم اشتغال به کار ملغی‌الاثر می‌شود.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۱۸۸ ر ۲۶۹۰ ۱۲ر۳ر۲۷
آقای حسین دربندی ارانی سردفتر اسناد رسمی اران کاشان
نطر به گزارش واصله چون رفتار شما منافی با حسن جریان امور دفترخانه می‌باشد طبق ماده ۴۳ قانون دتفتر اسناد رسمی برای مدت شش ماه از تصدی دفتر اسناد رسمی منفصل می‌شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۱۷۴ ر ۲۹۱۱ ۱۲ر۳ر۲۷
آقای حسن پرورش سردفتر اسناد رسمی دامغان
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر دامغان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۲۹۰ ر ۳۸۲۶ ۱۲ر۳ر۲۷
آقای باقر حسام دفتریار و نماینده دفتر اسناد رسمی شماره ۴۹ تهران
به موجب این ابلاغ محل خدمت شما به سمت دفتریای و نمایندگی دفتر اسناد رسمی شماره ۶۱ تهران تعیین می‌شود طبق مقررات انجام وظیفه نمایید.
مدیر کل ثبت
شماره ۲۹۴۳ ر ۱۰۱۵۰ ۱۱ر۳ر۲۷
آقای هادی زکی‌زاده
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر رضاییه برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۷۴۹ ر ۱۰۱۲۰ ۱۱ـ۳ـ۲۷
آقای احمد رضوی دفتریار درجه اول دفتر اسناد رسمی شماره (۲۱) تهران
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم تهران منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید
وزیر دادگستری
شماره ۳۷۳۳ ر ۲۷۹۵ ۱۲ر۳ر۲۷
آقای سیدهاشم حسینی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در قریه فشند ساوج‌بلاغ برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۱۶۲ ر ۲۹۷۵ ۱۲ر۳ر۲۷
آقای اسماعیل سبحانی سردفتر اسناد رسمی ۳۷ ساری
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر ساری برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۴۲۲۴ ر ۱۲۰۵۰ ۲۶ـ۳ـ۲۷
آقای محسن توکلی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در بخش ایلکا و کمرین آمل برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۳۹۷۴ ر ۱۲۰۷۰ ۲۶ـ۳ـ۲۷
آقای هادی رهنما سر ذفتر سابق ازدواج و طلاق قریه چارلی بلوک مهربان همدان
به موجب این ابلاغ مجدداً دفاتر شما را در قریه چارلی برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۳۸۹۱ ر ۱۲۰۶۴ ۲۶ـ۳ـ۲۷
آقای علی قاضی سردفتر ازدواج و طلاق سردشت مهاباد
به موجب این حکم به سمت سردفتر اسناد رسمی درجه سوم سردشت منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۳۹۴۹ ر ۱۲۰۷۴ ۲۶ـ۳ـ۲۷
آقای ملاعبدالقادر سعیدی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در قریه سلیمان کندی (جزء دهستان فیض‌الله بیکی سقز) برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری