مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ امرداد ۱۳۰۹ نشست ۱۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ امرداد ۱۳۰۹ نشست ۱۴۰
صورت مجلس یکشنبه ۲۶ امرداد ماه را آقای موید احمدی ( منشی ) قرائت نمودند
رئیس – معلوم میشود در صورت مجلس نظری نیست ( گفته شد خیر ) صورت مجلس تصویب شد
[ ۲- اقتراع شعب]
رئیس – موقع اقتراع شعب رسیده است و می بایستی شعب را اقتراع بکنیم عده حاضر در مرکز ۹۸ نفر است که بهر شعبه ۱۶ نفر و بشعبه اول و دوم هم یکنفر افزوده میشود
( اقتراع بعمل آمده نتیجه بقرار ذیل حاصل شد )
شعبه اول – آقایان : کیا نوری – ظفری – وهاب زاده – حبیبی – غلام حسین میرزا مسعود – شیخ علی مدرس – طباطبائی وکیلی – دکتر امیر اعلم – طالشخان – میرزا علیخان اقبال – دکتر مهدیخان ملک زاده – حسنعلی میرزا دولت شاهی – حیدری – پالیزی – امیر تیمور کلالی - شیخ الملک
شعبه دوم – آقایان رحیم زاده – حاج علی اکبر امین – دکتر سنگ – کازرونی – ذوالقدر – ملک مدنی – حاج سید محمود – دشتی – بیات – یاسائی – نوبخت – حاج آقا رضا رفیع – آیه الله زاده شیرازی – آقا سید یعقوب – عباس میرزا فرمانفرمائیان – مجد ضیائی
شعبه سوم – آقایان مولوی – میرزا عبدالحسین خان دیبا – نجومی – ارباب کیخسرو شاهرخ – قراگوزلو – حاج حسین آقا مهدوی – حاج غلامحسین ملک – دادگر – فهیمی – میرزا هاشم اشتیانی – همراز – طهرانی – بزرگ نیا – سهرابخان – ساکنیان – میرزا حسنخان وثوق – سید ابراهیم خان ضیا –
شعبه چهارم - آقایان ایزدی – امیر عامری – فیروزآبادی – حاج آقا حسین رهبری – عراقی – اسدی – کاشانی – فرخی – میرزا حسین خان موقر – طباطبائی دیبا – دکتر لقمان – شریعت زاده – آقا زاده سبزواری – حکمت – میرزا سید ابراهیمخان شریفی – قوام
شعبه ۵ – آقایان : کفائی – فرج الله خان آصف – محمد تقیخان اسعد – تیمور تاش – امیر دولت شاهی – زوار – مفتی – احتشام زاده – هزار جریبی – آقا امین پور محسن – طلوع – دربانی – افخمی – دکتر عظیما – دیوان بیگی – میرزا یانس
شعبه ۶- آقایان : الفت – روحی – اعتبار – فولادوند – ارکانی – ناصری – محمد علی میرزا دولت شاهی – خواجوی – محمد حسنخان مسعودی – بنکدار – موید احمدی – آقا سید کاظم یزدی – لاریحانی – قاضی نوری – جلائی – آقا سید حسین آقایان
رئیس – منظور این است که اسامی دو نفر از آقایان نبوده است وحالا آورده اند می افزائیم به شعبه اول ودوم ( شعبه اول آقای محمد اخوند شعبه ۲ آقای دهستانی ) . آقای وزیر مالیه فرمایشی دارید
[۳- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیرمالیه ]
وزیر مالیه – بنده امروز دو تا لایحه دارم که بمجلس تقدیم میکنم و فوریت دارد و هر دو مطلبی است فوری و فوتی و لذا قبلا هم عرض میکنم که مجبور هستم تقاضای دو فوریت بکنم یکی لایحه ایست راجع به آزادی ورود روپیه این مسئله مبتلابه شده است و طرف حاجت شده است . البته آقایان می دانند که سابقا روپیه آزاد بود ورودش ولی وقتیکه مسئله اسعار نبود و پول ایران وفور لازم داشت بیشتر همیشه تصور می شد که لازم نیست پول خارجه در مملکت رایج باشد بنابراین در چند سال قبل قانونی وضع شد که همه نوع ورود مسکوکات خارجه را منع کرد ولی فعلا بواسطه این وسائل حالیه که پیش آمده است تجار در طرف جنوب مخصوصا سواحل خلیج فارس شکایت دارند و تصور میشود اگر اشخاصی را که روپیه میاورند و مال میگیرند ومیبرند مخصوصا خرما و غیره بانها اجازه داده نشود ومجبور کنید بپول ایران بیایند و مال التجاره ببرند شاید اصلا بعضی ها خود داری بکنند اصل لب مطلب این است ( صحیح است ) و این کمال فوریت را دارد لذا لازم بود هر چه زودتر در این باب اقدام بکنیم در ورود روپیه و اطراف کار سنجیده شده است که ورودش فعلا هیچ زیانی ندارد خصوصا در این اواخر سالهای اخیر روپیه مبنای محکمی پیدا کرده است و در خود هندستان و خارج همیشه او را بمبنای ثابتی میشود با لیره مبادله کرد بعضی از آقایان در باب خرجش می گفتند با ملاحظه همه اطرافش بعضی نکاتی هست که شاید موید این باشد که خروجش هم ازاد باشد . اما بعضی نکات هم هست بر خلاف این دولت نتوانست که موفق شود خروجش را هم عجاله ازاد کند فقط چیزی که از آقایان مخصوصا تقاضا میشود تصویب ازادی ورودش است مطلب دوم راجع بیک موضوعی است که میدانم جمیع آقایان مسبوق هستند هم از اوضاع مملکتی و اوضاع مالیه خوب مسبوق هستند هم مطلب در جراید طرح شده است ومسبوق هستند چنانکه مکرر مذاکره شده است عایدات مملکت از اول سال پیش بینی میشود تا آخر سال که فلان قدر خواهد بود و مخارج هم پیش بینی میشود ولی مخارج را تقسیم میکنند به ۱۲ قسمت منظم و گفته میشود که هر ماه اینقدرش باید منظما و مرتبا خرج شود . نمیشود عقت انداخت حقوق ادارات کشوری و لشگری و غیره را ولی عایدات ترتیب منظمی ندارد وصولش یکماه میشود که بیش از یک دوازدهم هم وصول میشود مثلا در پائیز و بعضی از ماههای اول سال یکماه میشود که کمتر از دوازدهم ممکن است وصول شود لهذا در ممالک سائره دیگر برای اینکار اینطور در نظر گرفته اند در اوایل سال یک وجه متحرکی دست دولت میدهند و قبلا تدارک میکنند که اوائل سال حقوقات اداری حقوقات ومخارج مملکتی را منظما پرداخت نمایند و در واقع کمکی است . ولی در اواسط سال بصعوبت و اشکال پیش میرود . لایحه دوم هم مبنی بر همین مطلب است و چنانچه آقایان اطلاع دارند
در اول سال دچار این مضیقه هستیم و زحمت داشته ایم لهذا تصویب بفرمائید ما هم مثل ممالک دیگر اینکار را بکنیم یک مبلغی بعنوان مساعده از بانک قرض کنیم و در ماههای بعد بجایش بگذاریم اینهم چون تا اندازه فوریت دارد برای اینک البته حقوق باید مرتبا پرداخته شود و برای حفظ حالت روحی و اخلاقی مستخدمین دولت باید اول ماه یا لااقل تا یکهفته بعد حقوقشان برسد و چون بطوریکه عرض شد این امر هم فوریت دارد تقاضا میکنم بقید دو فوریت تصویب شود .
دو لایحه مزبور را تقدیم مقام ریاست نمودند و بشرح ذیل قرائت گردید
[ ۴- طرح و تصویب دریافت سه ملیون تومان مساعده از بانک ملی ]
نظر باینکه حسن جریان امور ادارات دولت مستلزم آنستکه مخارج متعارفی مملکتی منظما تادیه گردد و نظر باینکه جریان وصول عایدات با پرداخت مخارج در یک ردیف سیر نمیکند و لازم است وسایل تامین پرداخت تا وصول تدریجی مالیاتها در دسترس خزانه داری کل گذارده مخصوصا که در کلیه ممالک سائره برای تامین این منظور خزانه دولت وجوه مخصوص بطور اعتبار متحرک در اختیار خود دارد لذا ماده واحده ذیل بقید دو فوریت بساحت محترم مجلس شورای ملی تقدیم و تصویب آن تقاضا میشود
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده میشود برای احتیاجات خزانه داری کل وجه متحرکی ایجاد و برای انجام این منظور از بانک ملی ایران مساعده تا حدود سه ملیون تومان دریافت دارد
رئیس – تنها لازم است یادآوری کنم که لایحه بودجه است و یک فوریت بیشتر ندارد همان یک فوریت مطرح است آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی – بنده اولا یک توضیحی از آقای وزیر مالیه میخواهم که سرمایه بانک فعلا چقدر موجود است و چقدر در بانک هست که ایشان سه میلیون از بانک بعنوان قرض خواهند گرفت ؟ آیا سکته باعتبار بانک وارد میشود یا نمیشود ؟ اگر بنا بشود که سکته ببانک وارد بیاید خدای نخواسته نگرفتن از بانک و چهار روز صبر کردن مردم اولویت باین دارد . بانکی که باین زحمات و صدمات تشکیل شده است یک لطمه باو وارد شود اگر صدمه وارد نمیشود آنوقت بنده مخالف نیستم همینقدر میخواستم بدانم چقدر سرمایه بانک است و چقدر باقیست و چقدر در دست مردم است این یکی و دیگر میخواهم یک تذکری بدهم در اینجا و عرض کنم که باید فکر اساسی بجهت کارها کرد هر مملکتی که جمیع اموراتش را پیش بینی بکند در خرجش در دخلش و خرجش را کمتر از دخلش بکند آن مملکت همه روزه رو بترقی و تعالی و سعادت خواهد رفت اگر همه روز خدای نخواسته یک مملکتی بر خلاف اینرفتار کند همه روزه خرج زیاد کند و آن قت مجبور شود بواسطه خرج زیاد یک کارهائی بکند یا تحمیلاتی بر مردم بکند بخصوص که مردم فقیر باشند آنوقت سو اثر این بمراتب زیاده از این است مثلا ما همه روزه خرج را می خواهیم زود زود ترقی کند مملکت مستقل داریم الحمدلله خرج را زیاد میکنیم آن وقت مجبور می شویم همه روزه یک مالیات جدیدی بمردم تحمیل کنیم خوب البته همه میدانند مملکت آباد بشود ترقی بکند خوب است اما این در صورتی است که مردم از بین نروند پس دولت هر وقت در نظر میگیرد ترقی بمملکت خودش بدهد خوب است اول روحیات مردم حالات مردم را در نظر بگیرد جلب مساعدت و جلب خشنودی و رضایت ملت را بکند بعد آنوقت داخل کار بشود والا اگر نکند بواسطه نا رضایتی ملت هر روز یک فسادی در یک طرف مملکت در یک جائی فراهم می شود که خود دولت همیشه در زحمت و خرجش همیشه روز افزون خواهد شد پس باید بعقیده بنده قسمی در مملکت با ملت با رعیت با فقرا با رعایا موافقت کرد که روح آنها و عقیده آنها با دولت یکی باشد هر کاری دولت بخواهد بکند آنها بجان و دل با کمال خشنودی بکنند که اسباب خرج زیاد کمر شکن نشود و هر روز
در مملکت یک فسادی بلند نشود در این جا هم بنده عرض کردم اگر چنانچه خیلی لازم بشود و سرمایه بانک بقدری که این قرض را بدهد و خودش هم از کار نیفتد و لطمه بکارش وارد نیاید بنده موافقم ومخالفتی ندارم اگر لطمه بکار بانک وارد می شود و بداد و ستدش صدمه میرسد اگر چهار روز دیرتر حقوق برسد بعقیده بنده بهتر است از این استقراض – بلکه بنده عقیده دارم حقوقات را باید کم بکنند باید اول از مجلس شروع بشود بعد تمام جاها ، اول باید حقوق وکلا را کم بکنند مخارج مجلس را کم بکنند بعد تمام از نقطه اول گرفته تا آخر همه روزه خرج مملکت را کنم بکنند و زیادی عایدات را بزنند باستخراج معادن و ایجاد کارخانجات که روحیات مردم و دارائی مردم زیاد بشود البته آنوقت عایدات دولت هم همه قسم زیاد خواهد شد بنده این عقیده هائی است که دارم و امیدوارمکه دولت هم با این عقاید کاملا موافق و همراه باشد و آنها را در نظر بگیرد .
وزیر مالیه – اگر چه نمیدانم حرف زدن بنده در این مطلب جایز است یا خیر چون تصور کردم ایشان راجع بفوریت مباحثه می فرمایند که فوری است یا نیست ولی آقا در عنوان لایحه داخل شدند و از اول تا آخر هم فرمودند لهذا بنده هم ناجارم جواب عرض کنم – اما اول جواب قسمت دوم فرمایشات شان را خیلی فرمایشات صحیح وبجائی بود عرض کنم که دولت و شخص بنده کاملا با این عقیده شما موافق هستیم و یقین دارم که دولت و تمام نمایندگان از صمیم قلب کاملا موافق هستند که در خرج حتی الامکان بایستی امساک کنیم و دقت کنیم که مخارج زیاد نشود ولی این خرج که این قدر و باین پایه بالا میرود تقصیر یک نفر دو نفر و سه نفر و پنج نفر نیست بلکه برای این است که یک جماعت عظیمی در مملکت که عده شان لایتناهی است و یکقسمت عمده شان مودیان مالیاتی هستند حتی المقدور میخواهند ندهند ملاحظه میفرمائید که همین قسمت های قاچاق تریاک و غیره که مسبوقید همه روزه ما دچار اینگونه مسائل هستیم ولی حال عرض می کنم که اینها هم میرسد و همه وصول میشود ولی هر کس هم در عالم خودش اگر از اول سال تا اخر سال یادداشت کنید برای دولت مبلغی مخارج شخصا تولید کرده است مثلا این آدم را فلان جا بگذارید فلان بکنید ولی این مطلب صحیح است و البته باید خرجمان را طوری تنظیم و محدود بکنیم که آخر سال چیزیهم زائد داشته باشیم و البته اگر هم زیاد ماند جائی نمیرود اما راجع بقسمت اول باید عرض کنم که هیچ موافق نیستم و خیلی هم ناموافق هستم که این نکته را گرچه بطور مثل فرمودید که اگر هم نرسید سه چهار روز صبر کنند این بدترین فکری است که در مملکت ممکن است پیدا شود کسی که بر یک کاری می نشیند وتمام زندگیش منحصر است باینکه آخر ماه یک حقوقی را در ازا خدمتش بهش خواهند داد که خودش و اهل و عیالش قوت لایموت و سد رمق بکنند و اینها صمیمانه روزانه کار میکنند از اول روز تا آخر روز کار میکنند خدمت میکنند هر عمله که در کوچه ملاحظه بفرمائید کار می کند مزدش را آخر روز میگیرد وقتی که حقوق این مستخدمین نرسد مجبورند قرض کند ماه آینده هم همینطور ماه آینده هم همینطور قرضها هم تمام می شود این حالت روحیه مستخدمین و دستگاه اداری از بین می رود ( صحیح است ) این هیچ جایز نیست که اینها صبر بکنند در ممالک خارجه هم وقتی میخوانید در روزنامه ها می بینید که حتی قرض میکنند میآورند و میدهند مال ما که قرض نیست این یک مساعده ایست . اما اینکه میفرمائید که بانک ملی آیا پول دارد یا ندارد البته دارد بانک ملی درست بر خلاف فرمایش حضرتعالی تمنی دارد و استدعا دارد که چرا از من پول نمیگیرند ادارات و اینها چرا پول نمیگیرند همیشه بزرگترین بانک مملکتی کارهایش با دولت است هر بانکی که بزرگتراست عمده کارهایش با دولت و ادارات دولتی است البته با مردم و تجار هم کار میکند بهمین واسطه در ابتدا بعضی ملاحظاتی اجازه داده نشد در قانون که خود دولت هم از بانک قرض
کند مثلا الان موسسه انحصار میتواند تا دو میلیون از بانک قرض کند چون موسسه مستقلی است تقریبا . ولی بدولت اجازه داده نشده و اینجا خاطر آقا را مستحضر میکنم که اگر ما پول بخواهیم حالا ایشان دارد خود دولت هم پول دارد و میخواهم که برای تسکین خاطر نماینده محترم عرض کرده باشم که این را در واقع نمیشود عنوان قرض حساب کرد برای اینکه اولا قرض از خارجه نیست از داخله هم نیست خود دولت پول زیادی دارد خود دولت قریب دوازده ملیون بلکه بیشتر پول نقد از انحصار قند و چای دارد غیر از آنهائی که بخرج میرسد خود دولت معادل بیست ملیون تومان پول نقد ذخیره دارد . معذالک لازم نیست که ما برویم از این پولهائی که قانون غدقن کرده است برداریم البته اگر یک روزی مملکت محتاج شود بر می برداریم و حالیه که ما محتاج نیستیم و اینقدرها لزوم ندارد که برویم و ذخیره های مملکتی و یا پولهائی که داریم برداریم – تصور میکنم که عایدات پیش بینی شده مملکتی ( اگر در بعضی ماه ها یواش وصول شود و یا در بعضی ماه ها دیر شود ) کافی بشود برای مخارجمان . و بایستی حتی الامکان شرط احتیاط را نگاه داریم مخارجمان را محدود کنیم که بودجه مان تعدیل پیدا کند و بنده شخصا آنچه که در قوه دارم میخواهم در این باب سعی بکنم اما سه ملیون تومان باندازه هم کمتر از یک دوازدهم بودجه شماست اندازه یک دوازدهم بودجه سالیانه شماست و آدم حق دارد باندازه یکماهش قرض دستی بکند مساعده بگیرد و موقعی پس بدهد لهذا بنده هیچ جای نگرانی در این نمی بینم
رئیس – موافقین با فوریت قیام فرمایند
( اغلب برخاستند )
رئیس – تصویب شد . ماده قرائت میشود :
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده میشود برای احتیاجات خزانه داری کل وجه متحرکی ایجاد و برای انجام این منظور از بانک ملی ایران مساعده تا حدود سه ملیون تومان دریافت دارد .
رئیس – آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – بنده که اجازه خواستم بعنوان مخالفت نه اینکه اساسا مخالف هستم لکن چون آقای وزیر مالیه تازه تشریف آورده اند در وزارت مالیه برای پیشرفت کار این وزیری که محل اعتماد در تمام ادوار تقنینیه بوده است آنچه بنده نظر دارم در خرابی کار که یک قدری عوایدمان نقصان پیدا کرده است بهشان عرض کنم والا ما مالیاتمان هم بحسب عواید همینجوری که بیان کردند نقصان ندارد و هم بحسب قوانینی که از مجلس گذشته است برای عواید و مخارج مملکت هیچ نقصانی نداریم اگر هم نقصانی پیدا شده است در شش ماه اول سال که باید مالیات در جریان باشد نقصان در یک مالی است که ناچار هستم چون فوق العاده علاقه مند هستم به آقای تقی زاده بعرضشان برسانم و حالا مختارند جلت توجه خواهند کرد این یک موضوع موضوع دیگر اساسا من تعجب از آقای فیروزآبادی کردم از این ایرادی که نسبت باین بانک کردند این یکی از قدم های خیلی خوب این وزیرمالیه است برای اهمیت دادن به بانک ملی و برای ثابت کردن اینکه بانک ملی ما دارای یک اساس محکمی است و امروز روزی است که بانک ملی ما دارای همچو اعتباری است که دولت دستش را دراز میکند میگوید سه میلیون میخواهم این امروز است که بانک ملی ما در تمام دنیا منتشر میشود مشهور میشود که ایران دارای یک قوام مالیه شده است که بانک ملیش با دولتش این اندازه حساب باز کرده است حساب جاری باز کرده است سه میلیون از این محل بمحل دیگر این یکی از شکر گذاری های بنده است نسبت به آقای وزیر مالیه که میگوید برود بمجلس هر امری مالی ولو یک پول . اینست کسی که در تحت قانون اساسی تربیت شده است همچو نظر دارد میگوید این مالی است باید برود بمجلس چرا بعلت اینکه حق مجلس شورای ملی نظر کردن در دخل است و خرج و هر چیزیکه
از عوارض دخل و خرج است از مختصات مجلس شورای ملی است و این وزیراین را در نظر گرفته است و آورده است بمجلس شورای ملی این یکی از قدمهای اساسی است این موضوع را خواستم خدمتتان عرض کنم موقعی که امریکائیها در اینجا بودند امریکائیها بعد از آن مخارجی که ایران متحمل شد و اشخاصی را در وزارت مالیه تربیت کرد برای اداره کردن این یک حقایقی است که بنده عرض میکنم شاید منکر هم نداشته باشد اخلاف هم هستند یک اشخاصی را تربیت کردند که همان امریکائیها بدست ایرانیها عواید راجمع میکردند نه اینکه امریکائیها از امریکا برای ما پول میآوردند نه بدست خود ایرانیها رجال ایرانی اشخاص ایرانی تربیت کرده بودند در مالیه و عواید جمع میشد یک ترتیبی گرفته میشد که این ایراد بهش نبود که چرا نمیآورند بمجلس صدایش هم بلند نمیشد اما یک ترتیبی بود که ایرانیهای ورزیده و کار کرده بعد از آنکه تمام تمام شد دوره آن مستخدمین امریکائی آمدند رجالی و اشخاصی در وزارتمالیه بنده نمیخواهم نظر سو نیت داشته باشم ولی همان نظر عدم اطمینانی که در افراد ما پیدا شده است و دل من میسوزد که ما افراد یک مملکتی هنوز اطمینان بیکدیگر نداریم با اینکه میدانیم همه در یک خاک هستیم همه مان یک بیرق دستمان است اما اطمینان نداریم آقا میرویم در جنگ گلوله می آید بهر دومان میخورد آنوقت میگوئیم خائن است بابا گلوله بهر دومان خورده است باز میگوید خیر خائن است این عدم اطمینان را باید رفع کرد باید کم کم اطمینان پیدا کنیم یک وزیر مالیه آمد یک اشخاصی در محاسبات ترتیب شده بودند در عواید در تشیص عایدات ترتیب شده بود حقیقه آدمهای کاری بودند حالا بنده اسامیشان را نمیبرم شاید خودتان هم بدانید آمدند محاسبات را تکه تکه کردند یک آدمی که در محاسبات تربیت شده بود انداختند از اینجا به آنجا یک اشخاصی در اداره محاسبات تربیت شده بودند که حقیقه قابل بودند یکیش مثل آقای ناصری که اینجا نشسته اند آقا شما باید اشخاص را ببرید در وزارت مالیه هر یکی از آنها یک جائی هستند این یک قدم بود که اشخاصی که در وزارت مالیه حقیقه جمع میکردند پول را و تصمیم داشتند اینکه بنده عرض میکنم از روی تحقیق عرض میکنم تصمیم داشتند کار میکردند پول در می آوردند اینها را بکلی از کار انداختند خوب آقای فیروزآبادی میگفتند آدمی هست که شصت تومان میگیرد آقا این آدم شصت تومانی کار صد تومانی را نمیکند اشخاصی که تربیت شده بودند آن اشخاص باید کار خودشان را بکنند آقای دکتر حسن خان آمده بمجلس آقا شما کارتان در وزارت مالیه است .خدا میداند اینها حقایقی است که بنده عرض میکنم هر کس کاری داشت آمدند وتکه تکه کردند این یک بمب خورد بوزارت مالیه یک اشخاصی که کار میکردند و چرخ ادارات را بکار میانداختند و آقای دکتر میلسپو خیلی خوشحال بود و بنده عرض میکنم که ایرانیها کارمیکنند جوانها رجال ایرانی کار میکنند بعد از آن دیگری آمد به آن خشک مقدسی که داشت باعتبار آن خشک مقدسی یک عده دیگر از کارکنان را ( شما بطور مسلم بدانید که کار کن دشمن دارد آدم تنبل دشمن ندارد آدمی که در وزارتخانه در مجلس کار کن هست او را دشمن هستند تمام تهمت و افترا بر آن بدبخت است اما آدم تنبل نقش دیوار است طاهر ومطهر است تا یوم القیامه برای چه برای اینک کار کن نیست ) بیرون کردند این دو حمله . یک حمله دیگر این حمله آخری آمدند وای داد و بیداد اداره ارزاق چه کرده است و اختلاص چه کرده است بزنید زیر و زبر کنید یک عده دیگری را آوردند زیر و زبر کردند بهمان خشک مقدسی آنها را بیرون کردند خوب این ادارات باید بدست اشخاص درست شود اشخاصیکه سالهای سال خدمت کرده اند ورزیده در کار شده اند کرده اند بنده حقیقه میدانم که چه اشخاص رفته اند رجالی که رفته اند مامورین مالیه که در فارس رفتند چه اشخاص حقیقه کار کن بودند از روی بی غرضی تمام را گذاشته اند
کناره و یک عده آمده اند در وزارت مالیه مطابق قوانینی که گذرانده ایم و عقیده هم دارم که بعضی از قوانین خیلی عادلانه است ما خیلی خیلی مفتخر هستیم که مملکتمان زودتر ترقی میکند و زودتر احتیاجاتش رفع میشود فشار هم بر ملت کمتر وارد خواهد آمد اما عیب این است که پول جمع آوری نمیشود از آن رعیت از آن دهنده مالیات گرفته میشود اما در مقامش خرج نمیشود مثلا این را هم عرض کنم برای اطلاع حضرت اجل عالی در اینجا راجع بتریاک صحبت شد و معین شد در فراکسیون مذاکره کردیم آمدند راجع بانحصار گفت من امسال هفت ملیون بشما مالیات تریاک میدهم این را بکلی مهم بزنید نقشه که دولت در نظر گرفته بهم بزنید حالا باو بگوئید آقا این هفت ملیون تریاک را بیاوریم چکار کنیم بیست هزار من تریاک را پارسال انداختند توی انبار نه آن صاحبش میآید دولت هم معطل . . . .
رئیس – رعایت موضوع را بکنید
آقا سید یعقوب – موضوع همین است غرضم این است که برای توجه آقای وزیر مالیه ناچار هستم این حقایق را عرض بکنم چون آقای وزیر مالیه تازه تشریف آورده اند مطلع شوند بنده کاملا موافق هستم و لیکن یک پیشنهادی دارم در اصلاح عبارت یک پیشنهادی دارم که اعتباری در بانک ملی ایجاد کنند اعتبار متحرکی باشد که در بانک ملی درست بکنند پیشنهاد خواهم کرد
رئیس – آقای عراقی
عراقی – گرچه آقای آقا سید یعقوب در واقع موافق بودند و مخالفتی با این لایحه نکردند فقط چیزی که تذکر دادند راجع بنقصان عواید بود البته خود آقا هم کاملا مسبوقند عواید قاعده از ماه پنجم سال ببعد زیاد میشود و پیدا میشود این پنجماه موقعی که عواید کاملا تکافو کند با بودجه ما البته نبوده است از این پنجماه ببعد است و لذا یک همچو اعتباری دولت میخواهد نسبت باین عواید و عیبی هم ندارد و البته همانطور که باقی دیگرش را خودشان گفتند برای ما حقیقه جای افتخار است که الحمدالله دستمان بجای دیگر دراز نمیشود که قرض کنیم مضافا باینکه خودمان هم پول داریم اینهم بانکی است متعلق بخود ایران و ازش پول میگیریم امریکائیها هم که ایشان گفتند شرحی از خدمات آقایان ایرانیهای خودمان گفتند که امریکائیها آمدند و درست کردند یک قدری بنده خیال میکنم حالا در قسمت امریکائیها چون رفته اند نمیخواهم تنقیدشان بکنم ولی خیر خود ملت ایران بواسطه تغییراتی که پیدا شد اصلش تمام ملت یک حال دیگری پیدا کردند سابق در دادن مالیاتت میبایست چقدر کاغذ بنویسد وزیر مالیه که مالیات را بده ولی حالا یا خود آن آدم مالیاتش را میدهد یا یک قدرتی دارد مملکت که خود آن اشخاصی که باید مالیات بدهند مستنکف نمی شوند و مالیات وصول میشود قبل از امریکائیها وصول نمیشد مالیاتها و اینکه امریکائیها پول از جای دیگر آوردند و برای ما کاری کردند خیر همان مالیات بده ها حالا خیلی خوب مالیات می دهند سابق قبل از اینکه امریکائیها بیایند آن مالیات بده ها خیلی خوب مالیات نمی دادند و بنده چیزی را از آقای آقا سید یعقوب مخالفت ندیدم غیر از همین جهتش که تصور کردند امریکائیها یقین یک کار خوبی کرده اند خواستم عرض کنم که خیر ربطی بامریکائیها نداشت منحصر بخود مملکتمان بود و پیدا شدن یک آدم فوق العاده که در مملکت پیدا شد مالیاتها هم وصول شد . آقا هم مخالفت دیگری نکردند
جمعی از نمایندگان – کافی است
رئیس – موافقین با ماده واحده . . . .
آقا سید یعقوب – یک پیشنهادی کرده ام
رئیس – زودتر مرقوم بفرمائید
پیشنهای آقای آقا سید یعقوب
پیشنهاد میکنم در ماده واحده بعد از کلمه متحرکی اضافه شود در بانک ملی
آقا سید یعقوب – آقای وزیر مالیه توجه فرمودید
عبارت را اینجا نوشته شده است که بوزارت مالیه اجازه داده میشود که یک اعتبار متحرکی ایجاد شود بنده خواستم عرض کنم که اعتبار متحرکی در بانک ملی ایجاد شود یعنی وزارت مالیه این اعتبارش را در بانک ملی ایجاد کند نظر بنده این است حالا موافقند قبول کنند والا بنده استرداد میکنم .
وزیر مالیه – بنده خیلی فرق مهمی نمیبینم الا اینکه مقصودشان این باشد که هر چه لازم بشود صد تومان صد تومان یا هزار تومان از بانک بگیریم و هر چه لازم نشود نگیریم در صورتیکه ممکن است دولت یک میلیون هم بگیرد و بگذارد در خزانه و حساب را با خزانه باز کند و برای این منظور حق داریم که از بانک قرض کنیم با خود بانک حسابی باز نخواهیم کرد .
آقا سید یعقوب – استرداد میکنم .
رئیس – موافقین با ماده واحده ورقه سفید خواهند داد
( اخذ آرا بعمل آمده ۷۶ ورقه سفیدتعداد شد )
رئیس – عده حاضرین ۸۳ نفر باکثریت ۷۶ رای تصویب شد
[ ۵- طرح و تصویب لایحه آزادی ورود روپیه ]
رئیس – لایحه دولت در خصوص آزادی ورود روپیه قرائت میشود :
ساحت محترم مجلس شورای ملی
البته خاطر نمایندگان محترم مستحضراست که ممنوعیت ورود روپیه در حال حاضر بتجارت مملکت در ولایات جنوبی لطمه وارد مینماید لهذا در تغییر بند ۸ از ماده ۲ قانون ۶ اسفند ۱۳۰۸ و ماده ۱۲ قانون ۲۷ اسفند و ماده ۴ قانون ۳۱ تیرماه ۱۳۰۹ ماده واحده ذیل را راجع بآزادی ورود روپیه تقدیم داشته و تصویب آنرا با قید دو فوریت درخواست مینماید
ماده واحده – مجلس شورای ملی از نظر تسهیل امور تجارتی ورود روپیه ( مسکوک و کاغذی ) را آزاد مینماید .
رئیس – فوریت اول مطرح است . آقای فیروزآبادی
کازرونی – بنده قبلا اجازه خواسته ام .
بعضی از نمایندگان – مخالفید آقا ؟ !
رئیس – شما در خود ماده اجازه خواسته اید در فوریت میل داری حرف بزنید
کازرونی – بلی بلی
رئیس – بفرمائید
کازرونی – بلی همانطور که فرمودید در فوریتش بنده مخالفم و دلیلش را اجمالا بعرض میرسانم مردم از یک طرف و دولت از طرف دیگر در اطراف منع وعدم منع و خروج و ورود روپیه گرفتارند و هر روزه و مکررا دولت تصور میکند که چون روپیه سکه خارجی است نباید وارد شود بعد ثانیا مطالعه میکنند که عدم ورود روپیه یک صدمه بزرگی بصادرات مملکت وارد میکند و روپیه در حکم مال التجاره است و خرید و فروش میشود و باید رفع منع بکنند حالا بنده کاملا متشکرم که دولت بیدار ما مواظبت کلیه امور است و در اثر این مراقبت است که حالا لایحه آورده و یک قسمتش را ( ورودش را ) آزاد کرده لکن بنده تصور میکنم که اگر روپیه ورودش آزاد باشد و در عین حال خرجش آزاد نباشد این ابدا اثری در آزادی ورودش نداردصحیح است زیرا که بنده مکرر بعرض آقایان رسانده ام که روپیه در حکم
اسکناس است و در مقابل این روپیه طلا است روپیه سی شاهی بیشتر نقره ( اگر بخواهید بفروشید ) ندارد ولی ششهزار دینار قیمتش است محل احیتاج مردم است بایستی دولت همانطوریکه ورودش را اجازه میدهد خروجش را هم اجازه بدهید والا هیچکس نمی آید یک روپیه در مقابل ششهزار مال التجاره بدارنده روپیه بدهد لیکن نگاهش بدارند و خارج نکندو در مملکت حکم نقره باشد و سی شاهی ارزش داشته باشد این هم که نمی شود بنابراین اگر منع میکردیم که وارد نشود بهتر بود . دولت میفرمایند یعنی بنده ازآقای وزیرمالیه سوال کردم که راجع بخروجش چه تصمیمی اتخاذ فرموده اید فرمودند محتاج بمطالعه است ( کیا – اینکه در فوریت نیست ) اجازه بفرمائید آقاجان بنده عرض میکنم . چون آزادی ورود به تنهائی اثری ندارد و درصورتی مفید است که خروجش هم آزاد باشد پس بهتر اینست که مطالعاتشان را تکمیل بکنند و راجع بورود و خروجش متفقا یک تصمیمی بگیرند آنوقت یک لایحه بیاورند والا این لایحه بیهوده است بعقیده بنده حالا فهمیدی آقا (خطاب به کیا )
آقا سید یعقوب – نه هنوز
رئیس – یکنفر از آقایان هم به بنده نوشته اند که ایشان خارج از موضوع میفرمایند اما معتقد بنده این نیست برای اینکه استدلال در فوریت مطلبی ناگزیر طرف را بماهیت مطلب میکشاند . آقای آقا سید یعقوب موافقند ؟
آقا سید یعقوب – بله
رئیس – بفرمائید
آقا سید یعقوب – گمان میکنم که فرمایشات آقای کازرونی بطوریکه فرمودند اساسا در ورودش موافقند صحبت در این است که خروجش هم آزاد باشد والا اگر یک چیزی واردنشود که نمیگویند خارج شود خروج فرع بر ورود است حالا ایشان بالالتزام موافق هستند با ورودش پس در ورودش که ایشان حرفی ندارند ممکن است ایشان رای بدهند بورود بعد راجع بخروج پیشنهاد کنند آقای وزیرمالیه هم در این باب مطالعه میکنند اگر موافق شدند که البته قبول میکنند والا در اصل ورودش که مخالفتی ندارید
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس – موافقین با فوریت اول قیام فرمایند
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد فوریت ثانی مطرح است
جمعی از نمایندگان – مخالفی نیست
رئیس – آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی – بنده عقیده ام این است در اموراتی که بمجلس میاید باید دقت و فکر کرد بعد مطرح شور قرار داده و رای داد غالبا بعضی از امورات بمجلس می آید و بدون فکر زود میگذرد بعدها ملتفت میشویم که خوب نبوده و از جمله همین قانون منع روپیه خوب چندی قبل آمد و این قانون بفوریت گذشت چون تامل و فکر نکردیم حالا دو مرتبه باید که ما ان قانون را نسخ کنیم بنده باین ملاحظه عقیده ام این است که این قوانینی که بمجلس می آید بدو فوریت با یک فوریت غالبا بر ضرر تمام میشود فرضا مبادلات الان در مبادلات جنسی که آمد در اینجا که صدی نود از تسعیر بدولت داده شود و چه شود چون بدون مطالعه شد الان بیک محظوراتی افتاده ایم که غالب مال التجاره ها در سرحد این طرف و آنطرف افتاده و دولت هیچ نمیداند چه بکند این پولی هم که امروز قرض میشود در واقع در اثر همان است مال التجاره نه وارد شد نه خارج شد و عایدات دولت کم شد و امروز محتاج شدیم پول از بانک ملی بگیریم در مقابل آن کم شدن دخل . بنده باین ملاحظه عقیده ندارم بدو فوریت و عقیده دارم یکقدری مطالعه بکنند فکر بکنند یک روز دو روز روز شنبه دو مرتبه جلسه بشود که در این زمینه ها فکرهائی بشود که مثل آن دفعه نشود . و علاوه بر این همانطور که فرمودند اگر ورودش را میخواهند اجازه بگیرند خوبست خروجش را هم بهمین طریق آزاد بگذارند یک متاع خیلی خوبی نیست روپیه که ما بخواهیم نگاهداریم باید بهمین
طریق که وارد میشود بهمین طریق هم صادر داشته باشیم و منع صدور نباشد در بین . عقیده من این است .
وزیر مالیه – چون آقایان با مسئله فوریت در اصل موضوع هم مذاکره میکنند میخواهم هم راجع بفوریت عرض کنم و هم راجع به اصل موضوع : اینکه چرا فوری است برای این است که حالا موسم داد و ستد است در آنجا و این اشخاص که برای خرید می آیند و روپیه می آورند منتظر نمی شوند که ده روز بیست روزدر کشتی کوچک خود در شط العرب یا در خلیج فارس بایستند برای اینکه او نمیداند که بعد آزاد میکنیم یا اگر بشود باید چندین شور بشود و بعد تصویب بشود که آنوقت بعد بیاید خرما بخرد برود . میرود یک فرسخ دو فرسخ آن طرف در مملکت دیگر و آنجا می خرد و ما این چیزهائیکه برای معامله داریم و میخواهیم بفروشیم و از مملکت خارج شود از دست ما میرود . اما اینکه اشاره فرمودند که اول مطالعه کامل نمی شود بعد می آیند تغییر میدهند . بنده تصور نمی کنم که یک قانونی را هم که خیلی مطالعه کنند بعد تغییرش ندهند اوضاع مملکت تغیییر میکند کارها عوض می شود امروز لازم است که قطعا وارد نشود یکسال دیگر لازم است که قطعا وارد شود . اقتضای زمان و مقتضیات است والا یک قانونی را که خیلی هم درش دقت کرده باشیم ممکن است که سی سال دوام پیدا کند ؟ ! خیر . این نادر است و لذا این قانون آن زمانی که تصویب شده خیلی هم خوب بوده است زمانی که منع شده بود مبنی بر مصالحی بود و خیلی هم خوب بود که منع شود و مصالح مملکتی بوده و هیچ زیانی هم برش وارد نبوده و نیامده بوده اما حالا آن مسائلی که موجب بود و غدغن کردند که نمیتوانند بیاورند مرتفع شده و حتی هر نوع اسعار ورود و خروجش تحت نظام و ترتیبی در آمده لذا این را گفته میشود که بیاورند و اهمیتی و عیبی ندارد و این را هم باید عرض کنم که روپیه همیشه این طور نبوده است تا چند سال پیش تا اندازه مثل پول ممالکی که کاملا بنایش بر نقره است بوده یعنی ممکن بود که میزان جنس تابع تنزل و ترقی زیاد بشود ولی در زمانهای اخیر خیلی بیشتر و محکمتر شده لذا در آن جای نگرانی نداریم اما در مسئله خروجش که بعضی از آقایان اشاره کردند بنده عرض کرده بودم بطور خصوصی که محتاج بمطالعه است این است که شما یک قانونی جدیدا وضع کرده اید و در اطرافش همه گونه مطالعات در خارج و پیش اهل خبره و پیش هیئت دولت و خود مجلس شور کامل هم گردید اول یک قانونی گذاشتید و بعد هم یک قانونی گذاشتید که خروج اسعار خارجی را در این مملکت مبنی بر مصالحی منع گردید حالا اگر در این باب آن قانونی که جدیدا گذاشته شده است( آن قانون منع ورود قدیم است ) مقتضیات عوض شود یک اقتضای تازه پیش بیاید یک مطالعه کاملتری بخواهد که درست اطرافش سنجیده شود مثلا یک قانونی که در یکماه قبل گذراندیم ولو اینکه حتما باید خلل وارد آورد به آن قانون یا نباید آورد ممکن هم هست که بعد از مطالعه دیده شود که یک وقتی باید یک گوشه اش را تجدید نظری کرد . اما باین زودی و فوری این را نمیشود کرد در هیئت وزرا مورد مطالعه و دقت بود و خود بنده هم از اشخاصی بودم که برای خروجش قصد داشتم و میل داشتم که بیشتر مطالعه شود و تجدید نظر شود و البته موافق هم بودند که در اطرافش فکر و مطالعه شود و چون میخواستیم اینکار زودتر بگذرد برای خروجش نتوانستیم مصمم شویم آن بیشتر مطالعه میخواست و قانون جدیدی از مجلس میخواهد و لهذا نشد و امیدوارم آقایان ورودش را اجازه بفرمایند که اینکار را معوق و معطل نماند هر روز تلگراف میآید از سواحل به خلیج فارس و خیلی استغاثه میکنند که این سهولت برای آنها داده شود و بعد اگر یک مقتضیاتی پیش آمد کرد که چربید یعنی محسناتش از معایبش زیادتر شد باز ما حاضریم که هر نوع اصلاح دیگر لازم شد بیاوریم .
رئیس – موافقین با فوریت دوم قیام فرمایند
( اکثر برخاستند )
رئیس – تصویب شد . ماده واحده قرائت میشود و مطرح میشود
ماده واحده – مجلس شورای ملی از نظر تسهیل امور تجارتی ورود روپیه ( مسکوک و کاغذی ) را آزاد مینماید .
رئیس – آقای دشتی
دشتی – عرض کنم از اولی که قانون آوردند بمجلس و بمفاد آن ورود روپیه را منع کردند وکلای جنوب مخالف بودند دلیلش هم این بود که تمام سواحل شبه جزیره عربستان می آیند در سواحل ایران خرید میکنند و پولشان روپیه است و اگر آنها را آزاد نکنند آنها نمی آیند پولشان را تبدیل بقران بکنند و خرید بکنند و این احساساتی را هم که آقای تقی زاده اشاره فرمودند بنظر ما مقبول نیست در مسائل اقتصادی باید بیشتر منافع اقتصادی را در نظر گرفت باید منافع ملت را در نظز گرفت اینکه پول روپیه فعلا باید در بوشهر یا بندر عباس رواج پیدا کند این اهمیت دارد یا اینکه خرما و فلان در انبارهای تجار سواحل جنوب و خوزستان بماند و بپوشد و مردم فقیر و مفلوک بشوند ؟ حالا ما خیلی خوشوقت هستیم که دولت متوجه معایب این منع شده و لایحه تقدیم مجلس کرده است که بموجب آن ورود روپیه بایران آزاد میشود یکقسمت دیگرش را هم بنده باقای وزیر مالیه تذکر دادم و حالا هم تذکر میدهم ومتوقع هم نیستم که همین حالا هم خروجش را آزاد بکنند ولی از ایشان استدعا میشود که در این باب بزودی مطالعه کنند این تجار جنوبی در طهران هستند و تلگراف هم میتوانند بکنند مطالعات هم بکنند که این مسئله خرج روپیه هم آزاد شود برای اینکه الان شما روپیه را وارد این مملکت میکنید و روپیه فی حد ذاته قیمت ندارد و یک قیمت اعتباری دارد عرض میکنم این روپیه دو صورت دارد یا آنکه پول رایج میشود در داخله مملکت ما و این مخالف آن نظریه دولت است که بموجب آن نظریه قانون منع ورود روپیه را بمجلس آورد و یا اینکه اگر رایج نشود بالطبیعه روپیه تنزل خواهد کرد یعنی روپیه را که مردم در مقابل پنج قران گرفته اند این تنزل خواهد کرد بدو قران و سه قران عرض کنم یک نکته آقای وزیر مالیه گفتند و آن مسئله تعارض این قانون است یعنی آزادی خروج روپیه با قانون اسعار بعقیده بنده اینجا هیچ تعارضی ندارد ملاحظه بفرمائید ما چرا قانون انحصار اسعار را ایجاد کردیم برای اینک تقاضای خروج اسعار خارجی بیشتر بود از فروش اسعارخارجی روپیه جزو اسعار خارجی نمیشود بیاید روپیه بمنزله جنس است یعنی تجار جنوب همین روپیه را که وارد مملکت می شود میدهند و یک جنسی که محل احتیاجشان است میخرند در حقیقت اگر روپیه را آزاد بگذاریم مثل اینست که که جنس بدهند و جنس بگیرند و تصور میکنم که جنس دادن و جنس گرفتن تعارضی با قانون اسعار بهیچوجه ندارد و از این جهه از آقای وزیر مالیه بنده خواهش میکنم که مخصوصا این قسمت را بفوریت تحت مطالعه در آوردند برای اینکه اسباب زحمت و خسارت واقع خواهد شد بعد از دو ماه یا سه ماه مبالغی بمردم ضرر میزند آنوقت تازه یک قانونی می آورند بمجلس ممکن است در هفته آینده از تجار جنوب که در طهران هستند یک کمیسیونی بکنند و بجنوب هم تلگرافی بکنند و از جنوب هم مطالعاتی بگیرند و خروج روپیه را هم آزاد بکنند برای اینکه اگر خروج روپیه آزاد نباشد مثل اینست که ورودش هم آزاد نیست و تنزل خواهد کرد مگر بیک شکل و آن این است که بانکهای داخلی ملتزم باشند که بهمان قیمتی که قیمت رسمی روپیه است آن را از مردم بخرند و بمردم قران بدهند در اینصورت البته خود بانک یا خود دولت روپیه را مثل اسعار خارجی باید بخرند .
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس – پیشنهادی از آقای کازرونی رسیده است قرائت میشود
بنده پیشنهاد میکنم که نوشته شود ورود و خروج روپیه با رعایت قانون اسعار خارجی آزاد است
رئیس – آقای کازرونی
کازرونی – بنده اگر میدانستم ورودش آزاد و خروجش غیر آزاد یک چیز عملی است عرضی نمی کردم بنده مطمئنم و یقین دارم که دولت در این باب تصمیمی خواهد کرد مجال هیچگونه تردیدی نیست و نظر بتوصیه بعضی از آقایان رفقا هم اطاله کلام نمیکنم همینقدر بهتان عرض میکنم روپیه بعد از آنکه ورودش آزاد شد حتما و حقا باید فوری خارج شود والا در حکم اسکناس است شما راجع باسکناس در قانون اسعار تکالیفی معین کرده اید اینهم در همان حکم است همانطوریکه آقای دشتی نماینده محترم اظهار فرمودند ممکن است این روپیه ها را ببانک ملی بدهند و آنوقت بانک ملی روپیه ها بمردمی که تقاضای اسعار کرده اند بفروش یعنی بهمان نرخی که بایستی بفروشد بفروشد بالاخره شما ملاحظه میفرمائید بنده هم نمیتوانم یک تکلیف شاقی بکنم که شما قبل از اینکه در هیئت دولت تصمیم قطعی بگیرید پیشنهاد بنده را بپذیرید لیکن بنده مجبورم بعرضتان برسانم که هر چه زودتر این تصمیم را بگیرید والا این ماده را که آوردید بمجلس کمترین فایده و اثر نخواهد داشت اگر بحال راکد بماند یعنی اگر در قسمت خروجش آزاد نباشد . این است که بنده استدعا میکنم که این اندازه تصرف در زندگانی جامعه نباید کرد منحصر بخرما هم نیست مثلا در بندر لنگر و جزیره قشم مروارید بجهت فروش موجود است مردمان خریدار فقط و فقط روپیه می آورند میفرمائید این روپیه ها را بگیرند و ضبطش کنند اینکه معقول نیست بجای نقره خرجش بکنند یک ریال و سی شاهی اینکه نمی شود بالاخره چه کنند ؟ پس بایستی خارج بشود همان معامله اسکناس با این روپیه ها بکند .
وزیر مالیه – بنده باید یک عرض بکنم اینجا که یک نکته ایست که بنظر بنده مبنی بر اشتباه است در این لایحه نوشته نشده است که خروج روپیه ممنوع است حالا نوشته نشده . اگر خروجش ممنوع است مبنی بر یک قانون دیگری است که قانون اسعار باشد و روپیه هم بر خلاف آنچه که اشاره شد که روپیه جنس است روپیه فعلا جزو اسعار است یعنی چند تای از آنها معادل یک لیره انگلیسی است . اسعار است و اسعار خارجی هم خروجش ممنوع است و مبنی بر اجازه کمیسیونی است و وقتی که این اسعار رفت پیش بانک شما هم که میروید نزد بانک میخواهید یکجنسی خارجی بخرید بشما میدهد دیگر اینجا نگفته است ورود یا خروجش ممنوعیت دارد شما اینطور میفرمائید مثل این است که اینجا ذکری از خروجش شده باشد در صورتیکه اشاره از بابت خروجش نیست صحبتی نمی شود و شما این قانون را مثل این تعبیرمیکنید که شاید خروجش آزاد نیست در صورتیکه اگر در خروجش اشکالی هست مبنی بر یک مقدماتی است که آن قانون اسعار است و مطابق آن قانون خروجش آزاد است با آن شرایط
کازرونی – اجازه میفرمائید
رئیس – خیر
کازرونی - بنده برای استرداد میخواهم عرض کنم
رئیس – توضیح ندارد استردادش
کازرونی – نظر بتوضیحاتی که دادند و معلوم شد که خروجش معنی ندارد بنده استرداد میکنم
رئیس – شبه او را آقای فیروزآبادی کرده اند
پیشنهاد میکنم که ورود و خروجش هر دو آزاد باشد
فیروزآبادی – بنده نظریاتم همان بود که آقایان فرمودند برای اینکه اگر روپیه می آمد و خارج نمیشد بر ضرر ما تمام میشد اما چون فرمودند منعی در خروجش نیست و مثل سایر اسعار منوط باجازه کمیسیون است بنده عرضی ندارم
رئیس – شما هم استرداد میفرمائید
فیروزآبادی – بلی
رئیس – رای میگیریم بماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند
( اکثر قیام نمودند ) تصویب شد
موقع جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس – پیشنهاد شده است که جلسه را ختم کنیم صحیح است اگر تصویب بفرمائید جلسه آینده سه شنبه چهارم شهریور اگر رعایت بفرمائید چهار قبل از ظهر
( صحیح است )
( مجلس مقارن ظهر ختم شد )
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
قانون
اجازه ایجاد وجه متحرکی برای احتیاجات خزانه داری کل بوسیله اخذ مساعده از بانک
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده میشود برای احتیاجات خزانه داری کل وجه متحرکی ایجاد و برای انجام این منظور از بانک ملی ایران مساعده به مبلغ سه میلیون تومان دریافت دارد
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه سی ام امردادماه یکهزار و سیصد و نه شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید .
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
قانون
آزادی ورود روپیه
ماده واحده – مجلس شورای ملی از نظر تسهیل امور تجارتی ورود روپیه ( مسکوک و کاغذی ) را آزاد مینماید .
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه سی ام امرداد ماه یکهزار و سیصد و نه شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید .
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر