مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۳۰ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۵
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۲۲۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه (۳۰) آذر ماه ۱۳۴۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: صفی‌پور- دکتر الموتی- تبریزی.
۳- تصویب صورت جلسه.
۴- تقدیم لایحه تفریغ بودجه ۱۳۴۳ مجلس شورای اسلامی به وسیله آقای مهندس پروشانی (کارپرداز).
۵- طرح سؤال آقای صادق احمدی راجع به تهیه فیلم گل‌های جهنم در ایران و جواب آقای معاون فرهنگ و هنر.
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن راجع به رد تصویب‌نامه‌های مربوط به تشکیل سازمان مسکن و ارسال به مجلس سنا.
۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن راجع به منتفی بودن تصویب‌نامه‌های مربوط به اجاره و اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی و ارسال به مجلس سنا.
۸- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به منع ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه.
۹- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به اجازه قبول عضویت و پرداخت حق عضویت بین‌المللی راه.
۱۰- شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه در خدمت ژاندارمری کل کشور.
۱۱- تقدیم دو فقره اصلاح بودجه و یک فقره صورت دیون بلامحل انستیتو خواربار و تغذیه وسیله آقای معاون وزارت دارایی.
۱۲- مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران.
۱۳- تقدیم یک فقره سؤال وسیله آقای دکتر مبین.
۱۴- بقیه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران و ارجاع مجدد به کمیسیون.
۱۵- قرائت اسامی اعضا کمیسیون‌هایی که تغییر کرده‌اند و هیئت رئیسه کمیسیون عرایض.
۱۶- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.
مجلس در ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: مهندس آصفی- دکتر اسفندیاری- اولیا- مهندس
جلالی نوری- رجایی- رضوی- شفیعی پورکرمانی- مهندس صدقیانی- فهیمی- قراچورلو- کسرایی- کشفی- کنگرلو- مهندس معینی‌زند- ناروئی- بانو ابتهاج سمیعی.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: شاخوئی- دکتر عدل- فیصلی- بانو نفیسی. غائبین مریض- آقایان: اقبالی- البرزی- پرویزی- دکتر حاتم- دکتر رمضانی- زند- صائب- مهندس مالک- موقر- سرلشگرهمایونی- یعقوب تهرانی.
آقایانی که جهت شرکت در جلسه مشترک کمیسیون استخدام در مجلس سنا تشریف داشته‌اند
آقایان: دکتر اعتمادی- دکتر رضوانی- مجید موسوی- دکتر معتمد وزیری- مصطفوی نایینی.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: صفی‌پور- دکتر الموتی- تبریزی
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای صفی‌پور تشریف بیاورید. (نمایندگان- آقای سرتیپ‌پور؟)
صفی‌پور- شباهت اسم موجب شده است که بنده همیشه مزاحم شما هستم، بنده امروز می‌خواستم یک مطلب بسیار مهم را که احتمالاً همکاران محترم هم مطلع هستند به صورت مجددی به عرض برسانم. دیروز روزنامه‌نگاران پایتخت جلسه‌ای داشتند و این افتخار حاصل شد که در خدمت والاحضرت اشرف پهلوی دو ساعت بحث شد این جلسه آنچنان پرشور و هیجان‌انگیز بود که بنده فکر کردم اطلاع از جریان این جلسه برای همکاران محترم لازم است درست است که سپاه دانش خدمات فراوانی در مملکت انجام داده و به عنوان مجتهد در دهات هر سپاهی دانش مشکلات مردم را در هر صورتی که باشد انجام می‌دهد و بنده در حوزه انتخابیه خودم که می‌رفتم می‌دیدم که گل سرسبد خدمتگزاران مملکت سپاهیان دانش هستند (صحیح است) (روحانی- عنوان اجتهاد را به سپاهیان دانش ندهید زیرا مجتهد چیز دیگری است) بنده می‌خواهم عرض کنم که یک سپاهی دانش در نظر من بالاتر است از یک مجتهد، سپاهی دانش ده را آباد می‌کند مخالفت‌ها را از بین می‌برد مردم را آرام می‌کند فکر مردم را بالا می‌برد و همین را ما از یک مجتهد می‌خواهیم (دکتر الموتی- به هر حال خدمتگزاران صادقی هستند) آن هم به عقیده بنده صحیح است ممکن است آقای روحانی جنابعالی یک روزی در امر پارلمان مجتهد بشوید (روحانی- مثل شما) بنده نیستم، عرض کنم دیروز بنده متوجه شدم که یک اقدام بسیار گران قیمتی هم در حال انجام است و آن مبارزه با بیسوادی است، مبارزه با بیسوادی در مملکت در دهات و قصبات به طوری رونق گرفته که امید می‌رود تا چند سال دیگر ما اساساً بیسواد نداشته باشیم نمونه زنده این موفقیت را همکار محترم ما جناب آقای دکتر الموتی در خدمت والاحضرت اشرف پهلوی تشریح فرمودند ناحیه انتخابیه ایشان سراسر قزوین به صورتی در آمده که کمتر بیسواد هست و آنچنان مجاهدت می‌شود که در آینده بیسواد نخواهد بود (نمایندگان- انشاءالله) قدر این خدمت بزرگ را باید بدانیم و بنده اینجا آمدم که شخصاً به نام نماینده یک ناحیه دورافتاده از پیشگاه والاحضرت تشکر کنم و دیروز که می‌دیدم ایشان با سعی و مجاهدت و علاقه خاصی ما را تشویق می‌کردند که در این امر بزرگ حیاتی پیش قدم باشیم و جهاد کنیم شوق و ذوق من زیادتر شد و در آنجا مخصوصاً نمونه‌ای تشریح فرمودند که ایراد این نمونه برای همکاران محترم کاملاً واجب است چون ما در آستانه تعطیلات زمستانی هستیم و ممکن است دوالی سه هفته به حوزه انتخابیه خودمان برویم والاحضرت فرمودند که در قزوین پیر مردی بود که آموزگار بازنشسته‌ای بود و هفتاد و پنج سال داشت از او خواستیم که معلم ساز باشد معلم ساز افرادی هستند که اشخاصی را تمرین می‌دهند که بروند در دهات آموزگار بشوند این پیرمرد یک سال زحمت کشید و محصول وحمات او باسواد شدن گروه زیادی از معلمین و کشاورزان قزوین بود بعد فکر کردند که چون زحمت کشیده ممکن است پاداشی هم لازم داشته باشد چون در سنین بازنشستگی است ماهی
صد و پنجاه تومان حقوق برای او معین کردند و برای او فرستادند این پیرمرد وارسته و شریف آن پول را قبول نکرد و صد و پنجاه تومان هم خودش رویش گذاشت و حضور والاحضرت پس فرستاد و نوشت آرزوی من این است که در امر تدریس موفق بشوم و حالا که خدمت من مورد عنایت قرار گرفته این خدمت خدمت معنوی است از نظر مالی هم اجازه بدهید که منهم سهمی داشته باشم (احسنت) این روح بزرگ انسانی که در یک آموزگار بازنشسته ظهور کرده و به منصه ظهور رسیده قابل تجلیل است (صحیح است) وقتی که آقایان محترم به حوزه انتخابیه‌شان تشریف می‌برند مشوق چنین افرادی باشند تا این که خود به خود سپاه دانش که جای خود دارد سپاه مبارزه با بیسوادی که اکنون مشغول کار است تشویق بشود و نتایج مطلوبی گرفته شود (دکتر الموتی- جهاد ملی است) دیروز عده‌ای از مدیران جراید تصمیم گرفتند که صفحات روزنامه و مجله خود را در اختیار کمیته مبارزه با بیسوادی قرار بدهند و داوطلبانه حاضر شدند شماره‌های زیادی از نشریات خودشان را در اختیار کمیته مبارزه با بیسوادی بگذارند که به دهات فرستاده بشود و آنهایی که تازه سواد یاد می‌گیرند به صورت رایگان از نشریات استفاده بکنند با این که خودم عضو مطبوعات هستم لازم دیدم این خبر را خدمت همکاران محترم عرض کنم که در راه پیشرفت خدمت بزرگ اجتماعی بارزه با بیسوادی نویسندگان ایران در صف اول قرار گرفته‌اند و با نهایت علاقه آمادگی خودشان را برای تمام شهرستان‌ها اعلام کردند (احسنت) در صورتی که در حوزه‌های انتخابی احتیاج باشد که مطبوعات همکاری بکنند دیروز همگی اعلام کردند که همیشه کمیته مبارزه به بیسوادی را تشکیل بدهند و این کمیته وظیفه‌دار است مطالب لازم را تنظیم کند و به سایر مطبوعات تقدیم کند که برای رونق بخشیدن به این کار و کسب دانش بیشتر روستائیان اثر فراوان دارد (پروین- بسیار قابل تقدیر است) البته بنده وظیفه دارم به نمایندگی از طرف مدیران جراید از پیشگاه والاحضرت اشرف پهلوی تشکر کنم که چنین قدمی را به پیروی از منویات برادر تاجدارشان برداشته‌اند و تمام نویسندگان با کمال علاقه دنبال گیری می‌کنند که این مقدس ملی به نتیجه برسد بسیار متشکرم که ضمن صحبتی که می‌کردم یکی از همکاران تذکری دادند جناب آقای آموزگار مرقوم فرموده‌اند که بنده از فرمان همایونی درباره تدوین تاریخ ایران نیز تشکر و سپاسگذاری کنم اعلیحضرت همایون شاهنشاه همیشه هدفشان پیشرفت دانش و روی هم رفته ترقی فرهنگ ایران و بیداری مردم ایران است و وظیفه هر نماینده و هر فرد این مملکت است که از خدمات شاهنشاه آریامهر در مواقعی که لازم است سپاسگزاری کند و بنده از طرف مجلس شورای ملی این وظیفه را به عهده گرفته‌ام که از پیشگاه مقدس شاهنشاه آریامهر تشکر و سپاسگزاری کنم (احسنت) ضمناً در پایان مطلب درباره حوزه انتخابیه خودم می‌خواستم به آقای دکتر یگانه مطلبی را یادآوری کنم که چند سال است پروژه‌ای در نهاوند مشغول تنظیم است که نهری پس از این که دهات مشروب می‌کند بشهر بیاید این پروژه مورد مطالعه وزارت آب و برق است که خرج جدول بندی بیشتر از یک میلیون تومان نیست که باید بودجه‌ای تنظیم بکنند که آب در باغات شهر با عدالت جاری بشود متأسفانه گروه‌های فراوانی که رفته‌اند و پروژه تهیه کرده‌اند هنوز به آن مرحله از کار نرسیده که بگویند این کار کی انجام می‌شود و این پروژه کی به ثمر می‌رسد؟ تقاضا می‌کنم به دولت بفرمایید در این مورد تصمیم جدی بگیرد و به چندین نامه که از طرف مردم فرستاده شده جواب بدهند که ما بتوانیم جواب مردم را بدهیم همچنین تلفن ما بسیار ناراحت کننده است یک سیم دارد که سرنوشتش دست ملایر و همدان است هر وقت خواستیم با جایی صحبت کنیم اگر آنها صحبتشان تمام شد به ما اجازه می‌دهند، پس از مذاکذات زیاد قرار شد سیم مستقل بفرستند و جناب آقای وزیر پست و تلگراف هم جواب کتبی دادند ولی متأسفانه نفرستاده‌اند و مردم ناراحت هستند تلگراف کرده‌اند که بنده تذکر بدهم که این کار را انجام بدهند بنده دیگر عرضی ندارم و مثل این که جناب آقای
دکتر الموتی قصد صحبت دارند بقیه وقتم را به ایشان می‌دهم (دکتر الموتی- خیلی تشکر می‌کنم).
رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی- با اجازه از مقام محترم ریاست و همکاران عزیز پارلمانی در تأیید فرمایشات ارزنده همکار محترم جناب آقای صفی‌پور بنده هم می‌خواهم در مورد همین مبارزه با بیسوادی مطالبی به عرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم همین طور که آقای صفی‌پور اشاره فرمودند در جلسه‌ای که دیروز در حضور والاحضرت اشرف پهلوی تشکیل شده بود جامعه مطبوعات مثل همه افراد علاقمند به مملکت آمادگی خود را در راه این جهاد ملی که پرچم پرافتخارش به دست شاهنشاه بزرگ ما است اعلام کردند امروز دنیا کشور ما را یک کشور پیشرو در امر مبارزه با بیسوادی شناخته است و در تمام دهات و قرا و قصبات مملکت ما سپاهیان دانش و سایر افرادی که از طرف این گروه تعیین شده‌اند برای با سواد کردن مردم تلاش می‌کنند جناب آقای صفی‌پور به شهر قزوین اشاره کردند بنده وظیفه دار هستم هر طرف اقای دکتر یگانه وکیل سابق قزوین و خودم که وکیل رودبار الموت هستم از پیشگاه والاحضرت و کنگره مبارزه با بیسوادی تشکر بکنم باور بکنید مشکل فرهنگ که هنوز در خیلی از نقاط مملکت وجود دارد به چه سرعت و سهولتی در منطقه قزوین حل شده البته دولت و دستگاه‌ها کمک کرده‌اند ولی خود مردم هم با تمام قوا در این راه پیشقدم شده‌اند همین طور که یک فردی حاضر شده تدریس بکند و پولی نگیرد طبقات دیگر مردم هم از گاراژ، تکیه، خانه و هر وسیله‌ای که در اختیار داشتند در اختیار این کنگره گذاشتند به نحوی که امروز در هر دهی شما می‌بینید دسته‌ای از بچه‌های روستایی ما مشغول تحصیل هستند افراد بزرگسالی هم از ساعات بیکاری خود استفاده می‌کنند. می‌روند تحصیل می‌کنند عشق به تحصیل و علاقه به تعلیم و تربیت در همه افراد این مملکت وجود دارد و خوشبختانه امروز در اثر توجه عمیق شاهنشاه مشعل علم و دانش به اقصی نقاط مملکت رفته و با استقبال عجیب مردم روبه رو شده است به همین نحو است که امروز کشور ما را در دنیا یک کشور نمونه مبارزه با بیسوادی شناخته‌اند و کنگره عظیم مبارزی با بیسوادی در شهر تهران تشکیل می‌شود و افتخاری علاوه بر سایر افتخارات ملت ایران در چنین عصری نصیب ملت می‌کند مطلبی که به نظر بیده لازم است است به آن توجه کنیم این است که ما همان طور که با موکلین خود در ارتباط هستیم و سعی و کوشش داریم که خدمات ارزنده‌ای انجام بشود و به خصوص این حقیقت را بنده باید اینجا عرض بکنم که نمایندگان دوره بیست و یکم که ثمره انقلاب شاه و مردم هستند تلاش فراوان دارند که در حوزه‌های انتخابیه‌شان کارهای بسیار، بسیار با ارزشی انجام شود بنده خیال می‌کنم اگر آمار کارهای انجام شده‌ای که با کوشش و همت و پشتکار وکلا در این دوره در دفترچه‌ای ثبت بشود نشان می‌دهد که هر کس به سهم خود چقدر به موکلین خود خدمت کرده ما بایستی مردم را بیش از پیش آماده بکنیم البته مردم آمادگی دارند ولی بیان ما، تبلیغ ما، ارشاد ما در کار مردم مؤثر است آنها بیشتر آمادگی در اینکارها پیدا می‌کنند بایستی هر کس وظیفه خودش را بداند و در این راه باید کمک بکند خانه، وسیله و هر نیرویی که در اختیار دارد برای پیشرفت این کار در اختیار بگذارد ما اگر آمار بیسوادهای دنیا را بررسی کنیم و کشورهایی را که در این راه کار کرده‌اند مطالعه کنیم البته در قاره آسیا، غیر از ژاپن که در این کار فوق‌العاده جلو رفته و شاید بنده تصور می‌کنم طبق آمارهایی که دیده‌ام از هر ۴ نفر ژاپنی یک نفر مشغول تحصیل است یعنی از این نود و چند میلیون، بیست و چند میلیون نفر مشغول تحصیل هستند بعد از آن با جهادی که در ایران شروع شده ایران نقش اول را در کشورهای آسیا دارد ولی باید تصدیق کرد یا تأیید کرد که امکانات زیادی از نظر مالی و از نظر اقتصادی وجود ندارد الان که این جهاد شروع شده بایستی در این جهاد هر طبقه‌ای، هر صنفی، هر دسته‌ای به سهم خودشان خدمت بکنند کمک مالی است، کمک معنوی است هر نوع کمکی که برایشان امکان دارد در این راه باید در اختیار این کنگره بگذارند تا واقعاً بشود این مسئله جهل و بیسوادی را در این جامعه مترقی از بین برد
(صحیح است) سابقاً بنده خاطرم هست وقتی که به حوزه انتخابیه خودم رودبار الموت می‌رفتم در این ۴۰۰، ۵۰۰ دهی که حوزه انتخابیه بنده است شاید حداکثر ده مدرسه وجود داشت و این مدارس هم اکثراً معلم نداشتند، شاگردان وسیله نداشتند ولی واقعاً می‌خواهم به عرض همکاران عزیز برسانم الان در تمام این دهات بلااستثنا غیر از دهات بسیار بسیار کوچکی که به اصطلاح استعداد این کار را نداشتند فرض کنید ۲۰ نفر، ۳۰ نفر، ۵۰ نفر بودند همه دهات یا سپاهیان دانش دارند و یا معلم دارند و خوشبختانه کنگره تمام وسایل را در اختیار آنها می‌گذارد و خود مردم از همان وسایل مختصری که دارند یعنی یک دهاتی اگر خودش سه تا اطاق دارد یک اطاقش را در اختیار این کنگره گذاشته که جا برای تحصیل بچه‌های‌شان و افراد بزرگ‌شان باشد و به علاوه در اکثر این دهات خود مردم آمده‌اند (این خیلی جالب است در یک مملکتی این طور باشد) که یک زارع، یک دهقان آمده خودش از ۵ تومان و ده تومانی که درآمد دارد و ممکن است برای او بسیار مؤثر باشد کنار گذاشته و به دست سپاهی دانشش داده و مدرسه ساخته‌اند اکثر این دهات مدرسه دارد و یک کمک ۵۰۰ تومانی که بنده سؤال کردم از آقای وزیر فرهنگ و با اقدام بنده با کمک سازمان برنامه در اختیار این سپاهیان دانش گذاشته شده و این مدارس تکمیل شده یعنی می‌شود گفت در ۳۰۰، ۴۰۰ مدرسه‌ای که ساخته‌اند فقط دولت یا سازمان برنامه حداکثر بابت هر مدرسه‌ای ۵۰۰ تومان کمک کرده یعنی ما اگر از نظر اقتصادی بررسی کنیم می‌بینیم دولت با یک کمک مختصر ۵۰۰ تومانی در یک ده دورافتاده‌ای صاحب یک مدرسه شده در حالی که اگر می‌خواستند از طریق آن برنامه‌های کلی یک چنین در این ده بسازند اقلاً ۵۰۰ تومان خرج کسی می‌شد که می‌خواست برود آن محل را ببیند و برگردد یعنی این یک سیستمی شده در مملکت ما یک سیستم انقلابی عجیبی که به راستی یک رستاخیز و یک تحولی از نظر فرهنگی در همه دهات مملکت به وجود آورده ما بایستی خودمان در این راه پیشرو و پیشقدم و پیشاهنگ باشیم همین طور که در سایر کارهای انقلابی توانسته‌ایم شایستگی خود را نشان بدهیم در امر مبارزه با بیسوادی که شاهنشاه آریامهر ما نشان دادند در جهان امروز پیشقدم هستند و با برنامه‌های مترقی خودشان واقعاً در مملکت ما ریشه جهل و بیسوادی را دارند ریشه کن می‌کنند و والاحضرت اشرف پهلوی هم عهده‌دار انجام این انقلاب هستند ما به سهم خودمان باید در این مبارزه کمک بکنیم و کمک خواهیم کرد و امیدواری ما این است که روزی در آینده خیلی نزدیک وقتی آمار بیسوادهای ایران را می‌بینیم به مقدار خیلی خیلی پایین رسیده و امیدوار هستم ظرف چند سال این رقم به صفر برسد برنامه‌ای که این کنگره دارد البته برای مدت ده سال و شاید ظرف ده سال بتوانند این رقم را بیاورند خیلی خیلی پایین یعنی اگر در هنگام شروع این مبارزه آمار این بیسوادهای مملکت را به بینند ۹۰ درصد بیسواد و ده درصد باسواد باشد ولی بعد از ده سال نود درصد باسواد و ده درصد بیسواد باشد البته امیدواری ما این است که آن رقم به صفر برسد این یک مبارزه واقعاً اساسی و اصولی است آقای دکتر یزدان‌پناه همه ما چون با مردم سروکار داریم می‌بینیم در حوزه‌های خودمان که این مسئله فرهنگ و نبودن مدرسه و نبودن سپاهی قبل از آن برنامه انقلابی چقدر برای مردم مشکلاتی فراهم کرده بود من در سفرهای متعددی که به حوزه‌های انتخابیه خودم می‌روم خواسته‌های مردم را یادداشت می‌کنم در یک دفترچه‌ای، امسال وقتی بررسی می‌کردم دیدم سه سال پیش ۸۰ درصد از تقاضاهای مردم این بود که مدرسه می‌خواهیم ولی در سفر اخیر که رفتم دیدم موضوع فرهنگ لااقل در حوزه قزوین حل شده این را هم عرض کنم فقط در قزوین، چون این حوزه به عنوان نمونه مبارزه با بیسوادی انتخاب شد این مشکل تا حدودی حل شده ولی در سایر نقاط مملکت (دکتر کیان- در خیلی از جاها حل شده) بلی در خیلی از جاها حل شده ولی آنجا تقریباً صددرصد دارد حل می‌شود یعنی برنامه این است که تا ده ماه دیگر ۸ ماه دیگر بیسوادی که از ۴۵ سال سنشان کمتر است
در منطقه قزوین نباشد، بنابراین توسعه این برنامه در سرتاسر مملکت موجب خواهد شد که افتخار بزرگتری نصیب ملت ایران و نصیب جامعه مترقی ما بشود (صحیح است) بنده ضمن این که خواستم از پیشگاه والاحضرت اشرف پهلوی و کنگره مبارزه با بیسوادی در راه اجرای برنامه نمونه مبارزه با بیسوادی در شهرستان قزوین تشکر بکنم بار دیگر آمادگی جامعه مطبوعات، انجمن مطبوعات ایران را در راه پیشرفت و پیش برد این هدف مقدس به عرض برسانم می‌خواستم دست استمداد به سوی نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و همکاران عزیز و همه ملت ایران دراز کنم و استدعا کنم در این راه مقدس، در این جهاد مقدس که پرچمش به دست شاهنشاه ما است همه باید کوشش کنیم که یک افتخاری دیگر نصیب ملت ایران بشود (احسنت).
رئیس- آقای تبریزی بفرمایید.
تبریزی- بسمه تعالی با اجازه مقام معظم ریاست محترم. بدواً قبل از تصدیع ناچارم به عرض برسانم ما گروه کشاورزان چون بر خلاف ادوار گذشته از طبقه پایین و از صنف اکثریت انتخاب شده‌ایم و محرومیت‌های طبق اکثریت صدها سال بود در حال پرده پوشی و استتار مانده بود حالا که شاهنشاه آریامهر راه را هموار نموده‌اند و از صنف خودمان در خانه ملت می‌بینند این است عرضه و تقاضا زیاد شده و حق هم دارند امیدوارم دولت انقلابی از کثرت تقاضاها تنگ حوصله نباشد و با ما دست به دست زده و انقلاب همه جانبه و هدف‌های مترقی شاهنشاه آریامهر زودتر به ثمر نهایی برسد انشاءالله تعالی (انشاءالله). همه میدانیم پروژه‌ها و پیش‌بینی‌ها در جهت عمران و آبادی و بالا بردن سطح تولیدات پول می‌خواهد و وقت، ولی بعضی‌ها شجاعت می‌خواهد توأم با همت و دلسوزی آیا واگذاری اراضی خالصجات به کشاورزان مربوطه این هم پول می‌خواهد وقت می‌خواهد تصدیق خواهید فرمود نه ۱۱ سال است خالصه در میاندوآب و حومه عرصه می‌فروشد هنوز نصف نشده این فروش نیست مردم‌آزاری است می‌خواهند این امر مهم که با حیات هزاران نفر زارع باغدار سر و کار دارد تا روز بازنشسته شدن آنها در عهده فراموشی و رکود بماند و کش دهند و آن را کش دهند و باغداران میاندوآب می‌روند از بانک اعتبارات و کشاورزی وام می‌خواهند می‌گویند سند مالکیت شما برای زمین و اعیان است و فاقد عرصه است یک رقم ناچیز می‌دهند بنده از بانک گله ندارم چون بانک روی مقررات بانکی پول می‌دهد البته در اطراف میاندوآب بعضی دهات نیز مانده هنوز شقوق سه گانه در آنها اجرا نشده زیرا خالصه موجبات تجری آنها را فراهم کرده به طوری که دو روز است دو نفر از اهل قریه قره ویران به تهران آمده و هر یکی دارای نیم میلیون تومان باغات می‌باشند و امسال این دو نفر صد خروار سبزه داشتند در اثر باران‌های اول پاییز به کلی پایمال شد هر یک برای بیست هزار تومان ۴ ساله وام می‌خواهند هنوز سند مالکیت ندارند خود بنده حاضرم تمام دارایی خود را برای وام آنها وجه‌الضمان معرفی نمایم اینها پول نمی‌خواهند بخورند اینها مؤمن به انقلاب شاه و مردمند و حاضرند تمام جان و مال خود را فدای شاه و میهن نمایند بانک خودش می‌داند خوش حق و حساب و بدحق و حساب کیست در شهریور سال جاری تیمسار ریاحی وزیر محترم کشاورزی موقع بودن هیئت دولت در آذربایجان در رضائیه نزد جناب آقای دکتر مدنی نماینده محترم به بنده فرمود قریباً لایحه خالصه به مجلس تقدیم خواهد شد چهار ماه است عملی نشده آیا این هم اعتبار، وقت می‌خواهد به هر حال تقاضا دارم بیش از این در تقدیم این لایحه سر تا پا مفید تأخیر نفرمایید.
۲- عرض دیگر بنده این که سطح کشت در آن مناطق بدون رعایت آبش خیلی بالا رفته و باغات ایجاد شده و آب به مزارع نمی‌رسد تقاضا دارم در بستن سد اساسی زرینه رود کورش کبیر تسریع نمایند که مردم از بی‌آبی در مضیقه‌اند.
۳- توسعه خانه‌های انصاف که از ابتکارات شاهنشاه آریامهر است وسعت داده شود که خانه‌های انصاف از خود مردم است به مراتب بهتر می‌توانند کارهای کشاورزی را در سطح ده حل و فصل نمایند و از تمرکز امور در دادگاه‌ها
و از مداخله بعضی مأمورین ناباب انتظامی در امور کشاورزی جلوگیری بشود عرض دیگر ساختمان راه شاهین دژ و تکاب است که با احداث این راه محصول هزاران ابادی به شهرها عرضه می‌شود و یک راه کوتاه مستقیم از شاهراه کردستان از حسن آباد بیجار به شاهراه تبریز رضائیه بین میاندوآب و ملک کزی گشوده می‌شود که برای توسعه زراعت و تأمین امنیت اجتماعی خیلی ضروری است در پایان زیاده از این موجبات تضییع اوقات گران‌بهای نمایندگان محترم را فراهم نمی‌آورم توفیق همگان را در راه خدمت به شاهنشاه آریامهر و ملت ایران از درگاه خداوندی همواره مسئلت دارم (احسنت).
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفع گذشته نظری نیست؟ آقای مهندس والا.
مهندس والا- در بیانات بنده اشتباهات چاپی هست که تصحیح می‌کنم و به تندنویسی می‌دهم.
رئیس- آقای دکتر جعفری.
دکتر جعفری- یک اشتباهاتی در عرایضم هست تصحیح و تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای کبیری فرمایشی دارید. کبیری- نامه تشکرآمیزی از اهالی ایلام راجع به ساختمان پل کنجان چم رسیده تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای باغمیشه.
باغمیشه- نامه‌ایست تقدیم می‌کنم.
۴- تقدیم لایحه تفریغ بودجه ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی به وسیله آقای مهندس پروشانی (کارپرداز)
رئیس- آقای مهندس پروشانی فرمایشی داشتید بفرمایید.
مهندس پروشانی- با اجازه مقام ریاست و خانم‌ها و آقایان نمایندگان محترم تفریغ بودجه سال ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی را برای تصویب تقدیم می‌دارم.
رئیس- به کمیسیون محاسبات فرستاده می‌شود.
۵- طرح سؤال آقای صادق احمدی راجع به تهیه فیلم گل‌های جهنم در ایران و جواب آقای معاون وزارت فرهنگ و هنر
رئیس- سؤال آقای صادق احمدی مصرح است آقای صادق احمدی بفرمایید.
صادق احمدی- عرض کنم سؤال بنده به اندازه کافی روشن هست استدعا می‌کنم یکی از آقایان منشیان محترم قرائت بفرمایند جناب آقای دکتر یگانه یا جناب آقای زمانی هر کدام مایلند پاسخ بدهند بعد اگر لازم شد بنده عرایضی خواهم کرد. (سؤال آقای صادق احمدی به شرح زیر قرائت شد) مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی خواهشمند است به دولت ابلاغ فرمایید در مجلس شورای ملی حاضر و راجع به فیلم گل‌های جهنم که اخیراً از طرف کمپانی خارجی اقدام به فیلمبرداری آن در ایران شده است توضیحات بیشتری بدهن تا معلوم شود این اقدام با اطلاع و اجازه دولت ایران به عمل آمده و دولت از موضوع فیلم و منافی بودن یا نبودن آن با حیثیت ملت ایران اطلاع دقیقی دارد یا خیر؟
رئیس- آقای زمانی بفرمایید.
زمانی (معاون وزارت فرهنگ و هنر)- سؤال جناب آقای صادق احمدی کاملاً روشن بود البته جناب آقای صادق احمدی نماینده محترم که سابقه درخشانی در خدمت قضایی دارند و حقا مقام قضا افتخار می‌کند به وجود ایشان (مصطفوی- مجلس هم افتخار می‌کند) درباره فیلم گل‌های جهنم سؤالی از دولت فرموده‌اند که اینک توضیحات مورد نظر به استحضار می‌رسد. بدواً اجازه می‌خواهد که درباره نحوه تهیه فیلم مزبور و هدف آن به طور خلاصه مطالبی را به استحظار برساند:
فیلم گل‌های جهنم به هزینه سازمان ملل متحد تهیه می‌گردد و هدف آن نشان دادن مساعی و مجاهدات همگانی
است که در سطح بین‌المللی به منظور مبارزه با بلای خانمانسوز مواد مخدره به عمل می‌آید. به طوری که نمایندگان محترم استحضار دارند سازمان ملل متحد مسائل اجتماعی را که مربوط به تأمین موجبات سعادت و رفاه جامعه بشر است مورد کمال توجه قرار داده و از طریق ارگان مخصوصی که برای این منظور و در سازمان ملل متحد تشکیل گردیده است این هدف عالی انسانی را تعقیب می‌نماید.
یکی از گرفتاری‌های خانمانسوز جامعه بشری مسئله اعتیاد به مواد مخدره است که بحق باید آن را بلای خانمانسوز نامید.
نمایندگان محترم ملت ایران: قاچاقچیان مواد مخدره دزدان عقل و جان‌اند اگر دزدان دیگر مالی را از کسی بربایند جبران آن خیلی مشکل نیست ولی دزدانی که عقل و جان مردم را می‌ربایند تبهکارترین مردم جهان‌اند ما درباره تبهکارانی که با خدعه و تزویر و از روی ریب و ریا جان دیگری را می‌گیرند می‌گوییم که با پنبه سر می‌برند اجازه فرمایید بنده درباره این تبهکاران عرض کنم که قاچاقچیان مواد مخدره با بلای هروئین که از پنبه هم نرمتر است نه تنها مال بلکه علاوه بر آن عقل و جان دیگران را می‌گیرند و به حق سزاوار آنند که جامعه درباره آنها و ریشه‌کن کردن بلایی که هر روز بجان مردم می‌اندازند هیچ گونه رحم و شفقتی معمول ندارد. بسیار مشعوفم که جناب آقای صادق احمدی که خود از قضات شریف و حائز مقامات عالی قضایی بوده‌اند این سؤال را از دولت نموده‌اند به خصوص ایشان وظایف خطیری را در سمت دادستانی تهران با امر مبارزه با مواد مخدره انجام داده‌اند. با عرض این مقدمه درباره ماهیت سؤال جناب آقای صادق احمدی نماینده محترم به استحضار می‌رساند که قسمتی از این فیلم که در ایران تهیه می‌شود مبین مجاهدات و مساعی و همکاری مأمورین در مبارزه با قاچاق مواد مخدره می‌باشد و به طوری که استحضار دارند کارگردان فیلم مزبور ضمن یک مصاحبه مطبوعاتی چنین گفته است علت این که کشور ایران برای تهیه قسمتی از فیلم انتخاب گردیده این است که کشور ایران تنها کشوری است که رأساً و داوطلبانه کشت خشخاش را ممنوع نموده است. نکته دیگری از مصاحبه کارگردان فیلم که قابل توجه است اینست که نامبرده تأیید کرده است که یکی از هدف‌های فیلم این است که نشان دهد امر مبارزه با مواد مخدره هنگامی مؤثر است که در سطح بین‌المللی و با کمک سازمان ملل صورت گیرد. این قسمت از اظهارات کارگردان فیلم ناظر به مجاهداتی است که کشور ایران در امر منع کشت خشخاش و مبارزه با مواد مخدره به عمل آورده است و نمایندگان محترم استحضار دارند که شاید در روزی که کشت خشخاش در کشور ممنوع گردید در آن روز درآمد دولت از این محل یکی از ارقام قابل توجه دولت بود ولی از آنجا که برای مبارزه با بلای خانمانسوز مواد مخدره هر درآمدی و لو به هر میزان که باشد ناچیز بوده و می‌بایستی از آن صرف نظر شود این بود که برای اولین بار قانون مصوب ۱۳۳۴، کشت خشخاش را در ایران ممنوع نمود و برای مبارزه با قاچاق مواد مخدره مجازات قائل گردید و چهار سال بعد از اجرا قانون مزبور، با استفاده از تجربیات حاصله قانون مصوب ۱۳۳۸ به تصویب رسید و مجازات‌های شدیدی برای قاچاقچیان مواد مخدره در آن پیش‌بینی گردید و هم اکنون نیز دولت مشغول بررسی قانون مزبور می‌باشد تا با توجه به نقایصی که در عمل داشته است لایحه‌ای که مؤثر در امر مبارزه با بلای خانمانسوز مواد مخدره باشد به مجلس تقدیم نماید.
بدیهی است مبارزه با هر گونه تبهکاری و مخصوصاً با تبهکارانی که عقل و جان مردم را می‌ربایند یک امری نیست که به زودی خاتمه پذیرد و ریشه تبهکاری برافکنده گردد آنچه مهم است اینست که ما باید از تمام مقدورات خود برای حفظ سلامت عقل و جان مردم کشور خود و مردم جهان کوشا باشیم و برای این مبارزه همان طور که کارگردان فیلم اظهار داشته است تشریک مساعی تمام دولت‌ها و سازمان ملل متحد ضرورت کامل دارد و با توجه به این نقش مؤثر است که در تهیه این فیلم مجاهدات مأمورین ایرانی و
همکاری سازمان ملل متحد در جلوگیری از قاچاق مواد مخدره از کشوری به کشور دیگر کاملاً نشان داده می‌شود. نکته که قطع دارم همه نمایندگان محترم از آن استحضار دارند و بنده به طور خلاصه تکرار می‌کنم اینست که کشور ما با داشتن عالیترین مواریث باستانی و مظاهر تمدن باستانی و مخصوصاً با ترقیاتی که در حال حاضر تحت رهبری‌های شاهنشاه آریامهر نصیب کشور گردیده است از جمیع جهات جلب توجه و علاقه‌مندی جهانیان را نموده و نمایندگان محترم استحضار دارند که این آثار تمدن و مخصوصاً بناهای تاریخی اصفهان با آن همه عظمت و شکوه خود، هنرمندان فیلم را به طوری به خود شیفته ساخت که پس از ورود به کشور در قسمتی از صحنه‌های فیلم که در ایران قرار بود تهیه گردد تغییراتی دادند و آثار تمدن و ترقیات کنونی را در فیلم مزبور جلوه‌گر ساختند و مجاهدات ومساعی دولت ایران در منع کشت خشخاش و مبارزه با قاچاق مواد مخدره به خوبی نشان دادند و بدیهی است یک چنین فیلمی که سازمان ملل متحد در تأمین نظرات اجتماعی سازمان اقدام به تهیه آن می‌نماید جز حس جامعه دوستی و رعایت ملاحظات ملی هدف دیگری نمی‌تواند داشته باشد که یک چنین هدف مقدسی نه تنها مورد استقبال دولت است بلکه کشور ما در این امر مهم مقدم نیز بوده است. بار دیگر عرض نهایت احترام قلبی خود به عواطف پاک وطن پرستانه جناب آقای صادق احمدی امیدوارم که این اقدام سازمان ملل متحد به ضمیمه همکاری و تشریک مساعی کلیه کشورها بتواند بشریت را از بلای خانمان سوز مواد مخدره، این دشمن بزرگ عقل و جان نجات بخشد.
رئیس- آقای صادق احمدی بفرمایید.
صادق احمدی- از ابراز عنایتی که به بنده فرمودید سپاسگزارم ولی بیشتر خوشحال می‌شدم به جای این تعارفات جوابم را می‌دادند (صحیح است) شاید اظهار نظر قطعی راجع به این فیلم گل جهنم یا گل شیطان نمی‌دانم اسم واقعی آن چه می‌باشد اظهار نظر واقعی در حکم قصاص قبل از جنایت باشد و بنده شخصاً نمی‌خواهم قصاص قبل از جنایت بکنم ولی سؤالی که از دولت جناب هویدا کردم خیلی روشن بود بنده کاری ندارم که سازمان ملل متحد تا چه اندازه‌ای در این فیلم دخالت داشته است و کارگردان شناخته نشده لااقل از طرف بنده حالا نمی‌دانم دولت ایران تا اندازه او را می‌شناخته است ایا سو استفاده از نام سازمان ملل متحد نکرده است این هم هنوز برای من روشن نیست و سازمان ملل متحد هم در این کار دخالت و نظارت داشته است و بودجه‌ای هم برای این کار تأمین کرده؟ بنده اولاً عرض می‌کنم انتخاب ایران به این عذر که چون در اینجا خوب مبارزه شده است و ایران را انتخاب کردیم یکقدری جنبه عوام فریبی دارد که بنده این حرف را قبول نمی‌کنم یک مملکتی را انتخاب می‌کنند برای تهیه قسمتی از فیلم مبارزه با مواد مخدره کدخدا و زارع را قاچاقچی معرف می‌کنند یک کسی به اسم یول براینر در لباس افسر ژاندارم می‌آید با اینها مبارزه می‌کند و متأسفم که یک نماینده دولت می‌آید استناد می‌کند به اظهارات کارگردان فیلم، این کارگردان کیست؟ نمایندگان این کارگردان را می‌شناسند؟ که نماینده دولت معاون یک وزارتخانه بگویند کارگردان این طور گفت، کارگردان بی‌خود گفت شما چه کردید (مهندس والا- وسیله در اختیارشان گذاردند) بله بنده همین اعتراض را دارم شما که ۸۰ نفر از کارمندان وزارت فرهنگ و هنر را بیکار کردید و در اختیارشان گذاشتید آیا به خودتان حق ندادید که سناریوی این فیلم را مطالعه بکنید والله من قبل از آمدن پشت تریبون خیلی بخودم تلقین می‌کنم که عصبانی نشوم ناراحت نشوم ولی خیلی متأثر می‌شوم من یک کلمه نفهمیدم این جوابی که آقای زمانی دادند چه بود و چه هست آیا سناریوی فیلم چی است موضوعش چی است آیا یک وزارتخانه می‌داند که این فیلم را که خارجی می‌آید تهیه می‌کند راجع به چیست که تهیه می‌کند همین قدر که کارگرادان رفت مصاحبه کرد و گفت که این طور است خاطر شما آسوده شد (کبیری- از شما تجلیل شد) که چیزی بفرمایید من اهل گرفتن رشوه
حتی لفظی نیستم من کمال ارادت به شخص پهلبد و جناب آقای زمانی معاون محترم دارم ولی مسائل را قاطی نباید کرد وقتی پای دفاع از حیثیت ملت در کار است مسئله تعارف که بنده اعلم‌العلما یا قاضی‌القضات هستم اینها مطرح نیست بنده هیچی نیستم بنده یک قاضی خیلی کوچک دادگستری هستم نماینده کوچکی در مجلس شورای ملی هستم از ابراز لطفتان هم سپاسگزارم ولی به من جواب بدهید چرا نبایستی دولت بگوید که آقای یول براینر شما که بلند شدید آمدید به مملکت ایران با این همه سر و صدا و هو و جنجال در فرودگاه سناریوی این فیلم چی است؟ چه چیز را می‌خواهید ارائه بدهید چه هست ببینیم چی می‌خواهید من می‌گویم اگر در مملکت ما خوب مبارزه شده است این آقای یول براینر هستند که باید لباسشان را انتخاب بکنند که خوب بهشان بخورد که کلاه قفقازی چکمه قفقازی در لباس یک ایرانی بپوشند این مسخره نیست والله مسخره است آدم بچه اعتراض بکند که هیچ کس وظیفه‌اش را آن طور که باید و شاید عمل نمی‌کند من فکر می‌کردم جناب آقای پهلبد جناب آقای دکتر یگانه جناب آقای زمانی که اینجا تشریف می‌آورند جواب مرا بهتر از این می‌دادند راجع به مبارزه با مواد مخدره و آن که این کار خوب است آقا مگر بنده مخالفم با مبارزه با مواد مخدره، گرچه در نحوه مبارزه‌اش بنحوی که می‌شود مخالفم ولی اساساً این موضوع حالا مطرح نیست ممکن است موضوع سؤال دیگر بنده باشد من می‌گویم شما می‌توانید بیایید پشت تریبون و اعلام کنید که این فیلم منافی حیثیت ملت ایران نیست آن وقت من اتخاذ سند می‌کنم دست شما را هم می‌بوسم و می‌روم می‌نشینم و هیچ صحبت دیگری هم نخواهم کرد ولی این را باید لطفاً بگویید و اگر نگویید بنده بدون این که تقاضا بکنم که سؤالم به کمیسیون تحقیق برود چون اثری ندارد رسماً اعلام می‌کنم که دولت نتوانست بگوید که این فیلم منافی حیثیت ایران هست مسئله حیثیت ملت بالاتر از این مسائل است این دولت مسئول حفظ این حیثیت است چطور شده است که اگر بنا باشد کسی بخواهد عکسی از یک مسجدی بردارد پاسبان می‌رود می‌گوید تو چکاره‌ای از این مسجد عکس برمی‌داری ولی اگر یک فیلمی بخواهند بردارند یک خارجی بخواهد فیلمی بردارد هر کار دلش خواست بکند مانعی ندارد و این مهر ورزیدن به خارجی را دیگر بهش کمتر توجه فرمایید شما امروز به هر سازمانی به هر دستگاهی به هر جایی می‌روید از فارسی خبری نیست همه فرنگی شده‌اند شما لابد خوشتان می‌آید از لغت فرنگی تمام این مصنوعاتی که در این ملکت تحت توجهات شاهنشاه آریامهر تهیه می‌شود در نمایشگاه صنایع ملاحظه کردید دیدید که چه وضعی پیدا کرده تمام این مصنوعات با لغت خارجی (میدن ایران) نوشته شده تمام دواهای ما که در ایران تهیه می‌شود اسم خارجی دارد چرا ما نباید افتخار کنیم و به فارسی بنویسم این کالا در ایران تهیه شده است این مهر ورزیدن به خارجی که برای یول براینر پبجاه هزار نفر می‌روند به فرودگاه و داد و فریاد می‌کنند اما یک هنرمند بیچاره ایرانی بایستی از پریشانی برود هروئینی بشود و بوضع فلاکت باری بیفتد این صحیح نیست ما باید سناریوی خودمان را تشویق بکنیم فیلم تهیه بکنیم تا این همه ارز به خارج نرود حالا امیدوارم باز هم مسائلی پیش نیاید که این ایراد بشود که خارج از مسئله سؤال است حرف زیاد است بنده عرضی نمی‌کنم ولی می‌گویم آقا تنها درست کردن یک وزارتخانه و تابلو و میز و صندلی و معاون و وزیر و مدیر کل و نمی‌دانم مبلمان اینها دردی از مملکت را دوا نمی‌کند هر وزیری هر دستگاهی یک مسئولیتی دارد شما بدانید که همیشگی، ابدی و لایزال فقط ذات باریتعالی است (احسنت) خوب پس فردا این دولت هم عوض می‌شود مگر نشده است ما همه جور دولت‌ها را دیده‌ایم خوب آقای وزیر فلان وزارتخانه شما که رفته‌اید آن بالا نشسته‌اید و بودجه هنگفتی صرف کرده‌اید چکار کردید این باید جواب به ملت ایران داده شود فکرش را بکنید اگر سؤال بکنند (مهندس والا- سؤال هم بکنند بلا جواب است) من اصلاً نمی‌دانم که واقعاً این که گفته می‌شود با نظارت سازمان ملل بوده است چه مأموری از طرف سازمان ملل
متحد نظارت داشته است چه کسی همراه اینها بوده است چه نامه‌ای داشته‌اند که سازمان ملل گفته باشد که این فیلم از ناحیه ما تهیه می‌شود این نامه را چرا ارائه نداده‌اید و من یک دعا می‌کنم و مرخص می‌شوم دعایم این است که امیدوارم دولت ایران موقع آمدن این فیلم به ایران و نمایش قبلی ناچار نشود برای حفظ آبروی خودش از قیچی سانسور استفاده بکند دیگر عرضی ندارم (احسنت).
رئیس (معاون وزارت فرهنگ و هنر)- بنده ضمن این که جواب را به اختصار بار دیگر عرض خواهم کرد می‌خواستم عرض کنم که وزارت فرهنگ و هنر که روی یک هدف خاصی تأسیس شده است آن تشریفاتی که اشاره فرمودند وزیر و معاون و مدیرکل و اینها (صادق احمدی- بنده به طور کلی عرض کردم) به هر حال در وزارت فرهنگ و هنر مطلقاً وجود ندارد (دکتر مهندس بهبودی- می‌فرمایید معاون ندارد؟) و اگر یک سری به وزارت فرهنگ و هنر تشریف بیاورید ملاحظه می‌فرمایید وضف خود بنده چطور است بنده در اطاق کوچکی هستم نه منشی و نه تشریفات و ملاحظه خواهید فرمود که بودجه وزارت فرهنگ و هنر همان بودجه سابق هنرهای زیبا است با کسر صدپنج پس آن تشریفات وجود ندارد و اگر ساختمانی هست باز این ساختمان برای منظور و هدف خاص تهیه فیلم‌های مستند و از سابق است این عرض را بنده خواستم به استحضار برسانم و بنده هم که افتخار خدمتگذاری در وزارت فرهنگ و هنر و سمت معاونت پارلمانی را دارم و گاهگاهی که با معاونان سایر دستگاه‌ها ارتباط دارم همان روزی که این سؤال از مجلس شورای ملی عنوان شد بنده وظیفه خودم دانستم از لحاظ این که ممکن است یک روزی دفاع از آن به عهده من محول شود رفتم دیدم مکاتبه‌ای از طرف سازمان ملل متحد شده است و اما موضوع فیلم، چون تهیه فیلم مراحل مختلف دارد و اولش تهیه سناریو است در صورتی که منطبق با اوضاع و احوال و احتیاجات و هدف‌ها باشد مورد تأیید قرار می‌گیرد و بعد مراحل دیگرش مطرح می‌شود بنده می‌خواستم عرض بکنم که فیلم و سناریو قبلاً روی آن هدف تهیه شده است یعنی همان سناریو مورد تصویب قرار گرفته (صادق احمدی- سناریو ملاحظه شده است؟) بله بنده عرض کردم خودم برای این که اطلاع حاصل کنم چند صفحه از سناریو را خواندم و امیدوارم که به طور کلی با این عرض مختصری که کردم رفع سو تفاهم ناراحتی شده باشد (صادق احمدی- به هر حال نفرمودیدکه سناریو منافاتی با حیثیت ملت ایران ندارد) وقتی سناریو خوانده شود تمام جهاتش هم رعایت شده است. صادق احمدی- به هر حال بنده اتخاذ سند می‌کنم و خیلی متشکرم.
۶- طرح تصویب گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن راجع به رد تصویب‌نامه‌های مربوط به تشکیل سازمان مسکن و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها راجع به تنظیم یک برنامه صحیح و بلند مدت برای خانه‌دار ساختن کارمندان دولت و کارگران صنایع سایر افرادی که به کمک دولت نیازمندند مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
کمیسیون آبادانی مسکن در جلسه ۸ آذر ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای دکتر نهاوندی وزیر آبادانی مسکن و آقای دکتر فیروزیان معاون وزارت آبادانی و مسکن لانحه شماره ۲۵۹۰۱- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۲۸۸۳۰/ ت- ۲۵/۹/۱۳۴۰ و ۹۸۱۰/ ت-۲۴/۵/۱۳۴۱ و ۲۵۶۴۸- ۱۱/۷/۱۳۴۱ راجع به تشکیل سازمان مسکن و تنظیم یک برنامه صحیح و بلند مدت برای خانه‌دار ساختن کارمندان دولت و کارگران صنایع و سایر افرادی که به کمک دولت نیازمندند و ساختمان مسکن و بهبود وضع آن را که به شماره‌های ۳۶۷- ۳۷۱- ۳۷۴ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرارداد پس از
توضیح نماینده دولت دایر به این که تصویبنامه شماره ۲۸۸۳۰/ ت- ۲۵/۹/۱۳۴۰ طی تصویبنامه شماره ۹۸۱۰/ ت- ۲۴/۵/۱۳۴۱ لغو گردیده و تصویبنامه شماره ۹۸۱۰/ ت- ۲۴/۵/۱۳۴۱ طی تصویبنامه شماره ۲۵۶۴۸- ۱۱/۷/۱۳۴۱ لغو شده و چون مفاد تصویبنامه اخیر در قانون تأسیس وزارت آبادانی و مسکن پس از توضیحات نماینده دولت صویب نامه‌های شماره ۲۸۸۳۰/ ت- ۲۵/۹/۱۳۴۰ و ۹۸۱۰/ ت- ۲۴/۵/۱۳۴۱ و ۲۵۶۴۸- ۱۱/۷/۱۳۴۱ را به علت عدم احتیاج دولت رد نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن- مهندس عطایی گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی در جلسه ۸ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر فیروزیان معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه شماره ۲۵۹۰۱- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ و ۹۸۱۰/ ت- ۲۴/۵/۱۳۴۱ و ۲۵۶۴۱- ۱۱/۷/۱۳۴۱ راجع به تشکیل سازمان مسکن و تنظیم یک برنامه صحیح و بلند مدت برای خانه‌دار ساختن کارمندان دولت و کارگران صنایع و سایر افرادی که به کمک دولت نیازمندند و ساختمان مسکن و بهبود وضع آن را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به رد تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار گزارش از کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی کمیسیون کار و امور اجتماعی در جلسه ۱۶ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۲۵۹۰۱- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۲۸۸۳۰/ ت ۲۵/۹/۱۳۴۰ و ۹۸۱۰/ ت- ۲۴/۵/۱۳۴۱ و ۲۵۶۴۸- ۱۱/۷/۱۳۴۱ راجع به سازمان مسکن و تنظیم یک برنامه صحیح و بلند مدت برای خانه‌دار ساختن کارمندان دولت و کارگران صنایع و سایر افرادی که به کمک دولت نیازمندند و ساختمان مسکن و بهبود وضع آن را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به رد تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی- مهندس اسدی سمیع گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۱۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۲۵۹۰۱- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۲۸۸۳۰/ ت- ۲۵/۹/۱۳۴۰ و ۹۸۱۰/ ت- ۲۴/۵/۱۳۴۱ و ۲۵۶۴۸- ۱۱/۷/۱۳۴۱ راجع به تشکیل سازمان مسکن و تنظیم یک برنامه صحیح و بلند مدت برای خانه‌دار ساختن کارمندان دولت و کارگران صنایع و سایر افرادی که به کمک دولت نیازمندند و ساختمان مسکن و بهبود وضع آن را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به رد تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- مجید موسوی
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون با حضور آقای دکتر فیروزیان
معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه شماره ۲۵۹۰۱- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۲۸۸۳۰/ ت- ۲۵/۹/۱۳۴۰ و ۹۸۱۰/ ت- ۲۵/۵/۱۳۴۱ و ۲۵۶۴۸- ۱۱/۷/۱۳۴۱ راجع به تشکیل سازمان مسکن و تنظیم یک برنامه صحیح و بلند مدت برای خانه‌دار ساختن کارمندان دولت و کارگران صنایع و سایر افرادی که به کمک دولت نیازمندند و ساختمان مسکن و بهبود وضع آن را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به رد تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسون کشور- مصطفوی
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش برای اطلاع به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن راجع به منتفی بودن تصویب‌نامه‌های مربوط به اجازه اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش کمیسیون مبنی بر منتفی بودن اجازه و اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون آبادانی و مسکن به مجلس شورای ملی کمیسیون آبادانی و مسکن در جلسه هشتم آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر نهاوندی وزیر آبادانی و مسکن و آقای دکتر فیروزیان معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه شماره ۴۶۴۸۶- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۸۲۴-۱۹/۱/۱۳۴۲ و ۹۹۱۲- ۲۳/۶/۴۲ راجع به اجازه و اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی و همچنین اجازه استخدام مأمورین فنی و خرید اراضی مورد احتیاج سازمان را که به شماره ۴۲۱ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد پس از توضیح نماینده دولت دایر به این که بعد از تصویب قانون تأسیس وزارت آبادانی و مسکن چون مفاد تصویب‌نامه‌های شماره ۸۲۴- ۱۹/۱/۱۳۴۲ و ۹۹۱۲- ۲۳/۶/۱۳۴۴ در آن قانون منظور شده دیگر به این لایحه احتیاجی نیست کمیسیون آبادانی و مسکن نظر داد لایحه مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۸۲۴- ۱۹/۱/۱۳۴۲ و ۹۹۱۲- ۲۳/۶/۱۳۴۲ موضوعاً منتفی است و اقدامی ندارد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن- مهندس عطایی
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون داریی با حضور آقای فیروزیان معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه شماره ۴۶۴۶۸- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۸۲۴- ۱۹/۱/۱۳۴۲ و ۹۹۱۲- ۲۳/۶/۱۳۴۲ راجع به اجازه و اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی و همچنین اجازه استخدام مأمورین فنی و خرید اراضی مورد احتیاج سازمان را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به منتفی بودن تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۰ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده وزارت آبادانی و مسکن لایحه شماره ۴۶۴۶۸- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۸۲۴- ۱۹/۱/۱۳۴۲ و ۹۹۱۲- ۲۳/۶/۱۳۴۲ راجع به اجازه و
اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی و همچنین اجازه استخدام مأمورین فنی و خرید اراضی مورد احتیاج سازمان را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به منتفی بودن تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی گزارش از کمیسیون برنامه به مجلس شورای ملی کمیسیون برنامه در جلسه ۲۳ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای مهندس اصفیا مدیر عامل سازمان برنامه لایحه شماره ۴۶۴۶۸- ۱۷/۱۰/۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه‌های شماره ۸۲۴- ۱۹/۱/۱۳۴۲ و ۹۹۱۲- ۲۳/۶/۱۳۴۲ راجع به اجازه و اختیارات هیئت پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی و همچنین اجازه استخدام مأمورین فنی و خرید اراضی مورد احتیاج سازمان را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آبادانی و مسکن دایر به منتفی بودن تصویب‌نامه‌های مذکور را عیناً تأیید و تصویب نممود اینک آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
رئیس کمیسیون برنامه- دکتر الموتی
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد گزارش برای اطلاع به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۸- شور اول گزارش کمیسیون امورخارجه راجع به منع ازدواج کارمندان دولت وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه
رئیس- گزارش شور اول لایحه راجع به منع ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۳ آذر ماه ۱۳۴۴ باحضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۲۳۴۸۵/ ۲۰۴۹/ ۱۸- ۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به منع ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه را که به شماره ۳۰۲ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- از این تاریخ ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه و یا کسانی که قبلاً بر اثر ازدواج بتابعیت ایران درآمده‌اند مطلقاً ممنوع است. کارمندان متخلف صلاحیت ادامه خدمت در وزارت امور خارجه را نخواهند داشت.
تبصره- اعزام کامندان فعلی وزارت امور خارجه که دارای همسرانی می‌باشند که قبلاً تبعیت غیر ایرانی داشته‌اند از هر طبقه و مقام به مأموریت ثابت کشورهایی که همسر آنها قبلاً تابعیت آن کشور را داشته‌اند مطلقاً ممنوع است.
رئیس کمیسیون امورخارجه- دکتر ضیایی
گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شودای ملی کمیسیون کشور با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به منع ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای ادیب سمیعی بفرمایید.
ادیب سمیعی- اگر اجازه بفرمایید چون گزارش لایحه خیلی ابهام دارد آقای مخبر یا معاون محترم توضیح بدهند.
رئیس- آقای مافی ممکن است توضیح بفرمایید.
مافی (مخبر کمیسیون خارجه)- باید به عرض نمایندگان محترم برسانم که وزارت امور خارجه برای تقدیم این لایحه بسیار مطالعه کرده و بسیار دقت کرده و اکنون که این لایحه تقدیم مجلس شورای ملی شده است واقعاً تصویب آن بسیاری از مشکلات وزارت امور خارجه را حل خواهد ساخت (یک نفر از نمایندگان- کار خوبی است) لایحه که در کمیسیون خارجه مطرح شد همچنین نمایندگان محترم اعضای کمیسیون در این مورد بسیار مطالعه کردند و با استدلال قوی کارمندان وزارت امورخارجه را از داشتن عیال خارجی منع کردند و لایحه مفید به حال مملکت دانستند از طرف دیگر از نظر امنیت کشور باید به عرض نمایندگان محترم برسانم که سفیر یا نماینده مملکت ما در خارج، نماینده شخص شخیص شاهنشاه آریامهر و می‌بایستی از هر جهت شئون و حیثیت مملکت ما در این مورد در نظر گرفته شود (احسنت) از طرف دیگر خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم که این منع قانونی که الان لایحه‌اش مطرح است در تمام ممالک خارجی عمل می‌شود و به همین طریق عمل می‌کنند (احسنت).
رئیس- آقای مهندس بهبودی بفرمایید.
دکتر مهندس بهبودی- عرض کنم بنده توضیح بیشتری می‌خواستم از نماینده محترم دولت یا مخبر محترم کمیسیون تا بتوانم اگر قانع نشدم عرایضی بکنم که چطور ما می‌آییم کارمندان وزارت امور خارجه را به علت شغلی که دارند محدودیتی برایشان قائل می‌شویم ولی مثلاً برای وابستگان نظامی که می‌خیال می‌کنم حساس بودن کارشان اگر بیشتر از مأمورین وزارت امور خارجه نباشد کمتر نیست برای آنها محدودیت قائل نمی‌شویم و یا برای بقیه وابستگان و ما الان وابسته مطبوعاتی داریم وابسته اقتصادی داریم وابسته کار داریم که اینها مأمور وزارت خارجه نیستند همان طور که مأمور وزارت امور خارجه باید در حفظ حیثیت کشور کوشا باشد تصور می‌کنم که بقیه مأمورین هم این وظیفه را دارند بنابراین تقاضا می‌کنم نماینده محترم دولت یا جناب آقای مخبر کمیسیون توضیحی بفرمایند تا من روشن بشوم که چرا ما فقط این محدودیت را برای مأمورین وزارت امور خارجه قائل بشویم و چرا کلی‌تر نمی‌کنیم و چرا برای مقامات بالاتری از کارمندان که مسئولیت‌های بیشتر و حساستری در مملکت دارند برای آنها محدودیت قائل نشویم؟ یک کارمند یک دبیر سفارت نباید خانم خارجی داشته باشد و نباید با یک نفر خارجی ازدواج بکند وی یک وزیر اگر ازدواج کرد مانعی ندارد.
رئیس- چون شور اول لایحه است در صورتی که پیشنهاداتی دارید مرحمت کنید به کمیسیون می‌رود. آقای فلیکس آقایان بفرمایید.
آقایان- مخبر محترم توضیح دادند که در خارجه هم از چنین رویه‌ای پیروی می‌شود. ممکن است اما به هر حال فقط وزارت امور خارجه نیست مقامات حساس دیگری هم هست. قدر مسلم این است که در هیچ کشور چنین مقرراتی که به موجب قانونی که از مجلس بگذرد نیست آنها یک آئین‌نامه یا اساسنامه داخلی دارند ملاحظه بفرمایید یک شخصی است به استخدام یک دستگاهی درآمده‌اند دستگاه مقرراتی دارد می‌گذارند جلوی آن کارمند و می‌گویند به موجب این مقررات شما را استخدام می‌کنیم او تعهد می‌کند که آن مقررات را اجرا بکند اگر اجرا نکرد دستش را می‌گیرند و بیرونش می‌کنند اما قانونی نمیگذرانند برای چنین کاری و به نظر در شأن مجلس نیست که برای چنین کاری و به نظر من در شأن که یک چنین قانونی بگذرانند و با تعهدات عمومی بین‌المللی عدم تبعیضی که ما داریم اصلاً وفق نمی‌دهد به هر حال بنده معتقدم اگر وزارت امور خارجه می‌خواهد این کار را بکند می‌تواند خودش بکند یا یک بخشنامه‌ای بکند یا توی اساسنامه‌اش آئین‌نامه‌ای تدوین بکند و بنویسد والا نباید مجلس را آلوده این کار بکند ما بشویم مجوز که آنها بتوانند کارشان را انجام بدهند یعنی خودشان نشوند خودشان نگویند ممنوع است بگویند
مجلس ممنوع کرده مجلس برای چنین قوانینی به وجود نیامده است مسلم است که یک مأمور وزارت امور خارجه یا یک مأمور شهربانی یا مأمور امنیتی یا مأمور دستگاه انتظامی دیگر بایستی طبق یک مقرراتی زندگی کند بایستی یک ملاحظاتی داشته باشد و اجتناب بکند از این که خارجیان بتوانند از اطلاعاتی که در دستش هست استفاده‌ای برضد مملکت ما بکنند ولی اینها به موجب قانون نباید بشود بنده پیشنهاد می‌کنم چنانچه مخبر محترم موافق باشند این گزارش برگردد به کمیسیون و رویه ایکه ممالک دیگر دارند مطالعه بیشتری رویش بکنند و ببینند احتیاج به قانون هست یا طبق مقررات داخلی می‌توانیم این کار را بکنیم.
رئیس- آقای مافی بفرمایید.
مافی (مخبر کمیسیون امور خارجه)- عرض کنم جناب آقای مهندس بهبودی تشریف دارند (دکتر مهندس بهبودی- بله درخدمتتان هستم) عرض کنم حضور مبارکتان در خصوص این که این لایحه می‌بایستی واقعاً در مورد تمام نمایندگانی که در خارج از کشور تشریف دارند به همین نحو اجرا بشود عرض می‌کنم این لایحه لایحه ایست که از وزارت امور خارجه آمده و ما امیدواریم سایر نمایندگان ایرانی که به خارج می‌روند به این قانون تأسی کنند (دکتر مهندس بهبودی- بنده پیشنهاد تقدیم می‌کنم) مورد مطالعه قرار بگیرد اما در مورد فرمایش جناب آقای آقایان که فرمودند در خارج چنین قانونی نیست این یک آئین‌نامه است و در وزارت امور خارجه تا به حال اجرا شده و راجع به این که فرمودند در ممالک دیگر این قانون نیست بایستی به عرض مبارکتان برسانم در بسیاری از ممالک دیگر هست و اجرا می‌شود و الان هم در شأن مجلس هست که یک همچو قانونی را تصویب بکند که دست وزارت امور خارجه واقعاً در مورد اجرای این عمل باز باشد (فلیکس آقایان- چرا آئین‌نامه خودشان را نمی‌توانند اجرا بکنند؟).
رئیس- آقای رامبد فرمایشی داشتید بفرمایید.
رامبد- خدایا زین معما پرده بردار (دکتر زعفرانلو- معمایی نیست) چرا معما است و تمام لوایح دولت معماست (مهندس ارفع- لایحه این دولت نیست تصویبنامه زمان فترت است) اگر هر کس این لایحه را پنج دقیقه مطالعه کند به بی‌مطالعگی تهیه کنندگان و تعقیب‌کنندگان این لایحه خوب پی می‌برد بنده اطلاع نداشتم که وزارتخانه‌ها مستقیماً لوایح را تنظیم می‌کنند و به مجلس می‌دهند فکر می‌کردم که طبق معمول نخست وزیر که وظیفه دارد یک هماهنگی در امور وزارتخانه‌ها فراهم کند اطلاع پیدا می‌کند فرمایش مخبر محترم حاکی از این بود که خیر از این به بعد هر قانونی که در مملکت می‌آید برای کارمندان خاص آن وزارتخانه است مملکت ایران را خداوند از بالا و شاه از پایین باید هدایت بفرمایند شاید شأن نزول این لایحه بگویند این باشد که اگر یک نماینده سیاسی همسر خارجی داشته باشد در حفظ اسرار مملکتی آنچنان که باید و شاید دقت نشود (صحیح است) جناب آقای مهندس بهبودی فرمودند به نظر مخبر محترم وزیر و تهیه‌کنندگان این لاحه مگر فقط این نمایندگان ما در خارج از کشور هستند که باید هر دو مملکت را حفظ کنند مقامات دیگر دولتی گویا اطلا واقف به اسرار نیستند (صحیح است) این شکل معنایش هست رد کمیسیون بنده به دقت تحقیق کردم صحبت شد که وقتی که این نمایندگان با یک خارجی همسر هستند آن خارجی ممکن است از خانواده‌ای باشد در همان مملکت محل مأموریت و حفظ حیثیت نماینده ایران در آنجا نشود این مسائل دیگر با روح انقلاب مملکت ما تطبیق نمی‌کند ما به این که فلان کس ثروتمند است در فلان خانواده یا خانواده فقیری است توجهی نمی‌کنیم ما به شرافت انسانی به وظیفه ذاتی اشخاص احترام می‌گذاریم (احسنت) اما نکته‌ای پیش می‌آید که استدعا می‌کنم همین حالا معاون محترم وزارت خارجه به بنده جواب بفرمایند والا ناچارم از دولت سؤال کنم قطعاً در گذشته و در طول این مدت که نمایندگان متأهل بودند با همسران خارجی مطالبی پیش آمده که باعث آوردن این لایحه شده والا ماکه اینجا نه نشسته‌ایم که هر قانونی را در مملکت خارج تدوین می‌کنند ما هم بکنیم بیایید بگویید تا بحال آنچه در تعقیب مأمورین
کرده‌اید چیست کدام مأمور وزارت خارجه را که به علت داشتن همسر خارجی نتوانسته حفظ اسرار و حیثیت ملت ایران را بکند از کار برکنار کرده‌اید مجلس برای اعمال نظرات خصوصی که از خود نمایندگان پنهان باشد نیست گفتند باید در مجلس هم من بگویم که آنچه در کمیسیون‌ها هم گفته می‌شود متوجه باشند که نماینده با سفسطه و تفسیرات خارجی قانع نمی‌شود گفتند اگر یک مأمور ایران در خارج همسر خارجی داشته باشد ممکن است از امتیازاتی که برای نمایندگان ما در خارج است برای بستگان آن همسر خارجی هم استفاده کنند، ای وزارت خارجه: شما که نماینده‌ای می‌فرستید که از دو تا قوطی سیگار نمی‌تواند صرف نظر بکند چطور می‌خواهید یک همچو شخصی را به عنوان سفیر کبیر و وزیر مختار بفرستید (احسنت) بنده نه با این لایحه می‌توانم موافقت کنم برای این که ملاحظه فرمودید چقدر بی‌بند و بار و بی‌مطالعه است نه می‌توانم مخالفت کنم برای این که موضوع اسراری که گفتند اگر مطرح باشد باید این لایحه به تمام کسانی که امور اجتماعی و سیاسی و مصالح این مملکت را در اختیار می‌گیرند تعمیم داده شود بنابراین یک بار دیگر از دولت تقاضا می‌کنم شما یک بار دیگر برای این که وقت مجلس را نگیرید بیایید خودتان در لوایحتان مطالعه کنید و آنچه مورد احتیاج مملکت است به مجلس بیاورید نه آنچه مورد نظر خصوصی اشخاص است (احسنت).
رئیس- آقای قریب بفرمایید.
قریب (معاون وزارت امور خارجه)- با کسب اجازه از مقام به استحضار خانم‌ها و آقایان میرسانم این که نماینده محترم فرمودند معمایی است در این کار بنده حقیقتاً معمایی در این کار نمی‌بینم و بسیار متعجبم لایحه‌ای است که مورد نظر و تصویب قاطبه نمایندگان مجلس باید باشد طرف حمله پاره‌ای از آقایان قرار می‌گیرد علتش را عرض می‌کنم دلایل و علل متعددی داشت که وزارت خارجه به فکر افتاد در دوره فترت این تصویبنامه قانونی را بگذارند که مهمتر از همه این بود که آقایان مأمورین وزارت خارجه در کشور نماینده مملکت هستند و مشتی نمونه خروارند آیا صلاح است که ما نمایندگانی به خارج بفرستیم که همسرانشان ایرانی نباشند آقایان مخالف می‌فرمایند با این مطلب (دکتر مهندس بهبودی- مخالف نیستیم عمومیت بدهید) وزارت خارجه تصویبنامه برای کار خودش گذرانده است مأمورین وزارتخانه‌های دیگر هم ممکن است خودشان به این فکر بیفتند و لوایحی بیاورند و تقدیم کنند ولی مخالف با این لایحه به نظر بنده در شأن مجلس نیست به علت این که آقای آقایان فرمودند چرا وزارت خارجه با آئین‌نامه خودش اجرا نمی‌کند همان طوری که بنده همیشه با تبعیض مخالف بودم و هیچ وقت میل ندارم در کاری تبعیض بشود، در سابق در مورد همین ازدواج به دفعات ما دیدیم که استثناهایی پیش آمد و بعده‌ای از اعضای وزارت خارجه اجازه دادند که با بانوان خارجی ازدواج کنند و دیدیم که این مطلب ممکن است ادامه داشته باشد (رامبد- کی اجازه داد؟) چه عرض کنم اگر تشریف فرما بشوید ممکن است خدمتتان عرض کنم تصویب‌نامه‌هایی گذراندند و بعده‌ای اجازه دادند، اما اگر این مطلب قانونی باشد و به صورت قانون درآید برای همه یکسان خواهد شد، اگر جنابعالی با این مطلب موافقید که حقیقتاً شایسته نیست همسر یک سفیر کبیر یا رایزن در خارج ایرانی باشد، یعنی عقیده دارید که خانم خارجی در شأن ملت ایران نیست که به خارج بفرستد، و نماینده بانوان این مملکت باشد در موقعی که ما داریم انقلاب شاه و ملت را اجرا می‌کنیم، پس مخالفت نفرمایید (دکتر مهندس بهبودی- طبق ماده ۷۲ بنده اخطار دارم) (آقایان- آئین‌نامه خودتان را اجرا کنید) بنده عرض می‌کنم چون تبعیضاتی بوده خواستیم این به صورت قانون باشد و قدرت قانونی داشته باشد (صحیح است) که در آینده استثنا نباشد، به چه مناسبت فقط روی اصل این که چرا قانون می‌خواهد بشود مخالفت می‌فرمایید، اگر چنانچه عقیده دارید بر این که موافقت بفرمایید که فرس قانونی داشته باشد، قدرت قانونی داشته باشد (دکتر الموتی- آیا واقعاً در سایر ممالک مشابه یک چنین قانونی هست؟) در اغلب کشورها
هست و اگر مطالعه بفرمایید وزارت خارجه استثنائاً نیامده این کار را بکند در اغلب کشورها از نظر حفظ شئون مملکتی چنین قانونی هست، از همه مهمتر این مسئله برای معرفی بانوان این مملکت است، اغلب دیده شده در ممالک خارجی و همه ما رفته‌ایم و دیده‌ایم که عده‌ای از اعضای وزارت خارجه خانم‌های خارجی داشته‌اند که نماینده بانوان ایرانی در آن کشورها نبوده‌اند، خارجی‌ها چه جور می‌توانند قضاوت در مورد بانوان کشور ما را بکنند که الان مساوی با مقام مردها هستند می‌بینیم که در مجلس نشسته‌اند، در مجلس سنا نشسته‌اند، در مقامات بالا هستند، بنده تصور می‌کنم ایراداتی که به این لایحه و تصویبنامه قانونی گرفته می‌شود قانع کننده نباشد، عرض دیگری ندارم.
بالاخانلو- لایحه بسیار خوبی است ولی استثنا نباید باشد.
رئیس- آقای مهندس بهبودی بفرمایید.
دکتر مهندس بهبودی- عرض کنم...
دکتر زعفرانلو- ماده ۷۲ را اول قرائت بفرمایید.
دکتر مهندس بهبودی- برای اطلاعتان عرض می‌کنم ماده ۷۲ یا ۷۳ در مورد تحریف عرایض نماینده است و اجازه داده است که ۱۵ دقیقه نماینده در رد تحریف صحبت کند، عرض کنم آنچه که در اینجا گفته شد این بود که این لایحه کم است (دکتر زعفرانلو- پیشنهاد بدهید) پیشنهاد تقدیم کردیم عرایضی می‌کنم برای این که اعضای کمیسیون و بقیه نمایندگان روشن بشوند و کمک کنند اگر مصلحت باشد که در کمیسیون در شور دوم اصلاح بشود و این حق را دشته باشیم که اگر اصلاح نشد باز هم در شور دوم عرایضی در این محضر مقدس بکنیم که اصلاح شود (دکتر زعفرانلو- بالاخره ماده ۷۲ است یا ۷۳؟).
دکتر مهندس بهبودی- لااقل من این قدر می‌دانم که در حوالی کدام ماده است جنابعالی که اصلاً نمی‌دانید چنین ماده‌ای هست، به هر حال عرض کردم ما مخالف با این لایحه تقدیمی نیستیم، ما این را کم میدانیم و چون رفقای ما در کمیسیون پیشنهاد کرده‌اند این را عام بدانند و شامل تمام وابستگان بدانند، متأسفانه مأمورین وزارت خارجه با این پیشنهاد در کمیسیون موافقت نکردند، این بود که ما وظیفه داشتیم مجلس را روشن بکنیم که چنین پیشنهادی در کمیسیون داده شده و مورد توجه نمایندگان دولت قرار نگرفته و اکثریت هم توجهی نکرده است، این است که این لایحه تقدیمی این معایب را دارد، حفظ حیثیت کشور برای همه مقدس است (صحیح است) و بیش از همه برای نمایندگان مجلس، ما تشخیص و ترجیح می‌دهیم که هر ایرانی که در مملکت شغل حساس دارد نباید خانم خارجی داشته باشد، فرمودند این لایحه را تصویب کنید وزارت خارجه را در یک کار قانونی بگذارید، همان طوری که برای کارمندان وزارت خارجه بعد از این که منع داشتند، آمدند و تصویبنامه صادر کردند، بنده ترس دارم جناب آقای قریب همان طور که پریروز لایحه آوردند دو نفر را استخدام کنند بعد از تصویب شدن این لایحه لایحه تقدیم کنند و هر روز اجازه بخواهند که یکی از مأمورین مستثنی بشود (یک نفر از نمایندگان- تصویب نمی‌کنیم).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) مقام معظم ریاست پیشنهاد می‌نماید که تبصره ذیل را به ماده واحده منع ازدواج کارکنان وزارت خارجه با اتباع خارجه.
تبصره- کسانی که جزء کارمندان وزارت خارجه نبوده بنا بمقتضیات به مأموریت سیاسی به خارج کشور اعزام می‌گردند باید دارای همسر خارجی نباشند.
مهندس انصاری
ریاست معظم مجلس شورای ملی
احتراماً پیشنهاد می‌نماید که لایحه تقدیمی دولت در مورد منع ازدواج با بیگانگان شامل سایر مأمورین دولت که به خارج اعزام می‌شوند و یا آن که در داخل مملکت مسئولیت‌های حساسی دارند بگردد. باتقدیم احترام- ناصر بهبودی ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم، تبصره ماده واحده مربوط به ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه به شرح زیر اصلاح بشود:
تبصره- اعزام کارمندان فعلی وزارت امور خارجه که همسر آنها قبلاً تبعیت غیر ایرانی داشته‌اند از هر طبقه و مقام به مأموریت ثابت سیاسی در خارج از کشور ممنوع است. دکتر اعتمادی ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید: موضوع لایحه در لایحه استخدام ملحوظ گردد. فلیکس آقایان
رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
۹- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به اجازه قبول عضویت و پرداخت حق عضویت کنگره بین‌المللی راه
رئیس- گزارش شور اول لایحه دولت راجع به اجازه قبول عضویت و پرداخت حق عضویت کنگره بین‌المللی راه مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۳ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لایحه شماره ۸۴۵۰- ۲۶/۸/۱۳۴۴ دولت راجع به اجازه قبول عضویت و پرداخت حق عضویت کنگره بین‌المللی راه که به شماره ۱۵۸۹ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و ماده واحده پیشنهادی دولت را با اصلاحی تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده- به وزارت راه اجازه داده می‌شود عضویت کنگره بین‌المللی راه را که مرکز آن در پاریس است پذیرفته و حق عضویت آن را طبق مقررات مجمع عمومی مزبور پرداخت نماید.
رئیس کمیسیون امور خارجه- دکتر رضایی
گزارش شور اول از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی کمیسیون راه با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لایحه شماره ۸۴۵۰- ۲۶/۸/۱۳۴۴ دولت راجع به اجازه قبول عضویت و پرداخت حق عضویت کنگره بین‌المللی راه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون راه- توسلی
گزارش شور اول از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه در جلسه ۲۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۸۴۵۰- ۲۶/۸/۱۳۴۴ دولت راجع به اجازه قبول عضویت و پرداخت حق عضویت کنگره بین‌الملی راه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. مخبر کمیسیون شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون بودجه- کریم اهری
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای دکتر رهنوردی بفرمایید.
دکتر رهنوردی- استدعا می‌کنم معاون وزارتخانه در این مورد توضیح بدهند که این کنگره وظایفش چیست و چه کارهایی انجام می‌دهد.
رئیس- آقای دکتر گنجی بفرمایید.
دکتر گنجی (معاون وزارت راه)- بنده در شور اول این لایحه به اندازه کافی مطالبی به عرض رساندم.
رئیس- گزارش شور اول لایحه مطرح است.
دکتر گنجی- معذرت می‌خواهم در موقع تقدیم لایحه عرض کردم که در پاریس یک کنگره بین‌المللی راه هست که از لحاظ فنی و مسائل مربوط به راهسازی و بهره‌برداری از نظریات فنی این کنگره که طبعاً تمام پیشرفت‌های راهسازی آنجا متمرکز می‌شود عضویت این کنگره را دارند و دولت ایران هم عضویت این کنگره را قبول کرده است و اینجا برای پرداخت یک مبلغ ناچیزی که در حقیقت آبونمان نشریات این کنگره است لایحه‌ای تقدیم شده که مجوز لازم را عنایت بفرمایید.
رئیس- نظر دیگری در کلیات نیست؟ آقای دکتر رهنوردی بفرمایید.
دکتر رهنوردی- بنده هیچ مخالفتی ندارم که دولت ایران عضو این کنگره بشود و امیدوارم از این کنگره برای پیشرفت امور راهسازی استفاده بشود، ولی تنها چیزی که بنده اینجا می‌خواستم تذکر بدهم این است که حق عضویت ناچیز است و آبونمان هم ناچیز است، اما وقتی دولت در این کنگره‌ها عضویت پیدا می‌کند هر سال چندین نفر برای شرکت در این کنگره‌ها اعزام می‌شوند، بنده می‌خواستم به عنوان یک مقام رسمی آقای معاون وزارت راه اینجا بگویند که در سال چند نفر به این کنگره خواهند رفت و چند مرتبه خواهند رفت و چقدر بودجه برای این موضوع صرف خواهد شد.
رئیس- آقای گنجی بفرمایید.
دکتر گنجی (معاون وزارت راه)- بنده اطلاع صحیحی ندارم که تا به حال از طرف دولت ایران در این کنگره کسی شرکت کرده است یا نه ولی اصولاً می‌دانم که این کنگره‌های بین‌الملی هر چهار پنج سال یک نوبت مجمع عمومی بیشتر ندارند و اطمینان می‌دهم که اگر بنا باشد از طرف دولت ایران نماینده‌ای به این کنگره برود در هر چهار سال یک نفر بیشتر نخواهد بود، (خانم تربیت- تازه دو نفر هم باشد چه ایرادی دارد).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
۱۰- شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین خدمت وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور
رئیس- گزارش شور اول لایحه مربوط به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۲ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ و آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور لایحه مربوط به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور را که به شماره ۱۵۲۶ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود:
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور ماده ۱- از تاریخ اسفندماه ۱۳۴۳ کلیه افسران و کارمندان کادر ثابت نیروهای مسلح شاهنشاهی که به موجب مقررات قانون واگذاری وظایف اداره نظام وظیفه به وزارت کشور مصوب دی ماه ۱۳۴۳ برای انجام وظیفه در اداره نظام وظیفه و مناطق و حوزه‌ها به وزارت کشور مأمور شده‌اند بدون رعایت مقررات بند (ب) ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به وزارت کشور (ژاندارمری کل کشور) منتقل می‌گردند. تبصره ۱- افسران و درجه داران و افراد وظیفه‌ای که در تاریخ ۲۹ اسفندماه ۱۳۴۳ در اداره نظام وظیفه عمومی و سازمان‌های تابعه آن مشغول انجام وظیفه بوده‌اند به ژاندارمری کل کشور منتقل و خدمت آنان در ژاندارمری کل جزو خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد.
تبصره ۲- افسران و کارمندان کادر ثابت مصرح در این ماده چنانچه بخواهند به نیروهای مسلح شاهنشاهی منتقل شوند می‌توانند حداقل پس از گذشتن مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون تقاضای انتقال خود را بنمایند و در این صورت بدون در نظر گرفتن شرایط مندرج در تبصره ۲ بند ب ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی در صورت موافقت وزارت جنگ و ژاندارمری کل کشور به نیروهای مسلح شاهنشاهی منتقل خواهند شد.
ماده ۲- کلیه اعتبار مصوب بودجه سال ۱۳۴۴ افسران و کارمندان اداره نظام وظیفه عمومی که بالغ بر ۱۴۶۸۷۸۹۶۱ ریال می‌گردد از بودجه وزارت جنگ کسر و با اعتبار بودجه اداره مزبور (موضوع ردیف ۱۰۸ قسمت چهارم هزینه‌های جاری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی) به بودجه ژاندارمری کل کشور اضافه می‌شود.
ماده ۳- کلیه اراضی و املاک و ساختمان‌های دولتی که در خارج از سربازخانه‌ها و سایر مؤسسات نیروهای مسلح شاهنشاهی قرار گرفته و اسناد مالکیت مجزا داشته و یا به طور جداگانه تاکنون تشریفات ثبتی آنها انجام شده و تا پایان سال ۱۳۴۳ مورد استفاده اداره نظام وظیفه و مناطق و حوزه‌های تابعه بوده و همچنین کلیه وسایل و اثاثیه متعلق به دولت که در تاریخ مذکور در تصرف و مورد استفاده اداره نظام وظیفه و مناطق و حوزه‌های آن اداره بوده به استثنای وسایل حمل و نقل و مخابرات به ژاندارمری کل کشور واگذار می‌شود اسناد و مدارک و سوابق مربوط نیز تحویل ژاندارمری کل کشور می‌گردد.
ماده ۴- به وزارت کشور (ژاندارمری کل کشور) اجازه داده می‌شود که از مشمولین مازاد بر احتیاج ارتش و سپاه‌های دانش، بهداشت، ترویج و آبادانی با رعایت مقررات مربوط به آموزش لازم نظامی در خدمت وظیفه عمومی و انتظامی ژاندارمری کل کشور استفاده نماید. خدمت این قبیل مشمولین در ژاندارمری کل کشور خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد. مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شواری ملی کمیسیون نظام در جلسه ۱۹ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه مربوط به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در اینمورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان.
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۲۲ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی
معاون وزارت جنگ لایحه دولت راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- مجید موسوی
گزارش شور اول از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۶ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه دولت راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور را مطرح و گزارش کمیسیون کشور را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بودجه- اهری.
گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی درجلسه ۲۵ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی و آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور و تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه دولت راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده از مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور را مطرح و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار.
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است آقای مهندس والا بفرمایید.
مهندس والا- بنده شخصاً عقیده دارم که بعضی از قوانینی که ما داریم یا مورد بررسی قرار می‌دهیم یک وضع و شرایط خاصی دارد و نمی‌دانم مشکل این کار را در کجا می‌توانیم پیدا کنیم اگر اشتباه نکرده باشم نظام وظیفه و اداره نظام وظیفه عمومی جزء دستگاه‌هایی بوده که قبلاً مربوط به وزارت جنگ بوده است در قدیم مطابق تصویبنامه قانونی و بعد هم به وسیله این لایحه نظر دادیم جزو تشکیلات وزارت کشور وجزو تشکیلات ژاندارمری قرار بگیرد اصلاً من عقیده دارم واقعاً بعضی از کارها فقط اسم بی‌مسمایی است چرا خودمان را گول بزنیم واقعاً وزارت کشور از نظر وظایف وزارتش در این دستگاه‌هایی که منتصب به وزارت کشور است اصلاً دخل و تصرفی ندارد و وزارت کشور آن نظارت عالیه را که باید داشته باشد فرض کنیم در امر شهربانی یا در امر ژاندارمری دارد؟ یا این که می‌خواهیم مجوزی پیدا کنیم که اگر یک لایحه‌ای آوردند راجع به این مطالب یا راجع به بودجه یک مرجعی داشته باشد که وزارت کشور وزیر یا معاونش را در کمیسیون‌ها شرکت کند و دفاعی بکند یا صحبتی کند من نمی‌دانم چرا ما واقعاً در این قبیل مواقع یک تصمیم قطعی و منطقی نمی‌گیریم بدون شک و بدون تردید این دستگاه‌های انتظامی هم لازم است و هم اعمالشان مورد توجه است از جهت این که باید این دستگاه‌ها را تقویت و رسیدگی کرد و واقعاً منزهش داشت تا اینها بتوانند انجام وظیفه بکنند همه متفق‌القول هستیم ولی ما در این قبیل موارد خودمان را دچار یک محظوراتی می‌کنیم ژاندارمری را مربوط می‌کنیم به وزارت کشور اگر بنده بدون مسئولیت در امر ژاندارمری کوچکترین نفوذ و کوچکترین قدرتی دارم شاید وزیر کشور و معاونش هم داشته باشد اما وقتی این طور نیست حقیقتاً چرا نمی‌آییم بگوییم این سازمان مورد احترام است ژاندارمری مورد احترام است یک سازمان مستقل است آن هم مسئولش است حالا این سؤال در مقابل مجلسین یا در مقابل قوانین یا در مقابل تصویبنامه یا قانون است این را معلوم کنیم من نمی‌دانم چرا در این قبیل موارد ما خودمان را
هی در یک پیچ و خم‌هایی می‌اندازیم که بعد هم ندانیم چه کنیم آقای وزیر کشور در مقابل یک سؤالی مربوط به ژاندارمری یا شهربانی اینجا می‌آیند توضیح هم می‌دهند اما من می‌دانم و احساس می‌کنم شاید واقعاً جز آن گزارشی که در اختیارشان گذاشته‌اند شاید نتوانند تصمیم دیگری بگیرند این یک‌اندازه‌ای به نظر من صحیح نیست به هیچ وجه من‌الوجوه نظر من این نیست که خدای نکرده ما نسبت به این دستگاه‌های انتظامی کوچکترین ایراد یا خرده‌ای بگیریم ما اینجا جمع شده‌ایم مشکلات را حل کنیم مجلس شورای ملی از این جهت است که در بعضی موارد می‌تواند موشکافی کند، حلاجی کند، راه پیدا کند ببیند کدام راه به نفع است آن را انتخاب بکنند وزارت کشور ممکن است یک نظارت عالیه کلی داشته باشد ولی کوچکترین دخالتی در امر ژاندارمری نمی‌تواند داشته باشد و در امر شهربانی نمی‌تواند داشته باشد و ندارد فقط در موارد تشریفات ما اسم وزارت کشور را می‌آوریم چرا خودمان را از این قید و بندهای این جوری خلاص نمی‌کنیم؟ واقعاً فرض می‌کنیم که ممکن است یک نفر مسئول باید وجود داشته باشد، خوب همین طور که معاون وزارت جنگ می‌آید در امور مربوط به وزارت جنگ توضیحاتی می‌دهد مستقل کنیم و بگوییم مثلاً رئیس ژاندارمری در مورد مجلس هم باید توضیح بدهد یا مطالبی را نقد و حلاجی کند این یک اصل کلی است والا من تا آنجا که می‌دانم شاید ۵- ۶ بار این دستگاه نظام وظیفه از این وزارتخانه به آن وزارتخانه و از این دستگاه به آن دستگاه رفته بعد هم آدم واقعاً نمیداند به کجا و به چه کسی مراجعه کند این یک نظر اما خوب نظام وظیفه یک دستگاهی است و یک رئیس دارد و من خیال می‌کنم در کار خودش و جزو احتیاجاتش یک استقلال داخلی دارد چرا نمی‌آیند بنگاه مستقل درست بکنند وقتی که این دستگاه‌ها عملاً مستقل هستند او را چسبانده‌اید به وزارت کشور که وزیر کشور فقط لایحه‌اش را بیاورد این که جزء سازمانی شد این مطلب، مطلب دیگر که بنده می‌خواهم از کلیات استفاده کنم و عرض کنم مسئله جوانان ما، تحصیل کرده‌های ما در خارج از کشور است خوشبختانه مملکت ما در اثر زحمات شاهنشاه آریامهر حقیقتاً بدون مداهنه در یک تحول واقعی قرار گرفته کارهای فنی زیاد شده کارهای علمی بسط پیدا کرده احتیاجات ما از نظر کادر شایسته تحصیل کرده فوق‌العاده است منتهی ما در بعضی موارد یک تصمیماتی که می‌گیریم این تصمیمات جامع‌الاطراف نیست رعایت کلیه امکانات یا مشکلات یا مقدورات نمی‌شود انجام وظیفه مقدس سربازی برای هر فرد واجب است حتی من عقیده دارم که خانم‌های ما بانوان ما اگر بتوانند این آمادگی را فراهم کنند که همان طور که پسران ما و جوانان ما به سن معینی که می‌رسند باید خدمت مقدس سربازی خودشان را انجام بدهند دختران ما هم وظایفی از این جهت از جهت انجام وظیفه ملی به عهده بگیرند و این یک تحول واقعی شده است البته شاید زمان به آنجا نرسیده باشد که یک چنین کاری بشود ولی من شخصاً این عقیده را دارم (خانم تربیت- بنده پیشنهاد کردم که زنان سپاه دانش و سپاه بهداشت و سپاه ترویج و آبادانی حتماً شرکت کنند) صحیح است در سپاه دانش، سپاه بهداشت، سپاه ترویج این دوشیزگان ما که الان باید روحاً و جسماً آماده بشوند، روحاً و جسماً تربیت بشوند آنها هم جزو این مملکت هستند هیچ کمبودی از مردها ندارند باید در ساختمان و پی‌ریزی ایران من می‌ترسم اگر کلمه ایران نوین را در اینجا بیاورم جزب ایران نوین ایراد بگیرد که چرا از این کلمه انحصاری استفاده کردید واقعاً در پی‌ریزی یک ایران نو و آبادی آنها هم سهم خودشان را انجام بدهند این عقیده‌ای است اما برگردم به مطلبی که عنوان کردم و آن تحصیل کرده‌های ما در خارج است شما یک جوان را که دیپلم می‌گیرد لیسانس می‌گیرد و معاف است از خدمت بعد برای تحصیلات عالی می‌فرستید خارج می‌رود ۵- ۶- ۱۰ سال زحمت می‌کشد تحصیل می‌کند دیپلم دکترا می‌گیرد در یک امری مافوق لیسانس می‌گیرد و در یک امر تخصص پیدا می‌کند بعد شما او را مکلف می‌کنید و این تکلیف را برای او معین کردید که برگردد و فرض کنیم آن دوسال ۶ ماه، نمی‌دانم
۱۸ ماه از مدتش اطلاع ندارم بیاید خدمت خودش را انجام بدهد خوب او نمی‌آید کما این که نیامدند چرا نیامدند؟ یا آنجا متأهل می‌شود خودش هست زنش هست و بچه‌اش چون ما نمی‌توانیم جوانان خودمان را از امر مقدس ازدواج محروم کنیم جوان وقتی که رسید به یک سنی که باید ترغیب و تشویق بشود به ازدواج و خانواده تشکیل بدهد یک دکتر و مافوق لیسانس در یک مدارج عالی زن دارد و بچه دارد برمی‌گردد ایران اگر بخواهد برود خدمتش را انجام بدهد خرج زن و بچه‌اش را چکار کند؟ اگر خدمتش را انجام ندهد که تخطی و سرپیچی از قوانین و مقررات کرده و به همین دلیل نمی‌آید به همین دلیل این افراد در کشورهای خارجی می‌مانند مقیم می‌شوند احیاناً زن خارجی می‌گیرند و احیاناً تغییر تابعیت می‌دهند و تا آنجا که من اطلاع دارم یک پاسپورت اضافه هم می‌گذارند توی جیبشان (دکتر الموتی- دو تا پاسپورت دارند) و می‌آیند اینجا اگر دستشان نرسید برمی‌گردند آنجا این مواردی که ما باید بدون تعصب بگوییم خانم تربیت به جان عزیزتان در این مورد من کوچکترین تعصبی ندارم و عقیده دارم ما وظیفه داریم مشکلات مردم را اینجا عنوان کنیم اینجا صحبت اقلیت و اکثریت نیست صحبت دردهای مملکت است شما الان ملاحظه بفرمایید ما در حدود ۱۶ هزار ۱۷ هزار از جوانانمان امیدهای آینده ما سرمایه‌های معنوی ما افرادی که این مملکت برای تربیت هر کدامشان چندین صد هزار تومان خزج کرده دور از خانه، وطن و کشور خودشان هستند و این مشکلات این جوری جلوگیری کرده و اینها به مملکت برنمی‌گردند بیایید حل کنید یک برنامه‌ای دیدم آقای دکتر صالح گفته بود که اگر این جوان‌ها بیایند مدت چهار ماه در فلان دانشکده تدریس کنند یک فکری بکنید یا بیایید بگویید جوان‌ها را نمی‌گذاریم به خارج بروند مگر این که امر نظام وظیفه‌شان قطعی شده باشد آن وقت بروند دهسال ۱۵ سال تحصیل کنند که وقتی برمی‌گردند در اثر عدم انجام وظیفه مقدس سربازی برای آنها مشکلات و گرفتاری به وجود نیاید (دکتر الموتی- به هر حال بایستی خدمت نظام وظیفه را انجام بدهند چه در داخل و چه در خارج استثنا ندارد) پس بنابراین این مطلب را یک فکری برایش بکنید قبل از این که این افراد بروند خارج خدمت خودشان را انجام بدهند که بعداً این مشکلات برایشان به وجود نیاید جناب آقای دکتر الموتی جنابعالی خیلی بیشتر از بنده به این امور واقف هستید که الان ما به این کارشناسان تحصیل کرده چقدر احتیاج داریم مملکت احتیاج دارد فلان دکتر تحصیل کرده که الان فرض کنید یک مطبی مثلاً در آمریکا باز کرده این شخص مورد احتیاج مملکت ما است باید بلند شود بیاید اینجا یا متخصص فنی تحصیل کرده که ما واقعاً نمی‌دانیم در امور فنی تخصص دارد و بسیار شاگردهای خوب در امور فنی داریم که ترک تابعیت کرده‌اند (دکتر الموتی-جای تأسف است) جای کمال تأسف است اما ما موجباتی به وجود نیاوردیم که این سرمایه‌ها از دست ما خارج بشود اینها اسلحه‌های این مملکت هستند باید در اختیار این مملکت قرار بگیرند بنده واقعاً از فرصت استفاده کردم که یک تذکری بدهم و امیدوارم مورد توجه قرار بگیرد و امیدوارم طوری بشود که جوانان ما به مملکت خودشان برگردند و حتی شاغل خدمات ذیقیمتی برای مملکت بشوند (احسنت).
رئیس- آقای معتمدی بفرمایید.
معتمدی- خدمت مقدس نظام وظیفه، وظیفه هر فرد شریف ایرانی است که می‌بایستی در مواقعی که وظیفه دارد و می‌تواند این وظیفه را انجام بدهد (دکتر رهنوردی- هر موقع نمی‌تواند) و در عین حال باید مشکلات کسانی که در خارج از کشور هستند و سنی از آنها گذشته است آن را هم در نظر گرفت و لوایحی که تنظیم می‌شود جوانب آن را سنجید و آنگاه از مجلس گذاراند بنده نامه‌ای در همین زمینه از یک مهندس عالی مقام ایرانی که در خارج از کشور در کشور آلمان هفت و هشت سال قبل فارغ‌التحصیل شده و الان در یکی از دانشگاه‌های آنجا تدریس می‌کند برایم رسیده است من این مهندس را در برلن دیدم او با چند نفر دیگر از مهندسین ایرانی به تماشای غرفه ایران
آمده بودند در آنجا صحبت شد و این صحبت در حضور عده‌ای از ایرانیان بود که می‌گفتند ما بخاک ایران و به افتاب ایران و به شاهنشاه ایران علاقمند هستیم اما متأسفانه اغلب مصادر امور وضع زندگی عائله ما را در نظر نمی‌گیرند و ما به سنی که در حدود سی سال است رسیده‌ایم و به ما می‌گویند بیایید به ایران و بعد هم بروید به خدمت وظیفه بنده به ایشان گفتم که شما نامه‌ای در این باره بنویسید بنده به ایران که برگشتم با مقامات مربوطه صحبت می‌کنم و نتیجه را به اطلاعتان میرسانم اتفاقاً اکنون نامه‌ای است که از آن مهندس رسیده و مطالب جالبی دارد که بنده لازم می‌دانم که قسمتی از این مطالب را به عرض نمایندگان محترم مجلس برسانم که در موقع طرح لایحه این موضوع را در نظر بگیرند (مهندس ارفع- این لایحه انتقال اداره است لایحه خدمت وظیفه نیست) بله موضوع خدمت وظیفه و دانشجویان هم در همین جا منظور شده و با همین لایحه جناب آقای مهندس ارفع ارتباط پیدا می‌کند اینجا در نامه بعد از مقدمه می‌نویسد «اجازه بفرمایید جنابعالی را به صحبتی که در مورد نظام وظیفه برای فارغ‌التحصیلان ایرانی در خارجه در اینجا داشتیم یادآوری نمایم همان طور که خدمتتان عرض کردم بسیاری از ایرانیان که تحصیل خود را در اینجا تمام می‌نمایند و در ضمن با اتباع غیر ایرانی ازدواج کرده‌اند به علت زیر از آمدن به ایران می‌ترسند: اداره کردن یک خانواده و برطرف کردن مشکلات روزمره آن برای یک مرد اغلب کار آسانی نیست و محتاج مراقبت و زحمت زیاد است به خصوص اگر این خانواده خارجی باشد و بطرز سلوک مردم در ایران آشنا نباشد و یا حتی زبان ایرانی را کامل نداند حال درصورتی که مرد چنین خانواده‌ای مجبور به ترک خانواده و شروع به خدمت نظام وظیفه نماید خانواده کاملاً بی‌سرپرست است» (یک نفر از نمایندگان- این حرف‌ها مربوط به لایحه نیست زبان نمیداند خوب یاد بگیرد) مسلماً دانشجویان ایرانی در خارج از کشور هم در خود مملکت از مذاکراتی که اینجا می‌شود مطلع می‌شوند بنده خواهش می‌کنم که از بیانات شوخ و از مزاح در این قبیل موارد خودداری بفرمایید (نمایندگان- مزاح نیست خیلی جدی است).
دکتر مهذب- فرمایشات شما صحیح است ولی مربوط به این لایحه نیست الان بحث نظام وظیفه نیست که کجا ببرند و کی را ببرند بحث انتقال کادر نظام وظیفه به وزارت کشور است.
معتمدی- تذکر این موارد که ضرری ندارد آقای دکتر مهذب.
رئیس- آقای معتمدی ممکن است نامه را مرحمت بفرمایید به کمیسیون بفرستیم. (معتمدی- بسیار خوب) نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ تیمسار نکوزاد بفرمایید.
سرلشکر نکوزاد- عرض کنم که موضوع انتقال یک کادری از ارتش و هم چنین وسایلی که در اختیار اداره نظام وظیفه سابق بوده است که در اختیار ژاندارمری کل کشور گذارده شده البته این مورد بحثی نیست در این قسمت گواهینامه اخیراً وظایف ژاندارمری خیلی سنگین شده است این به جای خودش محفوظ و لازم است که این وسایل در اختیارش باشد که تقاضای بودجه و وسایل اضافی نشود بنده فقط عرضم روی نظامیان و سربازان وظیفه‌ای است که در این لایحه نوشته شده عیناً به ژاندارمری کل کشور برای خدمت در امور اداری و انتظامی منتقل خواهند شد بنده فقط عرضم همین است اینها خدمتشان در قسمت انتظامی یک مشکلاتی را ایجاد می‌کند که بنده توجه می‌دهم از لحاظ این که برای این مشکل اداره وظیفه عمومی و ژاندارمری کل کشور فکری بکنند اینها ضابطین قضایی دادگستری هستند اولاً اطلاعاتی در این موارد ندارند یک اطلاعاتی باید به اینها داده بشود و کلاسی تهیه بشود و هرکاری که می‌کنند به عهده خودشان اما نکته مهم این است که فرض بفرمایید یک سربازی که اهل پل دختر است می‌رود در آنجا انجام وظیفه می‌کند این جنحه و جنایت به وجود می‌آید این سرباز بایستی پرونده مقدماتی را تشکیل بدهد در صورتی که خودش اهل محل است و یک نظرات خاصی دارد نسبت به یک دسته‌ای محبت دارد نسبت به یک
دسته‌ای ممکن است نظرات سویی داشته باشد این مشکلاتی ایجاد می‌کند چون کار دادگستری و دستگاه قضایی ما بر اساس تشکیل همین پرونده‌های ابتدایی است که همین پرونده‌های ابتدایی ملاک عملشان است این است که بنده لازم است این را توجه بدهم که یک فکری برای این کار بکنید (احسنت).
رئیس- نظری دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بورود در شور مواد خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱- از تاریخ ۲۹ اسفندماه ۱۳۴۳ کلیه افسران و کارمندان کادر ثابت نیروهای مسلح شاهنشاهی که به موجب مقررات قانون واگذاری وظایف اداره نظام وظیفه به وزارت کشور مصوب دی ماه ۱۳۴۳ برای انجام وظیفه در اداره نظام وظیفه و مناطق و حوزه‌ها به وزارت کشور مأمور شده‌اند بدون رعایت مقررات بند (ب) ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به وزارت کشور (ژاندارمری کل کشور) منتقل می‌گردند.
تبصره ۱- کلیه افسران و درجه داران و افراد وظیفه‌ای که در تاریخ ۲۹ اسفندماه ۱۳۴۳ در اداره نظام وظیفه عمومی و سازمان‌های تابعه آن مشغول انجام وظیفه بوده‌اند به ژاندارمری کل کشور جزو خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد.
تبصره ۲- افسران و کارمندان کادر ثابت مطرح در این ماده چنانچه بخواهند به نیروهای مسلح شاهنشاهی منتقل شوند می‌توانند حداقل پس از گذشتن مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون تقاضای انتقال خود را بنمایند و در این صورت بدون در نظر گرفتن شرایط مندرج در تبصره ۲- بند ب ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی در صورت موافقت وزارت جنگ و ژاندارمری کل کشور به نیروهای مسلح شاهنشاهی منتقل خواهند شد.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده است ماده دوم قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲- کلیه اعتبار مصوب بودجه سال ۱۳۴۴ افسران و کامندان اداره نظام وظیفه عمومی که بالغ بر ۱۴۶۸۷۸۹۶۱ ریال می‌گردد از بودجه وزارت جنگ کسر و با اعتبار بودجه مصوب اداره مزبور (موضوع ردیف ۱۰۸ قسمت چهارم هزینه‌های جاری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی) به بودجه ژاندارمری کل کشور اضافه می‌شود.
رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده است. ماده سوم قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۳- کلیه اراضی و املاک و ساختمان‌های دولتی که در خارج از سربازخانه‌ها و سایر مؤسسات نیروهای مسلح شاهنشاهی قرار گرفته و اسناد مالکیت مجزا داشته و یا به طور جداگانه تاکنون تشریفاتی ثبتی آنها انجام نشده و تا پایان سال ۱۳۴۳ مورد استفاده اداره نظام وظیفه و مناطق و حوزه‌های تابعه بوده و همچنین کلیه وسایل و اثاثیه متعلق به دولت که در تاریخ مذکور در تصرف و مورد استفاده اداره نظام وظیفه و مناطق و حوزه‌های آن اداره بوده به استثنای وسایل حمل و نقل و مخابرات به ژاندارمری کل کشور واگذار می‌شود اسناد و مدارک و سوابق مربوط نیز تحویل ژاندارمری کل کشور واگذار می‌شود اسناد و مدارک و سوابق مربوط نیز تحویل ژاندارمری کل کشور می‌گردد.
رئیس- در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده است. ماده چهارم قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴- به وزارت (ژاندارمری کل کشور) اجازه داده می‌شود که از مشمولین مازاد بر احتیاج ارتش و سپاه‌های دانش، بهداشت، ترویج آبادانی با رعایت مقررات مربوط و آموزش لازم نظامی در خدمت وظیفه عمومی و انتظامی ژاندارمری کل کشور استفاده نماید. خدمت این قبیل مشمولین در ژاندارمری کل کشور خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد.
رئیس- در ماده چهارم نظری نیست؟ آقای معتمدی
معتمدی- بنده در این مورد پیشنهاد دارم که تقدیم خواهم کرد.
رئیس- مرحمت بفرمایید. پیشنهاد دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
۱۱- تقدیم دو فقره اصلاح بودجه و یک فقره صورت ریز دیون بلامحل انستیتو خواربار و تغذیه وسیله آقای معاون وزارت دارایی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- دو تقاضای اصلاح بودجه است در بودجه‌های تفصیلی مواد مخدره و هیئت بازرسی عالی مرزی که با اجازه مقام محترم ریاست تقدیم می‌شود برای ارجاع به کمیسیون بودجه یکی هم صورت دیون بلامحل انستیتوی خواربار و تغذیه است که طبق تبصره بودجه بایستی مورد تصویب کمیسیون محترم بودجه قرار بگیرد آن را هم با اجازه مقام محترم ریاست تقدیم می‌کنم.
رئیس- به کمیسیون بودجه فرستاده می‌شود.
۱۲- مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران
رئیس- گزارش شور اول لایحه تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران مطرح است قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد) گزارش شور اول کمیسیون راه به مجلس شورای ملی کمیسیون راه در جلسه ۱۰ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لوایح شماره ۱۰۴۰۷/ ۲۵۰۱۳- ۳۰/۹/۱۳۴۲ و ۱۸۴۴۳- ۴/۱۰/۱۳۴۲ و ۱۸۴۶۳- ۴/۱۰/۱۳۴۲ و ۱۸۴۹۱- ۴/۱۰/۱۳۴۲ و ۲۳۷۲- ۴/۱۰/۱۳۴۲ مربوط به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران را که به شماره‌های ۸۲- ۲۴۸- ۲۸۵- ۲۸۶- ۲۸۷- چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و لوایح مذکور را با یکدیگر تلفیق و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود: اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. تأسیس شرکت هواپیمایی ملی ایران
ماده ۱- به منظور حمل و نقل مسافر و بار و محمولات پستی در داخل و خارج از کشور و انجام هر گونه امور مربوط به هواپیمایی بازرگانی شرکتی سهامی به نام (شرکت هواپیمایی ملی ایران) تأسیس و تشکیل می‌گردد.
ماده ۲- سرمایه شرکت هواپیمایی ملی ایران پانصد میلیون ریال است. تمام سرمایه شرکت توسط تعهد و پنجاه درصد آن به شرح زیر پرداخت گردیده است:
الف- پیجاه میلیون ریال نقداً پرداخت شده است.
ب- سه فروند هواپیمای وایکانت به ارزش یکصد میلیون ریال.
ج- بیست میلیون ریال از محل بهای یک فروند هواپیمای وایکانت اختصاصی (که ارزش آن معادل مبلغ هفتاد میلیون ریال تعیین گردیده) تأمین و پنجاه میلیون ریال تتمه بهای هواپیمای مزبور که متعلق به شرکت هوپیمایی ملی ایران می‌باشد دین شرکت مزبور است که ظرف پنج سال از آخر سال ۱۳۴۱ از قرار سالی ده میلیون ریال در وجه دولت کارسازی دارد.
د- ۱۱۵۰۰۰۰۰ ریال طبق قانون بودجه سال ۱۳۴۲ کل کشور تصویب و پرداخت شده است.
ه- ۶۸۵۰۰۰۰۰ ریال طبق قانون بودجه سال ۱۳۴۳ کل کشور تصویب و پرداخت شده است.
ماده ۳- سهام شرکت سهامی هواپیمایی ملی ایران متعلق به دولت و با نام و غیر قابل انتقال می‌باشد.
تبصره- اداره کل هواپیمایی کشوری مکلف است وجوهی را که اشخاص و مؤسسات برای خرید سهام شرکت سهامی هواپیمایی ملی ایران پرداخته‌اند از حساب مربوط برداشت و مسترد دارد.
ماده ۴- نظر به این که شرکت هواپیمایی ملی ایران تمام سهام شرکت سهامی هواپیمایی ایران را خریداری نموده و صاحب تمام سهام شرکت مزبور می‌باشد لذا شرکت
سهامی هواپیمایی ایران با تمام تشکیلات و دارایی و اعتبارت و دیون و اختیارات و امتیازات و تعهدات و حقوق مکتسبه داخلی و بین‌المللی ضمیمه شرکت هواپیمایی ملی ایران از هر حیث قائم مقام قانونی شرکت هواپیمایی ایران شناخته می‌شود.
تبصره- شرکت هواپیمایی ایران مجاز است کارمندان شرکت سابق هواپیمایی ایران را که مورد نیاز باشند بر اساس مقررات قانونی به خدمت ابقا و آنها را از حقوق و مزایا و مقررات استخدامی مخصوص شرکت هواپیمایی ملی ایران برخوردار نماید.
ماده ۵- از تاریخ تأسیس شرکت هواپیمایی ملی ایران حق بهره‌برداری هوایی در داخل و خارج کشور به منظور حمل و نقل هوایی اشخاص و اشیا به وسیله هواپیماهای سنگین وزن منحصراً به شرکت هواپیمایی ملی ایران تفویض می‌گردد و شرکت مذکور به عنوان تنها شرکت هواپیمایی ایرانی برای استفاده از حقوق مندرج در قراردادها و موافقت نامه‌ها و اجازه نامه‌های مربوط به برقراری سرویس‌های هوایی منعقده بین دولت شاهنشاهی و سایر کشورها شناخته می‌شود.
تبصره ۱- منظور از هواپیماهای سنگین وزن در این ماده هواپیمایی است که وزن کل آنها اعم از هواپیما و تجهیزات و بنزین و روغن و سرنشین و بار و مسافر از یازده هزار و هشتادو پنج کیلوگرم بالاتر باشد.
تبصره ۲- مؤسسات هواپیمایی ایرانی به استثنا شرکت هواپیمایی ملی ایران که طبق مقررات مربوط مشغول فعالیت بوده و عملیات پروازی انجام می‌دهند و همچنین مؤسسات هواپیمایی ایرانی دیگر که در آینده با رعایت قانون پروانه یا اجازه‌نامه لازم تحصیل نمایند فقط می‌توانند با هواپیماهایی که وزن کل آنها یازده هزار و هشتصد و پنچ کیلوگرم یا کمتر باشد به حمل و نقل هوایی مسافر و بار و یا هر نوع پرواز بازرگانی مبادرت نمایند.
تبصره ۳- صدور پروانه یا اجازه نامه بهره‌برداری هوایی برای مؤسسات مذکور در تبصره ۲ این ماده به منظور حمل و نقل هوایی مسافر و بار به طور منظم مشروط به آن است که شرکت هواپیمایی ملی ایران ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ کتبی اداره کل هواپیمایی کشوری سرویس منظم مورد درخواست را دایر ننماید یا پس از دایر شدن سرویس منظم مزبور را برای مدتی بیش از سه ماه تعطیل کند.
ماده ۶- حمل و نقل هوایی مسافرینی که هزینه سفر آنها از طرف دولت یا مؤسسات وابسته به آن پرداخت می‌گردد و همچنین حمل و نقل هوایی بارهای دولتی و مؤسسات وابسته به آن (به استثنا پست) باید به مباشرت شرکت هواپیمایی ملی ایران یا بتوسط شرکت مزبور انجام گردد.
تبصره- منظور از مؤسسات وابسته به دولت هر سازمان یا بنگاه یا شرکت یا بانک یا شهرداری یا هر مؤسسه دیگری است که تمام امور یا نظارت آن به عهده دولت باشد.
ماده ۷- از تاریخ تصویب این قانون نمایندگی کل (آژانس ژنرال) شرکت‌ها و مؤسسات هواپیمایی خارجی در ایران و انجام خدمات هواپیما (هندلینگ) منحصر بشرکت هواپیمایی ملی ایران می‌باشد.
تبصره ۱- شرکت مزبور مجاز است نمایندگی کل شرکت‌ها و مؤسسات هواپیمایی خارجی را رأساً اداره نماید و یا بمؤسسات و اشخاص ذی‌صلاحیت واگذار کند.
تبصره ۲- نمایندگی‌های کل که تا تاریخ تصویب این قانون تأسیس شده‌اند مشمول مقررات این ماده نمی‌باشد و می‌توانند با رعایت مقررات مربوط به کار خود ادامه دهند.
ماده ۸- شرکت هواپیمایی ایران دارای استقلال مالی و سازمانی بوده و طبق اصول بازرگانی اداره می‌شود و نظر به وضع خاص خود مشمول قوانین و مقررات آیین‌نامه‌های معاملاتی و استخدامی و مالی مربوط به مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و بنگاه‌هایی که با سرمایه دولت تأسیس شده‌اند نبوده و تابع اساسنامه و آئین‌نامه‌ها و مقررات خود که به تصویب کمیسیون‌های مشترک راه و اقتصاد و استخدام مجلسین برسد خواهد بود.
تبصره ۱- شرکت هواپیمایی ملی ایران مجاز است متخصصین خارجی را با تحصیل پروانه کار از وزارت کار برای استفاده در انجام امور مربوط استخدام نماید در صورت وجود متخصصین و مشاورین همطراز ایرانی حق تقدم با ایرانی خواهد بود.
تبصره ۲- دولت مکلف است اساسنامه و آیین‌نامه‌ها و مقررات مذکور در این ماده را ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب قانون به کمیسیون‌های مربوط مجلسین تقدیم دارد.
ماده ۹- شرکت هواپیمایی ملی ایران و مؤسسات مذکور در تبصره ۲ ماده ۵ این قانون از پرداخت مالیات بر درآمد و هر گونه مالیات و عوارض و حق‌الثبت مربوط به هواپیما و وسایل فنی مسافرتی آن معاف می‌باشند.
ماده ۱۰- شرکت هواپیمایی ملی ایران و مؤسسات مذکور درتبصره ۲ ماده ۵ این قانون از پرداخت حقوق و هزینه گمرکی (به استثناء باربری و انبارداری) و سود بازرگانی که به اشیا مندرج در مواد ۱۱ و ۱۲ این قانون تعلق می‌گیرد معاف می‌باشند.
ماده ۱۱- به شرکت هواپیمایی ملی ایران اجازه داده می‌شود اشیا مشروحه زیر را ولو مصرف مشابه داشته و یا در تعرفه گمرکی ممنوع الورود باشد با رعایت ماده ۱۰ این قانون و سایر مقررات مربوط از خارج کشور وارد نماید:
اول- هواپیما و موتور و قطعاًت منفصله و متصله هر یک.
دوم- وسایل و آلات و ادوات و تجهیزات و دستگاه‌های مربوط به هواپیما و موتور هواپیما.
سوم- وسایل مخابراتی و رادیویی (اعم از فرستنده و گیرنده) و رادار و قطعاًت منفصله آنها که در هواپیما و یا امور مربوط به هواپیمایی به کار می‌رود.
چهارم- دستگاه‌ها و وسایلی که برای آماده کردن هواپیما به کار رود و همچنین وسایلی که برای تعمیر و یا تعویض قطعاًت هواپیما و موتور هواپیما به کار می‌رود.
پنجم- مواد نفتی و روغنی و گریس و متانول که برای سوخت و روغن کاری و تمیز کردن موتور و سایر مصارف هواپیمایی که به استثنا مواد سوختی که در داخل کشور تهیه می‌شود.
ششم- دستگاه‌ها و وسایلی که برای ساختن قطعاًت هواپیما و موتور هواپیما به کار می‌رود.
هفتم- وسائط نقلیه موتوری و غیر موتوری (به استثناء اتومبیل سواری و جیپ و جیپ استیشن و کامیون و اتوبوس معمولی) و تجهیزات و اثاثه و وسایل و متفرعات مربوط و قطعاًت منفصله آنها که انحصاراً برای حمل یا پیاده و سوار کردن مسافر و یا حمل بار و تخلیه بارگیری هواپیما به کار رود اعم از این که در داخل و یا خارج هواپیما مورد استفاده قرار گیرد مشروط بر این که وسائط نقلیه مزبور در داخل کشور ساخته نشود.
هشتم- وسایلی که در داخل هواپیما برای خدمات و پذیرایی و یا استفاده مسافرین و سرنشینان هواپیما به کار می‌رود با علامت ثابت هواپیمایی ملی ایران مشخص باشد.
تبصره ۱- مؤسسات مذکور در تبصره ۲ ماده ۵ این قانون از اجازه و معافیت‌های مصرحه در بندهای اول لغایت پنجم این ماده در حدود احتیاجات خود برخوردار می‌گردند.
تبصره ۲- باشگاه خلبانی هواپیمایی کشوری علاوه بر استفاده از مفاد تبصره ۱ فوق از اجازه و معافیت بند ششم این ماده نیز برخوردار می‌گردد و همچنین مجاز است هواپیمای بی‌موتور و دستگاه کشنده و هواپیمای مدل و وسایل و قطعاًت یدکی آنها را با رعایت ماده ۱۰ این قانون از خارج از کشور وارد نماید.
ماده ۱۲- شرکت ملی نفت ایران مکلف است از تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۴۴ هر نوع مواد سوختنی و متانول مورد نیاز هواپیماهای شرکت هواپیمایی ملی ایران را به شرح فروش داخلی قبل از تاریخ ۲۶ آذر ماه ۱۳۳۶ و در صورت عدم وجوه نرخه و یا پیدایش فرآورده‌های جدید به نرخی متناسب با نرخهای قبل از تاریخ مذکور با رعایت مفاد ماده ۱۰ این قانون و معافیت از هر گونه اضافه بها با شرکت مزبور محاسبه نماید.
تبصره ۱- شرکت ملی نفت ایران مکلف است از
دریافت تفاوت گذشته مصارف شرکت هواپیمایی ایران و سرویس فرودگاه مهرآباد به نفع شرکت هواپیمایی ملی ایران صرف نظر نماید.
تبصره ۲- مؤسسات مذکور در تبصره ۲ ماده ۵ از تاریخ تصویب این قانون از نرخ هر نوع مواد سوختی و متانول مذکور در این ماده استفاده خواهند نمود مشروط بر این که عملیات آنها به تشخیص اداره کل هواپیمایی کشوری عام‌المنفعه یا تجاری باشد.
ماده ۱۳- دولت مأمور اجرای این قانون می‌باشد.
مخبر کمیسیون راه- توسلی گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی کمیسیون اقتصاد در جلسه ۲۶ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لوایح مربوط به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران را که در کمیسیون راه با یکدیگر تلفیق گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون راه را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون اقتصاد- مهندس عدلی
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۱۴ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لوایح مربوط به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران را که در کمیسیون راه با یکدیگر تلفیق گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون راه را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- صائب
گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی کمیسیون کشور در جلسه ۳ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لوایح مربوط به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران را که کمیسیون راه با یکدیگر تلفیق گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و مواد ارجاعی به کمیسیون کشور را تصویب نمود. اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون راه به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی کمیسیون نظام در جلسه ۲۷ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی وزیر جنگ لویح مربوط به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران را که در کمیسیون راه با یکدیگر تلفیق گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون راه را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان
گزارش شور اول ازکمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی لوایح مربوط به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران را که در کمیسیون راه با یکدیگر تلفیق گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون راه به استثنا ماده ۷ تأیید و تصویب نمود و ماده ۷ را به شرح زیر مورد تصویب قرار داد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۷- از تاریخ تصویب این قانون نمایندگی کل کلیه (آژانس ژنرال) شرکت‌ها و مؤسسات هواپیمایی خارجی در ایران و انجام خدمات فنی هواپیما (هندلینگ) منحصر به شرکت هواپیمایی ملی ایران می‌باشد.
تبصره- شرکت مزبور مجاز است نمایندگی کل شرکت‌ها و مؤسسات هواپیمایی خارجی را رأساً اداره نماید و یا به مؤسسات و اشخاص ذی‌صلاحیت واگذار کند.
مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است. آقای دکتر مبین تشریف بیاورید.
دکتر مبین- با اصل مطلب یعنی این که هواپیمایی ما یک سر و صورتی به خودش بگیرد و روی اصول صحیحی به کار ادامه بدهد مسلماً هیچ کس مخالف نیست بنده هم موافق هستم (احسنت) ولی در مصوبه کمیسیون‌ها دو اشکال مهم است که بنده در آخر عرایضم تقاضا خواهم کرد از مقام ریاست که از اختیار خودشان استفاده بفرمایند و موافقت بفرمایند که این لایحه برگردد به کمیسیون تقاضا دارم نمایندگان محترم دلایل بنده و ایرادات بنده را کاملاً توجه بفرمایند اگر تشخیص دادند که دلایل و ایرادات بنده وارد نبود بنده عرضی ندارم ولی اگر وارد بود راهش این است که این لایحه برگردد به کمیسیون و اصلاح بشود (مصطفوی- این شور اول است به کمیسیون برمی‌گردد) باشد به طور کلی وارد در شور اول هم به نظر بنده نمی‌توانیم بشویم به دلایلی که عرض می‌کنم مصوبات کمیسیون عبارتست تازه تلفیق چند تصویبنامه زمان فترت یعنی در گزارش شور اول در صفحه اول گفته است پنج تصویبنامه به شماره‌های ۸۲- ۲۴۸- ۲۸۵- ۲۸۶ و ۲۸۷ چاپ شده است آخرین تصویبنامه از این پنج تصویبنامه، تصویبنامه شماره ۴۰۴۴۰ به تاریخ ۳۰/۶/۴۲ است بعد از آن دولت تصویب‌نامه‌ای صادر نکرده این پنج تصویبنامه را ضمن لوایح جداگانه داده‌اند و کمیسیون‌ها این پنج تصویبنامه را تلفیق کرده‌اند و منظور بنده این است که غیر از این پنج لایحه که مربوط به این پنج تصویبنامه است دولت لایحه دیگری نداده است که متضمن این باشد که مفاد این پنج تصویبنامه تغییر بکند پس هر تغییری در مفاد این پنج تصویبنامه پیدا شده در خود مجلس شده یعنی در کمیسیون‌ها تغییر داده شده است البته کمیسیون‌ها و مجلس مختار هستند که هر تغییری که لازم می‌دانند در لوایح تقدیمی دولت بدهند به شرطی که مغایر با ماده ۱۲۱ آئین‌نامه داخلی نباشد بنده ماده ۱۲۱ آئین‌نامه داخلی را عرض می‌کنم «هیچ یک از نمایندگان نمی‌توانند به هیچ عنوان چه مستقلا و چه در ضمن لوایح و طرح‌ها پیشنهاد خرج یا پیشنهادی که بالواسطه مستلزم خرج بنمایند» حالا ما بیاییم ببینیم که تغییراتی که در کمیسیون‌ها داده شده چه بوده است پیشنهاد خرج یا بالواسطه پیشنهاد مستلزم خرج هست یا نیست مثلاً ماده ۳ تصویبنامه شماره ۴۰۴۴۰ را در نظر می‌گیریم در ماده ۳ مقرراتی قائل شده از نظر مالیات و عوارض دولتی و شهرداری و حق تمبر و مقرراتی قائل شده از نظر این که اگر شرکت هواپیمادی ملی درخواست لوازم مخابراتی و رادیو و کلیه وسایل مربوط به رادار و غیره را بخرد باید بر اساس معینی باشد یعنی چه اساسی؟ اساسی که مشمول عوارض گمرکی و سود بازرگانی نشود یا این که در ماده ۴ گفته شد که شرکت هواپیمایی ملی ایران مجاز است قیمت سوخت را براساس نرخ فروش داخلی آذر ماه ۱۳۳۶ بپردازد بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که به فرمی که آخرین تصویبنامه تقدیم شده بود معین شده بود که پرداخت قیمت لوازم بر اساس معینی بر این معافیت گمرکی و سود بازرگانی و معافیت از مالیات و پرداخت قیمت سوخت به نرخ معین فقط مشمول دو شرکت به خصوصی بشود شرکت هواپیمایی ملی ایران و شرکت سهامی سرویس فرودگاه مهرآباد حالا ببینیم که کمیسیون چه تصویب کرده پیش از این که بیاییم ببینیم کمسیون چه تصویب کرده است یک مطلبی را باید عرض کنم در همان تصویبنامه ۴۰۴۴۰ قید شده که این سه مطلب یعنی قیمت بنزین و سوخت براساس معین و شمول معافیت در مورد پرداخت مایحتاج شرکت هواپیمایی ملی ایران و شمول این دو مطلب بدو شرکت به خصوص فقط تا آخر سال ۴۳ پیش‌بینی شده و در تبصره ماده ۳ گفته است که معافیت‌های مذکور در فوق تا پایان سال ۱۳۴۳ می‌باشد یعنی از اول سال ۴۴ نمی‌باشد در ماده ۴ گفته است که این قیمتی که پرداخت می‌شود برای سوخت تا پایان سال ۱۳۴۳ به قیمت فروش داخلی آذر ماه ۱۳۳۶ می‌باشد یعنی از اول سال ۴۴ نمی‌باشد در صورتی که کمیسیون تغییر داده و گفته که از اول سال ۴۴ هم به نرخ فروش داخلی آذر ماه ۱۳۳۶ قیمت سوخت حساب می‌شود در صورتی که کمیسیون‌ها تغییر داده‌اند
و گفته‌اند که اساس خرید و قیمت خرید لوازم شرکت هواپیمایی ملی ایران با در نظر گرفتن معافیت گمرکی و سود بازرگانی از اول سال ۱۳۴۴ باشد در صورتی که کمیسیون‌ها گفته‌اند که این معافیت‌ها و قیمت بنزین علاوه بر این دو شرکت یعنی شرکت هواپیمایی ملی ایران و شرکت سهامی سرویس فرودگاه مهرآباد مشمول شرکت‌های دیگری که بعداً تأسیس خواهد شد می‌شود از اول سال ۴۴ ملاحظه بفرمایید بدون این که دولت تقاضا کرده باشد راجع به نحوه پرداخت قیمت لوازم مورد احتیاج از اول سال ۴۴، بدون این که دولت تقاضا کرده باشد راجع به پرداخت قیمت سوخت و مواد بنزینی شرکت هواپیمایی ملی ایران از اول سال ۴۴ بدون این که دولت تقاضا کرده باشد ضمن لایحه راجع به این که این معافیت‌ها و قیمت بنزین شامل شرکت‌های دیگر هم بشود بدون این که دولت تقاضا کرده باشد که معافیت از مالیات مشمول شرکت‌های دیگری هم بشود کمیسیون بر خلاف ماده ۱۲۱ آئین‌نامه داخلی خرجی را تصویب و پیشنهاد کرده است به نظر بنده (بدر صالحیان- جنابعالی خودتان عضو کمیسیون دارایی هستید چرا این را در کمیسیون نفرمودید؟) بنده دلم نخواست در کمیسیون بگویم (خنده نمایندگان) بنده اولاً در جلسه کمیسیون که مطرح شده بود حضور نداشتم ثانیاً بنده در آن روز چیزی متوجه نشدم در منزل متوجه شدم ثالثاً آن روز که شما تصویب کردید هیچ کدام از تصویب‌نامه‌های مذکور را مطرح نکردید یک لایحه‌ای گذاشتید که از کمیسیون دیگری آمده بود بنده وقتی رفتم سوابق را یعنی آن پنج تصویبنامه را که در گزارش اولی قید شده بود مطالعه کردم دیدم مغایر است بنابراین این حق برای بنده هست که نه تنها در کمیسیون نه تنها در شور اول در کلیات بلکه در شور دوم راجع به مواد ایرادات خودم را بگویم (صحیح است) بنده تشخیص می‌دهم با استدعایی که کردم از آقایان خواهش می‌کنم بفرمایند نظری که کمیسیون‌ها دادند با ماده ۱۲۱ آئین‌نامه داخلی مغایر است، به نظر بنده قابل طرح نیست (دکتر یزدان‌پناه- به شرط این که خود دولت پیشنهاد نکرده باشد) مسلماً پیشنهاد نکرده است بنابراین چون بنده نیم ساعت وقت دارم بقیه صحبتم را نگه می‌دارم که اگر موافقت نشد به کمیسیون برگردد عرایض دیگری دارم که بعداً عرض می‌کنم، بنده از مقام محترم ریاست تقاضا دارم که از اختیارات خودشان استفاده بکنند که این لایحه برگردد به کمیسیون یا دولت چنین تقاضایی را بکند (مهندس کمانگر- اگر برگردد به کمیسیون معاونین وزارت راه می‌شوند ده معاون چون الان هشت معاون دارند) عرض کردم از بقیه وقتم بعداً استفاده خواهم کرد.
رئیس- آقای دکتر مبین پیشنهاد بفرمایید در کمیسیون مطرح می‌شود.
۱۳- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای دکتر مبین
دکتر مبین- بنده این مطلب را قابل طرح در مجلس نمی‌دانم علاوه بر آن چون برخلاف ماده ۱۲۱ آئین‌نامه داخلی است بنده اینجا صریحاً عرض می‌کنم تخلفی شده است چرا؟ برای این که از اول سال ۴۴ به این طرف مفاد تصویبنامه ۴۰۴۴۰ اجرا شده است. بنده سؤالی در این مورد تهیه کردم که وزارت راه و اقتصاد و دارایی بیایند جواب بدهند که ملاک عملشان در مورد اجرای ماده ۳ و ماده ۴ تصویبنامه ۴۰۴۴۰ از اول سال ۴۴ چه بوده چون در تصویبنامه مذکور گفته است تا پایان سال ۴۳ از معافیت‌ها استفاده بکند گفته است تا پایان سال ۴۳ از معافیت‌ها استفاده بکند گفته است تا پایان سال ۴۳ قیمت مواد سوخت را به ملاک معین بگیرند گفته است تا پایان سال ۴۳ معافیت و قیمت سوخت فقط شامل دو شرکت باشد بنابراین از اول سال ۴۴ به بعد اگر برخلاف مفاد تصویبنامه ۴۰۴۴۰ که تصویبنامه زمان فترت است و جایگزین قانون است و الان قدرت قانونی دارد اگر آن معافیت‌ها در نظر گرفته شده باشد یعنی اگر جنسی وارد شده باشد با معافیت اگر پولی پرداخت شده باشد بابت قیمت سوخت با استفاده از ماده ۴ تصویبنامه ۴۰۴۴۰ اگر معافیت و قیمت سوخت غیر از آن دو شرکت شامل شرکت‌های دیگری شده باشد تخلف محرز است برای این که خود دولت در تصویبنامه خودش که حکم قانون را دارد و
الان اجرا می‌شود و هنوز لغو نشده مجاز بوده فقط تا آخر سال ۴۳ اجرا بکند بنابراین از اول سال ۴۴ قابل اجرا نیست بنده سؤالم را تقدیم می‌کنم و مجدداً تقاضا می‌کنم برای این که اشکالی در کار پیش نیاید نمایندگان محترم توجه بفرمایند به خصوص مقام ریاست وقتی راه صحیحی، از طرف یک نماینده عرضه می‌شود چرا نباید قبول بشود، این گزارش باید برگردد به کمیسیون، دولت تقاضا کند ضمن لایحه از اول سال ۴۴ اجازه اجرای مفاد ماده ۳ و ۴ را بخواهد این که اشکالی ندارد بنده سؤالم را تقدیم می‌کنم
۱۴- بقیه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران و ارجاع مجدد به کمیسیون
رئیس- آقای توسلی بفرمایید.
توسلی (مخبر کمیسیون راه)- بنده از نقطه نظر این که مخبر کمیسیون هستم عرایضی عرض می‌کنم در ابتدای فرمایشات جناب آقای دکتر مبین از این که این لایحه مورد نیاز کشور است خودشان تصدیق فرمودند و همه ما هم اذعان داریم که بایستی یک شرکت هواپیمایی ملی به تمام معنی و آبرومند داشته باشیم همه نمایندگان محترم متفق‌القولند و از این که فرمودند نماینده برابر آئین‌نامه نمی‌تواند ایجاد خرج بکند این هم صحیح است اما در صورتی که خود نماینده دولت در کمیسیون‌ها شرکت می‌کند و خودش پیشنهاد می‌کند در آن صورت نماینده ناگزیر است پیشنهاد دولت را اگر منطقی باشد در همان جلسه بپذیرد اگر ملاحظه بفرمایید این لایحه که تقدیم شد تلفیقی از ۵ لایحه است وقتی که آمد به کمیسیون‌ها ۵ کمیسیون در آن اظهار نظر کرد ۵ کمیسیون اگر به طور بگوییم می‌بینیم شاید در حدود هفتاد، هشتاد نفر اظهار نظر کردند البته دقت جناب آقای دکتر مبین هم (صحیح است) در موقع خودش آن سؤالی را که دارند البته مطرح می‌فرمایند ولی الان جایش اینجا نیست در آنجا اکثر اعضای محترم کمیسیون‌ها اظهار نظر کردند مخصوصاً ما در آنجا از نظرات بسیار صائب جناب آقای رامبد استفاده کردیم ایشان مردی هستند در این قبیل موارد بیشتر واردند و نظراتی دادند بسیار منطقی و ما از وجودشان بسیار خوب استفاده کردیم اگر اشتباه نکرده باشم بیشتر این مواد با نظر مبارک ایشان تنظیم شده است و اگر ما تازه کار هم بودیم و در فن شرکت‌های هواپیمایی وارد نبودیم ایشان ما را راهنمایی کردند از ایشان تشکر می‌کنم این مطلب قابل اهمیت است که نماینده دولت تمام اینها را خودش پیشنهاد کرده است نه نمایندگان و نه اعضا کمیسیون.
رئیس- آقای رامبد بفرمایید.
رامبد- بنده به جهاتی قصد نداشتم در این لایحه هیچ گونه عرایضی بکنم و از فرمایشات جناب آقای توسلی که صرفاً روی توجه و مرحمت خاص به بنده عنوان شد کمال تشکر را دارم عرایض بنده در مورد این لایحه ضمن صورت مذاکرات کمیسیون‌های مربوطه ثبت و ضبط است بنده استدعا می‌کنم هر کدام از نمایندگان اگر خواستند به عرایض بنده توجهی بفرمایند به آن صورت مذاکرات مراجعه کنند.
رئیس- آقای حاذقی بفرمایید.
حاذقی- در مورد بحث در کلیات لایحه آنجه که بیشتر مورد عنایت و توجه نمایندگان مجلس هست این است که عقیده و ایمان پیدا کنند که موضوع لایحه موضوعی است که به نفع مملکت است و پیشنهاد دولت برای تأمین منافع ملی است و با وجدان راحت و آسوده آماده بحث و مذاکره و رأی دادن به لایحه باشند بدیهی است که اگر بحث در مواد باشد همه مطالبی که همکار عزیز ما آقای دکتر مبین فرمودند باید مطرح بشود، نظرات مختلف گفته بشود هر چند عقیده شخصی اینجانب بر این است که ایشان خوب بود همان‌طور که رئیس محترم کمیسون دارایی فرمودند از نظر ارشاد و راهنمایی همکارانی که در کمیسیون‌ها هستند نظراتی که دارند در آنجا بفرمایند زیرا ما قصدمان این نیست که یک مطلبی وسیله باشد برای ما و دستاویزی باشد برای ما که اینجا صحبت بکنیم که این موضوع اشتباه است و برخلاف مصلحت است یا نیست (صحیح است) مقصود این است که همه دارای یک هدف هستیم اقلیت و اکثریت هر کدام نقشی
دارند و نقش‌شان همه به نفع مملکت برای روشن شدن مطلب برای این که کاری خدای نکرده بی‌مطالعه و نسنجیده و برخلاف مصلحت مملکت صورت نگیرد حالا از نظر کلی من عقیده‌ام این است که تمام نمایندگان محترم نه تنها موافقند بلکه واقعاً مباهات دارند که یک شرکت هواپیمایی ملی در ایران تأسیس شده که در این چند سال اخیر عملاً نشان داده است که یک قدم تازه‌ای بر افتخارات مهارت فنی، حسن اداره و تشکیلات مملکتی برداشته شده برای این که همه یادمان هست که در ایران یک شرکت‌هایی به نام شرکت هواپیمایی پارس وجود داشت ولی اینها همه‌اش اسم بوداز نظر عملی منشأ فعالیت‌های وسیعی نه در خارجه و نه در داخل نبودند من خودم از نظر این که ده سال مسئول شورای دائمی حج بودم در وزارت امور خارجه و هر سال در موقعی که ده الی پانزده نفر از حجاج ایرانی می‌خواستند بروند ما می‌دیدیم یک رقابت خاصی بین شرکت‌های هواپیمایی خارجی هست مبنی بر فروش بلیط به حجاج و این رقابت‌ها گاهی کار را به جایی می‌کشانید که منافع ایران را عقب می‌زد و آن شرکت‌هایی که بودند نه شرکت هواپیمایی ایران نه شرکت پارس استعداد این که بتوانند این تعداد حجاج را ببرند به مقامات مقدس و برگردانند نداشتند و همیشه این ایراد و انتقاد در مطبوعات می‌شد و این گلایه‌ها در محافل ملی هم بود که چرا ما یک شرکت ملی خوبی نتوانیم مثل سایر کشورها داشته باشیم که بتواند آبروی ما را در خارجه مخصوصاً حفظ کند من معتقدم شرکت هواپیمایی ملی ایران با این که از عمرش مدت زیادی نمی‌گذرد پیشرفتی که حاصل کرده روی علاقه و ایمان و امانت مسئولین این کار است رئیس هیئت مدیره این شرکت تیمسار سپهبد خاتمی است که یک افسر بسیار شریف و امین و علاقمند است و مدیرعامل آن هم تیمسار سرلشکر خادمی است که بسیار مرد مدبر و درستکاری است که تمام وقتش را در راه حسن اداره و بهبود و توسعه این شرکت به کار برده است ما در عرض این مدت توانستیم دارای هواپیماهای جت آخرین اختراعی دنیا باشیم که الان می‌تواند مسافرین ایرانی و غیر ایرانی را در خطوط اروپا و آسیا و خاور دور جابجا بکند و این افتخار هر ایرانی است و بنده لازم می‌دانم در کلیات این توجه را بدهم که این یک شرکتی است منظم و باید هم توسعه پیدا بکند کامل بشود به خصوص که حجاج ایرانی را هم هر سال می‌برد و یک منافعی از این راه عاید مملکت می‌شود و از خروج ارز جلوگیری می‌شود به عقیده من وقتی در کلیات ما نظر موافق داشتیم خوب است لایحه مطرح بشود اگر نظراتی بود بحث بشود و دست آخر همه نمایندگان با وجدان راحت و با اطمینان به این که این لایحه به نفع مملکت است رأی بدهند (احسنت).
رئیس- آقای سرتیپ‌پور بفرمایید.
سرتیپ‌پور- در این مطلب هیچ شکی نیست که هر مؤسسه‌ای از طرف دولت‌ها و مؤسسات فعلی آورده شده است از نظر حفظ منافع ملت و شأن کشور مفید است و باید حفظ بشود در این باره اختلاف نظر نیست اما یک مسئله هست که می‌گویند باید مصلحت رعایت بشود به نظر بنده در مملکت مشروطه که همه چیز ما آمیخته با قانون اساسی است هیچ مصلحتی بالاتر از احترام به قانون اساسی نیست (صحیح است) آئین‌نامه ما متکی به قانون اساسی است چون متکی به قانون اساسی است دارای همان شأن است از نظر نمایندگان و ملت ایران ایرادی کردند جناب آقای دکتر مبین که متنی بر این اصل است که می‌گویند هر لایحه‌ای که به مجلس می‌آید این لایحه را وزیر مربوطه مستقیماً به مجلس نمی‌دهد وزیر می‌دهد به هیئت وزرا هیئت وزرا از جهت سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و از تمام جهاتی که مربوط به امور مملکت است در آن لایحه امعان نظر می‌کند تصویب می‌کند آن وقت می‌آید به مجلس وقتی که با چنین شرایطی آمد یا مجلسیان درحدود اختیارات و اقتداراتی که در کادر قانون اساسی دارند امعان نظر می‌کنند و با لایحه دولت می‌آید یعنی نماینده یک وزارتخانه نظر هیئت وزرا نیست چون نماینده یک وزارتخانه از یک جهت به مسئله نگاه می‌کند هیئت وزرا از جهات مختلف بنابراین اگر پیشنهاد خرج از طرف
آقایان وکلا شده باشد از طرف نمایندگان شده باشد همان ایرادی که جناب آقای دکتر مبین فرمودند اگر از طرف نماینده دولت شده باشد چون نماینده یک وزارتخانه است و نماینده هیئت وزرا نیست بنابراین اینجا تردید پیدا می‌شود که برود به هیئت وزرا و هیئت وزرا تأیید بکنند تا شایسته بشود به مجلس بیاید بنده خیال می‌کنم با احترام عمیقی که اکثریت به موضوع دارند و در حقیقت پاسدار اول آئین‌نامه و قوانین اکثریت موجود فعلی پارلمان هستند گمان دارم که آقایان هم موافقت بکنند با این نظر که این لایحه برگردد تکمیل بشود و در صورتی که موافق باشند بنده امیدوارم که مطالب را ما مختومه تلقی بکنیم تا وقتی که برگردد و کامل بشود.
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمایید.
مهندس ارفع- لایحه‌ای که مورد بحث است به طوری که به نظر مبارک آقایان رسیده در شش کمیسیون مورد بررسی قرار گرفته و نمایندگان شش وزارتخانه نسبت به مفاد این لایحه موافقت خودشان را ابراز داشته‌اند و به نظر شخص بنده وقتی در کمیسیون دارایی می‌رود نماینده وزارت دارایی خود قبول می‌کند و پیشنهاد می‌کند یا در سایر کمیسیون‌ها به این نحو جریان پیدا می‌کند شاید کافی باشد برای این که ما قبول کنیم که نظر دولت به این صورت بوده و برای ما هیچ گونه اشکالی نباشد معذالک برای احتراز از این که اکثریت بخواهد از داشتن اکثریت استفاده بکند در مجلس و شاید یک مطلبی که به طور کامل بررسی نشده تصویب بکند بنده هم از طرف اکثریت موافق هستم که به کمیسیون برود و مجدداً بررسی شود هیچ گونه ابهامی برای مجلس باقی نماند (احسنت)
رئیس- آقای مهندس ارفع در صورتی که چنین نظری باشد پیشنهادی که به امضای ۱۵ نفر رسیده باشد لازم است.
دکتر یزدان‌پناه- خود جنابعالی پیشنهاد بفرمایید.
رئیس- از نظر بنده مطالبی که آقای دکتر مبین فرمودند توجیه نمی‌کرد که این لایحه به کمیسیون برگردد برای این که اگر در مواد فرمایشی داشته باشید می‌توانید پیشنهاد بدهید تا هر اشتباهی هست رفع شود معذالک اگر دولت مصلحت بداند ممکن است پیشنهاد نماید آقای دکتر یگانه بفرمایید.
دکتر یگانه (وزیر مشاور)- قبلاً عرض کنم که جناب آقای مهندس ارفع و جناب آقای دکتر مبین پیشنهاد فرمودند که به کمیسیون برای رسیدگی به یک موضوعاتی ارجاع بشود و البته این بسته به نظر نمایندگان است و دولت هم هیچ مخالفتی ندارد ولی چون ضمن فرمایشات‌شان یک مطلبی که شاید در سایر لوایح می‌تواند مؤثر باشد گفته شد این را خواستم به استحضار برسانم در مجلس محترم شورای ملی مکرر پیشنهاد خرج از طرف نمایندگان محترم داده شده وقتی که نماینده دولت موافقت کرد هیچ منعی ندارد تصویب می‌شود پیشنهاد خرجی که نماینده دولت به علت امکانات مالی مقدورش نباشد آن چنین پیشنهادی از طرف مقام ریاست مطرح نخواهد شد و به اخذ رأی هم گذارده نخواهد شد و بنابراین هر پیشنهاد خرجی که بفرمایید و نماینده دولت هم مسلماً اگر مقدورش باشد هیچ وقت نظر مخالف نخواهد داشت رأی می‌گیرند همین طور سال‌ها است عمل شده است و راجع به مطلبی که جناب آقای سرتیپ‌پور فرمودند همیشه هر نماینده‌ای از دولت یا یک وزیر یا یک معاونی که در جلسه علنی یا در کمیسیون‌ها هر عقیده‌ای ابراز می‌کند آن را مجلس محترم به عنوان عقیده دولت بپذیرد النهایه آن معاون یا بنده خدمتگزار وزیر که برخلاف مصالح دولتی که عضوش هستم اگر اقدام کرده باشم من مسئول در مقابل دولت و یا در یک مواردی مسئول مجلسین هستم والا در مواردی پیشنهادهای مختلف می‌شود و به طوری که ملاحظه فرمودید این لایحه با پنج وزارتخانه تماس داشته و به پنج کمیسیون رفته آیا برای هر پیشنهاد نماینده محترم هر یک از وزرا باید موافقت کند این است که یک معاون وزارت راه به نام دولت که با آن موافقت کرد آن را نظر دولت تلقی بفرمایید البته آقایان استحضار دارند که هر چند بنده در این کمیسیون شرکت نکردم ولی از مقدمات این لایحه و از تلفیقش دولت را در جریان گذاردم آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه شاید استحضار دارند که یک موادی بود
که اگر خود بنده هم در هیئت دولت کسب نظر نمی‌کردم مطرح نمی‌شد این را برای آینده عرض کردم که هر یک از اعضای دولت مسئول مطلبی است که عنوان می‌کند و اگر واقعاً خلافی باشد در مقابل دولت مسئول است.
رئیس- پیشنهادی از طرف ۱۵ نفر از نمایندگان رسیده است که قرائت می‌شود. به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید لایحه مربوط به هواپیمایی ملی ایران برای بررسی بیشتر به کمیسیون‌های مربوطه برگردد. مهندس ارفع- مهندس کمانگر- دکتر یزدان‌پناه- دکتر سعید- مافی- مهندس اسدی سمیع- دکتر مبین- ثامنی- حیدر صائبی- مهندس صائبی- مجیدموسوی- دکتر کلالی- ادیب سمیعی- دکتر رشتی- دکتر کیان- دکتر رهنوردی- احتشامی.
رئیس- به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای مطالعه به بیشتر کمیسیون‌ها فرستاده می‌شود.
۱۵- قرائت اسامی اعضا کمیسیون‌هایی که تغییر کرده‌اند و هیئت رئیسه کمیسیون عرایض
رئیس- اسامی نمایندگانی که در کمیسیون‌ها تغییر سمت داده‌اند و همچنین هیئت رئیسه کمیسیون عرایض به اطلاع مجلس می‌رسد. (به شرح زیر قرائت شد) از شعبه ۱ آقای دکتر حسینی به جای آقای سلیمانی کاشانی به عضویت کمیسیون دادگستری. از شعبه ۴ آقای کلانتر هرمزی به جای آقای دکتر رهنوردی به عضویت کمیسیون آب و برق. از شعبه ۴ آقای موقر به جای آقای کلانتر هرمزی به عضویت کمیسیون اطلاعات. هیئت رئیسه کمیسیون عرایض آقای سرتیپ‌پور رئیس.
آقایان: اقبالی- بهادری و نواب رئیس. آقای حاذقی مخبر.
آقایان: اوزار- ساگینیان منشی.
۱۶- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
دستور جلسه ۲۲۶ روز پنجشنبه ۲/۱۰/۱۳۴۴ گزارش شور دوم لایحه تأسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها. شماره چاپ ۱۶۱۷
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود. (یک ربع بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی
سؤال
ریاست محترم مجلس شورای ملی خواهشمند است مقرر فرمایید به جنابان آقایان وزرا دارایی- اقتصاد- راه اطلاع دهند در جلسه علنی به سؤال زیر پاسخ لازم لطف فرمایند:
ملاک عمل وزارت راه- اقتصاد- دارایی در سال جاری به مفاد مواد ۳ و ۴ تصویبنامه جایگزین قانون شماره ۴۰۴۴۰- ۳۰/۶/۴۲ چه بوده است. به تاریخ ۳۰/۹/۴۴ دکتر مبین