مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ آذر ۱۲۸۶ نشست ۲۰۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ آذر ۱۲۸۶ نشست ۲۰۸
مذاکرات روز یکشنبه ۱۶ ذی قعده ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
رئیس- البته همه کس میداند که دراین چند روزه مجلس با دولت مشغول اصلاحات لازمه بوده شروطی که قرار شده بود تمام پذیرفته‌اند و برای اطمینان طرفین قرآن ممهور شده و تفصیلی که در او نوشته شده است قرائت می‌شود همه بدانید و اطمینان حاصل نمایید که انشاءالله تعالی از حالا ببعد از این اتفاقات ناگوار دیگر واقع نخواهد شد
(در این موقع هیئت وزرای جدید با کلام الله مجید که اعلیحضرت مهر کرده بود به مجلس رسمی آمده شروع شد بخواندن صورت قسم نامه از طرف مجلس واز طرف اعلیحضرت.)
صورت قسم نامه اعلیحضرت همایونی
- چون بواسطه انقلاباتی که این چند روزه در طهران و سایر ولایات ایران واقع شده برای ملت سوء ظنی حاصل شده بود که خدای نخواسته ما در مقام نقض عهد و مخالفت از قانون اساسی هستیم لهذا برای رفع این سوء ظن واطمینان خاطر عموم ملت به این کلام الله مجید قسم یاد می‌کنیم که اساس مشروطیت و قوانین اساسی را کلیة در کمال مواظبت حمایت و رعایت کرده و اجرای آنرا بهیچوجه غفلت نکنیم و هر کس برخلاف مشروطیت رفتار کرد مجازات سخت بدهیم و هر گاه نقض عهد و مخالفت از ما بروز کند در نزد صاحب قرآن مجید مطابق عهد و شروط و قسمی که از وکلای ملت گرفته‌ایم مسئول خواهیم بود
- لیله ۱۷ ذوالقعده ۱۳۲۵
قسم نامه وکلای انجمن
- بسم الله الرحمن الرحیم
- در این موقع که بندگان اعلیحضرت اقدس شاهنشاهی محمد علی شاه قاجار خلدالله ملکه بواسطه بروز انقلابات برای رفع سوء ظن عموم ملت بکلام‌لله مجید قسم یاد فرموده‌اند که حافظ و حامی قوانین اساسی مشروطیت باشند ما وکلای ملت امضاءکنندگان ذیل نیز به این کلام الله مجید قسم یاد می‌کنیم مادامیکه قوانین اساسی و حدود مشروطیت را اعلیحضرت اقدس همایونی حامی و مجری و نگهبان باشند بهیچوجه من الوجوه خیانت باساس سلطنت ایشان نکنیم و حدود و حقوق پادشاه متبوع عادل خودمان را موافق قانون اساسی محفوظ و محترم بداریم و هر گاه مخالفت این عهد و قسم را بکنیم نزد خدا و رسول مسئول باشیم.
- ۱۷ ذوالقعده
رئیس- جناب نظام السلطنه بسمت رئیس الوزرایی و وزیر مالیه معرفی می‌شوند و باقی وزرا را معرفی می‌نمایند.
رئیس الوزرا –
- جناب آصف الدوله وزیر داخله.
- شاهزاده ظفرالسلطنه وزیر جنگ،
- قائم مقام وزیر تجارت،
- مشیرالدوله وزیر امور خارجه،
- صنیع الدوله وزیر علوم و فوائد عامه،
- مخبرالسلطنه وزیر عدلیه.
از طرف وکلا و عموم ناظرین تبریک گفته شد.
حاجی محمد اسمعیل آقا – عموم ملت دراین چند روزه زحمت کشیده‌اند و کمال تشکر را از زحمات آنها داریم خوبست اجازه داده شود بروند باکمال اطمینان فردا دکان و بازار را باز کرده مشغول کسب و کار خود باشند.
صدیق حضرت – ملت استدعا می‌کنند آن شروطی که شده خوانده شود
(در این موقع شروط یکی یکی گفته شد.)
- - اول تبعید سعدالدوله
- - دوم مجازات اشرار که شرارت کرده‌اند.
- - سوم همین قسم و تعهدی که شده.
- - چهارم استقرار دویست نفر سرباز برای مجلس که در تحت حکم مجلس باشد.
- - پنجم اینکه تمام ادارات قشون از قزاقخانه وکشیک خانه وغیره در تحت ریاست وزارت جنگ باشد.
- - ششم امیر بهادر جنگ فقط در امورات کشیکخانه مداخله داشته باشد و سوارهایش باید در تحت امر و ادارات وزارت جنگ باشند و شغل دیگر نداشته باشد.
آقا میرزا سید علینقی – خوب است تلگراف از طرف مجلس و وزارت داخله بولایات بشود که آسوده شوند.
وزیر عدلیه – لازم است یک عرض بکنم و آن اینست که این فتنه که شده از سوء تدبیر بعضی جهال بوده و بدون جهت پای دولت را داخل کردند لذا سوء ظنی برای ملت رخ داد که شاید از طرف دولت باشد و بطوری که باید ملت هم حفظ حقوق خود را کردند و ایستادگی نمودند و بنده هم با چند نفر دیگر که واسطه در کار بودیم باندازه که قوه داشتیم خدمت کردیم ولی ملت از بعضی رجال که سوء ظن حاصل کرده است گمان من این است که اکثر کمال همراهی را داشته و ناصح مشفق بوده‌اند تقصیری نداشته وندارند.
آقا سید عبدالله مجتهد – باید زحمات این وزراء را که دراین ایام خیلی زحمت کشیدند خصوصا جناب مخبرالسلطنه که بیشتر واسطه در این کار بودند و همچنین جناب قائم مقام و جناب وزیر مالیه رئیس‌الوزرا که الحق خیلی آدم پخته ودانا و کافی هستند و جناب وزیر داخله که از روزی که داخل کار شده‌اند جز خیرخواهی از ایشان دیده نشده بدانیم واز تمام متشکر باشیم ودرحقیقت کابینه به این صحیحی دیده نشده ولی عرض می‌کنم که شما را بخدا نگذارید که چند نفر مردمان هواپرست دور سلطان را بگیرند و اسباب زحمت وخسارت برای رعیت بیچاره فراهم کنند آخر سلطان رعیت می‌خواهد رعیت سلطان می‌خواهد امیدواریم که بعدها از حسن تدبیر این وزراء کمال اتحاد واتفاق بین دولت وملت پیدا شود و سلطان رأفت خود را متوجه وعطف بجانب رعایای خود بنماید ودیگر اینگونه اتفاقات سوء رخ ندهد.
رئیس- سایر وزرا را نفرمودید خصوصا صنیع الدوله که معلوم است خیلی زحمت برای مجلس وملت کشیده‌اند و همین طور شاهزاده وزیر جنگ که سالها است با کمال میل و درستی بدولت و ملت خدمت می‌کنند و واسطه درکار بودند و همچنین جناب مشیرالدوله که حسن کفایتشان معلوم است.
آقا سید حسن تقی زاده – ما در این دقیقه و امشب تشکر می‌کنیم از اینکه پرده را که در روز یکشنبه قبل بالا رفته بود حالا از آن مرتبه پایین میاید و در واقع یک پرده وحشتناک تاریخی بود و کمال امیدواری را از ملت نجیب عزیز خود داشته و داریم روزی که اکثر وکلا در کمیسیونها حاضر بودند یک مرتبه صدای شلیک بلند شد درصورتیکه هیچ اسلحه واشخاص در اینجا حاضر نبود و درها از این حرکات وحشیانه بسته شد الحمدالله که دیدیم با این حال ملت با کمال جد و جهد در حفظ حقوق خود حاضر شد و نگذاشت که حقوق خداداد آنهاباین حرکات از بین برود اما حالا وداع می‌کنیم آن پرده را با این قوه که ملت نمود و بتمام اهل عالم معلوم داشت که ملت ایران از ملل متمدنه است و ما یک چیزی را که پیغمبر فرموده بود فراموش کرده بودیم و آن قوه جماعت است که فرموده یدالله مع الجماعه والحمدالله دیدیم که اتفاق ملت تزلزل بتمام عالم انداخت و حالا بملت یادآوری می‌نمایم که تا یک سال قبل فرداًفرد چنین قوت و قدرت نداشتند و گرفتار ظلم و استبداد بودند لیکن از آنوقت که دست بدست هم دادند واتفاق کردند حقوق خود را گرفتند وامیدواریم که این اتفاق و اتحاد تا ظهور حضرت حجة عجل الله فرجه باقی بماند.
حاجی محمد میرزا آقا مجاهد – الحمدالله الذی هذانا لهذا و ماکنا لنهتدی لولا ان هدانا الله امروز مفتخریم که رسیدیم بمقامی که در پیش مانع بودند ما را از رسیدن به آن و من نصحیت می‌کنم شما وزرا را که کابینه دولت هستید از اینکه بسنجید قوه خود را برای کارهای خود مثلا شخصی که قوه برداشتن پنج من چیز را دارد برداشتن پنجاه من برای او غیرممکن است و عرض می‌کنم که نگاه کنید بیک طرف مجلس که حجج اسلام نشسته‌اند و منظور نظر و قوه دویست کرور ملت اسلامند و نگاه بیکطرف دیگر مجلس نمایید جوانان ملت ایستاده‌اند همه امیرزاده و شاهزاده واعیان و اشراف حاضرند که خونهای صاف خود را در حفظ این اساس مقدس بریزند پس باید با این دو قوه و قدرت ملاحظه کرد و موازنه نمود و اسباب سعادت این ملت را فراهم آورد و این ملت میگویند که باید قانون اسلامی که سالها معطل بود و مجری نمی‌شد حالا مجیری شود چیز دیگری نمی‌خواهند پس شما وزرا نگاه کنید به این قوه ملت و ببینید که می‌توانید سعادت این ملت را فراهم کنید قبول کنید کارهای خودرا و آنچه لازمه سعی و کوشش در خدمت نمودن بدولت وملت است بنمایید.
آقای حاج امام جمعه – همانطوریکه آقای تقی زاده از ملت اظهار امتنان کردند منهم می‌خواهم که از ایشان تشکر کنم و یک چیزی از این ملت نجیب دیدم که کمال بشاشت را از آن داشتم و دارم و آن این استکه همه روزه قریب ده هزار جمعیت یا کمتر یابیشتر در اینجا حاضر بودند و غالباً از خارجه میدیدیم که بتماشا می‌آمدند با این وصف این جمعیت یک سیلی بیک نفر نزدند و با تمام مردم با کمال نجابت وموافقت رفتار کردند و الحق جا دارد که بگوییم ملت ایران خیلی متمدن و نجیب وقابل همه قسم سعادت هستند.
صدیق حضرت – در کمیسیون فوق العاده که دراین چند روزه تشکیل یافته بود مذاکره شد که مدالی برای این جوانان که با اسلحه حاضر شدندو شب و رزو در اینجا زحمت کشیدند ترتیب دهند و محض افتخار و امتیاز بایشان داده شود خوب است زودتر قراری در اینکار بگذارند.
رئیس- بسیار خوب لازم است.
حاجی میرزا آقا – قرار شد یک مجلس در دربار با حضور حجج اسلام و وکلا و سفرامنعقد شود روز آنرا معین بفرمایید
(گفتند پس فردا معین شود.)
رئیس- مشیرالدوله میگویند اگر پنجشنبه معین شود اسباب فراهم تر است
(گفتند اسبابی لازم ندارد عاقبت قرار در پس فردا روز سه شنبه شد)
(مجلس ختم شد).