مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ آبان ۱۲۹۰ نشست ۳۲۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوم |
مجلس شورای ملی ۳۰ آبان ۱۲۹۰ نشست ۳۲۵
جلسه ۳۲۵
صورت مشروح روز چهارشنبه پنج شهر ذی قعده‌الحرام ۱۳۲۹
رئیس آقای مؤتمن‌الملک مقارن غروب به جای خود جلوس نمودند پس از ده دقیقه مجلس تشکیل گردید. صورت مجلس روز شنبه ۲۶ را آقای میرزا رضاخان قرائت کردند.
عائبین جلسه قبل- بدون اجازه- آقایان: حاج آقا- فرزانه- میرزا مرتضی قلی خان- طباطبائی- مدرس- حاج امام جمعه- حاج سید ابراهیم- آقا میرزا ابراهیم خان- دکتر امیرخان
(مریض): آقایان میرزا علی اکبر دهخدا - آقا سید محمد باقر ادیب
آقایانی که به وقت مقرر حاضر نشده اند: آقای نیرالسلطان یک ساعت و ده دقیقه- آقای افتخارالواعظین و آقای معتمدالتجار یک ساعت. آقایان دکتر اسمعیل خان- ناصرالاسلام- حاج شیخ اسدالله- آقا میرزا ابراهیم قمی هر یک ۴۰ دقیقه
رئیس- در صورت مجلس ملاحظاتی هست؟ (اظهاری نشد)
رئیس- صورت مجلس تصویب شد.
رئیس- رقعه از آقای رئیس‌الوزراء رسیده است برای اطلاع خاطر آقایان قرائت می شود به عبارت ذیل قرائت شد:
به تاریخ پنج شهر ذی قعده‌الحرام ۱۳۲۹
مقام محترم ریاست مجلس مقدس شورای ملی شیدالله ارکانه
چون امروز کسالت بنده زیادتر شده و حالت آمدن به مجلس مقدس و معرفی وزراء عظام را ندارم از آن طرف هم تأخیر تشکیل کابینه در این موقع باریک اثرات سوء دارد لهذا عجالتاً آقای مشیرالدوله به وزارت معارف و آقایان وثوق‌الدوله و معاضدالسلطنه را به وزارت امور خارجه و وزارت پست و تلگراف شغل سابق خودشان معرفی می نمایم تا حال بنده بهتر شود و تکمیل وزراء را نموده همگی متفقاً به مجلس مقدس حاضر شده معرفی نمایم و تا زمان تکمیل وزراء آن آقایان علاوه بر وزارتخانه خودشان نظری هم به امور مهمه سایر وزارتخانه ها نیز باید داشته باشند (نجفقلی بختیاری)
رئیس- آقای وثوق‌الدوله وزیر امور خارجه بواسطه یک امر مهمی نتوانستند حاضر شوند چون بنده مسبوق هستم که مشغول انجام کار مهمی هستند لازم دانستم به عرض آقایان برسانم دو فقره عریضه مهمی به مجلس رسیده بود که کمیسیون عرایض لازم دانسته به عرض مجلس برسد یکی از آقای سردار اسعد است و یکی از آقای سردار محیی
(اول عریضه آقای سردار اسعد به عبارت ذیل قرائت شد):
۱۴ شهر ذیقعده ۱۳۲۹
از پاریس-
خدمت آقای رئیس مجلس مقدس شورای ملی دام اقباله
بعضی اخبار واصله از تهران مخلص را مجبور به عرض و اظهار می دارد که از بدو مشروطیت ایران تابحال هیچ وقت لغزشی در خدمتگذاری حاصل نکرده همیشه با قلب قوی از بذل جان و مال مضایقه ننموده ام با نیتی خالص خدمت نموده باز هم به همان نیت برای جان فشانی در راه آزادی و استقلال وطن حاضرم (می گویم و می آیمش از عهده برون) از هیچ اتفاقی دلتنگ و از هیچگونه اقدامی برای استقلال وطن روگردان نخواهم بود اما چنانکه مکرر عرض کرده و اینک تأکید می نمایم هیچ خدمت دولتی را رسماً نمی توانم قبول کنم و بعضی انتشارات که در باب قبول شغل از این بنده می دهند باید اکیداً تکذیب شود و این بنده حاضر قبل هیچگونه شغل و منصبی نیستم و هیچ شغلی بنده نمی توانم مستقیماً بگیرم خدمت به آزادی و استقلال این مملکت منصب لازم ندارد بطوریکه همیشه امتحان صداقت و راستی خود را داده ام باز هم حاضر امتحان مجدد در خدمتگذاری هستم مستدعیم در تکذیب انتشارات که مخالف عهد و پیمان شخص این بنده است اقدامی عاجل بفرمایند و چنانچه مقتضی دانند عین این وجیزه را در مجلس مقدس شورای ملی قرائت فرمایند (علی قلی بختیاری)
(تمام گفتند صحیح است)
رئیس- چون کاغذ آقای سردار محیی خیلی مفصل بود کمیسیون عرایض آنرا خلاصه کرده اند قرائت می شود (به عبارت ذیل قرائت شد):
راپُرت کمیسیون عرایض عریضه ای از آقای سردار محیی به مجلس محترم شورای ملی عرض شده بود کمیسیون عرایض لازم دید که خلاصه آنرا به عرض مجلس مقدس برساند. خلاصه عریضه:
اول کسی که پس از ورود محمد علی میرزا داوطلب شد که جلوگیری از محمد علی میرزا بنماید بدون تعلل با آن خطرات به طرف مازندران حرکات و مشکلات اردوکشی و غیره را تحمل بر فتوحات پی در پی و شکست محمد علی را نائل شد این بنده بود ولی اخیراً بواسطه خیانت بعضی از همراهان و ضدیت علنی دیگران دچار بعضی مشکلات شده است استرحام مجلس مقدس را به طرف خود جلب می نماید که از طرف مجلس شورای ملی به دولت توصیه شود که هر چه زودتر قوای لازمه که خواسته است دولت به ایشان برساند تا زحمات ایشان هدر نرفته تولید مشکلات فوق‌العاده برای دولت دست ندهد.
رئیس- آقای سلیمان میرزا در این باب اجازه خواسته بودید.
سلیمان میرزا- بله اولاً آنچه که آقای سردار اسعد نوشته اند محتاج به تذکار نیست. شخص ایشان بعد از بمباردمان مجلس تا امروز چندین دفعه در چندین مواقع مهم امتحانات خیرخواهی و آزادی خودشان را مافوق آنچه متصور است داده اند و مجلس نمی تواند بگوید که شخص دیگری مثل ایشان این قسم در مواقع خطر آنقدر فداکاری کرده باشند و این خدمات فقط از برای ضبط آزادی بوده است و بدون هیچ ملاحظه خودشان را و خانواده و برادرها و فرزندهای خودشان و کسان خودشان را در این راه فدا کرده اند و خدمات ایل جلیل بختیاری در مواقع عدیده پس از بمباردمان مجلس عموماً در نظر ملت و خصوصاً در این اواخر در وقت ورود محمد علی میرزا که اقدامات خودشان را مجدداً به عرصه بروز و ظهور رسانیده اند و در تمام اهل عالم فهمانیده اند که اقدامات و فداکاری آن ها فقط برای آزادی بوده است و آزادی را از برای آزادی می خواهند لاغیر و درباره این شخص هیچ ملاحظه و نظری در کار نیست و انصافاً هم در آزادی خدمات و صدمات چنین شخصی که از همه چیز خود در مقام آزادی و استقلال مملکت می گذرد دیگر هیچ چیزی نیست که مقابله بکند که شخص بگوید فلان چیز در مقابل زحمات ایشان جزائی و پاداشی است مگر اینکه بگوئیم آزادیخواه است و آزادی می خواهد برای غیر و آزادی را دوست دارد برای نوع انسانی و خودش را به زحمات می اندازد و صدمه می دهد برای آنکه تحصیل آزادی برای ملت بکند و هر کس نسبتی بر علیه ایشان بدهد همه می دانیم که کذب محض است و ایشان هیچ نظری جز آزادی در نظر ندارند و در موضوع آقای سردار محیی هم همانطوری که در خلاصه عریضه شان هست اول کسی هستند که رفتند به جنگ محمد علی میرزا در طرف مازندران و همه قسم در این جنگ ها فتوحات پی در پی نمودند در جنگ با رشیدالسلطان و در سوادکوه در جاهای دیگر امتحانات خود را داده اند لکن در این اواخر همانطور که گفته اند بواسطه خیانت های بعضی اشخاص خائن این واقعه اخیر رخ داد امیدوارم که از طرف هیئت دولت همه قسم مساعدت و همراهی با ایشان بشود تا به همت اولیای امور و شجاعت خودشان همه قسم جبران گذشته را بکنند و مجدداً خبر یک فتح عمده به ما برسد (اغلب تصدیق کردند)
دکتر اسمعیل خان- از حساتی که از طرف نمایندگان نسبت به خدمتگذاری آقایان سردار اسعد و ایل جلیل بختیاری عموماً و درباره آقای سردار محیی خصوصاً می شود جای خیلی خوشوقتی است و اسباب تشویق خدمتگذاران مشروطه است به این واسطه بنده عقیده ام این است که اگر سایر آقایان نمایندگان در این حسیات شریک هستند تقاضا می کنم که اظهاری از طرف مجلس به هیئت دولت بشود که به تقاضای آقای سردار محیی مساعدت و همراهی بشود (تصدیق کردند)
رئیس- همینطور اقدام می شود. یک جزء دستور امروز انتخاب هیئت رئیسه است.
سلیمان میرزا- انتخاب هیئت رئیسه آنوقتی که جزء دستور شد وقت جلسه را هم در ساعت دو قرار داده بودند و بواسطه انتظار معرفی هیئت وزراء وقتمان به آخر رسید اگر آقایان نمایندگان موافقت داشته باشند تقاضا می کنم این انتخاب را برای روز شنبه بگذارید.
رئیس- چون جزء دستور بوده باید رأی بگیریم. آقایانی که موافقت دارند که انتخاب هیئت رئیسه باشد برای روز شنبه قیام نمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. روز شنبه سه ساعت به غروب مانده و دستور تجدید انتخاب هیئت رئیسه – کمیسیون ها- و شعبات خواهد.
مجلس سه ربع از شب گذشته ختم گردید.