مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ بهمن ۱۳۵۲ نشست ۱۵۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲ بهمن ۱۳۵۲ نشست ۱۵۰
فهرست مطالب:
| مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس -اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان اخلاقی - مهندس - اسدی لنگرودی - اسعد رزم آرا - اسلامی نیا - دکتر بازرگانی - غلامرضا بهادری - مهندس پروشانی - دکتر جزایری - جندقی - ذوالفقاری - دکتر رشتی - دکتر رفیعی - زرین پور - دکتر سعید - شیخ بهائی - صائب - دکتر صالحی دکترعظیمی فریدو نفر - فضائلی - موقر دکترلقمان ادهم - دکتر متین- خانم طا لقانی- خانم اقبال.
غائبین مریض
- آقایان دکتر برزگر - بوشهری - بهینا - دکتر پرتو اعظم - دکتر پناهی - جهانشاهی - دشتی - ریگی - مهندس عباس زاهدی - ساگینیان - سمیعی - شاهنده - دکتر شریف امامی - دکتر شکرائی - حیدر صائبی - طباطبائی دیبا - مهندس عطائی - دکتر غنی - فرهاد پور - دکتر کفائی - کمالوند - کورانلو - دکتر مشایخی - معیری - عبدالمجید موسوی - دکتر موسوی - مهرزاد - نیکپور - مهندس برومند - موسوی ماکوئی - خانم اسدی - خانم ضرابی.
- بیانات قبل از دستور - آقایان: طرفی - روح الله جعفری - قدردان - اسعد رزم آرا - عزیز مرادی - اردلان
۲- بیانات قبل از دستور - آقایان: طرفی - روح الله جعفری - قدردان - اسعد رزم آرا - عزیز مرادی - اردلان
رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای طرفی تشریف بیاورید.
طرفی - بنام خداوند توانا و به نام شاهنشاه آریا مهر رهبر عالیقدر ملت ایران.
جناب آقای رئیس، همکاران محترم، اینک که در آستانه دوازدهمین سال انقلاب پیروز شاه و ملت قرار داریم خدای بزرگ را سپاس میگوئیم که در سایه تفضل و عنایاتش به شاهنشاه ایران زمین نیرو عطا فرموده تا در جهان پر تشنج امروزی استقلال و تمامیت ارضی کشور ما را حفظ و فرو شکوه دیرین این ملت را تجدید نمایند و در پرتو رهبریهای خردمندانه خویش، ایران و ایرانی را در میان جوامع انسانی، سربلند نگهدارند و به تاریخ شاهنشاهی این مرز و بوم شکوهی جاودان بخشند (احسنت).
بر اثر تدابیر خردمندانه و اندیشه‌های داهیانه رهبر دانا و توانای ما، انقلاب شاه و ملت شکوفان گردید. اصالت اصول دوازده گانه آن این ره آورد را به همراه داشت که بدون خشونت و خونریزی و در مدتی کوتاه جامعه ما در مسیر یک تحول بزرگ و بی نظیر و یک دگرگونی عمیق قرار گیرد و آثار و نتایج سودمند و ثمر بخش این تحول عظیم در کلیه شئون مملکت از نظر اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی پدیدار گردد.
در انقلاب ما سنتها و روشهای کهن و غیر عادلانه‌ای چون نظام درمانده فئودالیته، تبعیضات و محرومیتها و تناقضات اجتماعی برچیده شد. زارع ایرانی که سالها در قید و اسارت بی رحمانه به سر می‌برد آزاد گردید و اینک از کلیه مواهب زندگی برخوردار است (صحیح است). سپاهی دانش نور علم و بینش را برایش به ارمغان می‌برد و او را از عفریت جهل و بیسوادی رهائی می‌بخشد، همچنانکه: سپاهی بهداشت تامین بهداشت و درمان او را بر عهده می‌گیرد، و سپاهی ترویج و آبادانی نیز در بهبود شرایط شغلی و زندگیش می‌کوشد. اینها همه دست در دست یکدیگرند تا زارع ایرانی در پرتو انقلاب مقدس شاه و مردم در امن و رفاه به سر برد و به سهم خویش روستای ایران را آباد نگهدارد.
و خانه‌های انصاف این پدیده نوین عصر پهلوی، کشاورزان را در زمینه حل دعاوی خود به دست خود به کار آمد و از اینراه کارآیی آنان را جلوه گر ساخت.
جلوه‌های درخشان ایران را همه جا می‌توان دید: (صحیح است - احسنت). در مورد جنگلها: این منبع عظیم ثروت که دارای ارزش اقتصادی فراوان می‌باشد به تمام ملت ایران تعلق یافت و از راه منافع مشترک همگان را از آن بهره‌ای بدست آمد. در تحقق هر چه بیشتر این بهره مندی اقدامات بسیار موثری جهت نگهداری و توسعه و احیاء جنگلها و جلوگیری از انهدام موردی آنها به عمل آمد.
عدالت و برابری در حقوق اجتماعی و سیاسی بین زن و مرد برقرار گردید و سرانجام زن ایرانی این مجال و فرصت شایسته را بدست آورد تا لیاقت و کاردانی خود را متجلی سازد و به سهم خویش مسئولیتی مهم در سازندگی ایران عزیز بر عهده گیرد.
فروش سهام کارخانه‌های دولتی، پشتوانه ارزنده‌ای برای اصلاحات ارضی در نظر گرفته شد. از این طریق گروهی از هم میهنان ما فرصت جدیدی برای کار فعال بدست آورده و نقش اساسی تری در تولید و عمران ملی ایفا نموده‌اند.
سهیم شدن کارگران ایرانی در منافع کارگاهها و کارخانه‌ها منافعی که بوسیله بازوی توانای آنان حاصل می‌شود مظهر دیگری از تجلیات انقلاب ما است، در این جلوه نه تنها عدالت اجتماعی را عیان می‌توان دید بلکه در آن نیز تدبیر بخردانه‌ای برای تولید هرچه بیشتر مشاهده می‌شود که آنهم بارقه‌ای از افکار تابناک رهبر اندیشمند ما شاهنشاه آریا مهر است.
در مورد ملی کردن آبها شاهنشاه فرموده‌اند: «ملی کردن آب در کشور، گذشته از اینکه مطابق با مصالح عالیه ملی ما است با روح و مفهوم تعالیم اسلامی نیز تطبیق دارد .» طبعاً بس رواست که منابع آب این مملکت در دست تصرف و بهره مندی اصولی همگان باشد و در نص صریح قرآن کریم یعنی:
«وجعلنا من الماء کل شی حیا» ارزش و اهمیت آن آشکار می‌گردد (احسنت).
نوسازی مملکت بخصوص در مناطق روستائی لازم می‌نمود و اصل یازدهم انقلاب شاه و ملت به عنوان پاسخگوی این ضرورت، تجلی حاصل کرد، توسعه شهری و ساختن خانه‌های ارزان قیمت و به طور کلی چهره نوینی به مناطق عقب مانده بخشیدن، رسالتی است که با این اصل کم و بیش تحقق یافته و انشاءالله آینده نزدیک شاهد تحقق کامل آن در چارچوب برنامه‌های عمرانی مملکت خواهد بود و ما را به شاهراه تمدن بزرگی که آرزوی هر ایرانی پاکدامن است خواهد رسانید .(انشاءالله).
با توجه به تحولات مختلفی که در زمینه‌های گوناگون حاصل شده است. دگرگونی سیستم اداری و آموزشی مملکت در جهت سازندگی در پیشبرد هدفهای ملی مورد توجه شاهنشاه قرار گرفت و از این عنایات دوازدهمین اصل انقلاب شاه و ملت پدید آمد. سرانجام به یمن این اصل انقلابی، آموزش و پرورش مملکت از دبستان تا دانشگاه از نظر کمی و کیفی به موفقیتهای عظیمی نایل آمد و این خود پیش درآمد تحولاتی عمیق در جهت سازندگی جامعه ایرانی است.
دگرگونی نظام اداری در جهت تحقق هدفهای انقلابی ملی، آثار زیادی به همراه داشته و یکنواختی قوانین استخدام کشوری در خصوص کارکنان دولت نمونه‌ای از آنست. طلیعه درخشان دیگر دوران فرخنده انقلاب شاه و مردم، تحقق بخشیدن به دگر آرزوی کهن یک ملت است و آن:
استیفای حقوق قانونی ملت ایران در اداره امور و به اختیار گرفتن صنعت نفت می‌باشد.
همکاران گرامی: آنچه معروض افتاد چکیده‌ای است از مواهبی که انقلاب ما برا ی هم میهنان ما به ارمغان آورده است. در آستانه دوازدهمین سال انقلاب پیروز شاه و ملت به طراح و بنیانگذار و رهبر بزرگ انقلاب ایران شاهنشاه آریامهر درود بفرستیم و برای این رهبر بزرگ و عالیقدر سلامت و توفیق هر چه بیشتر از خدای بزرگ مسألت نمائیم.
سلامت و سعادت شهبانوی نیکو کار و انساندوست و ولایت عهد عزیز نور دیده ملت ایران و دوام و بقای سلطنت پرخیر و برکت پهلوی را آرزومندیم.
از توجهی که به عرایض اینجانب فرمودید صمیمانه متشکرم (احسنت - احسنت).
رئیس - آقای جعفری بفرمائید.
روح الله جعفری - جناب آقای رئیس، همکاران محترم، خدای بزرگ را ستایش می‌کنیم که شانس خدمت و خدمتگزاری را در عصر فرخنده آریامهر، محمد رضا پهلوی شاهنشاه آریامهر به ما عنایت فرموده است.
به خود می‌بالیم که در این عصر شکوفان انقلاب شاه و ملت از مجریان نیات گهر بار رهبر اندیشمند خود هستیم (احسنت).
به تحقق باید گفت جامع ترین اصول مملکتی که با اندیشه‌ای بلند و افکاری روشن به منظور دگرگون ساختن وضع زندگی اجتماعی و فرهنگی و بهداشتی و تامین عدالت اجتماعی و ایجاد محیط زیست آباد و سالم و امن توام با رفاه و افزایش درآمد سرانه روز افزون عمومی به همراه سپردن کار مردم بدست مردم و برخورداری تمامی ملت ایران از نتایج آن طرح گردیده منشور ۱۲ گانه انقلاب ایران می‌باشد که از تراوشات افکار تابناک و آینده نگر رهبر عالیقدر و مفخم و اندیشمند ملت ایران شاهنشاه آریامهر می‌باشد و به همراه پیشرفت زمان اثرات مفید و ارزنده آن آشکار می‌گردد.
تجلیل از اینهمه بزرگی و وسعت فکر با هیچ زبانی مقدور نیست فقط به همراه سایر هم میهنان که بهره گیران انقلاب شاه و ملت هستیم سپاس و حق شناسی خود را به پیشگاه با عظمتش تقدیم می‌داریم (احسنت).
روز ۲۸ دیماه سال ۱۳۴۳ قانونی بس مترقی و مفید و ارزشمند که در ساخت کشور و پایه گذاری‌های صحیح بنای آبادانی روستاها و بهبود وضع کشاورزان و دامپروری و تغییر روش کهنه پدر سنتی کشاورزی مملکت بس موثر واقع شده بنام «قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی» به تصویب رسید برای خدمتگزار که چند سالی افتخار مسئولیت سرپرستی اجرای این قانون مترقی را در سطح روستاهای کشور داشتم جای بسی سرافرازی و مباهات است که از پشت تریبون مجلس شورای ملی «سالروز سپاه ترویج آبادانی و گذشت دهمین سال اجرای آنرا به هم میهنان عزیز بخصوص ۲۱۵۳۱ نفر سپاهی ترویج و آبادانی که از تاریخ اجرا تا کنون مجری اصل هشتم از اصول دوازده گانه انقلاب شاه و ملت بوده‌اند تبریک بگویم».
همچنین سپاس این جوانان برومند وطن به همراه عموم روستائیان سراسر کشور را به سبب طرح این فکر بزرگ که اجرایش خیر و برکت و نعمت به همراه دارد و همچنین به سبب اینکه تجربه آموز جوانان تحصیل کرده در رشته تحصیلی مربوط است به پیشگاه با عظمت ملت ایران تقدیم می‌دارد (احسنت).
از دولت حزبی جناب آقای هویدا و کلیه مسئولین امور مربوط به سپاهیان ترویج وآبادانی در وزارت خانه‌های جنگ - کشاورزی و منابع طبیعی - تعاون و امور روستاها اقتصاد و آبادانی و مسکن و سایر دستگاههای اجرائی دولت که در تنظیم و پیشبرد برنامه‌های موثر اجرائی و آموزشی و تدارکاتی و راهنمائی و هدایت و ارشاد این سپاهیان وظیفه مستقیم داشته‌اند نیز صمیمانه تشکر می‌شود.
قوانین مصوبه دوران انقلاب شاه و ملت به سبب اینکه با توجه به جنبه‌های ملی و بهره وری عام تدوین شده اجرایش بیش از انتظار اثرات ارزنده و چشمگیر و نتیجه بخش داشته است.
اجرای قانون مترقی اصلاحات ارضی در روستاها لزوم اعزام عواملی که بتوانند در باسواد کردن و سالم نمودن و آشنا کردن روستائیان به اصول نوین کشاورزی موثر باشند حس شد. به همین سبب سپاهیان دانش و بهداشت و پس از آن سپاهیان ترویج و آبادانی به روستاها اعزام شدند، شرح وظایف و فعالیتهای ثمر بخش سپاهیان دانش و بهداشت وقت بسیار لازم دارد لذا با پوزش فراوان و قدر دانی از زحمات ارزشمند این جوانان تحصیل کرده و شایسته به موضوع مورد سخن می‌پردازم.
وزارت کشاورزی و منابع طبیعی به محض ابلاغ قانون با آمادگی قبلی آموزش گروهی از جوانان تحصیل کرده از دیپلم به بالا با تخصصهای مورد لزوم را که به کسوت سپاهی ترویج و آبادانی در آمدند شروع کرد و پس از دادن تعلیمات خاص آنان را با لوازم و وسایل کافی و کامل برای بهبود و تغییر روش کشاورزی و ازدیاد محصول و بالا بردن سطح درآمد روستائیان و آباد کردن محیط زیست آنان و از بین بردن آفات نباتی و بیماری حیوانی به روستاها روان داشت.
بازدیهای انجام شده در زمانهای خدمتی این فرزندان برومند در روستاها و مشاهده کارهای انجام داده آنان در فصول مختلف سال و آمار و نمودارهای تهیه شده از فعالیتهای انجام شده گویای زنده‌ای از اثرات خدمتی سپاهیان ترویج و آبادانی است.
اجازه فرمائید مختصر توضیحی از وضع روستاها قبل از اعزام سپاهیان انقلاب بیان کرده سپس به بررسی آمار و ارقام و نمودارهای تهیه شده از کارهای انجام شده می‌پردازم.
بعد از اینکه سپاهیان ترویج و آبادانی به روستاها اعزام شدند آنها را به کار خود رها نکرده بلکه مرتباً با اطلاع و بدون اطلاع بازدید می‌شدند بدین طریق اشکالات اولیه شروع به کار آنان توسط عواملی که با محیط سطح روستاها آشنائی بیشتر داشته بررسی و در اسرع وقت مرتفع گردید.
خانمها، آقایان برای یک جوان که در محیط شهر بزرگ شده و دارای آداب و رسوم و برنامه روزانه خاصی با تحصیلات عالی است مشکل بود بتواند به زودی با محیطی با اجتماعی که به نسبت یک برصد با محیط زندگیش اختلاف همه جانبه دارد انس بگیرد. فقط یک وجه مشترک بین این دو وجود داشت آنهم زبان مشترک - ملیت مشترک و رهبر مشترک بود.
بدیهی است به سپاهیان قبل از اعزام به روستاها در دوره آموزش خاص این مطالب تذکر داده شده و آنان به وضع روستاها آشنا شده بودند و با آگاهی کامل بوجود این مسائل عازم محل کار خود می‌شدند.
اینجانب در زمان زمان اولیه شروع به کار این سپاهیان به همراه عده‌ای از همکاران از تخصصهای مختلف به صورت تیمی از کلیه سپاهیان ترویج و آبادانی و محل خدمتی آنان بازدید و هر یک بنحوی او را مورد بازدید قرار می‌دادیم.
منظور از این بازدیدها پیدا کردن راه حلهای منطقی به منظور پیشرفت کار بود.
بدین طریق سپاهی هیچ وقت خود را در روستا تنها حس نمی‌کرد. و روستائیان هم می‌دیدند که وجود این سپاهی برای او چقدر عزیز و ارزشمند است و از نزدیک می‌دیدند که تمام این تلاشها - این هزینه‌ها - این آمد و رفتها اینهمه گفتنی‌های علمی و آموزشی - اینهمه ماشین آلات و ادوات کشاورزی، برای بهبود وضع زندگی و ازدیاد محصول و در آمد بیشتر و بالنتیجه ساختن محیط زیست بهتر برای او است بدین جهت همکاری متقابل شروع شد.
تا قبل از اعزام سپاهیان روستائی که به وضوح نمی‌دانست کود شیمیائی چیست و اثر آن روی محصول چگونه است از کود فقط کود حیوانی را می‌شناخت، روستائی که بذر مرغوب اصلاح شده را ندیده بود و از آن خبری نداشت، روستائی که آفت را به صورت مرض می‌شناخت و می‌گفت این مرض غضب الهی است و سالی یکبار به درختان و بوته محصولات ما می‌زند و راهی هم ندارد و علاجی هم بر آن نمی‌شود کرد.
روستائی که نهال اصلاح شده را نمی‌شناخت و طرز کاشت آن و ایجاد باغ با اسلوب صحیح و فنی را نمی‌دانست، روستائی که می‌دید گاو و گوسفندش روز به روز لاغرتر می‌شد می‌فهمید که مریض است ولی مرض و راه مداوای حیوان را نمی‌شناخت و دسترسی هم به دامپزشک نداشت و در جلو چشمانش سرمایه اش که قسمتی از سرمایه ملی مملکت نیز می‌باشد روز به روز آب می‌شد و تحلیل می‌رفت و چاره‌ای نمی‌توانست بکند و دادرسی هم نداشت، روستائی کیلومترها راه را پیاده و یا با اسب و الاغ طی می‌کرد تا به شهر می‌رسید و محصولات خود رابه بازار عرضه می‌کرد و یا مریضش را نزد دکتر می‌برد، روستائی که سواد نداشت تا بخواند و بداند که در روی کارش برای حل مشکلش چه باید بکند و ساعات متمادی روز را در کنار دیوار با سایر همکارانش می - نشست و آفتاب می‌گرفت و یا در قهوه خانه ده وقت گران بهای خود را به بطالت می‌گذارند، اکنون باید رفت و دید که در این زمان کوتاه در این ده سال، پیشرفت کارش به علت بالا رفتن فهمش به سبب اینکه همه عوامل اجرائی به یاری او رفته‌اند، به حدی چشم گیر است که می‌توان گفت جبران صدها سال عقب ماندگی را کرده است، باید به روستاها رفت و دید و فیلم و عکس پیشرفتهای را توام با نوار مصاحبه با روستائیان و کشاورزان را گرفت و پر کرد و برای آگاهی عموم نشان داد خصوصاً برای آن تعداد معدود یا دسته ایکه چشم دیدن اینهمه پیشرفتها را ندارند (صحیح است).
در بازدیدی که از استان سیستان و بلوچستان انجام دادیم اواخر پائیز سال ۴۶ بود، اکیپ بازدید کننده ما ره ایرانشهر وارد، در حین بازدید از مزارع ذرت خوشه‌ای روستاهای اطراف بمپور آفتی بر روی خوشه ذرت خوشه‌ای مزارع دیده شد.
زارعین گفتند این آفت بعد از ترکیدن به صورت پودر سیاهی رو ی دانه‌های خوشه ذرت می‌ریزد و دانه را از بین می‌برد و اگر دانه‌ای هم باقی بماند رنگ آنرا سیاه و مزه اش را تلخ می‌کند بطوریکه نان آن تلخ مثل زهر مار است و بحکم اجبار محکوم بخوردن این نان هستیم کنجکاوی ما زیادتر شد معلوم گردید تمام مزارع بلوچستان آلوده به این آفت است مزارعی که اکثراً در سال ۳ بار از آن نوع محصول برداشت می‌شود بدین ترتیب که در زمستان گندم کاشت شده و در اوایل بهار گندم را برداشت کرده جای آن ذرت خوشه‌ای کشت می‌شود و بعد از برداشت ذرت خوشه‌ای کشت سوم را به باقلا کاری اختصاص می‌دهند. به این محیط مساعد کشاورزی و استعداد زمین و کمک طبیعت برای امور کشاورزی آنوفت زارعینش نان تلخ بخورند و برهنه و گرسنه باشند چند خوشه پر از آفت را به همراه خود به تهران آوردیم به انستیتو بررسی آفات و بیماری گیاهی برای مطالعه و بررسی فرستاده شد، سازمان مزبور اکیپ بررسی کننده‌ای برای روشن شدن موضوع و میزان و نوع آفت اعزام داشت بازدیدها تمام شد جواب چه بود اکنون قسمتی از گزارشی را که طی شماره ۸۲۰۰ مورخه ۱۳۴۶/۸/۲۴ اعلام گردید برای استحضار شما برای اطلاع عموم ملت ایران به منظور اینکه بدانند فرزندانشان در لباس سپاهی ترویج و آبادانی در اجرای فرمان پدر تاجدارشان چه خدماتی در دورترین نقاط کشور انجام داده و می‌دهند، در این گزارش ذکر شده است «این آفت بنام سیاهک شاخی به همراه آفت سیاهک پنهان و آفت کرم ساقه خوار ذرت ساله است که در محل وجود دارد و برای اولین بار توسط سپاهیان ترویج و آبادانی بوجود آن پی برده شده است».
بنده خلاصه‌ای از گزارش موسسه بررسی آفات و بیماریهای گیاهی را به عرض می‌رسانم.
این بیماری که سیاهک شاخی یا طویل نامیده می‌شود و اغلب در کشورهای آفریقائی وآسیائی وجود دارد. در اثر حمله قارچ عامل بیماری دانه‌های خوشه ذرت تغییر شکل پیدا کرده و دراز و کشیده (استوانه‌ای شکل) شده که در نوک کمی انحناء پیدا نموده و تقریباً به صورت شاخ در می‌آید.
طول این دانه‌های کشیده حداکثر تا ۳ میلیمتر می‌رسد و بهمین علت به انگلیسی سیاهک طویل نامیده می‌شود. سطح خارجی این دانه-ها از یک غشائی پوشیده شده است که در موقع رسیدن خوشه نوک آنها پاره شده و اسپرها به بیرون می‌ریزند. توده‌های اسپر در نوک هر یک از دانه‌های آلوده تشکیل ۸ تا ۱۰ رشته طویل و سیاهرنگ را می‌دهد.
اسپرهای این قارچ در زیر میکروسکوپ بهم چسبیده می‌باشند تجمع و یکی شدت چند اسپر به قطر تا ۱۰۰ مو که آنها را بال می‌نامند.
اندازه اسپرها به طور متوسط ۹ تا ۱۴ مو می‌باشد. طریقه ازدیاد بیماری بوسیله باد است. و آلودگی هم به طور موضعی روی تخمدانهای جوان انجام می‌شود.
برای مبارزه فعلاً راههای زیر توصیه می‌شود:
- ۱- زود کاشتن ذرت (تا حد امکان).
- ۲- کوشش زراعی (تناوب)
- ۳- قطع و سوزاندن خوشه‌های جوان سیاهک زده قبل از اینکه اسپرهای آن پخش بشوند.
- ۴- از بین بردن کلیه بقایای گیاهان آلوده از مزرعه.
البته این راهها موقتی بوده و کاملا عملی و موثر نمی‌باشد و بایستی آزمایشات لازم جهت پیدا نمودن راههای صحیح تر و مفیدتری انجام شود. همانطور که در گزارش خلاصه قبلی به عرض رسید این بیماری برای اولین بار توسط آقای جعفری رئیس اداره کل سپاه ترویج و آبادانی از بلوچستان به موسسه بررسی آفات و بیماریهای گیاهی آورده شد.
نمونه‌های فوق بلافاصله توسط اینجانب با همکاری آقای دکتر نیمان کارشناس آلمانی موسسه در آزمایشگاه بیماریهای غلات مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت و عامل آن قارچ فوق الذکر تشخیص داده شد.
این بیماری همانطور که گفته شد برای اولین باز مشاهده و مورد مطالعه قرار گرفت و قبل از این یا در محل نبوده و یا اینکه اگر وجود داشته است توسط هیچیک از مآمورین محل گزارش نگردیده و نمونه‌ای به این موسسه فرستاده نشده بود.
البته در محل از زارعین مربوطه در مورد اینکه این بیماری را قبلاً در آنجا دیده‌اند یا نه سئوالاتی به عمل آمد و اغلب اظهار می‌داشتند که این سیاهک سالهای سال در آنجا بوده و تازگی ندارد البته به این گفته آنها صد در صد نمی‌توان اطمینان نمود چون سیاهک دیگری بنام سیاهک پنهان نیز در بلوچستان وجود دارد.
برای تعیین مناطق انتشار سیاهک شاخی و همچنین سیاهک‌های دیگر ذرت خوشه‌ای در استان بلوچستان و سیستان به اتفاق آقای مهندس نبی زاده سپاه ترویج و آبادانی آن استان از مناطق مختلف ذرت کاری بشرح زیر بازدید و نمونه برداری شد.
البته بایستی متذکر شوم که ذرت کاری اغلب در اطراف ایرانشهر - بمپور - کارواندر - سراوان - گشت - جالق و کمی هم در خاش وجود دارد و در اطراف زاهدان اصولاً ذرت کاری هم مشاهده نمی‌شود.
خسارت وارده توسط این دو سیاهک به طور متوسط بین ۳۰ تا ۵۰ درصد بوده و به طور کلی مزرعه‌ای که عاری از این دو سیاهک و سالم باشد دیده نشد. بدیهی است که اگر اقدامی برای جلوگیری از این بیماری انجام نگیرد در سالهای آینده پراکندگی آن بیشتر شده و زیانهای فراوانی وارد خواهند کرد.
با توجه به اینکه قسمت اعظم ذرت کاری این استان در منطقه ایرانشهر و بمپور قرار گرفته و اصولاً استعداد کشاورزی این منطقه نیز بسیار زیاد بوده و غذای اصلی مردم این نقاط را نیز ذرت خوشه‌ای تشکیل می‌دهد با اجرای صحیح عملیات زراعی و همچنین مبارزه با آفات و بیماریهای آن می‌توان محصول خوبی برداشت.
زارعین این مناطق اصولاً از زمین خود در سال ۲ تا ۳ بار استفاده زراعی می‌نمایند.
در اوایل بهار گندم کاشته و در اواسط تیر پس از برداشت گندم اقدام به کشت ذرت خوشه‌ای می‌نمایند و در بعضی از نقاط نیز پس از برداشت ذرت باقلا می‌کارند بدون اینکه به زمین کود بدهند و یا اقلاً آنرا با بیل و یا وسیله دیگری بهم زده و یا پشت رو نمایند و بدین ترتیب بدون اینکه توجهی به اصول زراعی داشته باشند به زمین مزروعی خود صدمه فراوان وارد آورده و مرتباً بدون تهیه آنها اقدام به کشت آنهم کشت نادرست می‌نمایند بیشتر زارعین نیز قبل از کامل شدن و رسیدن خوشه‌های ذرت برگهای آنرا دسته دسته می‌چینند و به مصرف غذای دامهای خود می‌رسانند.
در منطقه ایرانشهر و بمپور بطوریکه زارعین و مروجین محلی اظهار می‌داشتند بیماری زنگ سیاهک و نمانند گندم وجود دارد که به محصول آنها زیانهای فراوانی وارد می‌نماید در مورد مبارزه با نمانند (بوجاری بذور گندم و خارج کردن بذرهای آلوده به نمانند از داخل آنها قبل از کاشت) و ضد عفونی بذور گندم با سرزان (به نسبت ۲ در هزار قبل از کاشت) لازم است.
امیدوارم توانسته باشم با عرض مطالب فوق شما همکاران گرام را به قسمتی از اوضاع خراب روستاها قبل از انقلاب شاه و ملت، قبل از اعزام سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج و آبادانی به روستاها که خود نیز مستحضر هستید آشناتر نموده باشم.
اکنون ۱۰ سال از شروع فعالیت و تلاش و زحمت توسط این جوانان میهن پرست و شاه دوست و نوع دوست برای کسب موفقیت در روستاها می‌گذرد.
آمارهای موجود از برنامه‌های اجرا شده و نمودار مقایسه‌ای فعالیتهای ۱۰ ساله شاهد گویائی از خدمات ارزنده آنان است، خدماتی که اثرش از محاسبه تصاعدی گذشته و نمی‌توان بر آن ابعاد هندسی ترسیم نمود زیرا اثرات انقلاب شاه و ملت در روستاها علاوه بر بالا بردن اقتصاد روستاها و مردمش دگرگونی باور نکردنی در بالا رفتن فهم کلی روستائیان و کشاورزان بوجود آورده است حقیقتاً می‌توان گفت جنبش شگرف انگیزی شده.
این جنبش‌ها، این جهش‌ها، انجام این همه برنامه‌ها آغاز کار است زیرا ملت ایران (شهرنشین و روستائی) که سالیان سال از منابع ثروت زیرزمینی ارزشمند مملکتش نمی‌دانست چگونه بهره برداری کند و در دروی این همه معادن زیر زمینی گرانبها با عقب - ماندگی و شکم گرسنه می‌زیست، اکنون در اثر رهبریهای صحیح و خردمندانه رهبر خود و حاکمیت مطلق بر کلیه منابع و صنایع خود و استفاده و بهره برداری از همه آنها با برنامه‌های حساب شده و به کار بردن پول آن در مسیر آبادانی و بهبود اقتصادی و سرمایه گذاری برای ایجاد تاسیسات و کارخانه‌ها و سدهائی که بازدهی مالی در داخل کشور دارد و از برکت آن برای چند میلیون نفر ایجاد کار شده و شهر و روستایش آباد و مردمش مرفه شده است، جوانانش نیز نظیر سایر طبقات کشور به این رهبری خردمندانه مباهی و سرافراز و خرسند است زیرا پس از اتمام تحصیلاتش در مسیری کار می‌کند که علاوه بر اینکه از کارش دیگران بهره مند خواهند شد خودش هم در مدت خدمت در روستاها به سبب اینکه علمش را با عمل توأم کرده تجربه بیشتر پیدا کرده و با آداب و رسوم مردم با آب و هوا و انواع زراعت و کشاورزی و کلیه مسائل روستائی مملکتش آشنا شده و در آینده در موسسه‌ای که به کار مشغول خواهد شد بدون نگرانی با نظری صائب و اطلاعات بیشتری امور مربوط را انجام خواهد داد.
با توجه به آمار و نمودار مقایسه‌ای تهیه شده از مصرف کود شیمیایی سموم دفع آفات، بذور اصلاح شده، نهال‌های مرغوب اصلاح شده و استفاده از ماشین آلات نوین کشاورزی به کار بردن روشهای دامپزشکی و اجرای طرحهای ازدیاد محصول کشاورزی و استاندارد کردن محصولات کشاورزی و فرآوردهای دامی و ایجاد راه و ساختمان و عمران عمومی روستائی در سال ۱۳۵۱ و مقایسه آن با سال ۱۳۴۳ یعنی سال شروع فعالیت سپاهیان ترویج و آبادانی و همکاری دیگر عوامل فنی در سطح روستاها رقم مقایسه‌ای بالا رفتن مصرف به نسبت بیشتر از ده برابر را نشان می‌دهد، فهم کشاورزی و رشد فکری کشاورزان و روستائیان به نسبت چند صد برابر بالا رفته، درآمد سرانه آنان به نسبت محصول بیشتر از زمین کمتر بیش از انتظار زیاد شده مصرف کود شیمیایی در سر تا سر مملکت که در سال ۱۳۴۳ به مقدار ۷۱/۳۱۱ تن بود در یک سال ۱۳۵۱ به رقم ۳۵۹/۳۲۳ تن افزایش یافته سموم دفع آفات مصرفش در سال ۱۳۵۱ به ۱۱/۶۱۱ تن رسیده، مصرف بذور اصلاح شده که در سال ۱۳۴۳ به مقدار ۴۵۰۰ تن بود در سال ۱۳۵۱ به ۳۴۰۰۰ تن رسید کاشت انواع نهال اصلاح شده میوه و مرکبات که در سال ۱۳۴۳ به مقدار ۳۱۳/۳۶۸ اصله بود در سال ۱۳۵۱ به ۸۲۵/۶۴۳ اصله افزایش یافته.
بررسی این ارقام و ازدیاد درآمد یک خانواده کشاورز روستائی که به سرعت به طرف هم سطح شده با درآمد و زندگی شهری پیش می‌رود، همچنین با ایجاد منابع بالابرنده رشد فکری و اجتماعی و اقتصادی و بهداشتی و فرهنگی روستائیان وادغام روستاها و ایجاد شهرک‌های روستایی و توسعه شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی و ایجاد قطب‌های کشت و صنعت و مجتمع شیر و گوشت و تشکیل خانه‌های فرهنگ روستائی با برنامه‌های مترقیانه و باشگاه‌های رادیو تلویزیونی و مقایسه آن با ده سال قبل باید گفت در روستاها کارهای مهمی انجام شده است آن زمان که روستائی حتی مکتب نداشت تا با سواد شود، اکنون دبیرستان می‌خواهد، زمین‌های ورزشی بزرگ و استخر شنا می‌خواهد، راه آسفالته می‌خواهد، به جای گاو آهن، ماشین آلات کشاورزی می‌خواهد از راهنمایان فنی خود سئوالات مبهوت کننده می‌کند برای خانواده اش غذای کافی دارد، دیگر آن خانه بدون آب سالم و لوازم زندگی ناقص در روستاها وجود ندارد محصولش در اسرع وقت به بازار مصرف می‌رسد، با ایجاد تعاونی‌های تولید و مصرف مصراً سعی دارد دست واسطه‌ها را از روستایش کوتاه کند.
اینها که عرض شد نتیجه و اثرات یک قسمت از اصول انقلاب شاه وملت در روستاها است.
دو هفته پیش به منظور مقایسه وضع فعلی روستاها با زمان شروع کار مجریان اصل هشتم انقلاب شاه و ملت از روستاهای بوشهر و بند عباس و همچنین در سه ماه قبل از مناطق شمالی و شرقی و غربی کشور بازدید مقایسه‌ای نموده، با ساکنین و زارعین روستاها صحبت نمودم از وضع زندگی و درآمدشان با توجه به آنچه در بالا ذکر شد، سئوال شد.
همگی با دلی شاد و قلبی مملو از مهر شاه و قدرشناسی، خالصانه یک صدا می‌گفتند خداوندا:
«سایه شاهنشاه رهبر محبوب ملت را سالیان سال از سر ما کوتاه مگردان سلامت و تندرستی برایشان و شهبانوی نیکو کار و خیر و ولیعهد عزیز نور دیده ملت ایران و خاندان جلیل سلطنت ارزانی بدار، سلطنت دودمان پهلوی را مستدام بدار».
امیدوارم ما هم بتوانیم اندیشه‌های بزرگ رهبر عظیم الشأن خود را بهتر از گذشته اجراء نمائیم متشکرم (احسنت - احسنت).
رئیس - آقای قدردان بفرمائید.
قدردان - مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی، همکاران ارجمند وظیفه خود می‌دانم که در آستانه دوازدهمین سال بزرگداشت انقلاب سپید شاه و ملت، این روز بزرگ و تاریخی و این جشن فرخنده ملی را که سرآغاز و منشاء تحولاتی بسیار عمیق کلیه امور اجتماعی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی و مظاهر زندگی مردم حاصل شده است از طرف اهالی شاهدوست ومیهن پرست مشهد مقدس به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر و خردمند و عدالت گستر و ترقی خواه و مبتکر و پرچمدار این انقلاب عظیم و به قاطبه ملت ایران تبریک و تهنیت عرض نموده و از پرودگار بزرگ آرزو می‌نماید که به رهبر عالیقدر ما طول عمر عنایت فرماید تا با رهبریهای خردمندانه و راهنمائیهای دائم و مستمر این انقلاب بزرگ و ثمر بخش را تا رسیدن به علی ترین و ارزنده ترین نتایج انقلاب بزرگ شاه و ملت که همانا رسیدن به تمدن بزرگ است برسانند (احسنت).
ملت ایران نیز در این هم بستگی شاه و ملت و برای پیروزی در این رستاخیز ملی دوش به دوش هم عهد بسته‌اند تا رسیدن به کمال مطلوب که خواست شاهنشاه بزرگ ما است از پای ننشینند.
بدون تردید این انقلاب بزرگ ملی که در اثر دوراندیشی رهبر عالیقدر ملت ایران بر اساسی محکم و عدالت اجتماعی استوار گردیده است سرآغاز فصلی نوین در تاریخ کهن سال این کشور باستانی بوده و با حروف طلائی در تاریخ ثبت خواهد گردید (صحیح است) زیرا یادآوری از گذشته‌های دردناکی که موجب شد انقلاب ششم بهمن بوجود آید ناگوار است و یادآوری از این گذشته دردناک است که می‌تواند اهمیت انقلاب بزرگ ایران را نشان بدهد و ثابت کند که چگونه انقلاب شاه و ملت بر آن نظام کهنه خط بطلان کشید و آن زنجیرهای اسارت را از هم گسیخت و پرده و هم و ترس را از هم درید و دنیائی روشن و امید آفرین در برابر دیدگان ملت ایران منور ساخت اجرای اصول عالیه انقلاب ششم بهمن ۴۱ که بنای آن روی احتیاجات جامعه ایرانی بر پایه حقوق انسانی و رفع تبعیض طبقاتی گذارده شده است موجب گردید که افکار سازنده و نظامی نیرومند و صحیح که لیاقت و تقوی و شرافت و کار خلاقه و مفید و ارزنده بتواند اساس پیشرفت و ترقی و افتخار را جایگزین نظام پوسیده قدیمی و سنت منفور ارباب و رعیتی نماید (انشاءالله).
انقلاب ششم بهمن نه تنها دهقان شریف واصیل ایرانی را از اسارت ارباب ستمگر خارج کرد بلکه حیثیت و حقوق اجتماعی و از همه مهمتر و بالاتر و ارزنده تر حقوق انسانی را به او بازگرداند.
کارگران زحمتکش در سود کارخانه‌ها سهیم و شریک شدند زنان ایرانی دارای حقوق متساوی با مردان شدند.
جنگهای ایران را که دستخوش ویرانی بود از چنگ سوداگران خودخواه نجات داد.
کاروانهائی از سپاهیان دانش، بهداشت، ترویج و آبادانی به روستاها اعزام شدند تشکیل خانه‌های انصاف و داوری همه و همه از نمونه‌های مهم بارز این انقلاب بزرگ ملی است که اجرای آن تحت رهبریهای خردمندانه شاهنشاه آریامهر موجب افتخار و مباهات است (صحیح است).
خوشبختانه حزب ایران نوین و دولت خدمتگزار حزبی با درک نیات عالیه رهبر عالیقدر و خردمند ملت ایران و پرچمدار و مبتکر این انقلاب تاریخی با تمام قوا در اجرای هدفهای انقلاب ششم بهمن ۱۳۴۱ کوشا بوده است و بیلان کار حزب ایران نوین و دولت خدمتگزار حزبی و موفقیتهائی را که طی این مدت تحت رهبریها و هدایت خردمندانه شاهنشاه آریامهر نصیب دولت جناب آقای هویدا گردیده است (صحیح است).
شایان توجه و قدردانی است. حزب ایران نوین، حزب پاسدار انقلاب شاه و ملت افتخار دارد که با درک منویات ملوکانه در اجرای هدفهای ملی و میهنی از جان و دل بکوشد.
امروز کارگران و کشاورزان و اصناف و دانشگاهیان و زنان و فرهنگیان و جوانان سپاهیان انقلاب و انجمنهای محلی با علاقمندی در حزب ایران نوین گرد آمده به خوبی دریافته‌اند که رهبران حزب ایران نوین دقیقه‌ای کار کار و کوشش و فعالیت خودداری ننموده و به خوبی درک کرده‌اند که حزب پاسدار انقلاب با تلاش همه جانبه‌ای برای اجرای اصول عالیه انقلاب شاه و ملت می‌کوشد و برای پیروزی کلیه موانع را پشت سر گذاشته و پیروزمندانه به پیش می‌رود (صحیح است).
سازمان کارگران ایران در آستانه این جشن ملی با غرور و افتخار برگزاری جشن انقلاب شاه و ملت را به عموم هموطنان تبریک و تهنیت عرض نموده و موفقیت ملت ایران را در به ثمر رسانیدن انقلاب تحت رهبری داهیانه شاهنشاه آریامهر از صمیم قلب آرزو می‌نماید (احسنت). موضوع دیگری که این روزها در کلیه محافل و مجامع داخلی و خارجی مورد بحث است مصاحبه‌های اخیر شاهنشاه آریامهر در اعلام پیشنهادهای مربوط به تامین انرژی و همکاری ملتهای جهان در تامین سوخت و انرژی و سرمایه گذاری مشترک ممالک تولید کننده و مصرف کننده نفت است که در زمینه‌های مختلف در چنان سطح عالی و جهان بینی از طرف رهبر عالیقدر ملت ایران عنوان شده است که انظار و افکار تمام جهانیان را به خود مشغول داشته و کارشناسان نفتی و محققان تامین انرژی و اقتصاددانان جهان اعتراف می‌کنند که تنها راه اساسی این مسئله مهم و حل این مشکل جهانی همانا نظرات و پیشنهادات قاطع و روشن شاهنشاه آریامهر در مسئله سوخت و انرژی است و ملت ایران در برابر رهبریهای خردمندانه شاهنشاه آریامهر سر تعظیم و تکریم فرود آورده و از پروردگار بزرگ دوام عمر و بقاء سلطنت شاهنشاه آریامهر را آرزو می‌کنند.
مردم مشهد نظیر سایر افراد ملت ایران پیروزیهای اخیر نفت و سالگرد انقلاب ششم بهمن را با جشن و سرور خاصی بر پا داشته و همیشه هنگام تشرف به بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) برای سلامت شاهنشاه آریامهر و خاندان جلیل سلطنت دعا می‌کنند (احسنت) و از دولت خدمتگزار جناب آقای هویدا تقاضا دارند در برنامه‌های عمرانی پنجم باستان پهناور خراسان که بیش از یک پنجم کشور مساحت دارد عنایت بیشتری مبذول گردد و اعتبارات بیشتری به این استان مستعد جهت اجرای طرحهای عمرانی داده شود و در جلسه‌ای که به همین منظور با حضور جناب آقای زاهدی نیابت تولید عظیمی و استاندار خراسان در دفتر استانداری تشکیل یافت و عده‌ای از همکاران محترم نمایندگان خراسان در مجلس شورای ملی و فرمانداران و شهرداران و روسای انجمنهای دموکراتیک شهرستانهای خراسان و مدیران کل و مسئولان ادارات استان نیز شرکت داشتند مسائل و وظایف انجمنهای شهر و شهرستان همچنین برنامه‌های عمرانی شهرستانها و نحوه تقسیم و توزیع کمکهای دولت به شهرستانها ه جنوبی استان و نحوه تجهیز منابع محلی و اولویت سرمایه گذاریها در طرحهای عظیم صنعتی استان و نیازمندیهای عمرانی استان مورد بررسی قرار گرفت خدمات آقای زاهدی نیابت تولید عظیمی و استاندار خراسان که با علاقمندی در انجام خدمت به مردم و مسافرین زوار می‌کوشند موجب سپاسگزاری است و از پروردگار بزرگ توفیق کلیه خادمین به شاهنشاه آریامهر و مردم را مسئلت داریم و امیدواریم در انجام این خدمت مقدس همیشه توفیق و پیروزی دهد (احسنت - احسنت).
رئیس - آقای اسعد رزم آرا بفرمائید.
اسعد رزم آرا - با اجازه مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی و همکاران گرامی عرایض بنده امروز از دو قسمت تشکیل شده قسمت اول اشاره‌ای است درباره جشن‌های ششم بهمن و بزرگداشت این روز تاریخی و با توجه به اینکه برای دیگر همکاران هم فرصت باشد کوشش دارم با اختصار مطلب ادا شود که با توجه به اینکه سایر همکاران در این مورد به تفصیل مطالبی فرموده‌اند تصدیعم کم باشد. قسمت دوم گزارشی است. مختصر درباره زیارت خانه خدا (احسنت).
خدا را شکر که در دورانی زندگی می‌کنیم که هم آغاز با سال روز فرخنده ششم بهمن روزیکه به تدبیر شاهنشاه آریامهر بسیاری از نظامهای کهنه از هم گسستند اما خطوطی جدید و مترقی به نام اصول ششگانه و سرانجام ۱۲ گانه جانشین آن شد شاهد و ناظر جهشهای بزرگ دیگری باز هم به راهنمائی رهبر بزرگ مملکت هستیم که هر یک از آنها به سرعت ما را به مرز طلائی تمدن بزرگ می‌رساند که برنامه جدید را می‌توان ثمره‌ای دیگر از انقلاب شاه و ملت دانست که از آنجمله است اقدام پر ثمر و غرور انگیز درباره نفت که در دیگر کشورهای دنیا هم تأثیری عمیق بر جای گذاشته است لذا در این ساحت مقدس به دلیل آنکه: شکر نعمت نعمتت افزون کند.
مراسم سپاس و دعای ملت ایران را به طراح عالیقدر آن شاهنشاه آریامهر تقدیم می‌دارد (احسنت).
راستی که به کجا رسیده‌ایم و به جاست بگویم به نازم من آن چرخ پیروز را - پریروز و دیروز و امروز را.
زمانی سیاست‌های خارجی وابسته به نفت دولتها را روی کار می‌آورند ولی امروز ایران تقاضای نفتی دول غرب را رد می‌کند و وزیر دارائی دولت شاهنشاهی ایران اعلام می‌کند کسی حق ندارد قیمت نفت را به ما دیکته کند و ملت ایران از اینهمه پیشرفت غرق غرور و افتخار است (صحیح است).
عرض دیگر آنکه با افتخار و خلوص نیت به عرض نمایندگان محترم مجلس می‌رساند که هنوز بیش از ده روز نگذشته که از سرزمین مقدس مکه و زیارت خانه خدا همراه اولین گروه زائران ایران به خاک وطن مراجعت نموده و در کوتاهترین فرصت در این مکان مقدس حضور یافتم تا گوشه‌ای از آنچه در مسافرت حج شاهد و ناظر بودم بازگو نمایم البته این قسمت که عرض می‌کنم برای آنهائی است که معتقدات محکم تری از بنده شاید داشته باشند.
بدون شک نه زبان من و نه قلم هیچ نویسنده‌ای نخواهد توانست گویای حتی شمه‌ای از آنچه در این مسافرت در عظمت اسلام و اعتلای نام ایران دیدم باشد (صحیح است).
زیرا مصداق واقعی ضرب المثل شیرین فارسی که مثنوی هفتاد من کاغذ شود در بیان شرح این مسافرت مذهبی وجود دارد و به همین جهت اجازه می‌خواهم به عنوان یکی از هزاران زائر خانه خدا در خانه ملت و در حضور نمایندگان ملت مراتب سپاس و تشکر خود را به نمایندگی از بین ۵۵ هزار زائر ایرانی به پیشگاه مقدس رهبر ملت ایران که موجب و موجد این همه عظمت و سربلندی برای ملت شریف ایرانی نزد خودی و بیگانه شده است تقدیم دارم خیلی متشکرم تیمسار محترم معاون وزارت جنگ یادداشتی مرحمت فرمودند که تعداد حجاج ایرانی ۵۷ هزار نفر بوده و بنده اشتباه گفتم.
در صحرای عرفات در وادی مشاعر و در سرزمین مقدس مکه و منی و مدینه همه جا پرچم عزیز ایران در اهتزاز بود و احترامی که من از جانب همه ی مسلمانان جهان که مشتاقانه در مراسم حج شرکت کرده بودند دیدم همانند دیگر هموطنانم به خود بالیدم (احسنت).
زیارت خانه خدا برای همه ی مسلمین جهان توفیقی است عظیم و منهم از این فیض عظیم بهره مند گردیدم اما در کنار این توفیق بزرگ مسائلی جلب نظر می‌کند که اهمیت حج را بیش از آنچه متصور است متجلی می‌نماید خارج از مرزهای ایران برای یک ایرانی که یار و دیارش را ترک می‌کند قیافه، زبان، مذهب، ملیت، پرچم، و حتی موسیقی آشنا و مشترک هیجان انگیز است، عزیز است و بیننده را سخت تحت تأثیر قرار می‌دهد اما مشاهده پرچم سه رنگ ایران آنهم موقعیکه پوششی وسیع در سطح یک شهر و مکان مقدس چون مکه معظمه باشد، بیننده را دچار چنان احساساتی می‌نماید که وصف آن از حوصله این جلسه خارج است و کافی است یادآور شوم که مشاهده چنان مناظر تا اعماق روح و قلب نفوذ کرده و اشک شوق بر دیدگان جاری می‌سازد و من چندین بار به چنین سعادتی دست یافتم و اشکم جاری شد.
و این تنها من نبودم بلکه کلیه حجاج ایرانی نیز در هر محفل و مجلسی زبان به ثنای رهبر خود می‌گشودند و صادق و خالص دست دعا به آسمان دراز می‌کردند و هر کس از این قبیل منظر را در مکه، مدینه، عرفات، منی، می‌توانست شاهد باشد خود من یکروز که برای عیادت یک زائر ملایری در منی با آمبولانس شیر و خورشید سرخ ایران به خیمه‌ها سر می‌کشیدم از یک جوان ایرانی شعاری شنیدم که منقلب شدم و میهن پرستی این حاجی جوان را ستودم او در کمال سادگی و خلوص نیت به محض اینکه چشمش به آمبولانس ما افتاد فریاد زد: این هم آمبولانس ایران. قربان شاه ایران جانم فدای ایران (احسنت - احسنت).
روز بعد از عید قربان در چادر بزرگ اوقاف ایران در منی هزاران هموطن ایرانی برای سلامتی شاهنشاه آریامهر و دوام سلطنت دودمان پهلوی و عظمت و شکوه کشور عزیزمان ایران دست به دعا بلند کرده بودند اشک شوق از دیده گانشان جاری بود و خلوص نیت و پاکی طینتی که در آمین آنها برای حفظ و بقای مقدساتشان در مملکت دیده می‌شد حاکی از آن بود که ایرانی در همه جا و در همه حال در مقابل نام شاه و میهن بخصوص وقتی که در خانه خدا هم باشد حالت جذبه و شوقی به خود می‌گیرد که بیگانگان را به حیرت وامی دارد و من این حیرت آمیخته به تحسین را در دیدگان برادران زائر غیر ایرانی که تماشاگر این صحنه میهنی بودند لمس کردم - خاصه آن لحظه‌ای که سخنگوی مذهبی ایران دکتر مهاجرانی در چادر ایران در منی ضمن سخنان مشروح و مبسوط خود در مراحل مختلف وقتی با دعا نام ایران و شاه ایران را به زبان جاری می‌کرد و صلای ایران در داده بود این حقیقت به وضوح در اعماق قلوب همه نفوذ می‌کرد و فریادهای آمین رساتر و غراتر می‌گردید در خاتمه عرایضم گفتنیست که در مصاحبه با حجاج ایرانی همه از نظم و ترتیب و جا و مکان و خوراک و غذا عمیقاً اظهار رضایت نموده از مدیریت صحیحی که بر کار حج حکمفرما بود تقدیر و تشکر شایسته می‌شد و بدین مناسبت به دکتر آزمون سرپرست پر کار و صمیمی سازمان اوقاف و مجری صدیق نیات ملوکانه درود و تهنیت می‌فرستادند متشکرم که به عرایضم توجه فرمودید (آفرین - احسنت).
رئیس - آقای عزیز مرادی بفرمائید.
عزیز مرادی - آقای رئیس و همکاران گرامی.
بطوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند (روز ۱۹ دیماه مصادف با روز تصویب قانون اصلاحی اصلاحات ارضی می‌باشد) فرصت افتخار آمیزی است برای اینجانب که در پرتو انقلاب شاه و ملت و تحول اوضاع اجتماعی ناشی از آن به نمایندگی از طرف کشاورزان به خانه ملت راه یافته‌ام (احسنت).
با کمال افتخار در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی ضمن عرض تبریک این روز پرشکوه عالیترین مراتب سپاس و تشکرات قلبی خود و میلیونها دهقان آزاد شده ایرانی بخصوص کشاورزان و سهامداران شرکتهای سهامی زراعی و عضو شرکتهای تعاون روستائی مهاباد را به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر تقدیم بدارم (احسنت).
امروز در سایه عنایت خاص رهبر ملت نواز و بر اثر اجراء منشور انقلاب شاه و ملت و الغاء رژیم ارباب و رعیتی و اجراء کامل اصلی اصلاحات ارضی طبقه کشاورز به حقوق حقه خود رسید و صاحب آب و ملک و مزروعی خود شد و با ایجاد انجمن ده و خانه فرهنگ روستائی و تاسیس شرکتهای سهامی زراعی و تولید تعاون و شرکتهای تعاون روستائی و تاسیس درمانگاه و تاسیس تعمیم بهداشت در سطح روستاها و اعزام سپاهیان انقلاب تاریخ زندگی بخش روستاهای مملکت آغاز گردید که تحولات بسیار را به دنبال داشت امروز کشاورزان آزاد شده با عنایت خاص شهریار دادگستر با برخورداری از ثمرات انقلاب عظیم که روز شاه و ملت و با انتخاب به نمایندگی در مجلس شورای ملی و اعضاء انجمن شهرستان نایل شده‌اند، بدست آوردن و شخصیت انسانی خود را در اجتماع مترقی ایران شریک و سهیم هستند بنابراین در مقابل عظمت چنین انقلابی که از افکار نیات بلند پایه شاهنشاه آریامهر، الهام گرفته است (صحیح است) زبان قاصر من عاجز از سپاسگزاری است به جا است از جانب خود و میلیونها کشاورز ایرانی در ساحت مقدس مجلس شورای ملی عرض کنم: شاهنشاها قاطبه کشاورزان آزاد شده همیشه دعاگو برای سلامت و بقاء عمر و دوام سلطنت با عظمت آن پدر تاجدار هستند (احسنت).
و تا آخرین قطره خون خود را در راه اجرای منویات مقدس شاهنشاه آریامهر جانفشانی خواهیم کرد. مطلبی که در مورد حوزه انتخابیه خود به استحضار نمایندگان محترم می‌رساند حاکی از توجه دولت خدمتگزار حزبی جناب آقای هویدا می‌باشد که در اجرای منویات رهبر عالیقدر مملکت جهت آسایش و رفاه مردم شهرستان مهاباد در این مدت کوتاه انجام گرفته که از جمله می‌توان گفت چهار واحد شرکت سهامی زراعی تشکیل شده که خوشبختانه درآمد سهامداران چند برابر شده و از جناب دکتر ولیان وزیر محترم تعاون و امور روستاها که یکی از خدمتگزاران شاهنشاه آریامهر می‌باشد و توجه خاص به پیشرفت شرکتهای سهامی زراعی و تولید تعاون و شرکتهای تعاون روستائی و بهبود وضع کشاورزان دارند سپاسگزاری می‌کنم و توسعه بیمارستان شیر و خورشید و تصفیه خانه آب آشامیدنی و ایجاد سد مخزنی به روی رودخانه مهاباد تاسیس مرکز رادیو و تلویزیون و ساختمان کاخ جوانان و اقدامات عمرانی و فرهنگی و کشاورزی دیگری که ذکر کلیه آنها باعث طول کلام می‌باشد بنده از جانب مردم وطن پرست و شاه دوست مهاباد مراتب سپاسگزاری و امتنان خود را به عرض می‌رساند (احسنت).
موضوع دیگر در چند روز قبل واقعه تاسف آوری در شهرستان مهاباد اتفاق افتاد در تاریخ ۲۵ دیماه (بازار ۱۵۰ ساله) قیصریه آن شهر که مرکز داد و ستد اهالی شهر و حومه بوده طعمه حریق گشت و با تمام تلاش و کوششی که از طرف مقامات مسئول به عمل آمد متاسفانه خسارات زیادی وارد آورد و اقداماتی که از طرف استاندار محترم و تیمسار فرماندار محترم شهرستان مهاباد که برای جلوگیری از آتش به عمل آوردند تشکر می‌نمایم.
از دولت خدمتگزار جناب آقای هویدا استدعا دارم که دستورات لازم را برا ی جبران خسارات وارده صادر فرموده تا در این فصل زمستان و با توجه به موقعیت آن منطقه تسریعی به عمل آورند تا هر چه زودتر عده‌ای از مردم شاه دوست و میهن پرست شهرستان مهاباد که متاسفانه با قهر طبیعت رو به رو و آسیب زیاد دیده‌اند با رهائی از این بلاتکلیفی بتوانند زندگی عادی خود را از سر گرفته و به اقتصاد فلج شده آن شهر با توجه خاص دولت خدمتگزار سامان بخشند و مرزنشینان غیور آن منطقه مثل همیشه دعا گوی ذات اقدس شهریاری بوده و من در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی اعلام می‌دارم که این مرزداران غیور همراه آماده جانبازی در راه اجراء نیات مقدس رهبر کبیر انقلاب ایران می‌باشد متشکرم (احسنت - احسنت).
رئیس - آقای مهندس اردلان بفرمائید.
مهندس اردلان - با اجازه مقام معظم ریاست و همکاران ارجمند و گرامی امروز ما در آستانه دوازدهمین سال انقلاب ششم بهمن، انقلاب مقدس شاه و ملت قرار گرفته‌ایم. ملت سرفراز و حق شناس ایران در تمام نقاط کشور از حالا مقدمات آذین بندی و جشن و چراغانی را فراهم نموده‌اند تا با غرور و افتخار در این جشن بزرگ ملی شرکت نمایند (صحیح است).
به بینیم انگیزه این شادی چیست. برای روشن شدن موضوع بایستی به قبل از انقلاب برگردیم و به بینیم اوضاع مملکت در آن زمان چه بوده است.
سالها بود که افراد روشنفکر و تحصیلکرده و وطن پرست از اوضاع ناراضی بودند و با نگرانی به اوضاع می‌نگریستند.
سالها بود که کارگران محرومیت می‌کشیدند و به آینده امیدی نداشتند.
مدتها بود که کشاورزان در شرایط بسیار سخت و در پاره‌ای از نقاط کشور در شرایط غیر انسانی زندگی می‌کردند. از دانش و بهداشت خبری نبود و به جای آن جهل و ظلم وفقر و بدبختی حکومت می‌کرد.
در آنزمان فقط عده معدودی بودند که از این نظام بهره گیری می‌کردند و اکثریت قریب به اتفاق ملت ایران ناراضی و ناراحت بودند.
تنها یک اندیشه توام با واقع بینی لازم بود که این زنجیر را بگسلد. خوشبختانه شاهنشاه عزیز ما به موقع اقدام فرمودند.
شاهنشاه بزرگ ما در کتاب انقلاب سفید چنین مرقوم داشته‌اند.
«شاید هیچ کس غیر از من و خدای من نداند چه شبهائی را تا صبح به تامل و تفکر گذرانیدم و با خضوع و خشوع تمام برای یافتن چاره از خدای خویش استعانت طلبیدم».
به هر صورت این بود اوضاع آشفته آنروز که همه همکاران ارجمند به خوبی بیاد دارند.
و بخصوص پس از قیام ملی ۲۸ مرداد ماه و از بین رفتن دکانهای عوام فریبی ملت ایران برای رهائی از این مصیبت و بدبختی بزرگ فقط یک ملجاء را می‌شناخت و آنهم شاهنشاه بود. (صحیح است).
زیرا مقام سلطنت یک مقام مقدسی است برای ملت ایران که برای بر هم زدن آن وضع نابسامان اقدام نمایند.
خوشبختانه رهبر ملت ایران در دی ماه ۴۱ در کنگره شرکتهای تعاونی فرمودند:
«در اینجا من به حکم مسئولیت وفاداری به سوگندی که در حفظ پادشاهی و اعتلای ملت ایران یاد کرده‌ام نمی‌توانم ناظر بی طرف در مبارزه قوای نیروی یزدانی با نیروی اهریمنی باشم زیرا پرچم این مبارزه را خود بر دوش گرفته‌ام. برای آنکه هیچ قدرتی نتواند در آینده رژیم بردگی دهقان را از نو در این مملکت مستقر سازد و ثروتهای ملی کشور را به تاراج جماعتی قلیل بسپارد.
وظیفه خود می‌دانم به نام رئیس قوای سه گانه مملکت بر اساس اصل بیست و هفتم و استنا به اصل بیست و ششم متمم قانون اساسی که اعلام می‌دارد قوای مملکت ناشی از ملت است مستقیماً به مردم ایران رجوع کنم و استقرار این اصلاحات را از طریق مراجعه به آراء عمومی پیش از انتخابات مجلسین از ملت ایران که حاکم به مجلس و منشاء اقتدارات ملی است تقاضا کنم.»
شاهنشاه با این فرمایشات فرمان مقدس انقلاب ایران را صادر فرمودند و اصول ششگانه به تصویب ملی رسید و پس از آن ۶ اصل دیگر به آن اضافه گردید. در آن روزها شاید کمتر کسی می‌توانست تصور کند که انقلاب ایران در مدت کوتاهی نتایج چنین درخشانی به بار آورد و سیمای جامعه را به کلی دگرگون سازد زیرا ۱۱ سال در زندگی ملتها لحظه بسیار زودگذری است و در این مدت کوتاه از ملت عقب افتاده و فقیر به ملتی پیشرفته و غنی تبدیل گشته‌ایم که اکنون با کمالی سربلندی میگوئیم تولید ناخالص ما به سالی ۳۲ میلیارد دلار رسیده که ایران در ردیف ۱۵ کشور نیرومند و پیشرو دنیا قرار دارد و باز هم با قدمهای سریع به پیش می‌رویم و از نظر سیاست خارجی پیشرفتهای بسیار مفید و ارزنده و موفقیتهای شایان توجهی نصیب ملت ایران شده است.
سفرهای میمنت اثر شاهنشاه عزیز به کشورهای خارج نه تنها ایران را یک کشور مترقی و متمدن و نمونه در دنیا شناسانده است، بلکه مردم دنیا رهبر عالیقدر ما را نابغه شرق و مبتکر اندیشه‌های نو و مبشر صلح و سعادت می‌دانند.
هر کجا تشریف برده‌اند ارمغانی تازه از قراردادهای فرهنگی - اقتصادی و توسعه مناسبات دوستانه به ارمغان می‌آورند (صحیح است)
امروز بعضی از ملل مترقی دنیا از اصول انقلاب مقدس ما مانند سپاه دانش سرمشق گرفته‌اند و انقلاب سفید ایران را می ستایند.
حقیقتاً ترقیات امروز ایران اعجاب انگیز است نگاهی به گذشته و حال بیفکنیم و ترقیات شگرف را ببینیم و به بانی آن درود بفرستیم.
در اثر این انقلاب مقدس بود که کشاورز را از بند اسارت و حقارت رهائی بخشید و صاحب زندگی و شخصیت شد و سپاه دانش و بهداشت با بی سوادی و امراض مبارزه نمودند و بدین طریق جسم و روان کشاورزان را درمان نمودند.
کارگران به لقب پر افتخار شریف نائل شدند و در سود کارخانجات سهیم گردیدند.
خواهران و مادران صاحب حقوق مساوی با مردان شدند و اینک دوش به دوش برادران ما برای سازندگی ایران عزیز تلاش می‌کنند.
با تشکیل انجمنهای ده - شهر - شهرستان - استان کار مردم به مردم واگذار شد.
خانه‌های انصاف و شوراهای داوری به قضاوت نشستند.
انجمنهای محلی برای عمران محل خود فعالیت را آغاز نمودند.
شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای تشکیل و برای سواد آموزی و بهتر نمودن آموزش و پرورش تصمیماتی اتخاذ می‌نمایند.
با تصویب قانون نظام صنفی گروه عظیمی از هموطنان که از صبح گاه تا شامگاه برای آسایش هموطنان تلاش می‌کنند بهره مند گردیدند و با تشکیل اتحادیه‌ها و اطاق‌های اصناف مشکلات خود را برطرف می‌نمایند.
ملی شدن نفت به معنای واقعی کلمه تحقق یافت و همانطوریکه رهبر ملت ایران فرمودند دوران امپراطوری شرکتهای نفت سپری شد. کارخانه ذوب آهن که آرزوی دیرینه ملت ایران بود شروع به کار نمود.
آبها ملی و اکثر رودخانه‌ها بوسیله سدها مهار شد. شبکه برق به اکثر نقاط ایران گسترش پیدا نمود.
نیروهای دفاعی کشور به مدرن ترین سلاحها برای دفاع از وطن مجهز گردید.
اگر بخواهم تمام اقدامات را به اختصار بیان نمایم ساعتها وقت لازم است.
اکنون افتخار داریم که با برگزاری جشن ملی ششم بهمن یعنی جشن آغاز دوازدهمین سالگرد انقلاب شاه و ملت با رژه سپاهیان انقلاب و برگزاری مراسمی شکوهمند خاطره انقلاب و منشور آنرا که اثرات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و بهداشتی و عمرانی آن و از همه مهمتر اثرات انسانی و معنویش در بهبود زندگی مردم و بهره مندی آنها از عدالت اجتماعی قابل انکار نیست تجدید نمائیم.
زنده و جاوید باد شاهنشاه آریامهر رهبر سرافراز انقلاب ایران.
پیروز باد انقلاب مقدس شاه و ملت (احسنت، احسنت)
- تصویب صورتجلسه‌های شماره ۱۴۳ و ۱۴۴ و ۱۴۵ صبح و بعدازظهر روز یکشنبه (۹) دی ماه و صورت جلسه ۱۴۶ صبح روز سه شنبه (۱۱) دیماه ۱۳۵۲
۳ - تصویب صورتجلسه‌های شماره ۱۴۳ و ۱۴۴ و ۱۴۵ صبح و بعدازظهر روز یکشنبه (۹) دی ماه و صورت جلسه ۱۴۶ صبح روز سه شنبه (۱۱) دیماه ۱۳۵۲
رئیس - وارد دستور می‌شویم صورت جلسه‌های شماره‌های ۱۴۳و۱۴۴ و ۱۴۵ صبح و بعدازظهر روز یکشنبه نهم دی ماه و صورت جلسه شماره ۱۴۶ صبح روز سه شنبه یازدهم دی ماه خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نسبت به این صورت جلسات نظری نیست؟ (اظهاری نشد) این چهار صورت جلسه تصویب می‌شود.
- تقدیم ۷ فقره لایحه بوسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۴- تقدیم ۷ فقره لایحه بوسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
رئیس - تیمسار سپهبد کاتوزیان بفرمائید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ) - با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم هفت لایحه است که تقدیم می‌کنم لایحه اول درباره اعزام افزارمندان بیمار و معالجه آنان در خارج کشور و تامین و پرداخت هزینه آنان، لایحه دوم راجع به مزایای ویژه‌ای است که به درجه داران ارتش شاهنشاهی پرداخت می‌شود استدعا شده به همردیفان درجه دارانی که در همان مشاغل انجام وظیفه می‌نمایند همان مزایا پرداخت شود.
لایحه دیگر مربوط است به اصلاح تبصره ذیل ماده ۱۵ و بندهای ب و ج ماده ۱۶ قانون تشکیل دادگاه عالی انتظامی قضات ارتش که تقدیم می‌شود و لایحه دیگری است به منظور بهره مند شدن کارمندان رسمی غیر نظامی ارتش شاهنشاهی از مزایای قانون تاسیس صندوق پس انداز ثابت افسران و همافران و درجه داران کارد ثابت ارتش شاهنشاهی که یک ماده به قانون مذکور الحاق شده و تقدیم می‌شود تا در صورتیکه تصویب بفرمائید غیر نظامیان هم از آن استفاده کنند. لایحه بعدی: برای کفن و دفن افزارمندان تا کنون ۱۵۰ تومان پرداخت می‌شد چون این مبلغ کفاف این هزینه را نمی‌دهد لایحه‌ای تهیه شده تا در صورتیکه اجازه بفرمائید مبلغ مزبور به ۷۰۰ تومان افزایش پیدا کند. لایحه بعدی، به منظور نیازمندیهای ارتش شاهنشاهی به تصویب مقررات عمومی ستوان یاری در سطح نیروهای سه گانه ارتش شاهنشاهی لایحه اصلاح تبصره ذیل ماده واحده قانون مربوط به تعمیم قانون تبدیل درجه داران فنی نیروی هوائی نسبت به ناو استوار یکم‌های رسته‌های مخصوص نیروی دریائی مصوب ۱۳۴۳/۳/۱۶ تقدیم می‌شود.
آخرین لایحه، لایحه‌ای است که برای تامین کادر پزشکی مورد نیاز که از هر حیث حائز اهمیت است برای پرداخت پاداش ماهانه به سرهنگهای پزشک تهیه شده که تقدیم می‌شود و تقاضای تصویب آنرا دارم.
رئیس - لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه «ضابطه جهت پرداخت مطالبات اشخاص بابت بهای اراضی فرودگاهها» توسط آقای مهندس دری معاون وزارت راه
۵- تقدیم لایحه «ضابطه جهت پرداخت مطالبات اشخاص بابت بهای اراضی فرودگاهها» توسط آقای مهندس دری معاون وزارت راه.
رئیس - آقای مهندس دری بفرمائید.
مهندس دری (معاون وزارت راه)- با اجازه مقام معظم ریاست، به طوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند در اجرای تبصره ۱۰ قانون بودجه سال ۱۳۵۲ که مقرر داشته است «مطالبات اشخاص بابت اراضی فرودگاهها بر طبق ضابطه‌ای که بنا به پیشنهاد وزارت راه و تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی تعیین می‌گردد پرداخت شود» اینک طرح مربوط که به صورت ماده واحده تهیه شده برای بررسی و تصویب تقدیم می‌گردد.
رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه هفت فقره لایحه رسیده از مجلس سنا
۶- اعلام وصول و قرائت نامه هفت فقره لایحه رسیده از مجلس سنا
رئیس - لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
عطف به نامه شماره ۳۰۰۶۷ مورخ ۱۳۵۲/۱۰/۱۵ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارائی و بودجه) در قبال لایحه شماره ۶۶۷۵۶ مورخ ۱۳۵۲/۹/۶ دولت راجع به قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور در جلسات عدیده مطرح گردید، نسبت به تبصره ۸۹ تقاضای فوریت شد که ابتدا فوریت و سپس لایحه مزبور با اصلاحاتی در جلسه بعدازظهر روزیکشنبه ۳۰ دی ماه ۱۳۵۲ به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب و اخذ رای نهائی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
رئیس - اظهار ملاحظات مجلس سنا به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
عطف به نامه شماره ۲۹۴۴۹ مورخ ۱۳۵۲/۱۰/۹ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) در قبال لایحه شماره ۶۸۴۳۰ مورخ ۱۳۵۲/۹/۷ دولت راجع به تعدیل و تثبیت اجازه بها در جلسه روز شنبه ۲۹ دی ماه ۱۳۵۲ مطرح گردید و با اصلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
رئیس - اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
عطف به نامه شماره ۲۵۷۶۱ مورخ ۱۳۵۲/۸/۱۷ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارائی) در قبال لایحه شماره ۸۵۰۰ مورخ ۱۳۵۲/۵/۳ دولت راجع به قانون اجرای قرارداد مورخ یکم ماه ژوئن ۱۹۷۳ ژنو الحاقی به قرارداد مورخ ۲۰ ژانویه ۱۹۷۲ ژنو در جلسه روز دوشنبه ۱۷ دی ماه ۱۳۵۲ مطرح گردید و با اصلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
رئیس - اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
ریاست محترم شورای ملی عطف به نامه شماره ۲۴۸۲۹ مورخ ۱۳۵۲/۵/۶ آن مجلس محترم، گزارش کمیسیون شماره ۶(کشاورزی و منابع طبیعی) در قبال لایحه شماره ۷۱۱۴ مورخ ۱۳۵۲/۳/۳۰ دولت راجع به اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان در جلسه روز دوشنبه ۱۷ دی ماه ۱۳۵۲ مطرح گردید و با اصلاحاتی به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
رئیس - اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۴(دارائی) در قبال لایحه شماره ۱۹۰۷۲ مورخ ۱۳۵۲/۸/۱۶ دولت راجع به تمدید مهلت مقرر در قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی در جلسه روز دوشنبه ۱۷ دی ماه ۱۳۵۲ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۵(اقتصاد) در قبال لایحه شماره ۱۹۳۶۴ مورخ ۱۳۵۲/۸/۲۰ دولت راجع به موافقت نامه بازرگانی و همکاریهای اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اسپانیا در جلسه روز دوشنبه ۱۷ دی ماه ۱۳۵۲ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۶ (تعاون و امور روستاها) در قبال لایحه شماره ۶۷۱۶۶ مورخ ۱۳۵۲/۹/۱۱ دولت راجع به نحوه پرداخت وجوه قبوض اقساطی مالکان مشمول قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستاجر در جلسه روز دوشنبه ۱۷ دی ماه ۱۳۵۲ مطرح گردید، عده‌ای از آقایان سناتورها تقاضای فوریت نمودند که بدواً فوریت و سپس لایحه مزبور به تصویب سنا رسید. اینک لایحه قانون فوق جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا - جعفر شریف امامی.
- طرح و تصویب فوریت لایحه نحوه پرداخت وجوه قبوض اقساطی مالکان مشمول قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستاجر
۷- طرح و تصویب فوریت لایحه نحوه پرداخت وجوه قبوض اقساطی مالکان مشمول قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستاجر
رئیس - چون این لایحه در مجلس سنا به فوریت تلقی شده است فوریت آن در مجلس شورای ملی مطرح است لایحه قرائت می‌شود.
ماده واحده - قبوض اقساطی مالکانی که در اجرای مقررات قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستاجر (مصوب ۴۷/۱۰/۲۳) ملک آنان از طریق اجرای شق فروش به زارعان مربوط منتقل شده یا بشود، مشمول مقررات ماده ۳ قانون مواد الحاقی به قانون مذکور و تبصره یک ذیل آن می‌باشد و این قبیل مالکان می‌توانند برای دریافت وجوه قبوض اقساطی بدهی زارعان از مزایای ماده فوق الذکر بهره مند شوند.
- تبصره - دولت مکلف است هر سال اعتبار لازم برای اجرای این ماده واحده را تامین و در اختیار وزارت تعاون و امور روستاها بگذارد.
رئیس - نسبت به فوریت لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رای می‌گیریم به فوریت لایحه خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب نشد. لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- بیانات آقای رئیس به مناسبت حضور هیئت پارلمانی استرالیا در جلسه علنی مجلس شورای ملی
۸- بیانات آقای رئیس به مناسبت حضور هیئت پارلمانی استرالیا در جلسه علنی مجلس شورای ملی
رئیس - هیئت پارلمانی استرالیا که در این جلسه شرکت فرموده‌اند حضورشان خیر مقدم عرض می‌کنم، امیدوارم در این مدت کوتاهی که در ایران تشریف دارند برایشان خوش بگذرد (صحیح است).
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تسریع دادرسی و اصلاح قسمتی از قوانین آئین دادرسی کیفری و کیفر عمومی و ابلاغ به دولت
۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تسریع دادرسی و اصلاح قسمتی از قوانین آئین دادرسی کیفری و کیفر عمومی و ابلاغ به دولت
رئیس - گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تسریع دادرسی و اصلاح قسمتی از قوانین آئین دادرسی کیفری و کیفر عمومی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۸ دی ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۵۰۳۶-۵۲/۳/۸ دولت راجع به تسریع دادرسی و اصلاح قسمتی از قانون آئین دادرسی کیفری را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آورده است مطرح و با اصلاح عبارتی در تبصره ۲ ماده یک مصوبه مجلس سنا را تائید و تصویب کرد. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- تبصره‌های زیر به عنوان تبصره ۲ و۳ به ماده ۸ قانون آئین دادرسی کیفری الحاق می‌شود.
- تبصره ۲ - در مورد جرمهای مذکور در ماده ۲۷۷ قانون کیفر عمومی و سایر جرائم قابل گذشت و جرمهای زیر تعقیب جزائی جز با شکایت شاکی خصوصی شروع نمی‌شود و در صورت گذشت او تعقیب یا اجرای حکم موقوف می‌گردد مگر اینکه متهم سابقه محکومیت موثر کیفری به علت ارتکاب جرم مشابه آن داشته باشد.
- ۱- آن قسمت از ماده ۱۷۲ قانون کیفر عمومی که ناظر به شکستن عضو می‌باشد بدون اینکه منتهی به نقص عضو گردد و قسمت اول ماده ۱۷۳ و ماده ۲۰۸ مکرر و بند ب ماده ۲۱۴ مکرر و ماده ۲۵۲ و ماده ۲۶۵ مکرر و ماده ۲۶۸ مکرر قانون مزبور.
- ۲- جرمهای موضوع قانون راجع به بدهی واردین به مهمانخانه‌ها مصوب سال ۱۳۱۲.
- ۳- جرم موضوع تبصره ۲ ماده ۹ قانون اصلاح قانون منع کشت خشخاش مصوب سال ۱۳۲۸.
- ۴- جرم موضوع ماده ۱۶ قانون راجع به اراضی دولت و شهرداریهای و اوقاف و بانکها مصوب سال ۱۳۳۹.
- ۵- سرقت و خیانت در امانت و کلاهبرداری و جرائمی که در حکم کلاهبرداری است و جرمهای موضوع ماده ۲۳۳ و ۲۳۴ قانون کیفر عمومی و ماده ۵ قانون تشدید مجازات رانندگان که ناظر به نقص عضو است و آن قسمت از ماده ۱۷۲ قانون کیفر عمومی که ناظر به شکستن یا نقص عضو می‌باشد بدون اینکه منتهی به نقص کامل عضو گردد مشروط به اینکه مرتکب این جرائم همسر و یا از اقربای نسبی تا درجه سوم و یا اقربای سببی تا درجه دوم شاکی خصوصی باشد.
- تبصره ۳- مواد ۲۱۰ و ۲۱۳ قانون کیفر عمومی قابل گذشت نبوده و از شمار مواد مندرج در ماده ۲۷۷ آن قانون حذف می‌گردد.
ماده ۲- تبصره ماده ۱۲ قانون آئین دادرسی کیفری بشرح زیر اصلاح می‌شود.
- تبصره - پس از صدور کیفر خواست و ارسال آن به دادگاه، دفتر دادگاه جنحه مکلف است وقت جلسه دادرسی را به شاکی یا مدعی خصوصی ابلاغ نماید مع الوصف عدم ابلاغ اخطاریه بشاکی خصوصی که تا اولین جلسه دادرسی دادخواست نداده موجب تجدید جلسه نخواهد شد.
در این مورد شاکی خصوصی می‌تواند ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه دادخواست ضرر و زیان خود را تقدیم کند و دادگاه با رعایت ماده ۱۴ این قانون به دعوی ضرر و زیان نیز رسیدگی می‌کند هر چند از رسیدگی به امر جزائی فارغ شده باشد.
ماده ۳- ماده ۴۰ بشرح زیر اصلاح و تبصره آن حذف و ۴ تبصره به آن الحاق می‌شود.
ماده ۴۰ - در جنایات اگر جرم مشهود باشد دادستان تا قبل از حضور و مداخله بازپرس اقدامات لازم را برای حفظ و جمع آوری دلائل و آثار جرم به عمل می‌آورد.
در امور جنحه به طور کلی تحقیقات مقدماتی وسیله ضابطین دادگستری تحت نظارت و تعلیمات دادستان انجام می‌شود و پس از تکمیل پرونده دادستان در صورتیکه موضوع را قابل تعقیب کیفری تشخیص دهد پرونده را با صدور کیفر خواست و هر گاه مورد منطبق با ماده ۵ این قانون باشد با بیان ادعای شفاهی در دادگاه مطرح می‌نماید والا حسب مورد قرار موقوفی یا منع تعقیب یا عدم صلاحیت یا اناطه صادر خواهد کرد.
ترتیب تحقیقات مقدماتی و شکایت از قرارهای مذکور همان است که در مورد تحقیقات و قرارهای بازپرس مقرر است.
صدور قرار تامین خواسته و اخذ تامین از متهم در این مورد با دادستان است.
قرار توقیف و قرار وثیقه‌ای که منتهی به بازداشت متهم شود ظرف ده روز از تاریخ بازداشت قابل شکایت در دادگاه جنحه است مگر اینکه صدور قرار وثیقه قانوناً الزامی باشد.
در امور جنحه دادستان می‌تواند تمام یا قسمتی از تحقیقات مقدماتی را شخصاً یا بوسیله دادیاران خود انجام دهد.
- تبصره ۱- کلیه وظایف و اختیارات بازپرس در امور جنحه به دادستان واگذار می‌شود.
- تبصره ۲- دادگاه جنحه در صورتیکه تحقیقات را کافی نداند راساً به تکمیل آن اقدام و یا دستور تکمیل آن را با ذکر موارد نقص مستقیماً به ضابطین دادگستری یا در صورت اقتضا به دادسرا می‌دهد و مراجع مذکور مکلفند تحقیقات و اقدامات مورد نظر دادگاه را انجام و پرونده را اعاده نمایند.
اجرای دستور دادگاه وسیله ضابطین دادگستری در هر حال مانع نظارت قانونی دادستان نخواهد بود.
- تبصره ۳ - از تاریخ اجرای این قانون بازپرس (جز دادرس دادگاه بخش مستقل که به جانشینی بازپرس انجام وظیفه می‌نماید) به جرائمی رسیدگی می‌کند که محاکمه آنها راجع به دادگاه جنائی است (امور جنائی و جنحه هائی که به تبع امر جنائی رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه جنائی است) و در غیر این مورد ارجاع پرونده به بازپرس مجاز نیست مع الوصف در صورت تغییر عنوان اتهام و یا صدور قرار منع یا موقوفی تعقیب نیست به اتهام جنائی که توام با امر جنحه باشد بازپرس نمی‌تواند از رسیدگی به اتهام جنحه امتناع نماید و به هر حال در صورت اختلاف نظر در باب صلاحیت موضوع این تبصره بازپرس طبق نظر دادستان به رسیدگی ادامه خواهد داد.
دادستان می‌تواند پرونده‌های جنحه‌ای را که در تاریخ اجرای این قانون در شعب باز پرسی مطرح است برای رسیدگی به دادیاران ارجاع نماید و مادام که ارجاع نشده بازپرس به رسیدگی این قبیل پرونده‌ها ادامه خواهد داد.
در شهرهائیکه تعداد پرونده‌های جنائی کم و متناسب با کار یک بازپرس نباشد دادستان شهرستان می‌تواند با اجازه وزیر دادگستری امور جنحه‌ای را برای مدتی که لازم باشد به بازپرسی ارجاع نماید و باز پرس استثنائاً به امور جنحه نیز رسیدگی می‌کند.
- تبصره ۴- بازپرسانی که به مقتضای اجرای این ماده به دادیاری دادسرای شهرستان تغییر سمت می‌یابند مادام که در سمت دادیاری باقی هستند از فوق العاده قضائی و مزایای مخصوص بازپرسی استفاده خواهند کرد.
ماده ۴- ماده زیر به عنوان ماده ۴۰ مکرر به قانون آئین دادرسی کیفری اضافه می‌شود.
ماده ۴۰ مکرر - در امور جنحه هر گاه متهم اقرار به ارتکاب جرم نماید و این اقرار حسب محتویات پرونده مقرون به واقع باشد در صورتیکه دادستان با ملاحظه وضع اجتماعی و سوابق زندگی و روحیه متهم و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم گردیده تعلیق تعقیب را مناسب بداند می‌تواند با احراز شرایط زیر تعقیب کیفری او را مناسب بداند می‌تواند با احراز شرایط زیر تعقیب کیفری او را معلق و پرونده را به دادگاه جنحه ارسال نماید.
- ۱- موضوع اتهام از جرائم مندرج در باب دوم قانون کیفر عمومی نباشد.
- ۲- متهم سابقه محکومیت موثر نداشته باشد.
- ۳- شاکی خصوصی در بین نبوده یا گذشت کرده باشد.
دادگاه جنحه در صورتیکه قرار تعلیق را تائید نماید قرار قطعی است در غیر این صورت طبق مقررات به موضوع اتهام رسیدگی خواهد نمود.
هرگاه درباره متهم قرار تامینی صادر شده باشد پس از قطعیت قرار تعلیق قرار تامین ملغی الاثر خواهد شد.
- تبصره ۱- قرار تعلیق تعقیب در دفتر مخصوص در اداره سجل کیفری ثبت می‌شود در صورتیکه متهم ظرف سه سال از تاریخ صدور قرار تعلیق مرتکب جنحه یا جنایتی شود نسبت به اتهام سابق نیز با رعایت مقررات تعدد جرم مورد تعقیب قرار خواهد گرفت.
- تبصره ۲ - در مورد تعدد جرم هر گاه جرائم انتسابی تواماً واقع شده باشد مانع از اجرای مفاد این ماده نیست و در صورتیکه یکی از جرائم انتسابی از درجه جنائی باشد دادستان وقتی می‌تواند قرار تعلیق در مورد امر جنحه صادر نماید که امر جنائی منتهی صدور قرار منع تعقیب شده باشد.
ماده ۵ - ماده ۵۹ ب بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۵۹ ب- در امور جنحه اعم از جرائم مشهود و غیر آن در صورتیکه متهم و شاکی حاضر بوده یا فقط متهم حاضر و شاکی در بین نبوده یا گذشت کرده باشد و تحقیقات مقدماتی هم کامل باشد دادستان با اعزام متهم و هدایت شاکی (در صورت حضور) به دادگاه دعوی کیفری را بلافاصله شفاهاً در دادگاه مطرح خواهد نمود.
در این مورد دادگاه بدون تاخیر تشکیل جلسه داده و به متهم اخطار خواهد کرد که حق دارد برای تعیین وکیل و تدارک دفاع درخواست مهلت نمایند، در این صورت حداقل سه روز به او مهلت داده می‌شود این اخطار و جواب متهم باید در صورت مجلس دادگاه قید شود.
در صورت درخواست مهلت دادگاه می‌تواند از متهم تامین اخذ نماید هر گاه متهم از این حق استفاده نکند دادگاه در همان جلسه رسیدگی و به صدور حکم مبادرت خواهد نمود و اگر ضمن رسیدگی انجام تحقیقاتی را لازم بداند رسیدگی را به یکی از نزدیکترین جلسات خود موکول می‌کند و یا دستور تکمیل تحقیقات را به دادستان یا سایر ضابطین دادگستری می‌دهد.
در صورت مطالبه ضرر و زیان از طرف شاکی خصوصی مقررات ماده ۴۹۲ این قانون رعایت خواهد شد. شاکی خصوصی در صورت در خواست مهلت می‌تواند ظرف پنج روز دادخواست خود را تقدیم کند و دادگاه هر چند فارغ از امر جزائی باشد با رعایت ماده ۱۴ این قانون به دعوای ضرر و زیان رسیدگی کرده و حکم مقتضی خواهد داد.
ماده ۶ - تبصره زیر به عنوان تبصره ۲ به ماده ۱۲۹ اضافه می‌شود.
- تبصره ۲ -هر گاه در امر جنائی تا چهار ماه و در امر جنحه تا دو ماه بعلت صدور قرار تامین متهم در توقیف مانده و پرونده اتهامی او منتهی به صدور کیفر خواست نشده باشد مرجع صادر کننده قرار مکلف است به فک یا تخفیف قرار تامین متهم می‌باشد مگر آنکه جهات قانونی یا علل موجهی برای بقاء قرار تامین صادر شده وجود داشته باشد که در این صورت با ذکر علل و جهات مزبور قرار ابقاء می‌شود و متهم حق دارد از این تصمیم ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ به دادگاه جنحه شکایت کند و تصمیم دادگاه جنحه قطعی است.
فک قرار بازداشت متهم از طرف بازپرس با موافقت دادستان به عمل می‌آید در صورت حدوث اختلاف بین دادستان و باز پرس حل اختلاف با دادگاه جنحه خواهد بود.
ماده ۷- تبصره زیر به ماده ۱۳۰ مکرر الحاق می‌شود:
- تبصره - درباره کسانیکه به اتهام سرقت با کلاهبرداری و یا جعل و یا استفاده از سند مجعول مورد تعقیب قرار می‌گیرند هر گاه دلائل و قرائن موجود دلالت بر توجه اتهام به آنان نماید و یک فقره سابقه محکومیت قطعی و یا دو فقره یا بیشتر سابقه محکومیت غیر قطعی به علت ارتکاب هر یک از جرائم مذکور داشته باشند قرار بازداشت صادر خواهد شد.
ماده ۸- تبصره زیر به ماده ۱۶۹ قانون آئین دادرسی کیفری الحاق می‌گردد:
- تبصره - در مواردی که پرونده متهم در دادگاه مطرح شده و از متهم قبلاً تامین اخذ نشده یا تامین قبلی منتفی شده باشد دادگاههای جنحه یا استان یا جنائی می‌توانند به تقاضای دادستان از متهم تامین اخذ نمایند صدور قرار تامین خواسته نیز در این مرحله با دادگاه است.
تصمیم دادگاه در این موارد همچنین در موردی که تامین متهم تشدید می‌شود قطعی است.
ماده ۹- تبصره زیر به ماده ۱۹۷ قانون آئین دادرسی کیفری الحاق می‌گردد:
- تبصره - به اتهامات متعدد متهم باید تواماً رسیدگی شود ولی اگر رسیدگی به تمام آنها موجب تعویق باشد مرجع رسیدگی می‌تواند به تقاضای دادستان نسبت به اتهاماتی که تحقیقات آنها کامل باشد حکم یا قرار مقتضی صادر کند.
ماده ۱۰ - تبصره زیر به ماده ۳۱۲ قانون آئین دادرسی کیفری الحاق می‌شود:
- تبصره - در صورتیکه قبل از تعیین وقت رسیدگی یا تشکیل جلسه دادرسی، دادگاه تشخیص دهد که به علت شمول مرور زمان یا گذشت شاکی خصوصی یا جهات قانونی دیگر متهم قابل تعقیب نیست یا دادگاه صالح به رسیدگی نمی‌باشد یا تحقیقات ناقص است حسب مورد قرار موقوفی تعقیب یا عدم صلاحیت یا تکمیل تحقیقات را صادر می‌کند و هر گاه ایراد رد دادرس شده باشد قرار مقتضی صادر می‌نماید.
در مورد قرار موقوفی تعقیب دادستان و شاکی خصوصی و در مورد قرار عدم صلاحیت متهم و در خصوص قرار عدم قبول ایراد رد دادرس دادستان یا متهم یا شاکی خصوصی حق شکایت پژوهشی دارند.
ماده ۱۱- ماده زیر به عنوان ماده ۳۱۶ قانون آئین دادرسی کیفری تصویب می‌شود:
ماده ۳۱۶- احکام صادره در امور جنحه در مورد جرائمی که حداکثر مجازات آن در قانون از دو ماه حبس با بیست هزار ریال جزای نقدی یا هر دو مجازات تجاوز نکند قطعی است و در مورد سایر جرائم محکومیتها به جزای نقدی تا پنجاه هزار ریال و محکومیتهای به یکی از مجازاتهای تکمیلی و یا اقدام تامینی اعم از اینکه به تنهائی یا تواماً مورد حکم واقع شده باشد قابل پژوهش و فرجام است ولی محکوم علیه در هر مرحله باید مبلغ پنج هزار ریال در صندوق دادگستری ایداع و قبض سپرده را ضمیمه درخواست نماید.
در صورت صدور حکم برائت از دادگاه استان یا نقص حکم در دیوان عالی کشور سپرده مسترد و در غیر این صورت به نفع دولت ضبط خواهد شد. دادستان دادگاه صادر کننده حکم در صورت تشخیص عدم تمکین محکوم علیه می‌تواند او را از ابداع مبلغ مذکور معاف کند.
دادستان مکلف است ظرف ۴۸ ساعت از تاریخ وصول تقاضای متقاضی نظر خود را اعلام کند در صورتیکه قبض سپرده یا گواهی معافیت از ابداع مبلغ فوق ظرف مهلت مقرر برای پژوهش و یا فرجام به دفتر دادگاه جنحه یا دفتر دادگاه استان صادر کننده حکم تسلیم نشود قرار رد دادخواست پژوهشی یا فرجامی حسب مورد از طرف دادگاه جنحه یا دادگاه استان صادر خواهد شد و این قرار قطعی است.
در مورد احکام موضوع این ماده هرگاه وقت دادرسی به متهم ابلاغ واقعی نشده باشد همچنین هرگاه متهم یا وکیل او لایحه دفاعیه نداده باشد یا در یکی از جلسات حضور نیافته باشد حکم غیابی محسوب و ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ قابل واخواهی در همان دادگاه است.
تبصره - احکام ضرر و زیان صادر از دادگاههای کیفری در مواردیکه حکم جزائی قابل پژوهشی یا فرجام است قابل رسیدگی پژوهشی یا فرجامی است و در مواردیکه حکم جزائی قابل پژوهش یا فرجام نبوده و یا پژوهش خواهی و فرجام خواهی منوط به ایداع سپرده شده ولی حکم ضرر و زیان وفق مقررات آئین دادرسی مدنی قابل پژوهش یا فرجام باشد حکم کیفری نیز بدون ایداع سپرده قابل پژوهش یا فرجام خواهد بود.
ماده ۱۲ - ماده ۳۱۷ قانون آئین دادرسی کیفری بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۳۱۷ - سایر احکام دادگاه جنحه که بدایتاً صادر می‌شود حضوری محسوب و ظرف ده روز از تاریخ اعلام یا ابلاغ قابل شکایت پژوهشی در دادگاه استانی است که دادگاه جنحه در حوزه آن واقع است درخواست رسیدگی پژوهشی باید ظرف مهلت قانونی به دفتر دادگاه صادر کننده حکم یا قرار پژوهش خواسته و یا به دفتر بازداشتگاهی که متهم در آن زندانی است تسلیم شود.
دادگاه استان در صورتیکه حضور متهم را لازم نداند بدون تعیین جلسه رسیدگی کرده و حکم می‌دهد مگر آنکه متهم یا وکیل او حتی یکبار هم در جلسه دادگاه حاضر نشده یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد که در این صورت احضار متهم الزامی است.
- تبصره ۱- احکام غیر قطعی دادگاه جنحه و دادگاه استان و دادگاه جنائی که ظرف مهلت مقرر از آن شکایت نشده باشد به موقع اجرا گذاشته می‌شود و هر گاه حکم ابلاغ قانونی شده باشد محکوم علیه می‌تواند ظرف ده روز از تاریخ شروع به اجرا حسب مورد به دادگاه استان یا دیوان عالی کشور یا دادگاه جنائی (در مورد احکام غیابی) شکایت کند.
در این مورد دادگاه صادر کننده حکم به تقاضای محکوم علیه اجرای حکم را موقتاً متوقف و لدی الاقتضا با جلب نظر دادستان نسبت به اخذ تامین و با تجدید نظر در تامین قبلی اقدام می‌نماید.
- تبصره ۲ - تقاضای رسیدگی پژوهشی دادستان شهرستان از عدم تناسب مجازات و از احکام برائت دادگاه جنحه که به علت عدم کفایت دلیل صادر شده در صورتی قابل طرح در دادگاه استان است که مورد موافقت دادستان استان قرار گرفته باشد و در مورد سایر احکام قابل پژوهش دادگاه جنحه نیز دادستان در صورتی می‌تواند تقاضای رسیدگی پژوهشی کند که حکم بر خلاف مقررات قانونی صادر شده یا رعایت اصول مهم و موثر دادرسی نشده باشد و به هر صورت تقاضای دادستان باید صریح و مدلل باشد و معین کند نسبت به چه قسمتی از حکم و به جه علت در خواست رسیدگی پژوهشی می‌نماید. تخلف از این مقررات موجب محکومیت انتظامی تا درجه سوم است.
ماده ۱۳ - تبصره زیر به عنوان تبصره ۲ به ماده ۴۳۰ مکرر قانون آئین دادرسی کیفری اضافه می‌شود:
- تبصره ۲- احکام ثانوی دادگاههای استان و دادگاههای جنائی که پس از نقض حکم اولی از حیث رسیدگی ماهوی صادر می‌شود دیگر از این جهت قابل طرح مجدد در دیوانعالی کشور نخواهد بود.
ماده ۱۴ - ماده ۴۳۹ قانون آئین دادرسی کیفری بشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۴۳۹ - در خواست رسیدگی فرجامی باید در مهلت قانونی با رعایت مسافت به دفتر دادگاه صادر کننده حکم یا قرار و یا به دفتر بازداشتگاهی که متهم در آن زندانی است تسلیم شود.
مدیر دفتر دادگاه مکلف است در خواست را در دفتر مخصوص ثبت و شماره ثبت و تاریخ وصول درخواست و خصوصیات ضمائم آنرا برروی درخواست قید و آنرا مهر و امضاء نماید.
پس از ثبت درخواست مراتب به فرجام خوانده ابلاغ می‌شود تا ظرف ده روز با رعایت مسافت پاسخ دهد و پس از انقضاء مدت مزبور اعم از اینکه پاسخ و اصل شده یا نشده باشد پرونده را به دفتر دیوان عالی کشور ارسال می‌دارد.
در صورتیکه در خواست به دفتر بازداشتگاه تسلیم شده باشد دفتر مزبور باید پس از قید تاریخ وصول و خصوصیات ضمائم بر روی درخواست و ممهور کردن آن به مهر بازداشتگاه درخواست را بلافاصله به دفتر دادگاهی که حکم یا قرار فرجام خواسته از آن صادر شده است ارسال دارد و دفتر دادگاه پس از دریافت درخواست به تکالیف مقرر در فوق عمل خواهد کرد.
درخواست فرجامی که در خارج از موعد قانونی به عمل آمده باشد به موجب قرار دادگاهی که حکم فرجام خواسته را صادر کرده است رد می‌شود و این قرار ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در شعبه تشخیص دیوان عالی کشور است.
ماده ۱۵- تبصره زیر به ماده ۴۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری اضافه می‌شود:
- تبصره - در صورتیکه جهات استدعای فرجام و مبانی قانونی آن در درخواست فرجام خواه یا ذیل حکم فرجام خواسته ذکر نشده باشد مدیر دفتر دادگاهی که درخواست به آن تسلیم شده باشد باید ظرف سه روز از تاریخ وصول درخواست به فرجام خواه اخطار کند که ظرف پنج روز با رعایت مسافت از تاریخ ابلاغ جهات و مبانی قانونی استدعای فرجام را به آن دفتر تسلیم نماید در انقضای مدت مزبور اعم از اینکه پاسخی واصل شده یا نشده باشد درخواست به ضمیمه پرونده امر به دفتر دیوان عالی کشور ارسال خواهد شد.
ماده ۱۶- ماده زیر به عنوان ماده ۴۴۱ قانون آئین دادرسی کیفری تصویب می‌شود:
ماده ۴۴۱- در دیوان عالی کشور شعبه‌ای بنام شعبه تشخیص مرکب از یک رئیس و به تعداد لازم به تعیین وزارت دادگستری هیئتهای دو نفری برای رسیدگی و اظهار نظر نسبت به درخواستهای رسیدگی فرجامی و اعاده دادرسی در امور کیفری به ترتیبی که در این قانون مقرر است تشکیل می‌شود.
هیئتهای دو نفری مذکور در این ماده مرکب است از یک مستشار با یک عضو معاون و یک دادیار دیوان عالی کشور.
وزیر دادگستری می‌تواند تعداد مستشاران سایر شعب کیفری دیوان عالی کشور را به اقتضای تراکم کار تا پنج نفر و تعداد اعضای معاون دیوان مزبور را تا پانزده نفر افزایش دهد.
ماده ۱۷ - ماده زیر به عنوان ماده ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری تصویب می‌شود:
ماده ۴۴۲ - وظایف و اختیارات هیئتهای تشخیص بشرح زیر است:
- ۱- رسیدگی به شکایت فرجامی از آن جهت که در موعد قانونی به عمل آمده است یا نه.
- ۲- رسیدگی به شکایت فرجامی از حیث اینکه حکم یا قرار فرجام خواسته قانوناً فرجام پذیر می‌باشد یا نه.
- ۳- رسیدگی به شکایت فرجامی از حیث اینکه جهات درخواست رسیدگی فرجامی و مبانی قانونی آن از طرف فرجام خواه توضیح داده شده است یا نه و در صورت ذکر و توضیح جهات مذبور با موارد مذکور در ماده ۴۳۰ قانون آئین دادرسی کیفری مطابقت دارد یا نه.
- ۴- رسیدگی به شکایت از قرار رد در خواست فرجامی که مطابق ماده ۴۳۹ از دادگاه صادر کننده حکم یا قرار فرجام خواسته صادر شده است.
- ۵- رسیدگی به فرجام خواهی از قرارهائیکه قانوناً فرجام پذیر است.
- ۶- رسیدگی به فرجام خواهی از احکام قابل فرجام دادگاه استان موضوع ماده ۱۸۰ این قانون (جز در موردیکه حکم فرجام خواسته مبنی بر جرم ندانستن عمل انتسابی باشد).
- ۷-رفع اختلاف راجع به صلاحیت بین مراجع دادگستری در مواردی که رفع آن قانوناً به عهده دیوان عالی کشور است.
- ۸- اخذ تصمیم در مورد استرداد درخواست رسیدگی فرجامی.
- ۹- اخذ تصمیم در مواردی که بعد از صدور حکم یا قرار فرجام خواسته یکی از جهات موقوف ماندن تعقیب کیفری حادث شده باشد.
- ۱۰- رسیدگی مقدماتی درخواست اعاده دادرسی از حیث اینکه عنوان تقاضا با یکی از عناوین مذکور در ماده ۴۶۶ این قانون مطابقت دارد یا نه.
- تبصره - تقاضای اعاده دادرسی و فرجام خواهی از احکام و قرارهای دادگاههای نظامی همچنین حل اختلاف بین مراجع قضائی دادگستری و مراجع قضائی نظامی کما کان در شعب دیوان عالی کشور مطرح و رسیدگی خواهد شد.
ماده ۱۸ - ماده زیر به عنوان ماده ۴۴۳ قانون آئین دادرسی کیفری تصویب می‌شود.
ماده ۴۴۳ - رئیس دفتر دیوان عالی کشور درخواستهای رسیدگی فرجامی نسبت به احکام و قرارهای صادر از مراجع کیفری همچنین درخواستهای اعاده دادرسی را بلافاصله پس از وصول به شعبه تشخیص ارسال می‌دارد و رئیس شعبه تشخیص درخواستها را به ترتیب وصول برای بررسی و اظهار نظر به یکی از هیئتهای تشخیص ارجاع می‌نماید و هیئت تشخیص به ترتیب زیر اقدام می‌کند.
در صورتیکه حکم یا قرار فرجام خواسته فرجام پذیر نباشد یا فرجام خواهی در موعد قانونی به عمل نیامده باشد و یا جهات درخواست رسیدگی فرجامی ذکر نشده یا در صورت ذکر و توضیح با موارد مذکور در قانون مطابقت نداشته باشد قرار در درخواست فرجامی صادر می‌شود.
در مورد درخواست اعاده دادرسی نیز در صورتی که عنوان تقاضا با یکی از عناوین مذکور در قانون مطابقت نداشته باشد قرار رد درخواست صادر می‌شود.
هر گاه هیئت تشخیص تقاضای اعاده دادرسی یا تقاضای رسیدگی فرجامی نسبت به احکام فرجام خواسته را قابل طرح در دیوان عالی کشور تشخیص دهد با صدور قرار قبولی در خواست پرونده را برای ارجاع نزد رئیس کل دیوان عالی کشور ارسال می‌دارد.
در مورد فرجام خواهی از قرارهای فرجام پذیر و از احکام دادگاه استان موضوع شق ۶ ماده ۴۴۲ هیئت تشخیص به موضوع رسیدگی و رای مقتضی صادر می‌نماید.
در مورد فرجام خواهی از عدم صلاحیت و یا رفع اختلاف راجع به صلاحیت هیئت تشخیص پس اظهار نظر پرونده را به مرجعی که صالح تشخیص داده است ارسال می‌دارد.
در صورت استرداد درخواست رسیدگی فرجامی و نیز در مواردی که جهت موقوف ماندن تعقیب کیفری بعد از صدور حکم فرجام خواسته حادث شده باشد هیئت تشخیص حسب مورد قرار رد درخواست یا موقوفی تعقیب صادر خواهد کرد.
- تبصره - مقررات این ماده شامل فرجام خواهی دادستان کل نخواهد بود.
ماده ۱۹ - ماده زیر به عنوان ماده ۴۴۳ مکرر قانون آئین دادرسی کیفری تصویب می‌شود.
ماده ۴۴۳ مکرر - تصمیمات هیئت تشخیص به اتفاق آراء اتخاذ می‌شود و قطعی است در صورت حدوث اختلاف با شرکت رئیس شعبه تشخیص رسیدگی به عمل می‌آید و رای اکثریت مناط اعتبار است.
هر گاه هیئتهای تشخیص نسبت به موارد مشابه آراء مختلفی صادر نمایند به تقاضای دادستان کل یا رئیس شعبه تشخیص موضوع در هیئتی مرکب از روسا و مستشاران شعب کیفری و شعبه تشخیص دیوان عالی کشور مطرح و رای اکثریت این هیئت برای کلیه هیئتهای تشخیص لازم الاتباع خواهد بود.
ماده ۲۰ - ماده ۴۶۳ قانون آئین دادرسی کیفری بشرح زیر اصلاح می‌شود.
ماده ۴۶۳ - هر کاه دادستان یا محکوم علیه به علل و جهات سابق مجدداً تقاضای فرجام نمایند موضوع در هیئت عمومی شعب کیفری دیوانعالی کشور رسیدگی می‌شود و در صورتیکه هیئت مزبور حکم دادگاه را از همان جهت نقض نمود دادگاه مامور رسیدگی طبق نظر هیئت عمومی شعب کیفری دیوانعالی کشور اقدام خواهد کرد.
در مورد فرجام ماهوی مقررات این ماده قابل اجرا نمی‌باشد.
ماده ۲۱ - تبصره زیر بماده ۴۶۷ قانون آئین دادرسی کیفری اضافه می‌شود:
- تبصره - برای درخواست اعاده دادرسی باید مبلغ پنج هزار ریال در صندوق دادگستری ایداع و قبض سپرده پیوست تقاضا به دفتر دیوان عالی کشور تسلیم شود در صورت قابل طرح تشخیص شدن تقاضا وجه سپرده به متقاضی مسترد والا به نفع صندوق دولت ضبط خواهد شد.
دادستان دیوانعالی کشور می‌تواند در صورت تشخیص عدم تمکن دیوانعالی کشور می‌تواند در صورت تشخیص عدم تمکن درخواست کننده او را از ایداع مبلغ مذکور معاف نماید. درخواستی که قبض سپرده یا گواهی معافیت از ایداع وجه فوق ضمیمه آن نباشد به موجب قرار رئیس دفتر دیوان عالی کشور رد خواهد شد و این قرار قطعی است.
ماده ۲۲- ماده ۵۶ قانون مجازات عمومی بشرح زیر اصلاح می‌شود.
ماده ۵۶ - در مورد جرائم سیاسی تمام یا قسمتی از مجازات و در سایر جرائم مجازات محکومین به حکم قطعی به ترتیب زیر ممکن است مورد عفو ملوکانه قرار گیرد:
- ۱- مجازات اعدام به حبس دائم یا حبس جنائی درجه ۱ تبدیل می‌شود.
- ۲- مجازات حبس دائم به حبس جنائی درجه ۱ تبدیل می‌شود.
- ۳- مجازات حبس جنائی درجه ۱ تا حداقل مجازات حبس جنائی درجه ۲ تبدیل می‌شود.
- ۴- مجازات حبس جنائی درجه ۲ تا شش ماه حبس جنحه‌ای تبدیل می‌شود.
- ۵- سایر مجازاتهای تا حداقل حبس جنحه‌ای یا به جزای نقدی تبدیل می‌شود.
- ۶- جزای نقدی اعم از اینکه تنها یا توام با مجازات دیگر باشد تا حداقل جزای نقدی جنحه‌ای تبدیل می‌شود.
در احکام صادر از دادگاههای دادگستری تقاضای عفو از طرف وزیر دادگستری پیشنهاد و بوسیله نخست وزیر به عرض ملوکانه می‌رسد.
- تبصره - در جرائم سیاسی عفو ملوکانه ممکن است شامل مجازات تبعی و تکمیلی هم باشد ولی در سایر جرائم فقط مجازات اصلی مورد عفو قرار می‌گیرد.
ماده ۲۳ - مواد ۶۶ و ۳۲۱ و تبصره ۳ ماده ۴۳۱ و تبصره ماده ۴۴۷ و ماده ۴۵۴ و آن قسمت از مقررات قانون آئین دادرسی کیفری و قانون کیفر عمومی و قوانین دیگر کیفری که مغایر مقررات این قانون باشد ملغی است.
مخبر کمیسیون دادگستری - دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
رئیس - نسبت به گزارش کمیسیون دادگستری نظری نیست؟ آقای فخر طباطبائی بفرمائید.
فخر طباطبائی - عرض کنم این لایحه مراحل آخرش را می‌گذراند و از سنا برگشته بنده در تبصره ماده ۱ دو اشکال به نظرم رسید خدمتتان عرض می‌کنم. اگر توجهی داشته باشید چون تکرار مطلب شده با حذف یک جهتش فکر می‌کنم رفع اشکال بشود. شما در این تبصره ۲ بعضی از جرائم را در ۵ مورد تعقیب متهم را با گذشت شاکی خصوصی موقوف داشته‌اید یکی از آن موارد قسمت اول است آن قسمت در ماده ۱۷۲ قانون کیفر که ناظر به شکستن عضو الی آخر حکم داده شده اینجا که با گذشت شاکی خصوصی تعقیب موقوف شود بسیار هم به جاست عین این حکم را آوردید در قسمت ۵ که حکم دیگری است راجع به سرقت و خیانت در امانت و کلاه برداری باز تکرار حکم اول را کردید آن قسمت از ماده ۱۷۲ را و حال اینکه یک شرط دیگری هم هست و آن شرط قرابت داشتن با متهم است که در قسمت اول نیست پس اینجا باید حکم قسمت اول را اجرا کنیم تا قسمت دوم به نظر بنده حتماً نظرتان همان قسمت اول است این مورد در قسمت دوم تکرار شده و دوباره نبایستی مشمول این حکم شق ۵ قانون باشد.
توجه بفرمائید جناب آقای وزیر دادگستری مسئله دیگری که به نظر من قابل توجه است در همین شق ۵ فرمودید که سرقت و کلاهبرداری و خیانت در امانت به طوریکه توجه دارید از ماده ۲۲۲ تا ۲۲۸ مواردی هست که راجع به سرقت است به اضافه ماده ۲۲۴ آئین کیفر عمومی که اصلاح شد ماده ۴۰۸ و ۴۰۹ و۴۱۰ رفع مجازات قطاع الطریقین بود که به دادرسی ارتش محول شد شما در این سرقت کدامیک از این سرقت‌ها را منظور داشته‌اید. ماده ۲۲۳ سرقتی که جامع شرایط پنجگانه است و تعقیب و حبس دارد.
ماده ۲۲۳ که سرقت مقرون به آزار است کدام یک از این مواد مورد توجه شماست حال آنکه اگر توجهتان به مواد ۲۲۶ و ۲۲۷ باشد در ماده ۲۲۸ این قبیل سرقت‌ها را که متهم قرابت داشته باشد همانطور که نوشته‌اید قابل گذشت دانسته‌اید و چیزی اینجا لازم نبوده ذکر کنیم چون سرقت را به طور کلی ذکر کردید این جا باید توضیح بفرمائید که منظورتان از سرقت چیست و آن قسمت که در اول یک حکم دادید در قسمت ۵ این به طور کلی به نظر زاید است عرایض من در این قسمت ۵ این طور کلی به نظر من زاید است عرایض من در این قسمتت و در ماه ۱ البته توجه دارید لایحه تمام جریان پارلمانی خود را طی کرده رفته به سنا و برگشته و حالا آخرین مرحله اش را طی می‌کند ولی اگر توضیحی جناب آقای وزیر دادگستری بدهند فکر می‌کنم رفع اشکال بشود که در عمل دچار اشکال نشویم (احسنت).
رئیس - آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
صادق احمدی (وزیر دادگستری)- برای استحضار دوست عزیزم جناب آقای فخر طباطبائی عرض می‌کنم که قسمت اول بند یک تبصره ۱ که فرمودند در بند ۵ تکرار شده عرض می‌کنم تکرار نشده است چون قسمت اول قابل گذشت اعمال شده است.
گفته شده است این قسمت از ماده ۱۷۲ قانون کیفر عمومی که ناظر به شکستن عضو می‌باشد بدون اینکه منتهی به نقص عضو گردد یعنی صرف شکستن استخوان است ترمیم بشود و هیچ نقصی ایجاد نکند این را ما گفتیم قابل گذشت باشد ولی در بند ۵ چون یک دسته جرائم را به مناسبت وجود قرابت بین مرتکب و مجنی علیه و به خاطر حفظ همین روابط خانوادگی قانونگزار قابل گذشت دانسته است.
یکی نقص عضو که به طور کامل نباشد در جریان غیر عمد در صورت قرابت خانوادگی قابل گذشت دانسته و دیگر نقص عضو در جرائم غیر عمدی به طور کامل هم اگر نباشد قابل گذشت است و در جرائم عمدی اگر منجر به نقص عضو کامل نگردد باین معنی که یک دندان می‌شکند نقص عضو کامل نیست اگر تمام دندانها شکسته شد طبعاً نقص عضو است یا ضربتی به بینی زده می‌شود بینی کجی پیدا می‌کند بینی زخمی می‌شود و یک ناراحتی پیدا می‌کند ولی اصل آن از بین نمی‌رود و این عمل بین اقرباً اتفاق می‌افتد به همین علت گفته شده این مورد هم به لحاظ حفظ عواطف قرابت و فامیلی قابل گذشت باشد، پس تکرار نیست موارد مختلف است. قسمت دیگر فرمایشتان راجع به سرقت، همانطوری که نوشته شده سرقت به معنی اعم کلمه است البته آن دسته از سرقت - هائی که به عنوان راهزنی و جرائم دیگر که در صلاحیت دادسرای ارتش باشد منظور نیست.
منظور این است که سرقت هائیکه در صلاحیت دادگستری است شقوق مختلفش است که به مناسبت قرابت قابل گذشت است.
رئیس - آقای فخر طباطبائی بفرمائید.
فخر طباطبائی - عرایضی که بنده کردم تشکر می‌کنم از جناب وزیر دادگستری که فرمودند صرفاً از این لحاظ است موقعیکه این لایحه تصویب شد و رفت برای اجرا خود آقایان قضات می‌آیند مراجعه می‌کنند که منظور از این مواد چیست آنهائیکه در تهران هستند دسترسی دارند. ولی در سر تا سر مملکت چه می‌شود. در ماده ۱۷۲ نقص عضو کامل و ناقص ندارد اصلا عبارت کاملی که اینجا اضافه فرمودید یک تخصص جدیدی است یعنی اگر منظورتان ماده ۱۷۲ قانون کیفر عمومی است آنجا نقص عضو کامل نیست ماده ۱۷۲ این طور است «هرکس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب قطع یا نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضاء و یا منتهی به مرض . . .»
الی آخر و نقص یکی از آنهاست شما معنی کردید در قسمت یک که این قسمت از ماده ۱۷۲ با گذشت شاکی خصوصی تعقیب موقوف می‌شود. در شق ۵ میفرمائید این قسمت از ماده به شرطی تعقیب موقوف می‌شود که شاکی از اقربا باشد اینجا علی الاطلاق می گوئید از اقربا، اگر منظور این است که این قسمت از مورد ماده ۱۷۲ را قانونگذار اینطور تلقی کرده که جنبه خصوصیش به جنبه عمومیش می‌چربد و وقتی شاکی خصوصی گذشت می‌کند مصلحت نیست تعقیب عمومی بشود، شما ۲ حکم را در یک ماده دادید اما در مورد سرقت بنده فکر نمی‌کردم که این توضیح را از زبان شما بشنوم، سرقت علی الاطلاق، سرقتی که جامع شرایط باشد مجازاتش حبس ابد باشد با گذشت شاکی خصوصی می‌تواند موقوف بشود، سرقت در مواد ۴۰۸ ,۴۰۹ , ۴۱۰ آئین دادرسی ارتش تعریف شده که قائم مقام ماده ۲۲۴ است با گذشت شاکی خصوصی تعقیب بفرمائید.
رئیس - آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
صادق احمدی (وزیر دادگستری) - برای بنده تردیدی نیست که تذکرات دوست عزیز جناب فخر طباطبائی با سوابقی که در کار قضا داشتند برای این است که قانون هیچگونه ابهامی نداشته باشد ولی برای استحضار بیشتر عرض می‌کنم که مسئله نقص عضو اینجا کاملاً روشن شده به این معنی که سه قسمت شده است، در بند یک گفته شده است «آن قسمت از ماده ۱۷۲ قانون کیفر عمومی که ناظر به شکستن عضو می‌باشد» نقص عضو بین غیر اقربا قابل گذشت نیست، اعم از اینکه کامل باشد یا ناقص، شکستن قابل گذشت است بدون اینکه هیچگونه نقص عضوی داشته باشد و فکر می‌کنم این مسئله خیلی روشن باشد در بند ۵ دو قسمت است یکی نقص عضو غیر عمدی است که کامل یا ناقص اگر بین اقربا باشد قابل گذشت است و یکی نقص عضو عمدی است که قانونگذار امروز با تائید مجلس شورای ملی این نقص عضو را دو قسمت می‌کند، یکی کامل، یکی ناقص، البته در قانون مجازات جزای اختصاصی که تقدیم خواهیم کرد این مسئله را در ماده ۱۷۲ مسلماً تجزیه می‌کنیم و روشن می‌کنیم منتها امروز قانونگذار قائل شده طبق قسمت ۵ ماده اول نقص عضو ممکن است کامل نباشد و منتهی به از کار افتادن کامل عضو نشود و ممکن است نقص کوچکی ایجاد بکند ولی آن عضو کار خودش را انجام بدهد این بحث در کمیسیون مجلس سنا هم شد حتماً در کمیسیون دادگستری مجلس شورا هم شده که بنده توفیق نداشتم شرکت کنم. گفته شد فرض کنید دست کسی یک وقت می‌شکند و این دست دیگر کار نمی‌کند و حرکت نمی‌کند. این نقص عضو کامل است، اما یک وقت استخوانی از دست می‌شکند ولی دست کارش را انجام می‌دهد عینک را بر می‌دارد غذا را در دهان می‌گذارد ولی آن عضو قبلی نیست در این شکل اگر این امر بین اقربا بود به لحاظ همان توضیحی که عرض کردم قابل گذشت باشد. راجع به سرقت شاید جناب شیخ الاسلام رئیس کمیسیون دادگستری بخواهند توضیحات بیشتری بدهند ولی بنده همین قدر عرض می‌کنم که نظر ما کلیه سرقت‌ها بود به لحاظ وجود قرابت بحث سر اهمیت جرم نیست.
شما می‌دانید بعضی جرائم هستند مثلاً هتک ناموس به عنف که جرم مهمی است و مجازات سنگینی دارد ولی قانونگذار به لحاظ حفظ حیثیت خانواده‌ها گذشت را جایز دانسته و گفته اگر شاکی آمد و گفت من نمی‌خواهم که موضوع تعقیب بشود مرجع عمومی هم تعقیب نکند برای حفظ حیثیت خانوادگی در اینجا هم تقریباً از همین منطق استفاده شده است.
مثلاً در مورد راهزنی اگر نفر بخواهند بروند ماسک به صورت بزنند و جاده‌ها را بگیرند این مورد بین اقربا پیش نمی‌آید بحث سر این است که بین خواهر و برادری یا پدر و پسری سرقتی واقع می‌شود و اینها قابل گذشت است.
بنده تصور نمی‌کنم که دیگر ابهامی وجود داشته باشد و اگر توضیح بیشتری لازم است از آقای شیخ الاسلامی استدعا می‌کنم توضیح بیشتری بدهند.
رئیس - نظر دیگری نسبت به گزارش کمیسیون دادگستری نیست؟ آقای حکمت یزدی بفرمائید.
حکمت یزدی - عرایضی که بنده دارم راجع به اصلاحاتی است که در مجلس سنا انجام گرفته، یکی از اصلاحاتی که انجام داده‌اند بحث لغوی و لفظی است خیلی اسباب تاسف من شد کسانیکه چند ماه یا چند روز پیش خودشان لایحه‌ای را تحت عنوان قانون مجازات عمومی تصویب کردند امروز عدول می‌کنند و کلمه کیفر را به جای مجازات می‌گذارند.
نمی‌دانم کلمه مجازات با جامع الاطراف بودنش چه اشکالی داشت که باید تبدیل به کلمه کیفر بشود.
اگر تعصب در استعمال لغت فارسی است شما بایستی تمام کلمات عربی را که در قوانین ما جمع شده همه را تبدیل به فارسی کنید ولی نمی‌تواند چرا؟
چون کار قضا کار فنی است کلماتی که برای آن استعمال می‌شود یک جامعیت خاصی دارد شما به جای کلمه برائت که در فارسی به معنای بیزاری است یک لغت پیدا کنید که بتواند جای حکم برائتی که در دادگاه می‌دهد بگیرد.
کلمه استصحاب در فارسی به معنی همراه گرفتن است شما یک لغت پیدا کنید که معنی این اصطلاح را داشته باشد.
جزا استعمال شده می‌توانید یک لغت پیدا کنید که جایگزین آن باشد. یا برای کلمه مرضی الطرفین، به نظر من این تعصب غلط است.
یک روز پشت همین تریبون عرض کردم نظر دانشمندان فن سخن و لغت این است که در فارسی ما لغت هائی را به استخدام گرفته‌ایم که دیگر عربی نیست، لغتی است فارسی لغتی است مورد استعمال ما و رسا. عبارت قانون کیفر عمومی به جای مجازات عمومی تغییر زیاد جالبی نیست زیرا کلمه مجازات را در عرف استعمال کنید همه این مفهوم را می‌فهمند ولی از قانون کیفر عمومی که بجای مجازات استعمال شده چیزی نمی‌فهمد واقعاً عجیب است چون باز میفرمائید قانون آئین دادرسی، در ماده یک قانون آئین دادرسی کیفری می‌گوید اصول محاکمات جزائی، اگر قرار باشد اصلاح کنید تمام این کلمات را اصلاح کنید.
انوشیروانی - تا آنجا که ممکن است اصلاح می‌شود.
حکمت یزدی - ولی من می‌دانم شما هم می‌دانید که نمی‌شود مثلاً برای کلمه من بدی الکفایه چه می‌گذارید فکر می‌کنم این تغییرها به عمر من و شما وصل ندهد.
بحث دیگری که داشتم این است در تبصره ۲ در مجلس سنا به بعد از کلمه، موثر کیفری، اضافه کردند، به علت ارتکاب جرم مشابه عجیب است یعنی شما می گوئید اگر ۴۰ فقره سابقه جرم غیر مشابه داشته باشد قابل گذشت است ولی اگر یک سابقه مشابه داشته باشد قابل گذشت نیست.
بنده این را تحلیل می‌کنم اگر سابقه موثر کیفری ایراد ضرب بوده و مجدداً مرتکب ایراد ضرب بشود و از طرف شاکی گذشت بشود این ایراد ضرب به علت آنکه جرم مشابه داشته قابل گذشت نیست.
ولی اگر این شخص سابقه خیانت در امانت داشت سابقه کلاهبرداری داشت سابقه ایراد ضرب منتهی به نقص عضو داشت یک جرم دیگری هم مرتکب شد این قابل گذشت است واقعاً عجیب است (یکنفر از نمایندگان -آفرین) در اینجا میفرمائید «که متهم سابقه محکومیت موثر کیفری به علت ارتکاب جرم مشابه آن داشته باشد».
یعنی اگر کسی مرتکب ایراد ضرب بشود بعد هم سابقه یک جرم موثر داشته باشد قابل گذشت نیست ولی اگر مشابه نبود مرتکب ایراد ضرب شد سابقه جعل، خیانت در امانت و کلاهبرداری داشت معذلک ایراد ضرب قابل گذشت است به نظر بنده اگر معنی عبارت این باشد بنده پیشنهاد حذف دارم و موافق نیستم ولی اگر مقصود چیز دیگری است بفرمائید تا بحث کنیم.
مسئله دیگر بنده با حصر صلاحیت بازپرسی به امر جنائی از اول موافق نبودم استدلالی هم داشتم که در جلسه گفتم ولی قبول نشد شما گفته‌اید که مصالح اقتضا می‌کند که بازپرسی محصور نباشد.
فقط در امر جنائی این قبول شد ولی بلافاصله چنین صلاحیتی که در حکم صلاحیت ذاتی است که برای بازپرسی قائل شدید از این عدول می‌کنید و می گوئید در شهرهائی که پرونده‌های جنائی کم است بازپرسی با پیشنهاد دادستان و موافقت وزیر دادگستری صلاحیتش به طور استثنا تسری پیدا می‌کند به امر جنحه.
بنده می‌دانم اشکال کار شما چیست ولی اصول را نباید فدای اشکال کرد به نظر بنده فقط در تهران یا یکی دو مرکز استان این استثنا مورد پیدا نمی‌کند ولی در تمام شهرستانهای دیگر دادستان پیشنهاد می‌کند که پرونده جنائی کم است موافقت بفرمائید برای مهلت معینی که این مهلت هم مدام تمدید می‌شود بازپرسی به همه جرمها باید رسیدگی کند بنابراین مثلاً بازپرسی یزد صالح برای رسیدگی به امور جنحه و جنائی است ولی بازپرسی تهران فقط صالح به رسیدگی به امور جنائی است و این درست نیست صلاحیت بازپرسی باید یکسان باشد در امر قضا مسئله صلاحیت باید یکسان باشد نه اینکه بنده بگویم بازپرسی یزد صالح است به رسیدگی به امر جنحه و جنائی و بازپرسی تهران فقط صالح است به رسیدگی به امر جنائی اینکه نیروی انسانی در امر قضا کم است ما نباید از اصول تخطی کنیم اصول را باید همیشه احترام بگذاریم بنابراین بنده نسبت در هر سه مورد ایرادم را عرض کردم الآن که بنده این لایحه را نگاه می‌کنم می‌بینم کلمه کیفر استعمال نکردید میفرمائید لایحه قانونی مجازات اخلال کنندگان . . . . بفرمائید لایحه قانونی کیفر اخلال کنندگان چون این لغتی است جام الاطراف که همینطور به نظر می‌آید بنابراین پیشنهاد حذف در هر سه مورد را دارم.
رئیس - آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
صادق احمدی (وزیر دادگستری)- دوست عزیز بنده جناب آقای حکمت یزدی مطالب را به قدری با حرارت بیان می‌کنند که امر به صاحب عله هم مشتبه می‌شود و بنده هم دیدم دو سه نفر از نمایندگان اکثریت هم آفرین گفتند. البته مطالب ایشان آفرین دارد ولی خواهش می‌کنم، توجه بفرمائید مخصوصاً آنها که بدون توجه به مطلب آفرین گفتند. آنچه که راجع به بحث لغوی فرمودند باید عرض کنم این بحث ادبی است ولی همینقدر عرض می‌کنم که آن مقدار لغاتی که فرهنگستان سابق که صلاحیت داشته یا آنچه که امروز جانشین فرهنگستان سابق است و لغاتی را تصویب می‌کند ما باید حتی المقدور اجرا کنیم.
در مورد کلمه مجازات هم لغت کیفر تصویب شده است و اگر می‌بینید در بعضی جاها کلمه مجازات باقی است این را به شما حق می‌دهم باید اصلاح شود در کمیسیون دادگستری مجلس سنا گفته شد سعی کنیم همه لغات یکی باشد و کیفر به جای مجازات گذاشته شود، حالا اگر کلمه مجازات بهتر است یا شما کلمه‌ای برای لغت استصحاب یا لغت من به الکفایه ندارید یک امر جداگانه است.
در مورد تبصره ۲ فرمودید راجع به ارتکاب کیفر مشابه این یکی از مواردی بود که خیلی با حرارت بیان کردید که شنونده تحت تاثیر قرار گرفتند درست توجه کنند و عنایت بیشتری به عرض بنده بکنند.
با آنچه که در مجلس سنا تصویب شده ما هم موافق هستیم چون موافقت کردیم از آن دفاع می‌کنیم کما اینکه اگر چیزی در مجلس سنا چون مجلس شورای ملی آنجا نماینده ندارد که از مصوباتش دفاع کند این ما هستیم به دلیل اینکه اینجا موافقت کرده‌ایم از آنچه که در مجلس شورای ملی تصویب کردیم در مجلس سنا از آن دفاع می‌کنیم.
همینطور که جنابعالی مثال زدید اگر یک کسی یک چک بلامحل کشید بعد مرتکب ایراد ضرب شده یا مرتکب یک سرقتی شده بود غیر قابل گذشت و محکومیت موثر پیدا کرده بود بعد مرتکب ایراد ضرب شده یا مرتکب یک سرقتی شده بود غیر قابل گذشت و محکومیت موثر پیدا کرده بود بعد مرتکب ایراد ضرب شد این دلیل نیست که این شخص خوی مجرمانه برای مضروب کردن دیگران دارد خوی مجرمانه برای سرقت و کلاهبرداری دارد ما این فرصت را به او می‌دهیم که با گذشت شاکی خصوصی پرونده را می‌بندیم این برای احترام به مدعی خصوصی است برا ی این است کسی که برای اولین باز مرتکب جرم شده است قانونگذار می‌خواهد به او مجال بدهد که دیگر بار مرتکب این جرم نشود اگر کسی یک سرقتی کرد البته در مورد آنچه که قانون گذاشته است عرض می‌کنم، مثلاً یک کسی یک چک بلامحل کشید و محکومیت موثر پیدا کرد و باز هم چک بلامحل کشید معلوم می‌شود که آن مجازات قبلی در او تاثیر نداشته قانونگذار می‌بیند که با محکومیت موثری که داشته باز هم همان جرم را مرتکب شده این نباید قابل گذشت باشد ولی یک کسی ممکن است سه جرم مرتکب بشود که با هم هیچ مشابهت ندارد و حکایت نمی‌کند که او خوی مجرمانه برای ارتکاب این سه جرم دارد.
همانطور که فرمودید یک کسی در معاملات یک چکی کشیده به موقع نتوانسته پول را بپردازد بعد در یک نزاعی یک سیلی به کسی زده و در یک مرحله دیگر یک سندی را پاره کرده اینها به هم ارتباط ندارد و نمی‌رساند که این شخص فطرتاً عادت به کلاهبرداری و خیانت دارد و سارق حرفه‌ای است به این توجه شده است و گفته شده به علت ارتکاب جرم مشابه یعنی ما که می گوئیم سابقه موثر نمی‌تواند جرم را قابل گذشت کند برای این است که این شخص خوی مجرمانه دارد از جرم او جامعه نباید صرفنظر کند مدعی خصوصی اگر گذشت کرد برود کنار مدعی العموم می‌گوید تو حرفه‌ای هستی و قابل تعقیب به نظر بنده بسیار اصلاح خوبی است بر خلاف آنچه که آقای حکمت یزدی با حرارت زیاد فرمودند.
راجع به صلاحیت بازپرسی در امر جنحه از لحاظ اقدام به اصول این را در مجلس شورای ملی را حق نداریم دو مرتبه برگردیم و روی این موضوع بحث کنیم ولی این قیدی که اضافه شده در شهرهای کوچک عرض کنم خیلی مقررات هست که تصویب می‌شود به لحاظ مشکلات استثناء می‌گذارند.
در مجلس شورای ملی تصویب کردید و مجلس سنا با استدلالی که ما کردیم بر اینکه بازپرس صرفاً به امر جنائی رسیدگی کند.
ولی در این گیر و دار متوجه شدیم در بعضی از شهرهای کوچک بازپرس داریم که این بازپرس چهار و پنج پرونده جنائی بیشتر ندارد و ما برای این کار یک قاضی را باید آنجا داشته باشیم گفتیم اجازه بدهید که دادستان پیشنهاد کند به وزیر دادگستری که چون در این شهرستان حجم کار کم است و ما قاضی کم داریم این قاضی کار جنحه را هم بکند، برای تسریع کار مردم این چه عیبی دارد؟ امیدوارم با این توضیحات آن عده از دوستان هم که در اکثریت آفرین گفتند به این مطالب توجه داشته باشند.
رئیس - رای می‌گیریم به گزارش کمیسیون دادگستری. خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دادگستری راجع به مجازات اخلال کنندگان در عرضه دام و توزیع گوشت و ارسال به مجلس سنا
۱۰ - طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دادگستری راجع به مجازات اخلال کنندگان در عرضه دام و توزیع گوشت و ارسال به مجلس سنا
رئیس - گزارش شور دوم مجازات اخلال کنندگان در عرضه دام و توزیع گوشت مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۸ دی ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۶۷۵۳۰ - ۵۲/۹/۱۷ دولت راجع به مجازات اخلال کنندگان در امر تامین و توزیع گوشت را که گزارش شور اول آن به شماره ۹۸۴ چاپ شده است مطرح و با توجه به پیشنهاد رسیده با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش شور دوم آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - هر کس به نحوی از انحاء در عرضه دام به میادین یا مراکز توزیع یا مراکز فروش گوشت اخلال کند و همچنین هر واسطه‌ای با اقدام خود موجب کمیابی و گرانی دام و گوشت شود به تصمیم کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی از دو ماه تا دو سال بازداشت و یا برای همین مدت به اقامت اجباری مکلف می‌شود.
تصمیم کمیسیون به متخلف ابلاغ و بلافاصله به موقع اجرا گذاشته می‌شود و متخلف می‌تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ به دادگاه استان حوزه مربوط شکایت کند دادگاه استان خارج از نوبت به شکایت رسیدگی می‌کند و رای آن قطعی است. نحوه رسیدگی دادگاه و اجرای تصمیم کمیسیون و ترتیب اعزام متهم و سایر ترتیبات طبق مقررات مندرج در قوانین مربوط به حفظ امنیت اجتماعی خواهد بود.
مخبر کمیسیون دادگستری - دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه ۱۹ دی ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای دکتر همایونفر معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی لایحه مجازات اخلال کنندگان در عرضه دام و توزیع گوشت را مطرح و گزارش کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش شور دوم آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی - مهندس نظمی.
رئیس - ماده واحده مطرح است آقای فرهاد پور بفرمائید.
فرهاد پور - در قبال تمام کارهای بزرگ و پر اهمیتی که در کشور ما انجام شده و می‌شود متاسفانه یا خوشبختانه چون از یک طرف خوشوقتیم که مشکلات کوچک است، و از طرف دیگر متاسفیم که مشکلات کوچک را نتوانستیم رفع کنیم.
امر گوشت دردسری است که مردم و دولت تواماً با هم دارند و جای تعجب و تاسف است که در یک مملکتی به وسعت کشور ما، ما با این جمعیت بر اثر عدم توجه و اشتباهات و گناهانی که به هر حال در طول دهه‌های گذشته کسانی مرتکب شده‌اند، امروز مواجه هستیم، با یک مشکلی که واقعاً از نظر من حلش سهل و آسان بود، مشروط بر اینکه بخواهند توجه کنند، عنایت داشته باشند که بچه کیفیت راه حل را پیدا کنند.
ما می‌بینیم استدلال می‌کنند جمعیت زیاد شده، استدلال می‌کنند مصرف سرانه گوشت بالا رفته، بنده از هر دو جهت خوشحالم که هم جمعیت زیاد شده و هم مصرف سرانه گوشت بالا رفته، ولی موقعیت طبیعی و جغرافیائی مملکت ما به کیفیتی است که متناسب با کشورهائی که به اندازه استان گیلان ما وسعت دارند و جمعیت نسبی ایشان چند برابر جمعیت نسبی ما است و مصرف سرانه آنها چند برابر مصرف سرانه ما است نه تنها با مشکل گوشت مواجه نیستند بلکه گوشت هم صادر می‌کنند، ماست و شیر و روغن صادر می‌کنند وصادر کننده تولیدات دامی هستند. هر وقت صحبت می‌شود می‌گویند آقا انتقاد می‌کنی راه حل نشان بده، راه حل نشان می‌دهیم انکار می‌کنند پیشنهاد می‌دهیم توجه نمی‌کنند. روزی که چنین لایحه‌ای را می‌خواستند بیاورند فکر کردم اولیای وزارت کشاورزی که امروز متوجه عقب افتادگی رشد ما در کارهای کشاورزی و تولیدات کشاورزی شده‌اند و همه امکانات و همت خود را برای جبران آن به کار انداخته‌اند، و خوشبختانه با امکانات فوق العاده‌ای که مملکت ما بدست آورده و در اختیارشان گذاشته شده از این فرصتی که همگامی و همکاری و تائید مطلق اکثریت نمایندگان مجلسین را دارند، برای رفع تمام مشکلها راه حل می‌اندیشند ولایحه‌ای مطالعه شده جامع و کامل و مانع اینجا می‌آورند کاری را مشکلی حل می‌کنند.
اسباب تاسف من این است که در لوایحی که می‌آید به هیچ وجه جنبه روانی کار مطرح نیست کلیت مسئله مطرح نیست. یک عضو اقدام کننده در موردی به مشکلی برخورد می‌کند در کشتارگاه تهران یک عضو سازمان گوشت به مشکل مقاومت یک صاحب دام بر می‌خورد راه حلی که به نظر او از نظر مورد کار خودش می‌رسد این است که یک تنبیهی برای او بگذاریم این وقتی می‌آید وزارتخانه با دید اولیاء، وزارتخانه باید اطراف و جوانب این مطلب جوری سنجیده شود که اگر نظر آن آدم باید رعایت شود طوری باشد که تالی فاسد نداشته باشد.
وقتی می‌رود به هیئت دولت تعجب می‌کنم با تسلط کاملی که شخص آقای نخست وزیر به امور اجتماعی و مردم شناسی دارند شاید به علت کثرت مشغله است که وقتی این لوایح در هیئت وزیران می‌رود باید با امضای ایشان به مجلس بیاید بدون اینکه جنبه روانی و عکس العمل اجتماع را در قبال آن رعایت کنند.
این لوایح می‌آید موارد مختلف و متعددی را دیدید تجربه تلخ چند ماه پیش را دیدید لایحه قطع درخت را به چشم دیدید باز هم در لوایح رعایت این نکات، که تائید و تصویب این قانون در آدمی که می‌خواهد دامم تولید کند چیست نمی‌شود ما در این جا میگوئیم اخلال کنندگان در امر عرضه و توزیع دام، خوشبختانه کشور ما در حال پیشرفت و توسعه است.
در رشته‌های مختلف رشد دارد بنابراین هر سرمایه داری هر مقدار علاقمند باشد به منفعت وقتی از یک راهی احساس ناراحتی و خطر و نا امنی کند امکان اینکه پولش را در مجرای دیگری به کار بیاندازد دارد.
شما تعریفی برای اخلال ندارید در کجا این اخلال ممکن است بشود باید تعریف بشود تعریف ندارید مورد مشخص نیست یک قانون خشک می‌دهیم بیرون دلمان خوش است که آن ماموری که مشکل داشته مشکلش مرتفع شده آیا عکس العمل روانی این کار را در کسانی که می‌خواهند دامداری کنند حساب می‌کنید.
فکر کنید یک مرکز دامداری داریم که سه هزار گوسفند نگاه داشته یکروز عرضه کشتارگاه تهران کم است به علت اینکه من چرا نیاوردم و عرضه نکردم این خودش یک اختلال است.
باید در گذراندن قانون در انتخاب کلمات در توضیح مطالب به کیفیتی عمل کنیم که از عوارض ناشی از تصویب قانون جلوگیری بشود و در جامعه ایجاد ناراحتی و خدای ناکرده فرار سرمایه یا عدم میل و رغبت در سرمایه گذاری در آن رشته را بوجود نیاوریم (صحیح است).
و مسئله دیگری که لازم دانستم به عرض همکاران محترم برسانم و از حضور معاون محترم وزارت کشاورزی استفاده می‌کنم که به همکارانتان که همه تخصص در این رشته دارند تبلیغ کنید، ما در مملکتی که از روز اول بهمن به حکم قانون تمام دامهای وحشی را از گزند تیر شکارچی محفوظ نگه می‌داریم و منع می‌کنیم شکار را در فصلی که دام می‌تواند بارور بشود و آبستن بشود و تولید مثل کند ولی به هیچ وجه برای جلوگیری از کشتار دامهای آبستن نه قانونی دارید نه عمل می‌کنید و نه ضابطه‌ای دارید.
خوشبختانه بعضی مجلات هستند که کمک می‌کنند که انسان بتواند در مسائل مختلف مملکتی مطالعه کند یکی از این مجلات مجله خواندنیها است البته مجلاتی که منتشر می‌شود آنقدر زیاد است که انسان فرصت ندارد که همه آنها را مطالعه کند و این مجله خودش مطالب مهم را انتخاب می‌کند.
در مجله خواندنیها مقاله‌ای خواندم به نقل از مجله دامپزشکی که بیش از ۴۵% دامهای ماده‌ای که در کشتارگاه شما کشته می‌شود جنین داشته‌اند. برای تولید دام بایستی نسل ماده که می‌تواند تولید مثل کند و هنوز نازا نشده است از کشتار منع شود زیرا منبعی است که می‌تواند برای شما تولید گوشت کند. اضافه بر توجه به بهره سرمایه گذاری در امر دامداری، مسئله جلوگیری از کشتار دام ماده و آبستن مهم است.
شما آمار فروش و صدور پوست بره را ببینید مملکتی که بایستی گوشت وارد کند ارز بدهد، ارز خدا به ما داده، در سایه توجه اعلیحضرت همایون، نباید که آنرا دور بریزیم باید گوشت از خارج بیاورد.
این مملکت برای خاطر یک پوست بره یک میشی که به حکم همین بره که معدوم می‌شود نازا نشده و به اصطلاح اهالی قسر نیست.
میشی که قابلیت تولید دارد او را می‌کشند یک منبع تولید را از بین می‌برند و آن بچه‌ای که توی شکمش هست می‌کشند که اگر آن بچه ماده باشد یک منبع جوان تولید تازه است که از بین می‌رود در حالیکه وقتی او را می‌کشند یک کیلو وزن دارد و اگر آنرا نکشند بعد از ۶ ماه ۲۰ کیلو وزن پیدا می‌کند.
حالا حساب کنید با یک سیاست غلط که می‌خواهیم پوست بره بفروشیم یا فلان آقا می‌خواهد در رستوران کباب بره بخورد شما سیاست تولید گوشتتان به چه کیفیت است بنده فکر می‌کردم یک روز که شما لایحه می‌آورید لایحه‌ای می‌آورید که هر کشتارگاهی اگر دام آبستن را بکشد مجازات دارد شما در کشتارگاه دامپزشک، پزشک یار دارید به اعتماد دامپزشک شما است که مردم فکر می‌کنند گوشت مریض نیست وقتی یک دامپزشکی می‌تواند مرض را تشخیص بدهد حتماً می‌تواند آبستنی دام را هم تشخیص بدهد و جلو کشتار دام آبستن را بگیرد بیائید به عنوان اخلال کننده در نظم گوشت بگوئید هر کس دام آبستن را بکشد اخلال کننده است.
مسئله منع صدور پوست بره و منع کشتن دامی را که بره تودلی تولید می‌کند لایحه اش را بیاورید و فکر جامع و کامل در جهت تولید دام و گسترش این سرمایه گذاری در این رشته را فراهم کنید تا ما کشوری با این وسعت نه تنها می‌توانیم احتیاجات خود را تامین کنیم بلکه می‌توانیم یک روزی صادر کننده گوشت به کشورهای دیگری که احتیاج دارند باشیم (احسنت).
می‌بینیم به این کیفیت با اینکه شور دوم است با اینکه دوستان تذکر خواهند داد شور دوم است و پیشنهاد قبول نمی‌شود بنده از حضور وزیر محترم دادگستری این استدعا را می‌کنم چون لایحه به مجلس سنا خواهد رفت لااقل آنجا این عنایت را بفرمائید که این مسئله اخلال یک امر نظری یک امر خیالی و یک امر کلی نباشد نوعی تعریف داشته باشد از نظر نوع اخلال و نوعی تعریف داشته باشد از نظر محلی که این قانون در آن نقطه حاکم است وگرنه گذراندن قوانین آسان است ولی جمع کردن عوارض نامطلوبش در افکار سرمایه گذارانی که می‌خواهند سرمایه گذاری کنند بسیار کار مشکلی است (احسنت).
رئیس - آقای الموتی بفرمائید.
دکتر الموتی - مطلبی که موجب شد توضیح عرض کنم فرمایشات جناب آقای فرهادپور بود.
بنده فکر می‌کردم راجع به این لایحه نظر موافق خواهند داشت چون وقتی یک ماده واحدهای اینقدر صریح و روشن در مورد خدمت به طبقه مصرف کننده می‌آید و در مورد یک امر ضروری یعنی تامین گوشت مملکت است حتماً باید اقلیت هم کمک بیشتری بکند که چنین کاری که با فرد فرد مردم سرو کار دارد برای آن راه حلهای بهتری بشود پیدا کرد ولی ایشان فرمودند ما اگر راه حل می‌دهیم کسی توجه نمی‌کند الآن خواهش می‌کنم صورت جلسه را بیاورند ببینند وقتی شور اول لایحه مطرح شده و رفت به کمیسیون و در بین الشورین ما هیچ پیشنهادی از طرف ایشان یا فراکسیون حزب مردم ندیدیم اگر راه حلی بود مرحمت می‌فرمودید.
در مورد دام آبستن اگر پیشنهاد می‌دادید شاید در کمیسیون مطرح می‌شد هر لایحه‌ای یک تشریفاتی دارد ما به نوبه خودمان در دوره انقلاب یک ثانیه هم در انجام کارها وقت مملکت را نباید تلف بکنیم.
جناب آقای فرهادپور نباید وقت را بیهوده هدر داد. شور اول بود پیشنهاد می‌دادید در کمیسیون مطرح می‌شد استدلال می‌کردید دستگاههای مسئول توضیح می‌دادند تصمیم گرفته می‌شد.
مسئله گوشت یک مسئله بسیار مهمی در مملکت ماست با هزار عامل سروکار دارد مسئله تولید است، مسئله مصرف است امروز در مملکت ما به علت بالا رفتن درآمد سرانه مملکت مصرف مردم زیاد شده در یک روزنامه خواندم آقای وزیر کشاورزی توضیح دادند روزی یک میلیون تومان دولت ضرر گوشت مصرفی مردم را می‌دهد یعنی برای اینکه مصرف کننده از گوشت ارزان استفاده کند دولت این را قبول کرده که روزی یک میلیون تومان از جیب خودش زیان بدهد تا به مصرف کننده تحمیل نشود. ممکن است استدلال بشود چرا دولت این پول را می‌دهد ما معتقدیم که باید هم بدهد برای اینکه جانب مصرف کننده باید گرفته بشود چون مورد حمایت باید قرار گیرند و این کار یک کار صحیحی است ولی امروز در سطح مملکت این کار هم باید یک نظمی پیدا کند.
سالها کشتارگاه تهران شاید در نطق‌های قبلی اقلیت باشد عده‌ای چوبدار دام‌ها را از اطراف می‌آورند و به کشتارگاه عرضه می‌کردند و یک عده‌ای هم بنام واسطه از این وضع سود می‌بردند.
خود آقا کراراً از جانب موکلین مراجعه می‌کردید که پول این چوبدارها را آن واسطه‌ها از بین برده‌اند. یک تولید کننده گوشت دام را آورده عرضه کرده و بعد یک عده واسطه آمده‌اند آنها را برده‌اند امروز اگر کسی یک چنین کار کرد مجازات دارد از طریق مصرف قاچاق، گوشت هائی که باید به مصرف عمومی برسد باید کنترل شده باشد از نظر بهداشتی و سایر چیزها الان بحث بود که آنها از اطراف تهران مقداری گوشت غیر بهداشتی می‌آورند و عرضه می‌کردند در کشتارگاهی که به هر صورت اجازه نداشته این ممکن بود در تهران ایجاد بیماری کند ایجاد گرفتاری کند.
خوب حالا آمده‌اند می‌گویند اگر کسانی از این طریق خواستند گوشت عرضه کنند و ایجاد ناراحتی کنند اینها را مجازات و اخلالگر بشناسند بنده خیال می‌کنم کلمه اخلالگر خیلی روشن است در موارد مختلف ممکن است واقعاً فرض بکنید شاید تعریف جامع الاطرافی از کلمه اخلالگر وجود نداشته باشد شاید فرهنگستان ایران این کار را هم بکند.
ولی موارد اخلال مشخص است که در چه مواردی است من فکر می‌کنم اگر به متن ماده واحد توجه کنیم هر کس به نحوی از انحاء در عرضه دام به میادین یا مراکز توزیع یا در امر توزیع گوشت به مراکز توزیع یا مراکز فروش گوشت اخلال کند و همچنین هر واسطه‌ای با اقدام خود موجب کمیابی و گرانی دام و گوشت شود.
این مواردی است که به نظر من لازم است بگویند این آدم اخلالگر است و مجازاتش چنین است بنده خیال می‌کنم کار لازم و مفیدی هم باشد و ممکن است نظم بیشتری بدهد.
نمی‌گویم صد در صد به توزیع گوشت در سطح مملکت کمک می‌کند ولی به هر حال نظمی در این کار ایجاد می‌کند.
از طرفی لازم است در یک مملکت در حال توسعه درآمد سرانه زیاد بشود و خوشبختانه با اقدامات شاهنشاه درآمد سرانه در این مملکت دارد به ۱۵۰۰ دلار در سال می‌رسد و یک کشور که درآمد سرانه اش ۱۵۰۰ دلار باشد طبعاً مصرف و خوراکش زیاد خواهد شد و دولت هم طبعاً وظیفه دارد مصرف را تامین کند. ولی سرعت پیشرفت و ترقی در مملکت ما فوق العاده است و باید تمام سازمانها هماهنگ شوند و احتیاجات مملکت را تامین بکنند بنابراین یکی از این موارد تامی گوشت است برای این کار برنامه هائی هم هست.
در لایحه بودجه اعتبارات و کمکهای زیادی به طبقه دامدار و طبقه کشاورز برای افزایش تولید بیشتر هست که برای کشاورزی ما لازم است برای مصرف گوشت مملکت لازم است تا آنچه مورد احتیاج مردم هست تامین شود.
شاید راه حلهای مختلف هست بحثهای زیادی هم شده و اینکه جناب فرهاد پور می‌فرمایند آقای نخست وزیر به علت اشتغال زیاد لایحه را امضاء کرده اینطور نیست این لایحه در خود وزارتخانه در سازمانها بررسی می‌شود سپس در نخست وزیری کمیسیون تنقیح لوایح هست که از متخصصین تشکیل شده آنرا بررسی می‌کنند، سپس به هیئت دولت می‌رود وزارتخانه‌ها مطالعه می‌کنند.
بعد به حزب می‌آید احتمالاً به کمیسیون تخصصی حزب می‌رود بعد از یک سلسله بررسیها و مطالعات تائید می‌شود که چنین لایحه ای ضروری است آنوقت می‌آید به جلسه علنی به سنا و شورا می‌رود و بعد از بحث و بررسی و اصلاح با نظر ما و شما تصویب می‌شود من فکر می‌کنم در چنین شرایطی هیچوقت لایحه‌ای نیست که بدون توجه آقای نخست وزیر آنرا امضاء کند، به علت داشتن اکثریت مطلق تصویب شد البته اکثریت پشتیبانی می‌کند، من فکر می‌کنم در اصل این هماهنگی و همکاری وجود دارد، مطالعه شده و حساب شده با دقت و امکان دارد در مواردی واقعاً نظرات بهتری از جانب شما ارائه بشود ما هم قبول می‌کنیم اگر پیشنهادات خوبی بود تائید کرده‌ایم بعضی از پیشنهاد شما در بودجه تصویب شد یا نه؟
(یکنفر از نمایندگان - تصویب شد) تصویب شد چون پیشنهاد خوبی بود .(رامبد -مجلس شورای ملی این کار را نکرد سنا کرد) من پیشنهاد شما را در مورد بودجه می‌گویم هر نظر اصلاحی که بدهید محترم است، اگر پیشنهاد خوبی باشد برای ما محترم است، من نمی‌گویم پیشنهاد بد است. ممکن است بعضی از پیشنهادات اجرایش مقدور نباشد مشکلاتی در راه اجرایش باشد ما خیلی خوشحال می‌شویم راه حلهای بهتری پیشنهاد بشود اگر راه حلهای بهتری پیشنهاد بشود برای دولتی که مورد حمایت ما است بهتر است و ما توفیق دولت را می‌خواهیم چه بهتر که این پیشنهاد از طرف شما بشود، از طرف سنا بشود از طرف افراد ملت ایران بشود.
البته ممکن است پیشنهادی باشد که اجرای آن مقدور نباشد یا مشکلاتی داشته باشد به هر حال بنده فکر می‌کنم این یکی از لوایح خوب است چون می‌دانم جناب آقای رامبد مشغول یادداشت هستند عرض می‌کنم ما فکر نمی‌کنیم که تمام مشکلات گوشت با این لایحه حل بشود ولی شاید بتواند به بعضی از بی نظمیها خاتمه دهد.
ممکن است فردا یک لایحه‌ای در جهت حمایت از طبقه گاودار و دامدار بیاید چون در یک مملکت در حال پیشرفت و توسعه امکان هست که هر روز برای پیشرفت کار احتیاج به یک لایحه جدید باشد چون مملکت دینامیک و در حال توسعه است، طی ده سال اخیر با اراده و اندیشه شاهنشاه چه جهشی در مملکت ما روی داده است ما به تدریج به اینجا رسیدیم که می‌بینیم که دنیا این طرز فکرها را تجلیل می‌کند.
بنابراین در همه امور سعی می‌شود که به این صورت عمل بشود در هر صورت در مورد دام و مسائل فنی که فرمودید البته مسائلی هست که دستگاههای مملکتی غافل نیستند و مسلماً تذکرات شما را به مقامات وزارتخانه‌ها می‌گویند و بررسی می‌کنند و سعی می‌کنند و سعی می‌کنند آنچه در خیر و صلاح مملکت است ما و شما این را صمیمانه انجام دهیم (احسنت).
رئیس - آقای رامبد بفرمائید.
هلاکورامبد- همانطوری که جناب آقای الموتی فرمودند بنده به فرمایشاتشان با دقت گوش کردم و یادداشتهائی هم برداشتم. به واقع باید عرض بکنم که نفهمیدم، سعی هم کردم ولی نتوانستم بفهمم که اصلاً این صحبتها را به چه منظور فرمودند.
اگر نیت تصویب لایحه بود که آن جملات و نحوه بیان وزیر محترم دادگستری در لایحه قبلی نشان می‌داد که اتکاء دولت به اکثریت و اطمینان قطعی به تصویب لوایح با هر عبارت آن چنان روحیه‌ای بوجود آورده که اگر یک فردی از اکثریت حتی برای زیبائی عبارت، برای آهنگ صدا هم، موافق گوینده منقدی باشد، این جزو جرائم محسوب می‌شود.
و باید گناهش را بکرات برخش کشید، که آفرین گوینده چرا آفرین گفتی؟
در صورتی که فکر می‌کردیم بهتر است استدلال مقابل طوری عنوان شود که، صد آفرین هم به ایشان بگوید و آفرین قبلی خود را پس بگیرد.
برگردیم سر مطلب آقای فرهاد پور، سه چهار نکته اینجا گفتند. من انتظار داشتم یک نماینده دولت یا از نمایندگان اکثریت که با این لایحه موافقند نسبت به آن ایرادات مطالبی بفرمایند زیرا چه اکثریت، چه مخالف دولت، چه موافق دولت همه می‌خواهند امر توزیع گوشت و دسترسی مصرف کنندگان به گوشت به صورت اشکالی در نیاید قانع شوند.
مطلب لایحه درخت را اشاره کردند و رد شدند، ولی هزار مطلب در آن نهفته بود گفتند توجه کنید یک چنین نیت مقدس، یک چنین فکر صحیح، برای حفظ و حراست درخت می‌بود.
یک بی توجهی متصدیان در گردش کار چه صدماتی علیه همین هدف و برنامه عالی بوجود آورد یعنی عین شبیه همان رویه در اینجا تکرار نشود یعنی ما و شما در توزیع صحیح گوشت موافقیم، در حفظ منافع مصرف کننده موافقیم، در جلوگیری از اخلال گری موافقیم، اما عمل را طوری کنید که خلاف نیت خود شما، خود ما، خود دولت، خود مسئولین نتیجه غلطی نگیرید میفرمائید مملکت پیشرفت می‌کند، دوران انقلاب است، مجلس باید کار کند و همه با این اصول موافقیم در صحبت شما، چه در صحبت من، چه در صحبت وزیر، همه روی همین ستونها متکی شده‌ایم، پس این اصول نمی‌تواند جواب ما به یکدیگر باشد.
این فصل مشترک میان ما هست و آنچه می‌خواهم نتیجه بگیرم این است که این مملکت که در همه شئون پیشرفت می‌کند و ۱۰ سال ,۱۵ سال است به متصدیان می‌گویم با بیلیاردها دلار درآمد نفت، با این با این تاج افتخاری که شاهنشاه برای مملکت ما فراهم کرده، توی وزیر و من وکیل هم در سرعت و صحت این پیشرفت باید سهم و وظیفه‌ای ایفاء کنیم حل ببینیم چه کرده‌ایم که وضع توزیع گوشت هر روز به وضع بدتری در نیاید (عباس میرزائی -ابداً چنین چیزی نیست دولت به بهترین نوع خدمات را انجام می- دهد) میگوئید دوره دوره انقلاب است هر وکیل باید ۸ ساعت، اگر لازم شد، ۱۸ ساعت کار کند. همه صحیح اما جناب معاون وزارت کشاورزی بعد از من بیائید پشت این تریبون به جناب آقای الموتی توضیح بفرمائید که ۱۰ ساعت یعنی ۳۶۵۰ روز قریب ۳۰ هزار ساعت از روزی که من پشت این تریبون گفتم چوپان‌های مملکت برای حفظ جان خودشان و دامشان در مقابل گرگ و حیوانات دیگر چه باید بکنند.
شمات تفنگهای سرپر را جمع کردید، از لحاظ امنیتی لازم بود، حالا این اشکال پیش آمده باید در چراگاهی که کوه یا وسط جنگل کیلومترها، این چوپان تنها است چه بکند؟
(دکتر حبیب اللهی – چند تا سگ ببرد) در این ۱۰ سال در این سی هزار ساعت آیا یک جلسه یک ساعته، یک کمیسیون حتی این صاحب نظریه سگ را دعوت کردید که بیایند، بنشینند و بگویند که چه کار کنند که این مشکل رفع بشود.
آیا چند روز قبل که در پشت تریبون برای شما با رقم و عدد غرض کردم روزی یک میلیون تومان ضرر گوشت را دولت می‌دهد افتخاری نیست بلکه اگر دولت وظیفه خود را به موقع و درست انجام داده بود این پول ملت را باید صرف کارهای اساسی لازم دیگر می‌کرد نه آنکه ضرر واردات گوشت بدهد و منت هم سر مردم بگذارد (عباس میرزائی - می فرمائید گران بکند) سفسطه نکنید آقا، بنابراین بفرمائید روزی که اینجا آمار دادم که از بودجه دامپزشکی بر اثر بی توجهی و عدم احساس مسئولیت مبالغی که در جهت انجام کار و توسعه امور مربوطه بوده اکثراً عمل و اجرا نشده.
پول دامپزشکی خرج نشده یعنی چه؟ یعنی آنجا که سلامت دام را باید حفظ می‌کردید نکردید، حالا در قبال همه این کوتاهی‌ها فقط با قانون، با اختیار، با اختیار دست ژاندارم و فرماندار و شهربانی که همه مورد علاقه و احترام ما هستند، گوشت فراهم نمی‌شود.
هم چنانکه قبلاً هم تذکر داده بودم دولت فقط به جنگ معلولها می‌رود دولت زردی روی مریض را با سرخاب می‌خواهد علاج کند و این صحیح نیست علت زردی چشم ناشی از یرقان را باید رد کبد سراغ بگیرد.
در لایحه قید شده هرکس به نحوی از انحاء دیگر شقی هم باقی نگذاشتید در امر عرضه دام به میادین اخلال بکند باید جزو اخلالگران اجتماعی تنبیه شود.
روشنتر بگویم یعنی اگر فرماندار تشخیص داد که صاحب گوسفند با هر شرایطی، با هر قیمتی حاضر نشد حتی زودتر از موقع گوسفندش را به بازار بفروشد، این جزو اخلالگران محسوب می‌شود.
خوب تیمسار همایونی با این ترتیب آیا خود شما حاضرید بروید در کار تهیه گوسفند سرمایه گذاری کنید با این شرطی که فردا صبح احتمال دارد، در خانه شما را بزنند و بگویند به مناسبت آنکه غیر مستقیم چوپان شما که تهیه کننده گوشت بوده گوسفندها را طبق نظریه مامور دولت عرضه نکرده بفرمائید به کمیسیون مجازات اجتماعی، آیا می‌کنید این کار را؟ تشویق می‌شوید یا نه؟ حالا ما چی می گوئیم، ما نمی گوئیم اخلالگر را تشویق کنید، ما حتی به آن پایه می‌رویم که اگر به نفع اجتماعی بود و کسی خیانت کرد در کار انقلاب اعدامش کنید، ولی راهش را هم صحیح انتخاب بکنید.
نمایندگان محترم هم اکنون در بحث لایحه قبلی آقای صادق احمدی وزیر محترم و قاضی با شرافت خودش اذعان کرد که باز پرس به اندازه کافی نداریم پس چرا در این همه شهر و شهرستان و بخش شما تمام تهیه کنندگان دام را در مقابل اینگونه مامورین مختلف محل با عبارت «بنحوی از انحاء» به وحشت و هراس می‌اندازید؟
من می‌گویم چرا برای اینکه فقط احتیاج احساس نکردید که یک سطر بیشتر توضیح بدهید که آن کسی که واقعاً اخلالگر است و ما هم با شما موافق هستیم تحت تعقیب قرار بگیرد و آن کسی که بی جهت ممکن است مورد مزاحمت قرار گیرد از تو هم این کار از سرمایه گذاری منصرف نشود، می فرمائید پیشنهاد بدهید من به انصاف خودتان واگذار می‌کنم کدام پیشنهاد ما بدون موافقت دولت مورد قبول واقع شده؟
می فرمائید پیشنهاد پریروز در لایحه بودجه، از جناب آقای مهندس ریاضی که استاد ریاضیات هستند بپرسید عدد یک روی رقم صدهزار چه ارزش دارد وقتی که هزاران پیشنهاد اصولی ما رد می‌شود قبول یک پیشنهاد اصلاحی که آنهم تصویب و عدم تصویبش از نظر دولت علی السویه است چه ارزشی دارد (دکتر الموتی - متاسفیم پیشنهاد شما را هم قبول می‌کنیم می گوئید علی السویه است پیشنهادهای منطقی تر بدهید چرا پیشنهاد علی السویه می‌دهید) قبول نمی‌شود، هم اکنون بیائید این مطالب اصولی را قبول کنید که در اثر توسعه دامپروری و عرضه بیشتر و توزیع صحیح گوشت این کلمات «بنحوی از انحاء» نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند مشکلاتی هم بوجود می‌آورد صحیح است یا صحیح نیست بنده استدعا می‌کنم شما پیشنهاد بفرمائید همین لایحه به کمیسیونی برود که حتی قضاوت بی طرفانه شما را قبول داشته باشند.
ولی برای شما حالا بحث پرستیژ است که روزنامه‌ها ممکن است بنویسد که بر اثر تذکرات اقلیت لایحه برگشت به کمیسیون و فردا دولت تلفن کند که آقای الموتی پس شما چه کار می‌کردی؟
این است که حالا هر چه باشد حتی آیه قرآن خداوند هم نقض شده باشد شما روی تعصب می‌خواهید لایحه غلط را تصویب کنید (دکتر الموتی - اینطور نیست، شما فرصت داشتید خواستید پیشنهاد بدهید).
فرهادپور - اگر صحیح است قبول کنید و اگر نیست رد کنید.
رامبد - بنده از معاون وزارت دادگستری صرفنظر از سمت سیاسی شان فقط به اتکاء اطلاعات حقوقی شان خواهش می‌کنم نظر خودشان را رد این مورد برای اکثریت محترم توضیح بدهند آیا از لحاظ اصول قضائی و حقوقی در اجتماع صحیح است که هر روز به یک عنوان یک روز به عنوان گوشت، یک روز به عنوان چوب، یک روز به عنوان روده، یک روز شاید به عنوان سگی که ایشان اشاره کردند یک قانون بیاوریم و رسیدگی مامور قضائی و جزائی و حقوقی را به کمیسیونهای دستگاه اجرائی محول کنیم و به نحوی از انحاء از وظائف سازمان دادگستری فقط ساختمان و تابلویش را نگاه داریم و قضاوت و تشخیص حق از باطل را به کمیسیون‌ها مختلف اجرائی واگذار کنیم.
جناب آقای الموتی جنابعالی از نظر اصول حقوقی آیا این مسائل را صحیح می‌دانید اگر ما امروز از بابت گوشت این کار را کردیم فردا آقای قوام صدری درباره نخود که قیمتش پنج برابر شده چرا لایحه نیاورند اگر برای نخود بیاورند و برای گوشت هم که آوردند یک لایحه جدید هم طبعاً برای آبگوشت باید بیاورند!
و این صحیح نیست باید در اشکال هر کار ببینیم از بنیاد و ریشه علت چیست، علت نبودن گوشت عدم توجه دولت به امر کشاورزی و دامپروری است.
اگر مملکتی است که می گوئیم رشد اقتصادی پیدا کرده من هم تصدیق می‌کنم مصرف گوشت بالا رفته پس این کاخ سازمان برنامه برای کدام برنامه است؟
برای همین برنامه‌ها است که ببینید که رشد جمعیت به چه میزان است رشد اقتصادی و میزان مصرف به چه نسبت است؟
وکیل محترم بندر پهلوی جناب سرهنگ انشاء چند سال اسکلت کشتارگاهی به صورت مثل آثار باستانی از پول سازمان برنامه نیمه کاره مانده و امام متصدیان آمدند و رفتند و نپرسیدند چرا؟
من به شما می‌گویم چرا آقای الموتی و شما هم با آن صداقت و با آن وجدان وطن خواهی که دارید بگوئید، چون کار کشاورزی نمایش خدمت ندارد کار کشاورزی بریدن روبان و دائر کردن چراغانی ندارد کار کشاورزی مسئله ایست که در سالهای متمادی و مدت طولانی کار و وجدان و عمل لازم دارد نه تظاهر و نمایش و قرار داد و امضاء و عکس و تفصیلات لذا اکثریت مجلس مثل سایر موارد در این لایحه هم رای می‌دهد.
من هم نمی‌توانم جلو رای شما را بگیرم ولی آقایان دولتیان این همه حسن نیت این همه پشتیبانی اکثریت در راه آن جملاتی است که الموتی عزیز گفت می‌خواهیم پیشرفت کنیم پس شما چرا به خود نمی‌آیید و امثال همین قانونی را که آقای رئیس مجلس هم در موردی فرمودند که با قانون که نمی‌شود همه چیز را درست کرد لااقل مفاد لایحه قانونش را درست نمی‌نویسید به هر حال بنده بدون اینکه احتیاج به رای باشد از جناب رئیس استدعا می‌کنم مصلحت است این لایحه به کمیسیون برگردد تا در امر تهیه گوشت با این لایحه باز هم اشکال جدید و محدودیت تازه بوجود نیاید و در صورتیکه این لایحه اصلاح نشود نتیجه نهائی آن به عوض آنکه تهیه گوشت در داخل مملکت کمک کند در جهت توسعه ورود گوشت از خارج از کشور خواهد بود (احسنت).
رئیس - آقای دکتر همایونفر بفرمائید.
دکتر همایونفر (معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی)- جناب آقای فرهادپور، مطالب حضرتعالی دو قسمت بود یک قسمت مربوط به لایحه درخت و یک قسمت مربوط به لایحه امروز راجع به گوشت، راجع به لایحه درخت اشاره‌ای فرمودید جناب رامبد هم تکرار فرمودند که آوردن آن لایحه صدمه زد به هدف (رامبد - نحوه آوردن لایحه) بلی نحوه آوردن لایحه صدمه زد به هدف بنده نحوه آوردن را نمی فهم، فقط این را می‌فهمم که لایحه‌ای آوردیم و به مجلس تقدیم کردیم و در اختیار نمایندگان محترم مجلس گذاشتیم و فرصت کافی برای بحث و فحص و حلاجی روی لایحه هم بود و در اینجا فرمایشات بسیار اساسی و دقیق هم جناب رامبد هم سایر دوستان فرمودند توضیحاتی هم از طرف دوستان اکثریت و نمایندگان دولت داده شد اگر نحوه تقدیم لایحه طوری بوده است که اثری بد در هدف گذاشته است من این نحوه را نمی‌فهمم اگر بفرمائید نحوه آوردن لایحه چه بوده است البته توضیح می‌دهم ولی اینکه می‌خواهید بفرمائید در حین یا به موازات تصویب لایحه مثلاً ضمن فرمایشات خودتان فرمودید بنده فرمایشات خود را تکرار می‌کنم، مقداری درخت هم کنده شد باید عرض کنم هر وقت یک قانونی برده بشود به مجلس در هر مملکتی، یک عده که از جلوی قانون در می‌روند و تسلیم منافع عمومی نیستند، جلوتر از قانون می‌روند، از بیراهه و این یک امر طبیعی است و باید هم اینطور باشد اگر وجود چنین آدمهائی احساس نمی‌شد این لایحه را نمی‌آوردیم.
ما احساس کردیم در میان درختکاران دسته‌ای هستند که زمین را می‌آیند می‌خرند اول درخت زمین را می‌برند و می‌فروشند و بعد هم از زمین برای خدمات شهری استفاده می‌کنند و گران تر می‌فروشند یکی از صدها هدفی که ما داشتیم این بود که جلوی این کار را بگیریم که خود شما هم با بالا رفتن بی قاعده قیمت زمین مخالف بودید مثل نمایندگان اکثریت و خود دولت که همه آخر به یک را می‌رسیم به هر حال لایحه درخت را آوردیم که یک لایحه انسانی لایحه‌ای بود که ریشه ملی داشت، لایحه‌ای بود که در ممالک پیشرفته جهان وجود دارد.
آنها که از منابع تاریخی و اخلاقی و سنن ما بهره گرفته بودند و زودتر این لایحه را آورده بودند و آنچه که ما در خانه داشتیم و فراموش کرده بودیم آنها به یاد داشتند، ما هم ارشاد شدیم و عمل کردیم فرمودید درخت بریدند.
آن کسی که درخت را به خاطر بریدن می کاشته یا می‌کارد همیشه خواهد برید.
لایحه جلوگیری از قطع بی رویه درخت لایحه جلوگیری از بریدن با رویه درخت نیست و آن مفهوم را ندارد ما می‌خواهیم و خواهیم خواست که با تصویب مجلس و با ارشاد شما کار درختکاری تابع یک ضابطه‌ای بشود، یک سیاست و یک قانونی و یک نظامی برای درختکاری بوجود بیاید که ما از درخت به صور مختلف بهره برداری کنیم بنابراین بنده می‌خواهم بگویم نحوه آوردن لایحه و هدفش صدمه‌ای نزده اگر دلیل دیگری باشد بفرمائید تا بنده توضیح عرض کنم.
در مورد گوشت دو سه مطلب فرمودید یکی آنکه فرمودید وزارت کشاورزی به امر گوشت نمی‌رسد دامداری هدایت نمی‌شود و محصول گوشت بالا نمی‌رود در این مورد باید عرض کنم که ما ۲۵۰ هزار تن گوشت داشتیم که رسیده به /۴۸۰هزار تن، شاید فرمایشات شما مربوط به سابق و سوابق است که به من مربوط نیست آنچه من اطلاع دارم این است که ما /۲۵۰ هزار تن را به /۴۸۰ هزار تن رساندیم (احسنت).
اگر بد است و علامت عقب افتادگی و نرسیدن و عدم مدیریت است تشخیص با دوستانی است ه اینجا تشریف دارند در مورد دامم آبستن فرمودید که در مجله خواندنیها منعکس شده است که ۴۵ درصد از دامهائی را که به کشتارگاه می- آید آبستن است و صحیح نیست که ذبح کنند باید عرض کنم که این مطلبی است کهنه و اشاره به سابق است و من نمی‌دانم آیا دستگاهی یا کامپیوتری آنجا بوده که تعیین کرده این دقیقاً ۴۵ درصد بوده و نه مثلاً ۴۴ درصد، تا من به عنوان یک ماخذ بتوانم آنرا منتقل کنم به دستگاه خودمان چون ما که چنین دستگاهی نداریم و فکر می‌کنم این رقم متکی به یک پایه علمی و دقیق نبوده، به چند دلی، اول اینکه چنین ماشینی آنجا نیست، دوم اینکه ما مجموعاً حالمان طوری است که با آمال بیشتر از آمار سروکار داریم، بحثی می‌کنیم خیال می‌کنیم یک صفر جلویش بگذاریم عیب زیادی ندارد خیال می‌کنیم در اینجا هم یک صفر زیادی جلویش رفته (فرهادپور - این نقل از یک مجله فنی شماست) نقل از مجله فنی ما نیست ممکن است نقل از یک مجله فنی خصوصی و به خاطر یک خصوصیتی باشد که خود خواندنیها هم مسئولیتی در این مورد ندارد و همینطور نقل کرده العهده علی ا لراوی بر عهده اولی است نه دومی به هر حال خواستم عرض کنم که ما دستگاهی برای اینکه تائید کنیم این آمار را نداریم، دوم اینکه جناب رامبد دوست بزرگوارم فرمودند که آنهمه دامپزشک و متخصص در کشتار گاه داریم و این از فرمایشات خودشان است که اطمینان دارم پس نمی‌گیرند.
بلی دامپزشک و متخصصین ما به طور قطع جلوی کشتار دام آبستن را می‌گیرند دلیل ندارد که نگیرند، باید عرض کنم از نظر علمی تا جایی که من اطلاع پیدا کردم ا لبته این هم نقل قول است خود شما هم نقل قول می‌کنید بنده هم نقل قول می‌کنم نقل قول هم تخصص نمی‌خواهد شنیده‌ام از منابع اداری که در پاره‌ای از مواقع سال و پاره‌ای از موارد استثنائی تشخیص دام آبستن از غیر آبستن مقدور نیست، بنابراین یک پورسانت از زیردست دامپزشک به حکم آنکه علم در این زمینه خیلی دانا نیست رد می‌شود و آنهم قابل بخشش است چون پورسانت خیلی ضعیفی است و مربوط است به مامورین در تمام سطوح و اگر نقیصه‌ای در این مورد مربوط به مامور کشتارگاه هست این نقیصه که احتمالاً اگر باشد در رده‌های دیگر هم هست و یک نقیصه بی اعنتائی به دستگاه و بی اعتنائی به مقررات ممکن است باشد یک چیزی است که در رده‌های دیگر هم کمابیش پیدا می‌شود از تذکرتان متشکرم تعقیب می‌کنم و امیدوارم برطرف شود.
مسائل دیگری در مورد خود لایحه فرمودید که از لحاظ توضیحات و توجهات قضائی مسئله است آنرا اجازه بفرمائید با بودن جناب آقای وزیر دادگستری در مجلس و یا معاونشان بنده دیگر عرضی نکنم.
اما جناب آقای رامبد که کمال اخلاص را به ایشان دارم مطالبی را با صدای بلند اظهار داشتند بنده به آئین نامه مجلس خیلی آشنائی ندارم نمی‌دانم باید از مقام ریاست کسب اجازه کنم و از دوستان هم سئوال می‌کنم که آیا نماینده دولت هم می‌تواند مثل یک نماینده ملت به آن بلندی حرف بزند؟
فرمودند ده سال است رقمها را می‌گیرید پولها را می‌گیرید چه کار کرده‌اید و بعد به تخت جمشید و کشتارگاه و بندر پهلوی اشاره کردند و اینکه گوشت مملکت باید تامین شود.
جناب آقای رامبد اصل فکر را جنابعالی می‌پسندید و می‌دانید و واردید به حکم مطالبی که می فرمائید واردتر از بنده به حداقل در این زمینه و به حداکثر در زمینه‌های دیگر هستید اما ببینید تامین گوشت فقط یک مسئله اقتصادی نیست بلکه یک مسئله اجتماعی هم هست نان و گوشت همیشه یکی از وزنه‌های تحرک اجتماعی ما بوده است نان و گوشت در این مملکت هدف بوجود می آورده نان و گوشت هدفی را عوض می کرده بنابراین، این گوشت را به صورت لحمش مطرح نفرمائید با استخوان پیه و جامع تعریف بفرمائید آلایش دارد و آرایش دارد هر دو تایش هست گرفتاری دارد آلایش آنرا ما می‌فهمیم و آرایشش را آنهائیکه پول بیوه زه و پیره زن و پول کارگری را که دو سیر و نیم گوشت می‌خواهد می‌کنند صد تومان و با عرق و ورق زندگیشان را می‌گذرانند ما با آبگوشت خور حرف می زینم ما مدافع آنها هستیم ما آن پیره زن را که نمی‌خواهیم بگیریم آن پیره زن که اخلال نمی‌کند.
رامبد - ولی بدون حمایت متصدیان مربوط این نوع اعمال مقدور نیست.
دکتر همایونفر (معاون وزارت کشاورزی) - به همین دلیل ما نوشتیم هر کس و به هر نحوی تشکر می‌کنیم به این صورت مثل اینکه آخرین قسمتش هم حل شده قسمت قضائی مسئله هم حل شد اذیتمان می‌کنید جناب آقای رامبد اشکال کار این است که نمایندگان گاهی تشریف نمی‌آورند سری به کشتارگاه بیائید آنجا شما می‌توانید ملاحظه بفرمائید که این کشتارگاه چقدر تمیز است صد هزار متر مربع است منظم است و مثل یک لابراتوار چندین هزار متر مربعی است آب لوله کشی دارد ولی مردمی که آنجا می‌آیند از پائین ترین سطوح اجتماعی آنها به الفبای برخوردهای شهری و اجتماعی و پزشکی مانوس نیستند ما آنجا دستشوئی می‌گذاریم و میگوئیم آقا دستت را بشوی بعد بیا تو شما در مرحله بدیع و عروضی مسئله هستید ما چوپان را باید یاد بدهیم که توی شهر زیر اتومبیل نرود اینها یک گرفتاری است اگر بینید و اینها را برایتان توضیح بدهیم که توی شهر زیر اتومبیل نرود اینها یک گرفتاری است اگر بیائید و اینها را برایتان توضیح بدهیم تشریف خواهید آورد اینجا و از ما تشویق خواهید کرد و لایحه ما را نخوانده تصویب می فرمائید.
اما جناب آقای رامبد حضرتعالی به طور قطع و یقین می‌دانید یک سرمایه‌های نامرئی و نامحسوس و مرعوب کننده و موذی در این گونه مسائل در همه جای دنیا وارد می‌شود و این سرمایه‌ها حامیانی دارد همانطور که اشاره فرمودید ممکن است حامی آنها توی دستگاه دولتی هم باشد ما هم همه چیز را نمی‌گذاریم به گردن غیر دولتی‌ها همه ما جزو ملت ایران هستیم صدی نود همه چیزمان شبیه هم هست منتها تمایز هائی نسبت به هم داریم.
برخورد کردیم در عمل، بنده یک مثال خدمتتان غرض کنم بیست و پنج روز پیش ما گوسفند خریدیم و با کامیون حمل می‌کردیم که بیاورد به فلان شهر وسط راه کامیون و گوسفندهایش گم می‌شود این یک گرفتاری است به چوبدار پولش را داده‌ایم کامیون را اجاره کرده‌ایم که گوسفند را بیاوریم، وسط راه به اصطلاح چوب لای چرخ کامیون می‌گذارند برای اینکه می‌توانند جریمه پنج تا کامیون را پولش را و حتی پنج برابرش را بدهند اگر با ما تشریف بیاورید یک روز به سازمان گوشت همه چیز را خدمتتان توضیح می‌دهم بنده استدعا می‌کنم مدیر عاملش از حضورتان تقاضا می‌کند تشریف بیاورید آنجا آمار و ارقامی خدمتتان ارائه بدهیم که اینجا از مقام و حوصله مجلس به دور و کنار است اینها موجب شده است کسانی با قدرت‌های اقتصادی و با تجربه‌ای بیش از تجربه ما در امر گوشت ما دو سال است مامور گوشتیم و بعد هم می‌رویم مامور نان می‌شویم آن یک عمر است مامور گوشت است تخصصش بیش از ماست خبره است محل را بهتر می‌شناسد او یک کار می‌کند ما هزار گرفتاری داریم آمدیم بررسی کردیم مطالعه کردیم به قول فرهادپور عزیزمان یک اندیکاتور نویس مامور کشتارگاه می‌شود ما می‌خواهیم این مامور با سرعت پله‌ها را طی کند برسد به آنجائی که نظام یک مملکت انقلابی می‌تواند باشد چطور یک مملکتی که بودجه به این عظیمی دارد ممکن است یک لایحه به این عظمت را بردارد و ببرد اجرا کند چطور ممکن است؟
شما اطمینان داشته باشید یک لایحه‌ای که برای تعقیب اخلال کنندگان آن نوشته می‌شود مدتها مطالعه می‌شود والا انطور نیست که لایحه نوشته شود و نخست وزیر امضاء کند و بیاید مجلس، قسم هم می‌خواهید می‌خورم به خدا مطالعه کرده‌ایم قبل از شما همین اکثریت که ما را انتخاب کرده‌اند نه شما که اذیت مان می‌کنید اینها هزار دفعه در حزب ما را محاکمه می‌کنند سئوال می‌کنند برای همین مدتها گفتگو کردیم و ما گفتیم این قبیل اشخاص شاید توی خود ما هم باشد یک مطلب جالبی خدمتتان عرض کنم ما روزی یک میلیون تومان ضرر گوشت را می‌دهیم گوشت تهران را هر رقمی که شما بفرمائید دیگر به کامپیوتر که قبلاً عرض کردم مراجعه نمی‌کنیم فرمودید مگر مال پدرتان است بلی معلوم است مال پدر ماست مال ملت ایران است و ملت ایران پدر ماست چه اشکالی دارد شما اجازه بدهید به ما، ما خرج می‌کنیم شما اجازه ندهید خرج نمی‌کنیم ما پول نمی‌خواهیم که نزول بدهیم ما درآمد پیدا کرده‌ایم از کسی که درآمد دارد از کسی که درآمد دارد از کسی که توانا است مالیات می‌گیریم سوبسید می‌دهیم به آن پیره زن، این که عدالت اجتماعی است اینکه بد نیست.
(دکتر حبیب اللهی - بیست و دو میلیون خرج شده) فرمودید اعتبار دام پزشکی را خرج نکرده‌اند تا آنجا که من به عنوان معاون وزارت کشاورزی می‌توانم به عرضتان برسانم این است که خرج کرده‌اند شاید گزارش معقولی حضورتان نرسیده اما واقعاً هم خود جنابعالی تجربه بیشتر از بنده دارید ممکن است یک رقم یک کاری پیش بینی بشود بعد مدیریت آنقدر دقیق باشد یا ابزار عملی بهتری بدست مدیر و در چهار چوب مقدورات قانونی اش بیاید که یک صرفه جوئی بیشتری نصیب او بشود بنابراین صرف خرج کردن بودجه همیشه دلیل کامل مدیریت در آن امر نیست در این خصوص اجازه می‌خواهم که چون خودم هم صد در صد اطمینان به قسمت اولش ندارم از مدیر مربوط اش می‌پرسم بعد عرض می‌کنم اما فرمودید با قانون نمی‌شود کاری کرد ولی من عرض می‌کنم اما فرمودید با قانون نمی‌شود کاری کرد ولی من عرض می‌کنم هیچ کاری را بدون قانون نمی‌شود درست کرد تمام کارها قانون می‌خواهد.
(یک نفر از نمایندگان- نقل قول کردند) من هم نقل قول می‌کنم نه از خودم حق ندارم بگویم همه کاری قانون می‌خواهد اگر آقای رئیس بیرونم نکنند عرض می‌کنم که عاشقی هم قانون می‌خواهد بنده هم از قول ایشان می‌گویم والا خودم که غلط می‌کنم بگویم بنده نماینده دولتم و اگر مقام ریاست اجازه بدهند این نقل قول را می‌کنم که می‌گویند تنها چیزی که قانون نمی‌خواهد عاشقی است که بنده می‌گویم عاشقی هم قانون می‌خواهد و آن هم قانون قانونی است که باید تمام قانونها را زیر پا گذاشت و عاشق شد.
ابزار کار ما قانون است منتهی قبول دارم این نوع قانونها که مثل کارد بسیاری تیزی است باید بدست اهلش داد نمونه اش هم کارد قضائی است کارد قصاب را اگر من دست بگیرم دستم را می‌برم خیلی سهل و ممتنع است انجام این قوانین ضوابطی دارد کسی را از توی کوچه دستش را نمی‌گیریم به عنوان اخلال گر به محکمه بدهیم این قانون مفیدی است برای آن سیاست‌ها برای اینکه رقص سرمایه‌های نامرئی را بگوییم.
این خیلی مهم است توصیه فرمودید که چرا دامدار را تشویق نمی‌کنید؟ به دامداری هیچ آدم سالمی در هیچ منطقه دنیا از هیچ مصوبه مملکتش وحشت ندارد آنهائیکه سرمایه داری و سرمایه گذاری و تلاشهای اقتصادی نامعقول می‌خواهند بکنند ممکن است از جلو مقررات در بروند چون وضع این مقررات غیرعادی مانع از این است که منابع نامشروع گیرشان بیاید تا راه حفظ و حمایت دامدار و وابسته‌های به امر کشاورزی را جناب رامبد در وزارت کشاورزی با توجه به قوانینی که خودتان تصویب فرمودید و حربه‌های قانونی که خودتان دادید حلاجیهائی که خود شما روی آنها کرده‌اید همه اش به نفع ما بوده است و ما بدست مامورین بسیار شایسته‌ای سپردیم.
در وزارت کشاورزی بنده یکسال ونیم بیشتر نیست که در این وزارتخانه افتخار خدمتگزاری دارم باید به عرضتان برسانم که در مقام مقایسه با سایر وزارتخانه‌های مملکت تعدادی تحصیلکرده اش که عنوان انتلکتوئل اگر بخواهیم به آن بدهیم خیال می‌کنم بدون تعصب بیشتر از تمام واحدهای مملکت است دلیلش این است که اینجا وزارتخانه‌ای است که از بدو تاسیس آن یک دانشکده هم برایش تاسیس کرده‌اند.
این نقیصه‌ای است برای بعضی از وزارتخانه‌ها که باید رفع شود یا دارد رفع می‌شود کادرش ساخته شده است منتهی من خیلی تشکر دارم از طرف تمام مهندسین کشاورزی اگر اشتباهنکنم که تعدادشان بالغ بر ۸ هزار نفر است در همین حدود تحصیلکرده -هاشان از دیپلمه لیسانسه و فوق لیسانس و مهندسین آن بالغ بر ۸ هزار نفر است.
تشکر می‌کنم که فرمودید که کار کشاورزی قابل عرضه کردن و نمایش دادن نیست بعد نتیجه به عنوان اقلیت گرفتید فرمایشتان فرمایش اصولی و منطقی است جناب رامبد اما نتیجه اش نتیجه ماموریتی بود بالاخره اقلیت باید نتیجه را به نفع ما نگیرد.
کار کشاورزی را خودتان می‌دانید یک کاری نیست که انسان خیلی خوب بتواند نمایش بدهد زمان می‌خواهد.
در گرو زمان است و در گرو زمین است برف می‌آید ما که موهایمان سفید شده رویمان هم سفید می‌شود برف نیاید با همه مو سفیدی ور سفید شایسته‌ای نخواهیم بود یک مقداری دست طبیعت است.
مامورین ما با بهترین تحصیلات در اقصی نقاط مملکت توی ده زندگی می‌کنند ببینید یک پزشک را که از تهران می‌خواهد به ده بفرستند با چه مشکلاتی روبرور هستند ما پزشکانی در کار کشاورزی از اول آماده کرده‌ایم که مسلم می‌دانستند به محض خروج از مدرسه باید بروند توی ده کار کنند اگر ۴ تا مهندس می‌بینید که پشت میز هستند، افسران خطمان، افسران صف ما، توی صحرا هستند.
آنهائیکه پشت میز نشسته‌اند اینها به درجات بالا رسیده‌اند و امرای ما هستند توی ستاد ما کار می‌کنند می‌خواهید آماری بیاوریم تا ببینید از تعداد کارمندان تحصیلکرده وزارتخانه‌ها که پشت میز هستند و آنهائی که توی ده هستند باید جنابعالی قبول بفرمائید که مهندسی که پشت میز امروز نشسته کارش را کرده است بخصوص در دو سال اخیر طبق آماری که در باب محصول پنبه، چغندر و نظایر آنها داریم و نیز خود گوشت و مجتمع‌های شیر و گوشت که درست شده و طرحهائی که داریم و قروضی که داریم و در کار کشاورزی تحصیل وام کرده‌ایم به موقع گزارش آنرا به عرضتان می‌رسانیم.
از اینکه جناب آقای رامبد و جناب آقای فرهادپور به هر حال از مجموع فرمایشاتشان که به بنده فرمودند که به دستگاهمان کمک کنند کمال تشکر را دارم.
از اعتقاد و ایمان جنابعالی و جناب فرهادپور که همیشه از لحاظ بنده، به عنوان یک نماینده دولت در حد خودم، همه الهام‌های خوب و راهنمائیهای خوب بوده استدعا می‌کنم با این لایحه هم موافقت بفرمائید و بدانید که ما برای کمک به طبقه مصرف کننده خاصتاً محرومین این لایحه را آورده‌ایم نفعی هم نداریم لایحه را هم طوری آوردیم که هر کس علیه این منافع قد علم کند، در لباس مامور دولت، در لباس فرد ملت مشمول عواقب این قانون شود (احسنت), (احسنت).
رئیس - نظر دیگری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه برای تصویب مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی و ارسال به مجلس سنا
۱۱- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی و ارسال به مجلس سنا
رئیس - گزارش شور دوم اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مطرح است قرائت می‌شود.
.
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۸ دی ماه ۱۳۵۲ به حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۴۳۴۶ مورخ ۱۳۵۲/۲/۳۱ دولت راجع به اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی را که گزارش شور اول آن به شماره ۹۰۸ چاپ گردیده مطرح کرد و با توجه به پیشنهادهای رسیده مصوبه شور اول را عیناً تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش شور دوم آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱ - در هر مورد که کسی برای خارج کردن مال منقول از تصرف متصرف بدون رضایت او اقدام کند و یا مزاحم استفاده متصرف گردد مامورین شهربانی و ژاندارمری هر یک در حوزه استحفاظی خود مکلفند و به درخواست شاکی از مزاحمت و اقداماتی که برا بصرف عدوانی می‌شود جلوگیری نمایند اگر چه عمل مزبور به استناد ادعای حقی نسبت به آن مال باشد.
ماده ۲ - هر گاه کسی مال غیر منقولی را که در تصرف غیر بوده است عدواناً تصرف کره و یا مزاحم استفاده متصرف شده باشد و یا از استفاده ا ز حق انتفاع یا ارتفاع دیگری ممانعت کرده باشد و بیش از یکماه از تاریخ وقوع تصرف یا آغاز مزاحمت یا ممانعت نگذشته باشد دادستان شهرستان محل وقوع مال یا دادرس دادگاههای بخش مستقل و سیار مقامی دادستان در حوزه صلاحیت خود مکلفند به شکایت شاکی رسیدگی و حکم مقتضی صادر نمایند اگر چه اعمال مذکور به استناد ادعای حقی نسبت به آن مال باشد.
ماده ۳ - در مورد ماده قبل هر گاه اقدام به تصرف عدوانی و مزاحمت یا ممانعت از حق، مشهود ماموران شهربانی و ژاندارمری باشد ماموران مزبور مکلفند به موضوع شکایت خواهان رسیدگی و با حفظ وضع موجود از انجام اقدامات بعدی خوانده جلوگیری نمایند و جریان را به مراجع مذکور در ماده قبل اطلاع داده طبق نظر مراجع مزبور اقدام نمایند.
- تبصره ۱- هر گاه به سبب تجاوز بیم وقوع جنحه یا جنایتی برود ماموران شهربانی یا ژاندارمری باید فوراً از وقوع هر گونه جرمی در حدود وظایف خود جلوگیری نمایند.
- تبصره ۲ - در نقاطی که خانه‌های انصاف تشکیل شده به دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق، موضوع مواد ۱ و ۳ این قانون خانه‌های انصاف طبق مقررات مربوط به خود رسیدگی خواهند نمود.
ماده ۴- رسیدگی و اظهار نظر مراجع مذکور در ماده ۲ تابع تشریفات قانون آئین دادرسی مدنی نمی‌باشد، ولی مرجع رسیدگی کننده وقتی رای به نفع خواهان می‌دهد که به وسایل مقتضی احراز کند مورد دعوی را که در تصرف خواهان بوده خوانده عدواناً متصرف شده یا مزاحمت یا ممانعت از استفاده از حق خواهان نموده است.
هر یک از طرفین دعوی برای اقامه دلیل مهلت بخواهد مرجع رسیدگی کننده می‌تواند برای یکبار و حد اکثر پانزده روز مهلت بدهد مگر آنکه به تشخیص مرجع مذکور آن دلیل موثر در دعوی نباشد و یا تقاضا به منظور اطاله رسیدگی صورت گرفته باشد.
ماده ۵ - در دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق ابراز سند مالکیت دلیل بر سبق تصرف و استفاده از حق می‌باشد مگر آنکه طرف دیگر دعوی سبق تصرف و استفاده از حق خود را به طرق دیگر ثابت نماید و در هر حال خواهان باید ثابت کند که از تاریخ تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق بیش از یکماه نگذشته است.
ماده ۶ - در صورتیکه دو یا چند نفر مال غیر منقولی را مشترکاً در تصرف داشته یا استفاده میکرده‌اند و بعضی از آنان مانع تصرف یا مزاحم یا مانع استفاده بعض دیگر شود موضوع برحسب مورد در حکم تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق محسوب و مشمول مقررات این قانون خواهد بود.
ماده ۷ - دعاوی مربوط به قطع آب و انشعاب تلفن و جریان گاز و برق و وسائل تهویه و نقاله (از قبیل آسانسور و پله برقی) که مورد استفاده در اموال غیر منقول است مشمول مقررات این قانون می‌باشد مگر اینکه اقدامات فوق از طرف موسسات مربوط اعم از دولتی یا خصوصی به اجازه قانون یا مستند به قرارداد صورت گرفته باشد.
ماده ۸- هر گاه شخص ثالثی در موضوع رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق در حدود مقررات این قانون خود را ذینفع بداند مادام که رسیدگی خاتمه نیافته اعم از اینکه دعوی در مرحله بدوی یا پژوهشی باشد می‌تواند وارد دعوی شود و مرجع مربوط به این امر نیز رسیدگی و حکم مقتضی صادر خواهد کرد.
ماده ۹- مستاجر راساً و مباشر و خادم و کارگر و به طور کلی اشخاصی که ملکی را از قبل دیگری متصرفند می‌توانند به قائم مقامی مالک طبق مقررات این قانون شکایت کنند.
ماده ۱۰ - مستاجر پس از انقضاء مدت اجاره همچنین سرایدار (خادم) (کارگر) و به طور کلی هرامین دیگری که در صورت مطالبه مالک یا مأذون از طرف او یا کسیی که حق مطالبه دارد از عین مستاجره یا مال امانی رفع تصرف ننماید با رعایت بندهای زیر متصرف عدوانی محسوب می‌شود و مطابق مقررات این قانون با او رفتار خواهد شد.
- ۱- مستاجر در صورتیکه اظهارنامه رسمی خلع ید حداقل یکماه قبل از انقضاء مدت اجاره ابلاغ شده باشد پس از انقضاء مدت اجاره والا یک ماه پس از ابلاغ اظهارنامه رسمی.
- ۲- در مورد سایرین ده روز پس از ابلاغ اظهارنامه رسمی. ابلاغ اظهارنامه رسمی فوق بوسیله دادگاه بخش یا شهرستان یا اداره ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی و یا ژاندارمری محل به عمل می‌آید.
- تبصره - در دعوی تخلیه عین مستاجره از طرف موجر در نقاطی که قانون روابط مالک و مستاجر اجرا می‌شود و در دعوی تخلیه در معاملات رهنی و شرطی و با حق استرداد و نیز در مواردی که بین صاحب مال و امین یا متصرف قرارداد و شرایط خاصی برای تخلیه یا استرداد باشد مقررات این ماده اجرا نخواهد شد.
ماده ۱۱ - اگر در جریان رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق مستند ابرازی یکی از طرفین با رعایت مفاد ماده ۱۲۹۲ قانون مدنی مورد تردید یا انکار یا جعل قرار گیرد اعم از اینکه تعیین جاعل شده یا نشده باشد چنانچه سند مزبور موثر در دعوی باشد و نتوان از طریق دیگری حقیقت را احراز نمود مرجع رسیدگی کننده به اصالت سند نیز رسیدگی خواهد کرد. در این صورت تصمیم مرجع رسیدگی در مورد سند فقط در همان دعوی موثر است.
ماده ۱۲ - در صورتیکه مدعی تصرف عدوانی و یا مزاحمت یا ممانعت از حق قبل یا بعد از طرح دعوی طبق این قانون همین دعوی را مطابق قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه نیز مطرح نموده یا بنماید دیگر به شکایت نامبرده بر اساس این قانون رسیدگی نخواهد شد مگر آنکه مدعی ظرف ده روز از تاریخ اخطار مرجع رسیدگی کننده دادخواست خود را از دادگاه مسترد و گواهی آنرا تقدیم کند.
ماده ۱۳ - به دعاوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق که یک طرف آن وزارتخانه‌ها یا موسسات و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت باشد نیز مطابق مقررات این قانون رسیدگی خواهد شد.
ماده ۱۴ - در صورتی که مرجع رسیدگی کننده دلائل شکایت را قوی بداند به درخواست خواهان موقتاً دستور جلوگیری از ایجاد یا تکمیل اعیانی از قبیل احداث بنا یا غرس اشجار یا کشت و زرع در ملک مورد دعوی و یا جلوگیری از ادامه مزاحمت یا ممانعت حق را صادر خواهد کرد و این دستور با صدور حکم به رد دعوی مرتفع می‌شود مگر اینکه مرجع پژوهشی دستور مجددی در این مورد صادر کند. ماده ۱۵ - آرائی که به موجب مقررات این قانون از طرف دادسرای شهرستان و یا دادگاه بخش مستقل و یا دادگاه سیار به قائم مقامی دادستان صادر می‌شود ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل رسیدگی پژوهشی در دادگاه شهرستان محل وقوع مال غیر منقول می‌باشد رسیدگی پژوهشی خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی مدنی به عمل خواهد آمد رای دادگاه شهرستان قطعی است. تبصره - در صورتیکه رای مبنی به رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد بلافاصله به دستور مرجع صادرکننده وسیله مامورین انتظامی اجرا خواهد شد و درخواست رسیدگی پژوهشی مانع اجرای آن نخواهد بود.
ماده ۱۶ - کسیکه پس از اجرای حکم رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق مجدداً مورد حکم را تصرف یا مزاحمت و ممانعت از حق بنماید یا دیگران را به تصرف عدوانی یا مزاحمت و ممانعت از حق مورد حکم وادار نماید به مجازات مقرر در ماده ۲۶۵ مکرر قانون کیفر عمومی محکوم خواهد شد.
ماده ۱۷ - مقررات مواد ۳۳۳ و ۳۳۴ قانون آئین دادرسی مدنی در موردی که حکم رفع تصرف عدوانی اجرا می‌شود همچنین در موردی که مرجع پژوهشی حکم به اعاده وضع سابق می‌دهد لازم الرعایه می‌باشد ولی یک ماه مهلت مقرر در ماده ۳۳۳ قانون مذکور در باب تقدیم دادخواست مالکیت از تاریخ قطعیت حکم شروع می‌شود.
ماده ۱۸ - رسیدگی به کلیه دعاوی که طبق قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب سال ۱۳۰۹ و اصلاحی سال ۱۳۳۹ قبل از تاریخ اجرای این قانون اقامه شده است به ترتیب مقرر در این قانون ادامه می‌یابد و آراء صادر از حیث تقاضای پژوهشی تابع زمان صدور آن می‌باشد.
ماده ۱۹ - از تاریخ اجرای این قانون، قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب سال ۱۳۰۹ و اصلاحی سال ۱۳۳۹ منسوخ است.
مخبر کمیسیون دادگستری - دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
رئیس - آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر - قانونی که به عنوان اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی در شور دوم الآن مطرح است. بنده صادقانه به عنوان اینکه یکی از گرفتاریهای بزرگ محاکم دادگستری دعاوی مربوط به تصرف عدوانی بوده و احقاق حق و رسیدگی به آن هم غالباً در این مورد به علت پیچیدگی قوانین سابق عملاً در قانون سابق مفهوم نبوده و الآن با این لایحه که بسیار دقیق و جامع و مطالعه شده تنظیم گردیده به میزان زیادی اشکالات از بین می‌رود من از این فرصت خواستم استفاده بکنم و در اینجا به وزیر دادگستری و نمایندگان عضو کمیسیون دادگستری تبریک می‌گویم.
چون من به دقت آنرا سه بار خواندم و هر بار که خواندم به یک اصل بسیار بزرگی که یکی از ابتلائات دادسراها و محاکم در این قبیل قوانین بوده توجه شده و رفع رجوع شده است یکی از محاسن این قانون این است که در آخرین ماده قوانین می‌نوشتند قوانینی که مغایر با این قانون است ملغی است بنده برای اولین بار می‌بینم که خوشبختانه نه وزارت دادگستری در لایحه اش آن دو قانونی که در سالهای ۱۳۰۹ و ۱۳۳۹ تصویب شده و حالا عملاً ملغی می‌شود صراحتاً قید کرده لغو کرده است و دیگر به عهده قاضی نگذاشته که یک قانون دستش باشد قانون قبلی هم دستش باشد و تردید حاصل شود که آیا این جاری است؟
آن جاری است؟ این حاکم است؟ آن حاکم است؟ و این یکی از جهات مثبت این قانون است. بنده تذکری داشتم در ماده ۵ به عنوان ماده اول در کلیات باید عنوان می‌کردم و توجه جناب وزیر دادگستری را جلب می‌کنم که «در دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق ابراز سند مالکیت دلیل بر سبق تصرف و استفاده از حق می‌باشد مگر آنکه طرف دیگر دعوی سبق تصرف و استفاده از حق خود را به طرق دیگر ثابت نماید».
من این مگر اینکه را متوجه نشدم استحضار دارید که اساساً یکی از مبانی صدور سند مالکیت از طرف اداره ثبت اسناد احراز تصرف است.
یعنی اگر کسی زمینی را به ثبت می‌دهد و زمین به اسم او ثبت شده باشد و تحدید حدود شده باشد وقتی بخواهد تقاضای صدور سند مالکیت بکند ممیز ثبت باید بیاید ببیند که این محدوده در تصرف این متقاضی هست یا نیست وقتی احراز سند مالکیت، سبق مالکیت است اگر کسی ورقه مالکیت رسمی دارد مالک است اداره ثبت او را مالک شناخته و به او ورقه مالکیت داده و بعد از ۵ سال ۱۰ سال که گذشته این دیگر، مگر اینکه به طرق دیگر ثابت شود یعنی چه؟ مگر به چه طریق دیگر می‌شود تصور کرد کسیکه مالک ملکی است و متصرف هم بوده چه دلیلی می‌تواند بیاورد که یک متصرف دیگر از دستش درآورده اصولاً اگر، اوراق مالکیتی که اداره ثبت دست مردم می‌دهد حتی ارزش تصرف هم برایش قائل نشویم که روز اول صدور این سند احراز مالکیت کرده است پس ورقه مالکیت و صدور سند چه صورتی پیدا می‌کند به این ترتیب برای اینکه اوراق مالکیتی که صادر می‌شود در دست مردم لااقل ارزشی داشته باشد در موقع فروش خریدار می‌گوید من سند را می‌خرم منظور از ورقه مالکیت این است که ملک را بخرم تصرف کنم و در اختیار بگیرم نه اینکه برود ببیند کسی دیگر آنجا نشسته و بگوید من متصرفم ورقه مالکیت هیچ بنده به طرق دیگر ثابت می‌کنم که صاحبش نیستی لذا قطعاً این مطلب را اگر چنانچه به این معنی بگیریم که الآن صدور سند مالکیت با نظامات و بخشنامه‌ها و مقرراتی که هست منوط به احراز صدور سند مالکیت نیست که در صدورش احراز تصرف ملاک نبوده و چون الآن مالکیت محرز، تصرف هم محرز است بعد از آن اگر کسی بیاید و به هر عنوان ادعای تصرف بکند این دیگر معلوم می‌شود تصرف عدوانی است این جمله مگر اینکه، دیگر برای چیست؟
از این نظر بنده نظر جناب آقای وزیر دادگستری را به این نکته جلب می‌کنم که به این معنی توجه بفرمائید و واقعاً این قانون که در سال ۱۳۰۹ که هنوز آنوقت ثبت اسناد در سطح مملکت نبود و یا اینکه در همه جا تشکیل نشده بود و در سال ۱۳۳۹ اصلاحاتی بر اساس تصرف عدوانی به عمل آمد، کافی نبود. با توسعه‌ای که الآن بعد از اصلاحات ارضی و تقسیم اراضی بین زارعین، تعداد مالکین بعد از آن به ۲۵ میلیون نفر توسعه پیدا کرده و اراضی آنها و ورقه‌ای که برای اینها صادر می‌شود دائماً گرفتار خواهد بود.
اینها به وکیل عدلیه دسترسی ندارند، سندی که در دستشان هست واقعاً بایستی بدانند که صاحبش هستند اما وقتی سند به دست یک زارع دادید دیگر او را مواجه با یک متصرف احیاناً زورگو نکنید از این نظر من از جناب آقای وزیر دادگستری که یک قانون بسیار خوبی را مثل سایر قوانین آورده‌اند، می‌خواهم که عنایتی بفرمایند.
رئیس - ماده اول قرائت می‌شود.
ماده ۱- در هر مورد که کسی برای خارج کردن مال منقول از تصرف متصرف بدون رضایت او اقدام کند و یا مزاحم متصرف گردد مامورین شهربانی و ژاندارمری هر یک در حوزه استحفاظی خود مکلفند به درخواست شاکی از مزاحمت و اقداماتی که برای تصرف عدوانی می‌شود جلوگیری نمایند اگر چه عمل مزبور به استناد ادعای حقی نسبت به آن مال باشد.
رئیس - در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رای می‌گیریم به ماده اول خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- هر گاه کسی مال غیر منقولی را که در تصرف غیر بوده است عدواناً تصرف کرده و یا مزاحم استفاده متصرف شده باشد و یا از استفاده از حق انتفاع یا ارتفاق دیگری ممانعت کرده باشد و بیش از یک ماه از تاریخ وقوع تصرف یا آغاز مزاحمت یا ممانعت نگذشته باشد دادستان شهرستان محل وقوع مال یا دادرس دادگاههای بخش مستقل و سیار به قائم مقامی دادستان در حوزه صلاحیت خود مکلفند به شکایت شاکی رسیدگی و حکم مقتضی صادر نمایند اگر چه اعمال مذکور به استناد ادعای حقی نسبت به آن مال باشد.
رئیس - در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رای می‌گیریم به ماده دوم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- در مورد ماده قبل هر گاه اقدام به تصرف عدوانی و مزاحمت یا ممانعت از حق، مشهود ماموران شهربانی و ژاندارمری باشد ماموران مزبور مکلفند به موضوع شکایت خواهان رسیدگی و با حفظ وضع موجود از انجام اقدامات بعدی خوانده جلوگیری نمایند و جریان را به مراجع مذکور در ماده قبل اطلاع داده طبق نظر مراجع مزبور اقدام نمایند.
- تبصره ۱- هر کاه به سبب تجاوز بیم وقوع جنحه یا جنایتی برود ماموران شهربانی یا ژاندارمری باید فوراً از وقوع هر گونه جرمی در حدود وظایف خود جلوگیری نمایند.
- تبصره ۲ - در نقاطی که خانه‌های انصاف تشکیل شده به دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق، موضوع مواد ۱ و۳ این قانون خانه‌های انصاف طبق مقررات مربوط به خود رسیدگی خواهند نمود.
رئیس- در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رای می‌گیریم به ماده سوم خانمها وآقایانی که موافقند. خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود.
ماده ۴ - رسیدگی و اظهار نظر مراجع مذکور در ماده ۲ تابع تشریفات قانون آئین دادرسی مدنی نمی‌باشد، ولی مرجع رسیدگی کننده وقتی به را ی به نفع خواهان می‌دهد که به وسایل مقتضی احراز کند مورد دعوی را که در تصرف خواهان بوده خوانده عدواناً متصرف شده یا مزاحمت یا ممانعت از استفاده از حق خواهان نموده است. هر یک از طرفین دعوی برای اقامه دلیل مهلت بخواهد مرجع رسیدگی کننده می‌تواند برای یکبار و حداکثر پانزده روز مهلت بدهد مگر آنکه به تشخیص مرجع مذکور آن دلیل موثر در دعوی نباشد و یا تقاضا به منظور اطاله رسیدگی صورت گرفته باشد.
رئیس - در ماده چهارم نظری نیست. آقای فخر طباطبائی بفرمائید.
فخر طباطبائی - عرض کنم یکی از مزایای خانه‌های انصاف و شوراهای داوری فراغتشان بود از قید و بند تشریفات در رسیدگی، و اینها وظیفه شان احراز واقعیت و حق بود آنطور که به نظرشان می‌رسید، فارغ از تشریفات قانونی.
در اینجا برای اینکه خانه‌های انصاف را دخالت دادند بسیار عمل پسندیده‌ای است با توجه به اینکه این خانه‌های انصاف کارشان به کیفیتی بود که می‌توانستند یک کمک موثری در این قبیل موارد برای دادگستری باشند. ولی این را توجه بفرمائید که از آن قانون اولیه شان عدولی نشود و احیاناً اینها دچار تشریفات نشوند در این ماده یک مختصری این خانه‌های انصاف را پای بند به تشریفات کردند یعنی اینکه رسیدگی کنند، احراز کنند که این تصرف عدوانی است یا نیست و اینکه مهلت بخواهند بدهند یا ندهند، اصلاً بهتر است وارد این مباحث نشوید، جناب وزیر دادگستری، صلاح هم نیست. چون هنر این خانه‌های انصاف و شوراهای داوری همین فراغتشان از تشریفات آئین دادرسی است. عرض دیگر ندارم.
رئیس - آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
وزیر دادگستری - عرض کنم جناب فخر طباطبائی با توجه به تبصره ۲ ماده ۳ نظر جنابعالی صد در صد تامین است.
به این معنی که پیش بینی کردیم: در نقاطی که خانه‌های انصاف تشکیل شده به دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق، موضوع مواد ۱ و۳ این قانون خانه‌های انصاف طبق مقررات مربوط به خود رسیدگی خواهند نمود. بنابراین نظر جنابعالی کاملاً تأمین است.
رئیس - نظر دیگری در ماده چهارم نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده چهارم رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می- کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده پنجم قرائت می‌شود.
ماده ۵ - در دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق ابراز سند مالکیت دلیل بر سبق تصرف و استفاده از حق می‌باشد مگر آنکه طرف دیگر دعوی سبق تصرف و استفاده از حق خود را به طرق دیگر ثابت نماید و در هر حال خواهان باید ثابت کند که از تاریخ تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق بیش از یکماه نگذشته است.
رئیس - در ماده پنجم نظری نیست؟ آقای فخر طباطبائی بفرمائید.
فخر طباطبائی - در این مورد پیش از بنده جناب آقای دادفر توضیحات کافی دادند و بنده هم وقتی این لایحه را مطالعه می‌کردم به این مورد برخورد کردم که در قانون صراحت هست که دعاوی تصرف عدوانی اصولاً علیه سند مالکیت در دادگاه‌ها مطلقاً قابل رسیدگی و پذیرش نیست. یعنی هیچ ملکی را که دارای سند مالکیت هست نمی‌شود به عنوان تصرف عدوانی وارد این دعوا شد.
البته راجع به سند مالکیت در دادگاه‌ها مطلقاً قابل رسیدگی و پذیرش نیست. یعنی هیچ ملکی را که دارای سند مالکیت هست نمی‌شود به عنوان تصرف عدوانی وارد این دعوا شد. البته راجع به سند مالکیت هم، سندی که قانون دفاتر اسناد و قانون ثبت اسناد است و وارد دفاتر املاک شده این سند، سند رسمی است و یکی از ثبات و همچنین اصالت اسناد رسمی همین بوده است که ما داریم. بنده نمی‌دانم این را روی چه فلسفه‌ای یک چنین روزن باریکی را گذاشتند خواهش می‌کنم این را توضیح بفرمائید. جناب آقای دادفر هم فرمودند، اگر چنین مصلحتی باشد حرفی نداریم ولی من فکر می‌کنم این را در کفه ترازوی عقل هم بگذاریم، بهتر است این (مگر اینکه) را بردارید و اگر قبول بفرمائید پیشنهاد می‌کنم که این قسمت حذف شود.
رئیس - آقای تنکابنی بفرمائید.
تنکابنی - خوشبختانه یکی از موارد بسیار اصولی که در این قانون پیش بینی شده و برای اولین مرتبه به طور کلی در قوانین ایران آمده عبارتست از تصرفات معنوی که تصرفات مادی ناشی از آن باشد.
این درصد ماده ۵ هم هست. ما برای کسانی که دارای سند مالکیت هستند نهایت احترام حق قائل شدیم و می گوئیم کسی که دارای سند مالکیت است، دارای تصرفات معنوی هم بالطبع هست و تصرفات مادی اش هم ناشی از همان تصرفات معنویش است، مگر اینکه خلافش ثابت شود.
«مگر اینکه» هم اینجاست که مصداق پیدا می‌کند. یعنی در مقابل کسی که تصرف پیدا کند، اصل بر این است که تصرفات معنوی و به تبع از آن تصرفات مادی را درید تصرف دارد.
تا اینجا را قبول دارم و جای شکرش باقی است. اما اگر طرف مقابل یعنی کسی که طرف دعوا قرار گرفته یک سندی ارائه داد که سند طرف را رد کرد این تصرف مادی را دیگر نمی‌شود نپذیرفت.
مثال و مصداقش اجاره نامه‌ای است که ارائه می‌کند. فرض کنید، کسی که قطعه زمینی را مالک است. شکایت می‌کند که حسن این را عدواناً تصرف کرده است. حسن در محضر قاضی تحقیق حاضر می‌شود. مستندهائی ارائه می‌دهد که اوست که تصرف مادی دارد و این خلی برسند مالکیت او یا مالکیت او وارد نمی‌کند.
مکر اینکه طرف دیگر یعنی قسمت اول ثابت کند که تصرف او جنبه قانونی ندارد. اصل بر این است که این فرد صاحب سند مالکیت تصرفات مادی و معنوی دارد مگر اینکه طرف دیگر یعنی قسمت اول ثابت کند که تصرف او جنبه قانونی ندارد.
اصل بر این است که این فرد صاحب سند مالکیت تصرفات مادی و معنوی دارد مگر اینکه شخص دیگر طبق یک مدارک و دلائلی که دارد و مثبت باشد ثابت بکند که تصرفات او، تصرفات قانونی است و اذن کسی که صاحب سند مالکیت بوده است موجب این تصرف شده است.
مثل اجاره نامه که عادی باشد و یا یک توافق هائی باشد و یا قراردادهای عادی باشد که تصرفات این شخص را ثابت کند که طرف دعوا قرار گرفته. از این بابت هیچ خللی برسند مالکیت وارد نمی‌کند. از این جهت برای آنکه حقوق آنهایی هم که در این مورد صاحب مدارک مثبته مبنی بر تصرفاتشان هستند، آن حقوق هم محفوظ بشود، قسمت دوم پیش بینی شده است.
رئیس - آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
وزیر دادگستری - بنده از توضیحات جناب تنکابنی خیلی متشکرم ولی برای مزید استحضار جناب دادفر و جناب طباطبائی و سایر نمایندگان محترم بایستی یک توضیح بیشتری اضافه کنم و آن این است که نمایندگان محترم استحضار دارند که قانون تصرف عدوانی اساساً هیچ توجهی به مسئله مالکیت و سند مالکیت نداشته است و ندارد.
این بحث صرفاً فقط سبق تصرف است که آیا این تصرف قانونی باشد یا نباشد. کما اینکه در قانون تصرف عدوانی هم که ملاحظه می فرمائید چه آنهائی که مربوط است به دادگاههای شهرستان و چه آن تصرفی که یک ماه از آن نگذشته باشد و مربوط به دادسرا است، اصولاً هیچ جا بحث برسند مالکیت نمی‌شود.
اگر ماده‌ای را هم که جناب فخر طباطبائی اشاره فرمودند در قانون آئین دادرسی پیش بینی شده است در مورد دادگاههای بخش آنجا هم اگر دعوی شده است در مقابل سند مالکیت مسموع نیست، یعنی برای سند مالکیت نه برای تصرف. بلی اگر بنده رفتم و گفتم بنده اینجا متصرفم و اینجا مالک هستم هیچ دعوائی از طرف بنده مسموع نیست اما مسئله مالکیت با تصرف دو تا است.
بنده به استحضار می‌رسانم، جناب آقای دادفر، که خودتان هم در فرمایشاتتان فرمودید و توجه داشتید به این لایحه، که ما برای اولین بار آمدیم در این قانون اسم سند مالکیت را پیش کشیدیم آن هم علت داشت علتش این بود که بارها دیده می‌شد که کسی آمده که آقا فلان شخص آمده ملک مرا تصرف کرده در دستش هم سند مالکیت بود طرف او می‌آمد و می‌گفت من ملکش را تصرف نکرده‌ام من توی آن نشسته‌ام و اجاره کرده‌ام ۶ تا شاهد هم می‌آورم که من متصرف نبوده‌ام هر چه آن فرد مدعی قبلی فریاد می‌زد که آقا این سند مالکیت من است و ده تا شاهد هم می‌آورم که من مالک هستم چون در قانون گفته شده بود که مدعی صرفاً باید سلب تصرفش را ثابت کند.
حق نداشتیم به سند توجه بکنیم بنابراین، دلائل کدام یک از اینها می‌چربد، به سلب تصرف به آن حکم می‌دهیم و حال آنکه همانطور که عرض کردم این جا مدعا علیه ادعای مالکیت می‌کرد نه ادعای تصرف و مالکیت، مالک قبلی سند را می‌آوریم دادسار می‌گفت من به سند نمی‌توانم رسیدگی کنم.
ما دیدیم این امر عبثی است و مشکلاتی برای مردم ایجاد می‌کند برای اولین مرتبه این را پیش بینی کردیم که اگر کسی سند مالکیت ارائه داد به موجب این سند، این نوشته گفت من آن ملک را اجاره کرده‌ام رهن کرده‌ام اجازه دارم شش ماهه مستحدثاتی ایجاد کنم.
من که منکر مالکیت او نیستم اما ید من ید قانونی بوده است در این صورت است که دادگاه توجه می‌کند پس ما برای اولین مرتبه اسم سند مالکیت را در قانون آورده‌ایم و نپذیرفتیم ادعای مالک متصرف را در مقابل سند مالکیت یعنی همان حرفی که جناب آقای فخر طباطبائی و جنابعالی آقای دکتر دادفر اشاره کردید بنابراین نظرتان صد در صد تامین است و در تصرف عدوانی ابراز سند مالکیت دلیل به سلب تصرف است اگر کسی آمد گفت من سند مالکیت دارم، به موجب این سند قبول داریم و به طرف می گوئیم مالک هست متد دارد اگر کسی گفت او مالک نیست نمی‌پذیریم، اما اگر گفت چرا او مالک است سند هم دارد ولی من دلایلی دارم به تصرف خودم دلایل را رسیدگی می‌کنیم و رای می‌دهیم به سبق تصرف به نظر بنده هیچ اشکالی ایجاد نمی‌شود و در طریق تامین نظر جنابعالی و جناب فخر طباطبائی است که برای اولین بار در قانون پیش بینی شده است.
رئیس - آقای دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر - بسیار متشکرم چون مسئله مربوط به قانون تصرف عدوانی است که ۲۵ میلیون نفر ایرانی با آن سرو کار دارند با اجازه مقام ریاست درباره توضیحاتی که جناب وزیر دادگستری فرمودند عرایضی می‌کنم برای جمله «. . . . . . مگر اینکه . . . . . .» به نظر من در مقام استناد قضات و استنباط دیوان کشور و تفسیر این ماده در مقام اجرا توضیحات آقای وزیر دادگستری آنچنان اهمیت دارد که شاید به اندازه خود ماده ۵ مهم باشد.
آقایان حقوق دانان و قضات عدلیه که در مجلس تشریف دارند می‌دانند و شاید استنباط می‌کنند که بنده می‌خواهم چه عرض کنم فقط ایراد بنده این است که آقای وزیر دادگستری فرمایش شما کاملاً صحیح است تبریک عرض می‌کنم که برای اولین بار قانون سند مالکیت را آورده‌اید من خودم وکیل یک متصرف عدوانی بودم وقتی از طرف توضیح خواست که آقا تو به چه دلیل مالکی او گفت آقا من از آسمان توی این ملک افتاده‌ام این «. . . . مگر اینکه طرف دیگر دعوی . . . .» که در قانون آورده‌اید و اصلاح کرده‌اید و این از آسمان افتاده‌ها را کنار زدید و خاتمه دادید قابل تبریک است.
اما ایراد تصرف وقتی می‌کنیم که من متصرفم فرمودید که ممکن است طرف بگوید من راهنم، مستاجرم، متولیم، قرارداد دارم خود این ایرادها ناشی از تصرف قانونی به استناد شناختن مال است از آسمان دیگر کسی نمی‌تواند در ملکی فرود آید و بگوید سبق تصرف دارم می‌گوید مستاجرم قانون وجود دارد، متولیم قانون اوقاف است قرارداد دارم، قانون مدنی است لازم نیست که تمام این قوانین را ما در قانون تصرف عدوانی بشماریم اگر این هم نبود ۲۰۰ هزار مغازه هست در اجاره اصلا سند رد و بدل نکرده‌اند همینطر بنا به سابقه، قانون حقشان را شناخته و هیچ مالکی نمی‌تواند برود عرض حال تصرف عدوانی بدهد چون ید مستاجر از مالک و متصرف اول یک ید قانونی است نه صرف تصرف خودش، این معنا است که خودم خواستم توضیح عرض کنم، و موافقت فرمودید چون شور دوم است و نمی‌شود آن جمله را حذف کرد اگر لازم بود درباره اش عنایت بفرمائید در مجلس سنا تغییر بدهید.
البته با توضیح جنابعالی مطلب روشن شد صرف تصرف من حیث تصرف ولو قانونی بدون اینکه به ید قانونی مالک اول ارتباط داشته باشد پذیرفته نمی‌شود.
از جناب رئیس هم متشکرم که اجازه فرمودید توضیح عرض کنم.
رئیس - نظر دیگری در ماده ۵ نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.
ماده ۶ - در صورتی که دو یا چند نفر مال غیر منقولی را مشترکاً در تصرف داشته یا استفاده میکرده‌اند و بعضی از آنان مانع تصرف یا مزاحم یا مانع استفاده بعض دیگر شود موضوع برحسب مورد در حکم تصرف عدوانی یا مزاحمت و ممانعت از حق محسوب و مشمول مقررات این قانون خواهد بود.
رئیس - در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.
ماده ۷ - دعاوی مربوط به قطع آب و انشعاب تلفن و جریان گاز و برق و وسائل تهویه و نقاله (از قبیل آسانسور و پله برقی) که مورد استفاده در اموال غیر منقول است مشمول مقررات این قانون می‌باشد مگر اینکه اقدامات فوق از طرف موسسات مربوط اعم از دولتی یا خصوصی به اجازه قانون یا مستند به قرارداد صورت گرفته باشد.
رئیس - در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.
ماده ۸ - هر گاه شخص ثالثی در موضوع رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق در حدود مقررات این قانون خود را ذینفع بداند مادام که رسیدگی خاتمه نیافته اعم از اینکه دعوی در مرحله بدوی یا پژوهشی باشد می‌تواند وارد دعوی شود و مرجع مربوط به این امر نیز رسیدگی و حکم مقتضی صادر خواهد کرد.
رئیس - در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹ قرائت می‌شود.
ماده ۹- مستاجر راساً و مباشر و خادم و کارگر و به طور کلی اشخاص که ملکی را از قبل دیگری متصرفند می‌توانند به قائم مقامی مالک طبق مقررات این قانون شکایت کنند.
رئیس - در ماده ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰ قرائت می‌شود.
ماده ۱۰ - مستاجر پس از انقضاء مدت اجاره همچنین سرایدار «خادم» «کارگر» و به طور کلی هرامین دیگری که در صورت مطالبه مالک یا مأذون از طرف او یا کسی که حق مطالبه دارد عین مستاجره یا مال امانی رفع تصرف ننماید با رعایت بندهای زیر متصرف عدوانی محسوب می‌شود و مطابق مقررات این قانون با او رفتار خواهد شد.
- ۱- مستاجر در صورتی که اظهار نامه رسمی خلع ید حداقل یک ماه قبل از انقضاء مدت اجاره ابلاغ شده باشد پس از انقضاء مدت اجاره والا یک ماه پس از ابلاغ اظهارنامه رسمی.
- ۲- در مورد سایرین ده روز پس از ابلاغ اظهارنامه رسمی.
ابلاغ اظهارنامه رسمی فوق بوسیله دادگاه بخش یا شهرستان یا اداره ثبت اسناد رسمی و یا ژاندارمری محل به عمل می‌آید.
- تبصره - در دعوی تخلیه عین مستاجر از طرف موجر در نقاطی که قانون روابط مالک و مستاجر اجرا می‌شود و در دعوی تخلیه در معاملات رهنی شرطی و با حق استرداد ونیز در مواردی که بین صاحب مال و امین یا تصرف قرارداد و شرایط خاصی برای تخلیه یا استرداد باشد مقررات این ماده اجرا نخواهد شد.
رئیس - در ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
ماده ۱۱- اگر در جریان رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق مستند ابزاری یکی از طرفین با رعایت مفاد ماده ۱۲۹۲ قانون مدنی مورد تردید یا انکار یا جعل قرار گیرد اعم از اینکه تعیین جاعل شده یا نشده باشد چنانچه سند مزبور موثر در دعوی باشد و نتوان از طریق دیگری حقیقت را احراز نمود مرجع رسیدگی کننده به اصالت سند نیز رسیدگی خواهد کرد.
در این صورت تصمیم مرجع رسیدگی در مورد سند فقط در همان دعوی موثر است.
رئیس - در ماده ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
ماده ۱۲ - در صورتی که مدعی تصرف عدوانی و یا مزاحمت یا ممانعت از حق قبل یا بعد از طرح دعوی طبق این قانون همین دعوی را مطابق قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه نیز مطرح نموده یا بنماید دیگر به شکایت نامبرده بر اساس این قانون رسیدگی نخواهد شد مگر آنکه مدعی ظرف ده روز از تاریخ اخطار مرجع رسیدگی کننده دادخواست خود را از دادگاه مسترد و گواهی آنرا تقدیم کند.
رئیس - در ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳ قرائت می‌شود.
ماده ۱۳ - به دعاوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق که یک طرف آن وزارتخانه‌ها یا موسسات و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت باشد نیز مطابق مقررات این قانون رسیدگی خواهد شد.
رئیس - در ماده ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۳ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۴ قرائت می‌شود.
ماده ۱۴ - در صورتی که مرجع رسیدگی کننده دلائل شکایت را قوی بداند به درخواست خواهان موقتاً دستور جلوگیری از ایجاد یا تکمیل اعیانی از قبیل احداث بنا یا غرس اشجار یا کشت و زرع در ملک مورد دعوی و یا جلوگیری از ادامه مزاحمت یا ممانعت حق را صادر خواهد کرد و این دستور با صدور حکم به رد دعوی مرتفع می‌شود مگر اینکه مرجع پژوهشی دستور مجددی در این مورد صادر کند.
رئیس - در ماده ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۴ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۵ قرائت می‌شود.
ماده ۱۵- آرائی که به موجب مقررات این قانون از طرف دادسرای شهرستان و یا دادگاه بخش مستقل و یا دادگاه سیار به قائم مقامی دادستان صادر می‌شود ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل رسیدگی پژوهشی در دادگاه شهرستان محل وقوع مال غیر منقول می‌باشد.
رسیدگی پژوهشی خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی مدنی به عمل خواهد آمد رای دادگاه شهرستان قطعی است.
- تبصره - در صورتی که رای مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد بلافاصله به دستور مرجع صادر کننده وسیله مامورین انتظامی اجرا خواهد شد و درخواست رسیدگی پژوهشی مانع اجرای آن نخواهد بود.
رئیس - در ماده ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۵ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۶ قرائت می‌شود.
ماده ۱۶ - کسیکه پس از اجرای حکم رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق مجدداً مورد حکم تصرف یا مزاحمت و ممانعت از حق بنماید یا دیگران را به تصرف عدوانی یا مزاحمت و ممانعت از حق مورد حکم وادار نماید به مجازات مقرر در ماده ۲۶۵ مکرر قانون کیفر عمومی محکوم خواهد شد.
رئیس - در ماده ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۶ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۷ قرائت می‌شود
ماده ۱۷ - مقررات مواد ۳۳۳و ۳۳۴ قانون آئین دادرسی مدنی در موردی که حکم رفع تصرف عدوانی اجرا می‌شود همچنین در موردی که مرجع پژوهشی حکم به اعاده وضع سابق می‌دهد لازم الرعایه می‌باشد ولی یکماه مهلت مقرر در ماده ۳۳۳ قانون مذکور در باب تقدیم دادخواست مالکیت از تاریخ قطعیت حکم شروع می‌شود.
رئیس - در ماده ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۷ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۸ قرائت می‌شود.
ماده ۱۸ - رسیدگی به کلیه دعاوی که طبق قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب سال ۱۳۰۹ و اصلاحی سال ۱۳۳۹ قبل از تاریخ اجرای این قانون اقامه شده است به ترتیب مقرر در این قانون ادامه می‌یابد و آراء صادر از حیث تقاضای پژوهشی تابع زمان صدور آن می‌باشد.
رئیس - در ماده ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۸ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۹ قرائت می‌شود.
ماده ۱۹ - از تاریخ اجرای این قانون، قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب سال ۱۳۰۹ و اصلاحی سال ۱۳۳۹ منسوخ است.
رئیس - در ماده ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۹ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجدد به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر دادگستری فرمایشی دارید بفرمائید.
صادق احمدی (وزیر دادگستری)- بنده عذر می‌خواهم وقت گذشته است یک دقیقه بیشتر مزاحم نمی‌شوم خوشبختانه در مجلس انقلاب آنقدر لوایح مهم می‌گذرد که دیگر اهمیت لوایح آنطوری که باید و شاید درک نمی‌شود.
این لایحه حقاً لایحه مهمی است و بنده به عنوان عضو دولت سپاسگزاری می‌کنم از عموم نمایندگان مجلس شورای ملی بالاخص اعضای کمیسیون دادگستری که واقعاً زحمت کشیدند و ما را کمک کردند در اصلاح این لایحه در حال حاضر دو ماده در قانون است برای تصرف عدوانی و هزار و یک مشکل برای قاضی و وکیل دادگستری و برای مردم و حال اینکه یک لایحه جامع و مانعی بزعم ما البته شاید مشکلاتی داشته باشد تهیه شده و تصویب می‌شود و به دولت ابلاغ می‌شود و این می‌تواند یک مقدار زیادی از مشکلات را حل کند. بنده معتقدم که یکی از گرفتاریهای دادگستری وجود قوانین ناقص و مبهم و دو پهلو و پر تشریفات است که این قوانین به تدریج با کمک و هدایت نمایندگان مجلس حل می‌شود و می‌تواند ابزار مناسب باب روز برای اصلاح دستگاه قضائی بشود.
تا در این زمان که مملکت ما خوشبختانه از هر جهت قیافه و چهره نوئی پیدا کرده، بتواند وظیفه خودش را انجام دهد.
متشکرم (احسنت).
- تقدیم دو فقره لایحه ۱- لایحه تامین اعتبار مورد نیاز طرح توسعه چغندر کاری در ایران ۲- لایحه تامین بقیه اعتبارات مربوط به سالهای بعد از ۱۳۵۳ به منظور خرید تجهیزات مراکز ترانزیت تلفنی و اجرای خدمات مربوطه اداره ششم ستاد بزرگ ارتشتاران، بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور و معاون نخست وزیر
۱۲- تقدیم دو فقره لایحه ۱- لایحه تامین اعتبار مورد نیاز طرح توسعه چغندر کاری در ایران ۲- لایحه تامین بقیه اعتبارات مربوط به سالهای بعد از ۱۳۵۳ به منظور خرید تجهیزات مراکز ترانزیت تلفنی و اجرای خدمات مربوطه اداره ششم ستاد بزرگ ارتشتاران، بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور و معاون نخست وزیر.
رئیس - آقای قوام صدری فرمایشی دارید، بفرمائید.
قوام صدری (وزیر مشاور و معاون نخست وزیر)- بنده هم با عرض معذرت گزارش خیلی مختصری دارم. کسب اجازه می‌شود، برای خرید بذر اصلاح شده چغندر قند برای سالهای آینده تا میزان مبلغ ۱۶۴۲۶۳/۷۰۰ ریال که به موجب تبصره ۲ ماده ۲۰ قانون برنامه و بودجه کشور مصوب اسفند ماه ۱۳۵۱ باید به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی برسد.
و دیگر قراردادی است با شرکت استاندارد الکتریک در حدود مبلغ ۱/۶۱۸ میلیون ریال به منظور خرید تجهیزات مراکز ترانزیت تلفنی و اجرای خدمات مربوطه اداره ششم ستاد بزرگ ارتشتاران از محل اعتبارات عمرانی که مبلغ ۱۳۲ میلیون ریال آن از محل بودجه سال جاری پرداخت می‌شود و در حدود ۲۴۱ میلیون ضمن بودجه ۱۳۵۳ پیش بینی شده و بقیه قابل پرداخت در سالهای بعد می‌باشد که به حکم تبصره ۲ ماده ۲۰ قانون برنامه و بودجه و به منظور تصویب بقیه اعتبارات در سالهای بعد استدعای ارجاع به کمیسیون بودجه را دارم.
رئیس - لوایح به کمیسیون بودجه ارجاع داده می‌شود.
- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
۱۳- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه.
رئیس - با اجازه خانمها و آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز یکشنبه خواهد بود. دستور جلسه بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.