مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ بهمن ۱۳۲۳ نشست ۹۵

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری چهاردهم

قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ بهمن ۱۳۲۳ نشست ۹۵

دوره چهاردهم قانونگذاری

مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۴

جلسه: ۹۵

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز دوشنبه ۲ بهمن ماه ۱۳۲۳

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت مجلس

۲- تقدیم لایحه مربوط به دفاتر رسمی از طرف آقای وزیر دادگستری

۳- مذاکره راجع به دستور

۴- اعلام اسامی منتخبه جهت کمیسیون تحقیق

۵- تصویب یک فوریت لایحه مربوط به دفاتر رسمی

۶- بقیه شور لایحه بودجه

۷- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس یک ساعت و سه ربع قبل از ظهر به ریاست آقای سید محمدصادق طباطبایی تشکیل گردید.

صورت جلسه قبل را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.

اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:

غائب با اجازه: آقای منصف

غائب بی اجازه آقایان: ذوالقدر- نقابت- آصف- امیرابراهیمی- اخوان - کفایی- بوشهری- سلطانی- فاطمی- سیدضیاءالدین- فداکار- دکتررادمنش- جوادمسعودی- علی دشتی-تهرانی- رفیعی- تولیت- مهندس پناهی

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس - امروز تعویق تشکیل جلسه به واسطه تشکیل کمیسیون بودجه بود (صحیح است) آقای کام‌بخش راجع به صورت جلسه فرمایشی دارید؟

کام‌بخش - بله در صورت مجلس عرض داشتم.

رئیس - آقای کام‌بخش.

کام‌بخش - بنده معتقدم که خلاصه مذاکرات مجلس باید حاوی اهم مطالبی باشد که در مجلس مذاکره می‌شود در جلسه گذشته آقای اردشیر آوانسیان اخطاری کردند و مطلبی اظهار کردند که بنده معتقدم از نظر مجلس حائز کمال اهمیت است. ایشان تقاضا کردند که به ایشان اجازه داده شود که در اطراف اتهامی که به ایشان وارد شده است و اتهام مهمی هم هست صحبت بکنند.

طباطبایی - این مربوط به صورت جلسه نیست؟

کام‌بخش - اجازه بفرمایید عرض کنم ایشان اجازه خواسته‌اند که صحبت کنند ولی در صورت مجلس اصلاً راجع به این موضوع چیزی قید نشده در صورتی که خود حضرتعالی اظهار کردید که در جلسه آتیه ایشان حق خواهند داشت که صحبت کنند ولی این موضوع ذکر نشده است در عین حال عرض می‌کنم که هم مجلس نهایت علاقه را دارد که

اظهارات ایشان را بشنود و ما هم نهایت علاقه را به این موضوع داریم علی‌الخصوص اتهاماتی که به ایشان وارد شده اتهامات مهمی است و از طرف یک عده از اشخاصی وارد شده است که من فکر می‌کنم در سیاست عملی مرده باد ایران رضا شاه سهیم بوده‌اند.

رئیس - عرض کنم ایشان در جلسه قبل از جلسه آخری در این خصوص یک توضیح مختصری دادند و تکذیب کردند و خواستند که مفصل توضیح بدهند بنده هم عرض کردم که البته ایشان حق دارند که صحبت کنند و قرار شد که هر روزی مجلس اجازه نطق قبل از دستور داد قبل از همه به ایشان می‌توانند صحبت کنند ولی این طور صحبت‌ها و اجازه نطق قبل از دستور در صورت مجلس نوشته نمی‌شود. آقای رحیمیان

رحیمیان - بنده می‌خواستم تذکری بدهم و آن تذکر این است حالیه که مجلس مایل است که…

رئیس - راجع به صورت جلسه بفرمایید.

رحیمیان - … راجع به پیشنهادی است که داده‌ام (رئیس - بعد صحبت کنید) آخر آقا قبل از دستور هم که اجازه نمی‌دهید. بنده هشت ماه قبل از این پیشنهادی دادم که اساس کلیه دزدی‌ها و خیانت‌ها است خواهش می‌کنم که به کمیسیون مبتکرات دستور بفرمایید توجه بفرمایند.

رئیس - بسیار خوب. آقای دولت‌آبادی

دولت‌آبادی - بنده نسبت به صورت جلسه مخالفتی ندارم

رئیس - اقای مراداریه

مراداریه - عرض کنم آن سؤالی را که دیروز بنده از آقای وزیر فرهنگ کرده‌ام در صورت مجلس قید نشده است.

رئیس - این نوع سؤالات نوشته نمی‌شود. آقای امیر تیمور

امیر تیمور - مطلبی اینجا اظهار شد که اگر توضیخ داده نشود سوء‌تفاهمی ایجاد می‌شود. عقیده بنده این است که در دوره گذشته به هیچ‌وجه به کسی اجازه داده نمی‌شد که مرده باد ایران بگوید و اگر کسی پیدا می‌شد که چنین صحبتی می‌کرد دهانش خرد می‌شد و به کسی اجازه داده نمی‌شد که چنین جسارتی را بکند (صحیح است) استدعا می‌کنم آقایان اگر از نظرهای خصوصی نسبت به یکدیگر می‌خواهند اعتراضی بکنند استدعا می‌کنم مطالبی که به شئون ملی و به اساس یک مملکتی لطمه وارد می‌آورد نفرمایند. (صحیح است)

رئیس - هیچ کس همچو حرفی نزده است. در صورت جلسه دیگر اعتراضی نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب شد. ۹ نفر از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند.

دولت‌آبادی - بنده با ورود در دستور مخالفم اجازه بفرمایید توضیح بدهم برای این که درست است که یک کارهای لازمی است که مجلس باید انجام بدهد ولی یک عرایضی هم هست که لازم است اشخاص به استحضار مجلس برسانند مخصوصاً یک تلگرافاتی است که از اصفهان رسیده و یک عده از اهالی این مملکت تقاضا کرده‌اند که آن تلگرافات به سمع آقایان نمایندگان برسد. از این جهت بنده اجازه می‌خواهم که قبل از دستور عرایض خودم را بکنم.

رئیس - اگر بنا باشد قبل ازد ستور صحبت شود باید اول آقای اردشیر صحبت کنند.

دولت‌آبادی - بنده توضیح باید بدهم.

رئیس - پس اول باید رأی گرفته شود چون چندین نفر اجازه خواسته‌اند.

دولت‌آبادی - بنده به رأی گرفتن اعتراضی دارم چرا؟ برای این که من اطمینان ندارم که جلب توجه مجلس شده باشد. بنده مخالف با دستور هستم و باید توضیح بدهم و قول می‌دهم که وارد مطلب نمی‌شوم و یک کلمه هم زائد بر دستور عرض نمی‌کنم.

رئیس - اقای دولت‌آبادی بفرمایید

دولت‌آبادی - عرض کنم مطلبی که ما در دستور داریم قضیه لایحه بودجه است همه کس هم توجه دارد به لزوم آن و بنده خودم از اشخاصی بودم که برای پیشرفت و تسریع

این موضوع در لایحه بودجه حتی یک پیشنهاد هم ندادم و تمام آقایان هم البته اطلاع دارند و ممکن است به خاطر بیاورند که بنده نه صحبت کردم و نه پیشنهاد دادم. ولی در عین حال بنده نمی‌توانم خودداری بکنم از این که چند کلمه به عرض آقایان برسانم. در اصفهان یک قضایایی اتفاق افتاده است که از بیست روز یک ماه پیش از این به این طرف این قضایا به یک زد و خوردهایی منجر شده است اصفهان یکی از نقاط مهم مملکت است و باید مجلس به او توجه داشته باشد و اگر میل دارند که اجازه بدهند بنده چند دقیقه‌ای عرایضم را بکنم برای این که موکلین من و یک قسمت مهم از مملکت میل دارند که این موضوع به عرض مجلس برسد و یک توضیحاتی داده شود.

جمعی از نمایندگان - رأی رأی

رئیس - آقای فرمانفرمائیان

فرمانفرمائیان - البته بنده مخالف نیستم با این که آقای دولت‌آبادی اگر مطلبی دارند به عرض مجلس شورای ملی برسانند ولی مقام ریاست نباید هیچ‌گونه تبعیضی قائل شوند یک کسی که یک صحبتی داشته است و از چند جلسه قبل تقاضا کرده است اول باید به او اجازه داده شود و نباید تبعیضی قائل شوند. آقای اردشیر یک صحبتی داشت که از چند جلسه قبل تقاضا کرده است البته آقا هم یک مطلب مهمی دارند ولی باید این موضوع موکول شود برای مجلس اگر رأی گرفته شود البته حق او مقدم است (صحیح است) و اول ایشان باید صحبت کنند.

رئیس - آقای دولت‌آبادی راجع به ورود در دستور صحبت کردند حالا اگر مجلس رأی بدهد که وارد دستور می‌شویم و الا اجازه نطق قبل از دستور داده می‌شود.

جمعی از نمایندگان - رأی بگیرید.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به ورود در دستور آقایانی که با ورود در دستور موافقند قیام نمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.

اردلان - بنده یک تذکر نظامنامه دارم.

حاذقی - آقای هاشمی بهتر است اول نتیجه آرای دیروز را به اطلاع مجلس برسانید.

۲- تقدیم لایحه مربوط به دفاتر رسمی از طرف آقای وزیر دادگستری

رئیس - اقای وزیر دادگستری

وزیر دادگستری - در موضوع اداره ثبت که آقای دولت‌آبادی فرمودند این موضوع از روزی که بنده وارد وزارت عدلیه شدم طرف توجه بنده واقع شده است و جداً هم قضیه را مورد تعقیب قرار داده‌ام موضوع سردفتر رضوان و ربابه خانم تمام وسایل اتخاذ شده است که حتی‌المقدور اشخاصی که در این موضوع پول‌شان از بین رفته است به پول‌شان برسند و امیدوارم که احتیاج پیدا نخواهد شد که دولت لایحه‌ای بیاورد و اعتباری از مجلس بخواهد برای پرداخت این مبلغ ولی از طرف دیگر موضوع شمس جلالی ارتباط خیلی کمی با ثبت دارد یک کلاهبرداری پیدا شده است و کلاه عده‌ای را برداشته است راست است که یک مقداری از این کلاهبرداری‌ها توسط یکی از سردفترها بوده که تحت تعقیب واقع شده است برای اصلاح اداره سردفترها دو هفته بیش‌تر است که یک لایحه‌ای از طرف وزارت دادگستری تهیه شده است ولی چون به قید یک فوریت تهیه شده بود و موضوع بودجه مطرح شده بود بنده نخواستم آن را تقدیم کنم الآن هم متأسفانه عده برای رأی کافی نیست که من این لایحه را تقدیم کنم.

نمایندگان - آقایان می‌آیند شما لایحه را تقدیم کنید (در این موقع لایحه را آقای وزیر دادگستری تقدیم مقام ریاست نمودند)

۳- مذاکره راجع به دستور

رئیس - عرض کنم ۱۸ نفر از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند.

نمایندگان - دستور دستور.

قبادیان - اجازه می‌فرمایید؟

رئیس - نوبه شما نمی‌رسد.

قبادیان - اجازه بفرمایید.

رئیس - اجازه چی را بدهم؟ اجازه نمی‌توانم بدهم نوبه به شما نرسیده.

قبادیان - عرض کنم امروز مجلس اجازه نطق قبل از دستور داد و دو نفر از آقایان هم صحبت کردند و حالا هم می‌خواهند رأی بگیرند دو ماه است بنده استدعا می‌کنم از ریاست محترم مجلس و مجلس که به من اجازه بدهند یک مطالبی را به عرض مجلس برسانم بالاخره من هر چه فکر می‌کنم نمی‌دانم به چه مناسبت نمی‌گذارند من حرف خودم را بزنم پس برای چه ما آمده‌ایم اینجا؟ برای چه از من جلوگیری می‌شود؟ چند جلسه است که من اجازه خواسته‌ام و تقاضا کرده‌ام به من اجازه داده نشده است اگر ما نماینده هستیم باید حرف بزنیم دلیلی ندارد که از من جلوگیری می‌شود معهذا به این شرط حاضر هستم بنشینم که در جلسه آینده حرف‌هایم را بزنم.

نمایندگان - دستور دستور

رئیس - بایستی به ورود در دستور رأی بگیریم.

نمایندگان - مخالفتی ندارد آقا.

فرهودی - پیشنهادها را بخوانید.

رئیس - چون مخالفت با دستور شده بود نمی‌شودحالا پیشنهادها را قرائت نمود. آقای صمصام پیشنهاد ورود در دستور را داده‌اند.

اردلان - آقااجازه بفرمایید آن سه نفر اعضای کمیسیون انتخاب شوند.

دکتر طاهری - آن هم جزو دستور است.

رئیس - پیشنهاد آقای هاشمی قرائت می‌شود:

پیشنهاد می‌کنم چند فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی امروز مقدم بر دستور باشد.

رئیس - آقای هاشمی.

هاشمی - عرض کنم پنجاه شصت روز است که این چند فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی اینجا مانده است و تصویب اینها طولی نمی‌کشد بالاخره آنها جزو رفقای شما هستند موافقت بفرمایید که خوانده شود.

رئیس - مخالفی نیست؟

صمصام - چرا مخالف هستم.

هاشمی - بنده پیشنهاد کردم که چند فقره خبر کمیسیون عرایض و مرخصی خوانده شود چرا مجلس این قدر کم حوصله شده است؟ اینها هم رفقای شما هستند. گرفتار هستند چرا عادت کرده‌اید که با هر چیزی مخالفت بکنید به جای این که بحث می‌کنید با یک قیام و قعود درست کنید عادت کرده‌اید که سماجت کنید؟

رئیس - رأی می‌گیریم به این پیشنهاد یعنی خوانده شدن گزارش عرایض و مرخصی آقایانی که موافقند قیام نمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.

۴- اعلام اسامی منتخبه جهت کمیسیون تحقیق

فرهودی - بودجه مطرح است.

طوسی - برای تذکر خاطر آقایان لازم است عرض کنم که این کمیسیون ۵ نفری که باید انتخاب بشوند چند روز طول کشیده دو نفر بیش‌تر انتخاب نشده‌اند سه نفر دیگرش مانده بنده پیشنهاد می‌کنم که در حین مذاکرات این سه نفر را انتخاب بکنید که تکلیف این سه نفر معین بشود.

یک نفر ازنمایندگان - اسامی دو نفری که انتخاب شده‌اند بخوانید.

به شرح زیرخوانده شد:

آقای مخبر فرهمند ۶۴ رأی آقای هاشمی ۶۱ رأی آقای حکمت ۴۵ رأی

(این آرا از ۹۲ نفر عده حاضر است)

آقای نبوی ۴۳ رأی آقای ملک‌مدنی ۳۹ رأی آقای صادقی ۳۶ رأی آقای مجد ۳۶ رأی آقای مهندس فریور ۲۵ رأی آقای دکتر معظمی ۱۵ رأی آقای فرمند ۱۳ رأی آقای امیر تیمور ۱۱ رأی آقای دولت‌آبادی ۵ رأی جمعی هم پنج و چهار رأی دارند.

رئیس - دو فقره راپرت دیگری از کمیسیون عرایض و مرخصی رسید اینها را می‌گذاریم برای جلسه بعد. آقای وزیر دادگستری.

۵- تصویب یک فوریت لایحه مربوط به دفاتر رسمی

وزیر دادگستری (آقای عدل)- بنده می‌خواستم تقاضا

کنم که قبل از طرح لایحه بودجه به یک فوریت این لایحه رأی گرفته شود بعد وارد لایحه بودجه شویم چون یک فوریت بیش‌تر تقاضا نشده

فروهودی - خود لایحه را بخوانید.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به فوریت لایحه. مخالفی نیست. ؟

پیشنهادی خوانده شده لایحه باید قرائت شود

رئیس - لایحه قرائت می‌شود:

مجلس شورای ملی چون جریان امور دفترخانه‌های رسمی و اعمال و رفتار متصدیان آنها در جلب اعتماد مردم و پیشرفت امور اقتصادی کشور مؤثر بوده و بالعکس عدم لیاقت و بی‌رویه بودن طرز کار آنها باعث سلب اطمینان عامه می‌شود و به طوری که مشاهده شده عملیات بعضی از متصدیان دفترخانه‌ها از این حیث رضایتبخش نمی‌باشد برای جلوگیری از وقوع نظایر آن و تحکیم صحت تنظیم اسناد و معاملات که لازمه جلب اطمینان عمومی است و همچنین برای تأمین خسارت متضررین از خلاف‌کاری‌های آنها مواد زیر به قید یک فوریت به مجلس شورای ملی پیشنهاد و تقاضای تصویب آن می‌شود:

ماده۱- به وزارت دادگستری اجازه داده می‌شود که از تاریخ این قانون تا سه ماه نسبت به صلاحیت علمی و عملی و اخلاقی و اعمال سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی و سردفتران ازدواج و طلاق کشور تحت نظر شورای عالی ثبت تجدید نظر نموده و کسانی را که واجد صلاحیت نباشند منفصل نماید.

در این مورد به خصوص شورای عالی ثبت تحت نظر وزیر یا معاون وزارت دادگستری نیز با انتخاب وزیر دادگستری به عضویت شورای مزبور معین خواهد شد. رأی اکثریت شورای عالی قعطی است.

تبصره - شرایط علمی و اخلاقی سردفتران و همچنین تعداد دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق در هر محل و تضمینی که باید سردفتران اسناد رسمی بدهند به موجب آئین‌نامه‌ای که از طرف وزارت دادگستری تهیه و به تصویب کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی می‌رسد تعیین خواهد شد.

ماده ۲- هرگاه دو یا چند نفر خواه به عنوان مباشر و خواه به عنوان شریک یا معاون مرتکب جرائم دزدی - کلاهبرداری - خیانت در امانت و کلیتاً هر نوع بزهی شوند که بالنتیجه ضرر مالی به اشخاص یا دولت وارد آید علاوه بر مجازات مقرره در قانون مجموع اشخاص نامبرده متضامناً و هر کدام بالانفراد مسئول پرداخت تمام ضرر و زیان و یا هر نوع پرداخت مالی دیگری خواهند بود اگر چه منشأ این خسارات قبل از تصویب این قانون باشد.

در مورد این ماده اگر دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل جرم را دارد تشخیص دهد که یک یا چند نفر از متهمین به قصد اضرار مدعیان خصوصی معاملاتی نموده‌اندحکم بطلان آن معاملات را نیز خواهد داد اگر چه تاریخ معامله قبل از تصویب این قانون باشد.

رئیس - آقای هاشمی شما مخالفید؟

هاشمی - بنده موافقم.

رئیس - آقای فولادوند شما مخالفید؟

فولادوند - خیر. مخالفی نیست؟

رئیس - آقای فیروزآبادی شما مخالفید؟

فیروزآبادی - بلی.

رئیس - بفرمایید.

فیروزآبادی - بنده با هر اصلاحی کاملاً موافقم اما بهترین اصلاحات را مجازات می‌دانم اگر مجازات به جهت سارق و خائن معین شد و عملی شد همه چیز خوب می‌شود اگر چنانچه مجازات معین نشده صد تا از این قبیل لوایح و قوانین فایده‌ای ندارد به جز تجری خائنین نتیجه‌ای نمی‌بریم بنده عقیده دارم که باید مجازات شوند چند نفر چاقوکش در مملکت پیدا شد به مجردی که مجازات تبعید درباره آنها اعمال شد معلوم نیست به کجا رفته‌اند ملاحظه بکنید از همین تبعید چقدر اهالی این مملکت راحت شدند پس هر کاری مجازات می‌خواهد و مجازات شدید می‌خواهد پس شما اول باید مجازات را تعیین کنید و از

احدی به جز خدای خودتان نترسید اگر این طور شد کارها همه درست می‌شود اگر مجازات نباشد هزار تا از این قوانین و لوایح فایده‌ای ندارد.

جمعی از نمایندگان - رأی. رأی

رئیس - آقای هاشمی

هاشمی - بنده هم موافقم و دفاعی ندارم.

رئیس - رأی می‌گیریم به یک فوریت این لایحه آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۶- بقیه شور در لایحه بودجه

وزیر بهداری - بنده استدعا می‌کنم بفرمایید بودجه را مطرح کنند برای این که وزارت بهداری در نهایت مضیقه است و نمی‌تواند کارش را بکند زیرا آمبولانس‌هایی که خریده شده است باید پولش پرداخت شود بنده نمی‌توانم دارو تهیه بکنم نه حقوق اطبا را بدهم و چندین روز است که بنده می‌آیم اینجا و بودجه مطرح می‌شود و نمی‌گذرد و وزارت بهداری هم در کمال مضیقه است.

رئیس - ماده واحده راجع به فرهنگ مطرح است چون این طور صحبت شده بود.

اردلان - گزارش کمیسیون را بخوانید آقا

رئیس - بسیار خوب کمیسیون هم راجع به پیشنهاد آقای دکتر معظمی که قابل توجه شده بود خبرش را راجع به این پیشنهاد به مجلس تقدیم کرده است.

هاشمی - پیشنهادی آقای فرهودی کرده‌اند که ماده واحده فرهنگ مقدم بر سایر مسائل مطرح شود.

یکی از نمایندگان - مطرح است آقا.

رئیس - آقای فرهودی

فرهودی - اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم ماده واحده مربوط به وزارت فرهنگ در جلسه قبل مطرح شد مطابق رأی مجلس در اطرافش مذاکره هم شد و مذاکرات هم کافی شد حالا هم اگر پیشنهادهایی رسیده است راجع به این ماده باید خوانده شود اگر هم گزارش کمیسیون آمده است باید بعد خوانده شود.

رئیس - آقای ملک‌مدنی

ملک‌مدنی - عرض کنم این ماده واحده‌ای که مذاکره شد در جلسه گذشته نظرمان این است که هم ماده مربوط به فرهنگ بگذرد و هم بهداری و سایر مواد و نباید این طور تلقی شود که می‌خواهیم آن را مجزا بکنیم به طوری که آقای وزیر بهداری اظهار فرمودند وضعیت بهداری خیلی اسف‌آور است و باید کمک بفرمایند آقایان که مخصوصاً این دو تا ماده بگذرد و کمیسیون هم آن پیشنهادی که قبول شده در مجلس مطالعه کرده و خبرش را به مجلس داده است آن را هم بخوانید و هر دو را مطرح کنید

رئیس - آقای هاشمی

هاشمی - آقا آن پیشنهادی که دادند آقای دکتر معظمی در جلسه گذشته و مورد قبول مجلس واقع شد او را هم ممکن است بخوانید و آن ماده قبلی هم کارش تمام شود بعد از این که پیشنهاد آقای دکتر معظمی تصویب شد و لازم شد که برود به کمیسیون امروز خبر کمیسیون راجع به پیشنهاد آقای دکتر معظمی برگشته است و دیگر پیشنهادی هم راجع به ماده دوم نداریم اگر موافقت بفرمایید گزارش کمیسیون راجع به پیشنهاد آقای دکتر معظمی خوانده شود و رأی به خود ماده دوم بگیریم بعد وارد شویم به آن ماده که مورد مذاکره است (صحیح است)

(گزارش کمیسیون بودجه توسط آقای هاشمی به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

تبصره پیشنهادی آقای دکتر معظمی که در جلسه ۱/۱۱/۱۳۲۳ مجلس شورای ملی مورد توجه آقایان نمایندگان واقع شده بود در کمیسیون بودجه مطرح و در نتیجه تبصره مزبور عیناً تصویب و اینک گزارش آن راتقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

تبصره - وزارت کشاورزی مکلف است که مطبعه وزارت کشاورزی را به دانشگاه تهران منتقل نماید.

رئیس - آقای اردلان فرمایشی دارید؟

اردلان - عرضی ندارم.

هاشمی - اصلاً مذاکره ندارد باید رأی بگیریم.

رئیس - بسیار خوب منتظر آقایانیم که تشریف بیاورند رأی بگیریم.

امیر تیمور- بنده با این تبصره مخالفم.

رئیس - با کدام تبصره؟

امیر تیمور - با خبر کمیسیون.

رئیس - بفرمایید

امیر تیمور- عرض کنم این طوری که خبر کیمسیون قرائت شد استنباط می‌شود که کمیسیون موافقت کرده است که این مطبعه را به دانشگاه انتقال بدهند به عقیده بنده دست دولت نباید بسته شود دانشگاه و وزارت کشاورزی و غیره و ذلک مال دولت است و برای مملکت باید کار کنند اگر حقیقتاً دانشگاه احتیاج به مطبعه دارد آقای دکتر سیاسی از رئیس دولت تمنا بکنند که برای ایشان یک فکری بکنند نه این که یک کاری بکنند که دست دولت بسته شود باید فکر کرد که از روز اول این مطعبه را چرا وزارت کشاورزی آورده است؟ چرا این همه خرج کرده است؟ چرا این همه سرمایه داده است؟ تأسیس این چاپخانه از طرف وزارت کشاورزی هم البته از نظر احتیاج بوده و بنده از آقای نخست وزیر خواهش می‌کنم که در این موضوع تحقیق بفرمایند و نتیجه را به عرض مجلس شورای ملی برسانند که آن روزی که وزارت کشاورزی این مطبعه را تأسیس کرده است مورد لزوم و احتیاج بوده است یا نه اگر مورد احتیاج است که هیچ و اگر هم مورد احتیاج نبوده البته رد بشود اما با این ترتیبی که اینجا پیش گرفته شده است چون آقای دکتر سیاسی میل دارند که این چاپخانه به دانشگاه برود با این نظر آقا بنده جداً مخالف هستم و به ایشان اخطار می‌کنم که این رویه شما کار دولت را فلج می‌کند.

رئیس - آقای دکتر سیاسی

دکتر سیاسی - بنده جداً تکذیب می‌کنم این نظر آقای امیر تیمور را و به هیچ‌وجه من‌الوجوه بنده نظری ندارم (امیر تیمور- امیدوارم این طور باشد) قبول کنید که این طور است و بنده اگر نمی‌خواستم به آقای بیات همکاری کنم در کابینه ایشان وارد نمی‌شدم و بدون تردید هیچ پیشنهادی را که مخالف نظر ایشان باشد من نخواهم کرد تردید نداشته باشید و اگر بعضی از آقایان و کلا پیشنهادی داده‌اند به هیچ‌وجه به من مربوط نیست ولی وقتی که این پیشنهاد را داده‌اند شایسته نبود که بنده که رئیس دانشگاه هستم با این پیشنهاد مخالفت کنم ولی سکوت بنده نباید این طور تلقی شود که بنده در دادن این پیشنهاد شرکت داشتم فقط ساکت نشستم برای این که اخلاقاً نمی‌خواستم با این پیشنهاد مخالفت کنم.

نخست وزیر - البته بنده تصدیق می‌کنم که دانشگاه همان طور که مذاکره کردند یک چیزهایی دارند که باید به طبع برسد و مورد احتیاج هم هست ولی همان طور که خدمت آقایان هم عرض کردم بنده در نظر دارم که این مطبعه را هم برای دانشگاه و هم برای وزارت فرهنگ و هم کشاورزی اختصاص بدهم سایر ادارات هم یک احتیاجاتی دارند و بنده در نظر دارم که یک آئین‌نامه برای این مطبعه نوشته شود که به طور کلی کارهای وزارتخانه را با یک قیمتی که برای خودش تمام می‌شود (طباطبایی - صحیح نیست مبادا این کار را بکنید)… انجام کارهای این قسمت از وزارتخانه‌ها را این مطبعه بدهد حالا بنده تقاضا می‌کنم از آقایان که به این ترتیب موافقت بفرمایند که هم کار دانشگاه را انجام بدهد و هم کار وزارت کشاورزی و سایر قسمت‌ها را وبرای این کار ما یک آئین‌نامه هم درست می‌کنیم که استرضای خاطر آقایان هم بشود.

رئیس - آقای دکتر زنگنه.

دکتر زنگنه - بنده تعجب می‌کنم که برای کار به این کوچکی این قدر صحبت می‌شود یک مطبعه کوچکی است که همان طور که گفته شد در وزارت کشاورزی کار زیادی نمی‌کند از آقایان می‌پرسم از نشریات وزارت کشاورزی تا به حال چه دیده‌اند تا حال فرض بفرمایید یک مجله چاپ می‌کرده است و این مطبعه امروز برای روزنامه‌ها کار می‌کند در صورتی که مطابع دیگر هم هستند که ممکن است کار این مطبعه را بکنند از طرف دیگر دانشگاه هم احتیاج دارد به این که یک مطبعه داشته باشد و مطبعه مخصوص هم می‌خواهد.

به جهت این که مطابع دیگر نمی‌توانند احتیاج او را رفع بکنند فرض بفرمایید بعضی از حروف ریاضی و غیره می‌خواهد و سایر مطبعه‌ها چون برای آنها منفعت ندارد و مصرف زیاد ندارد اینها را نمی‌خرند و تهیه نمی‌کنند. ما کارهای عجیب و غریب کرده‌ایم در این مملکت هر وزارتخانه هر جا که دستش رسیده است و قدرت داشته است برداشته یک مطبعه تهیه کرده است بدون این که مصرفش معلوم شود بنده حالا بالاترین از این را عرض می‌کنم ببینید مضحک نیست توی این مملکت وزارت معارف فرضاً مطبعه نداشته باشد آن وقت مجلس مطبعه داشته باشد، بانک ملی را فرض بفرمایید که یک کارهایی دارد که به خوبی می‌تواند سایر جاها انجام دهد مطبعه دارد و جایی که کارش این است کارش تهیه کتب است تهیه نشریات است مطبعه ندارد، این کار بسیار سهل و آسانی است بالاخره یک اداره دولت به یک اداره دیگری منتقل می‌شود که احتیاج بیش‌تر دارد و هیچ مانعی هم نیست که وزارت کشاورزی هم اگر چیزی داشت ببرد آنجا و هیچ مانعی هم نیست که این مطبعه در تحت نظر دانشگاه باشد ملاحظه بفرمایید همین مجلس فشار آورده است به دانشگاه که یک دکترا درست کنید وقتی که دروس اولیه یک کتاب فارسی نداشته باشد اگر دکترا درست بکنند این باعث می‌شود که مثل سایر دانشکده‌های ما بشود به علاوه برای چیز کوچکی که یک دفعه هم تصویب شده است بنده تعجب می‌کنم که چطور آقایان این قدر تعصب و حرارت به خرج می‌دهید و دفاع می‌کنید این یک چیزی است که می‌خواهند منتقل کنند به جایی که احتیاجش بیش‌تر است و با این کار نه ضرر به مطبوعات می‌خورد نه به دولت و دانشگاه و اینجا هم کسی نظر مخصوصی نداشته است نظر این بوده است که دانشگاه از این چاپخانه استفاده بکند این که گفته‌اند حق‌التألیف یا حق‌الطبع کتاب‌های وزارت فرهنگ یک چیز کوچکی است معنی ندارد.

رئیس - آقای کاظمی مخالفند؟

کاظمی - موافقم.

رئیس - آقای اردلان مخالفند؟

اردلان - بنده اجازه‌ام را می‌دهم به آقای دکتر معظمی

طباطبایی - آقای دکتر معظمی هم که موافقند دو تا موافق که نمی‌شود صحبت کنند.

رئیس - آقای فرهودی.

فرهودی - بنده متأسفم که این موضوع اساساً اینجا مطرح شده برای این که خیلی از چیزها است که اصلاً قانون لازم ندارد قانون برای این است که باید یک اصل حقوقی را تأسیس بکنید یا این که اگر اصلی تأسیس شده آن را اصلاح بکنید این چاپخانه مال دولت است و دولت اختیار مال خودش را دارد و هر طور بخواهد می‌تواند رفتار بکند این قانون لازم ندارد و این پیشنهاد از این نظر صحیح نیست که مجلس نباید وارد یک همچو مبحثی بشود که فردا هم بیایند یک قانونی بگذارنند که قالی‌های وزارت دادگستری را بدهند به وزارت بهداری و پس فردا یک قانونی بگذارنند که میزهای وزارت بهداری را بدهند به وزارت کشاورزی اصلاً یک همچو چیزی سبب وضع قانون نمی‌تواند باشد و شأن مجلس شورای ملی اجل از این است که وارد این نقل و انتقالات بشود این یک مطلب، مطلب دیگر که بنده خودم اطلاع دارم و آقای دکتر سیاسی هم اطلاع دارند، یکی از مهم‌ترین مطابع تهران مطبعه‌ای است که به وسیله شرکت سهامی چاپ اداره می‌شود که در آنجا روزنامه اطلاعات، اطلاعات هفتگی و ژورنال در تهران چاپ می‌شود و مدتی هم کتب علمی دانشگاه در آنجا چاپ می‌شده و دانشگاه ۳۰ هزار تومان سهم از این مطبعه دارد و یک قراردادهایی با این مطبعه دارد که اولاً از آن سهام و منافعش می‌تواند استفاده کند ثانیاً مطبعه متعهد است که سفارشات دانشگاه را انجام دهد و ثالثاً متعهد است که سفارشات دانشگاه را قبل از سفارشات سایر جاها انجام بدهد و دانشگاه ۳۰ هزار تومان هم در آنجا سهم دارد و در سرمایه این مطبعه که شرکت سهامی چاپ باشد مشترک است و این سرمایه را هم چندین سال است آنجا دارد و منافعش هم جمع شده است حالا هم اگر دانشگاه

یک مطبعه تأسیس بکند باید یک مخارجی هم بکند کارگر استخدام کند و نمی‌تواند مفت تمام کند بنابراین آنچه را که می‌خواهد چاپ بکند می‌رود به مطبعه شرکت سهامی چاپ و در آنجا اولاً از سرمایه که دارد موظفند که فوری کار او را بپذیرند ثانیاً تخفیف به او می‌دهند ثالثاً از حق تقدمی که دارد استفاده می‌کند و اما راجع به این قضیه که آقای نخست وزیر فرمودند که یک آئین‌نامه‌ای می‌نویسیم و یک ترتیبی می‌دهیم که وزارتخانه‌های دیگر هم بتوانند استفاده کنند بنابراین بنده متأسفم که مجلس شورای ملی وارد این موضوعات جزئی مثل قالی و میز و مطبعه می‌شود حالا هم اگر مجلس شورای ملی بخواهد رأی بدهد با انتقال یک مطبعه از یک وزارتخانه به یک وزارتخانه دیگر صلاح این است که به وزارت فرهنگ منتقل کند برای این که مسئول مجلس شورای ملی وزارتخانه‌ها هستند.

رئیس - آقای کاظمی

کاظمی - عرض کنم استدلالاتی که مخالفین این نظر فرمودند به نظر بنده هیچ کدام درست نیست و با این اصل بنده کاملاً مخالفم که دولت وارد کار تجارت بشود اگر مطبعه را چه در وزارت کشاورزی باشد چه در جای دیگر دولت نگاه می‌دارد برای این که تجارت بکند من با هر عملی که دولت به عنوان تجارت بخواهد بکند مخالفم ولی اگر بنا باشد که این مطبعه را نگه دارند که کار وزارت کشاورزی را انجام بدهد بایددید آیا ما کارهای دیگری نداریم که احتیاج بیش‌تری به مطبعه داشته باشد تا وزارت کشاورزی؟ همه ما می‌دانیم یک از وزارتخانه‌های تزیینی که در این مملکت هست وزارت کشاورزی است و تا امروز نتوانسته است در شئون کشور ما کوچک‌ترین اثری ظاهر بکند یک همچو وزارتخانه که ما برای آنجا پول‌های بی‌خودی را از مردم فقیر می‌گیریم و بهش می‌دهیم این مطبعه می‌خواهد چه کند؟ بنده نمی‌دانم که در اثر هوا و هوس چه کسی این چاپخانه تأسیس شده است یعنی اگر آقای نخست وزیر تحقیق کنند حتماً به همین حقیقت خواهند رسید که یک روزی یک وزیری خواسته است یک دستگاه مجلل‌تر و مزین‌تر داشته باشد آن وقت یک باشگاه یک مطبعه هم درست کرده است آیا ما از نظر تقویت دانش و علم نباید اگر نواقصی دانشگاه ما دارد تکمیل کنیم؟ چه اشکال دارد که دولت یک هدیه به اسم مطبعه به دانشگاه بدهد؟ اما این که فرمودند قانون نمی‌خواهد خیر، قانون می‌خواهد چون نمایندگان اختیارات اجرایی ندارند و راه اجرای نظریات خودشان است که مطالبی که مطرح می‌شود فکرشان را به صورت طرح یا به صورت پیشنهاد به موقع اجرا بگذارند و بر دولت است که وقتی که می‌بیند اکثریت مجلس شورای ملی که حاکم حقیقی این کشور هستند این نظر را دادند و نمی‌خواهند آن وزارتخانه که به نظر آنها یک وزارتخانه مبتذل بی‌مصرفی است و کارش را نمی‌کند موافقت کنند که این مطبعه برود به دانشگاه البته وقتی که دولت موافقت نمی‌کند یعنی از راه طبیعی‌اش این کار انجام نمی‌شود باید از راه قانونی اقدام کنند و اما اگر فرضاً دانشگاه ۳۰ هزارتومان در یک مطبعه سهم دارد این چه ضرر دارد که این ۳۰ هزار تومان را سرمایه گرداند این مطبعه قرار بدهند به نظر بنده این یک قانون بسیار خوبی است و مایه تقویت است برای یک بنگاه علمی و این بهترین کاری است که مجلس شورای ملی با گذاراندن این قانون می‌کند.

نخست وزیر - عرض کنم البته اگر آقایان در نظر داشته باشند یک موقعی وزارت کشاورزی کار می‌کرد و یک اقداماتی هم برای مملکت می‌کرد (یکی از نمایندگان - در موقع املاک اختصاصی) …. آن وقت اگر آقایان توجه بفرمایند شاید یک کارهایی می‌کرد حالا هم بنده اصراری ندارم و در وزارت کشاورزی هم البته یک اقداماتی شده است و دولت در نظر دارد که یک قوانینی درست بکند که از وجود او یک نتایجی گرفته شود و بنده راجع به مطبعه هم عرض کردم که نمی‌خواهم اختصاص به وزارت کشاورزی داشته باشد و می‌خواهم که به طور کلی تمام دستگاه‌هایی که یک احتیاجاتی دارند، یک مجلاتی، یک نشریاتی را چاپ می‌کنند با یک قیمت مناسبی این کارها را برای وزارتخانه‌ها انجام بدهد و بنده البته مخالفتی با نظر مجلس شورای ملی نخواهم کرد.

و هر چه که البته مجلس شورای ملی رأی داده است بنده موافقت می‌کنم ولی این که بنده عرض کردم برای این است که هم دانشگاه و هم سایر جاها از این مطبعه استفاده کنند حالا هر طور که مجلس البته نظر بدهد بنده هم موافقم.

فرهودی - مذاکرات کافی است.

رئیس - یک عده زیادی از آقایان اجازه نطق خواسته‌اند و می‌خواهیم رأی بگیریم آقایان را صدا کنید تا رأی بگیریم آقای ملک‌مدنی

ملک‌مدنی-امروز هم متأسفانه مجلس وقتش صرف این جریان شد و خیال می‌کنم که امروز هم ما نتوانیم بودجه را بگذرانیم و این اشکالاتی که برای فرهنگ و بهداری پیش آمده است تمام کنیم یک پیشنهادی در مجلس شد مجلس هم موافقت کرد و آمد به کمیسیون بودجه و کمیسیون بودجه هم با اکثریت به آن رأی داد و حالا آمده است به مجلس این را باید رویش رأی بگیرید و مثبت و منفی تکلیفش را معلوم کنید دولت نظرش را داده است مجلس هم نظرش را داده است حالا باید در مرتبه ثانی تکلیف آن را معین کنید تمام بشود یا این که فسخ کنید این را بعد برویم دنبال باقی کارها احتیاج بهداری و فرهنگ زیاد است خود آقای وزیر بهداری اینجا اظهار کرد که همه کارها تعطیل است پس یک قدری کمک بفرمایید این کار بگذرد به علاوه خواستم عرض کنم اصولاً به نظر بنده دولت باید از این کارهایی که از دست مردم ساخته می‌شود اجتناب کند و خودش در دست نگیرد و چاپخانه و این قبیل کارها باید شرکت‌های ملی داشته باشد این از اول تأسیسش ضرورت نداشته به نظر بنده اما حالا که آوردند باید تکلیفش را معین کنید.

رئیس - حالا چون اختلاف بین نظر آقایان هست به ماده باید علیحده رأی بگیریم و به تبصره علیحده، آقای فرهودی هم پیشنهاد تجزیه کرده‌اند آقایانی که موافقند با ماده و تبصره‌های سابق قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

رئیس - حالا نسبت به تبصره رأی می‌گیریم.

طباطبایی - نمی‌شود رأی گرفت.

جمعی از نمایندگان - اعلام رأی شده است.

طباطبایی - الان خودشان فرمودند که صبح امروز کمیسیون بودجه تشکیل شده است و موافقت کرده باید راپورت کمیسیون طبع شود و مطابق نظامنامه ۲۴ ساعت قبل باید داده شود به نمایندگان (حاذقی - تغییری داده نشده عین همان است که دیروز مجلس تصویب کرد)… می‌خواهد عین آن باشد می‌خواهد نباشد به هر صورت این برخلاف قانون و نظامنامه است.

رئیس - آقایانی که با این تبصره موافقند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. آقای وزیر دارایی

وزیر دارایی (آقای اردلان)- بنده استدعا می‌کنم که ماده واحده راجع به فرهنگ خوانده شود و مطرح شود و راجع به این ماده واحده فرهنگ ضمیمه‌ای هم پیشنهاد کرده‌ام که استدعا می‌کنم آن هم خوانده شود.

صمصام - بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات کرده‌ام در جلسه پیش.

رئیس - آقای هاشمی.

هاشمی - ماده راجع به فرهنگ برحسب اوراقی که آقای وزیر دارایی تقدیم فرمودند سه تبصره الحاقی دارد که خوانده می‌شود:

تبصره ۱- اعتبار اضافی به مبلغ ۱۵۰۰۰۰۰۰ ریال برای احتیاجات فوری اداره آبیاری وزارت کشاورزی داده می‌شود که طبق برنامه‌ای که توسط اداره آبیاری تهیه و با موافقت وزارت دارایی می‌رسد مورد استفاده قرار گیرد (مهندس فریور- اینها چاپ نشده است)

تبصره ۲- اعتبار اضافی مبلغ ده میلیون ریال به وزارت بهداری برای جلوگیری از بیماری‌ها جهت شش ماهه آخر سال ۱۳۲۳ داده می‌شود که برای خرید و مجهز نمودن ۴۸ آمبولانس (کامیون) و خرید دارو و سایر مخارج مربوطه، برای مبارزه با بیماری‌های عفونی به مصرف برسد.

تبصره ۳- اعتبار اضافی به مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال برای احتیاجات ساختمانی و تعمیراتی فوری وزارت راه داده می‌شود.

که طبق برنامه که به وسیله وزرات راه تهیه و به تصویب وزارت دارایی می‌رسد مورد استفاده قرار گیرد.

فولادوند - آقا ماده واحده خوانده شود اینها که چاپ نشده.

صمصام - آقا بنده اخطار نظامنامه دارم.

وزیر دارایی - جهت این پیشنهاد را به عرض آقایان می‌رسانم که کاملاً متوجه باشند بعد البته بسته به نظر آقایان است. در ماده دو که حالا رأی داده شده قسمت ب طرز استفاده از اضافاتی که امسال به وزارتخانه‌ها داده شده معین کرده یعنی امسال بایستی در حدود آن اعتباراتی که مجلس شورای ملی تصویب کرده یک بودجه جزئی تهیه کنند و به کمیسیون بودجه بدهند و پس از تصویب مجلس شورای ملی به موقع اجرا گذارده شود در حالی که الآن این سه وزارتخانه که عرض کردم، بهداری و فرهنگ و راه محتاج هستند که همین حالا پول خرج بکنند و نمی‌توانند خرج بکنند مگر به این چیزی که بنده به نام تبصره الف و ب و ج در سه قسمت تقدیم به مجلس شورای ملی کرده‌ام در ضمن این ماده رأی بدهید وقتی رأی دادید وزارت دارایی می‌تواند این پول را به اختیار آنها بگذارد و آنها هم بودجه جزئی را که مطابق ماده دوم قسمت ب تهیه خواهند کرد به عرض مجلس خواهند رساند.

رئیس - آقای صمصام بفرمایید اخطار نظامنامه داشتید؟

صمصام - عرض کنم این موادی را که آقای وزیر دارایی فرمودند اینها باید قبلاً طبع بشود و توزیع بشود تا ما اطلاع حاصل کنیم اینها را امروز می‌آورید اینجا می‌خوانید ما اطلاع نداریم اینها را نمی‌شود امروز مطرح کرد.

رئیس - آقای ذکایی

ذکایی - بنده در اطراف این ماده یک عرایضی داشتم می‌خواستم عرض کنم در جلسه گذشته اجازه خواستم اجازه وارد نشده.

رئیس - حالا هم راجع به ماده است اگر راجع به ماده فرمایشی دارید؟ بفرمایید.

وزیر بهداری - آقا اجازه می‌فرمایید؟

رئیس - بفرمایید.

وزیر بهداری - آنچه برای وزارت بهداری منظور شده است به اسم اضافه اعتبار این در بودجه سال ۱۳۲۳ بیست میلیون ریال منظور شده است منتها از اول سال تا حالا بودجه آمده است در مجلس مانده است و تصویب نشده و تا امروز آن مخارجی که می‌بایست بشود معوق مانده است ۴۸ کامیون از کمیته خاورمیانه در اوایل سال خرید شده است برای آمبولانس، برای فرستادن به ولایات او پولش از این اعتبار باید داده شود از این ۲۰ میلیون باید داده شود و تا امروز داده نشده است، مقداری دوا برای ولایات لازم است یک عده طبیب باید استخدام بشود که با این آمبولانس‌ها بروند پول آنها معطل مانده است و بنده هم تمام ۲۰ میلیون را تقاضا نکردم و فقط نصف آن را یعنی ۱۰ میلیون تقاضا کردم. برای این که هم پول این آمبولانس‌ها را بدهم و هم دوا تهیه کنیم و هم اطبا را که الآن استخدام کرده‌ام بفرستم بروند ا گر بنا باشد هی امروز و فردا به تأخیر بیفتد زمستان تمام می‌شود و آمبولانس‌ها هم بیکار می‌ماند و مردم هم در ولایات بی‌طبیب و بی‌دوا خواهند ماند.

رئیس - اقا بنده تصور می‌کنم آنچه که مربوط به لوایح و طرح‌ها و گزارش کمیسیون‌ها است اگر پیشنهاد طرح آن از طرف یکی از آقایان شد اگر مجلس بخواهد طرح بشود باید بشود و الا ممکن است که تحت مذاکره در نیاید این بسته است به نظر مجلس. آقای ذکایی بفرمایید.

ذکایی - بنده عرضم این بود، این قبیل اعتبارات که به وزارت فرهنگ یا وزارت بهداری داده می‌شود باید عموم ملت ایران از آن استفاده نمایند ولی متأسفانه تبعیض زیادی در مصرف این گونه اعتبارات می‌شود مطابق قانون نهم مهر ماه که قسمتی از این وجوه باید به تأسیس و تکمیل آموزشگاه‌های شهرستان‌ها و دهستان‌ها و همچنین کمک به دانش‌آموزان

بی‌بضاعت مصرف شود از طرف وزارت فرهنگ به اغلب نقاط دوردست در این موضوع توجهی نشده است از جمله شهرستان خلخال که دارای چهارصد آبادی و یک صد و بیست هزار نفوس است اقلاً یک باب آموزشگاه جدید از این اعتبار برای آنجا در نظر گرفته نشده و بلکه با نهایت تأسف بعضی از کلاس‌های دبستان‌های آنجا را به عذر این که آموزگار یا بودجه نداریم تعطیل کرده‌اند و کاغذکنان که یکی از بخش‌های مهم خلخال و متجاوز از سی هزار جمعیت دارد تا کنون یک دبستان چهار کلاسه در آنجا دایر نشده در صورتی که اهالی آنجا حاضرند با هزینه خودشان یک محلی هم برای دبستان ساخته به وزارت فرهنگ تحویل بدهند در هر حال بنده عرضم فقط به حوزه انتخابیه خودم نیست اغلب نقاط مملکت امروز در قسمت فرهنگ و بهداری به این درد مبتلا هستند و اقلاً درحدود اعتبارات مصوبه هم توجهی به آنها نمی‌شود در صورتی که آنها هم جزو ملت ایران هستند و آنها هم درنفع و ضرر این مملکت شریکند و بالاخره آنها هم مالیات می‌دهند و باید ازمزایای قانونی هم استفاده نمایند. امروز تمام ملت ایران اعم از آنهایی که در دهات یا شهرها مقیم هستند به ترتیب اولاد و به صحت عائله خود علاقمند هستند و وقتی که این همه بی‌توجهی دولت را درباره خود می‌بینند طبیعتاً از دولت و مجلس مأیوس می‌شوند.

ایران منحصر به تهران یا چند شهر بزرگ نیست و باید در این قبیل امور خصوصاً در قسمت فرهنگ و بهداری به ولایات هم توجه شود (صحیح است) و بالاخره چه انصاف است بخشی که دارای چهل هزار نفوس است یک دبستان یا یک نفر پزشک بهداری نداشته باشد مخصوصاً بنده از جناب آقای وزیر فرهنگ که علاقه مخصوص به تعمیم فرهنگ دارند تمنا می‌کنم که در مصرف این قبیل اعتبارات به ولایات دوردست هم توجه داشته باشند (صحیح است - احسنت)

رئیس - آقای ملک مدنی

ملک‌مدنی - پیشنهاداتی که دولت کرده است یعنی پیشنهادات اصلاحی به نظر من مانعی ندارد چون عجله هم داشته است و همان طور که آقای دکتر لقمان‌الملک وزیر بهداری توضیح دادند بنده مخصوصاً برای روشن شدن ذهن آقایان عرض می‌کنم که یک اعتبار اضافی به بهداری داده شده جزء بودجه ۱۳۲۳ ولی چون بودجه ۱۳۲۳ روی یک دوازده گذشته آن اضافه اعتبارات را فعلاً پیشنهاد کرده‌اند که نصف آن را برای آمبولانس و احتیاجات بهداشتی استفاده کنند به نظر بنده هیچ مانعی ندارد که در آن ماده مربوط به فرهنگ آن اعتباری که هست و او هم شبیه به همین است به این دو وزارتخانه اعتباری داده شده بود در اول سال ولی چون آن بودجه نگذشته و به طور دو دوازدهم گذشته است بنابراین این دو قسمت را که طرف احتیاج عمومی است دولت پیشنهاد کرده است که مجلس اینها را تصویب کند که این اضافات را تا آخر سال ازش استفاده کنند و به نظر بنده خیلی مطلب لازمی هم هست آقایان هم موافقت کنند که هرچه زودتر بگذرد اما بیاناتی که آقای ذکایی فرمودند در جای خودش تمام صحیح است و وارد است و البته باید وزارت فرهنگ هم به بلوکاتی که اشاره فرمودند توجه بکند و در آن قسمت خلخال هم که فرمودند باید دبستان درست کنند اینها همه به جای خودش صحیح است و از این اعتبار هم می‌توانید استفاده بکنید و به آقای دکتر صدیق وزیر فرهنگ مراجعه بکنید البته اعتبارات برای تمام مملکت باید مصرف شود و همه باید استفاده کنند.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ

وزیر فرهنگ (آقای دکتر صدیق)- آقای ذکایی تصور فرمودند که اعتباراتی که به وزرات فرهنگ داده می‌شود برای توسعه تعلیمات ابتدایی در شهرستان‌ها، در آن تبعیضی شده در صورتی که به شهادت اوراقی که در پیش بنده است و محل‌هایی که در آنجا مدرسه تأسیس شده است و کلاس‌های اضافی که به نقاط مختلف مملکت در سال ۱۳۲۳ داده شده است به شهادت این اوراق معلوم می‌شود که تبعیضی نشده است البته راجع به خلخال ممکن است بفرمایید به اندازه کافی مدرسه ندارند و اعتبار کافی برای آنجا تخصیص داده نشده است این را ممکن است بفرمایید ولی تبعیضی به هیچ‌وجه نشده و تمام نقاط

مملکت برای ما یکی است چه فرق خواهد کرد ولی بعضی ازنقاط به واسطه این که نزدیک‌تر بوده‌اند به مراکز مهم معارفی بیش‌تر جلو رفته‌اند و بعضی به واسطه دور بودن از مراکز علمی کم‌تر جلو رفته‌اند این مربوط به تاریخ و سابقه است مربوط به عمل وزارت فرهنگ نیست ولی به طوری که خصوصی عرض کردم یادداشت کرده‌ام و امیدوارم در بودجه سال ۱۳۲۴ برای خلخال آن قدر که ممکن باشد به اعتبارش اضافه کنم.

یکی از نمایندگان - مذاکرات کافی است.

رئیس - مخالفی نیست؟ مخالفی با کفایت مذاکرات نیست؟

فرهودی - خیر مخالفی نیست با پیشنهادها خوانده شود.

رئیس - عده برای رأی کافی نیست پیشنهاد آقای طوسی

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم قسمت ج مربوط به احتیاجات بهداری اول مطرح شود.

رئیس - آقای طوسی

طوسی - خیال می‌کنم بعد از توضیحات آقای وزیر بهداری بنده مستغنی هستم از عرض بعضی قسمت‌ها ولی توجه بفرمایید همه آقایان طرفدار بهداشت کشور هستند و اوضاع بهداری هم همان طوری است که فرمودند و شنیدید و این احتیاجات کشور بدون تردید مورد توجه همه است من استدعا می‌کنم گر چه وقت گذشته است و به نتیجه نخواهیم رسید ولی بنده پیشنهاد کردم که این قسمت را جلو بیندازیم که تصویب بشود و خیلی هم درش صحبت نشود بعد هم راجع به بقیه آن صحبت بکنند.

۷- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه

رئیس - الان هم عده برای رأی کافی نیست (مهندس فریور - جلسه آتیه فردا) بسیار خوب.

مهندس فریور - جلسه را فردا معین کنید.

رئیس - بسیار خوب جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آتیه فردا دستور هم بقیه لایحه بودجه

در این موقع سه ربع بعد از ظهر جلسه به عنوان تنفس ختم شد.

رئیس مجلس شورای ملی - سید محمدصادق طباطبایی