مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ امرداد (اسد) ۱۳۰۱ نشست ۱۱۸

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری چهارم

تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ امرداد (اسد) ۱۳۰۱ نشست ۱۱۸

مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ امرداد (اسد) ۱۳۰۱

نشست ۱۱۸

جلسه یکصد و هیجدهم صورت مشروح مجلس یوم سه شنبه دوم اسد ۱۰۳۱ مطابق ۲۹ ذیقعده الحرام ۱۳۴۰

مجلس تقریباً یک ساعت قبل از ظهر برپاست آقای موتمن الملک تشکیل گردید صورت مجلس سوم ۵ شنبه ۲۹ سرطان را آقای امیر ناصر قرائت نمودند.

رئیس – گویا ملاحظاتی نسبت به صورت جلسه نباشد

گفته شد خیر

رئیس – صورت جلسه تصویب شد. خاطر آقایان مسبوق است که سابق از طرف ولت کتابچه راجع به مستمریات به مجلس فرستاده شده بود آن کتابچه به کمیسیون بودجه مراجعه شد و کمیسیون هم در جلسات عدیده مذاکرات زیادی در آن خصوص نموده اخیراً از طرف دولت لایحه جدید رسیده و تقاضا شده است که ششصد و هشتاد هزار تومان بدولت اعتبار داده می‌شود که مستمریات امساله را موافق سنوات عاضیه بپردازند این لایحه مراجعه می‌شود به کمیسیون بودجه راپورتی که در کمیسیون داده می‌شود در جلسات بعد مطرح مذاکره خواهد شد بالفعل مسئله شهریه‌ها جزو دستور است یک مسئله دیگر هم که باید به عرض آقایان برسانم مسئله اهالی ارومیه است چند روز قبل کمیسیونی برای این امر انتخاب شد راپورتها از عملیات خود نوشته است که به عرض آقایان می‌رسد و اگر مذاکراتی لازم باشد موکول به جلسه ی بعد می‌شود.

آقای مستشار السلطنه مخبر کمیسیون راپورت مزبور را به شرح ذیل قرائت نمودند

به طوریکه خاطر آقایان نمایندکان محترم مسبوق است پس از مراجعه و تظلم جمعی مهاجرین ارومیه حاضرین مرکز مجلس شورای ملی انتخاب یک کمیسیون نه نفری را تصویب و منتخب گردید کمیسیون مزبور پس از تحقیق حالات متظلمین فعلی و مراجعه بدوسیه‌هایی که راجع به تظلمات عموم ارومیه‌ها رسیده بود و مطالعه دوسیه جمع آوری و اعانه بنام غارت شده گان آن نواحی و تقسیم مبلغی از این اعانه بین آنها وظیفه خود را دراین دانست که بدواً برای رفع عسرت عده حاضره در مرکز اقدام عاجلی به طریق ذیل به عمل آورد به موجب صورتی که تهیه شده عده حاضره مرکز دویست و پنجاه نفر هستند عجالتاً تصویب شد که از بیست و هفتم سرطان تا مدت بیست روز از طرف وزارت جلیله مالیه با حضور یک نفر از اداره مباشرت مجلس و اطلاع اداره نظمیه به نفری دو قران و پنج قران بپردازند این مبلغ که تخمیناً یک هزار تومان می‌شود جزو وجوه اعانه محسوب خواهد شد.

در آتیه نظر باینکه عده از این جمعیت صنعت کار وزراء هستند با مراجعه به ریاست کل خالصجات و مذاکره با نمایندگان جلیله جنگ و نظمیه و بلدیه تصمیم گرفته شد که برای هر یک از این عدده شغل مناسبی تهیه شود که در مقابل اجرت اخذ و اعاشه نمایند و در این باب مراجعه به نظمیه شد که هویت این عده را تشخیص و به مقامات مزبور توصیه نمایدو به عده که عجزء و ضعفا هستند با ند نفر از معروفین که از عواید علاقه خود محرومند مبلغی به عنوان مد معاش موقتاً پرداخت شود که بعد از وصول وجوه اعانه موضع گردد و بالاخره برای کمیسیون بتواند بحالت اسف آور این امر خاتمه داده و وجوهی که فعلاً مطابق صورت حساب باقی است وصول و به غارت زدگان نواحی ارومیه سلدوز سلماس با یک اصولی که بعداً اتخاذ می‌شود برسانند اختیاری بشرح ذیل از مجلس مقدس تقاضا می‌نماید (به کمیسیون ارومیه اختیار داده می‌شود در وصول وجوه اعانه ارومیه به طریق مقتضی اقدامات لازم به عمل آورده وصول نماید)

رئیس – این راپورت طبع و توزیع شده و بعد مطرح خواهد شد بالفعل راپورت کمیسیون بودجه راجع به شهریه‌ها مطرح است.

(آقای منتصرالملک به مضمون ذیل قرائت نمودند)

  • ماده اول – کلیه شهریه‌هایی که بالغ به ۵۰ تومان است من دون استثنائاً تمام پرداخته شود.
  • ماده دوم – شهریه‌هایی که متجاوز از ۵۰ تومان است پس از وضع ۵۰ تومان اول که مشمول ماده اول است و به تمام پرداخت می‌شود نسبت به مازاد آن تومان‌ها سه قران کسر و بقیه پرداخت می‌شود
  • ماده سوم- کلیه شهریه‌ها مادام الحیوة و پس از فوت صاحب آن ضبط دولت خواهد شد
  • ماده چهارم- مستمریاتی که شهریه شده مشمول مواد فوق است مگر این که صاحبان آنها ارجاع به مستمریات را تقاضا ننمایند
  • ماده پنجم- برای اجرای مواد این قانون مبلغ شهریه نسبت به سهمی که به هر یک نفر می‌رسد محسوب خواهد شد (فیروز)

رئیس – مذاکرات در کلیات است آقای کازرونی در کلیات خالفند

آقا میرزا علی کازرونی – بلی

رئیس – بفرمایید

میرزا علی کازرونی – بنده این کتابچه را مطالعه کردم و هر چه دقت کردم شاید یک مدرک و سندی بدست آورم که به آن جهت بتوانم این کتابچه را تصویب کنم ندیدم و ابداً نفهمیدم این ارقامی که در این کتابچه نوشته شده بواسطه سابقه خدمات شان است که حقوق و شهریه می‌دهند دیدم بعضی خائنین هم در جزء آنها است و اگر به واسطه خیانتشان است؟ دیدم بعضی خادمین هم دز جزء آن اسامی است اگر به واسطه پیریشان است دیدم بعضی جوانها هم ذکر شده اگر به واسطه استحقاق است دیدم مردمان خیلی متمول هم جزو آنها هستند اگر به واسطه این است که وسیله معاش و ارتزاق ندارند؟ دیدم دکترها هم که می‌توانند بواسطه تحصیل معاش خود را بنمایند از شغل و کار مهم خودشان دست کشیده و در گوشه قناعت کرده و به همین حقوق به سر می‌برند و عاقبت نفهمیدم از روی چه مدرک بعضی کم شده و بعضی مقطوع شده و بالاخره بنده هر چه دقت می‌کنم می‌بینم وکالتی که من دارم محدود است من از طرف ملت نماینده هستم و باید نظریات آنها را به موقع عمل بگذارم و برخلاف نظریه آنها گمان نمی‌کنم بتوانم کاری بکنم گمان نمی‌کنم ملت ایران راضی باشند در چنین موقعی که دولت دچار فقر و فلاکت است یک همچه حقوقی بدون مدرک و دلیل به اشخاص داده شود که در حقیقت آنها تنبل بشوند علاوه بر این اگر یک مراجعه به قانون اسلامی بکنیم می‌بینم باید بیت المال مسلمین را از روی مدرک و دلیل به بعضی اشخاص بدهیم ولی حالا ملاحظه می‌کنم فلان آقا که هزار تومان شهریه برایش معین شده هم حکومت یک ایالت را دارد هم دهات زیاد دارد هم ثروت دارد هم از آن حکومتی که دارد عایدات فوق العاده تحصیل می‌کند باز شهریه هم می‌گیرد و همچنین بعضی اشخاص که یک خیانتهای فوق العاده و برجسته کرده‌اند مع ذالک برای آنها هم حقوق معین شده و بعضی از اشخاصی که یک مجاهدتی کرده‌اند یک حقوق کمی برای آنها هم منظور شده است اگر در حقیقت حقوق بارباب استحقاق باید داده شود اشخاصی هستند که سابقه فداکاری در راه مشروطیت داشته و دفاع از وطن مقدس خودشان کرده‌اند باید به آنها حقوق بدهند و کمک کنند تا اینکه افکار ملت زندهو برای اینکه در آتیه به واسطه این حسن اقدام و توجه مجلس مقدس شورایعلی یک عده مردم دیگر هم برای فداکاری مملکت حاضر بشوند و اگر چنین ارقامی برای این قبیل اشخاص به مجلس مقدس می‌شد بنده استقبال می‌کردم و قبول هم می‌کردم ولی اکنون با این ارقام مخالفم و به هیچ دلیل نمی‌توانم نه از برای دیانت نه از برای وکالت نه از روی حقانیت یکی از این ارقام را تصویب کنم منتهی اگر بعضی اشخاص استحقاق دارند آنها باید عجزی شوند و سابقه خدمت و لیل حسن خدمت شان را به مجلس بیاورند آنها را مطالعه کنیم شاید بنده هم بعد از ملاحظه تصویب کنم ولکن با این ترتیبی که این لایحه آمده به طور کلی بدون اینکه داخل اشخاص بشوم و اشخاص را بشناسم و یا سابقه خدمتشانرا بدانم نمی‌توانم تصویب کنم و امیدوارم خداهم به بنده مدد کند.

نصرت الدوله مخبر کمیسیون بودجه- - بنده تصور می‌کنم مذاکرات امروز مجلس شورای ملی از هز حیث قابل این است که آقایان با کمال دقت و مطالعه در اطراف قضییه حکمیت نمایند چیزی که از طرف مقام ریاست مطرح مذاکره قرارداده شد راپورت کمیسیون بودجه است که با وجود این که هر یک از آقایان طبع شده آن را راپورت را در دست داشتند باز یکی از آقایان منشیان مجدداً آن را قرائت نمودند و چنانچه ملاحظه فرمودید هیچ یک از مواد این راپورت اشاره به اشخاص و جرح تعدیلهایی که سابقاً کمیسیون بودجه در نظر گرفته بود نه نموده است کمیسیون بودجه دز نظر داشت یک کلماتی را اتخاذ نماید و از روی آن کلیات یک تکلیفی برای شهریه‌ها تعیین کند کمیسیون بودجه یک تجزیه حاصل نموده است که تصور می‌کنم برای آقایانی که اینجا حاضرند برای اینکه خودشان را دچار آن مشکلات نفرمایند کافی باشد و آن تجربه این بود در موقعی که کتابچه شهریه‌ها به طبع رسیده و همه آقایان آن را ملاحظه نموده‌اند کمیسیون بودجه در نظر گرفت که همان طور که آقای کازرانی تکلیف نمودند داخل در افراد شود و جزء به جزء آن را ملاحظه نماید و نیز خواست برای تصویب و عدم تصویب آن حقوق یک مدرک و ملاکی از نقطه نظر استحقاق و خدمت یا نقطه نظر دیگری بدست آورد ولی این کتابچه چنانچه ملاحظه می فرمائید حاوی ششصد قلم شهریه است که در کمیسیون بودجه با حضور هیجده نفر از وکلا مطرح شده است و در یک قسمت عمده آن بنده بواسطه کسالت غایب بودم ولی در آن قسمت که حاضر بودم از این ششصد قلم شاید غیر از پنجاه الی شصت قلم آن را هیچ یک از اعضاء کمیسیون نمی‌شناختند و نمی‌دانستند این اشخاص مستحق هستند یا خیر؟ عائله دارند یا ندارند. لذا کمیسیون برای کسب اطلاعات یک نفر نماینده از وزارت مالیه خواست و بعد از آن که نماینده وزارت مالیه حاضر شد کمیسیون یک تحقیقاتی راجع به این اشخاص از نماینده وزارت مالیه نمودیک تحقیقاتی هم در خارج از اشخاص که به آنها مراجعه می‌کردند نمود بعد از این مقدمات و پس از یک رشته زحمات و تجربیات بر کمیسیون معلوم شد که حقیقتاٌ به واسطه حرفهای مختلفی که زده می‌شود و به واسطه اطلاعات مناقض و مغایری که راجع به آنها به اعضاء کمیسیون می‌رسد اگر بخواهید این رویه را تعقیب کند شاید نتواند مطمئن باشند که تا آخرین قدم مطابق حق صحت رفتار نموده باشند باین ملاحظه بود که بعد از چهار ماه زحمت تصمیم گرفته شد که یک رویه دیگری اتخاذ نمود که اگر در اتخاذ رویه هم یک خلاف عدلی می‌شود لااقل یک خلاف عدل بالسویه و بدون دخول در اشخاص باشد تا آن نظریه مأخوذه به هیچ شایعه غرض و ملاحظه از اشخاص و به هیج محبت و شفقتی اطلاق نشود آقای کازرانی در ضمن شور در کلیات راپورت کمیسیون اعتراضاتی باین کتابچه فرمودند (حالا عرض می‌کنم این کتابچه همان کتابچه اولی پیشنهادی دولت است) باید دانست این کتابچه شامل بعضی حقوق‌هایی است که در غیبت مجلس شورای ملی دولتهای وقت با مراعات یک مقتضیاتی تصویب کرده‌اند و امروز یا باید مجلس شورای ملی در روی تمام آنها خط بطلان و نسخ بکشد و یا یانکه تمام را تایید و برقرار کند و در حقیقت اگر بخواهیم نظیری برای آن پیدا نماییم این معامله امروزی همان معامله است که در سنه قوی ئیل با تمام شهریه‌ها ومستمریات و مواجبهای قبل از افتتاح مجلس کردند و در آن موقع هم مجلس مصادف بود با یک حقوق هائی که برای اشخاص به موجب قوانین و احکام معین و برقرارشده بود مجلس در آنها مطالعاتی کرد یک قسمت از آنها را تصویب و قسمت دیگر را برگرداند و یک قسمتی را هم شاید قطع نمود این کاری را که امروز مجلس می‌خواهد بکند نظیر همان کار است و مقایسه آن بسیار سهل می‌باشد ولی چنانچه عرض کردم بعد از مطالعه و تجربه کمیسیون بودجه باین نتیجه رسید که هر گاه یک نوع حکم کلی اتخاذ شود و داخل افراد و اسامی نشویم اصلح است بلی گمان می‌کنم اگر درست فرصت بود ممکن بود اطلاعات کافی از وضع زندگانی و ترتیبات فردا فرد اشخاصی که اسامیشان در این کتاب چه نوشته شده بدست آورد ولی این فرصت برای کمیسیون نبود به علاوه اکثر این راجع به اشخاصی است که در آنها استحقاق و فقر کاملاً موجود حالا اگر آقای کازرانی با یک محترم دیگر به بنده ایراد کند و سوال که آیا ما موظف هستیم از جمیع مستحق دستگیری و اهانت کنیم و آیا فقط منحصر به این عده معدود و دیگر مملکت مستحق نیست؟ بنده از حالا جواب این اعتراض را عرض می‌کنم البته دولت و مملکت از هر و از بیت المال باید تا حدی مراعات است اشخاص را بکند علی الخصوص اگر خطوط زبطیه و وصلیه هم بین آن و دولت موجود باشد.

مثلاً یا ورثه مستحق مستخدمین باشد یا به واسطه ی قدمت خدمت در ۱ مورد مستحق تقاعد باشد و ان شاء الله از این برای حقوق تقاعد و ارباب وظایف اصول صحیحی اتخاذ خواهد شد ولی سابق که این اصول را نداشتیم ما از مسئله همه وقت منظور نظر دولتهای بوده و مسلم است دولت و مجلس رغیت مملکت باید یک قسمت از مالیات خود باین مصرف برساند علی الخصوص در مملکتی مثل مملکت مازیرا همان طور مکرر در این جا گفته شد وضع قانون در مملکتی برای مقتضیات و احتیاجات مملکت است اگر مراجعه باوضاع حاضر مملکت بفرمایند.

ملاحظه خواهید فرمود فقر عمومی و بیکاری و موجود نبودن اسباب کار وسائل تهیه ثروت تمام مملکت را گرفته و در نتیجه اعطای حقوق بیک قسمت از اشخاص ایجاب کرده است این مسئله منحصر به این دوره نبوده بلکه صد و پنجاه سال قبل و از قدیم الایام هم سال داشته است ما در مملکتی فق عمومی تا این درجه است و متاسفانه غیر از کار دولتی تقریباً کار دیگری وجود ندارد این مسئله خودش یک تهاجمات و مزاحماتی در عصر و هر دوره برای دولتهای وقت می‌کنید بیشتر باید این مسئله رعایت بشود و چون در شور مواد هنوز داخل نشده‌اید اعتراضاتی از طرف آقایان نشده بنده راجع به مواد چیزی عرض نمی‌کنم ولی نسبت به کلیات عرض می‌کنم که با ملاحظه و در نظر گرفتن بتمام اطراف کار و اینکه اکثر اشخاص کسانی هستند که وسیله معیشت زندگی شان فقط منحصر به این شهریه است و همین طور تکلیف شان معوق مانده این رویه اتخاذ شده لذا از اقایان استدعا دارم توجهی فرمایند و هر تصمیمی که باید گرفته شود سریعتر و قطعی باشد و هر تصمیمی گرفته می‌شود باید در ضمن یک اصل کلی باشد که زودتر نتیجه مطلوبه حاصل شود والا اگر کسی نخواهد اعتراضات و ایراداتی در اطراف این لایحه کمیسیون بودجه بنماید ممکن است پنج یا شش ماده اسم از این صورت را بردارد و یک دلالی هم دوستی بوده و از این نقطه یک حقوق و شهریه برای آنها منظور و معین کرده‌اند تکلیف این عده را قانون استخدام که از مجلس می‌گذرد و و معین می‌کند و همان اصلی که در قانون استخدام اتخاذ شذه که شصت یک عدد متوسط حقوق سه سال اخیر ضرب در سنوات خدمت بشود و درباره آنها برقرار شود تکلیف آنها را کاملاً معلوم خواهد کرد و از روی همان اصل متخذه رفتار خواهد شد و دیگر لازم نیست اینجا تصویب شود یک قسمت دیگر کسانی هستند که به جهت مخارج تحصیل شهریه درباره آنها منظور شده و این قسمت را هم بنده عقیده دارم بودجه اش ضمیمه وزارت معارف شده و از روی مرتبه لیاقت و معلومات آنها که در موقع امتحان و آزمایش درباره آنها چیزی منظور شود.

این صحیح نیست که یک دسته اطفال متمولین شهریه بگیرند و تحصیلات شان را تمام کنند و یک دسته از فقرا به واسطه نداشتن معاش از تحصیل بازبمانند یک دسته هم هستند که در راه مشروطیت و آزادی خدماتی کرده‌اند.

مثلاً مجاهد بودند و پایشان گلوله خورده یا کشته شده‌اند البته ملت باید از آنها قدردانی کند و برای ورثه آنها شهریه برقرار نماید اسامی این‌ها را هم خوب است دولت معلوم کرده و به مجلس بیاورد ما هم رأی بدهیم کمک خرجی به آنها داده شود و یقین داریم موکلین ما هم راضی هستند بورثه کسانی که رشته رقیت را از گردن آنها برداشته‌اند و خدماتی کرده‌اند حقوقی داده شود یک قسمت هم مفت خوارهایی هستند که دولت‌های وقت را هو می‌کردند و هر روز یک لباس درمیامده‌اند یک روز به لباس استبداد و یک روز به لباس مشروطه و قس علی هذا و اسباب دردسر و زحمت دولت بوده‌اند و دولت‌های وقت هم برای رفع دردسرخودشان از کلیه ملت به آنها مبالغی بخشیده‌اند و این مالیه مملکت ارث پدری ما نیست که ما لاینقطع و بیهوده آن را ببخشیم و به هر کدام از آنها مثلاً ماهی پنجاه تومان بدهیم و ابداً صلاح نیست ششصد تومان یا بیشتر از رعیت بدبختی که در عر ض سال گوشت پیدا نمی‌کند بگیریم و به آنهابدهیم و بالاخره یک دته فقرا و عجزه هستند که حقیقتاٌ استحقاق دارند خوب است دولت یا پولی که به آنهامی دهد هر یک دارالعجزه یا دارالایتامی باز کند و آنهارا در آنجا جمع کرده تکفل مخارج آنها را بنماید والا به عنوان شهریه مفت خوار درست کردن و بی کار کردن عده ی مردم که همه روز وقت خود را در اداره وظایف صرف کند کار صحیحی نیست و بنده مخالفم

رئیس – آقای امین الشریعه (اجازه ی نطق)

امین الشریعه – بنده چون عضو کمیسیون بودجه هستم لازم می دانم عقیده خود را عرض کنم اولاً کمیسیون وقتی دارد رسیدگی در اقلام شد خواست داخل در اشخاص شده و تحقیقات افرادی بکند بنده مخالف بودم زیرا این طریقه را منتج بنتیجه نمی‌دانستم البته همان طوری که آقای حائری زاده فرمودند باید تشخیص موضوع شود و اشخاصی که استحقاق دارند چه اسنحقاق از حیث فقر و چه از حیث خدمت بای نحو کان بانها حقوق داده شده ی کمیسیون بودجه هم همین مقصود را داشت ولی با این که این مطلب صحیح است تشخیص موضوع و مصداقش مشکل است زیرا بعد از اینکه مدتی در تشحیص آن موضوع وقت صرف شود و یم عده از اشخاص مستحق تصویب شوند باز نظایر آنها هم دعوی استحقاق خواهند کرد و در رد یا قبول نظایر آن کمیسیون و مجلس دچاز یک سلسله محظوراتی می‌شوند باین فلسفه و منطق بنده و معتقد نبودم رجوع به اقلام بشود بلکه معتقد بودم یک اصول کلی اتخاذ شود زیرا این شهریه ما بر چند قسم است بعضی اقلام این طور بود که صاحبان آن اصلاً دارای مستمری بودند و آن مستمری را تبدیل به شهریه کردند و بعضی از اقلام هم اصلاً مستمری نداشته‌اند و فقط شهریه بود که دولتهای وقت به مناسباتی که لازم دیده بودند و چون مدرک اقلام مختلف بود مثلاً مستمریات آنها مصومه مجلس سابق بود و شاید در همان اشخاص هم غیر ارباب استحقاق بود و هم غیر مستحق و اگر کمیسیون می‌خواست داخل اقلام بشود بهمان محظوریکه اول عرض کردم برمی خورد این بود که کمیسیون اصولی را که در راپورت به نظر اقایان رسیده اتخاذ کرد. حالا آقایان می‌فرمایند بعد از اینکه رفع مایقال شده است و این کلی محرز شده برگردند باقلاء و چند ماه دیگر هم معطل بشوند و داخل اشخاص و افراد شوند. آقایان خبر ندارند که دسته دسته به هیئت رئیسه می‌آمدند و بتمام دعوی استحقاق می‌کردند.

ما هم که علم غیب ندارم کمیسیون هم نمی داند حقیقتاً کدام یک مستحقند و کدام یک مستحق نیستند خدمات آنها را دولتهای وقت تصدیق کرده‌اند کمیسیون هم به همان نظر تصویب می‌نماید. دیگر اینکه آقایان می‌فرمایند این اقلام را تفکیک بکنند تفکیک هم قابل اجرا نیست. بلی شاید در ضمن این اشخاص باشند اشخاصی که حقوق را من دون استحقاق ببرند ولیکن اگر بخواهیم تفکیک بکنم اغلب این طور بود که یا از روی استحقاق بود یا از روی خدمت به وطن بوده یا از پدر کشته شده‌ها هستند یا اینکه زحمات بزرگ در راه مشروطیت کشیده‌اند والبته تصدیق می‌فرمایند که قانون هم فرع بر اغلب است یعنی اگر اغلب با مفهوم قانون منطبق شد قانونگذار باید آن را وضع کند والا در هر قانونی ده فرد نادر است که با آن فلسفه که در نظر داخلی قانون است منطبق نیست.

ولی واضح قانون نمی‌تواند آن افراد قلیل را در نظر بگیرد و آن را اصول فلسفی که وضع آن قانون را ایجاب می‌کند صرف نظر نماید نظر باین مسائل بود که کمیسیون در یک اصول کلی وارد شد و بهترین شکل را این طور دید که یک حکم کلی ایجاد بنماید و اقلام را در تحت یک حکم و اصول واحدی وارد آورد همان طور که در راپورت هم خوانده شد که تومانی سه قران کس کنند و باقی را بدهند و در ضمن جهات سیاسی را هم آقایان باید ملاحظه بفرمایند زیرا آن شهریه‌هایی که مستمری نبوده و دولتهای وقت از روی یک نظریاتی تصویب کرده‌اند و تماماً بدون رویه و مقصود نبوده و به واسطه جهاتی که آنها را ایجاب می کرده است تصویب نموده‌اند زیرا می‌بینم در هر یک از آنها جهات سیاسیه بوده است الان هم به عقیده من از آن موجود است و به عقیده بنده نظریه حفظ حیثیات جامعه صرفه دادن این مبلغ بیشتر از رد کردنش است زیرا بعد از اینکه تصدیق کردیم که باید ملاحظات سیاسیه را در نظرگرفت و الان هم آن ملاحظات هست دیگر نمی‌توان صرف نظر کرد و دو مرتبه مواجه با اشکالات شد بنابراین باید آقایان همراهی کرد و این حقوق را بر طبق راپورت کمیسیون تصدیق بفرمایند و اینکه می‌فرمایند باید در این جا صرفه جویی کرد بنده عرض می‌کنم صرفه جویی در قطع حقوق افراد نیست بلکه در حفظ عایدات دولت از تفریط و حیف و میل است باین طریق که آنچه از افراد مفت گرفته می‌شود وارد صندوق دولت بشود صرفه در این است زیرا جمع کلیه این شهریه‌ها در ماه بیش از چهل و دو سه هزار تومان بیشتر نیست در صورتی که یک امین مالیه ممکن است چنانچه مکرر مصداق خارجی پیدا نموده در ظرف یک سال چند هزار تومان تفریط نمایدو از صندوق دولت بردارد بنابراین نگاهداری و تحصیل صرفه دولت در این است که عایدات را از حیف و میل محفوظ داریم البته دولت هم نمی‌تواند یک حقوق بری نذاشته باشد زیرا دلت تاجر نیست که به اصطلاح معروف نان را پشت شیشه بمالد و باید مراعات اشخاص را بکند دولت دولتی است که یک مملکت را اداره می‌کند و البته اداره کننده یک جامعه برای حفظ جامعه متحمل مخارج بعضی افرادی که می‌توانند دخالت در حیات جمعی داشته باشند بشود چنانچه سلاطین استبدادی هم با اختیارات لاتمه و لاتحصی و یفعل ما یشاء و یحکم ما یریدی که داشتند و همه مخالف آن بودند با تمام آن اقتدارات نامه ی ناچار بودند مراعات بعضی چیزها را بنمایند بعضی اشخاص حقوق و مواجب بدهند چنانچه آقای حاج مخبر السلطنه همین مطالب را با یک طرز خوش در فراکسیون فرمودند و حقیقت هم همین طور بود بنابرابن ما هم دقت کنیم و بیک خصوصیات کوچکی نظر بیانداخته و مناسبات عمومی و دولتی را از نظر خود محو نکنیم

رئیس – چون وقت گذشته است تصور می‌کنم بقیه مذاکرات به روز دیگر موکول شود خاطر آقایان مسبوق است راجع به جلب مستخدمین مالیه از مریکا مدتی بود هیئت دولت مشغول مذاکره بودند امروز لایحه‌ای راجع به اسن مسئله حاضر شده و آقای رئیس الوزراء به بنده داده‌اند و تقاضا نمودند قرائت شود اگر مخالفی نیست قرائت و بعد به کمیسیون بودجه و خارجه ارجاع می‌شود

(به مضمون ذیل قرائت شد)

مجلس مقدس شورای ملی شبدالله راکنه – چنانچه خاطر آقایان محترم مستحضر است در پرگرام دولت که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است نظریات دولت راجع به امور مالیه تشریح و در نظر گرفته شده بود و متخصصین از دول غیر همجوار برای اصلاحات مالیه استخدام شوند در تعقیب این نظریه دولت علیه با دولت اتازونی داخل مذاکره شد استخدام یک عده مستخدمین لایق را برای ادارات وزارت مالیه و غیره تقاضا نمودم و پس از یک سلسله مذاکرات که در واشنگتن به عمل آمده دولت اتازونی تقاضای دولت علیه را به حسن قبول تلقی نموده و اینک موجب تلگراف واصله از واشنگتن دولت مزبور یک نفر از متخصصین لایق خود را موسوم به دکتر (میلسیو) برای ریاست کل مالیه ایران معرفی می‌نماید تحقیقاتی که راجع به مشارالیه به عمل آمده کاملاً رضایت بخش است و مشار الیه یکی از متخصصین لایق و در امور مالیه و اقتصاد علما و عملاً دارای مهارت و لیاقت نامه است و حاضر است استخدام دولت ایران را قبول نموده پس از عقد کنترات با متخصصین دیگر که براء نمایی و مشورت او استخدام خواهند شد سریعاً روانه ایران شوند اکنون قبل از اینکه راجع به استخدام سایر متخصصین مالیه پیشنهادی تقدیم نمایم لازم است بدواً شرایطی را که بین دولت حاضر و دکتر میلسیو موافقت حاصل شده است باطلاع مجلس شورای ملی رسانیده با اجازه و تصویب مجلس کنترات مشارالیه منعقد و سپس مواد کنترات سایر مستخدمین را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماییم نظر به اینکه لزوم سرعت اصلاحات مالیه تسریع عقد کنترات مشارالیه و تاکید در سرعت اعزام او را ایجاب می‌نماید اینک شرایط استخدام مشارالیه را در ضمن پانزده ماده ذیل پیشنهاد و تصویب آن را به فوریت تقاضا دارم تا ههر چه زودتر سایر متخصصین نیز استخدام و باسرع وسایل روانه ایران شوند.

رئیس – مواد کنترات طبع و توزیع می‌شود و آقایان مطلع خواهند شد چنانچه عرض کردم این لایحه مراجعه می‌شود به کمیسیون خارجه و کمیسیون بودجه – جلسه آتیه پس فردا پنج شنبه سه و نیم به ظهر مانده است موضوع مذاکرات مسئله شهریه‌ها خواهد بود.

آقای سلیمان میرزا (اجازه)

سلیمان میرزا- بنده گمان می‌کنم لایحه را که الان آقای رئیس الوزراء پیشنهاد فرمودند برای جلسه پس فردا ممکن است حاضر شود چون کمیسیون خارجه عصری منعقد است و کمیسیون بودجه هم ممکن است فردا صبح منعقد شود بنابراین اگر آقایان موافق باشند ممکن است در صورتیکه راپورت کمیسیون‌ها حاضر باشد لایحه مستشارها هم جزو دستور باشد

رئیس – مخالفی نیست

(بعضی گفتند خیر)

رئیس- هم لایحه مستشارها و هم مسئله شهریه جزو دستورات پس فردا خواهد بود

(مجلس یک ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد) موتمن الملک