مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ امرداد ۱۳۲۷ نشست ۸۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۵
جلسه: ۸۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه دوم مرداد ماه ۱۳۲۷
فهرست مطالب:
۱. تصویب صورت مجلس
۲. طرح بودجه کل کشور و تصویب یک دوازدهم تیر ماه
۳ـ موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ده دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضای حکمت تشکیل گردید.
۱. تصویب صورت مجلس
صورت مجلس جلسه قبل را آقای صدرزاده (منشی) به شرح زیر قرائت کردند
دو ساعت قبل از ظهر روز پنجشنبه ۳۱ تیر مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت گردید.
اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین بااجازه - آقایان: بیات - دادور - سلطان‌العلما - محمد ذوالفقاری - آصف - دکتر آشتیانی - دولتشاهی
غایبین بی‌اجازه - آقایان: ظفری - غضنفری - فولادوند - تولیت - نورالدین امامی - علی اقبال - محمدعلی مسعودی - امیر تیمور - حسین وکیل - ناصری - بهار - مامقانی - دکتر مصباح‌زاده - دکتر مجتهدی - قهرمان - شریف‌زاده - عباسی - افشار - دکتر ملکی - صاحب‌دیوانی - صفا امامی - باتما نقلیج
دیرآمدگان بااجازه - آقایان: دکتر بقایی - امینی - پالیزی - دکتر راجی - سلطانی - اورنگ - دکتر طبا - افخمی - علی بهبهانی - مسعود ثابتی - اسدی
دیرآمدگان بی‌اجازه - آقایان: محمدحسین صولت قشقایی - حسن اکبر - عزیز زنگنه - آقاخان بختیار - اخوان - سزاوار - مسعودی - شریعت‌زاده - دهقان - شهاب خسروانی - نیک‌پور
آقای دکتر متین دفتری به عنوان قبل از دستور بیان داشتند یک سال از عمر مجلس می‌گذرد و هنوز یک اقدام اساسی برای تأمین رفاه مردم به عمل نیامده است و در تمام مسائل مملکتی به آنچه منطبق با مصالح مردم و کشور نمی‌شود مشروحاً اعتراض نمودند بالاخص نسبت به بودجه و برنامه هفت ساله و معتقد بودند که دولت و مجلس با تقلیل عوارض سنگین و تنزل هزینه زندگی بودجه کشور را باید تنظیم کنند و چون حکومت با مجلس است مجلس باید متوجه مسؤلیت خود باشد تا کارها از محور قانونی خود خارج نشود و سپس به شرح اوضاع آذربایجان پرداخته درباب تنزل و اختناق آذربایجان و توقف بازرگانان در تهران و وضع کشاورزی و بهداری و فرهنگ و علل فقر و پریشانی و جهل و بدبختی اهالی آن سامان به تفصیل بیاناتی کردند و تأکید نمودند که دولت از تعدیات مأمورین جلوگیری کند همچنین سازمان دادگستری آذربایجان فراهم گردد.
آقای صدرزاده پیشنهاد نمودند مجلس وارد دستور شود. آقای مکی مخالف بوده گفتند که با طرح بودجه کل کشور موافق نیسیتند باید نخست یک دوازدهم تیر تصویب شود.
آقای یمین اسفندیاری موافق بوده گفتند اگر دولت لازم بداند باید یک دوازدهم را پیشنهاد نماید و الا بودجه باید مطرح شود.
آقای تقی‌زاده گفتند لایحه بودجه باید ۲۴ ساعت قبل از طرح طبع و توزیع شود و لااقل یک بار
نمایندگان آن را قرائت نموده باشند. آقای نخست وزیر گفتند با یک دوازدهم مشکلات کار مملکت حل نمی‌شود. آقایان احمد فرامرزی و عرب شیبانی و مهدی ارباب و چند نفر دیگر طرحی به قید دو فوریت پیشنهاد نمودند که واردات قبل از تصویب ماده واحده مربوط به اختصاص واردات به بازرگانان ایرانی مشمول قانون ۱۸ خرداد نمی‌شود و پس از قرائت ماده ۱۰۸ نظامنامه فوریت اول مطرح و تصویب شد و آقای اردلان با فوریت دوم مخالف بوده گفتند باید گزارش کمیسیون بازرگانی با این طرح تطبیق بشود فوریت دوم نیز تصویب و ماده واحده مطرح گردید.
آقای مهندس رضوی گفتند آقای وزیر اقتصاد اگر اشکالی می‌دیدند و راه‌حلی لازم بود از مجلس می‌خواستند منظور از تقویت بازرگانان ایرانی آن بود که به نفع مصرف کنندگان تمام شود وضع آشفته اقتصادی با طرز عمل عمال فعلی اصلاح شدنی نیست دولت باید با تدابیری وسایل رفع مشکلات اقتصادی را فراهم نماید. آقای دکتر شفق معتقد بودند که مجلس باید روشن کند که این قانون عطف به ماسبق نمی‌کند آقای وزیر اقتصاد گفتند تفسیر و توضیح حق مجلس است و هر چه مجلس تصویب کند دولت اجرا خواهد کرد.
آقای کشاورز صدر پیشنهاد نمودند که طرح از دستور خارج شود و قانون عفو مجرمین سیاسی مطرح گردد با قرائت ماده ۹۷ نظامنامه پیشنهاد خروج از دستور تصویب نشد. آقای اسلامی یادآور شدند که بنا بود چه مطرح شود و لایحه عفو عمومی بلاتکلیف مانده است و راجع به قانون ۱۸ خردادگفتند باید چگونگی عطف به ماسبق مشخص شود آقای ملک مدنی گفتند از کالاهای موجوده در گمرک کالاهایی است که به گمرک وارد شده و موجود است و مربوط به قانون ۱۸ خرداد نیست.
آقای نخست وزیر گفتند قانونی که گذشته مقید به تاریخ بوده ولی ورود اجناس به گمرک قیدی ندارد یا طبق تشخیص وزارت بازرگانی باید جواز ورود به اتباع بیگانه داده نشود و یا تفسیر و اصلاح شود.
آقای حاذقی پیشنهاد کفایت مذاکرات نمودند و آقای دکتر شفق گفتند اگر بر دولت ثابت شود که کالاها قبل از قانون وارد شده مشمول قانون نخواهد بود و مجلس باید این موضوع را تفسیر کند و کفایت مذاکرات تصویب گردید. آقای مشایخی پیشنهاد نمودند اشیایی که برای شرکت‌ها از جمله شرکت تلفن خریداری شد مشمول قانون ۱۸ خرداد نباشد و توضیحاتی در این باب دادند و ماده ۷۹ نظامنامه قرائت گردید.
آقای مهدی ارباب مخالف بوده گفتند شرکت‌ها نباید در کار واردات و صادرات دخالت کنند و پیشنهاد آقای مشایخی تصویب نشد آقایان دکتر معظمی و صادقی پیشنهاد نمودند کالاهایی که تا ۱۸ خرداد اعتبار آنها باز شده و اسناد مربوطه رسیده به مقصد ایران حمل شده مشمول ماده دوم قانون ۱۸ خرداد نخواهد بود
آقای دکتر معظمی در اطراف پیشنهاد شرحی توضیح داده گفتند باید معاهدات تجارتی برقرار شود و هیچ قنسولی از هیچ دولتی حق مداخله در کار ما ندارد اگر بعد از تصویب قانون کالاهایی حمل شده مربوط به این قانون نیست و رأی پیشنهاد مذکور اخذ و تصویب شد. آقای صفوی پیشنهاد نمودند کالاهایی که با ارز دولتی وارد شده و می‌شود با سود صدی ۱۵ فروخته شود و متخلفین به موجب قانون کیفر گران‌فروشان تعقیب شوند و تذکر دادند که وقتی دولت ارز را ارزان می‌فروشد باید نتیجه آن عاید مردم شود و آقای اسلامی تأئید نمودند که متخلفین به سختی مجازات شوند پیشنهاد شد که با ورقه اخذ رأی شود از ۸۴ نفر عده حاضر با ۶۶ رأی موافق تصویب گردید
آقای کشاورز صدر پیشنهاد نمودند هر کس از ارز دولتی استفاده کند کلاهبردار محسوب می‌شود و طبق ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی قابل تعقیب کیفری است آقای دهقان مخالف بوده و گفتند مسائل ارزی قانون دارد که باید بر طبق آن عمل شود و کسانی که از اجرای قانون جلوگیری می‌کنند باید تعقیب شوند و پیشنهاد آقای کشاورز صدر تصویب گردید و به ماده واحده و دو تبصره با ورقه اخذ رأی به عمل آمد از ۸۲ نفر عده حاضر با ۶۷ رأی تصویب شد آقای دکتر شفق پیشنهاد نمودند که در هفته آینده شنبه و یکشنبه و سه‌شنبه و چهارشنبه جلسه تشکیل تا بودجه و لوایح فوری رسیدگی و سپس یک ماه مجلس تعطیل شود یک ساعت و ده دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم و به صبح شنبه محول و دستور گزارش بودجه مقرر گردید.
رئیس - آقای بهادری نسبت به صورت جلسه فرمایشی داشتید؟
بهادری - آقای امامی را جزو غایبین نوشته‌اند جلسه گذشته ایشان کسالت داشتند بنده هم عرض کرده بودم.
رئیس - اصلاح می‌شود آقای یمین اسفندیاری نسبت به صورت جلسه است؟
یمین اسفندیاری - بنده قبل از دستور عرض داشتم
رئیس - آقای ارباب نسبت به صورت جلسه فرمایشی داشتید؟
مهدی ارباب - مخالفت بنده در مقابل پیشنهاد آقای مشایخی راجع به شرکت‌هایی بود که خارجی‌ها در آن سهیم باشند نه شرکت‌های ایرانی و این در صورت جلسه تصریح نشده بود این را استدعا می‌کنم دستور بفرمایید اصلاح شود.
رئیس - آقای رحیمیان
رحیمیان - بنده پیشنهادی راجع به ارز و تفاوت قیمت آن داده بودم که هیچ اشاره‌ای در صورت جلسه نشده بود و نمی‌دانم که علت چیست دستور بفرمایید که اصلاح شود
رئیس - صحیح است، رئوس مطالب باید نوشته شود و راجع به پیشنهاد شما هم باید اشاره شده باشد اصلاح می‌شود. دیگر نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) چون عده برای رأی کافی نیست صورت مجلس بعد تصویب می‌شود.
۲. طرح بودجه کل کشور و تصویب یک دوازدهم تیر ماه
رئیس - چند نفر از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند (جمعی از نمایندگان - دستور دستور) یک مقدار زیادی هم مرخصی‌ها است که از چندی پیش به این طرف مانده و باید تصویب بشود (صحیح است) و چون محتاج رأی است باید عده کافی بشود پس از این که کافی شد مطرح می‌شود فعلاً گزارش کمیسیون بودجه مطرح است (تقی‌زاده - بنده یک پیشنهادی کرده بودم) بلی پیشنهادی شده ولی محتاج به رأی است و عده برای رأی کافی نیست آقای اسلامی بفرمایید. پیشنهاد یک دوازدهم و یک طرحی هم رسیده مربوط به یک دوازدهم اما وقتی دولت هم موافقت دارد که یک دوازدهم مطرح شود دیگر طرح لازم ندارد.
(حاذقی - اجازه بفرمایید بودجه مطرح شود و در ضمن اجازه یک دوازدهم هم داده شود) طرح وقتی دولت هست معنی ندارد اگر دولت موافقت داشته باشد دیگر طرح لازم نیست آقای رئیس‌الوزرا جنابعالی هم نظرتان را بفرمایید.
نخست وزیر - بنده که عرض کردم اجازه بفرمایید بودجه مطرح بشود مجلس شورای ملی وارد بحث بودجه بشود بعد برای این که مستخدمین دولت هم معطل نمانند تقاضای یک دوازدهم خواهم کرد که اگر تصویب بفرمایید مطرح بشود ولی اول بودجه را مطرح بفرمایید.
رئیس - پس بودجه مطرح است و یک دوازدهم بعد مطرح خواهد شد. بفرمایید آقای اسلامی
اسلامی - عرض کنم به طوری که آقایان استحضار دارند بنده شاید در ۲۰ روز قبل عرض کردم که یک دوازدهم بودجه اگر به مجلس بیاید یک عده از نمایندگان محترم هستند که رأی نخواهند داد به یک دوازدهم (صحیح است) با این سابقه بنده مخالفتی با طرح بودجه کل کشور ندارم بلکه مخالفت بنده با کلیات و بعضی موادش است که مربوط به این دولت هم نمی‌شود. اساساً بنده با این طرز بودجه ساختن مخالفم و ضمناً این نکته را هم عرض می‌کنم که در این سه چهار ماهه اخیر به نام دلسوزی از کارمندان دولت کمیسیون بودجه یا بعضی از نمایندگان محترم طرح یک دوازدهم می‌آوردند و به بهانه این که وضع زندگی کارمندان خیلی بد است و باید کمک شود فوراً مطرح می‌شد و پیشنهادات را هم می‌گذاشتند بماند و تصویب می‌کردند حالا نمی‌دانم چطور شد که کمیسیون بودجه اول ماه یعنی آخر آن ماهی که باید حقوق پرداخت شود بودجه کل را آورده و اصرار دارد که فوراً تصویب بشود دولت هم که با تصویب یک دوازدهم مخالف است و حال این که بنده عقیده دارم که تمام آقایانی که اسم نوشته‌اند در بودجه از موافق و مخالف باید صحبت بکنند (صحیح است) برای این که بودجه یک مسأله مهمی است مهمترین کار مجلس همان طور که آقایان فرمودند بودجه است و این ده جلسه ۱۵ جلسه وقت مجلس را خواهد گرفت و ما اگر منتظر شویم که بودجه مذاکراتش تمام شود و بعد یک دوازدهم
تصویب شود طول می‌کشد بنده تقاضا می‌کنم که یک دوازدهم تصویب بشود و بنده به مذاکرات خودم ادامه بدهم نظر آقایان تأیید بشود (صحیح است) عرض کنم که بنده با این روش کار کمیسیون بودجه هم مخالفم، البته یک چند نفر از آقایان اینجا تشریف دارند که با حسن نیت دارند انجام وظیفه می‌کنند. بنده این حرف را تأیید نمی‌کنم ولی در خارج مجلس این طور شایع است که برای این که دست دولت زیر ساطور کمیسیون بودجه باشد در ماه‌های گذشته همیشه یک دوازدهم می‌آوردند ولی حالا می‌گویند کمیسیون بودجه چون کارش را با دولت تمام کرده بودجه دولت را آورده‌اند، این شایعاتی است که در خارج می‌گویند ولی آقایان که منتظرند بودجه تمام بشود، منتظرند که بنده این نظر را تأیید بکنم ولی چون چند نفر آنجا هستند که بنده به آنها ارادت دارم نمی‌توانم این را کاملاً تأیید بکنم (مکی - آنها را که ارادت ندارید اسم ببرید) چشم آقا. عرض کنم بنده ناچارم این نکته را عرض بکنم که رؤسای امور مملکت بایستی فکری به حال جوانان و دانشجویان یعنی مردان آتیه کشور بکنند (صحیح است) به این معنی که ما چندین دانشکده و چندین دبیرستان داریم و حالا هم که در بعضی از شهرستان‌ها شروع کرده‌اند آقایان به احداث و تأسیس دانشگاه‌ها، خوب هر سال دویست نفر سیصد نفر هزار نفر فارغ‌التحصیل می‌شوند می‌آیند بیرون اینها چکار بکنند، اینها کار می‌خواهند در مملکت ما هم جز کار دولتی سایر کارها شأنی ندارد و اصلاً کاری هم نیست. به عقیده بنده دولت بایستی که طرز تعلیم و تربیت را اساساً عوض کند یعنی وزارت فرهنگ به این صورت که هست بایستی یک ترتیب دیگری گذاشته بشود و یک خشت دیگری از نو بگذارند که سایر کارها هم در این کشور یک شأن و عنوانی داشته باشد و عنوان فقط در کار دولتی نباشد. الان ملاحظه بفرمایید این اعداد را روی کاغذ بیاورید و حساب بکنید. این دانشجویانی که امروز از دانشکده‌ها و دبیرستان‌ها بیرون می‌آیند تا بیست سال دیگر چه می‌شود بر عده دانشجویان که اضافه می‌شود یک عده بیکاره دیگری هم در مملکت هستند که اینها کار می‌خواهند بنده روزی چند نفر از این مشتری‌ها دارم که کار می‌خواهند اینجا هم کار نیست بایستی که مراجعه بکنیم به ادارات و ادارات هم کاری ندارند که مراجعه بکنند به عقیده بنده کار مهمی را که مجلس در پیش دارد این است که در فکر ایجاد کار باشد عرض دیگر بنده راجع به نگرانی خواربار است ملاحظه می‌فرمایید که روزبروز خوار و بار گران‌تر می‌شود (مکی - با اعلامیه ارزان می‌کنند) بنده نمی‌خواهم بگویم تقصیر این دولت بوده است شاید دولت گذشته این دولت، دولت ماقبلش، همه همین طور، حالا شاید این دولت بتواند کاری بکند بنده نمی‌دانم با اطلاعات اقتصادی که آقای هژیر دارند وعده داده‌اند که شاید یک کاری بکنند ولی یک صابون را بنده مثال می‌زنم که بنده صابون را ماه گذشته می‌خریدم ۶ قران و دهشاهی ولی حالا رفتم خریدم ۸ قران (مکی - عوضش اعلامیه صادر می‌شود) عرض کنم مثلاً یخ در تهران هیچ یخ پیدا نمی‌شود غالب روزها شما یخ پیدا نمی‌کنید (یک نفر از نمایندگان - شب‌ها هست) بنده دو سه روز قبل برای بچه‌ام احتیاج به پنی‌سیلین داشتم هر چه گشتم هیچ پیدا نکردم (مکی - جزء برنامه هفت ساله است) بالاخره در خیابان اسلامبول در این مرغ‌فروشی‌ها یک قدری از این یخ‌های مصنوعی پیدا کردم که رفع احتیاج شد این را تمنا می‌کنم از آقای نخست وزیر که این موضوع را توجه بفرمایند و یخ را مجزا کنند از شهرداری و خودشان تحت نظر بگیرند. عرض کنم این برنامه‌هایی که دولت‌ها می‌آوردند به عقیده بنده به این وضع مملکت با نبودن یک حزب نیرومند و متشکل قوی (ابوالقاسم امینی - حزب رستاخیز هست) نخیر آقا بنده عضو حزب رستاخیز نیستم بنده به طور اصولی صحبت می‌کنم این عقیده بنده هست که تا یک حزب نیرومندی در مملکت نباشد و یک اکثریت تام متکی به افکار عمومی در مجلس وجود نداشته باشد این برنامه‌ها و این حرف‌ها هیچ معنی ندارد تعمیم بهداشت و فرهنگ اینها همه حرف است نمی‌دانم استرداد بحرین نمی‌دانم تجدیدنظر در قرارداد نفت جنوب اینها را همه‌اش می‌گویند اگر فقط آقای هژیر موفق شوند که در این دولت خودشان ارزانی بکنند و قیمت اجناس را پایین بیاوردند بنده می‌دانم بهترین کاری است که برای مملکت کرده‌اند بنده هم که یک نفر هستم و یک رأی دارم تا آخر با ایشان موافقت خواهم کرد (عباس اسکندری - کمپانی نفت جنوب هم با این نظر موافق است) عرض کنم اگر این کارها بشود خوب است ولی نمی‌شود
(مکی - چراعلامیه صادر می‌کنند می‌شود) عرض کنم عرض دیگر بنده راجع به این ماده واحده لغو تفاوت مالیاتی است و این جا بنده کاری ندارم نمی‌خواهم از آقای نجم‌الملک تمجید بکنم (مکی - تمجید بکنید، مرد شریفی است) دولتی بود و رفت چون ما همیشه از آن مرده تعریف می‌کنیم (جمعی از نمایندگان - زنده است آقا) بلی، اینجا به معنای مجازی تعبیر بفرمایید. عرض کنم در یک کار مهمی که شاید تاکنون در ایران سابقه نداشته است او کرد و باشهامت تمام با این که تمام گردن کلفت‌ها را با خودش طرف کرد همین آوردن این ماده واحده بود، این مالیات بر درآمد را بنده یک مدتی وکالت می‌کردم در این قسمت مالیات بر درآمد و بنده می‌دانم که در آنجا چه بساطی است و وقتی که قانون مالیات بر درآمد آمد بنده وضع مالیات بر درآمد را عرض خواهم کرد و شرح خواهم داد که چه وضعی است ولی به طور خلاصه عرض می‌کنم که بسیاری از پرونده‌ها گم شده بسیاری از پرونده‌ها عمداً مشمول مرور زمان شده نمره‌های دفتر اندیکاتور خرید و فروش می‌شود و بنده دلیل دارم راجع به این موضوع. این پیشخدمت‌های ادارات مالیات بر درآمد سرقفلی دارند در ماه از پنجاه تومان به بالا بایستی به رئیس مربوطه‌شان سرقفلی بدهند تا آنجا پیشخدمت شوند حالا ببینید چه بساطی هست آنجا، آن وقت می‌آیند اسباب و اثاثیه یک سبزی‌فروش یا سلمانی را حراج می‌کنند، شما تاکنون آمدید یک تاجری یا یک مالکی را ملکش را یا مال‌التجاره‌اش را در حراج بگذارید؟ فقط سلمانی و سبزی‌فروش و این اشخاص خرده‌پا را می‌گیرند. بنده از آقای رئیس مجلس تقاضا می‌کنم بعد از تصویب این لایحه آن ماده واحده را مطرح بکنند که نظر آقایان آنها که مخالفند یا موافقند معلوم بشود که چه اشخاصی با مملکت موافقند یا مخالفند؟ (صحیح است) عرض کنم یک موضوع دیگر راجع به همین قلمی است که در این بودجه نوشته شده بنده چون در بودجه سال ۱۳۲۶ جمع بسته شده بود کاملاً شیفر صحیحش را داشتم ولی اینجا موفق نشدم که جمع بکنم و جمع هم نبسته‌اند در موقع چاپ، در تمام ممالک برای سازمان درآمد همیشه ده درصد و ۸ درصد خرج پرسنل و سایر کارها است فقط مالیات بردرآمد صدی ۱۲ هزینه دارد یعنی هزینه کارمندان و کلیه امور اداری مالیات بر درآمد صدی ۱۲ بیشتر خرج ندارد متأسفانه در اینجا بیش از صدی چهل از درآمدهای مالیات مستقیم و غیرمستقیم صرف هزینه پرسنلی و اداره یعنی وصول مالیات‌ها می‌شود. بنده اینجا جمع کرد ۱۰۴۸۷۰۰۰۰۰ ریال درآمدش است ولی هزینه این ۳۳۵ میلیون ریال است بنده در آن بودجه سال ۱۳۲۶ را که جمع کرده‌ام درست صدی چهل و دو هزینه‌اش بود حالا این را بنده درست حساب نکردم شاید کمی کمتر یا زیادتر بشود و این خوب نیست باید طوری ترتیب باشد که منظور قانونگذار از گرفتن مالیات بر درآمد تأمین بشود نه این که ما بیاییم اینجا تشکیلاتی بدهیم که نصف درآمد خود آن تشکیلات خرج داشته باشد فایده این تشکیلات چیست؟ عرض کنم موضوع دیگر راجع به این املاک واگذاری است، آقایانی که با این اداره املاک واگذاری سر و کار دارند بنده هم چون اهل مازندران هستم و آنجا بوده‌ام می‌دانم که چه بساطی است خلاصه می‌شود گفت که این اداره املاک واگذاری به استثنای یکی دو نفر که در آنجا هستند و درست هستند یعنی دزد نیستند (چون توی این مملکت اصل این است که باید دزد بود) سر کار هستند و به آنها اعتماد هست ولی اصلاً کلیه این املاک واگذاری یک ناندانی شده برای یک عده‌ای که دولت و مردم یک املاکی تهیه کرده‌اند و داده‌اند به یک دسته‌ای که اینها راحت باشند و راحتی‌شان چیست؟ این است که می‌روند به میهمانخانه رامسر، یک ماه دو ماه با اشتغال پنج تا اطاق یک شاهی نمی‌دهند و منتظر می‌شوند تا از فلانجا روغن بیاورند، از فلانجا چه چیز بیاورند و هزار جور چیزها که بنده نمی‌خواهم اینجا عرض کنم، در موضوع فروش کالاها هم یک استفاده‌هایی روی کالاها در موقع مزایده به آنها می‌رسانند بنده با این طرز اداره املاک مخالفم مخصوصاً که بودجه‌اش را ملاحظه بفرمایید ۷۶۹۷۶۰۰۰ ریال خرجش است، بنده بایست اول درآمدش را گفته باشم ببخشید اشکالی ندارد درآمدش ۱۷۸۹۶۰۰۰۰ ریال است ولی هزینه‌اش ۷۶ میلیون ریال یعنی بیش از صدی شصت خرج می‌شود. اگر تشریف ببرید در اداره املاک واگذاری تهران، چندین رئیس دارد، رئیس جنگل، رئیس معدن، رئیس چه و چند نفر هم معاون دارد (دکتر معظمی - مستخدمین هم هستند) حقوق مستخدمین علاوه است بعد معاون معادن است بعد رئیس دفتر است، بعد رئیس دفتر مخصوص آقای رئیس است (مکی - خرج‌شان هم از بودجه کل کشور است) ملاحظه بفرمایید این ۷۶ میلیون فقط هزینه اینها است مثلاً گزارشی رئیس املاک تمیشان می‌دهد که اینجا دو تا چوب را قطع کرده‌اند یک هیأت بازرسی با یک اتومبیل سواری می‌روند آنجا
روزی ۱۰۰۰ تومان خرج سفر اینها است این خرج این طوری است در صورتی که این املاک زمان شاه سابق این خرج‌ها را نداشت که هیچ اصلاً خرج خودش هم بنده خیال می‌کنم یک میلیون تومان نمی‌شد خوب دولت باید اینها را بفروشد و اگر می‌بیند یک عده کارمندان بیکار می‌شوند بنده می‌بینم غالباً کارمندان مرکزی چیز دارند و احتیاج ندارند خوب بروند سر کارشان سر زندگانی‌شان آنهایی هم که بی‌بضاعتند از همین املاک یک مقداری به آنها فروخته شود بودن این املاک در دست دولت هیچ فایده ندارد ما تجربه کرده‌ایم که املاکی که به دست دولت است یادست شهرداری است یاموقوفه است این هاجزخرابی هیچ فایده ندارد. این نکته را هم عرض کنم علاوه بر این که شصت درصد درآمد املاک صرف مخارجات غیرضروری می‌شود اساساً طرز اداره املاک هم طوری است که تمام این بناها و ساختمان‌هایی که در زمان اعلیحضرت فقید ساخته شده است از بین می‌رود (صحیح است) آقایانی که به بابلسر تشریف برده باشند بنده برای مثال عرض می‌کنم جناب آقای هژیر هم توجه بفرمایند یک کازینویی کناردریا بود که روی شیشه‌های این کازینو هم حتی یک لک دیده نمی‌شد قبل ازشهریور کم‌کم رودخانه آمد جلو و این کازینو را خراب کرد و برد عرض کنم کازینویی که آن قدر تمیز بود و لک به شیشه‌اش نمی‌نشست به کلی آثارش از آن پیدا نیست آب رودخانه آمد جلو اداره املاک به فکر نبود که یک مقداری خرج کند هزار تومان دو هزار تومان بدهد یک سدی ببندد که این کازینو را حفظ کند این کازینو به این عظمت از بین رفت مصالحش را چهار هزار تومان فروختند (یمین اسفندیاری - رامسر را هم بگویید) همین طور سایر روستایی‌ها و بناهایی که در بابلسر و کناره هست اینها را آقا دولت تکلیفش را معلوم بکند جناب آقای نخست وزیر این موضوع خیلی مهم است بنده این کارها را می‌خواهم اگر نکنید بنده مخالفت می‌کنم چون این کارهای عمومی است تکلیف این کازینوها و این کارها باید معلوم بشود و اگر معلوم نشود بنده حالا عرض می‌کنم که چقدر مهم است. عرض کنم یک عده روستایی در این املاک سکونت کرده‌اند اداره املاک می‌گوید که مال من است مردم می‌گویند که مال ماست و مطابق نص صریح قانون املاک واگذاری مال آن مردمی است که در آنجا سکونت دارند چون خانه‌های رؤسایی است این خانه‌ها و دارد خراب می‌شود ساکنین که چون دولت مدعی است ما چه تعمیری داریم بکنیم ما تعمیر نمی‌کنیم دولت هم تعمیر نمی‌کند چرا؟ برای این که مأمورین املاک می‌خواهند اینجا خراب بشود و فردا مصالح آن را مثل دوکازینو بفروشند ۳۰ هزار تومان را به ۲۰۰۰ تومان بنده از آقای نخست وزیر که سمت وزارت دارایی را هم دارند تقاضا می‌کنم که یا این املاک را بگیرند که مال دولت باشد و یا بدهند به مردم کمیسیون بکنند از رئیس شهرداری و رئیس املاک یا نماینده املاک و رئیس شهربانی و تشخیص بدهند اگر این زمین‌ها و خانه‌ها سابقاً مال مردمی بوده که الان سکونت دارند با مصالحی که آنها داشته‌اند ساخته شده آنها را بدهند به مردم و اگر این طور نیست و از مردم گرفته نشده... خود بنده اخیراً دیدم که ۳ ماه ۴ ماه قبل که شما خودتان هم در مازندران دیده‌اید هیچکس تعمیر نمی‌کند ولی مردم حاضرند که هم سکونت بکنند و هم حفظش بکنند و هم تعمیرش بکنند. موضوع دیگر موضوع دادگاه‌های املاک واگذاری است این دادگاه‌ها برای این تشکیل شده است که یک کار تشریفاتی انجام بدهد یعنی رسیدگی بکند به کار اشخاصی که به اعلیحضرت فقید اسنادی انتقال داده‌اند آن نام اشخاصی که در آن سند نوشته شده آن ملک راب دهند به او این رسیدگی ندارد یک تشریفاتی است و یک ماهه می‌شود همه این کارها را کرد ولی آمده‌اند دو سال سه سال چهار سال (یمین اسفندیاری - شش سال) شش سال مردم را معطل کرده‌اند الان سهم خرده‌مالکین کناره و کنار خط مازندران در کنار دریا هیچکس به حق خودش نرسیده است پرونده‌ها همین طور آنجا مانده و ماهی یک دفعه یک پرونده‌ای را می‌خوانند بعد در آن را می‌بندند به هر که دل‌شان خواست می‌دهند و به هر که دل‌شان نخواست نمی‌دهند (یک نفر ازنمایندگان - دو تا دادگاه را هم تعطیل کرده‌اند) بلی بنده نمی‌خواهم وارد بشوم اصلاً من نمی‌دانم این چه معنی دارد یک کسانی آمده‌اند به این محاکم و طرح دعاوی کرده‌اند و رأی هم برای اینها صادر نشده اینها می‌گویند آقا اگر دولت مالک است خوب رأی بدهید یک دهاتی بدبخت مازندرانی که فرض کنید ده جریب زمین دارد، وقتی دادگاه شهسوار را منحل کرده‌اند باید پا شود بیاید به تهران آخر فکر کنید این وقتی بیاید تهران چطور می‌تواند زندگی کند کجا زندگی کند؟ به کجا مراجعه کند؟ وکیل هم که نمی‌تواند بگیرد بنده عرض می‌کنم که اگر آقایان موافقت کنند ما یک طرحی تهیه بکنیم که رسیدگی این کارها یعنی پرونده‌هایی که از یک میلیون ریال تجاوز نمی‌کند رجوع شود به همان دادگاه‌های محلی و دادگاه‌های محلی به آنها رسیدگی کنند به علاوه اینها باید بین مردم تقسیم بشود (یمین اسفندیاری - آنچه که دولت خرج کرده که نباید بدهد) و آنهایی که از یک میلیون ریال بیشتر است باید به همین دادگاه مأموریت داد یعنی با دخول و ورود سه نفر از مستشاران دیوان تمیز با انتخاب رئیس دیوان تمیز این پرونده‌ها را رسیدگی کنند که در عرض شش ماه تکلیف مردم را معین کنند اگر دادنی است که بدهند و اگر نباید بدهند که ندهند این وضع نمی‌شود (یمین اسفندیاری - ضرب‌الاجلی هم باید معین بشود) بلی بنده حالا پیشنهاد لازم را کردم. عرض دیگر بنده اساساً در طرز سازمان و اداره وزارت دارایی است عرض کنم که وزارت دارایی به عقیده بنده برای این تشکیل شده که درآمد کشور را وصول بکند و در هزینه‌ها هم نظارت بکند نه این که خودش بیاید برای این کار هر چه که وصول می‌کند بلامانع و به قول معروف بدون سرخر هرچه می‌خواهد خرج بکند الان در ادارات وزارت فرهنگ یا وزارت کشاورزی یا فرض بفرمایید وزارت بهداری یا جای دیگر اگر بخواهند یک سوزن بخرند یا یک محلی خراب شده این قدر باید مکاتبه بشود تا وزارت دارایی موافقت بکند ولی وزارت دارایی خودش هر تشکیلاتی می‌خواهد می‌دهد کارمند بیاورد حقوق بدهد رتبه بدهد ساختمان بکند هر چه که از دستش برمی‌آید می‌کند و هیچکس هم نیست نظارت بکند (بهادری - همه‌شان دیکتاتور هستند) بعد هم می‌گویند ما ناظر هزینه داریم و از آن قانون محاسبات استفاده می‌کنند که نظارت می‌کنند در امور سایر وزارتخانه‌ها، یک ناظر هزینه‌ای که ۲۰۰ تومان حقوق می‌گیرد چه نظارتی می‌تواند بکند ناظر هزینه با آن اداره مربوط ساخت و باخت می‌کند و خودش برمی‌دارد و موافقت می‌کند. اگر شما قائلید که در هر وزارتخانه‌ای وزیر است و مسؤلیت دارد بودجه هر وزارتخانه‌ای را بدهید به خودش هر کاری می‌خواهد بکند دیگر نظارت چه معنی دارد شما می‌فرمایید که وزارت دارایی نظارت می‌کند که حقوق دولت حفظ بشود همه آقایان می‌دانند که این طور نیست برای این که یک ناظر هزینه‌ای در یک اداره‌ای هست هر کاری که دلش بخواهد می‌کند مثلاً یک محلی فرض کنید در راه قم خراب بشود وزارت راه آن بودجه‌ای که لازم باشد آن را خرج بکند ندارد، می‌نویسد به وزارت دارایی که این راه شش هزار تومان یا ده هزار تومان خرج دارد و اگر این را حالا شما تصویب بکنید ما می‌توانیم از یک میلیون ریال خسارت جلوگیری کنیم ولی آن قدر مکاتبه می‌شود و وزارت دارایی موافقت نمی‌کند تا زمستان می‌آید و آن پل از بین می‌رود بعد یک میلیون ریال باید خرج بکنند این نظارت وزارت دارایی و تشریفاتش است. بنده این را به عنوان مثال عرض کردم البته همه آقایان هم در عمل دیده‌اند که این نظارت وزارت مالیه باید گرفته شود و در کارهای ضروری هم این قدر کاغذپراکنی و کاغذبازی نباشد یکی هم بنده آن دفعه هم عرض کردم و خصوصی هم به آقای نخست وزیر عرض کردم این کارگزینی وزارت دارایی است بنده به شخصه نه برای خود و نه برای بستگانم به شهادت مدارکی که اینجا هست هیچ کاری ندارم فقط یک مشت مأمورین مازندران هستند مال املاک، اینها همه گرفتارند گفتند یک عده رتبه‌هایی باید به اشخاص بدهند به یک عده می‌دهند و به یک عده دیگر هم نمی‌دهند و هر روز ۱۰۰۰ نفر ۱۵۰۰ نفر در این راهروهای وزارت دارایی هستند و این جناب آقای غریب هم که هیچ وقت در وزارتخانه‌شان نیستند (جمعی از نمایندگان - چرا هستند) تلفن ایشان هم که هیچ وقت جواب نمی‌دهد (امینی - چرا آقا بیچاره سر کارش هست) کارهایشان را می‌برند منزل می‌کنند فقط کارهایی که هست در کارگزینی (بنده به ایشان کاری ندارم) عرض کنم که بنده عرض کردم که ایشان بسیار مرد خوبی هستند بنده هم دو ماه سه ماه است که اصلاً به وزارت مالیه نرفته‌ام ولی شکایات و کاغذهایی که به همه آقایان می‌رسد علت شکایت من است مثلاً تلگراف می‌رسد که آقا من باید رتبه ۴ بشوم رتبه‌ام را نمی‌دهند این مأمور بیچاره خودش پا می‌شود برای گرفتن رتبه‌اش می‌آید تهران و در اینجا سرگردان می‌شود این رتبه‌ها را که اگر می‌خواهند بدهند که بدهند و اگر نمی‌خواهند بگویند ما نمی‌دهیم تا بروند پی کارشان و تبعیض هم نباشد بنده کاری به آقای قریب ندارم ایشان مرد خیلی درستی هستند، چون نادستی توی این مملکت اصل است ایشان مرد درستی هستند ولی باید کار بکنند این همه کارمند در کارگزینی وزاغرت دارایی ریخته‌اند
بعد از سه ماه چهار ماه کاغذی که می‌آید جواب می‌دهند و آن جواب هم سربالایی است (یک نفر از نمایندگان ـ ایشان بسیار آدم خوبی است) بنده نگفتم بد است (عبدالقدیر آزاد ـ بنده که هر کاری داشتم انجام داد این عقیده شخصی من است) (رحیمیان ـ برای بعضی‌ها انجام نمی‌دهند) مال من را انجام نداده‌اند بنده کار شخصی ندارم یک تلگرافاتی هست که بنده ممکن است بیاورم اینجا این تلگرافات از مأمورین مالیه و مأمورین املاک رسیده که می‌گویند آقا تکلیف رتبه‌های ما معلوم نشده بنده دیگر کاری ندارم بنده می‌خواستم فقط به این موضوع توجه شود. عرض کنم یکی از چیزهای مهمی که باید به آن توجه بشود و خیلی حائز اهمیت است موضوع مسئولین مازندران است یعنی مازندران و گیلان و دشت گرگان (صحیح است) این را البته آقایان توجه می‌کنند که این منطقه مالاریاخیز است و مالاریا هم در بدو امر با سل اشتباه می‌شود یعنی تشخیص بدون داشتن دستگاه عکس‌برداری مشکل است و مسئولین اغلب معالجه مالاریایی می‌شوند بعد متوجه می‌شوند که اینها مسئولند یک عده از این مسئولین غالباً اشخاصی هستند که بضاعتی ندارند و حتی کرایه ایاب و ذهاب آنها را یک عده از اشخاص خیراندیش جمع می‌شوند و خرج راه اینها را می‌دهند و اینها می‌آیند تهران، بنده به شهادت سوابقی که در وزارت بهداری و آسایشگاه بوعلی و شاه‌آباد هست در این مدت یک سال چند نفر را معرفی کرده‌ام از مسلولین آنجا و تا آنجایی که دستم رسیده است و بعضی را خودم سوار ماشین کردم بردم پیش آقای وزیر بهداری و تقاضای بنده این است که آقای وزیر بهداری که تشریف ندارند دستور بدهند که وقتی این مسئولین مراجعه می‌کنند نگویند شنبه بروند نمی‌دانم به بنگاه هدایت یا چهارشنبه بروند و تازه بگویند امروز دستگاه ما نیست بروید فلان بیمارستان یا امروز فیلم نداری این طور نباشد برای این که اینها بیچاره‌اند و چیزی ندارند و مخصوصاً نمی‌توانند در این هوای گرم تهران بمانند زیرا شب مجبورند در قهوه‌خانه‌ها باشند و اگر یک ماه بیست روز به مانند به کلی مرض‌شان شدت می‌کند بنده تقاضایم این است که اولاً از اولیای وزارت بهداری و رئیس آسایشگاه بوعلی خیلی تشکر بکنم که هر وقت که بنده مراجعه کردم و مسئولین را معرفی کردم البته پس از تشریفات لازمه قبول کردند دیروز هم بنده تقاضا کردم و یک نفر را هم فرستادم به شاه‌آباد (یمین اسفندیاری - هر کس معرفی کند قبول می‌کنند) قبول می‌کنند ولی معطل می‌کنند. برای این که مالاریا از سل تشخیص داده بشود احتیاجی به یک دستگاه عکس‌برداری است که از طرف اعلیحضرت همایونی یک میلیون ریال برای خرید یک دستگاه عکس‌برداری پول داده شده است و بنده تشکر می‌کنم از مراحم بی‌پایان ایشان ولی از وزارت بهداری هم تقاضا می‌کنم که یک پزشک متخصصی هم هر چه زودتر اعزام بکند به مازندران که زودتر این مرض خانمان‌سوز از مالاریا تشخیص داده بشود و همان طور هم که فرمودند یک آسایشگاهی در مازندران و گیلان و گرگان تأسیس بشود که مسئولین مازندران به موت که رسیدند به تهران نیایند و حتی می‌خواهم عرض بکنم اگر این مسئله مسئولین به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی داده شود خیلی بهتر است برای این که بنده نمی‌خواهم که اینجا چاپلوسی بکنم بنده اطلاع دارم و دیدم که این سازمان واقعاً خدمات برجسته‌ای کرده و می‌کند (صحیح است) مخصوصاً بنده از این جلسه اخیری که شده بود و در رادیو گوش کردم که آقای دکتر بالتازار تصمیم گرفته‌اند یک واکسنی را که گویا بیست سال است کشف شده به تمام مردم تزریق بکنند که دیگر مسلول نشوند، بنده نهایت تشکر می‌کنم از اولیای سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی که چند نفرشان هم اینجا هستند بنده نهایت سپاسگزارم و تقاضا می‌کنم که مسئله مسلولین و مخصوصاً مسیولین شمال را حل بکند برای این که اگر تشریف ببرید به شاه‌آباد و لیست مسلولین را ملاحظه بفرمایید ۹۹ درصدش اهل گیلان و مازندران و گرگانند (دکتر راجی ـ برای این که شمال نزدیک است به تهران و می‌توانند بیایند ولی جنوب دور است) این را در نظر بگیرند که از این وضع بیرون بیاید و یک کمک بزرگی به نسل آینده بشود. عرض کنم یک موضوع مهم دیگر راجع به اداره دخانیات است این اداره دخانیات ادعا می‌کند که در سال چندین میلیون تومان درآمد دارد؟...
رئیس ـ آقای اسلامی قدری تأمل کنید اکثریت نیست (پس از چند لحظه عده کافی شد) بفرمایید.
اسلامی ـ عرض بنده راجع به اداره دخانیات بود بنده عرض می‌کردم که اداره دخانیات مدعی است و یک دفعه هم بیلان داده بود. چندی قبل، بنده به رئیس گذشته و آینده و حال کاری ندارم، بنده به طور کلی عرض می‌کنم این اداره مدعی است که چندین میلیون تومان درآمد دارد، درآمد هم این طور که آنها حساب می‌کنند تحمیل بر ملت است. درآمد آن است که ما صادراتی داشته باشیم و یک محصولاتی به خارج بفرستیم و ارز وارد کشور کنیم (صحیح است) نه این که ما بیاییم با آن زحمت طاقت‌فرسایی که دهقانان و کشتکاران توتون می‌کنند (آقایان تشریف ببرند ببینند که این توتونکاران چقدر زحمت می‌کشند و چه گرفتاری دارند) و آن وقت از آنها توتون را می‌خرند کیلویی ۲۵ ریال آن هم نمره یکش را و دهقان با همه زحماتی که می‌کشد وقتی که توتون می‌آورد می‌گویند این نمره یکش نیست و نصفش را پای خودش حساب می‌کنند و نصف دیگرش را می‌خرند و بعد می‌فروشند کیلویی هفتاد تومان این در آمد دولت است بنده به آقایان عرض می‌کنم که با این وضع موضوع کشت توتون دارد در ایران به کلی از بین می‌رود (صفوی ـ تنباکو هم دارد از بین می‌رود) برای این که یک عده از توتونکاران مازندران همان طور که بنده اطلاع دارم و آقای دماوندی هم می‌دانند در قسمت شمال این محصول مهم دارد از بین می‌رود و فردا دیگر این درآمد سرشاری که دولت مدعی است از بین خواهد رفت و از حالا باید فکری بکنید به حال رعیت توتون‌کار که تشویق بشود و این محصول از بین نرود. این طور که در دنیا حساب کرده‌اند تعداد تهیه سیگار برای یک نفر در روز یک دانه است و اگر ملت ایران را پانزده میلیون نفر حساب کنیم می‌شود ۱۵ میلیون یعنی پانزده تن در یک روز و یک سالش پنج هزار ریال و چهارصد تن پس مصرف داخلی سیگار در ایران ۵۴۰۰ تن است اما درآمدی که ما داریم بیش از ۱۵۰۰۰ تن است و بنابراین در سال ۹۰۰۰ الی ۸۰۰۰ تن از این سیگار و توتون می‌ماند و چون ما دارای انبارهای روی اصول علمی هم نیستیم این توتون‌ها از بین می‌رود و غالباً آنها را می‌گیرند می‌سوزانند و اگر دولت موافق شود که این توتون را که فعلاً در دنیا خریدار خوبی دارد حمل بکند برای این که سه تا از کشورهای مهم صادرکننده توتون ترکیه بود و یونان و رومانی که به واسطه پیش‌آمد جنگ اخیر و جنگ گذشته به کلی مزارع‌شان از بین رفته است و بنابراین احتیاج زیادی به توتون دارند و اگر واقعاً ۸۰۰۰ ر ۹۰۰۰ تن توتون که توی این انبارها می‌پوسد دولت موفق شود که اینها را حمل بکنند به خارج، ارز زیادی هم می‌آورد و این قدر هم تحمل به رعایای بیچاره نشود، جناب آقای نخستوزیر توجه می‌فرمایید؟ (نخستوزیر ـ گوش می‌دهم، یعنی یادداشت می‌کنم که بعد مطالعه بشود) مسئله چای ما هم همین طور است یک عده از این زارعین کناره، البته آقایانی که به رامسر و رشت و پهلوی تشریف برده‌اند ملاحظه کرده‌اند که در تمام این سواحل محصول چای خوب به عمل می‌آید ولی به قدری این مأمورین اداره خرید چای به مردن اذیت می‌کنند که باور بکنید آقایانی که تشریف ببرند برای گردش و تفریح به این باغ‌ها بروند و از آن رعایا بپرسند ببینند چه می‌گویند، تا یک سال دیگر اگر این وضع ادامه داشته باشد به کلی محصول ایران از بین می‌رود حالا بعضی می‌گویند چای ایران مرغوب نیست بنده عرض می‌کنم چای ایران بسیار مرغوب است ولی کارخانه لازم دارد الان از مردم مازندران یک چند نفری جمع شده‌اند و یک کارخانه بسیار مهمی که در ایران سابقه ندارد و شاید در خاورمیانه هم نباشد وارد کرده‌اند و مشغول نصبش هستند که اگر این کارخانه‌جات راه بیفتد بهترین چای دنیا به دست می‌آید بنده تقاضا دارم که این اداره خرید چای در روش خود نسبت به چای‌کاران یک تجدیدنظری بکند... موضوع دیگر راجع به دیوان دادرسی وزارت دارایی است، بنده یک روز تاریخچه این را می‌خواندم گویا جناب آقای تقی‌زاده تأسیس فرمودند این محکمه را آن وقتی که دیوان محاکمات مالیه بود و در موقع افتتاح آن در آنجا هم یک نطقی فرمودند و در ضمن نطق‌شان فرمودند که این دیوان دادرسی برای این نیست که حقوق مردم را تضییع بکند و همیشه به نفع دولت رأی بدهد. اتفاقاً مکرر دیده شد که اشخاصی درست و صحیح‌العمل و خوب که هنوز هم هستند این دیوان محاکمات وزارت دارایی را تشکیل دادند، ولی مأمورین وزارت دارایی و مخصوصاً مأمورین عالی‌رتبه وزارت دارایی که متأسفانه مورد لطف واقع شده‌اند اینها زیاد فشار وارد می‌آورند به این قضات دیوان محاکمات که فلان رأی این طوری باشد و فلان کار را این طوری بکنید یکی از اشخاصی که چندین سال در اینجا دادستان بود نبوی لاریجانی بود که بسیار مرد شریفی بود و ناچار شد استعفا بدهد و همینطور مردمان شریف دیگری هم آنجا هستند و بنده استدعا می‌کنم که این مأمورین عالی‌رتبه وزارت دارایی این قدر اینها
را تحت مهیز قرار ندهند. عرض کنم یک موضوع دیگری که بنده عرایض خودم را به آن خاتمه می‌دهم راجع به دیوان تمیز است همه آقایان تصدیق می‌کنند که دیوان کشور و آن قضایی که در آنجا انجام وظیفه می‌کنند یکتا امید و ملجأ ستمدیدگان کشور هستند (صحیح است) و همه این مردم و حتی آقایان نمایندگان هم به آنها ایمان و عقیده دارند که یکیش هم بنده هستم ولی ما از اینها کارهای خیلی مهمی می‌خواهیم پرونده‌های هفت میلیون و ده میلیون تومانی زیر دست‌شان هست و انتظار داریم که حق را همان طور که امتحان داده‌اند پایمال نکنند ولی حقوق اینها چیست! هیچ چیز آن هم وقتی آقایان یک کارهایی پیدا می‌کنند و یک گرفتاری‌هایی پیدا می‌شود و از محاکم یک کوچک‌ترین اطلاعی پیدا می‌کنند که حقی پایمال شده فوراً مراجعه می‌کنند به آنجا و البته اطمینان همة آقایان به این دیوان تمیز است و البته قضات شریف دیگر هم در سایر قسمت‌های وزارت دادگستری هستند اما به خصوص اینها بالاتفاق از مردمان شریف هستند بنده تقاضایم این است که متأسفانه آقای وزیر دادگستری هم اینجا تشریف ندارند این قضات شریف را اگر شما توجه داشته باشید در منت‌های سختی و گرفتاری زندگی می‌کنند ۷۰۰ تومان ۸۰۰ تومان فقط حقوق دارند اگر دو تا اطاق هم بخواهند می‌گویند که باید ۲۰۰ تومان ۳۰۰ تومان کرایه‌خانه بدهید بنده آقای تقاضایم این است که از این صرفه‌جویی‌ها با پیشنهادهای زیادی که در این باب می‌شود برای هر یک از آنها که شاید چهارصد نفر هم نباشند فعلاً ماهانه پنج هزار ریال کمک به آنها داده شود قسمت املاک و مالیات بر درآمد و دیوان محاکمات که عرض کردم تقاضا دارم که در این قسمت‌ها یک تجدیدنظری بشود بنده عرض دیگری ندارم.
امینی ـ یک دوازدهم را مطرح کنید.
رئیس ـ پیشنهادی رسیده علاوه بر این که طرح هست پیشنهاد هم رسیده است آن طرح قرائت می‌شود اما طرح با حضور رئیس دولت نمی‌دانم چه صورتی دارد پیشنهادی هم رسیده است (یکی از نمایندگان ـ پیشنهاد خوانده شود) پیشنهاد قرائت می‌شود.
(پیشنهاد به شرح زیر قرائت گردید)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی، نظر به این که در بودجه مذاکرات زیاد است و باید با فرصت بیشتر مورد گفتگو قرار بگیرد و به این ترتیب پرداخت حقوق کارمندان به عهده تعویق خواهد افتاد اینجانب پیشنهاد می‌کنم که امروز یک دوازدهم بودجه تصویب گردد تا دست دولت در پرداخت حقوق باز باشد و در عین حال اصل بودجه همچنان در دستور باشد تا هر چند جلسه که لازم بشود در پیرامون آن مذاکره و تدفیق شده با بصیرت کافی به تصویب برسد. ابوالحسن رضوی
رئیس ـ طرحی هم به امضای چند نفر از آقایان نمایندگان راجع به یک دوازدهم رسیده که قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی، گر چه لایحه کل بودجه مورد تصویب کمیسیون واقع و خبر آن تهیه و به مجلس تقدیم شده ولی چون هنوز خبر مزبور چاپ و توزیع شده و به آخر ماه بیش از دو روز باقی نیست و قطعاً این دو روز برای طرح و تصویب لایحه بودجه کافی نیست از طرفی وضعیت مالی اغلب کارمندان طوری است که تحمل تأخیر پرداخت حقوق را ندارند لهذا به انتظار و امید این که تا آخر ماه آتیه لایحه بودجه به تصویب مجلس برسد ماده واحده زیر را پیشنهاد و استدعای تصویب آن را با قید فوریت داریم.
ماده واحده ـ به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر هزینه‌های کشور و مصارف عمرانی و تولیدی و عام‌المنفعه را در تیر ماه ۱۳۲۷ در حدود اعتبارات اسفند ماه ۱۳۲۶ و با رعایت تبصره یک ماده واحده قانون مصوب آبان ماه ۱۳۲۴ و سایر قوانین و مقررات مالی و کمک هزینه کارمندان کشوری و لشگری را مطابق قوانین و آیین‌نامه مربوطه درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید. نبوی. گنابادی. صدرزاده. اردلان. هاشم کیل. سلطانی. بهبهایی. اسدالله موسوی. منصف. عرب شیبانی. کشاورز صدر. دکتر آشتیانی. برزین.
صادقی ـ اجازه می‌فرمایید.
رئیس ـ بفرمایید.
صادقی ـ بنده تصور می‌کنم دو مطلب است که مورد مخالفت نیست یکی این که باید درباره بودجه مذاکراتی بشود (صحیح است) و این وقت لازم دارد و شاید امروز کافی نباشد برای بحث و گذراندن بودجه کل قسمت دوم هم که مورد مخالفت نیست لزوم پرداخت حقوق کارمندان است و چون کلیه نمایندگان با پرداخت این موافقت دارند بنابراین هیچ اشکالی نخواهد داشت فقط استدعائی که به عقیده بنده مورد تردید آقایان نخواهد بود این است که بدون هیچ پیشنهادی و هیچ تبصره‌ای فوراً آقایان اجازه بفرمایند که رأی گرفته شود و پس از تصویب آن مجلس بتواند بودجه کل رسیدگی کند، یقیناً بیش از پنج شش دقیقه طول نخواهد کشید و فوراً وارد مباحثه بودجه کل شویم.
عده‌ای از نمایندگان ـ آقا رأی ـ رأی
نخستوزیر ـ بنده موافقم بسیار خوب.
رئیس ـ بسیار خوب پس یک دوازدهم مطرح است.
رضوی ـ اجازه بفرمایید بنده یک توضیحی عرض کنم.
نخستوزیر ـ پس آن طرح به نظر بنده دیگر ضرورت ندارد.
رضوی ـ عرض کنم اگر بودجه مطرح نبود و وارد دستور نشده بودیم البته طرحی لازم بود تا این که موضوع یک دوازدهم به طور کلی صلاحیت طرح شدن را داشته باشد ولی در این موقع که بودجه مطرح است عده‌ای از آقایان می‌گویند که بودجه از دستور خارج شود برای این که دست آقایان برای پرداخت حقوق ماهیانه باز باشد و آقایان مستخدمین در آخر ماه به واسطه اضطراری که دارند بیش از این معطل نشوند از این جهت است که بنده پیشنهاد کردم که مجلس اجازه بدهد که دولت حقوق ماهیانه کارمندان را بپردازد در حالی که بودجه هم همچنان مورد بحث و گفتگو باشد تا وقتی که آقایان موافقین و مخالفین نظریات‌شان را بگویند و تکلیف اصل بودجه معین شود.
صادقی ـ آقا اجازه بفرمایید که رأی گرفته شود.
رئیس ـ کسی مخالفت نکرده
مکی ـ بنده مخالفم
رئیس ـ آقای مکی
مکی ـ این که آقایان اصرار دارند که امروز این بودجه بگذرد... (یکی از نمایندگان ـ خیر آقا چنین اصراری نمی‌تواند باشد) معذرت می‌خواهم یک دوازدهم بگذرد بنده هم همین عقیده را دارم ولی بعضی مخارجی هست بعضی گرفتاری‌هایی در شهرستان‌ها هست که باید با دادن بعضی تبصره‌ها و موافقت مجلس شورای ملی رفع گرفتاری شهرستان‌ها را کرد به طور مثال عرض می‌کنم از بابت عوارض صدی سه کالاهای انحصاری یک مبلغ زیادی الان در وزارت دارایی ذخیره شد همین طور وجوه ذبایح و تمام کارهای شهرداری‌ها در شهرستان‌ها متوقف مانده است می‌خواهند حقوق بدهند و نمی‌توانند بدهند از بانک هم نمی‌توانند قرض کنند این پول هم فعلاً در وزارت دارایی ذخیره است و یک تصویب مجلس شورای ملی لازم دارد و می‌گویند که در سال ۲۶ هم اجازه داده شده و در سال ۲۷ باید مجدداً مثل سال ۲۶ مجلس اجازه بدهد این است که بنده استدعا می‌کنم از این قبیل تبصره‌هایی که گرفتاری‌های شهرستان‌ها را مرتفع می‌کند و وضعیت را به صورت عادی برمی‌گرداند آقایان موافقت فرمایند که ضمن همین یک دوازدهم تصویب شود و کار شهرستان‌ها نیز بیش از این معطل نماند.
دکتر معظمی ـ بنده اخطار دارم
رئیس ـ بفرمایید
دکتر معظمی ـ چون دیدم که مقام ریاست قصد فرمودند که رأی بگیرند به این ماده واحده خواستم عرض کنم که این از دو شق خارج نیست یا طرحی است که آقایان نمایندگان تقدیم کردند و حتماً باید به فوریتش رأی گرفته شود یا این که خود آقای نخستوزیر این ماده واحده را قبول نموده و امضا نمایند به عنوان نخستوزیر و وزیر دارایی و روی آن رأی گرفته شود و الا بالبداهه نمی‌شود همین طوری رأی گرفت بنده تمنایم این است که آقای رئیس این را توجه بفرمایند.
رئیس ـ صحیح است.
نخست وزیر ـ بنده همان را امضا می‌نمایم.
رئیس ـ پس فوریت این طرح مطرح است فوریتش را اول رأی می‌گیریم.
ملک مدنی ـ با فوریتش مخالفم
ملک مدنی ـ عرض کنم آقای دکتر معظمی یک توضیحی دادند توضیح‌شان صحیح بود ما نباید از اصول تخطی کنیم زیرا سابقه می‌شود و بعدها تولید اشکال می‌کند بنابراین آقای نخستوزیر نیز باید این را امضا کنند.
رئیس ـ خودشان قبول کردند و موافقت با طرح کردند بنابراین فوریتش مطرح است فوریت طرح مطرح است (جمعی از نمایندگان ـ مخالفی نیست آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود.
(ماده واحده مجدداً به شرح زیر قرائت گردید)
ماده واحده ـ به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر هزینه‌های کشور و مصارف عمرانی و تولیدی و عام‌المنفه را در تیر ماه ۱۳۲۷ در حدود اعتبارات اسفند ماه ۱۳۲۶ و با رعایت تبصره ۱ ماده واحده قانون مصوب آبان ماه ۱۳۲۴ و سایر قوانین و مقررات مالی و کمک هزینه کارمندان کشوری و لشکری را مطابق قوانین و آیین‌نامه مربوطه از درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید.
نخست وزیر ـ اجازه می‌فرمایید یک مختصر عرضی دارم.
رئیس ـ بفرمایید.
نخستوزیر ـ این طور که فرمودید مجلس شورای ملی در نظر دارد بحث کافی و کامل در اقلام بودجه بفرمایند و با این ترتیب البته چندین جلسه طول خواهد کشید تا به تصویب رسیده و خاتمه پیدا کند. یک امر فوری است که استدعا می‌کنم موافقت بفرمایند این در ضمن یک دوازدهم گنجانده شود و آن ماده ۴ راپورتی است که از کمیسیون به عرض مجلس رسیده راجع به جمع‌آوری غله (کشاورز صدر ـ ماده یازده را هم بگذارید).
ماده ۴ ـ تا موقعی که در باب جمع‌آوری مازاد غله قانون خاصی به تصویب نرسیده باشد مقرراتی که اداره کل غله و نام در ظرف سنوات اخیر در این خصوص به موقع اجرا گذارده است اعم از مقررات و اصول مربوط به جمع‌آوری غله و یا ضمانت‌های اجرایی آن در حدود مقررات قانون منع احتکار معتبر و مجری خواهد بود (صحیح است مخالفی ندارد) خدمت آقایان عرض کنم اجازه بفرمایید توضیحاتی بدهم بعد تصمیم گرفتن با خود مجلس است سال گذشته در این موقع دولت ۱۰۷ هزار تن گندم داشت امسال فقط در حدود ۳۰ هزار تن بیشتر ندارد ۸۰ هزار تن نسبت به سال گذشته در این موقع کسر غله موجود است و یکی از عللی که بنده در این کار اصرار دارم این است و یکی از عللی که بنده در این کار اصرار دارم این است که هر گونه وسیله برای قاچاق هست و هیچگونه وسیله برای الزام کسانی که مازاد باید بدهند وجود ندارد و البته بدون قانون دولت نمی‌تواند دیناری تعهد بگیرد و الزام بکند دهندگان تعهد را و به تحویل جنس وادار نماید (صحیح است) مادامی که وسیله قانونی برای الزام نباشد تأمین نان مملکت از امروز به بعد میسر نخواهد بود (صحیح است) بنده برای رفع مسئولیت دولت این را عرض می‌کنم و البته بستگی خاصی به عبارت این ماده بنده ندارم منظور اصلی این است که نتیجه تأمین شود یعنی دولت اجازه قانونی داشته باشد برای گرفتن مازاد (صحیح است) و وسیله داشته باشد برای اخذ غله و هر نوع مقصودی که این را تأمین بکند بنده با آن موافقت می‌کنم ولی بدون این عرض می‌کنم که نان مملکت تأمین نیست (صحیح است).
رئیس ـ ماده واحده مطرح است آقای رضوی موافقید
رضوی ـ بلی.
رئیس ـ آقای ملک مدنی مخالفید بفرمایید.
ملک مدنی ـ این موضوعی که آقای نخستوزیر فرمودند یک موضوع اساسی است که به عقیده بنده باید دولت کاملاً توجه بکند که نان مملکت را تأمین بکند و محل قبول همه است و این یکی از مسائل اساسی کشور است (صحیح است) و خیلی اسباب خوشوقتی است که این قسمت اساسی مورد توجه دولت را تأمین نمی‌کند محل تردید هم نیست که یکی از مسائل مهم و اساسی کشور است و همان طور که خودشان فرمودند ولی به نظر بنده نظر شما را تأمین نمی‌کند باید یک ماده‌ای از مجس بگذرد برای جمع‌آوری غله به طوری که خیلی روشن و صریح باشد و تکلیف مأمورین وصول معین باشد و تبعیضی در کار نباشد تاکنون عملی که شده جناب آقای هژیر نخستوزیر که وزیر دارایی هم هستند خودشان هم اطلاع دارند عملی که می‌شود تبعیضی می‌شود که از بعضی خورده مالکین به زور مأمورین تعهد گرفته شده و اشخاص متنفذ و اشخاصی که ملاک بزرگ بودند غالباً قرار می‌گیرند یا این که اصلاً دولت نمی‌توانست آنها را احضار بکند تازه آنها که می‌آمدند طبق تعهدی که برای یک مالک کوچک بود آنها می‌دانند این سوابق تا کنون بوده این موضوع در کمیسیون قوانین دارایی مطرح شد و مذاکرات زیادی که این ۱۸ نفر از آقایان نمودند نماینده خود وزارت دارایی آقای بهنیا معاون وزارت دارایی هم حضور داشت ما برای این کار یک موادی یک مقرراتی قائل شدیم بنده عقیده‌ام این است که این ماده واحده راجع به جمع‌آوری غله را اگر قائل باشید در این ماده واحده بگذارید رفع اشکال می‌کند زیرا آنجا کاملاً قضیه را روشن کرده است آنجا هم قوی و هم ضعیف باید مازاد بدهند و برایش هم سانکسیونی قائل شده‌ایم این در آنجا کاملاً روشن شده بفرمایید آن را بیاورند این ماده ۴ برای این بود که این لایحه کمیسیون دارایی که شش ماه در آن حرف زدیم در دسترس نبود ما آنجا ملزم کردیم یک عشر از بابت مالیات بنزین بدهند دیگر قوی و ضعیف مجبورند آن مالیات و تعهدشان را بپردازند من استدعا می‌کنم که آن قسمت را به جای ماده ۴ مطرح کنند زیرا این ماده ۴ اسباب زحمت است و عملی هم نیست و نتیجه‌ای هم حاصل نمی‌شود.
نخست وزیر ـ اجازه می‌فرمایید بنده استدعا می‌کنم حالا که آقایان سعی دارند به این که هر چه زودتر کار دولت از حیث پرداخت حقوق و سایر مخارج جاری و لازم تصویب شود یک توجه بیشتری هم در باب غله بفرمایند آن ماده راجع به غله‌ای که می‌فرمایند منظور را تأمین نمی‌کند به دو دلیل در کمیسیون قوانین دارایی تصمیم گرفتند که سه برابر (یکی از نمایندگان ـ چهار برابر) یکی‌اش که خودش است آقا گندم سه برابر جو یک برابر این چهار برابر ۶ برابر هم که باشد مقصود بنده را تأمین نمی‌کند اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم. بله می‌فرمایید در کمیسیون قوانین دارایی تصمیم گرفته‌اند که چند برابر، ۳ برابر چهار برابر تفاوتی نمی‌کند نسبت به آن چیزی که مالیات جنسی گرفته می‌شود مازاد غله گرفته شود (یکی از نمایندگان ـ موافقم) با چی موافقید (یک نقر از نمایندگان ـ با نظر جنابعالی) عرض کنم این که به موجب تخمینی که زده‌اند ۲۰ هزار تن گندم کل مالیات جنسی است سه برابر بفرمایید می‌شود ۶۰ هزار تن چهار برابر بفرمایید می‌شود ۸۰ هزار تن پنج برابر بفرمایید می‌شود ۱۰۰ هزار تن این برای ما کافی نیست (یکی از نمایندگان ـ در کمیسیون دارایی ۱۴۰ هزار تن حساب کردند) این یک عیب و عیب دیگر بالاتر از این دارد این است که مالیات جنسی از کلیه مالکین مملکت گرفته می‌شود می‌خواهد یک جریب زمین داشته باشد می‌خواهد صد تا ده داشته باشد در صورتی که مازاد را ما از رعیت خورده پا نمی‌گیریم مازاد را دولت از کسانی که صاحب غله زیاد هستند می‌گیرد (صحیح است) ما می‌خواهیم که مازاد غله را مطابق مقرراتی غیر از مقررات مالیاتی بگیریم بنابراین این مأخذ که ملاک کمیسیون قرار داده‌اند مورد قبول ما نیست و لو سی برابر باشد (شهاب خسروانی ـ مالیات خرده‌مالک معاف است) آقا بنده که هستم شما بفرمایید مالیات خرده‌مالک کجا معاف است آن لایحه هم که ملاک عمل نیست آنچه که مورد عمل ما است جزو جمع ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۳ است. آن لایحه تازه‌ای هم که آقایان نوشته‌اند نه تصویب شده و نه آن که در دست ما هست ما که نمی‌توانیم نتیجه این مقررات تازه‌ای که شما طرحش را تهیه کرده‌اید و هنوز به مجلس داده نشده چه خواهد بود بنده که نمی‌توانم غله مملکت را با مقررات طرحی که هنوز نیامده و تصویب نشده جمع‌آوری نمایم بنده سوابق مالیات جنسی را نمی‌دانم چقدر است و سه برابر آن چقدر می‌شود این برای تأمین نان مردم عملی نیست.
رضوی ـ اجازه بفرمایید.
رئیس ـ همه آقایان با هم دارند صحبت می‌کنند از پایین به بالا از بالا با پایین.
مخبر کمیسیون بودجه ـ (آقای صادقی) طرحی که از طرف آقایان پیشنهاد شده و آقای نخستوزیر هم آن را قبول نمودند این صورت ماده واحده‌ای را دارد موضوع ماده ۴ این گزارش یک تبصره‌ای خواهد بود نسبت به این ماده احده اگر یک قدری دقت بکنید در همین مدلول ماده ۴ این اولاد ذکر شده است که تا موقعی که مقررات خاصی وضع نشود البته خودشان هم در کمیسیون بودند این موضوع مطرح مذاکره قرار گرفت و قبول کردند و مخصوصاً ذکر شده که کمیسیونی در وزارت دارایی برای این کار تشکیل شود و مخصوصاً به آخر ماده ۴ اگر توجه بفرمایند معلوم می‌شود که ما نمی‌خواهیم یک مقررات تازه‌ای ایجاد بکنیم مقرراتی است که تا به حال خودش جاری بوده و این اصلاً خودش در جریان بوده است از نظر احتیاط خواسته‌اند اینجا باشد که نمی‌توانیم این را لغو بکنیم و نسخ بکنیم به عقیده بنده آقایانی که عقیده دارند این طرح زودتر تصویب شود و بپردازیم به بودجه کل موافقت بفرمایند این ماده به صورت تبصره اینجا ضمیمه شود و چیزی هم نمی‌شود همان مقرراتی که تا حالا جاری بوده جاری خواهد شد توجه بفرمایید باز اگر آن را حالا بخواهیم مطرح کنیم خودش
یک عده موافقین و مخالفینی دارد ما وضع حاضر را به هم نمی‌زنیم نهایت این ماده ۴ او را تأیید می‌کند آقایان اصرار نفرمایند آقای ملک مدنی هم مخالفت نفرمایند این قراری است که در ظرف ۵ و ۶ سال است عمل می‌شود ولی این مخصوصاً با این مذاکراتی که اینجا شد اگر بخواهید این را به تصویب برسانیم یک نکسی در عمل جمع‌آوری غله ایجاد خواهد کرد (صحیح است) مخصوصاً این ماده ۴ به صورت الحاق افزوده شده و بعد که بلافاصله بودجه مطرح می‌شود گزارش کمیسیون قوانین دارایی را بیاوریم اینجا مطرح کنیم قبول هم می‌شود.
رئیس ـ آقای رضوی.
رضوی ـ از مذاکراتی که اینجا در پیرامون جمع‌آوری غله شد معلوم شد به این که مجلس شورای ملی نسبت به جلو افتادن یک دوازدهم دیگر حرفی ندارد پس بنده هم دفاعی نمی‌کنم و اما راجع به غلة یک موضوع مورد نگرانی بود که مدت‌ها خاطر اشخاصی را متوجه به این موضوع داشته بود اگر نظر آقایان باشد چندین دفعه از طرف خود بنده پیشنهاد شد که لایحه غله مطرح شود زیرا این نگرانی و وضعیت دولت را بنده چیزی پیش اطلاع داشتم و الان با این فرمایشاتی که آقای نخستوزیر فرمودند به عقیده بنده به هیچ وجه صلاح مجلس نیست که تکلیف کار غله را یک ساعت دیرتر بیندازد (صحیح است) و از روی این مقدمه اگر آقایان این ماده ۴ نگرانی‌شان را رفع می‌کند یا اصلاح مختصری انجام بگیرد بنده معتقدم که به دولت در ضمن یک ماده خاصی اجازه داده شود مادامی که قانون مربوط به غله به مجلس نیامده و تکلیفش روشن نشده بر طبق آن مقررات کارشان را انجام بدهند یا این که خود قانون را بیاورند و هر نظری که خود آقایان دارند انجام بشود بنده تصور می‌کنم دیگر راهی سریع‌تر از این نخواهد بود (صحیح است) و با آنچه که فعلاً مطرح شده چون صلاح مجلس نیست موقتاً موافقت کنند.
رئیس ـ آقای اسکندری
سکندری (امیر نصرت) ـ عرض کنم راجع این قسمتی که آقای نخستوزیر بیاناتی فرمودند در کمیسیون هم مطالعه شد خود آقای نجم‌آبادی هم آنجا بودند (صحیح است) یا حسابی که شده سه مقابل گندم و یک مقابل جو ۱۸۰ هزار تن می‌شود و ۱۸۰ هزار تن هم احتیاجات دولت را تأمین می‌کند (صحیح است) به عقیده بنده این قسمتی که در این ماده ۴ هست خیلی شدید است و دیگران یعنی آقایان ملاکین هم شکایت می‌کنند آقای نخستوزیر توجه بفرمایند که یک کمیسیونی بشود مرکب از چند نفر راجع به این قسمت و خود رئیس غله هم باشد یک مطالعاتی بکنند این یک مذاکراتی بوده است عرض بکنم این سه روز ۴ روز صحبت شده نام اینها روی ارقام حساب تصویب کرده و همینطور ۲۰ تن ۸۰ تن ۱۰۰ تن حساب شده همین طوری که نمی‌شود گزارشی که به ایشان داده شده بنده می‌گویم درست نمی‌آید.
عباس اسکندری ـ اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس ـ بر طبق چه ماده‌ای؟
اسکندری ـ ماده راجع به لوایح... آقای بندگان یک طرحی تقدیم کرده‌اند نسبت به این طرح که دولت نمی‌تواند چیزی اضافه بکند مگر امضاءکننده‌ها باید موافقت کنند.
رئیس ـ طرح را دولت قبول کرده است و بعد هم یک چیزی علاوه کرده‌اند. آقا طرح را قرائت کنید. ماده واحده مطرح است قرائت کنید.
(ماده واحده به شرح سابق قرائت شد)
نمایندگان ـ رأی رأی
آزاد ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ نوبت سرکار نیست.
آزاد ـ بنده اجازه خواسته‌ام.
رئیس ـ آقای نبوی بفرمایید (آزاد ـ آقا بنده اول گفتم) ماده واحده مطرح است علی ایحال نوبت جنابعالی هم که رسید اجازه داده می‌شود.
نبوی ـ عرض کنم که اگر جناب آقای نخستوزیر توجه بفرمایند بنده عرایضم را می‌کنم به عقیده بنده اگر ماده ۴ قانون بودجه ضمیمه این طرح شود بنده خیال می‌کنم که این عمل تولید اشکال بزرگی خواهد کرد (مکی ـ کدام عمل آقا؟...) همین ضمیمه کردن این تبصره به ماده واحده این لایحه در ماده چهار به طور سفید مهر اجازه تام و اختیار مطلق به دولت می‌دهد این در عمل صحیح نیست دولت مورد اعتماد مجلس است و قطعاً یک عمل سویی از هیئت دولت سر نخواهد زد ولی رفتار مأمورین در ولایات این طور نیست اینجا جناب آقای نخستوزیر فرمودند که مازاد از ملاکین بزرگ گرفته می‌شود خواستم خدمت ایشان عرض کنم که در ولایات این طور نیست و عمل غیر از این است عملی که مأمورین می‌کنند غیر از آن است که به روی کاغذ می‌آید (صحیح است) اگر رعیتی گندم داشته باشد در ولایات مازاد با کمال شدت و سختی همین حالا که فرمودید که هیچ قانونی نیست وصول می‌کنند بنابراین نباید یک قانونی به دست مأمورین داد که سبب سوءاستفاده گردد و یک عملی بکنند که همین مختصر گندم و جویی هم که در ولایات یافت می‌شود بگیرند الان غالب سال‌ها ما می‌بینیم که تنگی معیشت است در قسمت غله، و این در اثر فشاری است که مأمورین وزارت دارایی برای اخذ مازاد وارد می‌آورند حالا بنده این ماده ۴ را برای آقایان می‌خوانم تا تصدیق بفرمایند که این ماده چه اختیار تامی به دولت می‌دهد (ماده ۴ قانون بودجه کل را به طرح سابق قرائت کردند) این مقررات عام است که خودش وضع می‌کند مگر این که طبق مقررات مصوب مجلس باشد و الا این صحیح نیست ولی ممکن است به موجب این ماده ما اجازه خواهیم داد که اداره کل غله و نان بر طبق مقررات مصوب مجلس تا وقتی که قانون خاصی تصویب نشده عمل کند قوانینی در مجلس تصویب شده است منتها مدتش گذشته همان قوانین تصویب شده را ممکن است ادامه داد تا مدتی که قانون خاصی تصویب شود اما به این صورت که اداره غله مجاز باشد هر عملی را بکند این کار را بنده فوق‌العاده مضر و زیان‌بخش می‌دانم.
نخستوزیر ـ پنج ماه است دولت لوایح مختلفه‌ای راجع به غله تقدیم مجلس شورای ملی نموده است و همین طور مانده اگر بنا باشد امروز هم که شروع شده است به ربط و ضبط خرمن این وقت را هم از دست بدهیم بعد فایده‌ای نخواهد داشت عرض کنم این مقرراتی که اینجا نوشته شده است در خرداد ۱۳۲۱ قانونی از مجلس شورای ملی گذشته که دولت مجاز است مقرراتی را که برای جمع‌آوری غله و حتی برای استفاده از وسایل نقلیه لازم می‌داند خودش وضع کند و به موقع اجرا بگذارد و این یک ساله بود که بعد از این که یک سالش گذشت اختیاراتی به دکتر میلیسیو داده شد که به موجب آن اختیارات از همان مقرراتی که به استناد همین قانون دولت گذرانده بود استفاده کرد و همان را اجرا نمود وقتی که دکتر میلیسیور از اینجا رفت این اختیاراتی که در نتیجه تصویب مجلس داده شده بود بدون مجوز قانونی بود حالا الان چه می‌خواهید بفرمایید اگر می‌فرمایید که مقرراتی که طبق قانون مصوب خرداد سال ۱۳۲۱ مجلس اجازه داده بود عمل شود بنده موافقم اما این که طبق مقررات مصوب مجلس باشد. اگر مقررات مصرحی ما داشتیم دیگر احتیاجی به تصویب مجلس شورای ملی نمی‌شد، یک مقرراتی داشته حالا مدت این مقررات گذشته اگر این طور که بنده عرض می‌کنم بفرمایید بنده موافقم که مقرراتی که به موجب قانون مصوب خرداد سال ۱۳۲۱ گذشته در مدت چندین سال به موقع اجرا گذاشته شده ادامه پیدا کند و دوام پیدا کند بنده قبول می‌کنم تا انشاءالله سال آینده مقررات خاصی وضع گردد.
رئیس ـ آقای آزاد مخالفید سرکار؟
آزاد ـ بلی
رئیس ـ پس تأمل بفرمایید چون آقای نبوی هم مخالف بودند یک نفر موافق صحبت کند بعد شما آقای قبادیان شما می‌توانید صحبت کنید.
قبادیان ـ علت موافقت بنده راجع به این پیشنهاد برای این است که چون سر حدات وسیعی ما داریم و در خرج به قیمت زیاد هم می‌خرند از مردم به این جهت با این قیمت زارع حاضر به تحویل غله نمی‌شود و در صورتی که در خارج هر تنی هزار تومان خریداری می‌شود بنده عقیده‌ام این است که نسبت به این پیشنهاد راجع به یک دوازدهم حق این بود که راجع به غله جناب آقای نخستوزیر تقاضا می‌کردند که در بودجه کل کشور مورد بحث قرار می‌گرفت و نسبت به این موضوع مجلس تصمیم قطعی اتخاذ می‌کرد ولی چون غله جناب مورد احتیاج هست بنده با این نظر موافق هستم، جناب آقای نخستوزیر توجه کنید شهر کرمانشاه و اهالی غرب نان مرکز و شاید سایر شهرستان‌های دیگر را نیز تأمین می‌کنند ولی مردم آنجا از قیمت غله ناراضی هستند علتش هم این است که تلگرافاتی که به توسط نمایندگان کرمانشاه مخابره کرده‌اند به عرض آقای رئیس مجلس رسیده و به مجلس هم خطاب شده است شما قیمت غله را ۲۳۰ تومان برای کرمانشاه وضع کرده‌اید در صورتی که مالکین عمده غرب در کرمانشاه هستند و پایین‌تر یعنی در قسمت شاه‌آباد و قصرشیرین ۳۵۰ تومان معین کرده‌اند ولی کرمانشاه هم که نزدیک است به مرز و خیلی از سر حد دور نیست وقتی مردم ببینند شما تنی ۲۳۰ تومان پول می‌دهید قطعاً کسی که می‌رود هزار تومان در خارج می‌فروشد این حاضر نمی‌شود که بیاید مازاد غله را تحویل بدهد شما یک راهی را تشخیص بدهید که قیمت غله را به قسمی بالا برید که مردم خودشان حاضر بشوند و با رغبت کامل غله را بیاورند تحویل انبار بدهند بنده به شما اطمینان می‌دهم که اگر این کار را بکنید یعنی قیمت هر قدر برای شاه‌آباد تعیین شده است نسبت به کرمانشاه هم تعیین بکنید اگر پارسال ۱۶۰۰۰ تن مازاد غله تحویل دادند امسال ۳۰ هزار تن تحویل
خواهند داد و بنده تعهد می‌کنم که تا آخرین مثقال غله را تحویل بدهند به شرط این که از روی انصاف با مردم رفتار شود، نسبت به این پیشنهاد بنده موافقم و حتی معتقدم که جناب آقای وزیر جنگ جنابعالی که مسئول حفظ مرزهای این کشور هستید و مرزها زیر نظر شما است امر بفرمایید که مرزبانان این کشور به طوری جلوگیری از قاچاق بکنند که اگر بزرگترین اشخاص و با نفوذترین و با قدرت‌ترین افراد این کشور هم باشند بیاورند تیربارانشان بکنند تا اعمال قدرت نکنند و دیگر یک مثقال از غله این کشور را به قاچاق به خارج نبرند و ملت ایران گرسنه نماند ولی سزاوار نیست که کرمانشاهی که نان این کشور را تهیه می‌کند خودش در مضیقه باشد و قیمت غله طوری باشد که خود مردم بتوانند تعهدشان را بیاورند تحویل بدهند و بعد دچار یک مزاحمت‌هایی هم نشوند این است که بنده با این ماده موافق هستم که همان طور که پیشنهاد شده است انجام شود نسبت به تعهد غله همین‌طوری که فرمودید بنده موافق هستم به شرط این که در تعیین قیمت حضرت عالی یک کمیسیونی تعیین بفرمایید که در آن تجدیدنظر بکند و یک تجدیدنظری بفرمایید، بنده معتقد هستم که آن وقت مردم با کمال رغبت غله‌شان را می‌آورند تحویل می‌دهند دیگر عرضی ندارم.
رئیس ـ آقای آزاد
دکتر اعتبار ـ پیشنهاد کفایت مذاکرات شده است.
رئیس ـ بعد از صحبت ایشان مطرح می‌شود.
عبدالقدیر آزاد ـ عرض کنم بنده با این تبصره چهارم مخالف هستم و علت مخالفت من هم این است که یک اختیاراتی خواسته‌اند برای جمع‌آوری غله در صورتی که از این اختیارات به هیچ وجه من‌الوجوه نه دولت استفاده می‌کند و نه مردم بلکه این وسیله دخلی می‌شود برای مأمورینی که گندم جمع‌آوری می‌کنند، پارسال چند تا چوب گذاشته بودند وسط راه همدان و قزوین یمن خبر دادند که روزی ۷ هزار تومان این پست‌ها را اجاره می‌دهند رفت خدمت آقای نجم‌آبادی و به ایشان گفتم گفتند درست است اما چه کار کنیم هر گندمی که می‌آید رد شود از هر تنی ده تومان می‌گرفتند گفتم در صورتی که شما نمی‌توانید جلوی گندم را بگیرید فقط این تنی ده تومان را به مردم تحمیل می‌کنید در کرمانشاه هم قضیه همان طور بود بنده امسال رفتم سبزوار در سبزوار یک کار عجیب و غریبی کرده بود اداره غله از مردم ۹ کیلو مازاد گرفته بود یک عده‌ای آمده بودند که از ما ۱۵ کیلو گرفته‌اند و پولش را هم نداده بودند الان یک پیرمرد هفتاد ساله است این آمده است اینجا برای من یک کاغذی نوشته است که اول آمدند به من گفتند بعد که این ۵۰ تومان را از من گرفتند آمدند ۷۰ من گندم هم از من گرفتند و پولش را هم ندادند من رفتم پیش شده است برای این کار و این کمیسیون هر کس را معین کند از او مازاد می‌گیرند و هر کس را که تعیین نکردند دولت هم نباید از مازاد بگیرد حالا بسیار خوب شما می‌فرمایید من تلفن می‌کنم بعد تلفن کردند از سبزوار به اداره غله اداره غله هم گفت من مطابق سنوات گذشته می‌خواهم مازاد بگیرم با این که مقرراتی نیست این طور اسباب زحمت برای مردم تولید می‌شود اگر چنانچه این ماده تصویب بشود جلوی مأمورین مازاد غله را نمی‌شود گرفت بنده معتقد هستم که این آقایانی که در اینجا هستند که یا خودشان ملاکند و یا علاقه دارند به این قسمت برای این کار سه روز چهار روز تشریف بیاورند یک ماده دو ماده تهیه کنند که روی آن مقررات این غله گرفته بشود و اگر این طور باشد که ما یک اختیارات نامعدودی بدهیم به دولت هم به ضرر مالک تمام می‌شود و هم خرده‌مالک و هم دهقان (صحیح است).
رئیس ـ آقای معدل.
معدل ـ بنده اینجا احساس کردم که اصل موضوع که عبارت از جمع‌آوری غله و باز ماندن دست دولت در این کار باشد مورد رضایت و توافق آقایانی است (صحیح است) ولی احساس می‌فرمایند که در اجرای اختیارات شاید بعضی از مأمورین دولت تجاوز کنند (صحیح است) حالا توجه بفرمایید آقایان خودتان را به جای دولت بگذارید یعنی صاحب یک مسئولیت، آن هم برای اولین وظیفه و مهمترین وظیفه که عبارت از تأمین نان مملکت است، اگر دولت این اختیارات را نخواهد و بخواهد بدون قانون جمع کند یعنی حق مالک را بگیرد از آنها با یک نرخ معینی، خواهید گفت که چرا بدون قانون و بدون اختیار این کار را کرده و اگر بخواهد این اختیار را بگیرد به عنوان این که بعضی از مأمورین دولت تجاوز کرده‌اند و تعدی کرده‌اند می‌خواهید این حق را ندهید بنده تصور می‌کنم که این نگرانی آقایان به این حد لزوم ندارد هر مأموری که خطا می‌کند جلوگیری آن بسیار آسان است (یک نفر از نمایندگان ـ بسیار مشکل است) باید وارد اصلاح آن کارمند شد یعنی شما تصور نمی‌کنید که اگر دولت اختیاری نداشته باشد برای این که یک مالک عمده را بخواهد و از او غله بگیرد چطور ممکن است این کار را بکند در این بابت بنده تصور می‌کنم آقایان به قدری در این کار دست‌شان باز است که خود دولت را می‌آورند و می‌برند آن وقت اظهار عجز می‌فرمایند که یک مأمور بدکار دولت که خطا کرده است اینها را چه جور جلوگیری می‌کنند این بسیار خوب وسیله‌ای است اگر یک مأموری خطا بکند با این علاقه‌ای که آقایان دارند به موضوع آن مأمورین را به دولت معرفی کنند تا آنها را منفصل کنند و مجازات کنند تا این کار اصلاح شود (مکی ـ یک مشت از همین مستخدمین هستند) یک روزی باید این وضعیت اصلاح شود امروز باشد به هر حال متوجه باشید که رئیس دولت اعلام می‌کند که هر گاه شما به من یک اختیاراتی ندهید از حوزه قدرت من خارج است و ضمناً این تذکر هم داده می‌شود که من پابند به این عبارتی که نوشته نیستم هر نوع عبارت هر نوع طرحی که آقایان متقابلاً بدهند برای این که موضوع جمع‌آوری غله تأمین شود ما قبول می‌کنیم به جای این پیشنهاد بفرمایید.
معتمد دماوندی ـ قیمتش را بالا ببرید.
رئیس ـ دو پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم مذاکرات کافی است، دکتر عبدالله معظمی
پیشنهاد می‌کنم به کفایت مذاکرات رأی گرفته شود دکتر طبا
رئیس ـ آقای دکتر طبا
دکتر طبا ـ بنده خیال می‌کنم بحث زیادی در اطراف این موضوع لازم نباشد چون یک پیشنهادی آقای دکتر معظمی دارند که نظر آقایان تأمین خواهد شد و چون حالا موقع جمع‌آوری غله است و خرمن هم ممکن است تلف بشود و بعد هم معلوم نیست که کی این قانون می‌گذرد آقایان موافقت بفرمایند با نظر آقای نخستوزیر که نظر بسیار خوبی است و من گمان نمی‌کنم تردیدی باشد که خیلی به موقع به فکر افتادند که این تبصره را الحاق کنند و بنده هم از ایشان تشکر می‌کنم که خیلی به موقع این تبصره بسیار ضروری را در نظر گرفتند حالا این نظر آقای آزاد هم صحیح است که یک عده از مأمورین هستند و نسبت به رعایای بیچاره ظلم می‌کنند و اگر این تبصره هم بگذرد به حال آنها فرقی نخواهد کرد با وضع فعلی مملکت در هر حال به آنها ظلم می‌شود فقط نتیجه‌ای که ما می‌گیریم این است که شاید یک عده‌ای از ملاکین بزرگ با این تبصره موظف شوند که مازاد غله را بدهند ما نمی‌توانیم انکار کنیم که این جمع‌آوری غله به حال یک مناطقی از مملکت که غله ندارد خیلی مفید است الان به آقای دکتر معظمی صحبت می‌کردیم ایشان فرمودند که گلپایگان را که پارسال مردم آذوقه نداشتند سه هزار تن غله همین آقای هژیر فرستادند و نجات دادند ما هم روی این اصول است که با این موارد موافقیم و تقاضا داریم که آقایان با کفایت مذاکات موافقت بفرمایند و پیشنهاد ایشان هم نظر آقایان را تأمین می‌کند و بعد البته قانون جدید وقتی آمد تصویب می‌شود (صحیح است)
رئیس ـ آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر ـ بنده خواستم خاطر جناب آقای نخستوزیر را که خود ایشان بیش از همه به مردم بیچاره بدبخت خارج از مرکز علاقه دارند متذکر یک نکاتی کنم که قطعاً چون ایشان بیرون تشریف نبرده‌اند و در دهات گردش نکرده‌اند متوجه نشده‌اند (دهقان تشریف برده‌اند) جناب آقای نخستوزیر فرمودند که اگر در این جلسه در این موقع موضوع غله تصویب نشود قطحی می‌شود و نمی‌توانیم دیگر جمع‌آوری کنیم در حالی که خودشان فرمودند که یک دوازدهم اقتضا ندارد تصویب شود و بودجه را تصویب کنند اگر ما یک دوازدهم را پیشنهاد نکرده بودیم آیا طوری بود که قحطی شود و نمی‌توانست اداره غله عمل بکند؟ این که در ضمن بودجه‌تان هست بحث می‌کنیم این یکی، دیگر این که اشاره شده است مطابق مقررات و عملی که دولت کرده است اولاً...
دهقان ـ راجع به کفایت مذاکرات صحبت کنید.
رئیس ـ در اصل موضوع لازم نیست وارد شوید.
کشاورز صدر ـ ... یک اشاره‌ای است اجازه بفرمایید اگر این نکته را ذکر نکنم فوریتش
را تصویب نمی‌کنید و به ضرر مملکت تمام می‌شود ناچارم این را ذکر کنم که فوریتش را تصویب بکنید این است که مقرراتی که می‌خواهید اگر عمل اداره غله مقصودتان است عمل اداره کل غله متفاوت است تاکنون آنچه اداره کل غله عمل کرده است به نفع مالکین قوی و گردن کلفت بوده و به ضرر مالکین جزء و بدبخت‌ها و بیچاره‌ها می‌گویید نه بنده حاضرم ثابت کنم صورت بیاورید اینجا نگاه کنید و اگر منظورتان اجرای قانون منع احتکار است به عقیدة بنده مجلس نبایست اجازه بدهد که دولت مقررات زمان جنگ و آن اختیاراتی که در آن موقع ضرورت داشته آن اختیارات را به دولت بدهد این را بنده مخالفم صد درصد زیرا به دست این مأمورین ناصالح می‌افتد و پدر مردم را درمی‌آورند آقا یک خروار گندم را توجه بفرمایید شصت تومان می‌دهند به یک مالک یا به یک رعیت و حال آن که ۱۹۰ تومان قیمت آن شده
رئیس ـ شما آقای کشاورز صدر رعایت نظامنامه را نمی‌کنید باید به طور اختصار با کفایت مذاکرات مخالفت کنید
کشاورز صدر ـ اجازه بفرمایید دلایل مخالفتم را ذکر می‌کنم آقای رئیس در فوریت خیلی تأثیر دارد عرض بنده حالا اگر اجازه نمی‌فرمایید بنده عرضی نمی‌کنم.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به کفایت یک مذاکرات در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادی از آقای رحیمیان رسیده که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که لایحه یک دوازدهم از دستور خارج شود.
رئیس ـ آقای رحیمیان
رحیمیان ـ مقصود بنده این نبود که از دستور خارج شود مقصود بنده این بود که منشی‌ها کمند و توجه نمی‌شود و هر کس در اینجا بیشتر داد و بیداد کرده باشد به او اجازه خواهند داد این بود که بنده این پیشنهاد را دادم.
رئیس ـ آقای رحیمیان ۳۴ نفر اجازه خواسته‌اند.
رحیمیان ـ ... و نظر دیگری داشتم بنده تعجب می‌کنم جناب آقای هژیر رئیس دولت در اینجا اعتراف کردند که ما نمی‌توانیم جلوگیری از قاچاق بکنیم یا این که بنده خودم رفتم به خوزستان در این فروردین در آنجا می‌گفتند غله به تمام معنی آزاد قاچاق می‌شود استاندارها هستند اتومبیل دارند پول می‌گیرند. سیصد میلیون تومان این ملت بدبخت صرف قوای تأمینیه می‌کند آن وقت رئیس دولت می‌آید در اینجا اعتراف می‌کند که ما نمی‌توانیم جلوگیری از قاچاق گندم بکنیم این صحیح نیست و این اظهارات جناب آقای هژیر موجب یک وحشتی برای مردم می‌شود و گذشته از آن با آن که امسال در همه جا محصول غله زیاد است با آن که هیچ جای نگرانی نیست بنده خیال می‌کنم که این هم یک نظر مصنوعی است و می‌خواهند یک قحطی مصنوعی برای این ملت بدبخت درست بکنند و الا هیچ موجبی ندارد که در امسال اظهار نگرانی بکنند و من این را یک سیاست نان تلقی می‌کنم و یک مطلب دیگری که راجع به تبصره ۴ در اینجا صحبت شد باید کاری نشود که موجب زحمت خرده‌مالکین شود.
رئیس ـ آقای نخستوزیر
نخستوزیر ـ عرض کنم تمام وسایل در اختیار دولت هست ژاندارمری هست ارتش هم هست وسایل دگیری هم هست قانون نیست اگر می‌خواهید من از این قوا بدون قانون استفاده کنم بفرمایید من می‌خواهم بدون این که به من اجازه قانونی داده نشود عملی نکنم قاچاق کردن آقا مجازات دارد برای ارزاق مجازات سخت لازم دارد و برای این که اجازه بدهید این مجازات را اجرا بکنیم باید قانون داشته باشد اگر اجازه می‌فرمایید در حدود اختیاراتی که دولت دارد البته اقدام می‌کند. بنده اشکالاتی که در کار هست با صراحت حضور آقایان عرض نکنم پس کجا باید عرض کنم بنده عرض می‌کنم که موجودی غله سی هزار تن است فرمودند این سیاست نان دولت است. بلی در درجة اول سیاست دولت سیاست نان مملکت است بنده اگر اینجا نگویم که سی هزار تن غله موجود داریم پس به کی بگویم باید آقایان مشکل ما را بدانند تا تصویب کنند نان تأمین شود.
رئیس ـ پیشنهادات قرائت می‌شود:
(پیشنهاد آقای صدرزاده به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که از نظر تسریع در گذشتن ماده واحده آقایان موافقت بفرمایند که پیشنهادات آنها در بودجه کل کشور که در دستور است قرائت و مورد رسیدگی واقع شود و فقط نسبت به ماده واحده اخذ رأی به عمل آید.
مکی ـ مخالفم این دیکتاتوری است.
رئیس ـ آقای صدرزاده
صدرزاده ـ عرض کنم که بودجه کل کشور در دست رسیدگی است مقصود این طرح که دولت هم موفق است این است که حقوق‌ها زودتر پرداخت شود فقط یک مسئله است و آن مسئله غله که مورد اختلاف نظر واقع شده و پیشنهاداتی از آقایان رسیده است و تقاضای تجزیه هم در رأی کرده‌اند بنابراین هر کس نسبت به مسئله غله توافق نداشته باشد می‌تواند رأی ندهد. منظور بنده این بود که از آقایان استدعا بکنم که پیشنهاداتی که در این مورد کرده‌اند چون خود بودجه کل کشور در جریان رسیدگی است موافقت بفرمایند که این پیشنهادات که به تدریج رسیده الان ۲۵ پیشنهاد رسیده موافقت بفرمایند که در ضمن بودجه کل کشور مطرح شود و اگر بخواهند تمام این بیست و پنج پیشنهاد را رسیدگی بکنند و نسبت به آنها موافق و مخالف صحبت کنند این یک دوازدهم برای دو هفته دیگر هم تصویب نمی‌شود. (صحیح است)
رئیس ـ آقای دکتر اعتبار
دکتر اعتبار ـ این پیشنهاد قابل طرح نیست.
صدر زاده ـ بنده پس گرفتم.
رئیس ـ پیشنهادات دیگر قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای مهندس رضوی به شرح زیر قرائت شد).
مقام ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم دو تبصره که یکی مربوط به معافیت ماشین آلات و لوازم لابوراتور اهدایی به دانشگاه و دیگری مربوط به معافیت کتب و مطبوعات از گمرک قبلاً تقدیم و تصویب گردیده به قانون یک دوازدهم تیر ماه ضمیمه و ابلاغ گردد.
رئیس ـ آقای مهندس رضوی
مهندس رضوی ـ این موضوع اصلاً هیچ وقت آقایان را نخواهد گرفت و تصویب هم شد و فقط آقایان موافقت بفرمایند که در ضمن این قانون ابلاغ شود (صحیح است)
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای ارباب به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ضمیمه لایحه یک دوازدهم تیر ماه ۱۳۲۷ به تصویب مجلس شورای ملی برسد دولت مجاز است اراضی شهر زاهدان تا شعاع شش کیلومتر اطراف شهر اعم از آنچه در تصرف وزیر بنای مردم یا بایر است با اطلاع وزارت دارایی به شهرداری زاهدان واگذار نماید تا با تصویب انجمن شهر زیر نظر فرماندار کل بلوچستان تقسیمات محلی و تعیین بهای هر قسمت شده پس از وضع مقدار احتیاج مؤسسات شهرداری و خیابان‌ها به ساکنین و متصرفین و داوطلبان خرید فروخته حاصل فروشن آن را منحصراً به مصرف لوله‌کشی و مؤسسات عام‌المنفعه شهر زاهدان برسانند.
رئیس ـ آقای ارباب
ارباب ـ جناب آقای رئیس توجه بفرمایید بنده این را به این شرط پس می‌گیریم که ضمن بودجه رسیدگی شود.
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر پیشنهاد آقای کهبد قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی: اینجانب پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل اضافه شود.
تبصره ـ به منظور تشویق زارعین و توسعه امور فلاحتی مواد نفتی جهت مصرف ماشین‌آلات فلاحتی و آبیاری در تمام کشور از پرداخت هر گونه مالیاتی معاف باشد.
رئیس ـ آقای کهبد
کهبد ـ بنده این پیشنهاد را برای بودجه کل کشور کرده بودم.
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگر قرائت بشود (پیشنهاد آقایان منصف ـ نبوی ـ صدرزاده موسوی به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نماییم تبصره زیر به طرح یک دوازدهم بودجه اضافه شود:
تبصره ـ دولت مکلف است به کلیه محصلینی که فعلاً در کشورهای خارجه تحصیل می‌نمایند ارز داده شود که لااقل سه ساله دبیرستان را تمام کرده باشند و در هر حال پرداخت ارز موکول به گواهی وزارت فرهنگ دایر به اشتغال منظم به تحصیل تحت نظر نمایندگان سیاسی ایران در خارجه خواهد بود.
رئیس ـ آقای نبوی
نبوی ـ اینجانب تصور می‌کنم این پیشنهاد مفید و ضروری است تصادفاً بنده عرض می‌کنم که دولت ارز دارد این ارز در بهترین مورد باید مصرف
شود و خاصه خرجی نشود در درجه اول این ارز را باید به محصلین بدهند (صحیح است) محصلینی که در خارج هستند و برای تحصیل رفته‌اند بالمآل برای کشور مفید خواهند بود و برمی‌گردند به این مملکت خدمت خواهند کرد به آنها ارز داده بشود الان در این کار مسامحه می‌شود و خاصه خرجی می‌شود به بعضی از آنها داده می‌شود به بعضی داده نمی‌شود یعنی به آنهایی که دوره دبیرستان را طی نکرده‌اند یا در فلان سال رفته‌اند یا در فلان سال نرفته‌اند به این جهت کمیسیون از دادن ارز به آنها امتناع می‌کند بنده پیشنهاد کردم که ارز به تمام محصلینی که این شرایط را دارند داده شود و تمنا می‌کنم توجهی هیئت محترم دولت بفرمایند راجع به این موضوع.
رئیس ـ آقای نخستوزیر
نخستوزیر ـ بنده خیلی از مزاحمتی که به آقایان می‌دهم متأسفم ولی از این جهت هم بیشتر تأسف داشتم که تمام اموری که باید به موجب آیین‌نامه «نه به موجب قانون» آن هم می‌آید در مجلس شورای ملی آقا یک کمیسیون ارزی درست کرده‌اند و یک قانون ارزی یک درآمد ارزی هست، یک مخارج ارزی یک روزی کمیسیون ارز آمده است نشسته است اعلان کرده گفته هر کس می‌خواهد برود خارجه اگر برای ناخوشی است باید رجوع بکند به یک هیئتی از اطبا که اینها تصدیق بکنند که این دارای یک مرضی است که جز در خارجه قابل علاج نیست اگر محصلی هم می‌خواهد برود خارجه یک مقرراتی دارد بایستی تا فلان درجه را پیموده باشد نظام وظیفه تصدیق کند یک اصولی است که گذاشته شده است و باید رعایت کنند عده‌ای هم مدام مزاحمت فراهم کرده‌اند که آقا اسعار بدهید اگر هم بنا است که یک تغییری داده شود اجازه بدهید که آن مقامی که اینها را تعیین کرده است مسئول اجرای این کار است خودش اصلاح کند و الا هر عملی که در خارج انجام می‌دهند نباید اینجا بگوییم به موجب یک پیشنهادی یا یک ماده قانون و آن اداره‌ای که این کار را کرده بی‌خود کرده این به طوری دستگاه را فلج خواهد کرد و دیگر کاری نمی‌شود انجام داد استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید در خارج با کمیسیون ارز مذاکره کنم در موقع طرح بودجه مملکتی لازم شد قبول می‌کنم.
رئیس ـ آقای نبوی
نبوی ـ کمیسیون ارز مدت‌ها است تشکیل نمی‌شود و به همان شرایطی که خودشان مقرر کرده‌اند عمل نمی‌کنند وزارتخانه‌های دیگر هم برای محصلین خودشان و مخصوصاً وزارت جنگ برای محصلین خودش ارز می‌خواهد و علاقمند است و این طرح را چند نفر دیگر هم امضا کرده‌اند بنده در سهم خودم چون فرمودند این نظر را تأمین خواهند کرد پس می‌گیرم.
منصف ـ بنده هم پس گرفتم
صدرزاده ـ بنده هم پس گرفتم
موسوی ـ بنده هم پس گرفتم
رئیس ـ پیشنهاد دیگر را قرائت کنید
(پیشنهاد آقای اسلامی به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم در صورت طرح یک دوازدهم بودجه کشور فقط حقوق کارمندان تصویب شود و سایر هزینه‌ها تا تعیین تکلیف بودجه کل کشور مسکوت بماند.
رئیس ـ آقای اسلامی
نمایندگان ـ نیستند
رئیس ـ پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر یک دوازدهم اضافه شود:
کلیه بودجه ساختمانی و راهسازی و سدسازی که در بودجه ۳۲۷ منظور است یک جا تصویب شود ـ جواد گنجه ـ شهاب خسروانی
رئیس ـ آقای خسروانی
شهاب خسروانی ـ بنده می‌بینم پیشنهادم مورد توجه آقایان نیست خیلی هم اصرار ندارم که بگذرد ولی یک قضیه‌ای است که خیلی اهمیت دارد زیرا با یک دوازدهم بعضی از کارهای ساختمانی و راهسازی را نمی‌شود انجام داد و به واسطه یک دوازدهم این کارها به ضرر دولت تمام می‌شود زیرا غالب کارها مقاطعه است و وقتی موقع کار رسید هم پول به آنها نمی‌رسد و هم به واسطه این تشکیلات مخارج آنها زیاد می‌شود این بود که استدعا کردم که اگر آقایان توجه بفرمایند یک جا تصویب شود و الا بنده نظری ندارم (نمایندگان ـ پس بگیرید در ضمن بودجه مطرح شود) بسیار خوب پس می‌گیریم ضمن بودجه مطرح شود.
رئیس ـ پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود.
دولت مکلف است وجوهی را که از بابت صدی سه اجناس انحصاری و وجوه مأخوذه از بابت ذبایح را که فعلاً در صندوق وزارت دارایی جمع‌آوری شده است به شهرداری‌های شهرستان‌ها پرداخت نماید.
نخستوزیر ـ این پیشنهاد را قبول می‌کنم.
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم هر وزارتخانه بیش از یک معاون نداشته باشد. عبدالقدیر آزاد ـ حسین مکی
رئیس ـ آقای آزاد
آزاد ـ عرض کنم بنده از این پیشنهادی که کردم می‌خواهم یک تذکری به آقایان بدهم عرض کنم اینجا توجه بفرمایید در تشکیلات مملکتی برای هر وزارتخانه‌ای یک وزیر تعیین کرده‌اند قاعدة بایستی هر وزیری یک معاون بیشتر نداشته باشد زیرا اگر در یک وزارتخانه دو وزیر باشد همیشه اسباب اختلاف بین دو وزیر است همینطور هم اگر دو معاون وجود داشته باشد همیشه باعث اختلال کار وزارتخانه می‌شود علاوه بر این بنده از وقتی که آمدم به مجس شورای ملی یک مسائلی را فهمیدم که می‌خواهم عرض کنم این معاونینی که تا سه و چهار تا در وزارتخانه‌ها نصب کرده‌اند به عقیده بنده اینها وزارتخانه‌ها را اجاره کرده‌اند، عرض کنم در دورة ۱۳ یکی از آقایان معاونین وزارتخانه‌ها وزارت راه را اجاره کرده بود از یک وکیلی به ماهی ۳۵۰۰ تومان شاید همه آقا این می‌دانند عرض کنم که بعد از آن در آن دوره هم همان معاون را که آقای سعیدی باشند (بعضی از نمایندگان ـ این طور نیست) الان توضیح می‌دهم اجازه بفرمایید، عرض کنم دو سه نفر از وکلا آمده‌اند به او اجاره داده‌اند (یمین اسفندیاری ـ کی‌ها هستند، اسم‌شان چیست؟) اجازه بدهید الان می‌گویم آقا این رسم مملکت نیست بنده خیلی به جنابعالی اراتمندم آقای یمین (بعضی از نمایندگان ـ اسم‌شان را بفرمایید) بنده می‌دانم توجه بفرمایید بالاخره شما می‌خواهید که مملکت اصلاح شود عرض کنم که دو سه نفر این را به اجاره داده‌اند و شرط‌شان هم این بوده است که آقای هژیر برای وزارت راه وزیر تعیین نکند که او مال‌الاجاره را خوب بپردازد (نخستوزیر ـ این طور نیست آقا) بعد آمدند در وزارت دارایی که سه تا معاون داشته است یک معاون دیگر هم اضافه کردند حالا شده چهار تا عرض کنم این معاونین هر کدام سه تا چهار تا پشت سرشان ایستاده‌اند و اینها حق و حساب‌شان را می‌خواهند یا جواز بدهد یا چیز دیگری بدهد حالا توجه بفرمایید که حال این ملت بدبخت چطور خواهد بود برای یک وزارتخانه چهار معاون تعیین می‌کنند و هر معاونی هم ۴ ۵ نفر پشت سرش است اینها هر یکی اقلا در مدت معاونتش یک میلیون نیم میلیون ازش می‌خواهند خود این هم یک مقداری سهم دارد و به علاوه یک مقداری هم قوم و خویش دارد و یک چوب جراحی برای این مملکت زده‌اند (یمین اسفندیاری ـ این طور نیست به دولت توهین نکنید) آقا توهین نیست همین جور است خود شما یکی از آن اشخاصی هستید که مقاطعه کرده‌اید، هر سه ماه ۴ ماه یک وزیر یا یک معاون به وزارتخانه‌ها می‌فرستید و وزارتخانه‌ها را قبول خودتان کرده‌اید (یمین اسفندیاری ـ جنابعالی هم برای حزب استقلالی که اصلاً وجود ندارد سه تا ۴ تا وزیر می‌خواهید) از حزب استقلال کی در دولت است اگر حزب استقلال بخواهد کسی را داشته باشد تقاضا خواهد داد شماها نباید در کارهای دولتی دخالت کنید! مثل این که کابنیه آقای حکیمی افتاد ما تصمیم گرفتیم و هیچ پیشنهادی نکردیم (یمین اسفندیاری ـ پیشنهاد شما که معقول نبود) مگر مال شما معقول است مگر آن که آوردید معاون وزارت پیشه و هنرش کردید اول معقول بود (یمین ـ بنده پیشنهادی ندارم) همه جا را دارید قبول خودتان می‌کنید بنده آقا معتقد هستم که این قضیه یک قضیه اصولی است و خوب است که آقایان موافقت بفرمایند که هر وزارتخانه‌ای بیش از یک معاون نداشته باشد زیرا که هم از نظر تشکیلات مخالف است و هم از نظر مسئولیت ۳ نفر ۴ نفر در یک وزارتخانه هستند یک نفر معاون فنی یک نفر فلان و فلان محض رضای خدا از آقایان تقاضا می‌کنم موافقت بفرمایند هر وزارتخانه‌ای بیش از یک معاون نداشته باشد.
رئیس ـ آقای نخستوزیر
نخستوزیر ـ بنده هر چه فکر می‌کنم کار مملکت ما روز به روز مشکل‌تر می‌شود (صحیح است) بنده خیال می‌کنم که تنها مرکز ثقل مملکت هم که مجلس شورای ملی است روز به روز مورد تحقیر و اهانت قرار بگیرد به نظر بنده دیگر امید این که این مملکت یک روزی بتواند
روی اصلاح ببیند سلب است اگر بنا باشد مردم آقا در داخله و خارجه این طور معتقد باشند که خودمان به جان خودمان به طوری افتاده‌ایم که با دندان خودمان را پاره می‌کنیم آن هم در مجلس شورایا ملی بنده نمی‌دانم دیگر امید به کی می‌توان داشت دیگر به استظهار به کدام مقام می‌توان کاری کرد این مطالبی را که آقای عبدالقدیر آزاد می‌فرمایند البته بنده را نمی‌رسد که وارد مناسبات ایشان با وکلا بشوم البته آقایان خود می‌دانند، یک مورد هم است که گفته می‌شود راجع به دوره سیزدهم یا کی است که می‌فرمایند، راست است که آن آقالان حالا هم شاید نماینده نیستند یا در نمایندگی خودشان باقی هستند اگر باشند عقیده عموم بر این قرار می‌گیرد که در مجلس شورای ملی نمایندگانی که نشسته‌اند این طور عمل می‌کند مقاطعه می‌کند یا سوءاستفاده می‌کنند، من نمی‌دانم کجای دنیا می‌گویند که نمایندگان مجلس شورای ملی به استثنای آقای عبدالقدیر آزاد به طور کلی نسبت به تمام این طور عقیده پیدا خواهند کرد محض رضای خدا یکی را باقی بگذارید اینجا به بنده مربوط نیست بنده هیچ وقت وکیل مجلس شورای ملی نبوده‌ام که برای خودم این را عرض کنم آقایان بنده از نظر حفظ دولت این را عرض می‌کنم آقای سعیدی یکی از مأمورین عالی‌رتبه دولت هستند و مدت‌ها خدمت‌های مختلف داشته‌اند و آن خدمات را به نحو خوب انجام داده‌اند حالا هم هیچ دلیلی بر این که در پشت تریبون مجلس شورای ملی یک همچون نسبتی به ایشان داده شود نبود که در یک سالی چنین نمایندگانی بوده‌اند و امسال هم همچو چیزی است البته آقایان باید بدانند و استدعا می‌کنم توجه بفرمایند دولت در هر مملکلتی بر طبق رأی و تصمیم مجلس شورای ملی آمده ولی مادامی که آمد اگر صاحب یک حیثیت و شرافتی نباشد بالاخره کار از پیش نمی‌رود هر عملی که می‌خواهید بفرمایید نسبت به تغییر دولت بفرمایید اما تصدیق بفرمایید که اگر جنابعالی با آقای سعیدی مخالف هستید شاید ۶۰ نفر در این مجلس با ایشان موافق باشند (صحیح است) نمی‌شود گفت که چون یک نفر با ایشان مخالف است او را باید برداشت بنابراین خواهش بنده این است که ایشان هر طور به صلاح مملکت تشخیص داده‌اند حرف بزنند بنده حرفی ندارم ولی رعایت بفرمایند که حقوق سایرین هم محفوظ بشود و این حقوق در درجه اول حقوقی سایرین هم محفوظ بشود و این حقوق در درجه اول حقوق حیثیتی است که مدام مورد حمله نباشد اول حقوق به این معاونی که می‌فرمایید بنده توضیح مفصل راجع به این کار دارم اما عجالتاً که بودجه کل مطرح نیست آقایان اگر یک دوازدهم بودجه اسفند ۱۳۲۶ را می‌خواهند بدهند اگر پیشنهادات باید کم شود که آقا همین امروز می‌خواهند آنچه را که صلاح هست پیشنهاد کنند و تصویب بفرمایند یک دوازدهم پرداخت اسفند ۱۳۲۶ است که می‌خواهید تصویب بفرمایید چیز تازه‌ای که وارد نخواهد شد حالا یک معاون یا دو معاون باشد هر موقع که این موضوع مطرح شد بنده توضیح می‌دهم ممکن نیست بتوان گفت که وزارت دارایی یک معاون داشته باشد کار کردن در هر مملکتی اسباب و آثار لازم دارد در وزارت دارایی بنده اقل مایقنع ناچار هستم که خرج را از وصول تفکیک کنم بنده نمی‌توانم بگویم یک معاونی که آنجا نشسته خودش را بیش از این اندازه‌ای که می‌کشد بکشد (آزاد ـ رئیس اداره تعیین کنید) تشخیص من حساب است آقای آزاد مادامی که این مجلس شورای ملی به تشخیص شما به من مسئولیت داده است این را من باید انجام بدهم نه شما (آزاد ـ معاون لازم نیست آقا) اداره مملکت با تشخیص اکثریت مجلس شورای ملی است.
(در این موقع مابین آقای قبادیان و آقای آزاد گفتگوی شدیدی رخ داد که منجر به کتک‌کاری گردید).
رئیس ـ آقای قبادیان من به شما اخطار می‌کنم.
مکی ـ تقصیر با آقای قبادیان است (همهمه نمایندگان)
رئیس ـ این که وضع مجلس نیست چرا رعایت نظامنامه و مقررات را نمی‌فرمایید.
نخستوزیر ـ ... در هر صورت بنده تصدیع زیادی ندارم می‌خواستم این توضیح را عرض کنم که با تصویب یک دوازدهم و لو این که پیشنهاد آقای آزاد هم قبول بشود به هیچ رسمی پرداختی به دو معاون و سه معاون نخواهد شد چون این به مأخذ پرداخت اسفند ۲۶ است و اما راجع به این که دو معاون لازم است یا سه معاون یک وقت وسیع‌تری می‌خواهد که توضیحات زیادتری حضور آقایان عرض بکنم آن وقت تصدیق می‌فرمایید که جایش هم بودجه کل مملکتی است نه اینجا
دکتر اعتبار ـ بنده مخالفم
رحیمیان ـ بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم مطابق ماده ۱۰۹
رئیس ـ بفرمایید
رحیمیان ـ آقای رئیس بنده به جنابعالی شخصاً احترام می‌گذارم و تمام ملت ایران شما را یک نفر شخص شریف می‌شناسند ولی در جلسه درست انتظام را حفظ نمی‌فرمایید و به وظیفه رسمی خودتان عمل نمی‌فرمایند اینجا جای اخطار نبود در اینجا بایستی رأی بگیرند که از حضور در جلسه محروم بشود مطابق فلان ماده جناب آقای رئیس یک دست‌هایی در کار است و می‌خواهند مجلس را موهن بکنند (صحیح است) و نقشه‌های خودشان را انجام بدهند ما به موهن کردن مجلس شورای ملی عقیده نداریم و گذشته از این مجلس هم باید احترام خودش را حفظ بکند احترام مجلس را دارند به عناوین مختلف می‌برند جنابعالی و نمایندگان محترم یک مجازاتی را قائل بشوید اگر می‌خواهید احترام مجلس را حفظ کنید بایستی الساعه رأی بگیرید اگر نمی‌خواهید که چه عرض کنم.
دکتر اعتبار ـ اجازه می‌فرمایید؟
رئیس ـ راجع به این جریان بنده دو اخطار به آقای قبادیان کردم و اخطار سوم باید با رأی مجلس باشد من حاضرم رأی بگیرید. آقای اعتبار بفرمایید.
دکتر اعتبار ـ عرض کنم که آقای عبدالقدیر آزاد از نمایندگانی هستند که مورد احترام و تکریم نمایندگان مجلس هستند و از این پیش‌آمدی که اینجا الان شد بنده نهایت تأسف را دارم و عمل آقای قبادیان را بنده شخصاً تقبیح می‌کنم.
یمین اسفندیاری ـ عمل آقای آزاد را هم تقبیح بفرمایید.
دکتر اعتبار ـ ... ایشان بلند شدند که زدند اما آقای آزاد اینجا راجع به آقای سعیدی یک فرمایشی فرمودند که بنده در یک مورد دیگری هم که از طرف آقای مهندس رضوی راجع به این موضوع توضیحاتی داده شده بود توضیح عرض کردم و باز هم تکرار می‌کنم و آن مربوط به خرید آن اموال امریکائی‌ها که بسیار فرصت خوبی بود برای سوءاستفاده و آقای سعیدی نکرد و صورتی را که بود برای این کار به من داد و من هم آوردم در مجلس خواندم خیال می‌کنم اینجا سوء‌تفاهمی شده باشد و امیدوارم فرصتی پیش بیاید و رفع این سوء‌تفاهم بشود و اما راجع به اصل موضوع جناب آقای هژیر بایستی دیر یا زود منتظر یک چنین پیشنهادی می‌بودند برای این که با نهایت علاقمندی که ما داریم که از دولت ایشان پشتیبانی کنیم که ایشان بر مشکلات فائق بیایند از این افراط و تفریط‌ها هم ما زیاد خوشمان نمی‌آید و مخالف هستیم (صحیح است) و همان طور که خودشان فرمودند چون الان موضوع مطرح نیست و اگر هم به این پیشنهاد رأی داده شود این لایحه برمی‌گردد به کمیسیون و پرداخت یک دوازدهم به تعویف می‌افتد از آقای آزاد و آقای مکی تقاضا می‌کنم که این پیشنهادتان را پس بگیرید (آزاد پس نمی‌گیرم) اجازه بفرمایید و این حق هم برای ایشان و هم برای همه آقایان محفوظ خواهد بود که در موقع طرح بودجه راجع به این موضوع تذکر بدهند.
نمایندگان ـ رأی
رئیس ـ پیشنهاد تنفس رسیده است از آقای دکتر طبا که قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم ده دقیقه تنفس داده شود.
رئیس ـ آقای دکتر طبا
دکتر طبا ـ بنده این پیشنهاد را که دادم به این دلیل نبود که قصد تعطیل جلسه یا تنفس را داشته باشم بلکه عقیده بنده این بود که این موضوعی که اتفاق افتاد بسیار مهم است و اگر مجلس تصمیم مقتضی روی این جریانی که باعث تأسف است نگیرد علاوه بر این که نظامنامه را رعایت نکرده‌ایم باعث تخفیف مجلس هم خواهد بود و این مجلس که متأسفانه به حق یا ناحق در خارج فوق‌العاده با نظر بدی به آن می‌نگرند با نظر بیشتر بدی به آن خواهند نگریست بنده شاهد قضیه بودم به هیچ وجه هم قصد دفاع از آقای آزاد ندارم برای این که برای بنده آقای آزاد و آقای قبادیان فرقی ندارند نه ارادت مخصوصی نسبت به ایشان دارم نه خصومتی نسبت به ایشان حقیقتی است و آقای آزاد را هم روی هم رفته بنده تشخیص داده‌ام که آدم درستی است و آدمی هستند که روی هم رفته نظر خیر دارند و این پیشنهادی هم که کردند روی اصول پیشنهاد بدی نبود ولی بنده وارد پیشنهاد نمی‌شوم ما آنجا به عقب نگاه کردیم که جریانی اتفاق افتاد اصل قضیه چون بنده برای العین دیدم این بود ایشان صحبت می‌کردند در اطراف پیشنهاد خودشان آقای قبادیان فرمودند که پا می‌شوم ترا کتک بزنم بنده عرض می‌کنم ایشان چه
حق دارند به یک نماینده‌ای بگویند که من ترا کتک می‌زنم اگر تکلیف این موضوع معلوم نشود مجلس را چطور می‌شود اداره کرد بنابراین من خواهش دارم قبل از این که پیشنهادات دیگری مطرح شود آقای رئیس این موضوع را مطرح بفرمایند و این دو نفر آقایان در اینجا از خودشان دفاع بفرمایند چون اگر بنا شود وکیل در این مورد هم مؤاخذه نشود و جریمه نشود پس در چه موردی جریمه خواهد شد و بنده خواهش می‌کنم که آقایان این موضوع را ساده نگیرند و در این خصوص همین الان تصمیم گرفته شود.
رئیس ـ شما پیشنهاد تنفس دارید.
دکتر طبا ـ پیشنهاد تنفس را پس می‌گیرم ولی خواهش می‌کنم این کار را رسیدگی کنید.
رئیس ـ رأی می‌گیریم...
نمایندگان ـ آقای آزاد پیشنهادشان را پس گرفتند.
آزاد ـ حالا تا موقع طرح بودجه پس می‌گیریم.
رئیس ـ بسیار خوب اما این موضوعی که آقای دکتر طبا فرمودند من دو اخطار کردم آقای قبادیان در همان ضمن اگر باز بایستی مورد مؤاخذه قرار گیرند این مرحله سوم مجازات است که بسته برای مجلس است گمان می‌کنم دو اخطار هم برای کار فعلاً کافی بود. پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(پیشنهاد آقای دهقان به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر ماده واحده یک دوازدهم اضافه شود.
تبصره ـ به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود که اعتبارات پیش‌بینی شده مربوط به راهسازی را که در بودجه ۱۳۲۷ پیش‌بینی و در کمیسیون بودجه تصویب شده در اختیار وزارت راه بگذارد که در حدود مقررات به مصارف پیش‌بینی شده برساند.
رئیس ـ آقای دهقان
دهقان ـ بنده قربان پس می‌گیریم برای این که زودتر بودجه بگذرد (احسنت)
رئیس ـ پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای بهادری به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم بقایای سنوات ۲۴ و ۲۵ املاک آذربایجان به واسطه مصادره از طرف متجاسرین که خسارت جبران‌ناپذیری دیده‌اند و در ادارات مربوط پیشینه دارد از پرداخت بقایا معاف شوند.
بهادری ـ بنده پس می‌گیرم (احسنت)
رئیس ـ پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای کشاورز صدر به شرح زیر قرائت شد)
جناب آقای رئیس
پیشنهاد می‌کنم راجع به موضوع جمع‌آوری غله تبصره ذیل تصویب شود:
تبصره ـ برای جمع‌آوری غله دولت موقتاً تا تصویب قانون مالیات مقرراتی که به تصویب کمیسیون دارایی رسیده است و خبر آن منتشر شده اجرا خواهد شد.
رئیس ـ آقای کشاورز صدر.
کشاورز صدر ـ بنده برای این که رفع اشکال از این کار بشود این پیشنهاد را کردم که در کمیسیون قوانین دارایی چون سهل‌تر است رسیدگی به این قضایا و کمیسیون دارایی هم تقریباً موافقت خواهد کرد و تصویب می‌کند بعد به طور آزمایش اجرا بکنند هر کجا هم نقصی داشت با اصلاح اصلی بیاورند اینجا به عقیده بنده این اشکالی هم ندارد.
رئیس ـ آقای سزاوار
سزاوار ـ این هیاهو و اختلافی که بیشتر در مجلس روی یک دوازدهم پیش آمده سر موضوع مازاد غله است موضوع مازاد غله هم موضوعی نیست که تازگی داشته باشد همین طور که آقای نخستوزیر توضیح فرمودند در سال گذشته که ۱۳۰ هزار تن یا بیشتر غله در تهران بود آن وضعیت را در کابینه گذشته ملاحظه فرمودید در طهران آن وضعیت اسف‌آور را در کابینه سابق مشاهده گردیده که عده زیادی در همین پایتخت با این که نهایت جدیت را می‌کردند که غله برسانند نانواها را تحت کنترل داشتند معذلک عده زیادی شب‌ها بی‌نان می‌ماندند (رضوی ـ در کابینه سابق از این خبرها نبود) چرا بود از این خبرها بود و یک نانی بدست مردم می‌دادند که معلوم نبود غیر از گندم چه چیزهایی مخلوط داشت بنده نمی‌دانم ولی می‌دیدم که نان مأکول نبود. امروز ضمن یک دوازدهم دولت با وضع حاضر که خود دولت اظهار نگرانی می‌کند حالا ما بگوییم چون چند نفر مأمور دولت تجاوز می‌کنند بنابراین ما اجازه نمی‌دهیم که دولت جمع‌آوری غله بکند به نظر بنده این یک موضوعی است که حتما مجلس شورای ملی باید به دولت اجازه این کار را بدهد که پس فردا دولت سلب مسئولیت از خودش نکند.
بنده یک پیشنهادی کرده‌ام که اگر واقعاً آقایان دل‌شان به حال کشاورزان و خرده‌مالکین می‌سوزد مجلس شورای ملی ممکن است آن خرده‌مالکین را که محصول‌شان تا دو تن باشد معاف کند و مازادشان را بگیرند مازاد را هم بنده می‌دانم که یک عده نمی‌دهند یک عده از مالکین بنده می‌دانم که مازادشان را نمی‌دهید و یک پشتبانی‌هایی هم می‌شوند این است که این قسمت به نظر بنده خالی از اشکال نیست.
نمایندگان ـ پس گرفتند برای طرح بودجه
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد آقای دکتر عبده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه یک دوازدهم اضافه شود.
ترفیع و اضافات سال ۱۳۲۶ کارمندان وزارتخانه‌ها و ادارت و مجلس شورای ملی
موضوع تبصره ۱ ماده واحده قانون مصوب اول خرداد ۱۳۲۷ تا آخر سال ۱۳۲۷ قابل تعهد و پرداخت خواهد بود.
دکتر عبده ـ بنده پس گرفتم و می‌گذارم برای طرح بودجه.
رئیس ـ پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای کهبد به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود:
مازاد غله طبق تبصره ماده ۹ قانون مالیات بر درآمد اخذ شود:
جمعی از نمایندگان ـ پس گرفتند.
رئیس ـ پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای نبوی به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود.
تبصره ـ تا موقعی که در باب جمع‌آوری غله قانونی به تصویب نرسیده دولت بر اساس قوانین مصوب مجلس راجع به وصول مازاد عمل خواهد کرد.
رئیس ـ آقای نبوی.
نبوی ـ در این باب آقایان دیگر هم پیشنهادهایی کرده‌اند بنابراین بنده پس می‌گیرم.
رئیس ـ پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای ابوالحسن رضوی به شرح زیر قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم ماده ذیل به جای ماده ۴ لایحه ضمن یک دوازدهم به تصویب برسد.
ماده ـ دولت می‌تواند مادام که قانون جمع‌آوری غله به تصویب مجلس نرسیده است بر طبق سوابق قانونی که در جمع‌آوری غله سنوات گذشته مورد استناد بوده است غلة امسال ۱۳۲۷ را جمع‌آوری نماید.
رئیس ـ بفرمایید.
رضوی ـ عرض کنم که آقایان به قدری به نظریات و تصمیم‌های خودشان با نظر تردید نگاه می‌کنند که با این که در مجلس همین امروز تصمیم گرفته شد که اصل بودجه مرتباً مورد گفتگو و طرح باشد و برای این که تکلیف کارمندان روشن شود یک دوازدهم را فقط تصویب کنند معذلک کلیه نظریاتی که در اصل بودجه داشتند به تدریج در این پیشنهاد امروز دادند که خوب البته بعضی از آقایان توجه کردند و بعضی مسترد داشتند ولی راجع به موضوع غله که اضافه شد به موضوع یک دوازدهم علی‌الاصل موضوع غله مهمترین موضوع‌های مملکتی است برای این که افراد کشور با کمی و با مرتب نبودن همه چیز می‌توانند بسازند جز غله و نان این اول مشکل کشور است و اول موضوع مورد توجه است در این مملکت، علاوه بر این حالا آقای نخستوزیر اینجا یک بیانی فرمودند که بعضی از آقایان فرمودند چرا گفتید قاچاق می‌شود ولی با این مملکت بی در و دروازده ما علم اجمالی داریم بدون این که توجه بشود به هر صورت قاچاق انجام می‌گیرد مطلب دیگر که می‌خواهم عرض کنم و توجه دهم آقایان را این است که مگر آقایان دولت می‌خواهد این غله را به زور از مالک و خرده‌مالک بگیرد چکار کند؟ می‌رود پول می‌دهد آقایان دفاعی که می‌کنند از این که از ضعیف نگیرند یعنی چه یعنی بگذارند ضعفا نگه دارند و در بازار آزاد بفروشند گران‌تر؟ و الا دولت که نمی‌خواهد اینها را مصادره کند دولت هم می‌خواهد اینها را پول بدهد بخرد و بیاورد در یک مرکز خاصی ذخیره کند هر وقت که مورد استفاده شد اینها را بیاورد بدهد نانوا بپزد
و مردم بخورند بنابراین جمع‌آوری غله یک امری است لازم و فوری و واجب و مجلس شورای ملی هم باید طلیعه اقداماتش را نان مردم قرار بدهد و از روی این مقدمات بود که بنده می‌خواهم عرض کنم که در مقدار آن حرفی ندارم و ضمیمه کردن هر موضوعی هم به موضوع غله گناه است، حالا پیشنهاد بنده این بود و نگرانی آقایان از این است که ماده ۴ یک اصلی قرار بگیرد و اداره غله نان بتواند از روی آن غله را جمع‌آوری کند، اینجا یک قانونی برای جمع‌آوری غله است شاید در دستور هم باشد و از کمیسیون گذشته باشد به هر صورت این را هر وقت آقایان بخواهند می‌شود تصویب کنند و مورد استفاده قرار دهند، اما یک راه‌حل الان است و آن این است که همان کاری که دولت‌های سابق تا پارسال می‌کردند با تصویب‌نامه و هر چه بود این کار را انجام دهند، بالاتر از این یک قوانینی از مجلس گذشته راجع به همین جمع‌آوری غله و نان، آن قوانین را ادامه بدهند تا مأمورین حق داشته باشند وظیفه‌شان را انجام بدهند و غله را جمع بکنند و فرصت فوت نشود و انبارها خالی نماند تا این که آقایان هم هر چه زودتر قانون غله را تصویب کنند و بدهند به دولت و آن قانون مورد عمل قرار گیرد و نظریات آقایان هم تأمین شود از این جهت بنده تصور می‌کنم با تصویب این ماده ۴ هم رفع محظور از آقایان شده و هم یک موضوع فوری و فوتی از نظر و تصویب مجلس شورای ملی گذشته.
صادقی (مخبر) ـ اجازه می‌فرمایید.
رئیس ـ بفرمایید.
مخبر ـ این پیشنهادی که آقای رضوی کردند یک ابهامی دارد که مورد قبول آقای نخست‌ویر نیست البته اصولاً مورد قبول است.
پیشنهادی آقای دکتر معظمی کرده‌اند که هم نظر ایشان را تأمین می‌کند و هم مورد قبول آقای نخستوزیر است و مطلب تمام می‌شود و پیشنهاداتی که مشابه با آن پیشنهاد است از بین می‌رود.
رئیس ـ پیشنهاد آقای دکتر معظمی قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم قسمت دوم ماده واحده به طریق ذیل اصلاح شود. تا موقعی که در باب جمع‌آوری مازاد غله قانون خاصی به تصویب نرسیده است دولت می‌تواند برای جمع‌آوری مازاد غله و تأمین سایر مواد خواربار که در مورد سال جاری از همان اختیارات ماده واحده مصوب ۲۴ خرداد ۱۳۲۱ استفاده نماید.
رئیس ـ آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی ـ عرض کنم راجع به مازاد غله چون اینجا توجه فرمودید آقای نخستوزیر یک اقراری فرمودند که چون موقع محصول است اگر بخواهیم نان مملکت تأمین شود من بایستی یک اختیارات قانونی داشته باشم و اگر از موقع بگذرد من دیگر نمی‌توانم نان را تأمین کنم و مسئولیتی ندارم من با وجود این که مخالف دولت بودم نظر به این مطلب و برای این که نان برای مردم تأمین شود و فکر حسابی برای آنها بشود اینجا بنده اضافه می‌کنم سایر مواد خواروبار توجه بفرمایید می‌نویسم غله و تأمین سایر مواد خوار و بار که برنج و سایر قسمت‌ها هم باشد برای این که از این قسمت هم در محظور نباشیم می‌دانم که یک عده‌ای از مأمورین هستند که با مردم بدرفتاری می‌کنند و یک عده از کسانی که باید مازاد بدهند نمی‌دهند و بعد به مردم فشار وارد می‌آید و ما گرفتار محظور بزرگی هستیم اگر رأی ندهیم با گرسنگی مردم مواجه می‌شویم و اگر هم رأی بدهیم مأمورین به مردم فشار وارد می‌آورند ولی در عین حال باز هم نمی‌خواهیم بی‌انصافی بکنیم و بگوییم که اداره غله خدمت نمی‌کند برای این که در حوزه انتخابیه خودم شاهد بودم که اگر در سال گذشته دولت مراقبت نکرده بود مردم آنجا از گرسنگی تلف می‌شدند و خدمت شایانی کرد (صحیح است) و بنابراین بنده این اختیارات را برای دولت لازم می‌دانم خود آقای نخستوزیر هم با آن قانون موافقند (نمایندگان ـ قرائت بفرمایید) قانون اختیارات خرداد ۲۱ هم این است مجلس شورای ملی برای خرید و جمع‌آوری مازاد غله و سایر مواد خوار بار و تأمین وسایل نقلیه به منظور تهیه ارزاق عمومی از تاریخ تصویب این قانون تا آخر مهر ماه ۱۳۲۲ به دولت اجازه می‌دهد برای مواردی که در قانون منع احتکار و آیین‌نامه آن پیش‌بینی نشده است هر اقدامی را که لازم بدانند به موقع اجرا بگذارند کیفرهای ضروری نیز در این باب در حدود کیفرهای مقرر در قانون منع احتکار از طرف دولت اعلام و اجرا خواهد گردید. این را هم مخبر قبول می‌کند و هم دولت.
نخستوزیر ـ بنده با اصل مطلب موافقم با همان ماده ۴ هم یکی است ولی خواستند استناد قانونیش را هم تعیین کنند بنده با این ترتیب موافقم. ولی در باب «محصول سال» جاری بفرمایید چون سال جاری در آخر اسفند ۲۷ تمام می‌شود ولی محصول سال جاری دنبال همین محصول تا سال آتیه هم ادامه دارد.
دکتر معظمی ـ بنده موافقم.
رئیس ـ بسیار خوب این که قبول شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
جمله ذیل را برای افزودن به آخر تبصره راجع به جمع‌آوری غله پیشنهاد می‌نمایم: ولی در هر حال مازاد از سهم مالکانه اخذ می‌شود و آن هم در صورتی که از پنج تن تجاوز ننماید. مهندس احمد رضوی
رئیس ـ آقای مهندس رضوی
مهندس رضوی ـ آقایان باید توجه بفرمایند که همان طور که در این ماده همه ما علاقمند هستیم که به دولت کمک بکنیم یعنی اختیارات قانونی دولت را محرز کنیم در همین قانون هم تا آنجایی که می‌توانیم باید از بعضی مسائل عمده جلوگیری بکنیم این را بنده نمی‌خواهم زیاد توضیح بدهم ولی بر اغلب آقایان پوشیده نیست که عمده غله‌ای که جمع می‌شود مخصوصاً در نقاطی که جمع‌آوری غله مشکل است از خرده‌مالک و از خرده‌پا است بعضی از مأمورین دولتی هستند می‌روند به ولایات و یا ملاکین عمده نمی‌تواننند در بیفتند بنده بیش از این دیگر حالا توضیح نمی‌دهم و اشخاص کوچک که فقط یک خرمن کوچک دارند منتظر و معطل می‌مانند و از این ۲۰۰ من ۳۰۰ من ۵۰۰ من غله‌ای که دارند و غالباً به بذر آتیه‌شان هم نمی‌رسد یک مقداری را به دولت می‌دهند و حال آن که ملاکین عمده غله‌شان را نگاه می‌دارند و در بازار آزاد به همان‌ها می‌فروشند و همین نوع اشخاصی را ما دیده‌ایم که مالکین بزرگ هستید ولی بنده هیچ از این بابت صحبتی ندارم برای آن که اگر مالک عمده‌ای هم خوب ملکش را اداره بکند و طبق قوانین مالیاتش را بدهد و مازاد غله‌اش را هم بدهد او هم به سهم خودش خدمت بزرگی می‌کند بنابراین بنده به طور کلی هیچ ایرادی ندارم و ما می‌توانیم با توجه به این جمله‌ای که اینجا عرض کردم اشکال اساسی را رفع بکنیم اولاً توضیح بدهم که آنچه باید گرفته شود مربوط به سهم مالکانه است پس کسی که صاحب زمین و صاحب آب نیست از او حق تقاضای جنس نداریم این یک مطلب مطلب دوم این است که حداقلی برایش تعیین کنیم یعنی کسی که ۵ تن، یعنی یک مالک خرده‌ای که فقط ۵ تن یعنی تقریباً ۱۵ خروار جنس دارد از او نگیرند ملاحظ بفرمایید این ۷۰۰، ۸۰۰ من آن را خرج داخل عائله خود می‌نماید ۵۰۰، ۶۰۰ من هم اگر یک کارگر بگیرد خرج او است بنابراین به هیچ وجه از این حیث چیزی برایش نمی‌ماند ولی یک عده از مأمورین دولت هستند که اشخاص کوچک را تحت فشار قرار می‌دهند و من تقاضاهایم این است که اگر مخبر کمیسیون قبول نماید به آنها خدمتی شده است (صادقی دو تن باشد) دو تن که سابقاً هم بوده دو تن کم است دو تن که چیزی نیست ۵ تن را موافقت بفرمایید.
رئیس ـ آقای دهقان
دهقان ـ بنده نوبتم را می‌دهم به آقای شادلو
رئیس ـ آقای شادلو بفرمایید.
شادلو ـ بنده چون خودم مدتی زراعت کرده‌ام و مالک هستم و مدتی هم غله برای دولت خریده‌ام این قسمت را زیاد واردم عرض کنم ۵ تن که آقای مهندس رضوی پیشنهاد فرمودند در جاهایی که سه یک گرفته می‌شود باید ۱۵ تن زراعت داشته باشد و در آنجاهایی که پنج تن گرفته می‌شود باید ۲۵ تن اقلاً زراعت داشته باشد و در آنجایی که ده یک گرفته می‌شود باید ۵۰ تن باشد که از ۵۰ تن مالک از زارع ۵۰ تن بگیرد، و ۵۰ تن تقریباً ۲۵۰ خروار می‌شود (بعضی از نمایندگان ـ بلندتر بفرمایید) عرض کردم بنده مالکم مالک هم که زارع نیست بنده یک زارعی آورده‌ام در ملک بنده زارعت می‌کرده است آنجایی که ۳ بر یک است باید ۱۵ تن عمل بیاورد تا ۳ تن بگیریم و آنجایی که ۵ یک است باید ۲۵ تن عمل بیاورد که بنده ۵ تن بگیریم و عرض کردم ده یک هم هست در مواردی هست که مالک ۱۰ یک می‌گیرد چطور ۲۵۰ خروار را می‌خواهید معاف کنید از مازاد عرض کردم اشخاص کوچک یک روز بزرگ می‌شوند در جائی که می‌خواهید از مردم ۱۰ یک بگیرید ۵ تن باید ۵۰ تن زراعت داشته باشد مالک باید ۵۰ تن عایدی داشته باشد ۵۰ تن خیلی زیاد است و تمام مردم از مالیات جمع‌آوری غله معاف خواهند شد.
صادقی (مخبر) ـ اجازه می‌فرمایید.
رئیس ـ بفرمایید.
صادقی ـ آقای مهندس رضوی و آقای نخستوزیر
با سه تن موافقت کردند و ایشان حاضرند پیشنهادشان را تا سه تن پایین بیاورند.
مهندس رضوی ـ بلی بنده با سه تن موافقم.
نخستوزیر ـ بنده هم موافقم.
رئیس ـ بسیار خوب این هم قبول شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست مجترم مجلس شورای ملی. پیشنهاد می‌کنم در آخر ماده واحده اضافه شود قیمت ان بر حسب پیشنهاد دولت و تصویب قوانین دارایی خواهد بود. اردلان
نخست وزیر ـ آقا بنده خیال می‌کنم این اسباب وقت تلف کردن است هر پیشنهادی که دولت کرد کمیسیون می‌تواند رد کند ولی نمی‌تواند که اضافه کند اثری ندارد این کار
رئیس ـ آقای اردلان توضیح بدهید
اردلان ـ اجازه بفرمایید بنده تمام فرمایشات جناب آقای هژیر را با کمال دقت گوش کردم، بنده نماینده کردستان هستم و در کردستان تمامش مالک هستند و خرده مالک و اینها کارشان این است که از صبح تا شام جان بکنند و زراعت بکنند یک مشت گندمی به دست می‌آورند ما که در کمیسیون قوانین دارایی آمدیم یک ماده‌ای راجع به این قسمت نوشتیم که مازاد غله چه میزان باشد حالا جناب آقای نخستوزیر فرمودند که اختیارات دولت در این قسمت وسیع باشد ما هم اطاعت کردیم ولی چیزی که هست این است که قیمت این را ما معترض هستیم بنده که نماینده اهالی کردستان هستم معتقدم که قیمت این را خود دولت تعیین بکند یک مرکزی است که دولت خریدار است و یکی هم فروشنده است یک مرکزی هم باید قیمت را تعیین کند ما گفتیم که قیمت باید برحسب پیشنهاد دولت و تصویب کمیسیون قوانین دارایی معلوم شود کمیسیون قوانین دارایی مرکب از ۱۸ نفر از نمایندگان طبقات مختلف مملکت هستند نمیتآیند بی‌خود یک قیمتی بگذارند که در بودجه مملکتی سنگین بشود و بنده از لحاظ وظیفه نمایندگی عقیده‌ام این است که دولت باید پیشنهاد قیمت را بکند به کمیسیون قوانین دارایی و وقتی کمیسیون قوانین دارایی قیمت را تعیین کرد مطابق آن قیمت بپردازند اگر باید در قصر شیرین و کرمانشاه یک قیمت تعیین شود یکی باشد و اگر گفتید قیمت کاشان کمتر باشد کمتر باشد. ولی این که گفتید که تمام اختیارات باید به دولت بدهیم بنده که نماینده کردستان هستم نمی‌توانم موافقت کنم.
رئیس ـ این پیشنهاد را خوب است آقای اردلان پس بگیرند برای این که مداخله کمیسیون قوانین دارایی در این کارها و سایر کمیسیون‌ها در کارهای دیگر بی‌مورد است این را من رأی نمی‌گیرم در هر صورت تعیین قیمت و اینها با وزارت دارایی و کشور است.
نخستوزیر ـ حالا غیر از این که آقای رئیس این ایراد نظامنامه‌ای را دارند بنده یک نظری دارم اول می‌فرمایید که پیشنهادات بماند برای بودجه بعد از این که آقایان اکثریت عقیده‌شان بر این شد که تشخیص دادند این ماده فوریت دارد آن وقت دوباره می‌گویید که این برود به کمیسیون قوانین دارایی که یک رسیدگی بکند و برگردد حالا این موضوع را که تصور می‌شود آقایان اکثریت با اصل مطلب موافقت فرمودند حالا باز دوباره می‌خواهید کمیسیون قوانین دارایی رسیدگی کند اگر قرار بر این است که تصمیم گرفته شود و غله جمع‌آوری شود که این را تصویب بفرمایید تمام شود و الا استخوان لای زخم که فایده‌ای ندارد آقا اجازه بفرمایید چون اگر برگردد به کمیسیون قوانین دارایی ۲۰ روز هم هر چه بگوییم قبول نمی‌شود (اردلان - راجع به قیمت می‌گویم) من هم قیمتش را می‌گویم، می‌گویم مادامی که من تعهد نکرده‌ام و نمی‌توانم بخرم می‌گویم قیمت معلوم نیست نمی‌توانم جنس را بگیرم حالا شما می‌فرمایید حالا که می‌خواهیم قانونی را تصویب کنیم این کار را بکنید تا برود به کمیسیون قوانین دارایی (اردلان ـ در قیمت تجدیدنظر بفرمایید) اگر می‌خواهید تجدیدنظری بشود بنده قول می‌دهم که می‌کنم نه این که تجدیدنظر بکنیم در کمیسیون قوانین دارایی موافقت نشود تجدیدنظر را به فوریت وزارت دارایی خواهد کرد (صحیح است)
رئیس ـ پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
اردلان ـ چرا به پیشنهاد من رأی نمی‌گیرید.
رئیس ـ این را نمی‌شود رأی گرفت نمی‌توانم رأی بگیرم این مداخله در کار قوه مجریه است تعیین قیمت با کمیسیون قوانین دارایی نیست.
اردلان ـ من وکیلم حق دارم پیشنهاد بکنم ابداً مداخله نیست رأی بگیرید رد شود.
رئیس ـ خیلی خوب رأی می‌گیریم. رأی می‌گیریم به این که قیمت با نظریه کمیسیون قوانین دارایی تعیین شود آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست مجلس شورای ملی. پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱ به ترتیب زیر اصلاح شود مادام که قانون مخصوص راجع به جمع‌آوری غله تصویب نشد وزارت دارایی مجاز است طبق مقرراتی که دولت به استناد قانون مصوب خرداد ۳۲۱ وضع و اجرا کرده است مازاد غله سال ۱۳۲۷ کشور را برای غله مورد نیاز کشور جمع‌آوری نماید احمد شریعت‌زاده.
رئیس ـ این مشابه است و گذشته است آنچه مربوط به غله است دیگر نخوانید پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم کلیه ماشین‌آلاتی که برای امور کشاورزی به کار برده می‌شوند از پرداخت مالیات مواد نفتی معاف کردند. عرب شیبانی
رئیس ـ بفرمایید
عرب شیبانی ـ این پیشنهاد را بنده در سال ۱۳۲۶ در موقعی که بودجه مطرح بود کردم مورد توجه هم شد و به کمیسیون بودجه ارجاع شد ولی متأسفانه نمی‌دانم بر اثر گرفتاری زیاد باشد بود که نتوانستند به مجلس بیاورند. اولاً در خوزستان برای ماشین‌آلات یک چنین قانونی به تصویب رسیده به این تصویب یک تبعیضی در کشور هست و مبنای کار دولت باید روی تکثیر تولید باشد و این کار یکی از عوامل مهم تکثیر تولید است و از طرف دیگر هم تولید برای مملکت زیاد می‌شود و هم اضافه درآمد دارد برای دولت، بنابراین من پیشنهاد را تقدیم کردم که موجبات تسهیل امور کشاورزی فراهم شود.
بعضی از نمایندگان ـ پس گرفتند.
رئیس ـ پس می‌گیرید؟
عرب شیبانی ـ خیر
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود ـ پیشنهاد آقای عرب شیبانی موافقین قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد، پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی تبصره ذیل را به ماده واحده پیشنهاد می‌نمایم. صفوی
تبصره ـ هزینه تهیه سم برای دفع آفات که در بودجه وزارت کشاورزی منظور گردیده در اختیار آن وزارتخانه گذارده می‌شود که تا موقع نگذشته سموم لازم را تهیه و آفات کشاورزی را دفع نمایند.
رئیس ـ بفرمایید.
صفوی ـ عرض کنم بنده خیلی مختصر صحبت می‌کنم چون می‌دانم آقایان خسته هستند پیشنهاد بنده این است که هزینه‌های دفع آفات کشاورزی که در بودجه سال جاری وزارت کشاورزی نوشته شده در اختیار وزارت کشاورزی گذاشته شود که از حالا سم برای دفع آفات وزارت کشاورزی بتواند تهیه کند و در آتیه جلوگیری بکند، آقایان اغلب مطلع هستند که امسال متأسفانه بایستی زودتر تهیه شود برای این که الان سن در اصفهان و سایر جاها آمده و وزارت کشاورزی باید الان بتواند این سم را تهیه کند، الان اگر این یک دوازدهم را تصویب بکنیم وزارت کشاورزی نمی‌تواند سهم تهیه کند، بنده استدعا می‌کنم جناب آقای نخستوزیر هم اطلاع دارند، آقای وزیر کشاورزی این کار را انجام بدهند و آقای مخبر کمیسیون هم موافقت بفرمایند که زودتر دفع سموم کشاورزی در این مملکت بشود. (بعضی از نمایندگان - پس گرفتند، پس گرفتند) بنده پس می‌گیرم که در خارج تکلیفش معلوم شود.
رئیس ـ بسیار خوب پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی، اینجانب پیشنهاد می‌نمایم خوراک زارعین و کسانی که به هر اسم در امور زراعت مداخله دارند و بذر مورد احتیاج از مازاد غله معاف باشد کهبد.
بعضی از نمایندگان ـ پس گرفتند، پس گرفتند.
کهبد ـ مسترد می‌کنم.
رئیس ـ بسیار خوب دیگر پیشنهادی در دستور نیست.
عباس اسکندری ـ بنده پیشنهاد داده‌ام
معتمد دماوندی ـ بنده هم یک پیشنهادی داده‌ام راجع به قیمت غله
رئیس ـ آنچه مربوط به قیمت غله است خوانده نمی‌شود.
معتمد دماوندی ـ اگر پیشنهادات را می‌خوانند باید مال همه را بخوانند.
رئیس ـ پیشنهاد ایشان قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
دولت مکلف است برای تعیین نرخ هر استان کمیسیونی با نظر استانداران و معتمدین محل تشکیل نرخ عادله غله را تعیین و پس از تعیین آن نرخ مازاد را اعلان و به جمع‌آوری آن بپردازد. معتمد دماوندی
رئیس ـ این مداخله در امور دولت است وارد نیست، حالا توضیح بدهید.
معتمد دماوندی ـ همة پیشنهادات روی قیمت غله است، من نمی‌فهمم آقای نخستوزیر با آن همه هوشی که دارند چرا متوجه این مسأله نشدند (نخستوزیر متوجه شدم) از اول اگر قول می‌دادید که در قیمت غله تجدیدنظر بکنید خوب بود (دهقان ـ قول دادند) با این قیمتی که دولت از مردم می‌گیرد برای زارع صرف نمی‌کند اگر اجازه می‌دهید که دولت به زور از مردم بگیرد این مسأله دیگری است آقای قهرمانی می‌گفتند اصفهانی یک گیوه را می‌خرید ۱۶ قران الان باید بخرد ۳۰ قران یا باید دولت آن ۳۰ قران را بیاورد ۱۶ قران بکند، همینطور قند و شکر را ۴ ریال بخرد چون چهار ریال برای دولت وارد می‌شود و ۴ ریال بخرد چون چهار ریال برای دولت وارد می‌شود و ۴ ریال باید بفروشد و می‌فروشند ۲ تومان این در زندگی عمومی خلی تأثیر دارد یا باید این را هم بیاورند پایین به قیمت ۴ ریال بفروشند و یا قیمت غله را هم به تناسب سایر قیمت‌ها در مملکت بالا ببرند بنابراین باید مردم اطمینان داشته باشند که قمیت را اگر کمی آوردند پایین برای این است که قیمت غله را در تمام کشور به نسبت استان‌ها تعیین کنند، خود آقای نخستوزیر هم فرمودند که وزارت دارایی در قیمت غله تجدیدنظر خواهد کرد. بنده پیشنهادم را پس می‌گیرد.
رئیس ـ آقای عرب شیبانی یک تذکری دادند که وقتی رأی گرفته می‌شد پیشنهاد ایشان آقایان درست متوجه نبودند در صورتی که من گفتم و رأی ندادند (بعضی از نمایندگان ـ این سابقه برخلاف نظامنامه است) پیشنهاد دیگری هم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی، پیشنهاد می‌کنم مقررات مندرجه در ماده ۴ توضیح داده شود چیست و الا هر اقدام خلاف قانون بشود گفته می‌شود طبق ماده ۴ انجام شده است. عباس اسکندری
نخست‌ویر ـ اصلاً آن مقررات مطرح نیست.
رئیس ـ آقای اسکندری
اسکندری ـ در دو کلمه بنده توضیح می‌دهم قانع می‌شوند.
رئیس ـ ماده ۴ که اصلاً مطرح نیست.
عباس اسکندری ـ خیر راجع به همین چیزی است که آقای دکتر معظمی پیشنهاد داده‌اند عرض کنم یک آیین‌نامه‌هایی بود که در زمان جنگ دکتر میلیسپو یک اختیارات مخصوصی طبق آن مواد داشت و بر طبق آن عمل می‌کرد الان آیین‌نامه‌هایی که تنظیم می‌شود البته آنها را دولت تنظیم کرده بنده می‌خواستم که خیلی صاف و پوست کنده تمنا بکنم جناب آقای نخستوزیر با یک کلمه در مجلس تصریح بفرمایند چون کشی که آن ماده دارد اگر هر قسم دولت بخواهد عمل بکند و در این ماده به خصوص راجع به غله نظر سیاسی خودش را هم اعمل بکند می‌تواند مسئله همین است، مثلاً می‌توانید تمام مخالفین سیاسی خودتان را در خارج طبق همین ماده که هست و آقای دکتر معظمی پیشنهاد کردند توقیف بکنید، مثلاً آقای حاج سید ابوالقاسم کاشانی را هم طبق همین ماده و مطابق همین مقررات می‌توانید توقیف کنید، آقایان این را متوجه باشید که در تمام نقاطی که حکومت نظامی برقرار نیست جناب آقای نخستوزیر و وزیر دارایی و رئیس غله می‌تواند هر کار که می‌خواهد بکند بنده می‌خواهم به ایشان عرض بکنم که ایشان در مجلس توضیح بدهند که در این ماده قانون جزء آیین‌نامه موجودی که بوده است عمل دیگری انجام نخواهد گرفت و آیین‌نامه دیگری تنظیم نخواهند کرد و اگر بخواهند بکنند باید به صورت قانون مجلس تنظیم بکند چون این قانون که نوشته شده و این آیین‌نامه‌ها طبق قانون همه اختیارات را در زمان جنگ در جاهایی که حکومت نظامی نبوده است به دولت می‌داده است به عنوان این که جلوگیری از قحطی بکنند و یک عده‌ای هستند که موجبات قحطی را فراهم می‌کنند باید توقیف‌شان بکنند در همین تهران یک اشخاصی هستند که به حق یا ناحق بوده است که توقیف شده‌اند، در شهریار یا در کاشان یا در جاهای دیگر ممکن است بگویند برای جمع‌آوری غله مطابق این راپورت و گزارش شهربانی برای این که جلوگیری از قحطی بکنند یک عده‌ای باید توقیف بشوند و توقیف می‌کندن، جنابعالی با این که حسن نیت دارید باید اینجا توضیح بدهید این آیین‌نامه‌ها اسباب نگرانی است بنده از جناب عالی که البته حسن‌نیت دارید می‌خواهم که در اینجا توضیح بدهید که از این آیین‌نامه‌ها جز آنچه که در زمان دکتر میلیسیو در همان موقع ۱۳۲۱ استفاده می‌شد استفاده دیگری نخواهد شد و اگر استفاده شد طبق این آیین‌نامه‌ها نیست الان بفرمایید که آیین‌نامه‌ای را که شما امروز عمل می‌کنید غیر از آن نباید باشد اگر آیین‌نامه غیر از آن است باید به صورت قانون به مجلس بیاید چون شما سوءنیت ندارید این را که گفتم این جا توضیح بدهید برای این اساسی بود ولی بنده خیال می‌کنم که مثلاً آقای کاشانی و چهار نفر دیگر ممکن است دنبال این قانون توقیف بشوند هیچ استبعادی هم ندارد.
دهقان ـ خدا به خیر بگذراند قطعاً آقای اسکندری یک خوابی هم برای کاشانی دیده‌اند.
نخستوزیر ـ اجازه می‌فرمایید.
رئیس ـ بفرمایید.
نخستوزیر ـ بنده در این باب توضیح زیادی ندارم عرض می‌کنم علتش هم این است که اصلاً این افکاری که در مغز ایشان راه پیدا کرده است یه کله بنده نماید اگر شما راهنمایی می‌فرمایید بسیار خوب حالا به طور خلاصه باید خدمت‌تان عرض کنم هیچ نوع استفاده یا سوءاستفاده‌ای از بابت هیچ قسم مقصد سیاسی از این قانون و از این آیین‌نامه نخواهد شد مسلم و قطع و آنچه هم که نوشته شده و اعلام شده در مرئی و منظر آقایان خواهد بود و به طور کلی چیزی نخواهد بود. اگر سوءقصدی داشته باشیم و بخواهیم از این ماده استفاده بکنیم و توقیف بکنیم مگر نمی‌شود که از مواد قانون جزایی این استفاده را کرد؟ چنانچه در ماده قانون مجازات نوشته شده که هر کس جرح و ضربی وارد کرد توقیفش بکند مگر به صرف این که نوشته شود که هر کس جرح و ضربی وارد می‌آورد توقیف می‌شود. این کافی نیست که اگر مثلاً بنده بخواهم سوءنیتی به کار ببرم یک آیت‌اللهی را بگیرم توقیف کنم، اگر مقصود سوءاستفاده باشد از تمام این قوانین جزایی می‌شود استفاده کرد اگر در تطبیق کردن است که به همه جا می‌شود کرد ولی بنده همیشه گردنم در حضور مجلس شورای ملی از مو باریک‌تر است، دلسوزی نفرمایید که چرا اینها را به خود گرفته‌اند مقصود را بفرمایید و این که فرمودید که بنده سوءنیت ندارم این اسباب تشکر بنده است که دفعه اول پشت این تریبون این حرف را فرمودید اسباب خوشوقتی است انشاءالله با هم کار بکنیم اما در باب این که چه نوع این آیین‌نامه را خواهم داشت آیین‌نامه کلی خواهد بود وجهاً من‌الوجوه به سیاست کاری نخواهد داشت.
رئیس ـ حالا بنده توضیح می‌دهم ماده واحده و اجزای آن را چون می‌خواهیم رأی بگیریم توجه داشته باشند آقایان.
دکتر معظمی ـ آقای رئیس بنده عرض خاصی داشتم مطابق ماده ۱۰۹
دکتر معظمی ـ آقای اسکندری توجه نفرمودند این نسبتی را که به بنده دادند بنده تعجب می‌کنم که خیال داشته باشم یک ماده واحده‌ای وضع شود که به دولتی ما اینجا بیاییم یک اختیاری بدهیم بنده عرض کردم که موضوع خواربار است و مربوط به اقلیت و اکثریت نیست، رئیس دولت می‌گوید که ما مواجه خواهیم شد با کمبود غله و خودش در آن آیین‌نامه نوشته است مقررات موجود و چون مقررات موجود الان نیست خواستند متکی شوند به یک قانونی خود ایشان هم قانون را اظهار کردند که قانون مصوب ۲۴ خرداد ۱۳۲۱ است و این مطالبی که جنابعالی فرمودید هیچ دولتی حق ندارد که قانون را طور دیگر عمل کند (ملک مدنی ـ حالا موقع جنگ نیست این که جنابعالی پیشنهاد کرده‌اید تمام اختیارات را داده‌اید دست دولت ماها موافقیم با دولت ولی این ضرورت ندارد) بنده خواستم عرض کنم که دولت را ما خواستیم محدود کنیم به یک مقرراتی و این نکته را آقایان توجه بفرمایند که هیچ منظوری جز این نیست و بنده خواستم که کاملاً روشن باشد که هیچ منظوری جز برای جمع‌آوری خواربار و مازاد غله در کار نیست ولی اگر یک عده‌ای واقعاً می‌خواهند در موقعی که یک دسته از هم‌وطنان‌شان گرسنه هستند گندم را ببرند در بین‌النهرین و گران بفروشند اگر حکم اعدام‌شان را هم اینجا بیاورند بنده
موافقم (صحیح است احسنت)
رئیس ـ آقای شهاب خسروانی جنابعالی آن وقت گفتید که من تأمل می‌کنم تا بودجه کل کشور مطرح شود حالا می‌فرمایید رأی بگیریم به پیشنهاد شما این که نمی‌شود.
شهاب خسروانی ـ بنده همچو عرضی نکردم بنده عرض کردم اگر بحث ندارد رأی بگیرید این وقتش می‌گذرد موضوع ساختمان و سدسازی و راهسازی است و خیلی مهم است.
رئیس ـ شما گفتید بماند برای بعد
شهاب خسروانی ـ این اعتبارات راجع به ساختمان است و فصلش می‌گذرد.
نخستوزیر ـ اجازه بفرمایید بودجه عبارت از یک سندی است که دو طرف دارد این یک مقدار عایدی دارد یک مقدار مخارج عایداتش فصلی است مخارجش هم فصلی است همه‌اش هم باید با هم تصویب شود مادام که تصویب نشده جز جزئش را نمی‌شود گذراند مقرر بفرمایید برای وقتی که بودجه مطرح می‌شود.
شهاب خسروانی ـ بسیار خوب بماند برای طرح بودجه حالا که آقای نخستوزیر میل ندارند این بگذرد.
رئیس ـ به ماده واحده چند جزء علاوه شده یکی پیشنهاد آقای مکی بود راجع به پرداخت وجوه جمع‌آوری صدی سه از عوارض اجناس انحصاری و وجوه مأخوذه از ذبایح شهرداری‌ها یکی هم تبصره آقای مهندس رضوی بود راجع به معافیت کتب و ماشین‌آلات از گمرک که رأی داده شده بود ابلاغش را در جزء این قانون قرار دادند یکی هم معافیت لابراتورهایی که به دانشکده‌ها داده می‌شود یکی هم راجع به پیشنهاد مربوط به سن تن بود که اگر اضافه بر آن باشد گرفته شود کمتر از آن معاف است یکی هم راجع به پیشنهاد مربوط به سه تن بود که اگر اضافه بر آن باشد گرفته شود کمتر از آن معاف است یکی هم راجع به پبشنهاد آقای دکتر معظمی بود راجع به این که مادام که قانون خاصی نگذشته مقررات سابق اجرا شود بنابراین چون پیشنهاد تجزیه شده اول با قیام و قعود به ماده واحده و اجزای جداگانه رأی می‌گیریم و بعد رأی با ورقه گرفته می‌شود نسبت به ماده و اجزای آن. حالا رأی می‌گیریم پیشنهاد آقای دکتر معظمی راجع به غله جداگانه آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد رأی می‌گیریم به ماده واحده و سایر اجزاء آن آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا به موضوع ماده واحده و تمام اجزا با ورقه رأی گرفته می‌شود عده حضار ۸۷ نفر
(اخذ و استخراج آرا به عمل آمده نتیجه ۷۰ ورقه سفید و شانزده ورقه کبود شماره شد).
رئیس ـ پیشنهاد یک دوازدهم با کثریت ۷۰ رأی از ۸۶ رأی تصویب شد.
اسامی مواقین: آقایان: مهندس احمد رضوی ساعد ـ ناصرالدین ناصری ـ شریعت‌زاده ـ موسوی - ابوالحسن رضوی ـ کشاورز صدر ـ ضیاء ابراهیمی ـ علی بهبهانی ـ منصف ـ شکرالله صفوی ـ جعفر کفایی ـ بوداغیان ـ محسن گنابادی ـ فاضلی ـ دکتر اعتبار ـ عباس مسعودی ـ اسلامی ـ اسدی ـ دهقان ـ هاشم وکیل ـ قشقایی ـ دکتر رضازاده شفق ـ شهاب خسروانی ـ عرب شیبانی ـ برزین ـ ارباب گیو ـ احمد فرامرزی ـ سیدحسن تقی‌زاده ـ قوامی ـ محمود محمود ـ علی وکیلی ـ نواب یزدی ـ اعزاز نیک‌پی ـ لاهوتی ـ یمین اسفندیاری ـ سالار بهزادی ـ مشایخی ـ ابوالفتح دولتشاهی ـ مهدی ارباب ـ صاحب‌جمع ـ دکتر جلال عبده ـ هراتی ـ ملکی حاذقی ـ جواد عامری ـ صادقی ـ سزاوار ـ عدل اسفندیاری ـ ابوالقاسم امینی ـ دکتر طبا ـ قهرمان سلطانی ـ معین‌زاده باقری ـ کهبد ـ صدرزاده ـ گنجة ـ ملک مدنی ـ ملک‌پور ـ گرگانی ـ دکتر فلسفی ـ ابوالقاسم بهبهانی ـ امیرحسین ظفر بختیاری ـ مهندس خسرو هدایت ـ اردلان ـ وثوق ـ نبوی ـ حسن مکرم ـ شادلو ـ یک موافق بی‌اسم
اسامی آقایان مخالفین ـ عبدالقدیر آزاد ـ عباس اسکندری
رئیس ـ پیشنهادی آقای دکتر شفق کرده‌اند و آقای مکی هم در تعقیبشان پیشنهادی کرده‌اند که از آن روز دوشنبه دهم مرداد جلسات متوالی صبح و عصر برای گذراندن بودجه تشکیل شود حالا قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که از تاریخ روز یکشنبه دهم مرداد ماه مجلس روزهای یکشنبه و دوشنبه و سه‌شنبه و چهارشنبه هر روز صبح‌ها از ساعت هشت و نیم الی ۱۱ و شب‌ها از ساعت ۷ بعد از ظهر الی ۱۰ بدون وقفه مرتباً تشکیل شود تا لایحه بودجه و دو سه لایحه دیگری که داریم بگذرد و بعد از ختام مجلس به علت گرمای تابستان یک ماه تعطیل شود.
دکتر شفق
رئیس ـ آقای دکتر شفق
دکتر شفق ـ از یک طرف مجلس می‌خواهد در باب بودجه دقت و مطالعه کامل به عمل آید و از یک طرف هم البته وقت تنگ است از این جهت که بودجه باید تصوب شود و تکلیف کشور معین گردد و برای سال دیگر هم یک بودجه حسابی به وجود بیاید این است که اگر اجازه می‌فرمایید استثنائاً یک مرتبه در عمر این مجلس چهار، پنج روز متوالی تشکیل جلسه بدهیم و دو سه لایحه ضروری را بگذرانیم و بعد چنانه در تمام پارلمان‌های عالم معمول است در سال چهار ماه مجلس کار می‌کنند و در این سه چهار ماه مدام کار می‌کند ولی در اینجا یک عده‌ای از اعضای مدام منتظر یک عده دیگر هستند برای این که اکثریت شود و کارها انجام نمی‌شود این است که بنده پیشنهاد می‌کنم که استثنائاً شاید عملی شود و از این به بعد هم همان طور بشود.
رئیس ـ پیشنهاد آقای دکتر شفق از یکشنبه دهم است و برای این یکشنبه تعیین شده است پیشنهاد آقای مکی را قرائت بکنید.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم که جلسه آتیه به روز یکشنبه دهم مرداد موکول شود.
اردلان ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمایید.
اردلان ـ در موقعی که اعلیحضرت شاهنشاهی تشریف بردند به مسافرت فرمودند و خواهش کردند که ما بیشتر کار کنیم و ما می‌خواهیم بدون جهت مجلس را مدتی تعطیل کنیم آقایان نمایندگان محترم از وضعیت سیاست خارجی دنیا کاملاً مستحضر هستند در یک چنین موقعی نمی‌شود تعطیل کرد (در این موقع مجلس از اکثریت افتاد).
۳ـ موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس - جلسه از اکثریت افتاد و تکلیف معین نشد بنابراین جلسه شنبه خواهد بود و لایحه عفو مجرمین آذربایجان مطرح خواهد شد.
(مجلس یک ساعت و ربع از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۸۴۸۸ ۵/۵/۳۲۶
وزارت اقتصاد ملی:
هیئت وزیران در جلسه دوم مرداد ماه ۱۳۲۷ بر طبق پیشنهاد شماره ۹۸۲۷ ـ ۱۰۶۲۱ مورخ ۲۸/۴/۲۷ وزارت اقتصاد ملی تصویب نمودند که ظروف لعابی مشمول شماره ۱۵۴۹ تعرفه گمرکی به فهرست کالاهای مجاز فصل پانزدهم و شماره ردیف ۹۹ سهمیه واردات سال ۱۳۲۷ اضافه گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخستوزیر است.
م ـ ۲۵۵۶ از طرف نخستوزیر
شماره ۸۴۹۲ ۵/۵/۱۳۲۷
وزارت فرهنگ:
هیئت وزیران در جلسة مورخ ۳۰/۴/۱۳۲۷ نظر پیشنهاد شماره ۹۰۵ ـ ۷۲۲۲ ـ ۲۱/۴/۲۷ وزارت فرهنگ تصویب نمودند که:
۱ـ تبصره ماده ۱۲ آیین‌نامه اجرای قانون مطبوعات شهریور ۱۳۲۴ حذف شود.
۲ـ تبصره ماده ۱۴ آیین‌نامه مزبور که به شماره ۴۳۸ ـ ۱۱/۱/۱۳۲۵ هیئت وزیران ابلاغ شده به شرح ذیل اصلاح شود:
تبصره ماده ۱۴ ـ در مورد سلب صلاحیت اخلاقی همچنین در مورد اشخاصی که درخواست صدور امتیاز روزنامه یا مجله نموده و در شورای عالی فرهنگ رد شده است هر گاه لااقل ۶ ماه از تاریخ رأی به اعلام الغای امتیاز یا رد درخواست امتیاز روزنامه یا مجله گذشته باشد و دو نفر از اعضای شورای ملی فرهنگ تقاضای تجدیدنظر در آن رأی را بنمایند شوری می‌تواند نسبت برائی که داده تجدیدنظر نماید و در هر حال رأی به اعلام الغای امتیاز با تجدیدنظر با همان ترتیبی که نسبت به اعطای امتیاز مقرر است داده خواهد شد.
تصویب‌نامه در دفتر نخستوزیر است:
م ـ ۲۵۵۵ از طرف نخستوزیر
شماره ۸۴۹۰ ۵/۵/۱۳۲۷
وزارت فرهنگ:
هیئت وزیران در جلسة شنبه مورخ ۲/۵/۲۷ نظر پیشنهاد شمارة ۸۰۳۳ ـ ۲/۵/۲۷ وزارت فرهنگ تصویب نمودند که به پاس خدمات فرهنگی آقای دکتر بویس و خانم ایشان به هر یک قطمه نشان فرهنگ از درجه اول اعطا شود.
تصویب‌نامه در دفتر نخستوزیر است
م ـ ۲۵۵۴ از طرف نخستوزیر
شماره ۳۴۷ ـ ۸۱۷۸ ۲۹/۴/۲۷
وزارت دارایی:
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ تیر ماه ۱۳۲۷ بنا پیشنهاد شماره ۵۲۹۱ وزارت دارایی تصویب نمودند که از تاریخ اول مرداد ماه ۱۳۲۷ بهای فروش سیگارت به شرح زیر تقلیل یابد:
۱ـ سیگارت اشنوی مقوایی از هزاری ۴۰۰ ریال به هزاری ۳۵۰ ریال
۲ـ سیگارت اشنوی کاغذی از هزاری ۴۰۰ ریال به هزاری ۳۰۰ ریال
۳ـ سیگارت گرگان از هزاری ۵۰۰ ریال به هزاری ۴۵۰ ریال
۴ـ سیگارت هما از هزاری ۴۰۰ ریال به هزاری ۳۰۰ ریال
تصویب‌نامه در دفتر نخستوزیر است.
م ـ ۲۴۶۵ از طرف نخستوزیر
انتصابات و احکام
در وزارت کشور
آقای اصغر بخشیان کارمند فرمانداری تهران از تاریخ اول مرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت بخشداری علیشاه عوض (شهریار) منتقل شدند.
آقای احمد خردپیشه بازرس استانداری دوم از تاریخ اول مرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت فرمانداری و معاونت استانداری دوم منصوب شدند.
آقای حسن جهادی کارمند منتظر خدمت از تاریخ اول مرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت بخشدار آران منصوب شدند.
آقای جلیل سرچمی بخشدار سماله از تاریخ اول مرداد ماه ۱۳۲۷ به سمت بخشدار حویق منتقل شدند.
شماره ۶۰۳۴ ر ۱۵۸۶۴ ۵/ ۵/۲۷
آقای معصوم اقدسی
به موجب این ابلاغ دفاتر شما را در دهستان قرء ضیاءالدین خوی برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۵۹۰۳ ر ۱۵۸۷۶ ۵/ ۵/۲۷
آقای عطاءاله قلزم نافجی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در قراء وردنجان نافج ـ هرحکان ـ کاکلک ـ تومانک چهارمحال اصفهان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۶۰۳۹ ر ۱۵۴۸۲ ۲/۵/۲۷
آقای محسن نبوی سردفتر اسناد رسمی شماره ۹ شاهرود
ابلاغ شماره ۱۳۷۱ ر ۲۳۳۴ ـ ۱/۲/۲۷ راجع به انتقال محل رسمیت دفتر شما به میناب ملغی‌الاثر می‌شود کمافی‌السابق به سمت سردفتری اسناد رسمی شماره ۹ شاهرود انجام وظیفه نمایید.
وزیر دادگستری
شماره ۵۹۳۳ ر ۱۵۸۸۰ ۵/۵/۲۷
آقای محمود عسگری سردفتر اسناد رسمی شماره یک اهواز
نظر به گزارش واصله چون رفتار شما منافی با حسن جریان امور دفترخانه می‌باشد با اجازه ماده ۴۳ قانون دفتر اسناد رسمی برای مدت ۳ ماه از تصدی دفتر اسناد رسمی منفصل می‌شوید.
وزیر دادگستری