مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ امرداد ۱۳۰۷ نشست ۲۶۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۶۷
صورت مشروح مجلس سه‌شنبه ۲ اَمرداد ماه ۱۳۰۷مطابق ۶ صفر ۱۳۴۷
فهرست مندرجات:
۱- تقدیم لایحه به قید دو فوریت از طرف آقای وزیر داخله در خصوص اعتبار دویست هزار جهت تأمین ارزاق اهالی جنوب و تصویب آن
۲- مذاکرات نسبت به خبر کمیسیون محاسبات در خصوص تفریغ بودجه ۱۳۰۵ مجلس و تصویب آن
۳- قانون اجازه پرداخت دویست هزار تومان جهت تأمین ارزاق اهالی جنوب
۴- قانون تفریغ بودجه یک ساله ۱۳۰۵ مجلس شورای ملی
(مجلس سه ساعت قبل از ظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت جلسه قبل را آقای دولتشاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازة جلسة قبل آقایان: دکتر طاهری ـ ضیاء ـ میرممتاز ـ نجومی اسعد ـ مقدم ـ آقا میرزا هشام آشتیانی ـ ثقه الاسلامی ـ لیقوانی
غائبین بی اجازة جلسة قبل آقایان: اسدی ـ موقر ـ ذوالقدر ـ اعظمی ـ شریعت زاده – زارع ـ میرزا محمدتقی طباطبائی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی کلالی ـ افسر آقا زاده – سبزواری ـ مسعود حجاج حسن آقا ملک ـ اسکندری ـ محمدولی میرزا ـ فرشی میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین ملک ـ ابراهیمی
دیر آمدگان با اجازه جلسة قبل آقایان: سهراب خان ـ امام جمعه شیراز ـ نوبخت ـ فرمند ـ میرزا عبدالله خان وثوق ـ بهار ـ خواجوی ـ افخمی ـ
دیر آمده بی اجازه جلسه قبل آقای حاج شیخ بیات
رئیس – صورت مجس ایرادی ندارد؟
(گفته شد ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد اقای کازرونی داشتم راجع بخیریک ه در خصوص ورود مرض بجزیره هنگام اگ چه بنده مطممئن هستم که وزارت داخله و ادره صحیه اقدامات جدی کرده‌اند در این خصوص و از این حیث تردیدی ندارم لکن خواستم سئوال کنم چنانچه ممکن باشد شرح اقدامات خودشان را بگویند و بعلاوه خبری که جدیداً بهشان رسیده اس اطلاع بدهند که اسباب مزید اطمینان خاطر نمایندگان باشد
وزیر داخله – عرض کنم همانطور که آقای نمانده محترم اظهار کردند چند روز قبل یک چنین خبری رسید فورا از طرف ادارة صحیح اقدمات لازمه شد و اطبای متعدده بانجا فرتساده دش برای اینکه در هنگام قرانطینه برپغا کنند و موجبات جلوگیری مرض را فراهم کنند چهارم نفر هم طبیب چند روز قبل از طهران با اطیاره فرستاده شد قرانطینه تاسیس کنند و موجبات تلقیح و جلوگیری از سرایت مرض را فراهم نماید چهار نفر دیگر طبیب هماز طهران با طیاره بنا است همین امروز حرکت کنند قریب صد هزار واکسن هم فرستاده است و موجبات کار فراهم شده و اساس هم بنده گمان می‌کنم مورد اهمیت و نگرانی نبشد البته جلوگیری و رفع خواهد شد
وزیر عدلیه ـ چندماده از طرف وزارت عدلیه تنظیم شده است تقدیم می‌شود که بکمیسیون عدلیه ارجاع شود
وزیر داخله – آقایان نمیاندگان محترم در نظر دارند که در دو جلسه قبل آقای روحی شرحی راجع بوخاممت اوضاع ارزاق کرمان این جا اظهاراتی کردند نبده هم بعرض آقایان رساندم که هیئت دولت خودش اهمیت این موضوع را درنظر گرتفه است و عنقریب وسائل تأمین ارزاق کرمان و بعضی جاهای دیگر ار که محل نگرانی است قراهم خواهد کرد. اخیراً این مذاکره درهیئت دولت می‌کنم آقایان توجه بفرمایند که این اعتبار داده شود که خیلی ضرورت دارد
(لایحه را تقدیم نمودند و بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده ـ وزارت مالیه مجاز است معادل دویست هزار تومان از عایدات عمومی جاری ۱۳۰۷ برای خرثید و حمل غله نقاطی که محصول امسال آنها دچار آفت شده است بعنوان مساعده تخصیص داده و بجریان اندازد و پس از ختن معاملات مربوطه و خرید و فروش اعتبار مزبور رامنتهی تا رفع خرمن ۱۳۰۸ عیناً بخزانه مسترد دارند
رئیس آقای کازرونی
کازرونی ـ بندهالبته با هر نوع مساعدتی که باشخاصی که مصیبت خشکسالی بانها متوجه شدهاست بوشد مخالفتی ندارم خصوصاً در قسمت کرمان که اندازة طرف جنوب و مثل خودمان است و البته یکقسمتهای دیگری است که آنها هم دچار فلاکت و بدبختی هستند که امیدوارم همانطور که برای آنها اقدام شده است برای آن نقاط هم یک اقدام عاجلی بشود ولی بنده خواستم از وزیر محترم داخله که نماینده دولتی است که این کار را در نظر گرفته است سئوال کنم که بچه ترتیب و بچه قسم اقدامی بجهت اعادة این وجه فرموده‌اند وراه عملیش چه چیز است؟ بنده که هر چه فکر می‌کنم سرم نمی‌شود خوبست کیفیتش را بفرمائید که با اطمینان خاطر رأی بدهم بعدش هم تشکر فوق العاده تقدیم کنم
وزیر داخله ـ بنده گمان می‌کنم احتیاج نداشته باشد که بنده این جا توضیح بدهم البته دولت که یک چنین اعتباری خواسته است این را البته بمصرف حقیقی خودش خواهد رسانید با ی ترتیبات و نظامنامه هائی که کاملاً تأمین می‌کند نظریه نماینده محترم را که حیف و میل نشود و بمصرف خودش برسد و در استرداد آنهم ترتیبی داده خواهد شد که کاملا استرداد وشود و هیچ محل نگرانی نیست.
رئیس ـ دیگر مخالفی نیست؟
فیروز آبادی ـ بنده مخالفم
رئیس ـ آقای روحی
روحی – موافقم
رئیس -آقای ارباب کیخسرو
ارباب کیخسرو – موافقم
رئیس ـ آقای حاج میرزا مرتضی
حاج میرزا مرتضی ـ موافقم
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ موافقم
ریئس ـآقای شیروانی
شیروانی ـ موافقم
رئیس ـ آقای کازورنی
کازونی ـ عرضی ندارم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی – بنده اولا با اصل لایحه که باید جلوگیری از هر زحمتی که برای رعایا هست بشود موافقم و ابداً نظر مخالفی ندارم و امیدوارم که درهیچیک از این امورات مخالف نباشم ولی چیزیکه هست این است که باید همانطور که بدولت اعتبار داده می‌شود دویست هزار تومان که در آخر خرمن بگیرند امیدوارم قسمی نظارت بکنند و یک دخالتهای دقیقانة بکنند که مثل ارزاق سابق طهران نشود و این بازده کرور یک مقدار کثریش تلف نشود که بی جهت از بین برود و هشتفاد هزار تومان خرج وصالی گونی نشود و حیف و میل بشود خوبست یک نفر دقیقانه در این امر داشته باشند بعلاوه تخصیص برکمان تنها هم ندهند بلکه سایر صفحات راهم در نظر بگیرند هر جائی که اسباب زحمت برای مردم هست و با این دویست هزار تومان ممکن است آنرا اصلاح کنند در نظرشان باشد و در صدد اصلاح آن باشند.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم که بنده اگرجای آقای فیروز آبادی بودم تشکر می‌کردم از هیئت دولتی که اینطور مراقب است که در یک قسمت از مملکت نگرانی هائی پیش نباید و زود اقدام می‌کنند که بوسائل سریع جنس را برسانند همانطور که رد طرهان آقا نظرشان جنس را برسانند همانطور که در طرهان آقا نظرشان هست که پیرار سال اگر دولت مراقب نبود دویست هزار نفر از این مملکت از بین رفته بود هشتاد هزار تومان هم در مقابل ن چندان اهمیتی ندارد ولی حالا گذشته است و امروزه هم وزارتمالیه کمال رعایت و مراقبت رانسبت به تمام نقاط مملکت دارد ولی انوقت زمان تصدی امریکائی‌ها بود ـ و راجع بسایر نقاط هم که آقا فرمودند این اختصاص بکرمان ندارد شاید یک قسمت از جنوب و آدربایجان را هم شامل بشود و اگر دولت کسر آورد باز ممکن است اعتبار از مجلس بخواهند و این اعتراض آقا هم کاملا بی مورد است و همان طور که خودشان فرمودند البته مواظب خواهند بود که بزودی رفع این قسمت نگرانی بشود.
رئیس ـ رأی گرتفه می‌شود بفوریت این لایحه آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. در خود ماده واحده مخالفی هست؟ آقای رفیع
حاج آقا رضا رفیع ـ موافقم
رئیس ـ آقای ارباب کیخسرو
ارباب کیخسرو ـ موافقم
رئیس ـ آقای شیروانی
شیروانی ـ عرض کنم که در اصل قضیةهمان طور که بنده در فوریتش هم رأی دادم البته مخالفتی نیست ولی برای استحضار هیئت محترم دولت و یک قسمت از آقایان نمایندگان که از وضعیت یک قسمت از مملکت شاید کاملا اطلاع ندشاته باشند لازم است بنده یک عرایضی بکنم و ضمناً یک پیشنهادی بکنم که طرز تقسیم این وجه به نقاطی که محتاج البه است بجه ترتیب خواهدبود امسال غالب آقایانی که در بعضی نقاط شمال غربی زندگانی می‌کردند اطلاع دارند که بازندگی و کثرت آب طوری بوده است که نسبه مردم احتیاج باینکه یک مساعدتهائی از خزانه دولت بآنها بشود نداشته‌اند. البته بطور کلی تمام این مملکت وضعیت زندگانی عمومیشان کاملا خوب نشده است و مردم محتاج بیک مساعدتهائی هستند ولی یک قسمت هائی از مملکت هست که تمام نمایندگان معتقدند (همانطور شرق و غرب ندارد) باید یک مساعدتهائی بانها بشود از حدود قم الی بندر عباس و بوشهر و میناب واینها امسال بارندگی نشده استاز انیجا از قم که شروع کنید بارندگی نشده همینطور اصفهان و تا شیراز و بندر بوشهر و بندر عباس در اطرفا شهر اصفهان قنواتی که شاید هفتاد سال هشتاد سال بوده که خسگی ندیده بکلی آب شان قطع شده است اساساً بنده با این طورها نه خیلی موافق هستم نه خیلی مخالف از یک طرف موافق هستم برای اینکه باز ممکن است یک مختصری مساعدت شود از یک طرف مخالفم براینکه این کار اساسی نیست از یک طرف مأمورین مایه در نقاطی که خشگسالی بکلی آنجاها را از محصول محروم کرده است مثل اطراف آباده ابر قو بعضی نقاط اصفهان شاید بعضی نقاط یزد شاید حوالی کرمان مأمورین مالیه از همان نقاط خشک سالی دیده و قنوات پی آب مالیات می‌خواهند از یک طرف هم هیئت دولت چون می‌بیند وضعیت آنجا بد است دویست هزا تومان اعتبار از مجلس می‌خواهد که ارزاق آنجا را تأمین کند بنده عقیده دارم که تأمین دولت در عین حالی که اینمساعدت را می‌کند و خیلی بموقع است آن وضعیت را رفع کنند الان یک کاغذهائی برای همة ماها نوشته‌اند که در جریان وزارت مالیه افتاده است که مهندس و متخصص و مفتش بفرستند و میزی کنند. و به بینند که اگر محصول دارند ازشان بگیرند اگ رندارند دست از گریبان شان بردارند آنجائی که هیچ محصول ندراد عایدی ندارد و یک ویرانه ایست که خراج نباید بگیرند فشار آوردهاند و مطالبه مالیات از آنها می‌کنند از آن طرف دویست هزار تومان برای مساعدت با آنها اعتبار می‌خواهند بنده بعد پیشنهاد خواهم کرد بعد از کفایت مذاکرات که اولا دولت در نظر بگیرد در نقاطی که از حیث خشگسالی از بین رفته‌اند و از حیث نبودن آذوقه کاملا بر دولت مسلم دشهاست بیشتر د رعسرت هستند آنها را مقدم بدانند و این وجه را به تناسب بین آنها تقسیم و ثانیاً یک تبصرة آقایان موافقت بفرمایند که ما پیشنهاد کنیم که دولت در نقاطی که امسال محصولشان خشک شده و بکلی از بین رفته است مایات مطالبه نکنند و مأمور بفرستند اگر چنانچه محصول دارند که ازشان مالیات بگیرند البته ما مخالف نیستیم دهی که عایدی دارد مالیتات بدهد ولی از ده ویران که ستاند خراج؟ این را از قدیم گفته‌اند جائی که وزرانه دشه است و چیزی برایش باقی نمانده مالیا ماطلبه کردنیش شده است چیی برایش باقی نماینده مالیات مطالبه کدنش معنی ندارد. آنها نمی‌توانند زندگانی خودشان را ادامهل بدهند چطور مالیات بدهند؟ با این پیشنهاد بنده آقایان موافقت بفرمایند که دولت جاهائی را که خود اهالی اظهار نامه داده‌اند و محصول وعایدی ندارند مالیات آنها را موقوف المطالبه بدارند چیزی هم نمی‌شود بقدر این دویست هزار تومان هم نمی‌شود نماینده بفرستید اگر چنانچه چیزی دارند که بگیرند اگر ندارند که نگیرند این کار را اگر برای مردم بکنند مفید تر است
رئیس ـ آقای حاج آقا رضا رفیع
رفیع ـ در مجلس شورای ملی بالاخره معمول شده است که هر وقت یک لایحة راجع بیک محلی بمجلس می‌آید سایر نقاط هم که دردهائی دارند می‌آوریم و منضم می‌خواهیم بکنتیم باین لایحه. خود آقای شیوانی در مجس مکرر اظهار کردند که یک کار خوبی را برای یک جائی که می‌خواهند بکنند ما نباید مانع باشمی باید بگذاریم آن کار خوب را دولت بکند انوقت برای جاهای دیگر هم بعد پیشنهاد بدهیم رأی بدهیم، تقاضا کنیم، که دولت بکند و اگر احتیاجاتی دارند رفع کند و یک رفاهیتی برای آنها پیش بیاورد ولی بالاخره فعلا خوب است این لایحه را که برای قیمت جنیس کرمان و رفاهیت و آسایش اهالی آنجا هست تصویب بفرمایند نظریات دیگر ار بعد پینهاد بفرمایند و این تذکرات هم البت مفید و یک تذکرات بموقعی ات برای دولت که بایستی مأمورین معین کند که بروند و به بینند اگر چنانچه حقیقت آفتی رسیده است یک فکری بکنند ولی این عملی نیست که می فرمائید پیشنهاد کنیم مالیات را نگیرند و موقوف شود ما مردمی هستیم که آقا می خوایهم بدنیا ثابت کنیم که می‌توانیم مالیه خودمان را بدست خودمان اداره کنیم و متخصص هم لازم نداریم مجلس باید برای اجرای این فکر کمک کند دولت هم کمک بکند ملت هم کمک بکند که بالاخره ثابت کنیم که خودمان لایق برای اداره کردن مالیه مان هستیم از یک طرف هم دولت بایستی در نظر بگیرد و مساعدت بکند همانطوریکه فرمودید نقاطیکه محصول ندارد ازشان مالیات مطالبه بکنند ولی وقتی که دارا شدند پس بدهند و الا زمینه خاللی خواهد ماند الان بصرف یک پیشنهاد و بدون مطالعه تصدیق بفرمائید عملی نیست ولی البته این تذکرات آقایان مفید است ـ و گمان می‌کنم همان طور که از کرمان شکایت کرده‌اند و عریضه عرض کرده‌اند که از وکلا و نمایندگان تقاضا کرده‌اند که یک فکری برای انها بکنند آقایان هر گرفتاری داند بدولت تذکر بدهند البته راجع بآنهائی هم که کشت نکرده‌اند همین اقدامات خواهد شد ولی البته با مطالعه و تأمل و فوری بصرف یک پیشنهاد نمی‌شود.
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بنده می‌خواهم یک عرضی در این موقع بکنم بقسمت ارزاق اگر چه آقای وزیر مالیه تشریف ندارند ولی آقایان وزر عدلیه و وزیر داخله ممکن است اگر اطلاعی داترند بفرمایند. این جا دویست هزار تومان اعتبار خوسته‌اند برای قیمت جنس کرمان بنده عرض می‌کنم که خوب ادارة طهران که هر روز دارد خرج می‌کند بچه اعتباری خرج می‌کند؟ از کجا داده می‌شود؟ دو سال در بودجه مملکتی هیچ اعتباری برای اداره ارزاق در ملجس تصویب نشده اس پس این اداره بچه اعتباری خرج می‌کند؟ خوب پس چه تفاوتی اینجا هست بین اداره ارزاق طهران و کرمان؟ ممکن است برای آنجا هم یک اعتباری را در نظر بگیرند بعد مسترد بدارند بنده خواستم این را تذدکر بدهم و ملتفت بشوم که سرمایة اداره ارزاق طهران آیا همان سرمایه ایست که در بودجه ۱۳۰۴ تصویب ده است یا خیر در پارسال و امسال هم ازخرزانه دولت مساعده گرفته است؟ یا نگرفته است؟ در هر صورت باید وضعیت ارزاق طرهان با آن اعتبارات زیادی که دشاته و دارد و هنوز محاسباتش روشن نشده است معین بشود که بفهمیم چه خبر است؟
وزیر داخله ـ این سؤالی که آقا فرمودند مربوط است بوزارت مالیه و در یک موقعیکه آقای وزیر مالیه تشریف آوردند این سؤال را بفرمایند البته ایشان توضیحات لازمه را در این باب خواهند داد ولی این اعتباری که ما خواسته‌ایم برای احتیاج یک نقاطی است که یک مساعدت فوق العادة لازم است نسبت بانها بشود و ما چاره نداریم جز اینکه اینکار را بکنیم و تامین آسایش عمومی را بکنیم ولی این قسمت ابدا مربوط بادارة ارزاق طهران نبوده است
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
کازرونی ـ خبر کافی نیست. بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید
کازرونی ـ چنانچه عرض کردم بنده با اصل این لایحه موافقم آقایانیکه پینشهاد کفایت مذاکرات را می‌کنند خوب است مطمئن باشند که بالاخره رأی داده خواهد شد. خود بنده هم شاید رأی بدهم بنابراین خوب نیست که عجله کنند و خوبست بگذارند یک حرفهائی زدنی گفته شود بنده عقیده‌ام این اس حالا که یک موقع خوبی است در این موضوع بیشتر حرف زاده شود که بلکه یکقدری این تذکرات برای آتیه مفید باشد و زمینه بشود برای آینده این است که بنده با کفایت مذاکرات مخافلفم و یقنین دارم که آقایان هم با بنده موافقت می‌کنند که تذکرات خودمان را بدهیم
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ بنده خیلی خوشوقتم از اینکه اقای کازرونی اظهار فرمودند که با این لایحه کاملا موافق هستند و در صورتیکه ملاحظه هم می‌فرمایند که دولت یک احتیاج زیادی باین قضیه داشت که بفوریت این لایحه را پیشنهاد مذاکرات کافی است و دلیل بر صحت عرض بنده که آقایان با کفایت مذاکرات موافند این است که حالا بعد از نشستن بنده رذی هم می‌دهند به خاتمه دادن مذاکرات وخود جنابعالی هم موافقت خواهید فرمود و تصدیق هم میففرمائید که این لایحه لازم است
رئیس ـ آقایانی که مذاکرات را کافی می دانند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. تبصرة پیشنهادی آقای دادگر
(بشرح ذیل خوانده شد)
تبصره ـ تصویب این اعتبار و مداخلة دولت در انتظام ارزاق مانع از حمل و نقل جنس تجارتی به نقاط مذکور نخواهد بود
رئیس ـ آقای دادگر
دادگر ـ عرض کنم که بنده امروز که آمدم این قضیه معهود نبود و غیر مترقب بود که دول دویست هزار تومان اعتبار برای ارزاق نقاطی که در لایحه ذکر شده است بخواهد البته یک فکر خوبی است و باید هر جا که در تنگی می فاتد دولت تقویت کند و مساعدت کند تا ارزاق آنجا تهیه بشود ولی اتفاقاً در جیب بنده یک سابقة موجود بود و ان بنده را متذکر کرد وبه یک چیزی که این تبصره از آن تولید شد و آن این است که یکی از دستان بنده حاج ملک التجار آملی که یک آدم محترمی است و سالی چندین صد خروار برنج از عایدات خودش به طهران رزق می‌دهد این شخص برای معیشت خودش از طریقیت نبده که نمیدانم چطور شد که خواست بنده از وزیر مالیه خواهش کنم که گندمی از عراق خریده بیاورد و در خانه اش مصرف کند چون خیلی کثیرالعائله است دویست نفر صدو پنجاه نف رتا نخور داردو پنجاه خروار آرد از عراق خواسته است بنده این تقاضا را به آقای وزیر مالیه دادم آقای وزیر مالیه اظهرا تمایل هم به انجام آن کردند و این در خواست جواز را به ادارة ارزاق فرستادیم امروز صبح که بنده ه مجس می‌آمدم کاغد رئیس ارزاق را آقای حاج ملک که در پیش بنده یک شخص محترمی است برای آگاهی بنده فرستاده بود که جواب به او می‌دهند: مطابق حکم عمومی ورود جنس از ولایات ممنوع شده است و بنابراین با کمال علاقمندی که شخص حضرتعالی دارم از قبول این تقاضا معذور است و این همان مسئله ایست که غالباً این فکر را به بنده دادهن است و در کمیسیون هم به شهادت رفقا غالباً گفته‌ام که مداخلة در ارزاق یعنی مداخلة حکومت و دولت در امور تجارتی غالباً نتایج مستحسنة نمی‌بخشد و اگر بگذارند که مردم روی این موازین تجارتی عمل کنند بهتر اداره میوشد ولی این که دولت از دست تجار کار را می‌گیرد بالاخره رقابت نمشود و وضعیت جنس یکنواخت می‌شود مثلا بنده عقیده دارم که اگر امسال بخصوص در طهران ارزاق آزاد بود نان از این قسمت ارزان تر بود نظر بنده روی فوائد عمومی است و بعلاوه اگر برای مردم آسانن بود که از خارج جنیس بیاورند کمک بهمان فرک دولت بود که تسهیل ارزاق را در نظر دارد، عرض کردم درنتیجة این مراسلة نیم رسمی از طرف رئیس ارزاق معلوم شد که ورود جنس ممنوع است. یکی از نمایندگان که اگر اجازه بدهند اسمش را عرض می‌کنم و اگر اجازه ندهند عرض نمی‌کنم بمن فرمودند دلیل اینکار چیست فرمودند که دولت بیست و و تومان می‌خرد و بیست و چهار تومان و ششقران بخباز می‌فروشد این جلوگیری برای این است که این تفاوت در خطر نیفتد. بنده این امر به نظرم غریب می‌آید و گمان می‌کنم این فکر نمایندة محترم قریب به یقین نباشد
مرتضی قلیخان بیات ـ خیر همینطور است
دادگر ـ برای اینکه بنده گمان می‌کنم که دولتت نظرش این باشد و طوری اقدامکند که منظم تر و آسان تر باشد آقایان اطلاع دارند که مبادلة با پول نقد در این مملکت کار مشکلی شده است. مثلا بنده اگر در طهران بخواهم زندگی کنم باید اگر گندم دارم به بنج مازندران معارضه کنم ولی با این ترتیب حالا بنده را ملتزم کرده‌اند که در عراق نبده گندمم ار بفروشم در صورتیکه آنجا کسی نمی‌خرد من باید جنس خود را به یک نقاطی ببرم که برای فروش آن بازار پیدا کنم و اگر دور بنده حصار کشیدید بنده گندم خودم را نمی‌توانم بفروشم و سایر احتیاجاتم ار رفع کنم این عرایض بنده برای پیدا کردن یک فرصعتی و دادن یک تذکراتی بود که این مطالب را عرض کنم و می‌خواهم نظر آقای وزی داخله و آقای وزیر عدلیه را جلب کنم این عرایض نبده برالی پیدا کردن یک فرصتی و دادن یک تذکراتی بود که این مطالب را عرض کنم و می‌خواهم نظر آقای وزیر داخله و آقای وزیرز عدلیه را جلب کنم به این قسمت حالا که آقای وزیر مالیه تشریف ندارند ولی بنده حاضر هستم که مدلل بدارم ک این کار دولت فرک خوبی نیست و باید همه قسم تسهیلات در ارزاق عمومی بکننند واین ممنوع کردن برای فروشندها اشکال تولید خواهد کرد. یک اشخاصی هستند که گندمی دارند و در محل خودشان نمی‌توانند بفروشنده قاعده بر این جرای بود که می‌بردند این طرف و آن طرف می‌فروختند ولی این این راه از دست آنها رفته است و مقصود از این پینشهاد جلب توجه دقیق آقای وزیر دالخ به این قضیه بود و رفع این مانع و تسهیل ارزاق وتبصره را پس می‌گیرم.
رئیس ـ پیشنهاد آقای فیروز آبادی
(بشرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که ر این لایحه نوشته شود که تعمیم داده شود این مبلغ بتمام نقاط جنوب و غرب که زراعت امسالة آنها خوب نبوده
بعضی از نمایندگان ـ غرب زراعتش خوب بوده و محتاج نیست.
رئیس – آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ در اینجا نوشت ام و پیشنهاد کردم که تخصیص داده شود این مبلغ بنقاط جنوب و غرب که زراعت آنها خوب نشده است اگر خوب شده است که آنها را در نظر نداشتم که همهمه می‌کنید و میگوئید غرب محتاج نیست بسیار خوب اگر محتاج نمیست نکنند. بنده مقصودم این است که بیک نقطه و دو نقطه اختصاص داده نشود بتمام نقاط تعمیم بدهند اگر هم کسری داشته باشد دو مرتبه بیایند واعتبار بگیرند. عرض دیگر بنده همان مذاکراتی بود که آقای عدل الملک کردند و بنده هم همین عقیده را داشتم رفتم انبار توضیح خواستم که چرا جلوگیری می‌کنید بای هر کسی آزاد باشد که جنس خودش را بهرجائی که می‌خواهد حمل کند جوابی که به بنده در این موضوع دادند این بودکه الان صد و سی هزار خسروار با چیزی بالاتر در انبار گندم موجود داریم و در بسیاری از نقاط خارج زراعتشان خوب نشده است اگر ما اجازه بدهیم که این جنس وارد طرهان بوشد به ان نقاط نخواهد رفت پس باید از حمل بطهران جلوگیری بشود چون طهران محتاج نیست بلکه بسایر نقاط برود. این یک نظر، نظر دیگر ایشان این بود که با وجود غله اطراف طهران و با وجوداین گندمی که در انبار موجود است اگر ما بخواهیم از خارج جنس وارد طهران شود قهراً جنس موجودی مافاصد میوشد و به این ملاحظه ما قدغن کرده‌ایم این جوابی است که به بند دادند.
وزیر عدلیه ـ متاسفانه مدالعة که بند باید بکنم از دو نقطه نظر خیل یسست خواهد بود یکی اینکه شرافت این را داشتم و چون در دو طرفم آقایان نمایدگان بوندن و بنده با آنها صحبت می‌کردم متوجه این نبودم که ناطقین چه می‌فرمایند و یکی اینکه در کارهای دولتی هر کس از امرو مخصوصه خودش بیشتر اطلاع دارد و لواینکه همه ما با هم کار می‌کنیم ولی توضیحات راجع به جزئیات قضایا را هر وزیری نسبت به کار خودش بهتر می‌تواند بدهد همانطوری که شاید آقای وزیر مالیه در جزئیات کار عدلیه نتوانند توضیح بدهند بنده هم راجع به کارهای کوچکی که رد مالیه هست نمی‌توانم توضیح بدهم ولی معهذا این جا اطلاعاتی ار که دارم عرض می‌کنم. این جا دو مطلب گفته شد که حسن اتفاق اقای فیروز آبادی مطلب آقای دادگر را تذکر دادند که بنده درست توجه کردم وگمان می‌کنم اقای فیروز آبادی جواب ایشان را دادند. آقایان میدانند که قرار مسئله ارزاق از سال‌های سال بر این بوده است که هر جند سال یک مرتبه به یک زحکاتی دچار میشده است و مردم هم به زحمت می‌افتادند دولت برای جلوگیری از امر تاسیس اداره ارزاق را کرد و یک اصل کلی ار در نظر گرفت که دو سال بدو سال خوب نرخ را در روی ژیکمیزان مساوی و معینی نگاه دارد این روبه اصلی است که دولت در این چند سلاه تعقیب کرده است حالا دراین بین یک وقت ملکتف شدند که مخارج اینکار خیلی زیاد شده است آقای آقا سید یعقوب خیلی بهتر از بنده اطلاع دارند که یازده کرور خرج ارزاق بوده است بعد آمدند در کمیسیون بودجه قراری گذاشتند که شما بایستی این یازده کروری را که از خزانه دولت قرض کرده‌اید پس بدهید حالا این مبلغ خرج چه شده است و اداره ارزاق آنرا چه کرده است؟ اتومبیل خریده اس یا طور دیگر شده است کاری نداریم گفته شد که تمام این چیزها که خریده شده یا هر چه که شده اس بای این مبلغ را برگدانند و به این مناسبت کار را روی ترتیبی شروع کردند که این یازده کرور را به خزانه دولت بر گردانند و اینطور در نظر گرفتند که از ورود جنس بطهران چون لازم نیست جلوگیری شود زیرا این جنس را که دولت دارد یا این است که مالیات خودش را گرفته است و یا اینکه یک مقدار هم جنیس خریده است و برای روز مبادا ذخیره کرده است. حالا این جنس را باید بگذراند بپوسد؟ و بعالوه یک نقاط دیگر مملکت که محتاج هستند در زحمت باشند البته باید دولت از حمل این گندم به طهران جلوگیری کند که فروشندگان این گندم مجبور باشند و درجاهایئ که مردم در سختی هستند ببرند بفروشند و آقایان اگر سال قبل را در نظر بیاورند میدانند که چه قدر در طهران جنس کم بود و اگر دولت کمک نمی‌کرد گندم قیمت گزافی پیدا می‌کرد اما راجع به این دویست هزار تومان جزوئیات این را البته ممکن است آقایان سرفرصت با آقای وزیر مالیه مذاکره کنند و اگر اعتراضاتی به جزئیات دارند به ایشان تذکر بدهند چون بنده راجع به این قسمت اطلاعات زیادی ندارم و نمی‌توانم چیزی بیشتر عرض کنم و راجع به اینکه آقای فیروز آبادی پیشنهاد کردند این مبلغ را تعمیم بدهند امروز صبح که بنده آمدم یکی از آقایان نمانیدگان جنوب به بنده فرمودند که شما موافقت بفرمائید که اول این موضوع مطرح شود حتی فرصت لایحه دادن هم به بنده ندادند و گفتند وضعیات جنوب آنقدر بد است که این معطلی کم اسباب تعویق کار می‌شود از قراری که بنده اطلاع دارم و آقایان هم این جا فرمودند از اصفهان تا شیراز و همینطور تا کرمان فوق العاده وضعیت ارزاق آنها بد اس وبرای این امر لازماست که مساعدتی از طرف دولت بشود دولت امده است نوشته است و فکر کرده است که چه کار کنیم بالاخره این تصمیم را گرفتند که دولت هزار تومان اعتبار بخواهد و گندم بخرند و بمردم بدهند که از گرسنگی نمیرند وبیک قیمت فوق العاده تهیه نان بکنند الا آقا می‌گویند که بیائیم این مبلغ را تعمیم بدهیم سبب میوشد که در هیچ جا مردم از سختی خلاص نمی‌شوند پس بنده گمان می‌کنم که آقا هم موافقت بفرمایند که این مبلغبریا همین نقاطی که حاصلشان بد شده است تخصیص داده شود و بعد هم البته اگر یک اصلاحاتی آقایان در اساس تشکیلات ارزاق درنظر دارند آقای وزیر مالیه تشریف می‌آورند و با ایشان مذاکره می‌کنند و اصلاح می‌کنند.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به پییشنهاد اقای فیروز آبادی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(کسی قیام نکرد)
رئیس ـ تصویب نشد پیشنهاد آقای کازونی
(بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد خیکنم دولت مکلف است معدل دویست هزار تومان مجانی و بلاعوض به مردمان قحط زدکان از اهالی کرمان تقسیم نماید.
بعضی از نمایندگان ـ پیشنهاد خرج است.
رئیس ـ پس خواهند گرفت ـ پیشنهاد آقای شروانی
(بشرح آتی خوانده شد)
تبصره – وزارت مالیه مکلف است نقاطیکه دجار آفت و خشگسالی شده و تقاضای رسیدگی نموده اندمالیات آنها را موقوف الماطلبه گذارده تا بر طبق مادة ۱۲ قانون مالیات املاک نسبت بنقاط مزبور اقدام شود
رئیس ـ آقای شیروانی
شیروانی ـ عرض کنم که اولا این لایحه هیچ جنبة نداردکه در مخاطره بیفتد و در نتیجة طول کلام با پیشنهاد کدن از بین برود یک لایحة خیلی ساده ایست بریا کمک ردن بمردم و برز فرض هم که خیلی خوب اجرا نشود باز یک مساعدتی بمردم شده است بنابراین اقای رفیع اطمینان کامل داشته باشند که لایحه می‌گذرد و خودشان هم در ضمن بیاناتشان عرایض بنده را تأیید کردند که باید د رمواد یک تذکراتی داد و دلیلش هم این است که متاسفانه همانطور که مکرر عرض کرده م تقصیر با کسی نیست. تشکیلات ماهنوز خوب نیست و یک تذکراتی اگر از مقامات دیگری داده نشود باین ادارات بالاخره وظیفة خودشان را اجرا نمی‌کنند. ما هماین تذکرات را وقتی درحضور نمیایندگان دولت می‌دهم ایمدواریم صد دو یا صدو پنج آنها در دموابر مربوطه اش مؤثر واقع شود عض کنم که آقایان میدانند دو سال است لایحه قانون ممیزی گذشته مواد مربوطه بوصول مالیات در هرجا در نهایت شدت وجدیت اجرا میوشد ممیی میکنندو کاملا دقت می‌کنند در فلانجا صدی سه و نیم چه مبلغ میوشد و بالاخره فلان ده مالیاتش چقدر است و انچه که مربوط بمنافع دولت است اجرا میوشد ولی یک ماده اش را از تمام آقایانی که نمیانده ولایات هستند می‌پرسم که (یقیناً هر کدام هم یک مراجعاتی بانها شده) آیا شنیده‌اند در یکی از نقاط این مملکت یک ماده آنرا اجرا کرده باشند و آن ماده دوازده است که بنده الان برای آقایان قرائت می‌کنم. نقطه از مملکت این ماده اجرا شده آفت هم که یک چیز آسمانی است و ما نمی‌توانیم جلو آقت را بگیریم. مملکت ماهم که هر روز مطبوعات را می‌خوانید می‌بینید گوشه بگوشه اش آفت است. الان در اصفهان تنها سه آفت هست سن هست با اینکهدولت بیستهزار تومان خرج کرد و مالکین هم بیست هزار تومان خرج کردند جلوش را نتوانستند بگیرند. خشکسالی هست. بالاخره در یکی از نقاط هم اخیراً آقتی برای پنبه پیدا شده کهیکی از محصول ما بوده است این سه آفت الان در آن واحد در اصفهان آمده آقایان حاج امین و سایر آقایان هم که اینجا تشریف دارند مراجعات بهشان شده است چند تا کاغد هم بوزارت مالیه نوشته‌اند آیا هیچ شنیده‌اند که وزارت مالیه با ادارهممیزی مادة وازدهم رااجرا کرده باشد؟ خیر نکرده است مادة دوازدهم می‌نویسد: در موقع بروز آفت و خسارت بملک
Page 10 missing
تصور می‌کنم که تناسب مستقیمی با ین لایحه که بنده تقدیم کرده‌ام نداشته باشد و تقاضا می‌کنم کاز نمایده محترم که این ار مسترد بدارند و در موقع دیگری که مقتضی باشد پیشنهاد بفرمایند و البته دولت هم قبول خواهمد کرد
شیروانی ـ بنده برای اینکه این ماده دچار وقفه نشود و بگذرد و دولت هم اطمینان می‌دهد که قانون اجرا می‌شود پس می‌گیرد حالا دیگری می‌خواهد قوبل کند چه عرض کنم مقصودم این بوکه این نظریه تامین شود.
رئیس ـ پیشنهاد آقای کارزرونی
(بشرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که دولت برای استرداد مبلغ دویست هزار تومان مدت پنجسال به اهالی مهلت بدهد
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ عرض می‌کنم یک اصل مسلمی است که آینده را بگذشته و ندیده را به دیده باید قیاس کرد نه بالعکس ما اقدامی که برای کرمان می‌خواهیم بکنیم و بالاخره این دویست هزار تومان را بایستی استرداد کنیم به چه چیز باید قیاس کنیم؟ به گذشته، بهترین اداراتی که برای ارزاق ما تهیه کرده‌ایم در طرهان بوده است عرض می‌کنم که چندین سال هم هی تجدید نظر در تحسین این اداره شد بالاخره نتیجه اش همینطور قبود که آقا اظهغار کردند حالا دویست هزار تومان تخصیص داده‌اند بجهت کمک به مردمانی که دجار خشکسالی هستند بالاخره دولت هم بایستی این مبلغ را استراد کند. بنده سئوال کردم به چه ترتیب استرداد خواهند کرد فرمودن برایش نظامنامه می‌نویسیم بنده هم میدانم هر ماده قانونی که از مجلس بگذرد یک نظامنامه برایش می‌نویسد ولی بنده تا این اندازه البته نباید قانع بشوم و خواستم به بینم در نظامنامه چه چیزها خواهند نوشت و بچه ترتیب مسترد خواهند کرد، آیا در آن نقاطی که این مبلغ مصرف میوشد اداره ارزاق دائر خواهد شد؟ اگر اینطور است بنده بنمایندگان محترم کرمان تذکر می‌دهم و استدعا می‌کنم که منصرف بشوند والا مثل طهران همیشه اوقات مدیون این پول خواهند بود، اداره ارزاق تأسیس می‌شود و کم کم هر چه سالش بیشتر می‌شود بزرگتر ووسیع تر می‌شود و مردم هیچوقت نجات پیدا نمی‌کنند اگر ترتیبش اینطور نیست و حقیقت یک طورهائی است که خیلی طبیعی و عادی است آقای وزیر محترم توضیح بدهند که بنده قانع شوم برای همین مقصود است که بنده پیشنهاد کردم که در مقابل این دویست هزار تومان پنجسال به مردم مهلت بدهند و پس از پنجسال استرداد کنند.
وزیر داخله ـ بنده تصور می‌کردم با ان توضیحاتی که در مقابل فرمایشات آقای کازرونی قبلا دا م دگیر محتاج باین شرح و بسط داد می‌رویم می نشینیین یک نظام نامه هائی می‌نویسیم و یک ترتیباتی می‌دهیم که اولاً بمورد خودش و به مصرف حقیقی خودش برسد ثانیاً طریقه استردادش را هم البته تأمین می‌کنیم و دگیر محتاج به این شرح و بسط ثانی نبود. آقایان صرف نظر بفرمایند و به این لایحه رأی بدهند.
کازرونی ـ بنده برای موافقت با هیئت دولت پس می‌گیرم.
رئیس - پیشنهاد آقای مدرس
(بمضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم دولت از اینم دویست هزار تومان گندم از جاهائیی که ممکن است خریداری کرده و در نقاطی که در سخنی هستند وارد کرده خروار بیست تومان بفروشد تا سال تمام شود.
رئیس ـ آقای مدرس
مدرس ـ من باوجود اینکه نمیدانم این پیشنهادم بر وفق نظمنامه هست با نیت چون که متیجة پیشنهاد دولت اینست دویست هزطار تومان برایشان بماند و نتیجة پیشنهاد بنده این است که نماند لذا عذر می‌خواهم از آقای رئیس و اگر اجازه می‌دهند در این پیشنهاد توضیح عرض کنم شنیده شده است شاید در بعضی تاریخ‌ها مهم باشد در زمان حکمومت کریم خان زند اصفهان یکسال زراعتش نشد شسخ علیخان که ودلی بود شکایت اهالی را به کریم خان رساند حکم صادر شد کهاز گندمهای دولتی بمردم بدهند و سند عندالقدره بگیرند گندم را قسمت کرد چه در اصفهان و چه در شیراز هر چه گندم داشتند بین مردم تقسیم کردنئ هر بولک سر بلوکی داشت، هر ده کدخدائی داشت گندم را دادند و سند گرفتند، امسال گذشت مردم زراعت کردند و زندگانی کردند سال دیگر هم نشد مردم خیلی بسختی افتادند حکم صادر شد از طرف کریم خان که از جاهای دور مثل زنجان گندم حمل به اصفهان کنند حتی در سال سوم از خراسان، سیستان گندم حمل به اصفهان کردند، سه سال این عدم زراعت در اصفهان حکمفرما شد و دولت موافقت کرد از جاهای دور هر سه سال گندم آورد و قسمت کرد، بذر داد و سند گرفت، سال چهارم از باب اتفاق زراعت اصفهان خیلی خوب شد (مثل اینکه اگر خارتان نمی‌آید شنیده‌اید که بعد از هشتاد و هشت زراعت فوق العاده در ایران خوب شد) خیلی والی خوشحال و خرم شد امسال در وقت خرمن اسناد و نوشتجات را رداشت و رفت شیراز که حکم صادر شود این گندمهائی که بمردم در این سنوات داده‌اند پس بگیرد همین جوری که رسم کریمخان بود در بغغ کنار جوب می‌نشست و رسیدگی می‌کرد. آن صندوقچه، جعبه یا هر چه در آن زمان بود اسناد را که در آن بود یکوقت نگاه کرد دید توی جوب کاغذ پاره می‌آید کریم خان اسناد راهی در می‌آورد نوشته بود هزار خروار دین اهل لنجان پاره می‌کرد میربخت توی آب یکی دیگر را می‌دید دو هزار خروار مال فلان بلوک، شیخ علیخان دوید جلو گفت قربان این عایدی دو سال ایران است خزانه خالی میوشد. گفت خزانه کی؟ خزانه مال مردم است دادیم به مردم سه سال نداشتند ما بهشان دادیم امسال هم که دارند ما ازشان می‌گیریم؟ هر وقت خدا بانها داد و ما محتاج شدیم از آنها می‌گیریم و هر وقت انها نداشتند و ما دسترس پیدا کردیم به آنها می‌دهیم حالا این پیشنهاد من مبنی بر زمان عدالت است، ما دویست هزا به آنها بدهیم دو مرتبه بیائیم پس بگیریم؟ این مرام است و آرزو بید بعقیدة بنده یک کاری کنیم که این مردم در رفاه بلاشد و اگر از آنجا بخریم و به همان جا بدهیم در رفاه نخواهند بود ابدی از خارج گندم بخری و وارد آنجا بکنیم، بنده به عقیده خودم قیمت را بیست تومان گفتم که عملی بوشد شما میفرمائید بیست تومان زیاد است پانزده تومان و پنجتومان خواستیم بفروشیم این پول چهار ماه که شد تمام می‌شود این که بنده عرض کردم برای این بود که دولت به نشیند فکر کند یک قیمت مناسبی باشد اگر سی تومان وارد آن خاک میوشد بیست تومان قیمت بگذارد که در تمام آن خاک یا پانزدة توان یا بیست تومان هر چه متناسب با وضعیات باشد نرخ آن را معین کنند و از خارج بخرند بیاورند انجا بروشند تا آخر سال. حالا این دویست هزرا تومان نماند. نماند صدو پنجا هزار تومانش نماید بیست تومان که بنده عرض کردم من باب مثال بود وقتی دولت نشست؟ مطالعه اش ار کرد دید نباید بیست تومان قرار دهد پانزده تومان قرار دبهد مقصوذدم این است این دویست هزار تومان صرف اهالی بوشد که امسال در سختی هستند کیفیتش را بنده اینطور عملی تر میدانم حالا دولت طور دیگر عملی تر میداند بکند ولی نوشتن نظمنامه و مأمور مخصوص روانهخ کند با این ترتیبات مردم د رزحمت خواهند بود پائیز هم میوشد تخم کاریهم نمی‌توانند بکنند به سال دیگر هم لطمه می‌خورد غرض من از این پیشنهاد این بود و اما راجع به مالیات و اینها آن سرجای خودش است آفت زده نباید مالیات واینها آن سرجای خودش است آفت زده نبادی مالیات و اینها آن سرجای خودش است آفت زده نباید مالیات بدهد و این مرسوط به آن نیست دولت این ار هم به آنها بدهخد مالیات نمی‌دهند ندهد هم مالیات نمی‌دهند ای یک کمکی است که دولت باید هب اهالی بکند. در هر حال ایین نظر من بود که اگر این دویست هزار تومان تمامش هم برنگشت بر نگردد. حالا آقایان این کیفیت را می‌پسندند عمل کنند نمی‌پسندند کیفیت دیگری را عملی تر میدانند عمل کنند. بنده مقصودم تذکر بود.
وزیر داخله- اولا اقای نماینده محترم تصور فرمودن که این وجخ کحص. ص گرکتم تنها است…..
مدرس ـ نه خیر من اسم نبردم.
وزیر داخله ـ همچو استنباط فرمودید در صورتیکه مخصوص به کرمان تنها نیست اصفهان کرمان یک قسمت از آذربایجان اینجاها است. چون فرمودید کرمان خواستم اگر اشتباهی شده رفغع شود و ثانیاً اینکه در خود کرمان جنس بخرند و به اهالی بفروشند اینطور نیست. زیرا اگر د رخورد کرمان جنسی بود که می‌شد خرید دیگر احتیاج نبود که این کمک به اهالی بوشد و البته از جاهای دور دست باید بنشیند به بیند مخارج حمل و نقل چقدر میوشد و سایر مخارج چقدر میوشد پس از اینکه اینها ار حساب کردیم باید موازنه جمع و خرج را بکنیم و به یک قیمتی بفروشیم که برای دولت هم ضرری نداشته باشد. و اما ان قسمت اخیریکه فرمودند تصور می‌کنم عملی نباشد
مدرس ـ چه چیز عملی نباشد. بفرمائید یکمرتبه دیگر پیشنهاد نبده خوانده شود که آقای ادیب السلطنه بشنوند
(پیشنهاد آقای مدرس مجدداً به شرح سابق خوانده شد)
مدرس ـ این زمینة فکر بود که عرض کردم پینشهاد خودم را پس می‌گیرم که ولت برود همینطور یک زمینة فکری قرار بدهد و یک فکر عملی برای این کار بکند.
وزیر داخله ـ دولت هم همین کار ار خواهد کرد.
رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب.
(بمضمون آتی خوانده)
پیشنهاد می‌کنم تبصره اضانه شود. دولت از این محل نباید تأسیس اداره نماید.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده خلی مبل دارم آقای ادیب السطنه توجه کنند به حرف آقای مدرس آقای شیروانی و بنده که ماها هر چه حرف می‌زنیم برای پیدا کردن طریق عمل و راه انداختن کار دولت است…
دادگر -همینطور مدل بنده
اقا سید یعقوب - بلی همینطور به حرف آقای دادگر. اولا نبدهتشکر می‌کنم از دولت که به این خیال افتاده است باید شکر گذاری کرد که همینکه دید در یک جائی قحط وغلا شده است و کاملا هم ملتفت شدند که ملس شورای ملی بانهایت حسنم عق۴یده موافقت کرد با این لایحه و اگر چیزی آقای دادگر یا آقای شیروانی یا آقای مدرسه یا بنده چیزی عرض می‌کنیم برای خاطر این است. یک عبارتی هست و تا تریاق بیاورند مارگزیده خواهد مرد. ما نظرمان این است که زودتر یک طوری بشود که نان به این بدبخت‌ها برسد، بندهعرض یکنم الان که موقع خرمن است بنده مستحضرم که در طرف لار و دشتی و شدتستان اصلا آذوقه پیدا نمی‌شود. در طرف کرمان هم پیدا نمی‌شود. اگر بنا باشددولت بیاید نظامنامه بنویسد نظامنامه بنویسد نظمنامه اداره نمی‌خواهد؟ پرسنل نمی‌خواهد؟ آندیکاتور نمی‌خواهد؟ ثابت و ضباط نمی‌خواهد؟ یک مرتبه دویست هزار تومان باید خرج تأسیس اداره شودداره هم که آمد مدیر می‌خواهد کابینه می‌خواند پرسنل می‌خواهد آنوقت ما ابی از یک جای دیگر برداریم و ضمیمه اینجا بکنیم و این چیزی که ما گفتیم دولت متوجه دش به بدختی یک عده از بین برود انکه آقای مدرس پیشنهاد کردند که دولت فوراً اینرا نان بخرد بدهد به مردم.....
اعتبار ـ کی بخرد وبدهد به مردم
آقا سید یعقوب ـ حالا عرض می‌کنم آقای اعتبارشما طرفدار ادراه هستید باشید. اگر بنا باشد نظمنام بنویسند مدتی د روزات داخله زول می‌کشد بعد تقدیم وزیر داخله می‌شود وزیر داخله می‌برد به هیئت وزراء که آنجا تصویب شود خودتان تصدیق کنید آدم سیر از گرسنه خبر ندارد خودتان که الان رحم و مروت به دلتان افتاده است که زودتر این کار شود اگر بنا باشد نظامنامه بنویسند مدتها طول خواهد کشید این بود که بنده پیشنهاد کردماز این پول اداره تشکیل ندهند شما در همه جا مامورین دارید. مأمور وزارت داخله و وزارت مالیه هست در همان اطراف هم جنیس هست کامیون واین چیزها که برای ارزاق طهران تهیه کردید اینه نشوند موقع عمل کردن است و به اصطلاح آن فرماند قشون است که به ترتیب دستور مبداد صف اول و صف دوم یکمرتبه کار به جائی رسید که گفت پرن و بینداز گفتند مقداتش چه شد گفت اینها برای آنموقعی است که دشمنی نیامده وقتی که دشمن ا، د فورا باید عمل کرد بنده عقیده‌ام این است که مقدمات و نظامنامه و اینها برای موقعی است که نان باشد ولی وقتی که یک عده گرفتار قحط و غلا هستند باید فوراً در مقام عمل بیفتیم و عمل کنیم از ایهن نظر بنده این پیشنهاد را کردم
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم بنده تصور نمی‌کردم یک لایحه که به نفع زک مشت مردم بدبخت آمده است دچار اینهمه پینشهاد بشود همه هم پینشهادهای غیر عملی و پیشنهادهائیکه ابداً مربوط به این لایحهنیست. بعلاوه از نمایده محرتم آقای آقا سدی یقعوب تعجب می‌کنم که یکنفر موافق دولت اینطور و به این لحن ممانعت کنند و اینطور زبان مخالفت دراز نمایند: بنده تعجب می‌کنم شما که خودتان را پیشتیبان دولت مدانید با این لحن مخالفت کنید ممکن است اگر هم می‌خواهید مخالفت کنید لحنتان را تغییر بدهید
آقا سید یعقوب ـ بنده اخطار دارم کجا بنده اعتراض کردم
روحی – کی حرف نظامنامه زد و کی گفت مخارج ادره دارد. برای یک مشت گرسنه کندم از سیستان می‌آورند به دزداب و از آنجا به کرمان و غیره می‌آورند و بهشان می‌دهند مخارج اداره ونظامنامه و اینها در بین نیست این پیشنهادها فقط برلی زحمت نتولید کردن یک مشت مردم بد بخت کرمان است.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ اصلا آقای روحی همیشه بیرون هستد وقتی که تشریف می‌آورند و یک کلمه می‌شنوند فوراً حمله می‌کنند. خود آقای وزیر داخله گفتند نظمنامه نویسیم بنده گتفم تا نظمنامه بنویسند مقدمات کار از دست می‌رود و الا بنده حمله نکردم و کاملا هم خیلی از شما بهتر با دولت موافق هستم
وزیرداخله ـ آقای نماینده محترم خیال کردند ه و یک پرسنل واندیکاتور جدید برای آنها درست کنیم ولت همچه چیزیرا در نظر ندارد و با همین اعضائی که الان هستند و مسغول کار می‌باشند با دست اینها این کار را مبکند و مقصود از نظامنامه یک دستوری است که به آنها داده میوشد والا اداره و نظامنامة در کار نبود
آقا سید یعقوب ـ بنده استرداد می‌کنم آقای وزیر قبول کردن که این کارها نباشد
رئیس ـ رأی گرفته میوشد باورقه، آقایانیکه موافقند ورقه سفید خواهند داد
(اخذ و شمارة آراء بعمل آمده شصت و هشت ورقه سفید و یک ورقة کبود تعداد شد)
رئیس ـ عده حضار هشتاد و یک با شصت و هشت رأی تصویب شد.
اسامی موافقین آقایان: دهستانی ـ اعتبار ـ محمود رضا ـ سید حسین آقایان ـ نوبخت ـ صالحی لرستانی ـ روحی ـ بنی سلیمان ـ استرآبادی ـ حاج علی اکبر امین ـ یاسائی ـ جمشیدی دکتر لقمان ـ مرتضی قلیخان بیات ـ محمّد آخوند ـ نظمام مافی ـ امیر اسدالله خان عامری ـ میرزا حسن ـ آیه الله زاده ـ معظمی ـ ارباب کیخسرو ـ سهرابخان ـ ساکینیان ـ عدل ـ دکتر رفیع امین ـ حاج آقا حسین زنجانی ـ دوان بیگی ـ جهانشاهی ـ دکتر مصدق ـ زنگنه ـ حقنویس ـ حشمتی ـ فهیمی ـ سید کاظم یزدی ـ افشا رمحقق ـ نگهبان ـ دولتشاهی ـ پالیزی ـ وزیری ـ شیخ ـ محمد علی امام جمعه ـ حیدری ـ دادگر ـ کی استوان ـاحتشام زاه ـ میرزا عبدالله خان وثوق ـ دکتر سنک ملک مدنی ـ فرمند ـ سید یعقوب ـ شیروانی ـ فرهمند ـ بامداد ـ فومنی ـ زوار خطیبی ـ طباطبائی دیبا ـ معتمد التوالیه عراقی ـ پور تیمور ـ عمددی ـ میراز ابراهیم آشتیانی ـ حاج میرزا مرتضی ـ امام جمعة اهر مفتی ـ عباسمیرزا ـ میرزا ـ عبدالحسین کرمانی ـ رفیع ـ اسفندیاری ـ جلائی
مخالف - آقای ثابت
بعضی از نمیاندگان ـ تنفس
(در اینموقع جلسه برای تنمفس تعطیلی و بفاصله سه ربع ساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس – چند فقره پیشنهاد است قرائت میوشد
(بمضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقای روحی: پیشنهاد می‌کنم لایحه تفریغ بودجه ۱۳۰۵ مجلس شورای ملی مقدم بر دتسور باشد.
پیشنهاد آقای ارباب کیخسرو: بنده پیشنهاد قانون تفریغ بودجه مجلس بابت ۱۳۰۵ دردرجه اول جزء دستور امروز شود
پیشنهاد آقای فیروز آبادی: بنده پیشنهاد می‌کنم خبر کمیسیون فوائد عامه نسبت به لایحه سد نیشابور در اول درجه جزو دستور امروز شود
پیشنهاد آقای رفیع: پشنهاد می‌کنم خبر کمیسیون فوائد عامه راجع به جنگل مطرح شود.
رفیع - بنده موافقم با ان پیشنهاد اولی به پیشنهاد آقای روحی رای گرفته شود.
پیشنهادی آقای اعتبار: پیشنهاد می‌کنم شور دوم لایحه چراغ برق جزء دستور شود.
معاون وزارت فوائد عامه ـ البته آقایان مسبوق هستد که در نتیجه مطالعاتی که دکتر بنه و مسبو مارتیبن کرده‌اند باید طرز استرخاج معدن شمشک طوری باشد که اسباب خرابی معدن نشود و یک طوری بوشد که موقعیکه راه آهن با سایر کارخانجات در مملکت تاسیس میوشد از این معدن استفاده بشود. مدتی است این لایحه به مجلس امده و از کمیسیون بودج ههم گذشته و خبرش آمده. بنده تقاضا می‌کنم و استدعا دارم آقایان موافقت بفرمایند فقط ی رأی می‌خواهد این رأی داده شود.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم به انقضای دوره چیزی نمانده است و نسبت به تفریغ بودجه سال گذشته مجلس هنوز مجلس اظهار عقیده نکرده است در هر حال یک مؤسسة که در این مملکت منظماً تفریغ بودجه کرده است مجل شورای ملی است و امید. اریم در آتیه این مسئله برای همه جا سرمشق بشود و تفریغ بودجه‌ها به مجلس بیاید. آقایان موافقت بفرمایند این لایحه تفریغ بودجه بگذرد و این بهترین کاری است که در مجلس میوشد و در درجه اول مطرح شود.
رئیس- آقای ارباب کیخسرو
ارباب ـ کیخسرو بنده عقیده تازه ندارم که آقای روحی عرض نکرده باشند تقاضای بنده هم همین بود. حالا که نزدیک به انقضای دوره است و بالاخره صاحب خانه‌ها هم که می‌خواهند موقتاً مسافرت کنند باید به حساب خانه خودشان رسیدگی کنند استدعا دارم این لایحه را مطرح و تصویب بفرمایند البته تمام قوانین درموقع خودش مطرح خواهد شد.
رفیع ـ استدعا می‌کنم به پیشنهاد آقای روحی رأی گرفته شود.
رئیس- پیشنهاد بفرمائید آ قای رفیع
رفیع - عرض کنم مقصود بنده این است که مجلس کار بکند فرق نمی‌کند بنده هم با پیشنهاد اقایان موافقم و از همه اقایان هم استدعا می‌کنم موافقت بفرمایید رای گرفته شود اگر ان تصویب نشد بعد به سایر پیشنهادها رای گرفته شود.
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبار ـ بنده غرضم از این یشنهاد این بودکه از اعضاء کمیسوین فوائد عامه سؤال کنم که چه کرده‌اند یک لایحه ایستدولت آورده است به ملج داده است و بالاخره دولت هم منتظر مردم راهم معین کند. این لایحه شور اولش شده است ورفته است به کمیسیون شاید الان یک سال است که کمیسوین آنرا ابداً طرف توجه قرار ندادهاست واین خیلی بد ترتیبی است خواست آقایان توضیح بدهند و بالاخهر یاور کنند با قبول نمایند که ولت تکلیف خدش را بداند و بداند با مردم چطور رفتار کند.
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده غرضم از این پیشنهادی که کردم این است که آبادی مملکت و فلاحت مملکت و کارخانجات این ممکلت بدست خود ما اداره وشد انشاء الله بستن سدها بدست خدمان باشد و هر کس هم از داخله امتیاز د راین باب‌ها بخئواهد با او کمک کنیم وبه او بدهیم که هم کمکی به او بشود و هم کمکی به آبادی مملکت بشود به این ملاحظه این لایحه را مفید دیدم واین کسی هم که ا، ده است این امتیاز را می‌خواهد بنده او را نمی‌شناسم ولی شنیدهام که تمام لوازم آنرا تهیه کرده است و انتظار این را دارد که از مجلس شواری ملی بگذرد به اینجهت بنده این پیشنهاد را کردم والا باسایر پیشنهادها هم که آقایان داه‌اند بنده مخالفت نیستم
رئیس ـ رأی می‌گیریم که قبلا به پبیشنهاد آقای روحی رأی گرتفه شود آقایانیکه موافقین هستن قیام فرمایند
(اغلب بر خاستند)
رئیس ـ تصویب شد رأی گرفته میوشد به پیشنهاد آقای روحی آقایان موافقین قیام فمرایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصوی شد. خبر کمیسیون محاسبات خوانده می‌شود
(بشرح آتی قرائت شد)
کمیسیون محاسبات صورت تفریغ بودجه سال یکهزار و سیصد و پنج شمسی مجلس شواری ملی تقدیمی ادراة مباشرت را تحت مطالبعه مداقه کامل در آورده تمام اقلام بودجه‌های مصوبه مربوطه بسال مزرور را با اقلام مخارج تطبیق و با نهایت دقت کلیة عوائد و همیچنین مخارجیکه اداره مباشتر با فرط صحت نموده رسیدگی کرده و دفاتر و اسناد خرج مرتب و منظم آنسال را ملاظحه نموده صحت کلیه محاسبات مسطوره را کاملا تصدیق و اینک مراتب را بشرح ذل باستحضار آقایان نمایندگان محترم می‌رساند بودجة سال یکهزار و سیصد و. پنج اعتباری مجلس و مذکوره مصوبه ۲۹ دی ماه ۱۳۰۴ و متمم بودجه مذکوره مصوبه هفتم اسفند ماه ۱۳۰۵ معادل بوده است با مبلغ چهار صد و هفتاد و هزار و یکصد و سی و پنج تومان واز کل مبلغ اعتباری بموجی صوتری تقدیمی مبلغ سیصد و هفتده هزار و دویست و هشتاد و نه تومان و هفت هزار و پنجشاهی بمصرف رسیده محض اتحضار خاطر شده دو قسمت است کی قسمت مخارج ۱۲ ماهه سال یکهزار و سیصد و پنج مجلس و ادارات مفصله تقنینیه و مباشرت ومطبعه مجلس و قسمت دیگر مقرری هشتف ماهه آقیان نمایدگان محترم است و از کل اعتباری که ادره مباشرت داشته است مبلغ یکصد و شصت و یکهزار هشتصد و چهل و پنج تومان و دو هزار و پانزده شاهی کمتر دریافت و بمصرف رسانیدهاست عوائد مطبعه مجلس و باغ بهارستان هم در سال مذکور بالغ بر پنجاه و سه هزار و چهار صد و پنجاه تومان وسه هزار و هفت شاهی بوده است لذا کمیسیون محاسبات باتقدیر از زحمات و خدما اداره مباشرت و تمجدید از حسن تربین و تنظیم و تشکیلات دفاتر و اسناد خرج آن ادره و در نتیجه رسیدگی وافی قانون تفریغ بودجه سال یکهزار و سیصد و پنج را که مشتمل بر دو ماده و یک ضمیمه است در جلسة ۲۵ اردی بهشت ۱۳۰۷ تصدیق و خبر آنرا برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
ماده اول ـ مخارج مجلس شورای ملی از بابت دوازده ماهه سال ۱۳۰۵ موافق (۱) الی (۳) ضمیمه بر طبق بودجة مصوبة مبلغ سیصد و هفده هزا ر و دیست و هشتاد نه تومان و هفت قران و پنج شاهی تصویب می‌شود
ماده دوم ـ عوائد بهارستان و مطبعه مجلس شورای ملی از بابت سال ۱۳۰۵ موافق قسمت (۴) ضمیمه به مبلغ پنجاهو سه هزرا و چهار و پنجاه تومن و سه قران و هفت شاهی تصویب می‌شود
رئیس – مذاکرات راجع به کلیات است مخالفی دارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ رأی می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایانیکه تصوی می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده اول
(مجددا بشرح سابق خوانده شد)
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفته شد خیر)
رئیس ـ رأی می‌گریم این ماده را آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد ماده دوم
(بشرح سابق قرائت شد)
رئیس ـ آقای احتشام زاده
احتشام زاده ـ بنده خواستم آقای ارباب کیخسرویک توضیحی بدهند راجع به وجوهی که جهت کارخانه کاغذ سازی جمع شده است با اهمیتی که برای این کار هست اگر اسطلاعاتی راجع به این امر دارند بفرمایند.
رئیس ـ آقای ارباب کیخسرو
ارباب کیخسرو ـ بنده بیش از این نمی‌توانم اطلاعاتی بدهم که چند روز پیش از این لایحه استخدام متخصص جهت کاغد سازی گذشت و همین چند روزه هم حرکت خواهد کرد.
رئیس ـ رأی می‌گیریم به ماده دوم آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد مذاکرات راجع به کلیات است آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده مخالفتی ندارم. ولی چیزیکه هست چون بده عقیده‌ام این است که انشاء الله ترتیب ادارات مجلس سرمشق باشد برای تمام وزار خانه‌ها و همة ادارات اصلا شود این است که عر می‌کنم اگر چه مطبعة مجلس خرج و دخلشان دارد تکافو می‌کند ولی بنده عقیده‌ام این است یک طوری بوشد که بتوانیم یک منافع بیشتری از آنجا ببریم که کارخانه کاغذ سازی زود تر وارد شود و منفعت آن عاید تمام مملکت بوشد. والحق نمی‌توان انکار کرد که مطبقعه مجلس نسبت به سایر ادارات خیلی خوب اداره شده است با وجود این عیقده‌ام این اس باز هم بهتر اداره شود که بیشتر به صرف مملکت تمامشود و اینجا سر مشق بشود برای سایر ادارات.
زوار (مخبر کمیسوین محاسبات) ـ فرمایش نماینده محترم تقریباً المعنی فی الشاعر بود زیرا بفرمودند راجع به کدام اعتراض دارند و اگر می‌فرمودند جواب شافی و وافی خدمتشان عرض می‌کردم. اگر مطابق سلیقة آقا باشد باید عوائد و مخارج مطبعه رانصف کنیم مطابق پیشنهاد هائی که می‌فرمایند ولی می‌خواهم عرض کنم که حققت مطبعه مجلس شورای ملی در تحت توجهخات وطن پرستانه شخص آقای ارباب یخسور کهعالم مطبوعات ایران رازنده کرده است و باعث افتخار مطبوعات ایران است
بعضی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ رأی می‌گیریم با قیام قعود آقایانیکه این دو ماده را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
بعضی از نمایندگان ـ ختم جلسه.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفته شد خیر)
(مجلس یک ربع ساعت قبل از شهر ختم شد)
قانون اجازه تخصیص دویست هزار تومان بعنوان مساعده برا یخرید و حمل غله بنقاطی که محصول آنها دچابر آفت شده است
مصوب دوم امرداد ماه ۱۳۰۷ شمسی
ماده واده ـ وزارت مالیه مجاز غاست معادل دویست هزار تومان از عادیات عمومی جاری ۱۳۰۷ برای خرید و حمل غله به نقاطی که محصول امسال آنها دچار آفت شده است بعنوان مساعده تخصیص و بجریان انداخته و پس از ختم معاملات مربوطه بخردی و فروش اعتبار مزبور رامنتها تا رفع خرمن ۱۳۰۸ عیناً بخزانه مسترد سازد. این قانون که مشمل بر یک ماده است در جلسه دوم امرداد ماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی بتصویب
مجلس شورای ملی رسید رئیس مجلس شورای ملی حسین پیرنیا
قانون تفریغ بودجه یکساله ۱۳۰۵ شمسی مجلس شورای ملی
مصوب دوم ۱ مرداد ماه ۱۳۰۷ شمسی
ماده اول - مخارج مجلس شورای ملی از دولت ماهه سال ۱۳۰۵ موافق قسمت (۱) لی (۳) ضمیمه بر طبق بودجه مصوبه مبلغ سیصد و هفده هزار و دویست و هشتاد و نه تومان و هفت قران و پنجشاهی تصویب می‌شود
ماده دوم - عوائد بهارستان و مطبعه مجلس شورای ملی از بابت سال ۱۳۰۵ موافق قسمت ۴ ضمیمه بمبلغ پنجاه و سه هزار و چهار صدو پنجاه تومان و سه قران و هفت شاهی تصویب می‌شود این قانونکه مشتمل بر دو ماده و صورت ضمیمه است د رجلسه دوم امرداد ماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی بتصویب ملجس شورای ملی رسید
رئیس مجلس شورای ملی حسین پیرنیا
ضمیمة قانون بودجة سال یکهزار و سیصد و پنج شمسی مجلس شواری ملی
فقرات شرح مبلغ جزء مبلغ کل
ماده اول ـ قسمت اول دینار قران تومان دینار قران تومان
فقره ۱ مقرری آقایان نمیاندگان محترم ۴۰ - ۱۴۷۹۲۰
«۲ حقوق امضاء و اجزای اداره تقنینیه یا اعتبار احتیاطی ۳۰ ۷ ۳۵۶۴۴
«۳ «««» مباشرت ۷۵ ۳ ۴۷۱۱۳
«۴ مصارف ماهیانه و سالیانه ۸۰ ۵ ۱۳۷۹۵ ۲۵ ۷ ۲۴۴۷۳
قسمت دوم
مصارف فوق العاده ۲۵ ۵ ۲۱۹۲۳
جمع کل مصارف یکساله ۵۰ ۲ ۲۶۶۳۹
قسمت سوم
«۱ حقوق کارکنان مطبعة مجلس شواری ملی ۷۵ ۴ ۲۵۶۳۰
«۲ مصارف و اثاثیه مطبعه مجلس شورای ملی - - ۲۵۲۶۲ ۷۵ ۴ ۵۰۸۹۲
جمع کل مصارف یکسالة مجس و مطبعه ۲۵ ۷ ۳۱۷۲۸۹
مادة دوم ـ قسمت چهارم
عایدات باغ بهارستان ۹۵ ۵ ۹۳۴
عایدات مطبعة مجلس ۴۰ ۷ ۵۲۵۱۵ ۳۵ ۳ ۵۳۴۵۰
صورت فوق ضمیمه قانون تفریغ بودجه یکساله ۱۳۰۵ شمسی مجلس شورای ملی بوده و صحیح است
رئیس مجلس شورای ملی حسین پیرنیا