مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اسفند ۱۳۴۳ نشست ۱۵۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲ اسفند ۱۳۴۳ نشست ۱۵۴
مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۱۵۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: ریگی- دکتر بقایی یزدی - خواجه‌نوری - حاذقی
۳- تصویب صورت جلسه
۴- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اصلاح قانون خرید املاک ورثه اسماعیل قشقایی و ارسال مجدد به مجلس سنا
۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ دایر به قبول اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی تکمیل ساختمان‌های فرهنگی و ابلاغ به دولت
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون قوانین دارایی دایر به رسیدگی اصلاحات مجلس سنا در لایحه واگذاری اراضی و ابنیه دولتی به مؤسسات خیریه و درمانی و امدادی و فرهنگی و ورزشی بدون اخذ بها و ارسال مجدد به مجلس سنا
۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه دایر به عدم لزوم تصویب‌نامه مربوط به پرداخت حقوق آقای مولوی عبدالعزیز مدرس فقه مدرسه معقول و منقول زاهدان و ابلاغ به دولت
۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی دایر به قبول اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به بدهی کارفرمایان خباز تهران و حومه و ابلاغ به دولت.
۹- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به اجازه عضویت دولت ایران در سازمان منطقه شرقی امور اداری و ارسال به مجلس سنا
۱۰- سؤال آقای دکتر مبین از وزارت اقتصاد راجع به استخدام عدهای کارمند لیسانیسیه و دیپلمه و جواب آقای معاون وزرات اقتصاد و ارجاع سؤال به کمیسیون تحقیق سؤالات.
۱۱- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
| مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه ـ
- آقایان دکتر الموتی ـ دکتر معتمد وزیری ـ دکتر حکیم شوشتری بوشهری - موقر- مهندس جلالی نوری- فهیمی - دکتر عدل- شکیبا.
غائبین بی‌اجازه -
- آقایان رامبد - مرتضوی - فیصلی - طهماسبی.
غائبین با اجازه که در کمیسیون‌های مشترک استخدام و دارایی شرکت داشته‌اند
- آقایان خواجه نوری - بدرصالحیان - دکترحسینی - ضابطی طرقی - آقایان - فخرطباطبایی- کسرایی - قاسم مرادی - مصطفوی نایینی - دکتر مهذب - دکتر وحیدنیا - یعقوب تهرانی.
غائبین مریض -
- آقایان مهرزاد - مهندس پرویز بهبودی - دکتر جعفری - البرزی - تیمسار سرلشگر همایونی - رضوی.
- بیانات قبل از دستور آقایان: ریگی- دکتر بقایی یزدی- خواجه نوری- حاذقی
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: ریگی- دکتر بقایی یزدی- خواجه نوری- حاذقی
رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای ریگی تشریف بیاورید.
ریگی - با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران عزیز روز جمعه جناب آقای مهندس ریاضی ریاست معظم مجلس شورای ملی و جناب آقای دکتر خطیبی نیابت ریاست مجلس و مدیرعامل شیر و خورشید سرخ ایران مسافرتی به زاهدان فرمودند که بنده و آقای نارویی و آقای مبارکی نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در خدمت ایشان بودیم این مسافرت دوم از مسافرت‌هایی است که جناب آقای رئیس به نقاط دور دست و نیازمند این کشور می‌کنند و از نزدیک کارهای آبادانی و نیازمندیهای مردم را مورد توجه قرار می‌دهند دو هفته پیش جناب ایشان و آقای دکتر خطیبی به جاسک و چابهار تشریف بردند و از نزدیک کمک‌هایی را که به وسیله مؤسسه شیر و خورشید سرخ و مؤسسات خیریه دیگر به مردم آن منطقه شده بود مورد بازدید قرار دادند به نظر بنده این مسافرت‌ها که مقامات مهم مملکتی به نقاط دور دست می‌کنند برای مردم بسیار مهم است و یک تشفی خاطری است برای مردمی که دور از مرکز هستند و مخصوصاً مردمی که بسیاری از محرومیت‌ها دامنگیرشان است به نظر بنده قطع نظر از این که این امر از نظر مادی برای مردم مفید است مقاماتی که به آنجا تشریف می‌برند و از نزدیک نیازمندیهای مردم را می‌بینند و یادداشت می‌کنند و قطعاً در تهران دنبال کارهای آنها را می‌گیرند از نظر معنوی نیز اهمیت این مسافرت‌ها بیشتر است برای این که مردم می‌فهمند که مقامات مملکتی به فکر آنها هستند و این همان است که به پیروی از منویات اعلیحضرت همایونی انجام می‌گیرد که تمام مقامات دولتی از لشگری و کشوری و حتی ریاست محترم مجلس شورای ملی وظیفه خودشان می‌دانند که بروند و از نزدیک احتیاجات مردم را ببینند بنده می‌توانم بگویم که مسافرت رئیس مجلس به این نقاط در تاریخ همین یک بار بوده است که عمل شده است و مردم زاهدان از تشریف فرمایی ایشان بی‌اندازه خوشحال شدند چون دیدند مقام محترم ریاست از نزدیک با آنها تماس می‌گیرند و احتیاجات آنها را مورد توجه قرار می‌دهند بنده خیلی دلم می‌خواست این مسافرت‌ها را غیر از آقای رئیس آقایان وزرا و سایر مأمورین دولتی هم انجام می‌دادند و به کارهای مردم رسیدگی می‌کردند من اطمینان دارم که دولت این موضوع را مورد توجه قرار می‌دهد و وقتی که فراغت دارند به این نقاط تشریف می‌برند و احتیاجات مردم را رسیدگی می‌کنند در این مسافرت ما مخصوصاً کارهای خوب مؤسسه شیروخورشید را از نزدیک دیدیم این مؤسسه الان مؤسسه نمونه‌ای است (صحیح است) که در سراسر مملکت نه تنها در بلوچستان بسیار خوب کار می‌کند و این نشانه این است که در این مملکت اگر کار به دست شخص کاردان سپرده بشود که اگر مردم در کار خودشان، خودشان مؤثر باشند کارها خیلی خوب انجام می‌شود به خصوص شیروخورشید سرخ که در تمام نقاط کشور به دست خود مردم اداره می‌شود بسیار خوب می‌چرخد بنده شنیدم مخارج اداری شیروخورشید سرخ فقط سه درصد است ای کاش تمام مؤسسات مالی می‌توانستند مثل همین مؤسسه کار بکنند و مخارج اداری‌شان به این کمی باشد (روحانی- شیروخورشید سرخ دستگاه خوبی است ولی مؤسسه‌ای است خیریه که افراد افتخاراً در آنجا خدمت می‌کنند نباید آن را با سایر جاها مقایسه کرد) صحیح است که این کارها را مردم مجاناً و از روی حسن‌نیت انجام می‌دهند ولی بنده عقیده دارم که اگر در تمام امور از مردم کمک خواسته بشود مردم با کمال میل شرکت می‌کنند و کارها را انجام می‌دهند (صحیح است) در این بازدید جناب آقای رئیس دیروز کلنگ بنای اداره اطلاعات زاهدان را به زمین زدند و بنده از این لحاظ تشکر می‌کنم از وزارت اطلاعات که بنای نسبتاً بزرگی برای این شهرستان درست می‌کنند و لازم است یادآوری کنم که مؤسسه اطلاعات و رادیو در زاهدان خیلی خوب کار می‌کند و دلیل خوب کار کردنش هم این است که تمام همسایگان ما در این نقطه از ایران مثل پاکستان و افغانستان مردمانشان به این برنامه ابراز علاقه می‌کنند و ابراز علاقه‌شان به حدی است که بنده شنیده‌ام ماهانه در حدود ده هزار نامه از اهالی این کشورها به رادیو زاهدان می‌رسد و از برنامه‌های آن تقدیر می‌کنند و نظر می‌دهند بنده ضمناً خیلی خوشوقتم که در اینجا یادآوری کنم که مؤسسات دولتی در آنجا خیلی خوب کار می‌کنند و جناب آقای مهندس فکری استاندار محترم یک تیم بسیار خوب دور خودش جمع کرده و بنده در اینجا لازم می‌دانم که از زحمات ایشان تشکر کنم زیرا مردم بلوچستان متفقاً وجود ایشان را گرامی می‌دارند و بنده به نمایندگی از طرف این مردم لازم است از زحمات بسیار ارزنده‌ای که ایشان برای مردم این منطقه می‌کشند تشکر کنم. بنده باز می‌خواهم در خاتمه عرایضم از زحمات جناب آقای رئیس محترم مجلس تشکر بکنم مخصوصاً از جناب آقای دکتر خطیبی که این مسافرت را ترتیب دادند سپاسگزاری می‌کنم و امیدوارم که باز هم ایشان در موقع فراغت به نقاط دیگر مملکت که آنها هم احتیاج دارند بروند و از نزدیک نیازمندیهای آنها را مورد توجه قرار بدهند. بنده در این مورد دیگر عرضی نمی‌کنم ولی موقعی که وارد جلسه می‌شدم عدهای از دوستان من گله داشتند از فیلم‌هایی که این روزها در سینماها نمایش می‌دهند (صحیح است) به نظر بنده واقعاً نسل جوان در مخاطره است (صحیح است) باید برای این نسل جوان فکری کرد و فیلم‌هایی که امروز در اروپا یا آمریکا از نظر تجارتی ساخته می‌شود فقط برای جمع‌آوری پول است، این فیلم‌ها نباید در کشوری که دارای تمدن باستانی است و ملتش، ملت نجیبی هستند نمایش داده شود. بنده از وزارت اطلاعات تقاضا می‌کنم که در انتخاب فیلم‌ها توجه کنند، فیلم امروز تأثیر بسیار بزرگی در روحیات مردم دارد، اگر خوب باشد تأثیر خوب می‌کند و اگر بد باشد تأثیر بد می‌کند، امروز فیلم بیتل‌ها یا فیلم پارتی ساحلی نباید در مملکت ما نمایش داده شود، بنده در اینجا از وزارت اطلاعات می‌خواهم که جلوی این فیلم‌ها را بگیرند و نگذارند که نسل جوان ما به فساد گرائیده شود (صحیح است) بنده دیگر عرضی ندارم (احسنت).
رئیس - آقای دکتر بقایی بفرمایید.
دکتر بقایی یزدی - بنده مطلبی را که امروز می‌خواستم به عرض مجلس محترم برسانم قسمتی از آن را جناب آقای ریگی به طور اختصار بیان فرمودند، ما اینجا در نطق‌های قبل از دستور اغلب از گرفتاری‌های حوزه انتخابیه خودمان صحبت می‌کنیم و خلاصه دعوای آب و نان داریم ولی بعضی مسائل هست که بدون این که مراقبت کامل و کافی بشود مثل موریانه بنیاد یک اجتماعی را متزلزل و سست می‌کند ما وارث فرهنگ کهنسال و آبرومندی در دنیا هستیم (صحیح است) و امروز فیلم در آموزش و پرورش جای بزرگی را اشغال کرده است به این نظر که هم جنبه سمعی دارد و هم جنبه بصری یعنی آموزشی است که از راه چشم و گوش کاملاً در مغز تثبیت می‌شود (صحیح است) اگر بخواهند یک ملتی را ارشاد کنند امروز بهترین وسیله فیلم و نمایش است و اگر بخواهند اخلاق ملتی را سیر قهقرایی بدهند آن هم فیلم بهترین وسیله است (صحیح است) متأسفانه در کشور ما مدتی است که این کالای تجارتی بازار کاملاً آزادی پیدا کرده است (صحیح است) و مسئولیتی که باید آنها را کنترل کنند و مطابق مقتضیات کشور به آنها اجازه نمایش بدهند تقریباً این کار را آزاد گذاشته‌اند (صحیح است) همه خانمها و آقایانی که اینجا تشریف دارند اکثراً صاحب اولادی هستند که در مرحله آموزش و در حال رشد هستند من در این چند شب دو نمونه فیلم را از تلویزیون مشاهده کردم که برای تبلیغات نمایش می‌دادند که جلب مشتری بکند، این فیلم یکی به نام پارتی ساحلی است و یکی به نام بیتل‌ها یکی هم قبلاً بود به نام کی توی تخت من خوابیده و مرتباً در سینماهای تهران یکی از این فیلم‌ها را نمایش می‌دهند، اگر در روحیه یک بچه‌ای که این فیلم‌ها را در سن شش هفت سالگی می‌بیند مطالعه کنید خدا می‌داند این بچه فرد صالحی برای مملکت بار نخواهد آمد (صحیح است) این وظیفه جناب آقای حاذقی است که رهبری جمعیت تسلیح اخلاقی را به عهده دارند که از نظر اخلاقی و از نظر مذهبی و از نظر فرهنگی آنچه را که لازم است بیایند اینجا و بفرمایند، من از نظر یک پزشک عرض می‌کنم که هر چه ما از قطب کره زمین به خط استوا نزدیک شویم هوا گرمتر می‌شود و از نظر فیزیولوژی اعصاب قدرت تحریک شدیدتری پیدا می‌کند، شاید یک مناظری باشد که در سوئد و نروژ و یا در لندن برای مردم عادی باشند (خانم دکتر دولتشاهی - در آنجاها هم عادی نیست) ولی برای این ملت و برای این مردمی که در منطقه حاره یا معتدله زندگی می‌کنند خطرناک و مرگ‌آور است، خدا می‌داند شما اگر دقت کنید می‌بینید اغلب دانش‌آموزان صبح‌ها از کلاس‌ها فرار می‌کنند می‌روند برای دیدن فیلم. دانش‌آموز هرگز برای دیدن یک فیلم سنگین اخلاقی از مدرسه فرار نمی‌کند (صحیح است) مگر این که بداند فیلم بیتل‌ها را آورده‌اند و می‌رود این حرکات را تمرین می‌کند خدا می‌داند این کار به قدری برای مملکت ما مضر است به قدری برای جوانان کشور مضر است که حد ندارد عرض می‌کنم شاید بعضی‌ها تصور کنند که جنبه شوخی دارد و با خنده برگزار کنند ولی عواقب وخیمی که برای نسل آینده مملکت دارد نسلی که ما می‌خواهیم این مملکت را به دست او بسازیم خدا می‌داند هرگز به مراد خود نمی‌رسیم و موفق نمی‌شویم بنده از دولت شدیداً می‌خواهم، تکرار می‌کنم شدیداً می‌خواهم که جلو این فیلم‌ها را به هر ترتیبی که می‌دانند بگیرند و دستور بدهند این گونه فیلم‌ها را از روی اکران پایین بیاورند جناب آقای وزیر مشاور استدعا می‌کنم توجه بفرمایید خود جنابعالی قاضی هستید، اهل دین و مذهب هستید، اهل اخلاق هستید همه صفات خوب در حضرتعالی مشاهده می‌شود همه شماها خیلی گرفتار هستید نمی‌رسید که به این جنبه‌های اجتماعی توجه کنید. ولی یک چیزهایی است که شاید ضررش آنی نباشد که کسی ببیند ولی از هزار نوع دسیسه‌های خائنانه و دسیسه‌های عوام فریبانه این کار خطرناک‌تر است (صحیح است) استدعا می‌کنم جلویش را بگیرید و نگذارید بچه‌های من و شما بروند و این گونه فیلم‌ها را ببینند.
رئیس - آقای خواجه نوری بفرمایید.
خواجه نوری- نطق‌های قبل از دستور امروز اشاره به مطلبی کرد بسیار مهم و بسیار شایان توجه بنده فکر می‌کنم که تربیت نسل جوان و هدایت آن در راه صحیح از اهم وظایف یک یک ما است و از اهم وظایف دولت است و هیچ کس هم منکر این امر نیست و همان طوری که جناب آقای دکتر بقایی و جناب آقای ریگی تذکر دادند دولت هم توجه به این امر دارد و بنده مخصوصاً در زمانی که مرحوم منصور حیات داشتند راجع به این مطلب صحبت کردم و کمیسیونی مأمور شده بود که برای امر تربیت بدنی و تربیت روحی جوانان یک نقشه جدیدی طراحی بکند و به دولت ارائه بدهد مخصوصاً یادم می‌آید چند ماه پیش که دوست عزیزم جناب آقای حبیبی راجع به امور ورزشی و فعالیتی که راجع به ورزش در مدارس مورد توجه است مطالبی گفتند و به خصوص که ایشان در کار ورزش بسیار وارد هستند خیلی مؤثر واقع شد در مجلس امروز هم باز تذکراتی از لحاظ تأثیر فیلم‌ها داده شد که آن هم شایان توجه است و لیکن بنده باید عرض کنم که علی‌الاصول باید ما ترتیبی بدهیم چه در محیط مدارس و دانشگاه‌ها و چه در محیط خانوادگی جوان‌ها یک زندگی سالم‌تر و پاکیزه‌تری داشته باشند (صحیح است) ولیکن یکی از وسایل تزکیه اخلاقی این است که برای آنها یک مشغولیات و تفریحات سالمی فراهم کنیم و مخصوصاً در تقویت تشکیلات ورزشی و ایجاد کتابخانه‌ها و قرائت‌خانه‌ها باید بکوشیم (صحیح است) این مطلب را اگر ما از نظر اجتماعی قضاوت کنیم باید ببینیم و مقایسه بکنیم که ممالک دیگری که در این رشته‌ها مترقی شده‌اند چگونه عمل کرده‌اند متوجه می‌شویم که منحصراً دولت در این کارها نمی‌تواند به تنهایی مؤثر باشد در این کار همیشه انجمن‌های خانه و مدرسه و انجمن‌های محلی، انجمن‌های شهر یا شهرداری‌های محلی در این گونه امور پیش قدم هستند و دولت فقط تسهیلات لازم را در این گونه امور فراهم می‌کند و احیاناً کمک‌های مالی به این مؤسسات می‌کند زمین می‌دهد. ما متأسفانه عادت کرده‌ایم منحصراً دولت را دعوت کنیم به این گونه امور در صورتی که اگر ما واقعاً بخواهیم این گونه امور درست انجام بشود ما که وکیل مجلس هستیم در حوزه‌های انتخابیه خودمان باید مردم را متوجه اهمیت این مطالب بکنیم و راه‌هایی جلوی پای آنان بگذاریم طرز تشکیل هیأت مدیره‌های این باشگاه‌های ورزشی و قرائت‌خانه‌ها را ارائه بدهیم و در ضمن هم از دولت بخواهیم که در مواردی که این گونه مؤسسات و این گونه تشکیلات را به وجود بیاورد و اداره‌اش را هم به دست مردم واگذار بکند بنده خودم افتخار دارم که مدیرعامل یک باشگاه ورزشی هستم و یک عده از افراد ورزش دوست که عدهای از آنها در این مجلس هستند عضو این باشگاه هستند این خدمت ناچیزی که بنده شخصاً به عالم ورزش کرده‌ام بهترین نمونه می‌تواند باشد برای این که هر کسی به این گونه امور علاقه دارد اگر یک عدهای را جمع بکند می‌تواند بدون کمک دولتی و بدون صرف بودجه مملکتی یک تشکیلات مفیدی را برای مملکت و برای جوانان این مملکت به وجود بیاورد البته موضوع تعلیم و تربیت در عالم امروز در دنیای امروز یک مبحث بزرگی است و مخصوصاً به وسایل سمعی و بصری و فیلم‌ها و تئاتر توجه بسیاری می‌شود حتی ممالک دیکتاتوری ممالکی که از لحاظ آزادی و تربیت سیاسی زیاد توجه ندارند به اشخاص از لحاظ تقویت روحی افراد هم در این ممالک توجه دارند که از وسایل سمعی و بصری استفاده کنند برای این که نسل‌های جوان را درست برای وظایفی که دارند تربیت کنند بنده خوشوقت هستم که وزارت فرهنگ و هنر در دست شخص کاردان و لایقی است. جناب آقای پهلبد که وزیر فرهنگ و هنر هستند ایشان همیشه در قسمت تشویق فرهنگ و هنر نهایت کوشش را داشته‌اند و الان هم پروژه‌ها و فکرهایی دارند که انشاءالله به موقع اجرا گذاشته می‌شود. همچنین مدارسی فراهم کرده‌اند برای تربیت هنرمندان تئاتر و سینما و همچنین کلاس‌هایی درست کرده‌اند برای تربیت نویسندگان و سناریونویسان و این بزرگترین خدمت است زیرا اگر ما هنر تئاتر را در مملکت خودمان توسعه بدهیم همان طور که آقای دکتر بقایی فرمودند تا اندازه زیادی از فیلم‌های خارجی به خصوص فیلم‌های مضر مستغنی می‌شویم بنده می‌خواستم از جناب آقای دکتر یگانه خواهش کنم این مطلب را در دولت مطرح بفرمایند و تذکری بدهند که یک کمیسیون واقعاً صلاحیت‌داری انتخاب کنند و اشخاص هنرشناس و اشخاصی که واقعاً پاک باشند در این کمیسیون شرکت کنند و آن فیلم‌هایی که اصلاً به درد اجتماع ما نمی‌خورد به صاحبان سینما تذکر بدهند که اصلاً وارد نکنند وقتی که صاحبان سینما تذکر بدهند که اصلاً وارد نکنند وقتی که صاحبان سینما بدانند که فرض کنید فیلم‌هایی از نوع وسترن و پلیسی و جنایی یا این گونه فیلم‌ها که حالت هستری و کسالت برای مردم ایجاد می‌کند اصلاً در ایران قدغن است نمی‌آورند و یک مشکلی را بر مشکلات ما نمی‌افزایند اصولاً باید به اینها اخطار بشود که این نوع فیلم‌ها را به ایران وارد نکنند و اگر هم وارد ایران بکنند ما نخواهیم گذاشت به روی پرده برود وقتی این تهدید را کردند و وقتی چند نوع فیلم‌ها را مطلقاً قدغن کردند صاحبان سینما هم تکلیف خودشان را می‌دانند و رعایت ضرر تجارتی خودشان را می‌کنند و دیگر دست به اجاره کردن یا خریدن این گونه فیلم‌ها نمی‌زنند بنده از تذکراتی که وکلای محترم مجلس در این جلسه دادند نهایت تشکر را دارم و محققاً می‌دانم که دولت این کار را مورد توجه قرار خواهد داد و از همه همکاران محترم خواهش می‌کنم که درباره ایجاد باشگاه‌های ورزشی و کتابخانه‌ها و قرائت‌خانه‌ها بیشتر توجه بکنند و موکلین خودشان را در حوزه‌های انتخابیه‌شان راهنمایی کنند که این گونه مؤسسات البته با کمک دولت گسترش پیدا کند و اقدامات مؤثری در این باره انجام بگیرد و این یکی از افتخارات مجلس شورای ملی است که در این دوره انجام خواهد شد خیلی متشکرم (احسنت).
رئیس - آقای حاذقی تشریف بیاورید.
حاذقی - برای اولین بار یک همچو روحیه قوی و محکمی در مجلس شورای ملی نسبت به یک موضوع مهم اجتماعی مشاهده می‌شود که باعث کمال امیدواری در اصلاح بعضی از معایبی که در امور هست می‌باشد از دوستان محترم که یک چنین موضوع مهمی را عنوان کردند و بنده هم مجال پیدا کردم که یک بار دیگر در این باره صحبت کنم خیلی متشکر هستم اجتماع مثل یک کشتی می‌ماند و مردمانش مثل سرنشینان آن کشتی هستند و کسانی که اساس جامعه را خراب می‌کنند به اشخاص سفیهی می‌مانند که کشتی را سوراخ می‌کنند اگر آنهایی که در کشتی هستند ساکت بنشینند و بگذارند که آن دیوانگان کشتی را سوراخ کنند مسلماً کشتی غرق می‌شود و همه سرنشینان از بین می‌روند (صحیح است) یا مثل سکنه یک ساختمان هستند که دیوانه‌هایی کلنگ گرفته‌اند و پی و شالوده آن بنا را خراب می‌کنند این وظیفه سکنه آن ساختمان است که از خراب کردن پی و شالوده اجتماع جلوگیری بکنند ما همه اینجا سوگند خورده‌ایم که آنچه را (جناب آقای صفی‌پور توجه بفرمایید برای مجله شما هم مفید است) لازم است بگوییم بدون ترس و محافظه‌کاری و بدون رعایت دوستی و منافع اشخاص بنده هم آنچه که تشخیص می‌دهم و حق است مطابق وجدانم عرض می‌کنم در این باره استدعا می‌کنم توجه بفرمایید که عیب از کجا پیدا شده و چطور باید جلوی عیب را بگیریم منافع عدهای در کار است هر جا صحبت از منافع و پول است چشم‌ها کور می‌شود قدرت‌ها ضعیف می‌شود راههای کج و معوج و پیچ و خم‌دار برای رسیدن به هدف نامشروع پیدا می‌شود و برای این که درش منافع مادی است ولو به قیمت سقوط یک اجتماعی تمام بشود ولی اینجا منافع یک ملتی در کار است و با مقدرات یک ملت چند هزار ساله که دارای تمدن و فرهنگ خیره کننده بوده است بازی می‌کند چرا خواهش کنیم چرا استدعا کنیم این وظیفه قطعی حکومت است این حکومت مثل پدر و مادری است که وظیفه دارد بچه‌ها را از افتادن در حوض و آتش گرفتن و گمراه شدن باز دارد و این وظیفه حکومت است که ملت را حفظ کند ملت ایران مثل یک خمیر مایه‌ای آمادگی همه شکل را دارد به شرطی که حکومت حاضر بشود که شکل خوب به آن بدهد این وظیفه حکومت و دولت است که نگذارد با مقدرات اجتماع این طور بازی بشود از منفعت طلبی یک کمپانی و یا یک شرکت و یا یک عدهای وتر است‌هایی که امروز می‌خواهند این ملت را بدوشند جلوگیری کند، یک جنگی بین خیر و شر در همه جای دنیا هست و گوشه‌ای از آن هم به ایران رسیده است و ما باید سعی کنیم خیر را بر شر غلبه دهیم و اگر شر بر خیر غلبه کند تمام بنیان تقوای ما، خانواده ما، ناموس ما و استقلال ما را از بین می‌برد، ملاحظه بفرمایید این فیلم‌هایی که به اسامی مختلف اسم برده شد، در هر جا که درست شده مردم آنجا یک آدابی دارند و یک رسومی دارند و یک آداب و فرهنگ و قوه تشخیصی دارند، اینها برای ایران درست نشده، آنها که می‌روند و این فیلم‌ها را می‌بینند، می‌دانند و می‌فهمند که تمام این صحنه‌ها ساختگی است، افسانه است و حقیقت نیست و واقعیت زندگی نیست اما جوان ایرانی آن سابقه ذهنی و استعدادی که بفهمد این مطلب چیست ندارد این دختر و پسری که مدرسه را ول می‌کند یا از خانواده می‌گریزد یا ازدکان کسبش می‌گریزد که برود این فیلم را ببیند از دیدن فیلم یک واقعیاتی در ذهن معصوم او ترسیم پیدا می‌کند که از فردا به صورت این تمرین کننده‌های آکتور و آکتریس‌های سینما در می‌آید این خودکشی‌ها و این دزدی‌ها و این جنایت‌هایی که توی صفحات روزنامه‌ها منعکس می‌شود در ایران ما نبوده اینها مولود همین پدیده‌های تازه‌ای است که یکی از عوامل مهمش این فیلم‌های فاسد است اینجا موقعی که وزارت اطلاعات تشکیل شد دولت طبق قانون به عهده گرفت یک کمیسیون صالحی از اشخاص صلاحیتدار با قدرت قانونی و با اختیارات کامل مأمور بازرسی و بازبینی و کنترل فیلم‌هایی که می‌خواهند بعدها به فارسی برگردانند و به ایران بیاورند بکند که هر کدام را که با اخلاق و با روحیه و با آداب و رسوم و سنن ما مردم ایران متضاد هست از همان اول جلویش را بگیرند و به عکس فیلم‌هایی هست که جنبه تربیتی و ابتکارات اخلاقی دارند با نشان دادن اخلاق و آداب و سنن زندگی و نشان دادن فن و صنعت و هنر و صنعت خوب زندگی کردن و بهتر و پاکیزه و با تقوی زیستن مردم را هدایت می‌کند و اینها را یاد می‌دهد البته یک مزاح‌ها و شوخی‌ها و صحنه‌های هیجان‌انگیز هم برایش پیش می‌آورند جوان‌ها می‌بینند و درس فرا می‌گیرند کسی که فیلم را اختراع کرده است گفته است که اجتماع را تربیت کنند نگفته اخلاق طبیعی بشر را فاسد بکنند این فیلم‌هایی که می‌آید به ایران بیشتر برای تأمین منافع مالی است کسانی که به سینما می‌روند و دو ساعت وقتشان را صرف می‌کنند با یک روحیه تازه‌ای می‌آیند بیرون در رادیو چند مصاحبه تشکیل دادند و ما را هم دعوت کردند در آن مصاحبه‌ها یکی از مدیران سینما می‌گفت که فیلم هر قدر بد باشد چون آخرش نتیجه خوب می‌گیریم آن کسی که می‌بیند نتیجه خوب می‌گیرد و بنده عرض کردم مثل این است که در یک ساختمان ایجاد حریق بکنیم بعد نشان بدهیم که چطور آتش‌نشانی این حریق را فرو می‌نشاند چه بسا که موقعی که می‌خواهیم آن حریق را خاموش بکنیم آتش به اندازه‌ای زبانه بکشد که به کلی ساختمان را خراب بکند این چه تجربه غلطی است که بکنیم اول ۹۹ صحنه فاسد نشان بدهیم عواطف این اطفال معصوم این دخترها و پسرهای بی‌گناهی که فیلم را می‌بینند آنها را گمراه کنیم درس فساد و معاشقه و مغازله بدهیم نتیجه اخلاقی آن یک درصد است یک درصد و از آن نودو نه درصد است که بیننده درس بد می‌گیرد و گرفتار تأثیرات بد این فیلم‌ها می‌شود و تحت تأثیر قرار می‌گیرد واین مهم است و به علاوه ما تجربه داریم که ذهن انسانی برای دنبال کردن کارهای بد آمادگی بیشتری دارد و این وظیفه که انبیا و اولیا پرچمدار آن بوده‌اند بر عهده حکومت است که این تربیت اخلاقی را که مثل دوای تلخ می‌ماند به یک صورت‌هایی به مردم و به خصوص به این اطفال تفهیم بکند اسلام می‌گوید که (صنفان ان صلحا الامه و ان فسد افسدت الامه العلما و الامرا) دو دسته هستند که اگر آنها صالح شدند اجتماع و ملت صالح می‌شود اگر فاسد شدند اجتماع فاسد می‌شود یکی علمای اجتماع و روحانیون هستند که اگر فاسد شدند ملت را فاسد می‌کنند و یکی مسئولان امور مملکت هستند اگر ایمان‌شان ضعیف بود ملت را فاسد می‌کنند بنده امروز در مجلس شورای ملی با حضور عدهای از نمایندگان محترم دولت این استدعا را دارم که آن کمیسیون قانونی از این به بعد با کمال دقت فیلم‌ها را کنترل کند فیلم‌های بد را نگذارند که بیاورند ایران و دوبله بکنند و برگردانند به فارسی و آنهایی را هم که آورده‌اند برای یک بار از صحنه خارج کنند و بیرون بفرستند تا تکرار نشود (روستا - ما خواهش داریم که این فیلم‌های فاسد را نیاورند و نظیرش را هم نیاورند نکته دیگر که نمایندگان محترم اجازه می‌فرمایند عرض کنم وزارت آموزش و پرورش آموزشش را گرفته و پرورشش را فراموش کرده یک مادری آمد به منزل من گفت من می‌گویم به دخترم که وقتی صبح به مدرسه می‌روی لازم نیست آرایش کنی لازم نیست پای بی‌جوراب بروی گفت جلوی چشم سایرین خجالت می‌کشم چون آنها با بزک و توالت می‌آیند زیرا که خانم معلمه‌ها و آموزگارها خودشان این کارها را می‌کنند چنان که بعض آنها بدون جوراب و با آخرین مد می‌آیند به مدرسه، مدرسه جای درس خواندن است یا جای تمرین و مد؟ دخترها را چه کار به بزک کردن این دختر اگر درس می‌خواهد بخواند باید الان درسش را بخواند بعدها که از مدرسه رفت بیرون آن وقت هر کاری که مصلحت دانست بکند (صحیح است) (موسوی ماکویی - تمام مدارس دخترانه این طور نیست) بنابراین باید وزارت آموزش و پرورش بخش‌نامه بدهد که معلمه‌ها و دانش‌آموزان مطلقاً از پیروی مد خودداری کنند (دکتر سام - بخش نامه شده) و در ساعات درس و مدرسه چرا بچه بروید به سینما و دختر و پسری که می‌رود به سینما تخلف می‌کنند باید وزارت آموزش و پرورش جلوگیری از آنها بکند البته خیلی از آموزگارها خوب هستند ولی یک فاسدی اجتماعی را فاسد می‌کند باید طوری کرد که جلوی قدرت شر را گرفت جلوی قدرت فساد را گرفت همین طور من استدعا می‌کنم از تلویزیون جلوگیری بکنید که این منظره‌های فسادانگیز را نشان ندهند اینها مسائل مهمی است که با حیات اجتماع سروکار دارد و هم چنین جناب آقای دکتر یزدان‌پناه تذکر دادند که نه تنها فیلم‌های شهوی مضر است فیلم‌هایی هم که جنبه قساوت و شقاوت و جنایی دارند آن هم روحیه جوانان را خراب می‌کند و به طور کلی باید جنبه شهوت و غضب جوان‌ها را تعدیل کرد نه این که دامنه داد و تقویت کرد که این دو آتش اجتماع را بسوزاند آخرین نکته‌ای که تذکرش را لازم می‌دانم این است به طوری که جناب آقای هیراد به من تذکر دادند تقویت مبانی دینی و اخلاقی مملکت است و این چیزی است که مجلس شورای ملی امروز از دولت می‌خواهد که یک برنامه وسیعی برای تربیت اخلاقی و دینی و معنوی و برای تفریحات سالمی که تقویت اخلاقی درش باشد وزارت آموزش و پرورش تنظیم بکند و جداً از تکرار این مسائل فسادانگیز جلوگیری بشود (احسنت).
ـ تصویب صورت جلسه
۳ ـ تصویب صورت جلسه
رئیس ـ راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
رئیس ـ آقای دکتر یزدان پناه.
دکتر یزدان پناه ـ یک شکایتی است از طرف استواران و افسران شهربانی تقدیم می‌نمایم.
رئیس ـ آقای معتمدی.
معتمدی ـ طوماری است از اهالی تودشک و تودشکجوی قهپایه اصفهان رسیده که از جانب آقای مهندس شالچیان وزیر راه تشکر کرده‌اند.
رئیس ـ آقای کبیری.
کبیری ـ شکایتی است که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای باغمیشه.
باغمیشه ـ تقاضائی است که عینا تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای رجائی.
رجائی ـ یک فقره شکایت است که تقدیم می‌کنم.
- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اصلاح قانون خرید املاک ورثه اسمعیل قشقائی و ارسال مجدد بمجلس سنا
۴- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به اصلاح قانون خرید املاک ورثه اسمعیل قشقائی و ارسال مجدد بمجلس سنا
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم گزارش شور دوم راجع به اصلاح قانون خرید املاک ورثه اسمعیل قشقائی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه یکشنبه ۴۳/۱۱/۲۵ با حضور آقایان معاونان پارلمانی وزارت کشاورزی و وزارت دادگستری لایحه شماره ۱۹۴۵ ـ ۴۲/۱۲/۵ ارسالی از مجلس سنا به اصلاح قانون خرید املاک ورثه اسمعیل قشقائی را که گزارش شور اول آن بشماره ۶۷۷ بچاپ رسیده برای شور دوم با حضور آقایان پیشنهاد دهندگان مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد. اینک گزارش آن بشرح ذیل بمجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد:
ماده ۱- کلیه دهات و املاک مزروعی و مراتع و چشمه سارها و اراضی غیر شهری ورثه اسمعیل قشقائی (صولت الدوله) در استانهای فارس و اصفهان بدون استثناء مستثنیات مقرر در ماده سوم قانون اصلاحی اصلاحات ارضی از حیث خرید و تعیین بهاء و پرداخت آن و همچنین فروش و تقسیم بین زارعین مشمول قانون اصلاحات ارضی مصوب ۱۳۴۰/۱۰/۱۹ و مقررات مربوطه به آنست و بنحو زیر مورد عمل قرار خواهد گرفت:
- الف ـ ورثه نمی‌توانند ده انتخابی تعیین و از آن استفاده نمایند.
- ب ـ دولت مکلف است مستغلات و اراضی و باغات شهری ورثه اسمعیل قشقائی را با اطلاع دادستان از طریق مزایده بفروش رسانیده و وجوه حاصله را پس از کسر هزینه‌های متعلقه و سایر بدهی‌های آنان بوراث پرداخت نماید.
- ج ـ سازمان اصلاحات ارضی مکلف است نسبت به انتقال و واگذاری مستثنیات مقرر در ماده سوم قانون اصلاحی اصلاحات ارضی و املاک غیر مزروعی واقع در دهات با توجه بوضع و موقعیت هر رقبه بر طبق پیشنهاد وزارت کشاورزی و تصویب هیئت وزیران اقدام نماید.
- تبصره ـ اراضی که وراث اسمعیل قشقائی از سال ۱۳۳۵ در استانهای فارس و اصفهان به اشخاص فروخته‌اند و بمصرف احداث ساختمان رسیده است کماکان در اختیار خریداران یا کسانیکه بعدا به آنها انتقال یافته و صاحب فعلی آن هستند باقی خواهد ماند.
ماده ۲ ـ سازمان اصلاحات ارضی با توجه به کلیه سوابق و پرونده‌های ثبتی و اطلاعات محلی املاک ورثه مذکور را تشخیص و اقدام خواهند نمود. در مواردیکه مالکیت قطعی ورثه محرز نباشد بهای ملک تا تعیین قطعی مالک در صندوق ثبت تودیع خواهد شد و پس از تشخیص بمالک واقعی پرداخت می‌گردد ورثه می‌توانند از تبصره ۲ ماده ۲۴ آئین نامه اصلاحات ارضی استفاده نمایند.
ماده ۳ ـ آن قسمت از اراضی که توسط افراد عشیره کشت و زرع می‌شود به اشخاصیکه شخصا و مستقیما به امر زراعت می‌پردازند فروخته خواهد شد. در صورتیکه قسمتی از اراضی واقع در املاک مشمول این قانون دارای نسق
Page 9 – 33 missing
نفرمایند که این سؤال بکمیسیون تحقیق و سؤالات برود تأیید ضمنی کرده‌اند این استخدامی که وزارت اقتصاد کرده و بر خلاف مفاد تبصره ۳۷ است که می‌توانسته از آن استفاده بکند و نکرده است.
رئیس ـ با نظر آقای دکتر ضیائی این سؤال شاید بهتر باشد که بکمیسیون تحقیق برود و آنجا بیشتر مطالعه بشود (صحیح است) بنابراین خانمها و آقایانی که موافقند این سؤال برای مطالعه بیشتر بکمیسیون تحقیق برود خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، بکمیسیون تحقیق سؤالات فرستاده می‌شود.
- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
۱۱- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـ چون مطلب دیگری در دستور نداریم و برای جلسه آینده هم فعلا مطلبی در دستور نیست با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم و روز سه شنبه هم جلسه نخواهیم داشت ضمنا گزارش آقایان نظار در هیئت نظارت شرکت ملای نفت رسیده است که در صورت جلسه امروز درج می‌شود و به اطلاع خانمها و آقایان می‌رسد و جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنج شنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی.
گزارش آقایان فولادوند و دکتر عدل طباطبائی نمایندگان مجلس شورای ملی در شورای عالی نفت:
طبق مقررات ماده ۲۵ قانون اساسنامه سابق شرکت ملی نفت که نمایندگان مجلس شورای ملی را در شورای عالی نفت مکلف می‌نماید هر سال یک مرتبه گزارشی از امور شرکت تقدیم مجلس نماید ذیلا شمه‌ای از وضع شرکت مذکور در سالیکه این جانبان عضویت شورای عالی نفت را داشته‌ایم برای اطلاع مجلس شورای ملی به استحضار میرسانیم:
اول ـ شورای عالی نفت و بودجه شرکت
شورای عالی نفت در یکساله مورد گزارش (یعنی از تاریخ ۳۰ مهرماه ۱۳۴۲ که اینجانبان بسمت عضویت آن انتخاب شدیم تا تاریخ تصویب اساسنامه شرکت در مهرماه ۱۳۴۳ که بموجب آن شورای مذکور منحل گردید) جمعا شش جلسه داشت.
در جلسه مورخ ۹ آبان ۱۳۴۳ (که اولین جلسه از شش جلسه مذکور بود) استفای رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل وقت به اطلاع شورا رسید و طبق مقررات اساسنامه سه نفر آقایان دکتر منوچهر اقبال و عباسقلی گلشائیان و دکتر طالقانی به هیئت دولت پیشنهاد شدند که یکنفر را از میان آنها بسمت ریاست هیئت مدیره و مدیریت عامل شرکت ملی نفت ایران انتخاب و برای صدور فرمان به پیشگاه ملوکانه معرفی نمایند. و در نتیجه آقای دکتر اقبال به این سمت انتخاب شدند.
در چهار جلسه بعد که در تاریخ‌های اول و دهم و هفدهم اسفند ۱۳۴۲ و اول اردیبهشت ۱۳۴۳ تشکیل شد بودجه مالی ۱۹۶۴ (از یازدهم دیماه ۱۳۴۲ تا دهم دیماه ۱۳۴۳) مورد بحث قرار گرفت و در جلسه آخر بتصویب رسید و در ضمن میزان حقوق اعضای هیئت مدیره نیز تصویب شد و در ضمن بحث راجع به بودجه از طرف اولیای شرکت توضیحات لازم راجع به طرز کار و پیشرفت امور شرکت داده شد.
آخرین جلسه شورای عالی نفت در تاریخ چهاردهم خرداد ۱۳۴۳ تشکیل گردید و در آن جلسه طرح احداث خط لوله دوم نفت اهواز بتهران تصویب رسید.
خلاصه بودجه سال مالی ۱۹۶۴ که در جلسات مذکور بتصویب رسید بقرار زیر می‌باشد:
- اول ـ درآمد
درآمد از محل فروش مواد نفتی در داخله کشور
- ـ / ۸۸۹۹۹۷۸۰۰۰ ریال.
درآمد از محل۱/۲ ۱۲ درصد پرداخت مشخص
- ـ / ۸۸۸۷۶۵۰۰۰۰ ریال
درآمد از شرکتهای وابسته و متفرقه
- ـ / ۲۱۷۵۰۰۰۰۰ ریال
جمع درآمد
- ـ / ۱۸۰۰۵۱۲۸۰۰۰ ریال
کسر می‌شود بابت دو درصد ذخیره عمومی
- ـ / ۱۸۷۵۱۴۰۰۰ ریال
جمع خالص درآمد
- ـ / ۱۷۸۱۷۶۱۶۰۰۰ ریال
دوم ـ مخارج جاری م پرداخت بدولت
هزینه‌های جاری شرکت
- ـ / ۸۳۶۱۵۳۲۰۰۰ ریال
کمک به بنگاههای دولتی و عمومی و غیره
- ـ / ۱۹۸۰۰۰۰۰۰ ریال
بهره وامها و استرداد وام سرمایه‌ای شرکت سیریپ
- ـ / ۴۶۷۵۰۰۰۰۰ ریال
پرداخت بدولت از محل پرداخت مشخص
- ـ / ۸۷۰۹۹۰۰۰۰۰ ریال
جمع مخارج جاری و پرداخت بدولت
- ـ / ۱۷۷۳۶۹۳۲۰۰۰ ریال
سوم ـ مخارج سرمایه‌ای تأسیسات و ماشین آلات و موجودی انبارها
- ـ / ۱۴۰۷۸۵۶۰۰۰ ریال
سرمایه گذاری در شرکتهای وابسته
- ـ / ۱۲۸۵۵۰۰۰۰۰ ریال
دادن وام به شرکت ملی نفتکش ایران
- ـ / ۱۰۲۸۱۶۰۰۰ ریال
جمع مخارج سرمایه‌ای
- ـ / ۲۷۹۶۱۷۲۰۰۰ ریال
جمع کل مخارج بشرح فوق
- ـ / ۲۰۵۳۲۱۰۴۰۰۰ ریال
بطوریکه از ارقام فوق ملاحظه می‌شود اگر شرکت ناچار نبود که تمام مبلغ پرداخت مشخص را بدولت پرداخت نماید و مبلغی هم کمک بمؤسسات دولتی و عمومی نداشت نه تنها در این بودجه هیچگونه کسر محلی موجود نبود بلکه مبلغ بسیار بزرگی هم در حدود شش هزار و پانصد میلیون ریال اضافه داشت که بخزانه داری کل بپردازد ولی با وضع حاضر در حدود ۲۷۰۰ میلیون ریال کسر محل دارد که قرار است از محل‌های زیر تأمین گردد:
از محل استهلاک
- ـ / ۱۱۳۳۴۶۰۰۰۰ ریال
استرداد قسمتی از وام شرکت سیریپ
- ـ / ۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال
وام از بانک مرکزی برای سرمایه گذاری
- ـ / ۱۲۸۲۰۲۸۰۰۰ ریال
وام از وزارت دارائی از محل مالیات شرکت سیریپ
- ـ / ۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال
جمع
- ـ / ۲۷۱۵۴۸۸۰۰۰ ریال
در مورد درآمد‌های شرکت در سال مورد بحث مقتضی است توضیحات زیر بعرض برسد.
رقم اول درآمد مبلغ کل وجوهی است که پیش بینی می‌شود در سال مالی ۱۹۶۴ پس از کسر از محل فروش مواد نفتی در داخل کشور و تحویل سوخت به کشتیها پس از کسر مبالغی که بابت مالیات و عوارض بدولت پرداخت خواهد شد بدست آید و ضمنا مزید می‌نماید که مبلغ کل مالیات و عوارض پیش بینی شده بابت این مقدار فروش در حدود ـ / ۴۲۹۸۱۸۱۰۰۰ ریال برآورد گردیده است و این مالیات‌ها و عوارض از طرف شرکت ملی نفت وصول و تماما بخزانه داری کل پرداخت می‌گردد.
مقدار پیش بینی شده فروش مواد نفتی در داخله در سال مورد گزارش در حدود هشت درصد از سال قبل بیشتر است.
رقم دوم مبلغی است که طبق قرارداد فروش نفت به کنسرسیوم از محل فروش مواد نفتی شرکتهای عضو کنسرسیوم به شرکت ملی نفت می‌پردازد و مبلغ آن معادل ۵/۱۲ درصد کل مبلغ فروش است و معروف به ((پرداخت مشخص)) می‌باشد و هر چند که این پرداخت طبق قانون فروش نفت و قانون اساسنامه شرکت جزء عوائد شرکت ملی نفت ایران است ولی در سالهای اخیر دولت تدریجا از پرداخت تمام آن بشرکت خودداری نموده تا آنکه در سال گذشته بهیچوجه از آن ممر پرداختی بشرکت بعمل نیامد و در سال جاری تمام این مبلغ را جزء درآمد بودجه کل کشور بحساب آورد ولی چون این عمل خلاف مقررات قانون بود در جلسات اخیر شورای عالی نفت که ببودجه رسیدگی می‌نمود نمایندگان مجلسین در شورا پا فشاری نمودند که این رقم جزء درآمد شرکت بحساب آید تا رعایت مقررات قانون شده باشد و در مقابل چون دولت قبلا آن را جزء درآمد خود در بودجه بحساب آورده بود و حذف آن از درآمد بودجه کل ایجاد عدم تعادل می نموده اشکالات لاینحلی برای دولت بوجود می‌آمد ناچار شورا موافقت نمود که معادل آن از بودجه شرکت بدولت پرداخت گردد و بحساب مخارج برود.
رقم سوم درآمد عبارت از عایدات حاصله از عملکرد شرکتهای وابسته و عوائد متفرقه است.
اهم شرکتهای وابسته در حال حاضر یکی شرکتی است بنمام شرکت نفت ایران و ایتالیا (سیریپ) که از شرکت ملی نفت و شرکت ایتالیائی آجیب مینر اریا تشکیل گردیده است و دیگر شرکتی است بنام شرکت ایران پان آمریکن (ایپاک) که نصف آن متعلق بشرکت ملی نفت و نصف دیگر متعلق به یک شرکت آمریکائی بنام پان آمریکن می‌باشد و بموجب قراردادهائیکه به تصویب مجلسین رسیده است
Page 37 – 38 missing
ادارات مرکزی و سایر ادارات ۱۲۰۰ نفر کارمند ۴۵۰نفر کارگر.
جمع ۶۰۰۰ نفر کارمند ۱۷۰۰۰ نفر کارگر
۲ ـ وظایف عمده شرکت
- اول ـ تهیه و توزیع مواد نفتی در داخله کشور.
- دوم ـ نظارت بر شرکتهای عامل و سایر شرکتهای وابسته.
- سوم ـ انجام امور غیر صنعتی شرکتهای عامل در حوزه قرارداد.
- چهارم ـ انجام عملیات اکتشافی در سراسر کشور برای پیدا کردن مخازن نفت.
- پنجم ـ تهیه مقدمات و انجام مزایده بخشهای نفتی کشور و عقد قرارداد‌های مربوطه و نظارت در امور شرکت هائیکه برای بهره برداری تشکیل می‌شوند.
- ششم ـ پیدا کردن بازار برای فروش نفت خام سهمی شرکت از شرکتهای وابسته (به استثنای شرکتهای عامل نفت).
- هفتم ـ امور مربوط به پتروشیمی که اخیرا بموجب قانون شرکت ملی نفت واگذار شده است.
- هشتم ـ نظارت و توجه کلی و عمومی بصنعت نفت کشور.
۱ ـ در مورد توزیع مواد نفتی در سراسر کشور چون میزان مصرف مرتبا رو بتزاید است بطوریکه در دو سال اخیر از ۸۰۰ هزار متر مکعب به ۵ میلیون متر مکعب یعنی بیش از شش برابر افزایش یافته است و هنوز نیز مرتبا میزان مصرف بالا می‌رود و از طرف دیگر بواسطه دوری مسافات و نبودن راههای خوب در بعضی نواحی بسته شدن طرق در زمستان حمل و نقل مواد نفتی از طریق راه و راه آهن گران تمام می‌شود و بعضی اوقات بکلی مختل می‌گردد شرکت دچار اشکالات بزرگی است و برای رفع این محظور دست به اقدامات اساسی زده است که یکی از آنها احداث خط لوله و دیگری پالایشگاه در نقاط مختلف کشور است.
در مورد اول با کشیدن یک خط لوله از آبادان به تهران و اصفهان که سالیانه در حدود بیشتر از دو میلیون متر مکعب مواد نفتی از آن حمل می‌گردد و خط لوله دیگری به مشهد کشیده شده است و یک خط لوله سوم نیز از تهران به رشت در دست ساختمان است که قسمت تهران به قزوین آن نیز قریبا به اتمام خواهد رسید و خط لوله بزرگ دیگری نیز به شرحی که فوقا ذکر شد از اهواز به تهران ساخته می‌شود و تصور می‌رود که با این خط لوله و احداث پالایشگاه تهران تا مدتی احتیاجات کشور رفع گردد.
در مورد پالایشگاه در حال حاضر قسمت اعظم مواد نفتی مورد نیاز کشور از پالایشگاه آبادان تأمین می‌گردد و اضافه بر آنکه مسافت این پالایشگاه از نقاط مرکزی و شمالی کشور زیاد است و احتیاج کشور به مواد نفتی متوسط الوزن از قبیل نفت چراغ و نفت گاز تعادل نسبت فراورده‌های آن را به هم می‌زند اصولا هر مقدار که از این پالایشگاه کمتر برای داخله استفاده بشود معادل آن به خارج صادر می‌گردد و به اضافه شرکت پالایشگاه کوچکی در کرمانشاه دارد که نفت میدان نفت شاه را تصفیه می‌کند و نیازمندیهای حوزه اقتصادی کرمانشاه را تأمین می‌نماید:
بطوریکه فوقا گفته شد شرکت مشغول مذاکره و اقدام برای احداث تصفیه خانه‌ای در حوالی تهران می‌باشد که بتواند احتیاجات نواحی شمالی و مرکزی را تأمین نماید و اقدام مقدماتی آن هم انجام گردیده است و از قرار معلوم سرمایه لازم را دولت در اختیار شرکت خواهد گذاشت.
برای ایجاد تصفیه خانه در فارس نیز مطالعاتی به عمل می‌آید.
۲ ـ در مورد نظارت بر شرکتهای عامل شرکت ملی نفت ایران اولا اندازه گیری مقدار تولید و صادرات نفت آنها را دقیقا زیر نظر دارد و با پا فشاری‌های زیاد که در طی چند سال اخیر بعمل آمده دستگاههای اندازه گیری دقیقی نصب گردیده است و میزان اختلاف به حداقل ممکن تقلیل یافته است و همچنین حسابهای شرکتهای مذکور از نظر احتساب میزان مالیات دقیقا مورد بررسی قرار می‌گیرد مضافا بر اینکه شرکت پیوسته در مقررات قرارداد مطالعات دقیق می‌نماید تا مبادا
حقی از شرکت و دولت ایران ضایع گردد و هر گونه اختلافی که بین ایران و شرکتهای عضو کنسرسیوم از نظر اجرای دقیق تعهدات قراردادی آنها و رسیدگی به حساب‌ها پیش آید مورد بحث قرار می‌گیرد و نتیجه مطلوب فیصله می‌یابد.
در مورد سایر شرکتهای وابسته چون شرکت پنجاه درصد شریک است نضارت و رسیدگی کامل دارد.
۳ ـ بموجب قرارداد فروش نفت به کنسرسیوم انجام کلیه امور غیره صنعتی حوزه قرار داد برعهده شرکت ملی نفت است که بخرج شرکتهای عامل انجام می‌شود و شرکت ملی نفت مؤفق شده است در این دستگاه فعالیت کامل نشان دهد و در مخارج (که بنفع ایران هم است) صرفه جوئی نماید و از تعداد کارمندان خارجی تا حد امکان بکاهد بطوریکه در حال حاضر از ۲۷۵۰ نفر کارمندان این قسمت تنها ۶۳ نفر خارجی هستند که اغلب آنها هم در قسمت بهداری و دانشکده کار می‌کنند و طبق برنامه أی که شرکت دارد همه ساله از تعداد آنها کاسته می‌شود.
۴ ـ در مورد امور اکتشافی شرکت با وجود محدودیت بودجه‌ای که دارد عملیات اکتشافی را در نواحی مختلف کشور انجام می‌دهد و اضافه بر ناحیه البرز قم و سراجه و سالهای قبل عملیاتی در نواحی شمال کشور انجام داده است و در حال حاضر در نواحی مرکزی مشغول کار می‌باشد.
۵ ـ در مورد مزایده بهره برداری در نواحی نفتی کشور اخیرا قسمتی از بخش یک نفتی فلات قاره آزاد اعلان شده و عدهای از شرکتهای بزرگ نفتی در این مزایده شرکت کرده و اخیرا نتایج مفیدی بدست آمده است.
۶ ـ در مورد عرضه نفت خام ایران غیر از آنچه در حوزه قرارداد کنسرسیوم بدست می‌آید شرکت مشغول اقدام است و تا کنون در قرارداد فروش نفت یکی با دولت افغانستان و دیگری با کمپانی سوئیسی منعقد نموده و برای فروش نفت به کشور هندوستان مشغول مذاکره می‌باشد و برای بازاریابی در اروپا مطالعاتی بعمل می‌آید.
۷ ـ چون میدانهای نفتی ایران مقدار زیادی گاز طبیعی تولید می‌نماید که تا دوسه سال قبل تقریبا تمام آن سوزانده می‌شد و از میان می‌رفت و تنها قسمت بسیار کوچکی از آن بمصرف می‌رسید شرکت ملی نفت دست بمطالعاتی زد که بتواند از این ثروت بزرگ استفاده نماید و بالنتیجه با ساختن خط لوله‌ای از گچساران بشیراز قسمتی از این گاز برای سوخت کارخانه‌های فارس عرضه شد و قسمت مهمی نیز فعلا بمصرف تهیه کود شیبمیائی می‌رسد (کارخانه کود شیمیائی مرودشت اگرچه تا کنون جزء وزارت اقتصاد است ولی طبق قراردادی که که وزارت مذکور با شرکت ملی نفت دارد اداره آن بعهده شرکت ملی نفت می‌باشد.
با تصویب قانون جدید پتروشیمی و واگذاری این صنعت بزرگ بشرکت ملی نفت ایران امید است که در صنعت بزرگ به شرکت ملی نفت ایران امید است که در آتیه پیشرفت بزرگی در این قسمت بوجود آید و از قسمت اعظم گازهای طبیعی استفاده شود.
۸ ـ اضافه بر امور مذکور شرکت ملی نفت بطور مداوم به پیشرفتها و پیش آمدها و وضع صنعت نفت در تمام دنیا توجه دارد و پیوسته کوشش می‌نماید که صنعت نفت ایران از سایر کشورها عقب نماند و از این راه ضرری به کشور وارد نشود و در اثر این توجه مؤفق شده است در امور مربوط به اوپک با دولت همکاری نماید و در نتیجه ایران توانسته است در سازمان مذکور اغلب نقش دبیری را داشته باشد و بطوریکه اخیرا به اطلاع مجلس شورای ملی رسیده به پیروی از رهبریهای خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مذاکرات بین ایران و شرکتهای عضو کنسرسیوم نفت از مجرای سازمان اوپک به نتایج سودمندی منتهی گردید.
۳ ـ سیاست کلی شرکت ملی نفت ایران
سیاست کلی شرکت مبنی بر چند اصل زیر می‌باشد:
- ۱ ـ تهیه و توزیع مواد نفتی در داخله کشور به ارزانترین قیمت ممکنه.
- ۲ ـ بالا بردن سهم ایران از منافع حاصله از صدور نفت کشور بوسیله شرکتهای خارجی.
- ۳ ـ انجام عملیات اکتشافی در تمام نقاط کشور و کشف منافع نفتی در سراسر کشور.
- ۴ ـ تشویق شرکتهای بزرگ نفتی جهان به مشارکت در بهره برداری منابع نفتی کشور.
- ۵ ـ ورود به بازارهای جهانی برای عرضه و فروش نفت خام ایران.
- ۶ ـ استفاده از گازهای طبیعی اعم از آنچه در حوزه قرارداد کنسرسیوم بدست می‌آید یا سایر مناطق مثل سراچه و میدانهای دیگری که بعدا کشف شود.
و بطوریکه فوقا گفته شد در کلیه امور مربوطه اقدامات مؤثر شروع شده و در بعضی از موارد نتایج مثبت بدست آمده است.
با تقدیم احترامات فائقه ـ فولادوند ـ دکگتر عدل طباطبائی.