مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اردیبهشت ۱۳۳۷ نشست ۱۸۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۱۸۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سهشنبه دوم اردیبهشت ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: خلعتبری- دولت‌آبادی
۳- بقیه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ راجع به استخدام آموزگاران پیمانی
۴- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایب رئیس) تشکیل گردید
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
نایب رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: ابتهاج. صارمی. عبدالحمید بختیار. دشتی. امید سالار. جلیل‌وند. تیمورتاش. مهندس بهبودی. موسوی. بزرگ ابراهیمی. مهندس سلطانی. قبادیان. عامری. دکتر رضائی. اکبر. هدی. ارباب. دکترعدل. بهادری. رامبد. امامی‌خوئی. سعیدی. مهندس ظفر. بهبهانی. دکتر سید امامی. تربتی. کدیور. دکتر ضیائی. بزرگ‌نیا. مشار. قرشی. دکتر اسدی. توماج. افخمی. دکتر اصلان افشار. فرود. صادق بوشهری. دکتر حسن افشار. کاظم شیبانی. دکتر عمید. اورنگ. صراف‌زاده. سنندجی. اخوان. دکتر فریدون افشار.
غائبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری. اریه. قراگزلو.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه- آقایان: ثقةالاسلامی. مهندس فروهر. علامه وحیدی. مسعودی. دکتر جهانشاءهی. دکتر پیرنیا. خرازی. صفاری. خزیمه علم. عباسی.
نایب رئیس- صورت جلسه قبل به واسطه تعطیل دیروز تهیه نشده جلسه بعد ملاحظه خواهید فرمود.
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان خلعتبری- دولت‌آبادی
نایب رئیس - نطق قبل از دستور شروع می‌شود آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری- در جلسه اخیر مجلس محترم سنا اظهاراتی راجع به قانون بودجه ارسالی از مجلس شورای ملی به سنا شده است که آقایان در جراید ملاحظه فرموده‌اند. با همکاری صمیمانه‌ای که بین دو مجلس است و بایستی باشد ینده می‌توانم شخصا عرض کنم که اگر مطلبی از لحاظ دو مجلس است حق این بود که این مطالب به هیئت رئیسه مجلس سنا اظهار شده باشد یا لااقل در جلسه خصوصی عنوان شده باشد (صحیح است- صحیح است) و این اظهارات درست در جهت عکس آن روابط بسیار صمیمانه و همکاری متقابلی است که سعی کرده‌ایم در این مدت بین دو مجلس فراهم شود که واقعاً شرط موفقیت و پیشرفت دوام و بقای این همکاری است بنده برای این که معلوم شود رویه‌ای که مجلس اتخاذ کرده است مطابق قانون اساسی است با تمام علاقه و احترامی که به آقایان سناتورها دارم خود را موظف می‌دانم چند دقیقه‌ای در اطراف این موضوع چون در جراید نوشته شده و از بحث خصوصی بین ما خارج شده طرح و بحثی کرده باشم. آیا رویه رئیس محترم مجلس شورای ملی در ارسال و اعلام قانون بودجه به مجلس سنا مطابق قانون اساسی بوده است یا خیر از طرف دیگر جناب آقای سردار فاخر حکمت مورد علاقه و احترام همه می‌باشد (صحیح است- صحیح است) علاوه بر شخصیت خودشان ایشان سابقه در خدمت به مشروطیت و آزادی‌خواهی دارند و اساساً یک روح احترامی جناب سردار فاخر حکمت برای قوه مقننه مملکت چه مجلس شورای ملی و چه مجلس سنا دارد (صحیح است- صحیح است) و همیشه همه آقایان محترم مشاهده فرمودند که ایشان سعی کرده‌اند تا آنجایی که می‌توانند رعایت اصول مشروطیت و حکومت پارلمانی و حفظ قانون اساسی کرده باشند (صحیح است- صحیح است) من گمان می‌کنم که دیگر این موضوع تردیدی ندارد و عملی هم که ایشان در این مورد انجام داده‌اند به نظر بنده عملی نیست که مخالف قانون اساسی باشد و برای رعایت قانون اساسی بوده است برای این که اصول قانون اساسی به هر حال محفوظ بماند بودجه مصوب سال ۱۳۳۷ به مجلس سنا طبق معمول ارسال شده منتهی در دو فصل چون مطابق قانون اساسی امور مالیه و بودجه از مختصات مجلس شورای ملی است ریاست مجلس هم بودجه را تحت دو فصل فرستاده‌اند فصلی که مربوط است به اعتبار و دخل و خرج و قسمتی که مربوط به مالیات است که یک لایحه جداگانه بود این را فرستاده‌اند برای نظر مشورتی برای این که از وظایف مختصه مجلس شورای ملّی است موادی که مربوط به دخل و خرج مربوط نبوده و به مالیات مربوط نبوده آن را هم علیهده فرستاده‌اند بنابراین مجلس محترم سنا می‌بایستی آن قسمت اول را نظر مشورتی بدهد قسمت دوم را که خارج از دخل و خرج و مالیات است آن را تصویب بکنند حالیه بنده نفهمیدم که چطور شد شیوخ و رجال بسیار محبوب در این امر این را خلاف قانون اساسی تلقی کرده و یکی از آقایان اظهار کرد و بقیه هم صحیح است گفته‌اند و این عنوان را پیش آوردند که باز این مطلب گفته شود و چون این مطلب مربوط به شخص ما نیست و مربوط به قانون اساسی و حقوق مجلس است وظیفه ما است که هر موقع این مطلب را تذکر بدهیم و این حق را حفظ بکنیم. (صحیح است- صحیح است)
اصل ۱۸ قانون اساسی می‌گوید: «تسویه امور مالیه جرح و تعدیل بودجه تغییر در وضع مالیات‌ها و رد و قبول عوارض و فروعات همچنان ممیزی‌های جدیده که از طرف دولت اقدام خواهد شد به تصویب مجلس خواهد بود این قانون اساسی با نهایت صراحت امور مالیه و بودجه و وضع مالیات‌ها را از وظایف مجلس شورای ملی می‌داند یک اصل مهمتری هست اصل ۴۶ قانون اساسی و اصل ۴۶ قانون اساسی از این جهت اهمیت دارد که در بیان تعیین وظایف مجلس سنا برآمده است و می‌گوید «پس از انعقاد سنا تمام امور باید به تصویب هر دو مجلس باشد اگر آن امور در سنا یا از طرف هیئت وزرا عنوان شده باشد باید اول در مجلس سنا تنقیح و تصحیح شده به اکثریت آرا قبول و بعد به تصویب مجلس شورای ملی عنوان می‌شود برعکس از این مجلس به مجلس سنا خواهد رفت مگر امور مالیه که مخصوص مجلس شورای ملی است» (صحیح است- صحیح است) بنابراین در مورد اصل ۴۶ ملاحظه می‌فرمایید که در اصل ۴۶ مطلب کاملاً صریح است اولاً در اصل ۱۸ ذکر امور مالیه شده است ذکر بودجه شده ذکر تعییر در وضع مالیات‌ها شده و در اصل ۴۶ که مؤخر بر اصل ۱۸ است و وارد بر آن است موضوع تأیید و تصریح شده و مخصوصاً مطلبی را که تقاضا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند این مطلب است که از مفاد منطق دور است که بگوییم طبق اصل ۴۶ که وظایف سنا را تعیین کرده و مخصوصاً امور مالیه را منحصراً از وظایف مخصوص مجلس دانسته و آن وقت از طرف دیگر بگوییم طبق اصل ۱۹ که جلوتر است مجلس نظر سنا را در امر مالیه نظر تصویبی بداند این امر با هم متناقض است اصلاح قانون مالیات یک جزیی است از همان مالیات یک جزیی است از قانونگذاری مالیاتی که اگر مطلق قانونگذاری در امر مالیه منحصراً در وظیفه مجلس شورای ملّی بود بنابراین یک قسمت از آن یا یک جزء از آن یعنی تغییر یا اصلاح هم مسلماً جزء وظایف مجلس شورای ملی است دیگر آن را نمی‌شود استثنا کرد بگوییم که مجلس منحصراً حق دارد مالیات وضع کند ولی اصلاح آن را حق ندارد بنابراین این مطلب با یکدیگر تناقض دارد و آن مطلبی را که بعضی آقایان سناتورهای محترم گفته‌اند صحیح نیست اساساً اصلاح یعنی تغییر یک قانون اصلاح که غیر از تغییر نیست هر اصلاحی یک تغییری دارد بنابراین وقتی اصل داخل در صلاحیت بود اصلاح هم همین‌طور است چنآن که موقعی که مجلس سنا تأسیس شد در آن زمان ۸ سال پیش همین آقایان سناتورهای محترم فعلی اکثراً آن موقع تشریف داشتند در آن موقع اشخاص دیگری هم تشریف داشتند مثل جناب آقای سید محمد صادق طباطبایی و آقایان سروری و حکیم‌الملک در آن موقع آیین‌نامه مشترکی وضع شده است ماده ۱ آن آیین‌نامه می‌گوید «مجلس شورای ملی پس از ختم مباحثات در اصل لوایح مالی و در پیشنهادهای مربوط به آن قبل از رأی نهایی لوایح مزبور را با توضیحات لازم برای اظهارنظر به مجلس سنا می‌فرستد در صورتی که نظر سنا موافق باشد رأی نهایی گرفته می‌شود والا پس از مباحثه و شور اخذ رأی می‌شود. ماده ۲- لوایح مالی که از مجلس شورای ملّی به مجلس سنا ارجاع می‌شود در صورتی که مربوط به یک یا چند دوازدهم باشد باید حداکثر در یک هفته در اولین جلسه و خارج از نوبت و در صورتی که مربوط به قوانین وضع و تغییر مالیات‌ها و مصارف باشد ظرف پانزده روز و اگر مربوط به بودجه کل کشور باشد حداکثر ظرف یک ماه مورد مداقه و مباحثه مجلس شورای ملّی برای رأی نهایی اعاده شود در صورتی که لوایح بیش از مدت‌های مذکور در سنا متوقف بماند و برنگردد مجلس شورای ملی آن را موافقت شده تلقی خواهد نمود» چطور شده است که هفت سال هشت سال پیش که رجال دانشمند تشریف داشته و به انضمام عده‌ای که آن موقع بودند متوجه این مطلب و اصل ۱۹ قانون اساسی نشده‌اند و وظیفه مجلس شورای ملی را در امر مالیاتی وظیفه تصویبی دانسته‌اند و حالا آقایان آمده‌اند این‌طور می‌گویند بنده نمی‌دانم به چه مناسبت دو مجلس شبیه زن شده است که آن عقدی است و یکی صیغه است ما مرد هستیم و زن هیچ کس نیستیم اما این بحثی که پیش آمده و این بحث اصل ۱۹ که پیش آمده من واقعاً از آقایان حقوقدانان مجلس تقاضا می‌کنم که این مطلب را توجه بفرمایند و از لحاظ حقوقی یک مرتبه بحث بکنیم بنده اصل ۱۹ را قرائت می‌کنم «مجلس حق دارد برای اصلاح امور مالیاتی و تسهیل امور حکومتی در تقسیم ایالات و ممالک ایران و تجدید حکومت‌ها پس از تصویب مجلس سنا اجرای آرای مصوبه را از اولیای دولت بخواهد» این اصل صراحت دارد و بحثی را که بعضی از آقایان سناتورها می‌کنند درست نیست اصل ۴۶ تعیین تکلیف کرده و گفته است وضع مالیات از مختصات مجلس شورای ملی است و این اصل ۱۹ چرا گفته است اصلاح امور مالیاتی این اصل ۱۹ منظورش حکم از لحاظ قانون مالیات نیست چرا؟ این اصل نوزدهم یک مطلب دیگری را می‌خواهد بگوید این اصل ۱۹ می‌خواهد بگوید اگر تقسیمات کشوری ایران را مجلس خواست عوض کند یعنی فارس را ضمیمه آذربایجان بکند و کردستان را از آذربایجان جدا بکند خراسان و کرمان را یک ایالت بکند اگر تقسیمات کشوری تغییر بدهد به دو جهت یکی برای تسهیل روابط و یکی برای مصلحت امر مالیاتی اگر به این جهات مجلس خواست تقسیمات کشوری مملکت را عوض کند در این صورت برای اصلاح تقسیمات کشوری از این دو جهت یکی تسهیل روابط و یکی راجع به مالیات از این جهت بایستی مصوبات مجلس را مجلس سنا رسیدگی کند پس این اصل ۱۹ مربوط است منحصراً و حقاً چه از لحاظ تعبیر و تفسیر به مواردی که تقسیمات کشوری مملکت می‌خواهد عوض شود آن وقت تصویب مجلس سنا لازم است والا با احکام دیگری که راجع به همین مسئله مالیات است مسلم است که ربطی به مجلس سنا ندارد بنده تقاضا می‌کنم که آقایان اساتید حقوق و دانشمندان مجلس این را ملاحظه بفرمایند و از آقایان سناتورها هم خواهش می‌کنم ملاحظه بفرمایند و این عنوان را دیگر تجدید نفرمایند اما دلایل دیگر:
یکی اصل ۲۷ متمم قانون اساسی است اصل ۲۷ متمم قانون اساسی تکلیف قوای مملکتی را تعیین می‌کند می‌گوید سه قوه است قوه مجریه و قوه مقننه و قوه قضائیه وقتی می‌گوید قوه مقننه مخصوص فلان فلان است تا می‌رسد به اینجا که می‌گوید لیکن وضع و تصویب قوانین راجع به دخل و خرج مملکت از مختصات مجلس شورای ملی است (صحیح است) مالیات هم که از قوانین دخلی است بنابراین مسلماً جزء وظایف مجلس شورای ملی است (صحیح است) برای این که درآمد دولت است اگر دخل و خرج مملکت را بگوییم بودجه است باز تصویب بودجه هم جزء مختصات مجلس شورای ملی است بنابراین باید مجلس شورای ملّی بودجه را تصویب کند حالا اگر رئیس مجلس شورای ملی و همکاران ما در مجلس بخواهند رویه‌ای اتخاذ کنند که بعضی لوایحی که بعضی قسمت‌های آن مربوط به غیر مالی است در بودجه آن را اصلاح کنند این عملی نیست که بگوییم مخالف قانون اساسی است ممکن است اگر بخواهیم خیلی موشکافی بکنیم اگر در لایحه بودجه موارد غیر بودجه‌ای را از مجلس سنا بخواهیم شاید آن قسمت را بگوییم مخالف قانون اساسی است ولی قانون اساسی می‌گوید که تصویب بودجه از مختصات مجلس شورای ملی است و فعلاً که همکاری و توافق بین ما کاملاً برقرار است به نظر بنده دیگر زیبنده نیست که نماینده محترم مجلس سنا به عنوان این که رعایت قانون اساسی را مجلس شورای ملی نکرده خرده بگیرد و با دلایلی که عرض کردم بنده می‌خواهم عملی را که رئیس محترم مجلس شورای ملی کرده است از لحاظ رعایت قانون اساسی تأیید کنم (صحیح است) اما از لحاظ خود قوانین البته قوانینی که وضع می‌شود هر دسته‌ای که مرتبه دوم آن قانونی را مطالعه کند بهتر می‌تواند نظر بدهد قوانینی که از مجلس شورای ملی می‌رود به مجلس سنا مجلس سنا در قوانین تغییراتی می‌دهد ما هم همیشه اینجا با نهایت اخلاص آن اصلاحات را قبول می‌کنیم نه این که حتماً نظر سنا باید قبول شود خیر از سنا هم لوایحی می‌آید ما اصلاح می‌کنیم اصلاحات ما هم درست است دو مجلس لوایح و قوانین همدیگر را وقتی باید تغییر بدهند که اختلاف اصولی داشته باشند اختلاف اصولی از نظر قانون اساسی از لحاظ مملکت از لحاظ اصول و چیزهایی که در مملکت است در آن موارد باید فشاری بکنند و اگر اختلافی بود اصلاح بشود ولی در موارد عادی از قبیل اصلاح عبارتی صلاح پیشنهادات و بعضی تغییرات که داده می‌شود و بنده اذعان می‌کنم که در مجلس سنا عده‌ای از رجال مجرب و دانشمند هستند که نظریاتی مورد توجه ما بوده و خواهد بود بنابراین آنجا هم نظیر مجلس شورای ملی است و این مسائل نبایستی به پشت تریبون کشیده شده باشد و بنده خیلی معذرت می‌خواهم خیلی متأسفم که این مطلب چون در آنچه عنوان شد در اینجا هم بنده ناچار شدم عنوان کنم بنده دیگر مطلبی ندارم که عرض کنم فقط خواستم تقاضا کنم که همکاران هم سناتورهای محترم این عرایض من را حمل بر تذکرات صمیمانه و صادقانه بفرمایند برای یک همکاری بیشتری چون مذاکراتی شده است تماس مستقیم با رئیس مجلس داشت که مورد احترام ماست و مورد احترام خود آقایان سناتورهاست (صحیح است) بنده این مطالب را لازم دانستم اینجا عرض کنم.
نایب رئیس - آقای دولت‌آبادی
دولت‌آبادی - ما در آغاز سال ۱۳۳۷ قرار گرفته‌ایم و جا دارد همان‌طور که هرکس و هر مؤسسه‌ای در دوره عملکرد خودش به بیلان خودش مراجعه می‌کند بیلان تهیه می‌کند از کارهای خودش و باشد که از حاصل عمل و تجارب خودش اگر سودی برده است آن سودها را بنمایاند و خدای ناکرده اگر خبطی و خطایی کرده است و زیانی برده است آن را هم باید در بیلان کار خودش نشان بدهد چون سال نو با نوروز باستانی ما آغاز شده است و مجلس جلسات اول سال را شروع کرده بنده مقتضی دیدم که بعضی مطالب لازم و مفید که به خاطرم رسیده بود اینجا عرض کنم و امیدوارم که مورد توجه همکاران عزیز و همچنین مملکت از نظر وظیفه مردم نسبت به مملکت قرار بگیرد بنده نمی‌خواهم تاریخ بگویم یا بگویم که موقعیت جغرافیایی و طبیعی و تاریخی مملکت ما چیست و کجا قرار گرفته‌ایم همه می‌دانند که موقعیت ایران حساس است از هر جهت چه در سیاست دنیا چه از لحاظ روابط دول بزرگ و چه در موقعیتی که برای خودش خوشبختانه باید افتخار کسب کرده است که ممالک خاوری یک وزنه مؤثری است و تردید نیست و هر چه گفته شود به جاست مملکت ما دارای افتخارات تاریخی قدیمی است که منشأ آن خداپرستی- اندیشه‌های
نیک و کردار نیک و گفتار نیک بوده است و قرن‌ها سرمشق دنیا بوده است امروز هم ملت ایران باید بکوشد. فرد فرد این ملت که آن افتخارات را حفظ کند و زندگی متناسب با جهان امروز برای خودش تدارک کند ما در زمانی قرار گرفته‌ایم که هر روز فکر تسخیر آسمان‌ها و کرات دیگر صورت عمل به خودش می‌گیرد در فرستادن قمر و اقمار و موشک پریشب در روزنامه‌ها خواندم تسخیر حرارت خورشید ایجاد حرارت‌های طبیعی و همچنین استفاده از نیروی ئیدوژن و نیروهای بزرگ دیگر طبیعت در دست است خواه ناخواه ما گوشه‌ای از این دنیا هستیم و بایستی زندگی ما متناسب با زندگی این دنیا و این قرن باشد حتماً باید باشد خواه ناخواه در این وضع هستیم و جبر زمان به ما حکومت می‌کند و به ما می‌گوید که عناصری باشیم متناسب با امروز و این کار فراهم نمی‌شود مگر با کوشش و فعالیت و کار و فداکاری و قبول محرومیت برای نیل به اهداف بزرگ هیچ‌گاه نمی‌شود از آن کسی که خوابیده است یا در وظایفش قصور می‌کند انتظار داشت که به اهداف بزرگی برسد مخصوصاً اهدافی که امروز بشر در جلوش قرار گرفته یک مطلبی را که می‌خواهم عرض کنم و شاید بار دیگر هم پشت تریبون گفته باشم این است و نمایندگان مجلس بیش از همه وظیفه دارند با آن مبارزه کنند این یأس و حرمانی است که روی غفلت یا خیانت در نهاد این مردم دمیده می‌شود در صورتی که این خیانت است من نمی‌گویم که برای مردم مشکلاتی نیست ولی یأس و حرمان جبران این را نمی‌کند هر کس گفت چرا اوضاع بد است باید گفت مریضی دردت چیست این نظر من است بدبختانه می‌بینم در مجامع عناصری که از محرومیت‌های خودشان دم می‌زنند دیگران به جای این که آنها را از این مرض مهلک و از این سم جانگزا خلاص بکنند بدون نظری با آنها هم صدا می‌شوند این درست نیست که ما منتظر باشیم که دوباره برای ما کجاوه بیاورند قاطر بیاورند و از کوه و کتل‌ها عبور کنیم و آن ایام را بگذرانیم به این امید که نان چارکی ده شاهی و یک ریال و روغن یک من دو تومان بخوریم این دیگر محال است که دوباره این چیزها را ببینیم من از سابق خودم معتقد بودم که بایستی سعی کرد از هزینه‌های زندگی کاست امروز که می‌گویم نباید بی‌جا خرج بکنیم ولی چون امروز مواجه به دنیایی هستیم که آن دنیا شایستگی زندگی را دارد و آن دنیا مایحتاج زندگی را به شایستگی دارد ما نمی‌توانیم صرفاً از لحاظ صرفه‌جویی زندگی کنیم باید سعی کنیم از منابع خدادادی که داریم و این مملکت بدون شک از هرجا غنی‌تر است از آنها بهره‌برداری کنیم و ملتی رشید و لایق و سالم و خدمتگذار و فداکار تربیت کنیم و غیر از این معنی ندارد (صحیح است) چون سال نو است من برای مملکت برای مردم برای شاهنشاه محبوب آزاده و خیرخواه خودمان از خدا سعادت می‌طلبم و امیدوارم که خدا به ما توفیق بدهد که همه ما در خدمت مملکت موفق باشیم و مردانی باشیم شایسته خدمت به مملکت با توجه به این نکات و این اهداف عالی برای این که ما نان کافی داشته باشیم باید بذر به موقع بکاریم و مطابق دنیا زراعت کنیم سدها را ببندیم رعایا را راهنمایی کنیم بهداشت آنها را تأمین بکنیم تا بتوانیم نان خوب داشته باشیم والا اگر همین‌طور بنشینیم که نان ارزان پیدا بکنیم نمی‌شود ما به قدر کوشش خودمان اجر داریم لیس للانسان الا ما سعی اگر کوشش نکنید هیچ چیز ندارید در مملکت ما کارهایی شده است بایستی اینها را به مردم گفت مشکلات مملکت زیاد است این مملکت از زیر یوغ شکنجه جانگزای جنگ بین‌المللی درآمده است خرد شده است مشقات زندگی بار زندگی ما زیاد شده و بالاخره اوضاع زندگی ما را جنگ بهم زده است و ما قدرت برگشت به وضع عادی را نداریم این مصائب جنگ بوده است و وقتی هم که بخواهیم اصلاح کنیم یک مملکتی که دارای این وضعیت بوده و بعد از جنگ هم آمال شومی در این مملکت پیدا شد و زندگی ما را ناراحت کرد حزب منفور توده و اعمالشان نباید فراموش بشود من در مجلس بودم و بسیاری از آقایان بودند که هر روز فریاد و فغان اراذل و اوباش بلند بود ما در چنین اوضاعی بودیم و بعد از آن هم بلای مصدق از این مملکت گذشته است اینها شوخی نیست فساد کار خیلی آسانی است زیرا از هر بچه‌ای ساخته است تمام این جارهای مجلس با یک سنگ می‌شکند ولی برای هر شاخه‌اش چندین وقت باید صرف کرد این قسمت را باید بهش توجه کرد بنده می‌بینم که نسبت به کارهایی که شده توجه ندارند باید به مردم گفت ما الان برای پس فردا ناظر یک کار بسیار بزرگی هستیم یک موفقیت بزرگی است که راه‌آهن سرتاسری مملکت به خطه جواهرخیز آذربایجان می‌رسد این شوخی نیست که ما همین‌طور بنشینیم و بگوییم باید بگوییم و بدانیم جان‌ها کنده شده است بدبختی‌ها کشیده شده است زحمت کشیده‌اند و سرد و گرم چشیده‌اند پول داده شده است کوچک نیست خیلی بزرگ است چندی پیش بود که ما افتتاح راه‌آهن مشهد را شنیدیم چرا این را به مردم نگوییم چرا نبالیم و معجب نباشیم که به دست ایرانی این کارها انجام شده (احمد مهران- لوله‌کشی نفط را هم بفرمایید) کار لوله‌کشی نفط مهم است و از اهم امور بوده است بنده خودم سمت نمایندگی در شورای نفط داشتم که نقشه لوله‌کشی نفت آبادان به تهران تصویب شد کارش هم تمام شد از ازنا تا اصفهان هم انجام شد الان هم دارد لوله‌کشی به طرف شمال انجام می‌شود کار کوچکی نیست (مهندس جفرودی- ۳۰ میلیون دلار خرج شده است) امیدوارم بعد از افتتاح راه‌آهن تبریز تبریزی که جان و دل ایران است و همیشه مایه سربلندی و افتخار بوده است و هست بعد از آن نوبت فارس و اصفهان پیش بیاید و امیدوارم که خط آهن به فارس و اصفهان و کرمان و به نقاط دیگر هم برسد راه‌آهن مانند شریان در بدن انسان است اگر یک جایش ناقص باشد فلج است و هیچ‌وقت انصاف اجازه نمی‌دهد که مردم کرمان و یا مردم زحمتکش فارس و اصفهان از این نعمت بی‌نصیب باشند و امیدوارم که تمام به نتیجه برسد و شخص اعلیحضرت همایونی به این کار توجه دارند و دولت هم مشغول شده است و مطالعاتی هم شده است وعده‌هایی هم دادند و امیدوارم دیری نپاید که مژده اتصال و افتتاح این راه‌آهن‌ها را هم بشنویم (انشاءءالله) اما دو سه موضوع دیگر که اقدام شده است و باید گفت همان‌طور که در قسمت راه‌آهن عرض کردم قسمت سد سفیدرود که با فعالیت سد کرج دارند کار می‌کنند و فعالیت‌های مؤثری درش می‌شود یکی از کارهایی که سال‌های اخیر شده است کار حفر و افتتاح تونل کوه‌رنگ بوده است این خیلی مهم است برای اصفهان و اگر اینجا گفته نشده است و به سادگی برگذار شده است من که یک نفر اصفهانی هستم و افتخار دارم که یک عضو کوچک این خانه هستم باید بگویم که اصفهان را آباد کرده است و بلای بی‌آبی را که تاریخ روی آنجا گذاشته بود از جان اصفهان رفع کرد و سطح کشاورزی اصفهان را بالا آورده است و این کار یکی از بهترین کارهای انتفاعی است که برای مملکت انجام شده است و از این نعمت باید شکر گزاری کرد و من بنام فرد فرد متمتع از این نعمت شکر گزاری می‌کنم و این عملی بوده است که خوشبختانه در دوره با افتخار اعلیحضرت محمدرضا شاه شروع شده است به دست ایشان و به دست ایشان هم افتتاح شد و خاتمه یافت این خدمت قابل اهمیت است و شکرگزاری.
یکی دیگر این که سه چهار روز پیش از این خواندم که سازمان بنیاد پهلوی برای راهنمایی و تقسیم املاک و کمک به کشاورزان و کمک‌های اساسی به امور خیریه کشیده شده است بسیار این عمل شایان تقدیر است و چه بهتر که سرمشق‌های مؤثر را در یک مملکت مشروطه سلطنتی شاه مملکت به مردم بدهد و خودش از خودش شروع کند
(محمدعلی مسعودی- شاه همه چیز خودش را داده است و هیچ چیز برای خودش نمانده) چون مملکت مملکتی است کشاورزی توجه به کار آنها شده است ولی نه به مقدار کافی یعنی آنچه استعداد این مملکت یعنی استعداد بالقوه آن است چون این مملکت برای کشاورزی هزار برابر بلکه بیشتر از آنچه امروز هست جا دارد در آن فعالیت بشود بنده تعطیلات عید را رفتم خوزستان آن خطه زرخیز را دیدم فعالیت درش شده است باز هم تقدیر می‌کنم اما آنچه که فعالیت شده است یک هزارم استعداد واقعی آن نیست یعنی زمین خوب هوای مناسب و آب فراوان ولی مردم بدبختانه آن‌طور که شایسته است متمتع نیستند رفتم سد کرخه را دیدم ساخته شده است انشاءالله از آن بهره‌برداری می‌شود ولی برای این کار بایستی دولت یک نهضت کشاورزی در خوزستان شروع بکند و این نشده است زیرا همه چیز که فراهم شد آدم می‌خواهد در خوزستان مرد کار کم است یعنی جمعیت متناسب با منطقه از نظر استعداد نیست باید دولت به این کار توجه کند و از آنجا بهره‌برداری بکند آنچه بنده اینجا گفتم مطالبی بود که به خاطرم گذشته و خالی از ضرورت نبود یکی هم موضوع مالیات بر درآمد است که لایحه‌اش در دست مجلس است و مجلس باید آن را با کمال بی‌طرفی و با کمال صداقت مطابق مصلحت مملکت تصویب کند و در اینجا البته قانونی بگذرد که سد راه تولید و عمران نباشد اگر غیر از این باشد خیانت به مملکت است بایستی برای تقویت نیروی تولید و تقویت عمران مملکت سد مالیاتی ایجاد نکرد این غلط است و هر کس می‌گوید از ساختمان تازه بروید مالیات بگیرید این درست نیست فردا مزید بیکاری خواهد شد مزید بدبختی خواهد شد آنهایی که آمده‌اند با کمک دولت که کمک بسیار مؤثری بوده است سرمایه‌شان را داده‌اند اگر تحمیلات مالیاتی بهشان بشود سد راه بشود این درست نیست و پیشرفت متوقف خواهد شد (صحیح است) اما در عین حال هم اجازه بدهید مالیات از مؤدی واقعی گرفته بشود باید او را پیدا کنند و مالیات از او بگیرند این‌طور نیست که ما بگوییم به جرم ناکرده کسی را مأخوذ و معقب بداریم و یا این که کسی که دزدی نکرده است ما بگوییم که سرش را ببرید بنده صریح می‌گویم هر کس منتفع می‌شود از مملکت باید مالیات بدهد (صحیح است) راه آن را پیدا کنند قانونی را بیاورند هر چه بخواهند از آن شدیدترش را ما تصویب می‌کنیم ولی راضی نشوید قوانینی بی‌مطالعه بیاید به مجلس که سد راه عمران در این مملکت باشد لازم دانستم این یک نکته را بگویم. (احسنت)
۳ - بقیه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ راجع به استخدام آموزگاران پیمانی
نایب رئیس - بقیه لایحه مربوط به
آموزگاران پیمانی مطرح است ماده ششم مطرح است و قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶- وزارت فرهنگ مجاز است پایه آموزگاری یا اداری اشخاص زیر را به پایه دبیری تبدیل نماید:
الف -کسانی که در موقع تصویب این قانون دارای ۲۵ سال سابقه خدمت در وزارت فرهنگ یا دانشگاه بوده به شرط آن که هشت سال آن خدمت دبیری و یا جمعاً پانزده سال سابقه تدریس یا مدیریت یا نظامت مدارس و یا ریاست و یا کفالت فرهنگ باشد.
ب - کسانی که در موقع تصویب این قانون در خدمت وزارت فرهنگ و دارای بیست و پنج سال سابقه خدمت باشند به شرط آن که دارای تألیفات و تصنیفات علمی یا ادبی مهمی باشند که اهمیت آن مورد تأیید شورای عالی فرهنگ قرار بگیرد.
تبصره- ملاک تبدیل پایه‌های مذکور در فوق حقوق دریافتی قبل از قانون ترمیم حقوق فرهنگیان مصوب آذر ۱۳۳۳ خواهد بود و مدت توقف در آخرین پایه جزو توقف در پایه دبیری که به موجب این قانون تشخیص می‌شود محسوب می‌گردد.
نایب رئیس- آقای مهندس جفرودی
مهندس جفرودی- بنده یک بار دیگر از توجه اولیای محترم وزارت فرهنگ و کمیسیون فرهنگ مجلس شورای ملّی تشکر می‌کنم که به بیشتر حقوق حقه متقاضیان این لایحه را رسیدگی فرمودند در این ماده علت مخالفت بنده عبارتی است که در بندهای الف و ب به این صورت نوشته شده است «کسانی که در موقع تصویب این قانون» بنده با حذف جمله موقع تصویب این قانون در این قسمت‌های الف و ب موافقم به این علت کسانی که در موقع تصویب این قانون دارای ۲۵ سال سابقه خدمت نیستند اگر ۲۴ سال سابقه داشتند محروم می‌شوند به طور مطلق بگذارید کسانی که دارای ۲۵ سال سابقه خدمت هستند یا می‌شوند اگر آن کسانی که واجد ۲۵ سال سابقه خدمت هستند و امروز دارای این مزایا هستند که استفاده می‌کنند چرا کسانی که یک سال دیگر دارای ۲۵ سال سابقه خدمت می‌شوند او از این قانون بهره‌مند نشود به همین جهت بنده پیشنهاد کردم و امیدوارم که مورد توجه قرار گیرد و در موقع تصویب از بندهای الف و ب حذف بشود.
نایب رئیس - آقای طباطبایی مخالفید؟
طباطبایی‌قمی- بلی
نایب رئیس - آقای مهندس فروهر
مهندس فروهر- عرضی ندارم
نایب رئیس - آقای طباطبائی
احمد طباطبایی- بنده هم در تأیید فرمایشات جناب آقای مهندس جفرودی خواستم عرض کنم که این ماده هم قسمت الف آن و هم قسمت ب نقص دارد قسمت الفش همان‌طوری که جناب آقای مهندس جفرودی فرمودند این مدت ۲۵ سال را نوشتند در حین تصویب قانون این از لحاظ این که اشخاصی که امروز ۲۵ سال سابقه خدمت دارند امروز مشمول این قانون می‌شوند ولی سال بعد نمی‌شوند ناقص است و در قسمت بند ب یک ایرادی هست می‌گوید که هر کس امروز دارای یک تألیفاتی است حالا اگر بنده یک تألیفاتی در آینده کردم نباید مشمول بشوم این یک ماده قانونی است که جلوگیری می‌کند از تشویق اشخاص به تألیف و تصنیف باشند باید به طور مطلق باشد حالا می‌خواهد تا امروز نوشته باشد یا این را فردا تألیف و تصنیف کند و به علاوه این را یک شرایطی برایش بگذارید که این تألیف و تصنیف مورد تصدیق شورای عالی فرهنگ باشد که بگوید این به درد می‌خورد نه این که هر تألیف و تصنیفی، اگر گفتیم که این عمل تا این تاریخ این جلوگیری می‌کند از تألیف اشخاص زیرا داعی ندارد که فردا برود تألیفی بکند و چیزی بنویسد و به دردش نخورد. این را بنده پیشنهاد دادم و استدعا می‌کنم آقایان قید تاریخ را بردارید و بگذارید هر وقت تألیف کرد بتواند از این قسمت استفاده کند.
نایب رئیس- پیشنهادات ماده ششم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید در تبصره ماده ۶ به جای کلمه (فوق) جمله (این ماده) قید شود. دولت‌آبادی
ریاست محترم مجلس شورای ملّی
پیشنهاد می‌کنم عبارت (در موقع تصویب این قانون) از بند الف ماده ۶ لایحه ۸۱۴۵ حذف گردد. مهندس کاظم جفرودی
پیشنهاد می‌نمایم در بند الف ماده ۶ بیست و پنج سال به بیست سال اصلاح گردد.
عمید نوری
پیشنهاد می‌کنم قسمت (الف) (ب) ماده ۶ به طریق ذیل اصلاح شود:
الف -کسانی که در موقع تصویب این قانون دارای ۲۰ سال سابقه خدمت در وزارت فرهنگ یا دانشگاه به خدمت دبیری یا مدیریت یا نظامت مدارس یا ریاست یا کفالت فرهنگ باشند.
ب - کسانی که در خدمت وزارت فرهنگ دارای بیست سال سابقه خدمت باشند و تألیفات و تصنیفات علمی یا ادبی مهمی داشته که اهمیت آن مورد تأیید شورای عالی فرهنگ قرار گیرد. احمد طباطبائی
نایب رئیس - ماده هفتم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷- به منظور بهبود روش تعلیم و تربیت و بالا بردن سطح معلومات آموزگاران و کمک آموزگاران وزارت فرهنگ مکلف است در هر یک از دانشسراهای مقدماتی و کشاورزی و یا مدارس دیگر دوره‌های تحصیلی تابستانی یا کلاس‌های شبانه دایر نماید مدت و برنامه تحصیل با تصویب شورای عالی فرهنگ تعیین می‌گردد.
فارغ‌التحصیلان مذکور در فوق از مزایای زیر برخوردار خواهند شد.
الف آموزگاران رسمی با دارا بودن گواهینامه این دوره تحصیلات در ترفیع رتبه و مقام نسبت به سایرین حق تقدم خواهند داشت.
ب - کمک آموزگاران با طی این دوره تحصیلات در صورت داشتن لااقل ده سال سابقه خدمت تدریس یا مدیریت یا نظامت دبستان می‌توانند رتبه خود را بر مأخذ آخرین حقوق دریافتی به آموزگاران تبدیل نمایند.
نایب رئیس- ماده ۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۸- مادام که عده فارغ‌التحصیلان دانشسرای عالی برای تأمین احتیاجات وزارت فرهنگ کفایت نمی‌کند وزارت فرهنگ کلاس‌های شبانه در دانشسرای عالی و در مراکزی که دانشگاه وجود دارد به منظور تربیت دبیر برای تدریس دوره اول متوسطه دایر می‌نماید داوطلبان این کلاس‌ها از فارغ‌التحصیلان دانشسراهای مقدماتی و دبیران پیمانی به شرط دارا بودن گواهینامه کامل متوسطه یا گواهینامه مدرسی یا اجتهاد یا افتا که مورد تأیید شورای عالی فرهنگ باشد انتخاب می‌شوند این داوطلبان باید هر یک دارای حداقل پنج سال سابقه تدریس یا ده سال سابقه خدمات آموزشی و اداری باشند.
عده لازم همه ساله از طریق مسابقه در تهران و مراکز هر استان با رعایت تناسب احتیاجات هر حوزه انتخاب می‌شوند دوره و برنامه تحصیلات در این مراکز بنا به پیشنهاد دانشسرای عالی و تصویب شورای عالی فرهنگ خواهد بود. وزارت فرهنگ در انتقال محل خدمت آموزگاران و دبیرانی که در مسابقه انتخاب می‌شوند برای طی دوره تحصیلات این کلاس‌ها تسهیلات لازم فراهم می‌کند و فارغ‌التحصیلان آنها را در صورت تعهد پنج سال خدمت در نقاطی که وزارت فرهنگ احتیاج دارد به غیر از تهران و حومه تهران به خدمت دبیری در دوره اول متوسطه منصوب می‌نماید و در این صورت به دبیران پیمانی پایه یک دبیری و در مقابل هر سه سال خدمت دبیری پیمانی یک پایه بالاتر به شرط آن که از پایه سه تجاوز نکند اعطا می‌نماید و همچنین رتبه آموزگاری آن عده را که دارای رتبه می‌باشند به رتبه دبیری تبدیل می‌نماید.
تبصره- هر گاه یکی از فارغ‌التحصیلان فوق پنج سال تعهد خدمت خود را در نقاطی که وزارت فرهنگ تعیین نموده انجام ندهد به وضع اول برمی‌گردد فقط در مورد دارندگان پایه رسمی آن مدت از تعهد را که انجام داده‌اند برای ترفیعشان در پایه قبلی محسوب خواهد گردید.
نایب رئیس - آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی - بنده چون می‌دانم که مراد از تنظیم این لایحه مخصوصاً برای تعیین تکلیف قطعی عده زیادی از معلمینی است که در خدمت وزارت فرهنگ هستند و قانونی تا به حال شامل حال آنها نمی‌شد به همین جهت اگر نواقصی در این لایحه به نظرم می‌رسد وظیفه خودم می‌دانم که آن نواقص را تذکر بدهم ماده ۸ یک راهی برای دبیران پیمانی به وجود آورده است اما اگر دبیر پیمانی که عده معدودی از آنها با داشتن گواهینامه ششم متوسطه در حال حاضر در خدمت وزارت فرهنگ هستند آن مراحل را طی نکنند در همان وضع بلاتکلیفی باقی می‌ماند و قانونی نیست که این بلا تکلیفی را رفع کند و این نقص مرتفع شده بنده یک پیشنهادی کرده‌ام که این نقص رفع شود به عنوان تبصره تقدیم کرده‌ام و به همین جهت خواستم که این تذکر را بدهم که اگر دبیری پیمانی مشمول این ماده نشد به موجب قانون تکلیفش چیست؟
نایب رئیس - آقای مهران
احمد مهران (مخبر کمیسیون استخدام) - بیان همکار محترم آقای مهندس جفرودی موجب شد که بنده چند دقیقه تصدیع بدهم. این قانون همان‌طوری که فرمودند یک قانون مفیدی است که یک اساسی را از نظر تأمین کادر آموزشی پی‌ریزی می‌کند ولی برای این نیست که تکلیفی معین کند و سعی داشته باشد عده‌ای آموزگار یا دبیر را مشمول خودش قرار بدهد بلکه بر عکس آموزگاران و دبیران باید کوشش کنند تا مشمول این قانون بشوند این که فرمودند که اگر یک عده‌ای مشمول نشوند تکلیف آنها چیست؟ این قانون به آنها توجه خاصی ندارد باید تحصیل کنند باید کلاس‌های کار آموزی را ببینند و خودشان را بسازند برای یک خدمت بالاتری و برای انجام خدمات مهمتری در این صورت این قانون به آنها امتیازاتی خواهد داد و در غیر این صورت این قانون نسبت به آنها بی‌تفاوت است این است که می‌خواستم حضورتان عرض کنم از این نظر نگرانی نداشته باشید مطلب دیگری که اینجا راجع به ۲۵ سال سابقه صحبت شد آن را هم اگر اجازه بفرمایید توضیح مختصری عرض کنم این قانون به دو نکته مهم توجه کرده یکی به مدارک تحصیلی و یکی سابقه خدمت کسانی در خدمت وزارت فرهنگ هستند که اینها عمری در وزارت فرهنگ گذرانده‌اند زحمت‌کشیده‌اند مؤسسات فرهنگی به وجود آورده‌اند و بی‌دریغ عمر خودشان را وقف فرهنگ کردند این قانون به خدمت این عده که واقعاً از معمرین فرهنگ هستند توجه کرده است و این خدمت را این سابقه را ۲۵ سال در نظر گرفته و آقای طباطبایی نکته‌ای فرمودند اگر کسی که سابق تألیف کرد این قانون به آن تألیف احترام گذاشته ولی در آینده اگر تألیف کرد شاید توجه نکرده این‌طور نیست این قانون اصل را تألیف قرار نداده در آن ماده اصل را ۲۵ سال سابقه قرار داده است بعد گفته است با داشتن ۲۵ سال سابقه داشتن تألیف هم شرط است والا اثبات شییی نفی ماعدی نمی‌کند اگر کسی تألیفاتی داشت حالا هم آن تألیفات محترم است دهسال دیگر هم اگر تألیف کرد باز محترم است ولی اصل داشتن ۲۵ سال سابقه است منضم به تألیفاتی بنابراین خواستم که این شایعه در مجلس شورای ملی به وجود نیاید که نظری به تألیفات در آینده نیست مؤلفین همیشه محترم و معززند و همیشه تألیفات سود بخش و ثمربخش خواهد بود و امیدوارم واقعاً نتایج بزرگی که با توجهی که شخص شخیص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به فرهنگ دارند و بر این لایحه مترتب است و دقت خاصی که از طرف کمیسیون‌های استخدام و فرهنگ نسبت به این لایحه شده است آن آثار بزرگ به زودی به سرعت به منصه بروز و ظهور برسد و آقایان پیشرفتی را که از این لایحه بر فرهنگ مترتب است به زودی ملاحظه بفرمایند.
نایب رئیس- پیشنهادات ماده ۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۸ لایحه ۸۱۴۵ دولت اضافه شود.
تبصره- به دبیران پیمانی که در تاریخ تصویب نهایی این قانون در خدمت وزارت فرهنگ بوده و دارای گواهینامه کامل متوسطه و ۴ سال سابقه تدریس باشند رتبه ۲ آموزگاری داده می‌شود و در مقابل هر دو سال خدمت اضافی یک پایه بالاتر داده می‌شود به شرط آن که در موقع اعطای رتبه از پایه ۴ آموزگاری تجاوز ننماید. ترفیعات بعدی آنها بر طبق ترفیعات آموزگاران خواهد بود.
مهندس کاظم جفرودی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم عبارت زیر به ابتدای سطر پنجم ماده ۸ لایحه ۸۱۴۵ دولت اضافه گردد.
و آموزگاران از رتبه ۷ به بالا و. مهندس کاظم جفرودی
نایب رئیس- ماده نهم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۹- سابقه خدمت پیمانی کسانی که به موجب این قانون دارای رتبه رسمی می‌شوند در صورت پرداخت کسور بازنشستگی تمام مدت خدمت پیمانی جزو خدمت رسمی آنان محسوب می‌شود.
نایب رئیس- کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده است ماده دهم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد) ماده ۱۰- سابقه خدمت در مدارس غیردولتی که تحت نظر وزارت فرهنگ اداره شده و یا می‌شود و سابقه خدمت در هنرستان‌های دولتی قبل از انتقال آنها به وزارت فرهنگ و همچنین سابقه خدمت در مدارس ملی در صورتی که بر حسب مأموریت وزارت فرهنگ شده در اجرای این قانون حکم خدمت وزارت فرهنگ را خواهد داشت.
نایب رئیس - کسی اجازه نخواسته ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱- هرگاه کمک آموزگار به دریافت گواهینامه دانشسرای مقدماتی یا دانشسرای کشاورزی نائل شود و یا آموزگاری دانشنامه دانشسرای عالی دریافت نماید و یا دبیری با دارا شدن دانشنامه دکتری یا معادل آن به موجب قوانین مربوط به خدمت دانشیاری پذیرفته شود وزارت فرهنگ رتبه او را به مأخذ آخرین حقوق دریافتی رتبه طبقه بالاتر تبدیل می‌نماید مشروط بر این که تعهد قانونی خود را در خدمت آن طبقه که بوده است انجام داده باشد.
نایب رئیس - آقای مهندس جفرودی
مهندس جفرودی - طبق تبصره ماده ۶ شامل افسران قدیمی وزارت فرهنگ و آموزگاران می‌شود ملاک تبدیل پایه مراتبی است که قبل از قانون آذر ۳۳ است معنیش این است که اگر یک عضو اداری یا یک آموزگاری مشمول بندهای الف و ب ماده ۶ شده مثلاً اگر رتبه ۱۰ آموزگاری ۵۰۵ تومان می‌گیرد ۹ دبیری ۴۹۰ تومان نزدیک‌ترین حقوق است بنابراین رتبه ده آموزگاری می‌شود ۹ دبیری اما به موجب ماده ۱۱ مشمولین ماده ۶ غالباً کسانی هستند که یک تحصیلات منظم و یا به اصطلاح فرنگی‌ها سیستماتیک و کلاسیک ممکن است نداشته باشند ولی مشمولین ماده ۱۱ عده زیادی از کسانی هستند که دارای یک تحصیلات منظم هستند و دانشسرای مقدماتی دیده‌اند یا دیپلم متوسطه دارند و بعد هم دانشسرای عالی را طی می‌کنند یعینی لیسانسه می‌شوند عبارت این است که وزارت فرهنگ ابتدا او را به مأخذ آخرین حقوق دریافتی یعنی حقوقی که بعد از آذر ۳۳ دریافت می‌کند از یک طبقه به رتبه طبقه دیگر تبدیل می‌نمایند چه خواهد شد؟ آموزگاری که دانشسرای مقدماتی دیده است و بعد دانشسرای عالی می‌بیند و یک تحصیلات منظم دارد رتبه ده آموزگاری او تبدیل می‌شود به رتبه ۷ دبیری یعنی سه رتبه پائین‌تر از آن کسی که عضو اداری هست و تحصیلات منظم ندارد ولی مشمول ماده ۶ می‌شود این به نظر بنده این‌طور رسیده است که یک نقص این ماده است نقص این لایحه است که در یک ماده یک طبقه‌ای که دارای یک شرایط کمتری هستند امتیاز بیشتری تحصیل می‌کنند در یک ماده دیگر از همان طبقه آموزگاران که دارای تحصیلات منظم هستند از آن امتیازات محروم می‌شوند و چند رتبه پائین‌تر می‌گیرند به نظر بنده این اختلاف نقص این لایحه و این ماده است امیدوارم که مورد توجه اولیای محترم وزارت فرهنگ و کمیسیون فرهنگ قرار بگیرد و اصلاح شود علت مخالفت بنده با این ماده همین است و امیدوارم که اصلاح بشود.
نایب رئیس - کسی دیگر اجازه نخواسته پیشنهادات قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم قسمت آخر ماده ۱۱ لایحه ۸۱۴۵ دولت به طریق زیر اصلاح گردد.
وزارت فرهنگ رتبه او را به مأخذ آخرین حقوق او بر اساس ترتیب قبل از قانون ترمیم حقوق فرهنگیان مصوب آذر ۱۳۳۳ به رتبه بالاتر تبدیل نماید. مشروط بر این که تعهد قانونی خود را در خدمت آن طبقه که بوده است انجام داده باشد و مدت توقف در آخرین پایه جزء توقف در پایه دبیری که به موجب این قانون تشخیص می‌شود محسوب می‌گردد.
مهندس کاظم جفرودی
مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۱۱ سطر ۴ جمله (به خدمت دانشیاری پذیرفته شود) به شرح زیر اصلاح شود:
(به خدمت دانشیاری پذیرفته شده و یا بشود)
دکتر امین
پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۱۱ جمله (وزارت فرهنگ رتبه او را به مأخذ آخرین حقوق دریافتی تبدیل می‌نماید) اصلاح شود به (ملاک تبدیل پایه‌های مذکور در فوق حقوق دریافتی قبل از ترمیم حقوق فرهنگیان مصوب آذر ۱۳۳۳ خواهد بود.) عمیدی‌نوری
ریاست محترم مجلس شورای ملّی
پیشنهاد می‌نماید در ماده ۱۱ آخر سطر چهارم به جمله (به مأخذ آخرین حقوق) جمله (قبل از قانون ترمیم حقوق سال ۱۳۳۳) اضافه شود. برومند
نایب رئیس - ماده دوازدهم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲- از تاریخ تصویب این قانون به غیر از مواردی که در این قانون و قوانین مصوب دیگر پیش‌بینی شده اعطای پایه دبیری و آموزگاری و کمک آموزگاری و همچنین تبدیل پایه اداری به پایه آموزشی و تبدیل پایه آموزشی به پایه آموزشی دیگر بدون طی دوره تحصیلات مخصوص به یک از درجات فوق طبق قوانین مربوط مجاز نخواهد بود.
نایب رئیس - مخالفی نیست ماده سیزدهم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۳- به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود در مناطقی که عده دبیر کافی نیست اشخاصی را که صلاحیت دارند برای تدریس دعوت نماید و به دبیران و همچنین کسانی که خدمات فنی انجام می‌دهند ساعات اضافی تدریس مرجوع نماید حق‌التدریس این اشخاص طبق قانون مصوب دی ماه ۱۳۳۶ از مجموع اعتبارات استخدامی وزارت فرهنگ قابل پرداخت خواهد بود خدمت تدریس مزبور جزو خدمت رسمی محسوب نخواهد شد.
نایب رئیس - آقای عمیدی‌نوری در ماده ۱۳ فرمایشی دارید؟ (عمیدی‌نوری- بله) بفرمایید
عمیدی‌نوری - در این ماده ۱۳ یک اجازه مطلق به وزارت فرهنگ داده است که هر کسی را دبیر تشخیص داده دعوت به تدریس بکند نوشته است «به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود در مناطقی که عده دبیر کافی نیست اشخاصی را که صلاحیت دارند برای تدریس دعوت نماید» بنده خیال می‌کنم عبارت کلی به این کیفیت مثل این که صلاح نیست برای این که ما در ابتدای این قانون که نگاه می‌کنیم در ماده اول حتی برای آموزگار یک شرایطی را قائل شده و گفته است ما کلاس‌های مخصوصی تشکیل می‌دهیم مادام که دانشسرای عالی فارغ‌التحصیل کافی ندارد این‌طور می‌کنیم آن‌طور می‌کنیم و از بین آنها آموزگار انتخاب می‌کنیم حتی برای
معلم موقت هم در ماده‌های بعد یک شرایطی هست مقام دبیر به نظر بنده بالاتر از آموزگار است برای این که آن درجه بالاتری را باید تدریس بکند آن وقت چطور در ماده ۱۳ می‌گویید بدون قید و شرط بدون این که مقید باشند که روزی که صلاحیتشان را وزارت فرهنگ تصدیق بکند کار دبیری بدهید این مبتنی بر چه پایه‌ای است؟ بر چه مدارک و اساسی است که اختیار مطلق ما بدهیم به وزارت فرهنگ با این عبارت که اشخاصی را که صلاحیت دارند برای تدریس دعوت نماید بنده این اطلاق امر را در انتخاب دبیر به صرف اراده وزارت فرهنگ آن هم در قانونی که راجع به دعوت آموزگار این همه قیود و شرایط در مواد قبلی است صحیح نمی‌دانم و معتقدم که لااقل این را به ما توضیح بدهند که حدودش چیست و مقصود از صلاحیت چیست و حدود کار چیست تا ما قبول کنیم والا من معتقدم که این قسمت با آن شرایط استخدام آموزگار که در مواد قبلی هست متناقض است و اطلاق به این کیفیت و اجازه مطلق دادن به وزارت فرهنگ صحیح نیست.
رئیس - آقای مرآت‌اسفندیاری
مرآت‌اسفندیاری - بنده متأسفم که جناب آقای عمیدی‌نوری در ماده سوم این لایحه که کاملاً شبیه همین ماده ۱۳ است موقعی که بنده مخالفت کردم ایشان موافقت کردند (عمیدی‌نوری- آن ماده غیر از این بود) عین همین ماده بود ملاحظه بفرمایید ماده سوم می‌گوید «وزارت فرهنگ مجاز است در نقاطی به غیر از تهران و مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها که نتواند آموزگاران واجد شرایط طبق ماده یک این قانون استخدام نماید اشخاصی را که صلاحیت دارند» ماده ۱۳ را هم ملاحظه بفرمایید هیچ فرقی با این ماده ندارد و عین همین است بنده خواستم خدمت جناب آقای عمیدی‌نوری عرض کنم که اگر آنجا موافقت کردند اینجا چه دلیلی داشت که مخالفت بفرمایند اگر دبیر در محلی پیدا نشود یا آموزگاری پیدا نشود هر دو یکی است پس اگر موافقت فرمودید این را هم باید موافقت بفرمایید.
عمیدی‌نوری - مقام علمی این دو با هم خیلی فرق دارد
نایب رئیس - دیگر کسی اجازه نخواسته ماده چهارم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴- وزارت‌خانه‌های فرهنگ و دارایی مأمور اجرای این قانون می‌باشند
نایب رئیس - گزارش کمیسیون استخدام قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملّی
کمیسیون امور استخدام در جلسه ۲۱ اسفند ماه ۱۳۳۶ لایحه شماره ۸۱۴۵ دولت راجع به استخدام آموزگاران پیمانی و تبدیل پایه‌های اداری و آموزشی را با حضور آقایان وزیر فرهنگ و معاون وزارت دارایی مورد رسیدگی قرار داد و خبر کمیسیون فرهنگ را تأیید و تصویب نمود.
ضمناً تبصره ۴ لایحه بودجه سال ۱۳۳۷ کل کشور که در کمیسیون بودجه استخدامی تلقی شده بود در این جلسه مورد رسیدگی قرار گرفت و پس از تصویب به نام ماده ۱۳ ضمیمه لایحه مزبور گردید و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام- احمد مهران
نایب رئیس - آقای اسفندیاری در کلیات آخر اجازه خواسته‌اند ولی چون شور اول است کلیات آخر ندارد لایحه با پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون فرستاده می‌شود.
مهران- بنده هم اجازه خواستم در کلیات آخر توضیحاتی بدهم
نایب رئیس- عرض کردم شور اول کلیات آخر ندارد.
۴ - تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه
نایب رئیس - جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه شنبه ۹ اردیبهشت ساعت ۹ صبح خواهد بود
نایب رئیس مجلس شورای ملی- اردلان