مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۲۷ نشست ۱۱۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۵
جلسه: ۱۱۱
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه دوم آبان ماه ۱۳۲۷
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲- نطق قبل از دستور یک نفر از نمایندگان
۳- نطق آقای رئیس به مناسبت سومین سال رسمیت سازمان ملل متحد
۴- تقدیم یک فقره لایحه یک دوازدهم مهر با قید یک فوریت از طرف معاون وزارت دارایی و مذاکره در اطراف آن
۵-موقع و دستور جلسه آینده – ختم جلسه
مجلس ساعت ده و پنجاه و پنجدقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
[۱- تصویب صورت مجلس]
صورت جلسه قبل را آقای صدرزاده (منشی) به شرح زیر قرائت کردند.
سه ربع به ظهر روز پنجشنبه بیست و نهم مهر مجلس به ریاست آقای رضای حکمت تشکیل و صورت مجلس پیش قرائت گردید.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است.
غائبین با اجازه- آقایان: بیات. حسن اکبر امینی. محمد ذوالفقاری. نبوی. نیک‌پور- ساعد- عباسی. دکتر دفتری.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: محمدحسین قشقائی. حاذقی. شادلو. دادور. قبادیان. تولیت. رضا رفیع. کامل ماکویی. اخوان. ابوالقاسم بهبهانی. گرگانی. امیرتیمور. دکتر عبده. رضوی. آصف. ملک‌پور. حسین وکیل. ناصری. بهار. یمین‌اسفندیاری. ابوالحسن ملکی. فاضلی. صاحب‌دیوانی. صفا امامی.
دیرآمدگان با اجازه- آقایان: دکتر راجی- سلطانی. دکتر طبا. سالار بهزادی.
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: آشتیانی‌زاده. دکتر اعتبار. معتمد دماوندی. اورنگ. آقاخان بختیار. نراقی. محمدعلی مسعودی. صادقی. مسعود ثابتی. شهاب خسروانی. قهرمان. گلبادی. اسدی. کهبد.
آقای دکتر شفق به غیبت بعضی نمایندگان در آخر جلسه بیاناتی نمودند تقاضا کردند اسامی غائبین از جلسه اعلان و تکلیف دیگر ای نیز معین شود.
آقای فرامرزی راجع به استیضاح روز سه‌شنبه و رأی اعتماد روز یکشنبه توضیحی دادند.
آقای عباس اسکندری گفتند در باب مخالفت با طرح مورد بحث گفته بودند مجلس نمی‌تواند طرحی را که مخالف قانون اساسی است مورد مذاکره قرار دهد.
آقای رئیس بیان داشتند هر طرحی که به امضاء ۱۵ نفر از نمایندگان تقدیم مجلس شود قابل بحث است و صورت مجلس تصویب گردید.
آقایان عباسی، اسلامی، دکتر مصباح‌زاده، عباس اسکندری و چند نفر دیگر تقاضا نمودند که به فوریت طرح یا ورقه اخذ رأی شود و از ۸۱ نفر عده حاضر ۲۶ نفر موافق بودند و قابل توجه نشد. آقای فرامرزی پیشنهاد نمودند بودجه کل کشور مقدم بر سایر مطالب قرار گیرد و بیان داشتند از این یک دوازدهم‌ها کاری برای مملکت صورت نمی‌گیرد و لوایحی که در مجلس طرح می‌شود مانند الف لیله به حکایت دیگر منجر می‌گردد و غالباً هم به خلاف نظامنامه عمل می‌شود و ماده ۹۷ را قرائت و اضافه نمودند که در هر جلسه دستور جلسه بعد تعیین نمی‌گردد.
با اشاره آقای رئیس به بیانات آقای فرامرزی ماده ۱۱۵ نظامنامه قرائت گردید که هنگام ختم جلسه آقایان نمایندگان جلسه را ترک نکنند تا دستور جلسه بعد تعیین شود و آقای فرامرزی پیشنهاد خود را مسترد داشتند.
آقای اقبال پیشنهاد نمودند که استیضاح از دستور خارج شود و گفتند مجلس مرکز ثقل مملکت است و خرابی را باید در خارج از مجلس جستجو کرد و نمی‌توان گفت چرا وکیلی از جلسه خارج می‌شود و تیز ماده ۴۴ را در باب استیضاح قرائت نمودند.
آقای دکتر معظمی گفتند استیضاح نباید از دستور خارج شود مجلس باید دولتی داشته باشد که از آن پیشتیبانی کند سستی و اهمال در انجام وظیفه مملکت را به پرتگاه نیستی می‌کشاند باید متوجه بود که در این موقع دنیا خطری متوجه مملکت ما نشود و دولت فعلی هم باید از خود شخصیت نشان دهد و تسلیم عراض اشخاص نشود و آقای رئیس بیان داشتند محض این که سابقه بدی به وجود نیاید به پیشنهاد خروج استیضاح از دستور اخذ رأی نخواهد شد.
آقای آزاد قبل از شروع به استیضاح شرحی راجع به طرز خرید املاک خراسان از طرف رئیس‌التجار و وضع فعلی آن املاک و اقدامات مأمورین دادگستری و ژاندارمری ایراد و تلگرافی قرائت کردند و سپس در باب سؤال نمایندگان و جواب وزرا از جمله موضوع حیات داوودی با قرائت عین تلگراف مشارالیه و پاسخ آن از طرف ستاد ارتش اعتراض نمودند که با وجود عملیات مسلح علیه حکومت و امنیت مملکت و تصدیق ستاد ارتش به اخذ نشان نایل شده است.
همچنین در باب عملیات میکده معاون وقت وزارت راه و شرکت ری و تضییع حق دولت توضیحاتی دادند و در مقدمه ورود به استیضاح گفتند حوادث عالم نشان داده است که هیچ قدرتی در مقابل قدرت ملت قائر به مقاومت نیست و نمایندگان ملت و مجلس شورای ملی باید حاکم بر مقدرات مملکت باشند و دولت‌ها مجری قوانین و دستورالعمل‌های مجلس می‌باشند. بقیه استیضاح را به جلسه بعد محول داشتند.
در این موقع آقایان فتحعلی افشار- دکتر معظمی- مهدی ارباب- شهاب خسروانی- هاشم وکیل- احمد دهقان- سزاوار- نواب یزدی- افخمی- ظفری- محمدعلی مسعودی- و ملکی برای شرفیابی روز عید غدیر به قرعه انتخاب شدند و آقای دکتر راجی گفتند به تصویب سازمان ملل روز ۲۴ اکتبر در ممالک عضو سازمان باید تعطیل عمومی باشد و دعا کنند که خداوند دنیا را از خطر جنگ نجات دهد تقاضا نمودند ایران نیز که عضو سازمان ملل است در اجرای این تصمیم مهم جهانی شرکت نماید، آقای دهقان پیشنهاد نمودند که مجلس روز شنبه تشکیل و یک دوازدهم تصویب شود.
آقای فولادوند مخالف بوده گفتند باید آقایان نمایندگان به یک دوازدهم رأی ندهند تا بودجه تصویب گردد و پیشنهاد آقای دهقان تصویب نگردید.
پنجاه دقیقه بعد از ظهر جلسه خاتمه و با دستور استیضاح به روز یکشنبه محول شد.
رئیس- نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟
کشاورز صدر- بنده اعتراض دارم.
رئیس- بفرمایید.
کشاورز صدر- خاطر عموم آقایان محترم مستحضر است روزی که ما وارد این مجلس شدیم قسم خوردیم که مطابق قانون اساسی و اصول مشروطیت رفتار بکنیم و اظهار مطلبی که برخلاف اصول قانون اساسی است و مخالف با اصل مشروطیت باشد نکنیم در جلسه قبل که آقای ازاد اظهار نمودندبنده حضور نداشتم و الّا همان موقع حضورشان یادداشت می‌نوشتم و متذکر می‌شدیم که یک قسمت از بیانات ایشان برخلاف اصول قانون اساسی بود که الساعه بنده توضیح مختصری حضور آقایان عرض می‌کنم.
رئیس- راجع به اعتراض نسبت به صورت مجلس بفرمایید.
کشاورز صدر- .... بلی اعتراض نسبت به صورت مجلس است اجازه بفرمایید یک مقدمه را قبلاً باید عرض کنم و آن عبارت از این است که ایشان فرمودند مجلس شورای ملی همه کاری می‌توانند بکند و باید بکند حتی می‌تواند حکم کند که مردم پابرهنه راه بروند و از مثل و نظری که ذکر کردند به ذهن بنده آمد که ممکن است مجلس شورای ملی قوای سه گانه کشور را که عبارت از قوای مقننه و مجریه و قضاییه است آنها را یکی بکند یا این که برخلاف اصول مالکیت یا جهات دیگر یک رأیی بدهد آقای آزاد این طور نیست مجلس شورای ملی سرمشق و رساله عملش قانون اساسی است و ما بایستی مطابق دستوری که قانون اساسی داده است عمل بکنیم جنابعالی اینجا یک اظهاراتی کردید که قطع دارم خودتان التفات به معانی و مضمون آن نداشتید و قطعاً خودتان تقاضای تصیح آن را در صورت جلسه خواهید کرد و آن راجع به مقام سلطنت و اعلیحضرت همایونی بود مقام سلطنت مقدس‌ترین مقامات در حکومت مشروطه ما است (صحیح است) مقام سلطنت مقامی است که همیشه اسباب وحدت ملیت و وطن‌پرستی در این کشور بوده و همیشه مرکز ثقل وطن‌پرستان اعلیحضرت همایونی بوده‌اند به خصوص این اعلیحضرت همایونی که از حیث رعایت اصول دموکراسی و آزادی و رأفت و مهربانی نسبت به ملت ایران فرو گذاری نکرده‌اند (صحیح است) ملت ایران با تعظیم و تکریم به پادشاه خود نگاه می‌کند (صحیح است) بنابراین من از آقا استدعا می‌کنم که بیایند این بیان خودشان را اصلاح بکنند زیرا اعلیحضرت ما فوق مقامات خودشان را اصلاح قوای سه گانه (صحیح است) و نظارت عالیه دارند و مصون از هر گونه اعتراض و ایرادی می‌باشد و به حمدالله هیچ عملی نکرده‌اند که قابل ایراد باشد بنابراین من از آقا استدعا می‌کنم یا خودشان اصلاح بکنند یا مجلس شورای ملی در صورت جلسه این معنی را متذکر بشود.
رئیس- نسبت به صورت مجلس دیگر نظری نیست؟
عبدالرحمن فرامرزی- بنده اعتراض دارم.
رئیس- بفرمایید.
فرامرزی- این بیاناتی که آقای کشاورز صدر فرمودند اعتراض نسبت به صورت مجلس بود یا جواب آقای آزاد؟
[۲- نطق قبل از دستور یک نفر از نمایندگان]
رئیس- بیانات ایشان اعتراض به صورت جلسه نبود من هم متذکر شدم.
صورت جلسه قبل تصویب شد آقای صدرزاده تقاضای چند کلمه قبل از دستور کرده‌اند (بعضی از نمایندگان- بفرمایند) بفرمایید آقای صدرزاده.
صدرزاده- برای این که اوقات مجلس مقدس شورای ملی را تضییع نکنم عرایض خود را به طور خلاصه در سه جمله عرض و از آقایان محترم تمنی می‌کنم که مورد توجه قرار دهند. عرض اول من این است که با وضع آشفته جهان و بیچارگی که بر اثر جنگ اخیر دامنگیر مردم این کشور شده چشم‌ها از اطراف و اکناف مملکت به اینجا یعنی مجلس شورای ملی دوخته شده و منتظرند ببینند که چه باری از دوش آنها برمیداریم و ما برای اینکه آسایش آنها را تأمین کنیم احتیاج به یک همکاری و فعالیت زیادتری داریم (صحیح است) هر چند که قسمت بیشتر عمر این دوره گذشته ولی هنوز نه ماه دیگر باقی است اگر با وحدت نظر کار کنیم می‌توانیم قسمت اعظم اصلاحات را انجام دهیم و اگر مسائل کوچکی ایجا تشتت و کشمکش‌هایی کرده هر چه زودتر تکلیف آنها را تعیین و یکسره کنیم که به کارهای اساسی‌تر برسیم (صحیح است) و الّا چند ماه دیگر مثل برق می‌گذرد و برای ما جز تأسف بر گذشته چیزی باقی نخواهد ماند (صحیح است) بنده از لحاظ این که افتخار عضویت در هیئت رئیسه مجلس دارم به طور دقیق می‌دانم که تاکنون از لوایح دولت و طرح‌های قانونی که از طرف نمایندگان محترم تقدیم شده اعم از آنچه در کمیسیون‌ها تحت رسیدگی قرار گرفته و گزارش آن به مجلس رسیده و آنچه مستقیماً با قید یک دو فوریت به مجلس تقدیم شده متجاوز از ۴۸ فقره می‌باشد که تکلیف قطعی آنها تعیین نگردیده و بسیاری از آنها به قدری خوب و مفید است که اگر تصویب و اجرا شود در وضع اقتصادی کشور و آسایش حال و آتیه مردم کمال تأثیر را دارد (صحیح است) تنها یکی از آنها گزارش برنامه هفت ساله عمرانی کشور است که مورد علاقه عموم نمایندگان مجلس است (صحیح است) و الحق کمیسیون مربوطه کمال کوشش و بدل جهد را در رسیدگی و تنظیم آن نموده است و دیگری قانون مالیات بردرآمد است که پایه عایدات کشور بر آن قرار می‌گیرد و بنده خود شاهد و ناظر بودم که کمیسیون دارایی با صرف وقت بسیار و تشکیل جلسات عدیده گزارش آن را تنظیم کرد بر فرض آن که در ۹ ماه آتیه تمام جلسات مجلس تشکیل شود و از اکثریت نیفتد و مصادف با تعطیلی نشود و لایحه و یا طرح جدیدی نرسد و استیضاحی پیش نیاید و به طور متوسط در هر سه جلسه یکی از آنها به تصویب برسد تازه وافی به انجام مقصود یعنی گذراندن تمام آنها نخواهد بود بنابراین می‌خواهم از آقایان استدعا کنم که در این باره چاره‌ای بیندیشند و از طریق دادن به کمیسیون‌های مربوطه اجراء یک قسمت از این قوانین را به نحو آزمایش هم که باشد عملی سازند و یا بر تعداد جلسات مجلس
بیفزاید که وظیفه قانونگذاری خود را به انجام برسانیم (صحیح است) سربسته عرض می‌کنم زیان انتقاد به سوی ما دراز شده و به طور حتم باید در طرز کار خود تجدیدنظری بکنیم و بالفعل از مقام ریاست تمنی می‌نمایم که دقایق اولیه جاسه امروز را صرف استقراع شعب و اخذ آراء کمیسیون‌ها بفرمایند که بتوانند وظایف خود را انجام دهند عرض دوم بنده راجع به کارمندان دولت و حقوق مهر ماه آنها است شک نیست که عده کارمندان دولت با مقایسه به مقدار کاری که اکنون می‌بایست انجام یابد بسیار زیاد و به طور قطع و یقین کثرت آنها نیز باعث کندی جریان امور و زحمت مردم شده است تا جایی که اگر عده زیادی فقط حقوق می‌گرفتند ولی هیچ کاری نمی‌کردند شاید به نحوی سریع‌تر و سهل‌تر کارهای مردم می‌گذشت ولی از طرف دیگر تقلیل آنها باعث این می‌شود که بر عده بیکاران افزوده گردد و چون امروز یکی براز وظایف اولیه حکومت‌ها تهیه کار و تأمین آسایش ولوازم اولیه زندگی افراد مملکت است مادامی که فکر صحیحی در ایجاد کار و تسهیل وسایل استفاده از منابع ثروت کشور نشده مانند اجرا همین برنامه هفت ساله برکنار ساختن کارمندان و قطع حقوق آنها معایب دیگری ایجاد می‌کند که تحمل آن هم برای کشور نیز دشوار است (صحیح است) بگذرید از یک عده معدودی که با داشتن مکنت زیاد باز دست از گریبان بیت‌المال برنمی‌دارند عده زیادی از کارمندان در مرکز و شهرستان‌ها هستن که چندین سال و با چند سر عائله عمر خود را به درستی و راستی در خدمت دولتی صرف کرده‌اند و اگر پایان ماه حقوق به آنها نرسید هیچ طریقی برای ادامه زندگی ندارند (صحیح است) چون متأسفانه مجلس تاکنون موفق به گذراندن بودجه نشده نباید قصور ما سبب بیچارگی آنها بشود (صحیح است) بنابراین از جناب آقای نخست وزیر و همکار محترم آقای عبدالقدیر آزاد تمنی می‌کنم که موافقت فرمایند برای چند ساعت استیضاح را به تأخیر اندازد و به مجلس فرصت دهند که یک دوازدهم مهر ماه بگذرد و سپس به استیضاح بپردازد (صحیح است) اما عرض سوم من این است که در پاره‌ای از جلسات مجلس اتفاق افتاده که از مقام شامخ سلطنت نام برده شده و احیاناً مورد بحث در پاره‌ای از جراید نیزقرار گرفته بدون شک تردید همه ماها می‌دانیم که ملت ایران از صمیم قلب شاهنشاه معظم خود را دوست می‌دارد (صحیح است) و ما که خود را نمایندگان این ملت می‌دانیم گذسته از این که از افراد همان مردم هستیم و به حکم نمایندگی هم باید متکی به افکار ملت باشیم فرد فردمان در پشت همین میز به قران عظیم سوگند یاد کرده‌ایم که نسبت به اعلیحضرت شاهنشاه خودمان صدیق و راستگو باشیم (صحیح است) و به اساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننماییم (صحیح است) و هیچ منظوری نداشته باشیم جز فواید و مصالح دولت و ملت ایران (صحیح است) و این نص قانون اساسی است و شک نیست که شخص شخیص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به اقتضای مقام سلطنت از هر کس علاقمندتر به این آب و خاک بوده و ایشان هم به نوبه خود نگهبان قانون اساسی و مشروطیت ایران می‌باشند (صحیح است) و هر یک از نمایندگان محترم مجلس که فرصتی به دست آورده و در این زمینه بیانی کرده‌اند زبان حال دیگر نمایندگان و بلکه ملت ایران بوده‌اند (صحیح است) و بالجمله همان طور که مکرر در همین مجلس گفته شده شاهنشاه مربوط به تمام کشور و مورد علاقه و احترام همه افراد ملت ایران است (صحیح است) مردم ایران به حفظ ادب و نزاکت در بیان موصوفند و آثار و تعالیم بزرگان ما نیز خود گواه بر این معنی و ما نمایندگان مجلس که علی‌الصول می‌بایست مظهر اخلاق و آداب حسنه ملت باشیم یقیناً در بیانات خود نسبت به تمام مقامات و مقدسات ملی که قانون و سنن ملی ما آنها را محترم شمرده رعاین ادب و نزاکت را نموده و انشاء‌الله به هیچ وجه به هیچ کس فرصت نخواهیم داد که در وحدت ملی ما رخنه و پا اخلال کند (صحیح است) و همان طور که در روز عید غدیر اعلیحضرت همایونی توصیه فرمودند با همکاری و یگانگی کامل و حسن تفاهم در راه استقلال کشور آسایش هموطنان تا سرحد امکان کوشش نمائیم که انشاء‌الله یک صفح جدید در وضع کار مجلس پدید آوریم
نمایندگان- انشاء‌الله احسنت احسنت
رئیس- وارد دستور می‌شویم
[۳- نطق آقای رئیس به مناسبت سومین سال رسمیت سازمان ملل متحد]
رئیس- خاطر آقایان مطلع است که امروز سومین سال رسمیت سازمان ملل متحد است در چهارده قرن پیش که گیتی را تیرگی و ظلمت جهل فراگرفته بود پیغمبر اکردم محمد مصطفی (ص) برای آزاد بشر و رهایی اقوام از گمراهی و ضلالت و ترویج دین اسلام و تکمیل تربیت و اخلاق که می‌فرماید بعثت لاتمم مکارم‌الاخلاق به رسالت مبعوث شد و انواع شده‌اید و مشقات را تحمل نمود تا به هدایت مردم توفیق یافت (صحیح است) در قرون اخیر مکرر سازمان‌هایی برای صلح و حفظ آزادی و استقلال ملل ضعیف تشکیل شده تأسیس سازمان ملل متحد نیز برای همین منظور است امیدوارم ملل که با امیدواری کامل در این سازمان مشارکت کرده‌اند به اجرای نیات صلح‌طلبانه خود موفق کردند
ملت ایران همشه طرفدار صلح و پشتیبان آزادی و استقلال ملل بوده (صحیح است) و در این راه از هر گونه کوشش و مساعدت مادی و معنوی فروگذار نخواهد کرد (صحیح است) آقای معاون وزارت دارایی بیانی دارید؟ بفرمایید
[۴- تقدیم یک فقره لایحه یک دوازدهم مهر ماه باقید یک فوری از طرف معاون وزارت دارایی و مذاکره در اطراف آن]
معاون وزارت دارایی- (آقای بهنیا)- به طوری که استحضار دارند چون بودجه ۳۲۷ کشور هنوز تصویب مجلس شورای ملی نگذشته برای پرداخت هزینه‌های مهرماه لایحه یک دوازدهم تقدیم مقام ریاست و استدعا می‌شود که امروز مطرح و تصویب شود
رئیس- قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت گردید)
ریاست مجلس شورای ملی طرح لایحه قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم مهر ماه را با قید یک فوریت تقدیم و استدعا تصویب دارد
ماده واحده- به وزارت دارایی می‌شود حقوق و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر و غیره مستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر هزینه‌های کشور و مصرف عمرانی و تولیدی و عام‌المنفعه را در مهر ماه ۱۳۲۷ در حدود اعتبارات اسفند ماه ۱۳۲۶ و مبالغی که از بابت اسفند ۱۳۲۶ در طی سال جاری پرداخته شده است با رعایت تبصره یک ماده واحده قانون مصوب آبان ماه ۱۳۲۴ و سایر قوانین و مقررات مالی و کمک هزینه کارمندان کشوری و لشگری را مطابق قوانین و آئین‌نامه‌های مربوطه از درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید
تبصره ۱- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود در اجرای بند (ب) قانون مصوب ۲۹ مهر ماه ۲۶ مبلغ بیست و پنج میلیون ریال برای مخارج مربوطه به تفحص فنی و علمی برای اکتشاف معادن نفت و سازمان مربوطه از اعتبار قسمت یک بودجه ۱۳۲۷ عمران تخصیص و به تدریجی که مصرف پیدا می‌کند در سال جاری و سنوات بعد پرداخت نماید
تبصره ۲- مبلغ یک صد و هشتاد و دو میلیون ریال اعتبار ماده ۶۸ بودجه پیشنهادی سال ۱۳۲۷ کشور موضوع کسر اعتبار ترفیع و اضافات کارمندان و خدمتگذران تصویب و به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود ترفیع و اضافات مشمولین تبصره (یک) ماده اول قانون مصوب اول خرداد ماه ۱۳۲۷ را بابت سال جاری از محل اعتبارنامه بالا پرداخت نماید مبلغ احتیاجی هر یک از وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی با تشخیص وزارت دارایی به بودجه سال جاری آنها علاوه و مورد استفاده واقع خواهد شد
تبصره ۳- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود که ۲۸۵۰۰۰۰ ریال بودجه سال جاری سفارت کبرای ایران در پاکستان و سفارت ایران در عربستان سعودی را از محل اضافه اعتبار بودجه سال ۱۳۲۷ وزارت امورخارجه پرداخت نماید
تبصره ۴- استرداد اعتبار اعطایی به موجب تبصره ۲ قانون پرداخت حقوق و هزینه فروردین ماه کشور موکول به تصویب بودجه ۱۳۲۷ وزارت راه می‌گردد و برای تکمیل وسایل کار و رفع احتیاجات فوری اداره کل هواپیمایی کشوری پرداخت مبلع ده میلیون ریال تصویب می‌شود که بعد از تصویب بودجه ۱۳۲۷ از اعتبار هزینه این اداره مسترد گردد
تبصره ۵- وزارت دارایی مکلف است معادل یک میلیون پانصد هزار ریال ازدرآمد عمومی سال ۱۳۲۷ کشور برای کمک به زلزله‌زدگان خراسان پرداخت نماید
تبصره ۶- وزارت دارایی مجاز است از وجوه اختصاصی خود دارد به ضمانت خود مبالغی را که متقضی بداند به بانک‌ها و شرکت‌ها دولتی وام یا سپرده بدهد
تبصره ۷- وزارت دارایی مجاز است از مبلغ ۵ میلیون و هفتصد هزار لیره که قرار است
دولت انگلستان برای تصفیه مطالبات دولت ایران از بابت استفاده نیروی متفقین از راه‌آهن و بنادر ایران نقداً بپردازد مبلغ دو میلیون لیره از آن را جزء حوایج وزارت جنک رسانیده و بقیه آن را جزء عایدات بنگاه راه‌آهن دولتی ایران منظور دارد که بعد از پرداخت بدهی‌های بنگاه بقیه را برای رفع حوایج ضروری راه‌آهن مورد استفاده قرار دهد میلیون لیره مزبور صورت دین خزانه را واهد داشت و دولت مزبور صورت دین خزانه را خواهد داشت و دولت مجاز است از محل عواید عمومی سال ۱۳۲۷ معادل همان مبلغ حوایج راه‌آهن به بنگاه راه‌آهن دولتی مسترد نماید
رئیس- فوریت این لایحه مطرح است آقای اردلان مخالفید؟
اردلان- بله بنده مخالفم
رئیس- بفرمایید
اردلان- بنده تمنی می‌کنم که جناب آقای بهنیا معاون وزارت دارایی که وارد هستند به این موضوع به عرض بنده توجه بفرمایند البته جناب آقای نخست وزیر هم تشریف دارند مخالفت بنده با فوریت از این لحاظ است که در این ماه‌های اخیر ما هر وقت که فوریت یک دوازدهم را تصویب کردیم در متن آن که تصویب شد این عبارت ذکر بود ما اجازه می‌دهیم که مجلس شورای ملی فرض بفرمایید بودجه کل کشور را درشهریور ماه در مرداد ماه در تیر ماه مطابق پرداختی اسفند ماه ۱۳۲۶ بپردازد و این قانون بوده ولی متأسفانه تا این ساعت آن طور که مجلس شورای ملی رای داده است عمل نشده است و من گمان می‌کنم که در متن این اشکالی نداشته که در وزارت دارایی این اشکال بودجه آمده این است که بنده معتقدم از کمیسیون‌های مربوطه گزارش به مجلس تقدیم شود که در مجلس و در کمیسیون‌ها قبلاً اگر این اشکالات به وجود بیاید رفع بشود و منظور قانونگذار کاملاً به موقع اجرا دربیاید و این طور نشود حالا بنده توضیح عرض می‌کنم جناب آقای نخست وزیر هم توجه می‌فرمایند و اگر بنده را قانع فرمودند که در آتیه این طور خواهد شد بنده مخالفت خودم را پس می‌گیرم و الّا تقاضا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند این لایحه برای یک ساعت برود به کمیسیون بعد به مجلس دولت دو نوبت پرداخت شده یکی در روز ۲۹ اسفند ۱۳۲۶ بابت همان اسفند ماه ۱۳۲۶ یک اضافاتی پرداخته‌اند یعنی فرض بفرمایید اگر یک کسی در اسفند ۱۳۲۶ ،۳۰۰ تومان روز ۲۹ اسفند حقوق گرفت بابت همان اسفند ۱۳۲۶ در جریان سال ۱۳۲۷ هم فرض بفرمایید ۲۰ تومان اضافه گرفت بنابراین حقوقی که بابت اسفند ماه ...
رئیس- آقای اردلان این مربوط به فوریت است؟
اردلان- ... بله مربوط به فوریت است توجه بفرمایید برای این که این ابهام این ابهامی که بنده عرض می‌کنم در متن این گزارش دولت رفع بشود بهتر این است که این لایحه برود به کمیسیون کمیسیون این ابهام را رفع بکند بعد برگردد به مجلس بنابراین ما رأی دادیم در شهریر ماه مطابق اسفند حقوق مستخدمین را بپردازند در متنش این ابهام نبود یعنی بنده ایهامی نمی‌بینم در عمل ایهام بوده چون حقوق مستخدمین یکی دراسفند پرداخت شده روز ۲۹ در جریان سال ۱۳۲۷ هم یک مبلغ دیگری بابت همان اسفند ماه پرداخت شده وقتی که این یک دوازدهم شهریور را مطابق اسفند بپردازد لازمه‌اش این است که آنچه در ۲۹ اسفند به هر مستخدم داده‌اند بدهند به اضافه آنچه در جریان سال ۳۲۷ بابت اضافه گرفته‌اند در صورتی که این کار را نکرده‌اند تا این ساعت که بنده حضور آقایان هستم فقط حقوقی که پرداخته‌اند بابت حقوق اسفند است که روز ۲۹ اسفند ماه پرداخته‌اند بنابراین این طوری که ما حالا تصویب می‌کنیم ممکن است که اگر جناب آقای بهنیا معاون وزارت دارایی و جناب آقای نخست وزیر می‌فرمایند که مطابق آنچه که تا حالا تصویب شده و آنچه که مجلس شورای ملی رأی داد یعنی آنچه که به مستخدمین بابت اسفند ۱۳۲۶ پرداخت شده چه در روز ۲۹ اسفند و چه در روز ۲۹ اسفند و چه در جریان سال ۱۳۲۷ بابت همان اسفند پرداخت شده است مجموع این دو تا را بپردازند بنده با کمال میل مخالفت خودم را پس می‌گیرم و الّا تقاضا می‌کنم که به کمیسیون برگردد تا این ابهام رفع گردد
رئیس- آقای نخست وزیر
نخست وزیر- این که با فوریت بنط بنده مخالفتی نبود ممکن است اصل لایحه که مطرح شد با یک جمله‌ای منظور ایشان تأمین شود
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت این طرح (مخالفی نیست) می‌دانم مخالفی نیست
معهذا باید رأی گرفت و در اصل لایحه همه اجازه گرفته‌اند صحبت خواهد شد (در این موقع عده برای اخذ رأی کافی نبود)
فرامرزی- بنده اخطار دارم
رئیس- بر طبق چه ماده‌ای؟ (یک نفر از نمایندگان- عده کافی نیست) برای مذاکره کافی است
فرامرزی- بر طبق ماده ۹۷
رئیس- وارد نیست. می‌فرمایید نطق ناطق را نمی‌شود قطع کرد؟ بلی درست است
فرامرزی- بله اینجا می‌گوید که نطق ناطق را نباید قطع نمود
رئیس- بله وقتی که جلسه تمام شد آن جلسه تمام شده من مکرر گفته‌ام وقتی که جلسه تمام بشود تمام شده است پس مراجعه به ماده ۱۱۵ بفرمایید خودتان قانع می‌شوید
فرامرزی- ماده ۱۱۵ به این وارد نیست
رئیس- مجلس همیشه دستور خودش می‌تواند تغییر بدهد
فرامرزی- برخلاف نظامنامه مجلس نمی‌تواند دستور تعیین کند ولی می‌تواند نظامنامه را عوض کند نظامنامه را برای این می‌نویسند که دیگر خارج از نظامنامه آزادی نداشته باشند اگر خواستند آزادی داشته باشند باید نظامنامه را عوض کنند
رئیس- همیشه مجلس می‌تواند دستور رأی تغییر بدهد (در این موقع عده برای اخذ رأی کافی شد) رأی گرفته می‌شود به فوریت لایحه آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثریت برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای اسلامی مخالفید
اسلامی- بله
رئیس- بفرمایید
اسلامی- عرض کنم بنده ناگزیرم قبلاً این نکته را عرض کنم که کار مجلس ما واقعاً به مسخره رسیده است به علت این که این مجلس یا غالباً تشکر هم جون از اکثریت افتادن از خود ما است فوراً تک تک می‌آییم پشت این تریبون می‌گوییم که چرا مجلس کار نمی‌کند و دلسوزی می‌کنیم یعنی عوام‌فریبی می‌کنم صورت حاضر و غایب موجود است همان اشخاصی که مجلس از اکثریت می‌اندازند می‌آیند می‌گویند مجلس چرا از اکثریت می‌افتد چرا مجلس خوب کار نمی‌کند این که وضع نمی‌شود
یکی از نمایندگان- صحیح است
فولادوند- صحیح نیست
اسلامی- صحیح است آقا بنده که بحثی ندارم ولی این صورت حاضر غایب حاضر است ما چه گناهی می‌کنیم که ساعت ۸ صبح می‌آییم و مجلس تشکیل نمی‌شود بله کار عوام‌فریبی به جاهای باریکی کشیده مثلاً می‌گویند این است که یک انقلابی در مملکت شده به نام انقلاب مشروطیت یک عده موافق بودند مخالف مدارک هم موجود است که کی‌ها چه کردند کی‌ها چه کردند کی‌ها چه نکردند بعد می‌آیند می‌گویند آقا مادر مشروطیت این طور کردیم پدر ما در جلوی مجلس کشته شد عموی مادر باغشاه چطور شد حالا بوده‌اند؟ بنده نمی‌دانم از این حرف‌ها چه در می‌آید به جای این حرف‌ها باید جمع بشویم اکثریتی تشکیل بدهیم و در این سه چهار ماه آخر یک کاری برای مملکت انجام دهیم و الّا این حرف‌ها هیچ فایده ندارد چون بنده تا حالا نگفتم این حرف را مجبورم این نکته را در این نکته را در اینجا متذکر بشوم یک موضوع دیگری که بنده وارد بحث آن می‌شوم این است که مثلاً بنده یک کاری دارم با یک مقاماتی یک شغلی می‌خواهم برای برادرم یا قوم و خویشم و وقتی به عللی آن کار انجام نمی‌شود من می‌آیم این جاو به نام دلسوزی و به عنوان طرفداری از مردم و برای این که من دارم خدمتی می‌کنم به آن مقامات حمله می‌کنم این واقعاً یک مد عجیبی شده است این کارها آقا فایده ندارم برای این که مردم آنچه را که باید بدانند میدانند مردم این چند نفری که در لژ تماشچی‌ها نشسته‌اند نیستند مردم میدانند که بنده چه می‌خواستم از مقامات و بعد که نشده آمده‌ام این جا این حرف‌ها را زده‌ام این کارها را باید ترک کرد و هیچ فایده ندارد (صحیح است) بنده اولین نفری بودم که نسبت به یک دوازدهم همیشه مخالف می‌کردم مخالفت من نه برای این است که حالا دولت لایحه‌ای آورده و نباید تصویب کرد نخیر بنده موافق هستم و رأی
هم می‌دهم ولی مخالفتم روی اصول است در دو ماه قبل بنده اصالتاً از طرف خودم و از طرف چند نفری که صحبت شده بود به کمیسیون بودجه اخطار کرده بودم که اگر لایحه بودجه کل کشور به مجلس نباید به یک دوازدهم یک عده‌ای رأی نمی‌دهند اتفاقاً دو هفته بعد موقعی ماه به آخر رسیده بود دولت لایحه را آورد باز هم یک دوازدهم مطرح شد و بنده هم مخالف بودم و تذکراتی دادم و یک سلسله مذاکراتی شد و بنده انتظار داشتم که آن تذکرات بنده مورد توجه آقای نخست وزیر واقع بشود که متأسفانه به واسطه گرفتاری‌های مجلس و این کارهایی که خودمان برای عدم پیشرفت کارها در زیر پا می‌گذاریم موفقیتی حاصل نشد بنده یک ایرادی دارم نسبت به سازمان وزارت دارایی که مربوط به شخص آقای نخست وزیر و آقای بهنیا معاون وزارت دارایی نیست بنده اصولاً با سازمان وزارت دارایی و خودسری‌های این وزارتخانه مخالفم و علت آن که با یک دوازدهم مخالف هستم برای این دو نکته است که عرض می‌کنم، عرض بنده هم زیاد نیست چون یک دفعه هم گفته بودم و تکرار نمی‌کنم مثلاً ملاحظه بفرمایند در این مملکت ما یک وزارتخانه‌ای داریم به نام وزارت راه با بیست و شش هزار کیلومتر راه شوسه که هفت میلیون تومان بودجه آن است ولی در وزارت دارایی یک اداره‌ای هست به نام اداره کل ساختمان که بیست میلیون تومان بودجه این اداره است یکی از کارهایی که می‌کند چیست؟ الان در این مملکت .... البته قبل از شهریور یک دستگاهی بود که البته به عقیده بنده کار می‌کرد و یک آثاری هم مانده (دهقان- عقیده همه است) یک ساختمانی وزارت دارایی درست کرده و اداراتی هم الان در آن ساختمان هست حالا ما چکار داریم که پشت آن آجر باشد یا سفید باشد، از طرفی برای نزدیک شدن راه پایتخت راه پایتخت به شمال راهی درست شده است که اغلب آقایان تشریف برده‌اند و دیده‌اند، آقای رحیمیان هم تابستان رفتند و دیدند ۱۷ میلیون تومان دولت خرج این راه کرده یک سال است ما فریاد می‌کنیم که این تونل‌ها دارد خراب می‌شود این پل‌ها از بین می‌رود سالی یک میلیون، ۲ میلیون خرج این راه‌ها بکنید که از بین نرود نه این دولت و نه دولت‌های قثبل توجهی نکردند که این هفده میلیون از بین نرود ولی می‌آیند برای ساختمان وزارت دارایی ۶ میلیون به آن مقاطعه کار بیعانه می‌دهند که دیوارش را سفید کند، آخر این مملکت می‌خواهد چه کند، این ۵، ۶ میلیون را اگر شما مصرف این راه می‌کردید آن هفده میلیون را احیاء می‌کرد اگر پشت دیوار وزارت دارایی سفید نباشد کارمندان آن وزارتخانه می‌نشینند و کارشان را انجام می‌دهند ولی اگر شما این ۵ میلیون را بدهید نه این راه، تمام راه‌ها بنده اگر می‌دانستم امروز آن صورت را می‌آوردم، متجاوز از ۷ فقره راه‌هایی است که نیمه تمام مانده که قبل از شهریور مخارج هنگفتی به رایشان شده و الان دارد از بین می‌رود و امسال زمستان همه اینها از بین خواهند رفت، یک ایراد بنده به این موضوع بود که تقاضا کردم نسبت به آن البته پیشنهاد هم داده‌ام و در این یک دوازدهم هم خواهم داد، یک تصمیمی باید گرفته شود و این خرج‌های زاید بیهوده مثل تعمیرات وزارت دارایی و از این قبیل‌ها نشود، پارسال خواستند که دیوارهای وزارت دارایی را سفید کنند بنده یک روزنامه‌ای داشتم در آن روزنامه نوشتم و تذکر دادم مورد توجه واقع شد ولی دوباره می‌بینم که مشغول شده‌اند خوب شاید فلسفه‌ای در کار باشد بنده عرض کردم که در این مورد اعتراضی به آقای نخست وزیر و آقای بهنیا معاون وزارت دارایی ندارم برای این که این موضوع از هفت، هشت ماه قبل در جریان بوده و انجام شده، یک موضوع دیگر موضوع املاک واگذاری است یک عده مأمورینی در اینجا هستند در مرکز اداره کل املاک واگذاری که بنده با اساسش هم مخالفم و پیشنهاداتی هم در بودجه دادم که دولت باید یک لایحه‌ای بیاورد به کارمندان بی‌بضاعت و خرده مالکی بفروشد برای این که خرج این اداره بیش از دخلش است اگر دست مردم باشد خیلی بهتر خواهد بود آن دفعه هم مفصل متذکر شدم، این مأمورین جناب آقای هژیر در محل مردم را خیلی اذیت می‌کنند الان برای حمل چوب آن اشخاصی که جواز قطع چوب گرفته‌اند صد متر کوب، دویست متر کوب، ادارات مربوطه برای سوء‌استفاده مسابقه گذاشته‌اند یک روز شهرداری جلوگیری می‌کند، یک روز شهربانی و روز دیگر اداره دیگر یک بساط عجیبی است اگر آقایان تشریف ببرند به چالوس ملاحظه خواهند فرمود بنده این دو دو روزی که تعطیل بود رفته بودم چالوس دیدم یک بساطی است آقا جلوی صدها ماشین را گرفته‌اند و می‌گویند زیر چوب‌هایی که در ماشین است شاید چیز دیگری باشد یا مارک نداشته باشد آن مرد صاحب چوب هم می‌بیند که اگر محمولات ماشین را خالی کند پنجاه تومان باید حمالی بدهد و بعد هم یک روز معطل می‌شود و خسارتی از این راه متوجهش می‌شود خوب پنجاه می‌دهد و می‌رود و همین موضوع به مسابقه گذارده شده در بین کارمندان دولت در آنجا، الان تلگرافتی رسیده که شهربانی هم مداخله کرده است، بنده تمنی می‌کنم که آقای نخست وزیر در مورد تصمیم لازم بگیرند (یک نفر از نمایندگان- این مزبوط به بودجه نیست) بنده با یک دوازدهم از این جهت مخالفم که چرا بودجه تصویب نمی‌شود و اگر بودجه مطرح شود آن پیشنهادات خوانده خواهد شد و تکلیف مردم معلوم می‌شود، یک موضوع دیگر راجع به بیکاری است آقایان تشریف می‌آورند اینجا و بنده خودم هم همین طور صحبت می‌کنیم از بیکاری که واقعاً در کشور کار نیست، در هر روز سه چهار نفر به بنده مراجعه می‌کنند که ورزشکار هستند، تحصیل کرده هستند تصدیق کلاس ۹ و ۱۲ دارند و بیکار هستند ادارات هم قبول نمی‌کنند و کار دیگری هم در این مملکت نیست که در ردیف کارهای دولتی باشد و شأن کار دولتی را داشته باشد باید یک کارهایی ایجاد کرد که شأنش هم مثل کار دولتی باشد (مهندس رضوی- شأن یعنی چه یعنی مداخلش؟) که مردم بروند به دنبال آن کارها بهترین طریقه به عقیده بنده این است که اصلاً ما بودجه را هم صرف نظر کنیم و برنامه هفت ساله را بیاوریم به مجلس پانزده روز هر روز حاضر بشویم و صرف این کار بکنیم (صحیح است) اگر راست می‌گویید بیایید این کار را بکنید (صحیح است) همه می‌گویند ولی نمی‌کنند بنده یکی حاضرم برای برنامه هفت ساله هر روز ساعت هشت بیایم به مجلس آقایان هم حاضر بشوید که این برنامه هفت ساله بیاید در مجلس و برای مردم ایجاد کاری بکنیم مملکت در خطر است همه آقایان میدانند که بنده چه عرض می‌کنم و عرض دیگری نمی‌کنم چون تکرار مکررات است و در پیشنهاداتی که داده‌ام مطرح خواهد شد، عرض عرض دیگرم این بود که بعضی از آقایان برای این که صحبت‌هایی مخالف نظریاتشان نشود و یا یک نظریات دیگری دارند افراد دیگر آنرا خفه می‌کنند این را باید گفت پیشنهاد می‌دهند که پیشنهادات قرائت نشود این یعنی چه؟ این برخلاف اصول است دو دفعه ما برای این که حقوق کارمندان عقب نیفتد مخالفت نکردیم ولی بنده استدعا می‌کنم از آقایان اجازه بفرمایند که امروز اگر تمام نشد فردا جلسه تشکیل بشود و پیشنهادات که از طرف آقایان داده شده قرائت شود و الّا اگر غیر از این بود ما یک عده‌ای هستیم که بیرون خواهیم رفت حالا خودتان می‌دانید.
رئیس- آقای مهندس رضوی مخالفید؟
مهندس رضوی- بنده مخالفم.
رئیس- آقای ملک‌مدنی موافقید یا مخالف؟
ملک‌مدنی- بنده با اصل ۱ دوازدهم موافقم ولی با بعضی از تبصره‌ها مخالف هستم.
رئیس- بفرمایید.
ملک‌مدنی- در این که ما باید یکدوازدهم را تصویب بکنیم و حقوق کارمندان دولت را بپردازیم محل تردی نیست و در این کار قدری هم تأخیر شده زیرا ما خودمان که در مجلس هستیم حقوقمان را تأمین کرده‌ایم و پرداخت شده، حقوق مستخدمین هم داده شود و وضع هم یک طوری است که همه می‌دانیم با این وضعی که فعلاً هست بنده چون هیچ وقت برخلاف مجلس حرف نمی‌زنیم و به اشخاصی هم که مجلس را تضعیف می‌کنند مخالف هستیم (صحیح است) عرض کنم تنها جایی که مظهر تجلی ملت ایران است همین مجلس شورای ملی است و هر کسی می‌خواهد مجلس شورای ملی را تضعیف کند به عقیده بنده برخلاف منافع ملی حرف زده و عمل کرده است (مکی- خیانت کرده) بنابراین اگر چنانچه دستگاهمان هم یک نقیصه‌ای دارد و خوب کار نمی‌کند این لازمه‌اش نیست که هر روز آقایان اینجا حرف بزنند آن کسی که هر روز این حرف را می‌زند این ایراد به خودش هم وارد است مگر خودش جزء مجلس نیست؟ هست، دیگران هم جزء همین مجلس هستند بنابراین بنده در عالم همکاری و علاقه‌ای که دارم استدعا می‌کنم آقایان این روش و رویه نفرمایند ما اگر بنا هست تذکراتی بدهیم و حرفمان را بزنیم جلسه خصوصی باید تشکیل بدهیم بنشینیم حرف‌های خودمان را بزنیم اینجا که صحبت می‌شود به نظر بنده موردی ندارد اگر قصوری هست همه قصور می‌کنند بنده این را اینجا با یک بانگ بلند عرض می‌کنم که تمام مجلس قصور می‌کنند بنده می‌خواهم
عرض کنم که ما باید یک دوازدهم را تصویب کنیم دراین یک دوازدهم چند تبصره گذاشته که این تبصره‌ها به نظر بنده باعث تعویق کار می‌شود من از جناب آقای نخست وزیر می‌خواستم استدعا کنم که موافقت بفرمایند این تبصره‌ها بعضی‌ها که مورد بحث و حرف این به کمیسیون مراجعه بشود کمیسیون خبر او را به مجلس بدهد بعد در مجلس مطرح شود برای خاطر این که بنده خیال می‌کنم اگر بنا باشد بعضی از تبصره‌هایی که در اینجا گذاشته شده بماند باعث بحث و مذاکره زیادی می‌شود (صحیح است) همین پنج میلیون پول که اصلش اول مورد بحث است که ببینیم آیا این کار باید بشود یا نه این یک مطلبی است که باید عده‌ای که صلاحیت دارند بنشینند با کمال صداقت و صمیمیت و بدون این که کوچک‌ترین نظری داشته باشند بحث کنند و هر چه صلاح است با دولت اخذ تصمیم کنند خبرش را بیاورند به مجلس این قضیه این است که به نظر بنده و چون ما برای حفظ منافع عمومی ملت ایران ولو یک تومان هم که شده تکلیف داریم که توجه کنیم این هم موضوعی است که ما مطالباتی داریم و مذاکراتی هم بین دولت و متفقین که آن وقت آمدند و از راه‌آهن استفاده کردند درجریان بوده و همه مسبوق هستند و مجلس شورای ملی که در این جریان تنها مرکز صلاحیتدار کشور است و می‌تواند در این موارد تصمیم بگیرد باید بنشیند و بحث کند ببیند چه صلاح است هر چه صلاح است عمل کند دوم مسئله مخارجش است راه‌آهن به این منظمی و با این بودجه هنگفتی که دارد باید بودجه‌اش بیاید به مجلس که ما بفهمیم دربودجه کل کشور مجزا کردیم موقعی بودکه راه‌آهن تکمیل نشده بود برای این که وقفه‌ای در کارش پیدا نشود مجلس شوریملی آمد و بودجه راه‌آهن را مجزی کرد و در اختیار خودش گذارد برای خاطر این که بتواند به سرعت کارهایش را انجام بدهد بعد از شهریور هم متأسفانه باید اینجا بالصراحه گفت که راه‌آهن ما در دست اشخاصی بود که به زور آمدند و اشغال کردند همان طوری که برخلاف حق انصاف کشور ما را اشغال کردند منکر این حقیقت نمی‌شود شد که آنها بدون هیچ حقی کشور ما را آمدند اشغال کردند راه‌آهن ما را از دستمان گرفتند و توی سرمان هم زدند خوب این کار را کردند ماهم آن روز زورمان نرید که این راه‌آهن را دراختیار خودمان بگیریم راه‌آهن جزیی و کلی مملکت باید اظهار نظر کند به چه مناسبت بودجه راه‌آهن نباید جزء بودجه عمومی کشور باشد بنابراین بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای نخست وزیر که با این نظری که عرض کردم موافقت بفرمایند که این تبصره به خصوص به کمیسیون تکلیف وصول این پول و تکلیف مخارج و هزینه‌اش معلوم شود و بودجه راه‌آهن راهم بنجلس بیاورند برای خاطر این که ما باید در بودجه راه‌آهن اظهار نظر مناسبت ما باید د روزارت اقتصاد ملی در دخل و خرجش نظر داشته باشیم ولی در راه‌آهن نداشته باشیم مگر راه‌آهن مال مملکت نیست یا این که یک دستگاه مجزا و علیحده است؟ نخیر آن هم جزومملکت است و اگر بودجه‌اش بیاید می‌شود مثل سایر دستگاه‌ها مجلس به عقیده بنده از خیلی حرف‌ها مصون و محفوظ می‌شود دیگر آن وقت یک دستگاهی می‌شود مثل سایر دستگاه‌ها مجلس شورای ملی هم درآمد و در هزینه‌اش اظهار نظر می‌کند و آنچه در صلاحیت مجلس است عمل می‌کند
دهقان- بنده پیشنهادی تقدیم کرده‌ام
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم مذاکره کافی است کشاورز صدر
رئیس- آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر- بنده عقیده‌ام این است و حقیقتاً در خارج و همه جا به ما می‌گویند که هنوز از مرحله حرف خارج نشده‌ایم مرد از عمل شناخته گردد مردی به صحبت و سخن نیست هر روز ما می‌آییم اینجا دردها و مصائب مردم را می‌شنویم و می‌گوییم که برای این چهار جلسه صحبت کنیم یک دوازدهم را که می‌آورند برای این است که به درد این مستخدمین بیچاره برسد و این نقصی هم که به نظر جناب آقای ملک‌مدنی آمد در موقع طرح تبصره‌ها اگر دیدید که مقتضی نیست رأی ندهید بنده نظرم این است که آقایان التفات بفرمایید واین را امروز بگذارنیم اگر یک ساعت مجلس شورای ملی فوت شود بدون جهت فوت شده است از خدمت فوت شده است از خدمت به مردم بنابراین ما می‌گوییم که در اطراف بودجه حرف بزنیم جناب آقای تقی‌زاده یک وقت می‌فرمودند که روی بودجه دو سه ماه باید صحبت کرد ما اگر حساب کنیم می‌ببنیم که روی یک دوازدهم شش ماه حرف زده‌ایم یکسال و نیم است که ما در اطراف یک دوازدهم یک دوازدهم یک دوازدهم صحبت کرده‌ایم و بودجه را نگذارنده‌ایم ما که بودجه‌مان در دستور است بعد از استیضاح بودجه مطرح خواهد شد و برنامه هفت ساله هم مربوط به بودجه است ما آن برنامه را باید به تصویب برسانیم و اجرا شود که مردم راحت بشوند و آسایش پیدا کنند .. (زنگ رئیس)
رئیس- از موضوع خارج نشوید به عقیده بنده اگر آقایان رأی به کفایت مذاکرات بفرمایید.
کشاورز صدر- بنابراین به عقیده بنده اگر آقایان رأی به کفایت مذاکرات ندهند وقت مجلس را تضییع کرده‌اند
رئیس- آقای مکی مخالفید با کفایت مذاکرات بفرمایید
مکی- به عقیده بنده این ترتیبی که راجع به یک دوازدهم در مجلس صحبت شد موافق اصول نبود زیرا اولین نفری که به عنوان مخالف صحبت کرد آقای اسلامی بود که خودشان گفتند که من جزء موافقین هستم و رأی موافق هم خواهم داد بنابراین کسی که بتواند در کلیات یک دوازدهم صحبت کند از مخالفین نبود و بنده از این لحاظ با کفایت مذاکرات مخالف هستم زیرا صرف نظر از تبصره اول که مربوط به حقوق مستخدمین است سایر تبصره‌ها مستلزم رسیدگی کمیسیون‌های مربوط است مثلاً راجع به همان پنج میلیون و نیم لیره‌ای که ما از متفقین باید بگیریم اصلاً مجلس شورای ملی در کلیات این موضوع مباحثه نکرده اظهار نظر نکرده که ما پنجاه میلیون طلب خودمان را به پنج میلیون و نیم لیره مصالحه بکنیم یا نکنیم و بنده می‌خواهم عرض کنم که دولت می‌خواهد مجلس شورای ملی ایران را غافلگیر کند و در ضمن یک دوازدهم اقرار ضمنی هم از مجلس گرفته باشد که ما کلیه خساراتمان را از متفقین به پنج میلیون و نیم لیره مصالحه بکنیم
رئیس- آقای مکی خارج از موضوع است
مکی- در همین موضوع است استدلال می‌کنم به این که کفایت مذاکرات وارد است یا خیر
رئیس- آقای کشاورز صدر هم می‌خواستم استدلال کنند شما هم می‌خواهید استدلال کنید در اصلش صحبت بفرمایید
مکی- بنده در اصل موضوع دارم عرض می‌کنم همین قضیه تبصره سوم که مربوط به دو میلیون فشنک
رئیس- بفرمایید چون بحث زیاد نشده باید مذاکرات ادامه پیدا کند و مجلس هم موافقت بکند این اصل موضوع است
مکی- پس خوب بود که جناب آقای رئیس به جای بنده صحبت می‌کردند و بنده می‌رفتم می‌نشستم و خودشان هم به کفایت مذاکرات رأی می‌دادند
رئیس- بفرمایید بنشیند رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای کشاورز صدر راجع به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیان کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهادات قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی تبصره زیر را برای تصویب ضمن ماده واحده پیشنهاد می‌نماییم:
تبصره- کسانی که مجموع مالیات املاک مزروعی آنان در سال از پانصد ریال نقد و یکصد و پنجاه کیلو جنس تجاوز نکند از پرداخت مالیات املاک مزروعی معاف می‌باشند: سلیمان ضیاء ابراهیمی- محسن گنابادی- دکتر بقائی- مهندس رضوی- رحیمیان- مکرم- کفایی- جواد عامری- کشاورز صدر- موسوی و امضاهای دیگری هم هست
نخست وزیر- آقا لازم نیست قبول می‌کنم
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود دهقان.
تبصره- اضافه حقوق مصوب کارمندان دولت که درسال ۲۶ پرداخت گردیده در سال جاری نیز قابل پرداخت است
مهندس رضوی- پیشنهاد خرج است
رئیس- آقای دهقان بفرمایید
دهقان- درسال ۱۳۲۶ در حدود مقررات و موازین قانونی یک اضافه‌ای به مستخدمین دولت داده شد که در تمام آن سال هم گرفته‌اند ولی امسال به عنوان بودجه ۲۷ تصویب نشده و در حدود یک دوازدهم
اسفند پرداخت می‌کنند آن وجوه را نپرداخته‌اند بنده پیشنهاد کردم که آن وجوه پرداختی سال ۲۶ کارمند دولت امسال هم پرداخت بشود
نخست وزیر- در سال ۱۳۲۶ آقایان تصویب فرمودند یک دوازدهم و یک ۳ دوازدهم بر طبق پرداخت مهرماه ۱۳۲۶ پرداخت شود به این مناسبت یک دوازهم یک جایی تصویب نشده بود که پرداخت شود چون در مهر ماه یک اضافاتی پرداخت شده بود از آبان به بعد هم آن اضافات پرداخت شده بود بعد چون محل دیگری نداشت برای خاطر این که یک مقدار اضافاتی که درسال ۲۶ پرداخت شده بود پرداخته شود در سال جاری تصویب فرمودید که از صرفه‌جویی‌های سال ۱۳۲۶ آن اضافات مستخدمین پرداخته شود این همان اشکالی بود که به نظر آقای اردلان هم رسیده بود امسال چون یک دوازدهم اسفند را تصویب فرمودید در اسفند یک اضافتی پرداخته شده بود چون اعتباری نداشت الان یک جمله‌ای اضافه کردیم آنجا که نوشته و شود اعم از وجوهی که در اسفند به کارمندان پرداخته شد یا در سال جاری پرداخت شده است
دهقان- بنده قانع شدم پس می‌گیرم
اردلان- متشکرم
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود از محل اعتبارات عمران مذکور در بودجه ۲۷ سد کرج بسته شود مشایخی
رئیس- آقای مشایخی
مشایخی- موضوع پیشنهاد بنده پیشنهاد خیلی ساده‌ای است و نتیجه شروع یک اصلاحاتی کارهای عمومی مملکت به این وسیله از طرف بنده تقاضا شده بنده می‌خواهم عرض کنم که موضوع اصلاحات عمومی در کارهای مملکت و اصلاح امور اقتصادی مورد توجه مجلس شورای ملی است مورد توجه عموم ملت ایران است این یک موضوعی است که مسبوق به سابقه است از صدر مشروطیت تا به حال اصلاح‌طلبان علاقمند به این موضوع بودند ومجلسهای شورای ملی هم که تشکیل شده است بدون استثناء برای شروع به عمران آبادی مملکت در امور اقتصادی صحبت شده واگر چه دربرنامه دولت‌ها هم این موضوع این موضوع پیش بینی شده و اگر ولی متاسفانه باید بگویم که چهل وچند سال از عمر مشروطیت ایران گذاشته و فقط وعده و وعید بوده و هیچ گونه اقدام اصلاحی نمی‌توانم بگویم هیچ گونه اقدام اصلاحی اقامی که مورد توجه افکار عمومی بوده برای مملکت بشده و آنچه را که افکار عمومی می‌خواستند نشده البته موانع و مشکلاتی در بین بوده که بایستی اعتراف بکنم و بگویم که تقصیر به طور کلی نمی‌توانیم برای دولت‌های گذشته قائل بشویم زیرا برای شروع به اصلاحات عوامل عدیده‌ای است که باید موجود باشد یکی از آنها ثبات دولت‌ها است یکی از آنها داشتن پول و لوازم کافی و اعتبارات لازم برای شروع به اصلاحات و آبادی بوده که متأسفانه به واسط فقر عمومی مملکت و بی‌پولی دولت‌ها به انجام این کار نشده‌اند بنده حالا می‌خواهم عرض بکنم که پس از چهل چند سال که از عمر مشروطیت ایران گذشته باید بگویم که ملت ایران از حرف خسته شده و با اصرار و الحاح تقاضا دارد که یک کار مقید در مملکت که برای ضعفاء و مستمندان مفید باشد شروع شود که بالجمله برای کلیه طبقات مملکت مقید باشد در برنامه هفت ساله البته اصلاحاتی که به طور کلی باید برای این مملکت بشود پیش‌بینی شده ولی موضوع برنامه هفت ساله هم لازمه‌اش وجود یک اعتبارات کافی است که بتوانیم در تمام رشته‌های مربوط به کشور فعالیت بکنیم موضوع تأمین فرهنگ و تأمین بهداشت
رئیس- آقای مشایخی خارج از موضوع صحبت نفرمایید
مشایخی- خارج از موضوع صحبت نمی‌کنم البته آنها پول خیلی زیادی لازم دارد به نحوی که در موقع تهیه برنامه ۷ ساله مورد توجه واقع شده و ما امروز علاقه داریم که هر چه زودتر آن برنامه از تصویب مجلس شورای ملی بگذرد و با مقتضیات زمان شروع به یک رشته اصلاحات اساسی شود ولی به این امید که ما برنامه ۷ ساله را بعداً تصویب می‌کنیم بایستی امروز از اعتبارات و وسایل موجودمان استفاده نکنیم و یک کار کوچکی را نتوانیم از درآمدهای عادی مملکت انجام بدهیم این درست نیست و عقیده دارم که بایستی دراین مملکت برای ازدیاد قوه تولید کوشید و ما اگر توانستیم که قوه تولید این مملکت را زیاد بکنیم بالطبع بنیه مالی مردم زیادتر خواهد شد و بالنتیجه مؤدیان مالیاتی هم مالیات بیشتر می‌توانند بپردازند و یک روزی هم خواهد رسید که در نتیجه تقویت بنیه مالی مردم ما هم بتوانیم از درآمدهای عادی خودمان یک رشته اقدامات اساسی برای عمران و آبادی مملکت بکنیم برای ازدیاد قدرت تولید در یک مملکتی مثل مملکت ما که مملکت کشاورزی است بایستی از اینجا شروع بکنیم که حقیقتاً هر چه زودتر بتوانیم امور مملکت اول باید فکر آب کرد (صحیح است) در این مملکت وسیع در این مملکتی که بالاخره یک دهم آن اراضی باید است و از آن اراضی بایر هم استفاده نمی‌کند باید از آب‌هایی که هدر می‌رود و این رودخانه‌هایی که به دریا می‌ریزد این رودخانه‌هایی که به دریا می‌ریزد این رودخانه‌هایی که آبش هرز می‌رود باید استفاده کرد تا بالاخره این اراضی دایر شود و در اثر دایر شدن آن به قوه تولید افزوده شود و به نفع مردم کاری انجام شده باشد و یک عده بیکار در مملکت دارای کار بشود و یک عده بیکار در مملکت دارای کار بشود و بنیه مالی افراد مملکت تقویت بشود (صحیح است) بنده این روزها می‌بینم که همه جا صحبت از این است که بایستی تلمبه چاه عمیق آورد در مملکت و از این آب‌های تحت‌الارضی استفاده کرد بسیار فکر خوبی است و من کمال موافقت را با آن دارم ولی ما بایستی از وسیله‌ای که بیشتر به ما بهره و راندمان می‌دهد در درجه اول از آن استفاده کنیم و اگر آن وسایل کافی نبود از وسایل بعدی هم استفاده کنیم اگر ما بتوانیم در مملکت یک سد ببندیم ...... (زنک رئیس)
رئیس- آقای مشایخی مختصر بفرمایید نمی‌شود این طور در پیشنهاد صحبت کرد خارج از موضوع نفرمایید
مکی- این پیشنهاد خرج است قابل طرح نیست
مشایخی- بنده پیشنهد کردم یک سدی بسته شود بایستی توضیح بدهم داخل در اصل موضوع دارم صحبت می‌کنم هر حرفی یک مقدمه‌ای دارد و باید ثابت بکنم هر حرفی یک مقدمه‌ای دارد و باید ثابت بکنم که این کار مفید است (زنگ ممتد رئیس) عرض کنم بنده می‌خواهم بگویم که باید از رودخانه‌هامان استفاده کنیم ...
رئیس- آئین‌نامه می‌گوید به اختصار باید صحبت کنید تأمل کنید ۲ ماده از نظامنامه خوانده شود
مشایخی- آقایان من وقت را تلف نمی‌کنم آقایان این سد کرج که بنده پیشنهاد می‌کنم بسته شود باید اطراف آن خیلی صحبت کنم این سد کرج که باید بسته شود در کیلومتر ۲۴ در راه بین تهران و چالوس دو کوه است که فاصله‌اش کم است (زنک ممتد رئیس)
رئیس- اگر شما اطاعت نکنید من بلند می‌شوم به شما می‌گویم بنشینید نظامنامه باید اجرا شود و الّا من خارج می‌شوم بفرمایید آقای مشایخی یا شما بنشینید یا من می‌روم و الّا هرکس اگر بخواهد این طور صحبت کند که نمی‌شود
بعضی از نمایندگان- آقای مشایخی بفرمایید بنشینید
مشایخی- چشم
فولادوند- قریب به ۶۰ فقره پیشنهاد رسیده وقتی که آقای رئیس اجازه ندهند هیچ کس نباید خلاف نظامنامه صحبت کند
مشایخی- امر جنابعالی را بنده که نماینده هستم اطاعت می‌کنم ولی من می‌خواهم توضیح بدهم که سد کرج اگر بسته شود ما با بستن این سد از آب استفاده می‌کنیم
رئیس- درست است ولی شما تقاضا کردید که این سد بسته شود توضیح مختصر بدهید پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
نمایندگان- تکالیف این پیشنهاد چه شد؟
مهندس رضوی- بنده هم پیشنهد اصلاحی به این پیشنهاد کرده‌ام
رئیس- آقای دکتر شفق مخالفید؟ بفرمایید
مشایخی- بنده پیشنهادم را پس گرفتم در موقع طرح بودجه کل کشور صحبت خواهم کرد
باتمانقلیچ- بسیار بد کردی پس گرفتی
رئیس- پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به لایحه یک دوازدهم بودجه اضافه شود وزارت دارایی مکلف است در فروردین ماه هر سال کلیه اعتبارات فنی و دارویی و موسمی بیمارستان و آزمایشگاه‌های تابع دانشگاه وزارت بهداری را تا تصویب بودجه قطعی آن سال طبق اعتبار بودجه سال گذشته در اختیار رؤسای حسابداری‌های مربوط بگذارد دکتر آشتیانی
اردلان- بنده پیشنهاد مشایخی را قبول کردم رأی بگیرید
رئیس- آقای دکتر آشتیانی
نخست وزیر- آقای دکتر آشتیانی- مسترد کنید بعد صحبت خواهیم کرد.
دکتر آشتیانی- چون آقای نخست وزیر وعده فرمودند که بعد صحبت کنیم بنده پیشنهاد خودم را پس می‌گیرم.
رئیس- بسیار خوب، پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد می‌کنم که تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود، دکتر مجتهدی
تبصره- از تاریخ تصویب این قانون بیمارستان‌های متعلق به وزارت بهداری در شهر تبریز ضمیمه دانشکده پزشکی تبریز می‌شود و اعتبارات مربوطه به بیمارستان‌هایی که از وزارت بهداری به وزارت فرهنگ منتقل می‌شدند از بودجه کل وزارت بهداری حذف و به بودجه وزارت فرهنگ علاوه می‌شود.
رئیس- آقای دکتر مجتهدی
دکتر مجتهدی- من این پیشنهاد را که دادم قبلاً هم با جناب آقای وزیر بهداری و جناب آقای وزیر فرهنگ صحبت کردم این آقایان میدانند در تبریز دانشگاهی افتتاح شده و در آنجا هم دانشجویان احتیاج دارند که در بیمارستان‌ها کارآموزی کنند روی این اصل بنده این پیشنهاد را کردم که همان طور که در سابق در سال ۱۳۱۸ یک قانونی گذشت برای دانشگاه تهران که تمام بیمارستان‌های وزارت بهداری را در تهران منتقل کردند به دانشگاه همین طور هم در تبریز این کار بشود، این چند فایده که بنده نمی‌خواهم اطاله کلام بکنم و ممکن است که اصلاً در سایر شهرستان‌ها طبق قانون دانشگاه افتتاح بشود و اصلاً وزارت بهداری این بیمارستان‌هایی را که تحت اختیار دارد باید تحت اختیار دانشگاه بگذارد و عوض این که کار درمانی بکند چیزهای دیگر را که لازم است خودش انجام بدهد حالا نمی‌دانم که اشکالش چیست؟
وزیر بهداری- این پیشنهاد را قبول می‌کنم.
رئیس- بسیار خوب پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
اردلان- آقای رئیس بنده پیشنهاد آقای مشایخی را قبول کردم اجازه بفرمایید مطرح شود.
رئیس- پیشنهاد جداگانه بدهید مطرح خواهد شد، پیشنهاد دیگر را قرائت کنید.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود.
تبصره- دولت موظف است ۵ میلیون ریال از بودجه ماده ۶ عمرانی کشور به اهالی باجگیران و حومه برای صاحبان منازل زلزله زدگان بیدرنگ بپردازد و نصف این وجه بلاعوض و نصف آن را بدون تنزیل در مدت ۵ سال با اقساط سالیانه از صاحبان منازل دریافت کند، رحیمیان
رئیس- آقای رحیمیان
رحیمیان- بنده پیشنهاد کردم راجع به باجگیران و حومه که البته زلزله در آنجا خرابی بسیار وارد کرده است و صورت خسارات یعنی که نوشته‌اند تقریباً در حدود یک میلیون و دویست هزار تومان است خود باجگیران یک قصبه بزرگی نیست. دولت مبلغ ۱۵۰ هزار تومان را که داده است پس بگیرد و شیر و خورشید سرخ هم از حیث ساختمان اگر بخواهد کمک بکند از این دویست و پنجاه هزار تومان کسر شود و دویست و پنجاه هزار تومان در واقع به مردم بدهند برای ساختمان و ۲۵۰ هزار تومان دیگر را در مدت ۵ سال به اقساط از آنها پس بگیرند بنده در این قسمت لازم دانستم توضیحات مفصلی بدهم ولی چون توضیحات بنده ممکن است که یک تف سربالایی باشد و به مصلحت نباشد از ادای آن توضیحات در این پیشنهاد صرف نظر کردم و بعداً اگر موقع مناسبی شود من مطالب لازم را به عرض آقایان می‌رسانم فقط نتیجه این است که دولت آن ۱۵۰ هزار تومانی را که پیشنهاد داده است پس بگیرد و اگر پس نمی‌گیرد از این اعتباری که برای باجگیران و حومه تهیه شده کسر بکند و شیر و خورشید سرخ هم هر مبلغی که برای ساختمان می‌خواهد به آنجا بدهد آن هم از این ۲۵۰۰۰۰ تومان کسر شود و ۲۵۰۰۰۰ هزار تومان دیگر را هم به اقساط ۵ ساله از مردم بگیرند و این ۲۵۰۰۰۰ هزار تومان که بلاعوض می‌دهند اگر پولی در شیر و خورشید سرخ جمع شده است کسر کند و در حدود صد هزار تومان بلاعوض به مردم می‌دهند روی این اصل بنده این پیشنهاد را کردم حالا بسته به نظر مجلس است
رئیس- باید رأی گرفت کسی اجازه نخواسته است.
دکتر معظمی- نظر دولت باید معلوم شود.
رئیس- آقای نخست وزیر نظری دارید؟ بفرمایید.
نخست وزیر- این پیشنهاد خرج است.
رئیس- یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود توجه بفرمایید (مجدداً به شرح بالا قرائت شد)
نخست وزیر- این وجه را دولت یکی بپردازد؟
فولادوند- به صاحبان منازل
نخست وزیر- این یک قسمت که بدون عوض داده شود تقریباً پیشنهاد خرج است.
رحیمیان- بنده حاضر هستم همه‌اش را پنج ساله تعیین کند و کسر کند.
رئیس- پس این را اصلاح کنید.
رحیمیان- بنده حاضرم اصلاحش کنم.
اردلان- آقای رئیس پیشنهاد آقای مشایخی را رأی بگیرید.
رئیس- پس گرفتند.
اردلان- بنده قبول کردم رأی بگیرید یا تصویب می‌شود یا نمی‌شود.
رئیس- این نمی‌شود اگر چنین ماده‌ای پیدا کردید در آئین‌نامه بنده قبول دارم.
رحیمیان- اگر این پیشنهاد بنده رد شد در پیشنهاد دوم توضیح می‌دهم اگر دولت این را قبول نمی‌کند آن یکی مطرح می‌شود بنده این را اصلاح کردم بلاعوض لازم نیست، تمام این پولی را که کمک می‌کند در ظرف ۵ سال پس بگیرند.
رئیس- پس باید رأی بگیریم با این اصلاح.
نخست وزیر- آن اصلاح را بفرمایید چیست؟
فولادوند- این پیشنهاد دومی که ۴ میلیون است با تمام آن تشریفات.
رئیس- این پیشنهاد را قرائت کنید
(به شرح زیر قرائت شد)
چهار میلیون به اهالی باجگیران برای ساختمان منازل بپردازد و این وجه را بدون تنزیل در مدت ۵ سال به اقساط سالیانه از صاحبان منازل دریافت دارد.
نخست وزیر- مقصود دولت از این پیشنهاد یک میلیون و نیم ریال همین بوده که یک اعانه‌ای داده شود.
دهقان- سایر مناطق زلزله‌زده را هم بفرمایید.
رئیس- شما هم یک پیشنهادی بدهید برای سایر مناطق.
مکرم- بنده یک پیشنهاد مفیدی داده‌ام عرض خواهم کرد.
اسدی- پیشنهاد آقای مکرم هم قرائت شود.
نخست وزیر- پس تمام پیشنهادات در این باره قرائت شود بعد اظهار نظر شود.
رئیس- شما حالا توضیحی دارید؟ بفرمایید.
نخست وزیر- این یک میلیون و پانصد هزار ریال را اول می‌خواستیم از محل اعتبار دولت بدهیم ولی چون اعتبار دولت کافی نبود به این جهت پیشنهاد کردم که اجازه بفرمایند از محل درآمد کل کشور داده شود ولی این پیشنهاد مخصوصی که می‌فرمایید تصدیق خواهید فرمود که در مجلس اخذ تصمیم روی آن مشکلی است که اولاً دانه دانه که چقدر باجگیران به دره گز این که معلوم نیست، اگر لازم باید معلوم شود که چقدر باید مجموعاً داده شود نسبت به کلیه نقاط زلزله‌زده آن وقت هم ممکن خواهد بود که بانک رهنی کمکی بکند و کمکی بکنند و ساختمان و بعد هم پول را پس بگیرند این کار به وسیله بانک رهنی هم ممکن است بشود و این تبصره دیگری که نوشته شده برای این نوع مقاصد است که به دولت اجازه بدهند وجهی به ضمانت خودش به بانک‌ها و شرکت‌ها بسپارد تا آنها بتوانند این مصارف برسانند، این منظور تأمین می‌شود، اگر هم مقصود این است که یک کمکی بشود به عنوان اعانه خوب این را یک میلیون و پانصد هزار ریال تقاضا کرده‌ایم و اگر هم یک مبلغی باز اضافه بکنید حرفی نیست ولی اصول این کار که به یک جای معین بدهند و بعد برگردانند آن به وسیله بانک رهنی است.
دکتر معظمی- اجازه می‌فرمایید آقای رئیس.
رئیس- در پیشنهادات باید اعضاء کمیسیون بودجه حرف بزنند، رأی می‌گیریم.
دکتر معظمی- بنده می‌خواستم استدعا کنم که چند دقیقه بعد رأی داده شود چون صلاح نیست که ما رأی بدهیم که کمک نشود.
دکتر شفق- بنده مخالفم اجازه بفرمایید.
رئیس- آقای دکتر شفق بفرمایید.
دکتر معظمی- این گزارش مال کمیسیون نیست که اعضای کمیسیون صحبت کنند.
رئیس- مگر این که این طور تلقی کنید که یک لایحه فوق‌العاده است و همه می‌توانند صحبت کنند ولی به هر حال موضوع بودجه است.
دکتر شفق- بنده با پیشنهاد آقای رحیمیان از این لحاظ مخالفت دارم و مقدمه عرض می‌کنم که یکی از آقایان فرمودند که صلاح نیست رأی بدهیم چه صلاح و چه غیر صلاح همه باید از حقایق اطلاع داشته باشند بنده تردیدی ندارم که از این پیش آمد زلزله یک فرد ایرانی نیست که متأثر نباشد (صحیح است) همه ما باید بکوشیم، بنده امروز به آقایان عرض می‌کنم که مجلس دیر کرده ما باید خودمان شرکت کنیم در این کار ولی این قسمت به هیچ وجه نباید دلیل این کار باشد که ما پیشنهادهایی بدهیم که روی هم رفته برخلاف مصالح کلیه کشور و برخلاف اصول قانون بودجه باشد در بودجه کل مبلغی برای عمران تخصیص داده شده است و موضوع عمران یک امری است فنی یک قسمت آن مربوط به برنامه ۷ ساله خواهد شد باید مهندسین بنشینند از روی مطالعات فنی این قسمت عمرانی را خرج کنند یعنی تخصیص بدهند از لحاظ فنی به مواردی که عمران مشمول آن می‌شود بنده تعجب می‌کنم که در جزء یک لایحه یکدوازدهم تخصیص یک مبلغ کلی برای ساختمان خانه‌های یک منطقه معین از کشور بدون رعایت تناسب مشمول این اعتبار عمرانی شود از این لحاظ بنده خیلی مناسب می‌دانم که آقای رحیمیان این پیشنهاد را مسترد بدارند و از راه‌های دیگر بیشتر از راه اعانه بایستی جبران شود و بانک رهنی هم چنان که جناب آقای نخست وزیر فرمودند مناسب‌تر است و اگر بنا باشد یک مبلغ به نام سد فلان رودخانه یک مبلغ دیگر برای کمک به زلزله‌زدگان بخواهیم و به این ترتیب به مناسبت یک لایحه یک دوازدهم تخصیص بدهیم دیگر برای بودجه و جمع و خرج بودجه محلی باقی نمی‌ماند.
رحیمیان- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- باید رأی بگیریم.
رحیمیان- بنده توضیح درباره این چهار میلیون ریال ندادم اجازه بفرمایید توضیح بدهم درباره ۵ میلیون ریال توضیح دادم و آن را پس گرفتم حالا اجازه بدهید درباره ۴ میلیون ریال توضیح عرض کنم و در آنجا هم اضافه کردم که من باید توضیح بدهم.
رئیس- در همان جا خیلی به اختصار بفرمایید.
رحیمیان- بنده باید توضیح بدهم اجازه بفرمایید آن جا بنده اول عرض کردم که درباره ۵ میلیون ریال توضیحات مفصلی نمی‌دهم برای این که تف سر بالایی است و اگر حالا صحبت می‌کنم تقصیر بنده نیست تقصیر از کسانی است که مخالفت می‌کنند آقای دکتر شفق می‌گوید که مصلحت عمومی نیست، مصلحت عمومی این بود که سیصد میلیون خرید اسلحه را برای این کشور تصویب کنید برای همین زلزله‌زدگان، برای همین مردم برای همین فقیرها، مردم را مقروض دولت آمریکا می‌کنید، این زلزله‌زدگان هم بمیرند و این کشور را هم بلاعوض به کشور آمریکا بدهید آن وقت چطور کشوری که سیصد میلیون تومان اسلحه می‌خرد و امروز از دادن ۵۰۰۰ چادر، از دادن دویست هزار تومان به یک ملت فقیر و بیچاره زلزله‌زده عاجز است چهار صد میلیون ریال بودجه کشور از سال ۱۳۲۴ اضافه شده، صدا از کسی در نمی‌آید، این کشور را به شما فروخته‌اند، چهار صد میلیون، در کدام یک از شئونات کشور پیشرفتی حاصل شده است آن وقت درباره این ۴۰۰ میلیون ریال اضافه بودجه کشور همه سکوت می‌کنند مردم ببینید دویست هزار تومان برای یک هزار نفر بیچاره خراسانی که در امور کشور و مقدرات کشور فداکاری می‌کنند با دادن ۲۰۰ هزار تومان به اینها مخالفت می‌کنند و خودداری می‌کنند از کمک، این بود توضیحات بنده.
دکتر معظمی- بنده مخالفم.
رئیس- بفرمایید.
دکتر معظمی- عرض کنم مخالفت بنده برای اصل مطلب نیست بنده هم موافق بودم که همان روز که این قضیه اتفاق افتاد وظیفه دار بود که فوراً لایحه‌اش را بیاورد اهالی مختلف مملکت در موارد خوشبختی و بدبختی همه با هم متحد هستند از این جهت من با اصلش مخالف نیستم ولی برای این که اصل موضوع تصویب شود بنده می‌خواستم از آقای رحیمیان خواهش کنم که خود دولت هم یک صد و پنجاه هزار تومان پیشنهاد کرده است و این پیشنهادی را که جنابعالی کرده‌اید وقت باشد که آقای نخست وزیر مطالعه بفرمایند که یک طرز صحیحی باشد و شاید ایشان یک مبلغی اضافه کنند.
رئیس- رأی گرفته می‌شود.
دکتر معظمی- موافقت فرمودند که مطالعه کنند و فرمش را عوض کنند: جنابعالی هم موافقت بفرمایید.
نخست وزیر- اجازه بفرمایید.
رئیس- بفرمایید.
نخست وزیر- عرض کردم اگر مقصود دادن یک کمکی است بدون فرع به مردم پول بدهند که خانه‌شان را بسازند این ۴ میلیون ریال نمی‌دانم موضوعش چیست.
رحیمیان- بدون فرع به مردم این همان بدهید و به اقساط ۵ ساله بگیرید.
نخست وزیر- خوب این همان است که دولت پیشنهاد کرده.
رحیمیان- پس این را قبول بفرمایید.
نخست وزیر- عرض می‌کنم یک پیشنهادی فی‌المجلس طرح می‌شود که عبارتش را فی‌الفور نمی‌توانم اخذ کنم این را باید مطالعه کنم ببینم موضوع از چه قرار است، راجع به کمک کردن برای ساختن منازل این را در توضیح اول عرض کردم که نظراین بود که بانک رهنی کمک بکند و برای کمک این اعانه را پیشنهادی است که کرده‌ایم و قبول می‌کنم.
رئیس- قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
که برای مناطق زلزله‌زده بانک رهنی به منظور ساختمان بناهای آسیب زده تا حدود ۴ میلیون ریال وام بدهد. شرایط: برای مدت ۵ سال، بدون فرع دولت از وجوه اختصاصی خود وسیله اعطای وام را برای بانک رهنی فراهم می‌نماید.
رئیس- این جزء همین ماده واحده می‌شود و منظور شما را تأمین می‌کند پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی، پیشنهاد می‌کنم که گزارش کمیسیون فرهنگ مبنی بر الحاق دانشکده دامپزشکی و کشاورزی به دانشگاه تهران به عنوان ماده الحاقیه به شرح ذیل ضمن یک دوازدهم مهر تصویب گردد- محسن گنابادی. دکتر متین دفتری. احمد رضوی- فولادوند- شرح زیر عبارت از لایحه فرهنگ است لایحه‌ای که سابقاً در کمیسیون فرهنگ بوده است آورده‌اند با این پبشنهاد تقدیم کرده‌اند.
لایحه الحاق دانشکده‌های دامپزشکی و کشاورزی به دانشگاه تهران
ماده واحده- دانشکده‌های دامپزشکی و کشاورزی به شعب دانشگاه تهران افزوده می‌شود و شورای دانشگاه می‌تواند برای معلمین دانشکده‌های دامپزشکی و کشاورزی که قبل از تصویب این قانون برای تدریس در این دو دانشکده انتخاب شده و صلاحیت آنان مورد تصویب آن شوری بوده است با احتساب سنوات تدریس آنها در مدارس سابق‌الذکر و یا مدارس عالیه دیگر طبق قانون تأسیس دانشگاه مصوب ۱۳ خرداد ۱۳۱۳ و با رعایت ماده قانون ۱۲ قانون آموزش اجباری مصوب ۶ مرداد ۱۳۲۲ در ظرف دو ماه پایه‌های استادی یا دانشیاری آنها را تشخیص و ابلاغ نماید همچنین به اشخاصی که قبل از خرداد ۱۳۲۷ در دانشگاه مشغول تدریسی شده‌اند و دارای آثار و تألیفاتی بوده و صلاحیت آنان را شورای دانشکده مربوطه و شورای دانشگاه تصدیق نموده باشند ممکن است رتبه دانشیاری یا استادی داده شود.
رتبه دانشیاری یا استادی این معلمین در ظرف چهار ماه از تاریخ اجرای این قانون با در نظر گرفتن مدت خدمات فرهنگی و دولتی آنان به پیشنهاد شورای دانشکده مربوط از طرف شورای دانشگاه تعیین خواهد شد.
تبصره ۱- در صورتی که حقوق پایه و کمکی که بر طبق این قانون به معلمین مشمول این ماده داده می‌شود از مجموع حقوق و کمک و حق‌التدریس که فعلاً دریافت می‌دارند کمتر باشد تفاوت آن تا مدتی که حقوق و کمک آنها معادل با حقوق فعلی بشود به عنوان فوق‌العاده پرداخته خواهد شد.
تبصره ۲- کسانی که دارای یکی از رتبه‌های اداری- دبیری- پزشکی- قضایی بوده و طبق مقررات دانشگاه به درجه دانشیاری یا پزشک بیمارستانی ارتقاء یافته و در دانشگاه تهران و یا مؤسسات ضمیمه آن تدریس می‌کنند سوابق آنها از بدو شروع به خدمت و با احتساب مدت خدمت نظام وظیفه طبق قانون تعلیمات اجباری با پیشنهاد شورای دانشکده مربوط
و تصویب شورای دانشگاه در رتبه دانشیاری و پزشک بیمارستانی آنها محسوب خواهد شد
تبصره ۳- کسانی که لااقل دارای درچه مهندس پالیسانس می‌باشند و دوره تخصصی و رشته خود را دریکی از دانشکده‌های تهران دیده باشند در صورتی که در رشته مربوط در دانشگاه تهران در جه دکتر داده نشود با داشتن پنجاه سابقه تدریس در رشته تخصصی خود در دانشگاه تهران می‌توانند در مسابقه دانشیاری شرکت کنند ودرصورت قبول با رتبه دانشیاری استخدام شوند
رئیس- این یک قانون خاصی است چه ربطی به یک دوازدهم این علاوه بر این که پیشنهاد خرج است یک قانون خاصی است که خیال می‌کنم اینجا نباید مطرح شود
مهندس رضوی- چه مانع قانونی دارد؟
رئیس- به این کار اگر آقایان علاقه دارند ممکن است فردا یا یک جلسه خاصی تشکیل بدهند که این قانون بگذرد
مهندس رضوی- این مانعی ندارد
رئیس- چرا مانع دارد برای این که ممکن است ده تا از این قبیل قانون‌ها بیاورند و ضمن یک دوازدهم بگذرانند
مهندس رضوی- هیچ مانعی ندارد اگر مجلس قبول کند
رئیس- آقای گنابادی حالا اگر توضیحی می‌خواهید بدهید بفرمایید
گنابادی- آقای مهندس توضیح می‌دهند
رئیس- بفرمایید
شریعت‌زاده- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم
مهندس رضوی- موضوعی که مطرح است با توجهی که مجلس شورای ملی و ملت ایران به امور فرهنگی دارند وضع این قانون نبایستی مبهم بماند در مجلس اگر هم واقعاً قرار بر این باشد که موقع دیگری مطرح شود خوب است که قدری در اطرافش مذاکره به عمل آید و به عقیده بنده خیال می‌کنم که از نظر آئین‌نامه هم هیچ مانعی ندارد برای این که هیچ خرج جدیدی هیچ تأسیس جدیدی در این لایحه پیش‌بینی نشده در این لایحه وزارت فرهنگ نواقص خودش را به صورت لایحه قانونی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌کند که تصویب شود که رفع مشکلات جاری وروزانه آنها به عمل آمده باشد از این جهت وزارت فرهنگ به وسیله وزیر فرهنگ وقت که تصور می‌کنم سلف آقای دکتر اقبال باشد یک لایحه‌ای تقدیم کردند که آقای دکتر اقبال هم در دانشگاه شرکت دارند و مطلعند و هم مقام وزارت فرهنک را عهده دارند با توجه به این مراتب لایحه را پس گرفتند ولی نه برای این که مسترد داشته باشند به طور قطع ولی برای مطالعه و پس از مطالعه مجدداً به صورت جدیدی به مجلس شورای ملی تقدیم کردند و در کمیسیون فرهنگ هم این موضوع مطرح شده است و دو مرتبه در کمیسیون فرهنگ مطرح شده و گزارشش داده شده (دکتر معظمی- کمیسیون فرهنگ دو مرتبه گزارش داد) بله به طوری که آقای دکتر معظمی توضیح می‌دهند دو مرتبه گزارش داده است ولی بنده باید این را عرض کنم که در دفعه دوم که این لایحه به مجلس داده شد شاید در پاره‌ای از نکات و جزئیات مشورت کامل با شورای عالی دانشگاه نشده باشد و به طور کلی بنده تصور می‌کنم با تأسفی که از این حیث خواهیم داشت و امیدوارم که آقای وزیر فرهنگ در آینده برای سایر مطالب ولوایحی که برای دانشگاه است این قسمت را توجه بفرمایند به طور کلی این مطالبی که دراین لایحه گنجانده شده چیزی نیست که اولاً مخالف مقررات سابق دانشگاه یا مخالف اصول عادی دانشگاه باشد و ثانیاً عملی است که جاری است و قانون بایستی تجویز یکند ملاحطه بفرمایید دانشکده کرج چند سال است در زمان فترت به وزارت فرهنک و به دانشگاه تهران منتقل شده است معلمین دانشکده‌ای هستند تدریس می‌کنند ولی وضع استخدامی آنها از حیث دانشیاری و اسنادی معلوم نیست و در همین حال آقایان تصدیق می‌کنند یک مدتی که برای این موضوع گذشت یک خستگی دماغی و روحی برای این افراد تولید می‌کند و البته این صلاح آقایان و صلاح مملکت نیست که مخارجی بشود و دانشکده‌ای باشند معلمین تدریس بکنند ولی به واسط بی‌تکلیفی روحیه آنها پژمرده باشد و تا اندازه‌ای مابوس باشند همین طور دانشکده دامپزشکی به همین قرار مؤسسه‌ای بود که در سابق به واسط مجاهدت شخصی مثل مرحوم دکتر حامدی و مرحوم صمصام‌الملک که هر دو آنها در امور کشاورزی یک خدمات صادقانه‌ای و هر دو از این دنیا رفته‌اند و ذکر خیر آنها حالا که موقعی پیش آمده برای بنده لازم است تأسیس شده و افراد چندی را دانشمندان تدریس کرده‌اند و فارغ‌التحصیل‌هایی هم خارج شده‌اند و در غالب شهرهایی که آقایان تشریف دارند اینها انجام وظیفه می‌کنند آقایان می‌دانندکه اگر انجام وظیفه آنها ناقص است به واسط فقدان وسایل است و الّا شخصاً همه آنها برای فداکاری حاضرند موسسه دیگر هنر کده است در دانشکده فنی مدرسه‌های هند زیبا البته اساسنامه مخصوص به خودی دارد اولاً از حیث ساختمان و بنا داخل دانشکده فنی عمل و اقدام می‌شود ثانیاً از حیث سایر جهات و شرایط هم وضعش طوری است که باشد به دانشگاه ملحق شود و این موضوع باید در لایحه گنجانده شود و گذشته از این اگر بعضی قسمت‌ها به نظر آقایان خوب آمد یک قسمت‌هایش مال کسانی است که سال‌ها در دانشگاه تدریس کردند که آنها هم وضع معلومی ندارند اگر آنها هم داوطلب باشند بتوانند تمام وقتشان را به اختیار دانشگاه بگذارند و شرایط هم درآنها جمع باشد در این صورت می‌توانند رتبه‌هایی بگیرند البته ملاحظه می‌فرمایید که در اینجا به هیچ وجه یک نظر خاصی در بین نیست (رئیس- آقای مهندس رضوی به اختصار بفرمائید) اما صحبتی که مقام ریاست فرمودند که این با آئین‌نامه وفق نمی‌دهد بنده باید عرض کنم که آئین‌نامه برای مجلس است برای مملکت اگر بنا شد وسیله‌ای باشد که مانع ظاهری در آئین‌نامه نداشته باشد و وسیله پیشرفت و تسریعی هم در کار مملکت بشود تصور می‌کنم که مجلس شورای ملی باید موافقت بفرمایند که کاری انجام شود این لایحه که مطالعه شده و از کمیسیون هم گذشته همان طور که بنده عرض کردم چیز تازه و خاصی ندارد این حاضر برای تصویب است در ضمن همین ماده پیشنهادی دولت هم شامل یک مطالبی است که هر کدام آنها ضمن جداگانه و یا لااقل در جزء بودجه کل کشور آمده
باشد بنابراین هیچ غرایضی ندارد که یک ماده‌ای که عرض و طولش زیادتر است از طرف دولت پذیرفته شود تا هم تکلیف چند دانشکده روشن شود هم یک موضوعی که معوق مانده خاتمه پیدا کند و بنده مخصوصاً از دولت تقاضا می‌کنم که قبول کنند و از مقام ریاست تقاضا می‌کنم مطرح بفرمایند
رئیس- اگر آقایان رعایت نظامنامه را بفرمایند همیشه کارها به موقع انجام می‌شود (صحیح است) این بسیار قانون مفیدی است ولی مطابق ماده ۵ ۶ نظامنامه نباید مطرح شود ماده ۶۵ خوانده شود
(ماده ۶ به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۵- در قانون بودجه هیچ طرحی را که مستلزم از یاد مقرری بامدد معاش یا به عنوان اصلاح نمی‌توان پیشنهاد کرد و همچنین است طرحی که خواه مستلزم احداث تأسیسات از این ۳ فقره خارج از حدود قوانین جاریه باشد
رئیس- تصدیق می‌فرمایید که طبق این ماده چنین چیزی را نمی‌شود مطرح کرد پیشنهاد دیگر قرائت شود
(قرائت پیشنهاد به وسیله منشی شروع شد)
پیشنهادی می‌کنم سرمایه‌ای که از بودجه کل کشور
مهندس رضوی- از موضوع شدید؟
رئیس- بله نمی‌شود رأی گرفت مخاف آئین‌نامه است این آئین‌نامه برای این است هرکدام به موقع خودش زود بگذرد پیشنهاد دیگر قرائت شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم سرمایه‌ای که در بودجه کل کشور برای بانک کشاورزی تعیین گردیده در اختیار بانک گذاشته شود بهادری
بهادری- بنده این پیشنهادی را که تقدیم کرده بودم راجع است به بانک کشاورزی منظور کشاورزی این است که کمک به کشاورزان و خورده مالکین بکند متأسفانه الان بانک کشاورزی سرمایه ندارد مخصوصاً که امسال هم وضعیت زارعین خوب نیست بنده چند روز پیش رفتم آنجا با مدیر کل بانک صحبت کردم گفتند که ما سرمایه نداریم که به ولایات بدهیم منظور بنده از این پیشنهاد این است که سرمایه‌ای را که در بودجه منظور شده این را بدهید تا شعبات ولایات را تأسیس کنند
مهندس رضوی- بسیار پیشنهاد خوبی است
(مجدداً قرائت شد)
رئیس- آقای نخست وزیر چه نظری دارید؟
نخست وزیر- البته پیشنهادی که دولت کرده ودربودجه منظور شده نظر این است که اجرا بشود ولی این موقوف بر این است که بودجه کل کشور بگذرد و در ضمن یک دوازدهم برای بنده
مقصود نیست که قبول کنم
رئیس- آقای مهندس رضوی مخالفید؟ بفرمایید
مهندس رضوی- بنده مخالفم می‌خواستم عرض کنم بانک کشاورزی به درد مردمی که برای آنها تأسیس شده نمی‌خورد باید اساسنامه این بانک را اصلاح بکنند که به درد زارعین و خرده ملکین بخورد فعلاً آقایان مالکینی که از بازار هم می‌توانند وام بگیرند از بانک کمک می‌گیرند اگر قرار است که باز هم برای این کار بانک پولش زیاد شود خیال می‌کنم که لازم بناشد در قسمت ثانی یعنی که به درد زارع و خرده مالک بخورد اگر دولت قبول کند و اساسنامه اصلاح شود از دولت نهایت تشکر را دارم
بهادری- چون آقای نخست وزیر هم فرمودند بنده موافقت می‌کنم که پیشنهد بماند در موقع بودجه کل کشور
رئیس- پیشنهاد دیگر قرائت شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده اضافی شود
تبصره- صدی سه کالاهای انحصاری که سابقاً دریافت و به شهرداری هر محل اختصاص داده می‌شد کمافی‌السابق قابق وصول بوده و وزارت دارایی ملکف است وجوه حاصله را برای پرداخت هزینه‌های شهرداری هر محل تخصیص دهد- احمد رضوی
رئیس- آقای مهندس رضوی
مهندس رضوی- عرض کنم شهرداری‌ها به طوری که آقایان میدانند فعلاً اغلبشان وضعشان در شهرستان‌ها خیلی بد است عرض کنم بنده خودم که از نظر حوزه انتخابیه علاقمند هستم و در خدمت آقای دکتر بقائی انجام وظیفه می‌کنم در کرمان وضعی است که اگر قرضه بانک ملی نبود کارهای جاری وروزانه شهرداری هم خوابیده بود از طرف دیگر گاهی پیشنهادی برای عوارض نسبت به بعضی کالاها از انجمن شهر می‌آید و در اینجا در یک اداره‌ای بنام اداره امور شخرداریها مطالعه می‌شود بعد تصویبنامه‌ای تهیه می‌شود و تصویب نامه می‌رود به هیئت وزیران در آنجا بایگانی می‌شود جریان عادی این بوده است قبلاً، البته در هیئت وزیران هم علتی دارد چون غالباً این پیشنهادات برای کشیدن مبلغی روی روغن و برنج و پشم و کشک و این چیزها است هیئت وزیران هم روی اصل کلی نباید بر هزینه اضافه کنیم روی این فرع دقت زیاد می‌فرمایند و حال آن که بعضی اصول به کلی فراموش می‌شود نتیجه این می‌شود که شهرداری‌ها نمی‌چرخند ملاحظه بفرمایید که تنها راه عایدی شهرداری این است که از کالاهای انحصاری یعنی قند و شکر و امثال اینها یک صدی وصول بکنند این صدی سه را دارایی وصول می‌کرد و به شهرداری‌ها می‌داد و شهرداری‌ها هم خرج می‌کردند این هم در قانون آمده منتهی در متمم بودجه دیگر مطرح نکرده‌اند تا آخر سال ۲۶ اجازه داده‌اند از آن تاریخ دیگر عمل نشده الان به طوری که بنده تلگراف داشتم و آقای دکتر بقائی هم ملاحظه کردند اصلاً کرمان عایدی قانونی ندارد در کرمان اصلاً دارایی اجازه وصول هم نداد و چون قانونی ندانسته و حقاً هم قانونی نیست چون مادام که مجلس شورای ملی رأی ندهد و دولت هم قانونی نداند این ادامه نخواهد کرد با این وضع شهرداری‌ها وضع اسفناکی دارند بنده استفاده می‌کنم از موقع و از دولت خواهش می‌کنم همان طور که وعده زیادی برای تأمین استقلال شهرداری‌ها داده‌اند این موضوع را عملی کنند که اقلاً شهرداری‌ها بتوانند یک قدری با استقلال به کارهای داخلی خودشان بپردازند به هر حال چون فعلاً این طور نیست و جریان کماکان به طریق عادی می‌گذرد بنده از دولت تقاضا دارم که بپذیرند که وضع شهرداری‌ها اصلاح شود و همان طور که عرض کردم امور شهرداری کرمان به کلی از هر حیث متوقف است.
رئیس- آقای نخست وزیر.
نخست وزیر- اولاً راجع به استقلال شهرداری‌ها مدتی است طرحی طرحی تقدیم شده تصویب بفرمایید از طرف دولت قصوری نشده راجع به اصل مطلب یک نکته‌ای را باید عرض کنم که آقایان دو مطلب را مورد توجهشان قرار می‌دهند و البته صحیح هم است ولی جمع بین آن دو مشکل است هر وقت از لحاظ وضع مردم و گرانی موضوع را ملاحظه بفرمائید قلم برمی‌دارید و حساب می‌کنید که تمام عواید مملکت قسمت اعظمش مالیات غیر مستقیم است و قسمت کمش مالیات مستقیم مالیات غیر مستقیم را که ملاحظه می‌فرمایید می‌فرمایید که این را هم گذاشته‌اند روی مواد ضروری مردم و می‌فرمایید صدی فلان قدر از این بابت، صدی فلان قدر از آن بابت، صدی چند از بابت عوارض وقتی که حساب کردید می گوئید که دولت‌ها رعایت حال مردم را نمی‌کنند و مدام قیمت اجناس ضروری را بالا می‌برند حالا اگر هر کدام از این نواحی مختلفی که می‌فرمایید لازم میدانند که یک مخارجی در حوزه خودشان انجام بگیرد ناچار باید خودشان عوارض قرار بگذارند بنده صلاح شورای ملی از لحاظ این که گفته نشود که آمده‌اند در مجلس پیشنهاد کرده‌اند بعضی مخارج و بالنتیجه قیمت اجناس ضروری اضافه شود نمی‌دانم که این موضوع تصویب شود (نمایندگان- صحیح است) دولت آمده است البته در ظرف این مدت گذشته مقادیری تخفیف داده و من جمله از سه چهار ماه به این طرف از دو کالای انحصاری که یکی قند و شکر و دخانیات دولت آمده یک مبلغی به ضرر خزانه مملکت کسر کرده همین سیگاری که می‌فروختند در هر قوطی یک قران سی شاهی کسر کرده‌اند شکری که می‌فروختند به دو تومان کسر کرده‌اند به ۱۷ قران ۱۶ قران حالا می‌فرمایید دولت که یک چیزی از عواید مملکت کسر کرده است برای این که به کمک مردم برسد این را دوباره اضافه کنیم و بدهیم به شهردای‌ها اگر باید عوارضی از مردم گرفت البته باید مخارجش هم برسد ولی هر خرجی عوایدی در مقابلش لازم دارد و دو عیب دارد این کار یکی این که ما آمدیم به ضرر خزانه یک یک چیزی را ازش صرف‌نظر کردیم اگر می‌خواهد هر محلی که این عوارض را بگیرند خودشان را وصول کنند بنده مخالف نیستم برای بنده مشکل است که بگویم خزانه از این صرف‌نظر کرده حالا دوباره این را باید مأمورین بگیرند و بدهند به شهرداری‌ها خوب خودشان بگیرند وصول بکنند سه درصد، صد در صد، سیصد در صد هر کسی در حوزه خودش می‌تواند این عمل را بکند هیچ مانعی نیست اما عکس‌العمل این کار این است که دولت و مجلس نشستند و عوارض جدیدی وضع کردند (صحیح است) عیب دیگرش این است که آقا چه جوری تقسیم کنیم دولت یک مقداری سیگار وارد می‌کند می‌فروشد راست هست که در دو حوزه جدا می‌فروشند ولی چه جور وقتی یقین قطعی نداریم که تمام سیگاری را که به اسم خراسان می‌گیرند در خراسان مصرف می‌شود خود مأمورین شهرداری‌ها باید ببینند که وضع عوارضشان در محل چه جور باید باشد آن جور عوارضی بگذارند و بگیرند بنده موافقم ولی اینکه بیاییم چیزی را که کسر کردیم دوباره بگیریم و خودمان بدهیم به ولایات این را که بنده موافق نیستم هر طوری که رأی دادند قبول است.
رئیس- آقای مهندس رضوی پس گرفتید؟
مهندس رضوی- بلی پس گرفتم.
رئیس- پیشنهاد دیگر خوانده شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم این تبصره به ماده واحده اضافه شود: چون وزارت دارایی به نام عوارض شهرداری از پمپ بنزین عباس آباد عوارضی وصول می‌کند و عباس آباد جزء شهر شاهرود است و در آنجا شهرداری هست پیشنهاد می‌کنم این عوارض به شهرداری شهر شاهرود تسلیم شود. فولادوند
رئیس- آقای فولادوند
فولادوند- شهر شاهرود یک شهری است که سر راه خراسان است و چون عوارض شهرداری آنجا خیلی کم است و مقروض است هر چه ما تقاضا کردیم که شهردار رتبه نه معاون رتبه هشت و رئیس محاسبات رتبه شش برای آن نفرستند قبول نکردند و ۹۰ هزار تومان مقروض شدند و کل بودجه شهرداری هم ۸۰ هزار تومان است پمپ بنزین عباس آباد جزء شهر شاهرود است عوارض شهرداری هم وزارت مالیه می‌گیرد یکسال و نیم است که بنده هر چه سعی کردم که این شهر سر راه است و تمام مسلمین که به زیارت به مشهد می‌روند مورد توجه واقع نشد و حالا بنده پیشنهاد کردم که عوارضی که به اسم شهرداری می‌گیرند به این شهر بدهند حالا اگر آقایان و دولت موافقند موافقت کنند و اگر هم میل ندارند بنده اصراری ندارم بنده وظیفه وکالتی خود انجام داده‌ام عباس آباد سی چهل نفر عمله معدن مس دارد شهری هم نیست قهوه‌خانه‌ای است که اصلاً برای معدن مس این قهوه‌خانه ایجاد شده چند عمله می‌آیند شب در آنجا بیتوته می‌کنند و صبح می‌روند در معدن مس کار می‌کنند. این عورض چون رسماً به نام شهرداری گرفته می‌شود و شهرداری مال شاهرود است خوب است که به آن منتقل شود (دهقان- عباس آباد شهر بزرگی است) شاه عباس پادشاه بزرگی بود ولی عباس آباد جای بسیار کوچکی است (خنده نمایندگان).
رئیس- رأی می‌گیریم.
فراورزی- بنده با این پیشنهاد مخالفم.
رئیس- دیر اجازه گرفتید ولی بفرمایید.
فرامرزی- عرض کنم که این راهی که باز شده در هر محلی عوارض می‌گیرند برای شهرداری محل خودشان از کامیون یا مال جنسی که از آنجا رد می‌شود و فرد کوچکش شهر شیراز
است این غلط است یک کسی ازجائی بخواهد رد شود این چرا باید برای شهرداری عباس آباد پول بدهد بنده جنسی خریده‌ام .... (فولادوند مال پمپ بنزین است از مسافر نیست) بسیار خوب پس بنده عرضی ندارم
برزین- آقای فولادند این را با دولت حل کنید
فولادوند- شرکت نفت انگلیس و ایران است
برزین- پس اگر عوارض می‌گیرند چرا به شهرداری باید بدهند؟
فولادوند- خوب از قدیم مرسوم بوده است من پیشنهاد خود را پس نمی‌گیرم آقایان میل دارند رأی بدهند میل ندارند ندهند
نخست وزیر- الان این عوارض را چکار می‌کنند
فولادوند- وزارت دارایی می‌گیرد
نخست وزیر- اگر وزارت دارایی این عوارض را که به نام شهرداری گرفته می‌شود می‌دهد به خزانه من موافقت می‌کنم که بدهند به شهرداری
فولادوند- بسیار خوب
رئیس- پیشنهاد دیگر خوانده شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که تبصره ذیل به یک دوازدهم مهر ماه افزوده شود تبصره دانشکده‌های دام پزشکی و کشاورزی و دانشکده هنرهای زیبا (هنرکده سابق) به شعب دانشگاه تهران افزوده می‌شود و شورای دامپزشکی و کشاورزی که قبل از تصویب این قانون برای تدریس در این دانشکده انتخاب شده و صلاحیت آنان مورد تصویب آن شوری بوده است احتساب سنوات تدریس آنها درمدارس سابق‌الذکر و مدارس عالیه دیگر طبق قانون تأسیس دانشگاه مصوب ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ و با دعایت ماده ۱۲ قانون آموزش اجباری مصوب ۶ مرداد ماه ۱۳۲۲ درظرف دو ماه به پایه‌های استادی یا دانشیاری تشخیص و ابلاغ نماید- در صورتی که حقوق و کمک پایه که برطبیق این قانون جه معلمان مشمول این ماده داده می‌شود از مجموع حقوق و کمک و حق‌التدریس که فعلاً دریافت می‌دارند کمتر باشد خواهد شد دکتر بقائی
رئیس- این قسمت اولش مانعی ندارد ولی قسمت اخیرش مخالف باماده ۶۵ است
دکتر بقائی- همان طور که آقای مهندس رضوی به عرض آقایان رساندند این لایحه‌ای که مطرح شده بود جندین عیب داشت که همه آقایان البته علاقمند هستند که رفع اشکالات و محظورات قسمت‌های مختلفه مملکت بشود یک قسمتی به وضعیت دانشکده‌های کشاورزی و دامپزشکی و هنرکده بود اینها مدتی است بلاتکلیف هستند و از این لحاظ خیلی درزحمت هستند از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم و استدعا می‌کنم آقایان محترم توجه و مواظبت بفرمایند به سمت‌های دیگرش را هم امیدوارم (مهندس رضوی- بفرمایید که یک دفعه مطرح شود) این قسمت که اصلاً مانع قانونی ندارد آن را هم به روی خود لایحه می‌آوریم آقایان موافقت کنند که مانع قانونی ندارد تصویب بشود و بعد بقیه را بعداً مطرح کنید
رئیس- قسمت اول قرائت شود
(مجدداً قسمت اول پیشنهاد قرائت شد)
رئیس- به قسمت اولش رأی می‌گیریم
دکتر بقائی- اگر دولت قبول کند احتیاجی به رای گرفتن نیست
رئیس- نظر آقای وزیر فرهنگ چیست؟
وزیر فرهنگ- بسته به نظر مجلس شورای ملی است
رئیس- قسمت اول مجدداً خوانده شود
(به شرح زیر قرائت شد)
دانشکده‌های دامپزشکی و کشاورزی و دانشکده هنرهای زیبا (هنرکده سابق) به شعب دانشگاه تهران افزوده می‌شود
دکتر بقائی- قسمت تعیین رتبه‌ها هم که مانع قانون ندارد
رئیس- بگذارید تا آخر بخوانند
(به شرح زیر خوانده شد)
و شورای دانشگاه می‌تواند برای معلمان دانشکده‌های دام پرشکی و کشاورزی که قبل از تصویب این قانون برای تدریس دراین دانشکده‌ها انتخاب شده و صلاحیت آنان مورد تصویب آن شوری بوده است با احتساب سنوات تریس آنها در مدارس سابق‌الذکر ومدارس عالیه دیگر طبق قانون تأسیس دانشگاه مصوب ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ و با رعایت ماده ۱۲ قانون آموزش اجباری مصوب ۶ مرداد ۱۳۲۲ در ظرف دو ماه پایه‌های استادی یا دانشیاری تشخیص و ابلاغ نماید
رئیس- چه فرق می‌کند دادن پایه مستلزم دادن حقوق و خرج است
دکتر بقائی- پس من فعلاً مسترد می‌دارم تا بعداً که لایحه‌اش تهیه شود
رئیس- پیشنهاد دیگری را بخوانید
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم که برای گذراندن یک دوازدهم فردا جلسه ساعت ۹ صبح تشکیل شود دکتر راجی (صحیح است)
دکتر راجی- اگر به تابلو ملاحظه بفرمایید می‌بینید الان عده به تدریج کم می‌شود بنده پیشنهاد کردم که چون پس فردا تعطیل است فردا جلسه تشکیل شود که یک دوازدهم تصویب شد
رئیس- آقای دماوندی مخالفید؟
دماوندی- خیر بنده عرضی ندارم
رئیس- آقای باتمانقلیج
باتمانقلیج- بنده می‌خواستم چند کلمه مختصر به عرض آقایان برسانم شاید به کوش خود آقایان رسیده باشد بنده پریروز وارد شدم در یک مکانی یکدسته از کارمندان دولت بودند و من نمی‌خواهم با آن صحبت می‌کردند به نمایندگان اینجا عرض کنم آقایان می‌گفتند آقایان حساب کنید که ما از ۱۵ هر برجی زندگی ما سخت می‌شود و بایستی از بقال و غیره نسیه بگیریم
رئیس- شما موافقید که فردا جلسه تشکیل شود یا نه؟
باتمانقلیج- من باختم امروز مخالفم ببینید آقایان ما به این کارمندان هیچ حقوقی نمی‌دهیم یعنی شما اگر یک مستخدمین را دویست تومان می‌دهید این نصف زندگی‌اش اداره نمی‌شود همیشه با یک زحمتی از نصف از هر برجی باید نسیه بگیرد و این زندگی ملت ایران زندگی نیست من نمی‌گویم آدم خوش فکری هستم ولی به طرز این افکار پیش خودم می‌خندم شما پیشنهاد می‌کنید از یک جایی بردارند و به جای دیگر بگذارند این تحصیل ثروت برای ایران نمی‌شود مسخره کردید گفتید زمین‌داری و زمین خریده‌ای مرموزی نمی‌گذارد هیچ کار اصلاحی صورت بگیرد والله این مملکت برنامه هفت ساله را انجام نخواهد داد و حالا خود آقایان می‌دانید
[۵- موقع ودستور جلسه بعد ختم جلسه]
رئیس- فردا ساعت ۹ جلسه خواهد بود چون پس فردا عید ولادت اعلیحضرت همایونی است دوازده نفر بقیه قرعه برای شرفیابی و عرض تبریک تعیین می‌شوند
(استقراع به این ترتیب صورت گرفت)
آقای اورنک- آقای نراقی- آقای نواب یزدی- آقای ظفری- آقای مهندس احمد رضوی- آقای امامی اهری- آقای حسین مکی (مکی- چون مسافرت می‌روم معذرت می‌خواهم آقای آشتیانی‌زاده، آقای دکتر بقائی، آقای اردلان، آقای قوامی، آقای محمدعلی منصف
رئیس- بنا به راین جلسه را ختم می‌کنیم و فردا ساعت ۹ همین لایحه هم جزء دستور است
(جلسه ساعت یک و بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت